iraneia.iriraneia.ir/FileForDownload/files/10 202 Amanat.doc · Web viewپژوهش های محیط...
20
های ش ه و ژ پ، تس ی طز ی ح م سال5 ، مازه ش9 ، " هاز ب و$ ان ت "س ی ا ت1393 ، از حه ف ص103 ا ت114 ت ی ژ پ مد6 ک س ی ز ی گ ود ل> یا ست ی طز ی ح م وا ه دز از" ت ن ا ی ز ک ر م ت ک ر ش ش ح پهای وزده> زا ف ی ت ف ن د ژ پ و دی "ت ن ه ن ه ب ی گ ود ل> ا وا ه ا" ت اده ف ت س ا ازGIS لا ت ل ت یما ا دی ژ پ ی س ا ت س کاز د ازس ت یژ پ مد گاه ش ی دا- تس ی طز ی ح م اد ز> ا ی م لا س ا واحد وم ل ع و ات ف ت ف ح پ$ ران ه ب خ پ از ت( : ت ف ا دزت20/3/1391 ؛ خ پ از ت: " ت ی و ص ت30/4/1393 ) ده ت ک ح$ ن از q خ م و ایq ازه" ت ن ا ی ازq رهس ی خ د ایq ه وزده> زا ف ی ت q ف ن ی کv ت از ع" ب ا q ت م م ه م د ت ل و ت ی گ ودq ل> ا واq ه،$ ن ی "ژا پ ا q "ت ن د. ت تq س ه$ ن ی ا عه مطال ا" ت هدف ی، ی اسا ت س ی" ی ا ت ازز و q ت یژ پ مد6سک ی ز ی تq س ی طز ی ح م ی گودq ل> اواq ه دز از" q ت ن ا ی زq ک ر م ت ک ر q ش ش ح پایq ه وزده> زا ف ی ت q ف ن د ژ q پ ه" ب " ام خ پ ا. دز د ت س ز$ ن ی اه،q ع مطال از6 ک q ت کت تGIS ت ه" ج ل ت خل پ ت ی ع q ص و تq س ی طز ی ح م ه، q ق ط ی م از زوشFTA ت ه" ج ی یاq اس ت سهای6کq س ی ز ی تq س ی طز ی ح م و از زوشE-FMEA ت ه" ج ی" ی ا q ت اززها،6کq س ی ز اده ف تq س ا د. q س$ خ پ ا q ت ن$ ن ی ا ی" ی ا q ت ازز$ ان q س یq،دq یده م$ ن ی ژ q پ م ه م ل ل ع " ادq خ پ ا ی گودq ل> ا واq ه دز از" q ت ن ا ت ف ن د، ژ q پ ر ی q ح" ب ن ی ی ا q ت مل ع و ی س ف ت ن وزده> زاq ف دز ت مq س ف$ ن از q خ م ا" تRPN360 و280 ، ر ی ح" ب ن ی ی ا ت مل ع وزده> زا ف دز ت مq س ف وهای کq س ری گی از" q ت ا" تRPN360 و د "ت ن" ت> ا$ " ودنq ب ن لاتاq ص ت ا ا" تRPN180 دز ت مq س فوطq ط خ ال ف ت ن ا ش ی. ت س ا از ی ی اسا ت س6سک ی زq ی ست ی طز ی ح م ی گ ود ل> ا وا، ه ا" ت اده ف ت س ا از از ز ف ژما پGIS دام اق ه" ب دی "ت ن ه ن ه ب ی گ ود ل> ا وا ه و ه ن ه ب ه ش ف ن ر ط خ ی گ ود ل> ا وا ه "ژ پ زوی ت ی سا از" ت ن ا ت ف ن$ خ پ ا ت ن د. س$ ن ی ا دی q "ت ن ه ن ه ب$ ان q س یq،دq یده م$ ن ی ر ی q شv §ی ب$ ان ر یq م ی گودq ل> اواq ه
Transcript of iraneia.iriraneia.ir/FileForDownload/files/10 202 Amanat.doc · Web viewپژوهش های محیط...
114 تا103 صفحه از ،1393 تابستان و بهار ،9 شماره ،5 سال محیطزیست، پژوهش‌های
مرکزی انبار در هوا محیط‌‌زیستی‌‌آلودگی ریسک مدیریت و یزد نفتی فرآوردههای پخش شرکت
GIS از استفاده با هوا آلودگی پهنهبندی
یزدی امانت لیال
تهران تحقیقات و علوم واحد اسالمی آزاد محیطزیست-دانشگاه مدیریت ارشد کارشناسی
(30/4/1393تصویب: تاریخ ؛20/3/1391دریافت: )تاریخ
چکیده‌هسHتند. هHوا آلHودگی تولید مهم منHابع از یکی نفHتی فرآوردههای ذخیرهسازی انبارهای و مخازن
در هHHوا آلHHودگی محیطزیستی ریسک مدیریت و ارزیابی شناسایی، هدف با مطالعه این بنابراین، GIS تکنیک از مطالعHHه، این رسHHید.در انجام به یزد نفتی فرآوردههای پخش شرکت مرکزی انبار‌ریسHHHHکهای شناسHHHHایی جهت FTA روش از منطقHHHHه، محیطزیست وضHHHHعیت تحلیل جهت
نشHHان ارزیابی این نتایجشد. استفاده ریسکها، ارزیابی جهت E-FMEA روش از و محیط‌‌زیستی‌در فHرآورده تنفسی و عملیHاتی تبخHHیر یHزد، نفت انبار در هوا آلودگی ایجاد علل مهم‌ترین می‌دهد،RPN3 با بارگیری سکوهای قسمت در فرآورده عملیاتی تبخیر ،280 وRPN360 با مخازن قسمت
ریسک شناسHایی از اسHت.پس انتقHال خطوط قسمت درRPN180 با اتصاالت نبودن آب‌بند و60نقشه تهیه و هوا آلودگی پهنهبندی به اقدام GIS نرم‌افزار از استفاده با هوا، آلودگی محیطزیستی
