2011 yılı ve sonrası ders içerikleri

EK-2

BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ

LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ

1. Sınıf 1. Yarıyıl

İLA 101 Arapça (toplam ders saati: 12)

Ders İçeriği: Arap dilinin özellikleri, Arap alfabesini öğrenme, cümle yapısı ve çeşitleri,

kelime yapıları, isim, fiil ve çeşitleri, sarf ve nahiv hakkında genel bilgi, harf-i cer, muzafun

ileyh, sıfat, müsenna ve cemilerin irabı, zamirler ve irabı işlenecektir. Öğrencinin Arapça

kaynaklarından doğru bir şekilde yararlanması ve araştırma yapmasına, klasik ve modern

metinleri okuyup anlamasına, kendisini Arapça ifade edebilmesine katkı sağlayacak bilgiler

verilecektir. Bu sayede öğrenci Arap dili ve dilbilgisinin özellikleri hakkında temel bilgilere

sahip olur. Fiil çekimlerini, isim çeşitlerini ve cümle yapısını kavrar, sözlük yardımıyla

kaynak eserlerde araştırma yapmaya başlar.

Ders, anlatım ve soru-cevap yöntemiyle işlenir. Öğretilecek metin ya da gramer kuralları

çevrilir ya da ana dilde anlatılır. Dinleme-konuşma, okuma-yazma becerileri birlikte

geliştirilir. Öğrenilen dilbilgisi kuralları metinlere uygulanır. Bilinmeyen kelimeler için sözlük

kullanılır. Ders, bilgisayar ile desteklenir.

Önerilen Kaynaklar: Heyetçe hazırlanan el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul

2001; Mahmud İsmail Sini, el-Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001; Muhammed Adil Şaban,

Muhammed İsmail Sini, el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul 2001; Serdar Mutçalı, Arapça

Türkçe Sözlük, İstanbul 1995; İsmail Güler, Hüseyin Günday, Şener Şahin, Arapça Dilbilgisi

(Nahiv Bilgisi), İstanbul 2001.

103 Kur'an Okuma ve Tecvid I (Toplam Ders Saati: 3 )

Dersin içeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, namaz sureleri

(Sübhaneke-Âmentü, Nas-Duha Sûreleri) ezberlenmesi ve ezberlenen surelerin yanı sıra, Al-i

İmrân 1. Sayfa, Al-i İmrân 92-99. Ayetler, İsra 1. Sayfaların okunması.

Önerilen Kaynaklar: Hüseyin Atay, Kur’an. Türkçe Çeviri, Ankara 1973 ; Süleyman Ateş,

Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâli, Ankara, t.y.; Şeyh Abdurrahmân Karabâşî, Karabâş Tecvîdi,

İstanbul, t.y.; İsmail Karaçam, Kur’ân-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideleri, İstanbul

1981; Celaleddin Karakılıç, Tecvid İlmi, Ankara 1982; Demirhan Ünlü, Kur’ân-ı Kerîm’in

Tecvîdi, Ankara 1993.

105 İslam Tarihi I (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Tarih bilimi ve İslam tarihçiliği, İslam’ın doğduğu ortam, Hz.

Muhammed’in peygamberlik öncesi, Mekke dönemi ve Medine’ye hicret, hicret sonrasında

gerçekleştirilen faaliyetler, Medine döneminde müşriklerle, Yahudi ve Hıristiyanlarla ilişkiler,

o dönemdeki toplumsal, idari ve iktisadî yapı, Hz. Muhammed’in vefatı, İslam ve Batı

kültüründeki Hz. Muhammed algılamaları dersin içeriğini oluşturmaktadır. Modern tarihçilik

ve İslam tarihçiliğine dair temel kavramlar ve bilgilerin mukayeseli olarak kavratılması,

amaçlanmaktadır. Resim, harita, kroki, şema, CD, belgesel, film gibi görsel materyal

kullanılacak, soru-cevap ve tartışma yöntemleri takip edilecektir.

Önerilen Kaynaklar: İbn Hişam, es-Siretü’n-Nebeviyye; İbn Sa’d, et-Tabakât el-Kubra;

Kettanî, Hz. Peygamber’in Yönetimi (et-Terâtibu’l-İdâriyye), Çev.. Ahmet Özel, İstanbul

1990; Neşet Çağatay, İslam Öncesi Arap Tarihi Ve Cahiliye Çağı, Ankara 1971; İzzet

Derveze, Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı, Çev.. Mehmet Yolcu, İstanbul 1989;

Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi, İstanbul 1980; W. M. Watt, Hz. Muhammed’in

Mekkesi, çev.. Mehmet Akif Ersin, Ankara 1995, İbrahim Sarıçam, Hz. Muhammed ve

Evrensel Mesajı, Ankara 2003, Mehmet Özdemir, “Hz. Peygamber’in Bazı Siyasî

Uygulamalarının Ahlakî Arka Planı”, İslamiyât, 6/1 (Ocak-Mart 2003).

107 Psikolojiye Giriş (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Psikolojiye giriş niteliğinde bilgilerin verildiği teorik bir derstir. Psikoloji

biliminin ne olduğu, temel konuları, kavramları ve ilgi alanları hakkında bilgilendirmek, insan

doğasına ve işleyişine ilişkin temel bilgilerin öğretilmesi hedeflenir. Öğrencilere insan

davranışlarını anlama, davranışla ilgili bilimsel araştırma yapma, kişisel gelişimle ilgili

konularda temel kuramsal yaklaşım ve çerçevenin kazandırılması hedeflenmektedir.

Önerilen Kaynaklar: C.G. Morris, Psikolojiyi Anlamak. Çev.. Ed. Belgin Ayvaşık, Melike

Sayıl, Ankara 2002; R. Atkinson, RC. Atkinson, E.R. Hilgard, Psikolojiye Giriş, yy 2000;

C.T. Morgan, Psikolojiye Giriş Ders Kitabı, yy. 1984; Doğan Cüceloğlu. İnsan ve Davranışı,

.İst. 1995.

109 İslam İnanç Esasları (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: İslam İnanç Esasları, din, iman, islam küfür, şirk, irtadat gibi temel

kavramları, Allahn varlığı ve sıfatları, Nübüvvet konuları, Kıyamet ve ahiretin varlığına ve

ahirette hayatına ait amellerin sorgulanması, şeffat, sırat, havz, cennet ve cehennem gibi

konuları içerir. Öğrenciler kelam ilminin iman-islâm, Uluhiyet, nübüvvet ve ahiret konularını

ve bunların alt başlıklarını oluşturan meseleleri bilir ve tanımlar.

Önerilen Kaynaklar: Klavuz, A. Saim, Anahatlarıyla İslâm Akâidi ve Kelâm Giriş İstanbul,

İstanbul, 2004. Topaloğlu, Bekir, Kelama Giriş, İstanbul, 1988. Gölcük-Toprak,, Şerafeddin,

Süleyman, Kelam, Konya, 2001. İman, Mümin, Kâfir, Küfür, Nifak, Münafık, Delil, İstidlal,

Allah, Esma-i-hüsna, vd ilgili DİA maddeleri.

I. Sınıf II. Yarıyıl.

İLA 102 Arapça (Toplam Ders Saati: 10)

Dersin İçeriği: Arap dilinin grameri; metin çözümlemesi ve irabı; Arapça dinleme ve

konuşma, cümle kurma, soru sorma, soruyu cevaplama, yazma: sıfatlar, sayı sayma, fiiller vb.

konularla ilgili uygulama metinleri işlenmektedir. Öğrencinin dini bilgilerini ana

kaynaklarından araştırarak doğru bilgiye ulaşmasına, klasik ve modern metinleri okuyup

anlamasına, kendisini Arapça ifade edebilmesine yardımcı olmak amaçlanmaktadır. Derste

anlatım, dilbilgisi-çeviri yöntemi kullanılır. Öğretilecek metin ya da gramer kuralları çevrilir

ya da Arapça anlatılır. Öğrenilen bilgiler metinlere uygulanır ve gerekli analizler yapılır.

Bilinmeyen kelimeler için sözlük kullanılır. Ders, bilgisayar ile desteklenir.

Önerilen Kaynaklar: Muhammed İsmail Sini, İbrahim Yusuf es-Seyyid, Muhammed er-

Rifai eş-Şeyh, el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001; Mahmud İsmail Sini, el-

Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001; Muhammed Adil Şaban,, Muhammed İsmail Sini, el-

Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul 2001; Serdar Mutçalı, Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul 1995;

İsmail Güler, Hüseyin Günday, Şener Şahin, Arapça Dilbilgisi, İstanbul 2001.

104 Kur’an Okuma ve Tecvidi II (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, namaz sureleri

olarak bilinen surelerin (1. Fâtiha Suresi ve 89. Fecr - 114. Nâs Sureleri arası) ve namaz

dualarının (Sübhâneke, Tahiyyât, Rabbenâ Âtinâ, Allâhümme Salli-Bârik) ezberlenmesi ve

ezberlenen surelerin ve namaz dualarının yanı sıra, 58. Mücadile – 66. Tahrîm Sureleri

arasının Türkçe anlamının öğrenilmesi. Dersin amacı, tecvid bilgisi ve uygulamasını;

Kur’an’ın yüzünden okunmasını; dersin tanımı çerçevesinde sûrelerin ezberlenmesini ve

Türkçe anlamlarının öğrenilmesini sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci, harekeli Kur’an

metnini tecvid kurallarına uygun olarak yüzünden okuma yeteneği kazanmış, Kur’an’ın son

on cüzünü okumuş, namazlarda okunması mutad olan sureleri ve namaz dualarını ezberlemiş

ve bu sureler ve namaz dualarıyla birlikte toplam 35 kısa surenin Türkçe anlamını öğrenmiş

olur.

Önerilen Kaynaklar: Hüseyin Atay, Kur’an. Türkçe Çeviri, Ankara 1973 ; Süleyman Ateş,

Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâli, Ankara, t.y.; Şeyh Abdurrahmân Karabâşî, Karabâş Tecvîdi,


1981; Celaleddin Karakılıç, Tecvid İlmi, Ankara 1982; Demirhan Ünlü, Kur’ân-ı Kerîm’in

Tecvîdi, Ankara 1993.

106 İslam Tarihi II (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Hz. Muhammed’in ölümü sonrasında göreve gelen Dört halife zamanında

yaşanan siyasî, idarî, askerî ve sosyal gelişmeler dersin içeriğini oluşturur. Emevî devletinin

kuruluşu ve sonrasında yaşananlar, Abbâsî ihtilali ve Emevî devletinin yıkılması, Abbâsîler

dönemi siyâsî, kültürel ve ilmî gelişmeler, Türklerin İslâm dinine girmeleri ve İslâm kültür ve

medeniyetine katkıları bunlardandır. Yine derste Abbâsîlerin zayıflama dönemlerinde ortaya

çıkan Müslüman devletler; Endülüs Emevîleri, Fâtimîler, Eyyûbîler, Memlükler, Büveyhîler,

Tâhiroğulları, Sâmânoğulları gibi devletlere genel bir bakış gerçekleşecektir. Öğrenci Hz.

Peygamber sonrası halifelik kurumunun ortaya çıkışından, Abbâsîler döneminin sonuna kadar

İslâm coğrafyasının siyâsi, askeri, dinî ve kültürel yapısını öğrenir. Derste sınıf içi görsel

materyal destekli anlatım, soru-cevap ve tartışma yöntemleri izlenecektir.

Önerilen Kaynaklar: Sabri Hizmetli, İslâm Tarihi, Ankara 2001; İrfan Aycan-İbrahim

Sarıçam, Emevîler, Ankara 1999; Mehmet Özdemir, Endülüs Müslümanları I-III, Ankara

1997; Nesimi Yazıcı, İlk Türk İslâm Devletleri Tarihi, Ankara 2002; Doğuştan Günümüze

Büyük İslâm Tarihi, Ankara 1989; H. İbrahim Hasan, Siyâsi, Dinî, Kültürel, Sosyal İslâm

Tarihi, İstanbul 1991.

108 Sosyolojiye Giriş (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Sosyolojinin konusu, alanı, doğuşu, tarihi, yöntemleri, temel kavramları,

literatürü, sosyoloji teorileri ve temel problemlerini içerir. Sosyolojik kavramların ne anlama

geldiğini, sosyolojinin bilim olarak toplumu hangi metodlarla incelediğini, hangi tekniklerle

bilgi topladığını, toplumsal yapının oluşunu, süreçlerini öğretmeyi amaçlar. İçinde yaşadığı

birimler hakkında bilgi sahibi olan öğrenciye, fertlerin toplumda niçin, hangi faktörlerin

etkisiyle davrandığını kavratmayı amaçlamaktadır. Her derste konuların özelliklerine göre

doğrudan anlatım, seminer halinde sunum, tartışmalı grup çalışmaları gibi yöntem ve

teknikler uygulanır.

Önerilen Kaynaklar: Joseph Fichter, Sosyoloji Nedir?, Çev.: Nilgün Çelebi, Ankara 1994;

T.B. Bottomore, Toplum Bilim, Çev..: Ü. Oskay, İstanbul 1984; Barlas Tolan, Toplum

Bilimlerine Giriş, Ankara 1983; Zeki Aslantürk, Tayfun Amman, Sosyoloji, Çamlıca Y.,

İstanbul 2002; Veysel Bozkurt, Değişen Dünyada Sosyoloji, Alfa Y., İstanbul 2004; Mustafa

Erkal, Sosyoloji, Der Y., İstanbul 1998; Sami Şener, Sosyoloji, İst. 2002; Sulhi Dönmezer,

Sosyoloji, İst. 1990; Korkut Tuna, Yeniden Sosyoloji, İst. 2002.

110 Hadis Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Hadis tarihine giriş, Hadisin İslam inanç ve kültüründeki yeri, Hadis

tarihinin dönemlendirilmesi işlenecektir. Bu ders hadis, hadis literatürü ve hadisin sosyal

tarihi konusunda ilahiyat öğrencisine bilgi birikimi ve bakış açısı sağlar. Dersi alan öğrenci,

hadis tarihi konusunda kapsamlı bir bilgi birikimine ve bakış açısına ulaşır. Hadis ilminin

kronolojik gelişimini öğrenir. Hadis Tarihinin siyasi ve sosyal olaylarla ilişkisini görür. Hadis

tarihinin seçkin simalarının biyografilerini öğrenir. Ders, teorik anlatıma dayalı olup soru–

cevap ve tartışma yöntemiyle işlenir.

Önerilen Kaynaklar: İzmirli İsmail Hakkı, Hadis Tarihi, İstanbul 2002; Ahmed Naim,

Tecrid-i Sarih Mukaddimesi, Ankara 1970; Tayyib Okiç, Bazı Hadis Meseleleri Üzerine

Tetkikler, İstanbul 1959; Fuat Sezgin, Buharinin Kaynakları, Ankara 2000; Talat Koçyiğit,

Hadis Tarihi, Ankara 1988; Kemal Sandıkçı, İlk Üç Asırda İslam Coğrafyasında Hadis,

Ankara 1991.

112 İslam İbadet Esasları (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Bu dersten İslam dininin öngördüğü ibadetlerin hukuk ve uygulama

açısından dinin esaslarına uygun olarak öğrenilmesi, İbadet kavramı, ibadetlerin hedefleri,

ibadetin birey ve toplum üzerindeki etkileri ve ibadetin biçimsel olarak ayrıntılı bir şekilde

öğrenilmesi amaçlanmaktadır.

Önerilen Kaynaklar: Komisyon, İlmihal I,Türkiye Diyanet Vakfı İslamî Araştırmalar

Merkezi (İSAM), İstanbul 1998, Bilmen, Büyük İslam İlmihali, Bilmen Yayınevi, İstanbul

1992.

II. Sınıf I. Yarıyıl

201 Arapça III (Toplam Ders Saati: 8)

Dersin İçeriği: Arap dilinin grameri; fiiller, zarflar, hal, istisna, şart edatları, meful, sayılar,

isimler ve bunların gramer ve anlam bakımından ilgili metinler üzerinde tahlili gibi konuları

içermektedir. Dersin Amacı, öğrencilerin Arapça kaynaklardan araştırma yapmasına, klasik

ve modern metinleri okuyup anlamasına, kendisini Arapça ifade edebilmesine yardımcı

olmaktır. Dersi okuyan öğrenci Arap dili ve dilbilgisi hakkında bilgi sahibi olur. Öğretilecek

metin ya da gramer kuralları Türkçeye çevrilerek veye Arapça olarak anlatılır. Dinleme-

konuşma, okuma-yazma becerileri birlikte geliştirilir. Bilinmeyen kelimeler için sözlük

kullanma alışkanlığı kazandırılır.





İsmail Güler, Hüseyin Günday, Şener Şahin, Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi), İstanbul 2001.

203 Kur'an Okuma ve Tecvid III (Toplam Ders Saati: 3 )

Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, bazı surelerin

(78. Nebe’, 67. Mülk ve 36. Yâsîn Sureleri) ezberlenmesi bu dersin içeriğini oluşturur. Bunun

yanı sıra, 46. Ahkâf – 57. Hadîd Sureleri arasının Türkçe anlamının öğretilir. Dersin Amacı,

tecvid bilgisini artırmayı, yüzünden düzgün okumayı, dersin içeriği çerçevesinde sûrelerinin

ezberlenmesini ve Türkçe anlamlarının öğrenilmesini sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci,

harekeli Kur’an metnini tecvid kurallarına uygun olarak yüzünden okuma becerisini

geliştirmiş, Kur’an’ın ikinci on cüzünü yüzünden okumuş, bazı sureleri ezberlemiş ve toplam

15 surenin Türkçe anlamını öğrenmiş olur. Tilavette takrir ve dinleme yanında derste okunan

surelerin yanı sıra haftalık ve dönemlik ödevler verilir.

