2017 Edition For Feedback : [email protected] ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition)...

62
ધોરણ ધોરણ ધોરણ ધોરણ 6 6 6 6 થી થી થી થી 8ના ના ના ના સામાિજક િવાનના પાḅયપુḚતકનુસામાિજક િવાનના પાḅયપુḚતકનુસામાિજક િવાનના પાḅયપુḚતકનુસામાિજક િવાનના પાḅયપુḚતકનુસંેપીકરણ ધોરણ 6 થી 8ના સામાિજક િવાનના પાḅયપુḚતક આધારીત... Ḛપધા᷷ḉમક પરીા કેિḍṑત... મહḉવના મુίાનો જ સમાવેશ... અὸતન માિહતી મુજબ... સુઘડ અને Ḛપὼ િṔἶḍટગ... ફત 60 પેἓસમાં સમાવેશ આ મટીરીયલ તૈયાર થયા બાદ, આ મટીરીયલમાંથી... ફોરેḚટ લેખીત પરીા 2016માં 09 09 09 09 Ṕὴનો PSI િṔલીમ લેખીત પરીા 2017માં 16 16 16 16 Ṕὴનો By : Kartik Maheta Just4GK.blogspot.in 2017 2017 2017 2017 Edition Edition Edition Edition

Transcript of 2017 Edition For Feedback : [email protected] ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition)...

Page 1: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

ધોરણ ધોરણ ધોરણ ધોરણ 6 6 6 6 થી થી થી થી 8888નાનાનાના સામાિજક િવ ાનના પા યપ તકન સામાિજક િવ ાનના પા યપ તકન સામાિજક િવ ાનના પા યપ તકન સામાિજક િવ ાનના પા યપ તકન સ પીકરણ

� ધોરણ 6 થી 8ના સામાિજક િવ ાનના પા યપ તક આધારીત... � પધા મક પરી ા કિ ત...

� મહ વના મ ાનો જ સમાવશ... � અ તન માિહતી મજબ... � સઘડ અન પ િ ટગ... � ફ ત 60 પ સમા સમાવશ

★ આ મટીરીયલ તયાર થયા બાદ, આ મટીરીયલમાથી...

� ફોર ટ લખીત પરી ા 2016મા 09090909 નો

� PSI િ લીમ લખીત પરી ા 2017મા 16161616 નો

By : Kartik Maheta

Just4GK.blogspot.in

2017 2017 2017 2017 EditionEditionEditionEdition

For Feedback :
જાનયઆરી 2017મા જ આ PDF ઓનલાઇન મકલી... તયારબાદ કટલાક reviews મળયા ... જમા page no. 33 પર 'ભારત પર અગરજોની નઝર' ના મદદાની ભલ ધયાન આવી જ આ PDF મા સધારી છ. ઉપરાત યનિટના નામ પણ ઉમરયા છ. થોડાક કરવા લાયક ફરફાર ધયાન આવતા તન અમલમા મકયા છ.
Page 2: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

1

ધોરણધોરણધોરણધોરણ – 6 :- સામાિજક િવ ાનસામાિજક િવ ાનસામાિજક િવ ાનસામાિજક િવ ાન (Sem. 1)

1 – ઇિતહાસ ણવાના ોતઇિતહાસ ણવાના ોતઇિતહાસ ણવાના ોતઇિતહાસ ણવાના ોત

� �યાર� વીસમી સદ� �ણ� થઇ હતી �યાર� �ડસ�બર- 2000મા લગભગ તમામ વત�માન

પ ોએ વીસમી સદ�ની મહ�વની ઘટનાઓ િવશ (ચ ા�મક મા�હતી આપલી. ,ન

‘િમલિનયમ ગલર�’ એ- નામ આપવામા આ/0.

� ધા2 ક� પ3થર ઉપર કોતરાયલા લખાણોન ‘અ(ભલખો’ કહ�વામા આવ છ. �યા આવા

અ(ભલખો સાચવવામા આવ છ તન ‘અ(ભલખાગાર’(આકા�વઈ/સ) કહ�વામા આવ છ.

દા.ત... �દ9હ�મા આવલ રા:;�ય અ(ભલખાગાર

� к���� ���� � ���� ���������к ��ш����� ����� � !��"� #$� шк�! %�.

� પાટણ (ઉ<ર =જરાત)ની ?ી હ�મચ@ાચાય� લાઈAર�, અમદાવાદની એલ.ડ�. BCટDટ

ઓફ ઇFડોલોG નવરગ�રા, =જરાત િવHાપીઠJ આ�દવાસી સKહાલય- અમદાવાદ,

કોબા (ગાધીનગર)મા ?ી મહાવીર Lન આરાધના ક�F@મા તાડપ ો ક� ભોજપ ો ઉપર

લખાયલ હCતMતોનો સKહ છ.

2 – નકશો નકશો નકશો નકશો સમ એસમ એસમ એસમ એ, 5 – આપ ઘર પ વીઆપ ઘર પ વીઆપ ઘર પ વીઆપ ઘર પ વી � �3વીના કોઇપણ ભાગના સપાટ કાગળ પરના આલખનન �кш� કહ�વામા આવ છ.

� નકશાના Pગો : 1) �દશાQચન 2) Mમાણમાપ/Cક�લ 3) Rઢ સTા

� 1) અન 3) માટ� Vઓ page no. 4

� Map શWદ Xળ લ�ટન શWદ Mappa અથવા Mappa-Mundi એટલ ક� ‘હાથRમાલ કદનો

કાપડનો Yકડો’ પરથી ઉતર� આવલ છ. તના પરથી Map શWદ આ/યો છ.

� NATMO (નશનલ એટલાસ િથમ�ટક મપ ઓગZનાઈઝશન) સCથા કોલકાતામા આવલી

છ અન ત િવતરણ દશા�વતા નકશાઓJ િનમા�ણ કર� છ.

� �3વીના ગોળા પર આડ� કા9પિનક ર�ખાઓન �&�'ш( )� કહ� છ.

� �3વીના ગોળા પર ઊભી કા9પિનક ર�ખાઓન ��&�'ш( )� કહ� છ.

� �3વી પર X]ય ણ ક�ટબધો છ: 1. ઉ:ણ, 2. સમશીતો:ણ, 3. શીત

3 – નાગરીકતાનાગરીકતાનાગરીકતાનાગરીકતા

� સામાFય ર�ત નાગર�ક એન કહ�વાય ક�, , દ�શમા વસતો હોય, , દ�શ તરફથી મળતા તમામ રાજક�ય અન સામ^જક હ_ો ભોગવતો હોય અન દ�શ M�યની પોતાની ફરજો બ`વતો હોય.

Page 3: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

2

� ભારતJ નાગર�ક�વ મળવવાની X]ય બ ર�તો છ.

1) *+ �� ���

2) к�!,��� ,,��

� 1) *+ �� :- માતા ક� િપતાનો જFમ ભારતમા થયો હોય અન બાળકનો જFમ પરદ�શમા

થયો હોય તો પણ ત બાળકન ભારતના નાગ�રક�વનો અિધકાર મળ છ.

� 2) к�!,��� ,,�� :- ભારતમા વસતા પરદ�શીઓ પોતાના લાબાગાળાના વસવાટન

આધાર� અરG કર�ન, ભારતJ નાગર�ક�વ મળવી શક�.

� -���.�' ����/к�� �"����� ш��� :

1. નાગર�ક�વ માટ� અરG કરતી વખત તણ પરદ�શJ એટલ ક� , ત દ�શ ક� રા:;J

નાગર�ક�વ હોય તો ત છોડ� દ�- .

2. તણ ભારતમા પાચ વષ� વસવાટ કયZ હોવો જોઈએ.

3. ભારતમા કાયમી વસવાટનો ઈરાદો હોવો જોઈએ.

4. ઉપરાત કોઇ પરદ�શની bી ક� �cષ ભારતના નાગર�ક સાથ લdન કર� તો ત

ભારતના નાગર�ક બની શક� છ.

4 – માનવ વનની શ આતમાનવ વનની શ આતમાનવ વનની શ આતમાનવ વનની શ આત, 6 – થાયી વની શ આતથાયી વની શ આતથાયી વની શ આતથાયી વની શ આત

� ���0���� ����1 ��2�3 -

1. આ�દ પાષણ0ગ (અe સKાહક તબ_ો)

2. મfય પષાણ0ગ

3. Jતન પાષાણ 0ગ (અe ઉપ`વનાર તર�ક�નો તબ_ો)

� નમ�દા ખીણ Mદ�શમા આવલી -� ��к�ની (મfયMદ�શ) =ફાઓમા આ�દમાનવોના

વસવાટના �રાવાઓ મgયા છ.

� આવી hદરતી =ફાઓ િવifયાચલ પવ�ત અન દ(jણના પવ�તીય Mદ�શોમા મળ� આવ છ.

� સાબરમતી Mદ�શોJ લાઘણજ અન આખજ તમજ મહ� નદ�ના Mદ�શોના અમરા�રમાથી

લk પાષણ0ગના Mાણીઓના હાડકાના ઢગલા અન દટાયલા Xતદ�હો મળ� આ/યા છ.

Page 4: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

3

� ભારતમાથી મળી આવલા ભારતમાથી મળી આવલા ભારતમાથી મળી આવલા ભારતમાથી મળી આવલા પરાતન અવશષો પરાતન અવશષો પરાતન અવશષો પરાતન અવશષો ---- થળથળથળથળ

7 – ગજરાત ગજરાત ગજરાત ગજરાત – થાનથાનથાનથાન, સીમા અન ભપસીમા અન ભપસીમા અન ભપસીમા અન ભપ

• =જરાત રા�ય ભારતના પિlમ ભાગમા અરબ સાગરન �કનાર� 20.06° ઉ<ર

અjાશ-<થી 24.42° ઉ<ર અjાશ-ત Qધી અન 68.10° �વ� ર�ખાશ-<થી 74.28° �વ�

ર�ખાશ-< વmચ િવCતર�n છ.

• ઉ<ર�- કmછJ મોY રણ અન

પા�કCતાનની સરહદ

• ઈશાનમા- રાજCથાન

• �વ�મા- મfયMદ�શ

• અodન અન દ(jણમા- મહારા:;

• પિlમ- અરબસાગર

• દ�રયાઈ સીમા- 1600 �ક.મી.

• ભારતની દ�રયાઈ સીમા- 7516.16

• =જરાત પાસ બ અખાત છ. 1) કmછનો અખાત 2) ખભાતનો અખાત

• =જરાતની ઉ<ર-દ(jણ લબાઈ- 590 �ક.મી. છ.

• =જરાતની �વ�- પિlમ લબાઈ- 500 �ક.મી. છ.

• =જરાતJ j ફળ- 1,96,024 ચો.�ક.મી છ.

• , ભારતના hલ િવCતારના 6% ,ટn છ.

• =જરાતનો pિમMદ�શ ચાર ભાગમા વહqચાયલો છ.

4) ઉ<ર =જરાત

6) મfય =જરાત

• =જરાતમા કક�-ત 6 ^જ9લામાથી પસાર થાય છ.

1) કmછ 2) પાટણ 3) મહ�સાણા 4) ગાધીનગર 5) સાબરકાઠા 6) અરાવલી

ઘ , જવ, બકરી, ઘટા, ગાય, ચોખા મહરગઢ (પા ક તાન)

ઘ -કતરા, ગાય, ભસ, ઘટા, બકરી બજહોમ (કા મીર)

ઘ , ચણા, જવ, ભસ, બળદ િચરાદ (િબહાર)

ર-બાજરો, ગાય, ઘટા, બકરી હ લર (આ દશ)

ચોખા, ગાય મહાગઢ (ઉ. દશ)

3) દ(jણ =જરાત

4) સૌરા:; અન કmછ

Page 5: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

� ઉ�ખનન કરતા મળ� આવલી

� િસiધ અન પ બમા ઈ

નીચ દટાઈ ગયલા બ

� ,માના X]ય નગરો...

1. િસisમા લારખાનાJ હડtપા

2. પ બ MાતJ મોહq-જો

� આ નગરો મોટાભાગ

અથવા હડtપન સChિત

� 7�*����� 8���� ����

� િસisખીણની સChિતના

1. લીમડ� પાસJ -રગ�ર

2. ગuડલ પાસJ -રોઝડ�

� લોથલ અમદાવાદ ^જ9લામા

vર છ. અહ�થી ખભાતનો

★ િસis ખીણની સChિતની pગભ� ગટર

દશાઓદશાઓદશાઓદશાઓ

9 – ાચીન નગરોાચીન નગરોાચીન નગરોાચીન નગરો

આવલી વC2ઓન “અવશષો” કહ� છ.

ઈ.સ. 1922-21ના સમય ખોદકામ કરતા અચાનક

નગરો મળ� આ/યા.

...

હડtપા નગર

જો-દડો

3. રાજCથાનJ કા(લબગનJ

4. કmછ ^જ9લાJ ધોળાવીરા

િસis નદ�ની ખીણમા આવલા હોવાથી તન

સChિત તર�ક� ઓળખવામા આવ છ.

����

સChિતના અવશષો

રગ�ર (Qર�F@નગર)

(રાજકોટ)

3. લોથલ (અમદાવાદ

4. ધોળાવીરા અન દ�શળપર

^જ9લામા ધોળકા તાnકામા આવn છ. ત અમદાવાદથી

ખભાતનો અખાત નGક છ.

િસis ખીણની સChિતની pગભ� ગટર મોર�ના નામથી ઓળખાતી

4

અચાનક જ ટ�કર�ઓની

કા(લબગનJ નગર

ધોળાવીરા નગર

િસis ખીણની સChિત

અમદાવાદ)

દ�શળપર (કmછ)

અમદાવાદથી 80 �ક.મી.

ના નામથી ઓળખાતી.

Page 6: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

��

��������� ��������

��

�� ���������������������������� ���������������������������������������������

������������������� �� ������������������� ����� ������!����������"#"�����$�����"

����" %����&$����&��" '( �)*"��+���"��,�"��-��-"#���" ."���*�&"��/���"���"

�0���123"���"���-"123"4�5��"���*�"��-"���"#6"�� "��7"*������"#6"8��"

9��:��;"<���( ��"�( ��-"=�����"���"��3"�>"��"��-?�

�� ����������������@������&���������&����A������B�C*��6��������D�������

�� �������E�����F�GH ���'GI*��������JK�6���'GI*��6����*�����

���� �

��D<������ 6�1�>� L�� 6�� '�M��� ������� ��� �� *������ ���� E�L��� ��<��

N�M����0'�)*���D<������6����� ���

������������ ����

��� KO��P<�����Q�R�D�S��)T�M��

�� ������������������������������U��M��

��� ��������V+�P<������������B����

�� �������������������

�� ������W�L��*����������+S���S�����

�� W�L��*��� ������� *����� ��S��

��<��*��A�X���S&�����

�� U�W�L��*���<�������'�*������

Y��>"��S&���Z*�'�"��S&�6�������

�� W�L��*����K��K6�����DT�������

K6����� ��<������

��D��K��K6���������������+������

<�����D�� ������

�� W�L��*!����������[���<����6�O �������

� �

�� &C+�<�$���P<����""�( �"�

��S�*����"N�M�"����"�����"Q�*�"�����"������"�( �-�

�� �

� �

� �

� �

�� �

� �

� �

� �

� �

� �

� �

Page 7: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

�� ��������������������

�� ��������������� ��������� ����������@����������M���

�� )�'*�����M��\L] ���������S��� ��O��O��N�������� ��������������������N^��

�� D�)�'*�������*���_ I �������N���� ����������M������6��a<���)T�����M������

b��O������6��+S�c����8�8����8����N������

�� � ������������ ������������������ ��������d���������M����

�� )�'*�����M���\L] �&���e��N����O�����������������N^������ ���

�� D��)�'*�������*���_ I ��������N��������8����<��M��T��M���+S�c����6�B�O��� ��O����

�� � ���������������� �����������������&���������b���*��

�� )�'*�����M��\L] �&���6f�����L6�+��E���N�������N^�����<�6��g���

�� D� )�'*�������*��� _ I �� ���<��M�����6�� �����<��OS��8�8���� ��>�� ��O���

U��O���N���M����

�� �������� ������������ ���������

�� 6f������e��N�����K��K6���� �6����6S�O��M��F��T�����

�� )�'*�����M��\L] �&���e��N���6f�������N^��

�� D�)�'*�������*��_ I �����������_ I ������h���F6��!���i����

�� � �!��"���� #����$%������

��&�"�������������������E��j��������klS�Um��������

�� ��������\L] �������'�M��*K�*��`�&!����M��������E��j�

�� B���23�N��\L] ��������6f����������>�����n��Nn���E��j�

�� 6f��\L] �������6f���E��j��

�� <���6��g������������o����+�!�����E��j�

�� �����������)�p����K����

�� ������������)�p������>�K����

�� �������������>��+6�������+����K�����

Page 8: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

��

�� <���6��g�����<� ���������Z<�q��E��j�

�� O��N�\L] �����<�OS��O�����i�������<����+�!�����E��j�

�� e��N��\L] ������8�LKO������N�N���`���E�j���

�� ������\L] ������*���� ���o����E��j��

�� ���� ��\L] �����\L] �����)�r���K��O���a�r6������+����>����E��j�

�� ��L6�+�\L] ��������������)� N������a�r6������+�!�����E��j�

�� ��L6�+�\L] ������� N������K�rN�MN^�FGI)*�)T`>��E��j�

�� ������ �����o���s�8���S�O�!���e�t�i�O���E��j�

�� �����>�����)�)�b��N���`�&!�����M��E��j�

�� )�r����+�!���N����E��j�����N^��

�� ����'����()�*�'���&�"���+ ��� �*����,'���-.�����/� ��0��1)�����2����

� ������)2� ���

���� �

�� ���� ������34�1��5 ����6����

��� u���6`�#�u������*�

�� *�v�6��6`�#�*�v�6������*�

��� \L] ��6`�#�\L] ������*��

7�8��� ���� 3�1����

���$����

9�: ����&�";�

����N^� N��� ������ )�r��K��O��a�* ��s�8����E��a�r6����

�� N�����s��

e��N�� �K��1���klS�Um��� � ���� �K��1�q�BIwk+���K��1�LMi�O���

O�w]Q���6�v������ ��

� ��O� ������� ����� �S�O���a�x ���)�rN��

E���N�� ��M�����6�MS��� ������ 6�MS�����c��8O����

Page 9: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

��

��+������� ��

�� u������*��������� ��������'*��b���*��N��O�������������

�� u������*����&������&����������@������@�����y���������

�� u������*����6��� ���u����a��� ���>�6��������D�������

�� u������*�����K��+S�6�����6���*�Q���)��: �6����� �* �+S�6����,���6��������

�� ���<�������� ��

�� ����2��S*��*�v�6������*����y������X�������� ��������

�� *�v�6�� )�6����)b6��S� ������ *�v�6�� ����*��� �K��+S��)b6��S� ���� *�v�6��

����*!�����)�z6�<�+��>�*�&�*J���6��������� ���������������������� !"�#$���%%&'�(�

�� �)b6��S��������6���{����)�4�C*�

�� ���)b6��S���� �6��{����| ��+�� �F)*)�)b��

�� �7�8������� ������

�� \L] ������*����y���X��� ����� �B�b���������

�� \L] ������*�����S�+S��O��\L] ��)�6����)b6��S���������

�� 7�8��'���� 5�=5��4���

�� +��"���

��� \L] ��)�6����)b6��S�

�� *�v�6��)�6����)b6��S�

��� * �+S�6����,��

�� - >��

��� ��Q�&KQ�����N��� �6��� �� P4�)�)�� �6)�}���

�����N���a 6���

���� �

��� ����5� ��� <�L�S��� ��6��� ��*�M����� N���~� � L�����!�G�M�D��� ���� E��*��������*������U/��������W�L��*�<�e���<����E��*����<�L�S���U/��������F�����<������'��������D���������W�L��*����<�L�S!���������@��U/�����<���6��g���\L] ��������������

��� ?@� ���i�����E�L���u�S�T6��*����6�MS���6>��L�����!�G�M�D�������W�L��*������������E���N������B���23�N����������F��>����i�������������������E� �F��T��b�@�6��*�v�6����)�'*����E�a ��i����+��FX�*�����

Page 10: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

��

��� A����� ��� O��N���� ��6��� QM� ��� L���� ���� �����S� )�'*��� �!�G�M�D��� ����W�L��*����O��N�!���������@��U/�����8�O��\L] �������������

��� ��B�5����QM� ��������d��6�MS���*��)�)�*�L�����!�G�M�D�������W�L��*�����NQMS!���������@��U/���������N^������������

��� ����� ��� 6������+�� 6�MS�L�����!�G�M�D�������W�L��*���EY�������D�� �6����F��T� ��<��*�����Ux��F6�����6������U/�������+��e>�*������W�L��*�6������U/��������E��*����F���'����������

��� -��A5� ���QM� ���L�������������������� )�r��1����N�O��M�� )�'*����!�G�M�D�������W�L��*���������S��B��*���������kl���\L] ������@��F��>����T��OS�����6� �������D��������

��� ���C�� ��� N���~��� QM� ��� L���� ���� �d������ ������ �!�G�M� D��� ����W�L��*����������@��*��G� ����*���8�O���O������)�'*��������������

�� �E��*����#��O��������@��W�L��*������������

�� B��*�� � ��O� ���� ����N^� \L] ����D��� ���� 6���� 6��S� ��k6M� F��>����)���T������6 ������D������� �6����6��S���+������N^� \L] ������D���6��S���+��� ��O�\L] ��e>�*��������

�� E��*����qY�������<W� ������>��\L] ����hs������u���T������������T����

��6 ������D��������

�� �D#��%������������������&)������>�����7�8������

��� ~� �NMS�������O����E���N�� ��� 6��S�D�������G� ���� ��O�

��DE�����&�������

��� 8�*�����T����Db�K�*��

��� �A�3�Db��S*�

��� 8��L����Db��S*��

��� �������T����Db��S*��

Page 11: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

���������DE������

��� ������%�-�������5������

�����6��O�Um�N�A�X�6�23�������������2��O������B��*����L6�+������8��O�Um�N�A�X�6�23� ��<��O� �� �B��*���N>����� ������S����2� �����N^����6�KO����

����� O��S� Um�N� �� ��b��N�� ������>���� �A � � �D>����� <����� �� ���������<��K�r�*�N����B�A� �B��*�����bb����EY������b��S*��E���N�����

��� �������5��DE������

���3���F=������<���������N^��6�KO������e��N���)�����������G��>3��8�� �� A�X� �O����� �6� �� 8�*��� W�L��*� K�Q���S� � ��O����

��(� �� ��N� ���>��� 6��8���� ���� e��N�� 8�*�� E��*��� ����� ��+S�8��L*� � ��5S6�>� ��+���� K�Q���S�D�� �� ���� �� #)T���� ����� ��+S�K�Q���S������

���2����5�DE�������L6�+��E���N����O�����������S����H���2���=5�������"������������6������n��Nn�����=�I8����DE��������<���������� H"����������O������6�O ���6 � ��B��*���� 5���DE�����B��*��E���N������� ��

��� �9�J����5��DE������

�������M������<�����eQ��<����U��N��������/'�Um�N�)�6'�������������M� 8�*�� T�6� � ��� ���� *� ��� ��5� 6������ K�Q�1��S� <���������D�� �������

��� ������5��DE������

���W�L��*�����O�������<���LOS�������L6�+�8�*��6�NM�<��������Um�N�

)�6'�������

�� W�L��*����,>�F6�������� ��N�������

)�� ���ON�L�

*�� �����N�L�

+�������+�N�L��

�� W�L��*���"��]����"TYD*"�������"

Ux��>" ���" Z6 �p�" �f��" �1"

�*�-�

Page 12: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

���� �

�� ����2��S*�������������&�S��'*���M��)�'*���u������*��

�� ����2��S*��������������� �8����'*���M��)�'*���- >��

�� ����2��S*���� �8�����@���'*���M��)�'*���� �����������

�� ����2��S*������������ ������B�b�����'*���M��T������������� ���������

*�����y������X���������������������

�� ������� ����3��K����/��������L ��="������A>�/����

��������������

�� ����2��S*�������������� �8����'*���M��T���������N��� �6����������

�� �N��� �6�����| ��+�� ���y���6 �C+���\L] �)bT���������6���{������S�

6�������D�� ��F)*)�)b���`���N�b� �������

�� �����H������9�: �� 5�=5�M3����5�N=�����B�;$B�������

��� ������H��������

�� W�L��*����������N���a 6��D�� ��������������B��*����L6�+��N��b��N���

E���N����O������e��N�������N^��

�� ����N���a 6�������� �8����@���'*���M��)�'*�������������

�� ����N���a 6�����O�������������������������6��6�M� �����^S��������

��������

�� ����N���a 6������S�+S��)b6��S�OP�3�3�����3�Q����������

���� �

���(���R�S���

�� ����"'���������)�5�����3�������5�b�������������*����F�1)�����K��� ���

*M�+S����6)� �'( ���N�S������v�P<�������#���T�b����T�4������� ��

�� )�db����`),��*���T���������N>���������L�O�� ���*���

�� �JT�8��� �a>��������),#�#6����M����_ I ������*��6�S���)�db���������F��V*�

����/�����*�&�t�5��*�S6��&M8����

Page 13: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

� �

��D� '�M� <�)bN�������� <�5N��� �a<�����*�S6��&M8�� ���� /����� *�&�

�������N���*���

�� �JT� ���q6���������������G�T��������� !���a<��������*�&�)����>���P����

��� ����1�������

�� ���b����������*���6���*���� �������p���������F�����E��������� 9 ��������b������3�����)�5�����������),T ��������� �#���T�������T�4��)F�T������� �F�1)����+>���N�S���Ux�� �G� �Ou������ !���a<�����������#6�U��N�������� U���T�F�GI*������b����Nb��E�������DV���*����� ������*�DV������/���K�r�����'*�����K�u���������

����

�� ��U�=�M-�����

�� ��3W�V*�����,�a<r����������a<r����������,����+��T�6���� ����������������Lb������+a ��,����8������D����*����� ��,����23�������,����i)�,����b���F������+��)� ������ �6�����6]���

����

�� E��*�������������S����,W�V*�4�N-��� W�L��*���������S����,�� �6S��T-�

����V����-��������

�� '���6�����W�V*�

�� W�V*����*����TYD*����������

�� �A��3W�V*��� K�r��������a ��*�S6��e>�*���*����p��i���6������1����

��������������4����

�� ��3W�V*� � �� )����K�/�� ���W�V*����� )T6�S� ���� a<Y�� b���*�� �*��� 1����

���������������P���*���6)��6�a ������J��)�6�����)�K�����J*� �E���N����

*�������N�M��������N���

�� ����� ���� ��'*�E��K�]�S����������������������*���*����6��+� ��������

Page 14: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

����

��NF=��! $=������

�� � I�����������.�<�Q�#2+�6� K+6���������

�� ������K����������������),��

�� B ���i>���K���&� B�b�� a )*L������+S��� U���D�*������*����B ��K6�>����

����*�����D6�T������N<���N�����&�L�����M� ���������B���c����)*����������6�������

�� #2+�6� K+6������� ���� ���� ������� ���6���K��1�q�����'�N�� �����*��L�

��0���� �)���*�S6���>�&M8������D��������

�� #2+�6� K+6�����E��*���<����T�b��6�3�������

�� ���W4���-�����>FJ��������4���-�����>FJ��

�� 6�V+���P��G�6��#���F������)�6����6������������ ����#2+�6� K+6��8�O����F�����

�*�������&'l�a ��8�O�T�b�6������

�� 1���� �������� �� ���)��������]O�#A �2O��� ���� ����F����a`>��������

���������0C*��*����

��;1G>H� ������

�� +����8�O�������T��

�� )�p��������������8�O���'*����b��>���

�� )�p����.�� �)��E�N���6������

�� #2+�6� K+6��8�O� ��� ��F��� �N� A �6���� 0O�� C���&'l�a ���� �>� T�b6� ����

$B�FA�X�&'l�a ��*�_�������DV4����

�� &'l�a ������������8�>��6� W�a ������G� N�O���D�� ������

Page 15: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

14

ધોરણધોરણધોરણધોરણ – 7 :- સામાિજકસામાિજકસામાિજકસામાિજક િવ ાનિવ ાનિવ ાનિવ ાન (Sem. 1)

1 - બબબબ મહારા યોમહારા યોમહારા યોમહારા યો � ઇ.સ. 606-647મા કનોજમા (ઉ�ર દ�શમા) રા� હષ�વધ�ન થયો. સ�ાટ હષ�વધ�નના

સમયમા ચીની �સાફર -એન-"સાગ ભારતમા 15 વષ� &ધી ફર�લો (629-645).

� આ સમય દરિમયાન દ*+ણમા વાતાપી (કણા�ટક)મા .લક�શી બીજો (610-642) મહાન

રા� થયો , 0ણ 30 વષ� શાસન ક23 હ4 .

� .લક�શી બી�એ રા� હષ�વધ�નન હરા5યો હતો.

� કાચીવરમના પ66વ વશના રા� સાથના 27મા .લક�શી બીજો (ઇ.સ.642) �"2

પા9યો. ઇ.સ. 647 મા હષ�: �"2 થ2.

4 - રાજપતયગરાજપતયગરાજપતયગરાજપતયગ

� સ�ાટ હષ�ના અવસાન બાદ (647) હષ�ના સા�ા<યની રાજનિતક શ>?તની એકતા 4ટA.

તથી સામતશાહA અ>Bત"વમા આવી. અનક રાજવશનો ઉદય થયો, 0મા ઉ�ર ભારતમા

CDર, િતહાર, પાલ, ચાEF, પરમાર, ચૌહાણ અન દ*+ણ ભારતમા પ6લવ,

રાHIJટ, ક6યાણીના ચાEFો, ચર, પાડL અન ચોલ �Mય શાસકો હતા.

� આઠમી સદAથી બારમી સદAના સમયકાળન ‘.વ� મPય2ગ’ કહ� છ.

� .વ� મPયકાળના શાસકોન બ ભાગમા વહRચવામા આવ છ.

1. ઉ�ર ભારતના અન 2. દ*+ણ ભારતના

� રા� હષ� પછA કનોજના યશોવમા� અન િતહાર વશનો િમSહર-ભોજ નામના શ>?તશાળA

રા� થયા.

� આ સમયગાળા દરિમયાન રાHIJટો, માળવામા પરમાર વશ: અન દ*+ણમા

ચાEFો: રાજ હ4 .

� *બહારમા અન બગાળમા પાલ વશ અન સન વશ હતો.

� અજમરમા ચૌહાણોની સ�ા Bથપાઈ હતી.

� અણSહલવાડ (પાટણ)મા સોલકA વશ: રાજ હ4

� ���� ���� :-

� .લક�શીના અવસાન પછA ચાEF વશ નાના નાના ભાગમા વહRચાઈ ગયો.

� દ*+ણ ભારતમા પ6લવ વશ અન ચૌલ વશ �Mય હતો.

� પ6લવ વશમા નરિસUહવમા� શ>?તશાળA રા� થયો.

Page 16: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

� પ6લવ વશના સમય દરિમયાન

� ચૌલ વશની રાજધાની

� આ િસવાય દ*+ણમા રાHIJટો

� બારમી સદAમા ચૌહાણ

Bથાપના કરA, 0 પાછળથી

� ચૌહાણ વશના શાસકોએ

આ વશમા .Vવીરાજ Wીજો

� � ����� નામના

.Vવીરાજ ચૌહાણની વીરકથા

� .Vવીની ગિત (અXય Yહોની

1. પSરZમણ (ધરAZમણ

� .Vવી પોતાની કા6પિનક

.ણ� કર� છ – પSરZમણ

� .Vવી પોતાની ધરA ફરતા

કરતા 365 Sદવસ લાગ

ન[A થયલ છ. આ માગ�ન

� એક િમિનટમા (1760 Sકમીની

� .Vવી પોતાની ધરA પર

સાથ 66.5° \શનો ]ણો

� 21મી ^ન કક�_ત અન

પર &ય�ના Sકરણો બરાબર

� ઉ�ર ગોળાધ�મા 21 ^ન

� ઉ�ર ગોળાધ�મા 22 Sડ

Sદવસ.

� <યાર� દ*+ણ ગોળાધ�મા

Sદવસ અન 22 Sડસ9બર

દરિમયાન કાચીમા કલાશનાથ મSદર બાધવામા

રાજધાની તાજોર હતી.

રાHIJટો, ચર વશ અન પાડL વશના શાસકો

ચૌહાણ(ચાહમાન) વશના અજયરા0 અજયમa

પાછળથી અજમર નામ ઓળખા2.

શાસકોએ તોમરની રાજધાની Sઢe6લક (Sદ6હA) ઉપર

Wીજો અથવા રાયિપથોરા નામનો રા� થયો.

િવMયાત કિવએ તમના િસ7 મહાકા5ય

વીરકથા આલખી છ.

2 - પ વીપ વીપ વીપ વી ફરફરફરફર છછછછ

Yહોની 0મ) બ કારની છ :

ધરAZમણ) અન 2. પSરfમણ (&ય�ની આસપાસ દ*+ણાની

કા6પિનક ધરA પર િવgવ_ત પર કલાકના 1670 Sકમીની

પSરZમણ કર� છ.

ફરતા ફરતા &ય�ની પSરfમા કર� છ. &ય�ની ફરત

લાગ છ. અવકાશમા .Vવીન આ રAત િનરતર ફરવા

માગ�ન к�� (orbit) કહ� છ. .Vવીની ક+ા લબગોળાકાર

Sકમીની) ઝડપ .Vવી &ય�ની પSરfમા કરA રહA

પર 23.5° \શ અન ક+ાની

]ણો બનાવ છ.

અન 22મી Sડસ9બર� મકર_ત

બરાબર સીધા પડ� છ.

ન વષ�નો સૌથી લાબો Sદવસ.

Sડસ9બર વષ�નો સૌથી iકો

ગોળાધ�મા 21 ^ન વષ�નો સૌથી iકો

Sડસ9બર વષ�નો સૌથી લાબો Sદવસ.

15

બાધવામા આ52.

હતા.

અજયમa નામના નગરની

ઉપર િવજય મળ5યો હતો.

‘� ������� ����’ મા

દ*+ણાની ગિત)

Sકમીની ઝડપ એક ચf

ફરત એક દ*+ણા .રA

ફરવા એક કe6પત માગ�

લબગોળાકાર ક� jડાકાર છ.

રહA છ.

Page 17: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

� 2રોપના નોવk દ�શમા મ

એટલ ક� &યા�Bત થતા થતા

જોવા મળ છ.

� ઉ�રાયણ ક� મકરસfાિત

િવgવ_ત તરફ પડવા:

Sડસ9બર� થાય છ.

� સામાXય રAત 14મી �X2આરAએ

કહ�વાય છ.

