𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích...

10
ĐÊM MƠ GP TNHƯ [1921-2003] Di nh thi sĩ Trn Hng Châu NGUYN KHC HOCH Ngun: Gia đình tác gicung cp ĐÊM MƠ GP TNHƯ 﨤素如 Meeting TNHƯ in my dreams Cnhân nhp ngã mng 故人入我夢 You have been in my dreams, old friend Đỗ Ph杜甫 Thơ: TRN HNG CHÂU Ththơ: Lc-Bát (6-8) gm 32 câu ChNôm và Chú Thích: LÊ VĂN ĐẶNG Ngun: ĐỂ TƯỞNG NHNGUYN DU. Ban Tu Thư Vin Vit-Hc 2002

Transcript of 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích...

Page 1: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

ĐEcircM MƠ GẶP TỐ NHƯ

[1921-2003] Di ảnh thi sĩ Trần Hồng Chacircu NGUYỄN KHẮC HOẠCHNguồn Gia đigravenh taacutec giả cung cấp

ĐEcircM MƠ GẶP TỐ NHƯ 143896144013﨤素如

Meeting TỐ NHƯ in my dreams

Cố nhacircn nhập ngatilde mộng 故人入我夢 You have been in my dreams old friend Đỗ Phủ 杜甫

Thơ TRẦN HỒNG CHAcircU Thể thơ Lục-Baacutet (6-8) gồm 32 cacircu Chữ Nocircm vagrave Chuacute Thiacutech LEcirc VĂN ĐẶNG Nguồn ĐỂ TƯỞNG NHỚ NGUYỄN DU Ban Tu Thư Viện Việt-Học 2002

trang 2

ĐEcircM MƠ GẶP TỐ NHƯ 143896144013﨤素如 Meeting TỐ NHƯ in my dreams

Cố nhacircn nhập ngatilde mộng 故人入我夢 You have been in my dreams old friend

Đỗ Phủ 杜甫 1-4 Đoạn trường1 vuacutet nẻo mờ khuya 断腸潷136297983626983347 Trăng soi gối chiếc2 macircy ligravea cagravenh non 157508983368襘隻984242離梗嫩 Thu về đậm nhạt tấm son3 秋984287湛147541163434 Đagraven vương mộng cũ lối mograven4 về đacircu 彈155585夢136387984287兜 5-8 Đoạn trường1 nửa gaacutenh qua cầu 断腸姅梗戈橋 Vần xoay nuacutei biếc vẫn mầu thủy chung5 運搓138624碧沕牟始終

Cảo Thơm6 cograven lẻ kiếm cung 稿983675群153325劔弓 Đagraven say toacutec trắng mịt mugraveng acircu lo 彈醝170944151416168362156063謳141567 9-12 Cuacutec vagraveng thu gọi hư vocirc 983690秋噲虛無 Trăng becircn giường bệnh đoạn trường1 lagrave đacircu 157508邊床病断腸羅兜 Mấy thu kinh khuyết tigravenh sacircu 氽秋涇闋情溇 Mấy trăng cổ độ vương hầu loạn ly 氽157508古渡王侯亂离 13-16 Tiếng đagraven7 cong vuacutet lagraven mi 㗂彈140258潷瀾眉 Long thagravenh cầm giả8 hay vigrave Tầm Dương8a 龍城琴者能為潯陽 Bacircng khuacircng9 ảo giaacutec phố phường 氷傾幻覺浦坊 Hương thề quanh quất10 đoạn trường1 heacuteo hon11 香誓165050橘断腸痚147978 17-20 Đoạn trường1 goacutei chặt tấm son3 断腸142738秩163434 Một thiecircn bạc mệnh12 chưa mograven tuyết băng 133920篇薄命渚雪氷 Boacuteng ai latildeng đatildeng13 cầm trăng14 168179埃朗蕩琴157508

Gioacute thu hồng biếc một vầng quan san15 秋紅碧133920暈關山

21-24 Lửa hương16 một nắm tro tagraven 焒香133920捻烣殘 Hồng lam trăm mối17 đoạn trường1 về đacircu18 紅151443䋦断腸984287兜 Đường đời cograven matildei phacircn vacircn 塘131136群買分云 Thigrave xin ước hẹn vocirc vagraven mai sau19 時吀約無万143893137360

25-28 Thigrave xin taacutet cạn nguồn sầu 時吀摌146707源愁 Nghigraven thu20 tuyệt buacutet điểm mầu vấn vương 133555秋絶筆㸃牟155934155585 Phấn hương thừa nhặt nẻo đường 粉香餘抇136297塘 Nogravei21 tigravenh ai cũng đoạn trường1 với ai 㐻情埃拱断腸貝埃

trang 3

29-32 Đecircm thu22 mộng triệu23 khơi miền 143896秋夢兆沔 Đoạn trường1 bướm trắng ưu phiền gioacute trăng24 断腸160393151416憂煩157508 Gặp Người25 ta lại cố nhacircn26 﨤131739些吏故人 Bất tri tam baacutech27 hellip một vần28 cảm thocircng 不知三百hellip沒韻感通

TRẦN HỒNG CHAcircU

TRIacuteCH DẪN Phần triacutech dẫn chữ Nocircm cheacutep từ bản Đoạn Trường Tacircn Thanh (1902) chữ Anh cheacutep từ The Tale of Kiều do Huỳnh Sanh Thocircng dịch (1983)

0 夢李白 lt杜甫gt Mộng Lyacute Bạch

死別已吞聲生別長側側Tử biệt dĩ thocircn thanh Sanh biệt trường trắc trắc

江南瘴癘地逐客無消息Giang Nam chướng lệ địa Trục khaacutech vocirc tiecircu tức

故人入我夢明我長相憶Cố nhacircn nhập ngatilde mộng Minh ngatilde trường tương ức

君今在羅網何以有羽翼Khủng phi bigravenh sanh hồn Lộ viễn bất khả trắc

恐非平生魂路遠不可測Quacircn kim tại la votildeng Hagrave dĩ hữu vũ dực

魂來楓葉青魂返關山黑Hồn lai phong diệp thanh Hồn phản quan san hắc

落月滿屋樑猶疑照顏色Lạc nguyệt matilden ốc lương Do nghi chiếu nhan sắc

水深波浪闊無使蛟龍得Thủy thacircm ba latildeng khoaacutet Vocirc sử giao long đắc Separation by death must finally be choked down but separation in life is a long anguish Chiang-nan is a pestilential land no word from you there in exile You have been in my dreams old friend as if knowing how much I miss you Caught in a net how is it you still have wings I fear you are no longer mortal the distance to here is enormous When your spirit came the maples were green when it went the passes were black The setting moon spills light on the rafters for a moment I think its your face The waters are deep the waves wide dont let the river gods take you

[Translated by Mike OrsquoConnors]

Thơ Đổ Phủ coacute hai bagravei Mộng Lyacute Bạch sau đacircy lagrave bagravei thứ 2

trang 4

夢李白二首之二 Mộng Lyacute Bạch nhị thủ chi nhị 浮雲終日行遊子久不至Phugrave vacircn chung nhật hagravenh Du tử cửu bất chiacute 三夜頻夢君情親見君意Tam dạ tần mộng quacircn Tigravenh thacircn kiến quacircn yacute 告歸常局促苦道來不易Caacuteo quy thường cục xuacutec Khổ đạo lai bất dịch 江湖多風波舟楫恐失墜Giang hồ đa phong ba chu tiếp khủng thất trụy 出門搔白首若負平生志Xuất mocircn tao bạch thủ Nhược phụ bigravenh sanh chiacute 冠蓋滿京華斯人獨憔悴Quan caacutei matilden kinh hoa tư nhacircn độc tiều tụy 熟 云網恢恢將老身反累Thục vacircn votildeng khocirci khocirci Tương latildeo thacircn phản luy 千秋萬歲名寂寞身後事Thiecircn thu vạn tuế danh Tịch mịch thacircn hậu sự

1 [0199-0200] 134352呈主䀡詳 Vacircng trigravenh hội chủ xem tường 麻牢154270数斷腸固134684 Magrave sao trong sổ đoạn trường coacute tecircn

I showed them to our League Chief and was told Your name is marked in the Book of the Damned

Non 20 cacircu Truyện Kiều coacute từ ldquođoạn trườngrdquo sau đacircy lagrave một số trường hợp [1681-1682] 傷強141952141952強150828 Thương cagraveng nghĩ nghĩ cagraveng đau 断腸埃固戈橋買 Đoạn trường ai coacute qua cầu mới hay

Love wakened thoughts and thoughts aroused more pain Who could stamp out his sorrow quench his grief

[1859-1860] 小姐吏134118153193娘 Tiểu thư lại theacutet lấy nagraveng 局141145142190曲断腸意之 Cuộc vui gảy khuacutec đoạn tragraveng ấy chi

Again the mistress shouted at the slave Why play that doleful tune and kill our joy

[1943-1944] 134658134244142819餒断腸 Sụt sugravei giở nỗi đoạn trường 湥珠潯瀉㵣161479襖撑 Giọt chacircu tầm tatilde ướt tragraveng aacuteo xanh

He cries his anguish bursting into sobs And teardrops soaked the flap of his blue gown

[2665-2666] 魔迻136387鬼塘 Ma đưa lối quỷ đem đường 吏尋仍准断腸麻133886 Lại tigravem những chốn đoạn trường magrave đi

By friends inspired by demons led astray She left and darted down the path of thorns

[2675-2676] 朱150505墮145968147027 Lagravem cho sống đoạ thaacutec đagravey 断腸朱歇刼尼買催 ETHoạn trường cho hết kiếp nagravey mới thocirci

On earth she suffers torments fit for hell And they shanrsquot end until her life time ends

[3211-3212] 娘浪為138087藝165128 Nagraveng rằng vigrave chuacutet nghề chơi 断腸㗂意害131739闭155248 ETHoạn trường tiếng ấy hại người bấy lacircu

ldquoThis pleasant little pastimerdquo answered she ldquoOnce earned me grief and woe for many years

2 [1225-1226] 彚157508埃仕堆 Vừng trăng ai xẻ lagravem đocirci 姅印襘隻姅148509166197長 Nửa in gối chiếc nửa soi dặm trường

Who split the loverrsquos moon

trang 5

Half stayed and slept by her pillow half lit his far road 3 [1225-1226] 边136694162035146925巴爲 Becircn trời goacutec bể bơ vơ 163434滑旦包143838朱派 Tấm son gột đến bao giờ cho phai

Stranded and waited upon a distance shore When could she evercleanse her heart of love

4 [1121-1122] 136387洌沫唏霜 Lối mograven lướt mướt hơi sương 140984圭133886163848塘150828 Lograveng quecirc đi một bước đường một đau

Grass wanly gleamed with dew along the trail As step by stept went she yarned for home

5 [0351-0352] 㐌140984君子多忙 ETHatilde lograveng quacircn tử đa mang 134354134352鑿152741鐄始終 Một lời vacircng tạc đaacute vagraveng thủy chung

To your kind bosom you have taken me Irsquoll etch your word our troth in stone and bronze

6 [0007-0008] 稿159347吝142819132288畑 Cảo thơm lần giở trước đegraven 風情固錄羣傳史撑 Phong tigravenh coacute lục cograven truyền sử xanh

By lamplight turn these scanted leaves And read a tale of love recorded in old book

7 [2875-2876] 琴堂143895144259清 Cầm đường ngagravey thaacuteng thanh nhagraven 143704㗂鶴㗂弹逍遙 Sớm khuya tiếng hạc tiếng đagraven tiecircu dao

Now in his yamen he lived leisured days Amidst the lute sweet sounds the cranersquos soft cries

8 [THC] 龍城琴者歌Long Thagravenh Cầm Giả Ca của Nguyễn Du 阮攸 trong Bắc Hagravenh Tạp Lục 北行雜錄mang nhiều vọng acircm bi thiết của Bạch Cư Dị trong Tỳ Bagrave Hagravenh

The Long Thagravenh lute playerrsquos song by Nguyễn Du contains the mournful tones of Bạch Cư Dị in his Ballard of the Pi-pa

8a [BCD] 琵琶行 lt白居易gtBagravei thơ Tỳ Bagrave Hagravenh của Bạch Cư Dị gồm 88 cacircu 7 chữ Lời Việt Phan Huy Vịnh

潯陽江頭夜送客 Bến Tầm Dương canh khuya đưa khaacutech

楓葉荻花秋瑟瑟 Quạnh hơi thu lau laacutech đigraveu hiu hellip

hellip 座中泣下誰最多 Lệ ai chan chứa hơn người

江州司馬青衫濕 Giang chacircu Tư Matilde đượm mugravei aacuteo xanh

9 [0259-0260] 氷傾汝景汝131739 Bacircng khuacircng nhớ cảnh nhớ người 140725坭奇遇倍移蹎133886 Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chacircn đi

Forlorn he missed the scene he missed the girl He rushed back where by chance the two had met

10 [0147-0148] 原131739165050橘兜賖 Nguyecircn người quanh quất đacircu xa 户金152525重本茄簮纓 Họ Kim tecircn Trọng vốn nhagrave tracircm anh

He came from somewhere not so far away Kim Trọng a scion of the noblest stock

11 [2833-2834] 157388蚕143900痚147978 Ruột tằm ngagravey một heacuteo hon 雪霜143900耗命984199 Tuyết sương ngagravey một hao mograven higravenh ve (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị)

The silk worm spinningwasted day by day

trang 6

Tha gaunt cicada bit by frost shrank more 12 [0033-0034] 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Kiều Oaacutenh Mậu 1902)

She had composed a song called Cruel Fate To mourn all women in soul-rending strains

12a 曲茄拪攄141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 133920篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 12b 曲茹142115捛141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Lacircm Nọa Phu 1870) 12c 曲茄142115路141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Tăng Hửu Ứng 1874) 12d 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 沒篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Phong Tigravenh Cổ Lục) 13 [1085-1086] 136694西朗蕩168179983690 Trời tacircy latildeng đatildeng boacuteng vagraveng 復書㐌161866984025払158014坭 Phuacutec thư đatilde thấy tin chagraveng đến nơi (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 14 [0467-0468] 軒137360撩産琴157508 Hiecircn sau treo sẵn cầm trăng 倍傍生㐌142115142002昻眉 Vội vagraveng sinh đatilde tay nacircng ngang magravey

In the back porch there hung his moon shaped lute He hastened to present it in both hand at eyebrowrsquos height

15 [1519-1520] 131739165298馭几143034袍 Người lecircn ngựa kẻ chia bagraveo 棱楓秋㐌144497牟關山 Rừng phong thu đatilde nhuốm magraveu quan san

He climbed his horse she let go of his gown Autumn was tingeing maple woods with gloom

16 [0381-0382] 責140984哬135103貝140984 Traacutech lograveng hờ hững với lograveng 焒香祝底冷147248闭 Lửa hương chốc để lạnh lugraveng bấy lacircu

He said Your heart cares not for what I feel So long yoursquove let loversquos fire burn to cold ash

17 [0183-0184] 衮昂151443䋦边140984 Ngổn ngang trăm mối becircn lograveng 141786勾絶妙寓性情 Necircn cacircu tuyệt diệu ngụ trong tiacutenh tigravenh

Her bosom heaved in turmoil ndash she poured forth a wondrous lyric fraught with all she she felt

18 [1049-1050] 141186158751渃買沙 Buồn trocircng ngọn nước mới sa 花㵢蛮漠别161265兜 Hoa trocirci man maacutec biết lagrave về đacircu

She sadly watched the river flow to sea Where would this flower end adrift and lost

19 [0741-0742] 143893137360油固包143838 Mai sau dầu coacute bao giờ

trang 7

焠香意攄絲泛尼 Đốt lograve hương ấy lựa tơ phiếm nagravey Sometime if ever you will tune this lute Or light that incense vessel

20 [0415-0416] 英花151349洩外 Anh hoa phaacutet tiết ra ngoagravei 133555秋薄命131136才花 Nghigraven thu bạc mệnh một đời tagravei hoa

All charms and splendors from within burst forth Shersquoll live an artistrsquos life a life of woe

21 [1275-1276] 客游俸固984173131739 Khaacutech du bỗng coacute một người 其心户束拱㐻書香 Kỳ Tacircm họ Thuacutec cũng nogravei thư hương