Önerilen Kaynaklar: Hüseyin Atay, Kur’an. Türkçe Çeviri Ankara 1973; Süleyman Ateş,

Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâl, Ankara, t.y.; Şeyh Abdurrahmân Karabâşî, Karabâş Tecvîdi,


1981; Mehmed Nûrî, Suâlli ve Cevâblı Tecvîd, Ankara 1982; İstanbul 1957; Demirhan Ünlü,

Kur’ân-ı Kerîm’in Tecvîdi, Ankara 1993

205 Tefsir Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Kur’an tefsirine duyulan ihtiyaç, Tefsir tarihi ve kaynakları Tefsir’de

çağdaş gelişmeler. Dersin Amacı, tefsirin İslam’ın erken dönemlerinden günümüze gelinceye

kadar geçirdiği ana aşamaların ve tefsir tarihinde ortaya çıkan eğilimlerin tanıtılmasını

sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci, Kur’an’ın Mushaf hâlini alıncaya kadar geçirdiği

aşamalar, tefsir literatürü ve tefsir ekolleri hakkında birikim kazanmış olur.

Önerilen Kaynaklar: Belirtilen ana kaynakların yanı sıra her konu için yardımcı kaynak

önerilecektir. J. M. S. Baljon, Kur’an Yorumunda Çağdaş Yönelimler, çev.. Ş. Ali Düzgün,

Ankara 1994; İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Tarihi, Ankara 1998; Muhsin Demirci, Tefsir Usulü

ve Tarihi, İstanbul 1998; Arif Güneş, Kur’ân-ı Kerîm’in Ortaya Çıkış Süreci, Ankara 2000;

Osman Keskioğlu, Kur’an Tarihi, İstanbul 1953; W. Montgomery Watt, Kur’an’a Giriş, çev..

Süleyman Kalkan, Ankara 2000; Suat Yıldırım, Kur’an-ı Kerim ve Kur’an İlimlerine Giriş,

İstanbul 1983.

207 Hadis Usulü (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Hadiste usul problemi, Hadis usulünün temel kavramları, hadis usulü

kaynakları. Der, Klasik hadis usulünün kaynaklarını ve kavramlarını öğretmeyi, Hadis

usulüne dair problemlerin tespitini amaçlar. Bu dersi alan öğrenci, hadis usulü kavramlarını

ve bu literatürünü öğrenip, temel usul bilgisine sahip olur. Günümüz hadis usulü problelerini

tanır. Teorik anlatım, ödev, seminer, grup tartışmaları ve kütüphane çalışması derste izlenecek

metotlardır.

Önerilen Kaynaklar: el-Hatib el-Bağdadî, el-Kifaye fi İlmi’r-Rivaye, Medine t.y.; İbnu’s-

Salah, Ulumu’l-Hadis, Dımaşk 1984; Talat Koçyiğit, Hadis Usulü, Ankara 1993 ; İ. Lütfi

Çakan, Hadis Usulü, İstanbul 1989; Talat Koçyiğit, Hadis Istılahları, Ankara 1985; Abdullah

Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul 1987; Tayyib Okiç, Bazı Hadis Meseleleri

Üzerine Tetkikler, İstanbul 1959.

209 İslâm Tarihi III (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Türklerin Müslüman olmadan önceki tarihleri, İslâmiyet’i kabulleri, yarı

bağımsız Türk İslâm devletleri (Tolunoğulları, Sâcoğulları, İhşidîler), tam bağımsız Türk

İslâm devletleri (İdil/Volga Bulgarları, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular, Hârizmşahlar

...vd.)dir. Derste her bir devletin siyasî tarihi özet olarak işlenecek, karşılık kültür ve

medeniyetlerine de yer verilecektir.

Önerilen Kaynaklar: Erdoğan Merçil, Müslüman-Türk Devletleri Tarihi, Ankara 1991;

Nesimi Yazıcı, İlk Türk-İslâm Devletleri Tarihi, Ankara 2004; Hüseyin Algül-Osman Çetin,

İslâm Tarihi, İstanbul 1986-87; T. W. Arnold, İntişâr-ı İslâm Tarihi, Çev.. Hasan Gündüzler,

Ankara 1971; V. V. Barthold, İslâm Medeniyeti Tarihi, İzah, düzeltme ve eklerle yayınlayan

M. Fuad Köprülü, Ankara 1963; İbrahim Kafesoğlu, Türkler ve Medeniyet, İstanbul 1957;

Hüseyin Gazi Yurdaydın, İslâm Tarihi Dersler, Ankara 1971

211 İlkçağ Felsefesi Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Derste Antik Doğu ve Batı dünyasındaki felsefenin oluşumu ve gelişimini

incelenecektir. Felsefî düşüncenin bilinenen erken örneklerinin öğrenciye öğretilmesi

amaçlanmaktadır. Dersi alan öğrenci ilk felsefe sistemlerini, büyük filozofları ve önemli

kavramları öğrenmiş olur.

Önerilen Kaynaklar: K. Birand, İlk Çağ Felsefesi Tarihi, Ank. 1967; M. Gökberk, Felsefe

Tarihi, İst. 1996; Von Aster, İlk ve Orta Çağ Felsefesi Tarihi, İst. 2000; H.J. Störig, Hint, Çin,

Yunan Felsefesi, İst. 2000.

213 Türk-İslâm Edebiyatı (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: İslamiyetle tanışma öncesi Türk edebiyatı, İslamiyetin kabulünden sonraki

Türk edebiyatının gelişmesi ve İslam dininin bu edebiyata etkileri, Anadoludaki Türk

edebiyatı, dini muhtevanın ve türlerin anlatıldığı ve bunlarla ilgili örnek metinlerin okunduğu

bir derstir. Tevhidler, münacatlar, esma-i hüsnâlar, na'tlar, mevlidler, hilyeler, kırk hadisler,

miraciyeler, ramazan-nameler üzerinde durulmaktadır. Ders Türk milletinin İslamiyeti

kabulünden sonra gelişen Türk edebiyatı içinde dinin yerini öğrenciye tantmayı açaçlar. Ders,

takrir ve soru- cevap yöntemi ile işlenecektir.

Önerilen Kaynaklar: Necla Pekolcay ve diğerleri, İslami Türk Edebiyatında Şekil ve

Nevilere Giriş, İstanbul 1994; Halil İbrahim Şener, Alim Yıldız, Türk İslam Edebiyatı,

İstanbul 2003; Abdurrahman Güzel, Dini- Tasavvufi Türk Edebiyatı, Ankara 2000; M. Fuad

Köprülü, Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1980; M. Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk

Mutasavvıflar, Ankara 1976; Adem Çalışkan, Fuzuli'nin Su Kasidesi ve Şerhi, Ankara 1999;

Faruk Kadri Timurtaş, Mevlid, İstanbul 1970.

215 Din Psikolojisi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Yüksek manevi değerleri temel alarak ve genel psikoloji biliminin

verilerinden hareketle insanın kendini gerçekleştirmesini ruh sağlığını kendisi ve çevresiyle

uyumlu bir birey olmasının nasıl gerçekleşeceğini öğreten bir derstir. Öğrencinin hem

öğrencilik hayatında hem de özel yaşamında ve görev sırasındaki başarı ve mutluluğu

yakalaması ve yansıtması için gereklidir. Bu nedenle din psikolojisi dersi, hem

bilgilendirmeyi, öğrendiklerini uygulayabilme gücünü ve içsel barışı, sevgiyi ve mutluluğu

yaşamayı hedeflemektedir. Bu amaca hizmet eden araştırma yöntem ve teknikleri, yazılı ve

görsel kaynaklar, araştımaya ve bireyin tecrübelerine dayanan örnekler kullanılır.

Önerilen Kaynaklar: Neda Armaner, Din Psikolojisine Giriş, Ankara 1980; Hüseyin Peker,

Din Psikolojisine Giriş, İstanbul 2003; Hayati Hökelekli, Din Psikolojisi, Ankara 2001;

Doğan Cüceloğlu, İnsan ve Davranışı; Jung, Din ve Psikoloji, İstanbul 1998; G.Nils Holm,

Din Psilolojisine Giriş, çev.: Abdülkerim Bahadır, İstabbul 2004; Abraham Maslow, İnsan

Olmanın Psikolojisi, çev.: Okan Gündüz, İstanbul 2001.

217 Mantık (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Doğru düşünme sanatı, geçerli akıl yürütmeleri geçersiz akıl yürütmelerden

ayırmayı sağlayan kuralları ve ilkelerin bilgisini öğretir. Dersin amacı: öğrencilere akıl

ilkeleri doğrultusunda bilinenlerden bilinmeyenlere nasıl varılacağının öğretilmesi; bilimlerde

sistematik yapının ve tutarlılığın nasıl gerçekleştirileceği konusunun gösterilmesi; mantığın

bir disiplin olarak gelişmesini ana çizgileriyle günümüz modern mantık çalışmalarına kadar

izlemek; bugünün düşünce dünyasıyla bağlantı kurmaktır.

Önerilen Kaynaklar: Aristo, Organon III-Birinci Analitikler, Çev.. H.Ragıp Atademir,

İstanbul 1989; Organon IV- İkinci Analitikler, çev.. H.Ragıp Atademir, İstanbul 1989; Farabi,

Kitabu’l-Kıyasu’s-Sağir, Farabi’nin Bazı Mantık Eserleri, içinde Haz. Mübahat Türker Küyel,

Ankara 1990; Ahmet Cevdet Paşa, Miyar-ı Sedat, İstanbul 1293; Hilmi Ziya Ülken, Mantık

Tarihi, İstanbul 1942; Necati Öner, Klasik Mantık, 7. Baskı, Bilim Yayınları, Ankara 1996.

II. Sınıf II. Yarıyıl

202 Arapça IV (Toplam Ders Saati: 9)

Dersin İçeriği: Arap gramerinin sıfatlar, bazı isimler; kane ve benzerleri, innenin hemzesi,

hemzenin yazılış kuralları, te'kîd, bedel, müstesna, teaccub, medih ve zemm fiilleri, münada

ve bunların gramer ve anlam bakımından ilgili metinler üzerinde tahlili ve irabı gibi bazı

kuralları içerir. Arapça konuşma pratikleri yapılır. Amaç, öğrencinin dini bilgilerini ana

kaynaklarından doğru bir şekilde okumasını sağlamasına, Arapça yazılmış kaynaklardan

yararlanmasına, kendisini Arapça ifade edebilmesine yardımcı olmaktır.





İsmail Güler, Hüseyin Günday, Şener Şahin, Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi), İstanbul 2001.

204 Kur'an Okuma ve Tecvid IV (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, farklı kıraatlerin

tanınması, muayyen surelerin ve aşırların (2. Bakara Suresi 285-286; 59. Haşr Suresi 20-24.

ayetler ve beş ayrı aşır) ezberlenmesi ve bunların yanı sıra 37. Sâffât – 45. Câsiye ve 68.

Kalem – 77. Murselât Surelerinin Türkçe anlamının öğrenilmesi. Dersin Amacı, öğrencilerin,

kıraat türlerini, dersin tanımı çerçevesinde belirlenen surelerin ezberlemesinin ve

Türkçelerinin öğrenmesini; Kur’an’ı yüzünden okumasını sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci,

harekeli Kur’an metnini tecvid kurallarına uygun olarak yüzünden okuma yeteneğini

pekiştirmiş, farklı kıraatler hakkında bilgi edinmiş, ibadetlerde sıkça okunan surelerle birlikte

beş ayrı aşrı ezberlemiş ve ezberlenen kısmın yanı sıra 19 surenin Türkçe anlamını öğrenmiş

olur.

Önerilen Kaynaklar: Süleyman Ateş, Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâli, İstanbul 2003;

Ahmed Dahmân, Dimeşk 1940; İbnu’l-Cezerî, en-Neşr fî’l-Kırâ’âti’l-‘Aşr, tahk. M. Ahmed

Dehmân, Dımeşk 1345; M. Sâlim Muhaysin, el-Muğnî fî Tevcîhi’l-Kırâ’âti’l-‘Aşeri’l-

Mutevâtira, Beyrut 1988.

206 Tefsir Usulü (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Tefsir ilmi, İslami İlimler arasındaki yeri ve onlarla ilişkisi;Tefsir

Usûlü’nün tanımı, doğuşu, gelişmesi, kaynakları ve Esbâb-ı Nüzûl, Mekki-Medeni, Nâsih-

Mensûh, Tefsir-Te’vil, Mantûk-Mefhûm ve Zahir-Bâtın, Muhkem-Müteşabih, Mücmel-

Mübeyyen ve Mübhemât-ı Kur’an, Garîb-i Kur’ân, Müfredât-ı Kur’ân ve Vücûh-Nazâir,

Hakikat-Mecaz ve Umûm-Husûs, İ’câz-ı Kur’an ve Tenâsüb, Kur’an Yorumu ve Semantik

gibi Kur’an ilimlerini ilgilendiren konuları içeririr. Dersin Amacı, usûlün, Kur’an’ı biçim ve

içerik bakımından tahlil eden disiplinlerin, bunlarla ilgili literatürün ve çağdaş tefsir

yaklaşımlarının tanıtılmasını sağlamaktır.

Önerilen Kaynaklar: Halis Albayrak, Tefsir Usulü, İstanbul ty. ; İsmail Cerrahoğlu, Tefsir

Usulü, Ankara 1997; el-Kattân, Mennâ’, Ulumu’l-Kur’an, Beyrut 1976. (Türkçesi: Kur’an

İlimleri, çev.. Arif Erkan, İstanbul 1997); Muhammed b. Lutfî es-Sabbâğ, Tefsir Usulü

Araştırmaları, çev.. Ömer Dumlu, İzmir 1999; Subhî es-Sâlih, Mebâhis fî ‘Ulûmi’l-Kur’ân

(Türkçesi: Kur’an İlimleri, çev.. Said Şimşek), Beyrut 1965; Mehmet Paçacı, “Çağdaş

Dönemde Kur’an’a ve Tefsire Ne Oldu?”, İslâmiyât 6 ; Suyuti, İtkan fi Ulumi’l-Kur’an, yy.,

trz.

208 Hadis I (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Hadis ilminin temel kavramları ve kaynakları; insan’ın kendisi ve toplum

ile ilişkisine dair hadis metinleri okunacaktır. Bu ders, öğrenciye Hadis ilminin temel

kavramları ve kaynakları dikkate alınarak hoca tarafından seçilmiş konularda hadis okumaları

yapmayı ve bu konularla alakalı hadis literatürünü öğretmeyi amaçlar. Dersi alan öğrenci,

Hadis ilminin temel kavram ve kaynaklarını öğrenmiş biri olarak işlenen konulara dair

metinleri ve literatürü tanımış olur.

Önerilen Kaynaklar: Buhari, el-Camiu’s-Sahih, İstanbul 1981;Muslim, el-Camiu’s-Sahih,

İstanbul 1981; Ebu Davud, es-Sunen, İstanbul 1981; Tirmizî, es-Sunen, İstanbul 1981; Nesâî,

es-Sunen, İstanbul 1981; İbn Mace, es-Sunen, İstanbul 1981; Buhari, el-Edebu’l-Mufred

(Ahlak Hadisleri), çev.. ve şerh: A.Fikri Yavuz, İstanbul 1974;

210 Kelam Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Kelamın doğuşu ve gelişimi, din ilimleri arasındaki yeri, ilk kelami

tartışmalar, ilk inanç grupları, ehl-i hadis, selef uleması ve selefiyye, Şiî Kelam anlayışı,

Mutezile kelam anlayışı, mihne olayı, ehl-i sünnet kelamının öncüleri ve kelami görüşleri ve

yeni ilm-i kelam arayışları bu dersin içeriğini oluşturur. Kelam Tarihi dersi, kelam ilminin

ortaya çıkışını, tanımını, doğuşuna etki eden nedenleri ve kelamın gelişimine katkıda bulunan

önemli şahsiyetlerin görüşlerini tarihsel açıdan inceleyerek kavratmayı amaçlar.

Önerilen Kaynaklar: Eş’ari, Makalatu’l-İslamiyyin,İstanbul 1928; Şehristani, El Milel

ve’n-Nihal, Kahire ty.; İrfan Abdulhamit, İtikadi İslam Mezhepleri, İst. 1983; M.M. Şerif,

İslam Düşüncesi Tarihi, İst. 1990-91, İmam Maturidi ve Maturidilik, (Haz. Sönmez Kutlu),

Ankara 2004; Süleyman Uludağ, İslam Düşüncesinin Yapısı (Selef, Kelam, Tasavvuf,

Felsefe), İstanbul 1985; S. En-Neşşar, İslam'da Felsefi Düşüncenin Doğuşu, İstanbul 1999.

212 İslam Felsefesi Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: İslam felsefesinin tanımı, ortaya çıkışı ve gelişmesi, felsefi ilimleri ve

sınıflaması, müslüman filozofların, batı felsefesi ile yaşana etkileşimler gibi konular derste

işlenecek ana konuları oluşturmaktadır. Dersin amacı, öğrenciye İslam felsefesi dersinin

teorik temelleri, İslam düşüncesinin diğer düşünce biçimleri ile karşılaştırılması, İslam

felsefesi alanının problemlerinden yola çıkarak öğrenciye siyaset, ahlak, ekonomi, hukuk vb.

sosyal bilimleri değerlendirebilecek bir bakış açısı kazandırmaktır.

Önerilen Kaynaklar: İslam filozoflarının yazdıkları eserler. (Kindi, Farabi, İbn Sina,

Gazali, İbn Rüşd vb. gibi filozofların Türkçeye çevrilmiş kitap veya risaleleri. Kindi, İlk

Felsefe Üzerine, Ankara 1997; Farabi, İdeal Devlet, Ankara 1997; İbn Sina, Uyunu’l-Hikme,

İstanbul 1993; Mehmet Bayraktar, İslam Felsefesine Giriş, Ank. 1999; İslam Felsefesi Tarihi,

Macit Fahri, Çev.. Kasım Turhan, İst. 1992, İslam Filozoflarından Felsefe Metinleri, Çev..

Mahmut Kaya, İst.2003.

214 İslam Medeniyeti Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: İslam medeniyetinin kaynakları, aşamaları ve temel özellikleri, İslam

medeniyetinde sosyal hayat, idari ve ekonomik yapı, eğitim-öğretim, dini ilimler, tercüme

faaliyetleri, müspet bilimler, sanat, İslam medeniyetinin Batıya ve diğer medeniyetlere

etkilerini içermektedir.

Önerilen Kaynaklar: Adam Mez 10. Yüzyılda İslam Medeniyeti, çev.. Salih şaban, İst.

