01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค...
Transcript of 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค...
![Page 1: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/1.jpg)
สนามไฟฟ้าและแรงทางไฟฟ้า
01420118 ฟ�สิกส�พื้นฐาน II
ภุชงค� กิจอํานาจสุข
11 พฤศจิกายน 2556 1/
![Page 2: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/2.jpg)
ประจุไฟฟ้า (Electric Charge)
“ประจุ” คือสมมบัติพื้นฐานในระดับ หน)วยย)อยของอะตอม
ข,อเท็จจริงเกี่ยวกับประจุ:
� ประจุมี 2 ชนิด: “บวก” (โปรตอน) และ “ลบ” (อิเล็กตรอน)
� ประจุชนิดเดียวกัน “ผลักกัน” ประจุต)างชนิดกัน “ดึงดูดกัน”
� ประจุมีลักษณะคล,ายของไหลนั้นคือ มี 2 สถานะ “สถิตย�” (STATIC) หรือ “พลศาสตร�” (DYNAMIC)
2
![Page 3: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/3.jpg)
ประจุ - สมบตัิเฉพาะ
Some important constants:
•สัญลักษณ� คือ “q”•หน)วย คือ คูลอมบ� (C) ตาม “Charles Coulomb”• หากกล)าวถึงประจุอิสระ 1 อนุภาค เช)น อิเล็กตรอน 1 ตัว หรือ โปรตอน 1 ตัว จะหมายถึงประจุของอนุภาคมลูฐาน อาจใช,สัญลักษณ� e แทน
Particle Charge Mass
Proton 1.6x10-19 C 1.67 x10-27 kg
Electron 1.6x10-19 C 9.11 x10-31 kg
Neutron 0 1.67 x10-27 kg
3
![Page 4: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/4.jpg)
ประจุ เป็น “ปริมาณอนุรักษ”์
ประจุไม)สามารถสร,างใหม) หรือ ทําลายได, แต)สามารถส)งผ)านจากวัตถุหนึ่งไปยังวัตถุอื่นได,แม,ว)าประจุ 2 ประจุ ที่ถูกดูดเข,าหากันในขณะเริ่มต,น และผลักออกจากกันหลังจากสัมผัสกันแล,ว
สังเกตุว)าประจุสุทธิมีค)าเท)าเดิมเสมอ
4
![Page 5: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/5.jpg)
ตวันาํและฉนวนการแคลื่อนที่ของประจุจะถูกจํากัดโดยตัวกลางที่ประจุนั้นเคลื่อนที่
ผ"าน โดยทั่วไปแบ"งได& เป'น 2 ประเภท
ตัวนํา (Conductors): ยอมให&ประจุผ"านได&อย"างง"ายดายฉนวน (Insulators): ประจุไม"สามารถผ"านได&
Conductor = ลวดทองแดงInsulator = ปลอกหุ&มพลาสติก
5
![Page 6: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/6.jpg)
การอดัและคายประจุ (Charging and discharging)
โดยทั$วไปไป มี 2 วิธีในการสร้างประจุบนวตัถุใดๆ
1. ใช้การเสียดสี (friction)
2. การเหนี�ยวนํา (Induction)“BIONIC is the first-ever ionic
formula mascara.BIONIC มีโพลิเมอร�ประจุบวกแรงเสียดทานขณะปWดขนตา จะทําให,ขนตามมีประจุลบดึงดูดกับโพลิเมอร�ประจุบวกใน มาสคาร)าทําให,เกิดแรงยึดติดได,ตลอดวัน
6
![Page 7: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/7.jpg)
การเหนี$ยวนาํและกราวนด์วิธีที$สอง ในการสร้างประจุไฟฟ้าบนวตัถุคือ การเหนี$ยวนาํ โดยไม่มีการสมัผสั
โดยตรง
We bring a negatively charged rod near a neutral sphere. The protons in the sphere
localize near the rod, while the electrons are repelled to the other side of the sphere. A
wire can then be brought in contact with the negative side and allowed to touch the
GROUND. The electrons will always move towards a more massive objects to increase
separation from other electrons, leaving a NET positive sphere behind.