� દ*+ણાયણ :- 22 ^નથી

�ય છ, 0ન દ*+ણાયન

� ખરડો કાયદો બન ત પહ�લા

1. થમ વાચન - ખરડાના

2. બી^ વાચન - ઝીણવટતાથી

3. Wી^ વાચન - કલમવાર

� િવધાનસભાના સlય (ધારાસlય

ઓછામા ઓછA 25 હોવી જોઈએ

� બધારણની જોગવાઈ અ:સાર

સlય સMયા ઓછામા ઓછA

અપવાદ mપ પણ છ, 0મ

ધારાસભા

િવધાનસભા

િવધાન-પSરષદ

મSહનાના મPયમથી ^લાઈના \ત &ધી &ય�

થતા &યoદય થઈ �ય છ. નોવkમા રાિWના

મકરસfાિત 22મી Sડસ9બર થી &ય�: સીp Sકરણ ઉ�ર

પડવા: શm થાય. તથી ઉ�રાયણ 14 �X2વારA

�X2આરAએ &ય� મકર રાિશમા વશ કર� છ

&ય�ના સીધા Sકરણ કક�_તથી ખસીન દ*+ણ

કહ� છ.

૩ ૩ ૩ ૩ ---- સરકારસરકારસરકારસરકાર : ���� ��к���� ��� :

�������

પહ�લા ત: Wણ વખત વાચન થાય છ.

ખરડાના િસ7ાતની ચચા�

ઝીણવટતાથી અન ગભીરતાથી ચચા�

કલમવાર ચચા�

ધારાસlય) થવા માટ� ભારતીય નાગSરક

જોઈએ.

અ:સાર ભારતના કોઈ પણ રા<યની િવધાનસભાના

ઓછA 60 અન વpમા વp 500 હોવી જોઈએ

0મ ક� િસq[મમા સlય સMયા 32 છ.)

પSરષદ

કારોબારA

�MયમWી

અન

મWીમડળ

XયાયતW

વડA અદાલત

qજ6લા અદાલત

તાEકા અદાલત

16

&ય� આથમતો નથી,

12 વાગ પણ &ય�

ઉ�ર તરફ એટલ ક�

�X2વારA નSહ; પર4 22

માટ� �к�-� �!�

દ*+ણ િવgવ_ત તરફ

અન તની sમર

િવધાનસભાના સlયની

જોઈએ. (અ�ક રા<ય

XયાયતW

વડA અદાલત

qજ6લા અદાલત

તાEકા અદાલત

Page 18: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

17

5 - થળથળથળથળ અનઅનઅનઅન સમયસમયસમયસમય

� .Vવી પર ઊભી કા6પિનક ર�ખાઓન ર�ખાશ_�ો કહ�વાય.

� .Vવી પર આડA કા6પિનક ર�ખાઓન અ+ાશ_�ો કહ�વાય.

� બ અ+ાશ_�ો વuચ આશર� 111 Sક.મી.: \તર હોય છ.

� અ+ (ક�Xv) માથી માપલો ]ણો એટલ વ4�ળનો અ+ાશ.

� jwલXડમા *Yનિવચ પરથી પસાર થતા ર�ખાશ_તન ‘*Yનિવચ ર�ખા’ કહ� છ.

� 180° \શ ર�ખાશ_�ન ‘xતરરાHIAય Sદનાતર’ ર�ખા કહ� છ. xતરરાHIAય Sદનાતર

ર�ખા પસSફક મહાસાગરમાથી પસાર થાય છ. આ ર�ખા વાકAyકA છ.

� એક કલાકના 15 ર�ખાશ_�ો &ય� સામથી પસાર થાય છ, આથી દર 1 ર�ખાશન 4

િમિનટનો સમય લાગ છ.

� આપણા દ�શનો માણસમય અ6હાબાદ પાસથી પસાર થાય છ. 0 82.5° \શ .વ�

ર�ખાશ પરથી ન[A કરાયો છ.

6 – મ યયગીનમ યયગીનમ યયગીનમ યયગીન શાસન યવ થાશાસન યવ થાશાસન યવ થાશાસન યવ થા અનઅનઅનઅન થાપ યથાપ યથાપ યથાપ ય

• મPયકાળમા રાજ.તના સમયગાળા દરિમયાન રચાયલ સાSહ"ય :-

• �"#���� ���$� ��%&'� :-

1] િશzપાલવધ > માઘ

2] નષધચSરત > |ીહષ�

3] Jમારપાળ > હ�મચvાચાય�

4] ઉ�રરામચSરW > ભવ}તી

5] Sહતોપદ�શ વાતા�સYહ > નારાયણ

પSડત

6] �vારા+શ > િવશાખદ�

7] રાજતર*ગણી > ક6હણ

8] િવfમાકદ�વ ચSરW > *બ6હણ

9] કથાસSરતસાગર > સોમદ�વ

10] .Vવીરાજ રાસો > ચદબરદાઈ

11] બોધ*ચUતામણી > મa4 ગ

→ મPય દ�શમા ખ^રાહો મSદર અન }વન~ર: .રA મSદર મPય2ગ દરિમયાન બધાયા.

� ભારતમા Wણ &ય� મSદરો આવલા છ. :

• કોણા�ક, Cજરાત અન કા�મીર [માત3ડ (&ય�) મSદર]

� દ*+ણ ભારતમા ઈલોરામા SહU�, બો7 અન �ન એમ Wણ ધમ�ની Cફાઓ છ. તમા કલાસ

મSદર ભ5ય છ.

� �બઈ ન�ક એ*લફXટાની Cફાઓ આવલી છ, તમા Wણ �ખવાળા િશવ: િશ6પ િસ7 છ.

� મ�રાઈ: મીના+ી મSદરો Mયાત છ.

� દ*+ણ ભારતના મSદરો ગો.રમ તરAક� ઓળખાતા �ચા ભ5ય વશ�ાર માટ� ખાસ

�ણીતા છ.

Page 19: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

18

� ઈ.સ. 1000 થી 1075 દર9યાન મહમદ ગઝનીએ 17 વાર ચડાઈ કરA હતી, અન

સોમનાથ Eટ� હ4 .

� મહમદ ગઝનીના અવસાન પછA શાહ��Aન ઘોરA: ગઝનીમા શાસન આ52.

� શાહ��Aન ઘોરA સ�ા ાe�ત માટ� ભારત પર અનક વખત ચડાઈ કરA પર4 ત પાટણની

મહારાણી નાિયકાદ�વી સામનો પરાજય }લી શFો નહA. આન લીધ તણ 12 વષ� ભારત

પર ચડાઈ ન કરA, પર4 આખર� બી� વખત Sદ6હA પર ચડA આ5યો, <યા તણ

.Vવીરાજ ચૌહાણન હરા5યો.

� શાહ��Aન ઘોરA પછA તનો Cલામ #() (*(+,� -�к શાસક થયો. 0 Cલામ વશનો

Bથાપક થયો.

8 - મ યયગનમ યયગનમ યયગનમ યયગન દ હીદ હીદ હીદ હી દશનદશનદશનદશન

� .(��� �ш�� "0���� :- ‘J4��Aન ઐબક’

� ઇ.સ. 1206 મા Cલામ વશી J4��Aન ઐબક Sદ6હAની ગાદAએ આ5યો. તણ એક

િમનારા: બાધકામ શm કરા52 હ4 . 0 તના અવસાન પછA સ�ા પર આવનાર તના

જમાઇ ઇ64િમશ .a કરા52. એ િમનારો આ0 J4 બ િમનાર તરAક� િસ7 છ.

� ઇ.સ. 1236 મા ઇ64q"મશની .Wી ��1�� ( થમ મSહલા) શાસક Sદ6હAની ગાદA પર આવી.

� તના અવસાન પછA છ વષ� રા<યમા \ધાp ધી ચાલી. આખર� અમીરોએ ઇ64q"મનના

.W ��2(3(+,�ન Sદ6હAની સ�ા પર બસાડLો. તણ 20/21 વષ� શાસન ક23.

� તના અવસાન પછA 4��2(+,� �5�� આ5યો, wયા&�Aન નાસીa�Aનના વ�ર તરAક�

20 વષ� ર�ો હતો.

� х��7 �ш :- Bથાપક ‘ જલાE�Aન *ખલ�’

� ઇ.સ. 1286મા wયા&�Aન બ6બન: અવસાન થતા, 4 વષ� &ધી Sદ6હAમા \ધાpધી

ચાલી હતી.

� ઇ.સ. 1290મા 4ક� �િતના (ખીલ�)- જલાE�Aન ખીલ�એ Cલામ વશન ઉખડA

ખીલ� વશની Bથાપના કરA.

� ઇ.સ. 1296મા જલાE�Aન ખીલ�ના ભWી� & જમાઈ અલાઉ�Aન ખીલ�એ Sદ6લીની

સ�ા જ6લાE�Aન પાસથી xચકA લીધી. (1296-1316). Mયાત કિવ અમીર ]શરો

તના દરબારમા હતા.

� ઇ.સ. 1316 મા અલાઉ�Aન ખીલ�ના અવસાન.

� 1316 થી 1320 J4��Aન �બારકશાહ: શાસન.

Page 20: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

19

� �8�8/�8�х �ш :-

� ઇ.સ.1320મા wયા&�Aન તઘલખ તઘલખ વશની Bથાપના કરA. તના સમયમા

‘ડાકચોકA’ ટપાલ પ7િત દાખલ થઈ હતી. ઘોડ�સવારો કાગળ લઈ જતા. ટપાલીન એ

સમયમા ‘હલકારો’ કહ�તા.

� "યાર પછA મહમદ *બન તઘલખ (1325-51) આ5યો. તણ Sદ6લીથી દોલતાબાદ

રાજધાની ખસડA અન ફરA દોલતાબાદ થી Sદ6લી રાજધાની ખસડA.

� તાબાના િસ[ા ચલણમા �Fા.

� તાqજરના હબસી �સાફર ઈ�ન4તા ભારતની �લાકાત આ5યા હતા.

� [1351 થી 1388] મહમદ 4ઘલખ પછA Sફરોજશાહ તઘલખ: શાસન આ52.

� 1398મા નસmદAન તઘલખના સમયમા 4ક� વશના ત�ર લગ Sદ6હA પર આfમણ

કરAન Eટ ચલાવી હતી.

� �9�� �ш :-

� ઇ.સ. 1414 મા *ખ�ખાન (*ખઝરખાન) નામના લાહોરના હાકમ Sદ6હA ઉપર સયદ

વશની Bથાપના કરA હતી. [ઇ.સ. 1414-1450]

� ઇ.સ. 1451 મા બહલોલ નામના એક અફઘાન સરદાર� ‘લોદA વશ’ [1451 – 1526] ની

Bથાપના કરA હતી.

� ���,�ш "0���� :- 1451

� Bથાપક : બહલોલ લોદA (1451 થી 1488)

� બહલોલ લોદAનો .W િસકદર લોદA (1489 થી 1517)

� િસકદર લોદAનો .W ઇ�ાSહમ લોદA (1517 થી 1526), 0 લોદA વશ અન Sદ6હA

સ6તનતનો છ6લો શાસક.

� 1526મા કા�લના બાદશાહ બાબર� Sદ6લી પર આfમણ ક23. ઇ.સ. 1526મા પાણીપત:

થમ 27 બાબર અન ઇ�ાSહમ લોદA વuચ થ2 0મા બાબર �"યો, અન �ઘલ

સા�ા<યની Bથાપના થઇ.

Page 21: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

20

!������:( %&;<( ���� (1336 - 1565)

� Sદ6હA સ6તન કાળમા દ*+ણમા સ�ા Bથાપવાના ય"નો થયા. થમ આfમણ

અલાઉ�Aન ખીલ�ના સમયમા થ2.

� મહમદ *બન તઘલખ (1325-1351)ના સમયમા દ*+ણમા િવજયનગર: SહU� મહારા<ય

અન બહમની &લતાન: રા<ય Bથપાયા.

� વરગલના રા�ની હાર થતા �દવJળના બ ભાઇઓ હSરહર અન �[ાન િવ�ાર�ય

Bવામીએ િવજયનગર: રા<ય Bથાપવા રણા આપી.

� ઇ.સ. 1336મા 4ગભvા નદAના દ*+ણ Sકનાર� િવજયનગર રા<ય Bથપા2. આઠ વષ�ના

iકા ગાળામા આ રા<ય 4ગભvાથી છક કXયાJમારA &ધી િવBતાર પા92.

� મહ"વના શાસકો :- હSરહર, �[ા, JHણદ�વરાય.

� JHણદ�વરાય ‘યો9ક�’ નામના ઈજનરની મદદથી દ*+ણ ભારતમા નહ�રોના બાધકામ

કરા5યા હતા.

� તાલીકોટાના 27મા િવજયનગરનો નાશ થયો.

� �&��� �����

� દMખણ (દ*+ણ)મા ક�ટલાક અમીરોએ બળવો કયo. હસન નામ કાબલ અમીર દMખણનો

&લતાન થતા બહમની સ6તનતની Bથાપના થઈ.

� આ બહમની રા<યમા મહમદ ગવાન મહ"વનો વ�ર થયો.

� બહમની રા<યની પડતી થતા પાચ ાતો – બી�.ર, અહમદનગર, ગોવલક�ડા, વરાડ

અન બીડર આ પાચ BવતW રા<યો બXયા.

9 - રા યનીરા યનીરા યનીરા યની શાસનશાસનશાસનશાસન- યવ થાયવ થાયવ થાયવ થા

� િવધાનસભાના સlયન ‘િવધાનસlય ક� ધારાસlય કહ� છ. MLA (મ9બર ઓફ

લqજBલSટવ અસ9બલી) તરAક� પણ ઓળખવામા આવ છ.

� MLA ની y ટણી લોકો �ારા "ય+ પણ થાય છ.

� Cજરાતમા િવધાનસભાની વત�માન 182 બઠકો છ.

� 1 સ2?ત યાદAમા – 52 િવષયો

2 રા<ય યાદAમા - 61 િવષયો

3 સઘ યાદAમા - 100 િવષયો

• Cજરાત િવધાનસભા: નામ – િવ�લભાઇ પટ�લ ભવન છ.

Page 22: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

21

8 - ભારતભારતભારતભારત થાનથાનથાનથાન, સીમાસીમાસીમાસીમા, િવ તારિવ તારિવ તારિવ તાર & ભપભપભપભપ

� ભારત – અ+ાશ :- 8.4° ઉ�ર અ+ાશ થી 37.6° ઉ�ર અ+ાશ

– ર�ખાશ :- 68.7° .વ� ર�ખાશ થી 97.25° .વ� ર�ખાશ

• ભારત: એિશયા ખડમા Bથાન દ*+ણ Sદશામા.

• ભારત દ�શની .વk બાwલાદ�શ, 9યાનમાર અન બગાળની ખાડA.

• પિ�મ અરબસાગર,

• ઉ�ર� ચીન, નપાળ, }ટાન, અફઘાિનBતાન

• દ*+ણ SહUદ મહાસાગર, |ીલકા

• વાય5યમા પાSકBતાન

• ભારતની ઉ�ર-દ*+ણની લબાઈ આશર� - 3214 Sકમી.

• ભારતની .વ�-પિ�મની લબાઈ આશર� - 293૩ Sકમી.

• ભારત: +Wફળ આશર� - 32,87,263 ચો Sકમી.

• િવBતારની v�Hટએ �િનયાના દ�શોમા ભારતનો fમ સાતમો (7) છ.

• વBતીની v�Hટએ �િનયાના દ�શોમા ભારતનો fમ બીજો (2 ) છ.

• ભારતમા Jલ 29 રા<યો અન 7 ક�Xvશાિસત દ�શ આવલ છ.

• ભારત: ��=>? ��@��� AB"?� િશખર 8611 મીટર ઊy છ. 0 કારાકોરમની

પવ�તમાળામા છ.

• Sહમાલય: નપાળમા આવE �િનયા: સૌથી �y િશખર ��=>? C��D"? છ. 0ની

�ચાઈ 8848 મીટર છ.

• ભારતના બી� િશખરો – 1) કાચનજઘા 8598 મીટર,

2) નદાદ�વી 7817 મીટર,

3) બSvનાથ 7138 મીટર.

• ભારતના પિ�મ તરફના અરબ સાગરમા લ+�ીપ અન િમિનકોયના ટા.ઓ છ.

• ભારતનો દSરયાSકનારો આશર� 7517 Sકમી લાબો છ.

• કXયાJમારAથી િવgવ_ત આશર� 800 Sકમીન \તર� છ.