2000; Corci Zeydan, Medeniyeti İslamiye Tarihi, çev.. Zeki Meğamiz, İst. 1328-1330; W.

Barthold ve Fuad Köprülü, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara 1977; Ziya Kazıcı, İslam

Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999; Will Durant, İslam Medeniyeti, çev..

Orhan Bahaeddin, yı., ts.; Sigrid Hunke, Avrupa'nın Üzerine Doğan İslam Güneşi, çev..

Servet Sezgin, İstanbul 1975; Haydar Bammat, İslamiyetin Manevi ve Kültürel Değerleri,

çev.. Haydar Bammat, Ankara 1963; Mehmet Özdemir, Endülüs Müslümanları, (İlim ve

Kültür Tarihi), Ankara 1997.

216 Din Sosyolojisi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Din Sosyolojisinin tanımı, temel kavramları, literatürü doğuşu, gelişimi,

alanı, İslam dünyasında ve Türkiye’de din sosyolojisi, din-toplum ilişkileri, dinin toplum

hayatındaki yeri. Din-siyaset, aile, devlet, ekonomi, medya, eğitim vs. ilişkileri, din ve

değişme, farklılaşma, gruplaşma, bütünleşme de dersin içeriği arasındadır. Dersin Amacı,

dinin ve dinlerin toplum hayatındaki yerini ve toplumla olan karşılıklı etkileşimini

kavratmaktir. Derste takrir ve araştırma yöntemi kullanılacaktır.

Önerilen Kaynaklar: Ünver Günay, Din Sosyolojisi, Kayseri 1998; Mehmet

Taplamacıoğlu, Din Sosyolojisi, Ankara 1975-1989; Yümni Sezen, Sosyoloji Açısından Din,

İstanbul 1988; Joachim Wach, Din Sosyolojisi, (Çev.. Ünver Günay), Kayseri 1990; Hans

Freyer, Din Sosyolojisi, (Çev.. Turgut Kalpsüz), Ankara 1964;Hans Freyer, İçtimai

Nazariyeler Tarihi, (Çev.. Tahir Çağatay), Ankara 1977.

220 Türk İslâm Sanatları Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: İslâmın sanat ve estetiğe bakışı, İslâmda resim meselesi, tasvir konusundaki

âyet ve hadislerin değerlendirilmesi, sahabe döneminde ve daha sonraki dönemlerde tasvir,

İslâmi gelenekte tarihi eser kavramı ve arkeoloji, İslâm sanatının özellikleri ve gelişmesine

tesir eden faktörler, sanat tarihi terimleri, ilk mescitler, Emevî dönemi İslâm mimârîsinden

örnekler, Kudüs Kubbetüssahra, Kusayr-ı Amra ve Şam Ümeyye Câmii, Abbasî dönemi İslâm

mimârîsinden Samarra Ulu Câmii, Tolunoğulları devri İslâm mimârîsinden Fustat Tolunoğlu

Ahmet Câmii, Emevî ve Abbasî sanatı arasındaki farklar, Anadolu Türk İslâm mimârîsine

giriş, Diyarbakır, Mardin, Kızıltepe ve Silvan Ulu câmileri, Anadolu Selçuklu, Beylikler ve

Osmanlı mimarisinden örneklerden oluşmaktadır. Derste takrir ve soru-cevap metodu, Çeşitli

gezi ve seyahatlerde edinilen bilgilerin değerlendirilmesi yapılacak bilgisayar destekli

malzemeler, fotoğraflar ve slaytlar kullanılacaktır.

Önerilen Kaynaklar: Beşir Ayvazoğlu, İslâm Estetiği ve İnsan, İstanbul 1989. Ekrem

Hakkı Ayverdi, Osmanlı Mimârîsinin İlk Devri, İstanbul 1966. Gönül Öney, Anadolu

Selçuklu Mimari Süslemesi ve El Sanatları, Ankara 1992. Metin Sözen, Anadolu Medreseleri-

Selçuklular ve Beylikler Devri, İstanbul 1970-1972. Metin Sözen, Türk Mimarisinin Gelişimi

ve Mimar Sinan, İstanbul 1975. Nusret Çam, İslâmda Sanat Sanatta İslâm, Ankara 1999.

Oktay Aslanapa, Osmanlı Mimarisi, İstanbul 1986. Oktay Aslanapa, Türk Sanatı, İstanbul

1984. Semra Ögel, Selçukluların Taş Tezyinatı, Ankara 1987. Suut Kemal Yetkin, İslâm

Mimarisi, Ankara 1965.

3. Sınıf 1. Yarıyıl Dersleri

301 Kur’an Okuma ve Tecvid (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Uygulama güçlüğü bulunan tecvid kuralları; ince ve kalın sesli harflerde

geçiş yöntemleri, seslerin çıkarılmasında ağız hareketlerinin durumu; en az iki aşirin topluluk

önünde tertil tarzında güzel biçimde okunması; Kur’an okuma ve Tecvid dersindeki

yükümlülük oranı çerçevesinde Nas-Duha arasındaki surelerle, Bakara suresi 285-286; Haşr

suresi 22-24; Cuma suresi 9-11; İbrahim suresi 38-41 ayetlerin yanında Mülk ve Nebe’

surelerinin ezber olarak tertil tarzında güzel bir biçimde okunması; Kur’an-ı Kerim’den Nisa

ve Maide surelerinin yüzünden hem yavaş hem de hızlı tempoda kurallara uygun bir biçimde

okunması.

Önerilen Kaynaklar: Kurân-ı Kerim, Nihat Temel, Kıraat ve Tecvîd İstılahları, İstanbul,

1997, Nihat Temel, Kur’an Kıraâtında Vakf ve İbtidâ, İstanbul, 2000, Demirhan Ünlü,

Kur’ân-ı Kerîm’in Tecvîdi, Ankara, 1993.

303 Hadis II (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Hadis ilminin temel kavramları ve kaynakları; insan’ın kendisi, çevresi ile

din ile ilişkisine dair hadis metinleri okumalar.

Önerilen Kaynaklar: M. Fuad Abdulbakî, el-Lü'lüü ve'l-Mercan (I-II), İst., 1985, Buhari,

el-Camiu’s-Sahih, İstanbul, 1981, Muslim, el-Camiu’s-Sahih, İstanbul, 1981, Ebu Davud, es-

Sunen, İstanbul, 1981, Tirmizî, es-Sunen, İstanbul,1981, Nesâî, es-Sunen, İstanbul, 1981, İbn

Mace, es-Sunen, İstanbul, 1981, Buhari, el-Edebu’l-Mufred (Ahlak Hadisleri), (çev. ve şerh:

A. Fikri Yavuz), İstanbul, 1974, El-Munziri, et-Terğib ve’t-Terhib (Hadislerle İslam: Tergib

ve Terhib), (çev. A. Muhtar Büyükçınar), İstanbul, 1984.

305 İslâm Hukuk Usûlü I (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: İslam Hukukçularının Kur’an ve hadislerden hüküm çıkarıma yöntemleri,

hukuk felsefesi, fakihte bulunması gereken nitelikleri inceleyen bir derstir. İslâm Hukuk

Usûlü dersinin amacı, bu bilimin mahiyetini, önemini ve içerdiği konuları öğretmektir. Ders

anlatımında, tartışma ve soru-cevap metotları kullanılmaktadır.

Önerilen Kaynaklar: Muhammed Ebu Zehra, İslâm Hukuku Metodolojisi, Çev..

Abdülkadir Şener, Ankara 1990; Zekiyyüddin Şa’ban, İslâm Hukuk İlminin Esasları, Çev..

İbrahim Kâfi Dönmez Ankara 1990; Abdulvahhab Hallaf, İslâm Hukuk Felsefesi, Çev..

Hüseyin Atay, Ankara 1973; Muhammed Hudari Bek, Usûlü’l-Fıkh, Mısır 1969.

307 Kelam Metodolojisi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: İlk dönemden itibaren kelam tartışmalarından başlayarak Kelam metodu

hakkında bilgi vermek. Ortaya çıkan metodoloji sorunları üzerinde durmak. Metotla ilgili

konuları açıklamak.

Önerilen Kaynaklar: Ebu'l-Muîn en-Nesefi, Tabsiratu'l-Edille, Dımaşk, 1993. Eş'ari,

Kitabu'l-Luma, Beyrut, 1852. Kadı Abdulcebbar, Şerhu Usuli'l- Hamse, Kahire 1988.

Bakıllani, Kitabu't-Temhid, Beyrut, 1957. Taftazani, Şerhu'l-Makasıd, İstanbul, 1277.

Maturidi, Kitabu't-Tevhid, İstanbul, 2000. Taftazani, Şerhu'l-Akaid, (çev: Süleyman Uludağ),

İstanbul, 1980. Razi, Muhassal (Kelama Giriş), (çev: Hüseyin Atay), Ankara, 1978. M. Said

Özervarlı, İbn Teymiyye'nin Düşünce Metololojisi ve Kelâmcılara Eleştirisi, İsam Yayınları,

İstanbul 2008.

309 Tefsir I (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Tefsir okullarından örnekler, yeni yorum anlayışları ve bunların

örneklendirilmesinden oluşur. Dersin amacı, daha önce kazanılan tefsir usûlü ve tefsir tarihi

bilgileri sayesinde, Kur’an’dan seçilen bölümlerin farklı tefsir kaynaklarında nasıl tefsir

edildiğini göstermektir.

Önerilen Kaynaklar: Tefsir kitaplarının yanı sıra her konu için yardımcı kaynak

önerilecektir. Kur’an-ı Kerim Mealleri, Sâbûnî, Safvetu’t-Tefâsîr, Beyrut 1986; Suyûtî,

Mahallî, Tefsîru’l-Celâleyn, Mısır 1308.

311 Dinler Tarihi I (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Dinin tanımı ve kökeniyle ilgili teoriler incelenir. Dinler Tarihinin bir bilim

dalı olarak ortaya çıkışı, dinlerin tasnifi, ortak özellikleri ele alınır. Yahudilik, Hıristiyanlık

gibi yaygın dinlerin inanç, ibadet, kutsal gün ve mezhepleri ele alınır. Dersin amacı, din ve

dinin farklı toplumlardaki tezahürlerini, Dinler Tarihinin ortaya çıkış sürecini ve bu süreçte

yapılmış önemli çalışmaları, günümüz dünyasının önemli dinlerinin kökenleri, dinî önderleri

tarihsel gelişim süreçleri, kutsal metinleri, inanç, ibadet, ritüel ve gelenekleriyle tanıtmaktır.

Ders anlatım, araştırma, seminer çalışması yöntemi ile işlenir.

Önerilen Kaynaklar: Baki Adam – Mehmet Katar, Dinler Tarihi, (İÖP Ders Kitabı), Editör

Mehmet Katar, Eskişehir 1999; Günay Tümer - Abdurrahman Küçük, Dinler Tarihi, Ankara

1997; Kitabı Mukaddes Eski ve Yeni Ahit (Tevrat ve İncil), İstanbul 1988; Mircea Eliade,

Dinler Tarihine Giriş, Çev.. Lale Arslan, İstanbul 2003; Thomas Michel, Hıristiyan

Tanrıbilimine Giriş, İstanbul 1992.

313 İslam Mezhepleri Tarihi I (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, amacı, metodu, temel kavramları ve

kaynakları, mezheplerin ortaya çıkış sebepleri, din anlayışındaki ilk siyasi ve itikadi

farklılaşma süreçleri öğretilir. İlk dönem islam mezheplerinden Haricilik, Mürcie, Mu’tezile,

Şia, Zeydiyye, İmâmiyye, İsmâiliyye, Hadis Taraftarları, Eş’arîlik ve Mâturidîlik gibi

mezheplerin isimlendirme sorunu, ortaya çıkış sebepleri, teşekkül süreçleri, temel görüşleri,

alt kolları, yayıldığı bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesinde katkıları anlatılır. Dersin amacı,

ilk dönem İslam Mezhepleri ve günümüzde yaşayan dinî-siyasi İslam mezhepleri hakkında

temel bilgiler kazandırmaktır.

Önerilen Kaynaklar: Bağdadî, Mezhepler Arasındaki Farklar, çev.. Ethem Ruhi Fığlalı,

İstanbul 1991; Şehristani, el-Milel ve’n-Nihal, tahik. Abdulemir Ali Mehna- Ali Hasan Faur,

Beyrut 1993; Kummî ve Nevbahtî, Kitâbu’l-Makâlât ve’l-Fırak ve Fıraku’ş-Şîa, çev.. Hasan

Onat-Sabri Hizmetli-Sönmez Kutlu-Ramazan Şimşek, Ankara 2004; W. Montgomery Watt,

İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev.. E.Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.; Ethem Ruhi Fığlalı,

Çağımızda İtikâdî İslâm Mezhepleri, İstanbul 1983; Sönmez Kutlu, Türklerin İslâmlaşma

Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara 2000. Muhammed Ebû Zehra, İslâm'da Siyâsî ve

İtikâdî Mezhepler Tarihi, çev.: E. Ruhi Fığlalı-O. Eskicioğlu, İstanbul 1970.

315 Yeni Çağ Felsefesi Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Descartes ve Bacon ile başlayıp, eleştirel düşünceyi yaygınlaştıran ve

günümüz siyasetinin temelini oluşturan anlayışları ortaya koyan bir derstir. Amacı, Yeni Çağ

Felsefesinin insanlığa katkılarını, Descartes, Kant ve Hegel gibi önemli filozofları tanınmasını

temin etmektir.

Önerilen Kaynaklar: M. Gökberk, Felsefe Tarihi, İst. 1996; A. Weber, Felsefe Tarihi, İst.

1991; B. Russell, Batı Felsefesi Tarihi, İst. 1996; T. Hobbes, Leviathan, İst. 1995; J. Locke.

319 Gramatik Kur’an-ı Kerim (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Kuran-ı Kerim’in ayetlerinin sarf, nahiv ve belağat açısından incelenmesi,

bu bilim dallarına göre kaynaklık etmesi özelliğinin ortaya konulması.

Önerilen Kaynaklar: Muhammed Süleyman el-Yakut, en-Nahvu’t-Ta’limî ve’t-Tatbikî fi’l-

Kur’an-ı Kerim, 1996, y.y., Azîz Yunus Beşîr, en-Nahv fi Zilâlil Kur’ani’l-Kerîm, Haydar

Ebu Sanî’, el-Belâğa fi’l-Kur’ani’l-Kerim.

317Sosyal Bilimler Metodolojisi (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Bilgi, Bilim ve Bilimsel bilginin tanımı; İslam Düşüncesinde ilim tasnifleri;

doğa bilimleri ve sosyal bilimler ayrımı; sosyal bilimlerin temellendirilmesi; araştırma

yöntem, teknik ve aşamaları ilahiyat bilimlerinin sosyal bilimler alanındaki yeri. İslam dini

bağlamında din-bilim ilişkisi; sosyal bilimler ve din bilimlerinde anlama sorunu.

Önerilen Kaynaklar: Niyazi Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara, 1998.

H.P.Rickman, Anlama ve İnsan Bilimleri (çev. Mehmet Dağ), Ankara, 1992. Amiran Kurtkan

Bilgeseven, Sosyal İlimler Metodolojisi, İstanbul, 1989. Kamuran Birand, Manevi İlimler

Metodu Olarak Anlama, Ankara, 1960. Wilhelm Dilthey, Hermeneutik ve Tin Bilimleri (çev.

Doğan Özlem), İstanbul, 1999. K. D. Bailey, Methods of Social Science, NewYork, 1982. B.

A. Chadwick- H. M. Bahr- S. L. Albrecth, Social Science Research Methods, New Jersey

1984; Doğan Özlem, Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi, İstanbul, 2000. İlkay Sunar, Düşün

ve Toplum, Ankara, 1999. Ali Yıldırım- Hasan Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma

Yöntemleri, Ankara, 1999.

321 Güzel Kur'an Okuma I (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Tecvid kuralları; İnce ve kalın sesli harflerde geçiş yöntemleri işlenişi ve

Kur’an okuma ve Tecvid dersinde yapılan bütün ezberlerin tertil tarzında güzel bir biçimde

okunması. Kur’an-ı Kerim’den 100 ( 5 cüz) sayfanın yüzünden hem yavaş hem de hızlı

tempoda kurallara uygun bir biçimde güzel okunması. Bu dersi alan öğrenci, Kur’an metnini

doğru ve güzel okuma kurallarını bilir, Kur’an metnini doğru, akıcı ve güzel bir biçimde

kuralları gözeterek okur, belirlenen ayetleri ve sureleri, Arapçanın fonetiğine ve tecvid

kurallarına uygun olarak ezberden ve yüzünden okur.

321 Kur'an Semantiği (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Dil, Kelime-Kavram, Anlam, Anlambilim, Kur’an Dili ve Semantiği, Edebi

Sanatlar, Kur’an İlimleri vb. konuların aşağıdaki program çerçevesinde işlenir. Kur’an’ın

kavram dünyası, anlam değişmesi, anlam daralması, anlam genişlemesi, Kur’an’da çok

anlamlılık ve eş adlılık, siyâk ve sibâk vb işlenir. Bu dersi alan öğrenci, anlambilimin

tanımını ve tarihçesini, anlambilime benzer işlevlere sahip olan İslam bilimlerini ve

anlambilimin Kur’an’ın tefsir edilmesinde bir yöntem olarak kullanılmasını öğrenmiş olur,

tefsir iliminin dilbiliminden nasıl yararlandığını bilir.

Önerilen Kaynaklar: Doğan Aksan, Anlambilim, Ankara 1968; İbn Manzûr, Lisânu’l-

‘Arab, Beyrut 1955; Toshihiko Izutsu, Kur’an’da Allah ve İnsan, çev.. Süleyman Ateş,

İstanbul trz; Palmer, F.R., Semantik, çev.. Ramazan Ertürk, Kitabiyat, Ankara 2001; Suyûtî,

el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, yy, trz.

