1.2 1.2 Proses Reka CiptaProses Reka Cipta1.2 1.2 Proses Reka CiptaProses Reka Cipta

A. Pengenalpastian Masalah .

• Pengenalpastian masalah dapat membantu kita mencipta produk yang berkualiti ,mesra penggunadan mesra alam . Pengenalpastian masalah membantu minda untuk berfikir secara kreatif,inovatif dan produktif.

• Asas dalam penciptaan sst produk bermula dengan usaha mengenalpasti masalah yang wujud.

Mengenalpasti dan Menganalisis Masalah

• Sebelum sst reka ciptaan yang berguna dan berpotensi utk dipasarkan ,masalah yang wujud perlu dikenalpasti dan difahami secara mendalam.

Penyataan Masalah • Masalah yang dinyatakan perlu

menunjukkan situasi yang bermasalah dan keperluan individu yang terlibat. Perlu juga dijelaskan kesan dan akibat buruk masalah. Situasi boleh merangkumi aspek :

• Tempat / Masa / Keadaan Fizikal (spt suhu,ruang ,saiz , berat, kelajuan )

Menerangkan individu yang mengalami masalah itu boleh

merangkumi aspek:• Latar belakang (spt kerjaya,

saiz,keluarga,lokasi kediaman,dan kewangan)

• Jantina• Peringkat Usia • Keadaan Fizikal • Bangsa dan kebudayaan • Agama

Menyatakan kesan atau akibat yang disebabkan

masalah : • Kesihatan • Keselamatan • Pembaziran • Sosial dan budaya • Mental dan emosi

Pengumpulan Data• Data perlu dikumpul untuk

menunjukkan bahawa masalah yang dinyatakan benar-benar wujud dan memerlukan penyelesaian.

Kaedah Pengumpulan Data

• Pemerhatian• Soal selidik• Temubual• Pengalaman sendiri atau orang

lain • Kajian daripada artikel ,jurnal dll

PEMERHATIAN • Memerhati sst aktiviti yang berkaitan

dengan masalah yg dikaji:• Aktiviti : a. Mengenalpasti tempat/lokasi/masa utk

mmbuat pemerhatian b. Mencata maklumat yang relevan,jika perlu

ambil gambarc. Lebih kerap pemerhatian dibuat data yang

diperolehi lebih tepat dibbrp tempat.

SOAL SELIDIK• Aktiviti : a. Menyediakan borang Soal Selidikb. Menentukan bilangan sampel,bilangan

yg sama banyak boleh memberi maklumat yang lebih tepat

c. Mengumpulkan borang ss yg telah diedarkan

d. Menganalisis maklumat yang diperolehi.

TEMUBUAL• Aktiviti : a. Mengenalpasti responden b. Menetapkan masa,tempat, tarikh temu

janjic. Menyediakan soalan yang berkaitan d. Merekodkan jawapan responden ke

buku idea /pita rakaman/rakaman video.

Pengalaman Sendiri @ Orangan Lain

• Aktiviti :a. Menyatakan masa dan tempat

dimana berlaku kejadian itu b. Menerangkan kejadian yang

berkaitan dengan masalah .

Kajian Perpustakaan • Aktiviti a. Membuat rujukan / kajian melalui media

cetak/elektronikb. Menyatakan sumber kajian - Media cetak :

pengarang ,judul,penerbit,tempat dan ms

- Media elektronik – jenis (radio/tv) tajuk siaran,tarikh,masa.

Contoh barang kajian dilampirkan.

Persembahan data atau maklumat.

• Persembahan data boleh ditulis dalam bentuk jadual,senarai,carta dan graf.

Menyatakan masalah dengan jelas

• Kata kunci Susah Lambat Bahaya Sakit Penat Membazir wang/masa/tenaga Tidak tahan lasak Tidak tepat Tidak peka

Huraian Data• Dibuat dengan tepat. Boleh

merangkumi aspek berikut :Peratusan dan pecahan dataPerkaitan antara faktor-faktorPenunjuk kearah keperluan

menyelesaikan masalahPerkaitan dapatan dengan masalah .

Rumusan • Rumusan yang dinyatakan

mestilah dapat menyokong bahawa masalah yang dinyatakan benar-benar wujud berdasarkan data atau maklumat yang dikumpulkan .

B. Penjanaan Idea• Kebolehan individu menjana

pelbagai idea baru atau tersendiri alan banyak membantu menyelesaikan masalah yg dikenalpasti.Ia memerlukan daya usaha daripada individu itu sendiri samada berbentuk semulajadi atau terancang.

Pencetusan Idea Secara Semula Jadi

• Imiginasi• Bakat ( anugerah tuhan kepada

manusia )• Pengalaman

Pencetusan Idea Secara Terancang

• Pemerhatian• Berfikir juga boleh menggalakkan

penjanaan idea Antara teknik berfikir ialah :logikalvertikal/analitikal/kritikal/intuitif/sumbangsaran /lateral/kreatif.

