7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 1/15

Gljive

 su jednoćelijski ili višećelijski organizmi čija vegetativna tijela mogu da budu vrlo redukovana, nemicelijska, loptasta (kvasnice) ilikončasta tj. micelijska kao kod plijesni.Posljednja klasifikacija gljiva izvršena je po !ictionar" of t#e $ungi% &'aksort# at al. **+ godine.raljevstvo gljiva sastoji se od - kola i toAscomycotica, Basidiomycotica, Chytridiomycota, Zygomycota. /va - kola se razlikuju izme0u sebe uglavnom po različitom načinurazmno1avanja.2ri su kola pravi# funga 3scom"cota, 4asidiom"cota i 5"gom"cota. /va tri kola čine infektivne funge za ljude.

Ascomycota/snovna morfološka karakteristika ovog kola je askus& kesici slična struktura različitog stepena slo1enosti, unutar koje se nalazeaskospore koje nastaju kariogamijom i mejozom (fuzijom gameta i rekombinacijom). $ilamentozne gljive ovog razreda karakterizirastvaranje septirani# #ifa, nespolni# spora koje se stvaraju na krajevima #ifa. 6ji# karakteriše posebna struktura ćelijskog zida. 7 ovaj redspada veliki broj medicinski va1ni# gljiva Piedraia, 3spergillus, Penicillium, 2ric#op#"ton, 8icrosporum, 9pidermop#"ton, :occidioidimitis, :andida.

Basidiomycota

od basidiom"cota spore se formiraju u bazidiji (gr. basidion;mala baza) dvojedarnoj ćeliji koja nastaje plazmogamijom, u kojoj poslijekariogamije slijedi jedna mejotska i jedna mitotska dioba, kao dvije faze mejotskog ciklusa. ao rezultat nastaju obično - #aploidna jedr

 6a bazidiji se pojavljuju - izraštaja (sterigme) čiji se vr#ovi proširuju. 7 proširene dijelove sterigmi ulaze iz bazidije jedra i tako postaju bazidiospore, koje predstavljaju egzospore, a bazidija im slu1i kao mala baza. 7 ovaj red spadaju :r"ptococcus, 8allasezia, 2ric#osporo

Zygomycota5a razliku od c#"tridiom"cota i ascom"cota ovo su filamentozne gljive koje se razlikuju od pret#odni# po tome što nji#ove #ife nisuseptirane. od zigom"cota je polni proces zigogamija ili izogamija. 6ekoloko rodova ovog kola ima medicinsku va1nost koja je prema

 brojnim autorima diskutabilna. 7 ovo kolo spadaju 8ucor, <#izopus i <#izomucor.

Chytridiomycote

/vo kolo sadr1i oko =>> vrsta ali niti jedna nema medicinski značaj.Po staroj klasifikaciji carstvo funga sadr1i podrazdjel ili kolo Deuteromycota koji obu#vata sve gljive u koji# nedostaje spolni načinrazmno1avanja, poznate su i kao nesavršene gljive ($ungi imperfekti). ?edina nji#ova karakteristika je nepostojanje spolnog cilkusa.

 6ajveći broj deuterom"cota sliči askomikotama sa septiranim #ifama i sličnim nespolnim sporama. 7 ovo kolo spadaju 3spergillus iPenicillium.

 6a @nternational Aociet" of 'uman and 3nimal 8"colog" (ISHAM) 1954 godine medicinska mikologija je dobila ravnopravan odnos s

 preostale tri grane medicinske mikrobiologije tj. sa bakteriologijom, parazitologijom i virusologijom dok je 1994 godine ustanovljena9vropska konfederacija medicinski# mikologa.

!i"i#$a $!asi%i$aci&a mi$o'a 

&superficijalne i kutane mikoze&subkutane i osteoartikularne mikoze,&duboke ili sistemske mikoze uzrokovane oportunističkim kvasnicama ili filamentoznim gljivama ili visoko patogenim dimorfnim gljivama

!&ie su nefotosintetski eukariotski organizmi koji posjeduju ćelijski zid koji je proizvod izlučivanja plazma membrane. /va membran je poznata kao plazmalema i predstavlja krajnju ćelijsku membranu. Belijski zid odre0uje oblik gljiva i on štiti ćeliju od razaranja kada s

gljiva prebaci u medijum sa niskim osmotskim pritiskom. 3ko se enzimskom digestijom odstrani zid, ćelija će dobiti sferičan oblik i postaje osmotski fragilna.

I"trace!u!ar"e $om*o"e"teGljive kao eukaritske ćelije posjeduju kompleks nuklearni# pora unutar nuklearne membrane. 7nutar nukleusa nalazi se nukleolus ilinearni #romozom. :itoplazma se sastoji od citoskeleta u kome se nalaze mikrofilamenti koji su sastavljeni najvećim dijelom od aktina tubulin sadr1avajući# mikrotubula. :itoplazma tako0e sadr1i organele uključujući mito#ondrije, mada one nisu na0ene kod anaerobni#funga, Gol0ijev aparat, vakuole, često nekoliko tipova vezikula i =>&A ribozoma. Plazmalema se sastoji od sterola obično ergosterola.Belijski zid filogenetski udaljeni# gljiva razlikuje se po #emijskom sastavu, dok #ife od filogenetski blisko povezani# vrsta imaju sličnumorfologiju i me#anizam rasta.Belijski zid gljiva se uglavnom sastoji od ugljiko#idrata od koji# su neki kovalentno vezani sa proteinima. 7gljiko#idrati iz ćelijskog zidsu sintetizirani na površini plazmaleme i sastoje se od substance kristalina koja je sastavljena od C&glukan&a i #itin&a koji je D (,-) vezan

 polimer 6&acet"lglukozamina. ristalin štiti ćeliju i obezbje0uje joj snagu i rigidnost. !ruge polisa#aridne komponente su manoproteini

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 2/15

koji omogućavaju ćeliji fleksibilnost. ovalentno me0usobno ukrštene ćelijske komponente dovode do čvrstoće ćelijskog zida.

S*ora je tvorevina različitog porijekla, oblika i dimenzija, sastavljene od jedne ili više ćelija, visoko specijalizovane za reprodukciju, pre1ivljavanje i rasprostranjenje vrste. /ne su početak i kraj razvojnog ciklusa jedne gljive. arakterišu se niskim sadr1ajem vode,nedostatkom citoplazmatski# kretanja i minimalnim metaboličkim procesima. 8ogu biti rezultat bespolni# (mitotskog dijeljenja) ilinastati polnim procesima (mejoza). 5nači obezbje0uju nastavak vrste, ali u isto vrijeme i nastavak nove genetske rekombinacije. ?edan tispora&$se"os*ore su različitog oblika i potpuno se odvajaju od roditeljskog talusa, te se aktivno ili pasivno osloba0aju do veći# ili manjdaljina, imaju ulogu propagativni# spora. !rugi tip spora su mem"os*ore koje obično ostaju na mjestu na kojem su se razvile i odr1avajvrstu u nepovoljnim uslovima . Eesto se ne odvajaju od micelija&(#lamidospore i zigospore su primjeri memnospora).

+es*o!"e s*ore Bespolne strukture su konidiofori, konidiogene ćelije i konidije. o"idio%ori (konidion;prašina, p#oros;nosač) su diferencirane #ife kojnose konidije ili specijalne bespolne prapugule. onidiofori se tako0e definišu kao bilo koja stuktura koja slu1i da nosi spore i uzdigne iiz asimilativne micelije, strome ili subkutikule.Belija u kojoj se direktno obrazuju konidije naziva se konidiogena ćelija a konidiogeni lokus je točka ili površina ili zona konidiogenećelije sa koje se di1e ili nastaje konidija. onidija se definiše kao specijalizovana, nepokretna, bespolna, obično prolazna spora koja seosloba0a sa konidiofore odvajanjem sa mjesta gdje je bila pričvršćena. 2akve spore mnogo variraju u veličini, obliku, broju septi, boji,ornamentima. Postoji više načina nastanka bespolni# spora fragmentacijom ili potiskivanjem. 6espolne se spore stvaraju u procesu

 jednostavnog dijeljenja ćelije bez oplodnje i mejoze. Feliki broj bolesti ljudi uzrokovani# gljivama nastaju u dodiru s različitim vrstamanespolni# spora.

 6espolne spore su artros*ore, $!amidos*ore, s*ora"gios*ore, $o"idios*ore, !astos*ore. 6ajveći broj spora pripada konidijama ilikonidiosporama koje se stvaraju na posebnim #ifama u grozdastim nakupinama. onidije nisu naročito otporne na nepovoljne usloveokoline ali su lagane pa se bez poteškoće šire zračnom strujom i tako pridonose širenju plijesni. Aporangiospore su smještene u tvorevininalik na mješince a nazivaju se sporangija. Aporangium se stvara na kraju zračne #ife. ada spora sazri sporangija puca i one se šire uokolinu.lamidospore se stvaraju od vegetativni# #ifa. Frlo su otporne na povišenu temperaturu, isušivanje i smrzavanje. 3rtrospore nastajuunutar #ifa u kojima ćelijski zidovi zadebljaju, a zatim se odjeljuju. Avaki je pojedini fragment jedna artrospora. 4lastospore nastaju

 pupanjem gljiva.

 Spolne spore

/ve spore su rezultat spolnog načina razmno1avanja, koji se sastoji od triju faza) #aploidna faza ćelije donora () prodire u citoplazmu ćelije akceptora recipijenta (&).H) ?ezgre () i (&) spajaju se tvoreći diploidnu jezgu (zigotu).I) mejozom se broj #romozoma u diploidnoj jezgri smanjuje na polovinu, stvaraju se #aploidne jezgre (spolne spore) od koji# neke moggenetički rekombinanti. Gljive tvore spolne spore manje često nego nespolne. ?edna vrsta spolni# spora su 'igos*ore velike sporeokru1ene debelim zidom. !rugi tip spolni# spora su as$os*ore koje nastaju spajanjem jezgara dvaju ćelija što su morfološki slične ili parazličite. 2e se spore (askospore) stvaraju u strukturi sličnoj vrećici nazvanoj askus ili na bazidiji (a'idios*ore)- 

Apolne spore se stvaraju samo pod posebnim uslovima ili u prisustvu neki# faktora sredine koji nisu neop#odni za bespolnu reprodukciju

Hi%a7 odgovarajućem okru1enju spore gljiva apsorbuju vodu i bubre. /ne za to moraju da na0u povoljne uslove, tj. odgovarajuću temperatui nivo vla1nosti, a neke spore za#tjevaju i izvjesne substance iz okoline, a neke i :/H. Pošto je aerobno disanje normalna pojava za većinspora kiseonik je tako0e potreban. Prilikom klijanja većina spora bubri a ova će pojava biti utoliko znatnija ukoliko osim vode sporauzima i #ranljive sastojke iz okoline. 6akon faze imbibicije slijedi faza aktivni# metabolički# procesa koji dovode do mobilizacijerezervni# materija i do sinteze komponenata ćelijskog zida za novu ćeliju ili miceliju. od višećelijski# gljiva klijanjem se formira jednaili više cjevasti# tvorevina koje rastu terminalno i postaju du1i končići J#ife. 6eseptiran tip #ifa se zove cenocitskim (gr.koinos;zajedničko, kitos;ćelija). 'ife sa pregradama se zovu septirane #ife. Aepte su proizvod centripetalne invaginacije ćelijskog zida

 plazma membrane. 7 centru septe ostaje pora kroz koju protiče citolazma brzinom od H&-> cmKsat. Postojanje septa igra suštinsku ulogu prenosu #ranljivi# materija u zonu rasta.ontinualnim rastenjem #ife se stalno granaju i prepliću tako da grade strukturu zvanu micelij. 8icelij mo1e da formira mre1astu

tvorevinu kao kod plijesni, ili kompaktno pseudotkivo kao kod pečurki. !io micelija koji prorasta u substrat, razla1e ga i apsorbuje#ranljive sastojke, poznata je kao vegetativna ili substratna micelija. /naj njen dio koji strči u vazdu#u naziva se vazdušna micelija.