Now as a brothel patron came a man Kỳ Tacircm of the Thuacutec clan a well-read breed

22 [0803-0804] 143896秋沒刻沒迡 Đecircm thu một khắc một chầy 氷傾如醒如醝沒命 Bacircng khuacircng như tỉnh như say một migravenh (Phong Tigravenh Cổ Lục)

The autumn night wore on hour after hour ndash Alone she mused half wakeful half asleep

23 [0233-0234] 據154270夢兆麻推 Cứ trong mộng triệu magrave suy 身137589催固咦143893137360 Thacircn con thocirci coacute ra gigrave mai sau

As I interpret what the dream portends My life in days ahead wonrsquot come too much

24 [2733-2734] 茹終乍 Một nhagrave chung chạ sớm trưa 157508132542168472172645158700齋140984 Gioacute trăng maacutet mặt muối dưa chay lograveng

The two now shared one roof ndash The moon and wind cooled faces while plain greens and salt cleansed hearts

25 [2415-2416] 祸包143838固﨤131739 Họa bao giờ coacute gặp người 為碎983238134376984173134354終身 Vigrave tocirci cậy hỏi một lời chung thacircn

Should you encounter her along your road Please bid her fortune yet ahead

26 [1797-1798] 尋兜朱161866故人 Tigravem đacircu cho thấy cố nhacircn 153193勾運命140985寅140725傷 Lấy cacircu vận mệnh khuacircy dần nhớ thương

Where could he find her he had once so loved He called it fate and duller throbbed his pain

27 [TỐ NHƯ] 不知三百餘年後 Bất tri tam baacutech dư niecircn hậu 天下何人泣素如 Thiecircn hạ hagrave nhacircn khấp Tố Như

Khocircng biết hơn ba trăm năm sau Thiecircn hạ ai lagrave người khoacutec Tố Như (Độc Tiểu Thanh kyacute 讀小青記 ) Nguyễn Du tự Tố Như (1765 ndash 1820)

Over three hundred years later will anyone in the world be crying for Tố Như

28 [1797-1798] 固才麻983238之才 Coacute tagravei magrave cậy chi tagravei 才連貝灾韻 Chữ tagravei liền với chữ tai một vần

In talent take no overweening pride

trang 8

For talent and disaster form a pair

PHỤ CHUacute CHỮ NOcircM

Caacutec chữ Thuần Nocircm dugraveng trong 32 cacircu thơ đều coacute trong một bản KIỀU Tham Khảo ngoại trừ trường hợp chữ trong bagravei thơ khocircng coacute trong Truyecircn Kiều

bull 潷 (buacutet = khử ước) mượn acircm đọc ldquovuacutetrdquo chuyển acircm buacutet vuacutet

bull 983626[mờ] yacute 昏(hocircn) acircm麻(ma) chuyển acircm ma mờ [TKTTC 0072] Dấu xe ngựa đatilde recircu lờ mờ xanh 163946車馭㐌160008983617983626撑

bull 983347[khuya] yacute 日(bộ nhựt) acircm虧(khuy) chuyển acircm khuy khuya [PTCL 0432] 森森氷園983347沒命 Xăm xăm băng lối vườn khuya một migravenh

[NK Thu Ẩm] 135782最143896立148342 Ngotilde tối đecircm khuya đoacutem lập logravee bull 氽 [mấy] vagrave尿 (niệu=nước đaacutei) lagrave 2 dị thể thuộc bộ 水(thủy) Rất nhiều bản Nocircm trong đoacute hầu hết caacutec bản KIỀU dugraveng chữ 氽đọc ldquomấyrdquo khocircng coacute giải thiacutech nagraveo hợp lyacute

[TKTTC 1595-1596] 141596念景江湖 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ 牟塞氽務157508 Một magraveu quan taacutei mấy mugravea gioacute trăng

131533 [mấy] một dạng của 爾(nhĩ = mầy) chuyển acircm mầy mấy Quốc Acircm Thi Tập Hoa Tiecircn Kyacute Thanh Hoaacute Quan Phong hellip dugraveng chữ 131533 [mấy]

[QAcircTT bagravei 19] 滄浪131533坎船鈎 Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu 景邏店清興 Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

[Hoa Tiecircn 0057-0060] 148508131533173314香猊 Khoacutei um mấy đỉnh hương nghecirc 秩157073傳哙姚161265私齋 Chợt nghe truyền gọi Diecircu về tư trai

[Thanh Hoacutea 6b] 埃161265塘意131533渡 Ai về đường ấy mấy đograve 131533梂131533舘些朱摱錢 Mấy cầu mấy quaacuten ta cho mượn tiền bull 140258[cong] yacute 曲(khuacutec) acircm 弓(bộ cung) chuyển acircm cung cong [TKTTC [2117-2118] 妾如137589983883落983567 Thiếp như con eacuten lạc đagraven 沛弓983998㐌141085983488144899140258 Phải cung ragravey đatilde sợ lagraven cacircy cong

bull 146707[cạn] yacute 氵(bộ thủy) acircm 件(kiện) chuyển acircm kiện cạn

[0267-0268] 審嚴謹槓髙墻 Thacircm nghiecircm kiacuten cổng cao tường 146707146644158911163456142609塘172036撑 Cạn dograveng laacute thắm dứt đường chim xanh

[142609] dứt yacute1扌(bộ thủ) yacute2 悉 (tất=hết) chữ Hội Yacute bull 㐻[nạp nội] mượn acircm đọc ldquonograveirdquo㐻奴對切音納

trang 9

PHỤ LỤC

1 httpwwwepochtimescomb51925c6226htm

夢李白二首 唐朝杜甫

死別已吞聲生別長側側江南瘴癘地逐客無消息 故人入我夢明我長相憶君今在羅網何以有羽翼 恐非平生魂路遠不可測魂來楓葉青魂返關山黑 落月滿屋樑猶疑照顏色水深波浪闊無使蛟龍得

浮雲終日行遊子久不至三夜頻夢君情親見君意 告歸常局促苦道來不易江湖多風波舟楫恐失墜 出門搔白首若負平生志冠蓋滿京華斯人獨憔悴 熟云網恢恢將老身反累千秋萬歲名寂寞身後事

2 Bagravei Tựa Tỳ Bagrave Hagravenh 琵琶行并序 元和十年予左遷九江郡司馬明年秋送客湓浦口聞船中夜彈琵琶者聽其音錚錚然有京都聲問其人本長安倡女嘗學琵琶於穆曹二善才年長色衰委身為賈人婦遂命酒使快彈數曲曲罷憫然自敘少小時歡樂事今漂淪憔悴轉徙於江湖間予出官二年 恬然自安感斯人言是夕始覺有遷謫意因為長句歌以贈之凡六百一十六言命曰琵 琶行

Năm Nguyecircn Hoagrave thứ 10 ta bị giaacuteng chức lagravem Tư Matilde ở quận Cửu giang Qua mugravea thu năm sau đecircm ra tiễn khaacutech becircn bến socircng Bồn chợt nghe thuyền ai coacute tiếng đagraven Tỳ Bagrave vọng lại Nghe trong tiếng đagraven thaacutenh thoacutet acircm vang điệu nhạc ở kinh đocirc Begraven hỏi gốc gaacutec Người đagraven trả lời rằng ldquoTocirci vốn lagrave con haacutet quecirc ở Trường An học đagraven Tỳ Bagrave với hai danh sư Mục vagrave Tagraveo Nay tuổi đatilde cao nhan sắc tagraven tạ lấy chồng lagravem con buocircn [thường theo thuyền buocircn đi đacircy đi đoacute]rdquo Nghe vậy cho dọn rượu ra đatildei xin nagraveng đagraven lại cho nghe ETHagraven xong cảm xuacutec vocirc vagraven nagraveng begraven kể lại cuộc đời migravenh từ luacutec cograven trẻ vui sướng cho tới luacutec lưu lạc giang hồ khổ nhọc Ta bị đổi về đacircy đatilde được hai năm thanh thản yecircn ổn Hocircm nay nghe nagraveng nầy noacutei chuyện cảm thương cho số phận lưu đagravey Begraven lagravem một bagravei thơ dagravei tặng nagraveng ta gồm 616 lời gọi lagrave Tỳ Bagrave Hagravenh (Nguyễn Hữu Vinh dịch)

Lecirc Văn Đặng trong Nhoacutem Văn Học Chữ Nocircm Hải Biecircn Mugravea Đocircng 2003

2012 Cuối Thu

trang 10

trang 10

Page 2: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

trang 2

ĐEcircM MƠ GẶP TỐ NHƯ 143896144013﨤素如 Meeting TỐ NHƯ in my dreams

Cố nhacircn nhập ngatilde mộng 故人入我夢 You have been in my dreams old friend

Đỗ Phủ 杜甫 1-4 Đoạn trường1 vuacutet nẻo mờ khuya 断腸潷136297983626983347 Trăng soi gối chiếc2 macircy ligravea cagravenh non 157508983368襘隻984242離梗嫩 Thu về đậm nhạt tấm son3 秋984287湛147541163434 Đagraven vương mộng cũ lối mograven4 về đacircu 彈155585夢136387984287兜 5-8 Đoạn trường1 nửa gaacutenh qua cầu 断腸姅梗戈橋 Vần xoay nuacutei biếc vẫn mầu thủy chung5 運搓138624碧沕牟始終

Cảo Thơm6 cograven lẻ kiếm cung 稿983675群153325劔弓 Đagraven say toacutec trắng mịt mugraveng acircu lo 彈醝170944151416168362156063謳141567 9-12 Cuacutec vagraveng thu gọi hư vocirc 983690秋噲虛無 Trăng becircn giường bệnh đoạn trường1 lagrave đacircu 157508邊床病断腸羅兜 Mấy thu kinh khuyết tigravenh sacircu 氽秋涇闋情溇 Mấy trăng cổ độ vương hầu loạn ly 氽157508古渡王侯亂离 13-16 Tiếng đagraven7 cong vuacutet lagraven mi 㗂彈140258潷瀾眉 Long thagravenh cầm giả8 hay vigrave Tầm Dương8a 龍城琴者能為潯陽 Bacircng khuacircng9 ảo giaacutec phố phường 氷傾幻覺浦坊 Hương thề quanh quất10 đoạn trường1 heacuteo hon11 香誓165050橘断腸痚147978 17-20 Đoạn trường1 goacutei chặt tấm son3 断腸142738秩163434 Một thiecircn bạc mệnh12 chưa mograven tuyết băng 133920篇薄命渚雪氷 Boacuteng ai latildeng đatildeng13 cầm trăng14 168179埃朗蕩琴157508

Gioacute thu hồng biếc một vầng quan san15 秋紅碧133920暈關山

21-24 Lửa hương16 một nắm tro tagraven 焒香133920捻烣殘 Hồng lam trăm mối17 đoạn trường1 về đacircu18 紅151443䋦断腸984287兜 Đường đời cograven matildei phacircn vacircn 塘131136群買分云 Thigrave xin ước hẹn vocirc vagraven mai sau19 時吀約無万143893137360

25-28 Thigrave xin taacutet cạn nguồn sầu 時吀摌146707源愁 Nghigraven thu20 tuyệt buacutet điểm mầu vấn vương 133555秋絶筆㸃牟155934155585 Phấn hương thừa nhặt nẻo đường 粉香餘抇136297塘 Nogravei21 tigravenh ai cũng đoạn trường1 với ai 㐻情埃拱断腸貝埃

trang 3

29-32 Đecircm thu22 mộng triệu23 khơi miền 143896秋夢兆沔 Đoạn trường1 bướm trắng ưu phiền gioacute trăng24 断腸160393151416憂煩157508 Gặp Người25 ta lại cố nhacircn26 﨤131739些吏故人 Bất tri tam baacutech27 hellip một vần28 cảm thocircng 不知三百hellip沒韻感通

TRẦN HỒNG CHAcircU

TRIacuteCH DẪN Phần triacutech dẫn chữ Nocircm cheacutep từ bản Đoạn Trường Tacircn Thanh (1902) chữ Anh cheacutep từ The Tale of Kiều do Huỳnh Sanh Thocircng dịch (1983)

0 夢李白 lt杜甫gt Mộng Lyacute Bạch

死別已吞聲生別長側側Tử biệt dĩ thocircn thanh Sanh biệt trường trắc trắc

江南瘴癘地逐客無消息Giang Nam chướng lệ địa Trục khaacutech vocirc tiecircu tức

故人入我夢明我長相憶Cố nhacircn nhập ngatilde mộng Minh ngatilde trường tương ức

君今在羅網何以有羽翼Khủng phi bigravenh sanh hồn Lộ viễn bất khả trắc

恐非平生魂路遠不可測Quacircn kim tại la votildeng Hagrave dĩ hữu vũ dực

魂來楓葉青魂返關山黑Hồn lai phong diệp thanh Hồn phản quan san hắc

落月滿屋樑猶疑照顏色Lạc nguyệt matilden ốc lương Do nghi chiếu nhan sắc

水深波浪闊無使蛟龍得Thủy thacircm ba latildeng khoaacutet Vocirc sử giao long đắc Separation by death must finally be choked down but separation in life is a long anguish Chiang-nan is a pestilential land no word from you there in exile You have been in my dreams old friend as if knowing how much I miss you Caught in a net how is it you still have wings I fear you are no longer mortal the distance to here is enormous When your spirit came the maples were green when it went the passes were black The setting moon spills light on the rafters for a moment I think its your face The waters are deep the waves wide dont let the river gods take you

[Translated by Mike OrsquoConnors]

Thơ Đổ Phủ coacute hai bagravei Mộng Lyacute Bạch sau đacircy lagrave bagravei thứ 2

trang 4

夢李白二首之二 Mộng Lyacute Bạch nhị thủ chi nhị 浮雲終日行遊子久不至Phugrave vacircn chung nhật hagravenh Du tử cửu bất chiacute 三夜頻夢君情親見君意Tam dạ tần mộng quacircn Tigravenh thacircn kiến quacircn yacute 告歸常局促苦道來不易Caacuteo quy thường cục xuacutec Khổ đạo lai bất dịch 江湖多風波舟楫恐失墜Giang hồ đa phong ba chu tiếp khủng thất trụy 出門搔白首若負平生志Xuất mocircn tao bạch thủ Nhược phụ bigravenh sanh chiacute 冠蓋滿京華斯人獨憔悴Quan caacutei matilden kinh hoa tư nhacircn độc tiều tụy 熟 云網恢恢將老身反累Thục vacircn votildeng khocirci khocirci Tương latildeo thacircn phản luy 千秋萬歲名寂寞身後事Thiecircn thu vạn tuế danh Tịch mịch thacircn hậu sự

1 [0199-0200] 134352呈主䀡詳 Vacircng trigravenh hội chủ xem tường 麻牢154270数斷腸固134684 Magrave sao trong sổ đoạn trường coacute tecircn

I showed them to our League Chief and was told Your name is marked in the Book of the Damned

Non 20 cacircu Truyện Kiều coacute từ ldquođoạn trườngrdquo sau đacircy lagrave một số trường hợp [1681-1682] 傷強141952141952強150828 Thương cagraveng nghĩ nghĩ cagraveng đau 断腸埃固戈橋買 Đoạn trường ai coacute qua cầu mới hay

Love wakened thoughts and thoughts aroused more pain Who could stamp out his sorrow quench his grief

[1859-1860] 小姐吏134118153193娘 Tiểu thư lại theacutet lấy nagraveng 局141145142190曲断腸意之 Cuộc vui gảy khuacutec đoạn tragraveng ấy chi

Again the mistress shouted at the slave Why play that doleful tune and kill our joy

[1943-1944] 134658134244142819餒断腸 Sụt sugravei giở nỗi đoạn trường 湥珠潯瀉㵣161479襖撑 Giọt chacircu tầm tatilde ướt tragraveng aacuteo xanh

He cries his anguish bursting into sobs And teardrops soaked the flap of his blue gown

[2665-2666] 魔迻136387鬼塘 Ma đưa lối quỷ đem đường 吏尋仍准断腸麻133886 Lại tigravem những chốn đoạn trường magrave đi

By friends inspired by demons led astray She left and darted down the path of thorns

[2675-2676] 朱150505墮145968147027 Lagravem cho sống đoạ thaacutec đagravey 断腸朱歇刼尼買催 ETHoạn trường cho hết kiếp nagravey mới thocirci

