กลุ่มอนามัยแม่และเด็ก...

กรมอนาม�ย กระทรวงสาธารณส�ข,28sep,28oct2553

“การดำ�าเนิ�นิงานิป้�องก นิการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�จากแม่�สู่��ลู�ก

แลูะการดำ�แลูแม่� ลู�ก แลูะครอบคร วี

ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�”

กลุ่��มอนาม�ยแม�แลุ่ะเด็�กส�าน�กส�งเสร�มส�ขภาพ กรมอนาม�ย

โด็ย นายแพทย�สมศั�กด็� ภ�ทรก�ลุ่วณ�ชย� รองอธ�บด็#กรมอนาม�ย กระทรวงสาธารณส�ข, 28sep2553

นิโยบายการป้�องก นินิโยบายการป้�องก นิการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�จากแม่�สู่��ลู�กการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�จากแม่�สู่��ลู�ก

สู่�าหร บป้ระเทศไทย พสู่�าหร บป้ระเทศไทย พ..ศศ.. 2554 2554


นิโยบายการป้�องก นิการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�จากแม่�สู่��ลู�ก พ.ศ. 2554


1 .สู่ถ่านิบร�การสู่าธารณสู่*ขท*กเคร�อข�าย จ ดำให-ม่�บร�การป้ร.กษาท �งก�อนิ แลูะหลู งการติรวีจหา

เชื้��อเอชื้ไอวี� อย�างม่�ค*ณภาพ ให-ค�าป้ร.กษาแบบค�� เก1บผลูการติรวีจเป้3นิควีาม่ลู บอย�างเคร�งคร ดำ โดำย

แจ-งให-ทราบเฉพาะบ*คคลู แลูะผ�-ท�"ไดำ-ร บการติรวีจหาเชื้��อเอชื้ไอวี�อนิ*ญาติเท�านิ �นิ


2 . หญ�งติ �งครรภ6ท*กคนิ แลูะสู่าม่�หร�อค��ครอง จะไดำ-ร บการป้ร.กษาแบบค�� ติรวีจหาเชื้��อเอชื้ไอวี� ดำ-วียควีาม่สู่ม่ ครใจ ถ่-าติ�ดำเชื้��อ เอชื้ไอวี� ติรวีจเซลูลู6 CD4 ร กษาดำ-วียยาติ-านิไวีร สู่ท�"ม่�ฤทธ�9สู่�ง (HAART)

หร�อยาติ-านิไวีร สู่อ�"นิ ๆ ติาม่แนิวีทางของกระทรวีงสู่าธารณสู่*ข




3. เดำ1กท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี� ยาติ-านิไวีร สู่เม่�"อแรกเก�ดำ นิม่ผสู่ม่สู่�าหร บเลู��ยงทารก ติรวีจเลู�อดำหาเชื้��อเอชื้ไอวี� ติาม่แนิวีทางของกระทรวีง

สู่าธารณสู่*ข 4. แม่� ลู�ก แลูะ สู่าม่�หร�อค��ครอง ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�

ร บยาติ-านิไวีร สู่ติาม่สู่ภาพของการติ�ดำเชื้��อ การสู่�งเสู่ร�ม่สู่*ขภาพ การติ�ดำติาม่การดำ�แลูร กษาอย�างติ�อเนิ�"อง




แนิวีทางการดำ�าเนิ�นิงานิแนิวีทางการดำ�าเนิ�นิงานิเพ�"อเพ�"อป้�องก นิการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ป้�องก นิการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�

จจาากแม่�สู่��ลู�กกแม่�สู่��ลู�ก ((พพ..ศศ . 2 5 5 . 2 5 5 4)4)


การป้�องก นิแลูะร กษาผ�-ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�/เอดำสู่6กรม่อนิาม่ ย

เยาวีชื้นิ วี ยร*�นิ วี ยท�างานิ หญ�งติ �งครรภ61 .อนิาม่ ยการเจร�ญพ นิธ*6 • 1, 2, 3, 4 (ในิเยาวีชื้นิ)

2. สู่�"อสู่ารควีาม่เสู่�"ยง3. เพศศ.กษา

• ค ดำกรองม่ะเร1ง ป้ากม่ดำลู�ก(VIA)

• โรงพยาบาลูสู่ายใยร กแห�งครอบคร วี

4. ให-ค�าป้ร.กษา กลู*�ม่เสู่�"ยง คนิชื้ายขอบแรงงานิติ�างชื้าติ�ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�

• ให-การป้ร.กษาเป้3นิค��

หลู�กเลู�"ยงติ �งครรภ6 ติ �งครรภ6 ครอบคร วี• ยาติ-านิไวีร สู่ • ป้�องก นิการแพร�เชื้��อ

จากแม่�สู่��ลู�ก• ป้�องก นิการร บ/แพร�เชื้��อ

• วีางแผนิครอบคร วี • ให-ค�าป้ร.กษาเป้3นิค�� • ให-ค�าป้ร.กษาเป้3นิค��• แท-งป้ลูอดำภ ย • วีางแผนิครอบคร วี • วีางแผนิครอบคร วี• เสู่นิอทางเลู�อก • สู่�งเสู่ร�ม่สู่*ขภาพ • สู่�งเสู่ร�ม่สู่*ขภาพ

• เป้;ดำเผยผลูเลู�อดำ • เป้;ดำเผยผลูเลู�อดำ• เสู่นิอทางเลู�อก • พ ฒนิาการเดำ1ก

ผ�-ติ�ดำเชื้��อ เอชื้ไอวี�VIA= visual inspection of the cervix with acetic-acid wash

ไม่�ติ�ดำเชื้��อ


อ ติราการติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ในิหญ�งติ �งครรภ6 พ.ศ - .2 5 4 4 2 5 5 2

0.70.70.80.90.91.0

1.01.11.2

0.0

0.7

1.4

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

%

พ.ศ.


93.593.892.891.889.686.190.988.786.2

0

50

100

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

%

พ.ศ.

หญ�งติ �งครรภ6ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ไดำ-ร บยาติ-านิไวีร สู่พ.ศ - .2 5 4 4 2 5 5 2


เดำ1กท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ร บยาติ-านิไวีร สู่ พ.ศ - .2 5 4 4

2552

99.6

99.5

99.5

100.091.7

86.1

84.1

82.2

83.5

0 50 100

2544

2545

2546

2547

2548

2549

2550

2551

2552

%

พ.ศ.


เดำ1กท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ไดำ-ร บนิม่ผสู่ม่พ.ศ - .2 5 4 4 2 5 5 2

เดำ1กท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ไดำ-ร บนิม่ผสู่ม่พ.ศ - .2 5 4 4 2 5 5 2

96.699.093.590.491.785.785.4

81.578.7

0

50

100

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

%

พ.ศ.


