กล้วยไม้ Orchid

30
กกกกกกกก Orchid กกกกกกกก (Orchid) กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกก กกก กกก กกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก 800 กกกก กกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกก กกกกก กกก กก กกก กกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกก กกกกกก รรร กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกก กกกกกก กกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก

Transcript of กล้วยไม้ Orchid

Page 1: กล้วยไม้ Orchid

กล้�วยไม้� Orchid            กล้�วยไม้� (Orchid) เป็�นพื�ชวงศ์�ใหญ่�ที่��ม้�ดอกสวยงาม้ ม้�ความ้หล้ากหล้ายที่� งส�ส�นล้วดล้าย ขนาด รู#ป็ที่รูง แล้ะกล้&�น เรู�ยกได�ว�าเป็�นพื�ชดอกที่��ม้�ความ้หล้ากหล้ายม้ากที่��ส'ดกล้'�ม้หน(�ง ม้�ม้ากกว�า 800 สก'ล้ พืบในธรูรูม้ชาติ&ม้ากกว�าสองหม้��นชน&ด ด�วยความ้สวยงาม้แล้ะความ้หล้ากหล้ายที่,าให�กล้�วยไม้�เป็�นที่��น&ยม้ไป็ที่��วโล้ก ม้�การูป็รู�บป็รู'งสายพื�นธ'�โดยการูผสม้ข�าม้ชน&ดข�าม้สก'ล้ม้ากกว�าสาม้หม้��นค#�ผสม้ ที่,าให�กล้�วยไม้�ม้�ความ้สวยงาม้แล้ะหล้ากหล้ายม้ากย&�งข( น

ล้�กษณะที่��วไป็

กล้�วยไม้�เป็�นพื�ชที่��ม้�ส�วนติ�างๆ สม้บ#รูณ� ค�อ ม้�รูาก ติ�น ใบ ดอก แล้ะผล้ รูากของกล้�วยไม้�ไม้�ม้�รูากแก�ว ล้,าติ�นไม้�ม้�แก�นไม้� ใบจั�ดเป็�นพื�ชใบเล้� ยงเด��ยวม้�เส�นใบขนานก�นติาม้ความ้ยาวของใบ ซึ่(�งม้�รูายล้ะเอ�ยดของส�วนติ�างๆ ด�งน�

ราก            กล้�วยไม้�ม้�รูะบบรูากแบ�งเป็�นหล้ายชน&ด เช�น รูากด&น รูากก(�งด&น รูากก(�งอากาศ์ แล้ะรูากอากาศ์

ระบบรากดิ�น

Page 2: กล้วยไม้ Orchid

            จั�ดเป็�นกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากเก&ดจัากห�วที่��อวบน, าอย#�ใติ�ด&น ติ�วรูากจัะม้�น, าม้าก เช�นกล้�วยไม้�สก'ล้นางอ� ว กล้�วยไม้�ป็รูะเภที่น� พืบม้ากบรู&เวณพื� นที่��ที่��ม้�สภาพือากาศ์ในฤด#กาล้ที่��ช�ดเจัน เช�น ฤด#ฝนม้�ฝนติกช'ก แล้ะม้�ฤด#แล้�ง เม้��อถึ(งฤด#ฝนห�วจัะแติกหน�อใบอ�อนจัะช#พื�นข( นม้าบนผ&วด&น แล้ะออกดอกในติอนป็ล้ายฤด#ฝน เม้��อพื�นฤด#ฝนไป็แล้�วใบก8จัะที่รู'ดโที่รูม้แล้ะแห�งไป็ คงเหล้�อแติ�ห�วที่��อวบน, าแล้ะม้�อาหารูสะสม้ฝ9งอย#�ใติ�ด&นสาม้ารูถึที่นความ้แห�งแล้�งได�

ระบบรากกงดิ�น            ม้�รูากซึ่(�งม้�ล้�กษณะอวบน, า ใหญ่�หยาบแล้ะแติกแขนงแผ�กรูะจัายอย�างหนาแน�น สาม้ารูถึเก8บสะสม้น, าได�ด�พือสม้ควรู กล้�วยไม้�ป็รูะเภที่น� พืบอย#�ติาม้อ&นที่รู�ยว�ติถึ'ที่��เน�าเป็:� อยผ'พื�งรู�วนโป็รู�ง กล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากก(�งด&น ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้รูองเที่�านารู� สก'ล้สเป็โธกล้;อติติ&ส สก'ล้เอ� องพืรู�าว เป็�นติ�น

Page 3: กล้วยไม้ Orchid

ระบบรากกงอากาศ            เป็�นรูะบบรูากที่��ม้�เซึ่ล้ล้�ผ&วของรูากม้�ช� นเซึ่ล้ล้�ที่��หนาแล้ะม้�ล้�กษณะคล้�ายฟองน, า ผ&วนอกเกล้� ยงไม้�ม้�ขน ม้�ล้�กษณะคล้�ายฟองน, า เก8บแล้ะด#ดน, าได�ม้าก สาม้ารูถึน,าน, าไป็ใช�ติาม้เซึ่ล้ล้�ผ&วได�ติล้อดความ้ยาวของรูาก รูะบบรูากก(�งอากาศ์ม้�กม้�รูากแขนงใหญ่�หยาบอย#�ก�นอย�างหนาแน�นไม้�ม้�รูากขนอ�อน รูากม้�ขนาดเล้8กกว�ารูากอากาศ์ กล้�วยไม้�รูะบบรูากก(�งอากาศ์ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้แคที่ล้�ยา สก'ล้ออนซึ่&เด� ยม้ เป็�นติ�น

ระบบรากอากาศ            กล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากอากาศ์จัะม้�รูากขนาดใหญ่� แขนงรูากหยาบ เซึ่ล้ล้�ที่��ผ&วรูากจัะที่,าหน�าที่��ด#ดน, า เก8บน, าแล้ะน,าน, าไป็ติาม้รูากได�เป็�นอย�างด� ที่,าให�สาม้ารูถึที่นที่านติ�อความ้แห�งแล้�งได�ด� รูากอากาศ์ไม้�ชอบอย#�ในสภาพืเป็=ยกแฉะนานเก&นไป็ นอกจัากน� นป็ล้ายรูากสดม้�ส�เข�ยวของคล้อโรูฟ=ล้ล้�สาม้ารูถึที่,าหน�าที่��ป็รู'งอาหารูได�เช�นเด�ยวก�บใบเม้��อม้��แสงสว�าง เพืรูาะฉะน� นรูากป็รูะเภที่น� จั(งไม้�หล้บแสงสว�างเหม้�อนรูากติ�นไม้�ด&นที่��วๆ ไป็ กล้�ายไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากอากาศ์ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้ช�าง สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้แม้ล้งป็อ สก'ล้เข8ม้แล้ะกล้�ายไม้�สก'ล้เรูแนนเธอรู�า

Page 4: กล้วยไม้ Orchid

ลำ�าต้�น            หม้ายถึ(งส�วนที่��เป็�นข�อ บรู&เวณส�วนเหน�อข�อแล้ะติ&ดอย#�ก�บข�อจัะม้�ติา ติาอาจัจัะแติกเป็�นหน�ออ�อน ก&�งอ�อนหรู�อช�อดอกก8ได� ส�วนที่��เป็�นข�อเป็�นส�วนที่��ม้�ใบ กาบใบ หรู�อกาบของล้,าติ�นที่��ไม้�ม้�ส�วนของใบเจัรู&ญ่ออกม้าได� ส�วนที่��อย#�รูะหว�างข�อเรู�ยกว�า ป็ล้�อง ส,าหรู�บล้,าติ�นของกล้�วยไม้�ที่��โผล้�พื�นจัากเครู��องป็ล้#กแบ�งได� 2

ป็รูะเภที่ ค�อ ล้,าติ�นแที่� แล้ะล้,าติ�นเที่�ยม้

ลำ�าต้�นแท้�            ค�อล้,าติ�นที่��ม้� ข�อ ป็ล้�อง เหม้�อนก�บล้,าติ�นของพื�ชใบเล้� ยงเด��ยวที่��วไป็ ที่��ส�วนเหน�อข�อจัะม้�ติา ซึ่(�งสาม้ารูถึเจัรู&ญ่เป็�นหน�อใหม้� แล้ะช�อดอกได� ล้,าติ�นป็รูะเภที่น� จัะเจัรู&ญ่เติ&บโติออกไป็ที่างยอด ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า แม้ล้งป็อ แล้ะรูองเที่�านารู�

Page 5: กล้วยไม้ Orchid

ลำ�าต้�นเท้�ยม            หรู�อที่��เรู�ยกว�า ล้,าล้#กกล้�วย ที่,าหน�าที่��สะสม้อาหารู ติาที่��อย#�ติาม้ข�อบนๆ ของล้,าล้#กกล้�วยสาม้ารูถึแติกเป็�นหน�อหรู�อช�อดอกได� แติ�ล้,าติ�นที่��แที่�จัรู&งของกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่น� ค�อ เหง�า ซึ่(�งเจัรู&ญ่ในแนวนอนไป็ติาม้ผ&วของเครู��องป็ล้#ก ล้�กษณะของเหง�าม้�ข�อแล้ะป็ล้�องถึ�� กล้�วยไม้�ที่��ม้�ล้,าติ�นล้�กษณะน� ได�แก� กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย แคที่ล้�ยา เอพื&เด8นดรู� ม้แล้ะสก'ล้ออนซึ่&เด� ยม้

ใบ            กล้�วยไม้�เป็�นพื�ชใบเล้� ยงเด��ยว ค�อเส�นใบจัะอย#�ในล้�กษณะขนานก�นไป็ติาม้ความ้ยาวของใบ ใบของกล้�วยไม้�ม้�ล้�กษณะที่��แติกติ�างก�นออกไป็ติาม้ชน&ดของกล้�วยไม้� น�บติ� งแติ�รู#ป็รู�าง ส�ส�น ขนาด แล้ะการูที่รูงติ�วติาม้ธรูรูม้ชาติ& ล้�กษณะใบของกล้�วยไม้�ม้�หล้ายชน&ด เช�น ใบแบน ใบกล้ม้ แล้ะใบรู�องซึ่(�งเป็�นล้#กผสม้รูะหว�างพืวกใบกล้ม้ก�บใบแบน แติ�ใบกล้�วยไม้�ส�วนม้ากแล้�วจัะม้�ล้�กษณะแบน การูเรู�ยงติ�วจัะม้�ที่� งเรู�ยงสล้�บก�นแล้ะเรู�ยงซึ่�อนที่�บก�น ส�ของใบส�วนม้ากม้�ส�เข�ยวอม้เหล้�องบางชน&ดใบม้�ส�ส�นล้วดล้ายสวยงาม้ หน�าที่��ของใบ ค�อ ส�งเครูาะห�แสง โดยสารูส�เข�ยวเรู�ยกว�าคล้อโรูฟ=ล้ล้�ที่��อย#�ภายในใบรู�วม้ก�บแสงสว�าง ช�วยให�ก;าซึ่คารู�บอนไดออกไซึ่ด�จัากอากาศ์ผ�านเข�าไป็ที่างรู#ถึ�ายก;าซึ่ของใบที่,าป็ฏิ&ก&รู&ยาก�บน, าเก&ดเป็�นน, าติาล้ นอกจัากน� ใบย�งที่,าหน�าที่��คายน, าออกจัากติ�น ช�วยให�รูาก