On earth she suffers torments fit for hell And they shanrsquot end until her life time ends

[3211-3212] 娘浪為138087藝165128 Nagraveng rằng vigrave chuacutet nghề chơi 断腸㗂意害131739闭155248 ETHoạn trường tiếng ấy hại người bấy lacircu

ldquoThis pleasant little pastimerdquo answered she ldquoOnce earned me grief and woe for many years

2 [1225-1226] 彚157508埃仕堆 Vừng trăng ai xẻ lagravem đocirci 姅印襘隻姅148509166197長 Nửa in gối chiếc nửa soi dặm trường

Who split the loverrsquos moon

trang 5

Half stayed and slept by her pillow half lit his far road 3 [1225-1226] 边136694162035146925巴爲 Becircn trời goacutec bể bơ vơ 163434滑旦包143838朱派 Tấm son gột đến bao giờ cho phai

Stranded and waited upon a distance shore When could she evercleanse her heart of love

4 [1121-1122] 136387洌沫唏霜 Lối mograven lướt mướt hơi sương 140984圭133886163848塘150828 Lograveng quecirc đi một bước đường một đau

Grass wanly gleamed with dew along the trail As step by stept went she yarned for home

5 [0351-0352] 㐌140984君子多忙 ETHatilde lograveng quacircn tử đa mang 134354134352鑿152741鐄始終 Một lời vacircng tạc đaacute vagraveng thủy chung

To your kind bosom you have taken me Irsquoll etch your word our troth in stone and bronze

6 [0007-0008] 稿159347吝142819132288畑 Cảo thơm lần giở trước đegraven 風情固錄羣傳史撑 Phong tigravenh coacute lục cograven truyền sử xanh

By lamplight turn these scanted leaves And read a tale of love recorded in old book

7 [2875-2876] 琴堂143895144259清 Cầm đường ngagravey thaacuteng thanh nhagraven 143704㗂鶴㗂弹逍遙 Sớm khuya tiếng hạc tiếng đagraven tiecircu dao

Now in his yamen he lived leisured days Amidst the lute sweet sounds the cranersquos soft cries

8 [THC] 龍城琴者歌Long Thagravenh Cầm Giả Ca của Nguyễn Du 阮攸 trong Bắc Hagravenh Tạp Lục 北行雜錄mang nhiều vọng acircm bi thiết của Bạch Cư Dị trong Tỳ Bagrave Hagravenh

The Long Thagravenh lute playerrsquos song by Nguyễn Du contains the mournful tones of Bạch Cư Dị in his Ballard of the Pi-pa

8a [BCD] 琵琶行 lt白居易gtBagravei thơ Tỳ Bagrave Hagravenh của Bạch Cư Dị gồm 88 cacircu 7 chữ Lời Việt Phan Huy Vịnh

潯陽江頭夜送客 Bến Tầm Dương canh khuya đưa khaacutech

楓葉荻花秋瑟瑟 Quạnh hơi thu lau laacutech đigraveu hiu hellip

hellip 座中泣下誰最多 Lệ ai chan chứa hơn người

江州司馬青衫濕 Giang chacircu Tư Matilde đượm mugravei aacuteo xanh

9 [0259-0260] 氷傾汝景汝131739 Bacircng khuacircng nhớ cảnh nhớ người 140725坭奇遇倍移蹎133886 Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chacircn đi

Forlorn he missed the scene he missed the girl He rushed back where by chance the two had met

10 [0147-0148] 原131739165050橘兜賖 Nguyecircn người quanh quất đacircu xa 户金152525重本茄簮纓 Họ Kim tecircn Trọng vốn nhagrave tracircm anh

He came from somewhere not so far away Kim Trọng a scion of the noblest stock

11 [2833-2834] 157388蚕143900痚147978 Ruột tằm ngagravey một heacuteo hon 雪霜143900耗命984199 Tuyết sương ngagravey một hao mograven higravenh ve (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị)

The silk worm spinningwasted day by day

trang 6

Tha gaunt cicada bit by frost shrank more 12 [0033-0034] 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Kiều Oaacutenh Mậu 1902)

She had composed a song called Cruel Fate To mourn all women in soul-rending strains

12a 曲茄拪攄141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 133920篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 12b 曲茹142115捛141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Lacircm Nọa Phu 1870) 12c 曲茄142115路141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Tăng Hửu Ứng 1874) 12d 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 沒篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Phong Tigravenh Cổ Lục) 13 [1085-1086] 136694西朗蕩168179983690 Trời tacircy latildeng đatildeng boacuteng vagraveng 復書㐌161866984025払158014坭 Phuacutec thư đatilde thấy tin chagraveng đến nơi (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 14 [0467-0468] 軒137360撩産琴157508 Hiecircn sau treo sẵn cầm trăng 倍傍生㐌142115142002昻眉 Vội vagraveng sinh đatilde tay nacircng ngang magravey

In the back porch there hung his moon shaped lute He hastened to present it in both hand at eyebrowrsquos height

15 [1519-1520] 131739165298馭几143034袍 Người lecircn ngựa kẻ chia bagraveo 棱楓秋㐌144497牟關山 Rừng phong thu đatilde nhuốm magraveu quan san

He climbed his horse she let go of his gown Autumn was tingeing maple woods with gloom

16 [0381-0382] 責140984哬135103貝140984 Traacutech lograveng hờ hững với lograveng 焒香祝底冷147248闭 Lửa hương chốc để lạnh lugraveng bấy lacircu

He said Your heart cares not for what I feel So long yoursquove let loversquos fire burn to cold ash

17 [0183-0184] 衮昂151443䋦边140984 Ngổn ngang trăm mối becircn lograveng 141786勾絶妙寓性情 Necircn cacircu tuyệt diệu ngụ trong tiacutenh tigravenh

Her bosom heaved in turmoil ndash she poured forth a wondrous lyric fraught with all she she felt

18 [1049-1050] 141186158751渃買沙 Buồn trocircng ngọn nước mới sa 花㵢蛮漠别161265兜 Hoa trocirci man maacutec biết lagrave về đacircu

She sadly watched the river flow to sea Where would this flower end adrift and lost

19 [0741-0742] 143893137360油固包143838 Mai sau dầu coacute bao giờ

trang 7

焠香意攄絲泛尼 Đốt lograve hương ấy lựa tơ phiếm nagravey Sometime if ever you will tune this lute Or light that incense vessel

20 [0415-0416] 英花151349洩外 Anh hoa phaacutet tiết ra ngoagravei 133555秋薄命131136才花 Nghigraven thu bạc mệnh một đời tagravei hoa

All charms and splendors from within burst forth Shersquoll live an artistrsquos life a life of woe

21 [1275-1276] 客游俸固984173131739 Khaacutech du bỗng coacute một người 其心户束拱㐻書香 Kỳ Tacircm họ Thuacutec cũng nogravei thư hương

Now as a brothel patron came a man Kỳ Tacircm of the Thuacutec clan a well-read breed

22 [0803-0804] 143896秋沒刻沒迡 Đecircm thu một khắc một chầy 氷傾如醒如醝沒命 Bacircng khuacircng như tỉnh như say một migravenh (Phong Tigravenh Cổ Lục)

The autumn night wore on hour after hour ndash Alone she mused half wakeful half asleep

23 [0233-0234] 據154270夢兆麻推 Cứ trong mộng triệu magrave suy 身137589催固咦143893137360 Thacircn con thocirci coacute ra gigrave mai sau

As I interpret what the dream portends My life in days ahead wonrsquot come too much

24 [2733-2734] 茹終乍 Một nhagrave chung chạ sớm trưa 157508132542168472172645158700齋140984 Gioacute trăng maacutet mặt muối dưa chay lograveng

The two now shared one roof ndash The moon and wind cooled faces while plain greens and salt cleansed hearts

25 [2415-2416] 祸包143838固﨤131739 Họa bao giờ coacute gặp người 為碎983238134376984173134354終身 Vigrave tocirci cậy hỏi một lời chung thacircn

Should you encounter her along your road Please bid her fortune yet ahead

26 [1797-1798] 尋兜朱161866故人 Tigravem đacircu cho thấy cố nhacircn 153193勾運命140985寅140725傷 Lấy cacircu vận mệnh khuacircy dần nhớ thương

Where could he find her he had once so loved He called it fate and duller throbbed his pain

27 [TỐ NHƯ] 不知三百餘年後 Bất tri tam baacutech dư niecircn hậu 天下何人泣素如 Thiecircn hạ hagrave nhacircn khấp Tố Như

Khocircng biết hơn ba trăm năm sau Thiecircn hạ ai lagrave người khoacutec Tố Như (Độc Tiểu Thanh kyacute 讀小青記 ) Nguyễn Du tự Tố Như (1765 ndash 1820)

Over three hundred years later will anyone in the world be crying for Tố Như

28 [1797-1798] 固才麻983238之才 Coacute tagravei magrave cậy chi tagravei 才連貝灾韻 Chữ tagravei liền với chữ tai một vần

In talent take no overweening pride

trang 8

For talent and disaster form a pair

PHỤ CHUacute CHỮ NOcircM

Caacutec chữ Thuần Nocircm dugraveng trong 32 cacircu thơ đều coacute trong một bản KIỀU Tham Khảo ngoại trừ trường hợp chữ trong bagravei thơ khocircng coacute trong Truyecircn Kiều

bull 潷 (buacutet = khử ước) mượn acircm đọc ldquovuacutetrdquo chuyển acircm buacutet vuacutet

bull 983626[mờ] yacute 昏(hocircn) acircm麻(ma) chuyển acircm ma mờ [TKTTC 0072] Dấu xe ngựa đatilde recircu lờ mờ xanh 163946車馭㐌160008983617983626撑

bull 983347[khuya] yacute 日(bộ nhựt) acircm虧(khuy) chuyển acircm khuy khuya [PTCL 0432] 森森氷園983347沒命 Xăm xăm băng lối vườn khuya một migravenh

[NK Thu Ẩm] 135782最143896立148342 Ngotilde tối đecircm khuya đoacutem lập logravee bull 氽 [mấy] vagrave尿 (niệu=nước đaacutei) lagrave 2 dị thể thuộc bộ 水(thủy) Rất nhiều bản Nocircm trong đoacute hầu hết caacutec bản KIỀU dugraveng chữ 氽đọc ldquomấyrdquo khocircng coacute giải thiacutech nagraveo hợp lyacute

[TKTTC 1595-1596] 141596念景江湖 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ 牟塞氽務157508 Một magraveu quan taacutei mấy mugravea gioacute trăng

131533 [mấy] một dạng của 爾(nhĩ = mầy) chuyển acircm mầy mấy Quốc Acircm Thi Tập Hoa Tiecircn Kyacute Thanh Hoaacute Quan Phong hellip dugraveng chữ 131533 [mấy]

[QAcircTT bagravei 19] 滄浪131533坎船鈎 Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu 景邏店清興 Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

[Hoa Tiecircn 0057-0060] 148508131533173314香猊 Khoacutei um mấy đỉnh hương nghecirc 秩157073傳哙姚161265私齋 Chợt nghe truyền gọi Diecircu về tư trai

[Thanh Hoacutea 6b] 埃161265塘意131533渡 Ai về đường ấy mấy đograve 131533梂131533舘些朱摱錢 Mấy cầu mấy quaacuten ta cho mượn tiền bull 140258[cong] yacute 曲(khuacutec) acircm 弓(bộ cung) chuyển acircm cung cong [TKTTC [2117-2118] 妾如137589983883落983567 Thiếp như con eacuten lạc đagraven 沛弓983998㐌141085983488144899140258 Phải cung ragravey đatilde sợ lagraven cacircy cong

bull 146707[cạn] yacute 氵(bộ thủy) acircm 件(kiện) chuyển acircm kiện cạn

[0267-0268] 審嚴謹槓髙墻 Thacircm nghiecircm kiacuten cổng cao tường 146707146644158911163456142609塘172036撑 Cạn dograveng laacute thắm dứt đường chim xanh

[142609] dứt yacute1扌(bộ thủ) yacute2 悉 (tất=hết) chữ Hội Yacute bull 㐻[nạp nội] mượn acircm đọc ldquonograveirdquo㐻奴對切音納

trang 9

PHỤ LỤC

1 httpwwwepochtimescomb51925c6226htm

夢李白二首 唐朝杜甫

死別已吞聲生別長側側江南瘴癘地逐客無消息 故人入我夢明我長相憶君今在羅網何以有羽翼 恐非平生魂路遠不可測魂來楓葉青魂返關山黑 落月滿屋樑猶疑照顏色水深波浪闊無使蛟龍得

浮雲終日行遊子久不至三夜頻夢君情親見君意 告歸常局促苦道來不易江湖多風波舟楫恐失墜 出門搔白首若負平生志冠蓋滿京華斯人獨憔悴 熟云網恢恢將老身反累千秋萬歲名寂寞身後事

2 Bagravei Tựa Tỳ Bagrave Hagravenh 琵琶行并序 元和十年予左遷九江郡司馬明年秋送客湓浦口聞船中夜彈琵琶者聽其音錚錚然有京都聲問其人本長安倡女嘗學琵琶於穆曹二善才年長色衰委身為賈人婦遂命酒使快彈數曲曲罷憫然自敘少小時歡樂事今漂淪憔悴轉徙於江湖間予出官二年 恬然自安感斯人言是夕始覺有遷謫意因為長句歌以贈之凡六百一十六言命曰琵 琶行

Năm Nguyecircn Hoagrave thứ 10 ta bị giaacuteng chức lagravem Tư Matilde ở quận Cửu giang Qua mugravea thu năm sau đecircm ra tiễn khaacutech becircn bến socircng Bồn chợt nghe thuyền ai coacute tiếng đagraven Tỳ Bagrave vọng lại Nghe trong tiếng đagraven thaacutenh thoacutet acircm vang điệu nhạc ở kinh đocirc Begraven hỏi gốc gaacutec Người đagraven trả lời rằng ldquoTocirci vốn lagrave con haacutet quecirc ở Trường An học đagraven Tỳ Bagrave với hai danh sư Mục vagrave Tagraveo Nay tuổi đatilde cao nhan sắc tagraven tạ lấy chồng lagravem con buocircn [thường theo thuyền buocircn đi đacircy đi đoacute]rdquo Nghe vậy cho dọn rượu ra đatildei xin nagraveng đagraven lại cho nghe ETHagraven xong cảm xuacutec vocirc vagraven nagraveng begraven kể lại cuộc đời migravenh từ luacutec cograven trẻ vui sướng cho tới luacutec lưu lạc giang hồ khổ nhọc Ta bị đổi về đacircy đatilde được hai năm thanh thản yecircn ổn Hocircm nay nghe nagraveng nầy noacutei chuyện cảm thương cho số phận lưu đagravey Begraven lagravem một bagravei thơ dagravei tặng nagraveng ta gồm 616 lời gọi lagrave Tỳ Bagrave Hagravenh (Nguyễn Hữu Vinh dịch)

Lecirc Văn Đặng trong Nhoacutem Văn Học Chữ Nocircm Hải Biecircn Mugravea Đocircng 2003

2012 Cuối Thu

trang 10

trang 10

Page 3: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

trang 3

29-32 Đecircm thu22 mộng triệu23 khơi miền 143896秋夢兆沔 Đoạn trường1 bướm trắng ưu phiền gioacute trăng24 断腸160393151416憂煩157508 Gặp Người25 ta lại cố nhacircn26 﨤131739些吏故人 Bất tri tam baacutech27 hellip một vần28 cảm thocircng 不知三百hellip沒韻感通

TRẦN HỒNG CHAcircU

TRIacuteCH DẪN Phần triacutech dẫn chữ Nocircm cheacutep từ bản Đoạn Trường Tacircn Thanh (1902) chữ Anh cheacutep từ The Tale of Kiều do Huỳnh Sanh Thocircng dịch (1983)

