05 แผนงานวิจัยรวม-full

หมายเหต : ตวเอยงในวงเลบทกหนา หมายถงคาอธบายไมจาเปนตองระบไวในแผนงานวจย

สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) แบบ วช. 1ช

แบบเสนอแผนงานวจย (Research Program)

ประกอบการเสนอของบประมาณของสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

ประจาปงบประมาณ 2556

----------------------------------------------------------------------

ประเภททน ทนอดหนนการวจยปงบประมาณ 2556

ยนเสนอขอรบทนในกลมเรอง : เรงดวน

แผนงาน : แผนงานวจยใหม

หวขอยอย : สาขาการศกษา

ชอแผนงานวจย (ภาษาไทย) การพฒนานวตกรรมสรางสรรคการเรยนรสการมสวนรวมอนรกษ

ภมปญญาทองถน

(ภาษาองกฤษ) The development of innovative learning to conservative

participation of local wisdom.

ชอโครงการวจยภายใตแผนงานวจย

1. (ภาษาไทย) การพฒนาคลงความรบนเวบผานสงคมออนไลนเพอสรางองค

ความรภมปญญาทองถนจงหวดแพร

(ภาษาองกฤษ) The development of Knowledge Base by Social Media for

Constructivism Creation Phrae local Wisdom.

2. (ภาษาไทย) การพฒนาสอวดทศนเพอการเรยนรและสงเสรมการอนรกษ

ภมปญญาทองถนจงหวดอตรดตถ

(ภาษาองกฤษ) The development of educational video for support and

Reserving Uttaradit local wisdom.

3. (ภาษาไทย) การพฒนานกเรยนระดบประถมศกษาโดยใชรปแบบการสอนแบบ

บรณาการดวยหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเพอสงเสรมความฉลาด

ทางจตวญญาณ

(ภาษาองกฤษ) The development of elementary school students by using

the integration instructional model of sufficiency

economy to enhance spiritual quotient.

การกรอกรายละเอยดในแบบฟอรมน ตองดาเนนการใหครบถวนตามความเปนจรง หากตรวจสอบพบวามการปกปดหรอเปนเทจ วช.

ขอสงวนสทธทจะไมพจารณาสนบสนนและจะเปนผไมมสทธรบทน วช. เปนเวลา 3 ป

B1 - B3


-2-

4. (ภาษาไทย) การพฒนาแบบจาลองความเปนเลศของการเรยนรตลอดชวตในสงคม

พหวฒนธรรมศกษาในโรงเรยนประถมศกษาภาคเหนอตอนลาง

(ภาษาองกฤษ) The Development of Intellectual Model of Long-life

Learning in Educational Multi-cultural Society in Lower

North Region Primary School

ลกษณะแผนงานวจย

I ระบความสอดคลองของแผนงานวจยกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศตามแผน

พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559)

บทยทธศาสตรบทท 4 ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน

ซงกาหนดแนวทางการพฒนา ขอท 4 การสงเสรมการเรยนรตลอดชวต สรางโอกาสการเรยนร

อยางตอเนองใหคนทกกลมทกวยสามารถเขาถงแหลงเรยนรและองคความรทหลากหลาย ทงทเปน

วฒนธรรม ภมปญญา และองคความรใหม

II ระบความสอดคลองของแผนงานวจยกบนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต ฉบบท 8 (พ.ศ.

2555-2559) (กรณาระบความสอดคลองเพยง 1 ยทธศาสตร 1 กลยทธ และ 1 แผนงานวจย ทม

ความสอดคลองมากทสด โดยโปรดดรายละเอยดในผนวก 2)

ยทธศาสตรการวจยท 4 การสรางศกยภาพและความสามารถเพอการพฒนานวตกรรมและ

บคลากรทางการวจย

กลยทธการวจยท 1 พฒนาวทยาศาสตรเทคโนโลย และนวตกรรมสเชงพาณชยรวมทงองคความร

ใหมทางวทยาศาสตร สงคมศาสตรและการพฒนาองคความรใหมในวทยาการตางๆ

แผนงานวจยท 2 การวจยและพฒนานวตกรรม สงประดษฐและองคความร ใหมทางสงคมศาสตร

III ระบความสอดคลองของแผนงานวจยกบกลมเรองเรงดวน (โปรดระบรายละเอยดในผนวก 3)

กรอบการวจยชดท 2 เรองเรงดวน

ขอ 9 การปฏรปการศกษาและสรางสรรคการเรยนร

รอรายละเอยดจากสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต


-3-

IV ระบความสอดคลองของแผนงานวจยกบนโยบายรฐบาล

นโยบายเรงดวนทจะเรมดาเนนการในปแรก : เรงเพมรายไดจากการทองเทยวทงในและนอก

ประเทศ โดยประกาศใหป 2554-2555 เปนป “มหศจรรยไทยแลนด” และประชาสมพนธเชญชวน

นกทองเทยวตางชาตเขารวมเฉลมฉลองในพระราชพธมหามงคลทจะมขนในชวงป พ.ศ. 2554-2555

นโยบายระยะการบรหารราชการ 4 ป ของรฐบาล : นโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจย

และนวตกรรม เรงสรางนกวทยาศาสตร นกวจย และครวทยาศาสตรใหเพยงพอ สงเสรมสนบสนน

การวจยและพฒนา สงเสรมความรวมมอกบประเทศมสลม และองคกรอสลามระหวางประเทศ

รอรายละเอยดจากรฐบาลหลงการเลอกตง 3 กรกฎาคม 2554


-4-

สวน ก: องคประกอบในการจดทาแผนงานวจย

1. ผรบผดชอบและหนวยงาน ประกอบดวย (กรณเปนทนความรวมมอกบตางประเทศใหระบ

ผรบผดชอบทง “ฝายไทย” และ “ฝายตางประเทศ”)

1.1 หวหนาโครงการ

ชอ-สกล(ภาษาไทย) : รศ.ดร.สาราญ มแจง สดสวนทาวจย 20%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Assoc. Prof. Dr. Samran Mejang

หมายเลขบตรประชาชน : 3 1202 00505 34 7

1.2 ผรวมงานวจย

ชอ-สกล(ภาษาไทย) : รศ.ดร.เทยมจนทร พานชยผลนไชย สดสวนทาวจย 15%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Assoc. Prof. Dr. Tiamjan Panitchsonchai

หมายเลขบตรประชาชน :


ชอ-สกล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดเรก ธระภธร สดสวนทาวจย 8%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Asst. Prof. Dr. Direk Teeraputon



ชอ-สกล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.รจโรจน แกวอไร สดสวนทาวจย 8%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Asst. Prof. Dr. Rujroad Kaewurai



ชอ-สกล(ภาษาไทย) : ผศ.ดร.สรนภา กจเกอกล สดสวนทาวจย 8%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Asst. Prof. Dr. Sirinapa Kijkuakoon



ชอ-สกล(ภาษาไทย) : ดร.สายฝน วบลรงสรรค สดสวนทาวจย 8%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Asst. Prof. Dr. Saifon Wiboonrangsan



ชอ-สกล(ภาษาไทย) : ดร.ออมธจต แปนศร สดสวนทาวจย 8%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Asst. Prof. Dr. Omthajit Pansri




-5-

ชอ-สกล(ภาษาไทย) : ดร.ชานาญ ปาณาวงษ สดสวนทาวจย 8%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Asst. Prof. Dr. Chamnan Panawong



ชอ-สกล(ภาษาไทย) : นางสาววณชชา แมนยา สดสวนทาวจย 5%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Miss Wanitcha Manyum



ชอ-สกล(ภาษาไทย) : นางสาววลาวลย สมยาโรน สดสวนทาวจย 4%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Miss Wilawan Somyaron


1.11ผรวมงานวจย

ชอ-สกล(ภาษาไทย) : นางสาวชไมพร ศรสราช สดสวนทาวจย 4%

ชอ-สกล(ภาษาองกฤษ : Miss Chamaiporn Srisurach



ชอ-นามสกล (ภาษาไทย) : นายศรณย หมนเดช สดสวนทาวจย 4%

ชอ-นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Mr. Saranyu Moundet


2. ประเภทการวจย

การพฒนาทดลอง (experimental development)

3. สาขาวชาการและกลมวชาททาการวจย

สาขาการศกษา

4. คาสาคญ (keywords) ของแผนงานวจย

นวตกรรม หมายถง เทคนค วธการ สงประดษฐใหม ๆ ทยงไมเปนทยอมรบมากอน หรอพฒนา

ของเกาทมอยแลวใหทนสมยและมประสทธภาพยงขน

การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงคอนขางถาวรในพฤตกรรม อนเปนผลมาจากการฝกท

ไดรบการเสรมแรง

ความคดสรางสรรค หมายถง กระบวนการทางปญญาระดบสง ทใชกระบวนการทางความคด

หลาย ๆ อยางมารวมกน เพอสรางสรรคสงใหม หรอแกปญหาทมอยใหดขน โดยมอสรภาพทางความคด


-6-

การมสวนรวม หมายถง การเปดโอกาสใหประชาชนไมวาจะเปนบคคลหรอกลมบคคลเขามาม

สวนรวมในกจกรรมใดกจกรรมหนง ไมวาจะเปนทางตรงหรอทางออมในลกษณะของการรวมรบร รวมคด รวม

ทา ในสงทมผลกระทบตอตนเองหรอชมชน

อนรกษ หมายถง รกษาและใชใหเปนประโยชนมากทสดและนานทสด

ภมปญญาทองถน หมายถง ความรของชาวบานในทองถน ซงไดมาจากประสบการณ และ

ความเฉลยวฉลาดของชาวบาน รวมทงความรทสงสมมาแตบรรพบรษ สบทอดจากคนรนหนงไปสคนอกรนหนง

ระหวางการสบทอดมการปรบ ประยกตและเปลยนแปลง จนอาจเกดเปนความรใหมตามสภาพการณทางสงคม

วฒนธรรม และสงแวดลอม

5. ความสาคญและทมาของปญหา

จากการรวมตวของประเทศสมาชกในอาเซยน 10 ประเทศ ซงไทยเปน 1 ใน ภาคสมาชก ซง

มความรวมมอกนทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง วทยาศาสตร เทคโนโลยและการสอสาร

เหลาน ลวนเปนองคประกอบทสาคญในยคโลกาภวฒนทงสน ประเทศไทยเปนสงคมยอยสงคมหนงในสงคมท

ยอมไดรบผลกระทบทงทางตรงและทางออม ประชากรในประเทศจะตองสามารถทจะเรยนรทจะอยรวมในโลก

ใบนไดอยางชาญฉลาด ดวยกลไกของการศกษา

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทสบเอด พ.ศ. 2555-2559 ไดกาหนด

ทศทางและยทธศาสตรการพฒนาประเทศในระยะของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ถงแนวทางการเสรมรากฐาน

ของประเทศในดานตางๆ ใหเขมแขง ควบคไปกบการใหความสาคญกบการพฒนาคนและสงคมไทยใหม

คณภาพ กาวทนตอการเปลยนแปลง รวมทงการสรางโอกาสทางเศรษฐกจดวยฐานความร เทคโนโลยและ

นวตกรรม และความคดสรางสรรค นาไปสการพฒนาประเทศทมนคง และยงยน โดยไดกาหนด บทยทธศาสตร

บทท 4 ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ซงกาหนดแนวทางการพฒนา

ขอท 4 การสงเสรมการเรยนรตลอดชวต สรางโอกาสการเรยนรอยางตอเนองใหคนทกกลมทกวยสามารถเขาถง

แหลงเรยนรและองคความรทหลากหลาย ทงทเปนวฒนธรรม ภมปญญา และองคความรใหม โดยเนน

สนบสนนการสรางสงคมแหงการเรยนรและปจจยสนบสนนการเรยนรตลอดชวต เปนการ พฒนาองคความร

ของทองถนทงจากผร ปราชญชาวบาน และจดใหมการวจยเชงประจกษของชมชน การจดการองคความรใน

ชมชนอยางเปนระบบ ควบคกบการพฒนาทกษะดานภาษาและเทคโนโลยเพอการศกษาใหเออตอการเขาถง

แหลงเรยนรทหลากหลาย ตลอดจนเนอหาสาระทเหมาะสมกบการพฒนาการเรยนรดวยตนเอง

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เพอการศกษา พ.ศ. 2554-2556 ได

พฒนาขน เพอมงเนนแกไขจดออนทสาคญของการพฒนา ICT ของประเทศไทย โดยกาหนดวสยทศน ไววา

“ประเทศไทยเปนสงคมอดมปญญา (Smart Thailand) ดวย ICT” โดย “สงคมอดมปญญา” ในทน หมายถง

สงคมทมการพฒนาและใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอยางชาญฉลาด โดยใชแนวปฏบตของปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง ประชาชนทกระดบมความเฉลยวฉลาด (Smart) และรอบรสารสนเทศ (Information

Literacy) สามารถเขาถงและใชสารสนเทศอยางมคณธรรม จรยธรรม มวจารณญาณและรเทาทน กอใหเกด


-7-

ประโยชนแกตนเองและสงคม มการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารทมธรรมาภบาล

(Smart Governance) เพอสนบสนนการพฒนาสเศรษฐกจและสงคมฐานความรและนวตกรรมอยางยงยน

ความสาคญของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทมตอการจดการศกษา ทาใหทก

ภาคสวนไดตระหนกเปนวาระสาคญ ดงใน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 ไดระบหมวดทเกยวของกบการจดการศกษา

และเทคโนโลยเพอการศกษาไว คอ หมวดท 4 แนวการจดการศกษา เพอใหผเรยนทกคนสามารถเรยนรและ

พฒนาตนเองได โดยการจดกระบวนการเรยนร และการจดตงแหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบอยาง

พอเพยง และมประสทธภาพ และหมวดท 9 การพฒนาสอและเทคโนโลยทางการศกษา เพอการสงเสรมการ

เรยนรตลอดชวต การจดการศกษามคณภาพ มาตรา 65 ใหมการพฒนาบคลากรทงดานผผลต และผใช

เทคโนโลยเพอการศกษา เพอใหมความร ความสามารถ และทกษะในการผลต รวมทงการใชเทคโนโลยท

เหมาะสม มคณภาพ และประสทธภาพ มาตรา 66 ผเรยนมสทธไดรบการพฒนาขดความสามารถใน การใช

เทคโนโลยเพอการศกษาในโอกาสแรกททาได เพอใหมความร และทกษะเพยงพอทจะใชเทคโนโลยเพอ

การศกษาในการแสวงหาความร ดวยตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวตมาตรา 67 รฐตองสงเสรมใหมการวจย

และพฒนาการผลต และการพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา รวมทงการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผล

การใชเทคโนโลยเพอการศกษา เพอใหเกดการใชทคมคาและเหมาะสมกบกระบวนการเรยนรของคนไทย

แผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ.2552-2559) กลาวถงผลการพฒนา

การศกษาทผานมาวา “ในดานเทคโนโลยเพอการศกษา พบวา มปญหาการดาเนนงาน เนองมาจากการขาด

การพฒนาเนอหาผานสอทมคณภาพ รวมทงการเรยนการสอน และการพฒนาผสอน ครและนกเรยนนาความร

ดานเทคโนโลยเพอการศกษาไปใชในกระบวนการเรยนการสอนและการเรยนรดวยตนเองนอย” จงไดกาหนด

วตถประสงคของแผนการศกษาแหงชาตไวขอหนงคอ “เพอสรางสงคมไทยใหเปนสงคมคณธรรม ภมปญญา

และการเรยนร โดยมงพฒนาคนไทยเพอพฒนาสงคมไทยเปนสงคมแหงคณธรรม ภมปญหาและการเรยนร ม

การสรางองคความร นวตกรรมและเทคโนโลย ทรพยสนทางปญหาเพอการเรยนร นาไปสสงคมแหงการเรยนร

อยางยงยน มสขภาวะ ประชาชนอยรวมกนอยางสนตสขและเอออาทร”

สานกงานรบรองรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สม

ศ.) ซงเปนองคกรทมหนาทในการรบรอง มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ของสถานศกษา ไดกาหนด

ตวบงช ในการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554-2558) สาหรบสถานศกษาขนพนฐาน ในตวบงช

ท 3.1 ผเรยนคนควาหาความรจากการอานและใชเทคโนโลยสารสนเทศ ตวบงชท 6.2 กระบวนการจดการ

เรยนรของคร ไดกาหนดประเดนครสามารถจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพโดยเนนผเรยนเปนสาคญ

โดยใหมการประเมนการจดเตรยมและใชสอใหเหมาะสมกบกจกรรม นาภมปญญาทองถน เทคโนโลยท

เหมาะสมมาประยกตในการจดการเรยนการสอน ของครทกคน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงใหผเรยนเกดสมรรถนะ

สาคญ 5 ประการ โดยมสมรรถนะทเกยวกบการใชเทคโนโลย 1 สมรรถนะ คอ ความสามารถในการใช


-8-

เทคโนโลย เปนความสามารถ ในการเลอก และใชเทคโนโลยดานตาง ๆ และมทกษะกระบวนการทาง

เทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคม ในดานการเรยนร การสอสารการทางาน การแกปญหาอยาง

สรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรม

ความสาคญของนวตกรรมตอการพฒนาประเทศ โดยเมอเปรยบเทยบกบประเทศเพอนบาน

หรอประเทศทพฒนาแลวพบวา ขณะนการใชเทคโนโลยทคดคนเองในประเทศเพงเรมตน จงตองมการเรง

กระบวนการถายทอดเทคโนโลย และการสรางนวตกรรมใหเกดขนอยางรวดเรว โดยเฉพาะในดานการจดการ

ทรพยสนทางปญญา และการเสรมสรางความเขมแขงในชมชน การรกษาขนบธรรมเนยม ประเพณ การคงไวซง

ภมปญญาทองถน รวมถงการเผยแพรองคความร จะชวยใหประเทศชาตเขมแขง โดยสรางใหเกดกระบวนการม

สวนรวมระหวางประชาชนกบหนวยงานภาครฐ เพอขบเคลอนใหเกดนวตกรรมจานวนมากพอทจะสราง

มลคาเพมใหกบเศรษฐกจและสงคมของประเทศไดอยางรวดเรว

6. วตถประสงคหลกของแผนงานวจย

เพอพฒนานวตกรรมสรางสรรคการเรยนรสการมสวนรวมอนรกษภมปญญาทองถน

7. เปาหมายของผลผลต (output) และตวชวด

ผลผลต ตวชวดเชงปรมาณ

1) คลงความรบนเวบ ดวยคลปวดโอภมปญญาทองถนจงหวดแพร ภายใต Domain

http://www.phraewisdom.com

2) สอวดทศนภมปญญาทองถนจงหวดอตรดตถ

3) รปแบบการสอนแบบบรณาการดวยหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

