ระบบสารสนเทศโรงพยาบาลนพ.นวนรรน ธระอมพรพนธคณะแพทยศาสตร รพ.รามาธบด

9 มถนายน 2559

http://www.slideshare.net/nawanan

2

แนะน าตว

2003 M.D. (Ramathibodi) (First-Class Honors)2009 M.S. in Health Informatics (U of MN)2011 Ph.D. in Health Informatics (U of MN)

อาจารย ภาควชาเวชศาสตรชมชนคณะแพทยศาสตร รพ.รามาธบด มหาวทยาลยมหดลnawanan.the@mahidol.ac.th

หวขอวจยทสนใจ• การน า Health IT มาใชในรปแบบตางๆ ในโรงพยาบาล• พฤตกรรมของผใชงาน IT, Social Media, Privacy & Security

3

ระบบสารสนเทศคออะไร?

4

ระบบสารสนเทศ

• Information System– ระบบทมการน าเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology) มาใช

เพอสนบสนนกระบวนการท างานบางอยางของมนษย

– ใชเทคโนโลยเปน เครองมอ เพอใหขอมล (Deliver information) และสนบสนนกระบวนการท างาน (business processes) ใหกบ ผใชงาน (users) ในการท างานหนงๆ

– เชน ระบบการฝาก-ถอนเงนผานเคานเตอรธนาคาร ระบบการลงทะเบยนเรยนผานเวบ ระบบ e-learning ระบบจองตวเครองบน ระบบแสดงตารางเทยวบน เปนตน

5

ท าไมตองมระบบสารสนเทศ

• เชอมโยงขอมลจากหลายสถานท

• การประมวลผลทรวดเรว

• การท างานรวมกนหลายคน

• ลดโอกาสผดพลาด หรอความไมสม าเสมอของคณภาพงาน

Image Source: http://en.wikipedia.org/wiki/Logistics_automation

6

องคประกอบของระบบสารสนเทศ

Hardware Software

Peopleware Data

- อปกรณคอมพวเตอร ทงเครองแมขาย (Servers) และเครองลกขาย (Clients)- ระบบเครอขาย (Network)

- ระบบปฏบตการ (Operating System) เชน Windows XP- โปรแกรมชวยสนบสนนการท างาน (System Utilities) เชน Antivirus- โปรแกรมประยกต (Applications) เชน Microsoft Word หรอ Hospital Information System

- ขอมลทเกบในระบบ

- ผใชงาน

โครงสรางพนฐานสารสนเทศ (IT Infrastructure)

7

ระบบตกดเงนอตโนมต (ATM)

Image Source: http://www.gsb.or.th/products/personal/services/atm.php

8

ระบบแสดงตารางเทยวบน

Image Source: http://www.m7worldwide.com/checkaflight.html

9

Health Information Technology (Health IT)

10

ขอมล (Information) มอยทกหนทกแหงในทางการแพทย

11

เทคโนโลยสารสนเทศสขภาพ (Health IT)

Health Information Technology

Goal

Value-Add

Tools

12

หลากหลายรปแบบของ Health IT

Hospital Information System (HIS) Computerized Provider Order Entry (CPOE)

Electronic

Health

Records

(EHRs)

Picture Archiving and

Communication System

(PACS)

13

อกหลายรปแบบของ Health IT

m-Health

Health Information

Exchange (HIE)

Biosurveillance

Information Retrieval

Telemedicine &

Telehealth

Images from Apple Inc., Geekzone.co.nz, Google, PubMed.gov, and American Telecare, Inc.

Personal Health Records

(PHRs)

14

ท าไมตองม Health IT

15

“To Err Is Human”

(Institute of

Medicine,

2000)

16

“To Err Is Human”

• การท าสงผดพลาด เปนธรรมชาตของมนษย

• ระบบสขภาพของประเทศสหรฐอเมรกา ม “ปญหาเชงระบบ” (systemic problems) ทน าไปสขอผดพลาดทางการแพทยทปองกนได และคณภาพการรกษาพยาบาลทแย

• แนวทางการแกไขปญหา เนนการแกไขเชงระบบ ไมใชการจดการทตวบคคล

• เทคโนโลยสารสนเทศ มบทบาทหรอไม อยางไร?