323Tarih Usul ve Tenkidi (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Tarihin konusu ve alanı, tarih ve tarihte usul kavramları. Tarih

araştırmalarında takip edilmesi gereken yöntemler. Kaynak kavramı, kaynaklar bilgisi, tarih

araştırmalarında birinci elden kaynakların önemi, tarih metodolojisinde ikinci elden

kaynakların değeri; kaynakların kullanım usulleri. Tarih tenkidinin unsurları ve yöntemleri, iç

tenkit, dış tenkit. Tarih kaynaklarının yorumlanması ve kompozisyonu, Tarih yazıcılığındaki

farklı eğilim ve ekoller; örnek tarihçiler ve eserleri. Öğrenci tarih biliminin teorik temellerini

öğrenir. Tarih biliminin konusu, alanı, kaynakları, veri toplama teknikleri hakkında bilgi

edinir. Tarihsel verileri yorumlama kabiliyetini geliştirir. Farklı tarih ekolleri hakkında bir

fikir edinir.

Önerilen Kaynaklar: Zeki Velidi Togan, Tarihte Usul, İstanbul 1985; Josef Horovitz,

Tarihçiliğin Doğuşu, trc. Ramazan Altınay, Ramazan Özmen, Ankara 2002; Sabri Hizmetli,

İslam Tarihçiliği Üzerine, Ankara 1991; Mübahat Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl,

İstanbul 1991; İrfan Aycan-Mahfuz Söylemez, İdeolojik Tarih Okumaları, Ankara 2002.

325 İslâm Kurumları Tarihi (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Tarih içerisinde Müslümanlarca oluşturulan her tür siyasi, toplumsal,

kültürel, sanatsal ve teknik kurum bu ders içerisin içeriği içindedir. Dersin Amacı, siyasî tarih

kadar ve hatta ondan daha da önemli olması dolayısıyla her tür kurumun tanınması ve

işlenmesiyle, İslâm dininin ve Müslümanların daha iyi tanınmalarını sağlamaktır.

Önerilen Kaynaklar: W. Barthold, İslâm Medeniyeti Tarihi, Çeviri ve eklerle yayınlayan

Fuad Köprülü, Ankara 1963; Ziya Kazıcı, İslâm Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul

1999; Komisyon, Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, İstanbul 1994-1998; Komisyon,

Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, İstanbul 1988; Mehmet Şeker-Süleyman Genç,

Türk Medeniyeti Tarihi, Eskişehir 2002.

327 Türk Din Mûsikîsi (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Mûsikînin tanımı, kökeni, konusu, amacı, türk din mûsikîsi ve mûsikîsi

nazariyatı: nota, nota ve değerleri, porte, anahtarlar, ölçü sayısı, ölçü çizgisi, ilâve çizgiler, ses

sistemi, tekrar ve sus işaretleri, usûl, türk mûsikîsinde makamlar. Dersin Amacı: İlahiyat

Bölümü öğrencilerine din hizmetlerinde özellikle ezan, Kur’ân kıraatı gibi dinî formlarda ve

müezzinlik gibi görevlerde güzel ses unsurunu kullanabilmek, pratik olarak yaklaşık 15

makamla sesli icrada bulunabilecek şekilde formasyon kazandırmaktır.

Önerilen Kaynaklar: Hüseyin Sadettin Arel, Türk Mûsikîsi Nazariyatı Dersleri, Haz. Onur

Akdoğu, Ankara 1993; Sadettin Nüzhet Ergun, Türk Mûsikîsi Antolojisi (Dinî Eserler),

İstanbul 1943; Ruhi Kalender, Türk Din Mûsikîsi Dersleri, Ankara 1983 (Basılmamış Ders

Notları); Gültekin Oransay, Müzik Tarihi (Yaykur II. Sınıf), Ankara 1976; İ. Hakkı Özkan,

Türk Mûsikîsi Nazariyatı ve Usûlleri, İstanbul 1987.

329 Farsça I (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Fars dilinin genel özellikleri, Fars alfabesinde harflerin yazılışı, okunuşu ve

telaffuzu, Türkçe’ye tesiri, Farsça’nın temel dilbilgisi kurallarını içerir. Dersin amacı,

öğrencinin Fars dilinin temel bilgilerini edinmesine, klasik ve modern Farsça metinleri doğru

bir şekilde okumasına, anlamasına ve tercüme edebilmesine yardımcı olmaktır. Öğrencinin

Farsça kaynaklardan araştırma yapabilmesine, Farsça cümle kurabilmesine, bilmediği

kelimeleri sözlükten bulabilmesine yardımcı olmak da amaçlar arasındadır. Derste, anlatım ve

çeviri yöntemi kullanılır. Bilinmeyen kelimeler için sözlüğe müracaat edilir.

Önerilen Kaynaklar: Mürsel Öztürk, Farsça Dilbilgisi, İstanbul 1987; Ahmet Ateş, Farsça

Grameri, İstanbul 1994; Yedullah Semere, Farsça Öğretim Seti, yy., ty.

331 Hadis Tenkidi (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Tenkid kavramı, erken dönem İslam kültüründe tenkid zihniyeti, hadis

tenkid kriterleri, muasır hadis tenkidi çalışmaları. Bu ders, hadis ilminde tenkid kavramını

incelemeyi amaçlar. Ders, teorik anlatım, örnek hadis metinleri okumaları, seminer

tartışmaları ve kütüphane çalışması ile işlenir.

Önerilen Kaynaklar: Selahattin Polat, “Hadiste Metin Tenkidi: Kavram Olarak Metin

Tenkidi”( Hadis Araştırmaları, İstanbul 1997 içinde, s. 157- 227), Mehmed Said Hatiboğlu,

İslami Tenkid Zihniyeti ve Hadis Tenkidinin Doğuşu, A.Ü.İ.F. Basılmamış doktora tezi;

Ahmet Yücel, Hadis İlminde Tenkid Terimleri ve İlgili Çalışmalar, İstanbul 1988; Zekeşî, Hz.

Aişe’nin Sahabe’ye Yöneltiği Eleştiriler(el-İcâbe li îrâdi me’s-Tedrakethu Aişe ale’s-Sahabe),

çev.. Bünyamin Erul, Ankara 2000.

333 İslam Dünyası Sosyoloji Araştırmaları (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Bu derste İslam dünyası tarihi, sosyal, kültürel, ekonomik, eğitim vb.

açılardan tanımlanıp, sosyolojik açıdan tahlil edilmektedir.

Önerilen Kaynaklar: Lapidus, I.M. (1996) Modernizme Geçiş Sürecinde İslam Dünyası,

Çev.,İ.S.Üstün, İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları. Turan, Ö. (2003) Medeniyetlerin

Çatıştığı Nokta Ortadoğu, İstanbul: Yenişafak Yayınları.

335 İlk Dönem Tefsir Metinleri (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin Tefsirle ilgili bilmeleri gerekli konulardan

biri de özellikle ilk dönem müfessirlerinin eserleridir. Zira bu tefsirler Kur´ân´ı doğru

anlamamıza yardımcı olacak önemli bir yere sahiptirler. Aynı zamanda tefsir metinlerinin

doğru anlaşılması da son derece önemlidir.

Önerilen Kaynaklar: Taberî, Câmiul-Beyan, Râzî, Mefâtîhul-Gayb, Zemahşerî, Keşşâf, İbn

Kesîr, Tefsîrul-Kurânil-Azîm, Kurtubî, el-Câmiu Li Ahkâmil-Kurân, Suyûtî, ed-Dürrül-

Mensûr, Ebus-Suud,İrşâdul-Aklis-Selîm, Ebû Hayân, Bahrul-Muhît, Beyzâvî, Envârut-Tenzîl.

337 Hukuk Başlangıcı (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Bu derste hukuk ilminin temel kavramları işlenecektir. Bu dersin amacı ise

hukuk ilmini kavramsal ve sistematik düzeyde öğrenciye tanıtmaktır.

Önerilen Kaynaklar: Necip Bilge, Hukuk Başlangıcı, İstanbul 2005, Abdullah Dinçkol,

Hukuka Giriş, İstanbul 2007, M. Akif Aydın, Türk Hukuk Tarihi, İstanbul 2004, Kemal

Gözler, Hukuka Giriş, Bursa 1998, Vecdi Aral, Toplum ve Adaletli Yaşam, İstanbul 1988.

339 Din ve İletişim (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Bu derste, iletişimin mahiyeti ve ilkeleri, iletişim şekilleri, din-iletişim

ilişkisi, din konulu iletişimlerin özellikleri işlenmektedir. Bu dersin amacı, dinin öğrenilmesi

ve öğretilmesi süreçlerinde farklı iletişim etkinliklerinin rolünün, öneminin ve iletişim

ilkelerinin öğretilmesidir.

Önerilen Kaynaklar: Merih ZILLIOĞLU, İletişim Nedir?, Cem Yayınevi, İstanbul, 1996,

Suat Cebeci, Öğrenme ve Öğretme Süreçlerinde Dini İletişim, İstanbul, 2003, Mustafa

KÖYLÜ, Psiko-Sosyal Açıdan Dini İletişim, Ankara, 1994, Mevlüt KAYA, Din Eğitiminde

İletişim ve Dini Tutum, Etüt Yay. Samsun, 1998.

341 İslami Değerler ve Eğitimi (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Değer tanımları, değerlerin kazanılması süreçleri, değer eğitimi modelleri,

okullar ve değerler eğitimi, çocukta ahlak ve karakter gelişimi, Türk Milli Eğitiminin

değerleri, okullarda belirli değerlerin öğretilmesi, Türk gençlerinin değerleri, Türk

toplumunun değerleri (ampirik araştırmalara göre). Bu dersin amacı: Dini ve ahlaki açıdan

değerlerle mesleki açıdan ilgilenecek ilahiyat öğrencilerinin değerlerin kazanılma süreçleri,

değer eğitimi modelleri ve Türk toplumunun değerleri konusunda genel olarak bilgilenmesini

hedeflemektedir.

Önerilen Kaynaklar: Dilmaç, B. İnsanca Değerler Eğitimi, Nobel Yayınları, Ankara, 2002,

Kaymakcan, R. (2007) Gençlerin dine bakışı: Karşılaştırmalı Türkiye ve Avrupa Araştırması,

İstanbul, Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, İstanbul: DEM Yayınları, 2007,

Inglehard, R. (2003) Human Values and Social Changes, Leiden: Brill.

343 Osmanlı Türkçesi I (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Osmanlı alfabesinin özelliklerinin ve kullanılan yazı karakterlerinin

tanıtımı, Osmanlı alfabesiyle imla çalışmaları, Osmanlı şair ve yazarlarından farklı dönemlere

ait matbu metin okumaları.

Önerilen Kaynaklar: Develi, H. (2001): Osmanlı Türkçesi Klavuzu, İstanbul: Bilimevi

Yayınları, Timurtaş, Faruk K. (1979): Osmanlı Türkçesine Giriş, İstanbul: İÜ. Edebiyat

Fakültesi yayınları, Ergin, M. (1995): Osmanlıca Dersleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.


302 Kur’an Okuma ve Tecvid VI (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, muayyen

surelerin (Hucurat ve Rahman sureleri) ezberlenmesi ve ezberlenen surelerin Türkçe

anlamının öğrenilmesi.

Önerilen Kaynaklar: Kur'an-ı Kerim, Süleyman Ateş, Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâl,

Ankara, ts. Şeyh Abdurrahmân Karabâşî, Karabâş Tecvîdi, İstanbul, ts. İsmail Karaçam,

Kur’ân-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideleri, İstanbul, 1981. Ali Rıza Sağman, İlaveli

Yeni Sağman Tecvidi, İstanbul, 1957. Demirhan Ünlü, Kur’ân-ı Kerîm’in Tecvîdi, Ankara,

1993.

304 Tefsir II (Toplam Ders Saati: 3)

Dersin İçeriği: Tefsir okullarından örnekler, yeni yorum anlayışları ve bunların

örneklendirilmesinden oluşur. Dersin amacı, daha önce kazanılan tefsir usûlü ve tefsir tarihi

bilgileri sayesinde, Kur’an’dan seçilen bölümlerin farklı tefsir kaynaklarında nasıl tefsir

edildiğini göstermektir.

Önerilen Kaynaklar: Tefsir kitaplarının yanı sıra her konu için yardımcı kaynak

önerilecektir. Kur’an-ı Kerim Mealleri, Sâbûnî, Safvetu’t-Tefâsîr, Beyrut 1986; Suyûtî,

Mahallî, Tefsîru’l-Celâleyn, Mısır 1308, Taberî, Câmiul-Beyan, Râzî, Mefâtîhul-Gayb,

Zemahşerî, Keşşâf, İbn Kesîr, Tefsîrul-Kurânil-Azîm, Kurtubî, el-Câmiu Li Ahkâmil-Kurân,

Suyûtî, ed-Dürrül-Mensûr, Ebus-Suud,İrşâdul-Aklis-Selîm, Ebû Hayân, Bahrul-Muhît,

Beyzâvî, Envârut-Tenzîl.

306 İslâm Hukuk Usûlü II (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: İslâm Hukuk Usûlü, fıkıhçıların Kur’an ve hadislerden hüküm çıkarırken

takip ettikleri yöntemleri, hükmün elde edildiği kaynakları ve hükmü çıkaran kişide

bulunması gereken nitelikleri öğreten bir derstir. Dersin amacı, bu bilimin mahiyetini,

önemini ve içerdiği konuları öğretmektir. Bu bağlamda, hüküm çıkarma yöntemleri ve hüküm

çıkarma aşamasında hukukçunun başvurması gereken kaynaklar hakkında öğrencileri

bilgilendirmektir.

Önerilen Kaynaklar: Muhammed Ebu Zehra, İslâm Hukuku Metodolojisi, Çev..

Abdülkadir Şener, Ankara 1990; Zekiyyüddin Şa’ban, İslâm Hukuk İlminin Esasları, Çev..

İbrahim Kâfi Dönmez, Ankara 1990; Abdülkerim Zeydan, Fıkıh Usûlü, Çev.. Ruhi Özcan,

Ankara 1982; Ali Himmet Berki, Hukuk Mantığı ve Tefsir, Ankara 1948; M. Fethi Dürayni,

El-Menâhicu’l-Usûliyye fi’l-İctihad bi’r-Re’y fi’t-Teşrîi’l-İslâmî, Dımaşk 1975.

308 Sistematik Kelam I (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Bilginin, tanımı, imkanı, kaynağı ve çeşitleri, kelamın tümevarım,

tündengelim, kıyasu’l-gaib ale’ş-şahid gibi metotları. Allah’ın varlığı ve birliğinin delilleri,

Allah’ın isim ve sıfatları, İman ve mahiyeti; İman-bilgi ilişkisi; İman-eylem ilişkisi,

nübüvvetin imkanı ve ispatı. Dersin Amacı, Kelam’ın sistematik yapısını oluşturan temel

terim ve kavramlar hakkında bilgi vermek, bu terim ve kavramlarla diğer disiplinleri de

karşılaştırmalı olarak değerlendirebilme yeteneğini geliştirmektir. Teorik bir ders olduğundan

takrir ve tartışma yöntemi uygulanır.

Önerilen Kaynaklar: Gazali, İtikatta Orta Yol, Çev.. İ.A. Çubukçu ve H.Atay, Ankara

1972; Maturidi, Kitabu’t-Tevhid, tah. Bekir Topaloğlu, Ankara 2003; F.Razi, Muhassal

(Kelama Giriş) Çev.. H.Atay, Ankara 2002); Taftazani, Şerhu’l-Akaid (Kelam İlmi ve İslam

Akaidi) çev.. S. Uludağ, İstanbul 1991; A. Sami en-Neşşar, Menahicu’l-Bahs inde

Müfekkiri’l-İslam, Beyrut 1984

304 İslam Mezhepleri Tarihi II (toplam ders saati: 3)

Dersin İçeriği şu konularda oluşmaktadır: Ma’turidilik, Eş‘arilik, İmamiyye, Zeydiyye,

İsmâiliyye, İbadiyye, Dürzilik, Nusayrilik ve Yezidiliğin günümüzdeki durumu; Çağdaş

mezheplerden Bahailik, Kadiyanilik ve Vehhabilik; Mezheplerin nüfus oranları ve coğrafi

dağılımı; Tarihte Türklerin benimsediği mezhepler, Alevilik-Bektaşilik. Dersin amacı, ilk

dönem İslam Mezhepleri ve günümüzde yaşayan dinî-siyasi İslam mezhepleri hakkında temel

bilgiler kazandırmak, dini farklılaşmalara tarafsız yaklaşmayı sağlamak ve birlikte yaşama

kültürüne katkıda bulunmaktır.

Önerilen Kaynaklar: W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev..

E.Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.; Ethem Ruhi, Fığlalı, Çağımızda İtikâdî İslâm Mezhepleri,

İstanbul 1983; Hasan Onat, 99 Soruda İslâm Mezhepleri. (Yayınlanmamış Çalışma); Sönmez

Kutlu, Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara 2000; Ethem Ruhi Fığlalı,

İbâdiye'nin Doğuşu ve Görüşleri, Ankara 1983; 344; Ethem Ruhi Fığlalı, İmâmiyye Şîası,

İstanbul 1984; Ethem Ruhi Fığlalı, Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik, İstanbul 1990.

312 Dinler Tarihi- II (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin içeriği, Sabiilik, Mecusilik, Hinduizm, Budizm, Caynizm, Sih Dini,

Konfüçyüsçülük, Taoizm, Şintoizm ve geleneksel Türk inançlarının kısa tarihçeleri, genel

özellikleri, ilkeleri, inanç, ibadet ve dini kurumları, mezheplerinden oluşmaktadır. Dersin

Amacı, Ortadoğu coğrafyasında doğmuş olan dinler, uzak doğunun başlıca inançları ve

geleneksel Türk inançları hakkında ile ilgili objektif bilgi sunmak, bu inançlar doğrultusunda

sergilenen gelenek ve davranışları tanıtmaktır. Takrir, ve soru cevap yöntemi kullanılır, gezi

ve gözlemler anlatılır.