4) แบบจาลองความเปนเลศของการเรยนรตลอดชวตในสงคมพหวฒนธรรม

ผลผลต ตวชวดเชงคณภาพ

1) คร และนกเรยน มการเรยนรและรจกอนรกษ ประเพณ ภมปญญาทองถน

2) คร และนกเรยน สามารถนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปรบใชในชวตประจาวน

3) คร และนกเรยน สามารถปรบใชแบบจาลองความเปนเลศของการเรยนรตลอดชวตใน

สงคมพหวฒนธรรม

8. เปาหมายของผลลพธ (outcome) และตวชวด

1) ประชาชน คร และนกเรยน มการเรยนรและรจกอนรกษ ประเพณ ภมปญญาทองถน

2) ประชาชน คร และนกเรยน สามารถนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปรบใชใน

ชวตประจาวน


-9-

3) ประชาชน คร และนกเรยน สามารถปรบใชแบบจาลองความเปนเลศของการเรยนร

ตลอดชวตในสงคมพหวฒนธรรม

9. ทฤษฎ สมมตฐาน และ/หรอ กรอบแนวความคดของแผนงานวจย

ความคดสรางสรรค

ความหมายของความคดสรางสรรค

ความคดสรางสรรคเปนสงทมอยในทกตวคน มากบางนอยบางแตกตางกนไป

สาหรบความหมายของความคดสรางสรรคนนไดมผใหความหมายไวหลายทศนะ เชนหนวยศกษานเทศน

กรมการฝกหดคร (2523) ไดใหคาจากดความไววา ความคดสรางสรรคเปนลกษณะการคดแบบอเนกนย

หรอความคดหลายทศหลายทางทนาไปสกระบวนการคดประดษฐสงแปลกใหม รวมทงการคดและการ

คนพบวธการแกปญหาใหมตลอดจนความสาเรจในดานการคดคนพบทฤษฎตาง ๆ อนกอใหเกดการ

เปลยนแปลงในทางสรางสรรคทเปนประโยชน ตอสงคม

อาร รงสนนท (2527) ใหความหมายความคดสรางสรรคไววา ความคดสรางสรรค

คอ ความคดจนตนาการประยกตทสามารถนาไปสสงประดษฐคดคนพบใหม ๆทางเทคโนโลย ซงเปน

ความคดในลกษณะทคนอนคาดไมถงหรอมองขาม เปนความคดหลากหลาย คดไดกวางไกลเนนทงปรมาณ

และคณภาพ อาจเกดจากการคดผสมผสานเชอมโยงระหวางความคดใหม ๆทแกปญหาและเอออานวย

ประโยชนตอตนเองและสงคม

Guilford (1959) กลาววา ความคดสรางสรรคเปนความสามารถทางสมอง เปน

ความสามารถทจะคดไดหลายทศหลายทาง หรอแบบอเนกนยและความคดสรางสรรคนประกอบดวยความ

คลองในการคด ความคดยดหยนและความคดทเปนของตนเองโดยเฉพาะ คนทมลกษณะดงกลาวจะตอง

เปนคนกลาคดไมกลวถกวพากษวจารณและมอสระในการคดดวย

Anderson (1970) ใหความหมายของความคดสรางสรรควา คอความสามารถ

ของบคคลในการคดแกปญหาดวยการคดอยางลกซงทนอกเหนอไปจากการคดอยางปกตธรรมดา เปน

ลกษณะภายในตวบคคลทสามารถจะคดไดหลายแงหลายมมผสมผสานจนไดผลตผลใหมทถกตองสมบรณ

กวา

จากนยามความหมายดงกลาวสามารถสรปไดวา ความคดสรางสรรคหมายถง

ความสามารถของบคคลในการคดหลายแงหลายมมทเรยนกวาความคดอเนกนย( Divergent Thinking) ซง

เกดจาการเชอมโยงสงทด ความสมพนธกนโดยมสงเราเปนตวกระตนทาใหเกดความคดแปลกใหมท

ตอเนองกนไป สามารถนาไปแกปญหาและประยกตใชสถานการณตาง ๆได

ทฤษฎความคดสรางสรรค

ทฤษฎความคดสรางสรรคของ Walls, Wallas ไดกลาวไววา ความคดสรางสรรคจาก

กระบวนการของการคดสงใหม ๆ โดยการลองผดลองถก (Trial and Error) ไดแบงขนตอนไว 4 ขนคอ


-10-

ขนท 1 ขนเตรยม (Preparation) เปนขนเตรยมขอมลตาง ๆ เชนขอมลเกยวกบ

การกระทา หรอแนวทางทถกตองหรอขอมลระบปญหา หรอขอมลทเปนความจรง ฯลฯ

ขนท 2 ขนความคดครกกรน หรอระยะฟกตว (Incubation) เปนขนตอนทอยใน

ความวนวาย ขอมลตาง ๆ ทงใหมและเกาสะเปะสะปะ ปราศจากความเปนระเบยบเรยบรอย ไมสามารถ

ขมวดความคดนน

ขนท 3 ขนความคดกระจางชด (illumination) เปนขนทความคดสบสนนนได

ผานการเรยบเรยงและเชอมโยงกบความสมพนธตาง ๆ เขาดวยกนใหมความกระจางชดและสามารถ

มองเหนภาพพจนมโนทศนของความคด

ขนท 4 ขนทดสอบความคดและพสจนใหเหนจรง (Verification) เปนขนทไดรบ

ความคด 3 ขนจากขางตน เพอพสจนวาเปนความคดทเปนจรงและถกตองหรอไม

(Davis (1983) ไดรวบรวมแนวคดเกยวกบความคดสรางสรรคของนกจตวทยาทไดกลาวถง

ทฤษฎของความคดสรางสรรค โดยแบงเปนกลมใหญ ๆได 4 กลม คอ

1. ทฤษฎความคดสรางสรรคเชงจตวเคราะห นกจตวทยาทางจตวเคราะหหลาย

คนเชน Freud และ Kris ไดเสนอแนวคดเกยวกบการเกดความคดสรางสรรควา ความคดสรางสรรคเปนผล

มาจากความขดแยงภายในจตใตสานกระหวางแรงขบทางเพศ (Libido) กบความรสกผดชอบทางสงคม

(Social Conscience) สวน Kubie และ Rugg ซงเปนนกจตวเคราะหแนวใหมกลาววาความคดสรางสรรค

นนเกดขนระหวางการรสตกบจตใตสานกซงอยในขอบเขตของจตสวนทเรยกวาจตกอนสานก

2. ทฤษฎความคดสรางสรรคเชงพฤตกรรมนยม นกจตวทยากลมนมแนวความคด

เกยวกบเรองความคดสรางสรรควาเปนพฤตกรรมทเกดการเรยนร โดยเนนทความสาคญของการเสรมแรง

การตอบสนองทถกตองกบสงเราเฉพาะหรอสถานการณ นอกจากนยงไดเนนความสมพนธทางปญญา คอ

การโยงความสมพนธจากสงเราหนงไปยงสงตาง ๆทาใหเกดความคดใหมหรอสงใหมเกดขน

3. ทฤษฎความคดสรางสรรคเชงมานษยนยม นกจตวทยาในกลมนมแนวคดวา

ความคดสรางสรรคเปนสงทมนษยมตดตวมาแตกาเนด ผทสามารถนาความคดสรางสรรคออกมาใชไดคอผท

มสจจการแหงตน คอ รจกตนเอง พอใจตนเองและใชตนเองเตมตามศกยภาพของตน มนษยจะสามารถ

แสดงความคดสรางสรรคของตนออกมาไดอยางเตมทนนขนอยกบการสรางสภาวะหรอบรรยากาศท

เอออานวย ไดกลาวถงบรรยากาศทสาคญในการสรางสรรควาประกอบดวยความปลอดภยในเชงจตวทยา

ความมนคงของจตใจ ความปราถนาทจะเลนกบความคดและการเปดกวางทจะรบประสบการณใหม

4. ทฤษฎ AUTA ทฤษนเปนรปแบบของการพฒนาความคดสรางสรรคใหเกดขน

ในตวบคคล โดยมแนวคดวาความคดสรางสรรคนนมอยในมนษยทกคนและสามารถพฒนาใหสงขนไดการ

พฒนาความคดสรางสรรคตามรปแบบ AUTA ประกอบดวย


-11-

4.1 การตระหนก (Awareness) คอ ตระหนกถงความสาคญของ

ความคดสรางสรรคทมตอตนเอง สงคม ทงในปจจบนและอนาคตและตระหนกถงความคดสรางสรรคทมอย

ในตนเองดวย

4.2 ความเขาใจ (Understanding) คอ มความรความเขาใจอยาง

ลกซงในเรองราวตาง ๆ ทเกยวของกบความคดสรางสรรค

4.3 เทคนควธ (Techniques) คอ การรเทคนควธในการพฒนา

ความคดสรางสรรคทงทเปนเทคนคสวนบคคลและเทคนคทเปนมาตรฐาน

4.4 การตระหนกในความจรงของสงตาง ๆ (Actualization) คอ

การรจกหรอตระหนกในตนเอง พอใจในตนเองและพยายามใชตนเองอยางเตมศกยภาพรวมทงการเปด

กวางรบประสบการณตาง ๆโดยมการปรบตวไดอยางเหมาะสม การตระหนกถงเพอนมนษยดวยกน การ

ผลตผลงานดวยตนเองและการมความคดทยดหยนเขากบทกรปแบบของชวต

จากทฤษฎความคดสรางสรรคดงกลาว จะเหนวาความคดสรางสรรคเปนทกษะท

มอยในบคคลทกคน และสามารถทจะพฒนาใหสงขนไดโดยอาศยกระบวนการเรยนรและการจด

กจกรรมการเรยนการสอนในบรรยากาศทเอออานวยอยางเปนระบบและตอเนอง

ลกษณะของความคดสรางสรรค

บรรพต พรประเสรฐ; 2538 ไดจาแนกองคประกอบของความคดสรางสรรความ

องคประกอบ 3 ดานคอ

1.ความคดคลองแคลว (Fluency)

2.ความคดยดหยน (Flexibility)

3.ความคดรเรม(Originality)

ความคดสรางสรรคมลกษณะทแบงออกไดเปน 3 ลกษณะไดแก

ลกษณะท 1 เปนกระบวนการคดสามารถแตกความคดเดมไปสความคดทแปลก

ใหมไมซากบใคร

ลกษณะท 2 เปนลกษณะของบคคลทมเอกลกษณเปนของตนเองเกดความรสก

พอใจและเชอมนในตนเอง และ

ลกษณะท 3 เปนผลงานทเกดจากความคดแปลกใหมทมประโยชนตอตนเองและ

ผอน โดยททกคนสามารถสรางสรรคได กบใหผอนยอมรบวามประโยชนเปนของแปลกใหม ตลอดจน

สามารถวดและประเมนผลของคณคาผลผลตได

กลฟอรด (Guilford) เสนอความคดวา ความสามารถทางสมองซงเกดจาการปฏบตตาม

เงอนไขขององคประกอบ 3 มต (Three Dimensional Model) ซงมรายละเอยดดงน


-12-

มตท 1 ดานเนอหา (Contents) หมายถงวตถ/ขอมลตาง ๆทรบรและใชเปนสอ

ใหเกดความคด มอย 5 ชนด คอ เนอหาทเปนรปภาพ (Figural contents) เนอหาทเปนเสยง (Auditory

contents) เนอหาทเปนสญลกษณ (Symbolic Contents) เนอหาทเปนภาษา (Semantic Contents)

และเนอหาทเปนพฤตกรรม (Behavior Contents)

มตท 2 ดานปฏบตการ (Operation)หมายถงวธการ/กระบวนการคดตาง ๆท

สรางขนมา ประกอบดวยความสามารถ 5 ชนด คอ การรบรและการเขาใจ(Cognition) การจา (Memory)

การคดแบบอเนกมย(Divergent thinking) และการประเมนคา(Evaluation)

มตท 3 ดานผลผลต (Products) หมายถงความสามารถทเกดขนจากการ

ผสมผสานมตดานเนอหาและดานปฏบตการเขาดวยกน เปนผลผลตทเกดจากการรบร วตถ/ขอมล แลวเกด

วธการคด/กระบวนการคด ซงทาใหเกดผลของการผสมผสานในรปแบบ 6 ชนด คอ หนวย (Units) จาพวก

(classes) ความสมพนธ (Relations) ระบบ (System) การแปลงรป (Transformation) และการประยกต

(Implication)

บคคลทมความคดสรางสรรค (Creative Person)

หมายถง ลกษณะพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกมา แมคนนอน (Mackinnon,

1960) ไดศกษาคณลกษณะของผทมความคดสรางสรรค พบวาผทมความคดสรางสรรคจะเปนผทตนตวอย

ตลอดเวลา มความสามารถในการใชสมาธ มความสามารถในการพนจวเคราะห ความคดถถวนเพอใชใน

การแกปญหาและมความสามารถในการสอบสวน คนหารายละเอยดเกยวกบเรองใดเรองหนงอยางละเอยด

กวางขวาง คณลกษณะอกประการหนงกคอ เปนผทเปดรบประสบการณตางๆ อยางไมหลกเลยง

(Openness to Experience) ชอบแสดงออกมามากกวาทจะเกบกดไว และยงกลาวเพมเตมวา สถาปนกท

มความคดสรางสรรคสงมกเปนคนทรบรสงตางๆ ไดดกวาสถาปนกทมความคดสรางสรรคตา กรสวอลด

(Griswald, 1966) ยงพบวาบคคลดงกลาวจะมองเหนลทางทจะแกปญหาไดดกวา เนองจากมความตงใจ

จรง มการรบรเรวและงาย และมแรงจงใจสง

ฟรอมม (Fromm, 1963) กลาวถงลกษณะของคนทมความคดสรางสรรคไวคอนขางละเอยด

ดงน

1. มความรสกทง ประหลายใจทพบเหนของใหมทนาทง (Capacity of be

puzzled) หรอประหลาดใจ สนใจสงทเกดขนใหม หรอของใหมๆ

2. มสมาธสง (Ability to Concentrate) การทจะสรางสงใดกได คดอะไรออกก

ตองไตรตรองในเรองนนเปนเวลานาน ผทสรางสรรคจาเปนจะตองมความสามารถทาจตใจใหเปนสมาธ

3. สามารถทจะยอมรบสงทไมแนนอนและเปนสงทเปนขอขดแยงและความตง

เครยดได (Ability to accept conflict and tension)

4. มความเตมใจทจะทาสงตางๆ ทเกดขนใหมทกวน (Wllingness to be born

everyday) คอ มความกลาหายและศรทธาทจะผจญตอสงแปลงใหมทกวน


-13-

บารอนและเวลซ (Baron and Welsh, 1952) พบวา คนทมความคดสรางสรรคนนชอบคด

อยางซบซอน และสนกตนเตนกบการคนควาสงตางๆ ตลอดเวลา

แกรสน (Garison, 1954) ไดอธบายถงลกษณะของผทมความคดสรางสรรคไวดงน

1. เปนคนทสนใจในปญหา ยอมรบความเปลยนแปลง ไมถอยหนปญหาทจะ

เกดขน แตกลาทจะเผชญปญหา กระตอรอรน ทจะแกไขปญหาตลอดจนหาทางปรบปรงเปลยนแปลง

พฒนาตนและงานอยเสมอ

2. เปนคนมความสนใจกวางขวาง ทนตอเหตการณรอบดานตองการการเอาใจใส

ในการศกษาหาความรจากแหลงตางๆ เพมเตมอยเสมอ พรอมทงยอมรบขอคดเหนจากขอเขยนทม

สาระประโยชน และนาขอมลเหลานนมาประกอบใชพจารณาปรบปรงพฒนางานของตน

3. เปนคนทชอบคดหาทางแกปญหาไดหลายๆ ทาง เตรยมทางเลอกสาหรบแกไข

ปญหาไวมากกวา 1 วธเสมอ ทงนเพอจะชวยใหมความคลองตวและประสบผลสาเรจมากขน เพราะการ

เตรยมทางแกไวหลายๆ ทางยอมสะดวกในการเลอกใชใหเหมาะสมกบสถานการณได และยงเปนการ

ประหยดเวลาและเพมกาลงใจในการแกไขปญหาดวย

4. เปนคนทมสขภาพรางกายสมบรณทงรางกายและจตใจ หรอสขภาพกายด

สขภาพจตกดนนเอง ทงนเพราะมการพกผอนหยอนใจอยางเพยงพอ และมความสนใจตอสงใหมทพบ และ

ยงเปนชางซกถามและจดจาไดด ทาใหสามารถนาขอมลทจดจามาใชประโยชนไดด จงทาใหงานดาเนนไปได

ดวยด

5. เปนคนทยอมรบและเชอในบรรยากาศและสภาพแวดลอมวามผลกระทบตอ

ความคดสรางสรรค ดงนน การจดบรรยากาศและสภาพแวดลอมวา มผลกระทบตอความคดสรางสรรค

ดงนน การจดบรรยากาศ สถานท สงแวดลอมทเหมาะสม จะสามารถขจดสงรบกวนและอปสรรค ทาใหการ

พฒนาการคดสรางสรรคเปนไปอยางมประสทธภาพ

ทอรแรนซ ไดสรปลกษณะของบคคลทมความคดสรางสรรคสง จากผลการศกษาของ

สเตนนและเฮนซ (Stein and Heinze, 1690) ซงไดศกษาบคลกภาพของเดกทมความคดสรางสรรคสง

โดยเปรยบเทยบกบเกณฑซงเปนแบบวดบคลกภาพ Minnesota Multiphasic Personality Inventory

(MMPI), Thematic Apperceprtion (TAT), แบบวดบคลกภาพของรอรชาจ (Rorschach) และอนๆ ซง

ไดสรปบคลกภาพทสาคญๆ ของบคคลทมความคดสรางสรรคสงไว 46 ประการ ดงน

1. มความสามารถในการตดสนใจ

2. มความเปนอสระในดานการคด

3. มอารมณออนไหวและเปนคนออนโยน

4. มความกลาทจะคดในสงทแปลงใหม

5. มแนวคดคอนขางซบซอน

6. มความคดเหนรนแรง

7. มความเชอมนในตนเองสง


-14-

8. มความพยายามทจะทางานยากๆ หรองานทตองแกปญหา

9. มความจาแมนยา

10. มความรสกไวตอสงสวยงาม

11. มความซอสตยและรกความเปนธรรม

12. มความเปนอสระในการตดสนใจ

13. มความตงใจจรง

14. มความสามารถในการหยงร

15. มกจะกลาหาญและชอบการผจญภย

16. มกจะใชเวลาใหเปนประโยชน

17. มกจะคาดคะเนหรอเดาเหตการณลวงหนา

18. มกจะชวยเหลอและใหความรแกผอน

19. มกจะตอตานในสงทไมเหนดวย

20. มกจะทาผดขอบงคบและกฎเกณฑ

21. มกจะวเคราะหวจารณสงทพบเหน

22. มกจะทางานผดพลาด

23. มกจะทาในสงแปลกๆ ใหมๆ

24. มกจะรกสนโดษ

25. มกจะเหนแกประโยชนของผอนมากกวาประโยชนของตนเอง

26. มกใหความสนใจกบทกสงทอยรอบตว

27. มกจะอยากรอยากเหน

28. มกจะยอมรบในสงทไมเปนระเบยบ

29. มกจะไมทาตามหรอเลยนแบบผอน

30. มกจะหมกมนในปญหา

31. มกจะดอดงและหวแขง

32. มกจะชางซกถาม

33. มกจะไมสนใจในสงเลกๆ นอยๆ

34. มกจะไมยอมรบความคดของผอนโดยงาย

35. มกจะกลาแสดงความคดเหนทไมตรงกบผอน

36. มกจะรกและเตมใจเสยง

37. มกจะไมเบอทจะทากจกรรม

38. มกจะไมชอบทาตวเดน

39. มกจะมความสามารถในการหยงร

40. มกจะพอใจในผลงานททาทาย


-15-

41. มกจะไมเคยเปนศตรของใคร

42. มกจะตอตานกฎระเบยบตางๆ ทไมถกตอง

43. มกจะวางเปาหมายใหกบชวตตนเอง

44. มกจะตอตานการกระทาทรนแรงตางๆ

45. มกจะจรงใจกบทกๆ คน

46. มกจะเลยงตนเองไดโดยทไมตองพงพาผอน

ผลผลตสรางสรรค (Creative Product)