مHHیزان بیشترین می‌دهد، نشان پهنهبندی این شد.نتایج نفت انبار سایت روی بر هوا آلودگی خطر‌شHHرقی جنHHوب ضHHلع در SO2 مHHیزان بیشHHترین و مخازن قسمت درNMTHC از ناشی هوا آلودگی‌و محیط‌زیسHHتی ریسHHکهای کHHاهش و پیشHHگیری کنHHترل، حHHذف، منظHHور به همچنیناست. انبار
ریسک مHHدیریت راه‌کارهای ریسک، ارزیابی از حاصل نتایج مقایسه اساس بر احتمالی، خطرهایشد. پیشنهاد کهاب طرح اجرای قبیل از یزد صدوقی شهید نفت انبار برای
هوا آلودگی نفت، ذخیرهسازی مخازن محیطزیستی، ریسک مدیریتواژه‌ها: کلید
Email: [email protected]مسئول: نویسنده*
1393 تابستان و بهار ،9 شماره ،5 سال محیطزیست، پژوهش‌های 104
سرآغاز‌مهم منHHابع از یکی پتروشHیمی و نفت صHHنعت‌از هHHوا سHHمی و خطرنHHاک آالینHHده‌های تولید‌گوگرد اکسیدهای ،(CO)کربن مونوکسید قبیل
(SOX)، واد و معلق ذراتHHHدروکربنی مHHHهی)NMTHC قبیل از(1383 همکاران، و )راحمی
انبارهHHای مHHاهیت به توجه بااست. بنزن و(1))نفHHHHتی فرآورده‌هHHHHای ذخیره‌گHHHHاه که نفت
آلHHوده مهم منHHابع از یکی بنHHابراین می‌باشHHد،پتانسHHیل دارای و شHHده محسHHوب هHHوا کننده
بHHHHرای بلند‌مHHHHدت مواجهه در مسHHHHمومیت‌آثHHار دارای و بHHوده منطقه سHHاکنین کارکنHHان،
اقتصHHHادی و فHHHیزیولوژیکی محیط‌زیسHHHتی،ایمن‌آراء، مشHHاور مهندسHHین) هست فراوان1389)HH.ایترکیبHHالی هHHرار عHHاز ناشی ف‌‌هHHاییخطر انسHHان سالمتی برای بنزین تبخیر
ها‌آن تماس نحوه به توجه با که کرده ایجاد را‌بر در را متفHHاوتی اثرگHHذاری انسHHان، بHHدن با
به می‌تHHHHHHHوان جمله داشHHHHHHHت.از خواهند)مانند: اعصاب مرکزی سیستم عکس‌العمل
حافظه دادن دست از و سHHHHHHHHHHردرد گیجی،تHHاثیر گلHHو، و بینی چشم، تحریک مدت(،کوتاه‌در و ژنیتکی جهش تنفسHHی، سیسHHتم روی بر
انتشار.نمود اشاره نارس نوزادان تولد نتیجه‌اتمسHHفر، در بنزین تبخیر از ناشی های‌آالینده‌‌برداشHHته در نHHیز محیط‌زیسHHتی مخHHرب آثHHار‌اسHیدی، هHای‌باران ایجاد‌از: عبارت که است‌ایجHHHاد و فتوشHHHیمیایی دود‌مه پدیHHHده ایجHHHاد
پخش ملی شHHرکت) جهHHانی اقلیم تغیHHیرات(می‌باشHHند.1387 ایران، نفتی فرآوردههای
ویHHژگی دقیق بررسی اهمیت به موضوع، این‌ریسک مHHHHHدیریت و ارزیHHHHHابی در مHHHHHواد این
می‌افزاید. محیط‌زیستی‌زمینه در زیHHادی مطالعHHات دنیHHا، سHHطح در
گرفته صHHورت نفHHتی مخازن و انبار‌ها ریسک40 مدت طول در حادثه242 مطالعهاست.در (،1960-2003) سHHHال‌های بین سHHHال‌مي‌دهد:مهم‌ترین نشان ذخيره‌سازي مخازن‌انفجHHار، آتش‌سHHوزی، مخHHازن این در ریسک‌که است سمی مواد انتشار و فرآورده ریزش‌انفجار آتش‌سوزی، از پس سمی مواد انتشار
مهم‌تHHرین چهHHارم رتبه در فHHرآورده ریHHزش و
Chang) دارد قHHرار ذخیرهسازی مخازن ریسک& Lin, 2006).ارزیابی موضوع با تحقیقی در
در که شHHیمیایی صHHنایع در کHHاربردی ریسک‌ریسک ایجHHاد علل شHHد، منتشر2007 سHHال
سه تHHHHاثیر تحت را صHHHHنایع از دست این در‌و تجهHHیزات خHHرابی انسHHانی، خطHHای عامل‌اقHHHدامات و طHHHبیعی )عوامل عوامل سHHHایر
و است تروریسHHHتی(برشHHHمرده و عمHHHدی‌بررسی از پس مطالعHHه، این (.در1 )نمودار‌صHHنعت چند در شHHده ایجHHاد حHHوادث سHHوابق
عامل مهم‌ترین را تجهیزات خرابی شیمیایی،عHHHHHدم را آن علت و مخHHHHHاطرات ایجHHHHHاد
تعمیر برای مناسب زمان‌بندی و برنامه‌ریزی) می‌داند هزینه‌ها در صHHرفه‌جویی و تجهHHیزات
Meel et al., 2007).
صنایع در حادثه ایجاد (:عامل1) نمودار شیمیایی
(Meel et al., 2007)
بHHرای جهHHان سHHطح در متفHHاوتی روش‌هHHای‌به توجه با ریسک ارزیHHHHHHابی و شناسHHHHHHایی
قHHHرار اسHHHتفاده مHHHورد پHHHروژه هر شHHHرایط‌یک(2)(خطا درخت )آنHHHHالیز روش‌می‌گHHHHیرد.
