2017 II zmiana SUiKZP Zakliczyn zal 1A uwarunkowania ......678',80 8:$581.2:$ , .,(581.Ï:...
Transcript of 2017 II zmiana SUiKZP Zakliczyn zal 1A uwarunkowania ......678',80 8:$581.2:$ , .,(581.Ï:...
STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY
ZAKLICZYN
UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO
Załącznik Nr 1A do Uchwały Nr XXII/216/2012 Rady Miejskiej w Zakliczynie z dnia 26 listopada 2012 roku
Załącznik Nr 1A do zarządzenia zastępczego Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WN-II.4131.1.13.2016/ZZ II ZMIANA SUIKZP
2
Główni projektanci:
dr inż. Grażyna Korzeniak członek Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Katowicach nr KT-110
mgr inż. arch. Agnieszka Rozenau-Rybowicz członek Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Katowicach nr KT-358
Zespół autorski:
dr Liliana Skublicka – zagadnienia przyrodnicze
mgr Katarzyna Gorczyca – zagadnienia społeczno-gospodarcze, przestrzenne
mgr Anna Baran– zagadnienia społeczno-gospodarcze
mgr Monika Doległo - zagadnienia społeczno-gospodarcze
mgr Agnieszka Witos - zagadnienia społeczno-gospodarcze
mgr Krystyna Pawłowska – gospodarka wodno-ściekowa
mgr inż. Teresa Mądry – infrastruktura techniczna
mgr inż. Ewa Goras – zagadnienia komunikacji
Opracowanie graficzne:
mgr inż. arch. Agnieszka Rozenau-Rybowicz
mgr Anna Baran
mgr inż. Ewelina Hnat
Dyrektor
mgr Jerzy Adamski
Instytut Rozwoju Miast
30-015 Kraków, ul. Cieszyńska 2 , http://www.irm.krakow.pl
tel.: +48 (12) 634 29 53, fax.: +48 (12) 633 94 05
e-mail: [email protected]
Autor materiałów do zarządzenia zastępczego:
mgr inż. arch. Małgorzata Przybysz-Ławnicka
uprawniona do sporządzania projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późn. zm.) wraz z zespołem – uprawnienia urbanistyczne nr 1644
GO GA Projekt Małgorzata Przybysz-Ławnicka ul. Asnyka 8/16, 33 – 100 Tarnów
Zmiany wprowadzone zarządzeniem zastępczym Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WN-II.4131.1.13.2016/ZZ, dotyczące obszarów udokumentowanych złóż kopalin, zostały wyróżnione czcionką pogrubioną, pochyłą i podkreśloną w rozdziale 2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU, Podrozdział Zasoby i stan środowiska przyrodniczego, krajobrazu, rolniczej przestrzeni produkcyjnej, pkt. 2.2.4. Obszary złóż oraz obszary i tereny górnicze (na stronach 34-36)
3
[II]2 ZMIANA SUiKZP
GO GA Projekt Małgorzata Przybysz-Ławnicka,
Tarnów, ul. Asnyka 8/16, [email protected]
Zespół autorski
mgr inż. arch. Małgorzata Przybysz-Ławnicka – główny projektant
uprawniona do sporządzania projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin na
podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z
2016 r. poz. 788 z późn. zm.)– uprawnienia urbanistyczne nr 1644
inż. Rafał Karwat
mgr Karolina Podlodowska
mgr Marcin Podlodowski
mgr Marcin Rosegnal
inż. Krystian Sitko
Zmiany wprowadzone II zmianą Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakliczyn zostały wyróżnione czcionką pochyłą i podkreśloną.
Spis treści
PODSTAWA SPORZĄDZENIA STUDIUM 2
ZAWARTOŚĆ STUDIUM 2
MATERIAŁY WEJŚCIOWE 2
1. PODSTAWOWE DANE O GMINIE 6
1.1 Położenie 6
1.2. Powierzchnia i ludność 8
2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU 9
2.1. Uwarunkowania wynikające z położenia i powiązań zewnętrznych 9
2.1.1. Powiązania przyrodnicze 9
2.1.2. Powiązania komunikacyjne 10
2.2. Zasoby i stan środowiska przyrodniczego, krajobrazu, rolniczej przestrzeni produkcyjnej 13
2.2.1. Stan i funkcjonowanie środowiska 13
2.2.2. Zasoby przyrodnicze i ich ochrona prawna 21
2.2.3. Jakość i zagrożenia środowiska 36
2.2.4. Obszary złóż oraz obszary i tereny górnicze 42
2.3. Zasoby środowiska kulturowego 46
2.3.1. Obiekty wpisane do rejestru zabytków: 46
4
2.3.2. Obiekty chronione znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków, nie objęte wpisem do
rejestru: 54
2.3.3. Katalog stanowisk archeologicznych 62
2.3.4. Strefy ochrony konserwatorskiej 72
2.4. Potencjał ludnościowy 73
2.5. Zagospodarowanie i uzbrojenie terenu 84
2.5.1. Ukształtowana struktura funkcjonalno-przestrzenna 84
2.5.2. Komunikacja 86
2.5.3. Infrastruktura techniczna 88
2.6. Uwarunkowania wynikające z obowiązujących dokumentów planistycznych 94
2.6.1. Strategiczne dokumenty krajowe 94
2.6.2. Dokumenty wojewódzkie 95
2.6.3. Dokumenty powiatowe 102
2.6.4. Dotychczasowa polityka przestrzenna gminy 103
2.7. Potencjał gospodarczy gminy 104
2.7.1. Podmioty gospodarcze 104
2.7.2. Funkcje gospodarcze 106
2.8. Uwarunkowania wynikające z warunków życia mieszkańców 119
2.8.1. Warunki mieszkaniowe 119
2.8.2. Poziom wyposażenia w infrastrukturę społeczną 123
2.9. Struktura własności 128
2.10. Potrzeby rozwoju gminy 129
SPIS RYCIN: 130
SPIS TABEL: 131
2
PODSTAWA SPORZĄDZENIA STUDIUM
Podstawą sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gminy Zakliczyn jest uchwała Nr XX/157/08 Rady Miejskiej w Zakliczynie z
dnia 30 kwietnia 2008 roku w sprawie przystąpienia do sporządzania zmiany „Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakliczyn”. Zmiana
Studium obejmuje cały obszar Gminy Zakliczyn w granicach administracyjnych gminy.
ZAWARTOŚĆ STUDIUM
Studium stanowią :
Część I Uwarunkowania rozwoju przestrzennego Gminy Zakliczyn, tekst wraz z załącznikiem
graficznym który stanowi mapa w skali 1: 10 000,
Część II Kierunki rozwoju przestrzennego, tekst wraz z załącznikiem graficznym który
stanowi mapa w skali 1: 10 000.
Cześć I i II są załącznikiem do uchwały Rady Miejskiej w Zakliczynie.
Materiały planistyczne stanowią:
Opracowanie ekofizjoigraficzne, część tekstowa i mapa w skali 1: 10 000
Inwentaryzacja urbanistyczna, częsć tekstowa , mapa w skali 1: 10 000 miasta i gminy
Zakliczyn „Inwentaryzacja urbanistyczna”.
MATERIAŁY WEJŚCIOWE
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zakliczyn
przyjęte Uchwałą Rady Mijeskiej w Zakliczynie Nr XX/157/08 z dnia 30 kwietnia 2008 roku.
Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego:
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Gwoździec, Jamna i Roztoka,
uchwała nr XIII/116/99 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 29 października 1999 r.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Charzewice, uchwała
nr XXX/271/2001 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 28 czerwca 2001 r.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części gminy Zakliczyn, uchwała
nr XXXII/284/2001 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 20 września 2001 r.
3
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Lusławice, uchwała
nr III/23/02 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 30 grudnia 2002 r.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części gminy Zakliczyn, „Kruszywa-
Charzewice”, uchwała nr VI/47/03 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 12 czerwca 2003 r.
Obowiązujące inne dokumenty planistyczne:
Ocena aktualności „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy” „Miejscowych Planów Zagospodarowania przestrzennego”, przyjęta uchwałą
nr XVI/114/07 Rady Miejskiej w Zakliczynie z dnia 27 listopada 2007 r., opracowanie:
Pracownia Urbanistyczno-Architekotniczna w Tarnowie.
Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Zakliczyn na lata 2007-2015, przyjeta
uchwałą Nr XVI/98/07 Rady Miejskiej w Zakliczynie, z dnia 27 listopada 2007 r.
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Zakliczyn, Tarnowskie Stowarzyszenie Rozwoju Wsi
i Rolnictwa, 2004 r.
Program ochrony środowiska dla Gminy Zakliczyn. Przedsiębiorstwo Badawczo-
Wdrożeniowe ”TORON” 1997 r.
Opracowanie Ekofizjograficzne dla gminy Zakliczyn, Małopolska Grupa Geodezyjno-
Projektowa S.A., 2003 r.
Plan Gospodarki odpadami dla Gminy Zakliczyn. Przedsiębiorstwo Usługowo - Projektowe,
„PERGEO”, 2004 r., Uchwała Rady Gminy w Zakliczynie Nr XVI/127/04 z dnia 23 września
2004 r.
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Tarnowskiego, przyjęta uchwałą
nr XIII/116/08 Rady Powiatu Tarnowskiego z dnia 26 lutego 2008 r.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, przyjęty uchwałą
nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 r.
4
Małopolska 2015, Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2007-2013,
przyjęta uchwałą nr XLI/527/2006 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 30 stycznia
2006 r.
Wojewódzki Program Ochrony Dziedzictwa i Krajobrazu Kulturowego Małopolski, przyjęty
Uchwałą nr XXXVII/469/05 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 3 października
2005r.
Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na
lata 2001-2015.
Regionalna strategia innowacji Województwa Małopolskiego 2005- 2013 Uchwała Sejmiku
Województwa Małopolskiego nr XXIX/386/05 z dnia 21 lutego 2005 r.
Raport o stanie środowiska województwa małopolskiego, WIOŚ, 2005 r.
Studium Konserwatorskie obejmujące strefę zabytkowej struktury miejscowości Zakliczyn
wraz z zespołami w Lusławicach i klasztorem Bernardynek w Kończyskach. Pracownie
Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. Z o.o., Pracownia Dokumentacji Naukowo-
Historycznej, 2000 r.
Przy opracowaniu studium wykorzystane były również:
Studium określające granice obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią dla rzeki
Dunajec wraz z głównymi dopływami od ujścia Popradu. Regionalny Zarząd Gospodarki
Wodnej w Krakowie, 2005.
Plan odnowy miejscowosci dla miasta Zakliczyn oraz sołectw Charzewice i Jamna, przyjęty
Uchwała nr XXV/201/08 Rady Miejskiej w Zakliczynie dnia 20 listopada 2008 roku, 2008
Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010, Uchwała Nr XI/133/07
z dnia 24 września 2007 r. Sejmiku Województwa Małopolskiego.
Program Małej Retencji Województwa Małopolskiego, Kraków, 2004, Uchwała
Nr. XXV/344/04, Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 października 2004 r.
5
Koncepcja zwodociągowania Gminy Zakliczyn – część prawobrzeżna, FPU Proinstal
Limanowa, 2007 r.
Projekt wykonawczy. Sieć wodociągowa z przyłączami oraz infrastrukturą towarzyszącą –
część lewobrzeżna. Etap I – Gwoździec, Czarzewice, Melsztyn. Inwestprojekt, Tarnów,
2009r.
Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Lasuławice – etap II.
Budowa kanalizacji sanitarnej z przyłączami w miejscowości Wesołów.
Budowa sieci kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Lusławice Faściszowa Kończyska,
Zakliczyn.
Kanalizacja sanitarna dla miejscowości Paleśnica, Olszowa, Wola Stróska – zadanie Wola
Stróska.
6
1. PODSTAWOWE DANE O GMINIE
1.1 Położenie
Położenie i podział administracyjny Gmina Zakliczyn położona jest w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim.
Gmina graniczy :
od strony północnej z gimnami Dębno, Wojnicz i Pleśna,
od strony zachodniej z gminą Czchów,
od strony wschodniej z gminami Gromnik i Ciężkowice,
od strony południowej z gminami Gródek n/Dunajcem i Korzenna.
Ryc. 1 Położenie Gminy Zakliczyn w Województwie Małopolskim
Żródło: Opracowanie własne
Gmina Zakliczyn jest gminą miejsko-wiejską. Miasto Zakliczyn położone jest w części
północno-wschodniej. Część wiejską stanowią 23 sołectwa: Bieśnik, Borowa, Charzewice,
Dzierżaniny, Faliszewice, Faściszowa, Filipowice, Gwoździec, Jamna, Kończyska,
Lusławice, Melsztyn, Olszowa, Paleśnica, Roztoka, Ruda Kameralna, Słona, Stróże,
Wesołów, Wola Stróska, Wróblowice, Zawada Lanckorońska, Zdonia.
7
Ryc. 2 Podział sołectw Gminy Zakliczyn
Źródło: opracowanie własne Położenie geograficzne Gmina Zakliczyn położona jest na Pogórzu Karpackim, na terenie dwóch makroregionów
Pogórza Zachodniobeskidzkiego – mezoregion Pogórze Wiśnickie i Pogórza
Środkowobeskidzkiego - mezoregion Pogórza Rożnowskiego.
8
Ryc. 3 Położenie geograficzne Gminy Zakliczyn
Źródło: Opracowanie własne
1.2. Powierzchnia i ludność
Tabela 1 Ludność miasta i gminy Zakliczyn. Dane za rok 2008
Lp. MIASTO / WIEŚ POWIERZ-
CHNIA [km2]
UDZIAŁ W POWIERZ-
CHNI GMINY (%)
LICZBA MIESZKAŃ
CÓW 2004
LICZBA MIESZKAŃ
CÓW 2008
UDZIAŁ W LICZBIE
MIESZKAŃCÓW GMINY (%)
1. Zakliczyn 4,02 3,28 1 571 1 528 12,44
2. Bieśnik 3,89 3,17 240 249 2,03
3. Borowa 6,57 5,36 259 278 2,26
4. Charzewice 5,74 4,68 410 401 3,26
5. Dzierżaniny 4,32 3,53 345 364 2,96
6. Faliszewice 2,21 1,80 340 327 2,66
7. Faściszowa 5,28 4,21 653 682 5,55
8. Filipowice 7,95 6,49 605 616 5,01
9. Gwoździec 9,50 7,75 956 965 7,86
10. Jamna 5,47 4,46 93 88 0,72
11. Kończyska 3,11 2,54 414 398 3,24
12. Lusławice 4,63 3,78 919 956 7,78
13. Melsztyn 1,79 1,46 210 203 1,65
9
14. Olszowa 5,87 4,79 522 507 4,13
15. Paleśnica 7,11 5,80 435 449 3,56
16. Roztoka 3,01 2,46 226 228 1,86
17. Ruda
Kameralna 6,49 5,30 332 326 2,65
18. Słona 6,13 5,00 294 287 2,34
19. Stróże 4,75 3,88 625 627 5,10
20. Wesołów 6,86 5,60 853 859 6,99
21. Wola Stróska 4,32 3,53 412 417 3,39
22. Wróblowice 5,75 4,69 671 680 5,54
23. Zawada
Lanckorońska 3,39 2,77 327 321 2,61
24. Zdonia 4,37 3,56 521 529 4,31
OGÓŁEM: 122,53 100,00 12 233 12 285 100,00
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn.
2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU
2.1. Uwarunkowania wynikające z położenia i powiązań
zewnętrznych
2.1.1. Powiązania przyrodnicze
W części południowej i środkowej Gminy Zakliczyn znajduje się Ciężkowicko-Rożnowski
Park Krajobrazowy, utworzony w 1995 r. (rozporządzenie nr 13/95 Wojewody
Tarnowskiego z dnia 16 listopada 1995 r.) i na terenie gminy Zakliczyn zajmuje on
powierzchnię 5 717 ha. Park ten obejmuje najcenniejsze pod względem przyrodniczym,
krajobrazowym i kulturowym obszary Pogórza Ciężkowickiego. W granicach Parku -
oprócz gminy Zakliczyn – mieszczą się również obszary gmin Gromnik, Ciężkowice, oraz
częściowo gmin Czchów, Gródek n/Dunajcem i Korzenna. Teren Ciężkowicko-
Rożnowskiego Parku Krajobrazowego wchodzi w skład Sieci ECONET. W koncepcji
krajowej sieci ekologicznej ECONET – Polska.
W ramach sieci ECONET Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy został
zakwalifikowany jako obszar węzłowy o znaczeniu krajowym.
10
Północna część gminy Zakliczyn, nie wchodząca w skład Ciężkowicko-Rożnowskiego
Parku Krajobrazowego, została objęta ochroną w postaci Obszarów Chronionych – część
północną gminy objęto Obszarem Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego część
środkowo-wschodnią gminy objęto Obszarem Chronionego Krajobrazu Pogórza
Ciężkowickiego.
Ryc. 4 Obszar Ciężkowicko - Rożnowskiego Parku Krajobrazowego na tle części gminy Zakliczyn
Żródło: Opracowanie własne
Na terenie gminy Zakliczyn występuje również główny zbiornik wód podziemnych nr 435
zlokalizowany w dolinie Dunajca.
2.1.2. Powiązania komunikacyjne
Powiązania lotnicze
Mimo znacznej odległości gmina Zakliczyn obsługiwana jest przez Międzynarodowy Port
Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice. Lotnisko położone jest w odległości około 95
km od gminy Zakliczyn. Dostępność lotniska ulegnie zdecydowanej poprawie po
ukończeniu budowy autostrady A4.
Powiązania ponadregionalne drogowe i kolejowe
11
Przez centrum gminy przebiega droga wojewódzka nr 975 Dąbrowa Tarnowska -
Dąbrowa k/Nowego Sącza, łącząca Wojnicz z Nowym Sączem, a także droga
wojewódzka nr 980 relacji Biecz - Jurków, łącząca gminę Czchów z gminą Gromnik. Jest
ona łącznikiem pomiędzy drogą krajową nr 75 a drogą krajową nr 28.
Pośrednio połączenie ponadregionalne Gminy Zakliczyn zapewnia droga nr 75 łącząca
drogę krajową nr 4 z granicą państwa przez Brzesko – Czchów - Nowy Sącz w kierunku
Piwnicznej i Muszyny .
Przez teren gminy nie przebiegają żadne linie kolejowe o znaczeniu ponadregionalnym.
Ryc. 5 Zewnętrzne powiązania drogowe Gminy Zakliczyn
Żródło: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, 2003.
Połączenia drogowe z miastami i gminami sąsiednimi Główne połączenia drogowe komunikacyjne z terenami otaczającymi stanowią
połączenia:
z Krakowem:
droga krajowa nr 4, poprzez droge wojewódzką nr 980 (Jurków-Zakliczyn-Biecz),
droga krajowa nr 4, poprzez droge wojewódzką nr 975 (Wojnicz- Zakliczyn-Dąbrowa),
droga wojewódzka nr 980 (Wieliczka, Gdów, Łapanów, Lipnica Murowana, Tymowa).
z Tarnowem :
droga krajowa nr 4 poprzez droge wojewódzką nr 975 (Wojnicz),
12
droga wojewódzka nr 980 (Gromnik, Tuchów)- droga wojewódzka nr 977(Tuchów,
Tarnów), droga powiatowa nr K1356 Zakliczyn-Janowice-Tarnów.
z Nowym Sączem :
droga krajowa nr 75 poprzez drogę wojewódzką nr 975 (Gródek n/Dunajcem, Dąbrowa),
z Gorlicami:
droga wojewódzka nr 980 (Rzepiennik, Biecz) – droga krajowa nr 28 do Gorlic,
droga wojewódzka nr 980 do Gromnika – droga wojewódzka nr 977 (Gromnik,
Zborowice, Gorlice, Bobowa, Łużna).
z gminą Dębno:
droga wojewódzka nr 975 do Wojnicz – droga nr 4 krajowa do Dębna, droga
wojewódzka nr 980 do Melsztyna, droga powiatowa nr K 1351 Melsztyn-Dębno przez
Gwożdziec.
z gminą Wojnicz:
droga wojewódzka nr 975,
z gminą Pleśna:
droga powiatowa nr k1356.
z gminą Czchów:
droga wojewódzka nr 980 do Jurkowa – droga krajowa nr 75 do Czchowa, droga
powiatowa nr 1410 przez piaski Drużków do Czchowa.
z gminą Gromnik:
droga wojewódzka nr 980.
z gminą Ciężkowice:
droga wojewódzka nr 980 do Gromnika i droga wojewódzka nr 977 do Ciężkowic.
z gminą Gródek n/Dunajcem:
droga wojewódzka nr 975,
z gminą Korzenna:
droga wojewódzka nr 975 i droga powiatowa nr 1561. Do jamnej –droga powiatowa 1561
Bukowiec-Korzenna
Ryc. 6 Układ drogowy gminy Zakliczyn
13
Źródło: opracowanie własne Połączenia kolejowe Powiązania kolejowe mają bardzo znikome znaczenie dla gminy Zakliczyn. Najbliżej
Zakliczyna przebiega linia kolejowa Tarnów – Leluchów PLK 096. Prowadzi ona przez
gminy sąsiednie Gromnik i Ciężkowice, jest to linia jednotorowa zelektryfikowana z
przystankiem osobowym w Chojniku oraz stacją i bocznicą kolejową w Gromniku. Trasa
ta łączy Tarnów
z Nowym Sączem i Gorlicami w kierunku południowej granicy państwa. Ze względu na
zlokalizowanie linii w gminach sąsiednich dla mieszkańców Zakliczyna ma ona
ograniczone, jedynie pośrednie znaczenie.
2.2. Zasoby i stan środowiska przyrodniczego, krajobrazu,
rolniczej przestrzeni produkcyjnej
2.2.1. Stan i funkcjonowanie środowiska
Według podziału fizyczno-geograficznego J. Kondrackiego, gmina Zakliczyn położona jest
w obrębie prowincji - Karpaty Zachodnie, podprowincji - Zewnętrzne Karpaty
Zachodnie, w makroregionach: Pogórza Zachodniobeskidzkiego – mezoregion: Pogórze
Wielickie, Pogórza Środkowobeskidzkiego – mezoregion: Pogórze Rożnowskie.
Budowa geologiczna Gmina Zakliczyn znajduje się w obrębie jednostki śląskiej Karpat Zewnętrznych. Teren
gminy charakteryzuje się dość regularnym przebiegiem tektoniczym z północnego
14
zachodu na południowy wschód z uskokiem tektoniczym na linii doliny Dunajca. Uskok ten
charakteryzuje się przesunięciem względem siebie warstw krośnieńskich i serii
kredowych.
Północna część gminy znajdująca się na Pogórzu Wiśnickim zbudowana jest z fliszu
karpackiego (piaskowce i łupki warst krośnieńskich, łupki pstre i menilitowe). Flisz ten
posiada odporne wartwy kredowe na obrzeżach. Natomiast południowa część gminy,
znajdująca się w obrębie Pogórza Ciężkowickiego, zbudowana jest z fliszu kredowego,
zapadającego się na południe. Zbudowana z odpornych piaskowców igockich i
godulskich.
Podłoże skalne gminy Zakliczyn okryte jest serią utworów czwartorzędowych. W dolinach
rzeczych są to osady rzeczne, natomiast na wzniesieniach wietrzeliny (rumosze
piaskowce, piaskowce-łupkowe, gliny pylaste i piaszczyste, gliny zwięzłe), osady
soliflukcyjno-deluwialne (gliny pylaste i piaszczyste) i koluwialne (gliny zwięzłe i
piaszczyste oraz gliny pylaste zwięzłe, rumosze piaskowcowo-łupkowe).
Rzeźba Północna część gminy położona jest na Pogórzu Wiśnickim oraz Obniżeniu
Siemiechowskim, natomiast południowa część należy do Pogórza Ciężkowickiego. Gmina
położona jest na wysokości od 207 m.n.p.m.. - dolina Dunajca do około 340 m.n.p.m
w obrębie Pogórza Wiśnickiego i około 500 m.n.p.m. w obrębie Pogórza Ciężkowickiego.
Na terenie Płaskowyżu Rożnowskiego znajdują się najniżej położone tereny gminy. Są to
doliny przełomowe, czyli głebokie doliny rzeczne do 120 m.n.p.m (rzeki Rudzanka,
paleśnianka, Słonianka). Kulminacje terenu to: Styr (460,2 m npm), Mogiła (503,0 m npm)
i wzniesienie Jamnej (530,0 m npm). W rzeźbie terenu zaznaczają się też osuwiska oraz
pokrywy zwietrzeliny redeponowane u podnózy stoków.
Gleby W dolinie Dunajca na osadach rzecznych wytworzone zostały mady, Na wyższych
terasach Dunajca i w Obniżeniu Siemiechowskim występują gleby brunatne i bielicowe.
Mady wytworzone na utworach lżejszych zaliczane są do najwyższych klas- I i II,
natomiast płaty mad brunatnych, czarnoziemnych i mad początkowego stadium rozwoju
to gleby klas III i IV. Rozległe tereny pogórskie pokryte są utworami lessopodobnymi. W
zależności od konfiguracji terenu warstwa tych utworów ma różną grubość. W dolinach
jest ona grubsza
a na stokach i wierzchowinach jest cieńsza. Na fliszu wytworzyły się przeważnie gleby
15
brunatne, natomiast na utworach lessopodobnych wytworzyły się głównie gleby
pseudobielicowe. Gleby pogórza zaliczane są do gleb średniourodzajnych, wśród których
przeważają klasy IIIa, IIIb, IVa i IVb a na stokach klasa V. Najkorzystniejsze gleby
zalegają
w dnie doliny Dunajca oraz w obrębie Pogórza Wiśnickiego (rejon Gwoźdzca), a gleby
najsłabsze występują na stromych zboczach i stokach, w dolinach bocznych oraz
w wyższych partiach pogórza Ciężkowickiego.
Wody Wody powierzchniowe
Głównym ciekiem gminy Zakliczyn jest Dunajec. Sieć wód gminy stanowią lewo-
i prawobrzeżne dopływy Dunajca: rzeki, potoki, rowy melioracyjne, a także starorzecza
wypełnione wodą. Na terenie gminy Zakliczyn znaj dopływami Dunajca są: Rudzianka,
Stróżanka, Wolanka, Paleśnianka (z dopływami Olszowianka, Słonianka), Stara Paleśnia,
Brzozowianka, Wieleń oraz liczne cieki nie posiadające nazwy.
Długość Dunajca w granicach gminy wynosi około 13,6 km. Dunajec płynie z zachodu
w kierunku północno-wschodnim. Szerokość częściowo uregulowanego koryta wacha się
od 50 m do ponad 150 m. Spadek rzeki na terenie pogórza wynosi średnio od 1% do 5%.
Dunajec jest rzeką górską o zasilaniu śniegowo – deszczowo - gruntowym, co powoduje
znaczne wahania stanu wód w ciągu roku. Dopływy Dunajca są potokami pogórskimi.
Średni spadek rzek waha się od 10% do 20%, zaś w górnych odcinkach potoków
dochodzi nawet do 40%.
Prawobrzeżne dopływy Dunajca:
Brzozowianka o długości 14,9 km płynie przez sołectwa Faściszowa, Lusławice
i Wróblowice,
Stara Paleśnia o długości 2,4 km, płynie przez sołectwo Lusławice,
Paleśnianka o długości 19,4 km z dopływami: Słonianka 6,45 km. Paleśnianka
płynie przez sołectwa Paleśnica, Borowa, Zdonia, Kończyska, Zakliczyn,
Wolanka o długości 5,8 km, płynie przez sołectwa: Zdonia, Wesołów, Zakliczyn,
Stróżanka o długości 6,8 km, płynie przez sołectwa: Stróże, Wesołów,
Rudzianka o długości 7,3 km, płynie przez sołectwa: Dzierżaniny, Ruda
Kameralna, Filipowice.
Lewobrzeżny dopływ Dunajca:
1) Wieleń o długości 8,2 km, płynie przez sołectwa: Gwoździec, Zawada
Lanckorońska.
16
W gminie Zakliczyn za tereny źródliskowe uważa się obszary położone powyżej 250 m.
n.p.m.. Źródła rzek cechuje niewielka wydajność, rzędu 0,1-0,3 litra/sek. Na terenie gminy
źródła występują najczęściej z kompleksami piaskowcowymi, tzw. źródła szczelinowe lub
seriami zwietrzelinowymi, tzw. źródła zwietrzelinowe. Na ternie gminy swój początek mają
rzeki: Wolanka, Stróżanka, Rudzianka oraz cieki nie posiadające nazwy.
Zlewnie rzek gminy Zakliczyn nie pokrywają się z jej granicami administracyjnymi. Część
sołectw: Jamna, Słona, Kończyska należą do zlewni potoku Białej Tarnowskiej. Wody
z części sołectwa Dzierżeniny kierowane są do Dunajca w rejonie jeziora Rożnów.
Natomiast część wód gmin sąsiednich Dębno i Gromnik mają zlewnie należące do rzek
gminy Zakliczyn.
Ryc. 7 Sieć rzeczna gminy Zakliczyn
17
Źródło: http://zakliczyn.com/gmina/hydrografia.php data pobrania: 14.12.2009
Zbiorniki wodne
Na ternie gminy Zakliczyn występują zbiorniki wodne o różnym pochodzeniu. Pierwsze to
zbiorniki o pochodzeniu naturalnym stanowiące pozostałości po starorzeczach Dunajca,
zlokalizowane w miejscowościach: Charzewice, Faliszowice i Roztoka. Kolejną grupę
stanowią zbiorniki powstałe w wyniku świadomej działalności człowieka w celu hodowli
ryb w Bieśniku. Ostatnią grupę reprezentują zbiorniki powstałe w skutek eksploatacji
żwiru, które samoczynnie zapełniają się wodą gruntową do poziomu wody Dunajca w
Roztoce
i Filipowicach.
Odrębną grupę zbiorników wodnych stanowią stawy parków około dworskich w
Lusławicach, Stróżach i Wróblowicach.
Wody podziemne
Ze względu na budowę litologiczną utworów wodonośnych wyróżnia się dwa rejony
hydrologiczne: rejon Pogórza i doliny Dunajca. Najważniejsze znaczenie ma
czwartorzędowy poziom wodonośny występujący w dolinie Dunajca.
18
Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 435 (GZWP 435)
Zbiornik Dunajca, Zakliczyńskie – K5, GZWP 435
Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 435 jest zbiornikiem Dunajca. Zbiornik ten
zlokalizowany jest w północnej części płaszczowiny śląskiej, która nasunięta jest na
płaszczowinę skolską. Od wschodu i zachodu ograniczony jest on niewielkimi częściami
płaszczowiny podśląskiej. Płaszczowina śląska zbudowana jest z warstw: krośnieńskich,
istebniańskich, hieroglifowych i godulskich. Części płaszczowin skolskiej i podśląskiej
zbudowane są z trzeciorzędowych utworów pisaskowcowo-łupkowych. Zarówno kształt
zbiornika jak i budowa związana jest ściśle z kierunkiem biegu Dunajca (wschód-zachód).
Jest to zbiornik porowy. Zbiornik ma długości ok. 15 km, a szerokości ok. 3 km,
powierzchnia wynosi ok. 47 km2. Średnia głębokość ujęć sięga 10 m, miąższość warstwy
izolacyjnej waha się od 1m do 10m. Zbiornik zasilany jest głównie dzięki bezpośredniej
infiltracji opadów atmosferycznych, a także dopływu wód z podłoża i lokalnych cieków
powierzchniowych. Wody eksploatowane są za pomocą studni wierconych jak i kopanych.
Wydajność z pojedynczych ujęć waha się od kilku do ponad 30 m3/h. Duże wydajności
ujęć uzyskuje się w obrębie terasy najniższej, wykazującej więź hydrauliczną z wodami
powierzchniowymi, gdzie niewątpliwie następuje zasilanie wód podziemnych również
wodami Dunajca.
Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 436 (GZWP 436)
Zbiornik warstw (F) Istebna (Ciężkowice) GZWP 436
Zbiornik zlokalizowany jest południowej części gminy. Zbironik zbudowany jest z utworów
wodonośnych trzeciorzędowych, flisz karpacki (trias-kreda). Jest to zbiornik typu
szczelinowo-porowego. Powierzchnia zbiornika wynosi ok. 119 km2. Średnia głębokość
ujęć wody wynosi 20 m. Ze względu na stosunkowo małą zasobność jak i niedużą
wodonośność 0,5 m3/godz. – 1,5 m3/godz, studni wierconych nie jest to zbiornik
eksploatowany.
Wody mineralne i zmineralizowane są związane z występowaniem osadów fliszowych
jednostki śląskiej. Grupują się one w dwóch rejonach: między Filipowicami a Wolą Stróską
oraz między Bieśnikiem a Słoną; są to wody siarczkowe i chlorkowe (tab.2.)
19
Tabela 2 Charakterystyka źródeł wód mineralnych i mineralizowanych na terenie gminy Zakliczyn
Lp. Miejscowość Charakter
występowania
Suma składników
stałych
[ mg/dm3]
Typ wody
1 Filipowice studnia 388,0 siarczkowa
2 Filipowice studnia 460,0 siarczkowa
3 Stróże (w lesie) źródło 418,0 siarczkowa
4 Wola Stróska źródło 426,0 siarczkowa
5 Stróże studnia 526,0 siarczkowa
6 Słona źródło 1584,0 siarczkowa
7 Bieśnik studnia 2906,0 chlorkowa
8 Słona (u P. Kluzy) źródło 4867,0 chlorkowa
9 Słona (u P.
Irytowskiego) studnia 9916,0 chlorkowa
Źródło: Opracowanie ekofizjograficzne dla gminy Zakliczyn, Powszechna inwentaryzacja przyrodnicza Gmina Zakliczyn za Programem Ochrony Środowiska ….
Klimat
Gmina Zakliczyn położona jest w regionie klimatu górskiego i podgórskiego w strefie
klimatu umiarkowanie ciepłego (tab.3).
Tabela 3 Podstawowe charakterystyki klimatologiczne gminy Zakliczyn
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok
Średnia temperatura
powietrza
oC
-2,1 -2,4 1,5 7,6 12,6 16,9 18,5 17,9 13,6 9,0 4,0 1,4 8,2
Suma opadów
mm 34 27 32 45 66 86 88 68 48 42 42 41 585
Liczba dni z opadem >0,1 mm
34 27 32 45 66 86 88 68 48 42 42 41 585
Średnia liczba dni z
pokrywą śnieżną
19,6 16,9 11,9 1,3 - - - - - - 2,0 7,4 59,1
Średnia grubość pokrywy
śnieżnej cm
8,1 10,5 7,4 3,9 - - - - - - 3,6 5,2 8,0
20
Grubość maksymalna pokrywy cm
29 42 26 18 - - - - - - 10 18 42,0
Średnia prędkość wiatru m/s
3,4 3,6 3,7 2,9 2,8 2,4 2,1 2,0 2,3 2,2 2,9 3,2 2,8
Wilgotność względna %
82 82 77 74 75 77 76 76 78 80 83 83 79
Źródło: Zakład Klimatologii AR Kraków za Programem ochrony środowiska
Rzeźba terenu wpływa na zróżnicowanie warunków mezoklimatycznych.
najkorzystniejsze warunki mezoklimatyczne występują na stokach południowych,
zachodnich i wschodnich, wzniesieniach. Mniej korzystne na stokach północnych oraz na
terasie nadzalewowej Dunajca i wąskich dolinach pogórza.
