บทที่1 พื้นฐานโปรแกรมภาษาซี

บทท 1

พนฐานโปรแกรมภาษาซ

ภาษาซ คดคนขนเปนครงแรกโดย เดนนส รทช (Dennis Ritchie) ทหองแลบเบล (Bell Labs) ในป ค.ศ.1972 โดยไดแนวคดมาจากภาษา BCPL พฒนาขนโดย มารตน รชารด (Martin Richards) และภาษา B ทเขยนขนโดย เคน ทอมพสน(Ken Thompson) เพอน ามาพฒนาตอจนไดภาษาใหมทมประสทธภาพการท างานสง หลงจากนนในป ค.ศ.1978 ภาษาซจงไดรบการเผยแพรอยางเปนทางการโดยเคอรนกแฮน(Kernighan) และเดนนส รทช เปนภาษาทเกาแกถอก าเนดมายาวนาน โดยแตเดมนน ภาษาซ ถกพฒนาขนเพอใหเปนภาษาส าหรบการสรางระบบปฏบตการยนกซ เนองจากในขณะนนระบบปฏบตการยนกซเขยนดวยภาษาแอสเซมบล (Assembly) ซงเปนภาษาทยดตดกบฮารดแวรของเครอง ดงนนการทจะยายระบบปฏบตการไปใชกบเครองอนจงเปนเรองทเปนไปไมไดเลย ซงนบเปนขอเสยใหญของภาษาแอสเซมบลดงนนภาษาซซงเปนภาษาทไมยดตดกบฮารดแวรจงถกพฒนาขนมา

ในปจจบนภาษาซไมไดจ ากดอยเพยงแคงานสรางระบบปฏบตการเทานนแตสามารถน าไปใชสรางโปรแกรมเพองานในทกประเภท เชน งานเกยวกบการค านวณ ควบคมการท างานของอปกรณ/ฮารดแวรชนดตาง ๆ การจดการฐานขอมลหรอสรางโปรแกรมส าหรบจดพมพเอกสารเปนตน จดก าเนดของภาษาซนน เกดมาจาก UNIX ผออกแบบภาษา UNIX ตองการให OS ของตวเอง สามารถใชงานไดบนเครองตางๆ กน แตการทจะตอง Implement UNIX โดยใชภาษา Assembly ของแตละเครอง เปนสงทยงยากเกนไป ผออกแบบ UNIX จงสรางภาษากลางภาษาหนง ซง UNIX ทงตวเขยนจากภาษาดงกลาว ดงนนเมอตองการ ให UNIX ใช งานไดบนเครองใด กใหสรางคอมไพเลอรของภาษากลางบนเครองนนกอน คอมไพเลอรจะแปล โปรแกรมใหเปนภาษาเครองท าใหลดความซบซอนลงมาก ภาษากลางดงกลาวกคอภาษาซนนเอง

ประวตภาษาซ

โรงเรยนวสทธรงษ จงหวดกาญจนบร

หนา 2 เอกสารประกอบการสอน ภาษาซ

โครงสรางพนฐานของโปรแกรมภาษาซจะตองประกอบดวยโปรแกรมยอย หรอเรยกวาฟงกชน (function) อยางนอย 1 ฟงกชน คอ ฟงกชน main( ) ซงมรปแบบดงน

ฟงกชน main( ) ประกอบดวย 3 สวนหลก คอ 1) สวนหวของฟงกชน ประกอบดวย ชนดขอมล void ชอฟงกชน main ตามดวยเครองหมาย ( และ ) ตามล าดบ 2) สวนการประกาศตวแปร ใชส าหรบประกาศตวแปรชนดตาง ๆ เพอเกบขอมลระหวางการประมวลผล 3) สวนค าสง ประกอบดวยค าสงทเกยวของกบการรบเขา การแสดงผลขอมลและค าสงประมวลผลอน ๆ

สวนประกาศตวแปรและสวนค าสงจะตองเขยนอยระหวางเครองหมาย { และ } เสมอ ทงสองสวนนใชส าหรบนยามการท างานของฟงกชน main() หรอในทนเปนการนยามการท างานของโปรแกรมนนเอง และค าสงทกค าสงในภาษาซจะตองปดทายดวยเครองหมาย ; เสมอ

ขนตอนการท างานของภาษาซ

main() { //สวนหวของฟงกชน การประกาศตวแปรทองถน; // สวนการประกาศตวแปร ค าสงตาง ๆ ; // สวนค าสง }

#include <stdio.h>

#include <conio.h>

main( )

{

int a;

printf(“Computer”);

getch( );