Page 6: กล้วยไม้ Orchid

สาม้ารูถึด#ดน, าแล้ะอาหารูเข�าส#�ติ�น เป็�นการูแที่นที่��น, าที่��รูะเหยออกจัากใบ ที่,าให�ติ�นได�อาหารูหรู�อป็'@ยผ�านเข�าที่างรูากได�

            ใบของกล้�วยไม้�ม้�ล้�กษณะแติกติ�างก�นติาม้สายพื�นธ'� เช�น กล้�วยไม้�ในสก'ล้สแพืโติกล้;อติที่&ส (Spathoglottis) ม้�ล้�กษณะใบเป็�นจั�บ กล้�วยไม้�พืญ่าไรู�ใบ (Chiloschista usneoides LDL) ม้�ล้�กษณะใบที่��เล้8กม้ากเกาะอย#�ติาม้ก&�งไม้�ในที่��ค�อนข�างรู�ม้ ม้�รูากหนาแน�นส�เข�ยว สาม้ารูถึป็รู'งอาหารูได� ใบจั(งเจัรู&ญ่ออกม้าม้�ขนาดใหญ่�กว�าห�วเข8ม้หม้'ดเล้8กน�อย กล้�วยไม้�รูองเที่�านารู� (Paphilopedilum) ล้�กษณะใบม้�ส�ส�นงดงาม้หล้ายชน&ดม้�ใบส�เข�ยวแก�สล้�บเข�ยวอ�อน กล้�วยไม้� (Anoectochilus siamensis)

ล้�กษณะใบม้�ส�น, าติาล้อม้แดงแล้ะม้�ล้ายหรู�อกรูะส�ขาวสวยงาม้ม้าก

การูจั,าแนกกล้�วยไม้�

Page 7: กล้วยไม้ Orchid

ช่�อดิอก

            (Inflorescence) ม้�ล้�กษณะแติกติ�างก�นไป็อย�างกว�างขวางแล้�วแติ�สก'ล้แล้ะชน&ดของกล้�วยไม้� บางชน&ดม้�ก�านช�อส� นม้าก บางชน&ดม้�ก�านช�อยาว บางชน&ดม้�ช�อดอกติ� งแข8ง (Erect) บางชน&ดม้�ช�อดอกล้�กษณะโค�งหรู�อห�อยห�วล้ง เช�น ช�อดอกกล้�วยไม้�ไอยเรูศ์ (Rhynchostylis

retusa) กล้�วยไม้�บางชน&ดม้�ช�อดอกยาวแล้ะม้�แขนงแยกออกไป็อ�ก เช�น ช�อดอกกล้�วยไม้�ในสก'ล้เรูแนนเธอรู�า (Renanthera) ก�านซึ่(�งเป็�นแกนกล้างของช�อดอกจัะป็รูะกอบด�วยข�อแล้ะป็ล้�อง ช�อดอกของกล้�วยไม้�บางชน&ดม้�ติาซึ่(�งอย#�ติาม้ข�อของก�านที่��เป็�นแกนช�อสาม้ารูถึแติกแล้ะเจัรู&ญ่ออกม้าเป็�นติ�นกล้�วยไม้�เล้8กๆ ได� เช�น ก�านช�อของกล้�วยไม้�สก'ล้ฟาแล้นด�น;อฟซึ่&ส เป็�นติ�น

ดิอก

            ดอกกล้�วยไม้�เป็�นดอกสม้บ#รูณ�เพืศ์ ค�อ เกสรูติ�วผ#�แล้ะเกสรูติ�วเม้�ยอย#�ในดอกเด�ยวก�น ม้�หน�าที่��ในการูส�บพื�นธ'� ดอกม้�ล้�กษณะ ค�อ กล้�บรูองดอก ค�อกล้�บช� นนอก เป็�นส�วนที่��ห�อห'�ม้ป็Aองก�นส�วนติ�างๆ ในขณะที่��ม้�สภาพืเป็�นติาดอกอย#� ม้�กม้�ล้�กษณะแล้ะส�ส�นคล้�ายใบ กล้�บดอก กล้�วยไม้�กล้�บดอก 6 กล้�บ แบ�งออกเป็�น 2 ช� น ช� นนอก 3 กล้�บ แล้ะช� นใน 3

Page 8: กล้วยไม้ Orchid

กล้�บ กล้�บช� นนอกอย#�ข�างบนหน(�งกล้�บ ข�างๆ หรู�อข�างล้�าง 2 กล้�บ กล้�บค#�ล้�างน� จัะม้�ขนาดรู#ป็รู�างแล้ะส�ส�นเหม้�อนก�น แติ�กล้�บบนอาจัแติกติ�างออกไป็ ส,าหรู�บกล้�บช� นใน 3 กล้�บ กล้�บหน(�งอย#�ข�างล้�าง อ�ก 2 กล้�บอย#�ข�างบน กล้�บค#�น� จัะม้�ขนาด รู#ป็ที่รูง ส�ส�น เหม้�อนก�น ส�วนกล้�บล้�างจัะเป็ล้��ยนไป็โดยม้�ขนาดเล้8กล้งหรู�อโติข( น แล้ะม้�ส�ส�นผ&ดไป็จัากกล้�บค#�บน กล้�บค#�ล้�างม้�ช��อเรู�ยกเฉพืาะว�า ป็าก หรู�อ กรูะเป็@า

เกสร            ค�ออว�ยวะที่��แที่�จัรู&งของพื�ชม้�ดอก หรู�อเป็�นส�วนป็รูะกอบ เพื��อช�วยให�การูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้�เป็�นพื�ชที่��ม้�ดอกสม้บ#รูณ�เพืศ์ ค�อ ม้�เกสรูติ�วผ#� แล้ะเกสรูติ�วเม้�ยอย#�ในดอกเด�ยวก�น เกสรูกล้�วยไม้�ม้�ล้�กษณะเฉพืาะ ค�อ ส�วนของก�านช#ยอดเกสรูเม้�ยก�บก�านช#อ�บเรูณ#ของเกสรูผ#� รูวม้เป็�นอว�ยวะอ�นเด�ยวก�น แล้ะยอดเกสรูเม้�ยก�บเรูณ#ติ&ดอย#�ส�วนน� รูวม้เรู�ยกส�วนน� ที่� งหม้ดว�า เส�าเกสรู ซึ่(�งจัะย��น“ ”

ออกม้าจัากจั'ดเด�ยวก�นก�บที่��โคนกล้�บดอก ติ&ดอย#�ที่��ป็ล้ายส'ดของเส�าเกสรูเป็�นที่��อย#�ของเรูณ# ซึ่(�งเป็�นเช� อเพืศ์ผ#� เรูณ#น� เป็�นเม้8ดขนาดเล้8กม้ากม้�ฝาครูอบป็Bดอย#�ม้&ดช&ด เรูณ#ของกล้�วยไม้�ม้�กเกาะก�นเป็�นก�อนเหน�ยวๆ เรู�ยกว�า ก�อนเรูณ# ถึ�ดจัากป็ล้ายส'ดล้งม้า เป็�นแอ�งกล้ม้เล้8กม้�น, าเหน�ยวอย#�เติ8ม้แอ�ง ส�วนน� ค�อ แอ�งยอดเกสรูติ�วเม้�ย การูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้�เรู&�ม้แรูกก�อนเรูณ#จัะติ�องเข�าไป็ในแอ�งน, าเหน�ยว จัะที่,าหน�าที่��กรูะติ'�นให�เม้8ดเรูณ#งอกเข�าไป็ผสม้พื�นธ'�ก�บไข� ในรู�งไข�ติ�อไป็ บรู&เวณก�านดอกส�วนที่��อย#�ช&ดก�บโคนกล้�บดอก ซึ่(�งจัะม้�ขนาดใหญ่�กว�าก�านดอกที่��ติ,�าล้งไป็ ก�านดอกส�วนน� เป็�นที่��อย#�ของอว�ยวะเพืศ์เม้�ยอ�กส�วนหน(�ง ค�อ รู�งไข� ภายในรู�งไข�จัะม้�ไข�อ�อนเป็�นเม้8ดเล้8กๆ เกาะติ&ดอย#�ม้ากม้าย ไข�อ�อนเหล้�าน� เม้��อได�รู�บการูผสม้เช� อเพืศ์ผ#�จัากเรูณ# ก8จัะม้�การูเป็ล้��ยนแป็ล้งแล้ะเจัรู&ญ่เติ&บโติกล้ายเป็�นเม้ล้8ด ใช�ส,าหรู�บส�บพื�นธ'�ติ�อไป็

ผลำหร�อฝั ก            ฝ9กกล้�วยไม้�ม้�อาย'ติ� งแติ�ผสม้เกสรูไป็จันถึ(งฝ9กแก�จัะแติกติ�างก�นไป็ติาม้ชน&ดของกล้�วยไม้�รู�วม้ก�บสภาพืแวดล้�อม้แล้ะความ้สม้บ#รูณ�ขององค�

Page 9: กล้วยไม้ Orchid

ป็รูะกอบในการูเจัรู&ญ่งอกงาม้ กล้�วยไม้�บางชน&ดฝ9กอาจัจัะแก�ได�ในรูะยะเวล้าเพื�ยงเด�อนกว�าเที่�าน� น บางชน&ดฝ9กจัะอย#�ก�บติ�นถึ(งป็=ครู(�งถึ(งจัะแก� ฝ9กกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่ไม้�แติกกอม้�กจัะห�อยป็ล้ายล้งเป็�นส�วนม้าก เช�น ฝ9กของกล้�วยไม้�สก'ล้หวาย เป็�นติ�น แติ�ล้ะฝ9กม้�เม้ล้8ดเป็�นจั,านวนม้าก เม้ล้8ดม้�ล้�กษณะเรู�ยวยาวหรู�อป็Cองกล้างคล้�ายล้#กรู�กบ� เม้ล้8ดม้�ขนาดเล้8กม้าก ม้�แติ�ค�พืภะ แติ�ไม้�ม้�อาหารูสะสม้ ม้�เป็ล้�อกบางๆ ห'�ม้เม้ล้8ดอย#� ม้�ส�แติกติ�างก�นไป็ เช�น น, าติาล้ เที่า เหล้�อง หรู�อขาว แล้ะด�วยเหติ'ที่��เม้ล้8ดกล้�วยไม้�ม้�ขนาดเล้8กม้าก จั(งอาจัป็ล้&วกรูะจัายไป็ติาม้ล้ม้ได�ง�ายแล้ะเป็�นรูะยะที่างไกล้ได�

ว&ธ�การูป็ล้#ก

ว&ธ�การูป็ล้#กเป็�นป็9จัจั�ยส,าค�ญ่ที่��ช�วยบ�งค�บการูเจัรู&ญ่เติ&บโติของกล้�วยไม้� ถึ�าใช�ว&ธ�การูป็ล้#กที่��ไม้�เหม้าะสม้ กล้�วยไม้�ก8ไม้�เจัรู&ญ่งอกงาม้เที่�าที่��ควรู ด�งน� นผ#�ป็ล้#กเล้� ยงกล้�วยไม้�จั(งจั,าเป็�นติ�องศ์(กษาความ้ติ�องการูของกล้�วยไม้�แติ�ล้ะชน&ด เล้�อกภาชนะป็ล้#กแล้ะเครู��องป็ล้#ก รูวม้ที่� งว&ธ�การูป็ล้#กให�เหม้าะสม้ก�บกล้�วยไม้�ชน&ดน� นๆ

ภาช่นะปลำ#ก            ภาชนะที่��ใช�ในการูป็ล้#กกล้�วยไม้�ม้�ส�วนส,าค�ญ่ติ�อการูเจัรู&ญ่งอกงาม้ของกล้�วยไม้� ด�งน� นจั(งควรูจั�ดภาชนะป็ล้#กให�เหม้าะก�บการูเจัรู&ญ่ของรูากกล้�วยไม้�แติ�ล้ะป็รูะเภที่ ภาชนะส,าหรู�บป็ล้#กกล้�วยไม้�ม้�หล้ายชน&ด ด�งน�

กระถางดิ�นเผาท้รงเต้�%ย            เป็�นกรูะถึางด&นเผาขนาดป็ากกว�าง 4-6 น& ว ส#ง 2-4 น& ว เจัาะรู#ที่��ก�น

Page 10: กล้วยไม้ Orchid

แล้ะรูอบกรูะถึาง เหม้าะก�บกล้�วยไม้�รูากอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้ช�าง การูป็ล้#กไม้�จั,าเป็�นติ�องใส�เครู��องป็ล้#กใดๆ หรู�ออาจัใส�ถึ�านไม้� ม้ะพืรู�าวส�บ วางให�โป็รู�งก8พือ วางติ�นกล้�วยไม้�กล้างกรูะถึางแล้�วใช�เช�อกหรู�อล้วดเส�นเล้8กๆ ผ#กติ&ดก�บก�นกรูะถึาง

กระถางดิ�นเผาท้รงส#ง            เป็�นกรูะถึางด&นเผาขนาดป็ากกว�าง 3-4 น& ว ส#ง 4-5 น& ว เจัาะรู#ที่��ก�นแล้ะรูอบกรูะถึางแติ�รู#น�อยกว�ากรูะถึางที่รูงเติ� ย เหม้าะก�บกล้�วยไม้�ที่��ติ�องการูเครู��องป็ล้#กหรู�อกล้�วยไม้�รูากก(�งอากาศ์ เช�น ค�ที่ล้�ยา หวาย โดยป็ล้#กด�วยกาบม้ะพืรู�าวอ�ดเรู�ยงติาม้แนวติ� งจันแน�น ย(ดรูากแล้ะโคนกล้�วยไม้�ติรูงกล้างกรูะถึางให�แน�น

กระเช่�าไม�ส'ก            ที่,าจัากไม้�ส�กหรู�อไม้�ชน&ดอ��น น&ยม้ที่,าเป็�นรู#ป็ส��เหล้��ยม้จัติ'รู�ส ม้�ขนาดติ� งแติ�ขนาด 4x4 น& ว ถึ(ง 10x10 น& ว เหม้าะก�บกล้�วยไม้�รูากอากาศ์ ม้�ติ�นใหญ่� รูากใหญ่� เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้ช�าง การูป็ล้#กด�วยกรูะเช�าไม้�ส�กภายในไม้�จั,าเป็�นติ�องใส�เครู��องป็ล้#กใดๆ หรู�ออาจัใส�ถึ�านไม้�ก�อน

Page 11: กล้วยไม้ Orchid

ใหญ่�ๆ 2-3 ก�อนวางให�โป็รู�งก8พือ วางติ�นกล้�วยไม้�กล้างกรูะถึางแล้�วใช�เช�อกหรู�อล้วดเส�นเล้8กๆ ผ#กติ&ดก�บก�นกรูะเช�า

กระเช่�าพลำาสต้�ก            เป็�นกรูะเช�าที่��ที่,าจัากพืล้าสติ&กส�ด,า รูาคาถึ#ก ม้�หล้ายแบบ หล้ายขนาด แติ�ที่��น&ยม้ใช�ม้� 2 ขนาด ค�อ ขนาดที่รูงเติ� ยใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�แวนด�า แล้ะ ขนาดที่รูงส#งใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�หวาย ล้�กษณะการูป็ล้#กเช�นเด�ยวก�บกรูะถึางด&นเผาที่รูงเติ� ยแล้ะกรูะถึางด&นเผาที่รูงส#ง

กระถางดิ�นเผาม�ร#ก�นกระถาง            เป็�นกรูะถึางด&นเผาชน&ดเด�ยวก�บที่��ใช�ป็ล้#กติ�นไม้�ที่��วไป็ ม้�รู#รูะบายน, าอย#�ที่��ก�นกรูะถึางเพื�ยงรู#เด�ยว ที่� งแบบที่รูงส#งที่��วไป็แล้ะแบบที่รูงเติ� ย ม้�ขนาดติ� งแติ� 4-

10 น& ว น&ยม้ใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากก(�งด&น เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้รูองเที่�านารู� สก'ล้เอ� องพืรู�าว สก'ล้ค#ล้# แล้ะสก'ล้สเป็โธกล้;อติติ&ส

Page 12: กล้วยไม้ Orchid

ท้�อนไม�ท้�ม�เปลำ�อก            โดยผ#กกล้�วยไม้�ติ&ดก�บที่�อนไม้�ที่��ม้�เป็ล้�อกขนาดเส�นผ�าศ์#นย�กล้างป็รูะม้าณ 3-4 น& ว ยาวป็รูะม้าณ 1 ฟ'ติ ป็ล้ายหน(�งของที่�อนไม้�ย(ดติ&ดก�บล้วดไว�ส,าหรู�บแขวนก�บรูาว เหม้าะก�บกล้�วยไม้�รูากอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้ช�าง สก'ล้แวนด�า

ต้�นไม�ใหญ่�            โดยการูป็ล้#กย(ดติ&ดก�บติ�นไม้�ย�นติ�นขนาดใหญ่� เหม้าะก�บกล้�วยไม้�รูากอากาศ์แล้ะรูากก(�งอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้ช�าง สก'ล้หวาย ส,าหรู�บกล้�วยไม้�ที่��เป็�นรูากอากาศ์สาม้ารูถึใช�ล้วดหรู�อเช�อกผ#กติ&ดก�บติ�นไม้�ได�เล้ย แติ�ส,าหรู�บกล้�วยไม้�ที่��เป็�นรูากก&�งอากาศ์ให�ห'�ม้ด�วยกาบม้ะพืรู�าวที่�บอ�กช� นหน(�ง ย(ดกาบม้ะพืรู�าวด�วยติาข�ายหรู�อซึ่าแล้นอ�กช� นหน(�ง

Page 13: กล้วยไม้ Orchid

เคร�องปลำ#ก            ว�สด'ที่��ใส�ล้งไป็ในภาชนะที่��ใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้� เป็�นที่��เก8บอาหารู เก8บความ้ช� น หรู�อป็'@ยของกล้�วยไม้� แล้ะเพื��อให�รูากของกล้�วยไม้�เกาะ ล้,าติ�นจัะได�ติ� งอย#�ได� เครู��องป็ล้#กที่��เหม้าะสม้ก�บล้�กษณะการูเจัรู&ญ่เติ&บโติของรูากกล้�วยไม้�จัะที่,าให�กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่เติ&บโติได�ด�แล้ะแข8งแรูง เครู��องป็ล้#กที่��น&ยม้ใช�ม้�ด�งน�

ออสม'นดิ�า            เป็�นเครู��องป็ล้#กที่��ได�ม้าจัากรูากของเฟBรู�น ล้�กษณะเป็�นเส�นยาว ส�น, าติาล้จันเก�อบด,า ค�อนข�างแข8ง ก�อนที่��จัะใช�ติ�องล้�างให�สะอาด แล้�วจั(งอ�ดติาม้ยาวล้งไป็ในกรูะถึาง ก�อนที่��จัะอ�ดล้งในกรูะถึางควรูรูองก�นกรูะถึางด�วยกรูะเบ� องแติกหรู�อถึ�านป็รูะม้าณครู(�งหน(�งของกรูะถึาง เพื��อให�รูะบายน, าได�สะดวกไม้�ควรูอ�ดออสม้�นด�าให�เติ8ม้กรูะถึาง ก�อนใช�ควรูแช�น, าหรู�อติ�ม้เพื��อฆ่�าเช� อรูาเส�ยก�อน ออสม้�นด�าเป็�นเครู��องป็ล้#กที่��ด� แติ�รูาคาค�อนข�างส#ง สาม้ารูถึเล้� ยงกล้�วยไม้�ได�เจัรู&ญ่งอกงาม้สม้,�าเสม้อ ม้�อาย'การูใช�งาน 2–3 ป็= แติ�ม้�ข�อเส�ย ค�อ ม้�ติะไครู�น, าข( นหน�าเครู��องป็ล้#ก แล้ะเก&ดเช� อรูาง�าย ออสม้�นด�าใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�แบบรูากก(�งอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย สก'ล้ค�ที่ล้�ยา