Szata roślinna
Na terenie gminy dominują nieleśne zbiorowiska roślinne. Lasy zajmują 33% powierzchni
gminy. Wśród zbiorowisk roślinności nieleśnej powierzchniowo przeważają zbiorowiska
synantropijne związane z gruntami ornymi (segetalne) zajmujące ok. 43% powierzchni
gminy. Półnaturalne zbiorowiska roślinności nieleśnej stanowią głównie łąki i pastwiska.
Najcenniejszym składnikiem szaty roślinnej gminy są ekosystemy leśne. Niektóre
fragmenty lasów odznaczają się jeszcze stosunkowo wysokim stopniem naturalności
wyrażającym się dużym udziałem drzewostanów o składzie gatunkowym zgodnym z
siedliskiem.
Świat zwierząt Większość występujących na obszarze opracowania gatunków zwierząt związana jest
z terenami leśnymi. W szczególności znajdują tu schronienie duże zwierzęta łowne.
Najliczniejsza jest sarna, mniej liczne są: jeleń, dzik, lis, kuna, borsuk i inne. Tereny
otwarte, tj. łąki, pola uprawne, nieużytki są biotopem drobnej zwierzyny łownej, np. zając,
bażant, kuropatwa, licznych gryzoni – szkodników roślin uprawnych, ptaków preferujących
przestrzenie otwarte (skowronki, pokrzewki, pliszki, świergotki i inne). W świecie ptaków
występują tu zarówno gatunki pospolite dla piętra pogórza: dzięcioły, sikory, jak też
szereg gatunków charakterystycznych dla określonych rejonów Pogórza - głuszce,
bażanty, kuropatwy, gołębie siniaki. Z ryb żyjących w rzece Dunajec i potokach tego
regionu pospolite są pstrągi potokowe, lipienie, klenie, jelce, brzany, głowacze, świnki i
okonie.
21
2.2.2. Zasoby przyrodnicze i ich ochrona prawna
Struktura przyrodnicza obszaru w tym różnorodność biologiczna
Struktura przyrodnicza gminy jest złożona. Geokomponenty abiotyczne i biotyczne
środowiska stanowią części większych klasyfikowanych jednostek.
Zróżnicowane warunki geomorfologiczne, hydrologiczne, topoklimatyczne i pedologiczne
gminy Zakliczyn wpływają na różnorodność ekosystemów tu występujących.
Różnorodność biologiczną gminy określają występujące tu zbiorowiska roślinne:
leśne - nadrzeczne łęgi wierzbowo-topolowe (Salici - populetum), łęgi olszowo-jesionowe
niżowe (Circaeo - Alnetum), łęgi olszowo-jesionowe podgórskie (Carici Remotae –
Fraxinetum) olszyna karpacka (Alnetum incanae), las dębowo – grabowy (Tilio
Caprpenetum), kontynentalny bór mieszany dębowo – sosnowy (Pino – quarcetum), las
bukowy – buczyna karpacka (Dentario glandulose fagetum), kwaśna buczyna górska
(Luzulo nemorosae fagetum), las jodłowy (Galio abietion); roślinności wodnej - zespoły
rdestnic (Potamogetonetum lucentis, Potamogetonetum nantantis), zespoły żabiścieku
pływającego (Hydrocharietum morsus ranae), zespoły lilii wodnych (Nuoharo-
nymphaeetum albae), zespoły turzyc, szuwary potokowe; zespoły łąkowe i synantropijne
oraz zamieszkująca je fauna. Różnorodny i bogaty skład gatunkowy roślin i zwierząt
świadczy o dużych walorach przyrodniczych gminy. W strukturze wyróżnione zostały
wielkoobszarowe systemy ochrony przyrody oraz inne formy.
Ryc. 8 Wybrane formy ochrony przyrody w gminie Zakliczyn
Źródło: RDOŚ Kraków (zmienione) data pobrania: 7.09.2009
22
NATURA 2000
Ostoje Nietoperzy okolic Bukowca PLH120020 - obszar położony na pogórzu
Rożnowskim obejmuje rezerwat Diable Skały położony na północnej części wierzchowiny
i stoku wydłużonego równoleżnikowo wzgórza Bukowiec (495 m n.p.m.) oraz cztery
enklawy ze stanowiskami rozrodczymi kościół w Bukowcu, Bobowej, Bruśniku oraz
położony na terenie gminy Zakliczyn kościół w Paleśnicy (strych) - kolonia rozrodcza
podkowca małego. Obszar pokryty jest głównie lasem; miejscami występują w nim
zgrupowania form skalnych (baszty, grzyby, ściany, progi, występy, bloki), zbudowane z
piaskowców i zlepieńców ciężkowickich serii śląskiej. Podłożem geologicznym terenu jest
gruboławicowy piaskowiec ciężkowicki, w którym zalegają starsze utwory: łupki pstre i
warstwy istebniańskie górne.
Obszar ważny dla ochrony podkowca małego Rhinolophus hipposideros. Znajdują się tu
zimowiska jego najliczniejszej na Pogórzu, i jednej z liczniejszych w Polsce kolonii, a
także ważne schronienie letnie tego gatunku. Ponadto stwierdzono tu występowanie 4
typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, w tym naturalne płaty lasu
bukowego: buczyny karpackiej i kwaśnej buczyny, a ponadto także grądu
wschodniopolskiego.
Dolny Dunajec PLH 120085 obszar obejmuje Dunajec na odcinku od zapory
w Czchowie do ujścia do Wisły zaliczany do typu 20 - rzeka nizinna żwirowa i typu 19 –
rzeka nizinna piaszczysto- gliniasta (kod jednolitych części wód UE PLRW20002021499
i PLRW20001921499). Siemiechówka od mostu na trasie Zakliczyn - Siemiechów do
ujścia do Dunajca zaliczana do typu 12 - potok fliszowy wraz z dopływem Brzozowianka
od drugiego mostu w Brzozowej (w przysiółku Stępówka), Paleśnianka od mostu na trasie
Zakliczyn - Jastrzębia koło m. Bieśnik do ujścia, zaliczana do typu 12 - potok fliszowy (kod
jednolitych części wód UE PLRW200012214769), Biała Tarnowska od miejscowości Izby
(przy ujściu Dopływu spod Góry Czerteż) do ujścia do Dunajca zaliczana w górnej części
do typu 12 - potok fliszowy (kod jednolitych części wód UE PLRW200012214832), a w
dolnej części do typu 14 - mała rzeka fliszowa (kod jednolitych części wód UE
PLRW200014214899), wraz z dopływem - Szwedką od mostu na trasie Tuchów - Ryglice
w m. Bistuszowa, Poniżej zapory w Czchowie koryto Dunajca wcina się na około 3 metry
w terasę zalewową, a przy ujściu Białej Tarnowskiej na 4-6 metrów. Nurt jest raczej
szybki, dno zbudowane jest z kamieni frakcji 2-5 cm, a w nurcie 10-15 cm. Otoczaki
tworzą rozlegle odsypiska przedzielane licznymi piaszczystymi łachami. Spadek
jednostkowy rzeki na odcinku od Czchowa do ujścia do Wisły wynosi 0,7‰. Poniżej
Czchowa w obrębie karpackiej zlewni Dunajca dolina rzeczna osiąga szerokość ok. 4 km.
23
Od miejscowości Zgłobice rzeka wkracza w obręb Kotliny Sandomierskiej, pokrytej
glinami i piaskami plejstoceńskimi. Szerokość doliny Dunajca zwiększa się tu od 6 do 8
km.
Największy dopływ Dunajca na tym odcinku - Biała Tarnowska bierze początek w
Beskidzie Niskim na wysokości 900 m n. p. m. Jej zlewnia zbudowana głównie z utworów
fliszowych - piaskowców i łupków. Spadki jednostkowe Białej wahają się od około 6‰ w
górnym biegu rzeki do około 1‰ w dolnym biegu. Rzeka charakteryzuje się dużą ilością
miejsc prądowych (bystrz) ułożonych naprzemiennie ze stosunkowo długimi odcinkami
bezprądowymi (plosa). Biała jest mocno ocieniona, brzegi częściowo naturalne porośnięte
krzewami i drzewami, miejscami umocnione opaskami lub narzutem kamiennym. Dno o
granulacji zmiennej malejącej z biegiem rzeki, od grubego żwiru i nielicznych głazów,
poprzez drobny żwir, aż po piasek, muł i glinę (na wysokości Tarnowa). Biała
charakteryzuje się znaczną zmiennością przepływów i szybkim mętnieniem wody,
wywołanymi opadami o charakterze nawalnym. Koryto rzeki jest głęboko wcięte w ciasną
dolinę górskiej rzeki. Poniżej Tuchowa dolina Białej rozszerza się do 2-3 km, a następnie
rzeka tworzy przełom przez wzgórza zbudowane z inoceramowych łupków piaskowca.
Poniżej ujścia dopływu Spod Ostrej Góry Biała wypływa z Karpat do Kotliny
Sandomierskiej. Zlewnia Białej w górnym i środkowym biegu rzeki ma charakter rolniczo-
rekreacyjny, natomiast w dolnym biegu - charakter przemysłowy.
Obszar ten to ważna ostoja wielu gatunków ryb cennych z przyrodniczego i
gospodarczego punktu widzenia. Ichtiofauna Dunajca na odcinku od Czchowa do ujścia
do Wisły składa się 26 gatunków ryb należących do pięciu rodzin. Rybostan zdominowany
jest przez reofilne ryby karpiowate: brzanę, klenia, jelca, świnkę i ukleję. Występują tu
również głowacica, pstrąg potokowy, certa, szczupak, boleń, okoń, sandacz i jazgarz. Na
odcinku Dunajca poniżej zbiornika w Czchowie zaznacza się wpływ ichtiofauny zbiornika i
w zespole typowo rzecznych gatunków ryb pojawiają się gatunki limnofilne karpiowate:
leszcz, płoć i krąp oraz ryby okoniowate. Ogółem w Białej Tarnowskiej stwierdzono
występowanie 16 gatunków ryb należących do pięciu rodzin. Pod względem liczebności
dominują: strzebla potokowa, kleń i brzanka oraz w górnych partiach rzeki pstrąg
potokowy. W dolnym odcinku rzeki największy udział mają kleń, brzana i świnka. W
dopływach Białej dominują śliz i strzebla potokowa, licnie występują też jelec kleń oraz
pstrąg potokowy. Zlewnia dolnego Dunajca objęta jest krajowym programem restytucji ryb
wędrownych, a rzeka Biała Tarnowska, ze względu na swe walory środowiskowe,
uznawana jest za jedno z najważniejszych tarlisk anadromicznych ryb wędrownych w
karpackiej części dorzecza Wisły.
Obszar stanowi cenny zasób zróżnicowanych siedlisk dla gatunków zwierząt rzadkich
i poddanych ochronie związanych ze środowiskiem wodnym - występuje tu 5 gatunków
24
ryb z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Górny odcinek "Biała" to jeden z
najważniejszych w Polsce obszarów dla wszystkich trzech typów siedlisk "kamieńcowych"
3220-3230-3240.
Intensywna eksploatacja kruszywa powodująca zanikanie kamienistych tarlisk litofilnych
gatunków ryb. Realizacja programów energetycznego wykorzystania wód (zarówno na
istniejących jak i nowo budowanych przegrodach energetycznych) powodujący
fragmentację rzeki oraz dużą śmiertelność ryb dostających się do turbin Realizacja
programów ochrony przeciwpowodziowej, wynikających z nadmiernej zabudowy terenów
zalewowych i polegających na szybkim odprowadzeniu wód powodziowych z obszaru
zagrożonego Rolnicze i przemysłowe zagospodarowanie terasy zalewowej jako "ziemi
niczyjej". Zabudowa terenów zalewowych połączona z ubezpieczaniem i nadsypywaniem
brzegów prowadząca do stopniowego zmniejszania szerokości koryta rzecznego,
Zanieczyszczenia obszarowe i punktowe (komunalne, small biznes) Zaśmiecanie koryta
rzecznego obcym materiałem skalnym (gruzem) użytym do ubezpieczania brzegów.
Punktowe i obszarowe zanieczyszczenia wód zagrażające niespełnieniem warunków
Ramowej Dyrektywy Wodnej Pobory wód zagrażające niespełnieniem warunków
Ramowej Dyrektywy Wodnej Zaburzenie naturalnego reżimu przepływów wód Dunajca
związane z kaskadą zbiorników Rożnów - Czchów. Poważnym zagrożeniem, które
zniszczyłoby walory tej ostoi, są plany budowy kaskady piętrzeń (elektrowni wodnych) w
gminie Wierzchosławice na dolnym Dunajcu.
ECONET
Krajowa sieć ekologiczna ECONET-POLSKA jest wielkoprzestrzennym systemem
obszarów węzłowych najlepiej zachowanych pod względem przyrodniczym i
reprezentatywnych dla różnych regionów przyrodniczych kraju, wzajemnie ze sobą
powiązanych korytarzami ekologicznymi, które zapewniają ciągłość więzi przyrodniczych
w obrębie tego systemu.
Dolina Dunajca stanowi korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym oraz część
obszaru gminy Zakliczyn stanowi obszar węzłowy o znaczniu krajowym sieci ECONET.
Rezerwaty Przyrody
Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i leśnictwa z dnia
21 grudnia 1998 r (Dz.U. Nr 161, poz. 1100) uznano za rezerwat przyrody „STYR” obszar
ekosystemów leśnych o pow. 97,83 ha we wsi Bieśnik, gmina Zakliczyn, Nadleśnictwo
Gromnik.
25
Rezerwat zajmuje zbocza i kulminację góry Styr (40 m n.p.m.). Ochroną objęte zostały
lasy z wieloma rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin oraz nieczynny kamieniołom
„Bodzanty” z okresu I wojny światowej, jako interesujący obiekt geologiczny i historyczny.
Zgodnie Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i
Leśnictwa z dnia 21 grudnia 1998 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz.U. Nr
161, poz. 1100) w rezerwacie przyrody Styr zabrania się:
1) pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania drzew i innych roślin, z wyjątkiem
przypadków uzasadnionych potrzebami gospodarstwa rezerwatowego, ujętych
w planie ochrony,
2) zbioru wszystkich dziko rosnących roślin, a w szczególności owoców, nasion
i grzybów, z wyjątkiem zbioru nasion na potrzeby hodowli lasu,
3) polowania, chwytania, płoszenia i zabijania dziko żyjących zwierząt, niszczenia nor
i legowisk zwierzęcych, gniazd ptasich i wybierania jaj,
4) wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczystości, innego
zanieczyszczenia wód i gleby oraz powietrza,
5) niszczenia gleby lub zmiany sposobu jej użytkowania, w szczególności przez
pozyskiwanie ściółki leśnej,
6) zakłócania ciszy,
7) palenia ognisk,
8) stosowania środków chemicznych w gospodarce leśnej,
9) zmiany stosunków wodnych,
10) umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków
niezwiązanych z ochroną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych znaków
związanych z ochroną porządku i bezpieczeństwa,
11) wstępu na teren rezerwatu, poza miejscami wyznaczonymi przez wojewodę
z wyjątkiem służb leśnych oraz służb ochrony przyrody,
12) ruchu pojazdów, z wyjątkiem pojazdów służb leśnych oraz służb ochrony przyrody.
Zakazy, te, nie dotyczą:
1) prowadzenia badań naukowych za zgodą wojewody,
2) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem
publicznym i z ochroną przeciwpożarową,
3) wykonywania zadań z zakresu obronności państwa,
4) wykonywania zabiegów ochronnych, hodowlanych i pielęgnacyjnych za zgodą
Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, udzieloną
w przypadku potrzeby likwidacji zagrożeń ochranianej przyrody, nie ujętych w
planie ochrony.
26
Pomniki przyrody
- miejscowość: Zakliczyn
3 lipy drobnolistne rosnące wokół klasztoru oo. Reformatów, wg rejestr nr 167,
lipa drobnolistna rosnąca przy drodze do klasztoru oo. Reformatów, wg rejestru
nr 168,
- miejscowość: Charzewice
topola niekłańska rosnąca przy drodze do ruin zamku w Melsztynie, wg rejestru
nr 169,
- miejscowość: Melsztyn
drzewostan wzgórza Melsztyńskiego - grupa drzew rosnąca wokół ruin zamku
w Melsztynie, wg rejestru nr 170,
- miejscowość: Kończyska
1 dąb szypułkowy rosnący na prywatnej posesji, wg rejestru nr 171,
- miejscowość: Wesołów
dąb szypułkowy rosnący na prywatnej posesji, wg rejestru nr 172,
- miejscowość: Zdonia
4 lipy drobnolistne rosnące w otoczeniu figur sakralnych, wg rejestru nr 173,
lipa drobnolistna, rosnąca na prywatnej posesji, wg rejestru nr 174
lipa drobnolistna, rosnąca na Białej Górze w Zdoni, wg rejestru nr 176,
- miejscowość: Filipowice
dąb szypułkowy „Florian” rosnący koło kościoła w Filipowicach, wg rejestru nr
231,
- miejscowość: Ruda Kameralna
lipa drobnolistna dz. 741, przy kapliczce,
Projektowane rezerwaty przyrody
Rezerwat leśno- krajobrazowy "Jamna" częściowy, o powierzchni ok. 200 ha, położony na
terenach wsi Jamna, Paleśnica, Olszowa oraz Siekierczyna (gm. Ciężkowice). Teren
rezerwatu miałby objąć kulminację Rosulca 530 m. n.p.m. wraz z pobliskimi wzniesieniami
(489 m., 483 m. n.p.m.), rozdzielonymi głęboką doliną Potoku Jamneńskiego, dopływu
Paleśnianki. Stoki tych wzgórz są strome i rozcięte licznymi głęboko wciętymi dolinkami
holoceńskimi. Wzniesienia te porasta starodrzew bukowo-jodłowy tworzący zespół żyznej
buczyny karpackiej w formie pogórskiej oraz zespół kwaśnej buczyny górskiej. W runie
leśnym spotykane są m. in. rośliny chronione takie jak: buławnik mieczolistny, parzydło
27
leśne, bluszcz pospolity, miesięcznica trwała, jeżyna dwubarwna, perłówka
jednokwiatowa i turzyca zwisła.
Rezerwat leśno-krajobrazowy "Mogiła" częściowy o powierzchni ok.140 ha. Położony na
terenie: Stróż, Woli Stróskiej, Borowej - zbocze góry Mogiła (503,0 m n.p.m.) oraz
przyległych wzniesień. Cel ochrony: zachowanie fragmentu lasu tworzonego przez
zbiorowiska żyznych jedlin, podgórskiej formy buczyny karpackiej i kwaśnej buczyny
górskiej z runem bogatym w gatunki rzadkie i chronione oraz źródeł wód mineralnych,
licznych i okazałych kwitnących egzemplarzy bluszczy pospolitego (Hedera helix), a także
miejsca pamięci narodowej związanego z II wojną światową.
Rezerwat leśno-florystyczny "Uroczysko" Wróblowice częściowy, o powierzchni ok. 52 ha.
Cel ochrony: zachowanie dobrze wykształconych zbiorowisk leśnych typowych dla piętra
pogórza: podgórskiej formy buczyny karpackiej (Dentario glandulosae-Fagetum), grądu
(Tilio carpinetum), łęgu podgórskiego (Carci remotae-Fraxinetum), stanowisk z ok. 29
gatunkami roślin objętych ochroną prawną. Wśród nich najcenniejsze to: wyblin
jednolistny (Malaxis monophyllos), buławnik mieczolistny (Cephalanthera longifolia),
buławnik wielkokwiatowy (Cephalanthera damasonium), gnieźnik leśny (Neotia nidus
avis), kruszczyk siny (Epipactis violacea), listera jajowata (Listera ovata).
Rezerwat częściowy leśno-krajobrazowy "Lasy Soliskie" o powierzchni ok. 115 ha,
położony na terenie wsi Jamna oraz Jastrzębia i Siekierczyna (gm. Ciężkowice).
Obejmuje on źródliskowe partie potoku Jastrzębianka oraz pobliskie wzniesienia. Celem
ochrony będzie zachowanie fragmentu lasu ze starodrzewem bukowym i jodłowym (120-
130 letnim) oraz reprezentowanymi tu prawie wszystkimi najważniejszymi na Pogórzu
Rożnowskim zbiorowiskami leśnymi. Na terenie rezerwatu dominuje zespół żyznej
buczyny karpackiej w formie pogórskiej z runem bogatym w gatunki górskie. Mniejsze
powierzchnie zajmują: zespół kwaśnej buczyny górskiej, żyzna jedlina, zespół
nadrzecznej olszyny górskiej oraz zespół pogórskiego łęgu jesionowego. W runie
występują m. in. rośliny jak: chronione wawrzynek wilczydełko, parzydło leśne, skrzyp
olbrzymi, turzycę zwisłą. Z rzadkich gatunków zwierząt na terenie projektowanego
rezerwatu występują bocian czarny, jastrząb, salamandra plamista. Ze względu na
urozmaiconą rzeźbę oraz porastający wzgórza las z okazałymi pniami buków i jodeł teren
ten ma charakter naturalnej Puszczy Karpackiej.
Rezerwat leśno-krajobrazowy "Przełom Słonianki" częściowy, o powierzchni ok. 122 ha,
położony na terenie wsi Słona. Celem utworzenia tego rezerwatu jest zachowanie
28
malowniczego przełomu potoku Słonianka, pomiędzy wzgórzami Styru i Słonej Góry wraz
z przylegającymi zalesionymi zboczami oraz źródłami chlorkowych wód mineralnych.
Przełom ten wycięty jest w gruboławicowym i drobnoziarnistym piaskowcu godulskim.
Podobnie jak w poprzednich rezerwatach tak i tu największa powierzchnię zajmuje żyzna
buczyna karpacka z występującymi w jej runie rzadkimi i chronionymi roślinami
naczyniowymi (buławnik mieczolistny, perłówka jednokwiatowa, bluszczyk kosmaty,
bluszcz pospolity).
Rezerwat leśno- krajobrazowy "Nad Bodzantówką" częściowy, o powierzchni ok. 16 ha,
położony na terenie wsi Borowa. Obejmuje wschodni stok masywu Mogiły (503 m. n.p.m.)
w rejonie przełomu Paleśnianki przez pasmo Mogiła-Styr. Projektuje się tu objąć ochroną
starodrzew bukowy żyznej buczyny karpackiej. Osobliwością rezerwatu jest fakt, iż prawie
wszystkie egzemplarze buka osiągają znaczne rozmiary, które kwalifikują je do ochrony
w formie pomników przyrody. Z chronionych roślin występują tu: buławnik mieczolistny,
bluszcz pospolity, parzydło leśne. Ze względu na położenie na zboczu przełomowej doliny
Paleśnianki dodatkowym atutem rezerwatu jest krajobraz.
Obszary projektowanych rezerwatów przyrody powinny być chronione przed
oddziaływaniem czynników degradujących, w tym wkraczania w przestrzeń sąsiedzką
zainwestowania.
Park krajobrazowy Park Krajobrazowy, w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
(Dz. U, Nr 92, Poz. 880), obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości
przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania,
popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.
Niemal połowa obszaru gminy Zakliczyn objęta jest zasięgiem Ciężkowicko-
Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy
został utworzony na mocy Rozporządzenia Wojewody Tarnowskiego nr 13/95 z dnia 16
listopada 1995r. Celem jego utworzenia było zachowanie najcenniejszych pod względem
przyrodniczym, krajobrazowym oraz kulturowym obszarów Pogórza Ciężkowickiego.
Na terenie gminy Zakliczyn Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy zajmuje
powierzchnię 5 717,77 ha, co stanowi 46,8% ogólnej powierzchni gminy.
Zgodnie z Rozporządzeniem Nr 6/05 Wojewody Małopolskiego z dnia 23 maja 2005 r.
w sprawie ochrony Ciężkowicko - Rożnowskiego Parku Krajobrazowego zakazuje się
na jego obszarze:
29
1) Umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor,
legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk i złożonej ikry, z
wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności w ramach
racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i łowieckiej;
2) Likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i
nadwodnych, jeżeli nie wynikają z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub
zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy,
odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
3) Pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości,
w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów;
4) Wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu,
z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub
przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub
naprawą urządzeń wodnych;
5) Dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie
przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
6) Budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii
brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów
służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej;
7) Likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy
oraz obszarów wodno-błotnych;
8) Wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia własnych gruntów rolnych;
9) Prowadzenia chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową;
10) Utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych;
11) Organizowania rajdów motorowych i samochodowych, z wyłączeniem dróg
publicznych;
12) Używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego na otwartych
zbiornikach wodnych.
Obszary chronionego krajobrazu Obszar chronionego krajobrazu, zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004r.
o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, Poz.880), obejmuje tereny chronione ze względu na
wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na
możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną
funkcją korytarzy ekologicznych.
30
Na mocy Rozporządzenia Wojewody Tarnowskiego Nr 23/96 z dnia 28 sierpnia 1996r.
ustanowione zostały Obszary Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego
i Wschodniego Pogórza Wiśnickiego.
Na terenie gminy Zakliczyn Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego
obejmuje sołectwa położone w dolinie Dunajca, w środkowej i północno-wschodniej części
gminy, a mianowicie Wesołów, Zakliczyn, Lusławice, Faściszowa, Kończyska, Wróblowice
oraz częściowo Filipowice, Melsztyn, Roztoka, Słona, Stróże, Wola Stróska i Zdonia.
Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego na terenie gminy Zakliczyn
obejmuje sołectwa: Faliszowice, Gwoździec, Zawada Lanckorońska oraz częściowo:
Melsztyn, Roztoka i Charzewice.
Zgodnie z Rozporządzeniem Nr 73/05 Wojewody Małopolskiego z dnia 27 grudnia 2005 r.
w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego w części położonej
w Województwie Małopolskim oraz Zgodnie z Rozporządzeniem Nr 76/05Wojewody
Małopolskiego z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu
Wschodniego Pogórza Wiśnickiego zakazuje się na ich obszarze:
1) zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych
schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego
połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką
rolną, leśną, rybacką i łowiecką;
2) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony
środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.2);
3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych,
jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia
bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy,
utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości,
w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów;
5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z
wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub
przeciw osuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub
remontem urządzeń wodnych;
6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona
przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz
racjonalna gospodarka wodna lub rybacka;
7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-
błotnych;
31
8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 50 m od linii brzegów
rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz
obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub
rybackiej.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 nie dotyczy realizacji przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona
procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu
na przyrodę Obszaru.
3. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie dotyczy:
1) wydobywania kamienia, żwiru i piasku w związku z utrzymaniem wód, szlaków
żeglownych oraz remontem urządzeń wodnych, o którym mowa w art. 124 pkt 3
Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 i
Nr 267, poz. 2255, z 2006 r. Nr 170, poz. 1217 i Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r.
Nr 21, poz. 125, Nr 64, poz. 427 i Nr 75, poz.493);
2) terenów objętych koncesjami wydanymi na podstawie Ustawy z dnia 4 lutego 1994
r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z 2006 r. Nr
133, poz. 934, Nr 170, poz. 1217, Nr 190, poz. 1399 i Nr 249, poz. 1834 oraz z
2007 r. Nr 21, poz. 125) lub ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego, obowiązującymi w dniu 29 marca 2006 r.;
3) terenów przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego lub studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gmin na cele wydobywania skał i minerałów, w przypadku
przedsięwzięć, dla których przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na
środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę Obszaru.
4. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 nie dotyczy obowiązujących w dniu wejścia
w życie niniejszego rozporządzenia miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego.
[Uwarunkowanie dla obszaru II zmiany SUiKZP:
Ww. Rozporządzenie utraciło moc na podstawie uchwały nr XVIII/298/12 Sejmiku
Województwa Małopolskiego z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie Obszaru Chronionego
Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego w Województwie Małopolskim. W związku z art. 21
pkt 3 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze
zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz.
U. z 2009 r. Nr 92, poz. 753 z późn. zm.) Samorząd Województwa Małopolskiego
przejął kompetencje w zakresie obszarów chronionego krajobrazu na terenie
województwa małopolskiego.
32
Zgodnie z uchwałą Nr XVIII/298/12 Sejmiku Województwa Małopolskiego
z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza
Ciężkowickiego (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego z 2012 r. poz. 1185) na terenie Obszaru
zakazuje się:
1) zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych
schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego
połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną,
leśną, rybacką i łowiecką;
2) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199,
poz. 1227 z późn. zm.);] 1
[3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych,
jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia
bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania,
remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu oraz skamieniałości,
w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów;
5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem
prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym
lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych;
6) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem
prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym
lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych;
7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-
błotnych;
8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 50 m od linii brzegów rzek,
jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów
służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 nie dotyczy realizacji przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona procedura
1 []² wprowadzono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn.
33
oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na ochronę
przyrody Obszaru lub dla których nie stwierdzono konieczności przeprowadzenia oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
3. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 nie dotyczy:
1) wydobywania kamieni, żwiru i piasku w związku z utrzymaniem wód, szlaków
żeglownych oraz remontem urządzeń wodnych, o których mowa w art. 124 pkt
3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019
z późn. zm.);
2) terenów objętych koncesjami na wydobywanie kopalin ze złóż wydanymi na
podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U.
z 2011 r. Nr 163, poz. 981);
3) terenów przeznaczonych na cele wydobywania skał i minerałów w miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego lub studiach uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gmin, obowiązujących w dniu wejścia w życie
niniejszej uchwały;
4) terenów przeznaczonych na cele wydobywania skał i minerałów w uchwalonych
po dniu wejścia w życie niniejszej uchwały miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego lub studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin, dla których przeprowadzona procedura strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę
Obszaru.
4. Zakazy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 3, pkt 5 i pkt 6 nie dotyczą:
1) wykonywania koniecznych prac bezpośrednio związanych z robotami budowlanymi
dopuszczonymi do realizacji na Obszarze przez właściwe organy na podstawie ustawy
z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623
z późn. zm.):
a) na terenach przeznaczonych pod zabudowę w obowiązujących miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego;
b) poprzedzonymi ostatecznymi decyzjami o warunkach zabudowy;
2) działań związanych z eksploatacją złóż kopalin zgodnie z koncesjami na
wydobywanie kopalin ze złóż wydanymi na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca
2011 r. Prawo geologiczne i górnicze.
5. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 nie dotyczy budowania nowych
obiektów budowlanych:
1) na obszarach, co do których:
a) miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego lub studia uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego obowiązujące w dniu wejścia
34
w życie niniejszej uchwały dopuszczają budowę nowych obiektów budowlanych -
w zakresie, w jakim budowa ta została jednoznacznie dopuszczona w tych
aktach prawnych;
b) projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub studiów
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego uzgodnione przed
dniem wejścia w życie niniejszej uchwały w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.)
w związku z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z późn.
zm.), dopuszczają budowę nowych obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim
budowa ta została dopuszczona w tych projektach;
c) w dniu wejścia w życie niniejszej uchwały funkcjonowały w obrocie prawnym
ostateczne decyzje o warunkach zabudowy – do czasu wykonania na ich
podstawie inwestycji lub utraty mocy obowiązującej tych decyzji;
2) w pasie szerokości 50 m od sztucznych zbiorników wodnych o powierzchni
mniejszej niż 10 arów.
Nadzór nad Obszarem sprawuje Dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa
Małopolskiego].2
Lasy ochronne
Zgodnie z Zarządzeniem Nr 12 MOŚZNiL z dnia 9 marca 19993 r. na terenie gminy
Zakliczyn zostały wydzielone lasy ochronne:
lasy wodochronne w Olszowej i Bielśniku (73,67 ha),
lasy wodochronne i glebochronne w Paleśnicy (37,22 ha),
las nasienny w Woli Stróskiej,
las do badań doświadczlanych w Jamnej (170,85 ha).
Pomniki przyrody
Pomniki przyrody na terenie gminy Zakliczyn:
- miejscowość: Zakliczyn
3 lipy drobnolistne rosnące wokół klasztoru oo. Reformatów, wg rejestr nr 167,
lipa drobnolistna rosnąca przy drodze do klasztoru oo. Reformatów, wg rejestru
nr 168,
- miejscowość: Charzewice
2 []² wprowadzono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn
35
topola niekłańska rosnąca przy drodze do ruin zamku w Melsztynie, wg rejestru
nr 169,
- miejscowość: Melsztyn
drzewostan wzgórza Melsztyńskiego - grupa drzew rosnąca wokół ruin zamku
w Melsztynie, wg rejestru nr 170,
- miejscowość: Kończyska
1 dąb szypułkowy rosnący na prywatnej posesji, wg rejestru nr 171,
- miejscowość: Wesołów
dąb szypułkowy rosnący na prywatnej posesji, wg rejestru nr 172,
- miejscowość: Zdonia
4 lipy drobnolistne rosnące w otoczeniu figur sakralnych, wg rejestru nr 173,
lipa drobnolistna, rosnąca na prywatnej posesji, wg rejestru nr 174
lipa drobnolistna, rosnąca na Białej Górze w Zdoni, wg rejestru nr 176,
- miejscowość: Filipowice
dąb szypułkowy „Florian” rosnący koło kościoła w Filipowicach, wg rejestru nr
231,
- miejscowość: Ruda Kameralna
lipa drobnolistna dz. 741, przy kapliczce, Ruda Kameralna 58
Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie
gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz.U.04.220.2237) spośród
chrząszczy wszystkie gatunki biegaczy (Carabus) i tęczników (Calosoma) podlegają
ochronie gatunkowej. Z motyli prawnie chronionych na terenie gminy występują paź
żeglarz (Papilio podalirius) i zmierzchowita trupia główka (Acherontia atropos). Wśród
chronionych płazów występujących w gminie należą: salamandra plamista (Salamandra
salamandra), kumaki (Bombina so.), rzekotka drzewna (Hyla arborea), ropucha szara
(Bufo bufo). Wszystkie gady w Polsce są prawnie chronione, tu występuje: jaszczurka
zwinka (Lacerta agilis) i żyworodna (Lacerta vivipara), padalec zwyczajny (Auquis fragilis),
zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix), żmija zygzakowata (Vipera berus). Wśród ptaków
ochronie ścisłej podlegają: kukułka (Cuculus canorus), puszczyk (Strix aluco), dzięcioł
czarny (Dryocopus martius), dzięcioł średni (Dendrocopus medius), dzięcioł zielony (Picus
virdis), dziecioł zielonosiwy (Picus canus), przepiórka (Coturnix coturnix), cyranka (Anas
aquedula), derkacz (Crex crex), czajka (Vanellus vanellus), zimorodek (Alcedo atthis),
dudek (Upupa epopos), prawdopodobne gniazdujące: bocian czarny (Ciconia nigra),
bocian biały (Ciconia ciconia), płomykówka (Tyto alba), jerzyk (Apus apus), puchacz
(Bubo Bubo), dubelt (Gallinago media), kszyk (Gallinago gallinago) oraz objęte ochroną
36
częściową: wrona siwa (Corvus corone), gawron (Corvus grugilegus), kruk (Corvus
corax), sroka (Pica pica). Chronionymi gatunkami z ssaków są: wiewiórka (Sciurius
vulgaris) o ubarwieniu rudym i brunatnoczarnym, orzesznica (Muscardinus avellanarius),
bobry (Castor fiber), wydra, łasica łaska (Mustela nivialis), gronostaj (Mustela erminea),
żbik (Filis silvestris), wilk (Canis lupus).