Page 23: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

��������� � ��������

��� � �

�� ������������������������� �� ���������������������������� � ��������� �

������������� ��� ��� � ����!�"��

���� ������ #�$����� ��%���� ���������&'(�)��� *�+&� �(��� ,��&'(�����

*�+&� ������ *&� -�.�!���� (����� *�+&��� *$/��� ���0��� ������� 1��� ,�

��&'(�����2����*3� ���0�������4����

�� 5������� 6�7�� ��'(��� 8��9� *�������� �����-2��� ��%�� (: ���� ����� ���

���$ .����!�;�������1���*�<�������*4��������)�=������������ � $*��2���

��%��*�>�����?!����

�� ���$�.���������%��������������� ��@�����#���� '����� ��&'(�����*�+&�

��?!���� �� �(����� 4�� $*��2��� ��%��*��������������##� ������*������ $�=�

�&'(��������*����1�2��������&'(�����*�+&���A!����

�� �������� ��� ��� ������BC� ����!�"���

�� $;������$D(���������(����E����CF � �$;(��� G#�2����������� ?����&�

5���A������5���� �(�����H9����I*�� � �J���=�����K����������� �$�(�����

6�������+����

�� ��L�J��#�������*M�����&�������� �6L����N��&�(�: ������9�������������

���&���������������-�.���4����������������4���

�� $;���� ��$D(��� ����� �������� ����#��� � ��%������ ��=������9��� ���?����

���&�����������������������������1������8 O��������9���?!����

�� $;������$D(��*�+&����(PQ�D1������9������?!�����

������� �� ���� �� �������

�� ��L����*����������*4��������)�=������ (����� ��%���� ���J���������

��&����$���#��� ��J�R������&�� �(S�T����������(��?���(����

�� ������� �*4����������� ��� ��� �������2��� ����?!������������� ���4�N���

������&��������������IT���.��F�����������*���������

��������*�+&���&'(����2���*���!����

�� N�����������(�# �(�������������������������#���#� (�����?!����

Page 24: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

���� ��� � � � �

�� ������ �������

�� J�������#�-��������IM*$���@�U*�����$� �B������������9��J�1�����(V�������

����4����

�����IW��J�������#�-���������������#QX&�J�������#�-��

�� ����� �������������

�� $DY ���1�1����8�����Z[)�=��8�A��4����

�����#�-�9�������(��4����

��1�1���#����J1����*&��(��4���

��1�1������1C�������I*��1��4���

����I*�����\����]������Q���9��������Q9�����0���,����#�-��(��4���

�� �Q9(��������� ����#�����#���B�J�����) O������4����

��� ������ ���������� ����C#�����*����(���#��,����#�-�����J�������������

*�C�����(�����������(��4�����C#��������*��*$/����_��(����9��1������� �4���

%�����1�#������ ab&����������:��1J�E���) O�C���_��(��9�1�����.��������� �4���

�� ��9����#�-��#�-������6#� ������(��4�����������������4���������

�#�-�����1C��������'(��*��: ��$D��c�������$�d�����+���Y��I*��1��4����

�� � �������� �! ����"�� �����

#�� ���� �"�� � � $���� ��C#�� �#��������� �����������@�������6#� ���(���be��� ab&�� ��1�f� C��� gh6#� ��� :��1JE�� :��1JE�� gh6#� ��� �� �� �� �� Q9(����� �(�� '(�� � ��� -'�@���� �0��� J�.������1�� *�L9��('���&������@���

Page 25: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

igh6#� ji������ji�(���beji��jiH#���i$���9��ki

� $�� ���� ��"�"�

'(�����6#� � �0��� 1�$�D#��1��

gh6#� � ab&�� ��1�f� C��

gh6#� � �������� $�\��������

������� ��C#�� �#��������

���6#� � ��9�� 1������1��

��������� ��� �%��������"�"������������������������������������������������ ��� �� ���&'����"�"����

��) al�����g�'���X�=������.�����m�;�@�U*�����������������m�n;-�(���4���

������������@����(��4����

��(���"�)�*��+� �� �� ,-��.� ����

��� /���(���"� �+ 01��23 �"����� ���

�������� ��\��.����4W�1K��gh�6#� �

���o1���\�� ��gh6#� ��1������������

��9�p�c+�� ��-'�@���gh6#� ��4W�1K�

���9�.���� ��gh6#� ��\��.����Q9(�������@���

�������� � �����@����gh6#� ���$����q� ����������

���2����� � ���&�C+���gh6#� ���

��.����������

�#������!��� �

��������!���$���������@����\��.�����

��4 5��6�)�7����� ��"� ���

�� J���������L����r aX�����4���

�� ��@*$����$�$�������Esb+ �$�t����J���2���@���#8���4���

���!��#������r aX������4����-2����&C��4���

��8 �9 ��� ���"�� ( � �9 ��� �

��"��

��%�� ����� ��%�� �����

�]���� #�� �$����q� � )�Q��+�

�]���� r���� -'�@�� Q�N���

gh6#� � ������ ���@��� ��J��

������� ��� � �

����: ����.�������������: ����.���������������� up����.�����

Page 26: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

��� ��:";���� /�����

�����#����������#����r aX������(�������@+����9����

����������.f������*�����������&���9���4���

��.������r aX������������9����

��#�����������������1����������#���������*�+���'#������

�����������+*v+�c���9����

����.���I*��1���$�w��4�*������ �(���$�d�����������1�������

��J�����������J���x������������be���Iy����4�����

��� ��� �� <=����> �"� ���

#�� � <=����> �"� � $�� + ����

�� ��\���1�� ��� 1o���� �1���Jo��(�&��� �2����&� ���@��� �&2����U���&���Q9�������������� ��v(�� ���6#� � ������9���� 1���fO��1K�� ������� $D(��'#*����Q�W���� �����#�� ������� ��Q�������U�������� �����#��� ���@��� $�$���*X�-�

�� 9��#�)��� �&�C+�� (�����z4��������� �1���Q9������� #Q�1��� �]���� �@: O���8 a1��� ��9^+� IW������ �����(����'#*����(�&�

�� �?9)� ."?6�)?�)��?��� �?� 7�?�-@"�

�� .��i{.�y|i*�#� �i*�i }i 1���C �

�� ���*�� ��i�@: �-i*�i }i~�~i���C �

�� I���i9���+i*�i i }ir O����C �

�� �������#���i9���+i }i�~�i���������

�� ������i���i+* � �ii}i����(���i.�yi��5��

Page 27: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

���� � ��� �

��A�B:�� C $����+A�(�BD� ����

�� ������������*�Q&*������#��������*�����9�9������� �cZ�'(����#����

(����*���

�� �������������9�9�2��� ����

�� ���� �������� Q�W�����������;����&����1���������������#���������c�c�

,����9�9��$�,����

�� �������9�9�2���8 aM!����

�� ������������������������������!�2��� ����

�� ���(���������!����9������*����������BC�������\�*+�����������

�������#�$����������+�����&����M������9�����v����

��.)�. �E�����F�� ���� ��������

�� �_�������#���(������S����9�1���������������������&��*��������%����

����������(����

�� �� �(����$�(������������ �����U*������#�������������4���

�� �� �(�*4��)����'#N(��*��8�������%��@�*�!�����

��6�����F�� ���� �������

�� ��9������������BC���(����M�����$*�������!�2��������!����

�� �G��( �)��X��������I4�������������%���J�R!�����

�� ��9��*�L9����(���M�����$D�#��� O�����#���(�8� �'#N(��*��W��@�*������

9���.�����#���&��(������9���(�8����*�Q&*������#������(����*���

�� ���������������#�<������9�2������%��$�@�!�"���

�� 6���� ���/�"����i+���������L����$D(���S���_\����������#�7�����

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii9��9���(�����_�F���G�����'(��i

�� �� �(����� �����5���9�(��)��������5���������������

����������������iiiiii�����(�����8��������=&��@��-�9�����?����

Page 28: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

�� �-�"H����.� 3 �����

�� $�'#������) O������������L��(���&��6��*���9�����(N#���+����!�;����

\��<��������(���"�(����

��6��*�������������c$�(��6$;�4���

���� �� �� � � �

�� ��I��� ��� ������� �1_������ IM*�#����� 6�� ���� J����������� 4��� ��=�

�1_���������#� 2������.�y����6�7��������������4���

�� J����������.����$D��c����'���4���

�� �� $�����������Y�� ����2���IM*�#��J����������4���

�� ���IM*�#�����*�L9���I���J��������.��2���@���������4���

�� �����IM*�#�����J����$�t����6����9�� �����4���

�� J���������_���&�C+����$����q� ����������������4���

�� �v#�����(��������9�c� ����� '�����4����� $������������+���(���������4�����

�(��������&�����@�����9����� O�����$�������4����

�� J���������#���#��������8��9c����c<9: ��� (�����������I���*����Iy�1�$��@���4���

�� ������������_�+C ����@+������W������*(���������I���*�������� U�c�(����

�� �Y�$��i!�1��i6�i�����Ii��*���i���i�i8��9����i�������i{�k$�ki���&i��|��

�� ���6#� �����*��1�������C���*=�����*�������1��9���4���(� �1�9�#�����

#���������&����+��9����������1��9���4����

�� J������� QJ��c� ���6#� ��� 9������ Q9(����� JE����� �&�C+���� �� �#)���

\��.�����1����@�� ���.�����*���#������.������������4���J��������*���#�

Iy�1���$*������������ �#F�+�+�2�������6A����4����

�� ���#����L��1��� 8��9c�� $� �.*����� ����c� �1���� (������� .������� m�;�

���������_������������4���

�� ��Q&��.���������.��������������#���� $D#����8��9c��1��.)���������1�C)���

.�����������4����

�� ������1C����i������{fO��i��k��|�J������������9��������1C�4����������&���

�v�� �����������*(����4���

�� ������1C����i�������{fO��i���i��|�J����������O����������1C�4�����������W���

9�����#� ����(#�������9��1�I������*(����4���

Page 29: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

�� ���&C� �:�� OC�� 1�N��� p��'���+���� J������� 9��� � �� 4��� ,� 8��9c�'#N(��

����W�����c� ��������+��� (��������� ���,�����9�c������'�����( ��������� ��

*&���N�����z1��(z�(����*��: �����,+���-��Z���9����������� ����

�� J�������'#N(����������W�������e��e���������4���

�� ����@+���*�����������(���������%���1C��

�� ����@+���*��*��������(���������be����1C��

�� J�������g�'���(��c�8��_�����+�� ��sv���� ����cv������*�#� ���(��c�

8��_�����+��� ���sv�������$�����������*��4���

�� Q9(���������Q1'��������'(��������&���@�� ���*�����������4����

��?��� � �� � � �

��� ������:������ ���� �����

�� ��9���������9�#����� ������������)�=��(��1��� �� $������F����������

���&�������'#N(��1�#� ��?���������������c���v������L���6$�$�$��������

(�'�v�����+������ �(�p+����(�����c�J�����?��������#� ������*����������

*����1�i��+�i#�.�@�i8 O��i(��k��

��. � ��� ���� ������� �:"�"�� ��� ����

�� �(�(��� �fO��� '#N(��*��� �(�(��9�#� (�����?!���(: ���� �(�(��� �����(����

����#��������1�(����������u@�#�� '#N(����f�����u@�#��1����6$;�@�*M���

9���?�����

��J���K)��� ���� ������

�� 1�9�����# up�����9������_����J�B��*��6��M���� ����� ��_�����¡������

�� ��������� @���=� ����� ���� ��1�C#���¢��1\�9� ���� ��� *£��� �BC� �����

��BC�����(����

�� ¢��1\�9���#QX&����9�L)�������1���������� $ �����%������*£����BC�

��BC���N����

������ ������� ������£���¤���8��_��+��$�w����?���(�������� ������� �����

�£���¤V��8��_��9$�w����?���(�����

Page 30: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

��L*9��. M����

�� �(F�J��������FL9�c����M�����������.�)���N�O: � ��$ ��F����v�k�

�� ��¥���#�#�F����#�� ��

�� )������L1�����IW��$�������

�� ���&������&��$D(1K��)���#���1����'�N���FM����

�� ������������� ��P����$ ��F�����%��QJB����

�� ��%�������J�������������&���b��6��������9��?!����

���� � �

Q��� ��

���"�� 3��1�������� ¦�N������������*���������6J��*�+&���������

��'#�����0���4���4�N�����������������'#�2���$���C&������4���9���%��$�Q�D1����2� �� ��

4����

�� R �� ��.;�����N����J����6$;�����('�����2�����('�����1������#����IW����

'����� ����0���4�������'#����4������§��$ .��4�������*����������$� ������*�

4��������¨�<�+���@��J��*��©J��4����y �������C �J������������'# �-����,�

�������@�7������������ ���. �� 9�8���(z�4����

��E 5�S��N��� ���K�����¦�N������(��&���

�� �1J1���Cr a��*�����0���) O�ª��J��������&�C����� O�C��'#����� $�$ b+��9���

������4���

�� ������������������J��#���*(������������9�����0���4���

�� «���-+���*�����0�������'#�2���1JC� a(��H���������J����*� ��=&�H1��

������4���

�� ��'#����4���������J��-���+������b+��&�������4���

�� TU�� :���$;)����¦�N������*�+&��

�� ������ !�1��� 8 O���,� ��� 9�������� U��� ������ ���� $;���� ��$D(�� ) O&C�

��������

�� �,���=���������J���*�������,r����q� ���9£!���4����

Page 31: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

��

��9 :�� � �� �¬�����*�C�������¦�N�����J���1���­���C��

�� «��c������+��� �¬�����­�����*(������C����'#���J1����®BJ#��F2���

1&���4����

�� �����G�����V���6�)�� ����� ��� ������#���#���

�� ��#���#��� ���� #���,� ������ $#�� ��#��� L��� ���T��� 8�\_� �(�

=�L����$���$#����#�¯����9�������������(����

�� N������#�$�������#���#���� �: �S �T���� ������2���9����������?!���(: ���,�

�(�,� �: �9���������-�.�: ���(: ����,��,���������������������-�.���4����

���N�O:���O�������;���23 9/������

�� %�! ���� �� �����'#N������u@����$��������$���C&��� U��� �: �S �T���°9��

����(��������� $�@����]<!�'#��cN: �¦M� ������(������*���������� $������4������

J��������6����������Y��«��c��������$������4����

�� P W�N������KX9H ����� ���u@�#�4����2���$���C&� �: �S �T���°9������?!���(: ������

J�������9�����*(�����u@�#��,�(���'#N������������4����

���-Y:����;���23 9/�����

�� S a(#�t�2�����'#�� ��������¯���� $�$�w��:�����2�����,t�����S a(#�t����'#��E$���

����@�*M��������IM aMb+��8����4��������9��1�)��8±�4����

���A�B:����;���23 9/������

��Z�:����� V��I�)[����#������

�� ��9����5�����F��$�����*(���*�� �������������������������(����

���2�������_��()���$�����1������.�������7!���(: ����

�� _��()��� $��2��� ��� �(M�) O&C�J���L����u@�#�4���L����u@�#2��� #QX&�

6�� ;���S���#�#������4������(������*���(��������*����������c�����

*&�4���

Page 32: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

��: :�N�O:"�����

�� '#N������ �(�(�� � 9���������� '�N�����H#�� �(M����� 9�������� '#�����

�����(���9'(@���\������������u@�#�� '#�����.������(����9A �9�1�

������4����

��� �� �:�����

�� 8���� ��+� �(�(�� � *������ *M��� 8����\��� ��#���� �5����� _�#�

��*(�&���������9���9������4���

�� $�t�������L�9�����@���*�����4���

�� � $�"�6�)��)� �; \/�"

�� �����������'(������������

�� �$����q� ���J����+²��

��gh6#� ����`O��) O���

�� ��������Q9��������-�*����

�� �(���be�������&��

�� �����������1�9��

�� *�L9������J��1���

��� � � �

�� O:� - �S����Q9(�������*��x������������Z�[&��c������������v���

�� Q�]�� ��� ����v��������������*�L9�����(����F���������1������ ��X$=��

��� �9�����

���� � ��� � �� � � � �

�� ���'�1����@)�@��������c+������?�up��*�������'���������*�³����

�� ���'���� �������'�@+�_������9����

�� ������� .$������� @9�@+���� IM*�#����� $�t���� 6��� ������� $���� ����

7��'+����� ��� �Y�� IM*�#����� *&� 6�� @���� 4��� ��������� �������� �

-+�����

�� ���������be�������^F��� "���4����

�� �#���� $�t����6�� @���������� ������ '���������9�� ��\����#�2�����X�=�

���������4���

�� $�t�������� �1�������������� O$��#QX&����'�������4���

�� #QX&�1����C����$�@������Esb+ �6���$�t����*��8��� Z�Q\���

Page 33: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

�� Z�Q\Q���� �Z�Q\��������������

�� IW�´���*���6��*1�8������J�����������������������µ����� �6����

����7����4����

�� �$ ������$�@������Esb+ �$�t����6�������������@����

�� $�t���������I�IM*�#�������#� ���

�� ¤�v� �!���*��������+����� �(��#� ���������*�'����

�� ¤�v�����+���#��������

Page 34: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

��������� � ��������

���� � � � �

�� ������������������ �������������������������������������� ���������������

�� ���� ����� �������!�"�����������#� � ������������������$������

�� %����� �����������"��������������������� ��������&'��(����

�� ����)� ����* �����+��,*-���� ��������������. ��� �����/����0����

�� ,*-���� �12��3�� � �)��+����%����� �����������456����

�� ����7����������"���89 ������:���� ������'��������,���;���<������� ������ .���=>����

�������

�� ������������� �����

�� �2������'����?� ��������@���A����� ��* ��������������B������)��������'��

�(�� �����C�� ������&'� �D'��D�����������

�� ����)E ��'�����>�,��������F G� �������� ���'���

�� ������������

�� �����"����������� �3������7H�I'� �3���������'���J 3�������� �KD�

��� L�����+� �KD������������D:� ���������,(M�3�� ��������

�� �N�O(��F� ����,����P������ ��>����&'Q��(����

�� ���������R�����>� ��>����&'��(����

�� ��������.�����JR�B��3�� ������ ����������D:� ������'����S����

�� �������� ���������������

�� %���� �������� %9 �KD��� ��>���� "���(���������� �T���� �%��� %UKD��� ����������(����(<��

�� %������������O(��JR�B����>����E������V���.�� �������K����WX� � ������A�� ��������YZ6���[B�������[����K���[�����������[������[��[��'�

�� 5������[ ��[ ����[ �\[ 3�� [������B������[ �������B�����2���������� �>��JR�B��������@����������������$�����[JR�B��[O(�[��&'[A�� ���[�(��]�

�� �������������

�� _:���� _:�%���%UKD���������������%������������(����

�� ��>��A�� ���ZI �`��,���Y�D:��'������&'Q��(����

�� _:������������D��X� V ��� ���

�� _:��>�JR�B����(�������)�<�����S����'��

Page 35: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

��

�� ��������� �����������������

�� %���� �� ����� C�� �� ��'��� ���&��JR�B��� �� ����� �� ����� ������� �?� � ��'��

� ������&'Q��(������

�� JR�B�����:��'���'��������������D �������@�������a�'�� �(������@��������

;�.�b��, �������.���+���H���

�� ���� ���!�"���� � �

�� �� �����.���B�1Xc ��N ������@���������K����

�� .���B�1Xc ��N ��,���JR�B�� �����. �� ����� � E �%��� �Z:�� %���� �� ����� V ���L���

O(��6�d�(6����JR�B��.�e ���

�� ����� �E �<���.���B�������. �����!)����)�D'��.���BL������(��f G���6�g���

�� ��� ���!�"���� ���

�� JR�B�������!)��������@����������������

�� ����!)������h'�������������������������

�� )�'��������������h'�����!)�����������������

�� ��� �������!)�L���;i56����J ������� �E �<������@��������������&���

���� � � �

�� F ij�����:������>��,k� 5�����I���

���;i����>������������� ���>�

���B� ���>��������4����>��

�� #$%���&����

�� ;i����>�F ij������'�����������3��������I���

�� ���D����(�����������e� ��!D�<�+�����I���

�� F ij��������@������� ���D�������@� ���������9�����l G������������������I����

�� �����&����

�� B ���>�����3��������I���

�� F ij����>����Bj(���� ���3��L����>���;�P�����,������'���� ���>�����>��e� ��

3���m����������� ��,���n:���� ������)���?����� ��I���

�� ����(��>����'����o ����>����'Q��"�>���+� �������@������

Page 36: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

� �

�� ������&�

�� F ij��������'(�������������������A�+���� ���>�I����

�� �����������%p�B�������e� ��QkE�B������e� ��,K����6�Q��

�� �"�����6�����������'�A G�������!�� �����>�L�����7>�����I���

�� QkE�B����B �>������%p�B����������I���

�� 3�B�&�������q����� ��a��3����

�� �� ���>�������B�>���� �+��F ij�����A G��O����)� � ��B�����@� �I��� �������>������

���,B��r�����J+�?�(o����(���

�� �� ���>�����s����� �+��,��B����3@'������I����

�� O(��=>����>���� �+��:�t������>��� ��4����>��

�� 4����>���;�u�����.�3������

��'(��������. ��O�>�Q�,���A Gv��4��w�Q���,x����

��)'(�����;i����>��B ���>�,����� ���>���,x����

���� � �

�� �>����������+��>����?� ��;��(��(���I����

�� 3�� L�����+��>�aD�����+��>��3�����D��0������(��� �L���������?��6�g��

�� ���y�����eKP�O������������� ���N �����"����z����O����;��B{��� ����.�W��e���

�� �Q�� ���������������V6�����

�� _���K(�����|9 ��%UKD��� ��B��:������'��>�O. .�.+5���6�g��

�� ,* ��'� }i~>������ ����� D�����������D���� ����� � � ;����� e��� .���7�����

�3�����x��� ���

�� ����B�������� � (��.���� v�����D �e������ ���x���>�� ����

�� ��+��>�3����,�(����,s�/�*+�%���%� (,-�� � ��� �(����,s�/� �'���D��� ��eKP�

O����� G������ � �����+��>�����D�� ����� ������������D���.�. ���������������

� ���e���,s�/����������D���� ���

�� ��+��>�3�������7����������������������������&��(<�� �����

�� ���!K6���'��� �������+��>�,� ���K6����

�� ������0��������� ������a�3������. ����� ���

�� +����3����������'�,���K��� �=�����KP���������J���I���

; G@l G � ,.+�������

�3�� ��� ��+��>���

J ��5��������I���

Page 37: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

���� ��.

�� �� �� ���JR�B��2����.�� �����o �(����������'���B�����������

������B������NO(�� .����� .�"����K����I'���A G��,���,��s����K����� ��B���,���

�>�������>�����B��� �(�������&������������J����J���"aD��������� �����>�

��������'���B������3������������

�� �!����� �>�B .�W�L���,�����( ��� ���D�B�������B�� ��������������� �3��3���

��. (��JR�B��������:�� �����'�������

�� D� ��1���� ��� ����. �������� �����"���������F����������������� ����. ���3����

�K����� ���

�� �����������3�� ����;���%�(��(�>���A�+�������O(����*�� �%�� ��� �� ���?�(<��

���.����� d. �>� �������������� �(<���������B��9 �KD�,���3�� ��Z:��

�����������?�(����

�� D� ��1������@ 9��O. ��+��+���� (���.�+���F����.�����+����������H�� ���

�� %����� �����3�� ����O(��=>�6�.��.�b�'Q�;���<��:��<�,����� �2��������?�(<��

���� � �

�� / 0�������

�� l G���� �����=� �������� ��� !�� ������l G��L���1���� �(���,������� � �� ���!>��

�����I����

�� / 0����1�����#�23�4&����&�5��

�� ������@�;����BK��l G����������.�3��BK��l G��������l G��o � �BK���l G�����

�� F ij��L�����KP��WX� �l G����'(�� �3������������e�����XG��I����

�� 6����#�7�����

�� ���@�;����.��)���(������;�u��:������>��I����

��� F ij��������@L���1~> �����

��� O���'���9�����15.2�

��� ��6��,������@���1�3��

�� ��9��L���l G���'� �)L����������

�� ���@�;������(��)_�� ��� .����D ��D����(H�����������j(������(����� �'���Q@����I��

�� 6����#�7���.#�23.4&.8����.5�[��

��� ��q�[���@�;����

��� A���V [���@�;����

��� ;i [���@�;����

Page 38: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

�� ������� ��������������B�� ���������B����+������������A G �d. �,� ����; G�'��

�� ���������!������������e���A�+�������.��� ����s������������.�� �����UK����� ��

(���������B�,���� ��������,� ����; GS���

��� � �

�� R�����1����6�Q� ���������D���E��%D�� .�(������%p��QE��%D��E ���� ����������

�"#"��,����� ��������

�� �����V��0���$�Q"��������

���� � � � �

�� 3�� �������'�� �����'�L�����?������6�g�I���

�� 3�� �������������HZ:����(��I���

�� 3�� ����������~p. �,������#i����� ����� ���3��,��������3������� ��I���

�� �����3��������L����1����#i���I���

�� ���3�������L������:����#i���I����

�� �%

�� ��93���

�� �}� ��x����� ���

�� �#�B�� ��������

�� ������� G��>���

�� ����.�.�~���x������

��~p. ������.��w G�����

�� ������

�� �}� ��x�� ��

�� �#�B�� ���������

�� ������ G��>���

�� ���|9 ��%UKD������

��~p. ������.��w G���

���� ���� � � �

�� �T����3�� ��� z������3�� ���,���JR�B���.���L���O��>� �3�������o ����

�� ���@������W�'�.���'�����?.�����.���,���JR�B�.���'���� ��?.�����.����@ ���

�� %������ ����� z����������)*D���%) ����� ��������������

�� �N�O(������F��������� ����:�����@�����o G����1�����������<K������H���

�� ���� ���:3����)������������;�����

Page 39: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

���

�� <���� �� ��������������� ����� ��'��������(��%���<UKD�����������}G� ������

��R��L������B���o ����

�� ������������������X� �����")���}� ���.�W���,�+�������������� ��������� �� ���

}��@� ,��� ���X� �� ����. � �5��� ���� ,��� �v>� -��d(�����B�� ������ �����

��F�4� (��O���+����������=��������,4;�* ����>����� ���'���

�� ��R��������O!��� ����� �������.���������O ��� ?�� ���'�,���O!������ ��@���

O ������D�Q�A�+����Z�����

�� 12��O������ ��� ��� .�� �����������������T��>�}��������BK�� ��,����� ��� ��

?.��������(���T���� z������B�D��� ����� ���D��������:������B���R��������

�����(<������

�� �����D'� ������C������B���������V������o �����@������) �� ����.�W+����u�����

�� ���.O � �� �������B(�����@�����.���,�� L���������?�(6������������ ����

�@ ��������.O �����������D����:������ ����� ���D����)��������!�,�<��

�� �������@���D��<������ ������R�����O(��������K�����

�� ��� ��������)���<��������

�� #�B�� ������R��������3�,������������� z�������D'���G����� �������H�� ���

�� ��D���B* �����;�������D������ �����@'������D��������!. ������������� ������

3������'����F�����&�����4��3�<�����((����R���I�D���� �����JR�B����������

������� �4�B�7��,���}i~>���������>���(��V���� ����

�� J �����D���������.��� ����!�?����������� ���V��%������ ��L���,�����

(6����

�� <D�(�� ��� ��< � XG�� :����� �:��D�� ������ ��(�4� ,��� ����4��� ��������

������'���R������B�D�����Q�����D@�,�������D'��Z:������>����������T���� z��'�

I��>��� ����

�� �N������������. �D������,+�������� �QE���������� �������� ����K�� <�

��������D'�����Y:��������������������������* ��� ���D������� ����'��������

�V�����

�� �� ����� ��a��� !. ��� ��Q�� � � ���� a����� ��� �� �@'�3���� ��'�

����(��$�� ����@���������������

Page 40: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

��

�� 12��#�B�� ������>���������� �3 �D���;�D��'�������B9���� ����������(����R���

(�����

�� �� 1��� � �D��0��� �� ����� ��K�� ��(�� �5��� ���� #�B�� �������� ���� �����

�:��� ������������

�� %������ ��������������R������?� �(<�� �����o ����G���� ����J ����F G>��(<�

������

�� ����.O ���� �����B� �5���������)�����,�<��

�� �5����4�����J. �������������'��������������L��������I����

Page 41: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

40

ધોરણધોરણધોરણધોરણ – 8 :- સામાિજકસામાિજકસામાિજકસામાિજક િવ ાનિવ ાનિવ ાનિવ ાન (Sem. 2)

1 : ધા મકધા મકધા મકધા મક - સામાિજકસામાિજકસામાિજકસામાિજક ગિતગિતગિતગિત

� ��� ���������� :-

→ રા� રામમોહનરાયનો જમ 1772મા બગાળના �ગલી �જ�લાના રાધાનગર ગામમા

�ા�ણ ��બમા થયો હતો.

→ તમણ 1821મા બગાળ�મા ‘સવાદ ક#$દ�’ અન 1822મા ફારસી ભાષામા ‘િમરાત-ઉલ-

અખબાર’ નામના સમાચાર પ.ો શ0 કયા1 હતા.

→ 1828�� ����� �� ������ к��.

→ રા� રામમોહનરાયના 2ય3નન કારણ 1829મા ગવન4ર િવ5લયમ બ6ટક8 સતી2થા

ઉપર $કતો કાયદો ઘડ<ો.

→ =દ�લીના બાદશાહ8 પોતાના �ગીર� હક >ગનો ક8સ બાબત 1830મા ?@લડ

મોક�યા.

→ 1833મા 5�Aટોલ $કામ અવસાન.

� ����� ������ :-

→ જમ : સૌરાCDના મોરબી નEક ટકારા ગામમા સનાતન �ા�ણ ��બમા.

→ સયાસ લઈ મGરામા Aવામી િવર�નદ પાસ વદોનો અHયાસ કયI.

→ ‘���� ��� ���� ���’નો બોધ આKયો.

→ ‘�������к�ш’ નામના Lથની રચના કર�.

→ �.�. 1875�� ‘ ����� ’�� ������ к��.

→ =હMN ધમ4મા પાછા લાવવા માટ8 ‘PQR ચળવળ’ શ0 કર�.

→ Aવામી SRાનદ8 ઈ.સ. 1902મા હ=રTાર પાસ ‘કાગડ�’ UV�ળ AથાKW.

→ ઉપરાત Uજરાતમા વડોદરામા આય4કયા િવXાલય શ0 કરવામા આવી.

� ���!"#$ ����� :-

→ જમ બગાળના �ગલી �જ�લાના કામારY�ર ગામમા થયો હતો. તઓ કોલકતા પાસ

આવલા દ5[ણ\રમા કા5લમાતાના મ=દરના Y�ર� હતા.

→ ક8શવચ]સન તથા દયાનદ સરAવતી સ=હત ઘણા ધાિમક _ધારકોએ તમની પાસથી

માગ4દશ4ન મળaW હb .

Page 42: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

41

� ����� %����� :- (1863-1902)

→ જમ- 12-01-1863, $ળ નામ- નર8]નાથ દc

→ UV – રામ�Cણ પરમહસ.

→ ઈ.સ. 1893મા Wનાઈટ8ડ Aટ8eસના િશકાગોમા ભરાયલી અ5ખલ િવ\ધમ4 પ=રષદમા

હાજર� આપી હતી.

→ “ઊઠો �ગો અન hયય2ાiKત _ધી મડ<ા રહો” _. આKW.

→ ઈ.સ. 1897�� પોતાના UVના નામથી બjરમા ‘���!"#$ %�ш� �&’�� ������

�.

� '()�*� ��� �� +(,����� -���.

→ 19મી સદ�ની શ0આતમા ઉcર2દ8શમા રાયબર8લીના સયદ અહમદખાન અન

બગાળના શર�અb�લ lવા લોકોની આગવાની હ8ઠળ $mAલમોમા સામા�જક-ધાિમક

�Uિતનો 2ારભ થયો.

→ તમણ ધાિમક નતા =દ�હ�ના શાહ વલી ઉ�લાહના ઉપદ8શમાથી 2રણા મળવી હતી.

→ તમણ ઈAલામ ધમ4 અન સA�િતન મજnત અન PR કરવા ‘વહાબી oદોલન’

ચલાaW.

� �� �.�� અ���х�� :-

→ સર સયદ અહમદખાનનો જમ ઉમરાવ ��બમા થયો હતો.

→ તઓ ઈ.સ. 1857ના AવાતpયસLામ વખત સરકારાની નોકર�મા હતા અન ત

વખત કપનીન જ વફાદાર રqા હતા.

→ ઇ.સ. 1869મા ?@લડ ગયા અન પાsા3ય િશ[ણથી 2ભાવીત થયા.

→ ઈ.સ. 1870મા ‘તહ5ઝબ-ઉલ-અખલાક’ નામu સામાિયક શ0 કW1.

→ ઇ.સ. 1875મા અ5લગઢમા $mAલમ કોલજની Aથાપના કર�. l ‘અલીગઢ $mAલમ

Wિનવિસટ�’ તર�ક8 ઓળખાય છ.

� ш�х ��� :-

→ 19મી સદ�ના _ધારાની અસર8 શીખ સમાજન પણ 2ભાિવત કયI. UVTારાઓમા

2વશલા Nષણો Nર કરવા માટ8 અન સાર� aયવAથા માટ8 ‘િશરોમણી UVTારા 2બધક

સિમિત’ની રચના કરવામા આવી. શીખોમા ધાિમક િશ[ણની સાથ પાsા3ય ક8ળવણી

આપવા માટ8 અ$તસરમા ‘ખાલસા કોલજ’ તથા શાળાઓ Aથાપવામા આવી.

Page 43: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

42

� ����� ��� :-

→ >LE ક8ળવણી પામલા પારસી Wવાનોએ ધમ4 અન સમાજ_ધારણા માટ8 ઇ.સ.

1851મા ‘રહuમ-ઈ-મઝદરબન સભા’ ની Aથાપના કર�.

→ દાદાભાઈ નવરોE આ સAથાના અLણી નતા હતા. આ સAથાએ ‘રાwત ગોફતાર’

નામu $ખપ. શ0 કW1.

→ ક8.આર.કામા અન બહ8રામE મલબાર�એ પણ ધમ4 અન સમાજ _ધારણાu કાય4 કW1.

→ મલબાર�ના 2ય3નોન લીધ સરકાર8 ઈ.સ. 1891મા લ@ન માટ8 સમિત વય ઠરાવતો

કાયદો ઘડ<ો હતો.

� 1��%�2� 3*� :-

→ મહારાCDના �ણીતા સમાજ _ધારક

→ ઈ.સ. 1857મા Yનામા કયા શાળા શ0 કર�.

→ ‘સ3ય શોધક સમાજ’ની Aથાપના કર�.

� &4�2��� :-

→ ગાધીEએ Aથાપલા ‘અ5ખલ =હMદ હ=રજન સઘ’ ના મ.ી તર�ક8 ઠxરબાપાએ વષI

_ધી સવા આપી હતી.

→ અ$તલાલ ઠxર ($ળનામ)નો જમ ઈ.સ. 1869મા ભાવનગરમા થયો હતો.

→ તમણ ઈજનરની =ડLી મળવી હતી.

→ ઠxરબાપાએ ‘પચમહાલ ભીલસવા મડળ’ની Aથાપના કર� હતી.

3 : ભારતમાભારતમાભારતમાભારતમા રા વાદરા વાદરા વાદરા વાદ

� એ.ઓ.yમ (એલન એzટ8િવયન yમ) નામના >Lજના 2ય3નોથી 25 =ડસ{બર, 1885મા

મહાસભાની Aથાપના કરવામા આવી.

� $બઇની ગો�ળદાસ તજપાલ સA�ત પાઠશાળામા 28મી =ડસ{બર, 1885ના રોજ

aયોમશચ] બનરEના 2$ખ પદ8 તu 2થમ અિધવશન મ|W.

� તમા દાદાભાઇ નવરોE, ગોપાળ�Cણ ગોખલ, =ફરોજશાહ મહ8તા, બદ0}�ન તયબE,

ક8.ટ�.તલગ, =દનશા વા~છા વગર8 72 2િતિનિધઓએ હાજર� આપી હતી.

� બી� અિધવશન કોલકતા – 2$ખ દાદાભાઈનવરોE વષ4 1886

� .ી� અિધવશન મ]ાસ – બદ0}�ન તયબE વષ4 1887

� ઇ.સ. 1905મા ગવન4ર જનરલ વાઇસરોય ‘કઝ4ન’ બગાળના ભાગલા પાડ<ા. lન

‘બગભગ’ કહ8વાW.

Page 44: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

43

� 25657( 8��*� :-

� આ oદોલનમા બ=કમચ] ચ�ોપાhયાયની ‘આનદમઠ’ નવલકથાu ‘વદ8માતર$’

ગીત oદોલનનો નારો બની ગયો.