0 夢李白 lt杜甫gt Mộng Lyacute Bạch

死別已吞聲生別長側側Tử biệt dĩ thocircn thanh Sanh biệt trường trắc trắc

江南瘴癘地逐客無消息Giang Nam chướng lệ địa Trục khaacutech vocirc tiecircu tức

故人入我夢明我長相憶Cố nhacircn nhập ngatilde mộng Minh ngatilde trường tương ức

君今在羅網何以有羽翼Khủng phi bigravenh sanh hồn Lộ viễn bất khả trắc

恐非平生魂路遠不可測Quacircn kim tại la votildeng Hagrave dĩ hữu vũ dực

魂來楓葉青魂返關山黑Hồn lai phong diệp thanh Hồn phản quan san hắc

落月滿屋樑猶疑照顏色Lạc nguyệt matilden ốc lương Do nghi chiếu nhan sắc

水深波浪闊無使蛟龍得Thủy thacircm ba latildeng khoaacutet Vocirc sử giao long đắc Separation by death must finally be choked down but separation in life is a long anguish Chiang-nan is a pestilential land no word from you there in exile You have been in my dreams old friend as if knowing how much I miss you Caught in a net how is it you still have wings I fear you are no longer mortal the distance to here is enormous When your spirit came the maples were green when it went the passes were black The setting moon spills light on the rafters for a moment I think its your face The waters are deep the waves wide dont let the river gods take you

[Translated by Mike OrsquoConnors]

Thơ Đổ Phủ coacute hai bagravei Mộng Lyacute Bạch sau đacircy lagrave bagravei thứ 2

trang 4

夢李白二首之二 Mộng Lyacute Bạch nhị thủ chi nhị 浮雲終日行遊子久不至Phugrave vacircn chung nhật hagravenh Du tử cửu bất chiacute 三夜頻夢君情親見君意Tam dạ tần mộng quacircn Tigravenh thacircn kiến quacircn yacute 告歸常局促苦道來不易Caacuteo quy thường cục xuacutec Khổ đạo lai bất dịch 江湖多風波舟楫恐失墜Giang hồ đa phong ba chu tiếp khủng thất trụy 出門搔白首若負平生志Xuất mocircn tao bạch thủ Nhược phụ bigravenh sanh chiacute 冠蓋滿京華斯人獨憔悴Quan caacutei matilden kinh hoa tư nhacircn độc tiều tụy 熟 云網恢恢將老身反累Thục vacircn votildeng khocirci khocirci Tương latildeo thacircn phản luy 千秋萬歲名寂寞身後事Thiecircn thu vạn tuế danh Tịch mịch thacircn hậu sự

1 [0199-0200] 134352呈主䀡詳 Vacircng trigravenh hội chủ xem tường 麻牢154270数斷腸固134684 Magrave sao trong sổ đoạn trường coacute tecircn

I showed them to our League Chief and was told Your name is marked in the Book of the Damned

Non 20 cacircu Truyện Kiều coacute từ ldquođoạn trườngrdquo sau đacircy lagrave một số trường hợp [1681-1682] 傷強141952141952強150828 Thương cagraveng nghĩ nghĩ cagraveng đau 断腸埃固戈橋買 Đoạn trường ai coacute qua cầu mới hay

Love wakened thoughts and thoughts aroused more pain Who could stamp out his sorrow quench his grief

[1859-1860] 小姐吏134118153193娘 Tiểu thư lại theacutet lấy nagraveng 局141145142190曲断腸意之 Cuộc vui gảy khuacutec đoạn tragraveng ấy chi

Again the mistress shouted at the slave Why play that doleful tune and kill our joy

[1943-1944] 134658134244142819餒断腸 Sụt sugravei giở nỗi đoạn trường 湥珠潯瀉㵣161479襖撑 Giọt chacircu tầm tatilde ướt tragraveng aacuteo xanh

He cries his anguish bursting into sobs And teardrops soaked the flap of his blue gown

[2665-2666] 魔迻136387鬼塘 Ma đưa lối quỷ đem đường 吏尋仍准断腸麻133886 Lại tigravem những chốn đoạn trường magrave đi

By friends inspired by demons led astray She left and darted down the path of thorns

[2675-2676] 朱150505墮145968147027 Lagravem cho sống đoạ thaacutec đagravey 断腸朱歇刼尼買催 ETHoạn trường cho hết kiếp nagravey mới thocirci

On earth she suffers torments fit for hell And they shanrsquot end until her life time ends

[3211-3212] 娘浪為138087藝165128 Nagraveng rằng vigrave chuacutet nghề chơi 断腸㗂意害131739闭155248 ETHoạn trường tiếng ấy hại người bấy lacircu

ldquoThis pleasant little pastimerdquo answered she ldquoOnce earned me grief and woe for many years

2 [1225-1226] 彚157508埃仕堆 Vừng trăng ai xẻ lagravem đocirci 姅印襘隻姅148509166197長 Nửa in gối chiếc nửa soi dặm trường

Who split the loverrsquos moon

trang 5

Half stayed and slept by her pillow half lit his far road 3 [1225-1226] 边136694162035146925巴爲 Becircn trời goacutec bể bơ vơ 163434滑旦包143838朱派 Tấm son gột đến bao giờ cho phai

Stranded and waited upon a distance shore When could she evercleanse her heart of love

4 [1121-1122] 136387洌沫唏霜 Lối mograven lướt mướt hơi sương 140984圭133886163848塘150828 Lograveng quecirc đi một bước đường một đau

Grass wanly gleamed with dew along the trail As step by stept went she yarned for home

5 [0351-0352] 㐌140984君子多忙 ETHatilde lograveng quacircn tử đa mang 134354134352鑿152741鐄始終 Một lời vacircng tạc đaacute vagraveng thủy chung

To your kind bosom you have taken me Irsquoll etch your word our troth in stone and bronze

6 [0007-0008] 稿159347吝142819132288畑 Cảo thơm lần giở trước đegraven 風情固錄羣傳史撑 Phong tigravenh coacute lục cograven truyền sử xanh

By lamplight turn these scanted leaves And read a tale of love recorded in old book

7 [2875-2876] 琴堂143895144259清 Cầm đường ngagravey thaacuteng thanh nhagraven 143704㗂鶴㗂弹逍遙 Sớm khuya tiếng hạc tiếng đagraven tiecircu dao

Now in his yamen he lived leisured days Amidst the lute sweet sounds the cranersquos soft cries

8 [THC] 龍城琴者歌Long Thagravenh Cầm Giả Ca của Nguyễn Du 阮攸 trong Bắc Hagravenh Tạp Lục 北行雜錄mang nhiều vọng acircm bi thiết của Bạch Cư Dị trong Tỳ Bagrave Hagravenh

The Long Thagravenh lute playerrsquos song by Nguyễn Du contains the mournful tones of Bạch Cư Dị in his Ballard of the Pi-pa

8a [BCD] 琵琶行 lt白居易gtBagravei thơ Tỳ Bagrave Hagravenh của Bạch Cư Dị gồm 88 cacircu 7 chữ Lời Việt Phan Huy Vịnh

潯陽江頭夜送客 Bến Tầm Dương canh khuya đưa khaacutech

楓葉荻花秋瑟瑟 Quạnh hơi thu lau laacutech đigraveu hiu hellip

hellip 座中泣下誰最多 Lệ ai chan chứa hơn người

江州司馬青衫濕 Giang chacircu Tư Matilde đượm mugravei aacuteo xanh

9 [0259-0260] 氷傾汝景汝131739 Bacircng khuacircng nhớ cảnh nhớ người 140725坭奇遇倍移蹎133886 Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chacircn đi

Forlorn he missed the scene he missed the girl He rushed back where by chance the two had met

10 [0147-0148] 原131739165050橘兜賖 Nguyecircn người quanh quất đacircu xa 户金152525重本茄簮纓 Họ Kim tecircn Trọng vốn nhagrave tracircm anh

He came from somewhere not so far away Kim Trọng a scion of the noblest stock

11 [2833-2834] 157388蚕143900痚147978 Ruột tằm ngagravey một heacuteo hon 雪霜143900耗命984199 Tuyết sương ngagravey một hao mograven higravenh ve (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị)

The silk worm spinningwasted day by day

trang 6

Tha gaunt cicada bit by frost shrank more 12 [0033-0034] 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Kiều Oaacutenh Mậu 1902)

She had composed a song called Cruel Fate To mourn all women in soul-rending strains

12a 曲茄拪攄141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 133920篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 12b 曲茹142115捛141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Lacircm Nọa Phu 1870) 12c 曲茄142115路141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Tăng Hửu Ứng 1874) 12d 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 沒篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Phong Tigravenh Cổ Lục) 13 [1085-1086] 136694西朗蕩168179983690 Trời tacircy latildeng đatildeng boacuteng vagraveng 復書㐌161866984025払158014坭 Phuacutec thư đatilde thấy tin chagraveng đến nơi (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 14 [0467-0468] 軒137360撩産琴157508 Hiecircn sau treo sẵn cầm trăng 倍傍生㐌142115142002昻眉 Vội vagraveng sinh đatilde tay nacircng ngang magravey

In the back porch there hung his moon shaped lute He hastened to present it in both hand at eyebrowrsquos height

15 [1519-1520] 131739165298馭几143034袍 Người lecircn ngựa kẻ chia bagraveo 棱楓秋㐌144497牟關山 Rừng phong thu đatilde nhuốm magraveu quan san

He climbed his horse she let go of his gown Autumn was tingeing maple woods with gloom

16 [0381-0382] 責140984哬135103貝140984 Traacutech lograveng hờ hững với lograveng 焒香祝底冷147248闭 Lửa hương chốc để lạnh lugraveng bấy lacircu

He said Your heart cares not for what I feel So long yoursquove let loversquos fire burn to cold ash

17 [0183-0184] 衮昂151443䋦边140984 Ngổn ngang trăm mối becircn lograveng 141786勾絶妙寓性情 Necircn cacircu tuyệt diệu ngụ trong tiacutenh tigravenh

Her bosom heaved in turmoil ndash she poured forth a wondrous lyric fraught with all she she felt

18 [1049-1050] 141186158751渃買沙 Buồn trocircng ngọn nước mới sa 花㵢蛮漠别161265兜 Hoa trocirci man maacutec biết lagrave về đacircu

She sadly watched the river flow to sea Where would this flower end adrift and lost

19 [0741-0742] 143893137360油固包143838 Mai sau dầu coacute bao giờ

trang 7

焠香意攄絲泛尼 Đốt lograve hương ấy lựa tơ phiếm nagravey Sometime if ever you will tune this lute Or light that incense vessel

20 [0415-0416] 英花151349洩外 Anh hoa phaacutet tiết ra ngoagravei 133555秋薄命131136才花 Nghigraven thu bạc mệnh một đời tagravei hoa

All charms and splendors from within burst forth Shersquoll live an artistrsquos life a life of woe

21 [1275-1276] 客游俸固984173131739 Khaacutech du bỗng coacute một người 其心户束拱㐻書香 Kỳ Tacircm họ Thuacutec cũng nogravei thư hương

Now as a brothel patron came a man Kỳ Tacircm of the Thuacutec clan a well-read breed

22 [0803-0804] 143896秋沒刻沒迡 Đecircm thu một khắc một chầy 氷傾如醒如醝沒命 Bacircng khuacircng như tỉnh như say một migravenh (Phong Tigravenh Cổ Lục)

The autumn night wore on hour after hour ndash Alone she mused half wakeful half asleep

23 [0233-0234] 據154270夢兆麻推 Cứ trong mộng triệu magrave suy 身137589催固咦143893137360 Thacircn con thocirci coacute ra gigrave mai sau

As I interpret what the dream portends My life in days ahead wonrsquot come too much

24 [2733-2734] 茹終乍 Một nhagrave chung chạ sớm trưa 157508132542168472172645158700齋140984 Gioacute trăng maacutet mặt muối dưa chay lograveng

The two now shared one roof ndash The moon and wind cooled faces while plain greens and salt cleansed hearts

25 [2415-2416] 祸包143838固﨤131739 Họa bao giờ coacute gặp người 為碎983238134376984173134354終身 Vigrave tocirci cậy hỏi một lời chung thacircn

Should you encounter her along your road Please bid her fortune yet ahead

26 [1797-1798] 尋兜朱161866故人 Tigravem đacircu cho thấy cố nhacircn 153193勾運命140985寅140725傷 Lấy cacircu vận mệnh khuacircy dần nhớ thương

Where could he find her he had once so loved He called it fate and duller throbbed his pain

27 [TỐ NHƯ] 不知三百餘年後 Bất tri tam baacutech dư niecircn hậu 天下何人泣素如 Thiecircn hạ hagrave nhacircn khấp Tố Như

Khocircng biết hơn ba trăm năm sau Thiecircn hạ ai lagrave người khoacutec Tố Như (Độc Tiểu Thanh kyacute 讀小青記 ) Nguyễn Du tự Tố Như (1765 ndash 1820)

Over three hundred years later will anyone in the world be crying for Tố Như

28 [1797-1798] 固才麻983238之才 Coacute tagravei magrave cậy chi tagravei 才連貝灾韻 Chữ tagravei liền với chữ tai một vần

In talent take no overweening pride

trang 8

For talent and disaster form a pair

PHỤ CHUacute CHỮ NOcircM

Caacutec chữ Thuần Nocircm dugraveng trong 32 cacircu thơ đều coacute trong một bản KIỀU Tham Khảo ngoại trừ trường hợp chữ trong bagravei thơ khocircng coacute trong Truyecircn Kiều

bull 潷 (buacutet = khử ước) mượn acircm đọc ldquovuacutetrdquo chuyển acircm buacutet vuacutet

bull 983626[mờ] yacute 昏(hocircn) acircm麻(ma) chuyển acircm ma mờ [TKTTC 0072] Dấu xe ngựa đatilde recircu lờ mờ xanh 163946車馭㐌160008983617983626撑

bull 983347[khuya] yacute 日(bộ nhựt) acircm虧(khuy) chuyển acircm khuy khuya [PTCL 0432] 森森氷園983347沒命 Xăm xăm băng lối vườn khuya một migravenh

[NK Thu Ẩm] 135782最143896立148342 Ngotilde tối đecircm khuya đoacutem lập logravee bull 氽 [mấy] vagrave尿 (niệu=nước đaacutei) lagrave 2 dị thể thuộc bộ 水(thủy) Rất nhiều bản Nocircm trong đoacute hầu hết caacutec bản KIỀU dugraveng chữ 氽đọc ldquomấyrdquo khocircng coacute giải thiacutech nagraveo hợp lyacute

[TKTTC 1595-1596] 141596念景江湖 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ 牟塞氽務157508 Một magraveu quan taacutei mấy mugravea gioacute trăng

131533 [mấy] một dạng của 爾(nhĩ = mầy) chuyển acircm mầy mấy Quốc Acircm Thi Tập Hoa Tiecircn Kyacute Thanh Hoaacute Quan Phong hellip dugraveng chữ 131533 [mấy]

[QAcircTT bagravei 19] 滄浪131533坎船鈎 Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu 景邏店清興 Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

[Hoa Tiecircn 0057-0060] 148508131533173314香猊 Khoacutei um mấy đỉnh hương nghecirc 秩157073傳哙姚161265私齋 Chợt nghe truyền gọi Diecircu về tư trai

[Thanh Hoacutea 6b] 埃161265塘意131533渡 Ai về đường ấy mấy đograve 131533梂131533舘些朱摱錢 Mấy cầu mấy quaacuten ta cho mượn tiền bull 140258[cong] yacute 曲(khuacutec) acircm 弓(bộ cung) chuyển acircm cung cong [TKTTC [2117-2118] 妾如137589983883落983567 Thiếp như con eacuten lạc đagraven 沛弓983998㐌141085983488144899140258 Phải cung ragravey đatilde sợ lagraven cacircy cong

bull 146707[cạn] yacute 氵(bộ thủy) acircm 件(kiện) chuyển acircm kiện cạn

[0267-0268] 審嚴謹槓髙墻 Thacircm nghiecircm kiacuten cổng cao tường 146707146644158911163456142609塘172036撑 Cạn dograveng laacute thắm dứt đường chim xanh

[142609] dứt yacute1扌(bộ thủ) yacute2 悉 (tất=hết) chữ Hội Yacute bull 㐻[nạp nội] mượn acircm đọc ldquonograveirdquo㐻奴對切音納

trang 9

PHỤ LỤC

1 httpwwwepochtimescomb51925c6226htm

夢李白二首 唐朝杜甫

死別已吞聲生別長側側江南瘴癘地逐客無消息 故人入我夢明我長相憶君今在羅網何以有羽翼 恐非平生魂路遠不可測魂來楓葉青魂返關山黑 落月滿屋樑猶疑照顏色水深波浪闊無使蛟龍得