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie
gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U.04.168.1764) z roślin
objętych ochroną na terenie gminy występują: grążel żółty (Nuphar luteum), grzybień biały
(Nuphar alba), dzwonek boloński (Campanula bononiensies), róża francuska (Rosa
gallica).
2.2.3. Jakość i zagrożenia środowiska
2.2.3.1. Zanieczyszczenie powietrza
Zgodnie z kryterium ochrony zdrowia gmina Zakliczyn została zaklasyfikowana do strefy A.
Zgodnie z kryterium ochrony roślin obszar został zaliczony również do klasy A (Tabela 4).
Tabela 4 Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna dla każdej strefy, uzyskane w OR dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia i roślin w strefie dąbrowsko – tarnowskiej
SO2 NO2 PM10 Pb C6H6 CO O3 Klasa
ogólna
Ochrona
zdrowia
A A C A - A A A
Ochrona
roślin
A A 1 - - - - A A
Źródło: Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2007 r. 1 – określone dla NOx
- - nie określa się A – poziom nie przekraczający wartości dopuszczalnej C – poziom powyżej wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji
Na terenie gminy Zakliczyn brak jest większych emitorów zanieczyszczeń powietrza;
głównym źródłem zanieczyszczeń jest emisja niska oraz zanieczyszczenia komunikacyjne
– ruch na drogach wojewódzkich nr 975 oraz nr 980 i drogach powiatowych.
2.2.3.2. Zanieczyszczenia wód
W punkcie monitoringu diagnostycznego w Zgłobicach (poza granicami gminy)
wykonanego w 2007 r. Dunajce prowadzi wody III klasy bez stwierdzonej eutrofizacji i
nieprzydatności dla życia ryb.
37
Znajdujące się na terenie gminy Zakliczyn cmentarze stanowią potencjalne zagrożenie
skażenia wód. wyznaczone strefy ochrony sanitarnej cmentarza niwelują zagrożenie
oddziaływania skażenia na zdrowie ludzi natomiast nie jest w nich eliminowane skażenie
środowiska.
Przegłębianie dna koryta Dunajca powoduje obniżenie poziomu wody w starorzeczach.
Wody podziemne gminy Zakliczyn według Raportu o stanie środowiska w 2007 r. należą
do II klasy czystości
Ryc. 9 Ocena jakości wód podziemnych w punktach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego w 2007 roku
Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 r.
Najbardziej zagrożone są wody GZWP 435 w obrębie terasów niskich, gdzie zwierciadło
wód znajduje się płytko pod powierzchnią terenu a brak jest warstwy izolującej, lub
posiada ona niewielką miąższość. Sytuacja taka ma miejsce zwłaszcza w strefie
bezpośrednio przylegającej do koryta rzeki. Przepływ wód podziemnych na tym obszarze
jest szybki, lub bardzo szybki, a czas przesiąkania pionowego krótki. W mniejszym
stopniu na zanieczyszczenie wód podziemnych narażone są obszary terasów wyższych,
gdzie nie tylko przepływ wód podziemnych jest wolniejszy a pionowe przesiąkanie trwa
dłużej, ale poziom wodonośny jest na ogół przykryty grubszą warstwą utworów słabiej lub
całkowicie nieprzepuszczalnych.
38
Oczyszczalnia ścieków
Na terenie gminy Zakliczyn, antropogeniczne zanieczyszczenia wód powierzchniowych
przedostają się do odbiorników ze źródeł punktowych (tab.5) i obszarowych.
Tabela 5 Punktowe źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych na terenie Gminy Zakliczyn
Użytkownik Obiekt Miejscowość Odbiornik
ścieków
Ilość ścieków odprowadzanych
tys. m3/rok
Zakład Oczyszczania
i Kanalizacji Zakliczyn
Oczyszczalnia
ścieków Zakliczyn
Rzeka
Dunajec 98
Zakład Oczyszczania
i Kanalizacji Zakliczyn
Oczyszczalnia
ścieków Paleśnica
Potok
Olszowianka 9
Zakład Oczyszczania
i Kanalizacji Zakliczyn
Oczyszczalnia
ścieków Melsztyn
Potok Zelina
Gwoździecka 2
Źródło: Urząd Gminy w Zakliczynie.
Oczyszczalnia dla Zakliczyna została zlokalizowana w północno - wschodniej części
Zakliczyna przy drodze Tarnów - Zakliczyn po południowej stronie rzeki Dunajec poza
wałem powodziowym. Odbiornikiem ścieków jest rzeka Dunajec.
2.2.3.3. Zagrożenia powodzią
Część obszaru gminy położona w sąsiedztwie Dunajca znajduje się w obszarze
szczególnego zagrożenia powodzią obejmujące :
obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi
raz na 100 lat (wyznaczone na podstawie Studium określającego granice obszaru
bezpośredniego zagrożenia powodzią dla rzeki Dunajec wraz z głównymi dopływami
do ujścia Popradu” RZGW Kraków),
obszary, między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim
brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy i
przymuliska,
W obszarach szczególnego zagrożenia powodzią obowiązują zakazy, nakazy
ograniczenia i dopuszczenia wynikające z przepisów odrębnych dotyczących ochrony
przeciwpowodziowej.
Oznacza się na rysunku Studium obszary narażone na zalanie w przypadku zniszczenia
lub uszkodzenia wałów.
39
W celu zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych w odległości
mniejszej niż 50 m od stopy wału po stronie odpowietrznej obowiązują zakazy i
dopuszczenia wynikające z przepisów odrębnych dotyczących ochrony
przeciwpowodziowej.
[Na obszarze II zmiany Studium występują obszary szczególnego zagrożenia powodzią,
na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat
(p=1 %) oraz prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10
lat (p=10 %), według sporządzonych przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki
Wodnej map zagrożenia powodziowego w ramach projektu pn. „Informatyczny system
osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami” (ISOK). Ponadto teren ten położony
jest w obszarach na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i
wynosi raz na 500 lat (Q0,2 %)].3
2.2.3.4. Zanieczyszczenie gleb
Degradacja pokrywy glebowej jest spowodowana czynnikami mechanicznymi i procesami
fizycznymi oraz chemicznymi. Na stromych zboczach potoków w wyniku erozyjnego
podcinania występują zerwy i obrywy. Na grzbietach wzgórz i stokach pojawiają się
niszczycielskie procesy eoliczne oraz spływy i procesy spełzywania. Erozja mechaniczna
powodowana orką na stokach przyczynia się do przyspieszania procesów erozyjnych.
Stan chemiczny gleb w gminie Zakliczyn uległ przekształceniom. Wskaźnik syntetyczny
zanieczyszczenia gleb w latach 2000 – 2005 w gminie Zakliczyn uległ poprawie (Ryc. 10).
W gminie Zakliczyn w latach 2000 – 2005 pogorszył się stan zanieczyszczeniem WWA
(Ryc. 11).
Ryc. 10 Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi – WS – wskaźnik syntetyczny
zanieczyszczenia gleb łącznie Cd + Cu + Ni + Pb + Zn
3 []² wprowadzono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn
40
Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 r. Ryc. 11 Zanieczyszczenie gleb wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi WWA
Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 r.
2.2.3.5. Zagrożenia wystepowaniem ruchów masowych
W granicach gminy występują tereny zagrożone osuwaniem się mas ziemnych, w
tym tereny osuwisk czynnych powstałych 1997 r. Pogórze Ciężkowickie i Wiśnickie
opadając stromą krawędzią ku dolinie Dunajca ze względu na strome zbocza są terenami
osuwisk lub zagrożonymi osuwaniem się mas ziemnych. Najbardziej narażone są stoki o
spadkach przekraczających 25%. Latem i wiosną po intensywnych opadach powstają
osuwiska zwietrzelinowe i skalne o powierzchni nawet kilkudziesięciu ha. Po powodzi w
1997 i wezbraniach w 2000 r. powstały nowe osuwiska, uaktywniły się również stare
osuwiska.
Na załączniku graficznym przedstawiono zasięg terenów osuwisk oraz zagrożonych
ruchami masowymi zidentyfikowanych w różnych dokumentach i opracowaniach oraz
zinwentaryzowanych po powstałych zjawiskach osuwisk. Są to następujące materiały:
1) Opracowanie Ekofizjograficzne dla gminy Zakliczyn, Małopolska Grupa
Geodezyjno-Projektowa S.A., 2003 r.
41
2) Studium określające granice obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią dla
rzeki Dunajec wraz z głównymi dopływami do ujścia Popradu, Regionalny Zarząd
Gospodarki Wodnej w Krakowie, 2005.
3) Karty dokumentacyjne osuwisk wrzesień 2010r: 12-14-162-1, 12-14-162-2, 12-14-
162-3, 12-14-162-4, 12-14-162-6, 12-14-162-7, 12-14-162-8. oraz maj 2011: 12-
16-145-01, 12-16-145-02, 12-16-145-002, 12-16-145-005, 12-16-145-006, 12-
16-145-007, 12-16-145-008, 12-16-145-009, 12-16-145-010, 12-16-145-012, 12-
16-145-013, 12-16-145-14, 12-16-145-A16, 12-16-145-B16, 12-16-145-018,
12-16-145-020 (Materiały Starostwa Powiatowego Tarnów).
4) Informacja o terenach zagrożonych ruchami masowymi ziemi. Materiały Starostwa
powiatowego Tarnów,
5) Rejestracja osuwisk i innych zjawisk geodynamicznych na terenie województwa
nowosądeckiego i tarnowskiego powstałych w wyniku katastrofalnych opadów i
powodzi. 1997, Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Karpacki w Krakowie.
6) Mapy Geologiczno-Gospodarcze Polski, Państwowy Instytut Geologiczny
Warszawa,
7) Inwentaryzacja osuwisk po powodziach w 2010 r. Materiały Urzędu Miasta i
Gminy Zakliczyn.
8) Pozostałe, nie uwzględnione w wyżej wymienionych dokumentach osuwiska i
tereny zagrożone ruchami masowymi wg. map sporządzonych w systemie SOPO,
Państwowy Instytut Geologiczny, System Osłony przeciwosuwiskowej.
2.2.3.6. Hałas
Największe i główne zagrożenie hałasem komunikacyjnym, na terenie omawianej gminy,
występuje wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych, tj. na drodze wojewódzkiej
nr 975 oraz na drodze nr 980, na której koncentruje się ruch pojazdów ciężkich. Pewne
uciążliwości hałasowe, mogą również występować w bezpośrednim sąsiedztwie dróg
lokalnych. Głównymi czynnikami mającymi wpływ na poziom hałasu komunikacyjnego są:
natężenie ruchu i udział transportu ciężkiego w strumieniu wszystkich pojazdów, stan
techniczny pojazdów, rodzaj nawierzchni dróg, a także organizacja ruchu drogowego.
Przez teren gminy Zakliczyn nie przebiegają linie kolejopwe – na obszarze tej gminy brak
potencjalnych uciążliwości hałasowych związanych z tym źródłem.
Na terenie gminy Zakliczyn nie występują obiekty przemysłowe, które stanowiłyby istotne
zagrożenie dla środowiska w zakresie hałasu. Pewne lokalne uciążliwości stwarzają
drobniejsze źródła gospodarcze (mniejsze zakłady, kotłownie i jednostki usługowe).
42
W nieznacznym, marginalnym stopniu na stan klimatu akustycznego gminy Zakliczyn
wpływają istniejące na jej terenie zakłady wydobywcze. Natężenie hałasu emitowanego
z takich źródeł ma jednak znikomy udział w kształtowaniu klimatu akustycznego, gdyż
emitowany z takich źródeł hałas ma charakter lokalny i nie wykracza poza obszar
nieruchomości, na których te źródła są zlokalizowane.
Dopuszczalne poziomy hałasu dla różnych rodzajów zabudowy powinny być zgodne
z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U.07.120.826).
2.2.3.7. Promieniowanie elektromagnetyczne
Obecnie na obszarze opracowania głównym źródłem promieniowania są linie
elektroenergetyczne. Przez teren gminy przebiega linia elektroenergetyczna 110 kV. Pole
elektromagnetyczne stwarza zagrożenia dla urządzeń infrastruktury technicznej
powodując zakłócenia w działaniu urządzeń. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony
środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. ochrona środowiska przed polami
elektromagnetycznymi polega na utrzymaniu poziomów pól poniżej dopuszczalnych
poziomów lub co najmniej na tych poziomach oraz zmniejszeniu poziomów pól kiedy są
przekroczone.
2.2.3.8. Zagrożenie pożarowe
Tereny Nadleśnictwa Brzesko i Gromnik kwalifikują się do III kategorii - małego
zagrożenia pożarowego. Bliskość miast Tarnów i Brzesko powoduje narażenie terenów
leśnych na zaśmiecanie i możliwość powstania pożaru lasu. Zagrożenie pożarami lasu
jest największe w okresie wiosennym oraz przy suchej, upalnej pogodzie w lecie.
2.2.4. Obszary złóż oraz obszary i tereny górnicze
Zgodnie z prawem geodezyjnym i górniczym (Dz.U.05.228.1947 j.t.) złożem kopaliny jest
takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych
i ciekłych, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą, obszarem
górniczym jest przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca jest uprawniony do
wydobywania kopaliny oraz prowadzenia robót górniczych związanych z wykonywaniem
koncesji a terenem górniczym jest przestrzeń objęta przewidywanymi szkodliwymi
wpływami robót górniczych zakładu górniczego.
43
Na terenie gminy Zakliczyn występują złoża kruszywa naturalnego: Roztoka, Roztoka II,
Roztoka Mała, Filipowice I4, Filipowice II, Filipowice III5, Charzewice, Charzewice przy
Wale I, Charzewice Zawale, Rejon Zakliczyna, Melsztyn Zamek6 oraz Melsztyn.
Tabela 6 Obszary złóż oraz miejsca wydobycia złóż kopalin w gminie Zakliczyn7
Nazwa złoża
(numer złoża)
Numer na załącznikach graficznych – zał nr 2A i 2B
Rodzaj i nazwa kopaliny
Podstawa wprowadzenia granic złoża
Nr koncesji Data wydania Data ważności
Zasoby Mg
Uwagi
Roztoka II
(8499)
1
Kruszywa
naturalne –
piaszczysto
-żwirowe
Decyzja Marszałka
Województwa Małopolskiego
znak SR-IX-1.7427.21.2015.ZP
z dnia 07.12.2015 r. (dodatek
nr 3)
OS.X.7412-
K/17/2000/3/EM
5.10.2000 –
– 31.12.2010
990 140
491 000
wyznaczono
obszar i teren
górniczy
Filipowice I
(6483)
2
Kruszywa
naturalne –
piasek ze
żwirem
Decyzja Wojewody
Tarnowskiego znak
OS.IV.7520/D/S/4118/95 z dnia
11.09.1995 r.
OS.IV.2.7512/1/9
6
20.06.1996 –
31.12.2016
1 007 530
wyznaczono
obszar i teren
górniczy8
Charzewice
(8872)
39
Kruszywa
naturalne –
piasek ze
żwirem
Zawiadomienie Marszałka
Województwa Małopolskiego
znak ŚR.XIV.ZP.7417-2/04 z
dnia 17.11.2004 r. (dodatek nr
1)
OS.X.7412/K-
W/7/01/EM
20.11.2001 –
31.12.2027
6 598 995,9
wyznaczono
obszar i teren
górniczy
Charzewice
przy Wale I
(11434)
410
Kruszywa
naturalne -
żwiry
Zawiadomienie Starosty
Tarnowskiego znak
WOŚ.IV.7515-2/07 z dnia
09.10.2007 r.
WOŚ.IV.7512-2/8
28.04.2008
31.12.2016
164 410
wyznaczono
obszar i teren
górniczy
Roztoka
(1735)
5
Kruszywa
naturalne –
piasek ze
żwirem
Decyzja Wojewody
Małopolskiego znak
OŚ.X.7414/DG/9/01/EM z dnia
30.11.2001 r. (dodatek nr 1)
OS.IV.7512K-
R/3/96
30.12.1996 –
31.12.2010
3 175 0001)
3 255 609
wyznaczono
obszar i teren
górniczy
4-3 wprowadzone w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakliczyn
zarządzeniem zastępczym Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WN-II.4131.1.13.2016/ZZ
7 przekreślenia i uzupełnienia treści tabeli wprowadzone w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakliczyn zarządzeniem zastępczym Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WN-II.4131.1.13.2016/ZZ
8 []² skreślono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn 9 i 6 zarządzeniem zastępczym Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WN-
II.4131.1.13.2016/ZZ uzupełniono jedynie w części tekstowej studium dane dotyczące złoża (w częsci graficznej studium na załącznikach 2A i 2B granice złoża zachowują swoją aktualność)
44
Nazwa złoża
(numer złoża)
Numer na załącznikach graficznych – zał nr 2A i 2B
Rodzaj i nazwa kopaliny
Podstawa wprowadzenia granic złoża
Nr koncesji Data wydania Data ważności
Zasoby Mg
Uwagi
Melsztyn
(5261)
6
Kruszywa
naturalne –
piasek ze
żwirem
Zawiadomienie Marszałka
Województwa Małopolskiego
znak SR.IX.1.7427.5.ZP z dnia
09.02.2011 r. (dodatek nr 4)
SW.V.1.ZP.7514-
3/08
2008-03-04
6 286 352 2)
1 943 926
złoże
rozpoznane
wstępnie
Melsztyn
Zamek
(11374)
7
Kruszywa
naturalne -
żwiry
Zawiadomienie Marszałka
Województwa Małopolskiego
znak SW.V.ZP.7514-6/06 z
dnia 04.01.2007 r.
SW.V.1.EM.7515-
1/08
25.03.2008 -
31.12.2025
3 808 783
wyznaczono
obszar i teren
górniczy
Filipowice II
(13619)
8
Kruszywa
naturalne -
żwiry
Zawiadomienie Marszałka
Województwa Małopolskiego
znak RG.II.1.ZP.7514-13/09 z
dnia 13.01.2010 r. (dodatek nr
1)
RG.II.I.EM.7512-
1109
21.05.2009 -
30.06.2010
682,59
778 330
złoże
rozpoznane
wstępnie
Roztoka
Mała
(13759)
9
Kruszywa
naturalne -
piasek ze
żwirem
Zawiadomienie Marszałka
Województwa Małopolskiego
znak SW.V.1.ZP.7514-1/09 z
dnia 18.03.2009 r.
- 478 508
złoże nie
eksploatowane
w przeszłości
Charzewice
Zawale
(14943)
10
Kruszywa
naturalne –
piasek ze
żwirem
Zawiadomienie Marszałka
Województwa Małopolskiego
znak SR.IX.1.7427.3.2011.ZP z
dnia 02.02.2011 r.
- 3 719 288 -
Rejon
Zakliczyna
(5266)
11
Kruszywa
naturalne -
żwiry
Decyzja Ministra Ochrony
Środowiska, Zasobów
Naturalnych i Leśnictwa znak
KZK/012/5756/90/91 z dnia
18.12.1991 r.
-
Obszar Filipowice 3 109 779
Obszar
Wesołów 777 339
Dokumentacja na 2 odrębne
złoża. Zasoby złoża sumują się z
zasobami złoża
Filipowice I, Filipowice II i Filipowice III
Filipowice III
(15942)
12
Kruszywa
naturalne -
żwiry
Decyzja Marszałka
Województwa Małopolskiego
znak SR-IX-1.7427.6.2012.ZP z
dnia 08.05.2012 r.
- 1 566 400
Źródło: MIDAS, Infogeoskarb, dokumentacje geologiczne
1) żródło: Inwentaryzacja złóż kopalin stałych do lokalnej produkcji materialów budowlanych, gmina Zakliczyn 1990, za POŚ 2) Zgodnie z Dodatkiem nr 3 do dokumentacji geologicznej w kat.C1 złoża kruszywa naturalnego Melsztyn z 2008 r. zasoby Pola B są rozproszone wokół udokumentowanych złóż Charzewice i Melsztyn Zamek i nie stanowią kompleksu zwartego a eksploatacja ich jako odrębnych poletek byłaby trudna ze względów ekonomicznych i formalno – prawnych dlatego wnioskowano o
45
wybilansowanie zasobów złoża Melsztyn w Polu B. Do bilansu wchodzi Pole A o zasobach na 31.12.2007 – 6286352 Mg.
Dla złóż: Roztoka II, Filipowice, 11 Charzewice, Charzewice przy Wale I, Roztoka,
Melsztyn Zamek zostały wyznaczone obszary i tereny górnicze; złoża Filipowice II i12
Melsztyn i13 Roztoka Mała są rozpoznane wstępnie i nieeksploatowane w przeszłości.
Obszar górniczy może obejmować część złoża, jeżeli nie zagraża to prawidłowemu
wykorzystaniu złoża. W przypadku złóż kopalin w gminie Zakliczyn granice złóż, granice
obszarów i terenów górniczych pokrywają się. Podstawą wyznaczenia obszaru
górniczego jest dokumentacja geologiczna i projekt zagospodarowania złoża.
Zgodnie z przepisami powinna być możliwość eksploatacji obecnie lub w przyszłości złoża
lub możliwość rekultywacji.
Na załączniku graficznym zaznaczono granice udokumentowanych złóż surowców
mineralnych oraz granice obszarów perspektywicznych.
11 []² skreślono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn 12 []² skreślono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn 13 []² wprowadzono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn
46
2.3. Zasoby środowiska kulturowego
Na obszarze gminy Zakliczyn najważniejszy element zasobu środowiska kulturowego
stanowi miasto Zakliczyn z dobrze zachowanym XVI-wiecznym układem urbanistycznym.
Należy ono do najcenniejszych zespołów małomiasteczkowych w Małopolsce. W
Zakliczynie znajduje się ponad 100 obiektów zabytkowych, spośród ktrórych 9 wpisanych
jest do rejestru zabytków. W pozostałych miejscowościach gminy zlokalizowanych jest
kolejnych stokilkadziesiąt obiektów zabytkowych, z czego 12 wpisanych jest do rejestru
zabytków. Na obszarze gminy znajduje się ponad 300 stanowisk archeologicznych
zewidencjonowanych w kartach Archeologicznego Zdjęcia Polski..
2.3.1. Obiekty wpisane do rejestru zabytków:
Obiekty, zespoły i założenia przestrzenne wpisane do rejestru zabytków objęte są
rygorami ochrony konserwatorskiej wynikającymi z ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o
ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Rygory te obowiązują niezależnie od
położenia obiektu w strefach ochrony konserwatorskiej. Wszelkie prace remontowe,
zmiany funkcji i przeznaczenia obiektu wymagają zgody Wojewódzkich Służb Ochrony
Zabytków.
Na terenie gminy Zakliczyn znajdują się następujące obiekty zabytkowe wpisane do
rejestru zabytków:
A-21 – układ urbanistyczny miejscowości Zakliczyn - wyznaczona została strefa
ścisłej ochrony konserwatorskiej oraz strefa ochrony urbanistycznej wokół miasta
określona warunkami terenowymi i walorami krajobrazu.
A-316 – kościół parafialny
pw. św. Idziego w Zakliczynie z lat 1739-
1768. Reprezentuje typ barokowego
kościoła prowincjalnego. Jednonawowy, z
pros-tokątnym prezbiterium oraz niską
wieżą. Sklepienie kolebkowe, wnętrze oraz
elewacje z pilastrami. Od północy przylega
do kościoła renesansowa kaplica z
przełomu XVI i XVII wieku, na planie
kwadratu, przekryta kopułą z latarnią.
47
A-317 – kościół pw. M.B. Anielskiej, budynek
klasztorny OO Reformatów wraz z najbliższym
otoczeniem w Zakliczynie z 1641 r. Kościół wraz z
zabudowaniami klasztoru cechuje uproszczenie form
architektonicznych. Wnętrze jednonawowe, z
barokowym ołtarzem głównym wydzielającym chór
zakonny. Cennym elementem wyposażenia kościoła jest
nagrobek Zygmunta Tarły zmarłego w 1654 r.
A-270 – ratusz w Zakliczynie. Pochodzący
z początku XIX w. ratusz jest obiektem
parterowym, częściowo podpiwniczonym
zbudowanym z cegły i drewna w stylu
neogotyckim. Budynek o obrysie
prostokątnym posiada sklepienie krzyżowe
odcinkowe. Pokryty jest dachem
czterospadowym, na którym znajduje się
wieżyczka zegarowa. Wejście trójarkadowe
nakryte szczytem schodkowym znajduje się po stronie wschodniej budynku.
A-135/M – cmentarz wojenny z okresu I
wojny światowej nr 293, cmentarz
żydowski w mieście Zakliczyn. Powstał w
latach 1915-1916, autorem projektu był
architekt Robert Motka. Cmentarz posiada
numer 293 w VIII Okręgu Cmentarnym
Brzesko. Jest to cmentarz samodzielny,
ogrodzony betonowymi słupami łączonymi
łańcuchem. Pochowanych jest tutaj 11
żołnierzy armii austro – węgierskiej oraz 1 żołnierz rosyjski, wszyscy wyznania
żydowskiego.
48
A-1172/M – cmentarz wojenny z okresu I wojny
światowej nr 294 w Zakliczynie. Na cmentarzu tym w
centralnym miejscu znajduje się ściana pomnikowa w
kształcie trójkąta zakończona sześcioma małymi
krzyżami. W prześwicie tej ściany widnieje krzyż z
napisem: "WIERNI W POTRZEBIE -
BŁOGOSŁAWIENI W ŚMIERCI".
źródlo fot.: www.galeria.melsztyn.pl
A- 271 – dom w Zakliczynie,
ul. Mickiewicza 11 (obecnie nr 23),
zbudowany w 1763 r. z zachowaniem
autentycznym napisem na belce „A.D. 1763 –
Boże Błogosław temu Domowi i wszystkim
mieszkającym w nim”. Budynek o dachu
czterospadowym, łamanym, krytym blachą w
1914 r. Ozdobnie rzeźbione słupy zewnętrzne
z zastrzałami podtrzymują wysunięty okap.
Dom nazwany „Domem pod Wagą” jest przykładem budownictwa małomiasteczkowego z
k. XVIII w.
A-235 – dom w Zakliczynie,
ul. Mickiewicza 12 (obecnie nr 25),
zbudowany w 1858 r., drewniany, parterowy z
wydatnie wysuniętym okapem wspartym na
słupach z zastrzałami, z dachem
dwuspadowym naczółkowym krytym
dachówką. Budynek ten jest typowym
przykładem XIX-wiecznego budownictwa
małomiasteczkowego.
49
A-361 – dom mieszkalny
w Zakliczynie, ul. Mickiewicza 35
A-134/M – cmentarz wojenny z okresu I
wojny światowej nr 290 w miejscowości
Charzewice. Powstał w latach 1915-1916,
autorem projektu był architekt Robert Motka.
Jest to samodzielne założenie cmentarne
składające się z trzech kwater, stanowiących
integralną całość.
źródlo fot.: www.galeria.melsztyn.pl
A- 204 – kaplica cmentarna w Dzierżaninach,
dawny kościół przeniesiony z Janowic
50
A- 1208/M – kościół parafialny p.w. św. Katarzyny w Gwoźdźcu wraz z drzewostanem,
zbudowany w latach 1904-1913 w stylu
neogotyckim według projektu architekta i
budowniczego Adolfa Zajączkowskiego.
Kościół murowany z kamienia i cegły,
jednonawowy z węższym prezbiterium, które
jest zamknięte wielobocznie. po bokach
prezbiterium dobudowane sa zakrystie. W
korpus kościoła wbudowana jest wieża, która
jest częścia forntową budowli.
A-168 – zespół dworsko-parkowy
w Lusławicach. Usytuowany na wzniesieniu,
złożony z dworu i parku o kompozycji
częściowo geometrycznej (aleja dojazdowa,
podjazd), częściowo romantycznej,
krajobrazowej. W parku znajduje się grób
wybitnego przedstawiciela antytrynitaryzmu
Fausta Socyna.
A-167 – lamus podworski w Lusławicach
51
A-3 – ruiny zamku w Melsztynie
A-1193 – miejsce historyczne, kapliczka –
figura Chrystusa Frasobliwego i cmentarz
przykościelny
w Melsztynie
A-18/M – kościół parafialny pw. św.
Justyny
w Paleśnicy z 1809 r. Murowany z kamienia,
potynkowany. Jednonawowy, z prezbiterium
zamkniętym ścianą prostą, w przedłużeniu
którego zakrystia. Przy nawie po bokach
kaplica i kruchta a od zachodu wieża z
dwiema przybudówkami po obu stronach.
Wnętrze nakryte sufitami, w prezbiterium i pod źródło.: www.zakliczyn.com fot
wieżą sklepienia żaglaste.
Na zewnątrz kościół opięty uskokowymi przyporami. Wieża kwadratowa,
trójkondygnacjowa, nakryta hełmem namiotowym, z czworoboczną nadstawką z daszkiem
namiotowym Okna zamknięte półkoliście. Kaplica i kruchta zwieńczone falistymi
szczytami. Dachy kryte blachą, nad prezbiterium i nawą dwuspadowe o wspólnej kalenicy,
nad zakrystią trójspadowy, nad przybudówkami po bokach wieży pulpitowe. Nad nawą
wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Polichromia figuralna malowana przez Tadeusza
Knausa w 1966.
52
A-669/M – cmentarz wojenny z I wojny
światowej nr 295
w Paleśnicy
źródlo fot.: www.galeria.melsztyn.pl
A-670/M – cmentarz wojenny z I wojny
światowej nr 296
w Paleśnicy
źródlo fot.: www.galeria.melsztyn.pl
A-198 – zespół dworsko-parkowy
w Stróży
53
A-136 – dwór z parkiem
w Zdoni
A-646/355 - grodzisko kultury łużyckiej i z
wczesnego średniowiecza
w Zawadzie
54
2.3.2. Obiekty chronione znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków, nie
objęte wpisem do rejestru:
Lp – nr obiektu na mapie
Miejscowość Adres Nr budynku
Obiekt Datowanie
1 Zakliczyn ul. Sobieskiego / ul. Ruchu Oporu
słup pasyjny 1651 r.
2 Zakliczyn Rynek kapliczka św. Floriana 1 poł. XIX wieku
3 Zakliczyn ul. Mickiewicza obok nr 31
kapliczka św. Jana Nepomucena 2 poł. XVIII wieku
4 Zakliczyn ul. Jagiellońska 16 (obok) Kapliczka Jezusa Nazareńskiego 2 poł. XIX wieku
5 Zakliczyn ul. Jagiellońska 6 kapliczka św. Jana 1858 r.
6 Zakliczyn ul. Malczewskiego 29a figura N.P. Marii Niepokolanie Poczętej
1909 r.
7 Zakliczyn ul. Tarnowska figura Serca Jezusa pocz. XX wieku
8 Zakliczyn figura Chrystusa Frasobliwego 1881 r.
9 Zakliczyn ul. Cmentarna cmentarz parafialny pocz. XIX wieku
10 Zakliczyn nagrobek na cmentarzu parafialnym
1920
11 Zakliczyn Rynek / ul. Jagiellońska
2 dom po poł. XIX wieku
12 Zakliczyn Rynek 3 kamienica ok. 1900 r.
13 Zakliczyn Rynek 5 kamienica przed 1900 r.
14 Zakliczyn Rynek 6 kamienica ok. 1900 r.
15 Zakliczyn Rynek 7 kamienica przed 1900 r.
16 Zakliczyn Rynek 8 kamienica ok. 1900 r.
17 Zakliczyn Rynek 11 dom ok. 1925 r.
18 Zakliczyn Rynek / ul. Różana 15 szkoła przed 1848 r.
19 Zakliczyn Rynek 16 dom XIX / XX wiek
20 Zakliczyn Rynek 18 dom XVIII wiek
21 Zakliczyn Rynek 19 dom 1838 r.
22 Zakliczyn Rynek 23 dom po 1900 r.
23 Zakliczyn Rynek 24 dom po 1900 r.
24 Zakliczyn Rynek 25 dom XIX / XX wiek
25 Zakliczyn Rynek 26 dom przed 1900 r.
26 Zakliczyn Rynek 27 dom ok. 1900 r.
27 Zakliczyn Rynek 28 dom XIX wiek
28 Zakliczyn Rynek 30 dom ok. 1900 r.
29 Zakliczyn Rynek 33 kamienica ok. 1900 r.
55
30 Zakliczyn Rynek 34 kamienica ok. 1925 r.
31 Zakliczyn Rynek 35 kamienica pocz. XX wieku
32 Zakliczyn ul. Jagiellońska / ul. Malczewskiego
1 kamienica 1923 r.