A*i$a!"a e$ste"'i&a hi%aarakteristika rasta gljiva sa #ifama i micelijumom je filamentozni rast i apikalna ekstenzija filamenata i formiranje bočni# grananja adjeljenje jedne ćelije je karakteristika rasta kvasnica.

 6a vr#ovima #ife se vide vezikule za koje se pretpostavlja da su izvori enzima i prekursora koji su neop#odni za sintezu zida #ife.:ilindrični oblik #ife, rast #ife putem apikalne ekstenzije prednjeg kraja #ife do danas nije u potpunosti razjašnjeno. 8etaboličkaaktivnost nije jednaka du1 cijele #ife. 8aksimalna aktivnost je na0ena na rastućem kraju #ife gdje se vrši absorpcija #ranljivi# materija igdje se #idrolitički enzimi izlučuju (lipaze, polisa#aridaze, proteaze) /vi enzimi mogu da ostanu u zidu #ife ili da se oslobode u substratkoji okru1uje #ifu.

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 3/15

.ormu!a rasta $as"ica8odel rasta kvasnica je sistem ćelijskog dijeljenja koji rezultira u fizičkom razdvajanju ćelije roditelja i ćelije kćerke. Fećina medicinskiva1ni# kvasnica se razmno1ava pupljenjem (:r"ptococcus neoformans, :andida spp., parazitske forme nekoliko dimorfni# patogeni#gljiva uključujući 'istoplazmu capsulatum, blastom"ces dermatitidis i Aporot#riL Ac#enckii). 2ipično u pupajući# kvasnica sintezaćelijskog zida se dešava preko površine cijelog pupoljka. Poslije mitoze i migracije nukleusa u pupoljak odvajanje ćelije kćerke odroditeljske ćelije dešava se na mjestu rascjepa ukrštenog zida obadvije formacije. 5id formiran na mjestu pupoljka je različite strukture oćelijskog zida ostatka kvasnice i on se naziva pupoljak&o1iljak%. 6ovi izvor #ranljivi# materija kvasnice crpe pasivno putem cirkulišućetečnosti kao što je plazma.

/od Ma!asse'ia

Prirodno stanište ove kvasnice je ko1a toplokrvni# 1ivotinja. 7glavnom je prisutna kao komenzal me0u ostalim mikroorganizmima ko1eali je tako0e uzročnik bolesti ko1e poznate kao pit"riasis versicolor. 8alassezia spp. ima afinitet prema lipidima kao supstratu tako datermin Mlipofilična kvasnicaN pokazuje apsolutnu ovisnosnost od lipida. 8orfološka karakteristika je način na koji formira blastokonidijeili pupoljke. Belije kćerke se formiraju na jednom lokusu ćelije majke tako da daje monopolarnu sliku.

<od 8alassezia je smještena u u kolo 4asidiom"cota u porodicu :r"ptococcaceae. 7 ovu porodicu su smještene prema sastavu ćelijskogzida koji se sastoji od nekoliko slojeva, ima sposobnost razgradnje uree i daje pozitivnu reakciju bojenjem sa diazonium plavim 4.Genetske studije sa potvrdom procentualnog odnosa G: u !63 (OO,-) i analizom r<63 sekvenci potvrdile su taksonomsku pozicijuovog roda.

7 rodu se nalaze 8. furfur, 8. s"mpodialis koje su ovisne od egzogenog lipida u medijumu i 8. pac#"dermatis, koja nije normalanstanovnik ko1e ljudi ali se često mo1e naći kod domaći# pasa i drugi# 1ivotinja, ne za#tijeva lipide za rast.

0ityriasis ersico!or2o je superficijalna infekcija raširena širom svijeta. arakteriše je makularni osip na gornjem dijelu trupa i ramenima sa profuznimnje1nim prutanjem koje obično fluorescira zlatno 1utom bojom pod ood lampom (7F zraci od IO+ nm.). Qezije mogu da postanutamnije nego ko1a koja i# okru1uje ili da budu kao crvene krpice a često nakon sunčanja se vide kao polja sa depigmentacijom. 4olest jeuzrokovana invazijom spoljašnjeg sloja stratum corneuma 8. furfur poslije njene konverzije iz komenzalne u parazitsku filamentoznuformu. P. versicolor se generalno češće javlja u kasnim tinej0erskim godina od I&* sa pikom u H> i samo rijetko se vi0a kod stariji#./pisane su varijacije u kliničkoj slici u zavisnosti od geografskog područja i starosti. Pojava ovalni# kvasnica udru1eni# sa filamnetima često vidi u tropskom pojasu, a promjene se vide na ekstremitetima, abdomenu i licu. 5a razliku od ove slike u pacijenata u umjerenom

 pojasu generalno se vide klasičan oblik sferični# kvasnica i lezije na gornjem trupu. 8. furfur je mogući uzrok depigmentacije. liničkaslika mo1e da se odr1i sedmicama a nekad i mjesecima nakon eradikacije kvasnice.

Dermato%iti

Prvi opis gljivičnog oboljenja ko1e potiče od od <oberta Grub" =-I godine koji je opisao mikroskopsku sliku uzročnika favusa i utvrdi

kontagioznu prirodu bolesti.

!ermatofiti su keratinofilne gljive koje imaju osobinu da razgra0uju keratin, koloniziraju i invadiraju ko1u i njene adnekse. 7 dermatofispadaju I roda richo*hyto", 2*idermo*hyto" i Micros*orum koji spadaju u kolo !euterom"cota ili $ungi @mperfecti. /vi dermatofsu sposobni da se razmno1avaju i seksualno (teleomorfni stadijum) a članovi su roda 3rt#roderma kolo 3scom"cota.

2*idemo*hyto" (Aabouraud *>R godine)!o sada su opisane H vrste ovog roda od koji# je samo jedan 9. floccosum patogen./n napada ko1u, nokte i vrlo rijetko kosu. 7 mikroskopskom preparatu iz kulture videse septirane #ife u vidu reketa, mnogobrojne makrokonidije oblika malja, na jednomkraju su zaobljene, sa po I&- pregrade. 8ikrokonidije nedostaju.

Micros*orum (Grub" =-I godine)

/d I poznati# vrsta kod nas su najčešći 8. audouini (antropofilan), 8. canis (zoofilan) i 8. g"pseum (geogilan). 8ikroskopskim pregledom oboljele dlake vide se mikrokonidije kruškastog oblika gusto sabijene kao mozaik na dlaci (mokar štap u pijesku). Elanovi ovog roda produkuju i makro i mikro konidije. /snovna razlika me0u vrstama je prema prisustvu makrokonidija koje imaju #rapav zid i to rangiran od trnastog do bradavičastog. /blikmakrokonidija varira od jajolikog do cilindrofuziformnog, debljina ćelijskog zida od tankog do debelog i broj pregada je različit (>&+ pregrada) u zavisnosti od vrste. 8ikrokonidijesu obično kruškastog oblika. 7 mikroskopskoj slici se evidentira ure0enost obadvije vrstekonidija. 6apada ko1u i kosu rijetko nokte.

richo*hyto" (8almsten =-+ godine.)/bu#vata - vrsta od koji# je I patogeno. @zaziva tri#ofitiju. 6ajčešće su slijedeće vrste 2. tonsurans, 2 violaceum, 2. rubrum, 2sc#oenleinii (antropofilan vrsta), 2. mentagrop#"tes i 2. verucossum (zoofilne vrste). Elanovi ovog roda produkuju makro i mikrokonid

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 4/15

glatki# zidova. 8ikrokonidije se obično produju u većem broju i variraju u obliku od, produ1eni#&ovoidni#, kruškasti#, fuziformni# docilindrofuziformni#. 8ikrokonidije se stvaraju du1 #ife bilo pojedinačno ili u grozdovima. 6ji#ov raspored na #ifi je jedan od va1ni#identifikacioni# faktora. 6apadaju ko1u, dlaku i nokte.

!ermatofiti su prema nji#ovoj ekologiji i domaćinu grupirani u geofilne, zoofilne i antropofilne vrste. eo%i!"e rste dermatofita su uglavnom svrstane u apatogene dermatofite. Prirodni nosilac ovi# vrsta je zemlja a često su udru1ene sadekompozicijom keratinoznog materijala dlaka, perja, ro1asti# dijelova od konja i antilope, nokta. ontakt sa zemljom je najva1niji izvoza infekciju ljudi. Prenošenje ove vrste od 1ivotinja na ljude ili od ljudi na ljude je vrlo rijetka. 6ajva1nija geofilna vrsta je 8"crosporumg"pseum koji se obično širi kontaktom sa zemljom, ali su opisani i slučajevi sekundarne transmisije od 1ivotinja na ljude.

Zoo%i!"e rste su primarno paraziti 1ivotinja ili su nji#ovi nosioci zdrave divlje 1ivotinje. 'umane infekcije nastaju direktnim kontaktomsa inficiranom 1ivotinjom ili indirektno putem kontakta sa keratinoznim materijalom 1ivotinja. 8. canis je je va1na zoofilna gljiva i njennosioci su psi i mačke. 8. gallinae &perad i 1ivinaS 8. nanum&svinjeS 2. eTuinum& konji, 2. mentagop#"tes var. Tuinckeanum&mišS 2.mentagop#"tes var. erinacei&je1S 8. persicolor&poljske volu#ariceS 2. simii&1ivina, psi, majmuni. Granularni oblik 2ric#op#"ton mentagrop#"tes se prenosi preko glodara i uzrokuje infekcije u laboratorijski# radnika. 2. verrucosum jetipiča mikoza ruralni# sredina i vezana je za uzgoj stoke i to u krdima.

A"tro*o%i!"e rste Qjudi su normalni nosioci ove vrste i nji#ova transmisija se dešava putem direktnog ili indirektnog kontakta sa nji#ovim izlučevinama(direktnim kontaktom sa inficiranom osobom ili aerosolizacijom infektivni# artrokonidija u zraku). 3ntropofilne vrste imaju tendenciju dizazivaju #ronične infekcije i rijetko nestaju spontano. 2. tonsurans Jektotriks tip infekcije, perzistira u subkliničkoj formi u dugotrajni#nosioca&kliconoša&desetljećima. 2. tonsurans mo1e da izazove intra#ospitalne infekcije tineae corporis& na pedijatrijskim odjeljenjima(širila se od pacijenata na osoblje pa na posjetioce). 8. audouinii i 2. tonsurans su izolovani iz zraka i kućne prašine, četki, posteljnogrublja. 2inea pedis je IL češća od perioda kada su se uveli tuševi u rudnicima.

i"ea cor*oris

@nfekcije trupa, ramena, aksile, prsa, le0a.&velike eritematozne lezije sa vezikulama na krajevima &srednjeg do jakog inteziteta&8. canis, 2. mentagrop#"tes i 2. rubrum.