587

454377

193113

909

33

1,250

1,1451,061

1,208

915

803

461

1367421

931891908

1,035

0

700

1400

สู่�านิ กระบาดำวี�ทยา กรม่ควีบค*ม่โรค กระทรวีงสู่าธารณสู่*ข สู่�งหาคม่ 2553

VCT + fomula

จ�านิวีนิเดำ1กป้>วียดำ-วีย AIDS สู่าเหติ*จากการถ่�ายทอดำเชื้��อจากแม่�สู่��ลู�ก

ป้ระเทศไทย 2527 2552( – )

AZT short course

AZT 28 wks + SD NVP


การให้&ยาต้&านไวร�สเพ)*อป้,องก�นการถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0ก

ส�าห้ร�บระเทศัไทย ป้1 2554

พญ.ร งสู่�ม่า โลู�ห6เลูขา ศ�นิย6ควีาม่ร�วีม่ม่�อไทย-สู่หร ฐ ดำ-านิสู่าธารณสู่*ข (TUC)

e-mail: [email protected]


1( ) ไดำ- HAART ม่าก�อนิ ให-สู่�ติรเดำ�ม่ติ�อ หลู�กเลู�"ยง EFV ในิไติรม่าสู่แรก หร�อ d4T + ddI ขณะติ �งครรภ6

(2 ) AZT 200300 mg) 1 X ท*ก 12 ชื้ม่ 3. TC 150mg) 1 x ท*ก 12

ชื้ม่. หร�อ AZT + 3TC (300 mg + 150 mg) 1 x ท*ก 12 ชื้ม่ . LPV/r (200 mg / 50 mg) 2 x ท*ก 12 ชื้ม่.(3) ฝากครรภ6ก�อนิอาย*ครรภ6 14 สู่ ป้ดำาห6 ติรวีจ CD4 ก�อนิ

(4 ) AZT 4 ม่ก./กก . X ท*ก 12 ชื้ม่.

CD4 count

cells/mm3

ยาต้&านไวร�ส(2)

มารด็าทารก(4)ต้�.งครรภ� (3) คลุ่อด็ ห้ลุ่�งคลุ่อด็

≤350(1) AZT+3TC + LPV/r

• เร�วท#*ส�ด็ AZT 300 mg ท�ก 3 ชม . จนคลุ่อด็

ห้ร)อ AZT 600 mg คร�.งเด็#ยว

• ไม�ต้&องห้ย�ด็ยา• ส�งต้�อให้& อาย�รแพทย�ร�กษาต้ามแนวทาง

• AZT x

4 ส�ป้ด็าห้�

• นมผสม

18 เด็)อน

> 350 AZT+3TC + LPV/r

• เร�วท#*ส�ด็• อาย�ครรภ� 14 ส�ป้ด็าห้�

• ห้ย�ด็ยา

การให-ยาติ-านิไวีร สู่ท�"ม่�ฤทธ�9สู่�ง การให-ยาติ-านิไวีร สู่ท�"ม่�ฤทธ�9สู่�ง (( Highly Active Antiretroviral Therapy Highly Active Antiretroviral Therapy = =

HAARTHAART))ป้�องก นิการแพร�เชื้��อเอชื้ไอวี� จากแม่�สู่��ลู�กป้�องก นิการแพร�เชื้��อเอชื้ไอวี� จากแม่�สู่��ลู�ก


CD4 count

(cells/mm3)

ระห้ว�างคลุ่อด็ ห้ลุ่�งคลุ่อด็แม� ทารก (2)

≤ 350 AZT 300 mg. ท�ก 3 ชม . ห้ร)อ AZT 600 mg. คร�.งเด็#ยว + SD NVP (1)

AZT+ 3TC + LPV/r

4 ส�ป้ด็าห้� แลุ่ะ HAART

• AZT + 3TC x 4-6 ส�ป้ด็าห้�

• NVP

x 2-4 ส�ป้ด็าห้�• นมผสม 18เด็)อน

> 350 AZT + 3TC + LPV/r

4 ส�ป้ด็าห้� 1( ) ไม่�ติ-องให- ถ่-าคาดำวี�าจะคลูอดำภายในิ 2 ชื้ม่.

2( ) AZT 4 ม่ก./กก./คร �ง x ท*ก 12 ชื้ม่.

3 TC 2 ม่ก./กก . /คร �ง x ท*ก 12 ชื้ม่.

NVP 4 ม่ก./กก . /คร �ง x วี นิลูะคร �ง(ท*ก 24 ชื้ "วีโม่ง)

การให้&ยาต้&านไวร�สป้,องก�นการแพร�เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0กการให้&ยาต้&านไวร�สป้,องก�นการแพร�เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0ก((ไม�ฝากครรภ� ไม�ฝากครรภ� / / ไม�ม#ผลุ่เลุ่)อด็เม)*อมาคลุ่อด็ไม�ม#ผลุ่เลุ่)อด็เม)*อมาคลุ่อด็))


HAART – Highly Active Antiretroviral Therapy

• HAART is the name given to aggressive treatment regimens used to suppress HIV viral replication and the progression of HIV disease.

• The usual HAART regimen combines three or more different drugs such as two nucleoside reverse transcriptase inhibitors (NRTIs) and a protease inhibitor (PI), two NRTIs and a non-nucleoside reverse transcriptase inhibitor (NNRTI) or other such combinations.

• These HAART regimens have proven to reduce the amount of active virus and in some cases can lower the number of active virus until it is undetectable by current blood testing techniques.


Key message

• ควรเร�*มยาต้&านไวร�ส HAART เพ)*อการร�กษาในห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ม#อาการห้ร)อ CD4<350 cells/mm3 ท�กราย เน)*องจากห้ากเร�*มยาช&ากว�าน#. พบว�า อ�ต้ราต้ายของห้ญิ�งต้�.งครรภ�จะส0งข7.นแลุ่ะอ�ต้ราการต้�ด็เช).อเอชไอว#ในทารกจะส0งข7.น


Key messages

• ห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ไม�ม#ข&อบ�งช#.ในการร�กษาด็&วยยาต้&านไวร�สเพ)*อส�ขภาพของต้นเอง (CD4>350 cells/mm3) จากข&อแนะน�า WHO สามารถ่เลุ่)อกให้& AZT ต้�.งแต้� 14 ส�ป้ด็าห้� ห้ร)อ HAART ก�ได็&

• ป้ระส�ทธ�ภาพในการลุ่ด็การถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0กของยา HAART แลุ่ะ AZT ห้ากเร�*มเร�วต้�.งแต้� 14 ส�ป้ด็าห้�ไม�ต้�างก�นอย�างม#น�ยส�าค�ญิทางสถ่�ต้�แต้�อาจม#ความแต้กต้�างก�นเม)*อค�ด็เป้8นรายคน

• การให้&ยาส0ต้รท#*ม# SD NVP แม&จะให้& tail ห้ลุ่�งคลุ่อด็ม#โอกาสเก�ด็เช).อด็).อต้�อยา NVP ได็&