33 Zakliczyn ul. Jagiellońska 9 dom
34 Zakliczyn ul. Jagiellońska 12 dom pocz. XX wieku
35 Zakliczyn ul. Jagiellońska 16 willa "Zofiówka" 1910 r.
36 Zakliczyn ul. Jagiellońska 17 dom ok. 1930 r.
37 Zakliczyn ul. Jagiellońska 19 chałupa 4/4 XIX wiek
38 Zakliczyn ul. Jagiellońska 20 willa "Koci Zamek" ok. 1925 r.
39 Zakliczyn ul. Łukówka 1 zagroda przed 1939 r. i po 1945
40 Zakliczyn ul. Łukówka 3 zagroda przed 1939 r. i po 1945
41 Zakliczyn ul. Łukówka 4 zagroda przed 1939 r. i po 1945
42 Zakliczyn ul. Malczewskiego 1 kamienica ok. 1900 r.
43 Zakliczyn ul. Malczewskiego 3 kamienica ok. 1900 r.
44 Zakliczyn ul. Malczewskiego 4 kamienica ok. 1925 r.
45 Zakliczyn ul. Malczewskiego 6 dom ok. 1860 r.
46 Zakliczyn ul. Malczewskiego 8 dom po 1900 r.
47 Zakliczyn ul. Malczewskiego 9 dom 1 poł. XIX wieku
48 Zakliczyn ul. Malczewskiego 10 dom 1848, 1948, 1958, 1963
49 Zakliczyn ul. Malczewskiego 11 dom XIX / XX wiek
50 Zakliczyn ul. Malczewskiego 12 dom po 1900 r.
51 Zakliczyn ul. Malczewskiego 14 dom ok. 1900 r.
52 Zakliczyn ul. Malczewskiego 16 dom ok. 1900 r.
53 Zakliczyn ul. Malczewskiego 20 dom ok. 1900 r.
54 Zakliczyn ul. Malczewskiego/ u. Piłsudskiego
21/16 budynek gospodarczy bud. gosp. z XIX/XX wieku
55 Zakliczyn ul. Malczewskiego 23 dom koniec XIX wieku
56 Zakliczyn ul. Malczewskiego 24 dom koniec XIX wieku
57 Zakliczyn ul. Malczewskiego 27 dom XIX / XX wiek
58 Zakliczyn ul. Malczewskiego 29 dom ok. 1925 r.
59 Zakliczyn ul. Malczewskiego 36 dom XIX wiek
60 Zakliczyn ul. Malczewskiego 45 willa ok. 1925 r.
61 Zakliczyn ul. Mickiewicza 1 kamienica ok. 1920 r.
62 Zakliczyn ul. Mickiewicza 5 dom 2 poł. XIX wieku
63 Zakliczyn ul. Mickiewicza 6 dom 1 połowa XIX wieku
56
64 Zakliczyn ul. Mickiewicza 8 dom ok. poł. XIX wieku
65 Zakliczyn ul. Mickiewicza 9 dom 2 poł. XIX wieku
66 Zakliczyn ul. Mickiewicza 10 dom 1799 r.
67 Zakliczyn ul. Mickiewicza 13 dom 2 poł. XIX wieku
68 Zakliczyn ul. Mickiewicza 14 dom koniec XIX wieku
69 Zakliczyn ul. Mickiewicza 15 dom koniec XIX wieku
70 Zakliczyn ul. Mickiewicza 21 dom koniec XIX wieku
71 Zakliczyn ul. Mickiewicza 22 dom koniec XIX wieku
72 Zakliczyn ul. Mickiewicza 24 dom przed poł. XIX wieku
73 Zakliczyn ul. Mickiewicza 26 dom 1864 r.
74 Zakliczyn ul. Mickiewicza 27 dom 1 poł. XIX wieku
75 Zakliczyn ul. Mickiewicza 28 plebania w zespole kościoła par. 1903 r.
76 Zakliczyn ul. Mickiewicza 29 dom koniec XIX wieku
77 Zakliczyn ul. Mickiewicza 31 willa pocz. XX wieku
78 Zakliczyn ul. Mickiewicza 38 dom ok. 1880 r.
79 Zakliczyn ul. Mickiewicza 39 dawny dom ubogich ok. 1807 r.
80 Zakliczyn ul. Mickiewicza 42 dom poł. XIX wieku
81 Zakliczyn ul. Mickiewicza 43 willa ok. 1925
82 Zakliczyn ul. Mickiewicza 45 dom XIX / XX wieku
83 Zakliczyn ul. Mickiewicza 47 dom XIX / XX wieku
84 Zakliczyn ul. Mickiewicza 48 dom ok. 1860 r.
85 Zakliczyn ul. Mickiewicza 49 dom XIX / XX wieku
86 Zakliczyn ul. Mickiewicza 50 dom ok. 1860 r.
87 Zakliczyn ul. Mickiewicza 51 dom pocz. XX wieku
88 Zakliczyn ul. Mickiewicza 52 dom koniec XIX wieku
89 Zakliczyn ul. Mickiewicza 53 dom XIX / XX wieku
90 Zakliczyn ul. Mickiewicza 58 dom ok. 1900 r.
91 Zakliczyn ul. Mickiewicza 65 dom koniec XIX wieku
92 Zakliczyn ul. Mickiewicza 68 budynek Ochronki p.w. św. Rodziny ok. 1925-1935 r.
93 Zakliczyn ul. Mickiewicza 71 dom ok. 1920 r.
94 Zakliczyn ul. Mickiewicza 73 dom ok. 1920 r.
95 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 1 dom 1921 r.
96 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 3 dom 1924 r.
97 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 5 dom pocz. XX wieku
57
98 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 16 działka i budynek gospodarczy
99 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 21 dom koniec XIX wieku
100 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 25 dom pocz. XX wieku
101 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 37 dom ok. 1900 r.
102 Zakliczyn ul. Różana 4 dom koniec XIX wieku
103 Zakliczyn ul. Różana 5 dom koniec XIX wieku
104 Zakliczyn ul. Różana 10 dom ok. poł. XIX wieku
105 Zakliczyn ul. Różana / ul Mickiewicza
9 dom koniec XIX wieku
106 Zakliczyn ul. Spółdzielcza 3 dom ok. 1925 r.
107 Zakliczyn ul. Tarnowska 10 willa ok. 1930 r.
108 Zakliczyn Klasztorna 12 dom mieszkalny zabudowa zagrodowa
109 Bieśnik Bieśnik krzyż przydrożny 1868
110 Bieśnik Bieśnik dawna szkoła
111 Borowa Borowa 66 dom mieszkalny
112 Borowa Borowa kapliczka
113 Borowa Borowa kapliczka 1949
114 Charzewice Charzewice Park ok. 1800 r.
115 Charzewice Charzewice cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej nr 289
116 Charzewice Charzewice 42 dom mieszkalny
117 Charzewice Charzewice 38 dom mieszkalny
118 Charzewice Charzewice 37 dom mieszkalny, budynek gospodarczy
1957
119 Charzewice Charzewice 39 dom mieszkalny
120 Charzewice Charzewice 15 dom mieszkalny
121 Charzewice Charzewice kapliczka
122 Charzewice Charzewice cmentarz z I wojny światowej nr 288
123 Dzierżaniny Dzierżaniny Kościół par. p. w. Podwyższenia Krzyża Św.
XVIII wiek
124 Dzierżaniny Dzierżaniny kapliczka 1834 r.
125 Dzierżaniny Dzierżaniny krzyż
126 Dzierżaniny Dzierżaniny krzyż
127 Dzierżaniny zierżaniny krzyż
128 Dzierżaniny Dzierżaniny 74 dom mieszkalny
129 Dzierżaniny Dzierżaniny 13 dom mieszkalny
130 Dzierżaniny Dzierżaniny 41 dom
131 Dzierżaniny Dzierżaniny 78 dom
58
132 Faliszewice Faliszewice figura MB z Dzieciątkiem 1872 r.
133 Faliszewice Faliszewice 17 dom
134 Faliszewice Faliszewice 25 dom
135 Faliszewice Faliszewice 4 dom
136 Faliszewice Faliszewice 55 dom
137 Faliszewice Faliszewice kapliczka
138 Faściszowa Faściszowa cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej nr 292
139 Faściszowa Faściszowa kapliczka 1913 (?)
140 Faściszowa Faściszowa kapliczka 1863
141 Faściszowa Faściszowa kapliczka 1862
142 Faściszowa Faściszowa kapliczka
143 Faściszowa Faściszowa kapliczka
144 Faściszowa Faściszowa 31 dom
145 Faściszowa Faściszowa 61 dom
146 Faściszowa Faściszowa 75 dom
147 Faściszowa Faściszowa 41 dom
148 Faściszowa Faściszowa 32 dom
149 Filipowice Filipowice cmentarz parafialny
150 Filipowice Filipowice figura MB 1906 r.
151 Filipowice Filipowice 120 dom 1928 r.
152 Filipowice Filipowice 52 zespół zabudowy gospodarstwa z otoczeniem
20 / 30 - XX wieku
153 Filipowice Filipowice kapliczka
154 Filipowice Filipowice kapliczka
155 Filipowice Filipowice krzyż
156 Filipowice Filipowice 63 dom
157 Filipowice Filipowice 84 dom
158 Filipowice Filipowice 110 dom
159 Filipowice Filipowice 26 dom
160 Gwoździec Gwoździec cmentarz parafialny
161 Gwoździec Gwoździec cmentarz epidemiczny II pol. XIX w.
162 Gwoździec Gwoździec krzyż
163 Gwoździec Gwoździec kapliczka
164 Gwoździec Gwoździec obok nr 261
kapliczka
165 Gwoździec Gwoździec kapliczka
59
166 Gwoździec Gwoździec 234 dom
167 Gwoździec Gwoździec 233 dom
168 Gwoździec Gwoździec 51 dom
169 Gwoździec Gwoździec 3 dom
170 Gwoździec Gwoździec 7 dom
171 Gwoździec Gwoździec 17 dom
172 Gwoździec Gwoździec 188 dom
173 Gwoździec Gwoździec 139 dom
174 Jamna Jamna obok nr 14
krzyż
175 Jamna Jamna 17 dom
176 Kończyska Kończyska zespół klasztoru Bernardynek z kościołem
1889- 1904 r.
177 Kończyska Kończyska kapliczka poł. XIX wieku
178 Kończyska Kończyska 4 zagroda XIX wiek
179 Kończyska Kończyska 33 chałupa pocz. XX wieku
180 Kończyska Kończyska kapliczka
181 Kończyska Kończyska 12 dom
182 Kończyska Kończyska 79 dom
183 Kończyska Kończyska 84 dom
184 Kończyska Kończyska 18 dom
185 Kończyska Kończyska 30 dom
186 Lusławice Lusławice figura przydrożna 1912 r.
187 Lusławice Lusławice figura przydrożna pocz. XX wieku
188 Lusławice Lusławice 124 Zespół d. folwarku pocz. XX wieku
189 Lusławice Lusławice 192 dom 1857r.
190 Lusławice Lusławice Park Dworski, brama 1 poł. XIX wieku
191 Lusławice Lusławice kapliczka 1863
192 Lusławice Lusławice 140 dom
193 Lusławice Lusławice 103 dom
194 Lusławice Lusławice 126 dom
195 Lusławice Lusławice 18 budynek gospodarczy
196 Lusławice Lusławice 60 dom
197 Lusławice Lusławice 65 dom
198 Lusławice Lusławice 3 dom
199 Lusławice Lusławice 116 dom
60
200 Lusławice Lusławice 138 dom
201 Lusławice Lusławice 84 dom
202 Lusławice Lusławice 21 dom
203 Melsztyn Melsztyn krzyż
204 Melsztyn Melsztyn kapliczka 1911
205 Melsztyn Melsztyn krzyż
206 Melsztyn Melsztyn 12 dom
207 Melsztyn Melsztyn 48 dom
208 Olszowa Olszowa kapliczka 1915 r.
209 Olszowa Olszowa 4 dom 1938 r.
210 Olszowa Olszowa krzyż
211 Olszowa Olszowa krzyż
212 Olszowa Olszowa 69 dom
213 Paleśnica Paleśnica budynek dworu koniec XIX wieku
214 Paleśnica Paleśnica Park Krajobrazowy
215 Paleśnica Paleśnica Plebania przy kościele parafialnym 1894 r.
216 Paleśnica Paleśnica Organistówka pocz. XX wieku, przebud.
217 Paleśnica Paleśnica, cmentarz parafialny
dom pogrzebowy l. 20 - 30 XX wieku
218 Paleśnica Paleśnica cmentarz parafialny
219 Paleśnica Paleśnica cmentarz parafialny przy szosie
220 Paleśnica Paleśnica przy nr 39 spichlerz l. 20 - 30 XX wieku
221 Paleśnica Paleśnica 2 dom 1922 r, przeb. L. 50 XX wieku
222 Paleśnica Paleśnica 49 dom ok. 1940 r.
223 Paleśnica Paleśnica 69 dom 1932 r.
224 Paleśnica Paleśnica 78 dom ok. 1910 r.
225 Paleśnica Paleśnica 83 dom 1938 - 39 r.
226 Paleśnica Paleśnica 97 dom 1928 r.
227 Paleśnica Paleśnica obok nr 69
dom l. 90 XIX wieku
228 Paleśnica Paleśnica obok nr 69
obórka l. 20 - 30 XX wieku
229 Paleśnica Paleśnica 97 stajnia w zagrodzie 1928 r.
230 Paleśnica Paleśnica 97 stodoła w zagrodzie 1929 r.
231 Paleśnica Paleśnica przy nr 39 stodoła l. 20 - 30 XX wieku
232 Paleśnica Paleśnica krzyż
233 Paleśnica Paleśnica krzyż
61
234 Paleśnica Paleśnica 53 dom
235 Paleśnica Paleśnica 75 dom
236 Paleśnica Paleśnica 38 dom
237 Paleśnica Paleśnica 79 dom
238 Roztoka Roztoka cmentarz wojenny z I wojny światowej nr 287
239 Roztoka Roztoka kapliczka
240 Ruda Kameralna
Ruda Kameralna Kaplica p. w. św. Trójcy 1827 r. 1864, 1971
241 Ruda Kameralna
Ruda Kameralna kapliczka przydrożna poł. XIX wieku
242 Ruda Kameralna
Ruda Kameralna krzyż
243 Ruda Kameralna
Ruda Kameralna 90 dom
244 Słona Słona 47 dom
245 Stróże Stróże oficyna (domek ogrod.) XIX / XX wiek
246 Stróże Stróże krzyż 1853 r.
247 Stróże Stróże krzyż w otoczeniu drzew od poł. XIX wieku
248 Stróże Stróże d. szkoła XX wiek
249 Stróże Stróże 75 dom
250 Stróże Stróże 66 dom
251 Stróże Stróże 54 dom
252 Wesołów Wesołów zagroda koniec XIX wieku
253 Wesołów Wesołów krzyż
254 Wesołów Wesołów 130 dom
255 Wesołów Wesołów 11 dom
256 Wesołów Wesołów 106 dom
257 Wesołów Wesołów 52 dom
258 Wola Stróska Wola Stróska obok nr 145
kapliczka 1907
259 Wola Stróska Wola Stróska 123 dom
260 Wola Stróska Wola Stróska 43 dom
261 Wola Stróska Wola Stróska cmentarz z II wojny światowej
262 Wróblowice Wróblowice kapliczka 1910 r.
263 Wróblowice Wróblowice budynek dworu XIX / XX wiek
264 Wróblowice Wróblowice stajnia XIX / XX wiek
265 Wróblowice Wróblowice park XIX / XX wiek
266 Wróblowice Wróblowice 112 dom
267 Wróblowice Wróblowice 6 dom
62
268 Wróblowice Wróblowice 109 dom
269 Wróblowice Wróblowice 30 dom
270 Zawada Lanckorońska
Zawada Lanckorońska
krzyż
271 Zdonia Zdonia figura św. Józefa 1906 r.
272 Zdonia Zdonia kapliczka 1907
273 Zdonia Zdonia budynek gospodarczy
274 Zdonia Zdonia 69 dom
275 Zdonia Zdonia 50 dom
276 Zdonia Zdonia 19 dom
2.3.3. Katalog stanowisk archeologicznych
W tabeli zestawione zostały stanowiska archeologiczne według kart Archeologicznego
Zdjęcia Polski znajdujących się w ewidencji Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w
Krakowie – Delegatura w Tarnowie.
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
1 108-64/35 Borowa ślad osadnictwa neolit
2 106-64/44 Charzewice ślad osadnictwa epoka kamienia
3 106-64/45 Charzewice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
4 106-64/46 Charzewice ślad osadnictwa prahistoria
5 106-64/47 Charzewice ślad osadnictwa neolit (?)
6 106-64/48 Charzewice ślad osadnictwa epoka kamienia
7 106-64/49 Charzewice ślad osadnictwa późne średniowiecze
8 106-64/50 Charzewice ślad osadnictwa epoka kamienia
9 106-64/51 Charzewice ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
10 106-64/52 Charzewice osada prahistoria
11 106-64/53 Charzewice ślad osadnictwa prahistoria
12 106-64/54 Charzewice ślad osadnictwa późne średniowiecze
13 106-64/55 Charzewice osada k. łużycka ep. brązu
14 106-64/56 Charzewice ślad osadnictwa prahistoria
15 106-64/57 Charzewice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
16 106-64/58 Charzewice ślad osadnictwa prahistoria
17 106-64/59 Charzewice ślad osadnictwa prahistoria
18 106-64/77 Charzewice osada, ślad osadnictwa
prahistoria, k. łuzycka ep. brązu
19 108-64/1 Dzierżaniny studnia nowożytna
20 108-64/41 Dzierżaniny osada okres nowożytny
21 108-64/42 Dzierżaniny ślad osadnictwa epoka kamienia
22 108-64/43 Dzierżaniny ślad osadnictwa epoka kamienia
63
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
23 108-64/44 Dzierżaniny ślad osadnictwa epoka kamienia
24 106-64/34 Faściszowa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
25 106-64/35 Faściszowa ślad osadnictwa prahistoria
26 106-64/36 Faściszowa osada k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
27 106-64/37 Faściszowa ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
28 107-65/46 Faściszowa ślad osadnictwa prahistoria
29 107-65/47 Faściszowa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
30 107-65/56 Faściszowa ślad osadnictwa epoka kamienia
31 107-65/57 Faściszowa ślad osadnictwa późne średniowiecze
32 107-65/59 Faściszowa ślad osadnictwa paleolit schyłkowy
33 107-65/60 Faściszowa ślad osadnictwa prahistoria
34 107-65/61 Faściszowa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
35 107-65/62 Faściszowa ślad osadnictwa, osada
epoka kamienia, k. przeworska okr. rzymski
36 107-65/63 Faściszowa ślad osadnictwa epoka kamienia
37 107-65/69 Faściszowa ślad osadnictwa wczesne średniowiecze
38 107-65/70 Faściszowa ślad osadnictwa prahistoria
39 107-65/71 Faściszowa ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria, wczesne średniowiecze
40 107-65/72 Faściszowa osada, ślad osadnictwa
prahistoria, k. łuzycka sch. ep. brązu wcz. ep. żelaza
41 107-65/73 Faściszowa osada, ślad osadnictwa
prahistoria, k. łużycka ep. brązu
42 107-65/74 Faściszowa osada, ślad osadnictwa
neolit, k. łużycka ep. brązu - wcz. ep. żelaza
43 107-65/75 Faściszowa osada prahistoria
44 107-65/76 Faściszowa osada, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
45 107-65/77 Faściszowa osada prahistoria
46 107-65/78 Faściszowa ślad osadnictwa, osada
k. łużycka ep. brązu, prahistoria
47 107-65/79 Faściszowa osada prahistoria
48 107-65/80 Faściszowa ślad osadnictwa prahistoria
49 107-65/81 Faściszowa ślad osadnictwa prahistoria
50 107-65/85 Faściszowa osada prahistoria
51 107-65/86 Faściszowa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
52 107-65/87 Faściszowa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
k. łużycka ep. brązu, prahistoria
53 107-65/94 Faściszowa ślad osadnictwa prahistoria
54 107-65/95 Faściszowa osada prahistoria
55 107-65/96 Faściszowa osada
56 107-65/97 Faściszowa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
57 107-65/98 Faściszowa osada, prahistoria,
64
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
ślad osadnictwa wczesne średniowiecze
58 107-65/99 Faściszowa ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria, późne średniowiecze
59 107-65/100 Faściszowa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria
60 107-65/101 Faściszowa osada prahistoria
61 107-65/102 Faściszowa osada V okr. e. brązu k. łuzycka o. halszt
62 107-65/105 Faściszowa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
k. łużycka e. brązu, k. przeworska okr. rzymski, prahistoria
63 107-65/106 Faściszowa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
64 107-64/39 Filipowice osada prahistoria
65 107-64/40 Filipowice ślad osadnictwa późne średniowiecze
66 106-64/27 Gwoździec
ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
mezolit, k. cer. wstęgowej rytej neolit, k. lendzielska neolit, nowożytna
67 106-64/28 Gwoździec ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
wczesne średniowiecze, późne średniowiecze
68 106-64/29 Gwoździec ślad osadnictwa epoka kamienia
69 106-64/39 Gwoździec ślad osadnictwa epoka kamienia
70 106-64/40 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria
71 106-64/41 Gwoździec ślad osadnictwa wczesne średniowiecze
72 106-64/42 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria
73 106-64/43 Gwoździec cmentarzysko k. łużycka V ok.. ep. brązu wcz. ep. żel.
74 106-64/60 Gwoździec osada k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
75 106-64/61 Gwoździec osada prahistoria
76 106-64/62 Gwoździec osada k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
77 106-64/63 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria
78 106-64/64 Gwoździec ślad osadnictwa neolit
79 106-64/72 Gwoździec ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
80 106-64/73 Gwoździec ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
81 106-64/74 Gwoździec ślad osadnictwa neolit
82 106-64/75 Gwoździec osada, ślad osadnictwa
k. przeworska mł. okr. przedrz okr. rzymski, późne średniowiecze
83 106-64/76 Gwoździec ślad osadnictwa epoka kamienia
84 106-64/78 Gwoździec ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
85 106-64/79 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria
86 106-64/80 Gwoździec ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
87 106-64/81 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria
88 106-64/82 Gwoździec ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
65
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
89 106-64/83 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria
90 106-64/90 Gwoździec ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
91 106-64/91 Gwoździec osada prahistoria
92 106-64/92 Gwoździec ślad osadnictwa późne średniowiecze
93 106-64/93 Gwoździec osada k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
94 106-64/94 Gwoździec osada prahistoria
95 106-64/95 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria
96 106-64/96 Gwoździec osada k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
97 106-64/97 Gwoździec osada prahistoria
98 106-64/98 Gwoździec ślad osadnictwa epoka kamienia
99 106-64/99 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria
100 106-64/105 Gwoździec ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria
101 106-64/106 Gwoździec osada prahistoria
102 106-64/107 Gwoździec osada, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
103 106-64/108 Gwoździec ślad osadnictwa późne średniowiecze
104 106-64/109 Gwoździec ślad osadnictwa epoka kamienia
105 106-64/110 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria
106 106-64/111 Gwoździec osada k. przeworska okr. rzymski
107 106-64/112 Gwoździec osada późne średniowiecze
108 106-64/113 Gwoździec ślad osadnictwa
109 106-64/114 Gwoździec
osada, ślad osadnictwa, osada, osada
k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza, k. przeworska okr. rzymski, prahistoria, późne średniowiecze
110 108-65/1 Jamna punkt osadniczy epoka kamienna
111 108-65/8 Jamna punkt osadniczy, punkt osadniczy
epoka kamienna, nowożytność
112 107-65/21 Kończyska ślad osadnictwa prahistoria
113 107-65/23 Kończyska ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
114 107-65/24 Kończyska osada, ślad osadnictwa
prahistoria, wczesne średniowiecze
115 107-65/27 Kończyska osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, k. łużycka ep.brązu, wczesne średniowiecze
116 107-65/28 Kończyska ślad osadnictwa prahistoria
117 107-65/29 Kończyska ślad osadnictwa, osada
k. łużycka ep. brązu, prahistoria
118 107-65/30 Kończyska ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
119 107-65/31 Kończyska osada, ślad osadnictwa
k. przeworska okr. rzymski, późne średniowiecze
120 107-65/32 Kończyska ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria, późne średniowiecze
121 107-65/33 Kończyska ślad osadnictwa prahistoria
122 107-65/34 Kończyska osada, ślad prahistoria,
66
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
osadnictwa k. łużycka ep. brązu
123 107-65/45 Kończyska osada, ślad osadnictwa
neolit
124 107-65/58 Kończyska ślad osadnictwa prahistoria
125 106-65/30 Lusławice
osada, ślad osadnictwa, osada, osada
prahistoria, k. łużycka e. brązu - o. hal., k. przeworska póź. okr. rzym., późne średniowiecze
126 106-65/31 Lusławice ślad osadnictwa prahistoria
127 107-65/1 Lusławice osada, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
128 107-65/2 Lusławice ślad osadnictwa, osada
prahistoria
129 107-65/22 Lusławice ślad osadnictwa epoka kamienia
130 107-65/25 Lusławice osada, osada
prahistoria, nowożytna
131 107-65/26 Lusławice osada, osada
k. łużycka ep. brązu, wczesne średniowiecze IX w.
132 107-65/35 Lusławice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
133 107-65/36 Lusławice ślad osadnictwa, osada, osada
epoka kamienia, prahistoria, nowożytna
134 107-65/37 Lusławice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
późne średniowiecze, nowożytna
135 107-65/38 Lusławice osada, osada, osada
prahistoria, k. przeworska p. okr. rzymski, nowożytna
136 107-65/39 Lusławice osada, ślad osadnictwa
prahistoria, k. łużycka ep. brązu wcz. ep. żelaza
137 107-65/40 Lusławice osada, osada
prahistoria, nowożytna
138 107-65/41 Lusławice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, osada
epoka kamienia, prahistoria, k. przeworska okr. rzymski
139 107-65/42 Lusławice ślad osadnictwa prahistoria
140 107-65/43 Lusławice ślad osadnictwa prahistoria
141 107-65/44 Lusławice osada, osada, osada
prahistoria, wczesne średniowiecze, nowożytna
142 107-65/48 Lusławice osada prahistoria
143 107-65/49 Lusławice osada, osada, osada
prahistoria, wczesne średniowiecze, nowożytna
144 107-65/50 Lusławice ślad osadnictwa, osada
prahistoria, nowożytna
145 107-65/51 Lusławice osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
k. przeworska okr. rzymski, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze
146 107-65/52 Lusławice osada, osada, ślad osadnictwa
k. przeworska, okr. rzymski, wczesne średniowiecze, nowożytna
147 107-65/53 Lusławice osada, ślad osadnictwa
k. przeworska okr. rzymski, nowożytna
148 107-65/54 Lusławice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, nowożytna
149 107-65/55 Lusławice osada, prahistoria,
67
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
ślad osadnictwa późne średniowiecze
150 107-65/64 Lusławice ślad osadnictwa późne średniowiecze
151 107-65/65 Lusławice osada, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
152 107-65/66 Lusławice osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze
153 107-65/67 Lusławice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
neolit, prahistoria, późne średniowiecze
154 107-65/68 Lusławice ślad osadnictwa prahistoria
155 106-64/1 Melsztyn zamczysko późne średniowiecze - czasy nowożytne
156 106-64/2 Melsztyn ślad osadnictwa brak lokalizacji
157 106-64/100 Melsztyn ślad osadnictwa prahistoria
158 106-64/101 Melsztyn
159 106-64/102 Melsztyn ślad osadnictwa neolit
160 106-64/103 Melsztyn osada późne średniowiecze - czasy nowożytne
161 106-64/104 Melsztyn osada późne średniowiecze - czasy nowożytne
162 108-65/4 Olszowa punkt osadniczy, punkt osadniczy
późne średniowiecze, nowożytność
163 108-65/6 Olszowa punkt osadniczy, punkt osadniczy
późne średniowiecze, nowożytność
164 108-65/5 Paleśnica punkt osadniczy, punkt osadniczy
pradzieje, nowożytność
165 108-65/7 Paleśnica punkt osadniczy, punkt osadniczy
nowożytność
166 108-64/45 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia
167 108-64/46 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia
168 108-64/47 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia
169 108-64/48 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia
170 108-64/49 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia
171 108-64/50 Paleśnica ślad osadnictwa neolit
172 108-64/51 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia
173 108-64/52 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia
174 106-65/1 Roztoka "Na Skale" grodzisko k. łużycka HD- wcz. o. lat.
175 106-65/25 Roztoka ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu - o. hal.
176 106-65/26 Roztoka osada prahistoria
177 106-65/29 Roztoka ślad osadnictwa prahistoria
178 107-64/38 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
179 108-64/22 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
180 108-64/23 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
181 108-64/24 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
182 108-64/25 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia ze wskazaniem na paleolit
183 108-64/26 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
184 108-64/27 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
185 108-64/28 Ruda Kameralna ślad osadnictwa prahistoria
68
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
186 108-64/29 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
187 108-64/30 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
188 108-64/32 Ruda Kameralna osada późne średniowiecze
189 108-64/33 Ruda Kameralna ślad osadnictwa neolit
190 108-64/34 Ruda Kameralna osada późne średniowiecze
191 108-64/36 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
192 108-64/37 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
193 108-64/38 Ruda Kameralna ślad osadnictwa prahistoria
194 108-64/39 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
195 108-64/40 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia
196 107-64/41 Stróże ślad osadnictwa prahistoria
197 107-64/56 Stróże ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu
198 107-64/57 Stróże ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
199 107-64/58 Stróże osada prahistoria
200 107-64/59 Stróże ślad osadnictwa, osada
epoka kamienia, prahistoria
201 107-64/60 Stróże osada prahistoria
202 107-64/61 Stróże ślad osadnictwa prahistoria
203 107-64/62 Stróże osada prahistoria
204 107-64/63 Stróże osada k. łużycka ep. brązu - ok.. hal.
205 107-64/64 Stróże osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, k. przeworska p. okr. rzymski, wczesne średniowiecze
206 107-64/65 Stróże osada k. łużycka ep. brązu - ok.. hal.
207 107-64/66 Stróże ślad osadnictwa, osada
epoka kamienia, prahistoria
208 107-64/67 Stróże ślad osadnictwa prahistoria
209 107-64/68 Stróże ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria
210 107-64/69 Stróże osada prahistoria
211 107-64/70 Stróże ślad osadnictwa k. łużycka ep.brązu
212 107-64/71 Stróże ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria, wczesne średniowiecze
213 107-64/72 Stróże ślad osadnictwa prahistoria
214 107-64/73 Stróże osada, ślad osadnictwa
k. łużycka e. brązu - o. halszt., epoka kamienia
215 107-64/74 Stróże osada prahistoria
216 107-64/75 Stróże ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, wczesne średniowiecze
217 107-64/3 Wesołów osada prahistoria brak lokalizacji
218 107-64/4 Wesołów osada prahistoria brak lokalizacji
219 107-64/5 Wesołów osada prahistoria brak lokalizacji
220 107-64/6 Wesołów osada prahistoria brak lokalizacji
221 107-64/7 Wesołów osada, ślad osadnictwa
prahistoria, wczesne średniowiecze
brak lokalizacji
69
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
222 107-64/76 Wesołów osada, ślad osadnictwa
prahistoria, wcz. e. brązu
223 107-64/77 Wesołów ślad osadnictwa epoka kamienia
224 107-64/78 Wesołów ślad osadnictwa epoka kamienia
225 107-64/79 Wesołów osada k. przeworska p. okr. rzymski
226 107-64/80 Wesołów osada późne średniowiecze
227 107-64/81 Wesołów ślad osadnictwa prahistoria
228 107-64/82 Wesołów ślad osadnictwa późne średniowiecze
229 107-64/83 Wesołów
ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria, k. łużycka ep. brązu, późne średniowiecze
230 107-64/84 Wesołów ślad osadnictwa wczesne średniowiecze
231 107-64/85 Wesołów osada, ślad osadnictwa, osada
k. przeworska okr. rzymski, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze
232 107-64/86 Wesołów osada, ślad osadnictwa
k. łużycka ep. brązu - ok.. hal., późne średniowiecze
233 107-64/87 Wesołów osada późne średniowiecze
234 107-64/88 Wesołów osada jedno-dworcza
k. łużycka ep. brązu - ok.. hal
235 107-64/89 Wesołów osada k. łużycka ep. brązu - ok.. hal
236 107-64/90 Wesołów osada prahistoria
237 107-64/42 Wola Stróska ślad osadnictwa prahistoria
238 107-64/43 Wola Stróska osada, ślad osadnictwa
k. przeworska okr. rzymski, wczesne średniowiecze
239 107-64/44 Wola Stróska osada, osada
prahistoria, k. łużycka ep.brązu
240 107-64/45 Wola Stróska osada prahistoria
241 107-64/46 Wola Stróska ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, k. łużycka ep. brązu
242 107-64/47 Wola Stróska ślad osadnictwa późne średniowiecze
243 107-64/48 Wola Stróska ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
244 107-64/49 Wola Stróska ślad osadnictwa późne średniowiecze
245 107-64/50 Wola Stróska ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, późne średniowiecze
246 107-64/51 Wola Stróska ślad osadnictwa epoka kamienia
247 107-64/52 Wola Stróska ślad osadnictwa prahistoria
248 107-64/53 Wola Stróska osada późne średniowiecze
249 107-64/54 Wola Stróska ślad osadnictwa prahistoria
250 107-64/55 Wola Stróska ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu
251 106-65/32 Wróblowice ślad osadnictwa prahistoria
252 106-65/33 Wróblowice osada, osada
k. przeworska okr. rzymski, późne średniowiecze XIII-XIV w.
253 106-65/34 Wróblowice ślad osadnictwa, osada, osada
k. łużycka ep. brązu - o. hal., prahistoria, późne średniowiecze
254 106-65/35 Wróblowice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, wczesne średniowiecze
255 106-65/36 Wróblowice ślad osadnictwa epoka kamienia
256 106-65/37 Wróblowice osada, ślad osadnictwa,
prahistoria, wczesne średniowiecze,
70
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
osada późne średniowiecze-nowożytna
257 106-65/38 Wróblowice osada, ślad osadnictwa
k. łużycka ep. brązu, późne średniowiecze
258 106-65/39 Wróblowice
osada, osada, osada, ślad osadnictwa
prahistoria, k. przeworska okr. rzymski, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze
259 106-65/40 Wróblowice osada, ślad osadnictwa
k. przeworska późny o. rzym., późne średniowiecze
260 106-65/41 Wróblowice ślad osadnictwa, osada
prahistoria, wczesne średniowiecze
261 106-65/42 Wróblowice osada, osada, ślad osadnictwa
k. łużycka ep. brązu, k. przeworska póź okr. rzym., wczesne średniowiecze
262 106-65/43 Wróblowice osada, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
263 106-65/44 Wróblowice osada prahistoria
264 106-65/45 Wróblowice osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, k. przeworska póź okr. rzym., wczesne średniowiecze
265 106-65/46 Wróblowice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, osada
prahistoria, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze
266 106-65/47 Wróblowice osada, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
267 106-65/48 Wróblowice osada, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
268 106-65/49 Wróblowice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
k. łużycka ep. brązu, wczesne średniowiecze
269 106-65/53 Wróblowice osada prahistoria
270 106-65/54 Wróblowice osada k. przeworska późny o. rzym.
271 106-65/55 Wróblowice osada k. łużycka ep. brązu
272 106-65/56 Wróblowice osada k. łużycka ep. brązu - o. hal.
273 106-65/57 Wróblowice osada, osada
k. łużycka ep. brązu - o. hal., późne średniowiecze
274 106-65/58 Wróblowice ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu - o. hal.
275 106-65/60 Wróblowice osada prahistoria
276 107-65/88 Wróblowice osada, osada
prahistoria, wczesne średniowiecze
277 107-65/89 Wróblowice osada, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
278 107-65/90 Wróblowice ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria, nowożytna
279 107-65/91 Wróblowice ślad osadnictwa prahistoria
280 107-64/8 Zakliczyn
osada, osada, osada, osada
ep. brązu k. łużycka, wczesne średniowiecze, p. okr. rzymski k. przeworska, późne średniowiecze
wnioskowany wpis do rejestru
281 107-64/9 Zakliczyn osada, osada, osada
prahistoria, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze
282 107-64/91 Zakliczyn osada, osada
prahistoria, późne średniowiecze
283 107-64/92 Zakliczyn osada, osada
prahistoria, późne średniowiecze
284 107-64/93 Zakliczyn ślad osadnictwa prahistoria
71
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
285 107-64/94 Zakliczyn ślad osadnictwa prahistoria
286 107-64/95 Zakliczyn ślad osadnictwa, osada
k. łużycka ep. brązu - ok.. hal, k. przeworska póź. okr. rzymski
287 107-64/96 Zakliczyn ślad osadnictwa prahistoria
288 107-64/97 Zakliczyn osada prahistoria
289 107-64/98 Zakliczyn ślad osadnictwa prahistoria
290 107-64/99 Zakliczyn osada prahistoria
291 107-64/100 Zakliczyn ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria
292 107-65/3 Zakliczyn cmentarzysko brak lokalizacji
293 107-65/4 Zakliczyn osada prahistoria
294 107-65/5 Zakliczyn osada nowożytna
295 107-65/6 Zakliczyn ślad osadnictwa epoka kamienia
296 107-65/7 Zakliczyn ślad osadnictwa prahistoria
297 107-65/8 Zakliczyn osada prahistoria
298 107-65/9 Zakliczyn ślad osadnictwa wczesne średniowiecze
299 107-65/10 Zakliczyn osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze, nowożytna
300 107-65/11 Zakliczyn ślad osadnictwa, osada
k. łużycka ep. brązu - wcz. ep. żelaza, wczesne średniowiecze VIII-IX w.