}

สวนหว

สวนประกาศตวแปร

สวนค าสง

ขนท 1 เขยนค าสง

.C

ขนท 2 คอมไพลและลงค

.OBJ

ขนท 3 น าไปใชงาน

.EXE

โครงสรางพนฐานของโปรแกรมภาษาซ



ขนตอนท 1 เขยนรายการค าสงของโปรแกรม (Write Source Code File) เปนการเขยนค าสงตาง ๆ ของภาษาซเพอด าเนนการกบขอมล โดยทค าสงดงกลาวนนอาจจะเปน

ค าสงเพอก าหนดคาใหกบขอมล เปรยบเทยบคาของขอมล รบขอมลเขา แสดงผลขอมลและอน ๆ โดยทค าสงตาง ๆ จะถกบนทกเกบไวในไฟลขอมลทมนามสกลเปน .C

ขนตอนท 2 คอมไพลและลงครหสโปรแกรม (Compile and Link) เปนขนตอนของการน าค าสงในรหสโปแกรมทเขยนดวยภาษาซมาแปลใหเปนภาษาทเครอง

คอมพวเตอรเขาใจ โดยแบงการท างานเปน 2 สวนคอ คอมไพล(Compile) คอ การน ารหสโปรแกรมทเขยนดวยภาษาซมาใหตวแปรภาษา (Compiler) ท า

การตรวจสอบ โดยตวแปรภาษาจะตรวจสอบค าสงตาง ๆ ทเขยนวาถกตองตามหลกไวยากรณของภาษาซหรอไม ถาพบขอผดพลาดจะตองแกไขใหถกตองแลวคอมไพลใหมจนกวาจะถกตอง ไฟลทคอมไพลผานตวแปรภาษาจะท าการสรางใหเปน Object file ซงมนามสกล .OBJ

ลงค(Link) คอ การน า Object file ทไดจากการคอมไพลของภาษาซมาท าการเชอมโยงเขาดวยกน ดวยตวเชอมโยงของภาษาซ(Linker) ซงผลจากการเชอมโยงนตวเชอมโยงจะสรางเปน Execution file ทมนามสกล .EXE ซงเปนไฟลทจะน าไปใชงานนนเอง

ขนตอนท 3 การน าโปรแกรมไปใชงาน (Execte Program) เปนขนตอนของการน า Execute file ทไดจากการคอมไพลโปรแกรมไปใชงาน

(กตชย ชวาสขถาวร. 2550 : 14)

ขนตอนการเขยนโปรแกรมภาษาซ



พนทส าหรบการพมพรหสโปรแกรม



โปรแกรมภาษาซอยางงาย ตวอยาง 1.1 โปรแกรมภาษาซทสนทสด

การแสดงผลลพธเบองตน ตวอยางท 1.2 โปรแกรมพมพขอความออกทางจอภาพ

ตวอยางท 1.3 โปรแกรมพมพหวรายงาน

ตวอยางท 1.4 โปรแกรมพมพจ านวนเตม

/* 1 */ //Program : First.c

/* 2 */ // แสดงการใชฟงกชน main() ในโปรแกรม /* 3 */

/* 4 */ main(){

/* 5 */ }

/*1*/ //Program : Output1.c

/*2*/ #include <stdio.h>

/*3*/ #include <conio.h>

/*4*/ int main(){ /*5*/ printf(“The first output from C.\n”);

/*6*/ getch();

/*7*/ return 0;

/*8*/ }

/ * 1 */ //Program : Output2.c

/ * 2 */ #include <stdio.h>

/ * 3 */ #include <conio.h>

/ * 4 */ int main(){

/* 5*/ printf(“\n--< Payroll Report >--”);

/* 6*/ printf(“\n 31/01/2009 \n”);

/* 7*/ getch();

/* 8*/ return 0;

/*9*/ }

/ * 1 */ //Program : Output3.c

/ * 2 */ #include <stdio.h>

/ * 3 */ #include <conio.h>

/ * 4 */ int main(){

/* 5*/ printf(“\nFirst value is %d.”,5);

/* 6*/ printf(“\nSecond value is %d.”,7);

/* 7*/ getch();

/* 8*/ return 0;

/*9*/ }



printf (“format”,variable);