ลกษณะของผลผลตนน โดยเนอแทเปนโครงสรางหรอรปแบบของความคดทได

แสดงกลมความหมายใหมออกมาเปนอสระตอความคดหรอสงของทผลตขน ซงเปนไปไดทงรปธรรมและ

นามธรรม

นวเวลล ชอว และซมปสน (Newell, show and Simpson, 1963) ไดพจารณาผลผลต

อนใดอนหนงทจดเปนผลผลตของความคดสรางสรรค โดยอาศยหลกเกณฑตอไปน

1. เปนผลผลตทแปลงใหมและมคาตอผคดสงคมและวฒนธรรม

2. เปนผลผลตทไมเปนไปตามปรากฎการณนยมในเชงทวามการคดดดแปลงหรอ

ยกเลกผลผลต หรอความคดทเคยยอมรบกนมากอน

3. เปนผลผลตซงไดรบจากการกระตนอยาสงและมนคง ดวยระยะยาวหรอความ

พยายามอยางสง

4. เปนผลผลตทไดจากการประมวลปญหา ซงคอนขางจะคลมเครอและไมแจมชด

สาหรบเรองคณภาพของผลผลตสรางสรรคนน เทเลอร (Tayler, 1964) ไดใหขอคด

เกยวกบความคดสรางสรรคของคนวาไมจาเปนตองเปนขนสงสดยอดหรอการคนควาประดษฐของใหม

ขนมาเสมอไป แตผลของความคดสรางสรรคอาจจะอยในขนใดขนหนงตอไปน โดยแบงผลผลตสรางสรรคไว

เปนขนๆ ดงน

1. การแสดงออกอยางอสระ ในขนนไมจาเปนตองอาศยความคดรเรมและทกษะ

ขนสงแตอยางใด เปนเพยงแตกลาแสดงออกอยางอสระ

2. ผลตงานออกมาโดยทงานนนอาศยบางประการ แตไมจาเปนตองเปนสงใหม

3. ขนสรางสรรคเปนขนทแสดงถงความคดใหมของบคคลไมไดลอกเลยนมาจาก

ใคร แมวางานนนอาจจะมคนอนคดเอาไวแลวกตาม

4. ขนคดประดษฐอยางสรางสรรค เปนขนทสามารถคดประดษฐสงใหมขน โดยไม

ซาแบบใคร

5. เปนขนการพฒนาผลงานในขนท 4 ใหมประสทธภาพมากขน


-16-

6. เปนขนความคดสรางสรรคสงสด สามารถคดสงทเปนนามธรรมขนสงได เชน

ชารลส ดารวน คดคนทฤษฎววฒนาการ ไอสไตน คดทฤษฎสมพนธภาพขน เปนตน

เทคนคการพฒนาความคดสรางสรรค

1. เทคนคความกลาทจะรเรม จากการวจยพบวา ความคดสรางสรรคตา สามารถ

ปลกฝงและสงเสรมใหเกดความคดสรางสรรคสงขนได ดวยการถามคาถาม และใหโอกาสไดคดคาตอบใน

สภาพแวดลอมทปลอดภย เปนทยอมรบของผอน สามารถพฒนาความคดสรางสรรคใหเกดขนได แมบคคล

ทมความคดวาตนเองไมมความคดสรางสรรคกสามารถสรางความคดสรางสรรคใหเกดขนดวยการฝกฝน

2. เทคนคการสรางความคดใหม เปนวธการหนงทใชการแกไขปญหา สมท

(Smith, 1958) ไดเสนอวธการสรางความคดใหม โดยการใหบคคลแจกแจงแนวทางทสามารถใชในการ

แกปญหาใดปญหาหนงมา 10 แนวทาง จากนนจงแบงแนวทางเหลานนออกเปนแนวทางยอยๆ ลงไปอก

โดยเหตผลทวาบคคลมกจะปฏเสธไมยอมรบความคดแรกหรอสงแรกผานเขามาในจตใจ แตจะพยายาม

บงคบใหจตใจแสดงทางเลอกอนๆ อก หลกการของสมธ มลกษณะเปนผสมผสานหรอการคดเลอกคาตอบ

หรอทางเลอกตางๆ แลวสรางขนเปนคาตอบหรอทางเลอกทดทสดในการแกปญหา

3. เทคนคการระดมพลงสมอง เปนเทคนควธหนงในการแกปญหาของออสบอรน

(Alex Osborn) จดมงหมายเพอสงเสรมใหบคคลมความคดหลายทาง คดไดคลองในชวงเวลาจากด โดย

การใหบคคลเปนกลมหรอรายบคคลกได จดรายการความคดตางๆ ทคดไดโดยๆ ไมคานงถงการประเมน

ความคด แตเนนปรมาณความคด คดใหไดมาก คดใหแปลง หลงจากไดรวบรวมความคดตางๆ แลว จงคอย

ประเมนเลอกเอาความคดทดทสดมาใชในการแกปญหาและจดลาดบทางเลอกหรอทางแกปญหารองๆ ไว

ดวย

หลกเกณฑในการระดมสมอง

3.1 ประวงการตดสนใจ

เมอบคคลเสนอความคดขนมา จะไมมการวพากษ วจารณ หรอตดสนความคด

ใดๆ ทงสน ไมวาจะเปนความคดทเหนวาด มคณภาพ หรออาจมประโยชนนอยกตาม การตดสนใจยงไม

กระทาในตอนเรมตนคด

3.2 อสระทางความคด

บคคลมอสระทจะคดหาคาตอบ หรอเสนอความคด ความคดยงแปลงแตกตางจาก

ผอนยงเปนความคดทด เพราะความคดแปลกแยกอาจนาไปสความคดรเรม

3.3 ปรมาณความคด

บคคลยงคดไดมาก ไดเรว ยงเปนทตองการสงเสรมและกระตนใหบคคลคดมากๆ

ไดยงด

3.4 การปรงแตงความคด


-17-

ความคดทไดเสนอไวทงหมด นามาประมวลกนแลวพจารณาตดสนจดลาดบ

ความสาคญของความคด โดยใชเกณฑกาหนดในเรองของเวลา บคคลงบประมาณ ประโยชน เปนตน

จากการทดลองใชวธระดมสมองของพานส และมโด ในการหาวธการแกปญหา

ปรากฏวา กลมทใชเทคนคระดมพลงสมอง มความคดแกปญหาไดมาก และไดผลกวากลมทออกความ

คดเหนเฉพาะความคดทดและเกยวเนองกนเทานน ซงสอดคลองกบผลการทดลองของทอรแรนซ ททาการ

ทดลองกบนสตระดบปรญญาโท จานวน 100 คน โดยใหนสตกลมท 1 อานบทความแลวหาทตขอบกพรอง

ของบทความ สวนนสตกลมท 2 อานแลวคดเพมเตม หลงจากนนใหนสตทง 2กลม คดหาวธการแกปญหา

จากบทเรยน ปรากฏวา นสตกลมท 2 มความคดเกยวกบปญหาและโครงงานทจะทาไดมากและกวางขวาง

กวากลมท 1

4. เทคนคอปมาอปไมยความเหมอน เปนวธการทกอรดอน (James Gordon) คด

ขนโดยใชหลกการคด 2 ประการ คอ “ทาสงทคนเคยใหเปนสงแปลกใหม” และ “ทาสงทแปลงใหมใหเปน

สงทคนเคย” กลาวคอ การคดจากสงทบคคลคนเคย รจก ไมรสงทแปลกใหม หรอยงไมคนเคย และใน

ทานองเดยวกน กอาจคดจากสงทแปลกใหมไมคนเคย ไมรสงธรรมดาหรอคนเคย ซงจากความคดลกษณะน

ทาใหนกคดสรางสรรคสามารถสรางสรรคผลงานทแปลกใหมไดมาก ตวอยางเชน “การคดเขมฉดยา” กเกด

ความคดจากการทถกยงกดและดดเลอดขนมา เปนตน

การคดจากสงทคนเคยไปสสงแปลกใหม และคดจากสงแปลกใหมไปสสงคนเคย

ทาไดโดยใชการเปรยบเทยบอปมาอปไมย จากรปลกษณะหรอหนาทของสงทคด

วธการนมกจะเนนการแสดงความคดและอารมณผสมผสาน เพอใหเกดการ

กระตนความคดสรางสรรคโดยการใชลกษณะความเหมอนหรอความคลายคลงของสงของ ซงการคด

ลกษณะเชนน ทาใหความคดเจรญงอกงาม บคคลสามารถเขาใจสงใหมๆ ไดโดยการเปรยบเทยบกบสงเกาท

เปนทรจกกนดแลว ตวอยางเชน สมยกอน เราเรยกรถไฟวา “มาเหลก” และพยายามอางถงสงทรจกอย

ตลอดเวลา เชน มกจะพดวา “คอนมหว” “โตะมขา” “ถนนมไหล” เปนตน

ตวอยาง วธการคดอปมาอปไมย “สหภาพแรงงาน”