17

ท าไมตองม Health IT• Healthcare มความซบซอนสง (และขาดประสทธภาพ ตนทนสง ขาดความ

คลองตว)

• Health care is information-rich

• คณภาพการรกษา ขนอยกบคณภาพและการเขาถงขอมลสขภาพของผปวย

• ความรทางการแพทยมปรมาณมากเกนอจฉรยะจะทองจ าไดหมด และแพทยมเวลาเพยงชวงสนๆ ในการดแลผปวยแตละคน

• “To err is human”

18Image Source: (Left) http://docwhisperer.wordpress.com/2007/05/31/sleepy-heads/

(Right) http://graphics8.nytimes.com/images/2008/12/05/health/chen_600.jpg

To Err is Human 1: Attention

19Image Source: Suthan Srisangkaew, Department of Pathology, Facutly of Medicine Ramathibodi Hospital, Mahidol University

To Err is Human 2: Memory

20

To Err is Human 3: Cognition

• Cognitive Errors - Example: Decoy Pricing

The Economist Purchase Options

• Economist.com subscription $59

• Print subscription $125

• Print & web subscription $125

Ariely (2008)

16

0

84

The Economist Purchase Options

• Economist.com subscription $59

• Print & web subscription $125

68

32

# of

People

# of

People

21

คณภาพการรกษาพยาบาล

• ความปลอดภย (Safety)

• ความทนเวลา/ทนทวงท (Timeliness)

• ประสทธผล (Effectiveness): มงผลลพธ (outcomes) ทด

• ประสทธภาพ (Efficiency): คณภาพด แตตนทนต า (คมคา)

• ความเปนธรรม (Equity)

• การยดผปวยเปนศนยกลาง (Patient-centeredness)

(IOM, 2001)

22

ความเปนธรรม (Equity) vs. ความเทาเทยม/ความเสมอภาค (Equality)

http://imgur.com/gallery/0yN8vQh

23

ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล(Hospital Information System)

24

ระบบสารสนเทศทใชในโรงพยาบาล จ าแนกตามลกษณะงาน

• ระบบงานบรการผปวย (Front Office)

• ระบบงานบรหารจดการ ทไมเกยวกบงานบรการ (Back Office)

25

Front Office

• ระบบงานบรการผปวย (Front Office)

– ระบบเวชระเบยนอเลกทรอนกส (Electronic Medical Records หรอ Electronic Health Records)

– ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล (Hospital Information System) หรอระบบสารสนเทศทางคลนก (Clinical Information System)

– ระบบงานยอยๆ ของหนวยบรการภายในโรงพยาบาล

26

Back Office

• ระบบงานบรหารจดการ ทไมเกยวกบงานบรการ (Back Office)– ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (Management Information Systems

หรอ MIS)

– ระบบบรหารจดการทรพยากรองคกร (Enterprise Resource Planningหรอ ERP)

– ระบบสารสนเทศการวจยและการศกษา

– เวบไซต และอนทราเนตภายในองคกร

– ระบบงานสารบรรณ (การเวยนเอกสาร)

27

ระบบสารสนเทศในโรงพยาบาล จ าแนกตามหนวยงานทใช

ใชทวทงองคกร หรอหลายหนวยงาน (Enterprise-wide Systems)

• ระบบทะเบยนผปวย

• Hospital Information System และ Electronic Health Records

• PACS (Digital Imaging)

• Nursing applications

• Enterprise Resource Planning (ERP)

28

ระบบสารสนเทศในโรงพยาบาล จ าแนกตามหนวยงานทใช

ใชเฉพาะบางหนวยงาน (Departmental Systems)