- u"gui"um!istalna subungvinalna infekcija& dovodi do #iperkeratoze i uzrokuje odvajanje nokatne ploče i njegovo odvajanje od nokta& 2. rubrum, mentagrop#"tes i 9. flocossum

i"ea cruris@nfekcija prepona, perianalne regije, perinealne regije&2. rubrum i 9. floccosum

i"ea *edis3at!ets$o sto*a!o

@nfekcija stopala tj. interdigitalne ko1e i tabana&0ona.linička slika& tip sa maceracijom, pojava fisura, eritema i crvenila sa pečenjem i svrbe1om, drugi tip #ronična skvamozna forma#iperkeratotični tip. 3kutna faza J formiranje vezikula, inflamacija pustule bule povezane sa 2. mentagrop#"tes. 'ronična fazauzrokovana sa 9pidermop#"ton floccosum, 2. mentagrop#"tes var. interdigitale i 2. rubrum

i"ea arae@nfekcija brade i brkova uzrokovana različitim vrstama dermatofita 2. mentagrop#"tes var. mentagrop#"tes zoofilne vrste, inflamacija 2.verrucosum, 2. mentagop#"tes var. erinaceii foliculitis i eritematozni osip.

i"ea ca*itis@nfekcija kose i poglavine. @nfekcije su rangirane od srednje jačine sa laganim eritemom i za#vaćenosti nekoliko pramenova na poglavindo inflamatorni# lezija koje uključuju folikulitis, kerion formacije sa sekundarnom bakterijskom infekcijom koja rezultira u ljuštenju ko1i alopeciji. 7 isto vrijeme napadnuta je poglavina i kosa. @nfekcija kose mo1e biti ektotriks tip kada je gljivičnom infekcijom obu#vaćentrup dlake sa folikulom u centru. $ormira se ko1ica od #ifa i artrokonidija H&I Um u dijametru koje okru1uju dlaku. @nficirana kosa gubisjaj, postaje krta i puca na različitim nivoima te daje utisak parcijalne alopecije. 6ajčešći uzročnik je 8. audouinii, 8. canis, 8.ferrugineum i 8. g"pseum.9ndotriks tip&#ife invadiraju folikul dlake te se šire u trup dlake formirajući brojne artrokonidije unutar dlake. @nficirana dlaka postajesivo&bijela i kida se u korijenu. 7zročnik je najčešće 2. tonsurans.

aoratori&s$a di&ag"o'a

&nativni preparat >&H>V /'S calcofluor bijelo i perjodna kiselina (P3A) bojenje./' razmekšava i razbistrava uzorak putem digestije proteinskog ostatka i raskidanja keratinski# celularni# listića i time gljivičneelemente čini mnogo vidljivijim.&dodatak +&>V glicerin /' smanji se kristalizacija /'S >&H+V /' za nokat.

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 5/15

&:alcofluor bijelo &/va boja ve1e #itin i celulozu u zidu gljive i fluorescira ako se ekscitira sa dugotalansnim 7F zracima. 5a upotrebuove boje treba fluorescentni mikroskop.Perjodna kiselina ili P3A se koristi za #istopatološke preparate tkiva gdje se gljivični elementi boje crveno&ljubičasto.

ultura. @dentifikacija dermatofita vrši se na osnovu karakteristika kolonija odnosno nji#ove teksture, površine (slična vosku,&voštan, puderast, granularan, slična mekoj uštovljenoj ko1i, baršunast) topografija (ravna, izdignuta), tipu brazda (radijalne, cerebriformne,krateriformne).&f i'io!o$i testoi

2est perforacije dlake Jrazlika atipični# formi 2. mentagop#"tes i 2. rubrum te 8. canis i 8. eTuinum.2est #idrolize uree Jdiferencijacija 2. rubrum i 2. mentagrop#"tes.

'istopatološki P3A bojenje.retma"

/ralno&aktivni triazoli (flukonazol, itrakonazol ), all"lamines (terbinafin), morfolines/vi antifungalni lijekovi mogu da se dodaju drugim oralnim kao što je grizeofulvin i ketokonazol i lokalnim antifungalnim lijekovima kšto je #aloprogin, tiokarbonat (tolnaftat).

6*ortu"isti#$e mi$o'e

 ako je naprijed navedeno ljudi su stalno izlo1eni različitim gljivičnim elementima. 6ajčešće su to aseksualne spore ili dijelovifragmentirani# #ifa. 7 većini slučajeva takva ekspozicija ne dovodi do sekvela izuzev u slučaju preosjetljivosti. !va su razloga tomeS

 prvi, zdrave imunokompetentne osobe imaju visok stepen urodjene rezistencije na kolonizaciju gljivama, i drugi, većina gljiva ima maluvirulenciju. 8edjutim, u uslovima kada dolazi do slabljenja organizma, on istovremeno često postaje osjetljiv na različite gljivične

infekcije. ako se infekcije gljivama ne dijagnostikuju brzo i ne liječe pravovremeno, često mogu dovesti do progresije oboljenja. /veinfekcije, osim oni# koje su rijetke i egzotične, umaju veliki medicinski značaj. 2o se posebno odnosi na oboljele od 3@!A&a, liječenecitostaticima i imunosupresivima kao i radijacionom terapijom. 5bog toga ove gljivične infekcije koje se dešavaju kod oslabljenogdomaćina i nazivamo oportunističke mikoze.

 Aspergillus

<od 3spergillus sadr1i oko =+ vrsta. 8ali broj ovi# vrsta je udru1en sa oboljenjima ljudi. /d ovi# infekcija *+V je uzrokovano sa I vrsaspergilusa 3. fumigatus, 3. flavus i 3. niger. Pored ovi# kao uzročnici aspergiloze opisani su i 3. nidulans, 3. terreus, 3. or"zae, 3.ustus i 3. versicolor.Gljive klasifikovane kao rod 3spergillus su anamorfni (aseksualni) filamentozni organizmi koji se razmno1avaju putem aseksualni# sporodnosno konidija raspore0eni# u lancu. onidiogena ćelija se naziva fijalida. 4aza konidiofore koja je nastala od roditeljske vegetativne#ife naziva se foot ćelija (ćelija stopalo). onidiofore su #ifi slične strukture i na kraju povećane tako da formiraju izbočenu vezikulu.$ijalide mogu direktno da izlaze iz vezikule ili iz ćelije nazvane metula. <od 3spergillus se karakteriše septiranim #ifama iz koji# izlazeneseptirane konidiofore. onidiofore mogu biti #rapave ili glatke, #ijaline ili pigmentirane. ?edan ili dva reda fijalida formira površinu

vezikule. Qanci okrugli# do ovalni# različito pigmentirani# konidija se proizvode od vr#a fijalide. @zgled konidijalne glave mo1e bitikolumnaran do radijalan.Gljive iz roda aspergilus su raširene u prirodi (zemlja, prašina i raspadnuta organska materija). 6ji#ove spore mogu da se na0u u zraku. 3fumigatus je termotolerantan, mo1e da raste na temperaturi ispod H>>: i do +>>: ali najbolje raste na temperaturi od ->>:.olonije aspergilusa mogu biti crne, braon, 1ute, crvene, bijele, sive ili druge boje u zavisnosti od vrste i uslova rasta. 4oja uvijek zavisiod mikroskopski# komponenata gljive npr. boje vegetativne #ife, konidijalne glave i seksualni# struktura ako one postoje. 8ada jeosnovna karakteristika rasta aspergilusa da brzo raste, postoje velike razlike u varijaciji nji#ovog stepena rasta. Atepen rasta je jednava1na diferencijacijska karakteristika vrste. 8argine kolonija mogu biti oštro nacrtane, tanke ili difuzne, glatke i otvorene iregularno na

 jednu stranu. 2ekstura kolonija mo1e biti kadifasta&gladka, čupava ili granularana.@n#alacija konidija dovodi do različiti# oboljenja. 7 atopični# pacijenata mo1e dovesti do astme. 7 neatopični# pacijenata oštećenje

 plućnog tkiva je rezultat pojave tumorozne tvorbe&aspergiloma. @n#alacija masivne doze konidija dovodi do alveolitisa. 2ako0e je opisankao uzročnik intra#ospitalne infekcije na odjeljenjima sa neutropeničnim pacijentima.onidije aspergilusa zbog nji#ove veličine W+ Um i aerodinamski# mogućnosti mo1e da pro0e odbranu gornjeg respiratornog trakta i da

raste u distalnim regijama pluća. <azumijevanje spektra klinički# manifestacija koje se mogu da vide kod aspergiloze, zavisi odrazumjevanja načina kako se aspergilus species transformiše iz saprofitne u parazitsku formu a sposobnost invadiranja tkiva zavisi odvirulentni# faktora. Amatra se da na virulenciju aspergilusa najviše utiče produkcija proteaza i elastaza.

A!ergi&s$a as*ergi!o'a3lergijska bron#opulmonarna aspergiloza (34P3) se karakteriše rekurentnom pireksijom Jtemperaturom, kašljem, teškim disanjem,

 produktivnim iskašljavanjem i rekurentnim pulmonalnim infiltratima. 6astali mukus mo1e da začepi bron#e i dovede do atelektaze. /va bolest mo1e biti srednjeg inteziteta ali se mogu razviti i epizode bron#iektazija sa fibrozom. 34P3 se vidi kod +V asmatični# osoba. /vtip reakcije je rezultat @ i @@@ a mo1da i @F tipa #ipersenzitivne reakcije na antigen oslobo0en iz gljiva koje koloniziraju bron#alno stablo.5a raspoznavanje ove bolesti koristi se nekoliko kriterija astma (povratna plućna obstrukcija), eozinofilija u sputumu i krvi, ponavljani

 plućni infiltrati, alergija na antigen aspergilus spp. putem ko1nog testa (eal&flare reakcija @) i kasne reakcije (3rt#us, ili tip @@@). !rugikriteriji su izolacija 3spergilus spp iz sputuma, porast totalni# @g9 i specifični# @g9 i @gG u serumuS anamnestički podatak o ponavljanimgroznicama ili pneumonijiS podatak o dugotrajnom kašlju sa iskašljavanjem. Aama izolacija aspergilusa iz sputuma ne znači da je on

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 6/15

uzročnik alergijske aspergiloze jer se mo1e izolovati i kod zdravi# ljudi. <adiološki nalaz je karakterističan mali unilateralni ili bilateralinfiltrati sa bolesno definiranim marginama, povećani #ilusni ili paratra#ealni limfni čvorovi, #ronična konsolidacija.