ยอนกลบไปใน ค.ศ. 1930 สหภาพแรงงานเปรยบเทยบไดกบสาวสวยอาย 21 ป

เธอมรปรางหนาตาด บคลกชวนมอง และเธอมแรงดงดดใหคนเปนจานวนมากกวาปกตถง 40 ปอนด

ใบหนาเหยวยนและรปรางไมเอาไหนเลยแตปญหากคอ เธอยงคดเธออายเพยง 21 ปเทานน

วธการคดอปมาอปไมย จากลกษณะความเหมอนมดงน

1. เปรยบเทยบความเหมอนโดยตรง (Direct Analog) เปนเปรยบเทยบใน

รปลกษณะทเปนจรงทงความรและเทคโนโลยในสงทนามาพจารณา ตวอยางเชน Sir March Isumbard

Brunel สงเกตหนอนชนดหนงทขดรอยเปนทางยาวคลายๆ ทอตามตนไม ตวเขาเองกาลงคดสรางทอนาใต

ดนอย จงคดเปรยบเทยบทอนาใหญ และรงของหนอนมลกษณะคลายกน แตมวธการสรางรงของหนอนเปน

ทนาสงเกต เพราะมนมอวยวะทใชขดไชเขาไปในเนอเปนรปยาวคลายรงหนอนไดเหมอนกน การ

เปรยบเทยบลกษณะนทาใหเขาประดษฐเครองขดทอใตดนไดสาเรจ


-18-

2. การเปรยบเทยบความรสกของตนเอง (Personal Analog) การนาเอาสงของ

สถานการณเขามาเปนความรสกของตนเอง โดยทาใหตนเองเขามามบทบาทไปตามสถานการณนน อาจจะ

ทาใหตวเราสามารถหาทางแกปญหาได เชน นกเคม อาจคดเทยบตวเองเปนเหมอนโมเลกลของธาตชนด

หนงทพยายามทาปฎกรยาของธาตอน ฟาราเดยไดพยายามทาความเหมอนของตนเองใหเขาไปอยในใจ

กลางของสารนาไฟฟา เพอทจะทาใหเหนลกษณะของอะตอมไดโดยสรางภาพความคด หรอเคคคล

(Kekule) พยายามคดวาตนเองมความรสกเหมอนงทกาลงกนหางตนเอง ขณะทเขากาลงคดถงลกษณะ

โมเลกลของเบนซงรง ซงมความนาจะเปนมากกวาโมเลกลของคารบอนทมอะตอมจบกนเปนลกโซเปนตน

3. การเปรยบเทยบกบสญลกษณ (Symbolic Analog) เปนการเปรยบเทยบสง

ตางๆ หรอปญหาหรอสถานการณใหเปนไปในลกษณะของสญลกษณ ซงอาจเปนการใชภาษาแตงเปนโคลง

ฉนทกาพยกลอน หรอ ขอความบรรยายแสดงออกซงความมสนทรยภาพ การใชสญลกษณในการ

เปรยบเทยบมกจะไดความคดทฉบพลนทนท และไดภาพพจนชดเจน

4. การเปรยบเทยบโดยใชความคดฝน (Fantastic Analog) ทกคนมความ

ปรารถนาหรอความใฝฝนในบางสงบางอยางซอนเรนอยภายในใจเสมอ บางครงความคดฝนนนอาจ

ถายทอดออกมาเปนสงประดษฐทมคณคา ในบางครงความคดฝนอาจนาไปสวธการแกปญหาทแทจรงได

โดยเราไมพะวงวาความคดนนจะตองเปนจรงเสมอไป

การใชกระบวนการอปมาอปไมย เพอเสรมสรางพลงทางความคดสรางสรรค

จาเปนจะตองมการฝกเปรยบเทยบความคดเปรยบเทยบ เพอนาสงทแปลงใหมเขาสแนวความคดในการ

แกไขปญหา หรอสรางสรรคผลงานทมนษยตองการเพอการดารงชวตทดขน

ขนตอนการฝกการคดเปรยบเทยบอปมาอปไมย

ขนท 1 นาเขาสแนวคด เปรยบเทยบสงทกาหนดใหวาเหมอนอะไร เชน

คาถาม ทเหลาดนสอเหมอนกบอะไร

คาตอบ รถตดหญา เครองบด ปลาหมก กวาน สมอเรอ

ขนท 2 เปรยบเทยบโดยตรงเปรยบเทยบ ไดวาเหมอนอยางไร เชน

รถตดหญาเหมอนทเหลาดนสออยางไร

ขนท 3 เปรยบเทยบกบความรสกของตนเองใชความรสกตนเอง เชน

ถาเปนตนหญาทานจะรสกอยางไร

ขนท 4 เปรยบเทยบวาเหมอนอยางหนง แตไมเหมอนกบอกสงหนง เชน

หยดนาฝนเหมอนนาตา แตไมเหมอนเมฆ เปนตน

5. เทคนคการคดอยางมประสทธภาพ การคดอยางมประสทธภาพเพอสการ

พฒนาความคดสรางสรรคเปนความคดของ เอดเวด เดอ โบโน (Edward De Bono) นกจตวทยาและ

ศาสตราจารยทางเภสชแหงมหาวทยาลยแคมบรดจ ประเทศองกฤษ ไดเสนอกระบวนการคดไว 7 ขนตอน

ปรากฎวา เปนทนยมใชแพรหลายและใหไดผลด เดอโบโน ยงไดกลาวไววา การคดอยางสรางสรรคนนเกด


-19-

จากการคดแกปญหาในชวตประจาวน โดยใชเครองฝกคด 7 ขน กจะเพมประสทธภาพการคดอยาง

สรางสรรคของบคคลได และเดอ โบโน ยงไดจดใหมการคดอยางสราง

ขนท 1 ใหสนใจทงดานบวกและดานลบ หรอเรยกยอๆ วา PMI ขนแรกนใหเรม

คด มองสงตางๆ ใหกวางขวาง โดยไมจากดเฉพาะสงใดสงหนงกอน ตวอยางเชน ใหทานมองดรอบๆ หองท

นงอยแลวบอกวา มอะไรบางทมสแดง เสรจแลวใหหลบตาแลวถามตนเองวา มอะไรบางทเปนสเขยว แลว

ลมมองดรอบๆ อกครงหนง จะพบวาบคคลจะตอบสงทเปนสเขยวไดนอยมาก ทงนเพราะบคคลไดรบคาสง

แรกใหดสแดงจงไมสนใจสงเกตสอนๆ ซงเขากลาววาเปนการคดทไมรอบคอบ และไมกวางขวาง จงไดเสนอ

เทคนค PMI โดยการตงเปนปญหาหรอคาถามขนมา ตวอยางเชน ในการอภปรายถกเถยงเรองของการ

ออกแบบสรางรถประจาทางขนใหม โดยมผเสนอวาควรออกแบบชนดทไมตองมทนงเลย โดยผโดยสารไหน

กได ทานมความคดเหนตอขอเสนอดงกลาวอยางไรและทาไม

การฝกความคดแบบ PMI คอ พยายามคดและเขยนรายการทเปนรายการทเปน

ทงสวนทด และสวนทไมดของขอเสนอใหมากทสดเทาทจะมากได รวมทงขอคดทเปนกลางๆ แตนาสนใจจะ

พบวาจะไดทงขอดและขอไมดหลายขออยางนอยอาจคดได 8 – 10 ขอ ในชอง 3- 4 นาท

จดมงหมายของการฝกคด PMI กเพอใหบคคลเปนคนใจกวางในการคด มากกวาท

จะคดแบบเฉพาะเจาะจง หรอตดอยกบแนวคดทเปนอคตขงตน หรอกลาวอกอยางหนงวา การฝก PMI เปน

การขยายความตงใจ ความสนใจใหกวางขวางยงขน ปองกนไมใหบคคลยดมนในสงหนงสงใด โดยไมคดถง

สงอนๆ

ขนท 2 ใหพจารณาองคประกอบทงหมด (Considering all factors) หรอเรยก

ยอเรยกวา CAF ในขนนมจดมงหมายใหแนใจวาไดคดถงทกๆ สง คดถงทกๆ ดานทเหนวา สาคญทจะชวย

ในการตดสนใจ ตวอยาง เชน ถา จะซอบานใหมสกหลงหนง การคด CAF กดวยการตงคาถามกบ

องคประกอบทเกยวของกบบาน เปนตนวา ขนาดของบาน ราคาทศทาง บรเวณทาเลทตง การระบายนา

เปนตน ซงคงไมมองเฉพาะความสวยงามมหลายหองสสนถกใจเพยงเทานน

ขนท 3 การพจารณาถงสงทจะเกดขนตามมา และลาดบทจะเกดขน

(Consequences and sequel) หรอเรยกวา C&S ทาใหเหนแนวทางความเปนไปไดหลายๆ ทาง หรอ

หลายแงมม กระบวนการนจะชวยในการตดสนใจวาทางใดดทสดเทคนคทเดอ โบโน ใชนนกคอ จนตนาการ

ถงผลทจะเกดขนในอนาคต 4 ระยะ คอ ระยะทนททนใดหลงกระทา ระยะสน ระยะยาว คอตงแต 25 ปขน

ไป ตวอยางเชน คาถามวา “อะไรจะเกดขนถาเราใชนามนหมดแลว” อะไรจะเกดขน ถาเราใชเครองจกร

แทน แรงงานมนษยในโรงงานทงหมด จงจนตนาการถงสงทเกดมาตามลาดบ การฝก C&S จะเกดทกษณะ

นาไปประยกตวธการตดสนใจในชวตได

ขนท 4 คดถงจดมงหมาย จดมงหมายปลายทาง หรอวตถประสงค เรยกยอๆ วา

AGO คอวธการทจะใหคดดขน คอ การฝกปฏบตเขยนรายการเหตผลใหมากกวาการกระทาสงใดสงหนง

โดยเฉพาะ ตวอยางเชน ในการเลนเทนนส ชายผหนงมกแพเสมอ เพราะเขาพยายาทตลกตบอยเสมอ ทาให

ลกตดตาขายประจา แมวาเขาจะคดถง “การชนะ” เปนจดมงหมายปลายทางกตาม แตเขากลบทาใจใน


-20-

จดหมายหนง คอ ปรารถนาทจะตลกอยางวเศษหรอใหมองดวา “เกง” ในการตลกตบเปนตน การท

จดมงหมายอนเขามาแทรก จงไมสามารถถงจดมงหมายเดม คอ การชนะในการเลนเทนนสได เปนตน

ขนท 5 สงสาคญเปนอนดบแรก (First important priority) หรอเรยกยอๆ วา

PIP เปนการชวยใหบคคลประเมนทางเลอกทมอยหลายทาง แลวตดสนใจเลอกทางทดทสด เชน การ

ตดสนใจซอของบางอยาง เรากคงคานงถงความจาเปนทสดเปนอนดบแรกจงตดสนใจเปนตน สวนใหญ

คนเรามกจะตดสนใจทาอะไรจากความรสก ซงไมใชความคด

ขนท 6 ทางเลอก ทางทอาจเปนไปได หรอการเลอก เรยกยอวา APC ชวยคนหา

ทางเลอกทเปนไปได เชน ในการคดคนการทาหลอดไฟฟาของเอดสน แสดงใหเหนทางเลอกหลายๆ ทาง

คอ เขาพยายามใชวสด แปลกๆ ไปกวาทคนอนเคยคดวาสามารถทาไสหลอดไฟฟาไดนบพนๆ ชนด รวมทง

จกไมคอรก เชอกสายเบด จนในทสดประสบความสาเรจจากเสนใยคารบอน เปนตน

ขนท 7 ความคดเหนจากดานอนๆ หรอเรยกวา OPV เปนการมองความคดจาก

ภายนอก หรอทาเสมอนวาคนภายนอกคดอยางไรตอนนๆ หรอมองปญหาในแงของคนอน หรอเปนการมอง

ปญหาโดย “เอาใจเขามาใสใจเรา” ซงจะชวยใหมองปญหาและแกปญหาตางๆ ไดดขน ตวอยางเชน

เจาของรถยนตไปซอวทยตดรถยนตเครองใหม ซงผขายแนะนาวาดทสด เหมาะสมทสด แตเมอนามาตดตง

จรงๆ แลว มไดมคณภาพดกวาเดม เจาของรถยนตโมโหแลวและไปทวงเงนคน แตเขาลองสมมตวา ถาเขา

เปนคนขายวทย เขาจะพบวา ในวนหนงๆ ของคนขายตองปญหาเกยวกบคณภาพของวทยเปนจานวนมาก

ราย ซงอาจผดพลาดได ดงนนเขาจงเปลยนใจ โดยนาเครองไปแลกเครองใหมทมคณภาพดกวาซงผขายก

ไมไดคดเงนเพม กเปนการแกปญหาทด

หากไดลองคดอยางมประสทธภาพ 7 ขน คดถงทกๆ ดาน มองปญหาใหครองคลม

คดถงผลทจะเกดตามมา ยดจดประสงคปลายทางไวใหมน วาอะไรเปนสงทสาคญอนดบหนง คดถง

ทางเลอกทจะเปนไปได อะไรทคนอนเขาคด แลวคงชวยในการคดมประสทธภาพและเกดความคด

สรางสรรคได

การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาความคดสรางสรรค

เทตนคการจดการเรยนการสอนเพอสงเสรมพฒนาการความคดสรางสรรคนน คร

ควรทจะนาเทคนควธการตาง ๆมากระตนใหเกดนสยและเจตคตในทางสรางสรรคแกผเรยน ดวยการหา

แนวทางทจะสงเสรมความคดใหแกผเรยนได

Davis (1983) ไดรวบรวมแนวความคดของนกจตวทยาและนกการศกษาท

กลาวถงเทคนคในการพฒนาความคดสรางสรรคทเปนมาตรฐาน เพอใชในการฝกฝนบคคลทวไปใหผทม

ความคดสรางสรรคสงขน เทคนคเหลานไดแก

1. การระดมพลงสมอง (Brainstorming) โดย Alex Csborn เปนผทคดเทคนคน

ขน โดยหลกการสาคญของการระดมพลงสมองคอ การใหโอกาสคดอยางอสระทสดโดยเลอนการประเมน

ความคดออกไปไมมการวพากษวจารณในระหวางทมการคดการวจารณหรอการประเมนผลใด ๆกตามท


-21-

เกดขนระหวางการคด จะเปนสงขดขวางความคดสรางสรรค จดประสงคของการระดมพลงสมองกเพอจะ

นาไปสการทสามารถแกปญหาได

2. Attribute Listing ผสรางเทคนคนคอ Robert Crawford เทคนคนมลกษณะ

เปนการสรางแนวคดใหมโดยอาศยแนวคดเดม วธการใชแบงเปน 2 ลกษณะคอ

2.1Attribute modifying คอการปรบเปลยนลกษณะบางประการของ

แนวคดหรอผลงานเดม เชน ในการตกแตงหองทางานอาจกระทาโดยแยกแยะองคประกอบของหองนน

ออกเปนสวน ๆเชน ส พน ผนงหอง แลวปรบเปลยนแตละสวนเมอนามารวมกนกจะไดรปแบบของหองใน

แนวใหมเกดขนมากมาย

2.2 Attribute transferring คอการถายโยงลกษณะบางประการจาก

สถานการณหนงมาใชกบอกสถานการณหนง เชน การถายโยงลกษณะงาน คารนวลมาใชเปนแนวคดในการ

จดงานปใหมของโรงเรยน เปนตน

3. Morphological Synthesis เปนเทคนคทใชในการสรางความคดสราง

ความคดใหม ๆ โดยวธแยกแยะองคประกอบของความคดหรอปญหาใหองคประกอบหนงอยบนแกนตงของ

ตารางซงเรยกวาตาราง Matrix และอกองคประกอบหนงอยบนแกนนอน เมอองคประกอบบนแกนตงมา

สมพนธกบองคประกอบบนแกนนอนในชวงตารางกจะเกดความคดใหมขน

4. Idea Checklist เปนเทคนคทใชในการคนหาความคดหรอแนวทางในการ

แกปญหาตาง ๆทเกดขนไดอยางรวดเรว โดยอาศยรายการตรวจสอบความคดทมผทาไวแลว

5. Synectics Methods คดคนขนโดย William J.J.Cordon โดยการสราง

ความคนเคยทแปลกใหมและความแปลกใหมทเปนทคนเคยจากนนจงสรปเปนแนวคดใหมกระบวนการของ

การคดเปน Cordon นม 4 ประการ คอ

5.1การสรางจนตนาการขนในจตใจของเราหรอการพจารณาความคดใหม

5.2การประยกตเอาความรในสาขาวชาหรอเรองใดเรองหนงมาแกปญหา

ทเกดขน

5.3การประยกตใชการเปรยบเทยบหรออปมาในการแกปญหา

5.4การประยกตเอาความคดใด ๆกตามทเกดจากจนตนาการมาใช

แกปญหา

จากแนวคดเกยวกบการนาเทคนคการสอนเพอชวยใหเกดพฒนาความคด

สรางสรรค ชใหเหนวาความคดสรางสรรคนนสามารถสอนกนได แตอยางไรกตามความคดสรางสรรคจะ

เกดขนไดกตองมภาวะทเปนอสระสาหรบการคด ดงท Rogers (1970) กลาววา ภาวะทสงเสรมใหบคคล

กลาคดอยางสรางสรรค ไดแก ภาวะทบคคลรสกวาตนเองมความปลอดภยทางจต มคาไดรบการยอมรบ

รวมทงภาวะทมเสรภาพในการแสดงออกโดยไมถกวพากษวจารณหรอถกประเมน

พฒนาการของความคดสรางสรรค


-22-

ลกษณะพฒนาการทางความคดสรางสรรคของเดกจะมแบบแผนทแตกตางกนไป

จากพฒนาการดานตาง ๆซงสามารถพฒนาไดมากกวาวยผใหญ และจากแนวคดทวาความคดสรางสรรค

สงเสรมใหพฒนาได จงจาเปนอยางยงทจะตองศกษาถงพฒนาการทางความคดสรางสรรค เพอเปนแนวทาง

ในการเสรมสรางความคดสรางสรรคของเดกใหเจรญตอเนองถงวยผใหญตอไป Torrance (1962) ไดสรป

ลกษณะพฒนาการความคดสรางสรรคจาการศกษาของ Ligon ไวดงน

เดกวยทารก – วยกอนเรยน (อาย 0 – 6 ป)

ในชวงอาย 0 – 2 ป เดกเรมพฒนาการจนตนาการ ในชวงขวบแรกเดกตองการร

เรองตาง ๆพยายามเลยนแบบเสยงและจงหวะ เมออาย 2 ขวบเดกตองการใหมอะไรพเศษเกดขน เดก

กระตอรอรนทจะไดสมผส ชม และดทกสงทกอยาง เดกมความอยากรอยากเหน แตวธการแสดงออกนน

ขนอยกบลกษณะเฉพาะของเดกแตละคน

อาย 2 – 4 ป เดกเรยนรเกยวกบโลกโดยประสบการณตรงและกระทาสงนนซา ๆ

โดยการเลนทใชจนตนาการ เดกตนตวกบสงแปลกใหมตามธรรมชาต ชวงความสนใจของเดกจะสน โดย

เปลยนจากการเลนอยางหนงไปอกอยางหนงเสมอ เดกเรมพฒนาความรสกเปนตวของตวเอง เดกวยนมก

ทาในสงทเกนความสามารถของตนเอง ทาใหเกดความรสกโกรธและคบของใจ

อาย 4 – 6 ป เดกเรมสนกสนานกบการวางแผน การเลน การทางาน เดกเรยนร

บทบาทของผใหญโดยการเลนสมมต มความอยากรอยากเหนสงทเปนจรงและถกตอง เดกสามารถเชอมโยง

เหตการณตาง ๆแมวาจะไมเขาใจเหตผลนกเดกทดลองเลนบทบาทตาง ๆโดยใชจนตนาการของเดกเอง

ลกษณะความคดสรางสรรคของเดกวยนคอนขางจะเปนธรรมชาตทปรากฏชด

เดกวยเรยน (อายระหวาง 6 – 12 ป)

อาย 6 – 8 ป จนตนาการสรางสรรคของเดกเปลยนไปสความเปนจรงมากขน เขา

พยายามทจะบรรยายออกมาแมในขณะทเขาเลน เดกวยนรกการเรยนรมากดงนนการจดประสบการณททา

ทายและสนกสนานใหเดกวยนยอมพฒนาความอยากรอยากเหนใหแกเดก

อาย 8 – 10 ป เดกใชทกษะหลายดานในการสรางสรรคและสามารถคนพบวธท

จะใชความสามารถเฉพาะตวของเขาสรางสรรค เดกมกจะเปรยบเทยบตนเองกบคนทนายกยองซงสามารถ

เอาชนะอปสรรคไดความสามารถในการถามและความอยากรอยากเหนของเดกเพมยงขน

อาย 10 – 12 ป เดกชอบการสารวจคนควา เดกผหญงชอบอานหนงสอและเลน

สมมต เดกชายชอบเรยนจากประสบการณตรง ชวงเวลาของความสนใจจะนานขนความสามารถทางศลปะ

และดนตรจะพฒนาไดเรว เดกจะชอบทดลองทกสงทกอยางเพอประสบการณแตมกขาดความมนใจใน

ผลงานของตนเองเดกวยนจะมความคดสรางสรรคบางชวง ซงอาจเปนผลจากการเขาสระบบโรงเรยน

เดกตองทาตามกฎเกณฑทสงคมกาหนดขาดโอกาสแสดงความคดเหน (Torrance,1968)

การเรยนร

ความหมายของการเรยนร

นกจตวทยาหลายทานใหความหมายของการเรยนรไว เชน


-23-

คมเบล ( Kimble , 1964 ) "การเรยนร เปนการเปลยนแปลงคอนขางถาวรใน

พฤตกรรม อนเปนผลมาจากการฝกทไดรบการเสรมแรง"

ฮลการด และ เบาเวอร (Hilgard & Bower, 1981) "การเรยนร เปนกระบวนการ

เปลยนแปลงพฤตกรรม อนเปนผลมาจากประสบการณและการฝก ทงนไมรวมถงการเปลยนแปลงของ

พฤตกรรมทเกดจากการตอบสนองตามสญชาตญาณ ฤทธของยา หรอสารเคม หรอปฏกรยาสะทอนตาม

ธรรมชาตของมนษย "

คอนบาค ( Cronbach ) "การเรยนร เปนการแสดงใหเหนถงพฤตกรรมทมการ

เปลยนแปลง อนเปนผลเนองมาจากประสบการณทแตละบคคลประสบมา "

พจนานกรมของเวบสเตอร (Webster 's Third New International

Dictionary) "การเรยนร คอ กระบวนการเพมพนและปรงแตงระบบความร ทกษะ นสย หรอการแสดงออก

ตางๆ อนมผลมาจากสงกระตนอนทรยโดยผานประสบการณ การปฏบต หรอการฝกฝน"

ประดนนท อปรมย (2540, ชดวชาพนฐานการศกษา(มนษยกบการเรยนร) :

นนทบร, พมพครงท 15, หนา 121) การเรยนรคอการเปลยนแปลงของบคคลอนมผลเนองมาจากการไดรบ

ประสบการณ โดยการเปลยนแปลงนนเปนเหตทาใหบคคลเผชญสถานการณเดมแตกตางไปจากเดม

ประสบการณทกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมหมายถงทงประสบการณทางตรงและประสบการณ

ทางออม

ประสบการณทางตรง คอ ประสบการณทบคคลไดพบหรอสมผสดวยตนเอง เชน เดกเลกๆ ท

ยงไมเคยรจกหรอเรยนรคาวา “รอน” เวลาทคลานเขาไปใกลกานารอน แลวผใหญบอกวารอน และหามคลาน

เขาไปหา เดกยอมไมเขาใจและคงคลานเขาไปหาอยอก จนกวาจะไดใชมอหรออวยวะสวนใดสวนหนงของ

รางกายไปสมผสกานารอน จงจะรวากานาทวารอนนนเปนอยางไร ตอไป เมอเขาเหนกานาอกแลวผใหญบอก

วากานานนรอนเขาจะไมคลานเขาไปจบกานานน เพราะเกดการเรยนรคาวารอนทผใหญบอกแลว เชนนกลาว

ไดวา ประสบการณ ตรงมผลทาใหเกดการเรยนรเพราะมการเปลยนแปลงททาใหเผชญกบสถานการณเดม

แตกตางไปจากเดม ในการมประสบการณตรงบางอยางอาจทาใหบคคลมการเปลยนแปลงพฤตกรรม แตไมถอ

วาเปนการเรยนร ไดแก

1. พฤตกรรมทเปลยนแปลงเนองจากฤทธยา หรอสงเสพตดบางอยาง

2. พฤตกรรมทเปลยนแปลงเนองจากความเจบปวยทางกายหรอทางใจ

3. พฤตกรรมทเปลยนแปลงเนองจากความเหนอยลาของรางกาย

4. พฤตกรรมทเกดจากปฏกรยาสะทอนตางๆ

ประสบการณทางออม คอ ประสบการณทผเรยนมไดพบหรอสมผสดวยตนเองโดยตรง แต

อาจไดรบประสบการณทางออมจาก การอบรมสงสอนหรอการบอกเลา การอานหนงสอตางๆ และการรบรจาก

สอมวลชนตางๆ


-24-

จดมงหมายของการเรยนร

พฤตกรรมการเรยนรตามจดมงหมายของนกการศกษาซงกาหนดโดย บลม และคณะ

(Bloom and Others ) มงพฒนาผเรยนใน 3 ดาน ดงน

1. ดานพทธพสย (Cognitive Domain) คอ ผลของการเรยนรทเปนความสามารถ

ทางสมอง ครอบคลมพฤตกรรมประเภท ความจา ความเขาใจ การนาไปใช การวเคราะห การสงเคราะหและ

ประเมนผล

2. ดานเจตพสย (Affective Domain ) คอ ผลของการเรยนรทเปลยนแปลงดาน

ความรสก ครอบคลมพฤตกรรมประเภท ความรสก ความสนใจ ทศนคต การประเมนคาและคานยม

3. ดานทกษะพสย (Psychomotor Domain) คอ ผลของการเรยนรทเปน

ความสามารถดานการปฏบต ครอบคลมพฤตกรรมประเภท การเคลอนไหว การกระทา การปฏบตงาน การม

ทกษะและความชานาญ

องคประกอบสาคญของการเรยนร

ดอลลารด และมลเลอร (Dallard and Miller) เสนอวาการเรยนร มองคประกอบสาคญ 4

ประการ คอ

1. แรงขบ (Drive) เปนความตองการทเกดขนภายในตวบคคล เปนความพรอมทจะเรยนร

ของบคคลทงสมอง ระบบประสาทสมผสและกลามเนอ แรงขบและความพรอมเหลานจะกอใหเกดปฏกรยา

หรอพฤตกรรมทจะชกนาไปสการเรยนรตอไป

2. สงเรา (Stimulus) เปนสงแวดลอมทเกดขนในสถานการณตางๆ ซงเปนตวการททาให

บคคลมปฏกรยา หรอพฤตกรรมตอบสนองออกมา ในสภาพการเรยนการสอน สงเราจะหมายถงคร กจกรรม

การสอน และอปกรณการสอนตางๆ ทครนามาใช

3. การตอบสนอง (Response) เปนปฏกรยา หรอพฤตกรรมตางๆ ทแสดงออกมาเมอบคคล

ไดรบการกระตนจากสงเรา ทงสวนทสงเกตเหนไดและสวนทไมสามารถสงเกตเหนได เชน การเคลอนไหว

ทาทาง คาพด การคด การรบร ความสนใจ และความรสก เปนตน

4. การเสรมแรง (Reinforcement) เปนการใหสงทมอทธพลตอบคคลอนมผลในการเพมพลง

ใหเกดการเชอมโยง ระหวางสงเรากบการตอบสนองเพมขน การเสรมแรงมทงทางบวกและทางลบ ซงมผลตอ

การเรยนรของบคคลเปนอนมาก

ธรรมชาตของการเรยนร

การเรยนรมลกษณะสาคญดงตอไปน

การเรยนรเปนกระบวนการ การเกดการเรยนรของบคคลจะมกระบวนการของการเรยนร

จากการไมรไปสการเรยนร 5 ขนตอน คอ

1. มสงเรามากระตนบคคล

2. บคคลสมผสสงเราดวยประสาททง 5


-25-

3. บคคลแปลความหมายหรอรบรสงเรา

4. บคคลมปฏกรยาตอบสนองอยางใดอยางหนงตอสงเราตามทรบร

5. บคคลประเมนผลทเกดจากการตอบสนองตอสงเรา

การเรยนรเรมเกดขนเมอมสงเรา (Stimulus) มากระตนบคคล ระบบประสาทจะตนตวเกด

การรบสมผส (Sensation) ดวยประสาทสมผสทง 5 แลวสงกระแสประสาทไปยงสมองเพอแปลความหมายโดย