• ระบบงานหองยา (Pharmacy applications)

• Laboratory information system

• Radiology information system

• ระบบเฉพาะทาง (Specialized applications) เชน ระบบงาน ER, OR, LR, Anesthesia, Critical Care, Blood Bank

29

Master Patient Index (MPI)

• ระบบทะเบยนผปวย

• Functions

– การลงทะเบยน (Registration) และระบตวตน (identification)ของผปวย โดยใชเลขประจ าตวผปวย (HN)

– การบนทกและแกไขขอมลสวนตวของผปวย (patient demographics)

– ระบบอนๆ ในโรงพยาบาลมกใชขอมลจากระบบนเพอระบตวตนหรอสอบถามขอมลเกยวกบตวผปวย

30

Admission-Discharge-Transfer (ADT)

• ระบบงานรบผปวยใน จ าหนาย และยาย/สงตอผปวย

• Functions

– สนบสนน Admission, Discharge และ Transfer ผปวย(เรยกกระบวนการ ADT วา “patient management”)

– ใหขอมลเกยวกบสถานะของผปวยวา admit อยหรอไม รวมทงหอผปวยท admit

– ใหขอมลทใชในการค านวณอตราครองเตยง (bed occupancy)

– เชอมโยงกบระบบการเงน และการสงขอมลเพอเบกจายคารกษาพยาบาล

31

Bed Management (from ADT System)

32

ระบบตรวจสอบสทธคารกษาพยาบาล (Insurance Eligibility System)

• Functions

– ตรวจสอบวาผปวยมสทธคารกษาพยาบาลอะไรบาง เชน สทธประกนสขภาพ (30 บาท), สทธประกนสงคม, สทธขาราชการ เปนตน หรอไมมสทธใดๆ (เงนสด)

– ตรวจสอบวาสทธคารกษาพยาบาลของผปวย ครอบคลมการบรการทผปวยจะไดรบหรอไม (coverage) เพอค านวณคาใชจาย

– อาจตองเชอมโยงกบระบบตรวจสอบสทธคารกษาพยาบาลของหนวยงานตางๆ เชน ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ส านกงานประกนสงคม กรมบญชกลาง

33

ระบบนดหมายผปวย(Appointment Scheduling)

• Functions

– บนทกขอมลการนดหมายของผปวย

– ก าหนดจ านวนผปวยทสามารถนดไดตอแพทยหรอตอหนวยตรวจ

– สนบสนนการเลอนนดหรอยกเลกนด

– แสดงรายชอผปวยทนดหมายในวนหนงๆ ของแตละหนวยตรวจได

– สามารถปรบจ านวนผปวยทสามารถนดได หรอก าหนดวนหยดทหามนดได

34

ระบบงานพยาบาล (Nursing Applications)

Functions (บางสวน)

• บนทก nursing assessments, interventions และ nursing outcomes

• ชวยสนบสนนการลง charting และ vital sign recording

• อาจใชมาตรฐานขอมลทาง nursing informatics

• ชวยในการบนทกแผนการรกษา (care-planning)

• สนบสนนการสอสารภายในทมและระหวางเวร เชน ระบบ e-Kardex

• บนทกเหตการณความเสยง (incidents) ตางๆ

35

ระบบงานหองยา (Pharmacy Applications)

Functions

• สนบสนนกระบวนการท างาน (workflow) ตงแตการสงยา (medication orders/prescription) ไปจนถงการจายยา (dispensing) และการคดราคายา

• ลดความผดพลาดทางยา (medication errors) และชวยสงเสรมความปลอดภยทางยา (medication safety)

• ชวยสนบสนนการบรหารจดการคลงยา (drug inventory management)

36

Laboratory Information System (LIS)

Functions

• รบขอมลและประมวลผล Lab orders ทมการสงมา

• การ match tube และ specimen กบผปวย ในระบบ

• กระบวนการภายในหอง Lab

– การประมวลผล Order (Order processing)