• เพ)*อให้&ง�ายต้�อแนวทางการป้ฏิ�บ�ต้�แลุ่ะลุ่ด็ป้:ญิห้าการเร�*มยาช&าห้ร)อให้&ยาไม�ถ่0กส0ต้ร แลุ่ะลุ่ด็ป้:ญิห้าเร)*องการด็).อต้�อยา NVP ในห้ญิ�งต้�.งครรภ�ห้ลุ่�งคลุ่อด็ ป้ระเทศัไทยจ7งแนะน�าให้&ยา LPV-based HAART ก�บห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท�กราย


Key messages• ห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ม#ข&อบ�งช#.ในการร�กษาด็&วยยาต้&านไวร�สเพ)*อส�ขภาพ

ของต้นเอง (ม#อาการห้ร)อ CD4<350 cells/mm3) ควรเร�*มยาต้&านไวร�สเร�วท#*ส�ด็ท#*คนไข&พร&อม

• ห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ไม�ม#ข&อบ�งช#.ในการร�กษาด็&วยยาต้&านไวร�สเพ)*อส�ขภาพของต้นเอง (CD4>350 cells/mm3) ควรเร�*มยาต้&านไวร�สห้ลุ่�งไต้รมาสแรก ห้ร)อต้�.งแต้� 14 ส�ป้ด็าห้�ข7.นไป้

• การเร�*มยาเม)*ออาย�ครรภ� 14-24 ส�ป้ด็าห้�จะช�วยให้&ม�*นใจว�าห้ญิ�งต้�.งครรภ�จะได็&ร�บยาต้&านไวร�สโด็ยไม�ขาด็การต้�ด็ต้ามจากระบบแลุ่ะได็&ร�บยาต้&านไวร�สในระยะเวลุ่าท#*เพ#ยงพอ (อย�างน&อย 3 เด็)อน) ในการกด็ระด็�บไวร�สในเลุ่)อด็ให้&ต้�*าท#*ส�ด็ในระห้ว�างคลุ่อด็เพ)*อลุ่ด็การถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จากมารด็าส0�ทารก


ข&อพ�จารณากรณ#ให้&ยา LPV/r - based HAART แลุ่&วม#ผลุ่ข&างเค#ยงห้ร)อไม�สามารถ่ทนยาได็&

• ห้ากไม�สามารถ่ทน LPV/r ได็& เช�น ถ่�ายเห้ลุ่วมาก ให้&เป้ลุ่#*ยนเป้8น EFV 600 mg ท�ก 24 ชม . แทน (ห้&ามใช& EFV ในไต้รมาสแรก)

• ห้ากไม�สามารถ่ทน AZT ได็& เช�น ซี#ด็มาก ให้&เป้ลุ่#*ยนเป้8น d4T 30 mg ท�ก 12 ชม . ห้ร)อ TDF แทน

• ห้ากไม�สามารถ่ทนท�.ง EFV แลุ่ะ LPV/r ได็&ห้ร)อห้ญิ�งต้�.งครรภ�ป้ฏิ�เสธยาส0ต้ร HAART ให้&ส�งป้ร7กษาอาย�รแพทย�ผ0&เช#*ยวชาญิ ในระห้ว�างรอค�าป้ร7กษาห้ญิ�งต้�.งครรภ�ควรได็& AZT monotherapy เป้8นอย�างน&อย โด็ยให้&เร�*มต้�.งแต้�อาย�ครรภ� 14 ส�ป้ด็าห้� แลุ่ะให้& SD NVP ระห้ว�างเจ�บครรภ�คลุ่อด็ โด็ยจ�าเป้8นต้&องให้& AZT+3TC นาน 7 ว�นห้ลุ่�งคลุ่อด็ด็&วยเพ)*อลุ่ด็การด็).อ NVP


กรณ#ทารกคลุ่อด็ก�อนก�าห้นด็

• ถ่&าคลุ่อด็เม)*ออาย�ครรภ� น&อยกว�า 30 ส�ป้ด็าห้� ให้& AZT syrup 2mg/kg/dose ท�ก 12 ชม . นาน 4ส�ป้ด็าห้�

• ถ่&าคลุ่อด็เม)*ออาย�ครรภ� 30-35 ส�ป้ด็าห้� ให้& AZT syrup ขนาด็ 2mg/kg/dose ท�ก 12 ชม . 2 ส�ป้ด็าห้� จากน�.นเพ�*มเป้8น 2 mg/kg/dose ท�ก 8 ชม . อ#ก 2 ส�ป้ด็าห้�

ขนิาดำยา AZT ในิทารกคลูอดำก�อนิก�าหนิดำ: 2 mg/kg/dose < 30

wk GA 30-35 wk GA

0-4 wk -> q 12h 0-2 wk -> q 12h

4-6 wk -> q 8 h 2-4 wk -> q 8 hr


ยา ขนิาดำยา ระยะเวีลูา • Syr. AZT 2 mg/kg q 6 hr 4-6 wks

or 4 mg/kg q 12 hr 4-6 wks

• SD-NVP 2 mg/kg @ 48-72 hr-old once (or twice)

• Syr. 3TC 2 mg/kg q 12 hr 4-6 wk• NVP 4 mg/kg q 24 hr total 2-4

wk

Capparelli et al. J Ped 2003;142:47-52

ขนิาดำยาสู่�าหร บทารกคลูอดำครบก�าหนิดำ


ข-อพ.งระวี งในิการให-ยา HAART ในิคนิไข-ท*กรายในิป้ระเทศไทยท�"ควีรติ�ดำติาม่ในิระยะยาวี

• ComplexityComplexity - ก�นยาห้ลุ่ายเม�ด็กว�าเด็�ม อาจม#ป้:ญิห้าเร)*องก�นยาห้ลุ่ายเม�ด็กว�าเด็�ม อาจม#ป้:ญิห้าเร)*องการก�นยาไม�สม�*าเสมอ ก�อให้&เก�ด็การด็).อยาต้ามมาห้ลุ่�งคลุ่อด็การก�นยาไม�สม�*าเสมอ ก�อให้&เก�ด็การด็).อยาต้ามมาห้ลุ่�งคลุ่อด็ได็&ได็&

• Maternal health - Maternal health - การห้ย�ด็ยาห้ลุ่�งคลุ่อด็ในกลุ่��มท#* การห้ย�ด็ยาห้ลุ่�งคลุ่อด็ในกลุ่��มท#* CD4 >350 cells/mm3 CD4 >350 cells/mm3 ย�งไม�ม#ผลุ่การศั7กษาถ่7งผลุ่ข&างย�งไม�ม#ผลุ่การศั7กษาถ่7งผลุ่ข&างเค#ยงในระยะยาว ว�าการต้อบสนองต้�อยาต้&านไวร�สเม)*อม#ข&อเค#ยงในระยะยาว ว�าการต้อบสนองต้�อยาต้&านไวร�สเม)*อม#ข&อบ�งช#.ในการเร�*มยาในอนาคต้จะด็#ห้ร)อไม�บ�งช#.ในการเร�*มยาในอนาคต้จะด็#ห้ร)อไม�

• Differential penetration of ARV drugs into Differential penetration of ARV drugs into milk -milk - อาจท�าให้&เก�ด็เช).อด็).อยาในนมแม�ได็&

• Side effects

ป้ร�บจาก Lynne Mofenson’s slide, IAS Capetown, 2009


ข&อควรระว�งข&อควรระว�ง• ระหวี�างการคลูอดำควีร หลู�กเลู�"ยงการใชื้-ยากลู*�ม่

ergot เช�น Methergine (ให้&ใช& Oxytocin

แทน) เน)*องจากในห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ร �บป้ระทาน LPV/r ห้ร)อ EFV อย0�อาจเก�ด็ severe

vasoconstriction ได็&


ยาท#*ไม�ควรให้&ร�วมก�บ ยาท#*ไม�ควรให้&ร�วมก�บ LPV/rLPV/r

• Astemizole• Cisapride• Ergotamine, alkaloids• Flecainide• Garlic supplements• Lovastatin• Midazolam

• Pimozide• Propafenone• Rifampicin• Simvastatin• St. John’s wort• Terfenadine• Triazolam


การต้รวจทางห้&องป้ฏิ�บ�ต้�การในห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ได็&ร�บยาต้&านไวร�สส0ต้รยา HAART (1)

การติรวีจทางห-องป้ฏิ�บ ติ�การ ก�อนิเร�"ม่ยา ระหวี�างไดำ-ร บยา

CD4 count - ต้รวจท�นท#ห้ลุ่�งทราบว�าต้�ด็เช).อเอช

ไอว#

- ต้รวจ 6 เด็)อนห้ลุ่�งเร�*มยา

Viral load - - - ต้รวจท#* 36 ส�ป้ด็าห้�




CBC -ต้รวจก�อนเร�*มยาท�กราย- ห้าก Hb <8 g/dL ห้ร)อHct <24% ไม�ควรเร�*มAZT ให้&ใช& d4T ห้ร)อ TDF แทน

- ต้รวจซี�.าห้ลุ่�งได็&ร�บ AZT 4-8 ส�ป้ด็าห้�- ห้าก Hb <8 g/dL ห้ร)อ Hct <24%

ให้&เป้ลุ่#*ยน AZT เป้8น d4T แต้�ช�วง คลุ่อด็ ย�งต้&องให้& AZT ท�ก 3 ชม.เช�น

เด็�มALT -ต้รวจก�อนเร�*มยาท�กราย

- ห้ากผลุ่ส0งกว�า 2.5 เท�าของ ค�าป้กต้�ส0งส�ด็ ไม�ควรใช& NVP

-ต้รวจซี�.าห้ากม#อาการสงส�ยต้�บอ�กเสบ- ห้ากก�าลุ่�งได็&ร�บ NVP พบผลุ่ส0งกว�า2.5 เท�าของค�าป้กต้�ส0งส�ด็ ควรเป้ลุ่#*ยน

เป้8น EFV ห้ร)อ LPV/r

Urine sugar

-ต้รวจก�อนเร�*มยาท�กราย - ท�กคร�.งท#*มาต้รวจครรภ�ค�ณภาพ

Alanine transaminase (ALT ) is an enzyme found in the highest amounts in the liver. Injury to the liver results in release of the substance into the blood.This article discusses the test to measure the amount of ALT in the blood.




Glucose challenge test (GCT) 50 gm **

-ต้รวจก�อนเร�*มยา ส0ต้ร LPV/r ในราย

ท#*ม#ความเส#*ยง

- ผ0&ท#*ได็&ยาส0ต้ร LPV/r ท�กรายต้รวจท#* 24-28 ส�ป้ด็าห้� ห้ร)อห้ลุ่�งเร�*ม LPV/r อย�าง

น&อย 4 ส�ป้ด็าห้�ข7.นไป้ ห้ากได็&ผลุ่ blood sugar ท#* 1 ชม . ส0งกว�า 140 mg% ให้&

ท�า oral glucose tolerance test (OGTT) *** ต้�อ ห้ร)อป้ร7กษาส0ต้�แพทย�

** GCT 50 gm ท�าโดำยการให-หญ�งติ �งครรภ6ร บป้ระทานิ นิ��าติาลู glucose 50 gm เชื้�นิ ให- 50% glucose 100 mL แลูะเจาะดำ�ระดำ บ blood glucose 1 ชื้ม่.หลู งร บป้ระทานิ glucose

*** OGTT ท�าโดำยการเจาะเลู�อดำหญ�งติ �งครรภ6 ดำ�ระดำ บ FBG จากนิ �นิให-หญ�งติ �งครรภ6ร บป้ระทานินิ��าติาลู glucose 100 gm แลูะเจาะดำ�ระดำ บ blood glucose ท�" 1, 2 แลูะ 3 ชื้ม่.หลู งร บป้ระทานิ glucose หากผลูผ�ดำป้กติ� ให-ป้ร.กษาสู่�ติ�แพทย6


การแป้ลูผลู OGTT

• 1)ในกรณ#ท#*ระด็�บกลุ่0โคสอย0�ในเกณฑ์�ป้กต้�ท�กค�าห้ร)อ เก�นเกณฑ์�ป้กต้� 1 ค�า แป้ลุ่ผลุ่ว�าผลุ่การต้รวจอย0�ในเกณฑ์�ป้กติ� – แนวทางป้ฏิ�บ�ต้�ค)อ ให้&ท�าการฝากครรภ�ต้�อไป้ต้ามป้กต้� แลุ่ะน�ด็ต้รวจ

ห้าเบาห้วานขณะต้�.งครรภ� (GDM) ควรม#การต้�ด็ต้ามภาวะเส#*ยงอย�างใกลุ่&ช�ด็แลุ่ะพ�จารณาท�า OGTT ซี�.าท#*อาย�ครรภ� 24-28 อาท�ต้ย�ห้ร)อห้ลุ่�งเร�*มยา 4 ส�ป้ด็าห้�เพ)*อว�น�จฉั�ย GDM

• 2) ในกรณ#ท#*ระด็�บ glucose เก�นเกณฑ์�ป้กต้�ต้�.งแต้� 2 ค�า ข7.นไป้ แป้ลุ่ผลุ่ว�า ผลุ่การต้รวจอย0�ในเกณฑ์�ผ�ดำป้กติ� แลุ่ะให้&การว�น�จฉั�ยว�าเป้8นโรคเบาห้วานขณะต้�.งครรภ� (GDM) – แนวทางป้ฏิ�บ�ต้�ค)อ ให้&การด็0แลุ่ร�กษาแลุ่ะควบค�มเบาห้วานต้�อไป้โด็ย

ป้ร7กษาแลุ่ะส�งต้�อส0ต้�แพทย�แลุ่ะอาย�รแพทย�


การให-ยาติ-านิไวีร สู่ในิหญ�งติ �งครรภ6ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี� ท�"ม่าฝากครรภ6