อาศยประสบการณเดมเปนการรบร (Perception)ใหม อาจสอดคลองหรอแตกตางไปจากประสบการณเดม

แลวสรปผลของการรบรนน เปนความเขาใจหรอความคดรวบยอด (Concept) และมปฏกรยาตอบสนอง

(Response) อยางใดอยางหนงตอสงเรา ตามทรบรซงทาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมแสดงวา เกดการ

เรยนรแลว

การเรยนรไมใชวฒภาวะแตการเรยนรอาศยวฒภาวะ

วฒภาวะ คอ ระดบความเจรญเตบโตสงสดของพฒนาการดานรางกาย อารมณ

สงคม และสตปญญาของบคคลแตละวยทเปนไปตามธรรมชาต แมวาการเรยนรจะไมใชวฒภาวะแตการเรยนร

ตองอาศยวฒภาวะดวย เพราะการทบคคลจะมความสามารถในการรบรหรอตอบสนองตอสงเรามากหรอนอย

เพยงใดขนอยกบวาบคคลนนมวฒภาวะเพยงพอหรอไม

การเรยนรเกดไดงาย ถาสงทเรยนเปนสงทมความหมายตอผเรยน

การเรยนสงทมความหมายตอผเรยน คอ การเรยนในสงทผเรยนตองการจะเรยนหรอ

สนใจจะเรยน เหมาะกบวยและวฒภาวะของผเรยนและเกดประโยชนแกผเรยน การเรยนในสงทมความหมาย

ตอผเรยนยอมทาใหผเรยนเกดการเรยนรไดดกวาการเรยนในสงทผเรยนไมตองการหรอไมสนใจ

การเรยนรแตกตางกนตามตวบคคลและวธการในการเรยน

ในการเรยนรสงเดยวกน บคคลตางกนอาจเรยนรไดไมเทากนเพราะบคคลอาจม

ความพรอมตางกน มความสามารถในการเรยนตางกน มอารมณและความสนใจทจะเรยนตางกนและมความร

ในการเรยนรสงเดยวกน ถาใชวธเรยนตางกน ผลของการเรยนรอาจมากนอยตางกน

ได และวธททาใหเกดการเรยนรไดมากสาหรบบคคลหนงอาจไมใชวธเรยนททาใหอกบคคลหนงเกดการเรยนร

ไดมากเทากบบคคลนนกได

การถายโยงการเรยนร

การถายโยงการเรยนรเกดขนได 2 ลกษณะ คอ การถายโยงการเรยนรทางบวก


-26-

(Positive Transfer) และการถายโยงการเรยนรทางลบ (Negative Transfer)

การถายโยงการเรยนรทางบวก (Positive Transfer) คอ การถายโยงการเรยนรชนด

ทผลของการเรยนรงานหนงชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอกงานหนงไดเรวขน งายขน หรอดขน การถายโยงการ

เรยนรทางบวก มกเกดจาก

1. เมองานหนง มความคลายคลงกบอกงานหนง และผเรยนเกดการเรยนรงานแรก

อยางแจมแจงแลว

2. เมอผเรยนมองเหนความสมพนธระหวางงานหนงกบอกงานหนง

3. เมอผเรยนมความตงใจทจะนาผลการเรยนรจากงานหนงไปใชใหเปนประโยชนกบ

การเรยนรอกงานหนง และสามารถจาวธเรยนหรอผลของการเรยนรงานแรกไดอยางแมนยา

4. เมอผเรยนเปนผทมความคดรเรมสรางสรรค โดยชอบทจะนาความรตางๆ ทเคย

เรยนรมากอนมาลองคดทดลองจนเกดความรใหมๆ

การถายโยงการเรยนรทางลบ (Negative Transfer) คอการถายโยงการเรยนรชนดท

ผลการเรยนรงานหนงไปขดขวางทาใหผเรยนเกดการเรยนรอกงานหนงไดชาลง หรอยากขนและไมไดด

เทาทควร การถายโยงการเรยนรทางลบ อาจเกดขนได 2 แบบ คอ

1. แบบตามรบกวน (Proactive Inhibition) ผลของการเรยนรงานแรกไปขดขวาง

การเรยนรงานท 2

2. แบบยอนรบกวน (Retroactive Inhibition) ผลการเรยนรงานท 2 ทาใหการ

เรยนรงานแรกนอยลง

การเกดการเรยนรทางลบมกเกดจาก

เมองาน 2 อยางคลายกนมาก แตผเรยนยงไมเกดการเรยนรงานใดงานหนงอยาง

แทจรงกอนทจะเรยนอกงานหนง ทาใหการเรยนงาน 2 อยางในเวลาใกลเคยงกนเกดความสบสน

เมอผเรยนตองเรยนรงานหลายๆ อยางในเวลาตดตอกน ผลของการเรยนรงานหนงอาจ

ไปทาใหผเรยนเกดความสบสนในการเรยนรอกงานหนงได

การนาความรไปใช

1. กอนทจะใหผเรยนเกดความรใหม ตองแนใจวา ผเรยนมความรพนฐานทเกยวของ

กบความรใหมมาแลว

2. พยายามสอนหรอบอกใหผเรยนเขาใจถงจดมงหมายของการเรยนทกอใหเกด

ประโยชนแกตนเอง

3. ไมลงโทษผทเรยนเรวหรอชากวาคนอนๆ และไมมงหวงวาผเรยนทกคนจะตองเกด

การเรยนรทเทากนในเวลาเทากน

4. ถาสอนบทเรยนทคลายกน ตองแนใจวาผเรยนเขาใจบทเรยนแรกไดดแลวจงจะ

สอนบทเรยนตอไป

5. พยายามชแนะใหผเรยนมองเหนความสมพนธของบทเรยนทมความสมพนธกน


-27-

ลกษณะสาคญ ทแสดงใหเหนวามการเรยนรเกดขน จะตองประกอบดวยปจจย 3 ประการ

คอ

1. มการเปลยนแปลงพฤตกรรมทคอนขางคงทน ถาวร

2. การเปลยนแปลงพฤตกรรมนนจะตองเปนผลมาจากประสบการณ หรอการฝก

การปฏบตซาๆ เทานน

3. การเปลยนแปลงพฤตกรรมดงกลาวจะมการเพมพนในดานความร ความเขาใจ

ความรสกและความสามารถทางทกษะทงปรมาณและคณภาพ

ทฤษฎการเรยนร (Theory of Learning)

ทฤษฎการเรยนรมอทธพลตอการจดการเรยนการสอนมาก เพราะจะเปนแนวทางใน

การกาหนดปรชญาการศกษาและการจดประสบการณ เนองจากทฤษฎการเรยนรเปนสงทอธบายถง

กระบวนการ วธการและเงอนไขทจะทาใหเกดการเรยนรและตรวจสอบวาพฤตกรรมของมนษย มการ

เปลยนแปลงไดอยางไร

ทฤษฎการเรยนรทสาคญ แบงออกได 2 กลมใหญๆ คอ

1. ทฤษฎกลมสมพนธตอเนอง (Associative Theories)

2. ทฤษฎกลมความรความเขาใจ (Cognitive Theories)

ทฤษฎการเรยนรกลมสมพนธตอเนอง

ทฤษฎนเหนวาการเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรา (Stimulus) และการ

ตอบสนอง (Response) ปจจบนเรยกนกทฤษฎกลมนวา "พฤตกรรมนยม" (Behaviorism) ซงเนนเกยวกบ

กระบวนการเปลยนแปลง พฤตกรรมทมองเหน และสงเกตไดมากกวากระบวนการคด และปฏกรยาภายในของ

ผเรยน ทฤษฎการเรยนรกลมนแบงเปนกลมยอยได ดงน

ทฤษฎการวางเงอนไข (Conditioning Theories)

1. ทฤษฎการวางเงอนไขแบบคลาสสค (Classical Conditioning Theories)

2. ทฤษฎการวางเงอนไขแบบการกระทา (Operant Conditioning Theory)

ทฤษฎสมพนธเชอมโยง (Connectionism Theories)

1. ทฤษฎสมพนธเชอมโยง (Connectionism Theory)

2. ทฤษฎสมพนธตอเนอง (S-R Contiguity Theory)

ทฤษฎการวางเงอนไขแบบคลาสสค

อธบายถงการเรยนรทเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเราตามธรรมชาต

และสงเราทวางเงอนไขกบการ ตอบสนอง พฤตกรรมหรอการตอบสนองทเกยวของมกจะเปนพฤตกรรมทเปน

ปฏกรยาสะทอน (Reflex) หรอ พฤตกรรมทเกยวของอารมณ ความรสก บคคลสาคญของทฤษฎน ไดแก

Pavlov, Watson, Wolpe etc. Ivan P. Pavlov


-28-

นกสรรวทยาชาวรสเซย (1849 - 1936) ไดทาการทดลองเพอศกษาการ

เรยนรทเกดขนจากการเชอมโยงระหวางการตอบสนองตอสงเราตามธรรมชาตทไมไดวางเงอนไข

(Unconditioned Stimulus = UCS) และสงเรา ทเปนกลาง (Neutral Stimulus) จนเกดการเปลยนแปลงสง

เราทเปนกลางใหกลายเปนสงเราทวางเงอนไข (Conditioned Stimulus = CS) และการตอบสนองทไมม

เงอนไข (Unconditioned Response = UCR) เปนการตอบสนองทมเงอนไข (Conditioned Response =

CR) ลาดบขนตอนการเรยนรทเกดขนดงน

หลกการเกดการเรยนรทเกดขน คอ การตอบสนองทเกดจากการวางเงอนไข (CR)

เกดจากการนาเอาสงเราทวางเงอนไข (CS) มาเขาคกบสงเราทไมไดวางเงอนไข (UCS) ซากนหลายๆ ครง

ตอมาเพยงแตใหสงเราทวางเงอนไข (CS) เพยงอยางเดยวกมผลทาใหเกดการตอบสนองในแบบเดยวกน

ผลจากการทดลอง Pavlov สรปหลกเกณฑของการเรยนรได 4 ประการ คอ

1. การดบสญหรอการลดภาวะ (Extinction) เมอให CR นานๆ โดยไมให UCS เลย

การตอบสนองทมเงอนไข (CR) จะคอยๆ ลดลงและหมดไป

2. การฟนกลบหรอการคนสภาพ ( Spontaneous Recovery ) เมอเกดการดบสญ

ของการตอบสนอง (Extinction) แลวเวนระยะการวางเงอนไขไปสกระยะหนง เมอให CS จะเกด CR โดย

อตโนมต

3. การแผขยาย หรอ การสรปความ (Generalization) หลงจากเกดการตอบสนองท

มเงอนไข ( CR ) แลว เมอใหสงเราทวางเงอนไข (CS) ทคลายคลงกน จะเกดการตอบสนองแบบเดยวกน

4. การจาแนกความแตกตาง (Discrimination) เมอใหสงเราใหมทแตกตางจากสง

เราทวางเงอนไข จะมการจาแนกความแตกตางของสงเรา และมการตอบสนองทแตกตางกนดวย

John B. Watson นกจตวทยาชาวอเมรกน (1878 - 1958) ไดทาการทดลองการวาง

เงอนไขทางอารมณกบเดกชายอายประมาณ 11 เดอน โดยใชหลกการเดยวกบ Pavlov หลงการทดลองเขา

สรปหลกเกณฑการเรยนรได ดงน

1. การแผขยายพฤตกรรม (Generalization) มการแผขยายการตอบสนองทวาง

เงอนไขตอสงเรา ทคลายคลงกบสงเราทวางเงอนไข


-29-

2. การลดภาวะ หรอการดบสญการตอบสนอง (Extinction) ทาไดยากตองใหสงเรา

ใหม (UCS ) ทมผลตรงขามกบสงเราเดม จงจะไดผลซงเรยกวา Counter - Conditioning

Joseph Wolpe นกจตวทยาชาวอเมรกน (1958) ไดนาหลกการ Counter -

Conditioning ของ Watson ไปทดลองใชบาบดความกลว (Phobia) รวมกบการใชเทคนคผอนคลาย

กลามเนอ (Muscle Relaxation) เรยกวธการนวา Desensitization

การนาหลกการมาประยกตใชในการสอน

1. ครสามารถนาหลกการเรยนรของทฤษฎนมาทาความเขาใจพฤตกรรมของผเรยน

ทแสดงออกถงอารมณ ความรสกทงดานดและไมด รวมทงเจตคตตอสงแวดลอมตางๆ เชน วชาทเรยน กจกรรม

หรอครผสอน เพราะเขาอาจไดรบการวางเงอนไขอยางใดอยางหนงอยกเปนได

2. ครควรใชหลกการเรยนรจากทฤษฎปลกฝงความรสกและเจตคตทดตอเนอหาวชา

กจกรรมนกเรยน ครผสอนและสงแวดลอมอนๆ ทเกยวของใหเกดในตวผเรยน

3. ครสามารถปองกนความรสกลมเหลว ผดหวง และวตกกงวลของผเรยนไดโดยการ

สงเสรมใหกาลงใจในการเรยนและการทากจกรรม ไมคาดหวงผลเลศจากผเรยน และหลกเลยงการใชอารมณ

หรอลงโทษผเรยนอยางรนแรงจนเกดการวางเงอนไขขน กรณทผเรยนเกดความเครยด และวตกกงวลมาก คร

ควรเปดโอกาสใหผเรยนไดผอนคลายความรสกไดบางตามขอบเขตทเหมาะสม

ทฤษฎการวางเขอนไขแบบการกระทาของสกนเนอร (Skinner's Operant Conditioning Theory)

B.F. Skinner (1904 - 1990) นกจตวทยาชาวอเมรกน ไดทาการทดลองดานจตวทยา

การศกษาและวเคราะหสถานการณการเรยนรทมการตอบสนองแบบแสดงการกระทา (Operant Behavior)

สกนเนอรไดแบง พฤตกรรมของสงมชวตไว 2 แบบ คอ

1. Respondent Behavior พฤตกรรมหรอการตอบสนองทเกดขนโดยอตโนมต

หรอเปนปฏกรยาสะทอน (Reflex) ซงสงมชวตไมสามารถควบคมตวเองได เชน การกระพรบตา นาลายไหล

หรอการเกดอารมณ ความรสกตางๆ

2. Operant Behavior พฤตกรรมทเกดจากสงมชวตเปนผกาหนด หรอเลอกทจะ

แสดงออกมา สวนใหญจะเปนพฤตกรรมทบคคลแสดงออกในชวตประจาวน เชน กน นอน พด เดน ทางาน ขบ

รถ ฯลฯ.

การเรยนรตามแนวคดของสกนเนอร เกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง

เชนเดยวกน แตสกนเนอรใหความสาคญตอการตอบสนองมากกวาสงเรา จงมคนเรยกวาเปนทฤษฎการวาง

เงอนไขแบบ Type R นอกจากนสกนเนอรใหความสาคญตอการเสรมแรง (Reinforcement) วามผลทาใหเกด

การเรยนรทคงทนถาวร ยงขนดวย สกนเนอรไดสรปไววา อตราการเกดพฤตกรรมหรอการตอบสนองขนอยกบ

ผลของการกระทา คอ การเสรมแรง หรอการลงโทษ ทงทางบวกและทางลบ


-30-

การนาหลกการมาประยกตใช

1. การเสรมแรง และ การลงโทษ

2. การปรบพฤตกรรม และ การแตงพฤตกรรม

3. การสรางบทเรยนสาเรจรป

การเรยนรตามทฤษฎของ Bloom ( Bloom's Taxonomy)


-31-

Bloom ไดแบงการเรยนรเปน 6 ระดบ

ความรทเกดจากความจา (knowledge) ซงเปนระดบลางสด

ความเขาใจ (Comprehend)

การประยกต (Application)

การวเคราะห ( Analysis) สามารถแกปญหา ตรวจสอบได

การสงเคราะห ( Synthesis) สามารถนาสวนตางๆ มาประกอบเปนรปแบบใหม

ไดใหแตกตางจากรปเดม เนนโครงสรางใหม

การประเมนคา ( Evaluation) วดได และตดสนไดวาอะไรถกหรอผด

ประกอบการตดสนใจบนพนฐานของเหตผลและเกณฑทแนชด

การเรยนรตามทฤษฎของเมเยอร (Mayor)

ในการออกแบบสอการเรยนการสอน การวเคราะหความจาเปนเปนสงสาคญ และตามดวย

จดประสงคของการเรยน โดยแบงออกเปนยอยๆ 3 สวนดวยกน

พฤตกรรม ควรชชดและสงเกตได

เงอนไข พฤตกรรมสาเรจไดควรมเงอนไขในการชวยเหลอ

มาตรฐาน พฤตกรรมทไดนนสามารถอยในเกณฑทกาหนด

การเรยนรตามทฤษฎของบรเนอร (Bruner)

ความรถกสรางหรอหลอหลอมโดยประสบการณ

ผเรยนมบทบาทรบผดชอบในการเรยน

ผเรยนเปนผสรางความหมายขนมาจากแงมมตางๆ

ผเรยนอยในสภาพแวดลอมทเปนจรง


-32-

ผเรยนเลอกเนอหาและกจกรรมเอง

เนอหาควรถกสรางในภาพรวม

การเรยนรตามทฤษฎของไทเลอร (Tylor)