– การลงทะเบยนรบ specimen (Specimen registration & processing)

– การตรวจสอบผลและรายงานผล Lab (Lab results validation & reporting)

– การเกบ Specimen ไวในคลง (Specimen inventory)

37

ระบบภาพทางการแพทย (Imaging Applications): ระบบแสดงภาพ (PACS)

Picture Archiving and Communication System (PACS)

• รบภาพ x-ray จากเครอง x-ray modalities ตางๆ และบนทกเขาสระบบ

• การแสดงภาพ x-ray ใหบคลากรทางการแพทยอาน

• สวนใหญใชกบภาพ x-ray เปนหลก แตอาจใชในสาขาเฉพาะทางอนๆ ได เชน โรคหวใจ สองกลอง พยาธวทยา และจกษวทยา เปนตน

• ขอด: ประหยดพนทเกบฟลม x-ray, คาพมพฟลม ปองกนการท าฟลม x-ray สญหาย สามารถดภาพพรอมกนหลายคนได ดภาพจากทางไกล (เชน ทบาน) ได รวมทงคณสมบตในการค านวณและประมวลผลภาพดวยคอมพวเตอร (image processing & manipulation)

38

ระบบภาพทางการแพทย (Imaging Applications): ระบบสารสนเทศทางรงสวทยา

Radiology Information System (RIS) หรอ Workflow Management

• สนบสนนกระบวนการท างาน (workflow) ภายในหนวยงานรงสวทยา (radiology department) ตงแตการลงทะเบยนผปวย(patient registration) การนดหมายเอกซเรย (appointments & scheduling) การสงปรกษา (consultations) การพมพรายงานการอานภาพเอกซเรย (imaging reports) เปนตน

39

ระบบงานการเงน (Billing System)

• Functions

– ค านวณคาบรการส าหรบการใหบรการทผปวยไดรบ

– ค านวณคาใชจายทตองเรยกเกบตามสทธคารกษาพยาบาลของผปวย(insurance eligibility) และความครอบคลมการบรการตางๆ (coverage)

– บนทกจ านวนเงนทผปวยช าระและยอดคงเหลอ เพอการตดตามทวงคาใชจายในอนาคต

– สงขอมลยอดเงนทไดรบไปยงระบบบญชหรอระบบ Back Office เพอบนทกรายไดของโรงพยาบาล และเพอการเบกจายคารกษาพยาบาลทเหลออยจากกองทนตางๆ (reimbursement claims to government agencies)

40

Enterprise Resource Planning

• ระบบบรหารทรพยากรขององคกร

• Some Functions

– การคลง (Finance)

• บญช (Accounting)

• งบประมาณ (Budgeting)

• การวเคราะหตนทน (Cost control and management)

41

Enterprise Resource Planning

• Some Functions (ตอ)

– การพสด (Materials Management)

• การจดซอจดจาง (Procurement)

• การบรหารคลงพสด (Inventory management)

– การบรหารทรพยากรบคคล (Human Resources)

• การคดเลอกและบรรจ (Recruitment) การประเมน (evaluation) การเลอนขน (promotion) และการลงโทษทางวนย (disciplinary actions) บคลากร

• การอบรมและพฒนาศกยภาพบคลากร (Human resource development and training)

• การจายเงนเดอนและคาตอบแทน (Payroll) และสทธประโยชนของบคลากร

42

ระบบเวชระเบยนอเลกทรอนกส (Electronic Medical Records)

43

เวชระเบยนผปวย (Medical Records)

44

เวชระเบยนคออะไร?

• เอกสารทบนทกขอมลประวตการเจบปวยของผปวย การตรวจรางกาย และการใหการรกษาของสถานพยาบาล

• Medical Records vs. Health Records

– มความหมายเหมอนกน

45

• ท าไมเราจงตองมเวชระเบยนผปวย?

• กลาวคอ ท าไมเราจงตองมการบนทกประวตผปวยและการใหการรกษาของบคลากรทางการแพทย?