Önerilen Kaynaklar: Günay Tümer - Abdurrahman Küçük, Dinler Tarihi, Ankara 1997;

Ünver Günay – Harun Güngör, Başlangıçtan Günümüze Türklerin Dinî Tarihi, Ankara 1997;

Luis Renou, Hinduizm, Çev.. Maide Selen, İstanbul 1993; Hikmet Tanyu, Türklerin Dinî

Tarihçesi, İstanbul 1998; Ali İhsan Yitik, Hint Kökenli Dinlerde Karma İnancının Tenasüh

İnancıyla İlişkisi, İstanbul 1996.

314 Tasavvuf I (Toplam Ders Saati: 2)

Dersin İçeriği: Tasavvufun tanımı, amacı, kaynakları ve tarihi gelişimi, tarikatların ortaya

çıkışı ve başlıca tarikatlar, tasavvuf felsefesi ve tasavvufun İslam düşüncesindeki yeri

işlenmektedir. Dersin amacı, Tasavvufun temel kavramları hakkında bilgilere ulaşmak,

tasavvufun İslâmî ilimler arasındaki ve diğer mistik düşüncelerle ilgili yerini belirlemek,

insanın ruhî yapısının derinliğini ortaya koymak, başlıca tarikatları tanıtmaktır. Ders, takrir,

soru-cevap yöntemi ile işlenmektedir.

Önerilen Kaynaklar: Ethem Cebecioğlu, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Ankara

1997; Selçuk Eraydın, Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 1990; Mustafa Kara, Din Hayat Sanat

Açısından Tekkeler ve Zâviyeler, İstanbul 1977; es-Sühreverdî, Avârifü’l-Maârif (Avârif),

terc. Hasan Kâmil Yılmaz-İrfan Gündüz, Tasavvufun Esasları, İstanbul 1990; H. Kamil

Yılmaz, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 1997

316 Türk Din Mûsikîsi (toplam ders saati: 2)

Dersin İçeriği: İslamiyetten Önce Türklerde mûsikî, İslamiyetten Sonra Türklerde Mûsikî,

dini mûsikî alanında büyük bestekarlar, cami mûsikîsi, ezan, müezzinliği, Tekbir, Salaat,

İlâhi, Na’t, Mevlid, Miraciyye, Mevlevî Musikisi, Beştâşi Mûsikisi, Durak, Birleşik

Usüllerden Bazıları dersin içeriğini oluşturmaktadır. Dersin Amacı: İlahiyat Bölümü

öğrencilerine din hizmetlerinde özellikle ezan, Kur’ân kıraatı gibi dinî formlarda ve

müezzinlik gibi görevlerde sesi iyi kullanma becerisi kazandırmaktadır.

Önerilen Kaynaklar: Hüseyin Sadettin Arel, Türk Mûsikîsi Nazariyatı Dersleri, Haz. Onur

Akdoğu, Ankara 1993; Suphi Ezgi, Nazari Ameli Türk Mûsikîsi, İstanbul 1933-1953; Ruhi

Kalender, Türk Din Mûsikîsi Dersleri, Ankara 1983 (Basılmamış Ders Notları); İ. Hakkı

Özkan, Türk Mûsikîsi Nazariyatı ve Usûlleri, İstanbul 1987.

318 Hadis ve Sünnette Çağdaş Yorumlar (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Modern zamanlarda hadis ve sünnet tartışmaları, hadis ve sünnetin aktüel

değeri, günümüzde hadislerin anlaşılması ve yorumlanması problemi. Bu ders, hadis ve

sünnet’e yönelik getirilen yeni yorum ve yaklaşımların bilinmesini ve bunların tartışılmasını

amaçlar.

Önerilen Kaynaklar: M. Hayri Kırbaşoğlu, İslam Düşüncesinde Hadis Metodolojisi; M.

Hayri Kırbaşoğlu, Alternatif Hadis Metodolojisi, Mehmet Görmez, Sünnet ve Hadisin

Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu, Ankara 1997, M. Fuat Sezgi,

Buhari’nin Kaynakları, Ankara 2000, G. H. A. Juynboll, Oryantalistik Hadis Araştırmaları,

Ankara 2001; G. H. A. Juynboll, Hadis Tarihinin Yeniden İnşası, Ankara 2002; Daniel

Brown, İslam Düşüncesinde Sünneti Yeniden Düşünmek, çev.. S. Kızılkaya, S. Özer., Ankara

2002

320 Arapça Edebi Metinler (Toplam Ders Saati: 2) Seçmeli

Dersin İçeriği: Cahiliye döneminden günümüze gelinceye kadar Arap edebiyatının

geçirdiği dönemler hakkında kısaca bilgi verilecek ve her bir döneme ait örnek metinler

okutulacaktır.

Önerilen Kaynaklar: Corci Zeydân, Târihu l-âdabi l-lugati l-Arabiyye I-III, Beyrut ty,

Hanna el-Fâhûrî, Târîhu l-edebi l-Arabî, Beyrut ty, Ahmet Subhi Furat, Arap Edebiyatı

Tarihi I, İstanbul 1996, Şevki Dayf, Târîhu l-edebi -Arabî I-VI, Kahire 1990.

322 Tarih Felsefesi (Toplam Ders Saati: 2) Seçmeli

Dersin İçeriği: Tarih Felsefesi dersi, Tarihsel varlık alanının temel özelliklerini, tarih

kavramının Antikçağ’dan günümüze kadar kazandığı anlamları, tarihte determinizmi,

tarihçinin bilgi elde etme etkinliğini ve sınırlılıklarını, tarihte nesnelliği, tarihte anlama

metodunu, bazı tarih filozoflarının insanlık tarihiyle ilgili oluşturduğu tasarımları konusunda

bilgilendirmeyi amaçlar. Ders anlatım, soru-cevap yöntemi ve münazaralarla işlenecektir.

Önerilen Kaynaklar: Doğan Özlem, Tarih Felsefesi, İstanbul 1994; Kubilay Aysevener-

E.Müge Barutcan, Tarih Felsefesi, İstanbul 2003; Edward Hallett Carr, Tarih Nedir?, İstanbul

2003 Leon E. Halkın, Tarih Tenkidinin Unsurları, Çev.. Bahaeddin Yediyıldız, Ankara 1989;

R.G. Collingwood, Tarih Tasarımı, Çev.. Kurtuluş Dinçer, İstanbul 1990.

324 İslam Bilim Tarihi (Toplam Ders Saati: 2) Seçmeli

Dersin İçeriği: İslam Bilim Tarihi İslam medeniyetinin müsbet bilimler alanında ortaya

koyduğu kazanımları inceler. Sadece felsefe ve nazari alandaki birikimi değil pratik ve

müsbet bilimler alanındaki birikimleri de ortaya çıkarmayı hedefler. Müslüman bilim

adamlarının eserlerini, müsbet bilimlerde ortaya koydukları keşif ve icatları inceleme, onların

kullandıkları bilimsel yöntemleri analiz etme, bilimsel açıklamaları değerlendirme gibi

meseleleri konu edinmiştir. Dersin amacı mezkur alanlarda öğrencileri bilgilendirmek,

modern bilim ve teknolojinin kökenleri olması bakımından Müslümanların bu alana

katkılarını ortaya koymaktır.

Önerilen Kaynaklar: Mehmet Bayraktar, İslam'da Bilim ve Teknoloji Tarihi, Ank. 1992;

M.M. Şerif (ed)., İslam Düşüncesi Tarihi, İst. 1990; Türkiye I. Felsefe Mantık Bilim Tarihi

Sempozyumu, İst.199. Sigrid Hunke, Avrupa'nın Üzerine Doğan İslam Güneşi, çev.. Servet

Sezgin, İstanbul 1975.

326 İslam Sanatları ve Estetiği (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Sanatın önemi, estetik duygunun kaynağı, sanat eserlerinin ve tarihî

eserlerin korunmasının Kur'anî delilleri, İslâm sanatının özellikleri, İslâm sanatını etkileyen

faktörler, İslâm sanat tarihi araştırmalarının önemi bu dersin içeriğini oluşturur. Mescid-i

Nebevi, Emevi ve Abbasî mimarisi ile Selçuklu ve Osmanlı mimarisinden örnekler sunulur.

Ders, öğrencilere tarihî mirasları ve sanat eserlerini sevip koruma alışkanlığı yanında, onları

araştırma ve inceleme becerisini vermeyi amaçlar. Dersi alan öğrenci, İslâmî bir eserin hangi

devirde ve hangi maksatla yapılmış olduğu sorusunun cevabı bilir, tarihî eserler anlatılırken

yalnız plân, mimarî ve tezyini özelliklere değil, bunları meydana getiren sosyolojik,

psikolojik, dinî ve ideolojik arka plânlar da bilir. Konular takrir ve soru-cevap yöntemiyle

işlenecektir. Tarihi eser ve sanat galerilerini gezerek gördüklerini anlatma becerisi de

kazandırılır.

Önerilen Kaynaklar: Oktay Aslanapa, Turkish Art And Architecture, New York 1971;

Cengiz Bektaş, Selçuklu Kervansarayları, İstanbul 1999; Nusret Çam, İslâm'da Sanat Sanatta

İslam, Ankara 1999; Uğur Derman, Türk Sanatında Ebru, İstanbul 1977; Doğan Kuban, Türk

ve İslâm Sanatı Üzerine Denemeler, İstanbul 1982; Gönül Öney, Anadolu Selçuklu Devrinde

Süsleme ve El Sanatları, İstanbul 1978; Hakkı Önkal, Anadolu Selçuklu Türbeleri, Ankara

1996; Herbert Read, Sanat ve Toplum, Ankara 1981; Suut Kemal Yetkin, Türk Mimarisi,

Ankara 1970.

328 İslam Eğitim Tarihi (Toplam Ders Saati: 2) Seçmeli

Dersin İçeriği: Eğitim Tarihini, Hz. Muhammed'den itibaren, geçirmiş olduğu süreçleri göz

önünde bulundurarak, kurumları, işleyişi, ders programları, öğrenci ve öğretmenleri açısından

incelemek, bu günkü eğitim sistemimizle karşılaştırmalarını yapmak. Dersin Amacı, genel

olarak İslam eğitimi ile ilgili bilgiler vermek, eğitimin geçirdiği süreçler hakkında fikir

vermek, İslam eğitim kurumlarını tanıtmaktır. Anlatım, Soru-cevap yöntemi, Tartışma

yöntemi uygulanacaktır.

Önerilen Kaynaklar: Ahmet Çelebi, İslam'da Eğitim-Öğretim Tarihi, İstanbul 1998; Ziya

Kazıcı, Ana Hatlarıyla İslam Eğitim Tarihi, İstanbul 1993; Osman Nuri Ergin, Türk Maarif

Tarihi, İstanbul 1977; Kemal Aytaç, Avrupa Eğitim Tarihi, Ankara 1972; Yahya Akyüz, Türk

Eğitim Tarihi, İstanbul 1993

330 Türk Düşünce Tarihi (Toplam Ders Saati: 2) Seçmeli

Dersin İçeriği: Türk düşüncesinin İslam öncesinden günümüze kadar olan tarihsel süreçteki

temsilcilerini ve bunların ortaya koydukları düşünce sistemini ele alır. Amacı, Türk

Düşüncesini, bu düşünceye katkıları olan düşünürleri ve yaşamış oldukları tarihsel kültür

ortamlarını ve Türk düşünürlerini tanıtmaktır. Anlatım, soru-cevap gibi ders anlatım

tekniklerine dayanan bir derstir.

Önerilen Kaynaklar: Hilmi Ziya Ülken, Türk Tefekkürü Tarihi, İstanbul 2004; M. Fuat

Köprülü, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara 1988; A. Zeki Velidi Togan, Umumî Türk Tarihine

Giriş, İstanbul 1981; Claude Cohen, Türkleri Anadoluya İlk Girişi, Ankara 1982; M. Fuat

Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Ankara 1966; Mircea Eliade, Şamanizm,

(çev.: ismet Birkan), İstanbul 1999; Bahattin Ögel, İslamiyet'ten Önce Türk Kültür Tarihi,

İstanbul, trz

332 Türk Kelamcıları (Toplam ders saati: 2) Seçmeli

Dersin İçeriği: Maturidi, Semerkandî, Ûşî, Sadru'ş-Şeri‘â, Molla Fenarî, İbn Humam, Hızır

Bey, Kemalpaşazade, Hocazade, Taşköprülüzade, Birgivi, Abdullat Harputi, Filibeli

Ahmed Hilmi, Sırrı Giridi, Hayalî Ahmed Efendi, Kestelli, Manastırlı İsmail Hakkı,

Gelenbevi, İzmirli İsmail Hakkı, Mustafa Sabri, Şerafettin Yaltkaya gibi Türk kelamcıların

Kelami Görüşleri ve Eserlerini içermektedir. Dersin Amacı, Kelam geleneği içindeki Türk

kelamcıları tanımak ve Kelam ilmine yaptıkları katkıyı ortaya koymaktır.

Önerilen Kaynaklar: Mustafa Fayda, İbn Kemal‘in Hayatı ve Eserleri, Ankara 1989;

Şemseddin Sami, Kamûsu‘l-A‘lâm, İstanbul 1306, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı

Devletinin İlmiye Teşkilatı, Ankara 1988; Şerafettin Yaltkaya, Türk Kelamcıları, İstanbul

1932; Dr. Ömer Aydın, Türk Kelamcıları İstanbul 2001; H. Z. Ülken, Türk Tefekkür Tarihi,

İstanbul 1934.

334 Osmanlı Türkçesi II (Toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Osmanlı Türkçesi alfabesi, metinlerinin yazılış ve okunuşları, bu alfabede

sesli harf yerine kullanılan hurûf-ı hareke, ismin hal ekleri, isim ve fiil çekim eklerinin

yazılması, Türkçe arkaik kelimeler, metinler üzerinde Arapça ve Farsça’dan geçen kelimeler,

Farsça’dan geçen ön ve son ekler, el yazma eserlerde kullanılan yazı çeşitleri ve bunlara dair

manzum ve mensur metinler üzerinde çalışmalardan ibarettir.

Önerilen Kaynaklar: Faruk Kadri Timurtaş, Osmanlı Türkçesine Giriş, İst. 1999-2000;

Muharrem Ergin, Osmanlıca Dersleri, İst. 1963; Hayati Develi, Osmanlı Türkçesi Klavuzu,

İst. 2001; Yılmaz Kurt, Osmanlıca Dersleri, Ank. 1999; Fevziye Abdullah Tansel, Türkçe

Dînî Metinler, Ank. 1971; Şemseddin Sâmî, Kâmûs-ı Türkî 1317. Ferit Devellioğlu,

Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lugat, Ank. 2000.

336 Farsça II (Toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Klasik ve modern Fars Edebiyatında hikaye ve şiir metinleri üzerinde

yapılacak çözümlemeler, gazete ve dergilerden alınmış ve değişik konularda yazılmış modern

metin çözümlemeler. Dersin amacı, öğrencinin klasik ve modern Farsça metinleri doğru bir

şekilde okumasına, anlamasına ve tercüme edebilmesine yardımcı olmaktır. Öğretilecek metin

çevrilir ya da ana dilde anlatılır. Dinleme-konuşma, okuma-yazma becerileri birlikte

geliştirilir. Bilinmeyen kelimeler için sözlüğe müracaat edilir.

Önerilen Kaynaklar: Şeyh Sadi Şirazi, Bostan, Tahran 1990; Şeyh Sadi Şirazi, Gülistan,

Tahran 1990; Mevlana Celaleddin-i Rumi, Mesnevi, Ankara 1991; Hafız, Divan, Tahran 1990

338 Kur'an Tercümesi Teknikleri (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Kur’an’ın dil özellikleri, Kur’an metninin çevirisinde yeni çeviri

yöntemlerinden yararlanma, bugüne kadar yapılmış Türkçe ve Yabancı dilde Kur’an

çevirilerinin tercüme tekniği açısından değerlendirilmesi, dersin amacı çeviri ve çeviri

kuramları hakkında bilgi edinilmesi, Kur’an metninin çevirisinin tercüme tekniği açısından

incelenmesini sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci, çeviri kuram ve tekniklerini öğrenmiş ve

mevcut Kur’an çevirilerine eleştirel bir şekilde yaklaşarak, çevirilerdeki eksiklikleri fark

edebilme yeteneğini kazanmış olur.

Önerilen Kaynaklar: Kur’an-ı Kerim’in belli başlı Türkçe çevirileri; Kur’an-ı Kerim’in

yabancı dillerde yapılmış bazı çevirileri; Salih Akdemir, “Kur’an Çevirilerinde Dikkate

Alınmayan Önemli Bir Üslûp Özelliği Üzerine” İslâmiyât 5; Tahsin Aktaş, Çeviri İşlemine

Genel Bir Bakış, Ankara 1998; Dücane Cündioğlu, Kur’an Çevirilerinin Dünyası, İstanbul

1999; Koç, Turan, “Çeviri ve Kur’an’ın Türkçe Çevirileri”, Bilgi Vakfı 2. Kur’an

Sempozyumu; Ömer Özsoy, Çeviri Kuramı Açısından Kur’an Çevirisi Sorunu”, Bilgi Vakfı

2. Kur’an Sempozyumu.

340 Ahlak Hadisleri (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Bu derste ahlakla ilgili bazı hadisler orijinal metniyle birlikte okunarak söz

konusu hadislerin günümüzde nasıl anlaşılması gerektiği ve açıklamaları yapılmaktadır. Bu

dersin amacı: Ahlâkî öğretiler, toplumsal ilişkiler ve erdemli insan olmanın yolları

konusundaki hadislerin bir kısmını öğrencilere tanıtmaktır.

Önerilen Kaynaklar: Buhârî, Sahîhu’l-Buhârî (el-Câmiu s-Sahîh), İstanbul 1981. Kütübü

Sitte’nin Kitabu’l-Edeb, Kitabu’l-Birr, Kitabu’z-Zühd bölümleri.

342 Kur’an’da Fıkhi Kavramlar (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: İslam´ın temel kaynağı olan Kur´an´da Fıkıh kavramlarının kullanımı. Fıkhî

kavramların fıkhın temel kaynağı olan Kuranı Kerimde nasıl kullanıldıklarının belirlenmesi

bu dersin amacını oluşturmaktadır.

Önerilen Kaynaklar: Râğıb el-Isfahanî, el-Müfredat, Kurtubî, Ebu Abdillah Muhammed b.