Pemikiran Logikal• Menekankan kepada apa yg

betul dan apa yang salah dari segi :

a. Betul dari segi logikb. Betul dari segi kenyataan hidup

sebenar

Analitikal• Ssorang individu itu menganalisis

masalah dengan cara memechkan masalah yang besar kepada bhg yang lebih kecil supaya mudah ditangani.

• Usaha kita tertumpu kearah memahami situasi kompleks dgn cuba melihat sst situasi itu secara mengenali faktor utama,mencari persamaan dan perbezaan serta mencari punca masalah.

Kritikal• Digunakan utk kenalpasti

kesilapan,kelemahan,kekurangan dan kesalahan pada sst idea atau cadangan .

• Pemikiran kritikal berfokus kepada hasrat membuktikan bahawa idea orang lain salah.

Intuitif• Adalah berdasarkan kepada suara

hati kecil kita atau mengikut gerak hati atau naluri.Kadangkala digunakan utk membuat keputusan dalam keadaan kita tiada maklumat langsung atau dalam keadaan dimana maklumat tidak lengkap.

Sumbangsaran • Digunakan dalam aktiviti kumpulan bagi

penjanaan idea yang kreatif utk tujuan membuat keputusan .

• Proses sumbangsaran : a. mengenalpasti,merumus dan

mempersetujui penyataan masalah yg sama.

b. Mencari atau membanyakkan idea.c. Menilai pelbagai alternatif utk menentukan

pelbagai penyelesaian yg sesuai

Kritikan tidak digalakkan

Sesi Sumbangsaran

Membanyakkan idea

Berfikir secarabebas

Mengembang sertaMenghubungkait idea

Lateral• Bersifat generatif yg bertujuan

menerbitkan sst perubahan baru dan berlainan terhadap sst masalah .Pemikiran ini bertujuan untuk mencari alternatif baru tanpa mempunyai batasan terhadap idea yang dikeluarkan.

Kreattif• Keupayaan mengubah idea dan

persepsi lama kpd yg baru. Lebih diperlukan dalam kehidupan sebenar.

Penjanaan Idea Awal• Merupakan proses bagi menghasilkan

rekacadang atau konsep yg masih memerlukan perkembangan seterusnya. Ia boleh dilakukan secara catatan atau lakaran.

• Idea diselesai secara berbeza dihubungkait dengan prinsip/konsep tabii/hukum alam /hukum sains/l

• Lakaran berlabel yang dihasilkan menjurus kepada penyelesaian masalah dan menghuraikan fungsi setiap idea secara jelas dan ringkas.

Aktiviti • Perbincangan dalam kumpulan

untuk mendapat pelbagai idea• Sesi sumbangsaran mendapatkan

pelbagai perkembangan idea penyelesaian.

C.Perekaan Projek• Perekaan Rekabentuk merupakan proses

penghasilan lakaran perkembangan reka bentuk yang diadaptasi dari penjanaan idea awal. Proses mensintesis atau pencantuman idea yang telah dijana boleh diaplikasikan bg membantu penghasilan idea2 yg kreatif,inventif dan inovatif.

• Idea yang dilakarkan perlu mengambil kira faktor spt bahan/fungsi/teknik pembuatan/mekanisma/estatika dan fakotr lain yang berkaitan.

• Lakaran perkembangan RB membantu menjelaskan rupa dan bentuk cadangan rekaan secara 3D dgn pelbagai gaya dan sudut pandangan yang berbeza.

D. Pemilihan Reka Bentuk

• Merupakan proses yang penting kerana ia akan menentukan hala tuju reka bentuk yang akan dihasilkan.

• Pada tahap ini satu pemilihan yang terbaik perlu dibuat bg menentukan reka bentuk akhir yg dapat memenuhi kehendak @kriteria RB

Pemilihan RB dilakukan berdasarkan ?

• Kesesuaian bahan • Teknik pembuatan • Fungsi• Ergonomik • Mesra pengguna• Nilai komersil • Keselamatan dan estatika

E. Perancangan Pembinaan Model Berfungsi Atau Prototaip.

• Kerja perancangan melibatkan penyediaan lukisan –lukisan berkaitan ,jadual kerja pembuatan model,penyediaan bahan dan cara pembuatan . Perancangan boleh dilakukan secara perbincangan dengan guru dan rakan pelajar.

i. Perancangan Lukisan Kerja

• Kerja asas dalam pembinaan model berfungsi @ prototaip adalah menyediakan bbrp lukisan yang mampu menunjukkan persepsi awal idea produk. Antara lukisan yang yg digunakan ialah : Lukisan kerja.,luk.susunatur,dan luk.ceraian.Ia boleh dihasilkan secara manual atau CAD

Lukisan Ortografik• Adalah lukisan yang berdasarkan

prinsip unjuran selari.• Sistem ini menggunakan dua atau lebih

pandangan utk memberi maklumat lengkap mengenai bentuk objek.