I"%e$ci&a *ara"a'a!"ih si"usa

3spergiloza sinusa je rangirana od benigni# neinvazivni# oblika do agresivnog invazivnog tipa. 7koliko kod invazivne forme do0e do#ematogenog širenja za#vaćene su kosti i meninge.lasifikovane su klinički kao&saprofitna kolonizacija ranije promjenjeni# sinusa,&alergijski aspergilus sinusitis, subakutni &#ronični invazivni aspergilus sinisitis,

&fulminantni invazivni aspergilus sinusitis.Amatra se da lokalni faktori u sinusima doprinose pojavi sinusitisa kao npr. polipi u nosu, ponavljane bakterijske infekcije, #ronični rinitsa stagnacijom&zadr1avanjem nazalnog sekreta.7glavnom je povezana sa imunokompromitovanim pacijentima (leukemija, transplantacija koštane sr1i, dijabetes). 8ortalitet kodtransplantirani# je oko >>V. linički, pacijenti se 1ale na unilatralnu glavobolju sa stalnom opstrukcijom nosa. <adiološki se vide gustidefekti maksilarnog i etmoidalnog sinusa sa erozijom koja okru1uje kost. /ve promjene se mogu registrovati kompjuterskomtomografijom (:2), magnetskom rezonansom. 2retman je konzervativno&#irurška drena1a. 9ndonazalni pristup do etmoidalnog,sfenoidalnog i frontalni# sinusa i :aldel&Quc pristup maksilarnim sinusima su metoda izbora. Aistemska antifungalna terapija se daje

 jedino ako je prisutna invazija tkiva ili orbitalna ili intrakranijalna invazija.

 Aspergilom

/n se razvija u staroj tuberkuloznoj šupljini, šupljini nastaloj u plućnom tkivu iz drugi# razloga (sarcoidoza, bron#iektazije, pneumokonioza kao i rak pluća). Pacijenti su uglavnom asimptomatski mada mo1e biti prisutan #ronični kašalj, iznemoglost i gubitakte1ine. /ko +>&=>V slučajeva ima #emoptizije koje nekad mogu da budu i po 1ivot opasne. <entgenski se vidi u u gornjem lobusu ovalndo okrugla sjena sa zrakom u gornjim dijelu koji mijenja polo1aj ukoliko pacijent mijenja polo1aj.

I"%e$ci&a C+S

8ozak je uključen u infekciju kod >V slučajeva diseminirane asperiloze nastale iz pluća više nego iz nazalni# sinusa. :erebralnainfekcija se rijetko dijagnosticira tokom 1ivota jer su simptomi nekarakeristični.

A$ut"a i"a'i"a *!u7"a as*ergi!o'a

2o je najčešći oblik invazivne aspergilusne infekcije koja ima visok stepen mortaliteta čak i do *+V. 4ron#opneumonija sa usamljenim imultiplim infiltratima, groznica, izostanak odgovora na antibiotsku terapiju su najčešći oblici ove bolesti.Pored navedeni# stanja aspergilus je opisan i kao uzročnik fungemije, okularne aspergiloze, endokarditisa i miokarditisa, osteomijelitisaotomikoze, infekcije ko1e, infekcije gastrointestinalnog trakta, infekcije jetre i slezene, infekcije nakon transplantacije solidni# organa.Mi$ros$o*s$o is*itia"&e 

8ikroskopsko ispitivanje sputuma je vrlo korisno za postavljanje dijagnoze alergijske aspergiloze jer se u preparatu vide brojni septiranimicelijum sa karakterističnim grananjem u dva dijela. od invazivne aspergiloze sam pregled preparata sputuma ne daje veliku pomoć a

 je mnogo va1nije ispitati bron#oalveolarni lavat.

u!tura

!efinitivna dijagnoza aspergiloze zavisi od izolacije etiološkog agensa u kulturi. Postavljanje dijagnoze aspergiloze samo na osnovukulturelnog nalaza mo1e dovesti do greške jer se aspergilus mo1e izolovati iz zraka odnosno mo1e biti rezultat kolonizacije ilikontaminacije.2est na ko1i sa 3. fumigatus antigenom je koristan kod alergijske aspergiloze.!etekcija vrlo visoki# titrova specifični# precipitinski# antitijela za 3spergilus species (anti @gG i @g9 precipitinskin 3t) putem dvostrukdifuzije, kaunterimunoelektroforeze ili 9Q@A3 te#nike su najčešće korišteni i korisni testovi za postavljanje dijagnoze aspergiloze. Poreddetekcije antitijela koja u odre0enom nivou mogu biti prisutna i kod zdravi# osoba detekcija antigena mo1e mnogo više da da informacij

o aktuelnoj bolesti. 3spergilus galaktomanan cirkulira tokom infekcije i prisutan je u urinu te njegova detekcija sigurno govori orazmno1avanju aspergilusa a prisustvo oksalične kiseline u 43Q tečnosti predstavlja presumptivni marker aspergiloze.

era*i&a3lergijska aspergiloza&prednizon&H sedmice3spergilomX#iruška intervencija kontraindikovanaS endobron#ijalna instilacija amfotericina 4 je neop#odna.@nfekcija paranazalni# sinusa&#irurško odstranjenje sadr1aja, aeracijaS postoperativno itrakonazol.

 Penicilliosis

 Penicilliosis je oboljenje izazvano sa različitim vrstama roda Penicillium. ako su članovi roda Penicillium vrlo rašireni u prirodi, kod pojedini# oboljenja treba pred#odno isključiti ostale mikotične agense pa onda posumnjati na Penicillium spp i to tek onda ako se istiizolat dobije nekoliko puta sa oboljelog mjesta. 8ora se uvjek misliti da se radi o mogućoj kontaminaciji.

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 7/15

Mor%o!ogi&a 7 patološkom materijalu ili isječcima tkiva mogu da se vide #ijaline, septirane, #ife širine ,+ do + Ym a du1ine do H> Ym koje se granaj

 pod uglom od -+>. od neki# vrsta kao što je Penicillium marnefei mogu da se na0u i blastosporama slične strukture promjera H,+ do +Ym, slične ćelijama kvaščeve faze rasta '"stoplasmae capsulatum.8ikroskopskim pregledom kolonija vide se #ijaline, ,+ &+ Ym široke, septirane #ife, sa granama ili bez grana. onidiofori mogu biti#ijalini ili pigmentirani, glatki ili neravni, >> do H+> Ym du1ine. /ni na sebi nose grupu fijalida u vidu flaše tako da izgledaju u vidumetle (drška metle je konidiofor a fialide su metla). $ialide mugu da budu primarne i sekundarne pa se skupa struktura koju grade fijalidnaziva metula. 6a fijalidama se stvaraju spore & fialokonidije & koje su obično okrugle, glatke površine, dijametra H & + Ym, tamno ili

 plavo zelene boje.

 6a Aabouraud deLtroznom agaru kolonije svi# vrsta Penicillium sp. rastu brzo naH+>:. olonije su u početku bijele ali sa starenjem mogu da mjenjaju boju. 6ajčešće izolovane vrste su plavo&zelene ili 1uto&zelene boje4oja kolonija je karakteristična za pojedine vrste Penicilliuma. Penicillium marneffei produkuje difuzibilan crveni pigment i crvenoobojene #ife što poma1e kod identifikacije.

!i"i#$i si"dromi

 !o sada su opisane urinarne infekcije uzrokovane sa Penicillium citrinum, sistemske infekcije kod pacijenata koji boluju od leukemijeuzrokovane sa Penicillium communae, pulmonalne i rinocerebralne infekcije sa Penicillium c#r"sogenicum. /pisani su slučajeviinfekcije endokarda, korneae, spoljnjeg u#a i druge. @nfekcije uzrokovane sa Penicillium marneffei odlikuju se granulomatoznom upalom

 pluća ili stvaranjem granuloma na ko1i ili ko1ni# apscesa.

 Mi$roi!o$a di&ag"o'a arakterističan mikroskopski nalaz u patološkom materijalu navodi mikrobiologa na etiološkog uzročnika. ultivisanjem materijala na

 podlogama mo1e se utvrditi o kojoj vrsti Penicilliuma se radi.Aerološki je moguće postaviti dijagnozu samo kod neki# vrsta Penicilliuma. !anas je izdvojen egzoantigen od Penicillium marneffei te jdijagnoza specifična i brza. i&e#e"&e

 Qiječenje 3spergiloze i Penicillioze je prevas#odno #irurško. 7 slučajevima gdje se ne mo1e #irurški intervenisati mo1e se pokušati sa parenteralnom primjenom 3mp#otericina 4 u kombinaciji sa +&fluorocitozinom.

Zygomycetes

5"gom"cetes su klasa relativno primitivni#, brzo rastući#, široko rašireni#, gljiva koje rastu na zemlji ili biljkama. 8noge vrste su čestokontaminanti u prirodi, neke uzrokuju trovanje #aranom neke su #rana na /rijentu, te su rijetko patogene za biljke, 1ivotinje i vrlo rijetkza čovjeka. 6ekoliko vrsta je termofilno i sposobno da raste na temperaturi iznad ->>:. 'ife su aseptirane 3seksualna reprodukcija je

 putem nepokretni# sporangiospora, putem modificirani# sporangijalni# jedinica koje funkcioniraju kao konidije ili prave konidije. Poredovi# kod neki# vrsta su opisane i spolne spore poznate kao az"gospore koje se razvijaju od jedne gametogonije bez evidencije seksualnefuzije. lasifikacija i identifikacija je bazirana na aseksualnoj ili anamorfnoj stanju koje je karakterizirano produkcijom sporangija isporangiospora.5"gom"cetes su podjeljene na H reda 8ucorales i 9ntomop#t#orales.

2"tomo*hthora!es (:onidiobolus coronatus) su paraziti za insekte i druge 1ivotinje dok kod čovjeka mogu vrlo jakim proteolitičkimenzimima da izazovu #ronične granulomatozne lezije nosa koje se šire na ko1u lica.Mucora!es (često nazvane gljive #ljeba) se sastoje od gljiva koje se razmno1avaju aseksualno putem nepokretni# sporangiospora ro0eniu sporangii (multispored), merosporangia (spore zaravnate u nizu), sporangiola (sadr1i nekoliko spora). Generalno sporangija ima jednukolumelu koja mo1e da se proširi ispod sporangijuma i da formira lijevku sličnu strukturu. 6ekoliko vrsta razvija stolone i rizoide(#orizontalne i vertikalne #ife). 7nutar porodice 8ucorales&a nekoliko vrsta izaziva oboljenja kod ljudi i 1ivotinja a prepoznaju se po

 brzom rastu jer pokriju Petrijevu ploču za I&+ dana, te po karakterističnom izgledu porasta, poput pramenova vune, sive ili braon&sive boje. Porodica 8ucorales se sastoji od sljedeći# rodova 3bsidia, 3pop#"som"ces, 8ucor, <#izomucor, <#izopus.