Ahmed, el-Cami liahkâmil-Kurân, Ahkam tefsirleri.

344 Türk Süsleme Sanatları (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Tezhib ve Ebru sanatlarının tarihsel gelişimi, bu sanatların malzeme ve

öğrenim usulleri, motif ve desen çalışmaları.

Önerilen Kaynaklar: Birol, İ.A., Derman, Ç (1991): Türk Tezyini Sanatlarında Motifler,

İstanbul: Kubbealtı Yayınları, Keskiner, C. (2002): Türk Süsleme Sanatlarında Stilize

Çiçekler-HATAÎ, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları., Ersoy, A. (1988): Türk Tezhip Sanatı,

İstanbul, Barutcugil, H.(2007): Türklerin Ebru Sanatı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı

Yayınları.


401 Kur’an Okuma ve Tecvid VII (Toplam Ders saati: 3)

Dersin İçeriği: Kur´an´ı sanatsal boyutta okuyabilme bazı pasajları ezberleme ve kıraat

ilmine giriş. Kutsal metni kendine özgü kurallar çerçevesinde ve kendi fonetik özelliklerini

esas alan bir tarzda okumak.

Önerilen Kaynaklar: Dimyâtî, A. M. (2006): İthâfü Füdalâi´l-Beşer bi´l-Kırââti´l-Erbeate

Aşer. Beyrut: Alemül-Kütüb, İbn Cezerî, M. M (tsz): en-Neşr fi´l-Kırââti´l-Aşr. Mısır:

Matbaatü Mustafa Muhammed, Muhaysin, M. S. (1969): el-Mühezzeb fi´l-Kırââti´l-Aşr ve

Tevcîhihâ min Tarîki Tayyibeti´n-Neşr. Kahire: Mektebetü´l-Külliyâti´l-Ezheriyye, Suyûtî, C.

(1993), el-İtkân fî Ulûmi l-Kur´ân. Dimeşk: Dâru´l-Ulûmi´l-İnsâniyye.

403 İslam Hukuku I (Toplam Ders saati: 2)

Dersin İçeriği: nasslardan çıkarılan hükümleri ve bu hükümlerin nasıl anlaşıldığını ele alan

bir derstir. Derste, doğrudan nasslarda yer alan ya da içtihat yöntemi ile ulaşılan hükümlerin

incelenmesi ve öğrencilere aktarılması hedeflenmektedir. Zaman zaman hükümlerin elde

edilmesinde takip edilen metodolojiye de değinilecektir. Diğer yandan hükümlerin ortaya

çıkmasında etkin olan sosyal, insanî, ahlakî v.b. gerekçelere yer verilmeye çalışılacak, değişen

şartlar ve durumlar ile hükümler arasındaki ilişki de ele alınacaktır. Konu ile ilgili

mezheplerin görüşleri mukayeseli ve müzakereli olarak işlenecektir. Derste teorik bilgiler

verildikten sonra öğrencilerin soruları ve konu hakkındaki tartışmalarına da başvurulacaktır.

Önerilen Kaynaklar: Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuk-ı İslamiyye ve Islahat-ı Fıkhıyye

Kâmûsu, İstanbul 1971; Hayrettin Karaman, İslam Hukuk Tarihi, İstanbul 1989; Halil Cin,

İslam ve Osmanlı Hukukunda Evlenme Konya 1988; Hayrettin Karaman, Mukayeseli İslam

Hukuku adlı kitabından Aile Hukukuna dair bölümler İstanbul (t,y); Ali Himmet Berki,

Açıklamalı Mecelle İstanbul 1990.

405 Sistematik Kelam II (Toplam saati: 2)

Dersin İçeriği: Allah-insan ilişkisi, insanın fiilleri, ecel ve rızık, hidayet ve dalalet, Allah’ın

ilim, irâde ve kudret sıfatlarının kader ile ilişkisi, dualite sorunu, ahiretin imkan ve ahirete

ilişkin konular, kıyamet alametleri, din-toplum ilişkisi, geleneksel siyaset teorileri, iman-ahlak

ilişkisi. Dersin amacı, tarihi süreç içerisinde ortaya çıkan ve tartışılan klasik kelam

problemlerini, hem tarihsel hem aktüel yapısıyla öğrenciye aktarmak ve öğrenciye

kazandırmaktır. Teorik bir ders olduğundan takrir ve soru-cevap yöntemi ile işlenir.

Önerilen Kaynaklar: Taftazani, Şerhu’l-Akaid, (çev.: Süleyman Uludağ), İstanbul 1980;

Razi, Muhassal (Kelama Giriş), (çev. : Hüseyin Atay), Ankara 1978; H.Wolfson, Kelam

Felsefeleri, (çev.: Kasım Turhan), İstanbul 1999.

407 Tasavvuf II (Toplam ders saati: 2)

Dersin İçeriği: Tarikatlar dönemi düşünce, kültür ve kurumlarıyla ilgili konu ve kavramlar.

Bu dersin amacı: Bilimsel bir alan olarak tasavvufun, tarikatlar dönemi kavramları ile düşünce

ve kurumlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi bu dersin temel amacını oluşturmaktadır.

Önerilen Kaynaklar: Yılmaz, H. K. (2002): Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul,

Ensar Yayınları, Eraydın, S. (1981): Tasavvuf ve Tarikatlar. İstanbul: Marmara Üniversitesi

İlahiyat Fakültesi Yayınları: 82, Güngör, E. (1982): İslam Tasavvufunun Meseleleri. İstanbul:

Ötüken Neşiryat: 172, Kara, M. (1983): Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi. İstanbul: Dergah

Yayınları: 112.

409 Din Eğitimi (toplam ders saati: 2)

Dersin İçeriği: Din eğitiminde temel kavramlar, din ve eğitim-öğretim ilişkisi, eğitim

bilimi ve din eğitimi arasındaki ilişki, din eğitimi biliminin mahiyeti ve görevleri, din eğitimi

ile ilgili bilimler, örgün ve yaygın eğitimde din eğitimi, din eğitimi ile ilgili kavramlar dersin

içeriğini oluşturur. Dersin Amacı, Din Eğtiminin Türkiye’deki gelişimini ve bilimselleşme

sürecini, örgün ve yaygın eğitiminde din eğitiminin metotlarını kullanabilmeyi sağlamaktır.

Önerilen Kaynaklar: Cemal Tosun, Din Eğitimi Bilimine Giriş, Ankara 2002; Beyza

Bilgin, Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi, Ankara 1998; Kerim Yavuz, Günümüzde Din Eğitimi,

Adana-1998; Selahaddin Parladır, Din Eğitimi Bilimine Giriş, İzmir 1996.

411 Din Felsefesi I (Toplam ders saati: 2)

Dersin İçeriği: Din felsefesinin konusu, yöntemi ve kaynakları, akıl-iman ilişkisi, Tanrı’nın

varlığının delilleri, ateizmin kanıtları, kötülük sorunu, Tanrı hakkında konuşmanın imkanı,

İlahi bilginin ezeliliği ve insan iradesi hakkındaki yaklaşımlar. Dersin Amacı, başta Tanrı ve

iman olmak üzere dinin temel kavram ve konularını sistematik-dogmatik teoloji veya

kelamdan farklı bir şekilde ortak bir rasyonel zeminde savunulup savunulamayacağı

noktasında felsefi bir analiz gücü kazandırmak ve bu konularda yazılmış kaynakları tanıma ve

kullanma yöntemini göstermektir.

Önerilen Kaynaklar: M. Aydın, Din Felsefesi, Ankara 1994; M. Aydın, Tanrı- Ahlak

İlişkisi, Ankara 1991; M. Bayraktar, Din Felsefesine Giriş, Ankara 1997; Recep Kılıç, Dini

Anlamak Üzerine, İstanbul 2004;T. Koç. Din Dili, Kayseri; N. Taylan, Düşünce Tarihinde

Tanrı Sorunu, İstanbul 1998; A. Topaloğlu, Ateizm ve Eleştirisi, Ankara 1999; C. S. Yaran,

Kötülük ve Teodise , Ankara 1996.

413 Karşılaştırmalı Dinler Tarihi (Toplam ders saati: 2)

Dersin İçeriği: Dinlerde, tanrı, peygamber, kutsal kitap vs. anlayışları. Bu dersin amacı:

Tanrı, vahiy, kutsal kitap, öte dünya, çevre, kadın anlayışı gibi konuları farklı dinlerde,

karşılaştırmalı olarak göstermektir.

Önerilen Kaynaklar: Mustafa Sinan Oğlu, Kitab-ı Mukaddes ve Kuranda Nübüvvet,

MÜSBE., Basılmamış doktora tezi, İstanbul, Mehmet Paçacı,

İsmail Taşpınar, Duvarın Öteki Yüzü, Gelenek Yayınları, İstanbul, Karen Armstrong,

Tanrının Tarihi, Ayraç Yayınevi, Ankara 1998, Ali Erbaş, Meleklerin Dünyası, Nun

Yayınları, İstanbul, Ahmet Güç, Dinlerde İbadet, Üniversite Kitapevi, Bursa.

417 Kur'an'a Çağdaş Yaklaşımlar (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Kur’an’a Çağdaş Yaklaşımlarda öne çıkan isimlerin örneklendirilmesi ve

incelenmesini içerir. Çağdaş İslam Düşüncesi, Kur’an ve Çağdaşlık, Seyyid Ahmed Han,

Cemâluddîn el-Afğânî, Muhammed Abduh, Reşîd Rızâ, Mustafâ el-Merâğî, Mahmûd Şeltût,

İskenderânî, Tantâvî Cevherî, Emîn el-Hûlî, Â’işe Abdurrahmân, Muhammed Ahmed

Halefullâh, Ebû’l-A’lâ el-Mevdûdî, Seyyid Kutub, Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Fazlur

Rahman, Hasan Hanefî, Muhammed Arkoun, Süleyman Ateş, Hüseyin Atay, Muhammed

Şehrûr, Nasr Hâmid Ebû Zeyd gibi son dönem ulemanın Kuran yaklaşımları işlenir. Dersin

amacı, çağdaş dönemde Kur’an tefsiriyle ilgili yeni yaklaşımların, bu yaklaşımların

temsilcilerinin ve ortaya koydukları yazılı ürünlerin ayrıntılı olarak tanınması ve çağdaş

dönemde Müslümanların Kur’an tasavvurunda ne tür bir dönüşüm olduğunun ve bunun

anlamının sorgulanmasıdır.

Önerilen Kaynaklar: Baljon, J. M. S., Kur’an Yorumunda Çağdaş Yönelimler, çev.. Ş. Ali

Düzgün, Ankara 1994; Muhammed el-Behiy, Çağdaş İslam Düşüncesinin Oluşumu ve Batı,

İstanbul 1986 ; Fazlur Rahman, İslam ve Çağdaşlık, çev.: Alparslan Açıkgenç, Ankara 1998;

Hamit İnayet, Çağdaş İslami Siyasi Düşünce, İstanbul 1988; Jansen, J.J.G., Kur’an’a

Yaklaşımlar, çev.. H. Rahman Açar, Ankara 1999; Mevlüt Uyanık, Bilginin İslamileştirilmesi

ve Çağdaş İslam Düşüncesi, Ankara 1999.

419 Kur’an Belağatı I (Toplam ders saati: 4) seçmeli

Dersin İçeriği: Kur’an-ı Kerim metinlerinin edebi sanatlar açısından incelenmesi. Kur’an-ı

Kerim belağatının özellikleri ve edebi sanatlara etkileri açısından değerlendirilmesi.

Önerilen Kaynaklar: İsmail Karaçam, Kur’an-ı Kerim Belağatı. Nusreddin Bolelli, Belagat

Beyan-Maani-Bedii İlimlari- Arap Edebiyatı, İstanbul 2001; İsa Kaplan, Açıklamalı Edebi

Sanatlar, İstanbul 1999; Bahr el-Cahız, el-Beyan ve’t-Tebyin, Beyrut trz.; Mustafa Sadık er-

Rafii, İcazu’l-Kur’an ve’l-Belağatu’n-Nebeviyye, Beyrut 1990.

421 Mukayeseli İslam Hukuku (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Mukayeseli İslam hukuku dersi, İslam hukuk mezhepleri arasında ortaya

çıkan ihtilaf sebeplerini, bu ihtilafın doğasını, ihtilafla ilişkili olan diğer konuları da göz

önünde bulundurarak örneklerle birlikte ele alıp inceleyen bir derstir. Fıkıh mezhepleri

arasında meydana gelen ihtilafların sebepleri anlatılır. İhtilaf kavramının içeriği örneklerle

birlikte açıklanır. Her asırda ihtilaf sebeplerinin değişiklik arzettiği üzerinde durularak

hükümlerdeki farklılığın (ihtilafın) zamanın değişmesi ile yakın ilişkisine değinilir. Konu

anlatımı, soru cevap tartışma yöntemi kullanılır.

Önerilen Kaynaklar: İsmail Hakkı İzmirli, İlm-i Hilaf, İstanbul 1330 h.; Hayrettin

Karaman, İslam Hukukunda İçtihat, Ankara 1975; Şevkani, el-Kavlu’s-Müfîd fî Edilletil

İctihad ve’t-Taklîd, Kuveyt 1978; İbn Rüşd, Bidâyetü’l-Müctehid ve Nihâyetü’l-Muktasıt,

İstanbul 1985; Mahmûd Şaltût, Mukâranatu’l-Mezâhib fi’l-Fıkh, Kahire 1953; Ebû Zeyd ed-

Debûsî, Tesîsu’n-Nazar, İstanbul 1990.

423 Türkiye’de Dini Akımlar (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Dini akım kavramı, din-siyaset ilişkisi; dini akımların ortaya çıkmasında

etkili olan nedenler; mevcut dini akımlar; dini akımların yapısal ve dini-fikri özellikleri,

faaliyetleri, geleneksel ve yenilikçi dini akımlar; bu akımların lideri, küreselleşme ve dini

akımlar. Dersin amacı, Türkiye’de siyasî-dinî akımları ve din anlayışlarındaki farklılıkları

tarihsel, siyasi, dini, sosyo-psikolojik açıdan tahlil etmek ve Türk toplumundaki olumlu ve

olumsuz etkilerini ortaya koymaktır. Teorik anlatıma dayalı olup soru cevap yöntemiyle

işlenir.

Önerilen Kaynaklar: Niyazi Berkes, Türkiye’de Çağdaşlaşma, İstanbul-ts; Hasan Onat,

Türkiye’de Din Anlayışında Değişim Süreci, Ankara 2003; Şerif Mardin, Türkiye’de Din ve

Siyaset, İstanbul-199; E. Ruhi Fığlalı, Türkiye'de Alevilik - Bektaşilik, İstanbul 1990;

Sönmez Kutlu, Din Anlayışında Farklılaşmalar Türkiye’de Alevîlik-Bektaşîlik, Ankara 2003;

İlyas Üzüm, Günümüz Alevîliği, (Ankara 1997, Ankara 2000). Şerif Mardin, Bediüzzaman

Said Nursi Olayı, İstanbul 1995; Mehmet Ali Kirman, Türkiye’de Bir Yeni Dînî Cemâat

Örneği Olarak Süleymancılık, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış

Doktora Tezi), Ankara 2000; Şerif Mardin, “Türk Tarihinde Nakşibendi Tarikatı”, Çağdaş

Türkiye’de İslam, (ed. R. Tapper), İstanbul 1993.

425 Güzel Kuran Okuma II (toplam Ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: On kıraat, imamlar ve ravilerine ilişkin genel bilgiler, farklı okumaları ve

ittifak ettikleri hususlar. İki aşrın tertil tarzında güzel biçimde okunması; Mülk ve Yasin

Sureleri’nin tertil tarzında ezberden okunması, Kur’an-ı Kerim’den 43 sayfanın yüzünden

hem yavaş hem de hızlı tempoda kurallara uygun bir biçimde güzel okunması. Dersin amacı,

tecvid konularının Kur’an Okuma ve Tecvid dersinde ulaşılan yeterlilik düzeyinin üstünde

daha teknik ve daha ayrıntılı bir biçimde işlenmesini sağlamaktır

Önerilen Kaynaklar: İbnu’l-Cezerî, en-Neşr fi’l-kıraati’l-aşr, Mısır trz.; İsmail Karaçam,

Kur’an-ı Kerim’in Faziletleri ve Okunma Kaideleri, İstanbul 1980; Nihat Temel, Kıraat ve

Tecvîd İstılahları, İstanbul 1997; Demirhan Ünlü, Kur’ân-ı Kerîm’in Tecvîdi,Ankara 1994.

427 Çağdaş İslam Düşünürleri (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Tanzimat Fermanının ilanından günümüze kadar Müslüman düşünürlerin

ortaya koydukları teorilerin ortaya konması dersin içeriğini oluşturur. Amacı, öğrencilere

yaşamış oldukları çağda kendileri gibi inanan insanların neler düşündüklerini, kendileri yeni

üretime geçeceklerse daha önce düşünülenleri tekrar etmemeleri ve yaşamın dinamik yapısı

bağlamında çağın sorunlarıyla ilişkili olarak yeni yaklaşımlar ortaya koymanın gereğini

kavratmaktır. Ders, anlatım, ve soru-cevap yöntemi ile işlenir.

Önerilen Kaynaklar: Engelhard, Türkiye ve Tanzimat, İstanbul 1328, Kemal H. Karpat,

Ortadoğuda Osmanlı Mirası ve Ulusçuluk, Çev.: Recep Boztemur, İstanbul 2001; Cafer

Karataş, Çağdaş İslam Düşünürleri, Bursa 2003; İsmail Kara, Türkiyede İslamcılık

Düşüncesi, İstanbul 1994; Muhammed İkbal, İslam’da Dini Tefekkürün Yeniden Teşekkülü,

Çev.: Sofi Huri, İstanbul 1999; Hilmi Ziya Ülken, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi,

İstanbul 2003.