ความตอเนอง (continuity) หมายถง ในวชาทกษะ ตองเปดโอกาสใหมการฝก

ทกษะในกจกรรมและประสบการณบอยๆ และตอเนองกน

การจดชวงลาดบ (sequence) หมายถง หรอการจดสงทมความงาย ไปสสงทม

ความยาก ดงนนการจดกจกรรมและประสบการณ ใหมการเรยงลาดบกอนหลง

เพอใหไดเรยนเนอหาทลกซงยงขน

บรณาการ (integration) หมายถง การจดประสบการณจงควรเปนในลกษณะท

ชวยใหผเรยน ไดเพมพนความคดเหนและไดแสดงพฤตกรรมทสอดคลองกน

เนอหาทเรยนเปนการเพมความสามารถทงหมด ของผเรยนทจะไดใช

ประสบการณไดในสถานการณตางๆ กน ประสบการณการเรยนร จงเปนแบบ

แผนของปฏสมพนธ (interaction) ระหวางผเรยนกบสถานการณทแวดลอม

ทฤษฎการเรยนร 8 ขน ของกาเย (Gagne)

การจงใจ ( Motivation Phase) การคาดหวงของผเรยนเปนแรงจงใจในการ

เรยนร

การรบรตามเปาหมายทตงไว (Apprehending Phase) ผเรยนจะรบรสงท

สอดคลองกบความตงใจ

การปรงแตงสงทรบรไวเปนความจา ( Acquisition Phase) เพอใหเกดความจา

ระยะสนและระยะยาว

ความสามารถในการจา (Retention Phase)

ความสามารถในการระลกถงสงทไดเรยนรไปแลว (Recall Phase )

การนาไปประยกตใชกบสงทเรยนรไปแลว (Generalization Phase)

การแสดงออกพฤตกรรมทเรยนร ( Performance Phase)

การแสดงผลการเรยนรกลบไปยงผเรยน ( Feedback Phase) ผเรยนได

รบทราบผลเรวจะทาใหมผลดและประสทธภาพสง

องคประกอบทสาคญทกอใหเกดการเรยนร จากแนวคดนกการศกษา กาเย (Gagne)

ผเรยน ( Learner) มระบบสมผสและ ระบบประสาทในการรบร

สงเรา ( Stimulus) คอ สถานการณตางๆ ทเปนสงเราใหผเรยนเกดการเรยนร

การตอบสนอง (Response) คอ พฤตกรรมทเกดขนจากการเรยนร


-33-

การสอนดวยสอตามแนวคดของกาเย (Gagne)

เราความสนใจ มโปรแกรมทกระตนความสนใจของผเรยน เชน ใช การตน หรอ

กราฟกทดงดดสายตา

ความอยากรอยากเหนจะเปนแรงจงใจใหผเรยนสนใจในบทเรยน การตงคาถาม

กเปนอกสงหนง

บอกวตถประสงค ผเรยนควรทราบถงวตถประสงค ใหผเรยนสนใจในบทเรยน

เพอใหทราบวาบทเรยนเกยวกบอะไร

กระตนความจาผเรยน สรางความสมพนธในการโยงขอมลกบความรทมอยกอน

เพราะสงนสามารถทาใหเกดความทรงจาในระยะยาวไดเมอไดโยงถง

ประสบการณผเรยน โดยการตงคาถาม เกยวกบแนวคด หรอเนอหานนๆ

เสนอเนอหา ขนตอนนจะเปนการอธบายเนอหาใหกบผเรยน โดยใชสอชนด

ตางๆ ในรป กราฟก หรอ เสยง วดโอ

การยกตวอยาง การยกตวอยางสามารถทาไดโดยยกกรณศกษา การเปรยบเทยบ

เพอใหเขาใจไดซาบซง

การฝกปฏบต เพอใหเกดทกษะหรอพฤตกรรม เปนการวดความเขาใจวาผเรยน

ไดเรยนถกตอง เพอใหเกดการอธบายซาเมอรบสงทผด

การใหคาแนะนาเพมเตม เชน การทาแบบฝกหด โดยมคาแนะนา

การสอบ เพอวดระดบความเขาใจ

การนาไปใชกบงานททาในการทาสอควรม เนอหาเพมเตม หรอหวขอตางๆ ท

ควรจะรเพมเตม

ทฤษฎการมสวนรวม

สานกงานคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต, สานกงานสภา

สถาบนราชภฎ และทบวงมหาวทยาลย (2546, หนา 114) ไดระบวา การมสวนรวม คอ การทประชาชน

หรอชมชนสามารถเขาไปมสวนในการตดสนใจ ในการกาหนด นโยบายพฒนาทองถน และมสวนรวมในการ

รบประโยชนจากบรการ รวมทงมสวนใน การควบคมประเมนผลโครงการตาง ๆ ของทองถน นอกจากนยง

ไดใหความหมายของ การมสวนรวมวาม 2 ลกษณะ คอ

1.การมสวนรวมในลกษณะทเปนกระบวนการของการพฒนา โดยใหประชาชน ม

สวนรวมในการพฒนาตงแตเรมดนจนสนสดโครงการ ไดแก การรวมกนคนหาปญหา การวางแผน การดด

สนใจ การระดมทรพยากรและเทคโนโลยทองถน การบรหารจดการ การคดตามประเมนผล รวมทงรบ

ผลประโยชนทเกดขนจากโครงการ

2.การมสวนรวมทางการเมอง แบงออกเปน 2 ประเภท คอ การสงเสรมสทธและ

พลงอานาจของพลเมองโดยประชาชน หรอ ชมชนพฒนาขดความสามรถของตนในการจดการเพอรกษา

ผลประโยชนของกลม ควบคมการใชและการกระจายทรพยากรของชมชนอนจะกอใหเกดกระบวนการ และ


-34-

โครงสรางทประชาชนในชนบทสามารถแสดงออกซงความสามารถของตนและไดรบ ผลประโยชนจากการ

พฒนาการเปลยนแปลงกลไกการพฒนาโดยรฐ มาเปนการพฒนาทประชาชน มบทบาทหลกโดยการ

กระจายอานาจในการวางแผน จากสวนกลางมาเปนสวนภมภาค เปนการคนอานาจในการพฒนาใหแก

ประชาชนใหมสวนรวมในการกาหนดอนาคต ของตนเอง

นรนดร จงวฒเวศย (2527,หนา 183)ไดสรปความหมายของการมสวนรวมวา

การมสวนรวม หมายถง การเกยวของทางดานจตใจและอารมณของ บคคลหนงในสถานการณกลม ซงผล

ของการเกยวของดงกลาวเปนเหตเราใจใหกระทาการใหบรรล จดมงหมายของกลมนน กบทงทาใหเกด

ความสวนรวมรบผดชอบกบกลมดงกลาวดวย

นรนทรชย พฒนพงศา (2546, หนา 4) ไดสรปความหมายของการมสวนรวมวา

การมสวนรวม คอ การทฝายหนงฝายใดทไมเคยไดเขารวมในกจกรรมตาง ๆ หรอเขา รวม การตดสนใจ

หรอเคยมาเขารวมดวยเลกนอยไดเขารวมดวยมากขน เปนไปอยางม อสรภาพ เสมอภาค มใชมสวนรวม

อยางผวเผนแตเขารวมดวยอยางแทจรงยงขนและ การเขารวมนนตองเรมตงแตขนแรกจนถงขนสดทายของ

โครงการ

ชต นลพานช และกลธน ธนาพงศธร (2532, หนา 350) ไดระบวา การมสวนรวม

ของประชาชนในการพฒนาชนบท หมายถง การทประชาชนทงในเมองและชนบทไดเขามสวนรวมหรอเขา

มสวนเกยวของในการดาเนนงานพฒนาชนบทขนตอนใดขนตอน หนงหรอทกขนตอนแลวแตเหตการณจะ

เอออานวย

วนรกษ มงมณนาคน (2531, หนา 10) ไดสรปวา การมสวนรวมของประชาชน

หมายถง การเขารวมอยางแขงขนและอยางเตมทของกลมบคคลผมสวนไดเสยในทก ขนตอนของโครงการ

หรองานพฒนาชนบท โดยเฉพาะอยางยงการม สวนรวมในอานาจ การตดสนใจและหนาทความรบผดชอบ

การมสวนเขารวมจะเปนเครองประกนวาสงท ผมสวนไดเสยตองการทสดนน จกไดรบการตอบสนองและทา

ใหมความเปนไปไดมาก ขนวาสงททาไปนนจะตรงกบความตองการทแทจรง และมนใจมากขนวาผเขารวม

ทกคนจะไดรบประโยชนเสมอหนากน

ทฤษฎทเกยวกบการมสวนรวมม 5 ทฤษฎ ซง อคน รพพฒน (อางถงใน ยพาพร

รปงาม, 2545, หนา 7-9) ไดสรปไวดงน

1. ทฤษฎการเกลยกลอมมวลชน (Mass Persuation) Maslow (อางถงใน อคน

รพพฒน, 2527, หนา 7-8) กลาววา การเกลยกลอม หมายถง การใชคาพดหรอการเขยน เพอมงใหเกด

ความเชอถอและการกระทา ซงการ เกลยกลอมมประโยชนในการแกไขปญหาความขดแยงในการ

ปฏบตงานและถาจะให เกดผลดผเกลยกลอมจะตองมศลปะในการสรางความสนใจในเรองทจะเกลยกลอม

โดยเฉพาะในเรอง ความตองการของคนตามหลกทฤษฎของ Maslow ทเรยกวาสาดบขน ความตองการ

(hierarchy of needs) คอ ความตองการของคนจะเปนไปตามสาดบจาก นอยไปมาก มทงหมด 5 ระดบ

ดงน


-35-

1.1 ความตองการทางดานสรระวทยา (physiological needs) เปน

ความตองการ ขนพนฐานของมนษย (survival needร) ไดแก ความตองการทางตานอาหาร ยา เครองน

งหม ทอยอาศย ยารกษาโรค และความตองการทางเพศ

1.2 ความตองการความมนคงปลอดภยของชวต (safety and security

needs) ไดแก ความตองการทอยอาศยอยางมความปลอดภยจากการถกทารายรางกาย หรอถก ขโมย

ทรพยสน หรอความมนคงในการทางานและการมชวตอยอยางมนคงในสงคม

1.3 ความตองการทางดานสงคม (social needs) ไตแก ความตองการ

ความรก ความตองการทจะใหสงคมยอมรบวาตนเปนสวนหนงของสงคม

1.4 ความตองการทจะมเกยรตยศชอเสยง (self-esteem needs) ไตแก

ความภาคภมใจ ความตองการดเดนในเรองหนงทจะใหไตรบการยกยองจากบคคลอน ความตองการ ตานน

เปนความตองการระดบสงทเกยวกบความมนใจในตวเองในเรองความเความสามารถ และความสาคญของ

บคคล

1.5 ความตองการความสาเรจแหงตน (self-actualization needs) เปน

ความ ตองการในระบบสงสด ทอยากจะใหเกดความสาเรจในทกสงทกอยางตามความนกคด ของตนเอง

เพอจะพฒนาตนเองใหดทสดเทาทจะทาไดความตองการนจงเปนความตองการ พเศษของบคคลทจะ

พยายามผลกดนชวตของตนเองใหเปนแนวทางทดทสด

2. ทฤษฎการระดมสรางขวญของคนในชาต (National Morale)

คนเรามความตองการทางกายและใจถาคนมขวญดพอ ผลของการทางานจะสง ตามไปดวย แดถาขวญไมด

ผลงานกตาไปตวย ทงนเนองจากวาขวญเปนสถานการณทาง จตใจทแสดงออกในรปพฤตกรรมดาง ๆ

นนเอง การจะสรางขวญใหดตองพยายามสราง ทศนคตทดดอผร,วมงาน เชน การไมเอารดเอาเปรยบ การ

ใหขอเทจจรงเกยวกบงาน การเปดโอกาสใหแสดงความคดเหน เปนตน และเมอใดกตามถาคนทางานมขวญ

ดจะ เกดสานกในความรบผดชอบ อนจะเกดผลดแกหนวยงานทงในสวนทเปนขวญสวนบคคล และขวญ

ของกลม ดงนน จะเปนไปไดวาขวญของคนเราโดยเฉพาะคนมขวญทดยอมเปนปจจยหนงทจะนาไปสการม

สวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ไดเชนกน (ยพาพร รปงาม, 2545, หนา 8)

3. ทฤษฎสรางความรสกชาตนยม (Nationalism)

ปจจยประการหนงทนาสการมสวนรวมคอ การสรางความรสกชาตนยมให เกดขน หมายถง ความรสกเปน

ตวของตวเองทจะอทศหรอ เนนคานยมเรองผลประโยชน สวนรวมของชาต มความพอใจในชาตของตวเอง

พอใจเกยรตภม จงรกภกด ผกพนตอ ทองถน (ยพาพร รปงาม, 2545, หนา 8)

4. ทฤษฎการสรางผนา (Leadership)

การสรางผนาจะชวยจงใจใหประชาชนทางานควยความเตมใจเพอบรรล เปาหมายหรอวตถประสงครวมกน

ทงนเพราะผนาเปนปจจยสาคญของการรวมกลมคน จงใจไปยงเปาประสงคโดยทวไปแลวผนาอาจจะมทง

ผนาทดเรยกวา ผนาปฎฐาน (positive leader) ผนาพลวต คอ เคลอนไหวทางานอยเสมอ (dynamic

leader) และผนาไมมกจ ไมมผลงานสรางสรรค ทเรยกวา ผนานเสธ (negative leader) ผลของการให


-36-

ทฤษฎการสรางผนา จงทาใหเกดการระดมความรวมมอปฏบตงานอยางมขวญกาลงใจ งานมคณภาพ ม

ความคดรเรมสรางสรรค และรวมรบผดชอบ ตงนน การสรางผนาทด ยอมจะนาไปส การมสวนรวมใน

กจกรรมตาง ๆ ดวยดนนเอง (ยพาพร รปงาม, 2545, หนา 8)

5. ทฤษฎการใชวธและระบบทางการบรหาร (Administration and Method)

การใชระบบบรหารในการระดมความรวมมอเปนวธหนงทงายเพราะใชกฎหมาย ระเบยบ แบบแผน เปน

เครองมอในการดาเนนการ แตอยางใดกตามผลของ ความรวมมอยงไมมระบบใดดทชดในเรองการใช

บรหาร เพราะธรรมชาตของคน ถาทางานตามความสมครใจอยางตงใจไมมใครบงคบกจะทางานดวยความ

รก แตถาไม ควบคมเลยกไมเปนไปตามนโยบายและความจาเปนของรฐ เพราะการใชระบบบรหาร เปนการ

ใหปฏบตตามนโยบายเพอใหบรรลเปาหมายเพมความคาดหวงผลประโยชน (ยพาพร รปงาม, 2545, หนา

8-9)

การอนรกษภมปญญาทองถน

ความหมายของภมปญญาทองถน

ในการใหความหมายของภมปญญาทองถนนน มผรหลายทานไดใหความหมายไว

ตางๆกน ดงน

สาเนยง สรอยนาคพงษ ( 2535 : 24 )ไดใหความหมายของภมปญญาทองถน หรอ

ภมปญญาชาว บานวา “หมายถง พนเพรากฐานความรของชาวบาน หรอ ความรอบรของชาวบานทเรยนรและ

สงสมประสบการณสบตอกนทงทางตรง คอ ประสบการณดวยตนเองหรอทางออม ซงเรยนรจากผใหญหรอ

ความรสะสมทสบตอกนมาและกลนกรองประสบการณชวตของคนๆหนงจากเหตการณ สะสมกนมาจนพฒนา

ไปสความรความเขาใจชวตของตนเองชดเจน”

ประเวศ วะส ( 2536 : 146 ) กลาววา “ภมปญญา เกดจากการสะสมการเรยนรมา

เปนระยะเวลายาวนานมลกษณะเชอมโยงกนไปหมดในทกสาขาวชาวทยา ไมแยกเปนวชาๆ แบบทเราเรยน

ฉะนน วชาเกยวกบเศรษฐกจอาชพ ความเปนอยเกยวกบการใชจาย เกยวกบการศกษาวฒนธรรมนนจะผสม

กลมกลนเชอมโยงกนหมด”

รง แกวแดง ( 2541 : 205 ) ไดใหความหมายของภมปญญาไทยไววา ภมปญญาไทย

หมายถง องคความรความสามารถ และทกษะของคนไทยอนเกดจากการสงสมประสบการณทผานกระบวนการ

เลอกสรร เรยนร ปรงแตง พฒนาและถายทอดสบตอกนมา เพอใชแกปญหาและพฒนาวถของคนไทยใหสมดล

กบสภาพแวดลอมและเหมาะสมกบทกยคทกสมย”

แนวทางการนาภมปญญาทองถนมาใชในการจดการศกษา

สภาพการศกษาของไทยในปจจบนมงเนนการนาความร เทคโนโลยและวทยาการ

โทรคมนาคมไปใชในการศกษา จงเปนผลตองเผชญกบปญหาในดานประสทธภาพในการจดการศกษาอยาง

จากดจงกอใหเกดอปสรรคมากมาย ดวยเหตนแหลงวทยาการทองถนจงเปนแหลงรวมความเปลยนแปลงทมมา

ตงแตอดตจนถงปจจบนทเหมาะสมและสอดคลองกบการดาเนนชวตในโรงเรยน ดงนนแหลงวทยาการทองถนท


-37-

เปนแหลงความรเกยวกบภมปญญาทองถนจงเปนสงทมคณคายงทครควรนามาใชใหเกดประโยชนในการเรยน

การสอนมากทสด ซงมผเสนอแนะแนวทางไวดงน

ชลทตย เอยมสาอางและวศน ศลตระกล( 2533 : 201 -248 )ไดเสนอแนวทางการ

นาภมปญญาชาวบานมาใชในการศกษานอกระบบโรงเรยน ดงน

1. นาไปเปนองคประกอบหลกสตร การจดการศกษา หรอ จดการเรยนรในเรอง

ชมชนหากเราศกษาคนควาเรองภมปญญาไทชาวบานและนาไปเปนองคประกอบของหลกสตรการเรยนการ

สอน สามารถชวยใหชาวบานไดเรยนรในสงทมความหมาย มความสมพนธกบทองถนมากขน เมอเรยนแลว

นาไปใชประโยชนกบชวตจรง

2. เชญผอาวธโส หรอปราชญชาวบานผทรงภมปญญาในดานตางๆ มาเปนวทยากร

เพอถายทอดความรและประสบการณแกชนรนหลงหรอผสนใจ ความรและประสบการณเหลานนควร

มการบนทกไวดวยสอตางๆ เพออนรกษของดทมอยและสามารถเผยแพรในแนวกวางตอไป

3. นาไปใชเพอแกปญหาในชมชน เชน ปญหาทเกดจากการอยรวมกน ปญหาดาน

สขภาพอนามย การรกษาพยาบาล ปญหาดานอาชพและการผลตหรอปญหาอนเกดจากการขาดความสมดลใน

ธรรมชาตเนองจากสงแวดลอมถกทาลาย เนอหาภมปญญาชาวบานครอบคลมเรองตางๆในการดาเนนชวต คอ

สามารถนามาใชแกปญหาได

4. นาไปใชเพอกาหนดนโยบายและแผนพฒนาดานตางๆ เชน กระทรวงสาธารณสข

กาหนดนโยบายทจะประยกตใชแพทยแผนโบราณในสวนสาธารณะสขมลฐาน เรอง สมนไพรและ

หมอตาแย กาลงไดรบการสงเสรมและฟนฟ

รตนะ บวสนธ( 2535 : 12 – 17 ) ไดเสนอแนวทางการจดกจกรรมการเรยนการ

สอนไวดงน

1. ครเปนผจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยเปนตวแทนของปราชญชาวบานทา

