008. SP - Ushqimi Dhe Shëndeti Oral

8/19/2019 008. SP - Ushqimi Dhe Shëndeti Oral

1/12

Ushqimi dheUshqimi dhe

shëndeti oralshëndeti oral


2/12

Ushqimi dhe kariesiUshqimi dhe kariesi

Në zhvillimNë zhvillim

- matriksi organik- matriksi organik (yndyrnat, karbohidratet, proteinat)(yndyrnat, karbohidratet, proteinat)

- mineralet- mineralet (Ca, P, Mg, F)(Ca, P, Mg, F) - vitaminat- vitaminat (A, C, D, E, K, )(A, C, D, E, K, ) - hormonet- hormonet

- mikroelementet- mikroelementet

! "l#ori! "l#ori ! kariostatik! kariostatik ($r, Mo, %i, &, Mg)($r, Mo, %i, &, Mg) ! indi"erent! indi"erent (Pb, Fe)(Pb, Fe) ! kariog'en! kariog'en ($e)($e)


3/12

Në funksionNë funksion (veprimi i #shimit)(veprimi i #shimit)

- "iik - "iik

- kimik- kimik

! Karbohidratet! Karbohidratet

- poten*iali kariog'en- poten*iali kariog'en - natyra kimike- natyra kimike

- kon*entrimi- kon*entrimi

- sasia + mirret- sasia + mirret

- "rek#en*a- "rek#en*a

- "orma e adheren*+s- "orma e adheren*+s

- a"t+sia di"#ive n+ pllak - a"t+sia di"#ive n+ pllak

primar primar

sekondarsekondar (m+ i r+nd+sish+m)(m+ i r+nd+sish+m)


4/12

- sakaroa - sakaroa

- laktoa - laktoa - "r#ktoa - "r#ktoa

- gl#koa e maltoa - gl#koa e maltoa

. / min0 p1 2 303 . / min0 p1 2 303 /4 min0/4 min0 5 / or+ p1 normaliohet5 / or+ p1 normaliohet


5/12

Zëvendësuesit e sheqeritZëvendësuesit e sheqerit

- +mb+ls#esit inteniv- +mb+ls#esit inteniv

- +mb+ls#esit vol#mino- +mb+ls#esit vol#mino

karieskaries

sheeri s+m#nd'et kardiovask#laresheeri s+m#nd'et kardiovask#lare

diabetidiabeti

obeitetiobeiteti


6/12

Ëmbëlsuesit intenzivËmbëlsuesit intenziv

! sakarina! sakarina 644 7 m+ e +mb+l se sakaroa 644 7 m+ e +mb+l se sakaroa

! aspartami! aspartami /44 7 m+ i +mb+l se sakaroa /44 7 m+ i +mb+l se sakaroa

! a*es#l"an K ! a*es#l"an K 64 7 m+ i +mb+l se sakarina (8am8ak+, kompot) 64 7 m+ i +mb+l se sakarina (8am8ak+, kompot)

! tha#matina! tha#matina 6444 7 m+ e +mb+l se sakarina 6444 7 m+ e +mb+l se sakarina


7/12

9mb+ls#esit vol#mino ose n#tritiv9mb+ls#esit vol#mino ose n#tritiv

! alkooli sheerik:! alkooli sheerik:

- sorbitol 403 (sakaroa 04)- sorbitol 403 (sakaroa 04)

- manitol 40;- manitol 40;

- 7ylitol 04 (si sakarina)- 7ylitol 04 (si sakarina)

- likain 40


8/12

Aplikimi i +vend+s#esve t+ sheeritAplikimi i +vend+s#esve t+ sheerit

- ind#stri #shimore- ind#stri #shimore

- kometik+ (pasta, hele, tret'e)- kometik+ (pasta, hele, tret'e)

- "arma*i (barnat p+r "+mi'+)- "arma*i (barnat p+r "+mi'+)


9/12

=dikimi i yndyrnave =dikimi i yndyrnave

- lye'n+, mb+sht'ellin dh+mb+t- lye'n+, mb+sht'ellin dh+mb+t - inhibo'n+ rrit'en e mikroorganimave kariog'en- inhibo'n+ rrit'en e mikroorganimave kariog'en

- vog+lo'n+ nevo'+n p+r karbohidrate "ermentabile- vog+lo'n+ nevo'+n p+r karbohidrate "ermentabile


10/12

=dikimi i proteinave =dikimi i proteinave

- kaeina ("os"oprotein+) . red#kon kariesin- kaeina ("os"oprotein+) . red#kon kariesin

- liina- liina

- gli*ina- gli*ina

!te n'er+it vog+limi i proteinave k#sht+on p+rdorimin e!te n'er+it vog+limi i proteinave k#sht+on p+rdorimin ekarbohidratevekarbohidrateve

vog+lo'n+ kariesinvog+lo'n+ kariesin


11/12

Qëndrimi bashkëkohorQëndrimi bashkëkohor - #shimi i m'a"t#esh+m- #shimi i m'a"t#esh+m

- #shimi i mang+t- #shimi i mang+t

! karbohidratet! karbohidratet- n+ +mb+lsira- n+ +mb+lsira - si sheer i mshe"#r (ke8ap)- si sheer i mshe"#r (ke8ap)

! "l#ori! "l#ori - miell- miell

- kryp- kryp - sheer - sheer

! molla! molla ! #m+shti i n+n+s! #m+shti i n+n+s


12/12

Edukimi shëndetsorEdukimi shëndetsor

- thith'a g'i- thith'a g'i

- vetit+ poitive me #shim 'o kariog'en- vetit+ poitive me #shim 'o kariog'en - bebironi- bebironi - kariesi *irk#lar - kariesi *irk#lar - l#ga dhe gota- l#ga dhe gota

- sh#'ta e balans#ar - sh#'ta e balans#ar

008. SP - Ushqimi Dhe Shëndeti Oral

Documents

Transcript of 008. SP - Ushqimi Dhe Shëndeti Oral