7
![Page 8: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/8.jpg)
แรงทางไฟฟ้าแรงทางไฟฟXาระหว)างวัตถุมีรูปสมการคล,ายกับแรงดงึดูดโน,มถ)วงของวัตถุ
MmFgα 2
1
rFg α
LawsCoulombr
qqkF
C
Nmx.k
k
r
qqF
rFqqF
E
EEE
'
10998 constant Coulomb
alityproportion ofconstant
1
2
21
2
29
2
21
221
→=
==
=
ααα
8
![Page 9: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/9.jpg)
แรงไฟฟ้าและกฏของนิวตนัสนามไฟฟ้าและแรงไฟฟ้า สมัพนัธ์ กบักฏของนิวตนั
Example: อิเล็กตรอนปล)อยเหนือผิวโลกโดยมีอิเล็กตรอนอีหนึ่งตัวอยู)ในแนวตรงส)ง แรงไฟฟBาสถิตยC ต)ออิเล็กตรอนตัวแรกต,วยแรงมากพอที่จะหักล,างกับ แรงโน&มถ"วง พอดี ระยะห)างระหว)างอิเล็กตรอนตัวแรกและตัวที่สองมีค)าเท)าใด
e
e
mg
Fe
r = ? =
=→=
=
−
−
)8.9)(1011.9(
)106.1()99.8(
31
2199
21
2
21
x
x
mg
qqkrmg
r
qqk
mgFE
5.1 m
9
![Page 10: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/10.jpg)
เวกเตอร์ของแรงทางไฟฟ้าสนามไฟฟXาและแรงไฟฟXา เปYน ปริมาณ “เวกเตอรC” ดังนั้นต,อง
คํานวณโดยคํานึงถึงขนาดและทิศทางเสมอพิจารณาประจุ 3 ตัว, q1 = 6.00 x10-9 C (อยู)ที่จุดกําเนิด), q3 = 5.00x10-9 C, และ q2 = -2.00x10-9 C อยู)ที่มุมของรูปสามเหลี่ยม. q2 อยู)ที่ระยะ y= 3 m ขณะที่ q3 อยู)ที่ระยะ 4m ไปทางขวาของประจุ q2 หา แรงลัพธC ที่กระทําต)อ q3.
q1
q2 q3
3m
4m
5m
q3
ประจุ q2 ผลัก q3 ไปในทิศใด?ประจุ q1 ผลัก q3ไปในทิศใด?
Fon 3 due to 2
Fon 3 due to 1
θ
θ = 37
θ= tan-1(3/4)
10
![Page 11: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/11.jpg)
ตวัอยา่ง (ต่อ)
)99.8( 9
23 =todueF
=
=
−−
2,3
2
999
2,34
)102)(100.5()1099.8(
F
xxxF
=
=
−−
1,3
2
999
1,35
)105)(106()1099.8(
F
xxxF
q1
q2 q3
3m
4m
5m
q3Fon 3 due to 2
Fon 3 due to 1
θ
θ = 37
θ= tan-1(3/4)
5.6 x10-9 N
1.1x10-8 N
F3,1cos37
F3,1sin37
===
=
+=
==
=
−=
∑
∑
∑∑
∑
∑
∑
−
−
−
)(tan
)()(F
1062.6)37sin(
1018.3
)37cos(
1
22
resultant
9
1,3
9
2,31,3
x
y
res
yx
y
x
x
F
FDirection
F
FF
NxFF
NxF
FFF
θ
7.34x10-9 N
64.3 degrees above the +x
11
![Page 12: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/12.jpg)
Electric Fields
�
หากวางประจุที่สอง (ประจุทดสอบ) ใกล,ประจุบวก ประจุ เคลื่อนที่ออก
หากวางประจุทดสอบตัวเดิม ใกล,ประจุลบ ประจุ เคลื่อนที่เข&า
12
![Page 13: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/13.jpg)
สนามไฟฟ้าและกฏของนิวตนัพิจารณาสมการของ สนามไฟฟBา อีกครั้ง
สัญลักษณ�ที่แทนสมการของ น้ําหนัก จะเหมือนกับกฏของคูลอมบ�
สัญลักษณ�ที่แทนสนามไฟฟXา “E” ซึ่งนิยามเปYนแรงต)อหน)วยประจุ จึงมีหน)วยเปYน นัวตันต)อคูลอมบ�, N/C.