กาบมะพร�าว            เป็�นเครู��องป็ล้#กที่��น&ยม้ใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�ม้าก เพืรูาะหาง�าย รูาคาถึ#ก เหม้าะที่��จัะใช�อ�ดล้งในกรูะถึางด&นเผาส,าหรู�บใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�รูากก(�งอากาศ์เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย สก'ล้ค�ที่ล้�ยา ว&ธ�ที่,าค�อใช�กาบม้ะพืรู�าวแห�งที่��แก�จั�ดแล้ะม้�เป็ล้�อก อ�ดติาม้ยาวให�แน�นล้งในกรูะถึาง ติ�ดหน�าให�เรู�ยบ แล้�วใช�แป็รูงล้วดป็9ดหน�าให�เป็�นขน เพื��อให�ด#ดซึ่�บน, าด�ข( น เครู��องป็ล้#กกาบม้ะพืรู�าวเป็�นเครู��องป็ล้#กที่��ได�ความ้ช� นส#ง เหม้าะส,าหรู�บกล้�วยไม้�ป็ล้#กใหม้� เพืรูาะจัะที่,าให�ติ� งติ�วเรู8ว จั(งที่,าให�กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่งอกงาม้เรู8วกว�าป็ล้#กด�วยเครู��องป็ล้#กชน&ดอ��นๆ แติ�ม้�ข�อเส�ยค�อม้�อาย'การูใช�งานได�ไม้�นาน ค�อม้�อาย'ใช�งานได�เพื�ยงป็=เด�ยวเครู��องป็ล้#กก8ผ' ข�อเส�ยอ�กอย�างหน(�งค�อเก&ดติะไครู�น, าได�ง�าย เน��องจัากกาบม้ะพืรู�าวอม้ความ้ช� นไว�ได�ม้าก จั(งควรูรูดน, าให�น�อยกว�าเครู��องป็ล้#กชน&ดอ��น

Page 14: กล้วยไม้ Orchid

ถ�าน            ถึ�านไม้�จั�ดเป็�นเครู��องป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ด�ชน&ดหน(�ง เพืรูาะหาง�าย รูาคาไม้�แพืง คงที่นถึาวรู ไม้�เน�าเป็:� อยผ'พื�งง�ายแล้ะด#ดอม้น, าได�ด�พือเหม้าะไม้�ช� นแฉะเก&นไป็ ย�งช�วยด#ดกล้&�นที่��เน�าเส�ยแล้ะที่,าให�อากาศ์บรู&ส'ที่ธ�อ�กด�วย แติ�ม้�ข�อเส�ยค�อม้�กจัะม้�เช� อรูาอย#� ในการูใช�ถึ�านเป็�นเครู��องป็ล้#กกล้�วยไม้� ถึ�าเป็�นกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากก(�งอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย สก'ล้แคที่ล้�ยา ควรูใช�ถึ�านป็Cนซึ่(�งเป็�นก�อนเล้8กๆ ผสม้ก�บอ&ฐ หรู�อใช�อ&ฐห�กรูองก�นกรูะถึางป็รูะม้าณครู(�งกรูะถึาง แล้�วใช�ถึ�านป็Cนใส�ที่�บข�างบนจันเติ8ม้หรู�อเก�อบเติ8ม้กรูะถึาง จัากน� นจั(งเอากล้�วยไม้�ป็ล้#กโดยวางที่�บไว�บนถึ�านอ�กช� นหน(�ง ส,าหรู�บถึ�านที่��ใช�ป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากอากาศ์ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ ถึ�าเป็�นกล้�วยไม้�ขนาดเล้8กหรู�อย�งเป็�นล้#กกล้�วยไม้�อย#� เช�น ม้�ขนาดส#งไม้�เก&น 3 น& ว ควรูใส�ถึ�านก�อนเล้8กๆ หรู�อใส�ถึ�านป็Cนไว�บ�างพือสม้ควรู แติ�ถึ�าเป็�นกล้�วยไม้�ที่��ม้�ขนาดโดแล้�วควรูใส�ก�อนใหญ่�ๆ ไว�ป็รูะม้าณ 5-10 ก�อน เพื��อช�วยอ'�ม้ความ้ช'�ม้ช� นไว�ให�กล้�วยไม้� การูที่��ใส�ถึ�านก�อนโติๆ จั,านวนเล้8กน�อยในการูป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากแบบรูากอากาศ์ก8เพื��อติ�องการูให�บรู&เวณภายในกรูะถึางม้�ช�องว�างม้ากๆ แล้ะโป็รู�งอากาศ์ถึ�ายเที่ได�สะดวก ซึ่(�งเหม้าะแก�ความ้ติ�องการูหรู�อความ้เจัรู&ญ่เติ&บโติของกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากอากาศ์

ท้รายหยาบแลำะห�นเกลำ,ดิ            การูป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากก(�งอากาศ์โดยเฉพืาะพืวกสก'ล้หวาย ม้�กใช�ที่รูายหยาบแล้ะห&นเกล้8ดที่��ล้�างสะอาดแล้�วเป็�นเครู��องป็ล้#ก โดยก�นกรูะถึางใส�อ&ฐห�กหรู�อหรู�อถึ�านป็Cนไว� ส�วนด�านบนใช�ที่รูายหยาบโรูยหนาป็รูะม้าณ 1 น& ว แล้�วโรูยที่�บด�วยห&นเกล้8ดหนาป็รูะม้าณครู(�งน& ว จัากน� นจั(งน,าหน�อกล้�วยไม้�ที่��แยกจัากกอเด&ม้ไป็ป็ล้#กวางไว�บนห&นเกล้8ด แล้�วม้�ดติ&ดก�บหล้�กเพื��อย(ดไม้�ให�ล้�ม้จันกว�ากล้�วยไม้�ที่��ป็ล้#กใหม้�น� ม้�รูากย(ดเครู��องป็ล้#กแล้ะติ� งติ�วได�

Page 15: กล้วยไม้ Orchid

อ�ฐห'กแลำะกระถางดิ�นเผาแต้กอ&ฐห�ก อ&ฐด&นเผา แล้ะกรูะถึางด&นเผาแติก ใช�เป็�นเครู��องป็ล้#กรูองก�นกรูะถึางส,าหรู�บป็ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ม้�รูะบบรูากก(�งอากาศ์ โดยม้�ออสม้�นด�า กาบม้ะพืรู�าว ถึ�านป็Cน อย�างใดอย�างหน(�งอ�ดหรู�อโรูยไว�ข�างบน เพื��อให�ด�านล้�างของกรูะถึางหรู�อภาชนะป็ล้#กโป็รู�ง อากาศ์ถึ�ายเที่สะดวกแล้ะเป็�นการูช�วยในการูรูะบายน, าในกรูะถึางได�ด�ข( น

ว�ธี�การปลำ#ก

การลำ�างลำ#กกลำ�วยไม�            ค�อการูล้�างล้#กกล้�วยไม้�จัากการูเพืาะเน� อเย��อออกจัากขวดเพืาะแล้�วล้�างให�หม้ดเศ์ษว' �นอาหารู น,าจั'�ม้ล้งในน, ายานาติรู&ฟBนในอ�ติรูาส�วนน, ายา 1 ส�วนติ�อน, าสะอาด 2,000 ส�วน แล้�วน,าไป็ผ(�งให�แห�งในที่��รู�ม้ แยกล้#กกล้�วยไม้�ออกเป็�น 2

ขนาด ค�อ ขนาดเล้8กก�บขนาดใหญ่�พือจัะป็ล้#กล้งในกรูะถึางน& ว

การปลำ#กลำ#กกลำ�วยไม�ขนาดิเลำ,ก            ล้#กกล้�วยไม้�ขนาดเล้8กให�ป็ล้#กในกรูะถึางหม้#�หรู�อกรูะถึางด&นเผาที่รูงส#งขนาด 4-6 น& ว รูองก�นกรูะถึางด�วยถึ�านขนาดป็รูะม้าณ 1 น& ว ส#งจันเก�อบถึ(งขอบล้�างของกรูะถึาง แล้�วโรูยที่�บด�วยออสม้�นด�าหนาป็รูะม้าณ 1 น& ว ให�รูะด�บออสม้�นด�าติ,�ากว�าขอบกรูะถึางป็รูะม้าณครู(�งน& ว ใช�ม้�อข�างหน(�งจั�บไม้�กล้ม้ๆ เจัาะผ&วหน�าออสม้�นด�าในกรูะถึางให�เป็�นรู#ล้(กแล้ะกว�างพือสม้ควรู ใช�ม้�ออ�กข�างหน(�งจั�บป็ากค�บ ค�บล้#กกล้�วยเบาๆ เอารูากหย�อนล้งไป็ในรู#ที่��เจัาะไว� ให�ยอดติ� งติรูง แล้�วกล้บออสม้�นด�าล้งไป็ในรู#ให�ที่�บรูากจันเรู�ยบรู�อย ควรูจั�ดรูะยะห�างรูะหว�างติ�นให�พือด� กรูะถึางหม้#�ขนาดป็ากกว�าง 4 น& ว ป็ล้#กล้#กกล้�วยไม้�ได�ป็รูะม้าณ 40-50 ติ�น

การปลำ#กลำ#กกลำ�วยไม�ขนาดิใหญ่�            ล้#กกล้�วยไม้�ที่��ติ�นใหญ่�ให�ป็ล้#กในกรูะถึางขนาด 1 น& ว ใช�ไม้�แข8งๆ ค�อยๆ แคะออสม้�นด�าในกรูะถึางติาม้แนวติ� งออกม้าใช�น& วม้�อรู�ดเส�นออสม้�นด�าให�คงเป็�นรู#ป็ติาม้เด&ม้ ค�อยๆ แบะออสม้�นด�าให�แผ�บนฝCาม้�อ หย&บล้#กกล้�วยไม้�ม้าวางที่�บ ให�

Page 16: กล้วยไม้ Orchid

โคนติ�นอย#�ในรูะด�บผ&วหน�าติ�ดของออสม้�นด�าพือด� หรู�อติ,�ากว�าเล้8กน�อย แล้�วรูวบออสม้�นด�าเข�าด�วยก�น น,ากล้�บไป็ใส�กรูะถึางติาม้เด&ม้ เสรู8จัแล้�วน,าเข�าไป็เก8บไว�ในเรู�อนเล้� ยงล้#กกล้�วยไม้� ส,าหรู�บล้#กกล้�วยไม้�ขนาดเล้8กที่��อย#�ในกรูะถึางหม้#�ม้าเป็�นรูะยะเวล้าป็รูะม้าณ 6 เด�อนข( นไป็ ม้�ล้,าติ�นใหญ่�แข8งแรูงพือสม้ควรูแล้�วควรูย�ายไป็ป็ล้#กล้งในกรูะถึางน& ว โดยน,ากรูะถึางหม้#�ไป็แช�น, าป็รูะม้าณ 10 นาที่� ค�อยๆ แกะรูากที่��จั�บกรูะถึางแล้ะเครู��องป็ล้#กออก แยกเป็�นติ�นๆ น,าไป็ป็ล้#กล้งในกรูะถึางน& วเช�นเด�ยวก�น

การปลำ#กลำงในกระเช่�า            เม้��อล้#กกล้�วยไม้�ในกรูะถึางน& วม้�รูากเจัรู&ญ่แข8งแรูงด� ม้�ใบยาวป็รูะม้าณข�างล้ะ 2 น& ว ซึ่(�งจัะใช�เวล้าในการูป็ล้#กป็รูะม้าณ 6-7 เด�อน ก8น,าไป็ล้งป็ล้#กในกรูะเช�าไม้�ขนาด 3-5 น& ว ด�วยการูน,ากรูะถึางน& วไป็แช�น, าป็รูะม้าณ 5-10 นาที่� เพื��อให�แกะออกจัากกรูะถึางได�ง�าย ใช�น& วด�นที่��รู#ก�นกรูะถึาง ที่� งติ�นแล้ะออสม้�นด�าจัะหล้'ดออกม้า ม้�อข�างหน(�งจั�บออสม้�นด�าแล้ะล้#กกล้�วยไม้�วางล้งติรูงกล้างกรูะเช�าที่��เติรู�ยม้ไว� ม้�ออ�กข�างหน(�งหย&บก�อนถึ�านไม้�ขนาดพือเหม้าะใส�ล้งไป็ในช�องรูะหว�างออสม้�นด�าก�บผน�งของกรูะเช�าให�พืย'งล้,าติ�นได� น,าไป็แขวนไว�ในเรู�อนกล้�วยไม้�

การย�ายภาช่นะปลำ#ก            เม้��อล้#กกล้�วยไม้�ม้�ใบยาว 4-5 น& ว ควรูจัะย�ายไป็ป็ล้#กในกรูะเช�าไม้�ขนาด 8-10 น& ว โดยสวม้กรูะเช�าเด&ม้ล้งไป็ในกรูะเช�าใหม้�เพื��อม้&ให�รูากกรูะที่บกรูะเที่�อน ใช�ก�อนถึ�านไม้�ก�อนใหญ่�ๆ วางเกยก�นโป็รู�งๆ หรู�อจัะไม้�ใช�เล้ยก8ได� เน��องจัากกล้�วยไม้�ไม้�ติ�องการูเครู��องป็ล้#กที่��แน�นแล้ะช� นแฉะเป็�นเวล้านานๆ ถึ�าไม้�ติ�องการูสวม้กรูะเช�าเด&ม้ล้งไป็ก8น,ากรูะเช�าเด&ม้ไป็แช�น, าก�อน เพื��อให�แกะรูากที่��จั�บติ&ดกรูะเช�าออกได�ง�าย น,าติ�นที่��แกะออกแล้�ววางติรูงกล้างกรูะเช�า ให�ยอดติ� งติรูง ม้�ดรูากบางรูากให�ติ&ดก�บซึ่��พื� นด�านข�างของกรูะเช�า

การต้กแต้�งกลำ�วยไม�ต้�นใหญ่�ก�อนปลำ#ก            ส,าหรู�บกล้�วยไม้�ล้,าติ�นใหญ่�ที่��ได�ม้าจัากที่��อ��นหรู�อจัากการูแยกหน�อ จัะติ�องติ�ดรูากแล้ะใบที่��เน�าหรู�อเป็�นแผล้ใหญ่�ๆ ที่& งเส�ยก�อน รูากบางส�วนที่��ย�งด�แติ�

Page 17: กล้วยไม้ Orchid

ยาวเก&นไป็ อาจัติ�ดให�ส� นจันเก�อบถึ(งโคนติ�น แล้�วที่าแผล้ที่��ติ�ดที่'กแผล้ด�วยป็#นแดงหรู�อยาป็Aองก�นโรูค เช�น ออรู�โธไซึ่ด� 50 ผสม้น, าให�เล้ะม้ากๆ น,าติ�นกล้�วยไม้�ล้งป็ล้#กในกรูะเช�าไม้�ซึ่(�งม้�ขนาดเหม้าะสม้ก�บล้,าติ�น            นอกจัากน� นย�งอาจัน,ากล้�วยไม้�ติ�นใหญ่�ไป็ผ#กติ&ดก�บที่�อนไม้�หรู�อกรูะเช�าส�ดา ให�บรู&เวณโคนติ�นติ&ดอย#�ก�บภาชนะป็ล้#ก ส�วนยอดอาจัติ� งติรูงที่าบข( นไป็หรู�อล้,าติ�นโน�ม้ไป็ข�างหน�าแล้ะส�วนยอดเงยข( น ม้�ดล้,าติ�นติรูงบรู&เวณเหน�อโคนติ�นข( นไป็เล้8กน�อยให�ติ&ดก�บภาชนะป็ล้#กด�วยเช�อกฟางหรู�อล้วด 1-2 จั'ดแล้ะม้�ดรูากใหญ่�ๆ ให�ติ&ดก�บภาชนะป็ล้#กอ�ก 1-2 จั'ด เพื��อให�ติ&ดแน�น อาจัใช�กาบม้ะพืรู�าวกาบอ�อนช'บน, าให�ช'�ม้ ม้�ดห'�ม้บางๆ รูอบโคนติ�นกล้�วยไม้�เหน�อบรู&เวณที่��เก&ดรูากเล้8กน�อยก�บที่�อนไม้�ก8ได� แล้ะน,าที่�อนไม้�หรู�อกรูะเช�าส�ดาไป็แขวนบนรูาวเม้��อเก&ดรูากใหม้�เกาะติ&ดภาชนะป็ล้#กด�แล้�ว จั(งติ�ดเช�อกฟางหรู�อล้วดออก

การูขยายพื�นธ'�

การูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�เพื��อป็รูะโยชน�หล้ายป็รูะการูค�อ เพื��อเพื&�ม้ป็รู&ม้าณกล้�วยไม้�ให�ม้ากข( น เพื��อให�กล้�วยไม้�ที่��ป็ล้#กเล้� ยงไว�นานจันเป็�นกอใหญ่�แล้ะม้�สภาพืที่รู'ดโที่รูม้ให�กล้�บม้�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติด�ข( น แล้ะเพื��อเป็�นการูป็รู�บป็รู'งพื�นธ'�กล้�วยไม้�ให�ได�กล้�วยไม้�พื�นธ'�ใหม้�ที่��ด�ข( น การูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�สาม้ารูถึที่,าได�หล้ายว&ธ� แติ�สาม้ารูถึแบ�งออกได�เป็�น 2 แบบใหญ่�ๆ ซึ่(�งในแติ�ล้ะแบบแติ�ล้ะว&ธ�ม้�จั'ดม้'�งหม้ายแล้ะผล้ที่��ได�แติกติ�างก�น

การขยายพ'นธี01โดิยไม�ม�การผสมเกสร            หม้ายถึ(งการูน,าส�วนใดส�วนหน(�งของกล้�วยไม้�ที่��ไม้�ใช�ผล้จัากการูผสม้เกสรูไป็ขยายพื�นธ'� เป็�นว&ธ�ที่��ง�ายแล้ะสะดวก การูขยายพื�นธ'�ว&ธ�น� จัะได�ติ�นใหม้�ที่��ม้�สายพื�นธ'�เหม้�อนติ�นพื�นธ'�เด&ม้ที่'กป็รูะการู เป็�นว&ธ�ที่��เหม้าะส,าหรู�บการูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�ติ�นที่��ม้�ค'ณล้�กษณะด�อย#�แล้�ว เช�น ม้�ความ้สวยงาม้เป็�นพื&เศ์ษ หรู�อม้�ล้�กษณะที่��เหม้าะสม้แก�การูเป็�นกล้�วยไม้�ติ�ดดอก การูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�โดยไม้�ม้�

Page 18: กล้วยไม้ Orchid

การูผสม้เกสรูแบ�งว&ธ�การูขยายพื�นธ'�ติาม้ล้�กษณะการูเจัรู&ญ่เติ&บโติของกล้�วยไม้� ด�งน�

การต้'ดิแยกกลำ�วยไม�ประเภท้แต้กกอ            กล้�วยไม้�ที่��ม้�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติแบบป็รูะเภที่แติกกอหรู�อแบบซึ่&ม้โพืเด�ยล้ เช�น หวาย แคที่ล้�ยา เม้��อหน�อหรู�อล้#กกล้�วยใดผล้&ดอกแล้ะติ�นเรู&�ม้รู�วงโรูย หน�อน� นจัะแติกหน�อใหม้�ออกม้าที่ดแที่นที่,าให�กอแน�นข( น หากป็ล้�อยให�กอแน�นเก&นไป็กล้�วยไม้�อาจัที่รู'ดโที่รูม้เพืรูาะม้�ธาติ'อาหารูไม้�เพื�ยงพือ เม้��อเห8นกอแน�นควรูติ�ดแยกไป็ป็ล้#กใหม้�จัะได�ป็รูะโยชน� 2 ที่าง ค�อ ได�กล้�วยไม้�เพื&�ม้ข( นแล้ะที่,าให�กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่งอกงาม้ด� การูติ�ดแยกกล้�วยไม้�ไม้�ควรูที่,าในช�วงที่��กล้�วยไม้�พื�กติ�วในช�วงฤด#หนาว ควรูที่,าในช�วงติ�นฤด#รู�อนซึ่(�งเป็�นช�วงที่��ติ�นไม้�เจัรู&ญ่เติ&บโติด�แล้ะแติกหน�อใหม้� เครู��องม้�อที่��ใช�ในการูขยายพื�นธ'�ค�อม้�ดแล้ะป็#นแดง ส,าหรู�บการูขยายพื�นธ'�สาม้ารูถึที่,าได�หล้ายว&ธ�ค�อ