301 107-65/12 Zakliczyn osada, osada
prahistoria, wczesne średniowiecze
302 107-65/13 Zakliczyn osada, osada, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze, nowożytna
303 107-65/14 Zakliczyn ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, późne średniowiecze
304 107-65/15 Zakliczyn ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria
305 107-65/16 Zakliczyn ślad osadnictwa epoka kamienia
306 107-65/17 Zakliczyn ślad osadnictwa późne średniowiecze
307 107-65/18 Zakliczyn ślad osadnictwa prahistoria
308 107-65/19 Zakliczyn ślad osadnictwa, osada
epoka kamienia, prahistoria
309 107-65/20 Zakliczyn ślad osadnictwa, ślad osadnictwa,
wczesne średniowiecze, późne średniowiecze
310 106-64/3 Zawada Lanckorońska
grodzisko, grodzisko, dwór
k. łużycka ep. brązu wcz. ep. żelaza, wczesne średniowiecze IX-XI w., nowożytna
311 106-64/115 Zawada Lanckorońska
ślad osadnictwa prahistoria
312 106-64/116 Zawada Lanckorońska
ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
313 106-64/117 Zawada Lanckorońska
ślad osadnictwa, osada
prahistoria, k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza
314 106-64/118 Zawada Lanckorońska
ślad osadnictwa prahistoria
315 106-64/120 Zawada Lanckorońska
ślad osadnictwa późne średniowiecze
316 106-64/121 Zawada osada, prahistoria,
72
Lp
Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze
Miejscowość Obiekt Chronologia Uwagi
Lanckorońska ślad osadnictwa późne średniowiecze - nowożytna
317 107-64/101 Zdonia osada, ślad osadnictwa
k. łużycka ep. brązu, późne średniowiecze
318 107-64/102 Zdonia osada k. łużycka ep. brązu
319 107-64/103 Zdonia ślad osadnictwa prahistoria
320 107-64/104 Zdonia ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria, późne średniowiecze
321 107-64/105 Zdonia ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria
322 107-64/106 Zdonia osada, ślad osadnictwa
prahistoria, wczesne średniowiecze
323 107-64/107 Zdonia ślad osadnictwa prahistoria
324 107-64/108 Zdonia ślad osadnictwa prahistoria
325 107-64/109 Zdonia ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa
epoka kamienia, prahistoria, późne średniowiecze
326 107-64/110 Zdonia ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
327 107-64/111 Zdonia ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
328 107-64/112 Zdonia ślad osadnictwa wczesne średniowiecze XII w.
329 107-64/113 Zdonia ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, późne średniowiecze
330 107-64/114 Zdonia ślad osadnictwa, ślad osadnictwa
prahistoria, wczesne średniowiecze
331 107-64/115 Zdonia ślad osadnictwa prahistoria
332 107-64/116 Zdonia osada, ślad osadnictwa,
prahistoria, wcz. e. brązu
333 107-64/117 Zdonia ślad osadnictwa k. przeworska
2.3.4. Strefy ochrony konserwatorskiej
Dla Gminy Zakliczyn w 2000 r wykonane zostało 14Studium Konserwatorskie
obejmujące strefę zabytkowej struktury miejscowości Zakliczyn wraz z zespołami w
Lusławicach i Klasztorem Bernardynek w Kończyskach. W tym opracowaniu zostały
wyznaczone strefy dla których ustalono zasady ochrony zasobów kulturowych.
1. strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej krajobrazu z zabudową, obejmująca enklawy
o najwyższych walorach zabytkowych, wymagające zachowania w stanie zbliżonym
do obecnego z priorytetem działań o charakterze konserwatorskim nad innymi
działaniami.
14 Studium Konserwatorskie obejmujące strefę zabytkowej struktury miejscowości Zakliczyn wraz z
zespołami w Lusławicach i klasztorem Bernardynek w Kończyskach. Pracownie Konserwacji Zabytków
„ARKONA” Sp. Z o.o., Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 2000 r.
73
2. strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej krajobrazu bez zabudowy, obejmująca otwarty
krajobraz, zapewniający ekspozycję widokową najważniejszych zespołów
zabytkowych. Wykluczenie nowej zabudowy oraz obiektów kubaturowych.
3. strefa częściowej ochrony krajobrazu z zabudową, obejmująca enklawy o wysokich
walorach zabytkowych, które uległy wtórnym przekształceniom, bądź enklawy o
niższej wartości. Ochrona podporządkowana zachowaniu ogólnego charakteru,
gabarytów, typów zabudowy, podziałów własnościowych. Dopuszcza się działalność
inwestycyjną polegającą na wprowadzaniu nowej zabudowy oraz nowych funkcji.
Zachowanie układu urbanistycznego przedmieścia: przebiegu ulic, dyspozycji działek
siedliskowych (w przypadku scaleń należy akcentować podział w kompozycji fasady
budynku). Utrzymanie we frontach działek zabudowy mieszkalnej tworzącej pierzeje
oraz wprowadzanie plomb w miejscu luk w pierzejach zabudowy. Na dawnych
działkach ogrodowych ponad skarpą powodziową na północnych zapleczach układu
urbanistycznego historycznego Przedmieścia Krakowskiego dopuszcza się nową
zabudowę jednorodzinną o niskiej intensywności, parterową, z zachowaniem
przewagi zieleni w zagospodarowaniu terenu.
2.4. Potencjał ludnościowy
Gmina Zakliczyn, z powierzchnią 122,6 km2, jest największą, pod względem
wielkości, gminą w powiecie tarnowskim. Gminę zamieszkuje 12,28 tys. osób, w tym w
samym mieście 1 528 (stan na 30.12.2008 r.). Liczba mieszkańców gminy Zakliczyn w
ostatnich latach utrzymuje nieznaczną tendencję wzrostową (ryc.8). Średnia gęstość
zaludnienia dla całej gminy wynosi 100 os/km2.
74
Ryc. 12 Zmiany liczby ludności w gminie Zakliczyn w latach 1998 - 2008
11 500
11 600
11 700
11 800
11 900
12 000
12 100
12 200
12 300
12 400
12 500
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
liczba ludności
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS.
Najwięcej, ponad 12,4 %, mieszkańców gminy mieszka w samym mieście Zakliczynie,
tj 1.528 (stan na 2008 r.) i jest to jedyna miejscowość w gminie, która przekracza liczbę
1 000 mieszkańców. Procentowy udział miasta w powierzchni gminy wynosi 3,28%. Na
drugim miejscu, pod względem liczby mieszkańców, znajduje się miejscowość Lusławice.
Najmniejszy odsetek mieszkańców gminy zamieszkuje wieś Jamna 88 osób oraz Melsztyn
203 osoby. W przeciągu ostatnich 4 lat największy ubytek ludności zanotowały miejscowości
Jamna, Faliszewice, Melsztyn, a największy przyrost liczby ludności występował
w miejscowościach: Borowa, Dzierżaniny oraz Lusławice. Dokładną liczbę mieszkańców
poszczególnych miejscowości gminy Zakliczyn ilustruje poniższy wykres.
Ryc. 13 Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w latach 2004-2008 r.
0
200
400
600
800
1 000
1 200
1 400
1 600
1 800
Zakliczyn
Bieśnik
Borow
a
Charzew
ice
Dzierżaniny
Faliszew
ice
Faściszow
a
Filipow
ice
Gw
oździec
Jamna
Kończyska
Lusławice
Melsztyn
Olszow
a
Paleśnica
Roztoka
Ruda K
ameralna
Słona
Stróże
Wesołów
Wola S
tróska
Wróblow
ice
Zaw
ada Lanckorońska
Zdonia
2004 2008
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Zakliczyn
75
Największą gęstość zaludnienia w gminie ma Zakliczyn 380 os/km2 przy średniej dla gminy
100 osób/km2. Najmniejszą gęstością charakteryzuje się Jamna 16 os/km2.
Tabela 7 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r.
Lp. NAZWA MIEJSCOWOŚCI
LICZBA MIESZKAŃCÓW (2008 R.) [OS.]
POWIERZCHNIA [KM2]
GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA
1 Zakliczyn 1528 4,02 380,10
2 Bieśnik 249 3,89 64,01
3 Borowa 278 6,57 42,31
4 Charzewice 401 5,74 69,86
5 Dzierżaniny 364 4,32 84,26
6 Faliszewice 327 2,21 147,96
7 Faściszowa 682 5,28 129,17
8 Filipowice 616 7,95 77,48
9 Gwoździec 965 9,50 101,58
10 Jamna 88 5,47 16,09
11 Kończyska 398 3,11 127,97
12 Lusławice 956 4,63 206,48
13 Melsztyn 203 1,79 113,41
14 Olszowa 507 5,87 86,37
15 Paleśnica 449 7,11 63,15
16 Roztoka 228 3,01 75,75
17 Ruda Kameralna 326 6,49 50,23
18 Słona 287 6,13 46,82
19 Stróże 627 4,75 132,00
20 Wesołów 859 6,86 125,22
21 Wola Stróska 417 4,32 96,53
22 Wróblowice 680 5,75 118,26
23 Zawada Lanckorońska 321 3,39 94,69
24 Zdonia 529 4,37 121,33
OGÓŁEM 12 285 122,53 100,27
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDR GUS i Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn.
76
Ryc. 14 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r.
0
50
100
150
200
250
300
350
400
Zak
liczy
n
Bie
śnik
Bor
owa
Cha
rzew
ice
Dzi
erża
niny
Fal
isze
wic
e
Faś
cisz
owa
Fili
pow
ice
Gw
oźdz
iec
Jam
na
Koń
czys
ka
Lusł
awic
e
Mel
szty
n
Ols
zow
a
Pal
eśni
ca
Roz
toka
Rud
a
Sło
na
Str
óże
Wes
ołów
Wol
a S
trós
ka
Wró
blow
ice
Zaw
ada
Zdo
nia
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS, 2008
Wysoka gęstość zaludnienia charakteryzuje miejscowości położone w środkowej i północnej
części gminy (ryc. 11). Przyczyną rozmieszczenia ludności w środkowej części gminy jest
oddziaływanie ośrodka centralnego gminy - Zakliczyna, a w północnej bliskość aglomeracji
tarnowskiej. Mapa gęstości zaludnienia uwidacznia wyraźny podział gminy na część
północną gęściej zaludnioną bliliskość Zakliczyna i aglomeracji tarnowskiej oraz słabiej
zaludnioną południową mającą bardzej pogórski charakter.
Ryc. 15 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r.
Źródło: opracowanie własne
77
Analizując ruch naturalny w gminie Zakliczyn można zauważyć, że liczba urodzeń żywych w
ostatnich latach (1997-2007) wahała się w przedziale od 180 urodzeń żywych w 1998 do 118
w 2004 r. Szczegółowy rozkład tej cechy we wspomnianym okresie prezentuje rycina 12.
W badanym okresie występowała korzystna tendencja w ruchu naturalnym – liczba urodzeń
przewyższała liczbę zgonów.
Ryc. 16 Ruch naturalny w gminie Zakliczyn w latach 1997-2007
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Urodzenia żywe Zgony ogółem
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR, GUS
W analizowanym okresie liczba urodzeń wśród chłopców była zdecydowanie wyższa od
liczby urodzeń wśród dziewcząt. Wyjątkiem są lata 2001, 2002 gdzie różnica ta jest
niewielka. Liczba zgonów wśród mężczyzn także jest wyższa, niż wśród kobiet.
Największy przyrost naturalny odnotowano w roku 2002. Wówczas przyrost naturalny na
1000 mieszkańców wynosił 5 osób na 1000 mieszkańców. W kolejnych latach przyrost
naturalny systematyczie spadał, by w roku 2007 osiągnąć poziom 1,0 osoby na 1000
mieszkańców i gwałtownie wzrósł w 2008 r. do poziomu 5,6. W gminie Zakliczyn w latach
1998-2008 nie występowało zjawisko ujemnego przyrostu naturalnego.
78
Ryc. 17 Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców w gminie Zakliczyn w latach 1998-2008
0
1
2
3
4
5
6
7
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS.
Dodatni wskaźnik przyrostu naturalnego w gminie Zakliczyn jest zjawiskiem pozytywnym,
w porównaniu z tendencją spadkową tego wskaźnika w skali kraju.
Ryc. 18 Saldo migracji w ruchu wewnętrznym i zagranicznym w latach 1997 – 2007
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
w ruchu wewnętrznym zagranica
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDR GUS W badanym okresie (lata 1997-2007) saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych wahało
się. W przypadku ruchu wewnętrznego wahania te miały znaczące różnice. Największa
wartość została odnotowana w roku 1999 gdzie poziom ruchu wewnętrznego wynosił ponad
79
20, natomiast w roku 2001 wartość ta wynosiła -40. Mimo chwilowej stabilizacji wskaźnika
ruchu wewnętrznego w latach 2005 i 2006 już w roku 2007 zanotowano kolejny gwałtowny
spadek w ruchu wewnętrznym. Wśród nowo zameldowanych w ruchu wewnętrznym
przeważają mężczyźni (do roku 2002 różnica ta była niewielka), podczas gdy w grupie osób
wymeldowanych jest więcej kobiet. W przypadku ruchu zagranicznego, saldo migracji ma
wartość oscylująca zeru dla całego badanego okresu. Największy wzrost wystąpił w roku
2005, gdzie po raz pierwszy w badanym okresie ruch ten miał wartość dodatnią, natomiast
w kolejnych latach znowu odnotowano wartości ujemne.
O potencjale ludnościowym gminy świadczyć może struktura podziału ludności według
kryterium ekonomicznego, na grupy w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym
i poprodukcyjnym. Ryc. 15 i 16 prezentują ów podział wśród kobiet i mężczyzn w roku 2007.
Zarówno wśród kobiet, jak i wśród mężczyzn grupa w wieku przedprodukcyjnym stanowi ok.
20%. Największą grupę zarówno wśród kobiet i mężczyzn stanowi grupa osób w wieku
produkcyjnym. Mężczyźni w tym wieku stanowią 65% swojej grupy. W przypadku kobiet
odsetek ten wynosi 57%. Największe różnice pomiędzy grupą kobiet i mężczyzn występują
w przedziale wieku poprodukcyjnego. Należy do niej 20% ogółu kobiet i jedynie 10% ogółu
mężczyzn.
Ryc. 19 Udział kobiet w poszczególnych przedziałach ekonomicznych w 2007 r.
KOBIETY
23%
57%
20%
przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS.
80
Ryc. 20 Udział mężczyzn w poszczególnych przedziałach ekonomicznych w 2007 r.
MĘŻCZYŹNI
25%
65%
10%
przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS.
Przewaga kobiet w ostatniej grupie wiekowej nie jest zaskoczeniem. Powodem tej różnicy
jest dłuższa średnia życia kobiet oraz wcześniejszy wiek emerytalny, który w przypadku
kobiet wynosi 60 lat.
W gminie Zakliczyn występuje niewielka przewaga liczby kobiet nad liczbą mężczyzn. Na
100 mężczyzn przypada 101 kobiet.
Ryc. 21 Wartość wskaźnika obciążenia demograficznego w latach 2002–2007
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
wie
lkość
obc
iąże
nia
dem
ogra
ficzn
ego
gmina Zakliczy n powiat tarnowski województwo małopolskie
gmina Zakliczy n 75,6 73,0 70,5 68,3 66,0 63,9
powiat tarnowski 74,2 71,9 70,1 68,1 66,2 64,3
województwo małopolskie 63,7 62 60,7 59,6 58,7 57,9
2002 2003 2004 2005 2006 2007
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS.
Wskaźnik obciążenia demograficznego społeczeństwa obrazuje, ile osób w wieku
nieprodukcyjnym (wiek przedprodukcyjny oraz poprodukcyjny) przypada na 100 osób
81
w wieku produkcyjnym. Rycina 17 przedstawia wartości tego wskaźnika w okresie 2002-
2007 dla gminy Zakliczyn oraz powiatu tarnowskiego i województwa Małopolskiego.
Widoczna jest wyraźnie tendencja spadkowa wartości wskaźnika, utrzymująca się na
wszystkich trzech rozpatrywanych poziomach podziału administracyjnego. Tempo spadku
wskaźnika, w badanym okresie jest porównywalne dla wybranych jednostek podziału
administracyjnego. W początkowej fazie analizowanego okresu, w gminie Zakliczyn, na 100
osób w wieku produkcyjnym przypadało prawie 76 osób w wieku pozaprodukcyjnym.
Wskaźnik ten był nieznacznie wyższy od wskazań dla powiatu natomiast w porównaniu
z województwem różnica ta była większa. Jedynie w roku 2007 odnotowano większy
wskażnik obciążenia demograficznego dla powiatu niż dla gminy. Różnica ta wynosiła
odpowiednio dla gminy 63,9 osób natomiast dla powiatu tarnowskiego 64,3 osób. Tendencja
spadkowa wartości wskaźnika jest zjawiskiem korzystnym, z punktu widzenia kryterium
ekonomicznego, zmniejsza się bowiem liczba osób niepracujących, przypadających na
grupę osób pracujących.
Ryc. 22 Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w latach 2003-2007
3,43
4,44
5,45
5,94
6,40
3,57
4,60
5,88
6,696,23
2,56
3,49
4,634,864,83
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
6,00
7,00
8,00
2003 2004 2005 2006 2007
%
Województwo małopolskie Powiat tarnowski gmina Zakliczyn
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS.
Na ryc. 18 przedstawiono poziom osób bezrobotnych w ogólnej liczbie ludności w wieku
produkcyjnym. Wartość omawianego wskaźnika zaprezentowano w podziale na
województwo małopolskie, powiat tarnowski oraz gminę Zakliczyn w latach 2003 - 2007. Dla
wszystkich trzech jednostek wskaźnik ma tendencje spadkową. Maleje zatem udział osób
bezrobotnych w ogólnej liczbie osób w wieku produkcyjnym. W przypadku gminy Zakliczyn
82
w roku 2003 wskaźnik ten wynosił prawie 5% natomiast w roku 2007 spadł on do ponad 2%.
Podobna sytuacja występowała zarówno w powiecie tarnowskim jak i województwie
małopolskim gdzie odnotowano prawie dwukrotny spadek udziału osób bezrobotnych
w ogólnej liczbie osób w wieku produkcyjnym.
Poniższa tabela przedstawia liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w gminie Zakliczyn oraz
w powiecie tarnowskim w latach 2002-2009.
Tabela 8 Porównanie poziomu bezrobocia w gminie Zakliczyn i powiecie tarnowskim w latach 2002 - 2009
Stan na 31 grudnia
Stan na 31
marca
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Liczba osób niepracujących
gmina Zakliczyn
632 589 592 566 427 314 289 351
powiat tarnowski
19537 19979 18831 17789 13795 10673 10487 12542
Źródło: Opracowanie własne na podstawie PUP w Tarnowie.
Od roku 2002 do 2008 bezrobocie w gminie Zakliczyn systematycznie spadało. Jedynie na
przełomie roku 2003-2004 odnotowano niewielki wzrost bezrobocia. W roku 2008
zarejestrowano najniższy poziom bezrobocia wynoszący 289 osób. Natomiast w roku 2009
bezrobocie wzrosło do poziomu 351 osób. Nagłe powiększenie liczby osób bezrobotnych
spowodowane może być wzrostem bezrobocia w skali krajowej.
Kolejna rycina przedstawia liczbe osób bezrobotnych w mieście i gminie Zakliczyn. Zmiany
w poziomie bezrobocia przedstawione są w podziale na miesiące (marzec, czerwiec,
wrzesień, grudzień).
83
Ryc. 23 Osoby bezrobotne zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie – gminia Zakliczyn (31.03.2002 – 31.03.2009), (liczba osób)
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
31.0
3.20
02
31.0
6.20
02
30.0
9.20
02
31.1
2.20
02
31.0
3.20
03
31.0
6.20
03
30.0
9.20
03
31.1
2.20
03
31.0
3.20
04
31.0
6.20
04
30.0
9.20
04
31.1
2.20
04
31.0
3.20
05
31.0
6.20
05
30.0
9.20
05
31.1
2.20
05
31.0
3.20
06
31.0
6.20
06
30.0
9.20
06
31.1
2.20
06
31.0
3.20
07
31.0
6.20
07
30.0
9.20
07
31.1
2.20
07
31.0
3.20
08
31.0
6.20
08
30.0
9.20
08
31.1
2.20
08
31.0
3.20
09
Źródło: Opracowanie własne na podstawie PUP w Tarnowie.
Na ryc.19 zaobserwować można systematyczy spadek osób bezrobotnych w gminie
Zakliczyn. Występują znaczne roczne wahania, większe bezrobocie w okresie jesienno -
zimowym (wrzesień, grudzień), mniejsze bezrobocie w okresie wiosenno - letnim (marzec,
czerwiec). Najwyższy poziom bezrobocia zanotowano w początkowej fazie badań, wynosiło
ono prawie 750 osób, zaś najniższy poziom w czerwcu 2008 roku, ponad 250 osób.
Największy spadek bezrobocia odnotowano w roku 2006. Wówczas w marcu
zarejestrowanych było prawie 600 osób bezrobotnych, natomiast we wrześniu liczba
bezrobotnych wynosiła niecałe 400 osób.
Rycina 20 obrazuje bezrobocie w gminie Zakliczyn w podziale na płeć. Badania prowadzone
były w latach 2002 do 2009. Przy czym w latach 2002 - 2008 wybrano wynik badań z dnia 31
grudnia, natomiast w roku 2009 zaprezentowano stan na 31 marca.
84
Ryc. 24 Bezrobotni zarejestrowani według płci w latach 2002 - 2009
60%
49%
48%
45%
54%
66%
68%
68%
51%
52%
55%
46%
34%
32%
32%
40%
0% 50% 100%
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
kobiety mężczyźni
Źródło: opracowanie własne na podstawie PUP w Tarnowie.
Liczba kobiet pozostających bez pracy przewyższa liczbę bezrobotnych mężczyzn. W roku
2008, kobiety stanowiły 68% ogółu bezrobotnych. Niekorzystną tendencją , jest
systematyczny wzrost odsetka kobiet, począwszy od roku 2004, w którym zanotowano
najniższy procent bezrobotnych kobiet wynoszący 45%.
2.5. Zagospodarowanie i uzbrojenie terenu
2.5.1. Ukształtowana struktura funkcjonalno-przestrzenna
Przyrodniczą strukturę zagospodarowania kształtują następujące najważniejsze elementy
przestrzenne:
Dolina Dunajca stanowiąca korytarz ekologiczny,
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy, położony w południowej części gminy,
dopływy Dunajca: Rudzianka, Stróżanka, Wolanka, Paleśnianka, Stara Paleśnia,
Brzozowianka, Wieleń wraz z zabudową biologiczną,
lokalne zbiorowiska roślinne zajmujące starorzecza, zagłębienia terenu.
Ukształtowana dotychczas struktura funkcjonalno przestrzenna obszaru charakteryzuje się
dużym zróżnicowaniem stopnia zurbanizowania poszczególnych jednostek osadniczych,
oraz dużym rozproszeniem przestrzennem istniejącej zabudowy.
Na terenie miasta Zakliczyn można wyodrębnić strefy funkcjonalne:
85
Strefa śródmiejska z zabytkową zabudową mieszkaniową skoncentrowaną wokół
rynku, oraz z rozwiniętymi funkcjami usługowymi,
Strefa przemysłowo – usługowa wykształcowna w północno-wschodniej części
miasta, zlokalizowana wzdłuż drogi krajowej nr 975 ,
Strefa mieszkaniowo-rolnicza obejmująca północną i południową cześć miasta
Sołectwa położone w południowej części gminy (Jamna, Paleśnica, Olszowa, Bieśnik,
Borowa, Ruda Kameralna, Słona) charakteryzują się bardzo dużym udział terenów leśnych,
oraz rolnych, natomiast tereny mieszkaniowe zlokalizowane są wzdłuż głównych dróg.
Na terenie sołectw położonych części północnej i centralnej występuje mniejszy udział
terenów leśnych, oraz można mówić o wykształceniu strefy mieszkaniowo-rolniczej
w jednostkach wiejskich tej części gminy.
Pod względem struktury użytkowania ziemi przeważającą formą użytkowania terenu gminy
Zakliczyn pozostają grunty rolne zajmujące w obrębie całego obszaru blisko 57 %
powierzchni. Tereny lasów zajmują blisko 33 % powierzchni stanowiąc drugą co do wielkości
kategorię użytkowania. Wśród terenów zabudowanych przeważają tereny zabudowy
mieszkaniowej, oraz mieszkaniowo usługowej zajmujące łącznie około 4,5% powierzchni.
Dość znaczący odsetek w strukturze terenów zabudowanych stanowią również tereny
zabudowy rolno-produkcyjnej 0,14 %. Wśród terenów przemysłowych największy odsetek
stanowią terny przemysłu wydobywczego tj. 0,19 %, jest to w dużej mierze spowodowane
zajmowaniem dużej powierzchni przez żwirownie w sołectwie Roztoka.
Natomiast tereny usługowe wraz z obiektami kościołów i klasztorów zajmują łącznie
powierzchnię około 0,41 %.
Struktura zagospodarowania poszczególnych jednostek jest zróżnicowana. Najwyższy udział
terenów mieszkaniowych znajduje się na terenie sołectw Lusławice oraz Zakliczyn, ponadto
relatywnie wysokim stopniem zurbanizowania wyrażonym wyższym niż średnia dla całego
obszaru udziale terenów mieszkaniowych, powyżej 5 %, charaktertyzują się sołectwa
położone w północnej części gminy Faliszowice, Faściszowa, Kończyska, Wesołów. Tereny
mieszkaniowe wielorodzinne znajdują się na terenie Zakliczyna, a także w niewielki udział
terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej występuje w sołectwach Zakliczyn,
Olszowa, Ruda Kameralna, Stróże.
Największy odsetek terenów rolnych znajduje się na terenie sołectw Lusławice, Faściszowa,
Wesołów. W tych wsiach udział terenów rolnych przekracza 80%.
Najwyższy udział terenów leśnych, a także najniższy udział terenów rolnych występuje
w sołectwie Jamna, co jest spowodowane ukształtowaniem terenu.
86
2.5.2. Komunikacja
Sieć drogową na terenie gminy tworzą drogi wojewódzkie, powiatowe, gminne oraz
pozostałe ciągi komunikacyjne.
Przez teren gminy przebiegają 2 drogi wojewódzkie:
Droga nr 980 Jurków - Charzewice - Zakliczyn - Gromnik – Biecz o funkcjach drogi głównej,
przebiega przez północną część gminy, stanowi połączenie z Nowym Sączem oraz
z południową częścią województwa Małopolskiego. W okresie 03.2008 – 07.2010 została
zmodernizowana droga wojjewódzka nr 980. Prace obejmowały m.in. modernizację
nawierzchni drogi, przebudowę przepustu w miejscowości Faliszewice, modernizację
skrzyżowań, urządzeń bezpieczeństwa ruchu, poboczy i zjazdów, modernizację i budowę
chodników oraz zatok autobusowych.
Droga nr 975 Dąbrowa Tarnowska - Biskupice Radłowskie - Wojnicz - Zakliczyn - Dąbrowa
o funkcjach drogi głównej, ma przebieg południkowy, stanowi alternatywne połączenie gminy
z Nowym Sączem (wzdłuż zachodniego brzegu jez. Rożnowskiego), a także z Tarnowem
przez Wojnicz.
Tabela 9 Układ drogowy na terenie gminy Zakliczyn
Klasa drogi Numer drogi
Przebieg
Wojewódzka 980
Faliszewice – Charzewice - Melsztyn – Zawada Lanckorońska – Zakliczyn – Kończyska – Faściszowa.
975 Olszyny - Roztoka - Zakliczyn– Zdonia– Bieśnik– Olszowa– Paleśnica
Powiatowa
1351K Sufczyn – Gwoździec
1356K Tarnów – Zakliczyn
1393K Ciężkowice - Zdonia
1395K Gromnik – Brzozowa
1404K Dębno – Melsztyn
1408K Zakliczyn – Stróże
1409K Filipowice - Borowa 1410K Czchów – Iwkowa
Gminna
K203331 Zakliczyn- Bieśnik – obok szkoły K203332 Zakliczym – Bieśnik – Słona K203333 Zakliczyn – Borowa - Leśniczówka K203334 Zakliczyn – Borowa - Zagórze K203335 Zakliczyn – Borowa – Droga pod Górę K203336 Zakliczyn – Charzewice – od Kareckich K203337 Zakliczyn – Charzewice – Wysypisko K203338 Zakliczyn – Charzewice – Przez Wieś K203339 Zakliczyn – Charzewice – Obok Zamku
K203340 Zakliczyn – Dzierżaniny – Przez Wieś Zakliczyn – Paleśnica - Dzierżaniny
K203341 Zakliczyn – Dzierżaniny - Dębina K203342 Zakliczyn – Dzierżaniny - Borowa
87
K203343 Zakliczyn – Dzierżaniny - Kamienica K203344 Zakliczyn – Faliszewice – Do Niewiedzy K203345 Zakliczyn – Faliszewice – Przez Wieś K203346 Zakliczyn – Faliszewice - Osieki K203347 Zakliczyn – Faściszowa – Do Szkoły K203348 Zakliczyn – Faściszowa – Brzozowa
K203349 Zakliczyn – Faściszowa – Lwowska Zakliczyn – Lusławice – Lwowska
K203350 Zakliczyn – Filipowice – Obok Tartaku K203351 Zakliczyn – Filipowice - Wały K203352 Zakliczyn – Filipowice – Dogale K203353 Zakliczyn – Filipowice - Podymacz K203354 Zakliczyn – Gwoździec - Olszyny K203355 Zakliczyn – Gwoździec – Wymysłów K203356 Zakliczyn – Gwoździec – Obok Kościoła K203357 Zakliczyn – Gwoździec – Pola K203358 Zakliczyn – Gwoździec – Jaworsko K203359 Zakliczyn – Gwoździec – Gaj K203360 Zakliczyn – Paleśnica – Jamna K203361 Zakliczyn – Jamna - Siekierczyna K203362 Zakliczyn – Jamna – Szkolna - Potoki K203363 Zakliczyn – Kończyska – obok Klasztoru K203364 Zakliczyn – Kończyska – Kalinówka K203365 Zakliczyn – Kończyska – Biała Góra K203366 Zakliczyn – Lusławice - sklep K203367 Zakliczyn – Lusławice - Szczepkówka K203368 Zakliczyn – Lusławice - Stawy
K203369 Zakliczyn – Olszowa – sklep – Jastrzębia Zakliczyn- Paleśnica –Olszowa (Ośrodek Zdrowia)
K203370 Zakliczyn – Olszowa – Pętla K203371 Zakliczyn – Olszowa – Obok Szkoły K203372 Zakliczyn – Paleśnica - Jamna K203373 Zakliczyn – Paleśnica – Las Państwowy K203374 Zakliczyn – Roztoka – Koło Ośrodka Wypoczynkowego K203375 Zakliczyn – Roztoka –Zawada Lanckorońska – Olszyny K203376 Zakliczyn – Ruda Kameralna – Zimny Potok K203377 Zakliczyn – Ruda Kameralna – Roztoka Brzeziny K203378 Zakliczyn – Ruda Kameralna – Dąbrowy K203379 Zakliczyn – Słona – Koło Gac K203380 Zakliczyn – Słona – Faściszowa K203381 Zakliczyn – Słona – Czarny Potok - Zbójnik K203382 Zakliczyn – Stróże – Za Sklepem K203383 Zakliczyn – Stróże –Wesołów – Chrapy K203384 Zakliczyn –Wesołów – SKR K203385 Zakliczyn –Wesołów – Podbrzeże K203386 Zakliczyn –Wesołów – Pod Górą K203387 Zakliczyn – Wola Stróska - Wieś K203388 Zakliczyn –Wola Stróska – Przez Dolną Wieś K203389 Zakliczyn – Wola Stróska – Stróża – Górki Wola K203390 Zakliczyn – Wróblowice - Siemiechów (sklep) K203391 Zakliczyn – Wróblowice - Siemiechów P.Góry K203392 Zakliczyn – Wróblowice - Szkoła K203393 Zakliczyn – Zdonia – Przez Wieś – Bacówka
88
K203394 Zakliczyn – Zdonia – Biała Góra K203395 Zakliczyn – Mleczarnia K203396 Zakliczyn – Polna K203397 Zakliczyn – 25-lecia K203398 Zakliczyn – Wyspiańskiego K203399 Zakliczyn – Kościuszki K203400 Zakliczyn – Browarki K203401 Zakliczyn – Piłsudzkiego K203402 Zakliczyn – Obok Ob. Żabiński K203403 Zakliczyn – Spółdzielcza K203404 Zakliczyn – Kamieniec K203405 Zakliczyn – Ogrodowa K203406 Zakliczyn – Różana K203407 Zakliczyn – Kopernika K203408 Zakliczyn – Łęgi K203409 Zakliczyn – Do cmentarza K203410 Zakliczyn – Spokojna K203411 Zakliczyn – S.Korczyńskiego K203412 Zakliczyn – Łukówka K203413 Zakliczyn – Jagiellońska K203414 Zawada Lanckorońska – Przez Wieś K203415 Zawada Lanckorońska – Gwoździec K203416 Zawada Lanckorońska – Roztoka
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Zakliczyn, 2009 r.
Komunikacja zbiorowa.
Komunikacja zbiorowa realizowana jest przez usługi PKS, na trasie Zakliczyn-Tarnów.
Komunikacja jest realizowana również przez przewoźników prywatnych BUSy na trasach
lokalnych: Zakliczyn-Tarnów, Zakliczyn-Brzesko, na trasach dalekobieżnych Kraków-Gorlice.
Brak połączenia z Gminą Grudek n/Dunajcem i Nowym Sączem. Ponadto w miejscowości
Roztoka znajduje się przystanek komunikacji dalekobieżnej z połączeniami
ponadregionalnymi m. in. z Warszawą
2.5.3. Infrastruktura techniczna
2.5.3.1. Zaopatrzenie w wodę
Aktualnie na terenie miasta i gminy Zakliczyn nie funkcjonuje żaden zbiorczy system
zaopatrzenia w wodę. W trakcie realizacji jest budowana etapowo magistrala wodociągowa
Wojnicz-Zakliczyn wraz z siecią rozdzielczą. Magistrala wodociągowa 225 mm została
wybudowana aktualnie do miejscowości Lusławice. Będzie nią dostarczana woda z ujęcia na
Dunajcu w Łukanowicach (gmina Wojnicz).
Obecnie zaopatrzenie w wodę miasta i gminy Zakliczyn odbywa się przede wszystkim
w oparciu o indywidualne wodociągi, tj. na bazie studni, głównie kopanych i układów
89
hydroforowych oraz przy wykorzystaniu małych lokalnych wodociągów grawitacyjnych
zasilających w wodę najczęściej kilka do kilkunastu gospodarstw. Woda pobierana jest
również w znacznej części z naturalnych źródeł jak i czerpana w sposób tradycyjny
bezpośrednio ze studni gospodarskich.