หมายเหตุ: สมการด,านบนช)วยในการหา ขนาด ของสนามหรือแรง เท)านั้น ทิศทางต,องพิจารณาเพิมเติมจาก ชนิดของประจุ
ตัวแปร “q” ในสมการหมายถึง “ประจุทดสอบ”
13
![Page 14: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/14.jpg)
ตวัอยา่งอิเล็กตรอนและโปรตอนวางอยู"นิ่งๆ ภายใต&สนามภายนอกขนาด
520 N/C คํานวณหาความเร็วของแต"ละอนุภาคเมื่อเวลาผ"านไป 48 ns
สิ่งที่เราทราบ
me=9.11 x 10-31 kg
mp= 1.67 x10-27 kg
qboth=1.6 x10-19 C
vo = 0 m/s
E = 520 N/C
t = 48 x 10-9 s
=
==−
E
EE
F
x
F
q
FE
19106.1520
rrr
=→=
=→=
==
−
−
axamF
axamF
FFmaF
pE
eE
NetENet
)1067.1(
)1011.9(
27
31
==
==
+=
−
−
)1048(
)1048(
9
9
xav
xav
atvv
pp
ee
o
8.32 x10-19 N
9.13x1013 m/s/s
4.98 x1010 m/s/s
4.38 x106 m/s
2.39 x103 m/s
14
![Page 15: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/15.jpg)
สนามไฟฟ้าจากจุดประจุจากที่ได,กล)าวมาก)อนหน,านี้ ประจุทั้งหมดAs we have discussed, all
charges exert forces on other charges due to a field around them. Suppose we want to know how strong the field is at a specific point in space near this charge the calculate the effects this charge will have on other charges should they be placed at that point.
POINT CHARGE
2chargepoint
2
2
r
kQE
r
QqkEq
EqFq
FE
r
QqkF E
EE
=
=
=→==
TEST CHARGE
15
![Page 16: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/16.jpg)
ExampleA -4x10-12C charge Q is placed at the origin. What is the
magnitude and direction of the electric field produced by Q if a test charge were placed at x = -0.2 m ?
=
=
==
−
dir
mag
E
E
xx
r
kQE
2
129
2 2.
)104(1099.8
0.899 N/C
Towards Q to the right
Remember, our equations will only give us MAGNITUDE. And the electric
field LEAVES POSITIVE and ENTERS NEGATIVE.
-Q
0.2 m E
E
E
E
16
![Page 17: 01420118 ฟสิกสพื้นฐาน II ภุชงค กิจอํานาจสุขpirun.ku.ac.th/~fscipuki/118/Ch01_ElecFieldsForces.pdf · พิจารณาประจุ](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041523/5e2faf2770f562402c4ea5ab/html5/thumbnails/17.jpg)
Electric Field of a ConductorA few more things about electric fields, suppose you bring a conductor
NEAR a charged object. The side closest to which ever charge will be INDUCED the opposite charge. However, the charge will ONLY exist on the surface. There will never be an electric field inside a conductor. Insulators, however, can store the charge inside.
There must be a
positive charge on
this side
There must be a
negative charge on
this side OR this
side was induced
positive due to the
other side being
negative.
17