<od Mucor se razlikuje od 3bsidia&e, <#izomucora i <#izopusa nedostatkom stolona i rizoida. olonije vrlo brzo rastu, pamučaste su d

 paperjaste, bijele do 1ute, sa stvaranjem sporangija postaju tamno sive. Aporangiospore su uspravne ili razgranate, formiraju velike (O>&I>> Um u dijametru) terminalne, loptaste do sferične, sporangije sa dosta spora bez apofiza i sa bobro razvijenim subtendinskimkolumelama. Aporangiospore su #ijaline, sive ili braon boje loptaste do elipsoidne.'lamidokonidije i zigospore tako0e mogu biti prisutne. <od sadr1i oko +> vrsta mnoge od nji# su široko rasprostranjene i imajuekonomsku va1nost a #umane infekcije su rijetko opisane. Fećina infekcija je uzrokovana sa 8 cicinelloides i 8. indicus i 8.ramosissimus. 8. #iemalis i 8. racemosus su patogene vrste za čovjeka i nji#ova patogenost je ograničena na ko1ne infekcije.ljuč za laboratorijsku dijagnozu je prisustvo veliki#, sferični# sporangija sa izrazitom kolumelom.8. indicus je uzročnik gastrične, pulmonalne z"gom"cose. olonije su 1ute, mirišljive, maksimalan porast posti1u nakon izlaganjatemperaturi od -H>:. 8. ramosissimus je uzročnik kutane, rinocerebralne infekcije i septičnog artritisa kod neonatusa.

/hi'omucor/vaj genus se razlikuje od 8ucora po prisutnosti stolona i siromašno razvijeni# rizoida./ne su termofilne. Fa1ne su I vrste <. mie#ei, <

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 8/15

 pusillus, i <. tauricus. Ave tri vrste su potencijalni patogeni za čovjeka i 1ivotinje.

 /hi'o*us

/vaj rod se karakteriše prisustvom stolona i tamno pigmentirani# rizoida , formacijom sporangiofora pojedinačno ili u grupama odčvorova direktno iznad rizoida, kolumela, i sporangija sa mnogo spora. Aporangiospore su loptaste do ovoidne, unicelularne, #ijaline do

 braon boje, mnoge vrste su isprugane. olonije rastu brzo i pokriju površinu ploče za kratko vrijeme, imaju gustinu pamuka koji je na početku bijel, ili 1uto braon kasnije postaje siv ili 1uto&braon sa sporulacijom. Plijesni iz roda <#izopus se nalaze na zemlji, biljkama,voću i sličnim substratima. <azlika u pojedinim vrstama rizopusa se ogledaju u visini temperature koja je optimalna za nji#ov rast teizgledu i veličini rizoida. <. az"gosporus mo1e uzrokovati gastrointestinalne infekcije kod prematurusa, dok <. microsporus mo1e izazvcelulitis kod dijabetični# pacijenata. <#izopus or"zae &<. arr#izus je najčešći uzročnik zigomikoze, od pozitivni# kultura ona je izolovan

u u O>V slučajeva, te kod rinocerebralnog oblika infekcije je izolovana u oko *>V slučajeva. :erebralne infekcije su uglavnomdijagnostikovane kod pacijenata sa leukemijom, kod ovisnika od droge, te kod pacijenata sa 3@!A. utane infekcije uglavnom nastaju poslije transplantacije koštane sr1i. <. microsporus je izolovan iz bron#alnog ispirka uzoraka pluća kod pacijenata sa mijelomom.

@nfekcije uzrokovane gljivama iz porodice 8ucorales uzrokuju vrlo teške oblike zigomikoze dok predstavnici 9ntomop#t#orales uzrokuju više #ronične bolestinazalne mukoze i subkutanog tkiva. /ve infekcije nisu česte kodimunokompetentni# pacijenata kod koji# su uglavnom prisutne kao kutane infekcije poslije traumatske implantacije gljivični# elemenata kroz ko1u. Qezijese uglavnom vide oko mjesta inokulacije i one dobro reaguju na #iruršku obradurane i antimikotičnu terapiju. od oslabljeli# osoba zigomikoze mogu uzrokovati akutne i fulminantne infekcije. 4olesti su lokalizovanu rinocerebralnoj regiji, plućima, gastrointestinalnomtraktu, ko1i, a rje0e na drugim organima. Eešće oboljevaju pacijenti sa

acidotičkim dijabetesom, neu#ranjenošću, teškim opekotinama, intravenozni ovisnici, pacijenti sa leukemijom, limfomom, '@F, pacijentkoji primaju imunosupresivnu terapiju, kortikoksteride, desferioLamin (pacijenti sa više $e). @nfektivne gljive naročiti <. or"zae (arr#izukao predilekciono mjesto imaju krvne sudove arterijskog sistema u kojima dovode do embolozacije i subsekventne nekroze tkiva okokrvnog suda. 4rza dijagnoza je vrlo bitna jer se klinička slika vrlo brzo razvija .

/i"ocerera!"a 'igomi$o'a2o je obično akutna, veoma progresivna fulminantna bolest koju karakteriše nekroza lokalnog tkiva koja ima tendenciju da dovede dosinuzitisa sa invazijom arterijskog zida, te da dovede do invazije periorbitalnog tkiva i mozga.4olest nastaje in#alacijom sporangiospora kroz gornje respiratorne puteve i paranazalne sinuse. @nicijalni simptomi su groznica,unilateralna glavobolja, serokrvavi nazalni iscjedak, nazalna kongestija i bol. 4olesnici se rijetko jave u ranoj fazi bolesti, uglavnom do0u komatoznom stanju ili sa simptomima perinazalnog ili periorbitalnog otoka, te krvavog nazalnog iscjedka.

0u!mo"a!"a 'igomi$o'a/va forma bolesti je uglavnom progresivna i fatalna unutar H&I sedmice. @nfekcija nastaje in#alacijom sporangiospora u bron#iole ialveole dovodeći do pulmonalne nekroze. 'ematogena diseminacija u mozak se često dešava. Aimptomi su stalna groznica i progresivn

 pneumonija, #emoptizija i pleuralni bol. 7prkos tretmanu širokospektralne antibiotske terapije dolazi do razvoja plućne infiltaracije.astroi"testi"a!"a 'igomi$o'a/va bolest je obično udru1ena sa malnutricijom, naročito kod djece sa poremećajem integriteta mukoze. 4olest nastaje nakon ingestijegljivični# elemenata i uglavnom se lezija vidi kao nekrotični ulkus. Qezije su najčešće prisutne u 1elucu, kolonu i ileumu. Aimptomi sunespecični abdominalni bol i #ematemeza a nakon razvoja nekrotične ulceracije mo1e doći do perforacije crijeva i peritonitisa. /veinfekcije su oglavnom fatalne za H&I sedmice zbog infarkta crijeva, sepse ili #emoragijskog šoka.uta"e 'igomi$o'e

liničke manifestacije kutani# zigomikoza variraju u zavisnosti od stanja domaćina i ulazni# vrata. utane lezije su obično pojedinačnenekarakteristične, u vidu plaka, pustula, ulceracija, duboki# abscesa i nekrotični# naslaga. /ne se često vide kao kombinacija gnojni# inekrotični# inflamatorni# reakcija u ko1i i potko1nom tkivu. utane infekcije nastaju nakon unosa gljivični# elementa kroz oštećenu ko1nakon traume, opekotine, uboda pauka, na mjestu uboda injekcione igle, operativne rane, peritonealni intravenozni kateter. utane i

subkutane zigomikoze mogu tako0e da budu rezultata #ematogenog širenja od drugi# organa.

Disemi"ira"a 'igomi$o'aAistemske infekcije mogu nastati od bilo koje gore navedene infekcije a najčešće nastaju kod neutropenični# pacijenata sa pulmonalnominfekcijom. Posljednji izvještaji govore o udru1enosti upotrebe desferrioLamina i diseminirane zigomikoze naročito kod dijalizirani#apcijenata. 6ajčešće mjesto širenja je mozak, ali metastatske nekrotične lezije se mogu vidjeti i na slezini , srcu. !ijagnoza se uglavnom

 postavlja postmoretm osim ako nisu prisutne metastatske lezije na ko1i.

aoratori&s$a di&ag"osti$a

Postavlja se nalazom karakteristični# poput trake , neseptirani# #ifa u tkivu i kulturi. @nterpretiranje nalaze zigomikoza u kulturi za#tijevoprez naročito kod nesterilnog materijala jer su one čest kontaminant u laboratorijama a naročito ako nedostaje njegov nalaz u direktnommaterijalu.8aterijal u kome se tra1e z"gomikote je bioptički materijal ko1e, sputum i punkciona biopsija kod pulmonalne lezije, nazalni iscjedak,

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 9/15

aspirat iz sinusa kod pacijenata sa rinocerebralnim lezijama, biopsija tkiva kod G@2 zigomikoze. 4ioptički materijal je najbolji materijal ispitivanje, dok se bris nikako ne preporučuje.@dealan uzorak tkiva bi trebalo da sadr1i normalno tkivo te centar i kraj lezije. 7zorci se trebaju dr1ati u fiziološkoj otopini i mo1dano&srčanom infuznom bujonu i transportovati u laboratorij što je moguće prije. Feoma je va1no biopsiju izvesti vrlo pa1ljivo jer se biopsijom#ife mogu oštetiti i postati nesposobne za 1ivot u kulturi pa to mo1e biti razlog zašto zigomikote vidimo u nativnom preparatu ili

 pato#istološkom preparatu a ne porastu u kulturi. !ijagnoza se postavlja pregledom direktnog mikroskopskog preparata napravljenog sa>&H>V /', Parker ink bojenje, calcofluor bojenje, #ematoksilin ili eozin, P3A metoda u kome se vide >&+ Um široke #ife,neseptirane, tanki# zidova koje pokazuju fokalne loptaste dilatacije i nepravilno grananje.5a kultivaciju nisu neop#odne specijalne podloge jer ove plijesni nisu za#tjevne u faktorima rasta te rastu na podlogama bezcikolo#eksimida ali sa #loramfenikolom i garamicinom radi zaustavljanja rasta bakterija, mogući# kontaminanata. A!3 je pogodan med

ali sa dodatkom antibiotika. 7 imunološkom odgovoru na zigomikote smatra se da fagocitne ćelije ne igraju veliku ulogu jer i# zbognji#ove veličine nemogu fagocitirati ali se smatra da i# neutrofili ubijaju. <. or"zae luči alkane proteaze sa jakom preteolitičkomaktivnosti.

era*i&a

<ana dijagnoza, antifungalna terapija i agresivna #irurška obrada kompletnog nekrotičnog tkiva mo1e spriječiti letalan kraj. 3mfotericinu dozi .> ili ,+ mgKkgKdan a nakon stabilizacije pacijenta doza od >,=&,> mgKkgKdan mo1e spriječiti letalan kraj ove bolesti. 3mfoteric4 se daje =&> sedmica. !rugi antigungalni lijekovi kao što je +&fluoroc"tosine ili bilo koji azol nema posebnog značaja u terapijizigomikoza. Prema nekim autorima kombinacija natrijum jodid otopine, amfotericina 4 i trimetoprim&sulfametoksazol mo1e dati dobrerezultate. 