Na analizowanym obszarze występują okresowo niedobory w zaopatrzeniu w wodę, co
związane jest z wahaniami poziomu wód gruntowych.
Głównym uwarunkowaniem ograniczającym rozwój miasta i gminy jest brak systemów
wodociągowych zapewniających wszystkim mieszkańcom jak i pozostałym odbiorcom
dostawę wody w sposób ciągły i niezawodny, o wymaganej ilości, jakości i ciśnieniu.
Stwarza to istotną barierę:
dla rozwoju gospodarczego w wyniku zmniejszenia atrakcyjności miasta i gminy dla
inwestorów lokalnych i zewnętrznych,
obniżającą standard oraz warunki życia i zdrowia mieszkańców,
dla pozarolniczych źródeł dochodów mieszkańców, w tym rozwoju usług turystycznych.
Cechą charakterystyczną analizowanego obszaru jest znaczne rozproszenie zabudowy
mieszkaniowej i duża ilość sołectw, co dodatkowo przy zróżnicowanej rzeźbie terenu
i wysokościach n.p.m. bardzo utrudni realizację zbiorowych systemów wodociągowych oraz
w znacznym stopniu zwiększy koszty jej realizacji i późniejszej eksploatacji.
Gmina Zakliczyn, ze względu na to, iż nie posiada własnego ujęcia wody przystąpiła w 1996
r. do Związku Międzygminnego ds. Wodociągowania i Kanalizacji z siedzibą w Brzesku –
zgodnie z Uchwałą Nr XIV/101/96 Rady Gminy Zakliczyn z dnia 15 lutego 1996 r. Tak więc
w przyszłości będzie uzależniona od dostaw wody wyłącznie z sąsiednich gmin, co
w ewentualnych sytuacjach awaryjnych może być dużym problemem.
2.5.3.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków
Aktualnie na terenie miasta i gminy eksploatowane są oczyszczalnie ścieków w Zakliczynie,
Charzewicach i Paleśnicy oraz mała oczyszczalnia w Melsztynie. Zbiorcza kanalizacja
sanitarna funkcjonuje w mieście oraz w siedmiu sołectwach. Miasto i gmina Zakliczyn należą
do nielicznych gmin w województwie, które posiadają oczyszczalnie ścieków nie mając
wodociągu gminnego.
Największa mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków funkcjonuje w Zakliczynie i jest
zlokalizowana na działce nr 73/5. Ilość oczyszczanych ścieków jest obecnie na granicy jej
przepustowości i wynosi ok. 400 m3/d, a oczyszczone ścieki odprowadzane są do rzeki
Dunajec. Przy oczyszczalni funkcjonuje punkt zlewny. Kanalizacją sanitarną objęte jest całe
90
miasto Zakliczyn oraz miejscowości: Lusławice i część Wesołowa. Oczyszczalnia ścieków w
Zakliczynie została rozbudowana i zmodernizowana w 2011 r i wynosi:
Qśr.dob. = 806 m3/d
Qmax.dob. = 1048 m3/d,
Oczyszczone ścieki będą odprowadzane do potoku Paleśnianka.
Kolejna mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków funkcjonuje w Charzewicach.
Według pozwolenia wodnoprawnego maksymalna ilość odprowadzanych ścieków do potoku
Charzewianka wynosi:
Qmax.dob. = 128,0 m3/d.
Oczyszczalnia zlokalizowana jest na działce nr 375/4.
Aktualnie doprowadzane są do niej ścieki bytowo-gospodarcze w ilości ok. 28 m3/d
z miejscowości Charzewice i Faliszowice.
W części południowej gminy zlokalizowana jest mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia
ścieków w miejscowości Paleśnica. W obowiązującej decyzji udzielono pozwolenia
wodnoprawnego na odprowadzanie ścieków oczyszczonych do potoku Olszowianka (dopływ
pot. Paleśnianka) w ilości nie przekraczającej:
Qmax.dob. = 75,0 m3/d.
Obecnie do oczyszczalni, która znajduje się na działce nr 119/1, doprowadzane są ścieki
bytowo-gospodarcze w ilości ok. 30 m3/d z sołectwa Paleśnica i Olszowa.
Mała oczyszczalnia ścieków z dopuszczoną w pozwoleniu wodnoprawnym maksymalną
ilością odprowadzanych do potoku Zelina Gwoździecka ścieków bytowych w ilości:
Qmax.dob. = 4,8 m3/d
znajduje się w miejscowości Melsztyn. Aktualnie oczyszczalnia ta pracuje w warunkach
przeciążenia hydraulicznego.
Istniejące systemy odprowadzania i oczyszczania ścieków eksploatowane są przez Zakład
Oczyszczania i Kanalizacji w Zakliczynie z siedzibą przy ulicy Krakowskiej 11. Według
sprawozdania o wodociągach, kanalizacji i wywozie nieczystości ciekłych gromadzonych
w zbiornikach bezodpływowych za rok 2009 (druk M-06 dla GUS) kanalizacją odprowadzono
razem 94 dam3 ścieków, w tym 72 dam3 ścieków z gospodarstw domowych i indywidualnych
gospodarstw rolnych oraz 14dam3 ścieków od jednostek działalności produkcyjnej. Z ogólnej
91
ilości odprowadzonych ścieków 54 dam3 pochodziło z miasta oraz 40 dam3 z obszaru
wiejskiego.
Długość czynnej sieci sanitarnej (bez przykanalików) wyniosła na koniec 2009 r. ogółem 43,7
km, w tym 20,8 km na terenie miasta oraz 22,9 km na obszarze wiejskim. Długość połączeń
prowadzących do budynków mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania i innych obiektów
wyniosła ogółem 9,3 km, a ilość podłączonych budynków 720 sztuk, w tym 406 na terenie
miasta i 314 na obszarze wiejskim. Nieczystości ciekłe odebrane z gospodarstw domowych,
z budynków użyteczności publicznej oraz od jednostek prowadzących działalność wyniosły
ogółem 7,5 dam3.
Na obszarze objętym kanalizacją zdecydowanie przeważa kanalizacja sanitarna
grawitacyjna. Przepompownie ścieków zlokalizowane są w Paleśnicy, Olszowej, Lusławicach
i Melsztynie.
Na terenie miasta i gminy brak jest kanalizacji opadowej.
W większości sołectw gospodarka ściekowa jest rozwiązywana w sposób indywidualny,
a ścieki odprowadzane są głównie do zbiorników okresowo opróżnianych. Nieszczelne lub
przelewowe szamba oraz nawożenie użytków rolnych ściekami są główną przyczyną
zanieczyszczenia wód powierzchniowych oraz środowiska gruntowo-wodnego. Sytuacja taka
jest szczególnie niekorzystna ze względu na położenie dużej części gminy na terenie
Głównych Zbiorników Wód Podziemnych: nr 435 – dolina rzeki Dunajec (Zakliczyn) i nr 436 –
zbiornik warstw (F) Istebna (Ciężkowice).
W gminie znajdują się również nieliczne indywidualne oczyszczalnie gruntowo-korzeniowe
oparte na wierzbie wiciowej.
Główne uwarunkowania i problemy związane z systemem odprowadzania i oczyszczania
ścieków to:
brak zbiorczych systemów kanalizacji sanitarnej w szesnastu następujących sołectwach:
Bieśnik, Borowa, Dzierżaniny, Faściszowa, Filipowice, Gwoździec, Jamna, Kończyska,
Roztoka, Ruda Kameralna, Słona, Stróże, Wola Stróska, Wróblowice, Zawada
Lanckorońska i Zdonia. Powoduje to obniżenie warunków życia mieszkańców, degradację
naturalnego środowiska, możliwość zagrożenia sanitarnego oraz obniża konkurencyjność
inwestycyjną i turystyczno-rekreacyjną obszaru,
przeciążenie hydrauliczne oczyszczalni ścieków w Zakliczynie,
konieczność pilnego uporządkowania gospodarki ściekowej na terenach nie objętych
zbiorczą kanalizacją sanitarną, w celu ochrony zasobów wód podziemnych stanowiących
jedyne źródło zaopatrzenia w wodę mieszkańców,
duża rozciągłość terytorialna gminy, zróżnicowana rzeźba terenu i budowa geologiczna
oraz rozproszona w wielu sołectwach sieć osadnicza, co wpływa na wysokie koszty
92
budowy sieci kanalizacyjnej, jak i wysokie koszty oczyszczania 1 m3 ścieków
w przeliczeniu na 1 mieszkańca,
prywatna własność terenu i związana z tym konieczność licznych oraz żmudnych
negocjacji w celu uzgodnienia tras przebiegu kanałów z właścicielami gruntów,
konieczność uporządkowania gospodarki wodami opadowymi szczególnie w mieście i na
terenach zagrożonych podtopieniami.
Rozwojowi gminy sprzyja duża rezerwa w przepustowości istniejących oczyszczalni ścieków
w Charzewicach i Paleśnicy, a także intensywne działania w zakresie rozbudowy
i modernizacji oczyszczalni ścieków w Zakliczynie oraz w celu dalszego rozszerzenia
zasięgu obsługi zbiorczą kanalizacją sanitarną.
2.5.3.3. Zaopatrzenie w gaz
Na terenie miasta i gminy Zakliczyn znajduje się sieć gazowa średniego ciśnienia. Dostawy
gazu następują z kierunku Dębna, Wojnicza, Gromnika, Jastrzębia oraz Kończysk. Stan
techniczny sieci gazowej, jak również warunki zasilania w gaz pozwalają na prawie
całkowite pokrycie zapotrzebowania na gaz aktualnych oraz przyszłych odbiorców.
Aktualnie gaz ziemny dostarczany jest do dwudziestu dwóch sołectw: Borowa, Bieśnika,
Charzewic, Dzierżaniny, Faliszewic, Faściszowa, Filipowice, Gwoździec, Kończyska,
Lusławic, Melsztyn, Olszowa, Paleśnicy, Roztoka, Słona, Stróże, Wesołów, Wola Stróska,
Wróblowice, Zakliczyn, Zawada Lanckorońska i Zdonia. Na opisywanym terenie znajduje
się ok. 1774 przyłączy gazowych.
Główne uwarunkowania i problemy związane są z budową sieci gazowej na terenach
zabudowy rozproszonej, gdzie występuja zwiększone koszty budowy sieci gazowej i często
decyduje o nieopłacalności przedsięwzięcia.
2.5.3.4. Elektroenergetyka
Sieć energetyczna średnich napięć zapewnia obsługę całego terenu miasta i gminy. Ponadto
przez przedmiotowy teren przebiegają napowietrzne linie wysokich napięć 110 kV:
Olszyny-Rożnów na odcinku w kierunku południowym od stacji GPZ Olszyny,
Tarnów-Olszyny na odcinku w kierunku północnym od stacji GPZ Olszyny.
Dla linii energetycznych obowiązują strefy techniczne, które stanowią mocne negatywne
uwarunkowanie dla lokalizacji ewentualnej zabudowy mieszkaniowej.
Dla ochrony przed oddziaływaniem elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego
oraz dla potrzeb eksploatacji linii wysokiego napięcia wymagane jest zachowanie wzdłuż
nich strefy technicznej, strefy te wynoszą 2x14,5 m od osi linii dla linii 110 kV.
93
Podane wartości należy traktować jako wielkości orientacyjne (z wyjątkiem pasów
ochronnych wyłączonych z zalesiania), bowiem dokładny rozmiar strefy technicznej zależy
od poziomu natężenia pola elektromagnetycznego, a ewentualne zagospodarowywanie
podanych powyżej stref technicznych powinno być każdorazowo uzgadniane z właściwym
operatorem sieci.
Obiekty budowlane powinny być lokalizowane względem infrastruktury elektroenergetycznej
zgodnie z wymaganiami określonymi w aktualnych normach i przepisach.
Ze względu na istniejącą sieć średnich napięć oraz stacje transformatorowych SN/nN
w obszarze planu istnieje możliwość rozbudowy systemu w przypadku zaistnienia takiej
potrzeby. Zelektryfikowanie niektórych terenów wymagać będzie budowy sieci średnich
napięć i przynależnych im stacji transformatorowych. Tereny dla których zapotrzebowanie
mocy elektrycznej będzie na poziomie ok. 0,5-1,0 MW, celem minimalizacji kosztów
przyłączenia, najlepiej jest wyznaczać w pobliżu istniejących linii średniego napięcia.
Dla zasilania odbiorców komunalnych z sieci niskiego napięcia, optymalne warunki zasilania
istnieją w promieniu ok. 0,7 km od istniejących stacji transformatorowych SN/nN.
Budowa nowych urządzeń elektroenergetycznych średniego i niskiego napięcia będzie
wynikać z potrzeby przyłączania odbiorców, zgodnie z ustawą Prawo energetyczne i aktami
wykonawczymi oraz celem zaspokojenia wzrostu zużycia energii istniejących odbiorców.
Zapewnienie odpowiednich parametrów jakościowych dostarczanej energii elektrycznej oraz
zwiększenie niezawodności dostaw energii realizowane będzie na terenie miasta i gminy
Zakliczyn poprzez sukcesywną modernizację układu zasilania sieci średniego napięcia,
budowę nowych stacji transformatorowych oraz modernizację linii niskiego napięcia.
2.5.3.5. Telekomunikacja
Z punktu widzenia zapewnienia łączności telekomunikacyjnej obszar objęty opracowaniem
posiada sieci telekomunikacyjnej.
Lokalizacja miasta i gminy Zakliczyn pozwala na rozbudowę sieci łączności telefonicznej na
bazie sieci istniejącej, co jednak wymagać będzie rozwoju sieci.
Pozostałe uwarunkowania w objęciu planowanego obszaru siecią łączności
telekomunikacyjną wynikają z przepisów szczególnych.
2.5.3.6. Ciepłownictwo
Na opisywanym obszarze, nie ma sieci ciepłowniczej, energię cieplną uzyskuje się
z procesów spalania gazu oraz spalania węgla, drewna lub innych nośników energii.
Na opisywanym terenie brak jest zbiorowych systemów grzewczych oraz lokalnych kotłowni,
istnieja tylko indywidualne źródła ciepła (kotłownie). Nie wykorzystywane są również
odnawialne źródła energii.
94
Do ogrzewania istniejących i nowobudowanych obiektów preferuje się wykorzystanie paliwa
ekologiczne typu olej opałowy, energia elektryczna bądź kotłownie wykorzystujące energię
słoneczną, energię wiatrową oraz energię geotermalną zarówno w budownictwie
indywidualnym jak i w lokalnych kotłowniach.
2.5.3.7. Gospodarka odpadami
Na obszarze objętym planem nie ma funkcjonującego składowiska odpadów komunalnych.
Odpady od mieszkańców oraz zakładów przemysłowych i usług usuwane są przez
specjalistyczne firmy i wywożone na składowisko poza teren gminy.
Gospodarka odpadami i wynikające dla niej uwarunkowania formalne wynikają z ustawy
O odpadach, Prawa Budowlanego i Planu Gospodarki Odpadami gminy Siepraw.
2.6. Uwarunkowania wynikające z obowiązujących dokumentów
planistycznych
2.6.1. Strategiczne dokumenty krajowe
Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015. Wśród zapisów Strategii Rozwoju Kraju zapisy szczególnie istotne dla polityki przestrzennej
gminy Zakliczyn dotyczą realizacji celów rozwojowych Polski przez m.in. a) zapewnienie ładu
przestrzennego kraju, b) decentralizację procesów rozwojowych i zwiększenie roli
samorządów terytorialnych w inwestowaniu w infrastrukturę techniczną i społeczną oraz
w gospodarczy rozwój regionów i wykorzystanie potencjału lokalnego, c) rozwój obszarów
wiejskich. Kluczowym zadaniem w rozwoju regionalnym jest pełniejsze wykorzystanie
potencjału endogenicznego największych ośrodków miejskich oraz wzmocnienie związków
między metropoliami i terenami zurbanizowanymi a otaczającymi je terenami wiejskimi
i małymi miasteczkami. Warunkiem niezbędnym tego procesu jest zbudowanie powiązań
komunikacyjnych i teleinformatycznych między metropolią lub terenem zurbanizowanym i ich
otoczeniem, a także powiązań gospodarczych, usługowych, kulturalnych itp. Więzi te
powinny być wspierane zarówno przez administrację rządową, jak i samorządową.
W ramach celu głównego podniesienie jakości zycia obywateli Polski, wyróżniono priorytet,
który zdefiniowano jako: budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa.
Z punktu widzenia gminy Zakliczyn istotny jest również inny cel rozwojowy uwzgledniony
w Strategii Rozwoju Kraju: zwiększenie dostępności do edukacji, a także Inwestycje w
system transportu publicznego.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju
95
Obowiązującym dokumentem w zakresie zagospodarowania przestrzennego na poziomie
krajowym jest Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK),
opracowana na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Dokument ten
został przyjęty w 1999 r. przez Radę Ministrów oraz w 2000 r. przez Sejm Rzeczpospolitej
Polskiej.
Jednym z celów kształtowania struktur przestrzennych jest nawiązanie do europejskiego
systemu gospodarki przestrzennej. Podstawową zasadą europejskiej polityki przestrzennej
wyrażoną w dokumencie Europejska Perspektywa Rozwoju Przestrzennego (ESDP) jest
policentryczność ośrodków wzrostu co jest potwierdzeniem znaczenia rozwoju innych niż
miasta centralne ośrodków lokalnych.
Ze względu na słabą wewnętrzną spójność terytorialną kraju w KPZK przyjęto, iż
podstawowym celem strategicznym polityki przestrzennej jest uzyskanie ładu
przestrzennego przez poprawę spójności terytorialnej w wymiarze krajowym
i międzynarodowym.
Ustalone w KPPZK strategiczne cele gospodarowania przestrzenią, istotne również
w planowaniu przestrzennym na poziomie lokalnym, dotyczą m.in. kształtowania struktur
przestrzennych tworzących warunki wzrostu efektywności gospodarowania, racjonalnych,
akceptowalnych społecznie i efektywnych ekonomicznie relacji ośrodków zamieszkania-
pracy-rekreacji-usług, oddziaływujących hamująco na dewaloryzację środowiska
przyrodniczego i kulturowego z udostępnieniem dziedzictwa kulturowego społeczeństwu.
Jako potencjalne bieguny rozwoju społeczno-gospodarczego o znaczeniu europejskim tzw.
„europolie” o największych szansach rozwoju, uznany został Kraków.
Poza najważniejszym celem strategicznym Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania
Kraju, jakim jest zapewnienie ładu przestrzennego, dla gminy Zakliczyn istotny jest również
zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, przez który rozumieć należy wzrost ich
wielofunkcyjności, podniesienie standardów dostępności do usług publicznych, zwłaszcza
edukacyjnych, a także zachowanie wartości krajobrazu kulturowego i ochronę strategicznych
obszarów produkcji rolnej jako stref żywicielskich w skali krajowej.
2.6.2. Dokumenty wojewódzkie
Plan zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego przyjęty Uchwałą Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003
W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego gminę Zakliczyn
zakwalifikowano do lokalnych obszarów funkcjonalnych.
96
W Planie Wojewódzkim teren gminy funkcjonuje jako obszar rekreacji nadwodnej położonej
w okolicach zbiornika wodnego na rzece Dunajec w Rożnowie i Czchowie. Poza gminą
Zakliczyn do obszaru tego zaliczono gminy: Gródek nad Dunajcem, Łososina Dolna,
Czchów, Czorsztyn.
W dokumencie tym Zakliczyn wymieniono jako jedną z gmin, w której obecnie występuje
najwięcej gospodarstw agroturystycznych. Zaproponowano równocześnie dalszy rozwój
agroturystyki w gminie.
Gmina Zakliczyn w swych granicach administracyjnych znajduje się w Obszarze
Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego. Jednocześnie na terenie gminy znajduje
się część Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego, w granicach którego
obowiązują specjalne ustalenia zawarte w rozporządzeniach powołujących park
krajobrazowy, jak i w planach ochrony poszczególnych parków. Główne założenia parków
krajobrazowych to:
zachowanie szczególnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych chronionych
obszarów,
tworzenie warunków dla rozwoju społeczno-gospodarczego zgodnego z zasadami
zrównoważonego rozwoju,
zachowanie proekologicznych działań i przeciwdziałanie możliwej degradacji.
Jednocześnie należy podkreślić, że w obrębie parków krajobrazowych grunty rolne, leśne
i inne nieruchomości pozostają w swoim użytkowaniu.
Na teren gminy Zakliczyn znajduje się sieci ekologiczna ECONET, w skład której wchodzi:
obszar węzłowy o znaczeniu krajowym oraz korytarz ekologiczny o znaczeniu
międzynarodowym.
W obszarze strefy społecznej związanej z realizacją celów gospodarki przestrzennej
proponowane są następujące główne kierunki działań:
aktywizacja gospodarcza terenów wiejskich,
intensyfikacja najbardziej rozwojowych funkcji w ośrodkach miejskich,
„zagospodarowanie” nadmiaru zatrudnienia w rolnictwie.
Wskazano celowość utworzenia obligatoryjnego lub dobrowolnego, celowego związku gmin
który realizował będzie następujące działania:
planowanie strategii rozwoju i zagospodarowania przestrzennego obszaru;
opracowywanie programów rozwojowych i inwestycyjnych służących pozyskiwaniu
środków unijnych dla ich realizacji, na rzecz zrównoważonego rozwoju obszaru;
wspomaganie przedsięwzięć publicznych, zwłaszcza o charakterze infrastrukturalnym
mających znaczenie dla całego obszaru lub jego części, w tym w szczególności
97
inicjowanie i rozwijanie współpracy międzygminnej na rzecz realizacji tych
przedsięwzięć;
wspomaganie gmin dla wyrównywania dysproporcji w zakresie zaspokajania potrzeb
lokalnych wspólnot samorządowych;
ograniczanie i minimalizacja ujawniających się konfliktów przestrzennych,
społecznych i ekonomicznych na terenie obszaru poprzez aktywne uczestnictwo
w mediacjach pomiędzy stronami konfliktów;
konsultowanie i optymalizacja decyzji lokalizacyjnych uwzględniających kryteria
ilościowe i jakościowe projektowanych przedsięwzięć inwestycyjnych;
monitorowanie zmian i procesów przestrzennych, społeczno-ekonomicznych
i gospodarczych służące usprawnianiu zarządzania na jego obszarze.
Do innych ustaleń zawartych w Planie, istotnych dla polityki przestrzennej gminy należą:
uwzględnienie projektu i przygotowanie do wpisu układu urbanistycznego Zakliczyna
wraz z zachowaną drewnianą zabudową i ratuszem,
zapobieganie zjawisku rozproszonej zabudowy na Pogórzu Rożnowskim
i Ciężkowickim,
proekologiczne działania zmierzające w kierunku zachowania walorów
krajobrazowych oraz aktywnego przeciwdziałania ich możliwej degradacji,
opracowanie i wdrażanie programu ochrony Dunajca oraz jego dorzecza,
działania związane z istnieniem na terenie gminy jedego z głównych zbiorników wód
podziemnych (nr 435) zlokalizowany w Dolnie rzeki Dunajec,
działania związane z istnieniem na terenie gminy perspektywicznego obszaru
eksploatacji wód mineralnych oraz objęcie ochroną terenów złóż kopalin w Dolinie
rzeki Dunajec, główny proponowany kierunek wykorzystania wód mineralnych to
lecznictwo oraz producja wód.
Małopolska 2015, Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007-2013 przyjęta Uchwałą Nr XLI/527/2006 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 30 stycznia 2006 r.
W Stategii skoncentrowano się na trzech polach aktywności: I – Konkurencyjność
gospodarcza, II – Rozwój społeczny i jakość życia, III – Potencjał instytucjonalny.
W tych polach wyznaczono następujące cele strategiczne: wzmocnienie konkurencyjności
gospodarczej województwa, stworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju
społecznego i wysokiej jakości życia, wzmocnienie potencjału instytucjonalnego
województwa.
98
Istotne ustalenia strategii dotyczą infrastruktury dla rozwoju regionalego. Kierunki polityki
w tym zakresie obejmują: rozwój międzyregionalych i wewnątrzregionalnych powiązań
drogowych, rozwój infrastruktury dla społeczeństwa informacyjnego, zwiększenie roli
transportu zbiorowego w obsłudze regionu. W aspekcie zmian społecznych istotny jest
rozwój sieci ośrodków usług publicznych oraz wsparcie indywidualnej przedsiębiorczości.
Ważnym założeniem strategii są wytyczne związane z ochroną przyrody oraz
kształtowaniem krajobrazu kulturwego. Katalog najważniejszych działań związanych
z ochroną przyrody obejmuje następujące przedsięwzięcia:
kształtowanie spójnego przestrzennie - małopolskiego systemu obszarów
chronionych. Poprzez wyznaczenie i ochronę korytarzy ekologicznych, ochronę dolin
rzecznych jako korytarzy migracyjnych zwierząt,
zrównoważony rozwój turystyki na obszarach chronionych.
Jako najważniejsze zadania związane z ochroną krajobrazu kulturowego w odniesieniu do
zasobów wiejskich w strategii uznano: odnowę regionalnej architektury, dbałość o małą
architekturę i zieleń, zapobieganie rozpraszaniu osadnictwa, utrzymanie atrakcyjności
turystycznej. Zachowanie dziedzictwa kulturowego możliwe będzie poprzez tworzenie
parków kulturowych. Za najważniejsze uznaje się znaczące zwiększenie nakładów
finansowych przeznaczanych na prace związane z konserwacją zabytków i rewitalizacją.
W ochronie karjobrazu kulturowego istotne jest również podnoszenie świadomości kulturowej
lokalnych mieszkańców.
Zwrócono również uwagę na konieczność współpracy terytorialnej, w szczególności
pomiędzy poszczególnymi regionami województwa, a także współpracy międzygminnej.
Program Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2005-2012, Kraków 2005 przyjęty Uchwałą nr XXXVI/443 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 29 sierpnia 2005 Dokument określa stan i generalne zasady polityki ochrony środowiska. Nie zawiera jednak
odniesień szczegółowych do gminy Zakliczyn.
Wojewódzki program ochrony środowiska określa cele i priorytety ekologiczne, rodzaj
i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym
mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe. Jest on jednym z podstawowych
dokumentów, na których powinny się opierać powiatowe oraz gminne programy ochrony
środowiska w celu tworzenia i realizowania, zgodnie z kompetencjami, wspólnej polityki
w zakresie ochrony środowiska.
W dokumencie sformułowane zostały wskazania dla gospodarki przestrzennej obejmujące:
uwzględnienie zagadnień dotyczących ochrony środowiska w planach
zagospodarowania przestrzennego,
99
ograniczanie rozproszenia budownictwa, poprzez intensyfikację wykorzystania
terenów mieszkaniowych w ramach istniejącego zainwestowania,
rozszerzanie terenów mieszkaniowych poza obszar zwartej zabudowy miejscowości,
w pierwszej kolejności na tereny już silnie obciążone zabudową rozproszoną oraz
rezygnacja z wprowadzania nowej i utrwalania istniejącej zabudowy w terenach
otwartych,
ograniczanie rozwoju terenów budowlanych liniowo wzdłuż ciągów komunikacyjnych,
głównie dróg wyższych rangą w celu umożliwienia ich rozbudowy i modernizacji,
rozwój komunalnych systemów kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków, w tym
szczególnie na obszarach wiejskich, których położenie i intensywność zabudowy
utrudnia rozwój sieci gminnych,
oznaczanie obszarów zalewowych i osuwiskowych, rezygnacja z wprowadzania
nowej oraz utrwalania istniejącej zabudowy na terenach zagrożonych powodzią
i osuwiskami,
wyznaczenie korytarzy ekologicznych w planach zagospodarowania
przestrzennego,
zrównoważony rozwój infrastruktury turystycznej na obszarach cennych przyrodniczo,
wprowadzanie odpowiednich zapisów do dokumentów planistycznych oraz mających
na celu zachowanie dziedzictwa przyrodniczego,
planowanie inwestycji z zachowaniem walorów przyrodniczych i krajobrazowych,
ochrona i rozwój zieleni miejskiej na obszarach zurbanizowanych,
chronienie dziedzictwa kulturowego, kształtowanie harmonijnego krajobrazu poprzez
wykorzystanie walorów środowiska kulturowego i podniesienia atrakcyjności
obszarów poprzez uwzględnienie ustaleń konserwatorskich i dostosowanie nowej
architektury do tradycji i charakteru substancji zabytkowej,
nawiązywanie w nowej architekturze do lokalnych wzorów i materiałów,
zachowywanie regionalnego krajobrazu kulturowego.
Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010 (część II Programu Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2007-2014) Dokument stanowi aktualizację Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami przyjętego
przez Sejmik Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XI/125/03 z dn. 25 sierpnia 2003,
aktualizacja planu przyjęta Uchwałą Nr XI/133/07 z dnia 24 września 2007 r. Sejmiku
Województwa Małopolskiego.
Dokument określa stan i generalne zasady gospodarki odpadami na terenie Województwa
Małopolskiego. W dokumencie przedstawiono analizę stanu i prognozę zmian w zakresie
100
gospodarki odpadami, a także założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami, oraz
kierunki działań strategicznych w gospodarce odpadami.
W dokumencie określono nadrzędny cel w zakresie gospodarki odpadami jest to stworzenie
w Województwie Małopolskim zintegrowanego systemu gospodarki odpadami, zgodnego
z zasadą zrównoważonego rozwoju, który przyczyni się do osiągnięcia wysokiej jakości życia
w czystym i bezpiecznym środowisku. Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami
oraz Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego, przyjęto również cele główne, które
powinny być realizowane na terenie województwa:
minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów w stosunku do tempa wzrostu
gospodarczego regionu,
zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku, w tym recyklingu,
prowadzenie zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska i normami
europejskimi systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
zmniejszenie strumienia odpadów, w szczególności odpadów ulegających
biodegradacji i odpadów niebezpiecznych, kierowanych na składowiska,
wyeliminowanie procederu nielegalnego składowania i zagospodarowywania
odpadów,
zapewnienie wiarygodnego i obszernego monitoringu pozwalającego na
diagnozowanie potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami w województwie.
Niezbędnymi elementami proponowanego systemu gospodarowania odpadami na terenie
województwa małopolskiego są następujące obiekty:
- sortownie odpadów zbieranych selektywnie,
- kompostownie odpadów zielonych,
- instalacje do mechaniczno-biologicznego przekształcania odpadów,
- instalacje do termicznego przekształcania odpadów,
- stacje demontażu odpadów wielkogabarytowych,
- zakłady przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
- instalacje do przerobu odpadów budowlanych i remontowych,
- punkty zbierania odpadów niebezpiecznych lub zbiorcze punkty gromadzenia
odpadów, (w których poza odpadami niebezpiecznymi zbierane będą odpady
zielone, wielkogabarytowe, gruz budowlany, surowce wtórne, itp.),
- punkty skupu surowców wtórnych,
- składowiska.
W dokumencie sformułowane zostały kierunki działań strategicznych w ramach gospodarki
odpadami, te, które odnoszą się do gospodarki przestrzennej obejmują m.in.:
101
stymulowanie rynku surowców wtórnych i wspieranie powstawania instalacji do
recyklingu i odzysku odpadów,
promocja wdrażania systemu zarządzania środowiskowego jako skutecznego
narzędzia nadzorowania i doskonalenia środowiskowych aspektów działalności,
wdrażanie efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku
i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie
energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich
przekształcania,
wdrażanie systemów zbierania i przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji
pozwalających na wydzielenie tych odpadów ze strumienia odpadów komunalnych
i właściwe ich zagospodarowanie,
weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz
eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z ich eksploatacją,
ograniczanie liczby małych i nieefektywnych składowisk, w tym zamykanie
i rekultywacja składowisk, które nie spełniają wymogów prawa.
Odniesienia w programie do gminy Zakliczyn dotyczą składowania odpadów gminy na
wysypisku śmieci w Tarnowie, ponadto wzmiankowano, że na terenie gminy funcjonują
2 przedsiębiorstwa , w których procesom odzysku lub unieszkodliwiania poddawane są
odpady inne niż niebezpieczne są to: przetwórstwo odpadów foliowych - „BECKER”
Sp. z o.o.- Zakliczyn oraz produkcja europalet i panewek - „BECKER” Sp. z o.o.- Zakliczyn.
Programu Małej Retencji Województwa Małopolskiego, Kraków, 2004, przyjęty Uchwałą Nr. XXV/344/04, Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 października 2004 r.
Dokument określa generalne zasady wdrażania programu Małej Retencji na terenie
województwa Małopolskiego. W dokumencie podzielono obszar województwa na
3 podobszary, biorąc pod uwagę warunki lokalizacji zbiorników małej retencji z punktu
widzenia warunków fizjograficznych. Teren gminy Zakliczyn zalicza się do Podobszaru
środkowy (teren działania IR Tarnów, częściowo IR Oświęcim i IR Kraków), są to tereny
podgórskie; spadki podłużne dolin umiarkowane, mniejsze nachylenie terenu, dla uzyskania
pożądanej pojemności wysokości zapór są rzędu kilku do około 10m.
W programie szczególne wytyczne odnosza się również do terenów chronionych, zapisy te
dotyczą południowej części gmin, która jest objęta granicami Ciężkowicko-Rożnowskiego
Parku Krajobrazowego. W programie Małej Retencji okreslono, że według Ustawy Ustawa
z dnia 16 października 1991r o ochronie przyrody - Art. 26 a.1. „W parku krajobrazowym oraz
na obszarze chronionego krajobrazu zabrania się:
102
lokalizowania nowych obiektów zaliczanych do przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko...
dokonywania zmian stosunków wodnych , jeżeli służą innym celom niż ochrona
przyrody i zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz gospodarki
rybackiej”.
Art.26a.3. „Zakaz, o którym mowa w art.26a.1 ..lokalizowanie nowych obiektów...(patrz
wyżej) nie dotyczy inwestycji realizujących cele publiczne”. Jak wynika z przytoczonych
fragmentów Ustawy – obligatoryjny zakaz lokalizacji zbiorników dotyczy jedynie terenu
parków narodowych i rezerwatów przyrody. Mając jednak na uwadze szczególną troskę jaką
otaczane są wartości środowiska przyrodniczego na terenach objętych innymi formami
ochrony – autorzy Programu zwrócili się do Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody
i dyrekcji parków krajobrazowych o wyrażenie opinii w sprawie rozpatrywanych lokalizacji
zbiorników w ogóle, a zlokalizowanych na terenach chronionych - w szczególności. Opinie
załączono w rozdziale 6 i uwzględniono w opracowanym przez Hydroprojekt Kraków
Programie Racjonalnego Gospodarowania Zasobami Wodnymi Województwa Małopolskiego
– pn. Program Małej Retencji Województwa Małopolskiego.
Wśród zbiorników projektowanych planowany zbiornik na terenie gminy Zakliczyn,
przewidywany jest zbiornik Filipowice, na rzece Rudzianka. Jeśli chodzi o proponowaną
kolejność planowanych obiektów na terenie województwa małopolskiego, to zbiornik
znajduje się wśród obiektów realizowanych w 3-kolejności.