เคยร บยาติ-านิไวีร สู่ม่าก�อนิ

ระดำ บ CD4 ระดำ บ viral load

<350cells/mm3

AZT+3TC+LPV/r เร�"ม่ยาท นิท�ระหวี�างติ �งครรภ6

ให- AZT ระหวี�างคลูอดำ แลูะให-ยาทารก

AZT x 4 สู่ ป้ดำาห6

>350 cells/mm3

AZT+3TC+LPV/rเร�"ม่ยาติ �งแติ� 14 สู่ ป้ดำาห6ให- AZT ระหวี�างคลูอดำ

แลูะให-ยาทารกAZT x 4 สู่ ป้ดำาห6

สู่�งติ�ออาย*รแพทย6เพ�"อดำ�แลูแม่�หลู งคลูอดำให-ยาติาม่แนิวีทางการร กษา

หย*ดำยาติ-านิไวีร สู่หลู งคลูอดำแลูะติ�ดำติาม่ระดำ บ CD4 ติ�อเนิ�"อง

VL<1000 copies/mL

ก�นิยาสู่�ติร HAART ติ�อระหวี�างติ �งครรภ6

ให- AZT ระหวี�างคลูอดำให- HAARTติ�อหลู งคลูอดำ


VL>1000 copies/mL

สู่�งติรวีจหาการดำ��อยาแลูะป้ร.กษาอาย*รแพทย6


ไม่�ใชื้� ใชื้�

หากไม่�ทราบให-ยา AZT+3TC+LPV/r ไป้ก�อนิแลู-วีจ.งติาม่ผลู CD4 เพ�อพ�จารณาหย*ดำยาหลู งคลูอดำ


การให-ยาติ-านิไวีร สู่ในิหญ�งติ �งครรภ6ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ท�"ม่าฝากครรภ6แลูะไม่�เคยไดำ-ร บยาติ-านิไวีร สู่ม่าก�อนิ

ระดำ บ CD4

CD4 <350 cells/mm3

AZT+3TC+LPV/r เร�"ม่ยาท นิท�ระหวี�างติ �งครรภ6

CD4 >350 cells/mm3

AZT+3TC+LPV/rเร�"ม่ยาติ �งแติ� 14 สู่ ป้ดำาห6


หย*ดำยาติ-านิไวีร สู่ในิแม่�หลู งคลูอดำแลูะติ�ดำติาม่ระดำ บ CD4 ติ�อเนิ�"องท*ก 6 เดำ�อนิ

ให- AZT 300 mg q 3 ชื้ม่. ระหวี�างคลูอดำหร�อ AZT 600 mg เม่�"อเจ1บครรภ6คลูอดำ

ให-AZT 4mg/kg q 12 ชื้ม่ x 4 สู่ ป้ดำาห6 ในิทารกหลู งคลูอดำ ป้ร บขนิาดำยาหากคลูอดำก�อนิก�าหนิดำ

ระห้ว

�างต้�.ง

ครรภ

�ระ

ห้ว�าง

คลุ่อด็

ห้ลุ่�งค

ลุ่อด็

ไม่�ทราบค�า CD4 เจาะ CD4 แลูะให- AZT+3TC+LPV/r

ไป้ก�อนิหากอาย*ครรภ6เก�นิ 14 สู่ ป้ดำาห6แลู-วี

ขนาด็ยา AZT 200-300 mg ท�ก 12 ชม.; 3TC 150 mg ท�ก 12 ชม.; AZT + 3TC (300 + 150) ท�ก 12 ชม.; LPV/r (200/50) 2 เม�ด็ ท�ก 12 ชม.;การใช& LPV/r ในห้ญิ�งต้�.งครรภ�ไทย ไม�ต้&องม#การป้ร�บขนาด็ยาในช�วงไต้รมาสท#* 3

ถ่-าท�าไดำ-เจาะ viral loadท�" 36 สู่ ป้ดำาห6 หาก VL>1000 copies/mL พ�จารณาผ�าคลูอดำแบบนิ ดำหม่ายหากม่�ควีาม่พร-อม่


การให-ยาติ-านิไวีร สู่ในิหญ�งติ �งครรภ6ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ท�"ม่าฝากครรภ6แลูะเคยไดำ-ร บยาติ-านิไวีร สู่ม่าก�อนิ

ระห้ว

�างต้�.ง

ครรภ

�ระ

ห้ว�าง

คลุ่อด็

ห้ลุ่�งค

ลุ่อด็

ระดำ บ viral load

VL>1000 copies/mLแลูะก�นิยาเก�นิ 6 เดำ�อนิ สู่�งติรวีจหาการดำ��อยา

(เก�นิ 2000) แลูะะป้ร.กษาอาย*รแพทย6VL<1000 copies/mLก�นิยาสู่�ติร HAART* ติ�อ

ให-ยา HAART แม่�หลู งคลูอดำติ�อสู่�ติรเดำ�ม่แลูะสู่�งติ�ออาย*รแพทย6เพ�"อดำ�แลูแม่�หลู งคลูอดำ

ให- AZT 300 mg q 3 ชื้ม่. ระหวี�างคลูอดำหร�อ AZT 600 mg เม่�"อเจ1บครรภ6คลูอดำ

ให-ยาทารกหลู งคลูอดำ AZT 4mg/kg q 12 ชื้ม่ x 4 สู่ ป้ดำาห6 ป้ร บขนิาดำยาหากคลูอดำก�อนิก�าหนิดำ

ป้ร บสู่�ติรยาติาม่ผลูการดำ��อยาถ่-าท�าไดำ-เจาะ viral loadท�" 36 สู่ ป้ดำาห6 หาก VL>1,000 copies/mL พ�จารณาผ�าคลูอดำแบบนิ ดำหม่ายหากท�าไดำ-

* ควีรเลู�อกสู่�ติร HAART ท�"ม่� AZT ยกเวี-นิแม่�ซ�ดำถ่-าก�นิ EFV ไติรม่าสู่แรก ควีรเป้ลู�"ยนิเป้3นิ LPV/r-based HAART

การไดำ- EFV ในิไติรม่าสู่แรกไม่�เป้3นิข-อบ�งชื้��ในิการย*ติ�การติ �งครรภ6ควีรหลู�กเลู�"ยงการให-ยาสู่�ติร d4T(stavudine) + ddI(didanosine) ในิระหวี�างติ �งครรภ6


การให-ยาติ-านิไวีร สู่ในิหญ�งติ �งครรภ6ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี� ท�"ไม่�ม่าฝากครรภ6

เคยร บยาติ-านิไวีร สู่ม่าก�อนิ

ระดำ บ CD4 ระดำ บ viral loadลู�าสู่*ดำ

CD4 <350 หร�อไม่�ทราบAZT+3TC+LPV/r เร�"ม่ยาท นิท�ระหวี�างติ �งครรภ6 ระหวี�างคลูอดำแลูะให-ยาทารกหลู งคลูอดำ