� l =દવસ ભાગલાનો અમલ શ0 થયો ત =દવસ બગાળમા ‘શોક =દન’ તર�ક8 ઉજવવામા

આaયો.

� રવી]નાથ ઠા�રના _ચનથી એ =દવસ ‘એકતા =દન’ તર�ક8 પણ ઊજવવામા આaયો.

� ���9ш� 8��*� :-

� બગભગની લડતન ઉL અન aયાપક બનાવવાu નx� થW. આ ચળવળના $�ય .ણ

લ[ણો હતા.

1. Aવદ8શી માલનો વપાર કરવો

2. િવદ8શી માલનો બ=હCકાર કરવો

3. રાCD�ય િશ[ણ લ�.

� ��#:�� %ш;$ :-

• ઈ.સ. 1907મા 25 રાCD�ય માhયિમક શાળાઓ અન 300 રાCD�ય 2ાથિમક શાળાઓ

હતી.

• ઈ.સ. 1901મા રવી]નાથ ટાગોર8 શાિતિનક8તન િવXાલય શ0 કર�. (ઈ.સ. 1951મા

‘િવ\ભારતી િવXાલય’ નામ અપાW)

� ��������< :-

• દાદાભાઈ નવરોE, _ર8]નાથ બનરE, ગોપાલ�Cણ ગોખલ, =ફરોજશાહ મહ8તા

વગર8 નતાઓ બધારણીય માગ� રાજક�ય હકો મળવવા 2ય3ન કરતા હતા.

• તઓએ સમય 2માણ મવાળ (નરમ) વલણ અપનાaW હોવાથી ‘મવાળવાદ�’ તર�ક8

ઓળખાયા.

� ��*����< :-

• મવાળવાદ� નતાઓના મતની િવVR ‘લાલ, બાલ અન પાલ’ની િ.Yટ� ઓળખાતી.

લાલા લજપતરાય (પ�બ), બાળ ગગાધર િતલક (મહારાCD) અન 5બિપન ચ] પાલ

(બગાળ) lવા નતાઓ Aવરાજન ઈનામ નહ�, હક તર�ક8 મળવવા માગતા હતા.

• તઓ સ=�ય oદોલનમા માનનારા ઉL વલણના હોવાથી ‘જહાલવાદ�’ કહ8વાયા.

Page 45: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

44

� *�к��=� >?�к (1856-1920) :

• લોકમાય =ટળક ત=રક8 2િસR થયલા બાળ ગગાધર =ટળક8 જહાલ-વાદના $�ય નતા

હતા.

• તમણ મ. આKયો “Aવરા�ય મારો જમિસR હક છ અન ત � મળવીન જ જપીશ”.

• તમણ ‘ગણશચbથ�’ અન ‘િશવાE જયિત’ ઉજવવાu શ0 કરાaW. તમણ મરાઠ�

ભાષામા ‘ક8સર�’ અન >LE ભાષામા ‘મરાઠા’ નામના બ વત4માનપ.ો શ0 કયા1.

• ઈ.સ. 1916મા ‘હોમ0લ’ ચળવળ’મા તમણ સ=�ય �િમકા ભજવી હતી.

� *�*� * ����� (1856-1928) :

• લાલા લજપતરાય ‘શર-એ-પ�બ’ તર�ક8 �ણીતા બયા હતા.

• તમણ ‘ધી પ�બી’ અન ‘ધી KWિપલ’ lવા વત4માનપ.ો શ0 કયા4.

• ઈ.સ. 1928મા ‘સાયમન કિમશન’નો િવરોધ કયI હતો.

• પોલીસની લાઠ�ચા�થી અવસાન (1928)

• 5બિપનચ] પાલ (1858-1932)

• શ0આતમા તઓ ��ોસમાજના સપક4મા આaયા હતા.

• તમણ ‘W ઇ6ડયા’ સાKતા=હક અન ‘વદ8માતર$’ વત4માનપ. શ0 કW1.

� '()�*� *�5�� ������ (1906) :-

• ઇ.સ. 1906મા $mAલમ લીગની Aથાપના.

• આ સAથાની Aથાપનામા $mAલમોના ધાિમક વડા આગાખાન, ઢાકાના નવાબ

સલી$�લાખા, વાઇસરોય િમટો અન તના ખાનગી મ.ી ડનલોપ mAમથ મહ3વની

�િમકા ભજવી હતી.

� ���@* 8��*� :-

• એિ2લ, 1916 મા બાળ ગગાધર =ટળક8 Yનામા ‘ઈ6ડયન હોમ0લ લીગ’ ની Aથાપના કર�.

• આ બન સAથાનો હ8b બધારણીય માગ� હોમ0લ (Uહ Aવરાજ) મળવવાનો હતો. • એની બસટ8 તમના સાKતા=હક ‘ધી કોમનવીલ’ અન દ# િનક ‘W ઇ6ડયામા’ લખો

લ�યા. • મ]ાસ સરકાર8 એની બસટની ધરપકડ કર�. તમન ‘ઉટાકામડ’ મા નજરક8દ કરવામા

આaયા.

• એની બસટન =ડસ{બર, 1917મા કોલકતા $કામ ભરાયલા ક�Lસના અિધવશનમા

સૌ2થમ મ=હલા 2$ખ તર�ક8 પસદ કરવામા આaયા.

Page 46: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

45

� *х�A к��� (1916) :-

� ઈ.સ. 1915મા ક�Lસ અન $mAલમ લીગ એક સાથ $બઈમા અિધવશન ભW1.

� ઈ.સ. 1916મા બ� એ તમના વાિષક અિધવશન લખનૌ રા�યા. લખનૌમા મળલા

ક�Lસના અિધવશનમા લોકમાય =ટળક8 હાજર� આપી.

� ઈ.સ. 1907 મા _રત ક�Lસ અિધવશનમા મવાળવાદ� અન જહાલવાદ� �થ અલગ

પડ<ા હતા. ત હવ એક થયા.

� ક�Lસ અન $mAલમ લીગના નતાઓએ ઈ.સ. 1916મા લખનૌ $કામ સમ�તી કર�ન

કરાર કયI. ત ‘લખનૌ કરાર’ તર�ક8 �ણીતો છ.

� +(6�B-C 2�D અ�� D�� >�E� �� :-

→ 23 �Wઆર�, 1897ના રોજ ઓ=રAસાના કટક $કામ જમ.

→ માતા :- 2ભાવતી, િપતા :- �નક�નાથ બોઝ.

→ ઈ.સ. 1920 મા લડનમા ICS ની પર�[ામા ચોથા નબર8 પાસ થયા.

→ ભારતમા આaયા પછ� =હMદ� રાCD�ય મહાસભા (ક�Lસ)મા જોડાયા.

→ 11 વખત રાજક�ય ક8દ� તર�ક8 પકડાયા.

→ ઈ.સ. 1938મા હ=રYરા ક�Lસ અિધવશનમા ક�Lસના 2$ખ બયા.

→ ઈ.સ. 1939મા િ.Yરામા મળલ ક�Lસ અિધવશનમા કોLસ 2$ખ બીEવાર બયા,

પણ ક8ટલાક મતભદોન કારણ તમણ 2$ખપદ8થી રાEના$ આKW.

→ ��, 1939 +(6�B-C 2�D� ����F� G*�к ����� ��� �� к�� �;�� ������ к��.

QTતીય િવ\WRનો િવરોધ અન સરકાર Tારા નજર ક8દ કરવામા આaયા. 17 મી

�Wઆર�, 1941ના રોજ મhયરા.ીએ _ભાષચ] બોઝ >Lજ સરકારની નજરક8દમાથી

છટ�ા.

→ તઓ, વશપ=રવત4ન કર� પશાવર, કાnલ અન મોAકો થઈ બ5લ�ન ગયા. બ5લ�નથી

તમણ ર8=ડયો પર 2વચન આKW, 3યાથી _મા.ા થઈન �પાન ગયા.

� D�� >�E� �� �� +(�� ��9 :-

→ 5�=ટન લwકરના ભારતીય અમલદાર ક8Kટન મોહનિસMગ �પાનન શરણ ગયલા

ભારતીય સિનકોમાથી ‘આઝાદ =હMદ ફોજ’ ની રચના કર�.

→ �પાન સરકાર અન રાસ5બહાર� બોઝ વ~ચ મતભદ થતા મોહનિસMગન રાEના$

આપવાની ફરજ પડ�.

Page 47: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

46

→ રાસ5બહાર� બોઝ સવ4સમિતથી 4 �લાઇ, 1943 ના રોજ ‘આઝાદ =હMદ ફોઝ’ના સવI~ચ

નતા તર�ક8 _ભાષચ] બોઝની વરણી કર�.

→ ‘નતાE’ એ� �લામ� નામ આKW.

→ ‘ચલો =દ�હ�’ અન ‘જય =હMદ’ _. આKW. અન ‘bમ $ઝ �ન દો, મ b{હ8 આઝાદ� Nગા’.

� �-*�H ��� :

→ ઓzટોબર, 1943મા _ભાષચ] બોઝ િસMગાYરમા કામચલાઉ સરકાર ની Aથાપના કર�.

નતાEએ સવI~ચ વડા તર�ક8નો હો}ો સભા|યો. કામચલાઉ સરકાર8 �@લડ અન

અમ=રકા સામ WR �હ8ર કW1.

→ ‘� Uલામ =હMNAતાનમા પગ $ક�શ ન=હ’ – નતાEની 2િત�ા.

→ નતાE રUન અન બ�ગકોક છોડ�ન િવમાન માગ� આગળ વhયા.

→ �પાન કર8લી �હ8રાત $જબ 18 ઓગAટ, 1945ના રોજ ફોમા4સના તાઈપઈ િવમાન

ઉપડ�; તરતજ તન આગ લાગી અન નતાEu અવસાન થW.

4 : સવ ચસવ ચસવ ચસવ ચ અદાલતઅદાલતઅદાલતઅદાલત

� 28 �Wઆર�, 1950 ના રોજ સવI~ચ અદાલતનો આરભ થયો.

5 : ભારતનાભારતનાભારતનાભારતના ાિતવીરોાિતવીરોાિતવીરોાિતવીરો

� ��+(�9� 2��� �Fк9 :-

• ભારતમા �ાિતકાર� 2�િcની સૌ2થમ શ0આત વા_દ8વ બળવત ફડક8 એ કર�

હતી.

• તઓ Yણા (Yના)મા નોકર� કરતા હતા.

• >Lજ સરકારના અયાયી .ાસથી કટાળ�ન વા_દ8વ ફડક8એ નોકર� છોડ�.

• “દ8શન Uલામીમાથી $zત ન કV 3યા _ધી કપાળ પર ચદન ન લગાડવાની તથા

ક8શકત4ન ન કરવાની” 2િત�ા લીધી.

• >Lજ સરકાર8 ફડક8ના માથા માટ8 0િપયા 4000u ઈનામ �હ8ર કW1 હb .

• ફ8�આર�, 1883મા ‘એડન lલમા’ અવસાન પા{યા.

� ��� ����к� :-

� જમ- 28 મ, 1883 ભUર ગામ, નાિસક �જ�લો, મહારાCD.

� તમણ ‘%�I��*�’ નામની સAથા Aથાપી હતી, l પાછળથી ‘અJ6�� 6���’ નામથી

�ણીતી બની.

Page 48: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

47

� વીર સાવરકર8 ભારતમા િવદ8શી કાપડની સૌ2થમ હોળ� કર� હતી.

� wયામE �Cણવમા4ની સAથામાથી િશCય�િત મળવી વ� અHયાસ માટ8 લડન ગયા.

� વીર સાવરકર8 “1857 : ભારતનો 2થમ AવાતpયસLામ” નામu YAતક લ�W હb .

� તમન આEવન કાળાપાણીની સ� થઈ હતી.

� ત5બયત બગડતા તમન નજરક8દ રાખવામા આaયા.

� 26 ફ8�આર�, 1966મા અવસાન.

� K(����� 2�D :-

• જમ- 3 =ડસ{બર, 1889, બગાળના મ=દનીYર �જ�લાના મોહબની ગામમા.

• સ3યનબાn નામના િશ[ક8 તમન �ાિતપથની દ�[ા આપી.

• અસહકાર oદોલનમા ભાગ લઈ િવદ8શી હોળ� કર� હતી. ગગાના પાણીમા �બક�

મારતા મી� લઈન પસાર થતી હોડ�ઓન ઉથલાવી દ8તા. આ ર�ત મીઠાના અયાયી

કાયદાનો ભગ કરતા.

• 30, એિ2લ, 1908ના =દવસ યાયિધશ =કM@સફોડ4ન ખતમ કરવા �દ�રામ અન 2�લ

ચાક�એ યાયધીશ ઘોડાગાડ� ઉપર બૉ{બ ફ��ો. ગાડ�મા બઠ8લા વક�લ ક�નડ�ના

પ3ની અન Y.ી મર� ગયા. યાયધીશ =કM@સફોડ4 બચી ગયા.

• 2�લ ચાક�ન પોલીસ ઘર� લતા, તણ આ3મહ3યા કર�, �દ�રામન ફાસી આપવામા

આવી.

� ������� J2)��* :-

• જમ ઇ.સ. 1897મા ઉcર2દ8શના શાહજહાYરમા થયો.

• કાકોર� D8ન j ટ સફળતાYવ4ક પાર પાડ�.

• આ માટ8 તમન અશફાક ઉ�લાખા ન પણ ફાસી અપાઈ.

� -Cш�х� D�� :-

• નામ : સીતારામ િતવાર�

• જમ : 23 �લાઈ, 1906 મhય2દ8શના ઝાnઆ �જ�લાના ભાવરા ગામ, કાકોર� D8ન

j ટમા ભાગ લીધલો.

• “� Eવત Eવ >Lજ સરકારના હાથમા પકડાઇશ નહ�”. –2િત�ા

• 27 મી ફ8�આર� 1931 ના રોજ આઝાદ અલાહાબાદના આ��8ડ બાગમા અચાનક

>Lજ પોલીસથી ઘરાઈ ગયા. >ત પોતાની િપAતોલથી જ આ3મહ3યા કર�.

• 9 ઓગAટ, 1925 ના રોજ સરકાર� ખ�નો ર8લવ Tારા સહરાનYરથી લખનૌ જતો હતો

3યાર8 �ાિતકાર�ઓ Tારા કાકોર� નામના ર8લવ Aટ8શન તન j ટવામા આaયો હતો. તનો

$�ય ઉદ8શ �ાિતકાર� 2�િc અન હિથયાર માટ8 નાણા મળવવાનો હતો.

Page 49: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

48

� 65�%�E� :-

� જમ : પ�બના લાયલYર �જ�લાના બગા ગામમા 28 સKટ8{બર 1907 ના રોજ.

� લાહોર નશનલ કોલજમા _ખદ8વ, ભગવતીચરણ અન યશપાલનો પ=રચય થયો.

� 8 એિ2લ 1928મા ભગવતિસMહ અન બ�ક8\ર દc ધારાસભામા બૉ{બ ફ8�ો.

� લાલા લજપતરાયના અવસાનનો બદલો લવા થયલા >Lજ અફસર સોડસ4ના �ન

ક8સમા ભગવતિસMહ, _ખદ8વ અન રાજUV ઉપર ક8સ ચા�યો.

� ક8સના �કાદામા .ણય િમ.ોન ફાસીની સ� 23/03/1931ના રોજ થઈ હતી.

� L���M !"#$���� :-

• જમ - 4, ઓzટોબર 1857 ના રોજ ક~છના માડવી ગામ.

• ક8m{�જ Wિનવિસટ�મા Aનાતક.

• ભારતમા Aવરાજ મળવવાના ઉ}wયથી લડનમા 1905ની 18 ફ8�આર�એ ‘ઇ6ડયન

હોમ0લ સોસાયટ�’ ની Aથાપના કર�.

• સAથાu કાયાલય ‘ઇ6ડયા હાઉસ’ નામ મકાનમા રાખવામા આaW.

• wયામE �Cણવમા4ના સાથી િમ.ો િવનાયક સાવરકર, લાલા હરદયાલ, મદનલાલ

=ઢMગરા, સરદારિસMહ રાણા અન મડમ કામા lવા �ાિતવીરો.

• તમણ ભારતીયો માટ8 િશCય�િcની aયવAથા કર8લી.

• ઈ.સ. 1909 મા લડનમા Dાફા�ગાર Aક8વર ખાત ભરબ�ર8 મદનલાલ =ઢMગરાએ

િવ5લયમ વાયલીન ગોળ�થી વ�ધી હ3યા કર�.

• ઈ.સ. 1930મા અવસાન. તમના પ3નીu અવસાન 1933 મા થW.

• 4, સKટ8{બર 2003મા wયામE �Cણવમા4 અન તમની પ3ની ભાuમતીના અmAથ લાવી

તમના વતન માડવી (ક~છ)મા Aથાપીત કયા1.

� �NF� �� :-

� જમ - 24, સKટ8{બર, 1861મા, $બઈ

� ઈ.સ. 1902 થી 1907 _ધી ?@લડ િનવાસ

� ઈ.સ. 1905મા wયામE�Cણવમા4 સાથ- ‘ઈ6ડયન હોમ0લ સોસાયટ�’ Aથાપી અન

તમા સ=�ય થયા.

� ઈ.સ. 1907 મા જમ4નીમા A�અટ4 ગાડ4 (Aટ8ટગટ4 ) શહ8રમા યો�યલી બીE

oતરરાCD�ય સમાજવાદ� પ=રષદમા હાજર� આપી.

� આ પ=રષદમા તમણ ‘વદ8માતર$’ મ. >=કત કર8લો િ.રગી hવજ ફરકાaયો.

Page 50: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

49

6 : માનવમાનવમાનવમાનવ સસાધનસસાધનસસાધનસસાધન

� દર દસ વષ� વAતીગણર� ‘જનગણના’ કરાય છ. 2011ની વAતી ગણતર� ભારતની

આઝાદ� પછ�ની સાતમી વAતીગણતર� હતી.