خطای شناسایی برای مناسب منطقی روش‌معموال و(Yang & Mannan, 2010) است سیستم‌برای ویژه، به پیچیده سیستم‌های آنالیز برای
و سیسHHHHتم درونی ارتباطHHHHات شناسHHHHایی‌کHHHار به سیسHHHتم رایج خطاهHHHای شناسHHHایی
.(Nivolianitou et al., 2004) می‌رود‌تکنیک‌هHHای معروف‌ترین از دیگر یکی همچنین‌حHHاالت تحلیل و تجزیه )روش ریسک، ارزیابی‌است(3)آن( آثار و شکست
(Elmqvist & Tehrani, 2008) FMEAنيكيHHتك‌‌از قبل پيشHHHگيري قHHHانون بر متكي و تحليلي.است وقوع‌مشHHكالت پيش‌بيHHني با تكنيHHك، اين اجHHراي در
آن‌هHHا، ريسHHك‌پذيري مHHيزان محاسHHبه و بالقوه‌مHHيزان كHHاهش يا و حHHذف جهت در اقدام‌هایی
و )دبHHیری مي‌شHHود اجHHرا و تعريف آن‌ها وقHHوع
عوامل‌ایجاد‌حادثه‌درصنایع‌شیمیایی
خطای‌انسانی
خرابی‌تجهیزات
سایر‌عوامل
105... و یزد نفتی فرآوردههای پخش شرکت مرکزی انبار در هوا محیط‌‌زیستی‌‌آلودگی ریسک مدیریت
تحليل و )تجزيه روش.(1383 خHHHیری، ودایع(4)محيط‌زيسHHت( بر آن آثار و شكست حاالت
قHHHHرار اسHHHHتفاده مHHHHورد مطالعه این در که‌‌استFMEAتكنيك شHHيوه جديHHدترين گHHرفت،
جنبه‌هHHHHHHاي بر وارده آثHHHHHHار بررسي به كه.(1386 )جوزی، مي‌پردازد محيط‌زيست
روش‌ها و ادمومطالعه مورد واحد معرفی
نفت فرآوردههای پخش شرکت مرکزی انبار‌غHHرب در هكتHHار40حHHدود مسHHاحت با یHHزد،انبHHار اسHHت.مHHوقعیت شHHده واقع یHHزد شHHهر
روی بر یHHزد شHHهر در نفت شHHرکت مرکHHزی‌شHHده مشHHخص1 ،2 ،3و4 شHHماره نقشه
حHHدود سHHاالنه مجمHHوع در انبار این است.در‌ليHHتر میلیHHون14 و بHHنزين ليHHتر ميليHHون102از گازوئيل ليHHتر ميليHHون230 و سHHفيد نفت
گHHاز نفت ليتر ميليون720و لوله خط طريق‌مخHHزن13 در و دريHHافت نفتكش‌ها، طريق از
مي‌شود. ذخيره‌سازيپژوهش روش‌و کتابخHHHانه‌ای بررسHHHی‌های انجHHHام از پس
منظHHHHور به مرتبHHHHط، مقاله‌هHHHHای بررسی‌شناسHHHHHHایی و اولیه اطالعHHHHHHات جمع‌آوری
حاضر مطالعه در محیط‌زیسHHتی، ریسHHک‌های‌با و آمد به‌عمل بازدید یHHHHHزد نفت انبHHHHHار از
مصHHاحبه مربوطه مسHHئوالن و کارشناسHHان‌آمده دست به نتایج از استفاده با شد.سپس
وضHHHHHHHعیت از‌طوفان موجود،نHHHHیز و ذهHHHHنی‌علل بررسی‌آلHHودگی ایجHHاد‌و ملی سHHHHHطح در نفت مخHHHHHازن در هHHHHHوا
معتHHبر مقHHاالت مطالعه طریق از بین‌المللی‌مسHHHHتندات و سHHHHوابق و خHHHHارجی و داخلی‌شدند. شناسایی ریسکها نفت، انبار حوادث
ارزیHHابی و شناسHHایی جهت مطالعHHه، این در FMEA وFTA تکنیک دو تHHHHHHHHرکیب از ریسک
بHHرای مطالعه این در شد.همچHHنین، استفاده‌مهم‌تHHHرین ریشHHHهای علل شناسHHHایی و بررسی
عامل سه مبنHای بر محیط‌زیسHتی ریسHک‌های‌سHHایر و جهHHیزاتت خHHرابی ،انسHHانی خطHHای‌و عمHHدی اقدام‌های و طبیعی )عوامل عوامل
از و اسHHHتفادهFTA روش از تروریسHHHتی(،اسHHHتفاده ریسک ارزیHHHابی جهتFMEA تکنیکشد.جهتFMEA روش از اسHHHتفاده اصHHHلی دلیل
بHHاز و روش انعطاف‌پHHذیری ریسHHک، ارزیHHابی‌کHHHHردن اضHHHHافه در ارزیHHHHاب دست بHHHHودن
پHHروژه شرایط به توجه با ارزیابی پارامتر‌های‌دو از تنهاFTA روش در کHHه، حHHالی دراسHHت.ارزیابی برای اثر شدت و وقوع احتمال پارامتر‌نرم‌افHHزار از همچHHنینکHHرد. استفاده می‌توان
GISعیت تحلیل و شناسایی جهتHHمحیط وض‌‌در هHHوا آلHHودگی خطر پهنه‌بنHHدی و بیولوژِیک
شد. استفاده نفت انبار‌روش از استفاده با ریسکها شناسایی جهت
FTAاس بر پایه درخت یک ابتداHHودار اسHHنم (پایه درخت اساس بر سپس و شد (تعریف2
شدند. شناسایی ریسکها شده، تعریفیزد نفت انبار درFTA روش اساس بر شده ترسیم پایه (:درخت2) نمودار
(محیط‌زیسHHHHHتی )جنبه‌هHHHHHای بررسی جهت‌منوکسHHید) آزمایش‌ها نتHHایج هHHوا آالینHHده‌های
ذرات وNMTHC گHHوگرد، دی‌اکسHHید کHHربن،شد مقایسه استانداردها با و بررسی (،معلق
2 نقشه در نمونه‌برداری مکان‌های )موقعیت.است( شده مشخص1و
از یک هر بHHHHرای ریسHHHHک، ارزیHHHHابی جهت EFMEA کHHHHاربرگ نفت انبHHHHار قسHHHHمت‌های
حHHHاالت عملکHHHرد، شHHHد.سHHHتون‌های تکمیل
اثHHرات و بHHالقوه خHHرابی علل ،بHHالقوه خرابی‌و شد وارد کHHاربرگ در نHHیز بHHالقوه خHHرابی
مHHیزان و وقوع احتمال اثر، شدت ستون‌هاي EFMEA جHHداول اسHHاس بر آلHHودگی گسترش‌محاسHHبه(5)ریسHHک(اولویت‌درجه) و تكميلشد.