浮雲終日行遊子久不至三夜頻夢君情親見君意 告歸常局促苦道來不易江湖多風波舟楫恐失墜 出門搔白首若負平生志冠蓋滿京華斯人獨憔悴 熟云網恢恢將老身反累千秋萬歲名寂寞身後事

2 Bagravei Tựa Tỳ Bagrave Hagravenh 琵琶行并序 元和十年予左遷九江郡司馬明年秋送客湓浦口聞船中夜彈琵琶者聽其音錚錚然有京都聲問其人本長安倡女嘗學琵琶於穆曹二善才年長色衰委身為賈人婦遂命酒使快彈數曲曲罷憫然自敘少小時歡樂事今漂淪憔悴轉徙於江湖間予出官二年 恬然自安感斯人言是夕始覺有遷謫意因為長句歌以贈之凡六百一十六言命曰琵 琶行

Năm Nguyecircn Hoagrave thứ 10 ta bị giaacuteng chức lagravem Tư Matilde ở quận Cửu giang Qua mugravea thu năm sau đecircm ra tiễn khaacutech becircn bến socircng Bồn chợt nghe thuyền ai coacute tiếng đagraven Tỳ Bagrave vọng lại Nghe trong tiếng đagraven thaacutenh thoacutet acircm vang điệu nhạc ở kinh đocirc Begraven hỏi gốc gaacutec Người đagraven trả lời rằng ldquoTocirci vốn lagrave con haacutet quecirc ở Trường An học đagraven Tỳ Bagrave với hai danh sư Mục vagrave Tagraveo Nay tuổi đatilde cao nhan sắc tagraven tạ lấy chồng lagravem con buocircn [thường theo thuyền buocircn đi đacircy đi đoacute]rdquo Nghe vậy cho dọn rượu ra đatildei xin nagraveng đagraven lại cho nghe ETHagraven xong cảm xuacutec vocirc vagraven nagraveng begraven kể lại cuộc đời migravenh từ luacutec cograven trẻ vui sướng cho tới luacutec lưu lạc giang hồ khổ nhọc Ta bị đổi về đacircy đatilde được hai năm thanh thản yecircn ổn Hocircm nay nghe nagraveng nầy noacutei chuyện cảm thương cho số phận lưu đagravey Begraven lagravem một bagravei thơ dagravei tặng nagraveng ta gồm 616 lời gọi lagrave Tỳ Bagrave Hagravenh (Nguyễn Hữu Vinh dịch)

Lecirc Văn Đặng trong Nhoacutem Văn Học Chữ Nocircm Hải Biecircn Mugravea Đocircng 2003

2012 Cuối Thu

trang 10

trang 10

Page 4: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

trang 4

夢李白二首之二 Mộng Lyacute Bạch nhị thủ chi nhị 浮雲終日行遊子久不至Phugrave vacircn chung nhật hagravenh Du tử cửu bất chiacute 三夜頻夢君情親見君意Tam dạ tần mộng quacircn Tigravenh thacircn kiến quacircn yacute 告歸常局促苦道來不易Caacuteo quy thường cục xuacutec Khổ đạo lai bất dịch 江湖多風波舟楫恐失墜Giang hồ đa phong ba chu tiếp khủng thất trụy 出門搔白首若負平生志Xuất mocircn tao bạch thủ Nhược phụ bigravenh sanh chiacute 冠蓋滿京華斯人獨憔悴Quan caacutei matilden kinh hoa tư nhacircn độc tiều tụy 熟 云網恢恢將老身反累Thục vacircn votildeng khocirci khocirci Tương latildeo thacircn phản luy 千秋萬歲名寂寞身後事Thiecircn thu vạn tuế danh Tịch mịch thacircn hậu sự

1 [0199-0200] 134352呈主䀡詳 Vacircng trigravenh hội chủ xem tường 麻牢154270数斷腸固134684 Magrave sao trong sổ đoạn trường coacute tecircn

I showed them to our League Chief and was told Your name is marked in the Book of the Damned

Non 20 cacircu Truyện Kiều coacute từ ldquođoạn trườngrdquo sau đacircy lagrave một số trường hợp [1681-1682] 傷強141952141952強150828 Thương cagraveng nghĩ nghĩ cagraveng đau 断腸埃固戈橋買 Đoạn trường ai coacute qua cầu mới hay

Love wakened thoughts and thoughts aroused more pain Who could stamp out his sorrow quench his grief

[1859-1860] 小姐吏134118153193娘 Tiểu thư lại theacutet lấy nagraveng 局141145142190曲断腸意之 Cuộc vui gảy khuacutec đoạn tragraveng ấy chi

Again the mistress shouted at the slave Why play that doleful tune and kill our joy

[1943-1944] 134658134244142819餒断腸 Sụt sugravei giở nỗi đoạn trường 湥珠潯瀉㵣161479襖撑 Giọt chacircu tầm tatilde ướt tragraveng aacuteo xanh

He cries his anguish bursting into sobs And teardrops soaked the flap of his blue gown

[2665-2666] 魔迻136387鬼塘 Ma đưa lối quỷ đem đường 吏尋仍准断腸麻133886 Lại tigravem những chốn đoạn trường magrave đi

By friends inspired by demons led astray She left and darted down the path of thorns

[2675-2676] 朱150505墮145968147027 Lagravem cho sống đoạ thaacutec đagravey 断腸朱歇刼尼買催 ETHoạn trường cho hết kiếp nagravey mới thocirci

On earth she suffers torments fit for hell And they shanrsquot end until her life time ends

[3211-3212] 娘浪為138087藝165128 Nagraveng rằng vigrave chuacutet nghề chơi 断腸㗂意害131739闭155248 ETHoạn trường tiếng ấy hại người bấy lacircu

ldquoThis pleasant little pastimerdquo answered she ldquoOnce earned me grief and woe for many years

2 [1225-1226] 彚157508埃仕堆 Vừng trăng ai xẻ lagravem đocirci 姅印襘隻姅148509166197長 Nửa in gối chiếc nửa soi dặm trường

Who split the loverrsquos moon

trang 5

Half stayed and slept by her pillow half lit his far road 3 [1225-1226] 边136694162035146925巴爲 Becircn trời goacutec bể bơ vơ 163434滑旦包143838朱派 Tấm son gột đến bao giờ cho phai

Stranded and waited upon a distance shore When could she evercleanse her heart of love

4 [1121-1122] 136387洌沫唏霜 Lối mograven lướt mướt hơi sương 140984圭133886163848塘150828 Lograveng quecirc đi một bước đường một đau

Grass wanly gleamed with dew along the trail As step by stept went she yarned for home

5 [0351-0352] 㐌140984君子多忙 ETHatilde lograveng quacircn tử đa mang 134354134352鑿152741鐄始終 Một lời vacircng tạc đaacute vagraveng thủy chung

To your kind bosom you have taken me Irsquoll etch your word our troth in stone and bronze

6 [0007-0008] 稿159347吝142819132288畑 Cảo thơm lần giở trước đegraven 風情固錄羣傳史撑 Phong tigravenh coacute lục cograven truyền sử xanh

By lamplight turn these scanted leaves And read a tale of love recorded in old book

7 [2875-2876] 琴堂143895144259清 Cầm đường ngagravey thaacuteng thanh nhagraven 143704㗂鶴㗂弹逍遙 Sớm khuya tiếng hạc tiếng đagraven tiecircu dao

Now in his yamen he lived leisured days Amidst the lute sweet sounds the cranersquos soft cries

8 [THC] 龍城琴者歌Long Thagravenh Cầm Giả Ca của Nguyễn Du 阮攸 trong Bắc Hagravenh Tạp Lục 北行雜錄mang nhiều vọng acircm bi thiết của Bạch Cư Dị trong Tỳ Bagrave Hagravenh

The Long Thagravenh lute playerrsquos song by Nguyễn Du contains the mournful tones of Bạch Cư Dị in his Ballard of the Pi-pa

8a [BCD] 琵琶行 lt白居易gtBagravei thơ Tỳ Bagrave Hagravenh của Bạch Cư Dị gồm 88 cacircu 7 chữ Lời Việt Phan Huy Vịnh

潯陽江頭夜送客 Bến Tầm Dương canh khuya đưa khaacutech

楓葉荻花秋瑟瑟 Quạnh hơi thu lau laacutech đigraveu hiu hellip

hellip 座中泣下誰最多 Lệ ai chan chứa hơn người

江州司馬青衫濕 Giang chacircu Tư Matilde đượm mugravei aacuteo xanh

9 [0259-0260] 氷傾汝景汝131739 Bacircng khuacircng nhớ cảnh nhớ người 140725坭奇遇倍移蹎133886 Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chacircn đi

Forlorn he missed the scene he missed the girl He rushed back where by chance the two had met

10 [0147-0148] 原131739165050橘兜賖 Nguyecircn người quanh quất đacircu xa 户金152525重本茄簮纓 Họ Kim tecircn Trọng vốn nhagrave tracircm anh

He came from somewhere not so far away Kim Trọng a scion of the noblest stock

11 [2833-2834] 157388蚕143900痚147978 Ruột tằm ngagravey một heacuteo hon 雪霜143900耗命984199 Tuyết sương ngagravey một hao mograven higravenh ve (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị)

The silk worm spinningwasted day by day

trang 6

Tha gaunt cicada bit by frost shrank more 12 [0033-0034] 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Kiều Oaacutenh Mậu 1902)

She had composed a song called Cruel Fate To mourn all women in soul-rending strains

12a 曲茄拪攄141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 133920篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 12b 曲茹142115捛141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Lacircm Nọa Phu 1870) 12c 曲茄142115路141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Tăng Hửu Ứng 1874) 12d 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 沒篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Phong Tigravenh Cổ Lục) 13 [1085-1086] 136694西朗蕩168179983690 Trời tacircy latildeng đatildeng boacuteng vagraveng 復書㐌161866984025払158014坭 Phuacutec thư đatilde thấy tin chagraveng đến nơi (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 14 [0467-0468] 軒137360撩産琴157508 Hiecircn sau treo sẵn cầm trăng 倍傍生㐌142115142002昻眉 Vội vagraveng sinh đatilde tay nacircng ngang magravey

In the back porch there hung his moon shaped lute He hastened to present it in both hand at eyebrowrsquos height

15 [1519-1520] 131739165298馭几143034袍 Người lecircn ngựa kẻ chia bagraveo 棱楓秋㐌144497牟關山 Rừng phong thu đatilde nhuốm magraveu quan san

He climbed his horse she let go of his gown Autumn was tingeing maple woods with gloom

16 [0381-0382] 責140984哬135103貝140984 Traacutech lograveng hờ hững với lograveng 焒香祝底冷147248闭 Lửa hương chốc để lạnh lugraveng bấy lacircu

He said Your heart cares not for what I feel So long yoursquove let loversquos fire burn to cold ash

17 [0183-0184] 衮昂151443䋦边140984 Ngổn ngang trăm mối becircn lograveng 141786勾絶妙寓性情 Necircn cacircu tuyệt diệu ngụ trong tiacutenh tigravenh

Her bosom heaved in turmoil ndash she poured forth a wondrous lyric fraught with all she she felt

18 [1049-1050] 141186158751渃買沙 Buồn trocircng ngọn nước mới sa 花㵢蛮漠别161265兜 Hoa trocirci man maacutec biết lagrave về đacircu

She sadly watched the river flow to sea Where would this flower end adrift and lost

19 [0741-0742] 143893137360油固包143838 Mai sau dầu coacute bao giờ

trang 7

焠香意攄絲泛尼 Đốt lograve hương ấy lựa tơ phiếm nagravey Sometime if ever you will tune this lute Or light that incense vessel

20 [0415-0416] 英花151349洩外 Anh hoa phaacutet tiết ra ngoagravei 133555秋薄命131136才花 Nghigraven thu bạc mệnh một đời tagravei hoa

All charms and splendors from within burst forth Shersquoll live an artistrsquos life a life of woe

21 [1275-1276] 客游俸固984173131739 Khaacutech du bỗng coacute một người 其心户束拱㐻書香 Kỳ Tacircm họ Thuacutec cũng nogravei thư hương

Now as a brothel patron came a man Kỳ Tacircm of the Thuacutec clan a well-read breed

22 [0803-0804] 143896秋沒刻沒迡 Đecircm thu một khắc một chầy 氷傾如醒如醝沒命 Bacircng khuacircng như tỉnh như say một migravenh (Phong Tigravenh Cổ Lục)

The autumn night wore on hour after hour ndash Alone she mused half wakeful half asleep

23 [0233-0234] 據154270夢兆麻推 Cứ trong mộng triệu magrave suy 身137589催固咦143893137360 Thacircn con thocirci coacute ra gigrave mai sau

As I interpret what the dream portends My life in days ahead wonrsquot come too much

24 [2733-2734] 茹終乍 Một nhagrave chung chạ sớm trưa 157508132542168472172645158700齋140984 Gioacute trăng maacutet mặt muối dưa chay lograveng

The two now shared one roof ndash The moon and wind cooled faces while plain greens and salt cleansed hearts

25 [2415-2416] 祸包143838固﨤131739 Họa bao giờ coacute gặp người 為碎983238134376984173134354終身 Vigrave tocirci cậy hỏi một lời chung thacircn

Should you encounter her along your road Please bid her fortune yet ahead

26 [1797-1798] 尋兜朱161866故人 Tigravem đacircu cho thấy cố nhacircn 153193勾運命140985寅140725傷 Lấy cacircu vận mệnh khuacircy dần nhớ thương

Where could he find her he had once so loved He called it fate and duller throbbed his pain

27 [TỐ NHƯ] 不知三百餘年後 Bất tri tam baacutech dư niecircn hậu 天下何人泣素如 Thiecircn hạ hagrave nhacircn khấp Tố Như

Khocircng biết hơn ba trăm năm sau Thiecircn hạ ai lagrave người khoacutec Tố Như (Độc Tiểu Thanh kyacute 讀小青記 ) Nguyễn Du tự Tố Như (1765 ndash 1820)

Over three hundred years later will anyone in the world be crying for Tố Như

28 [1797-1798] 固才麻983238之才 Coacute tagravei magrave cậy chi tagravei 才連貝灾韻 Chữ tagravei liền với chữ tai một vần

In talent take no overweening pride

trang 8

For talent and disaster form a pair

PHỤ CHUacute CHỮ NOcircM

Caacutec chữ Thuần Nocircm dugraveng trong 32 cacircu thơ đều coacute trong một bản KIỀU Tham Khảo ngoại trừ trường hợp chữ trong bagravei thơ khocircng coacute trong Truyecircn Kiều

bull 潷 (buacutet = khử ước) mượn acircm đọc ldquovuacutetrdquo chuyển acircm buacutet vuacutet

bull 983626[mờ] yacute 昏(hocircn) acircm麻(ma) chuyển acircm ma mờ [TKTTC 0072] Dấu xe ngựa đatilde recircu lờ mờ xanh 163946車馭㐌160008983617983626撑

bull 983347[khuya] yacute 日(bộ nhựt) acircm虧(khuy) chuyển acircm khuy khuya [PTCL 0432] 森森氷園983347沒命 Xăm xăm băng lối vườn khuya một migravenh

[NK Thu Ẩm] 135782最143896立148342 Ngotilde tối đecircm khuya đoacutem lập logravee bull 氽 [mấy] vagrave尿 (niệu=nước đaacutei) lagrave 2 dị thể thuộc bộ 水(thủy) Rất nhiều bản Nocircm trong đoacute hầu hết caacutec bản KIỀU dugraveng chữ 氽đọc ldquomấyrdquo khocircng coacute giải thiacutech nagraveo hợp lyacute

[TKTTC 1595-1596] 141596念景江湖 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ 牟塞氽務157508 Một magraveu quan taacutei mấy mugravea gioacute trăng

131533 [mấy] một dạng của 爾(nhĩ = mầy) chuyển acircm mầy mấy Quốc Acircm Thi Tập Hoa Tiecircn Kyacute Thanh Hoaacute Quan Phong hellip dugraveng chữ 131533 [mấy]

[QAcircTT bagravei 19] 滄浪131533坎船鈎 Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu 景邏店清興 Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

[Hoa Tiecircn 0057-0060] 148508131533173314香猊 Khoacutei um mấy đỉnh hương nghecirc 秩157073傳哙姚161265私齋 Chợt nghe truyền gọi Diecircu về tư trai