� ભારત દ8શનો �િમિવAતાર 32,87,263 ચો. =ક.મી. છ.

� િવAતારની ર�ત ભારત Nિનયામા સાતમા �મ છ.

� Nિનયાની �લ વસિતના 16% લોકો ભારતમા રહ8 છ. વAતીમા ચીન પછ� ભારત બી� �મ છ.

� 2001 થી 2011 ના દાયકા દરિમયાન ભારતીય વસિતમા 18.1 કરોડનો વધારો થયો છ.

� 2001-2011 ના ગાળામા વAતી�QR દર 1.7% નીચો ગયો છ.

� હાલમા Uજરાતમા 62% વસિત Lા{ય િવAતારમા વસ છ.

� હાલમા Uજરાતમા 38% વસિત શહ8ર િવAતારમા વસ છ.

� ભારતનો સા[રતા દર 2011 $જબ > 74.04%

� ક8રળમા સા[રતા દર 2011 $જબ > 93.91%

� Uજરાતનો સા[રતા દર 2011 $જબ > 79.31%

� ભારતમા �િત 2માણ 2011 $જબ > 940

� ક8રલમા �િત 2માણ 2011 $જબ > 1084

� Uજરાતમા �િત 2માણ 2011 $જબ > 918

� બધારણ $જબ હાલ 22 માય ભાષાઓ છ.

7 : મહા માનામહા માનામહા માનામહા માના માગમાગમાગમાગ પરપરપરપર-1

� ������� �-� 5�,� :-

� જમ- 2, ઓzટો{બર, 1869ના રોજ પોરબદરમા થયો હતો.

� માતા- Yતળ�બાઈ, િપતા- કરમચદ

� પ3ની- કAbરબા,

� O��P��к Q(R( – SીમN રાજચ], �� к�� Q(R(- ગોપાલ�Cણ ગોખલ

� આ3મકથા – સ3યના 2યોગો

� સમાિધ- રાજઘાટ (=દ�હ�), અવસાન- 30, �Wઆર�, (શ=હદ =દવસ) 1948

� દ5[ણ આ=�કામા સ3યાLહની સફળ લડત કર�ન, ઈ.સ. 1915મા 46 વષ4ની  મર8

ગાધીE ભારત પરત આaયા.

� $બઈના એપલો બદર પર તમu ભaય Aવાગત થW.

� ગાધીEએ 25, મ 1915ના =દવસ અમદાવાદના કોચરબમા ‘સ3યાLહ’ આSમની

Aથાપના કર�. એક વષ4 બાદ તઓ સાબરમતી નદ�ના =કનાર8 આSમ લઈ ગયા.

Page 51: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

50

� -���$ ����S� (1917) :

→ 5બહારના ચપારણ Wરોિપયન જમીનદારો જમીનના 3/20 ભાગ (15%) ગળ�u

ફરEયાત વાવતર કર�, ઉ3પાદન સAતી =કMમત વચવાની ખ�તોન ફરજ પાડતા.

→ રાજ�માર Pzલના આLહથી આ 2¡ની તપાસ ગાધીEએ કર�.

→ ચપારણના મોિતહાર� ગામમા રહ� ગાધીEએ આ 2થા સામ લડત ચલાવી.

� х�F� ����S� (1917-18) :

� 1917મા ખડા �જ�લામા અિત�6Cટન કારણ પાક-uકસાન થW.

� આમ છતા, 5�=ટશ સરકાર8 મહ8_લ વરો ચાj રાખતા ગાધીE અન સરદાર પટ8લ

સ3યાLહ કયI.

� 1918મા સ3યાLહમા સફળતા મળ�.

� 1919�� ��*�? TU? – ‘કાળો કાયદો’ – ગાધીE.

→ આ એzટ $જબ કોઈપણ aયmzતની ધરપકડ કારણ આKયા િવના કર� શકાય અન

અદાલતમા ક8સ ચલાવી સ� કર� શકાય.

� J*����*� 2�5�� ����к�F (1919) :

→ રૉલટ એzટ િવરોધમા 30 માચ4 અન 6 એિ2લ, 1919ના રોજ પ�બમા લોકોએ હડતાલ પાડ�.

→ 13 એિ2લ વશાખીના =દવસ જ5લયાવાલા બાગમા શ=હદોન >જ5લ આપવા અન

પોતાના િ2ય નતાઓ ડૉzટર સ3યપાલ અન ડૉ. =કચjની ધરપકડનો િવરોધ કરવા

એક સભાu આયોજન કરવામા આaW. lમા >દાl 10,000 લોકો પર ‘જનરલ ડાયર8 ’

કોઇપણ ચતવણી િવના ગોળ�બાર કયI.

→ 5�=ટશ સરકાર� oકડા $જબ 379 ના $3W 1200 ઘાયલ થયા. (જોક8 oકડો બ� મોટો

હતો)

→ જ5લયાવાલા બાગ હ3યાકાડના િવરોધમા UVદ8વ રિવ]નાથ ટાગોર8 ‘Knight

Hood’નો 5ખતાબ પરત કયI.

� Jх*��� 8��*� :

→ 2થમ િવ\WRમા િવlતા રાCDોએ પરા�જત bક¢ સાથ સિધ કર�.

→ આ સિધની શરતોમા bક¢નો _લતાન ઈAલામ ધમ4નો ખ5લફા (ખ5લફા=ધાિમક

વડો)u ‘ખ5લફાપદ’ ર} કરાW.

Page 52: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

51

� અ��к��7( 8��*� (1920-22) :

→ અસહકાર oદોલન શ0આત મહા3મા ગાધીએ “ક#સર-એ-=હMદ”ની ઉપાિધ 3યાગીન

કર� હતી.

→ અસહકાર oદોલનના ભાગ0પ કાશી િવXાિપઠ, 5બહાર િવXાિપઠ, �િમયા િમ5લયા

ઈAલાિમય, Uજરાત િવXાપીઠની Aથાપના થઈ.

→ 1922મા ખ�તોના એક ટોળાએ ગોરખYર �જ�લાના ચૌરાચોરા (ઉcર 2દ8શ)ના

પોલીસ Aટ8શન ઉપર �મલો કર� આગ લગાડ�, lમા 22 પોલીસ Eવતા સળગી ગયા.

→ આ કારણસર ગાધીEએ અસહકારu oદોલન પા¤ ખ�ચી લી�.

� ����� к%�ш� (1927) :

→ ?@લડમા બઠ8લી 5�=ટશ સરકાર8 સાયમનની અhય[તામા એક કિમશન ભારત

મોક�W. lનો અhય[ સાયમન હતો.

→ આ આયોગ/કિમશન ભારતમા બધારણ, રાજકરણ વગર8ના ભિવCય િવશના

આયોજન તયાર કરવાu હb .

→ પરb, ભારતના ભિવCયના િનણ4યો માટ8 કોઈ પણ ભારતીય aયmzતન આ કિમશનમા

Aથાન ન હોવાથી જનતાએ િવરોધ ન�ધાaયો.

→ જનતાએ નારો આKયો- SIMON GO BACK

� 2��F�*� ����S� (1928) :

� >Lજ સરકાર8 બારડોલીના સ3યાLહ પર કર-વરામા 22% વધારો કર� દ�ધો.

� આ કર વધારવાની િવ0Rમા સરદાર પટ8લની આગવાની હ8ઠળ સ3યાLહ થયો.

� રિવશકર મહારાજ અન �ગતરામ દવ આમા જોડાયા હતા.

� >ત સરદાર પટ8લન Yના બોલાવાયા અન યાયYણ4 મહ8_લ નx� થયા.

� સરદાર પટ8લ 1931મા ક�Lસના અhય[ હતા.

� ��9@ અ�9��* (1928) :

→ ભારતના બધા રાજક�ય પ[ના 2િતિનિધઓની બનલી એક સવ4પ[ીય પ=રષદ

ફ8�આર�, 1928મા =દ�હ� ખાત મળ�. તણ ભારતu બધારણ ઘડવા મોતીલાલ

નહ8Vના અhય[પદ8 એક સિમિત નીમી. આ સિમિત એ બધા જ પ[ોન અu�ળ આવ

તવો બધારણ $સ}ો તયાર કયI. l ‘નહ80 અહ8વાલ’ તર�ક8 �ણીતો છ; પરb $mAલમ

લીગની અસમિcન કારણ સરકાર તનો અAવીકાર કયI.

Page 53: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

52

� V W$� ���� �� &��� (1929) :

� નહ80 ર�પોટ4 અuસાર સાAથાિનક Aવરા�યન $} ઊભા થયલા િવવાદ ઉક8લવા માટ8

સરકારન અપાયલ $}ત Yર� થતી હોવાથી કોLસ લાહોર $કામ જવાહરલાલ

નહ80ની અhય[તામા અિધવશન બોલાવી સરકારનો કોઈ 2િતસાદ ન મળતા રાવી

નદ� તટ8 મળલ આ Aવરાl 26 �Wઆર�ના રોજ ક¥ગસ Aવત.તા શપથ લીધા અન

‘Yણ4 Aવરાજ’ >ગનો ઠરાવ પસાર કયI.

10 : મહા માનામહા માનામહા માનામહા માના માગમાગમાગમાગ પરપરપરપર-2

� �%��� к�7 W�65�� -��� (1930)

• ��F�!W- (1930) :

o ગાધીEએ મીઠાનો અયાયી કાયદો તોડવા અમદાવાદના સાબરમતી આSમથી

પોતાના 78 સાથીઓ સાથ 12મી માચ4, 1930ના =દવસ સવાર8 દાડ��ચની શ0આત

કર�.

o 5 એિ2લ 1930ના =દવસ તઓ દાડ� પહ�~યા.

o બીl =દવસ એટલ ક8 6 એિ2લના રોજ $¦ી મ�� લઈ કાયદાનો ભગ કયI.

o ધરાસણા ગામ મીઠાના ઉ3પાદનમા મોખરાu ક8] હb . પછ� 3યા સ3યાLહ કરવાની

ગાધીEએ �હ8રાત કર�. ગાધીE અન અ§બાસ તયબEની સરો�જની નાય�એ

લીધી. >Lજ સરકાર8 આ સ3યાLહ અટકાવવા ¨રતાYવ4ક પગલા લીધા. 300

lટલા સ3યાLહ�ઓ ઘાયલ થયા અન બ $3W પા{યા.

� 5����M �>�B�� :

� ભારતન ક8વા 2કારu બધારણ આપ� તથા _ધારાઓ કરવા તની ચચા4 માટ8 5�=ટશ

સરકાર8 ગોળમE પ=રષદ બોલવલી.

� .ણય પ=રષદો લડનમા મળ�.

� 2થમ પ=રષદમા ક¥Lસની ગરહાજર� લીધ ત િનCફળ ગઈ.

� 2થમ પ=રષદ 1930ના વષ4મા યો�ઈ હતી.

� બીE પ=રષદ 1931મા બોલાવવામા આવી તમા ક¥Lસના 2િતિનધી તર�ક8

ગાધીEએ હાજર� આપી.

� �દ�-�દ� કોમના 2િતિનિધઓએ બધારણના ઘડતરની ચચા4 વખત પોતાની કોમ

માટ8 અલગ મતદાન મડળની માગળ� કર�. તથી, ગાધીE િનરાશ થયા, કારણ ક8

તનાથી તો ભારત અનક �કડાઓમા વહ�ચાઈ જb હb . �દ� �દ� કોમના 2િતિનિધ

વ~ચ સમાધાન ન થવાથી આ પ=રષદ પણ િનCફળ ગઈ.

Page 54: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

53

� .ીE અન >િતમ પ=રષદ 1932 મા યો�ઈ હતી પણ ક¥ગસ તરફ થી કોઈ 2િતિનિધ

હાજર નહોb .

� .ણય પ=રષદમા હાજર� આપનાર એક મા. ભારતીય ડૉ.બી.આર.oબડકર હતા.

� 1935�� >�E� ����� ���

• ��>к���� ��5$� – (1940) :

→ મોહ{મદ ઈકબાલ અન ચૌધર� રહ8મતઅલી lવા $mAલમ નતાઓ 2ચાર કરતા હતા

ક8 =હN-$mAલમ બ અલગ 2કારની રાCD�યતા ધરાવ છ. માટ8 તઓન બ અલગ

રા�યો (દ8શો) મા વહ�ચવામા આવ.

→ માચ4, 1940મા લાહોરમા મળલ $mAલમ લીગના અિધવશનમા $mAલમોની બ�મતી

ધરાવતા 2દ8શોના બનલા Aવત. રાCD પા=કAતાનની માગણીનો ઠરાવ પસાર

કરવામા આaયો.

� X�)U�5� ����S� (1940) :

• બી� િવ\WR ચાj હb તથી સરકારન વધાર8 $ ઝવણમા ન $કવા ગાધીEએ

aયmzતગત સ3યાLહ� તર�ક8 ગાધીEએ િવનોબા ભાવની પસદગી કર�.

� >YZ� %�ш� (1942) :

• =હMદન મનાવી લવા 5�ટનના વડા2ધાન ચ5ચ�લ સર �:9�F� >YZ�ન નવી દરખાAતો

સાથ ભારત મોક�યો. =�Kસ િમશનની ભલામણોમા =હMદન વહ8j Aવશાસન આપવાની

અન નવા =હMદ� સઘની રચના કરવાની હતી. પરb =હMદન Aવાયતતા �ાર8 આપવામા

આવશ તની કોઈ વાતનો AપCટ ઉ�લખ હતો નહ�. વળ� અલગ પા=કAતાનની વાતન

પણ આ ભલામણો પોષતી હતી. આથી ક¥Lસ તનો AપCટ િવરોધ કયI.

• પ=રણામ ચ5ચ�લ આ દરખાAતોન પાછ� ખ�ચી લીધી.

� >�E� ��F� 8��*�, 1942 :

• $બઈમા મળલી ક¥Lસની મહાસિમિતની બઠકમા 8મી ઓગCટ, 1942 ની રા. ‘=હMદ

છોડો’ નામથી ઓળખાતો ઐિતહાિસક ઠરાવ પસાર કરવામા આaયો.

• ગાધીE અન અય નતાઓની તરત જ 9મી ઓગAટના રોજ ધરપકડ કરવામા

આવી.

Page 55: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

54

� к92���? %�ш� �� �� (1946) :

• 5�ટનના નવા િનમાયલા વડા2ધાન િમ. એટલીએ =હMદન સYણ4 Aવત. કરવાની

�હ8રાત કર� દ�ધી. તના અuસધાન 5�=ટશ 2ધાનમડળના .ણ આગવાનોu

2િતિનિધમડળ ભારત આaW. તમણ ર� કર8લ યોજના ક�5બનટ િમશન યોજના

કહ8વાય છ. તમણ =હMદના અ5Lમ હરોળના નતાઓ સાથ બઠકો યોEન નીચ $જબની

દરખાAતો ર� કર�.

1. અ5ખલ =હMદ સમવાયત.ની Aથાપના કર�.

2. સમL =હMદના 2ાતોન �લ .ણ �થોમા વહ�ચવા.

3. =હMદન પોતાu ન� અન મૌ5લક બધારણ ઘડવાની ªટ આપવી.

4. બધારણ ઘડાય 3યા _ધી વચગાળાની સરકાર રચવી.

� ��,� �5*� >�� (16 <5�?, 1946) :

• 20 ફ8�આર�, 1947ના રોજ 5�=ટશ પાલા4મટમા વડા2ધાન એટલીએ �હ8રાત કર�

ક8, 5�=ટશ સરકારનો મોડામા મો� �ન, 1948 _ધીમા જવાબદાર =હMદ�ઓના હાથમા

સમL રા�ય વહ�વટ સ�પી, ભારત છોડ� ચા�યા જવાનો ઈરાદો છ.

11 : સય તસય તસય તસય ત રા ોરા ોરા ોરા ો (UN)

� અમર�કાના 2$ખ િવ�સન િવ\સAથાનો િવચાર ર� કયI. પ=રણામ 1920મા WRન

અટકાવનાર અન શાિતની ચાહક એવી રાCDસઘ (લીગ ઓફ નશસ)ની Aથાપના થઈ.

� �[(U� ��#:�\ ([(��)�� H�6� :-

� અમ=રકાના 2$ખ 0ઝવ�ટના 2યાસોન પ=રણામ એક િવ\સAથાની યોજના

ઘડવામા આવી. ઈ.સ. 1945ના ઓzટોબરની 24મી તાર�ખ િવ\શાિત અન

િવ\2�ના ક�યાણ હ8bથી ‘સWzત રાCDસઘ’ ની Aથાપના કરવામા આવી.

� સWzત રાCDો ની Aથાપના વખત (51) સHયરાCDો હતા.

� ઈ.સ. 2011મા 193 _ધી પહ�ચી ગઈ. છ�લ જોડાયલ 193મો સHય રાCD આ=�કા

ખડનો દ5[ણ _દાન.

� UN ની સcાવાર ભાષાઓ- અર85બક, ચાઈનીઝ, >LE, �8ચ, રિશયન અન Aપિનશ.

Page 56: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

55

� [(.T�.�� �9] (< :

1. oતરરાCD�ય શાિત અન સલામતી �ળવવી.

2. સHયદ8શો વ~ચ મ.ીભાવના ક8ળવવી.

3. oતરરાCD�ય, આિથક, સામા�જક, સાA�િતક અન માનવીય 2¡ોનો િનકાલ કરવો.

4. બધા જ લોકોના માનવહકો અન $ળ�ત Aવત.તા 23ય માનની લાગળ� ઉ3પ�

કરવા સહકાર સાધવો.