Ca"didiasis

:andidiasis je jedan od najveći# problema kod imunokompromitovani# osoba. 8o1e biti izolovana u više od =>V zdravi# osoba sasluzoko1e gornjeg respiratornog trakta, iz gastrointestinalnog trakta, te genitalnog trakta 1ena. 6asuprot tome, rijetko se izoluje sa zdravidijelova ko1e. Pod odredjenim uslovima ova gljiva mo1e da probije zaštitnu barijeru sluznica i da se iz gastrointestinalnog trakta ili izorofarinksa nadje u krvi. 2ada mo1e da za#vati veliki broj organa kao što su pluća, jetra, slezina, bubrezi, mozak i srce. o1ne lezije semogu javiti u >&I>V oboljeli# od #ematogene infekcije.

Mor%o!ogi&a

:andida je striktna kvasnica čija je osnovna ćelija blastospora. <azmno1ava se pupljenjem blastospora, stvaranjem pseudo#ifa i septiran#ifa. 4lastospore su veličine H&do - Um, ovalne ili okrugle i nakon bojenja po Gramu izgledaju kao šljive.<od :andida obu#vata više vrsta :andida koje se me0usobno razlikuju prema morfološkim karakteristikama te prema bio#emijskimosobinama. 6eke vrste su uslovno patogene a neke saprofitne, a neke mogu da izazovu specifična oboljenja. 2ako :andida glabrataizaziva urinarne infekcije i sistemske infekcije kod imuno & kompromitovani# osoba. :andida albicans, :. parapsilosis, :. tropicalis i :guilliermondi mogu da uzazovu urinarne infekcije, fungemije i meningitis. !i"i#$i si"drom

:andida albicans najčešće izaziva lokalne bolesti ko1e i noktiju, bolesti gdje je za#vaćena sluzoko1a usne duplje, bron#ija, ezofagusa ivagine te sistemne bolesti kod koji su za#vaćeni različiti organi.'ronična mukokutana candidijaza je sindrom karakteriziran #roničnim oblikom candidijaze rezistentne na terapiju. /bično su za#vaćeninokti, ko1a i orofarinks. od nje se često na0e i za#vaćenost različiti# unutrašnji# organa. ?avlja se većinom kod osoba sa deficitom 2ćelija.!iseminirana candidijaza je često uzrokovana transfizijom krvi i za#vata veliki broj organa. Eesta je kod osoba koje boluju od malignititkrvni# organa.C- a!ica"s o1a @ntertrigo, Paron"c#ia Eesto me#anička trauma, terapijaC- ste!!atoidea /n"c#om"cosis 3ntibioticima širokog spektraC- tro*ica!is 8ucocutane promjene,

Perlec#e, perianalne promjene,C- *ara*si!osis 'ronična mucocutana candidiasis 3@!A, avitaminosis, trudnoćaC- *seudotro*ica!is Granulomatozno oboljenje,

C- gui!!iermo"dii Aistemna oboljenjafungemia !eficit 2&ćelija i makrofagaC- $rusei 9ndocarditis, plućne infekcije 9ndocrinopat#iae, !iabetesC- g!arata 8eningitis, endoftalmitis, @ntravaskularni kateter 

7rinarne infekcije.C- is8a"athii olonizacija sluzoko1a

Mi$roio!o$a di&ag"o'a 6ajčešće vrste :andidae koje mogu da izazovu oboljenje kod ljudi su :. albicans, :. tropicalis, :. pseudotropicalis (:. kef"r), :.glabrata, :. krusei i :. parapsilosis. 7 #istološkim preparatima se jasno vidi da ove :andidae stvaraju blastospore, pseudo#ife i septirane#ife.

 6a čvrstim #ranljivim podlogama produkuju blastospore i ćelije u vidu pseudo#ifa, kolonije su krem boje i meke konzistencije. 5a rastza#tjevaju H do I dana. 6akon mikroskopskog pregleda bojenog po Gramu potrebno je identificirati vrstu :andida.:andida albicans sedokazuje testom germinacije blastospora kada se ove zasiju u serum čovjeka ili ovna. 6akon inkubacije na IR>: u trajanju od - sata

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 10/15

 blastospore isklijaju. 6a mikroskopskom preparatu se jasno vide isklijale #ife i okrugle klamidospore.5a idenitifikaciju drugi# vrsta candida koristi se test asimilacije uugljika i azota te fermentacije različiti# šećera. i&e#e"&e

 5a sistemne oblike :andidjaze lijek izbora je 3mp#otericin 4 sam ili kombinovan sa +&fluoroc"tosinom. 3lternativna terapija je primjeetoconazola ili $luconazola. 7potreba 6"statina se preporučuje kod mukokutane candidijaze ili ko1ni# oblika ovog oboljenja. 6"statinse ne resorbuje iz gastrintestinalnog trakta. :andida luisitaniae je primarno rezistentna na 3mp#otericin 4.

Sistem"e mi$o'e

Gljive koje izazivaju sistemne mikoze su sposobne izazvati oboljenja kod imunokompetentni# osoba. 2o su

'istoplasma capsulatum,4lastom"ces dermatitidis,Paracoccidioides brasiliensis,:occidioides immitis i:r"ptococcus neoformans.

Prve četiri ('istoplasma capsulatum, 4lastom"ces dermatitidis, Paracoccidioides brasiliensis i :occidioides immitis) su dimorfne ili bifazične gljive. /ne rastu na H+>: u filamentoznoj fazi ili fazi plijesni, dok na temperaturi od IR>: i u tijelu oboljelog rastu uunicelularnoj fazi odnosno u fazi kvasnica. @nfekcije tkiva uzrokovane sa 'istoplasma capsulatum, 4lastom"ces dermatitidis iParacoccidioides brasiliensis karakterišu se prisustvom pupajući# ćelija kvasnica (blastospora) dok infekcije tkiva uzrokovane sa:occidioides immitis se karakterišu prisustvom sferula ( sporangijumu slični# struktura ispunjeni# sa endosporama). 5a razliku od

 pred#odno opisani# bifazni# gljiva :r"ptococcus neoformans je monomorfna gljiva. /va gljiva raste i na H+>: i na IR>: u vidu

 blastospora sa debelom mukopolisa#aridnom kapsulom.Histo*!asmosis

'istoplasmosis je oboljenje koje nastaje kao rezultat udisanja conidia ili fragmenata #ifa 'istoplasmae capsulatum./pisao ju je !arling*>O godine. /boljenje je prošireno po čitavom svijetu a posebno se često nadje u A3!&u. 7 većem broju slučajeva infekcija protičeasimptomatski, dok se samo u oko +V slučajeva javi akutna pneumonija, praćena sa progresijom bolesti. /boljenje je poznato kao!arling&ova bolest, retukuloendotelijalna c"tom"cosa, Zcave diseaseZ ili Zspelunker[s diseaseZ.

2*idemio!ogi&a9tiološki agens 'istoplasmosae, 'istoplasma capsulatum, raste u zemlji sa visokom koncentracijom azota, posebno u područjimakontaminiranim sa izmetom šišmiša i ptica ( posebno čvoraka & vrsta ptica). Ptice ne oboljevaju dok se prirodna infekcija odr1ava kodšišmiša. 'istoplasmosa je proširena prevas#odno u tropskim i subtropskim predjelima mada je zabilje1ena i u ostalim klimatskim

 pojasevima. 2estiranje sa ko1nim testom pokazalo je u pojedinim područjima A3!&ea i anade proku1enost kod =>V ljudi. /pisani suslučajevi 'istoplasmosae i u 9vropi i 3ziji.

Mor%o!ogi&a$aza plijesni se karakteriše sa tankim, granajućim, septiranim #ifama koje stvaraju mikrokonidije H do + Um veličine i ZtuberculateZmakrokonidija veličine = do O Um.Parazitska ili tkivna faza se karakteriše sa sitnim, pupajućim blastosporama H do + Um promjera, koje se u većini slučajeva nalaze umakrofazima.Aeksualni oblik 'istoplasmae capsulatum je nazvan 3jellom"ces capsulatus i klasificiran je u 3scom"cete.

!i"i#$i s!i$a

@nfekcija nastaje kada se in#aliraju konidije ili fragmenti #ifa, koji bivaju fagocitirani od plućni# makrofaga u kojima se 'istoplasmacapsulatum preobrazi u blastospore (kvaščeva faza rasta), koje su sposobne da se repliciraju u makrofazima. od imunokompetentni#domaćina makrofazi posjeduju fungicidnu aktivnost i sprečavaju infekciju. 2ranzitorna fungemija, koja se javlja prije razvoja imunološkspecifični# me#anizama, dovodi do stvaranja kalcificirani# granuloma u jetri i slezini. \ivi mikroorganizmi mogu perzistirati u domaćin

do izlječenja izazivajući nekomplikovanu #istoplazmozu, dok kod imunokompromitovani# pacijenata koji u istoriji bolesti nisu imaliskorašnju ekspoziciju infektivnom agensu mogu biti izvor diseminirane bolesti .4olest obično prolazi na specifičnu antifungalnu terapiju. Eesto mogu ostati posljedice kao što je medijastinalna fibroza koja mo1e dovedo obliteracije medijastinalni# krvni# sudova.'istoplasmosis je fatalna bolest kod imunokompromitovani# osoba.

Mi$roio!o$a di&ag"o'a

Dire$ta" mi$ros$o*s$i *reg!ed 6ativan (vla1an) preparat od kliničkog materijala (mo1e i sa dodatkom tuša):alcofluor #ite ili /',ombinacija :alcofluor #ite i /'.

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 11/15

0ra!&e"&e %i$sira"ih *re*aratarigt# ili Gimza bojenje (posebno aspirata iz koštane sr1i ili sputuma za otkrivanje 'istoplasme capsulatum u monocitima ilimakrofazima.

u!tiisa"&e+esteri!"i u'orci

Primarna izolacija na podlogama koje sadr1e antibiotike kao što su :#loramp#enicol, Gentam"cin, Atreptom"cin ili Penicillin sadodavanjem ili bez dodavanja :"clo#eLimida koji in#ibira saprofitne gljive. (rvni agar, 8o1dano srčani infuzni agar, Aabourauddekstroza agar sa ili bez :"clo#eksimida, ]east eLtract agar sa koncentrovanim amonium #idriksidom koji in#ibira gljive iz roda :andid

ali ne in#ibira dimorfne gljive).ultivisati na I> >: u aerobnim uslovima - do = sedmica pa i du1e.

Steri!"i u'orciPrimarna izolacija na podlogama kao što su krvni agar, mo1danosrčani infuzni agar, Aabouraud glukoza agar.ultivisati na I>>: u aerobnim uslovima -&= sedmica.@spitati konverziju micelijumske faze u kvaščevu fazu rasta

Sero!o$i testoi

@spitati prisustvo slobodnog antigena kojeg produkuje micelijum.!ijagnoza diseminirane 'istoplasmose za#tjeva pregled i ekstrapulmonalnog materijala.3ntigeni za serološke analize se pripremaju od micelijalne faze rasta i od ćelija kvaščeve faze rasta. 7vjek se koriste oba antigena.@z micelijske faze rasta dobiveni antigen naziva se histo*!a'mi" i koristi se za izvo0enje ko1nog testa koji je kod oboljeli# već nakondvije sedmice pozitivan.3ntigen iz kvaščeve faze rasta koristi se za reakciju vezanja komplementa i obično je reakcija pozitivna u titru O već nakon > dana o

 početka bolesti a odr1ava se O sedmica pa i du1e nakon prestanka svi# simptoma.3ntigeni za imunodifuzioni test (' i 8 antigen 'istoplasme capsulatum) su mnogo osjetljiviji i specifičniji nego antigen za vezivanjekomplementa. 8e0utim, ovi testovi mogu biti negativni u H+V slučajeva kod diseminirane #istoplasmose.!irektno tra1enje antigena 'istoplasme capsulatum u urinu i krvi mo1e da dade najbolje i najbr1e rezultate kod postavljanja dijagnozediseminirane #istoplazmose.

i&e#e"&e3mp#otericin 4 je lijek izbora za sve oblike #istoplazmoze.