46

การใชประโยชนจากเวชระเบยน

• เพอความตอเนองในการดแลรกษา (Continuity of Care)– บนทกขอมลส าคญส าหรบการดแลรกษาในอนาคต

– ส าคญมากส าหรบผปวยโรคเรอรง (chronic diseases) เชน เบาหวาน ความดนโลหตสง หรอกรณนดตรวจตดตามผล (follow-up) เชน หลงผาตด

• เพอความปลอดภยของผปวย– ปองกนอนตรายทผปวยอาจไดรบเพราะไมทราบประวตผปวย

– เชน ประวตแพยา (drug allergies), list of current medications, problem list

47

• เพอการสอสารระหวางบคลากรทางการแพทยดวยกน– สงตอผปวยไปยงแพทยเฉพาะทางหรอบคลากรทางการแพทยคนอน

– การสงปรกษา (Consultation) ระหวางแพทย

– การสอสารระหวางแพทยกบพยาบาล เภสชกร นกกายภาพบ าบด เปนตน

– สงตอผปวยจากโรงพยาบาลหนงไปโรงพยาบาลอกแหงหนง

• เพอประโยชนทางกฎหมาย (Medico-legal purposes)– เปนหลกฐานในศาล กรณมการฟองรอง

– บนทกสงทไดท าหรอใหการรกษากบผปวย เหตผลในสงทท า ท าโดยใคร เมอใด

– ใหขอมลเพอตอบค าถามวา การดแลรกษา ไดมาตรฐานวชาชพหรอไม

การใชประโยชนจากเวชระเบยน

48

• เพอการเบกจายคารกษาพยาบาล (Claims & Reimbursements)– ไดใหบรการอะไรใหกบผปวย

– โรงพยาบาลจะไดรบคารกษาพยาบาลจากกองทนเทาใดและอยางไร

– การตรวจสอบ (Audit) เพอพจารณาความเหมาะสมในการขอเบกจายคารกษาพยาบาล

• เพอการใชประโยชนของผปวยเอง– เพอการเบกคารกษาพยาบาลจากบรษทประกนของผปวย

– เพอการเรยนรของตนเอง หรอการดแลตนเอง

• เพอการวจย– เพอคนหาความรใหมจากประวตการรกษาผปวย ผานการท าวจย

การใชประโยชนจากเวชระเบยน

49

เวชระเบยน “อเลกทรอนกส”“Electronic” Medical Records

• Electronic Medical Records (EMRs) หรออาจเรยกวาElectronic Health Records (EHRs)

• อาจรวมทงเวชระเบยนสแกน (Scanned Medical Records) และขอมลทปอนเขาสคอมพวเตอรโดยตรง

50

คณประโยชนของ EHRsและ Health IT

51

• ระบบเวชระเบยนอเลกทรอนกส มประโยชนอยางไรเมอเทยบกบเอกสารเวชระเบยนในกระดาษ?

52

ประโยชนของการใชเวชระเบยนอเลกทรอนกส(EHRs)

• ขอมลทเขาถงไดทกท (anytime, anywhere, everyone ทมสทธเขาถง)

• เขาถงขอมลพรอมกนไดหลายคน

• หมดยคของ “เลมเวชระเบยนผปวยหายไปไหน!!!!!”

• สามารถควบคมผมสทธเขาถงขอมลไดดกวาการเขาถงเลมเวชระเบยน

• สามารถบงคบใหบนทกขอมลใหละเอยด ครบถวน ไดมาตรฐานได

• ความสามารถในการแสดงผลขอมลทเขาใจงาย เชน กราฟ

• การปอนขอมลเขาทรวดเรวขน (แตบางครงกอาจชาลงไดเหมอนกน)

• การปรบปรงกระบวนการท างาน หรอ workflow เรยกวา Process improvement หรอ business process reengineering/redesign

• ไมมลายมอแพทย!!!!!