� �[(U� ��#:�� ^5� :

1. સામાય સભા (General Assembly) :

િવ\ના 2¡ો પર ચચા4-િવચારણા કરવા માટ8ની સHયરાCDોની સભા

2. સલામતી સિમિત (Security Council) :

oતરરાCD�ય સલામતીu ર[ણ કરવાની કામગીર�.

3. આિથક અન સામાEક સિમિત (Economic & Social Council) :

જગતની 2�ની આિથક અન સામા�જક mAથિત _ધારવાu કાય4.

4. વાલીપણા સિમિત (Trustee-ship council) :

િવદ8શી શાસન હ8ઠળના િવAતારોન Aવાત. 2ાKત કરવામા મદદ કરનાર સિમિત.

5. યાયની oતરરાCD�ય અદાલત (International court of justice ) :

સHયરાCDો વ~ચના ઝઘડા અથવા િવવાદોu િનવારણ કરનાર સAથા.

6. સ5ચવાલય (Secretarial) :

સWzત રાCDોના �દા-�દા >ગોએ લીધલ િનણ4યનો અમલ કરવાu કામ.

� 1] ����=� �6� (General assembly) :

� સામાય સભા Wનોu સૌથી મ�� >ગ છ. તન ‘િવ\ની પાલા4મટ’ કહ� શકાય. Wનોમા

જોડાયલ રાCDોના 2િતિનિધઓ તમા બસ છ.

� દર8ક સHય રાCD તના વ�મા વ� 5 2િતિનિધ મોકલી શક8 છ, પણ મત 2દાન વખત

એક રાCD એક જ મત આપી શક8 છ.

� સામાય સભા વષ4મા એક વાર મળ છ તના સHયો દર વષ� 2$ખ અન ઉપ2$ખની

� ટણી કર8 છ.

� ઈ.સ. 1953-54મા ભારતના 2િતિનિધ આ સભાના 2$ખ તર�ક8 � ટાયા હતા. l 2$ખ

નામ િવ�યાલ«મી પ=ડત હતા. આ સભાએ માનવ અિધકારો >ગu વિ\ક �હ8રના$

ઈ.સ. 1948મા 10 =ડસ{બર8 મ�ર થW.

Page 57: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

56

� Wનોu સૌથી મહ3વu >ગ – તમા 15 સHયો છ. 5 સHયો કાયમી સHયો હોય છ. USA

5�ટન, �ાસ, રિશયા અન ચીન બાક�ના 5બન કાયમી 10 સHયોન સામાય સભાદર બ વષ� � ટ8 છ.

� %�?� ����

� સલામતી સિમિતના કોઈ પણ િનણ4ય માટ8 પાચ કાયમી સHયોના હકારા3મક (મ�ર� માટ8) મત લવાu જ0ર� છ. પાચમાથી એક પણ સHયરાCD ‘નકારા3મક મત’ આપ તો િનણ4ય

લઈ શકાતો નથી. સcા ધરાવતા પાચ કાયમી સHયરાCDના િનષધ કરવાના અથવા િનણ4યન નામ�ર ક8 િનરથ4ક કરવાના અિધકારન ‘િનષધાિધકાર’ ક8 વીટો પાવર કહ8 છ.

� �[(U� ��#:� ([(��) �� 6����� ��� :-

• કો=રયાના WRમા ઘવાયલા સિનકોની સારવાર.

• ભારત ‘પચશીલ’ િવચાર િવ\ સમ[ ર� કર8લો.

� �[(U� ��#:�� %�ш�B ����< :-

�� નામ િવશષ સAથાu નામ

વ� મથક સAથાu $�ય કાય4

WHO િવ\ આરો@ય

સગઠન

�જિનવા Nિનયાના લોકોના શાર�=રક અન માનિસક

આરો@યમા _ધારો થાય માટ8 2યાસો કરવા.

UNESCO WનAકો પ=રસ Nિનયાના િવિવધ દ8શો વ~ચ શ[5ણક,

વ�ાિનક અન સાA�િતક [.ોમા પરAપર

સહકાર સાધવો. ILO oતરરાCD�ય

મ�ર સગઠન

�જિનવા મા5લકો ]ારા કામદારોu શોષણ ન થાય

યો@ય વતન 2ાKત થાય ત માટ8 2ય3નો કરવા

UNICEF Wિનસફ Wયોક4 બાળકોના Eવનની Uણવcા _ધર8, યો@ય અન પોષણ[મ આહાર 2ાKત થાય

એવા બાળ ક�યાણના કાય4�મો યોજવા. FAO ખોરાક અન �િષ

સગઠન

રોમ િવ\મા અ�u ઉ3પાદન વધ અન �િષનો િવકાસ થાય એવા 2યાસો કરવા.

IBRD િવ\બ�ક વૉિશM@ટન

ડ�.સી. િવ\WR દરિમયાન �વાર થયલા દ8શોના Yન:િનમા4ણ માટ8 િધરાણ, િવકાસશીલ

દ8શોના િવકાસ તમજ મહાનગરોના 2ોlzટ માટ8 િધરાણ આપ�.

� �*���� �%�%� (Security Council) :

Page 58: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

57

12 : આઝાદીઆઝાદીઆઝાદીઆઝાદી અનઅનઅનઅન યારપછીયારપછીયારપછીયારપછી…

� '()�*� *�5�� &��� :

• માચ4 1940 મા લાહોર $કામ $mAલમ લીગu અિધવશન મ|W, તમા ઠરાવ થયો ક8

$mAલમોની બ�મતી ધરાવતા 2દ8શોના સમાવશ કર� અલગ રાCD પા=કAતાનની

માગણી કરવી. 3યારબાદ પા=કAતાનની રચનાન $mAલમ લીગ તમu $�ય hયય

બનાaW.

� ��H=? 2�?� �� �� :

• વાઈસરૉય માઉટબટન માચ4 1947મા ભારત આaયા.

• તમણ ભારતના બ ભાગ કરવાની આખર� યોજના ર� કર�, l ‘માઉટબટન

યોજના’ કહ8વાય છ. આ યોજનાના અમલ માટ8 ‘=હMદ Aવાતpય ધારો’ પસાર કરવામા

આaયો.

� >�E� ���� � ,��� (1947) :

• આ ધારાની જોગવાઈઓ...

• =હMNAતાનu ભારતીય સઘ અન પા=કAતાન સઘ એમ બ ભાગમા િવભાજન કર�

Aવત. કરવામા આવ છ.

• દર8ક એકમો પોતાu બધારણ ઘડ�ન અમલમા $કશ.

• =હMદના રજવાડા પોતાની ઈ~છાuસાર ભારતીય સઘ ક8 પા=કAતાન સઘ સાથ જોડાઈ

શક8 છ. અન ન જોડાવા ઈ~છ તો સYણ4 Aવતpય રહ8વાની ªટ આપવામા આવ છ.

� �9ш� ��1���� >�*-�* :

o સર સી.પી.રામAવામી ઐયર8 .ાવણકાર રા�યન Aવત. સાવ4ભૌમ રા�ય �હ8ર

કW1. હ#દરાબાદના િનઝામ, ભોપાલના નવાબ તથા ઈદોરના કો�કર8 પણ આવી જ

�હ8રાત કર�. �નાગઢના નવાબ �નાગઢન પણ પા=કAતાન સાથ જોડાયj �હ8ર

કW1.

� �9ш� ��1��7( %�*���к�$ :

• એ સમય ભારતમા 562 દ8શી રા�યો હતા.

• આ દર8ક રા�યન ભારતસઘ સાથ જોડવાu કામ નાયબ વડા2ધાન અન

Uહ2ધાન Sી સરદાર વ�લભાઈ પટ8લ અન તમના સ5ચવ Sી વી.પી.મનન પાર

પાડ�. તમણ 559 દ8શી રજવાડાઓu ભારતસઘ સાથ િવલીનીકરણ કW1.

Page 59: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

58

• ભારતસઘમા સૌ2થમ જોડવવાની પહ8લ ભાવનગરના રા� મહારાજ

�Cણ�મારિસMહEએ કર� હતી. �નાગઢ, હ#દરાબાદ અન કાwમીર આ .ણ

રા�યોના 2¡ બાક� રqો.

• �નાગઢના નવાબ િવVR 2�એ �ાિત કર�. રbભાઈ અદાણી તમજ અય લોકોએ

સાથ મળ�ન ‘આરઝી હ�મત’ ની Aથાપના કર�. સરદાર પટ8લ �નાગઢમા

લોકમત લવડાaયો અન �નાગઢ ભારતસઘ સાથ ભળ� ગW.

• પા=કAતાન ઈ.સ. 1948મા કwમીર ઉપર �મલો કયI ત દરિમયાન 3યાના રા�

હ=રિસMહ8 િવિધસર ભારતસઘ સાથ જોડાણ કW1.

� 6���7( 2,��$ અ�� ���� અ�* :

• ઈ.સ. 1946મા બધારણસભાની રચના કરવામા આવી હતી.

• બધારણ ઘડવાની 2=�યા =ડસ{બર, 1949 _ધી ચાલી.

• 11 lટલા સ. યો�યા અન 165/166 =દવસ બઠકો થઈ.

• બધારણમા ¬ાફ=ટMગ સિમિતના અhય[ ડૉ બાબાસાહ8બ oબડકર હતા.

• બધારણસભાના 2$ખ તર�ક8 ડૉ.રાl]2સાદન � ટવામા આaયા હતા.

(બધારણસભાના કાય4કાર� 2$ખ તર�ક8 સ5ચદાનદ િસMહાન � ટવામા આaયા

હતા.)

Unit-13 : ���I 6���

� ��1���� �-�� અ�� V(���-�� :-

� 5�=ટશ 2ાતો અન એકમોના એક�કરણ થક� ઊભા થયલા નવા એકમોન શ0આતમા

અ,બ,ક અન ડ એમ ચાર વગIમા િવભાજન કરવામા આaW.

� ‘અ’ 2કારના મ]ાસ રા�યમાથી તjUભાષી 2દ8શu અલગ રા�ય-o­2દ8શ રચવા

તjUભાષી લોકોએ ઉL oદોલન કW1.

� 1/ઓzટોબર/1953ના રોજ o­2દ8શની રચના કરવામા આવી.

� ક8] સરકાર8 સવI~ચ અદાલતના Yવ4 યાય$િત ફઝલઅલીન અhય[પદ8 ‘રા�ય

Yનર4ચના પચ’ ની િનમ�ક કરાઈ.

� આ પચના અહ8વાલ મ|યા બાદ રા�યોની Yનર4ચના કરતા ખરડો પસાર થયો. l

1/નવ{બર/1956 થી અમલી બયો.

� ચાર 2કારના રા�યો રદ કર�ન 14 રા�યો અન 6 lટલા ક8]શાિસત િવAતારોમા

રા�યોની Yનર4ચના કરવામા આવી.

Page 60: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

59

� ���Q( ��� -��� :-

• Uજરાતની અલગ રચના માટ8u આ oદોલન હb .

• આ oદોલનન ઈNલાલ યા5�ક, જયતી દલાલ, ���માર ભ� વગર8 નતાઓu

માગ4દશ4ન 2ાKત થW.

• સKટ8{બર, 1956મા ‘મહાUજરાત જનતા પ=રષદ’ ની Aથાપના થઈ.

� Q( ��� ��1��� �-�� :-

• 1 મ 1960ના રોજ Y�ય રિવશકર મહારાl Uજરાત રા�યu ઉ}ઘાટન કW1.

� a9=- અ�� ��b(�5�D ����<7( 6����\ ���� �F�$.

1. �c>F-���7( �F�$ :-

� પ¥=ડચર�u, કર#કલ(તિમલના�), માહ8 (ક8રળ), યનામ(o­2દ8શ) અન ચ]નગર

(પિ\મ બગાળ ) પર �8ચોનો >�શ હતો. આ િવAતારના લોકોએ ઉL ચળવળ

ચલાવલી. 1948મા પ¥=ડચર�મા ‘=હMદ છોડો’u એલાન આKW. છવટ8 ભારત સરકાર8

�8ચ સરકાર સાથ વાટાઘાટ કર�. 31મી ઑzટો{બર 1954ના રોજ ��ચ વસાહતો

ભારતન _પરત કર�.

2. 5���, ���, ��$7( �F�$ : (�db(�5�D)

� 15 ઓગAટ 1955ના રોજ ગોવા$mzત oદોલન

� 17,18 =ડસ{બર 1961 ની મhયરા.ીએ જનરલ ચૌધર�ના નb3વ હ8ઠળ ‘ઓપર8શન

િવજય’ શ0 થW.

� ઈ.સ. 1961 થી 1987 _ધી ગોવા ક8]શાસીત 2દ8શ રqા.

� 12/08/1987 થી ગોવાન રા�યનો દર¯જો 2ાKત થયો.

� દ�વ અન દમણ ક8]શાસીત 2દ8શ છ.

� 6���-��>����� �2,�

� ચાર WRો :- ઈ.સ. 1948, 1965 & 1971 અન ચોG WR કારગીલ (ઈ.સ. 1999)

14 : ખડખડખડખડ પ રચયપ રચયપ રચયપ રચય: આ કાઆ કાઆ કાઆ કા અનઅનઅનઅન એિશયાએિશયાએિશયાએિશયા

� >aк� хF

- િવ\નો બી� નબરનો મોટામા મોટો ખડ

- 2/3 િવAતાર િવ°વ�તથી ઉcરમા આવલો છ

Page 61: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

60

� બાથIલો{W ડાયઝ ઈ.સ. 1493મા ‘ક8પ ઑફ Uડ હોપ’ની �િશર શોધી હતી. આ

શોધનો ઉપયોગ વાAકો-દ-ગામાએ ઈ.સ. 1498મા આપવાનો જળમાગ4 શોધવા કયI

હતો.

� આ=�કાખડ Yવ4 ગોળાધ4મા આવલો છ તનો િવAતાર િવ\ના �લ જમીન િવAતારના

20% lટલો થાય છ. 30,000 =કમી lટલો દ=રયા=કનારો એ ખડન મ|યો છ.

� આ=�કાના વાયaય ભાગમા એટલાસ પવ4તની હારમાળા આવલી છ. lમા એટલાસ

પવ4ત સૌથી ±ચો છ. lની ±ચાઈ 3965 મી. છ.

� Yવ4 આ=�કાની 5ગ=રમાળામા આ=�કાનો સૌથી ±ચો પવ4ત =ક5લમાઝારો છ. lની

±ચાઈ 5895 મી. છ.

� આ પવ4તો િસવાય દ5[ણમા સર8રાશ 915 મી. થી વ� ±ચાઈ ધરાવતા ઉ~ચ2દ8શો

આવલા છ, lમા ઈથોિપયાનો ઉ~ચ2દ8શ 3050 મી. ±ચાઈ ધરાવ છ.

� ખડના ઉcર ભાગમા સહારાનો િવશાળ રણ2દ8શ આવલો છ. l 90,65,000 ચો.=ક.મી.

lટલો 2દ8શ ધરાવ છ.

� િવ\ની સૌથી લાબી ફાટખીણ (128 =ક.મી) આ=�કામા છ.

� િવ\ની સૌથી લાબી નદ� 6436 =ક.મી. નાઇલ નદ� છ. ત ઈથોિપયાના

ઉ~ચ2દ8શોમાથી નીકળ� _દાન અન ઈ�જKતમાથી વહ�ન �મhય સ$] તરફ વળ

છ.

� આ=�કા ખડમા 70% લોકો ખતી કર8 છ.

� �9ш �>�-�-

� �P Z� :- પાટનગર ‘ક8રો’, _એઝ નહ8ર આ દ8શમા છ.

: આ દ8શમા િપરાિમડ અન 6Aફ²zસ માટ8 જગિવ�યાત છ.

: ઈ�જKત (િમસર)ની મહાન સA�િત નાઈલ નદ�ના =કનાર8 િવકિસત થઈ.

� �J;$ >aк� : 1867મા વાલ નદ� િવAતારમા સોના-હ�રાની ખાણો મળ� હતી.

� �� ,��� - િ2ટો=રયા, ધારામડળ ક8પટાઉનમા બસ છ.

� T%ш��: ����

� સીમાઓ : દ5[ણ-=હMદ સાગર, Yવ4મા પસ=ફક મહાસાગર, ઉcરમા ³વ સ$],

વાયaયમા Wરોપ અન નઋ3યમા આ=�કાખડ

� િવAતાર- 4,38,10,00 ચો.=ક.મી.

Page 62: 2017 Edition For Feedback : Kartikmaheta10@gmail.com ... Materials/008/6 to 8 SS All (2017 edition) by... · ય ાર વીસમી સદ ણ ૂ થઇ હતી યાર ડસેબર

61

� 6����� �F�ш� �9ш�

• ��>к���� :- =હMN�શમા આવલો ખબરઘાટનો પવ4તીય માગ4 અહ� આવલો છ.

• 2�e*��9ш :- રાજધાની ઢાકા, શણઉXોગ માટ8 િવ�યાત છ.

• ����� :- રાજધાની કાઠમ�, 40% જગલ િવAતાર, 16% �િષ.

• f W��� :- (The Land of Thunder Dragon)

o >Lજો તન ‘µજ દાનવોની િવહાર�મી’ કહ8તા,

o રાજધાની – થી{Y

o �ટાનu િવિશCટ 2ાણી - યાક

• v�*к� :- ભારતની $�ય�િમથી ઉcરમા પા�કની સા$]�િન અન પિ\મમા

મ�ારના અખાતથી �દો પડ8 છ.

o રાજધાની- કોલબો, 104 નદ�ઓ છ.

o સૌથી મોટ� નદ� ‘મહાવલી ગગા’

• w������ :- આરાકાન યોમા પવ4તમાળા અન ઈરાવદ� નદ�નો 2દ8શ

• રાજધાની – રUન.

Just4GK.blogspot.in