429 Mukayeseli Halk İnançları (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Derste halk İnançlarının kökeni, dindarlıktaki yeri, gelenek ve göreneklere,

evreni ve çevreyi algılama biçimine etkisi incelenir. Sınıflandırmalar yapar çözümle ve yorum

başvurur. Bu ders, İslam dininin ana kaynaklarına dayanan inanç, ibadet ve uygulamalar ile

halk arasında benimsenen inanç ve uygulamaların öğrenciye aktarılmasını, halkın din

anlayışının tespit edilmesini, öğrencinin dinin ana kaynaklarındaki inanç ve uygulamalar ile

halkın benimsediklerinin arasındaki farkları öğrenmesini, halk inançlarındaki eski Türk

inançları ve eski Arap inançlarının etkisinin tespit edilmesini amaçlar.

Önerilen Kaynaklar: Sedat Veyis Örnek, Türk Halk Bilimi, Ankara 1995; B. Malinowski,

Büyü, Bilim ve Din, İstanbul 1990; Ünver Günay-Harun Güngör-A. Vahap Taştan-Huzeyfe

Sayım, Ziyaret Fenomeni Üzerine Bir Din Bilimi Araştırması, Kayseri 2001; Hikmet Tanyu,

Türklerde Taşla İlgili İnançlar, Ankara 1968; İsmail Taş, Türk Düşüncesinde Kozmogoni-

Kozmoloji, Konya 2002; Ali Çelik, İslam’ın Kabul veya Reddettiği Halk İnançları, İstanbul

1995.

431 Yabancı Dilde Dini Metinler I (toplam ders saati: 2) seçmeli

Öğretim üyesi tarafında belirlenen Arapça ve batı dillerinde yazılmış dini metinler okutulur

ve ardından Türkçeye çevrilir. Öğrencilerin metin çevirme yetenekleri geliştirilir. Yabancı

dillerden çeviri yapma mototlarına ilişkin yazılmış kitaplardan ve sözlüklerden yararlanılır.

Önerilen Kaynaklar: ez-Zehebi, et-Tefsir ve’l-Mufessirûn, Kahire 1381/1961;

Fazlurrahman, İslam and modernity, Chicago and London 1982.

433 Günümüz Tasavvuf Akımları (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Tasavvufun tanımı, amacı, kaynakları ve tarihi gelişimi, tasavvuf felsefesi

ve tasavvufun İslam düşüncesindeki yeri, günümüzde tasavvufi düşünce ve tasavvuf akımları

dersin içeriğini oluşturmaktadır. Dersin amacı: Tasavvufun temel kavramları hakkında

bilgilere ulaşmak. Genel olarak Tasavvuf Tarihi ve felsefesi hakkında bilgi vermek. Başlıca

büyük tarikatları tanıtmak. Günümüz tasavvuf hareketleri konusunda genel bilgiler vermek.

Derste takrir, soru-cevap, tartışma yöntemi uygulanır.

Önerilen Kaynaklar: Selçuk Eraydın, Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul Mustafa Kara,

Metinlerle Günümüz Tasavvuf Hareketleri, İstanbul 2001; H. Kamil Yılmaz, Ana Hatlarıyla

Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 1997.

435 Osmanlı Türkçesi II (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Osmanlı Türkçesi alfâbesi, Selçuklulardan sonra gelişen Anadolu Türkçesi

metinlerinin yazılış ve okunuşları, metinler üzerinde Arapça ve Farsça’dan geçen kelimeler;

Farsça’dan geçen ön ve son ekler; el yazma eserlerde kullanılan yazı çeşitleri ve bunlara dair

manzum ve mensur metinler üzerinde çalışmalar. Dersin amacı, Selçuklulardan sonra gelişip,

Osmanlı döneminde gelişen Türkçe metinlerin yazılıp, okunması; farklı yazı çeşidiyle

yazılmış metinlerin anlaşılmasıdır.

Önerilen Kaynaklar: Faruk Kadri Timurtaş, Osmanlı Türkçesine Giriş, İst. 1999-2000;

Muharrem Ergin, Osmanlıca Dersleri, İst. 1963; Hayati Develi, Osmanlı Türkçesi Klavuzu,

İst. 2001; Yılmaz Kurt, Osmanlıca Dersleri, Ank. 1999; Ferit Devellioğlu, Osmanlıca Türkçe

Ansiklopedik Lugat, Ank. 2000;

437 Klasik Kelam Metinleri (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Bilginin Kaynakları, yaratılış, kader, imamet, İman, peygamberlik gibi

konular işlenecektir. Dersin amacı, klasik kelam metinlerinin sistematiğini ve muhtevasını

öğrenciye kavratmak. Klasik Kelam Metinleri dersi teorik bir derstir. Okuma ve anlatım

yöntemi kullanılmakla birlikte, seminerler ve bireysel çalışmalar vasıtasıyla öğrenci merkezli

bir yaklaşımla tartışmalı olarak işlenir, ayrıca soru-cevap yöntemi uygulanır.

Önerilen Kaynaklar: Ebû Hanife, Fıkhu’l-Ekber, İstanbul 1981; Tahavî, Akidet-i

Tahaviyye, Beyrut 1984; Ömer Nesefi, Akaid-i Nesefi, İstanbul 1988; Eş’ari,; Kitâbul-Lum’a,

Beyrut 1950; Bakıllani, et-Temhîd, Beyrut 1953; Kadı Abdulcebbar, Şerhu Usûli’l-Hamse,

Cüveyni, el-İrşâd, Beyrut 1985

439 Seçme Hadis Metinleri I (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Erken dönem hadis kaynaklarını tanıma; kaynaklara göre metin okumaları.

Bu ders, öğrenciye hadis mecmualarının içeriklerini ve hadis metinlerini tanıtmayı amaçlar.

Hadis metin okumalarında bir perspektif sunar. Ders, metinler üzerinde tartışma, soru- cevap

teknikleri ile işlenecektir.

Önerilen Kaynaklar: Hemmam b Münebbih, es-Sahife, Mısır 1985 (çev.. Talat Koçyiğit,

Ankara 1967); Malik, el-Muvatta, İstanbul 1981;Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, İstanbul 1982;

Buhari, el-Camiu's-sahih, İstanbul 1981; Müslim, el-Camiu's-sahih, İstanbul 1981; Ebu

Davud, es-Sünen, İstanbul 1981; Tirmizi, es-Sünen, İstanbul 1981.

441 Arap Dili Belagatı (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Arap Dili Edebiyatı hakkında genel bilgi, Beyan ilmi, teşbih ve kısımları,

hakikat ve mecaz; istiare, istiarenin rükünleri ve çeşitleri, mecaz ve mecazın çeşitleri, kinaye

ve kısımları; maani, haber ve inşa cümleleri; müsned ve müsned ileyh; istifham ve edatları;

icaz, İtnab ve Müsavat; bedi ilmi; cinas, iktibas, seci, tevriye, tıbak. Arapça’da belagat ilmine

ilişkin temel bilgiler vermenin yanı sıra Arapça metinlerde bulunan edebi sanatları tanıma,

anlama ve çevirebilmeyi sağlamak amaçlanır. Anlatım ve soru cevap yöntemi uygulanır.

Önerilen Kaynaklar: Mustafa Emin-Ali el-Carim, el-Belağatu’l-Vadıha, İstanbul 1977;

Nusreddin Bolelli, Belagat Beyan-Maani-Bedii İlimlari- Arap Edebiyatı, İstanbul 2001; İsa

Kaplan, Açıklamalı Edebi Sanatlar, İstanbul 1999; Bahr el-Cahız, el-Beyan ve’t-Tebyin,

Beyrut trz.; Mustafa Sadık er-Rafii, İcazu’l-Kur’an ve’l-Belağatu’n-Nebeviyye, Beyrut 1990.

443 Dini Ve Edebi Metinler (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Dinî ve Edebî Metinler dersi, Osmanlı Türkçe’si alfabesiyle yazılmış dinî

ve edebî muhtevaya sahip eserlerin okunması ve anlaşılmasına yönelik bir derstir. Osmanlı

Türkçesi ile yazılmış manzum veya mensur, Kur’an tercüme ve tefsir metinleri, hadis tercüme

ve şerh metinleri, tasavvuf, kelam ve akaid, tarih, biyografi, bibliyografya ile ilgili metinler,

seyahatname türü, sözlükleler vb., Dersin amacı, Osmanlı Türkçe’si alfabesi ile yazılmış

farklı disiplinlere ait metinlerin doğru okunması ve bunlarla ilgili terimlerin kavranılmasını

sağlamak ve böylece mezun olacak öğrencinin lisans üstü çalışma ve araştırmalarında

Osmanlı Türkçe’si ile yazılmış kaynaklardan yararlanması imkanını temin etmektir.

Önerilen Kaynaklar: Fevziye Abdullah Tansel, Türk İslam Edebiyatı Türkçe Metinler,

Ankara 1971; Faruk Kadri Timurtaş, Osmanlı Türkçesine Giriş, İstanbul 1995; Hayati Develi,

Osmanlı Türkçesi Kılavuzu, İstanbul 2001; Şemsettin Samî, Kamus-ı Türkî, İstanbul 1987;

Ferit Devellioğlu, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat, İstanbul 1978.


402 Kur’an Okuma ve Tecvid VIII (Toplam ders saati: 3)

Dersin İçeriği: Kur´an´ı sanatsal boyutta okuyabilme bazı pasajları ezberleme ve kıraat

ilmine giriş. Kutsal metni kendine özgü kurallar çerçevesinde ve kendi fonetik özelliklerini

esas alan bir tarzda okumak.

Önerilen Kaynaklar: Dimyâtî, A. M. (2006): İthâfü Füdalâi´l-Beşer bi´l-Kırââti´l-Erbeate

Aşer. Beyrut: Alemül-Kütüb, İbn Cezerî, M. M (tsz): en-Neşr fi´l-Kırââti´l-Aşr. Mısır:

Matbaatü Mustafa Muhammed, Muhaysin, M. S. (1969): el-Mühezzeb fi´l-Kırââti´l-Aşr ve

Tevcîhihâ min Tarîki Tayyibeti´n-Neşr. Kahire: Mektebetü´l-Külliyâti´l-Ezheriyye, Suyûtî, C.

(1993), el-İtkân fî Ulûmi l-Kur´ân. Dimeşk: Dâru´l-Ulûmi´l-İnsâniyye.

404 İslam Hukuku II (toplam ders saati: 3)

Dersin İçeriği: Nasslardan çıkarılan hükümleri ve bu hükümlerin tarih boyunca nasıl

anlaşıldığını ele alan ve öğrencilere aktaran bir derstir. Nasslardan içtihat yöntemi ile hüküm

çıkarma yöntemi öğretilir. Usul-furu bütünlüğünü sağlamak amacıyla hükümlerin elde

edilmesinde takip edilen metodoloji ele alınır. Derste teorik bilgiler verildikten sonra

öğrencilerin soruları ve konu hakkındaki sınıf içi tartışmalar da dersin akışına katkı

sağlamaktadır. Zaman zaman dersin konuları ile ilgili ödevler ve seminer çalışmaları

öğrencilerin sınıf dışında da çalışması ve derse ön hazırlık yapması sağlanmaktadır.

Önerilen Kaynaklar: Hayrettin Karaman, Mukayeseli İslam Hukuku İstanbul 1974; Şamil

Dağcı, İslam Hukukunda Şahıslara Karşı Müessir Fiiller, Ankara 1996; Muhammed Ebû

Zehra, el-Ahvâlü’ş-Şahsiyye, Kahire 1957; Abdulvehhab Hallâf, Ahkâmu Ahvâli’ş-Şahsiyye,

Kuveyt 1990; Halil Cin, Osmanlı Hukukunda Boşanma, Ankara 1976; Hüseyin Tekin

Gökmenoğlu, İslam’da Şahsiyet Hakları, Ankara 1997.

406 Dini Hitabet (toplam ders saati: 3)

Dersin İçeriği: Hitabetle ilgili temel kavramlar, dinî hitabetin yeri, önemi, hitabette dilin

kullanımı, hitabetin etkili olmasını hazırlayan şartlar, dini hitabet çeşitleri (hutbe, vaaz dini

sohbet vs) hutbe. Va’z ve sohbet hazırlama sunum ve değerlendirme (öğrenci etkinlikleri

çerçevesinde), Hz. Peygamber’in hayatından hitabetle ilgili örnekler. Ders, öğrencilerin

ilahiyat alanındaki birikimlerini yaygın din eğitimi ortamlarında kullanabilmelerini ve bilgi ve

becerilerini paylaşabilmelerini amaçlar. Dersi alan öğrenci din hizmetlerinde kullanılan

kavramları öğrenir, görevleri uygulamalı olarak tarif eder. Kendini ifade eder, hedef kitleyi

temel özellikleriyle tanıma yollarını bilir. Hedef kitle ile iletişim sırasında kullanılabilecek

yöntemleri tayin eder.

Önerilen Kaynaklar: Cemal Tosun – Recai Doğan, Hitabet ve Mesleki Uygulama Kitabı,

Ankara 2002; İsmail Lütfi Çakan, Hitabet ve Mesleki Uygulama, İstanbul 1993; Ahmet

Önkal, Resulullah’ın İslam’a Davet Metodu, Konya 1992; Üstün Dökmen, Sanatta ve Günlük

Konuşmalarda İletişim Çatışmaları ve Empati, İstanbul 1997.

408 Din Felsefesi II (toplam ders saati: 2)

Dersin İçeriği: Tanrı-alem ilişkisi, Tanrı’nın sıfatları; bu sıfatların Tanrı’nın zatı ve

birbirleriyle olan ilişkilerinin semantik ve ontolojik tahlili; vahiy ve mucize mahiyetinin ve

imkanının felsefi açıdan irdelenmesi; ruh-beden ilişkisi ölümsüzlük ve ahiret hayatı; dinin

ahlak, bilim ve sanat gibi disiplinlerle ilişkisi; dinlerin çokluğu fenomeni ve dini çoğulculuk

düşüncesi; Tanrı ve insan hayatının anlamı ve değeri gibi konuların felsefi açıdan

değerlendirilmesi. Dersin amacı, Tanrı ve sıfatları, Tanrı ve alem, vahiy, mucize, ahiret hayatı

gibi geleneksel teolojik konuları felsefi açıdan irdeleme ve bu konularda gerekli kaynakları

tanıma ve kullanma yöntemini öğretmektir.

Önerilen Kaynaklar: M. Aydın, Din Felsefesi, Ankara 1994; M. Aydın, Tanrı- Ahlak

İlişkisi, Ankara 1991; M. Bayraktar, Din Felsefesine Giriş, Ankara 1997; T. Koç. Din Dili,

Kayseri; T. Koç, Ölümsüzlük Düşüncesi, İstanbul 1991; M. Sait Reçber, Tanrıyı Bilmenin

İmkanı ve Mahiyeti, Ankara 2004; A. Topaloğlu, Ateizm ve Eleştirisi,. Ankara 1999; F. Uslu,

İmanı Temellendirme Sorunu Ankara 2004; C. S. Yaran, Kötülük ve Teodise , Ankara 1996.

410 İslam Ahlak Felsefesi (toplam ders saati: 2)

Dersin İçeriği: İslam Ahlakının temel kavramlarını ve kurallarının uygulanış biçimidir.

Dersin Amacı, Ahlak kurallarının öğrenilip hayatın çeşitli sahnelerinde uygulamaya

konulmasını temin etmektir. Takrir metodu uygulanır.

Önerilen Kaynaklar: Hayrani Altıntaş, İslam Ahlakı, Ankara 2000; Ahmet Hamdi Akseki,

Ahlak İmli ve İslam Ahlakı, Ankara, ty.; Bedia Akarsu, Ahlak Öğretileri, İst.1982; Descartes,

Ahlak Üzerine Mektuplar, Çev..Mehmet Karasan, İst.1982: İbn Miskeveyh, Ahlakı

Olgunlaştırma, çev. .Abdülkadir Şener Aank.1983; Recep Kılıç, Ahlakın Dini Temelleri,

Ank.1996; Macit Fahri, İslam Ahlak Felsefeleri, çev. A.Arkan, M. İskenderoğlu, İst.2004

414 İslam, İnsan Hakları ve Demokrasi (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: İnsan haklarına genel giriş, insan haklarının dini, ahlaki, felsefi ve hukuki

temelleri, hakların sınıflandırılması, uluslararası sözleşmeler ve hukuk metinleri, insan

haklarıyla ilgili kurum ve kuruluşlar, demokrasi ve diğer siyasi sistemler, İslam’da insan

haklarının teolojik temelleri, İslam’da insan haklarının hukuki temelleri islam siyaset

düşüncesinin teorik temelleri ve demokrasi açısından değerlendirilmesi, İslam’da düşünce ve

ifade özgürlüğü, islam, insan hakları ve demokrasi. Dersin amacı, İnsan Hakları ve Demokrasi

kavramlarının ahlaki, felsefi ve dini temelleri konusunda öğrenciyi bilgilendirmektir.

Önerilen Kaynaklar: Hüseyin Hatemi, İnsan Hakları Öğretisi, İstanbul 1988; İbrahim Ö.

Kaboğlu. Özgürlükler Hukuku: İnsan Haklarının Hukuksal Yapısı, İstanbul 1998; Yasemin

Karaman, İnsan Hakları Eğitimi. Anı Yayıncılık, Ankara,2000; İonna Kuçuradi, İnsan

Haklarının Felsefi Temelleri, Ankara 1996; Elizabeth Özdalga ve Sune Persson, Sivil

Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası., Çev.. Ahmet Fethi, İstanbul 1999; Thomas Paine,

İnsan Hakları, Çev.. Mehmet Osman Dostel, İstanbul 1988; Ali Rıza Temel, İslam’da ve

Batıda İnsan Hakları ve Hürriyetleri, İstanbul 1993; Şeref. Ünal, Temel Hak ve Özgürlükler

ve İnsan Hakları Hukuku, Ankara 1997.