• Tujuan – utk menyampaikan maklumat tepat melalui pandangan supaya objek yg dilukis dapat dihasilkan dengan sempurna. Ia juga boleh dihasilkan dengan lukisan CAD.

Lukisan Kerja• Dibuat untuk memudahkan proses

pembuatan bhg-bhg produk. Ia menerangkan cara memotong ,menebuk,melicin,mengetam,mencantum dan lain-lain proses yg bersesuaian secara berperingkat.

Lukisan Susun Atur • Merupakan lukisan yg menunjukka

susun atur komponen luaran dan dalaman sst produk.Ia membantu memperjelaskan susunatur komponen-komponen serta fungsi.

Lukisan Pemasangan • Dilukis utk menunjukkan komponen2

sebenar produk secara tercerai dan berasingan . Ceraian dilukis mengikut arah komponen yg dipisahkan .Lukisan ini juga dikenali sebagai lukisan pemasangan kerana menunjukkan cara-cara pemasangan dibuat.Setiap komponen yang dilukis dilabelkan mengikut urutan.

ii.Mock-up• Dikenali sebagai model olokan yang dibuat sebelum

model atau prototaip.• Bertujuan untuk melihat dan menilai reka bentuk

pilihan secara tiga dimensi.• Mock-up biasa dibuat tanpa ukuran dan skala

sebenar. • Menggunakan bahan yang mudah spt

bod,foam,gabus,polisterina,mounting board dan kayu jelutong

• Mock-up dapat membantu menilai dan melihat keseimbangan RB struktur,kesesuaian bahan,keselamatan ,penggunaan dam cara pembuatan.

F. Pembinaan model berfungsi atau

prototaip• Model dibhgkan kpd 2 jenis iaitu :• Model blok dan Model Berfungsi

(Prototaip)• Model blok – statik atau separa fungsi.• Ianya mempamerkan RB sebenar dan

dihasilkan samada secara skala atau saiz sebenar produk.

• Bahan yang digunakan tak semestinya bahan sebenar.

Model Berfungsi • Adalah produk contoh yang berfungsi

sepenuhnya • Dibina daripada bahan sebenar yang

telah ditentukan .Prototaip adalah menyerupai produk sebenar dari setiap segi.Ia dibina dan dipasang secara manual dan diuji dalam situasi sebenar.

Pemilihan Bahan dan komponen

• Kos• Saiz fizikal bahan • Teknik pembuatan • Kebolehdapatan

ii. Penyediaan dan Pembinaan

• Ciri keselamatan diutamakan • Guna peralatan dgn teknik yg

betul• Bahan alternatif juga disenaraikan

jika perlu • Perbincangan dilakukan .

iii. Pemasangan • Ciri-ciri keselamatan diutamakan • Perlu diberi perhatian teknik kerja dan

peralatan yang betul• Komponen diuji sblm dipasang • Komponen yg telah dipasang

disusunatur ikut spesifikasi• Kerja pembinaan ikut langkah yg telah

ditetapkan dalam lukisan kerja.

iv.Kemasan • Perlu guna kemasan yang sesuai• Cth kemasan : Cat,syelek.laker,dan

bahan lain mengikut kesesuaian kemasan projek.

• Tjuan utk tambah nilai estatika,komersil dan ketahanan prototaip.

G. Pengujian dan Penilaian Model Berfungsi @ Prototaip• Ujian makmal – dilakukan dalam

makmal atau bengkel dalam keadaan terkawal.

• Ujian Parameter – dibuat dalam suasana sebenar dan ditempat yang sebenar bagi menentukan kefungsian serta penggunaannya.

ii. Penilaian• Menganalisis hasil ujian yg

dijalankan keatas prototaip dan memberi penilaian berdasarkan aspek ergonomik dan estatika.kelemahan dan kekuatan prototaip perlu dikenalpasti utk tujuan pembaikan.

H. Pengubahsuaian Model Berfungsi @

Prototaip• i. Pembaikan • Berdasarkan hasil pengujian ,cadangan

pembaikan perlu disenaraikan dan dilaksana jika perlu, antaranya ialah :

a. Ganti komponen tak fungsi b. Menambah baik komponen /bahan c. Ganti komponen dgn yang lebih baikd. Menambah kemasa.• Selepas pembaikan perlu uji semula utk

pastikan prototaip yang dibina benar-benar berfungsi ikut spesifikasi yg telah dipilih.

ii. Kemasan • Proses Kemasan diperingkan ini

adalah proses yang terakhir selepas pembaikan sebelum prototaip ini dipasarkan.