زیر شرح به فرآیند این انجام گانه ده مراحلاست:
1393 تابستان و بهار ،9 شماره ،5 سال محیطزیست، پژوهش‌های 106
و آن‌ها عملکHHرد تجهیزات، اول:شناخت گامنفت انبار فعالیت‌های
5 از متشHHکل تخصصی تیم دوم:تشکیل گامنفت انبار کارشناسان از نفر
بHHHرای فکHHHری طوفHHHان ایجHHHاد‌سHHHوم: گHHHامبالقوه شکست حاالت شناسایی
حHHاالت بHHالقوه آثHHار چهHHارم:نوشHHتن گHHام شکست
اثر هر برای شدت درجه تعیین‌پنجم: گام‌پيامد بHHودن جHHدي و اهميت مHHيزان شHHدت،
انبHHار هHوای آلHودگی از حاصل محیط‌زیسHتی‌میزان مقایسه منظور بدین كه مي‌باشد نفت
اسHHتانداردهای با تجهHHیز آن از منتشره آلودگی‌اين به مربوط گرفت.امتياز صورت مربوطهشد. تعيين (،1) جدول به توجه با پارامتر
حالت هر برای وقوع درجه ششم:تعیین گامشکست‌بروز زماني تواتر وقوع، احتمال از منظور‌آن از ناشي پيامد و محیطزیستی جنبه
با پارامتر اين به مربوط مي‌باشد.امتياز.شد (تعيين2) جدول به توجه آلودگی گسترش درجه هفتم:تعيين گام‌محHHHHHدوده در نفت انبHHHHHار که این به توجه با
مHHیزان بنHHابراین اسHHت، گرفته قHHرار شHHهری‌تحت که محHHدوده‌ای و هHHوا آلودگی گسترش
اسHHت.از مهم بسHHیار نHHیز می‌دهد قرار تاثیر‌وسHعت میزان پارامتر مطالعه این در این‌رو،اضHHافه ارزیHHابی پارامترهHHای به نHHیز آلHHودگی امتيازشد.
(3) جHHدول به توجه با پHHارامتر اين به مربوط.شد تعيين
(S)اثر‌شدت(:رتبه‌بندی1)جدولرتبه
اثر شدت شرح
عضو انسان/نقص مرگ10زنده( )موجودات مسمومیت9با )مرتبط ملی مقHHHHHHررات و قHHHHHHوانین نقض8
محیطزیست(چهارگانه منHHHHHاطق بر برگشت غیرقابل آثHHHHار7
محیط‌زیست‌چهارگانه منHHHHHHHاطق بر برگشت قابل آثHHHHHHHار6
زیاد هزینه با اما محیط‌زیست‌چهارگانه منHHHHHHHاطق بر برگشت قابل آثHHHHHHHار5
متوسط هزینه با اما محیط‌زیست‌چهارگانه منHHHHHHHاطق بر برگشت قابل آثHHHHHHHار4
کم هزینه با اما محیطزیست
چهارگانه منHHاطق روی بر مHوقت و جHزیی آثHار3محیطزیست
چهارگانه منHHHاطق روی بر غیرمسHHHتقیم آثHHHار2محیطزیست
توجه قابل اثر هرگونه بدون1
وقوع احتمال میزان (:رتبه‌بندی2) جدول)شرکت‌ملی‌پخش‌فرآورده‌های‌نفتی
(1388ایران،رتبه
وقوع احتمال
پیوسته و دایمی10روز یک در وقوع تکرار9هفته یک در وقوع تکرار8ماه یک در وقوع تکرار7سال یک در مورد چند وقوع تکرار6سال در مورد یک حداقل وقوع5 سال در موردی وقوع4کاری زمان طول در مورد چند وقوع3کاری زمان طول در موردی وقوع2وقوع احتمال بدون1
آالیندگی‌گسترش(:میزان3)جدولرتبه
آلودگی گستره
)حوزه شهرستان سطح در6آبریز(
شهر سطح در5همجوار محله‌های سطح در4نفت انبار سطح در3کاری واحد سطح در2آالیندگی ایجاد عدم1
کشف احتمال درجه هشتم:تعیین گام‌اینکه شانس از است برآوردی کشف احتمال
می‌توانند اندازه چه تا جاری کنترل‌های‌از قبل خرابی(را علل )یا خرابی حالت‌های
امتيازکنند. شناسایی دهند، روی اینکه(،4) جدول به توجه با پارامتر اين به مربوط.شد تعيين
احتمال میزان (:رتبه‌بندی4) جدول کشف
(1388)جعفری‌و‌قراری،رتبه
کشف احتمال شرح
یا و است کنHHHHترلی وسHHHHیله فاقد دسHHHHتگاه10تشHHخیص را خHHرابی وجHHود مطمئنا کنترل‌هاداد نخواهد
بعید کنترل‌ها توسط موجHHود خرابی تشخیص9است
است کم خیلی خرابی تشخیص احتمال8است کم خرابی تشخیص احتمال7
107... و یزد نفتی فرآوردههای پخش شرکت مرکزی انبار در هوا محیط‌‌زیستی‌‌آلودگی ریسک مدیریت
است کم نسبتا خرابی تشخیص احتمال6است متوسط خرابی تشخیص احتمال5متوسط از بیش خHHHرابی تشHHHخیص احتمHHHال4
استاست زیاد خرابی تشخیص احتمال3است حتمی بسیار خرابی تشخیص احتمال2است حتمی خرابی تشخیص احتمال1
حHHHالت هر بHHHرايRPN نهم:محاسHHHبه گHHHامریسک سطح تعیین و شکست
رتبه‌بندی ،RPN محاسبه برای روش، این در‌احتمال ،(O) وقوع احتمال ،(S) اثر شدت‌آلودگی گسترش میزان و(D) کشف
از و گرفت قرار ارزیابی مورد ریسک‌ها‌ریسک درجه آن‌ها حاصل‌ضرب محاسبه )ریسک‌اولویت‌درجه‌‌تعیینشد. محاسبه
RPN)است‌شده‌ارایه(1)معادله‌درD×O×S× آلودگي= وسعتRPN1معادله
سHHپس و هاRPN میHHانگین ابتHHدا منظور، بHHدین‌سHHطح سHHپس و محاسبه ها آن معیار انحراف) جHHدول در آن نتHHایج که شد مشخص ریسک