CD4 >350 cells/mm3

แม่�: AZT+SD NVP แม่�หลู งคลูอดำ: Tail AZT+3TC+LPV/r นิานิ 4 สู่ ป้ดำาห6ลู�ก: AZT+3TC+NVP นิานิ 4-6 สู่ ป้ดำาห6


หย*ดำยาติ-านิไวีร สู่หลู งคลูอดำแลูะติ�ดำติาม่ระดำ บ CD4 ติ�อเนิ�"อง

VL<400copies/mL

ก�นิยาสู่�ติร HAART ติ�อระหวี�างติ �งครรภ6 คลูอดำ แลูะหลู งคลูอดำ

VL>1000copies/mL

• พ�จารณาผ�าติ ดำท-องคลูอดำแบบนิ ดำหม่าย • ให-ยา AZT q 3 ชื้ม่ให-ยาลู�กสู่�ติร 3ติ วี

ไม่�ใชื้� ใชื้�


การให-ยาติ-านิไวีร สู่ในิหญ�งติ �งครรภ6ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ท�"ไม่�ม่าฝากครรภ6แลูะไม่�เคยไดำ-ร บยาติ-านิไวีร สู่ม่าก�อนิ

<350 cells/mm3>350 cells/mm3

สู่�งติ�ออาย*รแพทย6เพ�"อดำ�แลูแม่�หลู งคลูอดำให-ยาติาม่แนิวีทาง

การร กษา

หย*ดำยาติ-านิไวีร สู่ในิแม่�หลู งคลูอดำแลูะติ�ดำติาม่ระดำ บ CD4 ติ�อเนิ�"องท*ก 6 เดำ�อนิ

ระหวี

�างคลู

อดำหลู

งคลูอ

ดำ

* สู่าม่ารถ่ยกเวี-นิการให- SD NVP ไดำ-หากคาดำวี�าจะคลูอดำภายในิ 2 ชื้ม่

ไม่�ทราบค�า CD4 แลูะ viral load

เจาะ CD4ไวี-ก�อนิให-ยา AZT 300 mg q 3 ชื้ม่ แลูะ SD NVP 200 mg*

หากย งไม่�เจ1บครรภ6คลูอดำ พ�จารณาผ�าคลูอดำหากท�าไดำ-

แม่�: ให- AZT+3TC+LPV/r x 4 สู่ ป้ดำาห6หลู งคลูอดำเพ�"อลูดำการดำ��อยา NVP

ทารก: ให- AZT 4 mg/kg q 12 ชื้ม่ x 4-6 สู่ ป้ดำาห63TC syrup 2 mg/kg q 12 ชื้ม่ x 4-6

สู่ ป้ดำาห6 NVP syrup 4 mg/kg q 24 ชื้ม่ . 2-4

สู่ ป้ดำาห6 ระดำ บ CD4

DNA PCR 1 เดำ�อนิ

ติ�ดำเชื้��อ ไม่�ติ�ดำเชื้��อ

ให-ยาติาม่แนิวีทางการร กษาให- CTX

prophylaxisหย*ดำยาติ-านิไวีร สู่

แลูะให- CTX prophylaxis


การให-ยาติ-านิไวีร สู่ในิทารกท�"แม่�ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ไม่�เคยไดำ-ร บยาติ-านิไวีร สู่ม่าก�อนิ

หลู งค

ลูอดำ

ไม่�ติ-องให-ยาติ-านิไวีร สู่ ทารก: ให- AZT 4 mg/kg q 12 ชื้ม่ x 4-6 สู่ ป้ดำาห6

3TC syrup 2 mg/kg q 12 ชื้ม่ x 4-6 สู่ ป้ดำาห6 NVP syrup 4 mg/kg q 24 ชื้ม่ . 2-4 สู่ ป้ดำาห6

DNA PCR 1 เดำ�อนิ


ให-ยาติาม่แนิวีทางการร กษาให- CTX prophylaxis หย*ดำยาติ-านิไวีร สู่แลูะ

ให- CTX prophylaxis

เดำ1กแรกคลูอดำ

นิ-อยกวี�า/เท�าก บ 48 ชื้ "วีโม่งม่ากกวี�า 48 ชื้ "วีโม่ง


กรณ�ท�"หญ�งติ �งครรภ6หร�อผลูเลู�อดำเป้3นิลูบในิระหวี�างฝากครรภ6หร�อม่าคลูอดำ แติ�สู่าม่�ม่�ผลูเลู�อดำบวีก

ม่�เพศสู่ ม่พ นิธ6ในิชื้�วีง 3 เดำ�อนิท�"ผ�านิม่าหร�อไม่�

ม่� ไม่�ม่�

• งด็ม#เพศัส�มพ�นธ�ห้ร)อใส�ถ่�งยางอนาม�ยท�กคร�.งท#*ม#เพศัส�มพ�นธ�ติรวีจ DNA PCR

หร�อ viral load


ให-ยาติาม่แนิวีทางการป้�องก นิ

แนิะนิ�าการป้�องก นิเพ�"อสู่�งเสู่ร�ม่สู่*ขภาพติ�ดำติาม่ anti HIV อย�างนิ-อยป้Bลูะ 1-2 คร �ง

ไม่�ติ�ดำเชื้��อ ติ�ดำเชื้��อ

ให-ยาติาม่แนิวีทางการป้�องก นิ

ท�า rapid test 2 คร �ง - ในิชื้�วีงใกลู-คลูอดำ (36 สู่ ป้ดำาห6)

- ระหวี�างคลูอดำ

ในิหญ�งติ �งครรภ6ท�"ก�าลู งจะคลูอดำหร�อหลู งคลูอดำไป้แลู-วีไม่�เก�นิ 2 วี นิ หากม่�พฤติ�กรรม่เสู่�"ยงท�"ชื้ ดำเจนิให-ข-อม่�ลูหญ�งติ �งครรภ6แลูะสู่าม่�เพ�"อพ�จารณาให-ยาติ-านิไวีร สู่ไป้ก�อนิในิหญ�งติ �งครรภ6แลูะ/หร�อทารกเหม่�อนิกรณ� no ANC


การให-บร�การแก�ม่ารดำาหลู งคลูอดำในิโรงพยาบาลู

ให้&ค�าป้ร7กษาแนะน�าเก#*ยวก�บเร)*องต้�อไป้น#.• อาการแลุ่ะอาการแสด็งของการต้�ด็เช).อท�*วไป้ การต้�ด็เช).อฉัวยโอกาส• การด็0แลุ่ความสะอาด็แผลุ่ห้ลุ่�งคลุ่อด็ แลุ่ะอาการผ�ด็ป้กต้�ท#*ควรร#บป้ร7กษา

แพทย� เช�น เลุ่)อด็ออกผ�ด็ป้กต้�• การให้&นมผสมแก�ทารก• การให้&ยาต้&านเอชไอว#แก�ทารก• ก�าห้นด็การต้�ด็ต้ามต้รวจห้ลุ่�งคลุ่อด็ของท�.งมารด็าแลุ่ะทารก• ให้&บร�การวางแผนครอบคร�ว แลุ่ะค�าแนะน�าด็&านการม#เพศัส�มพ�นธ�ท#*