ตวอยางท 1.5 โปรแกรมพมพจ านวนเตมหลายคาในบรรทดเดยวกน

การแสดงผลขอมลออกทางจอภาพ ในภาษา C ใชค าสง printf ค าสง printf ถอไดวาเปนค าสงพนฐานทสดในการแสดงผลขอมลทกชนดออกทางหนาจอ ไมวาจะเปน จ านวนเตม (int) ทศนยม (float) ขอความ (string) หรออกขระ(char) นอกจากนค าสงยงมความยดหยนสง โดยเราสามารถก าหนดหรอจดรปแบบการแสดงผลใหมระเบยบหรอเหมาะสมตามความตองการได

รปแบบค าสง printf

format ขอมลทตองการแสดงผลออกทางหนาจอ โดยขอมลนตองเขยนไวในเครองหมาย " " ขอมลทสามารถแสดงผลไดมอย 2 ประเภท คอ ขอความธรรมดา และ คาทเกบไวในตวแปร ซงถาเปนคาทเกบไวในตวแปรตองใสรหสควบคมรปแบบใหตรงกบชนดของ ขอมลทเกบไวในตวแปรนนดวย variable ซงเปนตวแปรหรอนพจนทตองการน าคาไปแสดงผลใหตรงกบรหสควบคมรปแบบทก าหนดไว

ตวอยางการใชค าสง printf แสดงผลขอความธรรมดาออกทางหนาจอ ดงน printf(“Hello Program C”); แสดงขอความ Hello Program C ออกทางจอภาพ printf(“I love UBU”); แสดงขอความ I love UBU ออกทางจอภาพ

/*1*/ //Program : Output4.c

/*2*/ // พมพจ านวนเตมหลายคาในบรรทดเดยวกน /*3*/

/*4*/ #include <stdio.h>

/*5*/ #include <conio.h>

/*6*/ int main(){ /*7*/ printf(“\nSum of %d and %d is %d.”,9,4,9+4);

/*8*/ printf(“\nDifference of %d and %d is %d.”,9,4,9-4);

/*9*/ printf(“\nMultiplication of %d by %d is %d.”,9,4,9*4);

/*10*/ printf(“\nDivision of %d by %d is %d.\n”,9,4,9/4);

/*11*/ getch();

/*12*/ return 0;

/*13*/ }

ค าสงแสดงผลออกทางจอภาพ



ค าสง printf() นอกจากจะใชแสดงผลขอความธรรมดาๆ แลว ยงสามารถจดรปแบบใหกบขอความไดอกดวย ซงชอเตมๆของ printf กคอ print formatted นนเอง

อารกวเมนต (Argrument) ของค าสงใดๆ คอสงทอยระหวาง ( และ ) ของค าสงนนๆ โดยอารกวเมนตอาจมไดมากกวาหนงตว ใช , (Comma) คนระหวางอารกวเมนตแตละตว

ค าสง printf() ทผานๆมา มเพยงอารกวเมนตเดยว นนคอขอความทตองการแสดงผลนนเอง แตค าสง printf() ในตวอยางดานบน มหลายอารกวเมนต เราจะท าความเขาใจความหมายของมนกน

ถาสงเกตด ๆ จะเหนวา ขอความในค าสง printf ดานบน "2 + 2 = " แสดงผลออกมาตามปกต มเพยง %d เทานน ทถกเปลยนไปเปน 4 แทน ค าสง printf จะน าอารกวเมนตดานหลง มาแทนท %d ในอารกวเมนตแรกตามล าดบ ทงน ตองใชใหถกประเภทดวย ซง %d ใชส าหรบ เลขจ านวนเตม (Integer) ฐานสบ หากเปนเลขทศนยมหรอเลขจ านวนจรง (Floating number) ตองใช %f แทน ซงประเภทตางๆ ดไดตามตารางขางลางน

Code Format Example

%c ตวอกษร หรอ อกขระ 1 ตว a

%d เลขจ านวนเตมฐานสบ 475

%e สญกรทางวทยาศาสตร (scientific notation) ใชตว e 4.7523e+2

%E สญกรทางวทยาศาสตร (scientific notation) ใชตว E 4.7523E+2

%f เลขทศนยม หรอจ านวนจรง 475.23

%g เปน %e หรอ %f ตามความเหมาะสม 475.23

%G เปน %E หรอ %f ตามความเหมาะสม 475.23

%o เลขจ านวนเตมฐานแปด 653

%x เลขจ านวนเตมฐานสบหก ใชตวอกษรตวเลก 1ab

%X เลขจ านวนเตมฐานสบหก ใชตวอกษรตวใหญ 1AB

%s ขอความ หรอสายอกขระ (ตวอกษรหลายตวเรยงตอกน) ABCD

%u เลขจ านวนเตมบวก และศนย (Unsigned integer) 385

%% เครองหมาย '%'

printf("2 + 2 = %d", 4);

printf("%d + %d = %d", 2, 3, 5);