است. شده (ارایه5جهت کنHHHترلی اقHHHدام‌های ارایه:دهم گHHHام بالقوه شکست حاالت کاهش یا حذف
یزد‌نفت‌انبار‌در‌هوا‌آلودگی‌محیط‌زیستی‌ریسک‌سطح‌و‌درجه(:تعیین5)جدول‌سکوهای ریسک درجه
بارگیری‌ریسک درجه
انتقال خطوطریسک سطحمخازن ریسک درجه
باال>34/336>5/172>5/289متوسط95/85-5/2895/102-5/17298/132-34/336
ضعیف<98/132<5/102<95/85
(GIS) از استفاده با هوا آلودگی هنه‌بندیپ‌ه،مطالعHH اين در ريسك ارزيHHابي نهHHايي گHHام‌به نفت انبHHار در هوا آلودگی خطر نقشه تهيه
شHد. انجHام حسHاس مناطق مديريت منظور‌در هHHوا آلHHودگی(Interpolation) پهنهبندی جهتشد. استفادهKriging روش از مطالعه این
یافته‌ها‌بHHرای ،محیط‌زیسHHتی جنبه‌های ارزیابی جهت
پارامتر به امتیاز‌دهی‌هوا آالینده‌های نمونه‌برداری‌های نتایج شدت،نتHHHHHHایج به توجه گHHHHHHرفت.با قHHHHHHرار مبنا
ذرات مHHیزان شHHده، انجHHام انHHدازه‌گیری‌های‌انبHHار نقHHاط تمام در کربن مونوکسید و معلق‌محیط‌زیست سHHازمان استاندارد حد از کمتر
نقHHاط تمHHام درNMTHC مHHیزان اسHHت.اما4 درSO2 مHHیزان و اسHHتاندارد حد از بیشHHتر‌از بیشتر شده نمونه‌برداری نقطه5 از نقطه(.6) جدول است استاندارد حد
نمونه‌برداری‌هHHای نتHHایج اسHHاس بر سHHپس،هHHوا آلHHودگی گسHHترش مHHیزان شHHده، انجHHامشد پهنه‌بنHدیNMTHC وSO2 از ناشی
یزد‌نفت‌انبار‌مختلف‌مکان‌های‌در‌هوا‌آالینده‌های(:میزان6)جدولپارامتر
محلنمونه‌برداری
COPpm
NMTHCppm
SO2ppm
ذراتمعلق
A1/28/21/0150 موقعیتB0/35/45/2225 موقعیتC1/35/20/1165 موقعیتD8/40/20/1160 موقعیتE3/37/40/1172 موقعیت924/014/0260استاندارد
1393 تابستان و بهار ،9 شماره ،5 سال محیطزیست، پژوهش‌های 108
NMHTC از ناشی هوا آلودگی (:پهنهبندی1) شکل
یزد نفت انبار هوای آلودگی خطر نقشه و‌مطالعه، این در(.2 و1) شکل شد تهیه‌گسترش میزان پارامتر به امتیازدهی برای
نرم‌افزار از بیولوژیک محیط روی بر آلودگیGISمیزان به امتیازدهی برای.شد استفاده
تا انبار مسافت میزان آلودگی، گسترش‌توجه گرفت.با قرار معیار مذکور مناطق‌گرفته قرار شهری محیط در نفت انبار اینکه‌بر نفت انبار تاثیر‌گذاری بنابراین است،
تحت مناطق قالب در منطقه حیات‌وحش‌محیط‌زیست حفاظت سازمان مدیریت‌قالب در گیاهی پوشش روی بر و یزد استان
شد.با بررسی یزد شهر شهری پارک‌های‌انبار فاصله که این (و3 و4) شکل به توجه‌و کیلومتر1 حدود پارک نزدیک‌ترین تا نفت،
سازمان مدیریت تحت مناطق نزدیک‌ترین تا‌حدود یزد استان در محیطزیست حفاظت‌آلودگی بنابراین است، کیلومتر95/19بی‌تاثیر مناطق این روی بر نفت انبار هوایاست.بر مHHHوثر پارامترهHHHای تمHHHام بررسی از پس
اسHHاس بر ریسHHک‌ها شناسHHایی هHHوا، آلودگی(.سپس،3 )نمودار گرفت صورتFTA مدل
E-FMEA روش اسHHاس بر ریسHHک‌ها ارزیHHابی‌سHHHطح سه در ریسHHHک‌ها و پHHHذیرفت انجHHHام
و متوسط قبHHول(، )غیرقابل بHHاال ریسHHکهای،8 و9) جHHداول شHHدند.در طبقه‌بندی ضعیف
به شHHده شناسHایی ریسک‌های رتبه‌بندی (،7ضHHHعیف و متوسط بHHHاال، سHHHطوح در تفکیکاست. شده ارایه
SO2 از ناشی هوا آلودگی (:پهنهبندی2) شکل
یزد استان محیطزیست اداره مدیریت تحت مناطق تا نفت انبار :موقعیت(3) شکل
109... و یزد نفتی فرآوردههای پخش شرکت مرکزی انبار در هوا محیط‌‌زیستی‌‌آلودگی ریسک مدیریت
شهری پارک‌های موقعیت(:4) شکلیزد نفت انبار به نسبت‌یزد شهر
نمودار (
3ت
(:درخ
یطا
خ
کس
ری
یآلودگ
هوا
در
انبار
تنف
یزد
1393 تابستان و بهار ،9 شماره ،5 سال محیطزیست، پژوهش‌های 110مخازن‌در‌هوا‌آلودگی‌محیط‌زیستی(:ریسک7)جدول
فدی
ر
ذخیره‌ساز1فرآورده ی مخازن در
عملیاتی تبخیر‌تنفسی و
فرآورده
جریان‌فرآورده،
محیط گرمای‌شرایط و
جوی یربخت
ده،
ورفرآ
گی
ودآل
وا،ه
فتالا
ابعمن
و انزی
دیصااقت
911زیاد04360
ذخیره‌ساز2فرآورده یمخازن در
عملیاتی تبخیر‌تنفسی و
فرآورده
آب‌بندی‌اتصاالتمخازن
متوس4472224ط
ذخیره‌ساز3فرآورده یمخازن در
عدم‌به بازدیدهای‌از موقع
تاسیسات
عدم‌برنامه‌ریزی
از بازدید‌بر تاسیسات‌اساس‌استاندارد
API
متوس5433180ط
ذخیره‌ساز4فرآورده یمخازن در
از نشتی‌فلنج‌ها ولوها،
اتصاالت ومخازن
و فرسودگیخوردگی متوس5272140
ط
ذخیره‌ساز5فرآورده یمخازن در