B!astomycosis

4lastom"cosis se takodjer naziva :#icago disease, Gilc#rist[s disease i S&eer"o3ameri#$a !astomycosa, uzrokovana je in#alacijomkonidija 4lastom"ces dermatitidis, opisanog od strane Gilc#rista i Atockes&a =*= godine. Primarna plućna infekcije često je inaparentnateško se otkrije radiološki. Eeste su ko1ne forme sa ulceracijama na ko1i kao i koštane lezije. /ve lezije su prisutne kod sistemskog oblik

 bolesti.

2*idemio!ogi&a

4lastom"cosa je geografski ograničena na Ajevernu 3meriku i neke dijelove 3frike. /na je endemična u pojedinim predjelima 3merike7 endemičnim regijama oboljevaju psi i ovce. 6eliječena blastom"cosa kod ovi# 1ivotinja završava fatalno.Prirodni rezervoar 4lastom"cosis do danas je nepoznat. 8o1e se izolirati iz zemlje.

Mor%o!ogi&a7 direktnim preparatima sputuma, eLudata ili bioptički# materijala obojeni# sa :alcofluor it#e mogu se naći blastospore veličine = do+ Um. 4lastospore su okrugle ili ovalne, debele ovojnice, imaju na sebi pupoljke novi# blastospora koji su širokom bazom spojeni za

osnovnu blastosporu.ada se materijal kultiviše na H+ >: do I> >: u početku se javljaju bijele kolonije sa ili bez konidija, a kasnije kolonije poprimaju bra

 boju. onidije se stvaraju na lateralnim ograncima #ifa i veličine su I do + Um. /ne su sferične ili ovoidne a mogu biti i piriformne. 8ose naći i klamidospore sa debelim zidom.

!i"i#$i s!i$a@n#alacija konidjia 4lastom"ces dermatitidis dovodi do primarne plućne infekcije. onidije 4lastom"ces dermatitidis nakon fagicitoze

 preobraze se u blastospore sposobne da se razmno1avaju u makrofazima.<adiološki se na plućima mo1e otkriti nespecifična infiltracija pluća, rezolucija ovi# sjenki nije praćena kalcifikacijom. Primarna plućna

 bolest mo1e ići u rezoluciju bez kalcifikacija, ili u progresiju sa za#vaćanjem drugi# organa. 4lastom"cosa se javlja i na ko1i u vidu ulcera i tamno&plavi# nodula.

Mi$roio!o$a di&ag"o'a

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 12/15

5bog ukrštene reakcije serološki# testova sa antigenima dobivenim od 4lastom"ces dermatitidis u obje faze rasta, i antigenima drugi#gljiva rezultati ovi# testova se teško mogu interpretirati. @munodifuzioni test se pokazao specifičnim sa specifičnim antigenom dobivenim iz kulture 4lastom"ces dermatitidis nazvanim Z3Zantigen.!ijagnoza se zasniva na mikrobiološkom nalazu mikroorganizma u tkivu i njegovim kultivisanjem. Porasla kultura je karakteristična.8ikroskopskim pregledom gnoja iz pluća ili iz ko1ni# lezija u >V 6a/' nalaze se karakteristične blastospore.i&e#e"&e

Qijek izbora je 3mp#otericin 4.

0aracoccidioidomycosis

Paracoccidioidom"cosis je plućno oboljenje uzrokovano in#alacijom infektivni# konidija Paracoccidioides brasiliensis opisani# od stran3lmeide *I> godine. Plućne infekcije su često asimptomatskeS forme koje se najčešće vide su sa ulcerativnim lezijama u usnoj i nazalnšupljini. 4olest se naziva i u:"oameri#$a !astomo$o'a ili Qutz&Aplendore&3lmeida bolest.

2*idemio!ogi&aPojava ovog oboljenja je geografski ograničena na :entralnu i ?u1nu 3meriku. 8o1e se izolirati iz zemlje u endemičnim područjima ako

 je prosječna godišnja temperatura oko HI>: i ako ima dovoljno vla1nosti u zemlji tokom čitave godine. o1nim probama je ustanovljenda je jednak broj reaktora me0u polovima ali ako se analizira broj oboljeli# onda je broj muškaraca * puta veći nego 1ena. Fjerovatno je#ormonski status uzrok ovoj diskrepanciji u frekvenciji oboljevanja.

!i"i#$i s!i$a

Pojava oralni# i nazalni# ulceracija je rezultat lokalne inokulacije gljiva. 6ije poznato da Paracoccidioides brasiliensis za#vata drugeorgane poslije in#alacije u pluća. Primarna inokulacija u plućima dovodi do infiltracije pluća i diseminacije gljive u plućima.

Mor%o!ogi&a

 6a podlozi raste sporo i stvara kolonije različite veličine i morfologije. olonije mogu biti glatke ili neravne, braon do bijelo pigmentirane. Potrebno je nekoliko sedmica da se počnu javljati konidije. 6ekada konidije mogu biti i odsutne. 3ko su prisutnemikrokonidije one se nalaze lateralno na #ifama i liče na 4lastom"ces dermatitidis. 7 micelijumu mogu dominirati c#lamidoconidija.3rtrokonidije i interkalarne klamidospore mogu biti prisutne. ako je mofologija nejasna za identifikaciju je neop#odno dokazatikonverziju u kvaščevu fazu rasta ili dokazati specifični antigen.vaščeva faza rasta je karakteristična po multiplim pupoljcima nastalim od jedne jedine ćelije.

Mi$roi!o$a di&ag"o'a

!ijagnoza se bazira na serološkim pretragama, mikroskopskom nalazu gljiva u inficiranom tkivu i na rezultatu kultivisanja gljiva.<eakcija vezivanja komplementa se izvodi sa dva antigena dobivena od dvije faze rasta gljvice.ultivisanje je dugotrajno, H&I sedmice, na H+>:. 7 kulturi se ne vide spore ali kada se kultura nastavi kultivisati ili subkultiviše na IR>mikroskopski se vide blastospore.i&e#e"&e3mp#otericin 4 se koristi kod teški# slučajeva. Aulfonamidi mogu biti efikasni kod lokalni# lezija a etoconazol se u zadnje vrijeme

 pokazao vrlo efikasnim u liječenju ovog oboljenja.

Coccidioidomycosis@n#alacija art#roconidia :occidioides immitis uzrokuje akutnu, samoograničavajuću i obično benignu respiratornu infekciju. Pre#ladamo1e infekciju da diseminira. :occidioidom"cosis se naziva i Posada bolest ili Z!esert r#eumatismZ./pisao ga je <iLford i Glic#rist =*godine

2*idemio!ogi&a

:occidioidom"cosis je oboljenje 6ovog svijeta (3merike). 7 ovim geografskim područjima postoje i endemične aree u kojima se izzemlje mo1e rutinski izolirati gljiva.!i"i#$i si"drom /ko ->V inficirani# osoba pokazuje pulmonalnu simptomatologiju. Feliki broj bolesnika prezdravi nakon >&- dana pod slikom

 pre#lade a jedan mali broj bolesnika dobije progresivnu kliničku sliku koja uključi meninge i ko1u.

Mor%o!ogi&a'ife se fragmentiraju i prave četvrtaste artrospore ili cilindrične artrokonidije.2kivna faza se karakteriše sferulama to su multinuklearne strukture veličine H> do O> Um koje se napune endosporama veličine H do -Um. Prepoznaju se bojenjem po :alcofluor #ite ili sa >V /'. ada se oslobode endospore, one mogu opet da prave sferule.<aste na konvencionalnim podlogama za vrijeme od oko R dana, obično na temperaturi H+>: do I>>:. Pigmentacija i tekstura kolonija jrazličita. 3rtrokonidije se razvijaju na lateralnim granama #ifa, debelog su zida a veličine su H&- L IO Um. 8ikroskopski se vide #ijalineseptirane #ife sa artrokonidijama.

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 13/15

2*idemio!ogi&a:occidioidom"cosis je oboljenje 6ovog svijeta (3merike). 7 ovim geografskim područjima postoje i endemične aree u kojima se izzemlje mo1e rutinski izolirati gljiva.linički slika/ko ->V inficirani# osoba pokazuje pulmonalnu simptomatologiju. Feliki broj bolesnika ozdravi nakon >&- dana pod slikom pre#lada jedan mali broj bolesnika dobije progresivnu kliničku sliku koja uključi meninge i ko1u.

Mi$roio!o$a di&ag"o'a8ikroskopski u inficiranom tkivu se mogu naći sferule a kultivisati se mo1e na konvencionalnim podlogama za gljive. 2reba biti opreza

 jer je :occidioides immitis čest uzročnik laboratorijski# infekcija.Postoje dva antigenaS iz micelijumske faze coccidioidi" i iz tkivne faze s%eru!i". o1na reakcija na coccidioidin se pojavlje nakon -&H=dana od početka bolesti, dok reakcija vezivanja komplementa mo1e biti pozitivna i H do - sedmice nakon nestanka simptoma oboljenja.i&e#e"&e3mp#otericin 4 je lijek izbora, medjutim kako 3mp#otericin 4 slabo prodire u likvor to je u slučaju meningitisa bolji etoconazol.

Cry*tococcosis:r"ptococcosis, poznata i kao 4uss&4usc#ke&ova bolest, 2orulosis ili 2ro*s$a !astomi$o'a je akutna ili #ronična bolesti uzrokovanasa :r"ptococcus neoformans. Postoje dva varijeteta :r"ptococcus neoformans :r"ptococcus neoformans varijetet neoformans (serotip 3i !) i :r"ptococcus neoformans varijetet gatti (serotip 4 i :). 6asuprot dimorfizmu naprijed opisani# uzročnika sistemni# mikoza,dimorfizam ne igra ulogu u patogenezi oboljenja kod ove gljive. /na ima kapsulu i na H+>: kao i na IR>:. Primarno mjestoinfekcije su pluća. 8ikroorganizam ima veliki afinitet za meninge i mozak. :r"ptococcus neoformans je značajan uzročnik infekcije kodoboljeli# od 3@!A&a.2*idemio!ogi&a

:r"ptococcus neoformans (serotipovi 3 i !) su nadjeni u velikom broju ekskreta golubova. Aerotip 3 je proširen po čitavom svijetu,serotip 4 je ekskluzivan za zapadnu obalu Ajeverne 3merike i kod pacijenata sa 3@!A&om u A3!&u. Aerotip : je predominantan utropskim predjelima dok je serotip ! predominantan u 9vropi i drugim umjereno&klimatskim predjelima. 5apa1eno je da dobro

 pre1ivljavaju u su#oj, alkalnoj, azotom bogatoj, #ipertoničnoj sredini. Prirodni rezervoar :r"ptococcus neoformans var. gatti nije jošutvrdjen mada je nadjen u soku od 9ucaliptus camaldulensis (crvena guma). @nače, :r"ptococcus se nadje po čitavom svijetu. /boljenjaizazvana ovom gljivicom nadju se kod debilne djece, imunokompromitovani# ili liječeni# kortikosteroidima.