2 + 2 = 4

2 + 3 = 5

โคด

ผลลพธ



Text Formatting #2

ผลลพธ

Characters: a

Decimals: 1977 6500000000

Preceding with blanks: 1977

Preceding with zeros: 0001977

Base number: 427 1ab 653

Floats: 3.14 +3e+00 3.141600E+00

123 in this text is a String not a number

ขอควรจ า ตวอกษร หรออกขระ 1 ตว (Character) ในภาษา C เราจะใชเครองหมาย ' (Single qoute) ครอม ชดตวอกษร หรอสายอกขระ (String) ในภาษา C เราจะใชเครองหมาย " (Double qoute) ครอม ตวเลข สามารถใชไดเลย ไมตองมตวครอม

เพมเตม

%7d หมายความวา แสดงเลขฐานสบโดยมความกวางอยางนอย 7 ตวอกษร หากเลขนนมจ านวนหลกนอยกวา 7 หลก โปรแกรมจะใสชองวางดานหนาเลขนนจนครบ 7 ตว %07d หมายความวา แสดงเลขฐานสบโดยมจ านวนหลกอยางนอย 7 หลก หากเลขนนมจ านวนหลกนอยกวา 7 หลก โปรแกรมจะใสเลขศนยดานหนาเลขนนจบครบ 7 หลก %+d หมายความวา ปกตแลวเลขจ านวนบวกจะไมมเครองหมายน าหนา ใชโคดนเพอสงใหแสดง %.2f หมายความวา แสดงเลขจ านวนจรง โดยแสดงต าแหนงทศนยมเพยง 2 หลก

หลกการดานบน สามารถใชพรอมกนไดดวย เชน %07.3f %+3d เปนตน

printf ("Characters: %c\n", 'a');

printf ("Decimals: %d %d\n", 1977, 6500000000);

printf ("Preceding with blanks: %7d \n", 1977);

printf ("Preceding with zeros: %07d \n", 1977);

printf ("Base number: %d %x %o\n", 427, 427, 427);

printf ("Floats: %4.2f %+.0e %E \n", 3.1416, 3.1416, 3.1416);

printf ("%s \n", "123 in this text is a String not a number");



แสดงผลใหเปนระเบยบดวยอกขระควบคมการแสดงผล

นอกจากนเรายงสามารถจดรปแบบการแสดงผลใหดเปนระเบยบมากขน อยางเชนขนบรรทดใหม หลงแสดงขอความหรอเวนระยะแทบระหวางขอความโดย ใชอกขระควบคมการแสดงผลรวมกบค าสง printf

อกขระควบคมการแสดงผล

ความหมาย

\n ขนบรรทดใหม (new line)

\t เวนชองวางเปนระยะ 1 แทบ (6 ตวอกษร) หรอ แทบแนวนอน (horizontal tab)

\r ก าหนดใหเคอรเซอรไปอยตนบรรทด (carriage return)

\f เวนชองวางเปนระยะ 1 หนาจอ หรอ ขนหนาใหม (form feed)

\b ถอยหลง 1 ชองตวอกษร(Backspace)

\\ พมพเครองหมาย \ (Literal backslash)

\" พมพเครองหมาย " (Double quote)

\' พมพเครองหมาย ' (Single quote)

\a สงเสยง Alert 1 ครง (bell)

\v แทบแนวตง (Vertical tab)

\? พมพเครองหมาย ? Question mark (used to escape trigraphs)

\nnn Character with octal value nnn

\xhh Character with hexadecimal value hh

การน าอกขระควบคมการแสดงผลมาใช เราตองเขยนอกขระควบคมการแสดงผลไวภายในเครองหมาย ” ” ดงตวอยาง

printf("Hello ... \n"); แสดงขอความ Hello ... แลวขนบรรทดใหม

printf("Hello...\nKanchanaburi\n"); แสดงขอความ Hello ...แลวขนบรรทดใหมพรอมกบแสดง ขอความ Kanchanaburi จากนนขนบรรทดใหมอกครง

printf("Num1 = %d\tNum2 = %f\n",x,z); แสดงขอความ Num1=45 ตามดวยการเวน ชองวาง 1 แทบ แลวตอดวยขอความ Num2 = 20.153



Comment

บางครง เราอาจตองการเขยนขอความอธบายการท างาน หรอค าสงตางๆ (Statement) ของโปรแกรมเพอใหคนอน หรอแมแตตวเราเองซงมาอานในภายหลง สามารถเขาใจไดงายและรวดเรวขน โดยขอความเหลาน เราไมตองการใหคอมพวเตอรประมวลผล จะท าอยางไร ?