2.6.3. Dokumenty powiatowe
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Tarnowskiego przyjęta uchwałą Nr XIII/116/08 Rady Powiatu Tarnowskiego z dnia 26 lutego 2008 roku W dokumencie jako punkt wyjścia ustalono główne kierunki działań zmierzające do
osiągnięcia silnej pozycji gospodarczej w regionie:
uaktualnianie planów zagospodarowania przestrzennego gminy w celu ujęcia w nich
ważnych dla gminy kierunków rozwoju takich jak turystyka, agroturystyka, inwestycje
proekologiczne,
wspieranie małej i średniej przedsiębiorczości, a także wspieranie ważnych dla gminy
inwestorów,
aktywne działania służb rolnych mające na celu stopniowe przekształcanie
gospodarst gmminy w gospodarstwa specjalistyczne,
tworzenie rynku rolnego poprzez propagowanie uczestnictwa rolników w rolniczych
organizacjach producenckich,
rozwój dostępności komunikacyjnej,
103
opowiednie wykożystanie środków pomocowych Unii Europejskiej,
W dokumecie wyszczególniono 5 obszarów kluczowych służących realizacji
wszechstornneog rozwoju powiatu. Są to:
przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów wiejskich,
wspieranie obszarów wiejskich i rolniczych, m. in. dostosowanie struktur wijeskich
i rolniczych do funkcjonowania w warunkach Unii Europejskiej,
zwiększanie atrakcyjność gmin powiatu dla mieszkańców i przyjezdnych, pod
względem bezpieczeństwa, opieki medycznej, zwiększenia dostępności do edukacji,
wzrost znaczniea kultury i turystyki,
dostępność komunikacyjna i telekomunikacyjna, rozwój społeczeństwa
informacyjnego,
ochorna środowiska i zasobów naturlanych.
2.6.4. Dotychczasowa polityka przestrzenna gminy
2.6.4.1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Zakliczyn
Obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Zakliczyn zostało przyjęte uchwałą Nr IX/63/99 Rady Gminy w Zakliczynie z dnia 29 marca
1999 r.
W skład Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy
Zakliczyn wchodzi:
Diagnoza stanu gminy - uwarunkowania i ograniczenia. W skład którego wchodzą:
diagnoza zewnętrznej i wewnętrznej sytuacji gminy, identyfikacja problemów
wymagających rozwiązań, projekt studium - określenie polityki i strategii gminy,
Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zakliczyn.
Studium obowiązywało w okresie sprzed podziału administracyjnego mającego miejsce
w roku 1999. Wówczas Gmina Zakliczyn należała do województwa tarnowskiego i uznawana
była za ośrodek ponadgminny utrzymujący silne powiązania z ośrodkiem regionalnym –
Tarnowem, oraz ośrodkami lokalnymi – Bochnią i Brzeskiem.
Nadżędną funkcją gminy Zakliczyn było rolnictwo, mimo znaczącego rozdrobnienia
gospodarstw rolnych. Możliwości rozwojowe widziano także w prowadzeniu rolnictwa
ekologicznego i agroturystyki. W miejscowości Zakliczyn wyodrębniono także usługi jako
funkcje wiodącą.
104
Ze względu na zróżnicowane warunki naturalne oraz na różne tempo rozwoju
przestrzennego gminę Zakliczyn podzielono na trzy obszary: południowy, środkowy
i północny. Obszar południowy to tereny najbardziej urozmaicone pod względem budowy
geologicznej w gminie Zakliczyn, na ktróym występują duże zwarte kompleksy leśne. Obszar
środkowy rozciągający się wzdłuż doliny Dunajca charakteryzujący się terenami równinnymi
z najlepszymi w gminie Zakliczyn glebami, oraz dobrym układem komunikacyjnym. Obszar
północny to tereny urozmaicone, posiadające dobre warunki glebowe.
Układ urbanistyczny miejscowości w gminie Zakliczyn charakteryzuje się zwartym zespołem
zabudowy małomiasteczkowej skupionej wokół rynku i przyległych ulic, a także koncentracją
usług publicznych i komercyjnych głównie wokół rynku. W gminie Zakliczyn zwrócono uwagę
na średniowieczne układy sieci dróg w skład których wchodzą zabytkowa zabudowa miejska
wraz z układem działek.
2.6.4.2. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
Na terenie gminy obowiązują następujące plany zagospodarowania przestrzennego:
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Gwoździec, Jamna i Roztoka,
uchwała nr XIII/116/99 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 29 października 1999 r.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Charzewice, uchwała
nr XXX/271/2001 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 28 czerwca 2001 r.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części gminy Zakliczyn, uchwała
nr XXXII/284/2001 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 20 września 2001 r.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Lusławice, uchwała
nr III/23/02 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 30 grudnia 2002 r.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części gminy Zakliczyn, „Kruszywa-
Charzewice”, uchwała nr VI/47/03 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 12 czerwca 2003 r.
2.7. Potencjał gospodarczy gminy
2.7.1. Podmioty gospodarcze
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, obejmujących sekcje PKD, na terenie
gminy Zakliczyn w 2008 roku działało 624 podmiotów gospodarczych, w tym aż 591
podmiotów sektora prywatnego. Większość (63%) prywatnych podmiotów gospodarczych
zlokalizowana jest na obszarze wiejskim gminy.
105
Poniższa tabela prezentuje podział podmiotów gospodarczych, zarejestrowanych w gminie
Zakliczyn, według sekcji działalności EKD (zarejestrowanych w rejestrze REGON wg sekcji
PKD).
Tabela 10 Podmioty gospodarcze na terenie gminy Zakliczyn w 2008 r.
Sekcje PKD Zakliczyn - miasto Zakliczyn - obszar wiejski
sektor publiczny
sektor prywatny
sektor publiczny
sektor prywatny
Sekcja A - Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 0 5 0 33 Sekcja B - Rybactwo 0 0 0 1
Sekcja C - Górnictwo 0 0 0 2 Sekcja D - Przetwórstwo przemysłowe 0 12 0 38
Sekcja F - Budownictwo 0 27 0 126 Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodów, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego
0 54 0 95
Sekcja H - Hotele i restauracje 0 7 0 6 Sekcja I - Transport, gospodarka magazynowa i łączność
0 10 0 39
Sekcja J - Pośrednictwo finansowe 0 3 0 12 Sekcja K - Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
0 13 0 27
Sekcja L - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne
2 1 0 8
Sekcja M - Edukacja 11 4 14 4 Sekcja N - Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
1 12 1 4
Sekcja O - Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała
3 23 1 25
Razem 17 171 16 420
188 436 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS, 2008.
Z powyższych danych wynika, iż na terenie gminy Zakliczyn najwięcej zarejestrowanych
podmiotów gospodarczych pochodzi z sekcji F – Budownictwo: łącznie 153 podmioty (25%),
z których większość należy do sektora prywatnego i zlokalizowanych jest na obszarze
wiejskim gminy. Podobnie duża ilość podmiotów gospodarczych, działających zarówno
w mieście jak i w obszarze wiejskim gminy Zakliczyn, należy do sekcji G (handel hurtowy
i detaliczny; naprawa pojazdów, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego) –
ogółem 149 podmiotów (24%). W dalszej kolejności są to: sekcja O (Działalność usługowa
komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała) łącznie 52 podmioty oraz sekcja
D (przetwórstwo przemysłowe).
106
Znaczący udział w liczbie podmiotów gospodarczych mają również firmy, zajmujące się
transportem, łącznością i składowaniem. Grupa ta liczy 49 podmioty (z czego 10 w mieście
Zakliczyn). Ogólnie zdecydowana większość podmiotów gospodarczych funkcjonujących
w gminie zlokalizowana jest na obszarze wiejskim gminy Zakliczyn – znajduje się tu aż 70%
wszystkich jednostek gospodarczych gminy.
2.7.2. Funkcje gospodarcze
2.7.2.1. Rolnictwo
Ogólne warunki do rozwoju rolnictwa w gminie oceniane są jako dobre, głównie ze względu
na znaczny udział gleb III i IV klasy bonitacyjnej. Struktura użytków rolnych w gminie
Zakliczyn jest zróżnicowana (Ryc.21). Największy udział mają grunty orne 4 983 ha (69%),
zaś następnie łąki i pastwiska 1 928 ha tj. 28%. Najmniejszy udział charakteryzuje sady 0,16
ha, których liczba nie przekracza 1% ogółu użytków rolnych, stawy stanowią 0,16 ha,
a nieużytki 60 ha.
Ryc. 25 Struktura użytków rolnych w gminie Zakliczyn
71%
28%
0%0%1%
grunty orne łąki i pastwiska sady stawy nieużytki
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta.
Gleby IV klasy bonitacyjnej zajmują najwięcej, bo aż 50% obszarów, wykorzystywanych jako
grunty orne i sady. Na drugim miejscu są gleby klasy III, których powierzchnia stanowi 26 %
obszarów wykorzystywanych rolniczo. Najlepsze gleby, klas I i II, obejmują 7% obszarów
rolniczych. Klasy I-IV, uznawane za dobre, w użytkach zielonych stanowią 83%. Gmina
posiada więc korzystne uwarunkowania glebowe do rozwoju rolnictwa. W strukturze gleb
przeważają gleby brunatne, pyłowe, a w Dolinie Dunajca mady nadbrzeżne. Gleby
107
o najwyższej klasie bonitacji znajdują się w środkowej i północnej części gminy, są to
sołectwa: Lusławice, Wesołów, Wróblowice.
Tabela 11 Klasy bonitacyjne gleb w gminie Zakliczyn
Klasa
bonitacyjna
Grunty orne i sady Użytki zielone
ha % ha %
I 23,52 0,47 0,00 0,00
II 369,96 7,42 28,20 1,46
III a 576,26 11,56 272,00 14,10
III b 717,67 14,40
IV a 1 382,71 27,75 950,37 49,28
IV b 1 112,78 22,33
V 705,05 14,15 499,47 25,90
VI 95,33 1,91 178,38 9,25
Źródło: Urząd Miasta i Gminy Zakliczyn.
Poważnym problemem rolnictwa, podobnie jak w przypadku całego województwa
małopolskiego, jest duże rozdrobnienie pól oraz duża ilość małych gospodarstw rolnych.
Ponad 91% ogółu gospodarstw w gminie Zakliczyn ma powierzchnię do 5 ha (Tab.7).
W przedziale 5 - 10 ha jest ich już tylko 176, co stanowi 7,57 % wszystkich gospodarstw. Na
obszarze gminy jedynie 1 % gospodarstw rolnych ma powierzchnię większą niż 10 ha. Tak
wielkie rozdrobnienie rolnictwa nie sprzyja jego towarowości oraz jest istotną przeszkodą
przy próbach jego modernizacji i poprawy wydajności. Obecnie zdecydowana większość
gospodarstw produkuje artykuły rolnicze głównie na własne potrzeby.
Tabela 12 Struktura gospodarstw rolnych powyżej 1 ha w gminie Zakliczyn
do 5 ha 5-10 ha 10-20 ha powyżej 15 ha RAZEM
ilość gospodarstw 2 122 176 19 7 2 324
% ogółu gospodarstw - 91,37 7,57 0,82 0,30 100,0
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy 2008 r.
W strukturze upraw gminy Zakliczyn dominuje pszenica ozima, która stanowi 29 %
ogółu upraw oraz mieszkanki zbożowe jare (Tab.8). Duży udział mają także jęczmień jary
(6,8%), owies (5,6%). W dalszej kolejności uprawiane są pszenżyto ozime i jare (po 5,7%),
żyto (2,5%), kukurydza na zielonkę i na ziarno (po 2,9 %) , strączkowe jadalne (2,3%).
108
Poniżej 1% ogółu upraw uplasowały się: warzywa gruntowe, pszenżyto jare, truskawki.
Struktura upraw w gminie Zakliczyn nie zmieniła się zasadniczo w stosunku do 2002,
największy udział upraw stanowiły pszenica ozima oraz ziemniaki.
Tabela 13 Struktura upraw w gminie Zakliczyn w latach 2002-2009
Zasiewy
2002 r.
2009 r.
ha % ogółu
upraw
ha % ogółu
upraw
pszenica ozima 1044,5 31,0 970 29
pszenica jara 57,3 1,7 55 1,6
żyto 134,4 4,0 85 2,5
jęczmień ozimy 100,6 3,0 50 1,4
jęczmień jary 206,5 6,1 230 6,8
owies 302,2 9,0 190 5,6
pszenżyto ozime 192,6 5,7 190 5,6
pszenżyto jare 18,5 0,5 15 0,4
mieszanki zbożowe ozime 104,1 3,1 55 1,6
mieszanki zbożowe jare 224,8 6,7 400 11,9
gryka, proso i inne zbożowe 1,1 0,0 b.d b.d
kukurydza na ziarno 77,0 2,3 100 2,9
kukurydza na zielonkę 55,9 1,7 100 2,9
strączkowe jadalne 91,9 2,7 80 2,3
ziemniaki 606,0 18,0 b.d b.d
buraki cukrowe 3,0 0,1 b.d b.d
rzepak ozimy 15,0 0,4 b.d b.d
rzepak jary 0,0 0,0 b.d b.d
okopowe pastewne 98,9 2,9 b.d b.d
warzywa gruntowe 26,4 0,8 28 0,8
truskawki 5,7 0,2 5 0,1
RAZEM 3366,2 100 2 553 76,3
Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. (BDR), oraz danych z Urzędu Gminy 2009 r.
Stan pogłowia zwierząt w ostatnich latach systematycznie spada. Poniższa tabela
prezentuje dane z Powszechnego Spisu Rolnego 2002 oraz szacunkowe dane z 2008 r.
W okresie 6 lat, nastąpił ubytek pogłowia bydła o około 800 sztuk, wzrosło jednak pogłowie
trzody chlewnej o ponad 400 sztuk i obecnie wynosi 3 500 sztuk. Stosunkowo wysoka jest
109
również ilość koni, co może być związane z górzystym położeniem gminy i koniecznością
wykorzystywania koni w części gospodarstw rolnych.
Tabela 14 Stan pogłowia zwierząt w gminie Zakliczyn w 2002 i 2008 r.
jednostka
terytorialna rok
bydło trzoda
owce konie kury kozy ogółem
w tym
krowy ogółem
w tym
lochy
Gmina
Zakliczyn 2002 2 161 1 663 3 067 486 30 324 32 396 283
Gmina
Zakliczyn 2008 1 300 950 3 500 400 - 200 b.d 80
Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. (BDR) oraz danych z Urzędu Gminy 2008 r (dane szacunkowe).
2.7.2.2. Przemysł
Rozwój sektora produkcyjnego
Gmina Zakliczyn, ze względu na swoje warunki naturalne związane z ukształtowaniem
powierzchni, posiada dyspozycje dla rozwoju gospodarki rolnej, co m.in. jest powodem
mniejszego udziału przemysłu w rozwoju gospodarczym tego obszaru.
Na terenie gminy działalność gospodarczą prowadzi kilkaset przedsiębiorstw z różnych
branż. Przeważają podmioty gospodarcze z sekcji budownictwa oraz przedsiębiorstwa
handlowe.
Zakłady produkcyjne na terenie gminy położone są przede wszystkim w okolicach miasta
Zakliczyn.
W Zakliczynie funkcjonują przedsiębiorstwa związane z produkcją materiałów budowlanych
m.in. "Murbet" Spółdzielnia Pracy Budownictwa Betoniarnia, a także branżowe firmy
budowlane zajmujące się produkcją drewna, czy też części metalowych (np. IBAMET).
Funkcjonują tu również przedsiębiorstwa usług budowlanych. Na obszarach wiejskich
gminy zlokalizowany jest szereg przedsiębiorstw również wytwarzających materiały
budowlane m.in. w Filipowicach "Elbet", czy też w Stróżach np. "MTM" Magazyn Towarów
Masowych.
Zestawienie podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w 2006 r. przedstawiono
w poniższej tebeli.
110
Tabela 15 Podmioty gospodarcze gminy Zakliczyn
Zakliczyn branża
"Sumer" Firma Handlowo-Transportowa S. Sumera
budowlana
„Samopomoc Chłopska” GS piekarnia "Ślusarczyk" Import-Export Piekarnie-sprzęt i
wyposażenie Zakpol" Spółdzielnia Produkcyjno-Usługowa Rolnicze maszyny i sprzęt Badania Techniczne Pojazdów K. Bednarek Diagnostyka samochodowa "Alex" Radio Firma Radiowa P. Sambor agencja reklamowa "Almarco" PHU A. Bajorek Wielobranżowe sklepy,
hurtownie "Anitex" FHU R. Pach odzież - detal
Sklep Odzieżowy A. Pach odzież - detal
"Astoria" FUH Ręczna Myjnia Samochodowa Myjnia Samochodowa
Myjnia Samochodów Osobowych i Ciężarowych
Sklep Motoryzacyjny K. Ryba Motocykle, rowery
"Bamet" Firma T. Bartkiewicz
artykuły metalowe - produkcja
"Barbara" FHU wielobranżowe sklepy
"Becker" Sp. z o.o. Oddział Tw0orzywa sztucne
"Budmet" Z. Jędrzejowski Skład materiałów budowlanych
"Centrum Stomatologii" NZOZ lek. stom. R. Batko Lekarze, specjaliści
Gabinet Ginekologiczny S. Bartkiewicz Lekarze, specjaliści
Prywatny Gabinet Dentystyczny R. Batko Lekarze, specjaliści
"Centrum Zdrowia" S.C. NZOZ Poradnia "K" lek. med.
J. Woźniak i lek. med. E. Galarowicz
Przychodnie i ośrodki zdrowia
Lecznica Zwierząt A. Czaplak i S. Czaplak weterynaria
"Centrum" Apteka apteki
Apteka ul. Rynek apteki
Apteka Prywatna. Mgr farm. Janina Łopatka apteki
Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Krakowie Oddział
Zakliczyn
banki
"El-Domex" G. Zielińska Elektryczne, elektroniczne - detal
"El-Tech" FHU B. Puławski naprawa sprzętu
"Emal" FHU M. Świderski ubezpieczenia
"Grażyna" FHU G. Sarnecka Marketing, promocja
"Jurex" Ośrodek Szkolenia Kierowców Nauka jazdy
"Denar" PHU A. Biel artykuły spożywcze produkcja/ hurt
"Drew-Dom" FPHU K. Świerczek Drewno, wyrób, sprzedaż, obróbka
"Drew-Plast" S.C. FHU M. Suder i A. Szlachta okna, drzwi
111
"Eko-Dach" Usługi Ogólnobudowlane A. Żak Usługi ogólnobudowlane
"El-Domex" G. Zielińska Elektroniczne i elektryczne art. detal
"Eurogum" Sp. z o.o. PPHU sprzęt rolniczy
"Fors-Trans" Firma Transportowa. Zbigniew Mytnik transport
"Gam" PPHU K. Bałdyga wielobranżowe sklepy
Handel Hurtowy Artykułami Spożywczymi i
Przemysłowymi R. Kuno
wielobranżowe sklepy
"Grafion" Pracownia Projektowa mgr inż. T. Świderski Biura architektoniczne
"Łęgbud" PPHU J. Gargula Produkcja-bramy,kraty
"Mel-Dróg" Spółka Wykonawstwa Robót Wodno-Melioracyjnych, Drogowych i Budowlanych
Usługi hydrotechniczne
"Murbet" Spółdzielnia Pracy Budownictwa Betoniarnia matreiały budowlane - beton
"Ma-Ju" FH J. Matras Wielobranżowe sklepy, hurtownie
"M-M" FH M. Młynarczyk Komputery, drukarki
"Proxima-Serwis-Produkt" Sterowanie i Napęd Elektryczny A. Budzyn
automatyka przemysłowa
"Ram-Car" FU akcesoria samochodowe
"Ricard" Zakład Montażu Stolarki Budowlanej R. Kasperek
usługi budowlane
"Rol-Biel" E. Biel i A. Biel sprzęt rolniczy
Badania Techniczne Pojazdów K. Bednarek diagnostyka samochodowa
Firma Budowlana B. Żabiński Usługi budowlane
Produkcja Szczotek i Pędzli FPH Nowak
Usługi Tartaczne i Handel F. Kafel Usługi tartaczne
Wyrób Listew oraz Galanterii Drewnianej Z. Baran Drewno i art. drewniane
Zakład Szczotkarski M. Knet Produkcja szczotek
Zakład Napraw RTV K. Styrkorz Radiowo-telewizyjny serwis
Skup i Sprzedaż Żywca. Ubojnia Zwierząt. Jurkowski Antoni
Rzeźnie
Zakład Piekarniczy. Henryk Migdał piekarnie
Zakład Ślusarski. Oramus Zygmunt ślusarstwo
"Samopomoc Chłopska" GS Artykuły spożywcze - detal
"Samopomoc Chłopska" GS Sklep Meblowy Meble - detal
"Samopomoc Chłopska" GS Sklep Spożywczy Artykuły spożywcze
Gofron Stanisław. Sklep Monopolowy
"Samopomoc Chłopska" GS Sklep Żelazny Artykuły metalowe
Gofron Stanisław. Sklep Ogrodniczy
Kwiaciarnia. Gofron kwiaciarnia
"Samopomoc Chłopska" GS Wiejski Dom Towarowy Domy handlowe
112
"Spectrum" FHU Komputery akcesoria
"Tara" Dom Weselny Hotele, restauracja,
"U Marii" Salon Fryzjerski Usługi fryzyjerskie
Biuro Rachunkowe A. Spieszny Bjuro rachunkowe
Delikatesy Centrum J. Wierzbicka-Król Artykuły spożywcze - detal
Sklep Przemysłowy P. Opoka Sklep przemysłowy
Dom Książki księgarnie
Firma Szkoleniowa Ekologia w Biznesie M. Bartkiewicz
Szkolenia, kursy
"Agrotech-G" Gofron Stanisław. FHU Art. ogrodnicze
"BDG" Sp. z o.o. Stacja Paliw Stacja paliw
"Granit" Zakład Kamieniarski. Wojciech Grzegorczyk Usługi kamieniarskie
Krakbud" Sp.j. FHU A. Krakowski i B. Malik konferencje
"Moto-Mix" R. Matura. Fotografia Cyfrowa fotografia
"Pogórzanin" FPUH. Kazimierz Starostka Artykuły budowlane
Agent Ubezpieczeniowy W. Łachut ubezpieczenia
Faściszowa "Elektroinstal" FUHP A. Turek Elektrotechniczne i
elektryczne - detal "Jubar" FHUP J. Ząber reklama świetlna mechanika, ślusarstwo
Filipowice "Elbet" ZPHU H. Mleczko
Materiały budowlane - prefabrykaty
"Tank-Oil" FUH Ł. Więcek Stacja paliw "Tar-Groch-Fil" Sp.j. T. Krakowski, M. Kijowski, E.
Drożdż i J. Drożdż Artykuły rolnicze – produkcj,
skup, sprzedaż "Zit" Firma Handlowo-Transportowa T. Damian Transport samochodowy
Biuro Rachunkowe A. Spieszny Księgowi, rewidenci
"Lucynka" Piekarnia. Salamon Bogusław Piekarnia
"Samopomoc Chłopska" GS Sklep nr 32 Detal - artykuły spożywcze
Charzewice Usługi Remontowo-Budowlane. Grzegorz Średniawa Usługi budowlane, dekarsko-
blacharskie "Wolimex" PPUH. Zakład w Charzewicach Usługi wodno-kanlizacyjne
Gwoździec "Dobropasz-Grupa Rolimpex" Wytwórnia Pasz Wytwórnia Pasz
"Rabek" FUH Z. Rabiasz Materiały budowlane
Bieśnik "WAFIX”. Zakład cukierniczy
Jamna "Filar" Usługi Budowlane J. Mastalerz Usługi dekarsko-blacharskie
113
Bacówka Turystyczna Schronisko Ośrodek Duszpastersko-Akademicki „Dom św Jacka” Jamna Kończyska Sprzedaż Pasz i Artykułów do Produkcji Rolnej J.
Kochan pasze - deltal
Koło Łowieckie „Melsztyn” w Kończyskach
Lusławice "Krakbud" Sp.j. FHU A. Krakowski i B. Malik Materiały budowlane
"Kreg-Bud" FPU G. Kwiek Produkcja betonu
Trans-Kop" PHU P. Biel usługi budowlane
Sklep Spożywczo-Przemysłowy J. Malisz Wielobranżowe sklepy, hurtownie
Usługi Kominiarskie J. Rzepecki Usługi Kominiarskie
Ruda Kameralna FH K. Pachota Artykuły spożywcze detal
"Samopomoc Chłopska" GS Sklep nr 31 Artykuły spożywcze detal Słona "Eltor" FHU Sklep T. Rąpała Artykuły spożywcze detal "Tam" Rozlewnia A. Świerkosz, T. Cichy i M. Cichy Napoje bezalkoholowe, wody Etna" FHU J. Trebert Marketing i promocja Stróże "Soprano" Bar K. Klocek Bary, jadłodajnie "Krzychpol" FH Hurt-Detal Sklep K. Biel Wielobranżowe sklepy,
hurtownie Dom Pomocy Społecznej Ośrodki pomocy społecznej Zdonia
"Remix" FH Sklep C. Ramian Art. spożywcze
"Zdonbud" FUH Usługi budowlane
Sklep Spożywczo-Przemysłowy J. Siemiński Art. Spożywcze detal
Wróblowice
"Alf" Sklep Spożywczo-Przemysłowy A. Nijak Art. Spożywcze detal
Wesołów
"Black" ZPH J. Słowiński Młyny
"Paga Impeks" ZPH T. Pajor Art. Spożywcze detal
"Samopomoc Chłopska" GS Sklep Spożywczy jw
"Ramar" Pracownia Ram Artystycznych W. Roszowski Obrazy, ramy
Roztoka "Drew-Art" Sp. z o.o. meble "Eltor" Sklep FHU T. Rępała artykuły spożywcze - detal Mechanika, Elektromechanika i Diagnostyka
Samochodowa M. Kuboń mechanika samochodowa
Usługi Budowlane Murarsko-Tynkarskie T. Majcher usługi budowlane Zakład Stolarski F. Kurzydło stolarnia "Roztoka" Zakład Eksploatacji Kruszywa Sp.j.
Świderski Mieczysław i Świderski Łukasz kamień, kruszywo
Międzynarodowy i Krajowy Przewóz Towarów. Kazimierz Olszański
transport samochodowy
Paleśnica Firma Transportowo-Handlowa M. Moj transport samochodowy Lasy Państwowe Nadleśnictwo Gromnik Leśnictwo leśnictwo
114
Melsztyn "Podzamcze" Restauracja "Aron" FHU Restauracje Lasy Państwowe Nadleśnictwo Brzesko Leśnictwo leśnictwo
Źródło: Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Miasta i Gminy Zakliczyn na lata 2007-2015 z prognozą na 2020
2.7. 2.3. Usługi
Głównym centrum usługowym gminy jest miasto Zakliczyn, w którym zlokalizowane są
obiekty administracji, oświaty na poziomie ponadpodstawowym, banki a także szeroki profil
usług rynkowych. W jednostkach wiejskich zlokalizowane są natomiast obiekty oświaty
i kultury oraz podstawowe usługi rynkowe.
Zagospodarowanie związane z usługami publicznymi, w tym również prywatnymi,
obejmuje:
budynki administracji zlokalizowane w Zakliczynie (budynek Urzędu Miasta )
obiekty oświaty: szkoły podstawowe (Zakliczyn, Charzewice, Gwożdzieć,
Wróblowice, Faściszowa, Stróże, Filipowice, Dzieżaniny), gimnazja (Zakliczyn,
Paleśnica), przedszkola samorządowe (Zakliczyn, Filipowice, Wróblowice,
Paleśnica).
obiekty kultury (zlokalizowane w Zakliczynie, Biblioteki Publiczne w Zakliczynie,
oraz , filie biblioteki znajdują się w miejscowościach Charzewice, Filipowice,
Paleśnica, Zdonia).
usługi zdrowia ( „Centrum Zdrowia” w Zakliczynie, oraz filie w Filipowicach, w
Palenicy)
Usługi rynkowe są zróżnicowane i obejmują zarówno podstawowe usługi handlu, jak
i usługi specjalistyczne, w tym usługi finansowe.
W działalności usługowej dominuje handel oraz usługi. Z danych Głównego Urzędu
Statystycznego z 2008 r. wynika, iż na obszarze miasta i gminy funkcjonuje łącznie 149 firm
o takim profilu. Usługi handlowe skoncentrowane są przede wszystkim w mieście Zakliczyn,
a ponadto rozmieszczone we wszystkich jednostkach wiejskich. Jednostki wiejskie cechuje
sosunkowo słabe wyposażenie w usługi handlu.
Wśród innych usług specjalistycznych, wystepujących w dość znacznej ilości,
zlokalizowanych zarówno w mieście jak i jednostkach wiejskich, wymienić można usługi
transportowe oraz z firmy z branży motoryzacyjnej. Na terenie gminy zlokalizowane są
również 2 stacje benzynnowe.
Usługi gastronomiczne rozwinięte są nieco gorzej, mieszczą się głównie na rynku miasta,
a także wzdłuż głównej drogi gminnej nr 980.
115
Na terenie gmimny funkcjonuje 15 firm zajmujących się posrednictwem finansowym,
2 oddziały banków PKO BP i BSR, które są ważnym aspektem fukcji miejskich. Do usług
finansowych i obsługi biznesu, poza oddziałami banków, należą także kantory i firmy
ubezpieczeniowe, które zlokalizowane są w centrum miasta.
Z punktu widzenia struktury przestrzennej, pod względem koncentracji obiektów usługowych
wyraźnie wykształcone jest centrum miasta, z rynkiem, na którym odbywa się również
cotygodniowy targ w każdą środę. Stosunkowo słabo rozwinięte sa centra usługowe wsi.
2.7.2.4. Turystyka
Na atrakcyjność turystyczną gminy Zakliczyn wpływa przede wszystkim położenie
południowej części gminy na terenie Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego.
Przyrodnicze osobliwości Parku Krajobrazowego to m.in. występowanie źródeł wód
siarczkowych w paśmie wzgórz od Policht do Filipowic, a także źródeł z wodą chlorkową
w Słonej i Bieśniku. Do osobliwości geologicznych należy zaliczyć występowanie w rejonie
wsi Ruda Kameralna eksploatowanych w średniowieczu niewielkich złóż rud żelaza. Na
terenie gminy występuje również rezerwat przyrody „Styr” w Bieśniku. Rezerwat obejmuje
ochroną lasy porastające górę Styr i zbocza przełomowej doliny Paleśnianki z wieloma
rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin, fragment obszaru zalegania wód mineralnych
z kilkoma źródłami oraz nieczynny kamieniołom "Bodzanty" z okresu I wojny światowej.
Walory przyrodnicze gminy są uzupełniane przez historyczne świadectwa kultury materialnej
i niematerialnej. Na terenie gminy ważnymi obiektami historycznymi o znaczeniu
turystycznym są przede wszystkim ruiny XIV-wiecznego zamku w Melsztynie, a także
znajdujący się w Zakliczynie późnobarokowy kościoł, jak również zabytkowe cmentarze
z okresu I wojny światowej. Istotne znaczenie jako obiekt turystyczny ma klasyczystyny dwór
w Lusławicach, będący posiadłością znanego kompozytora Krzysztofa Pendereckiego,
a także grodzisko kultury łużyckiej z IX-XI wieku, znajdujące się w Zawadzie Lanckorońskiej.
Uzupełnieniem walorów przyrodniczych i kulturowych gminy jest także szeroki wachlarz
wydarzeń kulturalnych odbywających się na jej terytorium, lokalne święta gminne
o znaczeniu ponadlokalnym m.in. piknik samochodów terenowych „Piknik 4x4”.
Przez obszar gminy przebiega sieć szlaków turystycznych, zarówno pieszych, jak
i rowerowych.
Piesze szlaki turystyczne wyznaczone na terenie gminy:
szlak niebieski - Dębno - Łysa Góra - Wolnica (405 m) - Zawada Lanckorońska -
"Zamczysko" - Melsztyn PKS
szlak czarny
116
o Pasmo Suchej Góry i Mogiły - Zakliczyn (240m) - Kończyska (260m) - Słona
(os. Podlesie) (310m) - Sucha Góra Zach. Os. Budzyń (400 m)
o Jamna, Bukowiec i Majdan - Styr (skrzyżowanie) (435m) - Olszowa szosa
(285m) – Rosulec (Jastrzębia Góra) (505m) - Jamna bacówka (477m).
szlak zielony - Gromnik PKP (230m) - Os. Góry (350m) - Os. polichty (390m) - Sucha
Góra (360m) - Sucha Góra zach. - Os. Budzyń (400m) - dolina Bieśnika (300m). Styr
(472m) - dolina Paleśnicy "Bodzantówka" (290m) - Mogiła (503m) - Ruda Kameralna
(310m) - Głowaczka (395m). - Czchów PKS (250m) Bobowa - Falkowa - Bukowiec -
Jamna bacówka
szlak żółty - Jamna Bacówka (477m) - Rosulec (505m) -. Jastrzębia PKS (305m) -.
Sucha Góra zacz. Os. Budzyń (400m) - Sucha Góra (360m) - Jamna bacówka - dolina
Paleśnicy - Ostrzyż - Majdan - Bartkowa
Trasy rowerowe wyznaczone na terenie gminy:
"Melsztyn" - czerwony (22 km) – trasa - Zawada Lanckorońska - Gwoździec -
Charzewice - Faliszewice - Domosławice - Faliszewice - Charzewice - Melsztyn -
Zawada Lanckorońska,
"Grodzka" - niebieski (20 km) – trasa - Zakliczyn (Rynek) - Lusławice - Kończyska
(klasztor Bernardynek) - Zakliczyn (klasztor Franciszkanów) - Zdonia - Stróże -
Wesołów – Zakliczyn,
"Wielka Pętla Południowa" – zielony (40km) – trasa Zakliczyn - Zdonia - Słona -
Olszowa - Jamna - Paleśnica - Dzierżaniny - Borowa - Ruda Kameralna - Filipowice -
Stróże - Wesołów – Zakliczyn.
Trasy rowerowe prowadzą w większości polnymi i mało uczęszczanymi drogami lokalnymi,
a na szosy wkraczają jedynie tam, gdzie to konieczne.
Bazę noclegową gminy Zakliczyn obsługuja przede wszystkim funkcjonujące na jej terenie
gospodarstwa agroturystyczne. Łączna ilość miejsc noclegowych w gospodarstwach
agroturystycznych to 101 miejsc położonych w 9 ośrodkach różnej wielkości.