หนาทถายทอดความรเกยวกบภมปญญาชาวบานทไดรบการกาหนดหลกสตรเปนหลกสตรทองถนแลว

2. ปราชญชาวบานเปนผดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนถายทอดความรเกยวกบ

ภมปญญาชาวบานรวมทงทาหนาทประเมนผลการเรยนของนกเรยน โดยมครเปนผดแลอยวงนอกเทานน ทงน

ตองพจารณาเงอนไขความเหมาะสมในเรองของเวลาและความสะดวกของปราชญชาวบานดวย

แนวทางการอนรกษภมปญญาทองถน สารถทาไดโดย

1. การคนควาวจย ควรศกษาและเกบรวบรวมขอมลภมปญญาของไทยในดานตางๆ

ของทองถน จงหวด ภมภาค และประเทศโดยเฉพาะอยางยงภมปญญาทเปนภมปญญาของทองถน มงศกษาให

รความเปนมาในอดต และสภาพการณในปจจบน

2. การอนรกษ โดยการปลกจตสานกใหคนในทองถนตระหนกถงคณคาแกนสาระ

และความสาคญของภมปญญาทองถน สงเสรมสนบสนนการจดกจกรรมตามประเพณและวฒนธรรมตางๆ

สรางจตสานกของความเปนคนทองถนนนๆ ทจะตองรวมกนอนรกษภมปญญาทเปนเอกลกษณของทองถน


-38-

รวมทงสนบสนนใหมพพธภณฑทองถนหรอพพธภณฑชมชนขน เพอแสดงสภาพชวตและความเปนมาของ

ชมชน อนจะสรางความรและความภมใจในชมชนทองถนดวย

3. การฟนฟ โดยการเลอกสรรภมปญญาทกาลงสญหาย หรอทสญหายไปแลวมาทา

ใหมคณคาและมความสาคญตอการดาเนนชวตในทองถน โดยเฉพาะพนฐานทางจรยธรรม คณธรรม และ

คานยม

4. การพฒนา ควรรเรมสรางสรรคและปรบปรงภมปญญาใหเหมาะสมกบยคสมย

และเกดประโยชนในการดาเนนชวตประจาวน โดยใชภมปญญาเปนพนฐานในการรวมกลมการพฒนาอาชพ

ควรนาความรดานวทยาศาสตร และเทคโนโลยมาชวยเพอตอยอดใชในการผลต การตลาด และการบรหาร

ตลอดจนการปองกนและอนรกษสงแวดลอม

5. การถายทอด โดยการนาภมปญญาทผานมาเลอกสรรกลนกรองดวยเหตและผล

อยางรอบคอบและรอบดาน แลวไปถายทอดใหคนในสงคมไดรบร เกดความเขาใจ ตระหนกในคณคา

คณประโยชนและปฎบตไดอยางเหมาะสม โดยผานสถาบนครอบครว สถาบนการศกษา และการจดกจกรรม

ทางวฒนธรรมตางๆ

6. สงเสรมกจกรรม โดยการสงเสรมและสนบสนนใหเกดเครอขายการสบสานและ

พฒนาภมปญญาของชมชนตางๆ เพอจดกจกรรมทางวฒนธรรมและภมปญญาทองถนอยางตอเนอง

7. การเผยแพรแลกเปลยน โดยการสงเสรมและสนบสนนใหเกดการเผยแพรและ

แลกเปลยนภมปญญาและวฒนธรรมอยางกวางขวาง โดยใหมการเผยแพรภมปญญาทองถนตางๆ ดวยสอและ

วธการตางๆ อยางกวางขวาง รวมทงกบประเทศอนๆ ทวโลก

8. การเสรมสรางปราชญทองถน โดยการสงเสรมและสนบสนนการพฒนาศกยภาพ

ของชาวบาน ผดาเนนงานใหมโอกาสแสดงศกยภาพดานภมปญญา ความรความสามารถอยางเตมท มการยก

ยองประกาศเกยรตคณในลกษณะตางๆ

บรรณานกรม

ชต นลพานช และกลธน ธนาพงศธร. (2532). การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา ชนบท.

ในเอกสารการสอนชดวชาความรทวไปสาหรบการพฒนาระดบตาบล หมบาน (พมพครงท 3,

หนวยท 8) .นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

นรนทรชย พฒนพงศา. (2546). การมสวนรวม หลกการพนฐาน เทคนคและกรณ ตวอยาง.

กรงเทพมหานคร: 598 Print.

นรนดร จงวฒเวศย. (2527). การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา. กรงเทพมหานคร: สามกพมพ

มหาวทยาลยมหดล.

ยพาพร รปงาม. (2545). การรสวนรวมของขาราชการสานกงบประมาณในการปฏรป ระบบราชการ.

ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.


-39-

วนรกษ มงมณนาคน. (2531). การพฒนาชนบทไทย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อคน รพพฒน. (2527). การมสวนรวมของชมชนในการพฒนาชนบทในสภาพสงคม และ

วฒนธรรมไทย. กรงเทพมหานคร: ศกดโสภาการพมพ.

ชลทตย เอยมสาอาง และวศน ศลตระกล . ( 2533 ) .ภมปญญาชาวบานเทคโนโลยพนบานและ

แหลงวทยาการชมชน ,ในการพฒนาและการใชแหลงวทยาการในชมชน หนวยท 1 -8 .

นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช .

ประเวศ วะส . ( 2536 ). ภมปญญาชาวบาน ใน เสร พงศพศ ( บก .) , ภมปญญาชาวบานกบ

การพฒนาชนบท .กรงเทพฯ : มลนธภมปญญา .

รง แกวแดง. ( 2541 ). ฟนฟภมปญญาไทยยทธศาสตรสกระแสโลกาภวตน . วทยาจารย ,

96 : 43 – 48.

สาเนยง สรอยนาคพงษ . ( 2535 , กมภาพนธ - มนาคม ). การใชภมปญญาทองถนเพอสงเสรม

การเรยนการสอนในโรงเรยน . สารพฒนาหลกสตร .กลมวจยและพฒนาคณภาพการเรยนร .

รวฒน เมองสรยา. (2552). ความคดสรางสรรค Creative Thinking. สบคนเมอ 16 สงหาคม

2555, จาก http://reewat-learningandsharing.blogspot.com/2009/12/creative-

thinking_23.html.

SEAL2thai. (ม.ป.ป.). ทฤษฎความคดสรางสรรคของ Walls. สบคนเมอ 16 สงหาคม 2555, จาก

http://www.seal2thai.org/sara/sara146.htm.

มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา. (ม.ป.ป.). ความหมายของความคดสรางสรรค. สบคนเมอ

16 สงหาคม 2555, จาก http://elearning.aru.ac.th/2513302/soc06/topic12/

linkfile/print5.htm.

มหาวทยาลยขอนแกน. (ม.ป.ป.). แนวคดเกยวกบความคดสรางสรรค. สบคนเมอ 16 สงหาคม

2555, จาก http://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&

cd=4&cad=rja&sqi=2&ved=0CGYQFjAD&url.

บานจอมยทธ. (ม.ป.ป.). จตวทยาการเรยนร. สบคนเมอ 16 สงหาคม 2555, จาก

http://www.baanjomyut.com/library_2/psychology_of_learning/03.html.

ประภสรา โคตะขน. (ม.ป.ป.) ทฤษฎการเรยนร. สบคนเมอ 16 สงหาคม 2555, จาก

https://sites.google.com/site/prapasara/1-7.


-40-

กรอบแนวคด

10. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ เชน การเผยแพรในวารสาร จดสทธบตร ฯลฯ และหนวยงาน ทใช

ประโยชนจากผลการวจย

ประโยชนทได

1) การเผยแพรผลงานวจยผานวารสารวชาการตางๆ

2) การเผยแพรคลงความรบนเวบ ดวยคลปวดโอภมปญญาทองถนจงหวดแพร

ภายใต Domain http://www.phraewisdom.com

3) การเผยแพรสอวดทศนภมปญญาทองถนจงหวดอตรดตถ

4) การเผยแพรรปแบบการสอนแบบบรณาการดวยหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง

5) การเผยแพรแบบจาลองความเปนเลศของการเรยนรตลอดชวตในสงคมพห

วฒนธรรม

หนวยงานทใชประโยชนจากการวจย

1) โรงเรยนมธยมในสงกดกระทรวงศกษาธการใชประกอบการจดการเรยนการสอน

2) มหาวทยาลยตางๆ ใชเปนขอมลพนฐานในการวจย

3) สานกงานวฒนธรรมจงหวด ไดคลงความร ภมปญญาทองถน

4) ประชาชนและผทสนใจไดรบความรเกยวกบภมปญญาทองถน และหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง สามารถนาไปปรบใชในชวตประจาวนได

คลงความรบนเวบผานสงคมออนไลนเพอสรางองค

ความรภมปญญาทองถนจงหวดแพร

การพฒนาสอวดทศนเพอการเรยนรและสงเสรมการ

อนรกษภมปญญาทองถนจงหวดอตรดตถ

การพฒนานกเรยนระดบประถมศกษาโดยใชรปแบบการ

สอนแบบบรณาการดวยหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

เพอสงเสรมความฉลาดทางจตวญญาณ

การพฒนาแบบจาลองความเปนเลศของการเรยนรตลอด

ชวตในสงคมพหวฒนธรรมศกษาในโรงเรยน

ประถมศกษาภาคเหนอตอนลาง

การพฒนานวตกรรมสรางสรรค

การเรยนรสการมสวนรวมอนรกษ

ภมปญญาทองถน


-41-

11. แผนการบรหารแผนงานวจยและแผนการดาเนนงาน พรอมทงขนตอนตลอดแผนงานวจย

และ โปรดระบการบรหารความเสยง (ถาม)

11.1 จดประชมเพอเตรยมความพรอมและวางแผนการวจย

11.2 ดาเนนการวจย

11.3 ปรบปรงแกไข

11.4 สรปและประเมนผลการวจย

11.5 เผยแพรผลงานวจยในดานตางๆ เชน ตพมพบทวาม เวบไซต

12. แผนการพฒนากรบคลากรวจย

เปดโอกาสและสรางนกวจยรนใหมจากการทาการวจยตามแผนงานวจย

13. กลยทธของแผนงานวจย

การสงเสรมการพฒนานวตกรรมสรางสรรคการเรยนรสการมสวนรวมอนรกษภมปญญา

ทองถนในดานตางๆ คอ ดานภมปญญาทองถน ดานปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แบบจาลองความเปนเลศของ

การเรยนรตลอดชวตในสงคมพหวฒนธรรม

14. ระยะเวลา / หนวยงานทดาเนนการวจย / พนทดาเนนการวจย

14.1 ระยะเวลาดาเนนการวจย 1 ป (รายละเอยดอยในโครงการยอย)

ตลาคม 2555 – กนยายน 2556

14.2 สถานททาการวจย มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก,

จงหวดแพร, จงหวดอตรดตถ, จงหวดในภาคเหนอตอนลาง.


-42-

15. แผนการใชจายงบประมาณของแผนงานวจย

15.1 แสดงรายละเอยดงบประมาณบรหารแผนงานวจย และโครงการยอยแตละโครงการ

เฉพาะปทเสนอ (ตามแบบ งป.1)

โครงการ งบประมาณทเสนอขอ (บาท)/

งบบคคลากร

คาตอบแทน

คาใชสอย

คาวสด คาธรรมเนยม

การอดหนน

สถาบน

ครภณฑ รวม

คาบรหารแผนงาน 40,000 40,000 50,000 55,610 20,000 - 205,610

โครงการวจยยอย 1 15,000 139,000 175,650 60,000 - - 389,650

โครงการวจยยอย 2 45,000 69,000 174,000 12,000 - - 300,000

โครงการวจยยอย 3 54,840 35,900 194,000 100,000 20,000 - 404,740

โครงการวจยยอย 4 30,000 78,000 105,000 87,000 - - 300,000

รวม 184,840 361,900 698,650 314,610 40,000 - 1,600,000

15.2 แสดงภาพรวมของงบประมาณการวจยทงแผนงานวจยทเสนอขอ โดยแยกเปนรายป

ของงบบรหารแผนงานวจย และโครงการยอย (ตาม แบบ วช. 1 ค)

โครงการ/หมวดคาใชจาย คาใชจาย

แผนงานวจย : การพฒนานวตกรรมสรางสรรคการเรยนรสการมสวนรวมอนรกษภม

ปญญาทองถน 205,610

โครงการยอยท 1 การพฒนาคลงความรบนเวบผานสงคมออนไลนเพอสรางองคความร

ภมปญญาทองถนจงหวดแพร 389,650

โครงการยอยท 2 การพฒนาสอวดทศนเพอการเรยนรและสงเสรมการอนรกษภมปญญา

ทองถนจงหวดอตรดตถ 300,000

โครงการยอยท 3 การพฒนานกเรยนระดบประถมศกษาโดยใชรปแบบการสอนแบบ

บรณาการดวยหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเพอสงเสรมความฉลาดทางจตวญญาณ 404,740

โครงการยอยท 4 การพฒนาแบบจาลองความเปนเลศของการเรยนรตลอดชวตในสงคม

พหวฒนธรรมศกษาในโรงเรยนประถมศกษาภาคเหนอตอนลาง 300,000

รวมทงสน 1,600,000

16. ระดบความสาเรจของงาน (ระบเพยง 1 ระดบ)

ไดนวตกรรมเพอการศกษา


-43-

17. ขอเสนอการวจยหรอสวนหนงสวนใดของขอเสนอการวจยน (เลอกไดเพยง 1 ขอ)

ไมไดเสนอตอแหลงทนอน

เสนอตอแหลงทนอน (ระบทกแหลงทน) ...................................................

ชอโครงการทเสนอ .........................................................................................

คาดวาจะทราบผลเมอ ..................................................................................

18. คาชแจงอนๆ

-

19. ลงลายมอชอผอานวยการแผนงานวจย

(ลงชอ)......................................................

(รองศาสตราจารย ดร.สาราญ มแจง)

ผอานวยการแผนงานวจย

วนท วนท 20 สงหาคม 2555.

20. คาอนมตของผบงคบบญชาระดบอธบดหรอเทยบเทาของภาครฐ (หรอผไดรบมอบอานาจ)

หรอกรรมการผจดการใหญหรอเทยบเทาในสวนของภาคเอกชน (หรอผไดรบมอบอานาจ) ในการยนยอม/

อนญาต ใหดาเนนการวจยรวมทงใหใชสถานท อปกรณและสาธารณปโภคในการดาเนนการวจย

(ลงชอ) )

( )

ตาแหนง

วนท เดอน พ.ศ.........


-44-

สวน ข : ประวตผรบผดชอบแผนงานวจยและทปรกษาแผนงานวจย

1.1 หวหนาโครงการวจย

1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) : รศ.ดร.สาราญ มแจง

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Assoc. Prof. Dr. Samran Mejang

2. เลขหมายบตรประจาตวประชาชน : 3 1202 00505 34 7

3. ตาแหนงปจจบน

ตาแหนงบรหาร : คณะบด คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

ตาแหนงวชาการ : รองศาสตราจารย

4. หนวยงานและสถานทอยทตดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศพท โทรสาร และไปรษณย

อเลกทรอนกส (e-mail)

ทอย : ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร อาเภอเมอง

จงหวดพษณโลก 65000

โทรศพท : 055-962403 (สานกงาน), 08-988-5799 (มอถอ)

โทรสาร : 055-962402

E-Mail : [email protected]

5. ประวตการศกษา

ลาดบ คณวฒ สาขาวชา สถาบน ปทสาเรจ

การศกษา

1 ปรญญาตร

(กศ.บ.)

คณตศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร

2520

2 ปรญญาโท

(ค.ม.)

การวดผลและประเมนผล


จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2525

3 ปรญญาเอก

(ค.ด.)