416 Kuran Hükümleri ve Modern Hukuk (Toplam Ders Saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Bu ders, Kur’an’ın hukuki yönünü örneklerle ele alıp inceleyen, Kur’an’ın

hukuka dair ayetlerini, bu ayetlerden çıkarılan fıkhi hükümleri öğrenciye aktaran ve bu

hükümlerle modren hukukçuların aynı konudaki yaklaşımları arasında karşılaştırmalar yapan

bir derstir. Kur’an’ın hukuki yönünün tanıtılması, Kur’an ayetlerinden elde edilen hükümler

ile modern hukukçuların aynı konudaki görüşlerinin birbiri ile karşılaştırılması. Kuran

ayetlerinden çıkarılan ve aynı zamanda diğer hukuk sistemlerinin de gerçekleştirmeyi

hedeflediği hukukun gayelerini ve prensiplerini ve bunların toplum düzeni açısından

öneminin kavranması amaçlanır.

Önerilen Kaynaklar: Adnan Güriz, Hukuk Felsefesi Ankara 1987; Mustafa Reşit Belgesay,

Kuran Hükümleri ve Modern Hukuk İstanbul 1963; Tahir b. Âşur, İslam Hukuk Felsefesi

İstanbul 1988; Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuku İslamiyye ve Istılahat-ı Fıkhıyye Kamusu

İstanbul 1967; Ali Himmet Berki, Hukuk Mantığı ve Tefsir Ankara 1948; Ferhat Koca, İslam

Hukuk Metodolojisinde Tahsis İstanbul 1996.

418 Günümüz Felsefe Akımları (toplam ders saati:2) seçmeli

Dersin İçeriği: 19. yüzyıldan günümüze kadar temel felsefe akımlarını, temsilcilerini ve

günümüzdeki etkilerini inceleyen bir derstir. Amacı, felsefe tarihinde Kant’ın yol açtığı

kırılmayla felsefenin mecrasının nasıl değiştiğini ve bu bağlamda, çağdaş felsefe akımlarının

ve bu akımlara bağlı filozofların düşüncelerinin günümüz düşünce dünyasındaki

yansımalarını ortaya koymaktır.

Önerilen Kaynaklar: D.West, Kıta Avrupası Felsefesi’ne Giriş, İstanbul 1998 ; Bedia

Akarsu, Çağdaş Felsefei, İstanbul 1998 ; Bochenski, Çağdaş Avrupa Felsefesi, İstanbul 1997 ;

K. Jaspers, Felsefe Nedir?, İstanbul 1997.

420 Kur’an Belağatı II (Toplam ders saati: 4) seçmeli

Dersin İçeriği: Kur’an-ı Kerim metinlerinin edebi sanatlar açısından incelenmesi. Kur’an-ı

Kerim belağatının özellikleri ve edebi sanatlara etkileri açısından değerlendirilmesi.

Önerilen Kaynaklar: İsmail Karaçam, Kur’an-ı Kerim Belağatı. Nusreddin Bolelli, Belagat

Beyan-Maani-Bedii İlimlari- Arap Edebiyatı, İstanbul 2001; İsa Kaplan, Açıklamalı Edebi

Sanatlar, İstanbul 1999; Bahr el-Cahız, el-Beyan ve’t-Tebyin, Beyrut trz.; Mustafa Sadık er-

Rafii, İcazu’l-Kur’an ve’l-Belağatu’n-Nebeviyye, Beyrut 1990.

422 Günümüz Kelam Problemleri (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Din-bilim, reenkarnasyon, satanizm, cin, şeytan, falcılık, medyumculuk;

ateizm; dini çoğulculuk; dinler arası diyalog; irtica, yeni selefiye ve fundamentalizm; şiddet,

terör ve din; küreselleşme ve din; gelenek, modernite, reform ve İslam gibi konuları içerir.

Dersin amacı, yaşadığımız çağa damgasını vuran ve dinle ilgili olarak tartışma gündemini

oluşturan konularda genel bilgiler vermek; hem öğrencinin bu konularda zihninin

aydınlanması sağlamak, hem de öğrencilere yöneltilmesi muhtemel soruları

cevaplayabilecekleri bir yeterliliği kazandırmaktır. Teorik bir derstir. Öğrencilerin daha

önceden duyurulan kaynak kitaplarla derse hazırlanmaları ve katılımları sağlanır.

Önerilen Kaynaklar: Adnan Adıvar, Tarih Boyunca İlim ve Din, İstanbul 1944; Ferit Kam,

Dini, Felsefi Sohbetler, (sadeleştiren) S.H. Bolay, Ankara trz.; Günümüz İnanç Problemleri

Sempozyumu, Erzurum 2000; Arif Aslan, İman Esasları Açısından Reenkarnasyon, İstanbul

1999; Ahmet Güç, Şeytana Tapınmanın Yeni Adı: Satanizm, İstanbul 1999; Arif Arslan,

Doğu ve Batı Kaynaklarına Göre Cinler, İstanbul 1999; Aydın Topaloğlu, Teizm ya da

Ateizm/Tanrıtanımazlığın Felsefi Boyutları, İstanbul 2001.

424 Dinler Arası Diyalog (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Diyalog, misyonerlik ve çoğulculuk kavramları, dinlerin birbirlerine

yaklaşım tarzları, dışlayıcı, kapsayıcı ve çoğulcu yaklaşımlar işlenecektir. Yahudiliğin

Hıristiyanlık ve İslam’a yaklaşımı, Hıristiyanlığın Yahudilik ve İslam’a yaklaşımı, İslam’ın

Yahudilik ve Hıristiyanlığa yaklaşımı ele alınır. Dersin amacı, Diyalog, çoğulculuk ve

misyonerlik kavramlarının anlamlarını bilmek ve birbirleriyle ilişkilerini kavramaktır.

Dinlerin birbirine yaklaşımını teorik ve pratik yönüyle kavrayarak, sağlıklı bir diyalogun

gerçekleşmesinin şartlarını tartışabilmektir.

Önerilen Kaynaklar: Ali İsra Güngör, Vatikan Misyon ve Diyalog, Ankara 2002; Baki

Adam, Yahudilik ve Hıristiyanlık Açısından Diğer Dinler, İstanbul 2002; Bernard Lewis,

İslam Dünyasında Yahudiler, çev.: B. Sina Şener, Ankara 1996; İslam ve Öteki, Editör: Cafer

Sadık Yaran., İstanbul 2001; Maurice Borrmanns, Müslümanlarla Hıristiyanlar Arasında

Diyaloğa Yönelişler, Çev.: Mehmet Ümit, İstanbul 1988.

426 Çağdaş İslam Akımları (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Çağdaş İslam Akımlarının tanımı, kaynakları, ilgili bilimleri, İslami akım

kavramı, çağdaş İslam akımlarının ortaya çıkmasında etkili olan sebepler, mevcut İslam

akımları, günümüzdeki İslami akımların analizi, geleneksel ve yenilikçi dini akımlar; siyasi,

fikri-felsefi İslamcılık, dinde mezhepler üstü yaklaşım ele alınacaktır. Dersin amacı, çağdaş

siyasî-dinî akımları ve din anlayışlarındaki farklılıkları tarihsel, siyasi, dini, sosyo-psikolojik

açıdan tahlil etmek, ve müslüman toplumlardaki olumlu ve olumsuz etkilerini ortaya

koymaktır.

Önerilen Kaynaklar: Hasan Onat, Din Anlayışında Değişim Süreci, Ank. 2003; Sönmez

Kutlu, Din Anlayışında Farklılaşmalar Türkiye’de Alevîlik-Bektaşîlik, Ank. 2003; Mümtazer

Türköne, İslamcılığın Doğuşu, Ank. 2003; Mazharuddin Sıddıki, İslam Dünyasında

Modernist Düşünce, Çev...: Murat Fırat-Koksel Korkmaz, İst 1990; Olivier Roy, Siyasal

İslam’ın İflası, Çev.. Cüneyt Akalın, İst. 1994; John Esposito, Değişim Sürecinde İslam,

Çev..Ali Yaşar Aydoğan-Aydın Ünlü, İstanbul 1991; Sönmez Kutlu, “İslam Düşüncesinde

Tarihsel Din Söylemleri”, İslâmiyât Dergisi, Cilt:IV, Sayı: 4 (2001).

428 Çağdaş Eğitim Akımları (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Eğitim ve felsefe ilişkisi, eğitim felsefesinin tanımı, eğitim felsefesinde

ekoller, çağdaş eğitimdeki akımlar ve bunların eğitim felsefesi ile ilişkisi ele alınacaktır.

Dersin amacı, eğitim ve felsefe arasındaki ilişkiyi, eğitim akımlarının görüşleri çerçevesinde

fark edebilme ve günümüz eğitim modellerini bu çerçevede değerlendirmektir.

Önerilen Kaynaklar: L. Gerald Gutek, Eğitime Felsefi ve İdeolojik Yaklaşımlar, Çev..

Nesrin Kale. Ankara 2001; Kemal Aytaç, Çağdaş Eğitim Akımları (Yabancı Ülkelerde).

Ankara 1976; Saffet Bilhan, Eğitim Felsefesi. Ankara 1991; John Dewey, Demokrasi ve

Eğitim: Eğitim Felsefesine Giriş. İzmir 1996; Hilmi Ziya Ülken, Eğitim Felsefesi, İstanbul

1967.

430 Seçme Tefsir Metinleri (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Klasik ve Çağdaş Tefsir metinlerinden örnekler okutulacak Tefsir

tarzlarının metinler üzerinden çözümlemesi yapılacaktır. Dersin amacı, İslam tefsir

geleneğinin ürünü olan literatürün İslam’ın erken dönemlerinden günümüze gelinceye kadar

geçirdiği ana aşamalarının ve tefsir tarihinde ortaya çıkan belli başlı eğilim ve telif tarzlarının

metinler üzerinden tanınmasını ve çözümlenmesini sağlamaktır.

Önerilen Kaynaklar: Mukâtil b. Suleymân, Tefsîru Mukâtil; Ferrâ’, Ma’ânî’l-kur’ân,

Kahire 1955; Taberî, Câmi’u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-kur’ân, Mısır 1321; Bağavî, Ma’alim’t-

tenzîl, yy. 1269; Zemahşerî, el-Keşşâf ‘an hakâ’ikı’t-tenzîl .., Mısır 1318; Râzî, Mefâtîhu’l-

ğayb, Mısır 1324; İbn Kesîr, Tefsîru’l-kur’âni’l-‘azîm, Beyrut 1987; Suyûtî, Mahallî,

Tefsîru’l-celâleyn, Mısır 1308; Kurtubî, el-Câmi’ li ahkâmi’l-kur’ân, Beyrut 1967; Beydâvî,

Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl, İstanbul 1296; Reşîd Rıdâ, Tefsîru’l-menâr; Tantâvî

Cevherî, Cevâhiru’l-kur’ân, Mısır 1350.

432 Seçme Hadis Metinleri II (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Erken dönem hadis kaynaklarını tanıma; kaynaklara göre seçmeci ve

eleştirel metin okumalar.

Önerilen Kaynaklar: Temel hadis kaynaklarından seçilmiş metinler. Mamer b. Raşid, el-

Cami (Abdurrazzak, el-Musannef, X.cilt, Beyrut, 1970 içinde), Malik, el-Muvatta, İstanbul,

1981, Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, İstanbul, 1982, Buhari, el-Camiu's-sahih, İstanbul, 1981,

Müslim, el-Camiu's-sahih, İstanbul, 1981, Ebu Davud, es-Sünen, İstanbul 1981, Tirmizi, es-

Sünen, İstanbul 1981.

434 Pratik Dini Hizmetler (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Techiz ve tekfin, ölünün yıkanması, ölünün kefenlenmesi, cenaze namazi,

defin, telkin, taziye, devir ve iskat-i salât, şehidler, kabir ziyareti, tesbih namazi, kurban ve

ilgili meseleler, adaklar, yemin, vaaz ve hutbe.

Önerilen Kaynaklar: Süleyman Uludağ, İslamda İrşad, İst., 2001, İsmail Lütfi Çakan,

Hitabet ve Meslekî Uygulama, İstanbul, 1993.

436 Ahlak Felsefesi (toplam ders saati: 2)

Dersin İçeriği: Ahlâkın önemi, felsefî analizi, din, hukuk, siyaset, iktisat gibi diğer

disiplinler ile olan ilişkisi, değer, ilke ve kuralların açıklanması, ahlaki yaptırım, yükümlülük

ve sorumluluğun belirlenmesi, ahlak felsefesinin genel felsefe içindeki yeri ve ahlak

teorilerinin değerlendirilmesi gibi konuları içerir. İntihar, ötenazi, doku-organ bankaları ve

cinsellik gibi güncel sosyal ahlak konularının analizi de yapılır. Dersin amacı, ahlâkın insan

ve toplum için yeri ve önemini kavratmak; ahlakî kavram, değer, ilke ve kurallar konusunda

felsefî bir bakış açısı kazandırmaktır. Derste torik anlatım ve tartışmalara dayalı bir yöntem

izlenecektir.

Önerilen Kaynaklar: Mehmet S. Aydın, Tanrı-Ahlak İlişkisi, Ankara 1991; Bedia Akarsu,

Ahlaki Öğretiler, İst. 1983; R. Billington, Ahlak Düşüncesine Giriş, İstanbul 1997; M. A.

Draz, Kur’an Ahlakı, trc. Emrullah Yüksel-Ünver Günay, İstanbul 1993; M. Fahri, İslam

Ahlak Teorileri, (Çev.. M. İskenderoğlu, A. Arkan), İstanbul 2004; H. Heimsoeth, Ahlak

Denen Bilmece, (Çev.. N. Uygur), İstanbul:1978; W. D. Hudson, Modern Moral Philosophy,

London 1981; Recep Kılıç, Dini Anlamak Üzerine, İstanbul 2004; J. Nuttall, Etiğe Giriş, İst.

1997; H. Z. Ülken, Ahlak, İstanbul 2001.

438 Çevre ve Din (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: Modern insanın çevre ve tabiat/insana ait davranış ve uygulamalarının dini

boyutunu inceler. Çevre sorunlarının ortaya çıkmadan önlenmesinde veya çözülmesinde

dinlerin yapacağı/yapabileceği katkıları tartışır. Dersin amacı, temel çevre sorunlarını ve

bunların nedenlerini kavratmak; insan-tabiat ilişkileriyle ilgili belli başlı bakış açıları ve dini

anlayışlar hakkında bilgilendirmek, çevre-ahlak ilişkisini eleştirel olarak irdelemek; belli-başlı

çevreci hareketleri ve çevrecilerle ilgili bilgi vermek.

Önerilen Kaynaklar: M. Kemal Atik, Kur’an ve Çevre, Kayseri 1992; Mehmet Bayraktar,

İslâm ve Ekoloji, Ankara 1992; Kışlalıoğlu, Mine- Berkes Fikret. Çevre ve Ekoloji, İstanbul

1990; İbrahim Özdemir. Çevre ve Din, Ankara 1997; İbrahim Özdemir, - Münir Yükselmiş.

Çevre Sorunları ve İslam, Ankara 1995, Şubat 1998.

440 Yabancı Dilde Dini Metinler II (toplam ders saati: 2) seçmeli

Arapça ve batı dillerinde yazılmış dini metinler okutulur ve ardından Türkçeye çevrilir.

Öğrencilerin metin çevirme yetenekleri geliştirilir. Yabancı dillerden çeviri yapma

mototlarına ilişkin yazılmış kitaplardan ve sözlüklerden yararlanılır.

Önerilen Kaynaklar: ez-Zehebi, et-Tefsir ve’l-Mufessirûn, Kahire 1381/1961;

Fazlurrahman, İslam and modernity, Chicago and London 1982. el-Kâsımi, Kavaidu’t-tahdis.

442 İslam Hukuku Metinleri (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: İslâm hukukuna ait klasik ve çağdaş kaynaklardan çeşitli konularda metin

örneklerinin öğrencilerle birlikte ele alınıp incelendiği bir derstir. Amacı, İslam hukukunun

gerek usul gerekse furu konularında farklı anlayışlara mensup İslam hukukçuları tarafından

yazılmış klasik kaynaklardan seçilen metinleri incelemek ve öğrencileri de bu süreçte aktif

hale getirmektir.

Önerilen Kaynaklar: Muhammed b. Ebî Sehl es-Serahsî, el-Mebsût, Beyrut 1993;

Burhanuddîn el-Merğînânî, el-Hidaye Şerhu Bidayeti’l-Mübtedî, Beyrut (t.y); Muhammed b.

İdris eş-Şâfiî, el-Ümm, Beyrut (t.y); Muvaffakuddîn İbn Kudâme, el-Muğnî, Beyrut 1994;

Mustafa Ahmed ez-Zerkâ, el-Medhalü’l-Fıkhiyyü’l-Âmm, Dımaşk 1967.

444 Mukayeseli İslam ve Batı Düşüncesi Tarihi (toplam ders saati: 2) seçmeli

Dersin İçeriği: ‘Mukayeseli İslam Ve Batı Düşüncesi’ dersi İslam filozof ve düşünürlerinin

sistem ve teorilerini batı düşünür ve filozoflarının sistem ve teorileriyle karşılaştırmalı olarak

ele almaktadır. Dersin amacı, İslam ve Batı düşüncesini aralarındaki benzerlikler ve

farklılıklar açısından ele almaktır. Bu amaçla karşılaştırmalı olarak İslam klasikleri ile Batı

klasikleri okutulacaktır.

Önerilen Kaynaklar: E. Gilson, Ortaçağ Felsefesinin Ruhu, çev. Şamil Öcal, Ank. 2000; H.

Ömer Özden, İbn Sina-Descartes, Metafizik Bir Karşılaştırma, İst.1996; M. M. Şerif (ed).,

İslam Düşüncesi Tarihi, İst.1990; Mehmet Bayraktar, İslam Felsefesine Giriş, Ank. 1999;

Mehmet Bayraktar, “Çağdaş Bir İbn Rüşdçülük: Alman İdealizmi”, AÜİF Dergisi, Ankara

2000 Mehmet Bayraktar, “Batı Kültürünün Özsel Bir Parçası Olarak İslam”, Uluslar arası

‘AB Sürecinde İslam Düşüncesinden Batı Düşüncesine’ sempozyumu 22 Şubat 2004 İstanbul;

Hilmi Ziya Ülken, “İslam Felsefe ve İtikadının Garba Tesiri”, AÜİFD, cilt.10, s.1-31

2011 yılı ve sonrası ders içerikleri

Documents

Transcript of 2011 yılı ve sonrası ders içerikleri