ป้ลุ่อด็ภ�ย• การต้�ด็ต้ามสาม#มาต้รวจเลุ่)อด็แลุ่ะให้&การร�กษาห้ร)อส�งต้�ออาย�รแพทย� ถ่&า

ต้�ด็เช).อ


1) ป้ระเม�นระยะของโรค โด็ยการเจาะ CD4 แลุ่ะต้รวจเลุ่)อด็ต้ามข&อแนะน�า

2) ได็&ร�บการฝากครรภ� ต้รวจร�างกาย ว�คซี#นเช�นเด็#ยวก�บห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท�*วไป้ แต้�พยายามมองห้าว�าผ0&ป้>วยม#อาการของการต้�ด็เช).อแทรกซี&อนใด็บ&าง

3) แนะน�าอาห้ารอย�างเห้มาะสมระห้ว�างต้�.งครรภ�แลุ่ะต้รวจด็0น�.าห้น�กมารด็าระห้ว�างฝากท&อง

4) แนะน�าเก#*ยวก�บพฤต้�กรรมท#*ท�าลุ่ายส�ขภาพระห้ว�างต้�.งครรภ� เช�นการด็)*มเห้ลุ่&าห้ร)อส0บบ�ห้ร#* ความเคร#ยด็ การม#เพศัส�มพ�นธ�ท#*ไม�ป้ลุ่อด็ภ�ย

Safe motherhood: การดำ�แลูแม่�อย�างม่�ค*ณภาพแลูะให-ควีาม่ร�-แม่�

ติ �งแติ�ก�อนิคลูอดำจนิถ่.งหลู งคลูอดำไดำ-แก�


5) การให้&ยาร�กษาในแม�ท#*ต้�ด็เช).อแลุ่ะแสด็งอาการห้ร)อร�กษาในกรณ#แม�ต้�ด็เช).อแทรกซี&อนระห้ว�างต้�.งครรภ�

6) ให้&การด็0แลุ่ทางจ�ต้ใจระห้ว�างคลุ่อด็7) เลุ่)อกว�ธ#การคลุ่อด็ท#*เห้มาะสม8) ต้�ด็ต้ามด็0ภาวะแทรกซี&อนห้ลุ่�งคลุ่อด็ท#*จะเก�ด็ต้ามมา9) วางแผนครอบคร�วอย�างเห้มาะสม10) แนะน�าให้&บอกผลุ่เลุ่)อด็พ�อ

Safe motherhood: การดำ�แลูแม่�อย�างม่�ค*ณภาพแลูะให-ควีาม่ร�-แม่�

ติ �งแติ�ก�อนิคลูอดำจนิถ่.งหลู งคลูอดำไดำ-แก�


ว�ธ#คลุ่อด็• การคลูอดำทางชื้�องคลูอดำ

– ให้&ห้ลุ่#กเลุ่#*ยงการท�าห้�ต้ถ่การท#*ไม�จ�าเป้8น (ยกเว&นม#ข&อบ�งช#.ทางส0ต้�ศัาสต้ร� )

– เม)*อจ�าเป้8นต้&องต้�ด็ฝ1เย�บต้&องท�าด็&วยความระม�ด็ระว�ง เพ)*อลุ่ด็โอกาสท#*ทารกจะส�มผ�สก�บส�*งค�ด็ห้ลุ่�*งแลุ่ะเลุ่)อด็ของห้ญิ�งต้�.งครรภ�ให้&มากท#*ส�ด็

– กรณ#ท#*ถ่�งน�.าคร�*าแต้กเก�นกว�า 4 ชม.ควรย�ต้�การต้�.งครรภ�ด็&วยว�ธ#ท#*เห้มาะสมโด็ยเร�วเพ)*อลุ่ด็โอกาสการต้�ด็เช).อของทารก


ว�ธ#คลุ่อด็• การผ�าท-องคลูอดำก�อนิการเจ1บครรภ6คลูอดำ

– ลุ่ด็โอกาสการต้�ด็เช).อในทารกลุ่งได็&มากกว�าการคลุ่อด็ทางช�องคลุ่อด็– ในท#*ซี7*งม#ความพร&อมควรพ�จารณาการผ�าท&องคลุ่อด็ก�อนการเจ�บ

ครรภ�คลุ่อด็ในห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*• ไม�ได็&ร�บ HAART ห้ร)อได็&ร�บยาน&อยกว�า 4 ส�ป้ด็าห้�ก�อนคลุ่อด็ • ร�บป้ระทานยาไม�สม�*าเสมอ • ม#ผลุ่ viral load ขณะอาย�ครรภ� 36 ส�ป้ด็าห้� มากกว�า 1,000

copies/mL • โด็ยแนะน�าให้&น�ด็ผ�าท&องคลุ่อด็ขณะอาย�ครรภ� 38 ส�ป้ด็าห้� ควร

ให้& AZT 300 mg ท�ก 3 ชม . อย�างน&อย 2 คร�.ง ห้ร)อ 600 mg คร�.งเด็#ยว อย�างน&อย 4 ชม. ก�อนเร�*มท�าการผ�าต้�ด็


• ห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ไม�ได็&ร�บยาต้&านไวร�สม#โอกาสแพร�เช).อให้&ทารกส0งมากถ่7งร&อยลุ่ะ 25-40 • จ�าเป้8นท#*จะต้&องให้&ยาในห้ญิ�งต้�.งครรภ�โด็ยเร�วท#*ส�ด็ เพ)*อห้ว�งผลุ่ไป้เต้ร#ยมระด็�บยาในต้�วทารกให้&ส0งเพ#ยงพอในขณะคลุ่อด็ • ร#บให้&ยาในทารกให้&เร�วท#*ส�ด็ห้ลุ่�งคลุ่อด็ด็&วย • ห้ากการเจ�บครรภ�คลุ่อด็ไม�ได็&ด็�าเน�นไป้อย�างรวด็เร�ว การผ�าท&องคลุ่อด็ห้ลุ่�งจากได็&ร�บยาต้�างๆ ไป้ 2 ชม.แลุ่&ว อาจจะช�วยลุ่ด็โอกาสท#*ทารกจะต้�ด็เช).อลุ่งได็&

กรณ� ห้ญิ�งต้�.งครรภ�ไม�ได็&มาฝากครรภ�


การให-ยาป้�องก นิโรคติ�ดำเชื้��อฉวียโอกาสู่ในิหญ�งติ �งครรภ6ระหวี�างติ �งครรภ6

• CD4 น&อยกว�า 200 cells/mm3 – ป้,องก�น PCP ให้&TMP-SMX 2 เม�ด็ ว�นลุ่ะ 1 คร�.ง – ไม�ต้&องห้ย�ด็ TMP-SMX ในห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ได็&ร�บยาอย0�แลุ่&ว