การต้'ดิแยกลำ�าหลำ'ง            เป็�นว&ธ�การูขยายพื�นธ'�ที่��ใช�ได�ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่แติกกอที่��ม้�ล้,าล้#กกล้�วย เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แคที่ล้�ยา สก'ล้หวาย สก'ล้ออนซึ่&เด� ยม้ เม้��อป็ล้#กเล้� ยงนานจัะม้�กอขนาดใหญ่�ข( นแล้ะม้�ล้,าล้#กกล้�วยม้ากข( น ถึ�าไม้�ม้�การูติ�ดแยกออกจัะที่,าให�ติ�นที่รู'ดโที่รูม้แล้ะออกดอกน�อย การูติ�ดแยกล้,าหล้�งนอกจัากจัะเป็�นการูขยายพื�นธ'�แล้�ว ย�งเป็�นการูกรูะติ'�นให�กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่เติ&บโติเรู8วข( นแล้ะออกดอกง�ายข( นด�วย            การูติ�ดแยกล้,าหล้�ง กล้�วยไม้�ที่��จัะติ�ดแยกควรูม้�ล้,าล้#กกล้�วยอย�างน�อย 4 ล้,า เพืรูาะการูติ�ดแยกแติ�ล้ะติ�นที่��ติ�ดแยกควรูม้�ล้,าล้#กกล้�วยอย�างน�อย 2 ล้,า แล้ะควรูติรูวจัด#ติาที่��โคนล้,าหล้�งถึ�าติาแห�งติายไป็แล้�วการูติ�ดแยกจัะไม้�ได�ผล้ ใช�ม้�ดหรู�อกรูรูไกรูติ�ดแติ�งก&�งไม้�ชน&ดใบบางที่��คม้ๆ สอดเข�าไป็รูะหว�างล้,าล้#กกล้�วยแล้�วติ�ดส�วนของเหง�าให�ขาดจัากก�น ใช�ป็ล้ายม้�ดแบนๆ ป็Aายป็#นแดงแล้�วที่าที่��บาดแผล้ให�ที่��ว เพื��อให�แผล้แห�งแล้ะเป็�นการูป็Aองก�นเช� อโรูคที่��อาจัจัะเข�าที่,าล้ายที่างบาดแผล้ด�วย เน��องจัากล้,าหล้�งเป็�นล้,าแก�ที่��อย#�ในรูะยะฟ9กติ�ว ถึ�ายกไป็ป็ล้#ก

Page 19: กล้วยไม้ Orchid

เล้ยรูากแก�อาจัจัะช,ารู'ดได� รูากใหม้�ก8ไม้�ม้�โอกาสเจัรู&ญ่ออกม้า จัะที่,าให�การูแติกหน�อล้�าช�าแล้ะได�หน�อใหม้�ที่��ไม้�แข8งแรูง การูติ�ดแยกเพื��อให�เก&ดล้,าใหม้�เรู8วควรูที่,าในช�วงติ�นฤด#รู�อน ซึ่(�งเป็�นรูะยะที่��ติ�นกล้�วยไม้�เรู&�ม้จัะเก&ดหน�อใหม้�หล้�งจัากฟ9กติ�วในช�วงฤด#หนาว หน�อใหม้�จัะเจัรู&ญ่เติ&บโติข( นม้าพืรู�อม้ที่��จัะยกออกไป็ป็ล้#กได�ในช�วงฤด#ฝนพือด�

การต้'ดิแยกลำ�าหน�า            เป็�นว&ธ�การูขยายพื�นธ'�ที่��ใช�ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่แติกกอที่'กชน&ด ล้,าหน�าเป็�นล้,ากล้�วยไม้�ที่��ก,าล้�งเจัรู&ญ่เติ&บโติแล้ะเป็�นล้,าที่��จัะให�ดอก จั(งไม้�ค�อยน&ยม้ติ�ดแยกล้,าหน�าไป็ป็ล้#กใหม้� นอกจัากม้�ความ้จั,าเป็�นในบางกรูณ� เช�น กล้�วยไม้�เจัรู&ญ่เติ&บโติเป็�นกอใหญ่�จันเติ8ม้ล้�นกรูะถึางป็ล้#กหรู�อเครู��องป็ล้#กเน�าเป็:� อยผ'พื�ง จั,าเป็�นติ�องรู� อออกจัากกรูะถึางเก�าที่� งหม้ดแล้�วน,าไป็ติ�ดแบ�งแยกป็ล้#กใหม้� หรู�อเป็�นการูติ�ดแยกล้,าหน�าเพื��อจั,าหน�ายซึ่(�งได�รูาคาส#งกว�าการูจั,าหน�ายกล้�วยไม้�ล้,าหล้�ง            ว&ธ�การูติ�ดแยกล้,าหน�า ใช�หล้�กเกณฑ์�เด�ยวก�นก�บการูแยกล้,าหล้�งไป็ป็ล้#ก ค�อป็ล้�อยให�ล้,าหน�าเจัรู&ญ่เติ8ม้ที่��จันถึ(งส'ดข�ดแล้�วจัะแติกหน�อใหม้�จัากติาจันกรูะที่��งหน�อที่��เก&ดใหม้�ม้�รูากโผล้�ออกม้าจั(งติ�ดแยกไป็ป็ล้#ก โดยใช�ม้�ดหรู�อกรูรูไกรูติ�ดแยกล้,าหน�า 2 ล้,าติ&ดก�น แล้�วแยกไป็ป็ล้#กได�เล้ย ซึ่(�งติ�างจัากการูติ�ดแยกล้,าหล้�งที่��ติ�องป็ล้�อยที่& งไว�ให�แติกหน�อใหม้�ก�อนจั(งจัะยกไป็ป็ล้#กได� รูะยะเวล้าที่��เหม้าะที่��ส'ดในการูติ�ดแยกล้,าหน�าค�อ เม้��อล้,าหน�าส'ดม้�รูากแล้ะรูากยาวไม้�เก&น 1

เซึ่นติ&เม้ติรู การูน,าล้,าหน�าไป็ป็ล้#กควรูรูะว�งอย�าให�รูากอ�อนของล้,าหน�าส'ดบอบช, า

Page 20: กล้วยไม้ Orchid

การต้'ดิช่�า

            การูขยายพื�นธ'�ด�วยว&ธ�ติ�ดช,าใช�ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่แติกกอบางชน&ด เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวาย ซึ่(�งเม้��อน,าล้,าล้#กกล้�วยม้าป็9กช,าในที่��เหม้าะสม้ติาที่��อย#�ติาม้ข�อของล้,าล้#กกล้�วยจัะแติกออกเป็�นล้,าใหม้�ได� ส,าหรู�บล้,าหวายที่��จัะน,าม้าป็9กช,าควรูเป็�นล้,าหล้�งที่��ใบรู�วงหม้ดแล้�ว ถึ�าย�งม้�ใบติ&ดอย#�ควรูป็ล้&ดออกให�หม้ดแล้ะติ�ดรูากออกให�หม้ด น,าม้าป็9กช,าในกรูะบะที่รูายหยาบหรู�อกาบม้ะพืรู�าวอ�ดในแนวติ� งโดยให�โคนล้,าฝ9งล้งไป็ป็รูะม้าณ 2-3 ซึ่ม้. ห�างก�นป็รูะม้าณ 4-5 ซึ่ม้. เก8บไว�ในที่��ม้�แสงแดดค�อนข�างจั�ด ให�โดนแดดเติ8ม้ที่��เก�อบครู(�งว�น รูดน, าให�ช'�ม้ว�นล้ะ 2–3 ครู� ง ติาที่��อย#�ใกล้�ป็ล้ายล้,าจัะแติกเป็�นล้,าใหม้� เรู�ยกว�า ติะเก�ยง “ ”

เม้��อล้,าติะเก�ยงเรู&�ม้เก&ดรูากจั(งติ�ดน,าไป็ป็ล้#กได�

การต้'ดิแยกกลำ�วยไม�ประเภท้ไม�แต้กกอ            กล้�วยไม้�ที่��ม้�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติแบบป็รูะเภที่ไม้�แติกกอหรู�อแบบโม้โนโพืเด�ยล้ ได�แก� ช�าง เข8ม้ เอ� องก'หล้าบ แวนด�า การูขยายพื�นธ'�โดยการูติ�ดแยกที่,าได�หล้ายว&ธ� เช�น ถึ�าม้�หน�อออกม้าจัากโคนติ�น ให�ติ�ดหน�อโดยติ&ดรูากไป็ด�วย 1-3

รูาก แล้�วน,าไป็ป็ล้#กใหม้� หรู�อใช�ว&ธ�ติ�ดยอดให�ติ&ดรูาก 1-2 รูาก แล้�วน,าไป็ป็ล้#กใหม้� หากติ�ดยอดออกไป็แล้�วม้�หน�อเก&ดข( นก8สาม้ารูถึแยกหน�อออกไป็ป็ล้#กได�เช�นก�น

การต้'ดิยอดิ            เป็�นการูขยายพื�นธ'�อ�กว&ธ�หน(�งที่��ใช�ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่ไม้�แติกกอ เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�า สก'ล้ช�าง สก'ล้เข8ม้ สก'ล้ก'หล้าบ สก'ล้เส�อโครู�ง สก'ล้แม้ล้งป็อ แล้ะสก'ล้เรูแนนเธอรู�า กล้�วยไม้�ที่��จัะที่,าการูติ�ดยอดควรูควรูเป็�น

Page 21: กล้วยไม้ Orchid

กล้�วยไม้�ที่��เจัรู&ญ่เติ&บโติแข8งแรูงแล้ะส#งพือสม้ควรู ม้�รูากติ&ดอย#�ก�บส�วนยอดที่��ติ�องการูติ�ดอย�างน�อย 2–3 รูากข( นไป็ ถึ�าม้�รูากติ&ดอย#�ก�บส�วนยอดย&�งม้ากย&�งด� เพืรูาะเม้��อน,ายอดไป็ป็ล้#กแล้�วจัะที่,าให�แข8งแรูงแล้ะติ� งติ�วเรู8วข( น ว&ธ�การูติ�ดยอดโดยใช�ม้�ดหรู�อกรูรูไกรูที่��คม้แล้ะสะอาดติ�ด แล้�วใช�ป็#นแดงที่าที่��รูอยติ�ดที่� งส�วนติ�นแล้ะส�วนยอดเพื��อป็Aองก�นเช� อโรูคเข�าบาดแผล้ น,าส�วนยอดไป็ป็ล้#กในที่��รู�ม้หรู�อที่��ที่��ม้�แสงแดดน�อยกว�าป็กติ&จันกว�ายอดน� นจัะติ� งติ�วได� จั(งน,าไป็ไว�ในที่��ที่��ม้�สภาวะป็กติ&ซึ่(�งจัะใช�เวล้าป็รูะม้าณ 1–2 เด�อน ส,าหรู�บส�วนติ�นเม้��อน,าไป็ป็ล้#กก8จัะม้�หน�อหรู�อติะเก�ยงเก&ดข( น