خرابیتیوپسی
فرسودگیمتوس6242140
طذخیره‌ساز6
فرآورده یمخازن در
شدن دفرمهمخازن سقف
و فرسودگی‌روی تعمیراتسقف
زیاد6354360
انتقال‌خطوط‌در‌هوا‌آلودگی‌محیط‌زیستی(:ریسک8)جدول
فدی
ر
و دریافت1انتقال‌از فرآورده‌طریق‌خطوطانتقال
از نشتی‌فلنج‌ها ولوها،
اتصاالت و
آب‌بندیاتصاالت
یربخت
ده،
ورفرآ
گی
ودآل
وا،ه
فتالا
ابعمن
و انزی
دیصااقت
زیاد5342180
انتقال2از فرآورده‌طریق‌خطوطانتقال
عملیاتی تبخیر‌در فرآورده
دریافت حین‌انتقال و
فرآورده
جریان‌و فرآورده
محیط گرمای 511ضعی02100
ف
111... و یزد نفتی فرآوردههای پخش شرکت مرکزی انبار در هوا محیط‌‌زیستی‌‌آلودگی ریسک مدیریت
و دریافت3انتقال‌از فرآورده‌طریق‌خطوطانتقال
از نشتی‌فلنج‌ها ولوها،
اتصاالت و
و فرسودگیخوردگی
یربخت
ده،
ورفرآ
گی
ودآل
وا،ه
فتالا
ابعمن
و انزی
دیصااقت
متوس5532150ط
و دریافت4انتقال‌از فرآورده‌طریق‌خطوطانتقال
عدم‌به بازدیدهای‌از موقع
تاسیسات
عدم‌برنامه‌ریزی
از بازدید‌بر تاسیسات‌اساس استاندارد
API
متوس6252120ط
بارگیری‌سکوهای‌در‌هوا‌آلودگی‌محیط‌زیستی(:ریسک9)جدول
فدی
ر
انتقال1از فرآورده‌طریقنفتکش
عملیاتی تبخیر‌در فرآورده
دریافت حین‌انتقال و
فرآورده
جریان‌و فرآورده‌گرمایمحیط یر
بخت
ده،ورفرآ
گی
ودآل
وا،ه
فتالا
ابعمن
و 911
زیاد04360
و دریافت2انتقال‌از فرآورده‌طریقنفتکش
تردد‌در نفتکش‌هامحوطه
فنی نقصماشین
گیودآل
هوا
متوس5462240ط
دریافت3از فرآورده‌طریقنفتکش
ریزش‌فرآورده
ته‌کشی هنگامماشین
دقت عدم‌حین کارگر
ته‌کشی
شریز
ده،
ورفرآ
یربخت
ده،
ورفرآ
گی
ودآل
وا،ه
فتالا
ابعمن
و انزی
دیصااقت
متوس3472168ط
و دریافت4انتقال‌از فرآورده‌طریقنفتکش
از نشتی‌فلنج‌ها ولوها،
اتصاالت ونفتکش
فرسودگی‌و خوردگی
نبودن آب‌بند ضعی334272ف
و دریافت5انتقال‌از فرآورده‌طریقنفتکش
شیر بودن بازماشین تخلیه
سهل‌انگاری‌حین کارگر
ضعی334272بارگیریف
در عامل17 آمHHده، دست به نتایج اساس بر‌ریسک عامل عنHHHHHHHHHوان به نفت انبHHHHHHHHHار
که شد شناسHHایی هHHوا آلودگی محیط‌زیستیبا فرآورده تنفسی و عملیاتی عامل:تبخیر4
RPN 360با مخزن سقف شدن دفرمه و RPN
انتقHHال خطHHوط قسHHمت در مخHHازن، در360در وRPN 180با اتصHHHHاالت نبHHHHودن آب‌بند
RPN 360اب عملیاتی تبخیر بارگیری سکوهای‌قابل غHHیر و باال سطح با ریسک‌های عنوان به
اقHHدام‌های باید که شHHدند شناسHHایی قبHHول
1393 تابستان و بهار ،9 شماره ،5 سال محیطزیست، پژوهش‌های 112
ریسHHHHکهای کHHHHاهش بHHHHرای پیشHHHHگیرانه‌گHHHیرد. صHHHورت آن از ناشی محیط‌زیسHHHتی
با نفت انبHHار همجHHواری به توجه با به‌ویHHژه،از ناشی ریسک امر همین مسHHکونی، منHHازل‌چنHHدان دو را هHHوا آلHHودگی و فHHرآورده تبخHHیرمی‌کند.
ولوهHHا، از نشHHتی ارزیHHابی، نتHHایج به توجه با‌عHHدم تیوپسHHی، خHHرابی اتصHHاالت، و فلنج‌ها
و مخازن در تاسیسات از موقع به بازدیدهای‌نبHHودن آب‌بند انتقHHال، خطHHوط قسHHمت در
عملیHHاتی تبخHHیر خHHوردگی، علت به اتصHHاالت‌از موقع به بازدیHHHHدهای عHHHHدم و فHHHHرآورده‌از نشHHتی سHHکو‌ها قسHHمت در و تاسیسHHات
ماشHHین اتصHHاالت بHHارگیری، بازوهای و ولوها‌و خHHHHHHHHوردگی و نبHHHHHHHHودن آب‌بند علت به
محوطHHه، در نفت‌کش‌ها تHHردد فرسHHودگی،و بHHارگیری حین در فHHرآورده شHHدن سHHر‌ریز‌در ماشHHین ته‌کشی هنگHHام فHHرآورده ریHHزش
گرفتند. قرار متوسط ریسک‌های رده‌نفتکش بازوهHHای و ولوها از نشHHتی ریسک وبHHودن بHHاز و فرسHHودگی و خHHوردگی علت به
سHHHکوهای قسHHHمت در ماشHHHین تخلیه شHHHیر‌در فHHرآورده عملیاتی تبخیر ریسک و بارگیری
طریق از فHHHرآورده انتقHHHال و دریHHHافت حین‌گرفتند قHHرار ضعیف ریسک‌های رده در خط،
(.4 )نمودار
در ریسک سطح (:مقایسه4) نموداریزد نفت انبار
خHHرابی شده ترسیم خطای درخت اساس بر سه هHHر در تجهیزات‌سHHکوهای و انتقHHال خطHHوط مخHHازن، بخش
%و50 %،14/57با تHHHرتیب به بHHHارگیری‌ریسک ایجHHHHHاد عامل %مهم‌تHHHHHرین66/66
با تHHرتیب به انسHHانی خطHHای و شد شناسایی‌عوامل سایر %و66/16 و%25 %،57/28
%در66/16 %و25 %،28/14 با ترتیب به
انبHHار در ریسک ایجHHاد عوامل بعHHدی رده‌های)نمHHودار گHHرفت قرار ارزیابی مورد یزد نفت5.)