[Thanh Hoacutea 6b] 埃161265塘意131533渡 Ai về đường ấy mấy đograve 131533梂131533舘些朱摱錢 Mấy cầu mấy quaacuten ta cho mượn tiền bull 140258[cong] yacute 曲(khuacutec) acircm 弓(bộ cung) chuyển acircm cung cong [TKTTC [2117-2118] 妾如137589983883落983567 Thiếp như con eacuten lạc đagraven 沛弓983998㐌141085983488144899140258 Phải cung ragravey đatilde sợ lagraven cacircy cong

bull 146707[cạn] yacute 氵(bộ thủy) acircm 件(kiện) chuyển acircm kiện cạn

[0267-0268] 審嚴謹槓髙墻 Thacircm nghiecircm kiacuten cổng cao tường 146707146644158911163456142609塘172036撑 Cạn dograveng laacute thắm dứt đường chim xanh

[142609] dứt yacute1扌(bộ thủ) yacute2 悉 (tất=hết) chữ Hội Yacute bull 㐻[nạp nội] mượn acircm đọc ldquonograveirdquo㐻奴對切音納

trang 9

PHỤ LỤC

1 httpwwwepochtimescomb51925c6226htm

夢李白二首 唐朝杜甫

死別已吞聲生別長側側江南瘴癘地逐客無消息 故人入我夢明我長相憶君今在羅網何以有羽翼 恐非平生魂路遠不可測魂來楓葉青魂返關山黑 落月滿屋樑猶疑照顏色水深波浪闊無使蛟龍得

浮雲終日行遊子久不至三夜頻夢君情親見君意 告歸常局促苦道來不易江湖多風波舟楫恐失墜 出門搔白首若負平生志冠蓋滿京華斯人獨憔悴 熟云網恢恢將老身反累千秋萬歲名寂寞身後事

2 Bagravei Tựa Tỳ Bagrave Hagravenh 琵琶行并序 元和十年予左遷九江郡司馬明年秋送客湓浦口聞船中夜彈琵琶者聽其音錚錚然有京都聲問其人本長安倡女嘗學琵琶於穆曹二善才年長色衰委身為賈人婦遂命酒使快彈數曲曲罷憫然自敘少小時歡樂事今漂淪憔悴轉徙於江湖間予出官二年 恬然自安感斯人言是夕始覺有遷謫意因為長句歌以贈之凡六百一十六言命曰琵 琶行

Năm Nguyecircn Hoagrave thứ 10 ta bị giaacuteng chức lagravem Tư Matilde ở quận Cửu giang Qua mugravea thu năm sau đecircm ra tiễn khaacutech becircn bến socircng Bồn chợt nghe thuyền ai coacute tiếng đagraven Tỳ Bagrave vọng lại Nghe trong tiếng đagraven thaacutenh thoacutet acircm vang điệu nhạc ở kinh đocirc Begraven hỏi gốc gaacutec Người đagraven trả lời rằng ldquoTocirci vốn lagrave con haacutet quecirc ở Trường An học đagraven Tỳ Bagrave với hai danh sư Mục vagrave Tagraveo Nay tuổi đatilde cao nhan sắc tagraven tạ lấy chồng lagravem con buocircn [thường theo thuyền buocircn đi đacircy đi đoacute]rdquo Nghe vậy cho dọn rượu ra đatildei xin nagraveng đagraven lại cho nghe ETHagraven xong cảm xuacutec vocirc vagraven nagraveng begraven kể lại cuộc đời migravenh từ luacutec cograven trẻ vui sướng cho tới luacutec lưu lạc giang hồ khổ nhọc Ta bị đổi về đacircy đatilde được hai năm thanh thản yecircn ổn Hocircm nay nghe nagraveng nầy noacutei chuyện cảm thương cho số phận lưu đagravey Begraven lagravem một bagravei thơ dagravei tặng nagraveng ta gồm 616 lời gọi lagrave Tỳ Bagrave Hagravenh (Nguyễn Hữu Vinh dịch)

Lecirc Văn Đặng trong Nhoacutem Văn Học Chữ Nocircm Hải Biecircn Mugravea Đocircng 2003

2012 Cuối Thu

trang 10

trang 10

Page 5: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

trang 5

Half stayed and slept by her pillow half lit his far road 3 [1225-1226] 边136694162035146925巴爲 Becircn trời goacutec bể bơ vơ 163434滑旦包143838朱派 Tấm son gột đến bao giờ cho phai

Stranded and waited upon a distance shore When could she evercleanse her heart of love

4 [1121-1122] 136387洌沫唏霜 Lối mograven lướt mướt hơi sương 140984圭133886163848塘150828 Lograveng quecirc đi một bước đường một đau

Grass wanly gleamed with dew along the trail As step by stept went she yarned for home

5 [0351-0352] 㐌140984君子多忙 ETHatilde lograveng quacircn tử đa mang 134354134352鑿152741鐄始終 Một lời vacircng tạc đaacute vagraveng thủy chung

To your kind bosom you have taken me Irsquoll etch your word our troth in stone and bronze

6 [0007-0008] 稿159347吝142819132288畑 Cảo thơm lần giở trước đegraven 風情固錄羣傳史撑 Phong tigravenh coacute lục cograven truyền sử xanh

By lamplight turn these scanted leaves And read a tale of love recorded in old book

7 [2875-2876] 琴堂143895144259清 Cầm đường ngagravey thaacuteng thanh nhagraven 143704㗂鶴㗂弹逍遙 Sớm khuya tiếng hạc tiếng đagraven tiecircu dao

Now in his yamen he lived leisured days Amidst the lute sweet sounds the cranersquos soft cries

8 [THC] 龍城琴者歌Long Thagravenh Cầm Giả Ca của Nguyễn Du 阮攸 trong Bắc Hagravenh Tạp Lục 北行雜錄mang nhiều vọng acircm bi thiết của Bạch Cư Dị trong Tỳ Bagrave Hagravenh

The Long Thagravenh lute playerrsquos song by Nguyễn Du contains the mournful tones of Bạch Cư Dị in his Ballard of the Pi-pa

8a [BCD] 琵琶行 lt白居易gtBagravei thơ Tỳ Bagrave Hagravenh của Bạch Cư Dị gồm 88 cacircu 7 chữ Lời Việt Phan Huy Vịnh

潯陽江頭夜送客 Bến Tầm Dương canh khuya đưa khaacutech

楓葉荻花秋瑟瑟 Quạnh hơi thu lau laacutech đigraveu hiu hellip

hellip 座中泣下誰最多 Lệ ai chan chứa hơn người

江州司馬青衫濕 Giang chacircu Tư Matilde đượm mugravei aacuteo xanh

9 [0259-0260] 氷傾汝景汝131739 Bacircng khuacircng nhớ cảnh nhớ người 140725坭奇遇倍移蹎133886 Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chacircn đi

Forlorn he missed the scene he missed the girl He rushed back where by chance the two had met

10 [0147-0148] 原131739165050橘兜賖 Nguyecircn người quanh quất đacircu xa 户金152525重本茄簮纓 Họ Kim tecircn Trọng vốn nhagrave tracircm anh

He came from somewhere not so far away Kim Trọng a scion of the noblest stock

11 [2833-2834] 157388蚕143900痚147978 Ruột tằm ngagravey một heacuteo hon 雪霜143900耗命984199 Tuyết sương ngagravey một hao mograven higravenh ve (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị)

The silk worm spinningwasted day by day

trang 6

Tha gaunt cicada bit by frost shrank more 12 [0033-0034] 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Kiều Oaacutenh Mậu 1902)

She had composed a song called Cruel Fate To mourn all women in soul-rending strains

12a 曲茄拪攄141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 133920篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 12b 曲茹142115捛141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Lacircm Nọa Phu 1870) 12c 曲茄142115路141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Tăng Hửu Ứng 1874) 12d 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 沒篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Phong Tigravenh Cổ Lục) 13 [1085-1086] 136694西朗蕩168179983690 Trời tacircy latildeng đatildeng boacuteng vagraveng 復書㐌161866984025払158014坭 Phuacutec thư đatilde thấy tin chagraveng đến nơi (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 14 [0467-0468] 軒137360撩産琴157508 Hiecircn sau treo sẵn cầm trăng 倍傍生㐌142115142002昻眉 Vội vagraveng sinh đatilde tay nacircng ngang magravey

In the back porch there hung his moon shaped lute He hastened to present it in both hand at eyebrowrsquos height

15 [1519-1520] 131739165298馭几143034袍 Người lecircn ngựa kẻ chia bagraveo 棱楓秋㐌144497牟關山 Rừng phong thu đatilde nhuốm magraveu quan san

He climbed his horse she let go of his gown Autumn was tingeing maple woods with gloom

16 [0381-0382] 責140984哬135103貝140984 Traacutech lograveng hờ hững với lograveng 焒香祝底冷147248闭 Lửa hương chốc để lạnh lugraveng bấy lacircu

He said Your heart cares not for what I feel So long yoursquove let loversquos fire burn to cold ash

17 [0183-0184] 衮昂151443䋦边140984 Ngổn ngang trăm mối becircn lograveng 141786勾絶妙寓性情 Necircn cacircu tuyệt diệu ngụ trong tiacutenh tigravenh

Her bosom heaved in turmoil ndash she poured forth a wondrous lyric fraught with all she she felt

18 [1049-1050] 141186158751渃買沙 Buồn trocircng ngọn nước mới sa 花㵢蛮漠别161265兜 Hoa trocirci man maacutec biết lagrave về đacircu

She sadly watched the river flow to sea Where would this flower end adrift and lost

19 [0741-0742] 143893137360油固包143838 Mai sau dầu coacute bao giờ

trang 7

焠香意攄絲泛尼 Đốt lograve hương ấy lựa tơ phiếm nagravey Sometime if ever you will tune this lute Or light that incense vessel

20 [0415-0416] 英花151349洩外 Anh hoa phaacutet tiết ra ngoagravei 133555秋薄命131136才花 Nghigraven thu bạc mệnh một đời tagravei hoa

All charms and splendors from within burst forth Shersquoll live an artistrsquos life a life of woe

21 [1275-1276] 客游俸固984173131739 Khaacutech du bỗng coacute một người 其心户束拱㐻書香 Kỳ Tacircm họ Thuacutec cũng nogravei thư hương

Now as a brothel patron came a man Kỳ Tacircm of the Thuacutec clan a well-read breed

22 [0803-0804] 143896秋沒刻沒迡 Đecircm thu một khắc một chầy 氷傾如醒如醝沒命 Bacircng khuacircng như tỉnh như say một migravenh (Phong Tigravenh Cổ Lục)

The autumn night wore on hour after hour ndash Alone she mused half wakeful half asleep

23 [0233-0234] 據154270夢兆麻推 Cứ trong mộng triệu magrave suy 身137589催固咦143893137360 Thacircn con thocirci coacute ra gigrave mai sau

As I interpret what the dream portends My life in days ahead wonrsquot come too much

24 [2733-2734] 茹終乍 Một nhagrave chung chạ sớm trưa 157508132542168472172645158700齋140984 Gioacute trăng maacutet mặt muối dưa chay lograveng

The two now shared one roof ndash The moon and wind cooled faces while plain greens and salt cleansed hearts

25 [2415-2416] 祸包143838固﨤131739 Họa bao giờ coacute gặp người 為碎983238134376984173134354終身 Vigrave tocirci cậy hỏi một lời chung thacircn

Should you encounter her along your road Please bid her fortune yet ahead

26 [1797-1798] 尋兜朱161866故人 Tigravem đacircu cho thấy cố nhacircn 153193勾運命140985寅140725傷 Lấy cacircu vận mệnh khuacircy dần nhớ thương

Where could he find her he had once so loved He called it fate and duller throbbed his pain

27 [TỐ NHƯ] 不知三百餘年後 Bất tri tam baacutech dư niecircn hậu 天下何人泣素如 Thiecircn hạ hagrave nhacircn khấp Tố Như

Khocircng biết hơn ba trăm năm sau Thiecircn hạ ai lagrave người khoacutec Tố Như (Độc Tiểu Thanh kyacute 讀小青記 ) Nguyễn Du tự Tố Như (1765 ndash 1820)

Over three hundred years later will anyone in the world be crying for Tố Như

28 [1797-1798] 固才麻983238之才 Coacute tagravei magrave cậy chi tagravei 才連貝灾韻 Chữ tagravei liền với chữ tai một vần

In talent take no overweening pride

trang 8

For talent and disaster form a pair

PHỤ CHUacute CHỮ NOcircM

Caacutec chữ Thuần Nocircm dugraveng trong 32 cacircu thơ đều coacute trong một bản KIỀU Tham Khảo ngoại trừ trường hợp chữ trong bagravei thơ khocircng coacute trong Truyecircn Kiều

bull 潷 (buacutet = khử ước) mượn acircm đọc ldquovuacutetrdquo chuyển acircm buacutet vuacutet

bull 983626[mờ] yacute 昏(hocircn) acircm麻(ma) chuyển acircm ma mờ [TKTTC 0072] Dấu xe ngựa đatilde recircu lờ mờ xanh 163946車馭㐌160008983617983626撑

bull 983347[khuya] yacute 日(bộ nhựt) acircm虧(khuy) chuyển acircm khuy khuya [PTCL 0432] 森森氷園983347沒命 Xăm xăm băng lối vườn khuya một migravenh

[NK Thu Ẩm] 135782最143896立148342 Ngotilde tối đecircm khuya đoacutem lập logravee bull 氽 [mấy] vagrave尿 (niệu=nước đaacutei) lagrave 2 dị thể thuộc bộ 水(thủy) Rất nhiều bản Nocircm trong đoacute hầu hết caacutec bản KIỀU dugraveng chữ 氽đọc ldquomấyrdquo khocircng coacute giải thiacutech nagraveo hợp lyacute

[TKTTC 1595-1596] 141596念景江湖 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ 牟塞氽務157508 Một magraveu quan taacutei mấy mugravea gioacute trăng

131533 [mấy] một dạng của 爾(nhĩ = mầy) chuyển acircm mầy mấy Quốc Acircm Thi Tập Hoa Tiecircn Kyacute Thanh Hoaacute Quan Phong hellip dugraveng chữ 131533 [mấy]

[QAcircTT bagravei 19] 滄浪131533坎船鈎 Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu 景邏店清興 Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

[Hoa Tiecircn 0057-0060] 148508131533173314香猊 Khoacutei um mấy đỉnh hương nghecirc 秩157073傳哙姚161265私齋 Chợt nghe truyền gọi Diecircu về tư trai

[Thanh Hoacutea 6b] 埃161265塘意131533渡 Ai về đường ấy mấy đograve 131533梂131533舘些朱摱錢 Mấy cầu mấy quaacuten ta cho mượn tiền bull 140258[cong] yacute 曲(khuacutec) acircm 弓(bộ cung) chuyển acircm cung cong [TKTTC [2117-2118] 妾如137589983883落983567 Thiếp như con eacuten lạc đagraven 沛弓983998㐌141085983488144899140258 Phải cung ragravey đatilde sợ lagraven cacircy cong

bull 146707[cạn] yacute 氵(bộ thủy) acircm 件(kiện) chuyển acircm kiện cạn

[0267-0268] 審嚴謹槓髙墻 Thacircm nghiecircm kiacuten cổng cao tường 146707146644158911163456142609塘172036撑 Cạn dograveng laacute thắm dứt đường chim xanh

[142609] dứt yacute1扌(bộ thủ) yacute2 悉 (tất=hết) chữ Hội Yacute bull 㐻[nạp nội] mượn acircm đọc ldquonograveirdquo㐻奴對切音納

trang 9

PHỤ LỤC

1 httpwwwepochtimescomb51925c6226htm

夢李白二首 唐朝杜甫

死別已吞聲生別長側側江南瘴癘地逐客無消息 故人入我夢明我長相憶君今在羅網何以有羽翼 恐非平生魂路遠不可測魂來楓葉青魂返關山黑 落月滿屋樑猶疑照顏色水深波浪闊無使蛟龍得

浮雲終日行遊子久不至三夜頻夢君情親見君意 告歸常局促苦道來不易江湖多風波舟楫恐失墜 出門搔白首若負平生志冠蓋滿京華斯人獨憔悴 熟云網恢恢將老身反累千秋萬歲名寂寞身後事