53

Computerized Physician Order Entry

(CPOE)

Functions

• แพทยสง medication/lab/diagnostic/imaging orders ผานคอมพวเตอร

• พยาบาลและเภสชกร ตรวจสอบความเหมาะสมของ orders และรบไปด าเนนการ

• มกถอเปนสวนหนงของระบบ EHRs หรอ HIS

ประโยชน

• ไมมลายมอแพทยใน Order!!!

• สามารถก าหนดใหปอนขอมลใหครบถวนได (เชน dose, unit, route, frequency ในการสงยา) ลดโอกาสผดพลาด

• ไมมกระบวนการคดลอก order (transcription) ลดโอกาสผดพลาด

• สามารถน าระบบชวยสนบสนนการตดสนใจทางคลนก (CDSS) มาชวยได (เชน ตรวจสอบการแพยา หรอ drug interactions)

• ชวยใหกระบวนการจากการสง order ไปจนถงสนสดกระบวนการ รวดเรว มการประสานงานรวมกน

54

Computerized Physician Order Entry

(CPOE)

55

กระบวนการทางยา (Stages of Medication Process)

Ordering Transcription Dispensing Administration

CPOEAutomatic

Medication

Dispensing

Electronic

Medication

Administration

Records

(e-MAR)

Barcoded

Medication

Administration

Barcoded

Medication

Dispensing

56

Clinical Decision Support Systems

(CDS)

• ระบบสนบสนนการตดสนใจทางคลนก (สนบสนน Clinical Decision Making)

• CDS มหลากหลายรปแบบ– Expert systems (ท าหนาทเปนผเชยวชาญ ตอบค าถามหรอใหขอมลทตองการ)

• ใช artificial intelligence, machine learning, ตรรกะ หรอวธการทางสถต

• ตวอยาง: ระบบทชวยให differential diagnoses หรอแนะน าแนวทางการรกษา

– Alerts & reminders (การเตอนใหท าหรอไมท าสงใดสงหนง)

• อาศยเงอนไขตามทไดรบการออกแบบ

• ตวอยาง: drug-allergy checks, drug-drug interaction checks, reminders for preventive services (เชน smoking cessation), clinical practice guideline integration

– ฐานขอมลความรตางๆ เชน ฐานขอมลยา (drug database)

– ระบบงายๆ ทชวยสนบสนนการตดสนใจ เชน การ highlight ผล lab ทผดปกต เปนตน

57

ตวอยาง Alerts & Reminders ในชวตประจ าวน

58

ปญหาจากการใชระบบสารสนเทศ

Issues

• การทสมองลาจากขอความเตอนทปรากฏมากเกนไป (Alert fatigue)

59

Issues

• ผลทไมพงประสงคจากการใชงาน (Unintended Consequences) เชน ทางลด หรอ workarounds ทไมไดถกออกแบบมา ซงอาจสงผลเสยตอผปวยได

ปญหาจากการใชระบบสารสนเทศ

60

The Bigger Picture:

Health Information Exchange (HIE)

Hospital A Hospital B

Clinic C

Government

Lab Patient at Home

61

• ในโรงพยาบาลมระบบสารสนเทศหลายระบบ หลายรปแบบ

• ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล (HIS) มกหมายถง “Front Office” ทเกยวของกบการบรการผปวย ของระบบสารสนเทศตางๆ ในโรงพยาบาล

• HIS และ EHRs ถกใชเพอสนบสนนกระบวนการดแลรกษาผปวย สนบสนนการตดสนใจทางคลนก เพมคณภาพการรกษา และลดคาใชจาย

• HIS และ EHRs เปนเพยงสวนหนงของระบบสารสนเทศทใชในระบบสขภาพในภาพรวม (ทงในและนอกโรงพยาบาล)

• การใชระบบสารสนเทศอาจมผลทไมพงประสงค (unintended consequences) เกดขนได จงควรใชงานใหถกตองตามทออกแบบมา

สรป

62

Questions?