در ریسک ایجاد علل (:مقایسه5) نموداریزد نفت انبار مختلف بخش‌های
آلHHودگی، پهنه‌بنHHدی نقشه به توجه با همچنین‌هHوا آلHودگی میزان بیشترین نفت انبار هوای‌و مخHHHHازن قسHHHHمت درNMTHC از ناشی
درSO2 از ناشی هHHوا آلودگی میزان بیشترین‌علت به انبHHار شHHرقی جنHHوب ضHHلع قسHHمتاست. رسالت میدان با مجاورت
نتیجه‌گیری و بحث‌بر مHHHوثر پارامترهHHHای تمHHHام بررسی از پس
مدل اساس بر ریسک شناسایی هوا، آلودگیFTAابی وHHHاس بر ریسک ارزیHHHروش اس E-
FMEAابی نتایج به توجه .باگرفت انجامHHارزی‌‌ریسک17 مطالعHHHHHHHHHHHHHHHHه، این در ریسک
که شHHد، شناسایی هوا آلودگی محیط‌زیستی‌حین در فHHرآورده عملیHHاتی عامHHل:تبخHHیر4
نفتکش، طریق از فHHرآورده انتقال و دریافت‌مخHازن در فHرآورده عملیاتی و تنفسی تبخیر
آب‌بند و مخHHازن سHHقف شHHدن بیشHHکل و‌انتقHHال خطHHوط قسHHمت در اتصHHاالت نبHHودن‌سHHطح با ریسHHک‌هایی عنوان به انبار در نفت.شدند شناسایی قبول غیرقابل و باال
خطHHHHHای درخت تحلیل و تجزیه براسHHHHHاس‌سه هر در تجهHHیزات خHHرابی شHHده ترسHHیم‌سHHکوهای و انتقHHال خطHHوط مخHHازن، بخش
در ریسک عامل مهم‌تHHرین عنوان به بارگیری‌و انسانی خطای و شد ارزیابی یزد نفت انبار‌ریسک ایجHHاد بعHHدی رده‌های در عوامل سایرگرفتند. قرار
آلHHودگی پهنه‌بنHHدی نقشه به توجه با همچHHنین‌هوا آلودگی میزان بیشترین نفت، انبار هوای‌و مخHHHHازن قسHHHHمت درNMTHC از ناشی
در ،SO2 از ناشی هوا آلودگی میزان بیشترین
113... و یزد نفتی فرآوردههای پخش شرکت مرکزی انبار در هوا محیط‌‌زیستی‌‌آلودگی ریسک مدیریت
علت به انبHHار جنوب‌شHHرقی ضHHلع قسHHمت‌تHHHHHردد و رسHHHHHالت میHHHHHدان با مجHHHHHاورت
تحلیل نتHHHHHHایج به توجه ماشین‌هاسHHHHHHت.با‌به نفت انبHHار هHHوای آلHHودگی ،GIS نقشه‌های
تحت منHHHHاطق روی بر زیHHHHاد، فاصHHHHله دلیل‌و محیطزیست حفHHاظت سHHازمان مHHدیریتاست. بی‌تاثیر شهری پارک‌های
اولویت‌بندی و کمی‌سازی و شناسایی از پس‌ریسک به پاسخ برنامه به نیHHHHاز ریسHHHHک‌ها،
و ریسHHHHک‌ها با مقابله راه‌هHHHHای که می‌باشد‌روی که آن از قبل را مناسب فرصHHHHHHت‌های
می‌کند. بیان دهد،برگرفته زیر اصHHالحی پیشHHنهادهای بنHHابراین،
عملکHHرد بهبHHود هHHدف با تحقیق این نتHHایج از‌مسHHبب عوامل کHHاهش و بررسی تحت واحد‌نفت انبHHار در محیط‌زیسHHتی ریسک‌هاي بروزمی‌شود: ارایه یزد‌و هوا آالینده‌های اندازه‌گیری نتایج به توجه با
نفت، انبHHHHار هHHHHوای آلHHHHودگی خطر نقشه‌مخHHازن محل درNMTC ماده میزان بیشترین
قسHHHHHمت در آن بر عالوه و ذخیره‌سHHHHHازی‌اسHHت.بنHHابراین، فرآورده بارگیری سکوهای
جهت مHHدیریتی راه‌کارهHHای مهم‌ترین از یکی‌طHHرح اجHHرای بHHنزین فرآورده بخارات کنترل‌هHHدایت، کHHاهش، مخفف است.کهHHاب کهاباست. بنزین بخار بازیافت و انتقال‌بر هيHHدروكربني بخHHارات تبخHHير كاهش جهت‌مخHHازن از اسHHتفاده تنفسHHي«، »تبخHHير اثر
در فرآورده‌ها نگهHHداري جهت شHHناور سHHقفً آن‌هHHا، آب‌بنHHدی و نفت انبارهHHاي حجم عمال
حHHداقل به را بخHHار و مHHايع بين تمHHاس مHHؤثر‌شHHدت به آن مخHHرب آثHHار و رسHHانده ممكن‌آن به توجه %(.با1 از )كمHHتر مي‌يابد كاهش
ازاي به نفتكش‌هHHHا، بHHHارگيري زمHHHان در كه‌حجم همHHان تHHانكر، به شHHده وارد مHHايع حجم)بHHاالنس مي‌شHHود رانHHده اتمسHHفر به بخHHار
و انتشار از جلوگيري جهت بنابراین حجمي(،عمليHHاتي« »تبخHHير اثر بر بHHنزين بخار هدايت‌سHHاختار در شده انجام طراحي طي می‌توان‌به بHHنزين بخHHار ورود از بHHارگيري بازوهHHاي‌سHHمت به )بخHHارات و کHHرد جلوگيري اتمسفر‌ذكر به کHHرد.الزم هHHدايت(6)(بازيHHافت واحد
بازگشت جهت بسHHHته سHHHیکل تعبیه اسHHHت،و مخHHازن به هیHHدروکربنی )انتقHHال(بخHHارات
موثر عوامل ديگر از نيز محیط به نشت عدم‌بازیHHافت مي‌باشHHد.جهت بخHHارات كنHHترل در
شHHده منتشر بخارات جمع‌آوری از پس بنزین‌و جایگاه زیرزمینی مخازن و خودروها باک از
که زمHHHانی نفتکش، سHHHمت به آن هHHHدایت‌نفت انبHHار به مجHHدد بHHارگیری جهت نفتکش‌طHHHرح از بهره‌گHHHیری با می‌نمایHHHد، مراجعه‌به بHHنزین بخHHار بHHارگیری، بازوهHHای تکمیلی‌نتیجه در و منتقل(VRU) بخHHار بازیافت واحد‌شد خواهد استحصHHال بخHHار از بنزین مایع آن‌ایران، نفتی فرآوردههای پخش ملی شرکت)
1387.)اقHHدام‌های بHHاال، در شHHده ذکر موارد بر عالوه
آثار کاهش و جلوگیری جهت نیز زیر اصالحیمی‌شود: توصیه فرآورده تبخیر
مانند فرآورده‌هHHای بHHارگیری و تخلیه -عHHدم‌به تابسHHتان گرم روزهای در گازوییل و بنزین‌و سبک محصوالت هاي‌مخزن باال، تبخیر دلیل‌تا شHHود آميزي‌رنگ سفيد رنگ به تقطير ميان