เราเรยก ขอความทไมตองการใหคอมพวเตอรประมวลผลนวา คอมเมนท (Comment) มอยสองแบบ 1. คอมเมนทแบบบรรทดเดยวจบ (Single line comment) ขอความทตามหลงเครองหมาย // ในบรรทดนนทงบรรทด จะไมถกประมวลผล คอมพวเตอรจะเรมประมวลผลโคดใหมในบรรทดถดไป 2. คอมเมนทแบบหลายบรรทด (Multiple line comment) เรมตนดวยเครองหมาย /* และจบดวยเครองหมาย */ ขอความทอยระหวางเครองหมายทงสองน จะถอวาเปน Comment ทงหมด

// this is a comment and will not be shown in output. printf( "This isn\'t a comment" ); // this is a single line comment /* This is a multiple line comment. Comment #1 Comment #2 */

โคด

This isn't a comment ผลลพธ



ค าชแจง ปฏบตกจกรรมตามขนตอนการปฏบตงาน 1. ใหนกเรยนเปดเครองคอมพวเตอร แลวเขาโปรแกรมภาษาซ

2. คลก

3. คลก

4. คลก 5. เมอเปดหนาจอโปรแกรมภาษาซแลว ใหคลกเมน File New Source file 6. พมพชดค าสงของโปรแกรมตอไปน

7. เมอพมพชดค าสงเสรจ บนทกขอมลชอ work1 โดยคลก File Save ตกลง

8. กดปม ctrl + F9 เพอการคอมไพล 9. กดปม ctrl + F10 เพอการรนโปรแกรม

ใบงานท 1.1

#include <stdio.h>

#include <conio.h>

int main ( )

{

printf(" *\n");

printf(" ****\n");

printf(" ******\n");

printf(" *********\n");

getch( );

return 0;

}



ใบงานท 1.2 ค าสงแสดงผลลพธ 1

1. ใหนกเรยนเขยนโปรแกรมเพอแสดงผลขอความ (ตามทผเรยนก าหนด) จ านวน 3 บรรทดบนจอภาพ บนทกโปรแกรมในชอ MyFirst.c จากนนใหคอมไพล รนโปรแกรมและสงเกตผลลพธ

ขอความทตองการใหแสดงผลคอ 1. ............................................................................................................................................................. 2. .............................................................................................................................................................. 3................................................................................................................................................................ โปรแกรม .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. ผลลพธ .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................



2. ใหนกเรยนเขยนค าสงทไดจากการแกไขโปรแกรม MyFirst.c เพอใหขอความในผลลพธทงบรรทดทสองและบรรทดทสามเวนหางจากบรรทดกอนหนา 2 บรรทด โดยใชวธการทแตกตางกน 2 วธ วธท 1 .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. วธท 2 .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

3. ใหนกเรยนเขยนขอความระบความผดพลาด (error message) ทเกดขนจากการใชรปแบบค าสงท

ไมถกตองแตละอยางดงตอไปน แนะน า ใหนกเรยนแกไขโปรแกรม MyFirst.c เพอจงใจใหเกดขอผดพลาดดานลาง แลวสงเกต

ขอความระบ ขอผดพลาดจากการคอมไพลโปรแกรม 3.1 ไมใสเครองหมาย } .................................................................................................................................................................. 3.2 ไมใสเครองหมาย () หลง main .................................................................................................................................................................. 3.3 ไมใสเครองหมาย ; ตอทายค าสงใดค าสงหนง .................................................................................................................................................................. 3.4 ใสเครองหมาย ; ตอทายเครองหมาย () หลง main .................................................................................................................................................................. 3.5 ไมใสเครองหมาย “ กอนหรอหลงขอความในค าสง printf () ..................................................................................................................................................................



ใบงานท 1.3 ค าสงแสดงผลลพธ 2

1. ใหนกเรยนเขยนโปรแกรมเพอแสดงผลลพธเปนรปสามเหลยมทมความสง 8 แถว ดงรป * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * โปรแกรม .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................



2. ใหนกเรยนเขยนค าสงเพอพมพผลลพธจากนพจนตอไปน 2.1 28 * 42 .................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

2.2 65032 / 98 .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. 2.3 29541 + 35826 – 47 .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. 2.4 459 * 25 – 18 + 3 .................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

บทที่1 พื้นฐานโปรแกรมภาษาซี

Education

Transcript of บทที่1 พื้นฐานโปรแกรมภาษาซี