Mor%o!ogi&a

5a razliku od ostali# uzročnika sistemni# mikoza aseksualna faza rasta kod :r"ptococcus neoformans ne pokazuje dimorfizam. 6jegovoblik u vidu blastospora veličine O do > Um, koje su obavijene kapsulom, čija debljina mo1e da iznosi i do +>&O> Um, se javlja i nasobnoj i na tjelesnoj temperaturi kao i u inficiranom tkivu. Prisustvo mukopolisa#aridne kapsule se javlja u svim stadijumima.

!i"i#$i s!i$a

Primarna plućna infekcija je po pravilu asimptomatska i mo1e se otkriti sasvim slučajno radiološkim nalazom. 6ajčešće se na plućimanadje usamljen nodulus koji liči na karcinom pluća. orektna dijagnoza se postavlja najčešće kada se tumorozna masa operativnoodstrani. :r"ptococcus neoforman mo1e da izazove i dufuznu pneumoniju.:riptokokni meningitis je posljedica #ematogene diseminacije uzročnika a mo1e da se pojavi i udru1en sa ko1nim i koštanim lezijama.

Mi$roio!o$a di&ag"o'a

5a razliku od ostali# sistemni# mikoza serološke metode kod :r"ptococcosis su usmjerene na tra1enje antigena a ne antitijela.QateL aglutinacija se redovno izvodi jer je jako osjetljiva i specifična. 2est se sastoji od lateks čestica oblo1eni# mišjim antitijelima na:r"ptococcus neoformans. <eumatski faktor prisutan u serumu mo1e dati la1no pozitivne rezultate te se redovno i isti faktor moradokazivati.

 6ajbr1a dijagnoza se postavlja mikroskpskim pregledom ispitivanog materijala obojenog indijskim tušem. ?asno se vide okrugle blastospore sa pupoljkom ili bez istog i sa veoma debelom kapsulom koja se ne boji indijskim tušem.ultiviše se na konvencionalnim podlogama za H&+ dana na H+ i IR >:. @n#ibiran mu je rast sa :"clo#eLimidom. Produkuje enzim ureaz

i&e#e"&eako je primarna plućna kriptokokoza samoograničavajuća to je terapija eLcizija nodula. 5a#vaćenost meningi se liječi 3mp#otericinom4 u kombinaciju sa +&fluoro&c"tozinom u trajanju od O nedjelja.

Mi$oto$si"i i mi$oto$si$o'e

8ikotoksikoze, su alimentarna trovanja ljudi i 1ivotinja toksičnim proizvodima plijesni (mikotoksinima). !okazana su trovanja iin#alacijom i perkutano (aflatoksinom i tri#otecenima). Pojam mikotoksikoze označava sveukupnu otrovnost toksični# metabolita plijesni, ne samo za sve 1ive organizme već i za kulture ćelija

4olesti koje izazivaju mikotoksini Jmikotoksikoze&odlikuju se slijedećim osobinama

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 14/15

&nekontagioznošću (ne prenose se na ljude i 1ivotinje)&uvijek su u vezi sa #ranom,&ne liječe se antibioticima,&slične su avitaminozama.Prema bolestima i simptomima koje izazivaju mikotoksini se mogu razvrstati u slijedeće skupine3"e%roto$si"i&izazivaju insuficijenciju bubrega (o#ratoksini, citrinin, kvinoni, ksantomegnin, viomelein)"euroto$si"i Jizazivaju oštećenje 1ivčanog sistema i krvarenja u mozgu (patulin, penitrem, citreoviridin, fumozin, moniliformin)he*atoto$si"i&oštećuju funkciju ćelija jetre i pospješuju razvoj karcinoma jetre

 (aflatoksini, penicilična kiselina, luteoskirin, sporidezmin, ciklokorotin, rubratoksin, sterigmatocistin, fumonizin)estroge"i to$si"i&izazivaju #iperestrogenizam u 1ivotinja i degeneraciju ćelija spolni# organa (zearalenon, zearalenol)citoto$si"i (nekrotoksini)&oštećuju epitelne ćelije ko1e i sluznica, probavnog trakta i krvni# sudova (skupina tri#otecena, toksini pukcinije)imu"osu*resi"i to$si"i&oštećuju imuni sistem i njegov odgovor na infekciju u organizmu ljudi i 1ivotinja (o#ratoksin, tri#oteceni)res*irator"i to$si"i&oštećuju dišne puteve (fumonizin, tri#oteceni, pukcinija toksin, sta#ibotriotoksin,, 33Q toksin)%otose"'ii!"i to$si"i&izazivaju #epatotoksične pojave, facijalni ekcem ovaca i goveda (sporidezmini)#i"ioci odi&a"&a i *ora7a"&a hra"e&izazivaju zaziranje od ponu0ene #rane, apatiju i povraćanje (vomitoksin ili deoksinivalenon, diacetoksiscirpenol i drugi tri#oteceni)Fećina danas poznati# mikotoksina spada u relativno stabilne organske spojeve sa molekulskom te1inom ispod ->>, te samim tim ne

 potiču stvaranje antitijela, pa je organizam ljudi i 1ivotinja trajno nezaštićen od nji#ova djelovanja. Prema navodima razni# autora broj poznati# mikotoksina varira od R> do I>>>. <azumljivo svi ti metaboliti nisu iste toksičnosti i značenja u patologiji. 2oksičnostmikotoksina u organizmu se mijenja u toku metaboliziranja toksičnost metabolita aflatoksina (3$) je manja, a zearalenona veća u toku

 probave. 2ako npr. metaboliti aflatoksina 4 (3$8, 3$^) manje su toksični od 3$4 naprotiv zearalenol je višestruko toksičniji oduzetog zearalenona.!okazivanja veoma mali# količina mikotoksina u supstratima se mo1e postići propisanim #emijskim metodama kao što su&tankoslojna #romatografija&plinska #romatografija&#romatografija u tekućem stubcu kod visokog pritiska&spektroskopija masa&nuklearni magnetni odgovor 

&radioimuni esej i imuno enzimski test.

He*atoto$si$o'e

A%!ato$si"oto$si$o'a (a%!ato$si$o'a) je alimentarno otrovanje aflatoksinima perakutnog, akutnog ili #roničnog oblika. 2oksin izkikirikijeva brašna je metabolit plijesni vrste 3spergillus flavus, 3spergillus parasiticus, ali i neki# vrsta roda Penicillium.Perakutni oblik izaziva kolaps i uginuće već za nekoliko sati nakon uzimanja zatrovane #rane.3kutni oblik javlja se obično tokom H sati nakon uzimanja intoksicirane #rane kao #epatotoksikoza i nefrotoksikoza. Pato#istološke

 promjene na jetri su u vidu bljedoće jetre sa mozaičnim nekrozama paren#ima i #emoragijom dok je u bubrezima prisutanglomerulonefritis. 'ronična aflatoksikoza se karakteriše kongestijom jetre sa znatno izra1enim područjima nekroze, #emoragije i

 proliferijacijom epitelni# ćelija 1učovoda. :irotične promjene su pro1ete nekrotičnim zonama i uz bilijarnu proliferaciju razvija se cirozakonačno karcinom./urato$si"oto$si$o'a je otrovanje sa rubratoksinom 3 i 4. Produkuju i# Penicillium rubrum i 3spergillus flavus (kukuruz). @zazivamršavljenje kao posljedicu degenerativni# promjena u jetri i slezeni s opse1nim #emoragijama u probavnom traktu.

6hrato$si"oto$si$o'a je otrovanje sa o#ratoksinom 3 koji je toksični proizvod više vrsta 3spergillusa i Penicilliuma. 'istološki jeutvr0ena fokalna nekrotična područja #epatocita te #ijalina degeneracija.0!u7"e to$si$o'e

.umo'i"i su metaboliti $usarium moniliforme i 3lternaria alternatae f. sp. Q"copersici (33Q toksin) izaziva bla1e lezije jetre, središnjegnervnog sistema te edem pluća.+e%roto$si$o'e

6hrato$si"oto$si$o'a je otrovanje sa o#ratoksinom 3, 4, :, alfa, beta koje produkuju plijesni vrste 3spergillus oc#raceus, 3spergillussulp#ureus, 3spergillus sclerotiorum te više vrsta penicilija (Penicillium viridicatum, Penicillium commune, Penicillium purpurogenum)Pored oštećenja jetre izaziva nekrozu i dilataciju proksimalni# tubula bubrega.Citri"i"to$si$o'a je trovanje citrininom koga luči Penicillium citrinum. @zaziva degeneraciju i nekrozu epitelni# ćelija u proksimalnimtubulima bubrega, često su prisutne supkapsularne ciste, te dilatacija kortikalni# tubula.astroi"testi"a!"e i dermatoto$si$o'erihotece"oto$si$o'e  su intoksikacije izazvane toksinima tri#otecenima koje proizvode plijesni roda $usarium, Atac#"botr"s atra,

7/26/2019 137460616-GLJIVEsds

http://slidepdf.com/reader/full/137460616-gljivesds 15/15

:ep#alosporium, 2ric#oderma vrste. @zaziva dermatitis, povraćanje, odbijanje #rane, krvrenje po ko1i i sluznicama, krvavi proljevi isterilitet.o$si$o'e ge"ita!"og sistema

5earalenonotoksikoze je toksični metabolit plijesni vrste $usarium graminearum, $usarium moniliforme, $usarium culmorum koji kod1ivotinja izazivaju stanja sa znacima estrogenizma (otok ingvinalne i mamarne regije, prolaps rektuma i uterusa pobačaji, sterilitet).

Mi$oto$si$o'e !&udi

8nogi mikotoksini pokazuju djelovanja koja mogu u ljudi izazvati patološke promjene nakon uzimanja onečišćene #rane, ali i posredno preko 1ivotinjski# proizvoda ako su i# 1ivotinje uzimale.7natoč veoma razvijenom istra1ivačkom radu o mikotoksinima ima i pretjerivanja u postavljanju pretpostavki za mnoge etiološki

nedokazane bolesti, a koje se 1ele dovesti u vezu sa mikotoksinima. 8e0utim, ipak je nezaobilazna činjenica da se mikotoksikoze danasdovode u vezu sa mnogim #roničnim bolestima 3$arci"om &etre i a%!ato$si",

3e"dems$a "e%ro*ati&a i ohrato$si" A,3$arci"om uterusa i 'eara!e"o",

3$arci"om &ed"&a$a i %umo"i'i" B te to$si"i a!ter"ari&a,

3ra'"e ata$si&e i tremorge"i-