การวดผลและประเมนผล



6. สาขาวชาการทมความชานาญพเศษ (แตกตางจากวฒการศกษา) ระบสาขาวชาการ

6.1 การวดผลและประเมนผลการศกษา

6.2 การวจยทางการศกษา

6.3 สถตเพอการวจย


-45-

7. ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศ โดยระบ

สถานภาพในการทาการวจยวาเปนผอานวยการแผนงานวจย หวหนาโครงการวจย หรอผ

รวมวจยในแตละผลงานวจย

หวหนาโครงการวจย : ชอโครงการวจย

7.1 (2552) การวจยและพฒนาหลกสตรทองถนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงดวย

การจดการความร : กรณศกษาการเพมปรมาณผลผลตการปลกกลวยหอมทองหมท

3 บานวงวน ต.ทาโพธ อ.เมอง จ.พษณโลก

7.2 (2552) การประเมนโครงการการสงเสรมใหสถานศกษาพรอมรบการประเมน

คณภาพพายนอกรอบสอง : การศกษาขนพนฐาน ประจาป 2552

7.3 (2552) การปรบเทยบคะแนน O-NET ระหวางป

7.4 (2552) การศกษาความตรง (Validity) และความเทยง (Reliability) ของผล

การเรยนเฉลย (GPA) รายกลมสาระ และผลการเรยนเฉลยสะสม (GPAX) รายชวง

ชน ของนกเรยนชวงชนท 2 ถง ชวงชนท 4

7.5 (2552) โครงการเครอขายสถาบนการศกษาในพนทเพอเสรมคณภาพการ

เรยนรของเดกและเยาวชนในจงหวดพษณโลก

7.6 (2551) การพฒนารปแบบความสมพนธเชงสาเหตปจจยทสงผลตอ

คณลกษณะนกเรยนทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร

7.7 (2551) การพฒนาสมรรถนะทจาเปนในการปฏบตงานของครในสถานศกษา

ขนพนฐาน โดยใชการจดการความร

7.8 (2550) กลยทธการยกระดบคณภาพการศกษา โดยเครอขายการวจย :

ภาคเหนอตอนลาง

7.9 (2550) การตดตามผประเมนคณภาพภายนอกระดบอดมศกษา ประจาป

2549

7.10 (2550) การประเมนโครงการพฒนาผนาการเปลยนแปลงเพอรองรบการ

กระจายอานาจ

7. 11 (2549) การประเมนโครงการศนยซอมสรางเพอชมชนระยะท 1 ในเขต

จงหวดเพชรบรณ พจตร และอตรดตถ

7.12 (2549) การพฒนาตวชวดศกยภาพการจดการกองทนหมบานและชมชนเมอง

7.13 (2549) รายงานผลการตดตามการดาเนนงานของผประเมนภายนอกของ

การประเมนคณภาพภายนอกระดบการศกษาขนพนฐานในภาคเหนอ

ประจาป 2549


-46-

7.1.14 (2548) การตดตามผประเมนคณภาพภายนอกสถานการศกษาขน

พนฐาน อาชวศกษาและอดมศกษา ในเขตภาคเหนอตอนลาง ประจาป

การศกษา 2547-2548

7.1.15 (2548) การประเมนการดาเนนงานตามยทธศาสตรการแกไขปญหาผ

เสพตดยาเสพตด (Demand) ครงท 1 (กรรมการรวม นกวจยสวนภมภาค)

7.1.16 (2548) การวเคราะหตวประกอบคณลกษณะของครรนใหมตามการ

รบรของนกการศกษาชนนา และครดเดน

7.1.17 (2547) การประเมนหลกสตรการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการ

บรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร

7.1.18 (2547) การสงเคราะหงานวจยเกยวกบการจดการเรยนการสอนแบบ

บรณาการเพอพฒนาการเรยนรของนกเรยน ตามโครงการวจยและพฒนาเพอ

ปฏรปการเรยนรทงโรงเรยน ระยะท 3

7.1.19 (2546) การสงเคราะหงานวจยเกยวกบการเรยนการสอนแบบบรณา

การเพอพฒนาการเรยนรของนกเรยน ตามโครงการวจยและพฒนาเพอปฏรป

การเรยนรทงโรงเรยน ระยะท 2

7.1.20 (2546) การสารวจทศนคตของประชาชนเกยวกบการจดการนาเสยใน

พนทเทศบาลตาบลชมแสง จงหวดนครสวรรค

7.1.21 (2546) รายงานการตดตามการดาเนนงานของผประเมนภายนอกของ

การประเมนคณภาพภายนอกระดบการศกษาขนพนฐาน ในภาคเหนอ

7.1.22 (2545) การสงเคราะหงานวจยเกยวกบการจดการเรยนการสอนแบบ

บรณาการเพอพฒนาการเรยนรของนกเรยนตามโครงการวจยและพฒนาเพอ

ปฏรปการเรยนรทงโรงเรยน ระยะท 1

7.1.23 (2543) การวเคราะหตวแปรจาแนกโรงเรยนมธยมศกษาทนกเรยน

สามารถสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยไดสงและตา

7.1.24 (2542) การเปรยบเทยบคะแนนสอบคดเลอกเขาศกษาในสถาบนอดม

ศกษาระบบใหมทมวธแปลงคะแนนผลการเรยนสะสมตางกน

7.1.25 (2542) การสงเคราะหงานวจยทศกษาเกยวกบวธการเรยนวธการสอน

และรปแบบการเรยนการสอนทสงผลตอกระบวนการเรยนรทยงยนของ

เดกไทย วชาคณตศาสตร ระดบชนประถมศกษา พ.ศ.2543-2541 กองวจย

การศกษา กรมวชาการ


-47-

1.2 ผรวมการวจย

1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) : รศ.ดร.เทยมจนทร พานชยสนไชย

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Assoc. Prof. Dr. Tiamjan Panitchsonchai

2. เลขหมายบตรประจาตวประชาชน : 3 xxxx xxxxx xx x


ตาแหนงบรหาร : คณะบดฝายพฒนาและวจย คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยนเรศวร

ตาแหนงวชาการ : รองศาสตราจารย





โทรศพท : 055-962406 (สานกงาน)

โทรสาร : 055-962402






(กศ.บ.)

คณตศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


2520


(ค.ม.)

วจยการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2523


(ค.ด.)

การศกษา มหาวทยาลยนเรศวร 2551



6.2 การวจยทางการศกษา

6.3 สถตเพอการวจย


-48-





7.1 2550 : กลยทธการบรหารการเปลยนแปลงในการจดการศกษาในสถานศกษาขน

พนฐาน : กรณศกษาโรงเรยนในจงหวดพษณโลก

7.2 2550 : การตดตามคณภาพมหาบณฑต มหาวทยาลยนเศวร,2548

7.3 2550 : การตดตามโครงการศกษาสถานการณแพรระบาดและความรเกยวกบโรค

เอดสของชมชนบนพนทสง สานกงานศนยอานวยการประสานงานแกไขปญหา

ชาวเขาและกาจดการปลกพชเสพตด กองทพภาคท 3,2540

7.4 2550 : การตดตามและประเมนผลการจดระบบปองกนตนเองในหมบานชาวเขา

สานกงานศนยอานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขา และกาจดการปลกพช

เสพตด กองทพภาคท 3,2537

7.5 2550 : การศกษาการดาเนนงานโครงการพฒนาทสงดอยแมเบย สานกงานศนย

อานวยการประสานงานแกไขปญหาชาวเขาและกาจดการปลกพชเสพตด กองทพ

ภาคท 3,2534

7.6 2550 : การศกษาการดาเนนงานโครงการพฒนาทสงไทย-นอรเวย สานกงานศนย


ภาคท 3,2534

7.7 2550 : การศกษาการดาเนนงานโครงการพฒนาทสงไทย-เยอรมน สานกงานศนย


ภาคท 3,2534

7.8 2550 : การศกษาการดาเนนงานโครงการเพอพฒนาความมนคงลมนานาน อน

เนองมาจากพระรดาร จงหวดนานสานกงานศนยอานวยการประสานงานแกไข

ปญหาชาวเขาและกาจดการปลกพชเสพตด กองทพภาคท 3,2538

7.9 2550 : การศกษาเฉพาะกรณ : การอพยพชาวเขาในเขตแมสาด-ผาแดง ลงสพนท

รองรบแมออ-ผาซอ สานกงานศนยอานวยการประสานงานแกไขปญหาเขาและ

กาจดการปลกพชเสพตด กองทพภาคท 3,2538

7.10 2550 : ความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนการสอน และหลกสตรการศกษา

มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ศนยวทยบรการนอกจงหวดพษณโลก

,2548


-49-

7.11 2550 : ตวประกอบทสมพนธกบการไดรบการคดเลอกเปนครตนแบบตามการ

รบรของครตนแบบ,2544

7.12 2550 : ตวประกอบทสมพนธกบประสทธภาพการสอนของครในโรงเรยน

มธยมศกษาเขตการศกษา,2530

7.13 2550 : องคประกอบทสมพนธกบการศกษาตอของนกเรยนชนประถมศกษาปท

6 เขตการศกษา 7,2523


1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดร.ดเรก ธระภธร

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Asst. Prof. Dr. Direk Teeraputon



ตาแหนงบรหาร : หวหนาภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

ตาแหนงวชาการ : ผชวยศาสตราจารย






โทรสาร : 055-962402






(ศษ.บ..)

เทคโนโลยทางการศกษา มหาวทยาลยศลปากร 2534


(ค.ม.)

โสตทศนศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2538


(ค.ด.)

เทคโนโลยและสอสาร





-50-

6.1 เทคโนโลยทางการศกษา

6.2 คอมพวเตอรเพอการศกษา




-


1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) : ผศ.ดร.ดร.รจโรจน แกวอไร

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Asst. Prof. Dr. Rujroad Kaewurai



ตาแหนงบรหาร : อาจารย ภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร







โทรสาร : 055-962402






(กศ.บ.)

เทคโนโลยทางการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

บางแสน

2530


(กศ.ม.)

เทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


2532


(กศ.ด.)

เทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


2543


-51-


6.1 เทคโนโลยและสอสารการศกษา

6.2 การเรยนรผานสออเลกทรอนกส

6.3 คอมพวเตอรชวยสอน

6.4 การจดการความร




หวหนาโครงการ

7.1 2552 : การพฒนาการเรยนการสอนโดยใชกระบวนการวจยเปนฐานในรายวชา

พฤตกรรมการเรยนคอมพวเตอร สาหรบนสตปรญญาตรหลกสตรคอมพวเตอร

ศกษา

7.2 2550 : การศกษารปแบบทเหมาะสมในการพฒนาบทเรยนดวยตนเองสาหรบ

นสตคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ผานเครอขายอนทราเนต


1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) : ผศ.ดร.สรนภา กจเกอกล

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Asst. Prof. Dr. Sirinapa Kijkuakoon



ตาแหนงบรหาร : อาจารย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร







โทรสาร : 055-962402



-52-





(วท.บ.)

ชวเคม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2541


(ป.บณฑต

วชาชพคร)

การสอนวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2542


(ปร.ด.)

วทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2549


6.1 การจดการเรยนรวชาชววทยา

6.2 การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ





7.1 2552 : การพฒนารปแบบการสอนเพอการบรณาการหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงกบการจดการเรยนรในสถานศกษาขนพนฐาน สาหรบนสตครหลกสตร

ประกาศนยบตรบณฑตวชาชพคร

7.2 2552 : การสงเคราะหรปแบบการพฒนาครตามแนวปฏรป:ประสบการณจาก

วทยานพนธ พ.ศ.2543-2551


1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) : ดร.สายฝน วบลรงสรรค

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Prof. Dr. Saifon Wiboonrangsan




ตาแหนงวชาการ : อาจารย


-53-






โทรสาร : 055-962402






(ศษ.บ.,

ค.บ.)

มธยมศกษา-คณตศาสตร,

การประถมศกษา

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

สถาบนราชภฎพบลสงคราม

พษณโลก

2540


(กศ.ม.)

การวดผลการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร 2542


(กศ.ด.)

วจยและประเมนผลการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร 2550


6.1 วจยทางการศกษา


6.3 วจยในชนเรยน

6.4 การสรางขอสอบ





7.1 -


1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) : ดร.ออมธจต แปนศร

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Prof. Dr. Omthajit Pansri



-54-









โทรสาร : 055-962402







(กศ.ม.)

วจยและพฒนาการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร 2545


(กศ.ด.)











7.1 -


-55-


1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) : ดร.ชานาญ ปาณาวงษ

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Prof. Dr. Chamnan Panawong





10.หนวยงานและสถานทอยทตดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศพท โทรสาร และไปรษณย





โทรสาร : 055-962402






(ค.บ.)

การประถมศกษา สถาบนราชภฏกาแพงเพชร 2538


(กศ.ม.)

วจยและพฒนาการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร 2544


(กศ.ด.)







13.ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศ โดยระบ



-


-56-


1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) : นางสาว วณชชา แมนยา

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Miss Wanitcha Manyum

2. เลขหมายบตรประจาตวประชาชน : 3 5404 00416 12 3


ตาแหนงบรหาร : หวหนางานโสตทศนศกษา โรงเรยนพรยาลยจงหวดแพร

ตาแหนงวชาการ : คร คศ.2 วทยฐานะ ชานาญการ



ทอย : โรงเรยนพรยาลยจงหวดแพร เลขท 151 ถ.ยนตรกจโกศล ต.ในเวยง

อ.เมอง จ.แพร 54000

โทรศพท : 054-511104 (สานกงาน), 08-3083-5220 (มอถอ)

โทรสาร : 054-522210





1 ปรญญาตร (วท.บ.) วทยาการคอมพวเตอร มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ 2547

2 ปรญญาโท (วท.ม.) เทคโนโลยอนเทอรเนต

และสารสนเทศ

มหาวทยาลยนเรศวร พะเยา 2550

3 ปรญญาเอก (กศ.ด.) เทคโนโลยและสอสาร


มหาวทยาลยนเรศวร กาลงศกษา


6.1 เครอขายคอมพวเตอร

6.2 เทคโนโลยอนเทอรเนต

6.3 โปรแกรมคอมพวเตอร





7.1 (2550) การพฒนาโปรแกรมบรหารการจดการกองทนหมบาน กรณศกษา

หมบานพระหลวง หม 1 ต.พระหลวง อ.สงเมน จ.แพร


-57-

7.2 (2547) การพฒนาโปรแกรมบรหารระบบกจกรรมนกศกษา

มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ


1.ชอ-นามสกล (ภาษาไทย) : นายศรณย หมนเดช

ชอ-นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Mr. Saranyu Moundet

2.หมายเลขบตรประชาชน : 3 6703 00136 68 3

3.ตาแหนงปจจบน

ตาแหนงบรหาร : ผอานวยการโรงเรยนเอกชน

ตาแหนงวชาการ : -

4.หนวยงานและทอยทสามารถตดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศพท โทรสาร และ e-

Mail :

โรงเรยนเออองกรวทยา 102 หม 7 ต.สกหลง อ.หลมสก จ.เพชรบรณ 67110

โทรศพท : 08 7209 6089

โทรสาร : -

e-Mail : [email protected]

5.ประวตการศกษา

ลาดบ คณวฒ สาชาวชา สถาบน ปทสาเรจ


1 ปรญญาเอก (กศ.ด.) เทคโนโลยและสอสาร

การศกษา มหาวทยาลยนเรศวร กาลงศกษา

2 ปรญญาโท (ศษ.ม.) บรหารการศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง 2551

3 ประกาศนยบตรบณฑต

(ป.บณฑต) หลกสตรและการสอน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2553

4 ปรญญาตร (วศ.บ.) ปโตรเคมฯ มหาวทยาลยศลปากร 2548

6. สาขาวชาทมความชานาญพเศษ (แตกตางจากวฒการศกษา) ระบสาขาวชาการ

-

7. ประสบการณเกยวของกบการบรหารงานวจย ทงภายในและนอกประเทศ โดยระบ

สถานภาพในการทาวจยวาเปนผอานวยการแผนงานวจย หวหนาโครงการวจย หรอผรวมวจยในแตละ

ขอเสนอการวจย


-58-

7.1 (2551) การศกษาความพงพอใจของผปกครองนกเรยนทมตอการจดการศกษา

ของโรงเรยนเออองกรวทยา


1.ชอ-นามสกล (ภาษาไทย) : นางสาววลาวลย สมยาโรน สดสวนการทาวจย 25%

ชอ-นามสกล (ภาษาองกฤษ) : Miss Wilawan Somyaron

2.หมายเลขบตรประชาชน : 3 5307 00648 07 1

3.ตาแหนงปจจบน

ตาแหนงบรหาร :

ตาแหนงวชาการ : คร

4.หนวยงานและทอยทสามารถตดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศพท โทรสาร และ

e-Mail :

คณะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยพะเยา ตาบลแมกา อาเภอเมอง

จงหวดพะเยา 56000

โทรศพท : 054 466 666 ตอ 2319

โทรสาร : 054 466 666 ตอ 2329

e-Mail : [email protected]

5.ประวตการศกษา

ลาดบ คณวฒ สาชาวชา สถาบน ปทสาเรจ


1 ดษฎบณฑต (กศ.ด) เทคโนโลยและสอสาร


มหาวทยาลยนเรศวร กาลงศกษา

2 การศกษามหาบณฑต

(กศ.ม.)

เทคโนโลยและสอสาร


มหาวทยาลยนเรศวร 2550

3 ศลปศาสตรบณฑต

(ศศ.บ)

ภาษาองกฤษ มหาวทยาลยนเรศวร 2546

6. สาขาวชาทมความชานาญพเศษ (แตกตางจากวฒการศกษา) ระบสาขาวชาการ

-

7. ประสบการณเกยวของกบการบรหารงานวจย ทงภายในและนอกประเทศ โดยระบสถานภาพใน

การทาวจยวาเปนผอานวยการแผนงานวจย หวหนาโครงการวจย หรอผรวมวจยในแตละขอเสนอการวจย

7.1 ผรวมวจย


-59-

7.1.1 การพฒนาระบบการใหบรการสออเลกทรอนกสของสานกหอสมด บน

เครอขายคอมพวเตอร มหาวทยาลยนเรศวร


1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) นางสาวชไมพร ศรสราช

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) Miss Chamaiporn Srisurat

2. เลขหมายบตรประจาตวประชาชน 1 4599 00074 87 9

3. ตาแหนงปจจบน นกวชาการศกษา


อเลกทรอนกส (e-mail) วทยาลยนานาชาต มหาวทยาลยนเรศวร ตาบลทาโพธ อาเภอเมอง จงหวดพษณโลก 65000

โทรศพท 055-968577 โทรสาร 055-968558 อเมล [email protected]


2550 ระดบปรญญาตร มหาวทยาลยนเรศวร

วทยาลยนานาชาต บธ.บ. สาขาการจดการทองเทยว

(หลกสตรนานาชาต) เกยรตนยม อนดบ 2

2553 ระดบปรญญาโท มหาวทยาลยนเรศวร

คณะศกษาศาสตร กศ.ม. สาขาเทคโนโลยและสอสาร


2555 ระดบปรญญาเอก มหาวทยาลยนเนศวร (กาลงศกษา)

คณะศกษาศาสตร กศ.ด. สาขาเทคโนโลยและสอสาร



ดานการจดกจกรรมพฒนานสตนกศกษา


สถานภาพในการทาการวจยวาเปนผอานวยการแผนงานวจย หวหนาโครงการวจย หรอผรวมวจยในแตละ

ผลงานวจย -


-60-

แบบยนยนความเกยวของของขอเสนอการวจยกบจรยธรรมการวจย

เพอใหขอเสนอการวจยเปนไปตามหลกสากล และเปนทยอมรบ กระบวนการวจยจาเปนทจะตองผาน

การพจารณารบรองจรยธรรมการวจยทเกยวของ นน

ขาพเจา รองศาสตราจารย ดร.สาราญ มแจง หนวยงานทสงกด มหาวทยาลยนเรศวร ขอ

ยนยนความเกยวของของขอเสนอการวจย เรอง การพฒนาคลงความรบนเวบผานสงคมออนไลนเพอสรางองค

ความรภมปญญาทองถนจงหวดแพร (The development of Knowledge Base by Social Media for

Constructivism Creation Phrae local Wisdom.) ทมตอจรยธรรมการวจย เพอเสนอขอรบทนอดหนน

การวจยจากงบประมาณแผนดน (แบบปกต) ประจาปงบประมาณ ๒๕๕๗ ดงน

จรยธรรมการวจยในมนษย

o ไมเกยวของ

o เกยวของ และผานการรบรอง (เลขทใบรบรอง ................ ลงวนท .......................)

จรรยาบรรณการใชสตวทดลอง


o เกยวของ และผานการรบรอง (เลขทใบรบรอง ............... ลงวนท .......................)

ความปลอดภยทางชวภาพ


o เกยวของ และผานการรบรอง (เลขทใบรบรอง ............... ลงวนท.......................)

ไมเกยวของกบทง 3 ขอขางตน

.............................................................................


( รองศาสตราจารย ดร.สาราญ มแจง )

วนท วนท 20 สงหาคม 2555


-61-

หนงสอรบรองการเปนทปรกษาแผนงานวจย

ขาพเจา .ขอยนยนวา ขาพเจาไดรบเปน

ทปรกษาแผนงานวจยเรอง

.

. ซงม

สงกด

เปนผอานวยการแผนงานตลอดระยะเวลาดาเนนการวจย

ลงชอ.................................................................

( ............................................................. )

.............../................./............

แบบ วช. �

05 แผนงานวิจัยรวม-full

Education

Transcript of 05 แผนงานวิจัยรวม-full