Tabela 16 Gospodarstwa agroturystyczne funkcjonujące na terenie gminy Zakliczyn
Lp. Właściciel Miejscowość Ilość
pokoi/miejsc 1 M. MaruszakWojtas,K. Wojtas Faściszowa 116, 32 840 Zakliczyn 5/ 15
2 L. Gajda Wesołów 175, 32 840 Zakliczyn 3/7
3 D. Kijowska Wola Stróska, 32 840 Zakliczyn 2/3
4 R. Soból Roztoka 11, 32 – 831 Olszyny 2/6
5 Grażyna Trytek Roztoka 7, 32 – 831 Olszyny 2/6
117
6 Adam Syrowy Gwoździec 12 A 2/6
7 Zbigniew Pasiecznik Lusławice 94, 32 840 Zakliczyn 4/12
8 Adam Gancarek Jamna 46 , 32-842 Paleśnica 3/6
9 Stanisław Ziółkowski Kończyska 106, 32 840 Zakliczyn 12/40
10 Białoskórski Bolesław Wola Stróska 44, 32 840 Zakliczyn 4/
11 Stanisława Florek ul. Jana Sobieskiego III, Zakliczyn 5/
12 Kafel Honorata ul. Spokojna 3, 32-840 Zakliczyn 5/16
13 Małgorzata i Maria Martyka ul. Różana 3, 32-840 Zakliczyn 4/13
14 Z., M., Słowińscy Ul. Spokojna, Zakliczyn 2/5
15 Małgorzata Michalik Paleśnica 50, 32-842 Paleśnica 4/20
16 G.B.Ulanecka Wróblowice 20, Zakliczyn 3/7
17 Różak Anna Zawada Lanckorońska 35, Zakliczyn 3/15
18 Gospodarstwo Amorek Zawada Lanckorońska 27, Zakliczyn 4/12
19 L. Sukmana Zawada Lanckorońska 38, Zakliczyn 2/8
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych z Urzędu Gminy w Zakliczynie
Na terenie gminy znajduje się ważny ośrodek turystyki pieszej tj. bacówka w Jamnej, jest to
Akademicka Baza Noclegowa Uniwersytetu im. A.Mickiewicza w Poznaniu. Bacówka
posiada 30 miejsc noclegowych. Dzięki korzystnej lokalizacji bacówka jest dobrym punktem
wypadowym na pobliskie szlaki turystyki pieszej i rowerowej. Przy schronisku znajduje się
węzeł szlaków pieszych.
Miejscami noclegowymi dysponuje również restauracja i hotel „Anna” w Zakliczynie,
zlokalizowany przy głównej drodze do miasta.
Według danych Banku Danych Regionalnych GUS, na terenie gminy w 2008 znajdowało się
łącznie 13 obiektów, klasyfikowanych w sekcji H (hotele i restauracje) Europejskiej
Klasyfikacji Działalności. W mieście Zakliczyn znajdowało się 7 obiektów, a 6 na terenach
wiejskich gminy. Rozmieszczenie bazy gastronomicznej na terenie gminy Zakliczyn
koncentruje się głównie na rynku miasta, a także wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 980.
Jednostką odpowiedzialną za promowanie turystyczne oraz koordynację wydarzeń
kulturalnych gminy Zakliczyn, jest działające na jej obszarze Regionalne Centrum Turystyki
i Dziedziectwa Kulturowego w Zakliczynie.
2.7.2.5. Dochody i wydatki gminy
Wskaźnik dochodów oraz wydatków gminy określa poziom zamożności gminy oraz
potencjalne możliwości jej rozwoju. Dochody gminy Zakliczyn wynosiły ponad 25 000 000
w 2007 r. i można zauważyć tendencje wzrostową, ponieważ w przeciągu ostatnich 10 lat
dochody gminy wzrosły dwukrotnie. Dotyczy to nie tylko wartości bezwzględnych, ale
również nastąpiła poprawa dochodów gminy w przeliczeniu na 1 mieszkańca.
118
Ryc. 26 Struktura dochodów gminy Zakliczyn w latach 1997-2007
0
5 000 000
10 000 000
15 000 000
20 000 000
25 000 000
30 000 000
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
dochody ogółem dochody własne gminy subwencje ogólne dotacje
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie BDR, GUS.
Wartość dochodów na 1 mieszkańca w 2007 r. w gminie Zakliczyn wynosiła 2 049
zł/osobę, wskaźnik ten systematycznie wzrastał w okresie ostatnich 5 lat, należy jednak
zauważyć, że ten wzrost nie był większy niż przeciętny wzrost dochodów na mieszkańca dla
powiatu tarnowskiego. Wartości dochodów na mieszkańca w gminie w okresie 5 lat, były
zbliżone dla średnich wartości dla całego powiatu tarnowskiego, należy jednak zauważyć, że
były niższe niż średnie wartości dla województwa małopolskiego, szczególnie zaznaczyło się
to w 2007r., w którym to roku różnica pomiędzy średnimi dochodami na mieszkańca dla
gminy i województwa wynosiła 600 zł.
Wydatki gminy Zakliczyn na mieszkańca wynosiły w 2007 r. 2 145 zł/osobę, zauważalny jest
również w ostatnim 5-leciu wzrost wydatków gminie, wydatki są zbliżone do dochodów
gminy, wydatki w gminie są znacznie wyższe od srednich wartości dla powiatu tarnowskiego
i województwa małopolskiego.
119
Ryc. 27 Dochody i wydatki w latach 2002-2007 na 1 mieszkańca w gminie Zakliczyn, powiecie tarnowskim i województwie małopolskim
1 374 1 386 1 414
1 631
1 9672 049
1 3101 379
1 473
1 660
2 1452 095
0
500
1 000
1 500
2 000
2 500
3 000
2002 2003 2004 2005 2006 2007
dochody/1 mieszk. gmina Zakliczyn dochody/1 mieszk. powiat tarnowskidochody/1 mieszk. województwo małopolskie wydatki/1 mieszk. gmina Zakliczynwydatki/1 mieszk. powiat tarnowski wydatki/1 mieszk. województwo małopolskie
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie BDR, GUS.
2.8. Uwarunkowania wynikające z warunków życia mieszkańców
2.8.1. Warunki mieszkaniowe
Istotnym miernikiem poziomu życia ludności są warunki mieszkaniowe. Poniższa
tabela prezentuje zestawienie wybranych wskaźników mieszkaniowych dla gminy Zakliczyn,
w oparciu o dane z lat 2006 i 2007.
Tabela 17 Warunki mieszkaniowe w gminie Zakliczyn
rok jednostka
ogółem przeciętna
mieszkania izby
Powierzch nia użytkowa [m2]
liczba mieszkańców
liczba izb w mieszkaniu
liczba osób na powierzchnia użytkowa w m2 na
1 izbę 1 mieszkanie 1 izbę 1
mieszkanie
2006
gmina Zakliczyn 3283 13143 275139 12 249 4,00 0,93 3,73 20,93 83,81 miasto Zakliczyn 453 1811 37952 1 558 4,00 0,86 3,44 20,96 83,78
2007
gmina Zakliczyn 3334 13424 282092 12 243 4,03 0,91 3,67 21,01 84,61 miasto Zakliczyn 457 1831 38447 1 552 4,01 0,85 3,40 21,00 84,13
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS.
120
Charakterystyka warunków mieszkaniowych w mieście Zakliczyn przeprowadzona została
w oparciu o dane z lat 2006 i 2007, co spowodowane było faktem uzyskania praw miejskich
przez Zakliczyn w 2006 roku. W związku z krótkim okresem analizy, poszczególne wskaźniki
nie ukazują znacznych różnic. W roku 2007 przeciętna powierzchnia użytkowa w m2
w przeliczeniu na 1 mieszkańca w gminie Zakliczyn wyniosła 23,04 m2. Wartość dla miasta
była nieznacznie wyższa i wyniosła 24,77 m2. W porównaniu do roku 2006 oba wskaźniki
zanotowały wzrost, kiedy wskaźnik dla gminy wyniósł 22,46 m2, zaś dla miasta 24,36 m2.
Podobnie nieznaczny wzrost charakteryzował powierzchnię użytkową oddawanych
mieszkań, z 83,81 m2 do 84,61 m2 na poziomie gminy, natomiast dla miasta z 83,78 m2 do
84,13 m2. Spowodowało to zmniejszenie się liczby osób przypadających na jedno
mieszkanie. W mieście Zakliczyn w 2006 roku zanotowano, że liczba ta wynosi 3,44,
a w 2007 roku 3,40. W całej gminie natomiast wskaźnik ten spadł o 0,06 osób/mieszkanie
i w 2007 roku wyniósł 3,67. Niewielki wzrost powierzchni użytkowej przyczynił się do wzrostu
liczby izb w mieszkaniu z 4,00 izb/mieszkanie (w przypadku zarówno gminy jak i miasta) do
4,03 w gminie i 4,01 w mieście. Tym samym wskaźnik osób przypadających na jedną izbę
spadł z 0,93 osób/mieszkanie do 0,91 w gminie oraz z 0,86 na 0,85 osób/mieszkanie
w mieście. Podobna sytuacja charakteryzuje obszar wiejski gminy, gdzie liczba izb
w mieszkaniu wzrosła z 4,00 do 4,03 izb/mieszkanie; w 2007 roku na jedną izbę przypadało
0,92 osób.
Wymienione powyżej wskaźniki ukazują polepszające się warunki mieszkaniowe w gminie
Zakliczyn.
Liczba mieszkań w gminie miejsko-wiejskiej Zakliczyn wzrosła zdecydowanie w ostatnim
10-leciu, w 2000 zasoby mieszkaniowe gminy wynosiły 2900 i z wyjątkiem ubytku substancji
mieszkaniowej w 2002 notowano tendencję wzrostową aż do 2007 r. W 2007 liczba
mieszkań wynosiła 3334.
Ryc. 28 Zasoby mieszkaniowe w gminie Zakliczyn w latach 2000 – 2007
2500
2600
2700
2800
2900
3000
3100
3200
3300
3400
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
zasoby mieszkaniowe
121
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych BDR, GUS
Wymienione powyżej wskaźniki ukazują polepszające się warunki mieszkaniowe w gminie
Zakliczyn. Wzrasta powierzchnia użytkowa mieszkań, spada natomiast liczba osób,
przypadająca na jedno mieszkanie, bądź izbę. Warunki mieszkaniowe w gminie
Niepołomice, zarówno w mieście, jak i w obszarze wiejskim, są porównywalne do
przeciętnych wartości w województwie małopolskim i powiecie tarnowskim. Jeśli chodzi
o liczbę izb w mieszkaniu oraz o powierzchnię użytkową na jedną izbę i mieszkanie, gmina
uzyskała lepsze wartości od województwa (odpowiednio: 3,81; 19,53 i 74,33), natomiast
niższe od powiatu tarnowskiego. Lepsze wyniki niż powiat odnotowała gmina w zakresie
liczby osób na mieszkanie (w 2007 roku wartość dla powiatu wyniosła 3,93).
W poniższej tabeli przedstawiono ilość wydawanych pozwoleń na budowę w gminie
Zakliczyn z podziałem na sołectwa. Wśród pozwoleń wyróżniono budynki mieszkalne wraz
z budynkami gospodarczymi i garażami, wolno stojące budynki gospodarcze, inwentarskie
i garaże, zagrody rolnicze, obiekty usługowe oraz budynki letniskowe.
Tabela 18 Ilość wydanych pozwoleń budowlanych w Gminie Zakliczyn w latach 1999-2008 (w podziale na sołectwa)
Lp. Miejscowość
Ilość wydanych pozwoleń
Budynki mieszkalne wraz z
budynkami gospodarczymi i
garażami
Budynki gospodarcze, inwentarskie i
garaże
Zagroda rolnicza
Obiekty usługowe
Budynki letniskowe
1. Bieśnik 5 2 - - -
2. Borowa 6 1 - - -
3. Charzewice 8 4 - 2 -
4. Dzierżaniny 7 - - - 1
5. Faliszowice 4 - - - -
6. Faściszowa 13 4 - - -
7. Filipowice 13 3 - - 1
8. Gwoździec 19 3 - - -
9. Jamna 3 1 - 2 -
10. Kończyska 4 1 - - -
11. Lusławice 19 4 - 1 -
12. Melsztyn 3 - - 1 -
13. Olszowa 10 1 - - -
14. Paleśnica 10 1 - - -
15. Roztoka 6 2 - 1 -
16. Ruda Kameralna 5 - - 2 -
122
17. Słona 8 1 1 - -
18. Stróże 9 1 1 - 1
19. Wesołów 29 5 2 1 -
20. Wola Stróska 8 2 - - -
21. Wróblowice 11 4 - 1 -
22. Zakliczyn 22 10 - 13 -
23. Zawada
Lanckorońska 2 1 - - 1
24. Zdonia 15 3 1 - -
OGÓŁEM: 239 54 5 24 4
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn.
Najwięcej pozwoleń na budowę dla budunków mieszkalnych wydano w miejscowości
Wesołów - 29, następnie w Zakliczynie – 22, i Lusławicach oraz Gwoźdzcu – 19. Tak duża
liczba wydawanych pozwoleń na budowę w tych miejscowościach spowodowana może być
strategicznym położeniem w gminie Zakliczyn. Dodatkowo nadanie praw miejskich 1 stycznia
2006 roku Zakliczynowi spowodowało nasilenie procesów urbanizacyjnych w obrębie miasta.
Najmniej pozwoleń budowlanych wydano w miejscowościach Melsztyn i Jamna – 3 oraz
Zawada Lanckorońska – 2. Zarówno miejscowości Jamna jak i Zawada Lanckorońska
należą do najsłabiej zaludnionych w gminie Zakliczyn, może być to powodem tak małej ilości
wydanych pozwoleń na budowe. Natomiast miejscowość Melsztyn prawie w całości
zlokalizowana jest na terenie zalewowym Dunajca co skutkuje zakazem zabudowy na tym
terenie.
Najwięcej pozwoleń na budowe dla obiektów usługowych wydano w Zakliczynie – 13,
natomiast w wielu miejscowościach nie zanotowano takich budowli.
Najmniej pozwoleń na budowę dotyczy budynków letniskowych. Pojedyńcze pozwolenia
wydano dla miejscowości Dzierżaniny, Filipowice, Stróże oraz Zawada Lanckorońska.
W tabeli poniżej zaprezentowano ilość wydawanych pozwoleń w gminie Zakliczyn w latach
1999 – 2008 tak samo jak w tabeli powyżej wyróżniono podział na budynki mieszkalne
jednorodzinne wraz z budynkami gospodarczymi i garażami, budynki gospodarcze,
inwentarskie i garaże, zagrody rolne, obiekty usługowe oraz budynki letniskowe.
123
Tabela 19 Ilość wydanych pozwoleń budowlanych w Gminie Zakliczyn w latach 1999-2008
lata
Ilość wydanych pozwoleń
Budynki mieszkalne wraz z budynkami gospodarczymi i
garażami
Budynki gospodarcze,
inwentarskie i garaże
Zagroda rolnicza
Obiekty usługowe
Budynki letniskowe
2008 51 8 - 2 -
2007 44 10 - 2 2
2006 37 4 - 5 -
2005 43 7 1 2 1
2004 39 13 1 5 -
2003 20 8 3 3 1
2002 - 2 - - -
2001 1 1 - 2 -
2000 1 - - 1 -
1999 3 1 - 2 -
OGÓŁEM: 239 54 5 24 4
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn.
W początkowych latach analizowanego okresu liczba wydawanych pozwoleń na budowę
była niewielka. Dopiero od roku 2003 zaobserwować można systematyczny wzrost wśród
wydawanych pozwoleń na budowę dla budynków mieszkalnych, budynków gospodarczych,
inwentarskich oraz obiektów usługowych. Wsród wydawanych pozwoleń dla zagród
rolniczych przełomowym był rok 2003, w którym wydano aż 3 pozwolenia na budowę.
Jednak kolejne lata przynosiły systematyczny spadek wydawanych pozwoleń budowlanych
dla zagród rolniczych, aż do roku 2005, od którego nie wydawano żadnego pozwolenia.
2.8.2. Poziom wyposażenia w infrastrukturę społeczną
Pod pojęciem infrastruktury społecznej funkcjonują podmioty i usługi, zaspokajające potrzeby
ludności z zakresu edukacji (szkoły, przedszkola), opieki zdrowotnej (szpitale, przychodnie
zdrowia, apteki) oraz kultury (domy i ośrodki kultury, biblioteki, muzea, obiekty sakralne).
Usługi publiczne
Budynki administracji publicznej zlokalizowane na terenie gminy Zakliczyn to Urząd Miejski
w Zakliczynie, położony przy Rynku 32.
124
Oświata
Na terenie gminy Zakliczyn funkcjonuje 5 placówek przedszkolnych, w tym dwie
w Zakliczynie oraz po jednej w Paleśnicy. Filipowicach oraz Wróblowicach. Jedno z
przedszkoli w Zakliczynie jest niepubliczne. W 5 miejscowościach funkcjonują również
odziały przedszkolne przy szkołach podstawowych, są to odział przedszkolny w Zakliczynie,
Stróżach, Dzierżaninach, Faściszowej i Gwoźdzcu.
Tabela 20 Liczba dzieci w oddziałach przedszkolnych i przedszkolach samorządowych w gminie Zakliczyn
Przedszkola Samorządowe
miejscowość ogółem oddziały
"0" poniżej "0"
Paleśnica 35 13 22
Filipowice 33 14 19
Wróblowice 15 8 7
Przedszkole nr 1 78 0 78
Przedszkole Niepubliczne 25 0 25
SUMA 186 35 151
Oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych
Odz. Przedszkolny ZSPIG Zakliczyn 70 70 -
Stróże 11 11 -
Dzierżaniny 5 5 -
Faściszowa 13 13 -
Gwoździec 14 14 -
SUMA 113 113
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn, 2008.
Tabela 21 Szkoły podstawowe i gimnazja w gminie Zakliczyn
Miejscowość uczniowie
(oddziały)
Oddziały - liczba uczniów (liczba odziałów)
I II III IV V VI
Szkoły podstawowe
Sz. Podst w Zakliczynie ul. Malczewskiego 56
338 (14) 51 (2) 49 (2) 58 (3) 66 (3) 53 (2) 61 (2)
Szkoła Filialna - Charzewice 10 (3) 2 6 2 - - -
Paleśnica 99 (6) 15 18 10 23 15 18
Filipowice 69 (6) 11 12 11 12 11 12
Stróże 98 (6) 13 13 20 24 9 19
Faściszowa 64 (6) 6 12 14 6 12 14
125
Wróblowice 53 (6) 9 8 8 10 8 10
Gwoździec 84 (6) 12 4 18 15 15 20
SUMA 851 125 126 148 161 130 161
Gimnazja
I II III
Gimnazjum w Zakliczynie ul. Malczewskiego 56
427 (16) 144 (6) 138 (5) 145 (5)
Paleśnica 122 (6) 37 (2) 46 (2) 39 (2)
SUMA 549 (22) 181 (8) 184 (7) 184 (7)
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn, 2008.
W 9 szkołach podstawowych w gminie Zakliczyn uczy się łącznie 851 uczniów. Szkoły
funkcjonują Zakliczynie, Paleśnicy, Filipowicach, Stróżach, Dzierżaninach, Faściszowej,
Wróblowicach, Gwoźdźcu oraz w Charzewicach. Tabela 16 przedstawia liczbę uczniów
poszczególnych szkół i klas w gminie. Prawie 40 % ogółu uczniów, uczy się w szkole
podstawowej w Zakliczynie. W obszarze wiejskim gminy, najwięcej uczniów uczęszcza do
placówki w Paleśnicy i Stróżach. Najmniejszą placówką jest szkoła filialna w Charzewicach,
w której są 3 oddziały i uczy się tylko 10 uczniów.
W gminie znajdują się 2 gimnazja w Zakliczynie oraz w Paleśnicy, w obu uczy się ponad 500
uczniów, z tego 77 % uczniów uczęszcza do gimnazjum w Zakliczynie.
Służba zdrowia i opieka społeczna
Podstawową służbą zdrowia w Zakliczynie jest Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej
„Centrum Zdrowia” w Zakliczynie, w skład którego wchodzą Filia „Centrum Zdrowia”
w Filipowicach, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Palenicy oraz Niepubliczny Zakład
Opieki Zdrowotnej w Zakliczynie. Placówki w Zakliczynie obsługują wszystkich mieszkańców
miasta oraz część mieszkańców okolicznych miejscowości wiejskich. Przychodnia rejonowa
NZOZ „Centrum Zdrowia” świadczy specjalistyczne usługi medyczne, z których mogą
korzystać wszyscy mieszkańcy gminy. Są to m.in. poradnie lekarzy I kontaktu, gabinet
chirurgiczny, poradnie stomatologiczne oraz poradnie: kardiologiczna, reumatologiczna,
endokrynologiczna, logopedyczna. Całodobową opiekę lekarską zapewnia pogotowie
ratunkowe znajdujące się na terenie Tarnowa. Od lipca 2011 r na terenie Gminy Zakliczyn
ma swoja siedzibę karetka pogotowia
Na terenie gminy działa 5 aptek, w tym 4 mają swoją siedzibę w Zakliczynie, a 1 jest
zlokalizowana w Palenicy.
Na terenie gminy w miejscowości Melsztyn w 2011 r został oddany do użytku szpital
ginekologiczno-położniczy.
126
W ramach opieki społecznej i działań z nią związanych, na terenie gminy Zakliczyn działają
następujące placówki:
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Zakliczynie,
Ośrodek Dziennego Wsparcia przy Szkole Podstawowej w Zakliczynie,
Świetlica Socjoterapeutyczna „Bez barier” przy szkole podstawowej w Wróblowicach,
Dom pomocy Spo9łecznej dla Dorosłych w Stróżach,
Dom Pogodnej Jesieni w Zakliczynie.
Placówki kultury Obiekty kultury zlokalizowane na terenie gminy Zakliczyn to:
Dom Kultury „Ratusz” w Zakliczynie, Rynek 1,
Muzeum „Pod Wagą” zlokalizowane przy ul. Mickiewicza 22 w Zakliczynie
Zielona Świetlica – obiekt rekreacji w Zakliczynie przy RCTi DK,
OSP Zakliczyn – Dom Strażaka, ul. Browarki 7,
Borowa – Świetlica Profilaktyczna,
Charzewice – Dom Strażaka – Filia Biblioteki,
Faliszewice – Dom Strażaka – Świetlica Profilaktyczna,
Filipowice – Dom Strażaka – Świetlica RCTiDK,
Gwoździec – Dom Strażaka – Świetlica RCTiDK,
Jamna – Bacówka – Schronisko Uniwersytetu w Poznaniu,
Jamna – Dom św. Jacka Duszpasterstwa Dominikańska w Poznaniu,
Kończyska – Dom Myśliwsk,i
Lusławice – Świetlica Wiejska,
Paleśnica – Filia Biblioteczna przy szkole,
Ruda Kameralna – Świetlica RCTiDK,
Stróże – Świetlica przy szkole,
Słona - Świetlica przy szkole,
Wesołów – Świetlica profilaktyczna,
Wróblowice – Świetlica, Dom Strażaka, Ośrodek Wsparcia Dziennego,
Wola Stróska – Dom strażaka – Świetlica,.
W ramach opieki społecznej i działań z nią związanych na terenie gminy dzałają następujące
placówki – Świetlice profilaktyczno-wychowawcze we Wróblowicach, Wesołowie, Słonej,
Faliszewicach, Borowej i Stróżach.
Podstawową placówką zajmującą się działalnością kulturalna na terenie gminy Regionalne
Centrum Turystyki i Dziedzictwa Kulturowego w Zakliczynie. Podlegają mu domy kultury na
127
obszarach wiejskich gminy: Dom Kultury „Ratusz” w Zakliczynie, Muzeum Grodzkie „Pod
Wagą” w Zakliczynie, świetlice w miejscowościach: Gwoździec, Filipowice, Ruda Kameralna,
Wola Stróska.
Gminna biblioteka publiczna w Zakliczynie ma 1 555 czytelników, filie biblioteki znajdują się
w miejscowościach Charzewice (192 czytelników), Filipowice (169 czytelników), Paleśnica
(350 czytelników), Zdonia (102 czytelników).
Obiekty sportu i rekreacji Oferta usług sportu i rekreacji jest na terenie gminy obejmuje zarówno objekty zlokalizowane
w mieście Zakliczyn, jak i na terenie gminy. Wpływa to zarówno na warunki życia
mieszkańców jak również tworzy ofertę zewnętrzną. Do najważniejszych obiektów należą:
kort tenisowy w Zakliczynie, będący własnością Ludowego Klubu Sportowego „Dunajec”
Boiska sportowe znajdują się w Zakliczynie (orlik), Paleśnicy, Lusławicach, Stróżach
W Gwoźdźcu działa klub piłkarski „Pogórze”, który rozgrywa mecze na boisku zbudowanym
na terenie parafialnym
Kościoły
Na terenie Gminy zlokalizowane sa następujące kościoły:
Kościół Parafialny w Zakliczynie pw. Św. Idziego
Kościół Parafialny pw. Matki Bożej Anielskiej i klasztor O.O Franciszkanów w Zakliczynie,
Kościół i Klasztor SS Benedyktynek w Kończyskach,
Kościół Parafialny p.w. Św. Justyny, w Paleśnicy,
Kościół Parafialny pw. Św Katarzyny w Gwoźdzcu,
Kościół Parafialny pw. Matki Bożej Śnieżnej w Filipowicach,
Kościół Parafialny pw. Matki Bożej Królowej Polski w Dzierżaninach,
Kościół pw. Matki Bożej Niezawodnej Nadziei w Jamnej,
Kaplica, w Stróżach,
Kaplica w Rudzie Kameralnej
Kaplica w Wróblowicach,
Kościoły sa waznymi miejscami kultu, a także stanowią istotny element kształtujący strukturę
przestrzenną. Polityka przestrzenna powinna obejmować zarówno ochronę obiektów
zabytkowych, łącznie z ochroną ich widoku, jak i kształtowanie wokół kościołów przestrzeni
publicznej.
Cmentarze
128
Cmentarze na terenie gminy zlokalizowane są w Zakliczynie i Paleśnicy. Obiekty te
obsługują również sąsiednie wsie.
cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Paleśnicy - pow.0,795 ha,
cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Gwoźdźcu - pow.0,386 ha,
cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Filipowicach - pow.0,389 ha,
cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Dzierżaninach - pow.0,026 ha,
cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Zakliczynie – pow 2,989 ha.
Na terenie gminy znajdują się również zabytkowe cmentarze wojskowe z okresu I wojny
światowej, są to :
cmentarz wojskowy zabytkowy – Charzewice
cmentarz wojskowy – Faściszowa
cmentarz wojskowy – Roztoka
cmentarz wojskowy- Zakliczyn,
cmentarz wojskowy - Paleśnica
W Zakliczynie zlokalizowany jest również zabytkowy żydowski cmentarz o powierzchni
0,15 ha.
2.9. Struktura własności
Dominującą własnością na terenie Gminy Zakliczyn jest własność osób fizycznych. Grunty
te stanowia około 68 % gruntów na terenie miasta i ok. 75 % gruntów na terenie gminy. Na
terenie gminy znaczną część stanowią grunty Skarbu Państwa, z uwagi na dużą
powierzchnię lasów. W mieście grunty Skarbu Państwa oraz grunty spółdzielni stanowią po
około10 % powierzchni.
Tabela 22 Struktura własności gruntów na terenie gminy i miasta Zakliczyn
Lp. Wyszczególnienie gruntów
Powierzchnia w ha
GMINA
ZAKLICZYN
MIASTO
ZAKLICZYN
1 Grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste
2392 24
2 Grunty Skarbu Państwa przekazane w użytkowanie wieczyste
9 0
3 Grunty Skarbu Państwa, przeds. Państwowych i innych państwowych osób prawnych
0 0
4 Grunty gmin i zw. międzygminnych z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste
266 23
5 Grunty gmin i zw. międzygminnych przekazanych w użytkowanie wieczyste
4 1
6 Grunty, które są własnością samorządowych 0 0
129
os.prawnych oraz grunty, których właściciele sa nieznani
7 Grunty osób fizycznych 8796 276
8 Grunty spółdzielni 140 45
9 Grunty kościołów i związków wyznaniowych 97 20
10 Wspólnoty gruntowe 1 0
11 Grunty powiatów z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie
21 0
12 Grunty powiatów 0 0
13 Grunty województw z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie
72 7
14 Grunty województw przekazane w użytkowanie wieczyste
0 0
15 Grunty będące przedmiotem własności i władania osób niewymienionych w pkt 1-14
24 6
Razem grupy 1-15 11 821 402
Źródło: Opracowanie własne na podst danych ze Starostwa powiatowego w Tarnowie Wydz. Geodezji, Katastru i Gospodarki Nieruchomosciami, 2009 r.
2.10. Potrzeby rozwoju gminy
Potrzeby rozwoju gminy Zakliczyn odzwierciedlają wnioski do Studium złożone zarówno
przez osoby prywatne jak i przez instytucje.
Wnioski o zmianę przeznaczenia terenu zostały złożone przez 734 osoby, w tym spora część
wniosków dotyczyła kilku działek. Przeważająca część wniosków dotyczy przeznaczenia
działek na budowlane przy czym często nie określono wnioskowanej funkcji. Część
wniosków dotyczyła przeznaczenia terenów na działalność gospodarczą przemysłową
i usługową, część wniosków dotyczyła również zalesienia wybranych działek.
Wśród instytucji wnioski zostały złożone przez Gminną Spółdzielnie „Samopomoc-Chłopska”
w sprawie zmiany przeznaczenia działki pod budownictwo przemysłowo-usługowe, oraz
przez przedsiębiorstwo handlowo usługowe Krak-Bud przekwalifikowania działki na
budowlaną i Uniwersytet im. A.Mickiewicza w Poznaniu, wniosek dotyczył przekwalifikowania
działki na budowlaną o funkcji turystycznej i rekreacyjnej.
Złożono również wnioski w sprawie wyznaczenia terenów pod eksploatacje, złożyły je
zakłady eksploatacji kruszywa ‘ROZTOKA’ oraz Spółka z o.o. KRUSZYWA FILIPOWICKIE.
Lasy Państwowe Nadleśnictwo Brzesko, zgłosiły wniosek dotyczący zalesienia kilku działek
w miejscowości Charzewice.
130
Spis rycin:
Ryc. 1 Położenie Gminy Zakliczyn w Województwie Małopolskim ......................................... 6
Ryc. 2 Podział sołectw Gminy Zakliczyn ................................................................................ 7
Ryc. 3 Położenie geograficzne Gminy Zakliczyn ................................................................... 8
Ryc. 4 Obszar Ciężkowicko - Rożnowskiego Parku Krajobrazowego na tle części gminy
Zakliczyn ..............................................................................................................................10
Ryc. 5 Zewnętrzne powiązania drogowe Gminy Zakliczyn ...................................................11
Ryc. 6 Układ drogowy gminy Zakliczyn ................................................................................12
Ryc. 7 Sieć rzeczna gminy Zakliczyn ....................................................................................16
Ryc. 8 Wybrane formy ochrony przyrody w gminie Zakliczyn ...............................................21
Ryc. 9 Ocena jakości wód podziemnych w punktach monitoringu diagnostycznego i
operacyjnego w 2007 roku ...................................................................................................37
Ryc. 10 Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi – WS – wskaźnik syntetyczny
zanieczyszczenia gleb łącznie Cd + Cu + Ni + Pb + Zn ........................................................39
Ryc. 11 Zanieczyszczenie gleb wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi WWA
.............................................................................................................................................40
Ryc. 12 Zmiany liczby ludności w gminie Zakliczyn w latach 1998 - 2008 ............................74
Ryc. 13 Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w latach 2004-
2008 r. ..................................................................................................................................74
Ryc. 14 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r.
.............................................................................................................................................76
Ryc. 15 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r.
.............................................................................................................................................76
Ryc. 16 Ruch naturalny w gminie Zakliczyn w latach 1997-2007 ..........................................77
Ryc. 17 Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców w gminie Zakliczyn w latach 1998-2008 .78
Ryc. 18 Saldo migracji w ruchu wewnętrznym i zagranicznym w latach 1997 – 2007 ...........78
Ryc. 19 Udział kobiet w poszczególnych przedziałach ekonomicznych w 2007 r. .................79
Ryc. 20 Udział mężczyzn w poszczególnych przedziałach ekonomicznych w 2007 r. ..........80
Ryc. 21 Wartość wskaźnika obciążenia demograficznego w latach 2002–2007 ...................80
Ryc. 22 Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w latach 2003-2007 ..........81
Ryc. 23 Osoby bezrobotne zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie –
gminia Zakliczyn (31.03.2002 – 31.03.2009), (liczba osób) ..................................................83
Ryc. 24 Bezrobotni zarejestrowani według płci w latach 2002 - 2009 ...................................84
Ryc. 25 Struktura użytków rolnych w gminie Zakliczyn ....................................................... 106
Ryc. 26 Struktura dochodów gminy Zakliczyn w latach 1997-2007 ..................................... 118
131
Ryc. 27 Dochody i wydatki w latach 2002-2007 na 1 mieszkańca w gminie Zakliczyn,
powiecie tarnowskim i województwie małopolskim ............................................................. 119
Ryc. 28 Zasoby mieszkaniowe w gminie Zakliczyn w latach 2000 – 2007 .......................... 120
Spis tabel:
Tabela 1 Ludność miasta i gminy Zakliczyn. Dane za rok 2008 ............................................. 8
Tabela 2 Charakterystyka źródeł wód mineralnych i mineralizowanych na terenie gminy
Zakliczyn ..............................................................................................................................19
Tabela 3 Podstawowe charakterystyki klimatologiczne gminy Zakliczyn ..............................19
Tabela 4 Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna dla
każdej strefy, uzyskane w OR dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu
ochrony zdrowia i roślin w strefie dąbrowsko – tarnowskiej ..................................................36
Tabela 5 Punktowe źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych na terenie Gminy
Zakliczyn ..............................................................................................................................38
Tabela 6 Miejsca wydobycia złóż w gminie Zakliczyn ...........................................................43
Tabela 7 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r.
.............................................................................................................................................75
Tabela 8 Porównanie poziomu bezrobocia w gminie Zakliczyn i powiecie tarnowskim w
latach 2002 - 2009 ................................................................................................................82
Tabela 9 Układ drogowy na terenie gminy Zakliczyn ............................................................86
Tabela 10 Podmioty gospodarcze na terenie gminy Zakliczyn w 2008 r. ............................ 105
Tabela 11 Klasy bonitacyjne gleb w gminie Zakliczyn ........................................................ 107
Tabela 12 Struktura gospodarstw rolnych powyżej 1 ha w gminie Zakliczyn ...................... 107
Tabela 13 Struktura upraw w gminie Zakliczyn w latach 2002-2009 ................................... 108
Tabela 14 Stan pogłowia zwierząt w gminie Zakliczyn w 2002 i 2008 r. ............................ 109
Tabela 15 Podmioty gospodarcze gminy Zakliczyn ............................................................ 110
Tabela 16 Gospodarstwa agroturystyczne funkcjonujące na terenie gminy Zakliczyn ........ 116
Tabela 17 Warunki mieszkaniowe w gminie Zakliczyn ........................................................ 119
Tabela 18 Ilość wydanych pozwoleń budowlanych w Gminie Zakliczyn w latach 1999-2008
(w podziale na sołectwa) .................................................................................................... 121
Tabela 19 Ilość wydanych pozwoleń budowlanych w Gminie Zakliczyn w latach 1999-2008
........................................................................................................................................... 123
Tabela 20 Liczba dzieci w oddziałach przedszkolnych i przedszkolach samorządowych w
gminie Zakliczyn ................................................................................................................. 124
Tabela 21 Szkoły podstawowe i gimnazja w gminie Zakliczyn ............................................ 124
Tabela 22 Struktura własności gruntów na terenie gminy i miasta Zakliczyn ...................... 128