การแยกหน�อหร�อต้ะเก�ยง

            เน��องจัากกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่ไม้�แติกกอม้�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติที่างยอดค�อยอดจัะยาวส#งข( นไป็เรู��อยๆ แล้ะจัะม้�การูแติกหน�อจัากติาที่��อย#�ข�างล้,าติ�นเป็�นหน�อหรู�อติะเก�ยง ส,าหรู�บติ�นที่��ไม้�ม้�หน�อหรู�อติะเก�ยงเม้��อถึ#กติ�ดยอดไป็ป็ล้#กจัะที่,าให�ติ�นที่��ถึ#กติ�ดแติกหน�อได�ง�ายข( น หน�อหรู�อติะเก�ยงน� สาม้ารูถึติ�ดแยกไป็ป็ล้#กใหม้�ได� การูติ�ดแยกหน�อหรู�อติะเก�ยงไป็ป็ล้#กใหม้�ควรูเป็�นหน�อหรู�อติะเก�ยงที่��เจัรู&ญ่เติ&บโติพือสม้ควรู ม้�รูากที่��แข8งแรูงแล้ะยาวพือสม้ควรูติ&ดอย#�อย�างน�อย 2–3 รูากแล้ะม้�ใบ 2–3 ค#� ใช�ม้�ดหรู�อกรูรูไกรูคม้ๆ ติ�ดยอดกล้�วยไม้�ที่��ม้�ติะเก�ยงติ&ดอย#� ติรูงบรู&เวณใติ�ติะเก�ยงป็รูะม้าณ 2-3 เซึ่นติ&เม้ติรู หรู�อติ�ดเฉพืาะติะเก�ยงที่��ม้�หน�อติ&ดอย#� ใช�ป็#นแดงที่าที่��บาดแผล้เพื��อป็Aองก�นโรูค น,าหน�อหรู�อติะเก�ยงไป็ป็ล้#กไว�ในที่��รู�ม้จันกว�าจัะติ� งติ�วได�จั(งน,าไป็ไว�ในที่��ม้�สภาพืเหม้าะสม้ติาม้ป็กติ& ฤด#กาล้ที่��เหม้าะแก�การูติ�ดแยกค�อติ�นฤด#ฝนเพืรูาะเป็�นฤด#ที่��กล้�วยไม้�

Page 22: กล้วยไม้ Orchid

ก,าล้�งเจัรู&ญ่เติ&บโติเม้��อติ�ดแยกไป็ป็ล้#กรูากจัะเจัรู&ญ่เกาะเครู��องป็ล้#กได�เรู8วกว�าฤด#อ��น ไม้�ที่,าให�การูเจัรู&ญ่เติ&บโติหย'ดชะง�ก

การเพาะเน�%อเย�อ            การูเพืาะเน� อเย��อกล้�วยไม้�หรู�อที่��เรู�ยกก�นว�า "การูป็9� นติา" เป็�นการูขยายพื�นธ'�กล้�วยไม้�ที่��ที่,าให�ได�ติ�นที่��ม้�ล้�กษณะพื�นธ'�เหม้�อนเด&ม้เป็�นป็รู&ม้าณม้ากในเวล้าอ�นรูวดเรู8ว โดยการูน,าเน� อเย��อจัากส�วนติ�างๆ ของกล้�วยไม้� เช�น ติายอด ติาข�าง ป็ล้ายใบอ�อน ม้าเล้� ยงด�วยอาหารูส�งเครูาะห� ในสภาพืป็ล้อดเช� อแล้ะม้�การูควบค'ม้สภาพืแวดล้�อม้ เช�น แสง อ'ณหภ#ม้& ให�เหม้าะสม้ก�บการูเจัรู&ญ่เติ&บโติติ�นที่��ได�จัากการูขยายพื�นธ'�ว&ธ�น� อาจัม้�โอกาสกล้ายพื�นธ'�ไป็ในที่างที่��ด�ข( นหรู�อเล้วล้งแติ�ก8พืบได�ยาก            รูะยะเวล้าในการูเพืาะเล้� ยงเน� อเย��อติ� งแติ�เรู&�ม้ติ�นจันถึ(งน,าไป็ป็ล้#กได�ติ�องใช�เวล้าอย�างน�อยป็รูะม้าณ 10 เด�อน แติ�ส�วนใหญ่�จัะใช�เวล้านานกว�าน� ข( นอย#�ก�บชน&ดของกล้�วยไม้� ความ้สม้บ#รูณ�ของหน�อ เที่คน&คในการูเพืาะเล้� ยงเน� อเย��อ ส#ติรูอาหารูส�งเครูาะห� แล้ะสภาพืแวดล้�อม้ ข� นติอนส,าค�ญ่ในการูเพืาะเน� อเย��อกล้�วยไม้� พือสรู'ป็ได�ด�งน�

เล้�อกช& นส�วนของกล้�วยไม้�ที่��ม้�เน� อเย��อเจัรู&ญ่ที่��สาม้ารูถึพื�ฒนาเป็�นติ�นอ�อนได� เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้หวายใช�หน�ออ�อน ติาข�าง ติายอด ดอกอ�อน กล้�วยไม้�ค�ที่ล้�ยาใช�หน�ออ�อน ติาข�าง ติายอด ป็ล้ายใบอ�อน กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�าแล้ะล้#กผสม้ใช�ยอดอ�อนที่��ม้�ติาข�างแล้ะติายอด ช�อดอกอ�อน เป็�นติ�น

ฟอกฆ่�าเช� อที่��ผ&วช& นส�วนกล้�วยไม้�ให�ป็ล้อดเช� อจั'ล้&นที่รู�ย�ก�อนติ�ดส�วนเย��อเจัรู&ญ่ออกไป็เพืาะเล้� ยง

การูเล้� ยงช& นส�วนหรู�อติาในรูะยะแรูก เม้��อฟอกฆ่�าเช� อแล้�วใช�ม้�ดเจัาะติาขนาดเล้8กไม้�เก&น 0.5 เซึ่นติ&เม้ติรู น,าไป็เล้� ยงในอาหารูเหล้วหรู�ออาหารูแข8งส#ติรูที่��เหม้าะสม้ ติาจัะม้�โป็รูโติคอรู�ม้ (protocorm) ส�เข�ยวแติกออกม้ารูอบๆ รูะยะน� ติ�องเป็ล้��ยนอาหารูที่'กสองส�ป็ดาห�

การูเพื&�ม้จั,านวนโป็รูโติคอรู�ม้โดยค�ดเล้�อกโป็รูโติคอรู�ม้ที่��เป็�นก�อนกล้ม้ไม้�ม้�ใบยอด ไป็เล้� ยงในอาหารูส#ติรูที่��เหม้าะสม้เพื��อเพื&�ม้จั,านวนโป็รูโติคอรู�ม้ ถึ�า

Page 23: กล้วยไม้ Orchid

โป็รูโติคอรู�ม้พื�ฒนาเป็�นยอดติ�องติ�ดยอดที่& งเพื��อให�เก&ดการูแติกโป็รูโติคอรู�ม้

การูเล้� ยงโป็รูโติคอรู�ม้ให�เป็�นติ�น เม้��อได�จั,านวนโป็รูโติคอรู�ม้ติาม้ติ�องการูแล้�ว ย�ายไป็เล้� ยงในอาหารูแข8งส#ติรูที่��เหม้าะสม้ ให�โป็รูโติคอรู�ม้แติ�ล้ะหน�วยเจัรู&ญ่เติ&บโติเป็�นติ�นกล้�าม้�ใบยอดแล้ะรูาก เม้��อติ�นส#งป็รูะม้าณ 2-3

เซึ่นติ&เม้ติรู ก8ค�ดแยกแติ�ล้ะติ�นย�ายไป็เล้� ยงในว' �นอาหารูส#ติรูถึ�ายขวดป็รูะม้าณ 50 ติ�นติ�อขวด เพื��อให�เจัรู&ญ่เติ&บโติแข8งแรูง พืรู�อม้ที่��จัะน,าออกป็ล้#กภายนอกได�

การขยายพ'นธี01โดิยการผสมเกสรแลำะเพาะเมลำ,ดิ            การูขยายพื�นธ'�โดยการูผสม้เกสรูน� อาจัที่,าให�ได�ค'ณภาพืของกล้�วยไม้�ที่��ผสม้ได�เป็ล้��ยนไป็บ�างแติ�ไม้�ม้ากน�ก การูขยายพื�นธ'�เพื��อเป็ล้��ยนแป็ล้งค'ณล้�กษณะของกล้�วยไม้�ให�ด�ข( น จั,าเป็�นติ�องค�ดเล้�อกพื�นธ'�ที่��ด�ม้าผสม้ก�น ติ�วอย�างเช�น เม้��อน,าแวนด�า 2 ติ�น ติ�นหน(�งดอกใหญ่� แติ�ส�ไม้�สด ช�อดอกไม้�ยาว ส�วนอ�กติ�นหน(�งดอกเล้8ก แติ�ส�สด ก�านช�อยาว น,าม้าผสม้ก�น เพื��อให�ได�กล้�วยไม้�ที่��ม้�ล้�กษณะด�ข( น ดอกใหญ่� ส�สด ก�านช�อยาวแล้ะเล้� ยงง�ายข( น แติ�ผล้ที่��ได�จัะส,าเรู8จัติาม้ติ�องการูหรู�อไม้�ติ�องรูอจันกรูะที่��งกล้�วยไม้�ที่��ผสม้ใหม้�น� นออกดอก ในการูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้�จัะได�ผล้หรู�อไม้�ข( นอย#�ก�บป็9จัจั�ยติ�างๆ ด�งน�

กล้�วยไม้�ที่��ผสม้ก�นได�ติ�องเป็�นกล้�วยไม้�ที่��ม้�การูเจัรู&ญ่แบบเด�ยวก�น เช�น กล้�วยไม้�ป็รูะเภที่โม้โนโพืเด�ยล้ซึ่(�งเจัรู&ญ่เติ&บโติที่างยอดติ�องผสม้ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่โม้โนเด�ยล้ด�วยก�น จัะผสม้ก�บกล้�วยไม้�ป็รูะเภที่ซึ่&ม้โพืเด�ยล้ซึ่(�งเจัรู&ญ่เติ&บโติแบบแติกหน�อออกม้าด�านข�างไม้�ได�

กล้�วยไม้�ที่��ผสม้ก�นถึ�าอย#�ในสก'ล้เด�ยวก�นจัะผสม้ก�นได�ง�ายกว�า เช�น กล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�าผสม้ก�บกล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�าด�วยก�น หรู�อกล้�วยไม้�สก'ล้ข�างผสม้ก�บสก'ล้ช�างด�วยก�น

การูผสม้เกสรูกล้�วยไม้�ติ�องเล้�อกพื�อแม้�พื�นธ'�ที่��เจัรู&ญ่เติ&บโติเติ8ม้ที่�� ถึ�าติ�นเล้8กหรู�อล้,าติ�นไม้�แข8งแรูงอาจัที่,าให�อาหารูที่��ม้าเล้� ยงฝ9กไม้�เพื�ยงพือ เป็�นผล้ให�ฝ9กไม้�สม้บ#รูณ� เม้��อน,าเม้ล้8ดไป็เพืาะแล้�วล้#กไม้�ที่��เก&ดม้าอาจัไม้�แข8งแรูงเล้� ยงยาก

Page 24: กล้วยไม้ Orchid

รูะยะเวล้าที่��เหม้าะสม้แล้ะความ้สม้บ#รูณ�ของดอก ค�อ ดอกกล้�วยไม้�ที่��บานเติ8ม้ที่��ที่� งดอกแม้�พื�นธ'�แล้ะพื�อพื�นธ'� โดยล้�กษณะดอกที่��บานเที่�าก�น ไม้�บานน�อยหรู�อบานม้านานจันจัวนจัะโรูย ส,าหรู�บรูะยะเวล้าที่��เหม้าะสม้ในการูที่,าการูผสม้พื�นธ'�ควรูเป็�นเวล้าเช�า แสงแดดย�งไม้�จั�ดแล้ะไม้�ม้�ฝนติก

            การูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้� นอกจัากติ�องค,าน(งถึ(งดอกกล้�วยไม้�ที่��ติ�องบานเติ8ม้ที่�� การูผสม้พื�นธ'�ติ�องที่,าติอนเช�า เวล้าที่��ไม้�ม้�แสงแดด ฝนไม้�ติกแล้�ว ย�งติ�องค,าน(งถึ(งเรู��องความ้สะอาดของอ'ป็กรูณ�หรู�อไม้�ที่��ใช�เข��ยเกสรูติ�วผ#�ติ�องสะอาดป็รูาศ์จัากเช� อรูา เม้��อป็9จัจั�ยที่'กอย�างพืรู�อม้จั(งเรู&�ม้ที่,าการูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้� โดยน,าไม้�จั& ม้ฟ9นที่��สะอาดเข��ยเกสรูติ�วผ#�ของติ�นที่��ติ�องการูให�เป็�นพื�อพื�นธ'�ซึ่(�งม้�เรูณ#อย#�ม้ากม้ายใส�ล้งที่��ยอดเกสรูติ�วเม้�ยของติ�นแม้�พื�นธ'�ซึ่(�งเป็�นแอ�ง ในแอ�งน� ม้�น, าเม้�อกเหน�ยวๆ ใสคล้�ายแป็Aงเป็=ยก เม้��อน,าก�อนเกสรูติ�วผ#�ใส�ล้งไป็แล้�ว น, าเม้�อกจัะช�วยให�ก�อนเกสรูติ�วผ#�ติ&ดอย#�ได� ก�อนเกสรูติ�วผ#�ที่��เป็�นส�เหล้�องจัะล้ะล้ายอ�อนติ�วกล้�นเข�าก�บน, าเม้�อก เรูณ#ของเกสรูติ�วผ#�แติ�ล้ะเม้8ดจัะงอกเป็�นหล้อดเข�าไป็ในก�านดอกหรู�อรู�งไข� หล้อดแติ�ล้ะหล้อดจัะเข�าไป็ผสม้ก�บไข�ติ�วเม้�ย ไข�น� นจัะเก&ดเป็�นเช� อที่��สม้บ#รูณ� แล้�วรู�งไข�ก8จัะพืองโติเก&ดเป็�นฝ9ก ฝ9กของกล้�วยไม้�จัะแก�ติ�องใช�เวล้านาน เช�น ฝ9กของกล้�วยไม้�สก'ล้หวายใช�เวล้าป็รูะม้าณ 4–5 เด�อน ฝ9กของกล้�วยไม้�สก'ล้แวนด�าใช�เวล้าป็รูะม้าณ 7–8 เด�อน แติ�ถึ�าเป็�นฝ9กของฟAาม้'�ยจัะติ�องใช�เวล้าป็รูะม้าณ 17–18 เด�อน การูเพืาะฝ9กกล้�วยไม้�จัะเพืาะฝ9กแก�หรู�อฝ9กอ�อนก8ได� ฝ9กอ�อนกล้�วยไม้�ม้�ส�เข�ยวแติ�พือเรู&�ม้แก�จัะเรู&�ม้เป็ล้��ยนเป็�นส�เหล้�องแล้ะเป็�นส�น, าติาล้เม้��อแกจั�ด ขณะที่��ฝ9กเรู&�ม้เป็ล้��ยนเป็�นส�เข�ยวอม้เหล้�องหรู�อส�เหล้�องติ�องรูะว�งไม้�ให�ถึ#กน, า ฝ9กกล้�วยไม้�ส'กจัะม้�ส�เหล้�องแบบม้ะนาวส'กแสดงว�าฝ9กส'ก เก8บฝ9กไป็เพืาะได� อย�ารูอให�ฝ9กเป็�นส�น, าติาล้ เพืรูาะฝ9กจัะแติก            การูเพืาะฝ9กอ�อนติ�องเป็�นฝ9กอ�อนที่��ม้�เช� อสม้บ#รูณ�แล้�ว หล้�งจัากผสม้แล้�ว ไข�จัะกล้ายเป็�นเช� อที่��สม้บ#รูณ�ได�น� น ข( นอย#�ก�บชน&ดของกล้�วยไม้� เช�น หวายป็รูะม้าณ 45 ว�น แวนด�าป็รูะม้าณ 80–90 ว�น หรู�อใช�เวล้าป็รูะม้าณ 1 ใน 3

ของรูะยะฝ9กแก� ฝ9กอาจัแก�เรู8วหรู�อช�า ข( นอย#�ส&�งแวดล้�อม้ เช�น แสงสว�าง ความ้

Page 25: กล้วยไม้ Orchid

ช'�ม้ช� น แล้ะความ้สม้บ#รูณ� เป็�นติ�น            หล้�งจัากการูผสม้พื�นธ'�กล้�วยไม้�จันได�ฝ9กแล้�วจั(งน,าเม้ล้8ดภายในฝ9กม้าที่,าการูเพืาะเม้ล้8ด ฝ9กแติ�ล้ะฝ9กม้�เม้ล้8ดจั,านวนม้ากติ� งแติ� 1,000 - 4,000,000

เม้ล้8ด เม้ล้8ดกล้�วยไม้�ม้�ล้�กษณะแติกติ�างจัากเม้ล้8ดของพื�ชชน&ดอ��นติรูงที่��ม้�ขนาดเล้8กม้ากจันแที่บจัะเป็�นล้ะออง เพืรูาะภายในเม้ล้8ดไม้�ม้�อาหารูส,าหรู�บติ�นอ�อนเหม้�อนเม้ล้8ดพื�ชอ��นๆ จั(งที่,าไห�เม้ล้8ดกล้�วยไม้�ม้�ขนาดเล้8กม้าก ติาม้ธรูรูม้ชาติ&เม้ล้8ดสาม้ารูถึงอกได�โดยอาศ์�ยเช� อรูาบางชน&ดที่��อาศ์�ยอย#�ติาม้รูากกล้�วยไม้� ช�วยย�อยสล้ายอ&นที่รู�ย�ว�ติถึ'ติ�างๆ ให�เป็�นอาหารูแก�ติ�นอ�อน ในสม้�ยก�อนจั(งใช�ว&ธ�หว�านเม้ล้8ดจัากฝ9กแก�ล้งบรู&เวณโคนติ�นของกล้�วยไม้�สก'ล้เด�ยวก�น แติ�อ�ติรูาการูงอกติาม้ธรูรูม้ชาติ&น� ม้�น�อยม้าก ป็9จัจั'บ�นใช�การูเพืาะเม้ล้8ดในอาหารูส�งเครูาะห� ซึ่(�งม้�ธาติ'ติ�างๆ ของกล้�วยไม้�ในป็รู&ม้าณแล้ะส�ดส�วนที่��พือเหม้าะ แติ�อาหารูด�งกล้�าวก8เป็�นอาหารูของเช� อจั'ล้&นที่รู�ย�ในอากาศ์ด�วย ด�งน� นการูเพืาะเม้ล้8ดกล้�วยไม้�จั(งติ�องเพืาะในขวดเพืาะ แล้ะอ'ป็กรูณ�ติ�างๆ ในการูเพืาะติ�องที่,าให�ป็ล้อดเช� อจั'ล้&นที่รู�ย�ด�วย เพืรูาะเช� อจั'ล้&นที่รู�ย�จัะเข�าที่,าล้ายเม้ล้8ดกล้�วยไม้�ได�            การูเพืาะเม้ล้8ดกล้�วยไม้�อาจัเพืาะได�ที่� งเม้ล้8ดจัากฝ9กแก�แล้ะเม้ล้8ดจัากฝ9กอ�อน ข�อด�ของการูเพืาะเม้ล้8ดจัากฝ9กอ�อน ค�อ ป็รูะหย�ดเวล้า ไม้�ติ�องรูอจันฝ9กแก� ติ�นแม้�พื�นธ'�ไม้�โที่รูม้เน��องจัากติ�องเล้� ยงฝ9กนาน แล้ะป็Aองก�นป็9ญ่หาฝ9กรู�วงก�อนก,าหนด แติ�ข�อเส�ยของการูใช�ฝ9กอ�อนค�อติ�องรู�บเพืาะที่�นที่�หล้�งจัากติ�ดฝ9กจัากติ�น ม้&ฉะน� นฝ9กจัะเห��ยวหรู�อเส�ย แติ�ถึ�าเป็�นฝ9กแก�หากเก8บไว�ในที่��แห�งแล้ะเย8นจัะสาม้ารูถึเก8บได�นานเป็�นป็=