2 Bagravei Tựa Tỳ Bagrave Hagravenh 琵琶行并序 元和十年予左遷九江郡司馬明年秋送客湓浦口聞船中夜彈琵琶者聽其音錚錚然有京都聲問其人本長安倡女嘗學琵琶於穆曹二善才年長色衰委身為賈人婦遂命酒使快彈數曲曲罷憫然自敘少小時歡樂事今漂淪憔悴轉徙於江湖間予出官二年 恬然自安感斯人言是夕始覺有遷謫意因為長句歌以贈之凡六百一十六言命曰琵 琶行

Năm Nguyecircn Hoagrave thứ 10 ta bị giaacuteng chức lagravem Tư Matilde ở quận Cửu giang Qua mugravea thu năm sau đecircm ra tiễn khaacutech becircn bến socircng Bồn chợt nghe thuyền ai coacute tiếng đagraven Tỳ Bagrave vọng lại Nghe trong tiếng đagraven thaacutenh thoacutet acircm vang điệu nhạc ở kinh đocirc Begraven hỏi gốc gaacutec Người đagraven trả lời rằng ldquoTocirci vốn lagrave con haacutet quecirc ở Trường An học đagraven Tỳ Bagrave với hai danh sư Mục vagrave Tagraveo Nay tuổi đatilde cao nhan sắc tagraven tạ lấy chồng lagravem con buocircn [thường theo thuyền buocircn đi đacircy đi đoacute]rdquo Nghe vậy cho dọn rượu ra đatildei xin nagraveng đagraven lại cho nghe ETHagraven xong cảm xuacutec vocirc vagraven nagraveng begraven kể lại cuộc đời migravenh từ luacutec cograven trẻ vui sướng cho tới luacutec lưu lạc giang hồ khổ nhọc Ta bị đổi về đacircy đatilde được hai năm thanh thản yecircn ổn Hocircm nay nghe nagraveng nầy noacutei chuyện cảm thương cho số phận lưu đagravey Begraven lagravem một bagravei thơ dagravei tặng nagraveng ta gồm 616 lời gọi lagrave Tỳ Bagrave Hagravenh (Nguyễn Hữu Vinh dịch)

Lecirc Văn Đặng trong Nhoacutem Văn Học Chữ Nocircm Hải Biecircn Mugravea Đocircng 2003

2012 Cuối Thu

trang 10

trang 10

Page 6: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

trang 6

Tha gaunt cicada bit by frost shrank more 12 [0033-0034] 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Kiều Oaacutenh Mậu 1902)

She had composed a song called Cruel Fate To mourn all women in soul-rending strains

12a 曲茄拪攄141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 133920篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 12b 曲茹142115捛141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Lacircm Nọa Phu 1870) 12c 曲茄142115路141786章 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn chương 宮薄命吏強惱人 Một cung bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (ETHoạn Trường Tacircn Thanh Tăng Hửu Ứng 1874) 12d 曲茄142115攄141786腔 Khuacutec nhagrave tay lựa necircn xoang 沒篇薄命吏強惱人 Một thiecircn bạc mệnh lại cagraveng natildeo nhacircn (Phong Tigravenh Cổ Lục) 13 [1085-1086] 136694西朗蕩168179983690 Trời tacircy latildeng đatildeng boacuteng vagraveng 復書㐌161866984025払158014坭 Phuacutec thư đatilde thấy tin chagraveng đến nơi (Thuacutey Kiều Truyện Tường Chuacute Chiecircm Vacircn Thị) 14 [0467-0468] 軒137360撩産琴157508 Hiecircn sau treo sẵn cầm trăng 倍傍生㐌142115142002昻眉 Vội vagraveng sinh đatilde tay nacircng ngang magravey

In the back porch there hung his moon shaped lute He hastened to present it in both hand at eyebrowrsquos height

15 [1519-1520] 131739165298馭几143034袍 Người lecircn ngựa kẻ chia bagraveo 棱楓秋㐌144497牟關山 Rừng phong thu đatilde nhuốm magraveu quan san

He climbed his horse she let go of his gown Autumn was tingeing maple woods with gloom

16 [0381-0382] 責140984哬135103貝140984 Traacutech lograveng hờ hững với lograveng 焒香祝底冷147248闭 Lửa hương chốc để lạnh lugraveng bấy lacircu

He said Your heart cares not for what I feel So long yoursquove let loversquos fire burn to cold ash

17 [0183-0184] 衮昂151443䋦边140984 Ngổn ngang trăm mối becircn lograveng 141786勾絶妙寓性情 Necircn cacircu tuyệt diệu ngụ trong tiacutenh tigravenh

Her bosom heaved in turmoil ndash she poured forth a wondrous lyric fraught with all she she felt

18 [1049-1050] 141186158751渃買沙 Buồn trocircng ngọn nước mới sa 花㵢蛮漠别161265兜 Hoa trocirci man maacutec biết lagrave về đacircu

She sadly watched the river flow to sea Where would this flower end adrift and lost

19 [0741-0742] 143893137360油固包143838 Mai sau dầu coacute bao giờ

trang 7

焠香意攄絲泛尼 Đốt lograve hương ấy lựa tơ phiếm nagravey Sometime if ever you will tune this lute Or light that incense vessel

20 [0415-0416] 英花151349洩外 Anh hoa phaacutet tiết ra ngoagravei 133555秋薄命131136才花 Nghigraven thu bạc mệnh một đời tagravei hoa

All charms and splendors from within burst forth Shersquoll live an artistrsquos life a life of woe

21 [1275-1276] 客游俸固984173131739 Khaacutech du bỗng coacute một người 其心户束拱㐻書香 Kỳ Tacircm họ Thuacutec cũng nogravei thư hương

Now as a brothel patron came a man Kỳ Tacircm of the Thuacutec clan a well-read breed

22 [0803-0804] 143896秋沒刻沒迡 Đecircm thu một khắc một chầy 氷傾如醒如醝沒命 Bacircng khuacircng như tỉnh như say một migravenh (Phong Tigravenh Cổ Lục)

The autumn night wore on hour after hour ndash Alone she mused half wakeful half asleep

23 [0233-0234] 據154270夢兆麻推 Cứ trong mộng triệu magrave suy 身137589催固咦143893137360 Thacircn con thocirci coacute ra gigrave mai sau

As I interpret what the dream portends My life in days ahead wonrsquot come too much

24 [2733-2734] 茹終乍 Một nhagrave chung chạ sớm trưa 157508132542168472172645158700齋140984 Gioacute trăng maacutet mặt muối dưa chay lograveng

The two now shared one roof ndash The moon and wind cooled faces while plain greens and salt cleansed hearts

25 [2415-2416] 祸包143838固﨤131739 Họa bao giờ coacute gặp người 為碎983238134376984173134354終身 Vigrave tocirci cậy hỏi một lời chung thacircn

Should you encounter her along your road Please bid her fortune yet ahead

26 [1797-1798] 尋兜朱161866故人 Tigravem đacircu cho thấy cố nhacircn 153193勾運命140985寅140725傷 Lấy cacircu vận mệnh khuacircy dần nhớ thương

Where could he find her he had once so loved He called it fate and duller throbbed his pain

27 [TỐ NHƯ] 不知三百餘年後 Bất tri tam baacutech dư niecircn hậu 天下何人泣素如 Thiecircn hạ hagrave nhacircn khấp Tố Như

Khocircng biết hơn ba trăm năm sau Thiecircn hạ ai lagrave người khoacutec Tố Như (Độc Tiểu Thanh kyacute 讀小青記 ) Nguyễn Du tự Tố Như (1765 ndash 1820)

Over three hundred years later will anyone in the world be crying for Tố Như

28 [1797-1798] 固才麻983238之才 Coacute tagravei magrave cậy chi tagravei 才連貝灾韻 Chữ tagravei liền với chữ tai một vần

In talent take no overweening pride

trang 8

For talent and disaster form a pair

PHỤ CHUacute CHỮ NOcircM

Caacutec chữ Thuần Nocircm dugraveng trong 32 cacircu thơ đều coacute trong một bản KIỀU Tham Khảo ngoại trừ trường hợp chữ trong bagravei thơ khocircng coacute trong Truyecircn Kiều

bull 潷 (buacutet = khử ước) mượn acircm đọc ldquovuacutetrdquo chuyển acircm buacutet vuacutet

bull 983626[mờ] yacute 昏(hocircn) acircm麻(ma) chuyển acircm ma mờ [TKTTC 0072] Dấu xe ngựa đatilde recircu lờ mờ xanh 163946車馭㐌160008983617983626撑

bull 983347[khuya] yacute 日(bộ nhựt) acircm虧(khuy) chuyển acircm khuy khuya [PTCL 0432] 森森氷園983347沒命 Xăm xăm băng lối vườn khuya một migravenh

[NK Thu Ẩm] 135782最143896立148342 Ngotilde tối đecircm khuya đoacutem lập logravee bull 氽 [mấy] vagrave尿 (niệu=nước đaacutei) lagrave 2 dị thể thuộc bộ 水(thủy) Rất nhiều bản Nocircm trong đoacute hầu hết caacutec bản KIỀU dugraveng chữ 氽đọc ldquomấyrdquo khocircng coacute giải thiacutech nagraveo hợp lyacute

[TKTTC 1595-1596] 141596念景江湖 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ 牟塞氽務157508 Một magraveu quan taacutei mấy mugravea gioacute trăng

131533 [mấy] một dạng của 爾(nhĩ = mầy) chuyển acircm mầy mấy Quốc Acircm Thi Tập Hoa Tiecircn Kyacute Thanh Hoaacute Quan Phong hellip dugraveng chữ 131533 [mấy]

[QAcircTT bagravei 19] 滄浪131533坎船鈎 Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu 景邏店清興 Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

[Hoa Tiecircn 0057-0060] 148508131533173314香猊 Khoacutei um mấy đỉnh hương nghecirc 秩157073傳哙姚161265私齋 Chợt nghe truyền gọi Diecircu về tư trai

[Thanh Hoacutea 6b] 埃161265塘意131533渡 Ai về đường ấy mấy đograve 131533梂131533舘些朱摱錢 Mấy cầu mấy quaacuten ta cho mượn tiền bull 140258[cong] yacute 曲(khuacutec) acircm 弓(bộ cung) chuyển acircm cung cong [TKTTC [2117-2118] 妾如137589983883落983567 Thiếp như con eacuten lạc đagraven 沛弓983998㐌141085983488144899140258 Phải cung ragravey đatilde sợ lagraven cacircy cong

bull 146707[cạn] yacute 氵(bộ thủy) acircm 件(kiện) chuyển acircm kiện cạn

[0267-0268] 審嚴謹槓髙墻 Thacircm nghiecircm kiacuten cổng cao tường 146707146644158911163456142609塘172036撑 Cạn dograveng laacute thắm dứt đường chim xanh

[142609] dứt yacute1扌(bộ thủ) yacute2 悉 (tất=hết) chữ Hội Yacute bull 㐻[nạp nội] mượn acircm đọc ldquonograveirdquo㐻奴對切音納

trang 9

PHỤ LỤC

1 httpwwwepochtimescomb51925c6226htm

夢李白二首 唐朝杜甫

死別已吞聲生別長側側江南瘴癘地逐客無消息 故人入我夢明我長相憶君今在羅網何以有羽翼 恐非平生魂路遠不可測魂來楓葉青魂返關山黑 落月滿屋樑猶疑照顏色水深波浪闊無使蛟龍得

浮雲終日行遊子久不至三夜頻夢君情親見君意 告歸常局促苦道來不易江湖多風波舟楫恐失墜 出門搔白首若負平生志冠蓋滿京華斯人獨憔悴 熟云網恢恢將老身反累千秋萬歲名寂寞身後事

2 Bagravei Tựa Tỳ Bagrave Hagravenh 琵琶行并序 元和十年予左遷九江郡司馬明年秋送客湓浦口聞船中夜彈琵琶者聽其音錚錚然有京都聲問其人本長安倡女嘗學琵琶於穆曹二善才年長色衰委身為賈人婦遂命酒使快彈數曲曲罷憫然自敘少小時歡樂事今漂淪憔悴轉徙於江湖間予出官二年 恬然自安感斯人言是夕始覺有遷謫意因為長句歌以贈之凡六百一十六言命曰琵 琶行

Năm Nguyecircn Hoagrave thứ 10 ta bị giaacuteng chức lagravem Tư Matilde ở quận Cửu giang Qua mugravea thu năm sau đecircm ra tiễn khaacutech becircn bến socircng Bồn chợt nghe thuyền ai coacute tiếng đagraven Tỳ Bagrave vọng lại Nghe trong tiếng đagraven thaacutenh thoacutet acircm vang điệu nhạc ở kinh đocirc Begraven hỏi gốc gaacutec Người đagraven trả lời rằng ldquoTocirci vốn lagrave con haacutet quecirc ở Trường An học đagraven Tỳ Bagrave với hai danh sư Mục vagrave Tagraveo Nay tuổi đatilde cao nhan sắc tagraven tạ lấy chồng lagravem con buocircn [thường theo thuyền buocircn đi đacircy đi đoacute]rdquo Nghe vậy cho dọn rượu ra đatildei xin nagraveng đagraven lại cho nghe ETHagraven xong cảm xuacutec vocirc vagraven nagraveng begraven kể lại cuộc đời migravenh từ luacutec cograven trẻ vui sướng cho tới luacutec lưu lạc giang hồ khổ nhọc Ta bị đổi về đacircy đatilde được hai năm thanh thản yecircn ổn Hocircm nay nghe nagraveng nầy noacutei chuyện cảm thương cho số phận lưu đagravey Begraven lagravem một bagravei thơ dagravei tặng nagraveng ta gồm 616 lời gọi lagrave Tỳ Bagrave Hagravenh (Nguyễn Hữu Vinh dịch)

Lecirc Văn Đặng trong Nhoacutem Văn Học Chữ Nocircm Hải Biecircn Mugravea Đocircng 2003

2012 Cuối Thu

trang 10

trang 10

Page 7: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

trang 7

焠香意攄絲泛尼 Đốt lograve hương ấy lựa tơ phiếm nagravey Sometime if ever you will tune this lute Or light that incense vessel

20 [0415-0416] 英花151349洩外 Anh hoa phaacutet tiết ra ngoagravei 133555秋薄命131136才花 Nghigraven thu bạc mệnh một đời tagravei hoa

All charms and splendors from within burst forth Shersquoll live an artistrsquos life a life of woe

21 [1275-1276] 客游俸固984173131739 Khaacutech du bỗng coacute một người 其心户束拱㐻書香 Kỳ Tacircm họ Thuacutec cũng nogravei thư hương

Now as a brothel patron came a man Kỳ Tacircm of the Thuacutec clan a well-read breed

22 [0803-0804] 143896秋沒刻沒迡 Đecircm thu một khắc một chầy 氷傾如醒如醝沒命 Bacircng khuacircng như tỉnh như say một migravenh (Phong Tigravenh Cổ Lục)

The autumn night wore on hour after hour ndash Alone she mused half wakeful half asleep

23 [0233-0234] 據154270夢兆麻推 Cứ trong mộng triệu magrave suy 身137589催固咦143893137360 Thacircn con thocirci coacute ra gigrave mai sau

As I interpret what the dream portends My life in days ahead wonrsquot come too much

24 [2733-2734] 茹終乍 Một nhagrave chung chạ sớm trưa 157508132542168472172645158700齋140984 Gioacute trăng maacutet mặt muối dưa chay lograveng

The two now shared one roof ndash The moon and wind cooled faces while plain greens and salt cleansed hearts

25 [2415-2416] 祸包143838固﨤131739 Họa bao giờ coacute gặp người 為碎983238134376984173134354終身 Vigrave tocirci cậy hỏi một lời chung thacircn

Should you encounter her along your road Please bid her fortune yet ahead

26 [1797-1798] 尋兜朱161866故人 Tigravem đacircu cho thấy cố nhacircn 153193勾運命140985寅140725傷 Lấy cacircu vận mệnh khuacircy dần nhớ thương

Where could he find her he had once so loved He called it fate and duller throbbed his pain

27 [TỐ NHƯ] 不知三百餘年後 Bất tri tam baacutech dư niecircn hậu 天下何人泣素如 Thiecircn hạ hagrave nhacircn khấp Tố Như