تابشي انHHHرژي و محيط از را گرما کمHHHترين‌ها‌مخزن محتHHواي دمHHاي و کرده جذب آفتاب
-شHHHHود داشHHHHته نگه ممکن حد کمHHHHترين در‌از دوره‌ای و روتین بازرسHHی‌های و نگهHHداری‌و اتصHHاالت اتصHHاالت-آب‌بنHHدی و تاسیسHHات
اتصHHHاالت موقع به نشHHHتی‌ها-تعHHHویض رفع‌مرغHHوب- صHHنعتی تجهHHیزات فرسوده-خرید
پایش‌هHHای و نشHHتی اعالم سیسHHتم‌های نصبonline-آب‌بندی ((Sealingاق پنجره‌های و درHHات
بHHHرای اداری قسHHHمت و نگهبHHHانی کنHHHترل،بخHHارات نHHیز وSO2 ترکیبات نفوذ از جلوگیری‌روش‌هHHای و راه‌کارها این، بر عالوه فرآورده‌ریسک مHHHHدیریت راسHHHHتای در که اجHHHHرایی
شامل: شود، اعمال باید محیط‌زیستی‌به تخصصی دوره‌هHHHHHای ادواری برگHHHHHزاری‌برنامه نفت، انبHHار تکنسین‌های و کارشناسان
طرح‌هHHHای اضHHHطراری، شHHHرایط در واکنش‌مانورهHHHHای برگHHHHزاری و حHHHHوادث با مقابلهاست. مشابه موارد و ادواری
اختیHHارات‌و‌مسHHئولیت‌ها‌تHHدوین‌با‌همچنین،مربوطه‌کارشناسHHHان‌و‌مHHHدیران‌از‌یک‌هر
در‌را‌آن‌ها‌از‌یک‌هر‌وظHHایف‌حدود‌می‌توان‌کنHHترل‌تا‌نمHHود‌تعHHیین‌حHHوادث‌وقHHوع‌هنگام
سHHریع‌تر‌چه‌هر‌الزم‌اقHHدام‌های‌و‌حHHوادث.گیرد‌انجام
1393 تابستان و بهار ،9 شماره ،5 سال محیطزیست، پژوهش‌های 114
مجHHHHاورت در نفت انبHHHHار که این به توجه با‌مHHیزان سHHنجش دارد، قرار مسکونی مناطق‌از نHHیز مسکونی منازل مجاورت در آالینده‌ها
مHHHدیریت زمینه در مHHHوثر اقHHHدام‌های دیگر‌ذکر به الزم خاتمHHHHHHHHه، در.می‌باشد ریسک‌مقHHHHررات کلیه رعHHHHایت با حHHHHتی که است
از بخشی است ممکن محیط‌زیسHHHHHHHHHHHHتی‌بماند بHHاقی قسHHمت‌ها از بعضی در ریسHHک‌ها
ریسک مHHیزان.شHHود پذیرفته باید نHHا‌گزیر که‌بخش یک قبHHHول، قابل غHHHیر یا قبHHHول قابل
متغیر سازمانی هر به بسته که بوده مدیریتی.است
تشکر و تقدیر
ملی شHHرکت مالی حمایت تحت مطالعه این‌گHHرفت.با انجHHام ایHHران فرآورده‌هHHای پخش
پخش ملی شHHHرکت حمایت‌هHHHای از تشHHHکر‌ویژه به یزد ایران-منطقه نفتی فرآوردههای
آقHHای جناب و بنی‌کریمی مهندس آقای جناب.سلطانی‌زاده مهندس
یادداشت‌ها
1. Non Methan Hydro Carbons2. FTA=Fault Tree Analysis3. FMEA=Failure Mode and Effect Analysis4. EFMEA=Envirenmental Failure Mode and
Effect Analysis5. RPN=Priority Risk Number6. VRU=Vapor Recovery Unit
منابع فهرست‌روش و مفHHاهیم آن، آثHHار و خHHرابی بHHالقوه حالت آنHHالیز.1383HHح. خHHیری، ودایع و.غ دبHHيري،
تهران. آتنا، انتشارات آن، پیاده‌سازی‌از حاصل هHHوا آلHHودگی منابع .ارزیابی1383.ا فر، فاتحی و.م امینی، ؛.م حقیقی، ؛.ن راحمی،ص.90-101 شیراز، پتروشیمی، و گاز و نفت تخصصی سمینار وگاز، نفت صنایعکهاب. .طرح1387ایران. نفتی فرآوردههای پخش ملی شرکت‌ریسک ارزیابی و شناسایی .دستورالعمل1388ایران. فرآوردههای پخش ملی شرکت
زیست‌محیطی.تهHHران واحد اسHHالمی آزاد دانشHHگاه انتشHHارات ریسHHک، مHHدیریت و .ارزیHHابی1386ع. جوزی،شمال.شکست حاالت تحلیل و تجزیه روش به تی‌بی‌ام ریسک .آنالیز1388ن. قراری، و.م جعفری،
ص.456-465 تهران، تونل، کنفرانس هشتمین مقاالت مجموعه آن، اثرات و‌پتروشHHيمي محيطي‌زيست ريسک ارزيHHابي مطالعHHات.1389HHایمن‌آراء. مشHHاور مهندسHHین.فيروزآباد
Chang, I. & Lin, CH. 2006.A study of storage tank accident.Jornal of loss prevention in the process industries, 19: 51-59.
Elmqvist, J. & Tehrani, N. 2008. Tool support for incremental Failure Mode and Effects Analysis of component-based systems Design, Conference Automation and Test in Europe Conference and Exhibition )DATE 08(, Munich, GERMANY. 1530-1591.
Meel, A.; ONeill, L. M.; Levin, J. H.; Oktem, U. & Keren, N. 2007. Oerational risk assessment of chemical industries by Exploiting accident databases. journal of loss prevention in the process industries, 20:113-127.
Nivolianitou, Z. S.; Leopoulos, V. N. & Konstantinidou, M. 2004.Comparison of techniques for accident scenario analysis in hazardous system. Jornal of loss prevention in the process industries, 17:467-475.
115... و یزد نفتی فرآوردههای پخش شرکت مرکزی انبار در هوا محیط‌‌زیستی‌‌آلودگی ریسک مدیریت
Yang, X. & Mannan, S. M. 2010. The development and application of dynamic operational risk in oil/gas and chemical procees. Reliability Energy and System Safety, 95: 806-815.