Khocircng biết hơn ba trăm năm sau Thiecircn hạ ai lagrave người khoacutec Tố Như (Độc Tiểu Thanh kyacute 讀小青記 ) Nguyễn Du tự Tố Như (1765 ndash 1820)

Over three hundred years later will anyone in the world be crying for Tố Như

28 [1797-1798] 固才麻983238之才 Coacute tagravei magrave cậy chi tagravei 才連貝灾韻 Chữ tagravei liền với chữ tai một vần

In talent take no overweening pride

trang 8

For talent and disaster form a pair

PHỤ CHUacute CHỮ NOcircM

Caacutec chữ Thuần Nocircm dugraveng trong 32 cacircu thơ đều coacute trong một bản KIỀU Tham Khảo ngoại trừ trường hợp chữ trong bagravei thơ khocircng coacute trong Truyecircn Kiều

bull 潷 (buacutet = khử ước) mượn acircm đọc ldquovuacutetrdquo chuyển acircm buacutet vuacutet

bull 983626[mờ] yacute 昏(hocircn) acircm麻(ma) chuyển acircm ma mờ [TKTTC 0072] Dấu xe ngựa đatilde recircu lờ mờ xanh 163946車馭㐌160008983617983626撑

bull 983347[khuya] yacute 日(bộ nhựt) acircm虧(khuy) chuyển acircm khuy khuya [PTCL 0432] 森森氷園983347沒命 Xăm xăm băng lối vườn khuya một migravenh

[NK Thu Ẩm] 135782最143896立148342 Ngotilde tối đecircm khuya đoacutem lập logravee bull 氽 [mấy] vagrave尿 (niệu=nước đaacutei) lagrave 2 dị thể thuộc bộ 水(thủy) Rất nhiều bản Nocircm trong đoacute hầu hết caacutec bản KIỀU dugraveng chữ 氽đọc ldquomấyrdquo khocircng coacute giải thiacutech nagraveo hợp lyacute

[TKTTC 1595-1596] 141596念景江湖 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ 牟塞氽務157508 Một magraveu quan taacutei mấy mugravea gioacute trăng

131533 [mấy] một dạng của 爾(nhĩ = mầy) chuyển acircm mầy mấy Quốc Acircm Thi Tập Hoa Tiecircn Kyacute Thanh Hoaacute Quan Phong hellip dugraveng chữ 131533 [mấy]

[QAcircTT bagravei 19] 滄浪131533坎船鈎 Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu 景邏店清興 Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

[Hoa Tiecircn 0057-0060] 148508131533173314香猊 Khoacutei um mấy đỉnh hương nghecirc 秩157073傳哙姚161265私齋 Chợt nghe truyền gọi Diecircu về tư trai

[Thanh Hoacutea 6b] 埃161265塘意131533渡 Ai về đường ấy mấy đograve 131533梂131533舘些朱摱錢 Mấy cầu mấy quaacuten ta cho mượn tiền bull 140258[cong] yacute 曲(khuacutec) acircm 弓(bộ cung) chuyển acircm cung cong [TKTTC [2117-2118] 妾如137589983883落983567 Thiếp như con eacuten lạc đagraven 沛弓983998㐌141085983488144899140258 Phải cung ragravey đatilde sợ lagraven cacircy cong

bull 146707[cạn] yacute 氵(bộ thủy) acircm 件(kiện) chuyển acircm kiện cạn

[0267-0268] 審嚴謹槓髙墻 Thacircm nghiecircm kiacuten cổng cao tường 146707146644158911163456142609塘172036撑 Cạn dograveng laacute thắm dứt đường chim xanh

[142609] dứt yacute1扌(bộ thủ) yacute2 悉 (tất=hết) chữ Hội Yacute bull 㐻[nạp nội] mượn acircm đọc ldquonograveirdquo㐻奴對切音納

trang 9

PHỤ LỤC

1 httpwwwepochtimescomb51925c6226htm

夢李白二首 唐朝杜甫

死別已吞聲生別長側側江南瘴癘地逐客無消息 故人入我夢明我長相憶君今在羅網何以有羽翼 恐非平生魂路遠不可測魂來楓葉青魂返關山黑 落月滿屋樑猶疑照顏色水深波浪闊無使蛟龍得

浮雲終日行遊子久不至三夜頻夢君情親見君意 告歸常局促苦道來不易江湖多風波舟楫恐失墜 出門搔白首若負平生志冠蓋滿京華斯人獨憔悴 熟云網恢恢將老身反累千秋萬歲名寂寞身後事

2 Bagravei Tựa Tỳ Bagrave Hagravenh 琵琶行并序 元和十年予左遷九江郡司馬明年秋送客湓浦口聞船中夜彈琵琶者聽其音錚錚然有京都聲問其人本長安倡女嘗學琵琶於穆曹二善才年長色衰委身為賈人婦遂命酒使快彈數曲曲罷憫然自敘少小時歡樂事今漂淪憔悴轉徙於江湖間予出官二年 恬然自安感斯人言是夕始覺有遷謫意因為長句歌以贈之凡六百一十六言命曰琵 琶行

Năm Nguyecircn Hoagrave thứ 10 ta bị giaacuteng chức lagravem Tư Matilde ở quận Cửu giang Qua mugravea thu năm sau đecircm ra tiễn khaacutech becircn bến socircng Bồn chợt nghe thuyền ai coacute tiếng đagraven Tỳ Bagrave vọng lại Nghe trong tiếng đagraven thaacutenh thoacutet acircm vang điệu nhạc ở kinh đocirc Begraven hỏi gốc gaacutec Người đagraven trả lời rằng ldquoTocirci vốn lagrave con haacutet quecirc ở Trường An học đagraven Tỳ Bagrave với hai danh sư Mục vagrave Tagraveo Nay tuổi đatilde cao nhan sắc tagraven tạ lấy chồng lagravem con buocircn [thường theo thuyền buocircn đi đacircy đi đoacute]rdquo Nghe vậy cho dọn rượu ra đatildei xin nagraveng đagraven lại cho nghe ETHagraven xong cảm xuacutec vocirc vagraven nagraveng begraven kể lại cuộc đời migravenh từ luacutec cograven trẻ vui sướng cho tới luacutec lưu lạc giang hồ khổ nhọc Ta bị đổi về đacircy đatilde được hai năm thanh thản yecircn ổn Hocircm nay nghe nagraveng nầy noacutei chuyện cảm thương cho số phận lưu đagravey Begraven lagravem một bagravei thơ dagravei tặng nagraveng ta gồm 616 lời gọi lagrave Tỳ Bagrave Hagravenh (Nguyễn Hữu Vinh dịch)

Lecirc Văn Đặng trong Nhoacutem Văn Học Chữ Nocircm Hải Biecircn Mugravea Đocircng 2003

2012 Cuối Thu

trang 10

trang 10

Page 8: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

trang 8

For talent and disaster form a pair

PHỤ CHUacute CHỮ NOcircM

Caacutec chữ Thuần Nocircm dugraveng trong 32 cacircu thơ đều coacute trong một bản KIỀU Tham Khảo ngoại trừ trường hợp chữ trong bagravei thơ khocircng coacute trong Truyecircn Kiều

bull 潷 (buacutet = khử ước) mượn acircm đọc ldquovuacutetrdquo chuyển acircm buacutet vuacutet

bull 983626[mờ] yacute 昏(hocircn) acircm麻(ma) chuyển acircm ma mờ [TKTTC 0072] Dấu xe ngựa đatilde recircu lờ mờ xanh 163946車馭㐌160008983617983626撑

bull 983347[khuya] yacute 日(bộ nhựt) acircm虧(khuy) chuyển acircm khuy khuya [PTCL 0432] 森森氷園983347沒命 Xăm xăm băng lối vườn khuya một migravenh

[NK Thu Ẩm] 135782最143896立148342 Ngotilde tối đecircm khuya đoacutem lập logravee bull 氽 [mấy] vagrave尿 (niệu=nước đaacutei) lagrave 2 dị thể thuộc bộ 水(thủy) Rất nhiều bản Nocircm trong đoacute hầu hết caacutec bản KIỀU dugraveng chữ 氽đọc ldquomấyrdquo khocircng coacute giải thiacutech nagraveo hợp lyacute

[TKTTC 1595-1596] 141596念景江湖 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ 牟塞氽務157508 Một magraveu quan taacutei mấy mugravea gioacute trăng

131533 [mấy] một dạng của 爾(nhĩ = mầy) chuyển acircm mầy mấy Quốc Acircm Thi Tập Hoa Tiecircn Kyacute Thanh Hoaacute Quan Phong hellip dugraveng chữ 131533 [mấy]

[QAcircTT bagravei 19] 滄浪131533坎船鈎 Thương Lang mấy khảm một thuyền cacircu 景邏店清興 Cảnh lạ đecircm thanh hứng bởi đacircu

[Hoa Tiecircn 0057-0060] 148508131533173314香猊 Khoacutei um mấy đỉnh hương nghecirc 秩157073傳哙姚161265私齋 Chợt nghe truyền gọi Diecircu về tư trai

[Thanh Hoacutea 6b] 埃161265塘意131533渡 Ai về đường ấy mấy đograve 131533梂131533舘些朱摱錢 Mấy cầu mấy quaacuten ta cho mượn tiền bull 140258[cong] yacute 曲(khuacutec) acircm 弓(bộ cung) chuyển acircm cung cong [TKTTC [2117-2118] 妾如137589983883落983567 Thiếp như con eacuten lạc đagraven 沛弓983998㐌141085983488144899140258 Phải cung ragravey đatilde sợ lagraven cacircy cong

bull 146707[cạn] yacute 氵(bộ thủy) acircm 件(kiện) chuyển acircm kiện cạn

[0267-0268] 審嚴謹槓髙墻 Thacircm nghiecircm kiacuten cổng cao tường 146707146644158911163456142609塘172036撑 Cạn dograveng laacute thắm dứt đường chim xanh

[142609] dứt yacute1扌(bộ thủ) yacute2 悉 (tất=hết) chữ Hội Yacute bull 㐻[nạp nội] mượn acircm đọc ldquonograveirdquo㐻奴對切音納

trang 9

PHỤ LỤC

1 httpwwwepochtimescomb51925c6226htm

夢李白二首 唐朝杜甫

死別已吞聲生別長側側江南瘴癘地逐客無消息 故人入我夢明我長相憶君今在羅網何以有羽翼 恐非平生魂路遠不可測魂來楓葉青魂返關山黑 落月滿屋樑猶疑照顏色水深波浪闊無使蛟龍得

浮雲終日行遊子久不至三夜頻夢君情親見君意 告歸常局促苦道來不易江湖多風波舟楫恐失墜 出門搔白首若負平生志冠蓋滿京華斯人獨憔悴 熟云網恢恢將老身反累千秋萬歲名寂寞身後事

2 Bagravei Tựa Tỳ Bagrave Hagravenh 琵琶行并序 元和十年予左遷九江郡司馬明年秋送客湓浦口聞船中夜彈琵琶者聽其音錚錚然有京都聲問其人本長安倡女嘗學琵琶於穆曹二善才年長色衰委身為賈人婦遂命酒使快彈數曲曲罷憫然自敘少小時歡樂事今漂淪憔悴轉徙於江湖間予出官二年 恬然自安感斯人言是夕始覺有遷謫意因為長句歌以贈之凡六百一十六言命曰琵 琶行

Năm Nguyecircn Hoagrave thứ 10 ta bị giaacuteng chức lagravem Tư Matilde ở quận Cửu giang Qua mugravea thu năm sau đecircm ra tiễn khaacutech becircn bến socircng Bồn chợt nghe thuyền ai coacute tiếng đagraven Tỳ Bagrave vọng lại Nghe trong tiếng đagraven thaacutenh thoacutet acircm vang điệu nhạc ở kinh đocirc Begraven hỏi gốc gaacutec Người đagraven trả lời rằng ldquoTocirci vốn lagrave con haacutet quecirc ở Trường An học đagraven Tỳ Bagrave với hai danh sư Mục vagrave Tagraveo Nay tuổi đatilde cao nhan sắc tagraven tạ lấy chồng lagravem con buocircn [thường theo thuyền buocircn đi đacircy đi đoacute]rdquo Nghe vậy cho dọn rượu ra đatildei xin nagraveng đagraven lại cho nghe ETHagraven xong cảm xuacutec vocirc vagraven nagraveng begraven kể lại cuộc đời migravenh từ luacutec cograven trẻ vui sướng cho tới luacutec lưu lạc giang hồ khổ nhọc Ta bị đổi về đacircy đatilde được hai năm thanh thản yecircn ổn Hocircm nay nghe nagraveng nầy noacutei chuyện cảm thương cho số phận lưu đagravey Begraven lagravem một bagravei thơ dagravei tặng nagraveng ta gồm 616 lời gọi lagrave Tỳ Bagrave Hagravenh (Nguyễn Hữu Vinh dịch)

Lecirc Văn Đặng trong Nhoacutem Văn Học Chữ Nocircm Hải Biecircn Mugravea Đocircng 2003

2012 Cuối Thu

trang 10

trang 10

Page 9: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

trang 9

PHỤ LỤC

1 httpwwwepochtimescomb51925c6226htm

夢李白二首 唐朝杜甫

死別已吞聲生別長側側江南瘴癘地逐客無消息 故人入我夢明我長相憶君今在羅網何以有羽翼 恐非平生魂路遠不可測魂來楓葉青魂返關山黑 落月滿屋樑猶疑照顏色水深波浪闊無使蛟龍得

浮雲終日行遊子久不至三夜頻夢君情親見君意 告歸常局促苦道來不易江湖多風波舟楫恐失墜 出門搔白首若負平生志冠蓋滿京華斯人獨憔悴 熟云網恢恢將老身反累千秋萬歲名寂寞身後事

2 Bagravei Tựa Tỳ Bagrave Hagravenh 琵琶行并序 元和十年予左遷九江郡司馬明年秋送客湓浦口聞船中夜彈琵琶者聽其音錚錚然有京都聲問其人本長安倡女嘗學琵琶於穆曹二善才年長色衰委身為賈人婦遂命酒使快彈數曲曲罷憫然自敘少小時歡樂事今漂淪憔悴轉徙於江湖間予出官二年 恬然自安感斯人言是夕始覺有遷謫意因為長句歌以贈之凡六百一十六言命曰琵 琶行

Năm Nguyecircn Hoagrave thứ 10 ta bị giaacuteng chức lagravem Tư Matilde ở quận Cửu giang Qua mugravea thu năm sau đecircm ra tiễn khaacutech becircn bến socircng Bồn chợt nghe thuyền ai coacute tiếng đagraven Tỳ Bagrave vọng lại Nghe trong tiếng đagraven thaacutenh thoacutet acircm vang điệu nhạc ở kinh đocirc Begraven hỏi gốc gaacutec Người đagraven trả lời rằng ldquoTocirci vốn lagrave con haacutet quecirc ở Trường An học đagraven Tỳ Bagrave với hai danh sư Mục vagrave Tagraveo Nay tuổi đatilde cao nhan sắc tagraven tạ lấy chồng lagravem con buocircn [thường theo thuyền buocircn đi đacircy đi đoacute]rdquo Nghe vậy cho dọn rượu ra đatildei xin nagraveng đagraven lại cho nghe ETHagraven xong cảm xuacutec vocirc vagraven nagraveng begraven kể lại cuộc đời migravenh từ luacutec cograven trẻ vui sướng cho tới luacutec lưu lạc giang hồ khổ nhọc Ta bị đổi về đacircy đatilde được hai năm thanh thản yecircn ổn Hocircm nay nghe nagraveng nầy noacutei chuyện cảm thương cho số phận lưu đagravey Begraven lagravem một bagravei thơ dagravei tặng nagraveng ta gồm 616 lời gọi lagrave Tỳ Bagrave Hagravenh (Nguyễn Hữu Vinh dịch)

Lecirc Văn Đặng trong Nhoacutem Văn Học Chữ Nocircm Hải Biecircn Mugravea Đocircng 2003

2012 Cuối Thu

trang 10

trang 10

Page 10: 𣈘𣊍﨤素如 故人入我夢 You have been in my dreams, old … · Chữ Nôm và Chú Thích ... Nghìn thu20 tuyệt bút điểm mầu vấn vương ... 琵琶行 Bài

trang 10

trang 10