ถ่7งแม&การต้�.งครรภ�จะอย0�ในช�วงไต้รมาสแรก – เสร�ม folic acid 1 เม�ด็ ว�นลุ่ะ 1 คร�.งไป้ด็&วย

• CD4 น&อยกว�า 100 cells/mm3 – ไม�แนะน�าการป้,องก�นการต้�ด็เช).อ cryptococcal

meningitis ด็&วยการให้& fluconazole ในห้ญิ�งต้�.งครรภ�


• การป้�องก นิการติ�ดำเชื้��อจากม่ารดำาสู่��ทารก

- การดำ�แลูม่ารดำาในิชื้�วีงติ �งครรภ6 - ให-ยาติ-านิไวีร สู่

- งดำนิม่แม่�• การป้�องก นิร กษาโรคติ�ดำเชื้��อฉวียโอกาสู่ท�"เหม่าะสู่ม่• ติ�ดำติาม่วี�นิ�จฉ ยการติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�• ให-ม่�สู่*ขภาพดำ�แลูะม่�ควีาม่สู่*ขท �งเดำ1กแลูะครอบคร วี

แนิวีทางการดำ�แลูเดำ1กท�"เก�ดำจากม่ารดำาท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�


• ใส�ถ่�งม)อท�กคร�.งเม)*อจ�บต้�วเด็�กท#*ป้นเป้A. อนเลุ่)อด็แลุ่ะส�*งค�ด็ห้ลุ่�*ง• ต้�ด็สายสะด็)อโด็ยใช&ผ&ากอซีห้�อสายสะด็)อก�อนเพ)*อป้,องก�นการป้น

เป้A. อนของเลุ่)อด็• เช�ด็ต้�วเด็�กท�นท#ห้ลุ่�งคลุ่อด็เพ)*อลุ่&างส�*งป้นเป้A. อนออกไป้ก�อนท#*จะย&าย

เด็�กออกจากห้&องคลุ่อด็แลุ่ะก�อนจะฉั#ด็ยาเด็�ก• ห้ลุ่#กเลุ่#*ยงการใส� สายยางสวนอาห้ารในกระเพาะเด็�กเพ)*อห้ลุ่#กเลุ่#*ยง

การเก�ด็บาด็แผลุ่• ห้ลุ่#กเลุ่#*ยงการก�นนมแม�• ให้&ยา AZT ก�นท�นท#แรกคลุ่อด็แลุ่ะให้&ต้�อนาน 4 ส�ป้ด็าห้�• ในแม�ห้ย�ด็ยาห้ลุ่�งคลุ่อด็แลุ่ะส�งป้ร7กษาอาย�รแพทย�เพ)*อต้�ด็ต้ามระยะ

ของโรคต้�อเน)*อง

การดำ�แลูทารกท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�


การดำ�แลูทารกในิโรงพยาบาลู

• ใส�ถ่�งม)อท�กคร�.งเม)*อจ�บต้�วเด็�กท#*ป้นเป้A. อนเลุ่)อด็แลุ่ะส�*งค�ด็ห้ลุ่�*ง• ต้�ด็สายสะด็)อด็&วยความระม�ด็ระว�งเลุ่)อด็กระเด็�น• เช�ด็ต้�วเด็�กท�นท#ห้ลุ่�งคลุ่อด็เพ)*อลุ่&างส�*งป้นเป้A. อนแต้�ระว�งภาวะ hypothermia • ห้ลุ่#กเลุ่#*ยงการใส�สายยางสวนอาห้ารในกระเพาะเด็�กโด็ยไม�จ�าเป้8นเพ)*อห้ลุ่#กเลุ่#*ยงการเก�ด็บาด็แผลุ่• ให้&นมผสมแลุ่ะงด็การให้&นมแม�อย�างเด็�ด็ขาด็เพ)*อป้,องก�นการต้�ด็เช).อจากนมแม�• เร�*มยาต้&านเอชไอว#แก�ทารก • สามารถ่ให้& ว�ต้าม�น เค แลุ่ะฉั#ด็ว�คซี#น บ# ซี# จ# ต้�บอ�กเสบ บ# ได็&เช�นเด็#ยวก�บเด็�กป้กต้�• ห้ลุ่�งคลุ่อด็ให้&น�าลุ่0กวางบนห้น&าอกแม�เพ)*อให้&ลุ่0กได็&ส�มผ�สแม�แบบอย�างอบอ��น


ค�าแนิะนิ�าการให-ยาป้�องก นิ PCP หร บเดำ1กท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี� หร�อเดำ1กท�" เก�ดำจากม่ารดำาท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ในิป้ระเทศไทย

อาย* /สู่ถ่านิภาพการติ�ดำเชื้��อ การให-ยาป้�องก นิการติ�ดำเชื้��อ PCP แบบป้ฐม่ภ�ม่�

แรกเก�ดำ ถ่.ง - 46 สู่ ป้ดำาห6 ไม่�ให- (เพราะอ ติราการเก�ดำโรคติ�"า แลูะอาจเก�ดำผลูข-างเค�ยงจากการใชื้-ยา)

4-6 สู่ ป้ดำาห6 ถ่.ง 12 เดำ�อนิ(ใชื้- PCR วี�นิ�จฉ ยโรค)

พ�จารณาเร�"ม่ให-ติอนิอาย* 4-6 สู่ ป้ดำาห6แลูะร�บหย*ดำยาเม่�"อ วี�นิ�จฉ ยไดำ-วี�าไม่�ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�จากการติรวีจ PCR

4-6 สู่ ป้ดำาห6 ถ่.ง 12 เดำ�อนิ(ไม่�ม่� PCR ในิการวี�นิ�จฉ ย)

เร�"ม่ให-ติอนิอาย* - 46 สู่ ป้ดำาห6ในิรายท�"ไดำ-ยาติ-านิไวีร สู่ไม่�ครบติาม่แนิวีทางของกระทรวีงสู่าธารณสู่*ขหร�อในิรายท�"คาดำวี�าม่�โอกาสู่ติ�ดำเชื้��อสู่�ง • ถ่-าสู่งสู่ ยวี�าม่�การติ�ดำเชื้��อให-ติ�อจนิครบ 12 เดำ�อนิ• ถ่-าไม่�ม่�อาการแลูะติรวีจร�างกายอย��ในิเกณฑ์6ป้กติ� หย*ดำยาไดำ-ท�"อาย* 6 เดำ�อนิ

< 12 เดำ�อนิ ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี� ให-ยาติลูอดำไป้ถ่-า CD4< 750 หร�อ < 15 %

- 15 ป้B ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี� ให-ยาติลูอดำไป้ถ่-า CD4< 500 หร�อ < 15 %

- 612 ป้B ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี� ให-ยาติลูอดำไป้ถ่-า CD4< 200 หร�อ < 15%


ติรวีจหาเชื้��อเอชื้ไอวี� PCR คร �งแรกเม่�"ออาย* 1 - 2 เดำ�อนิ 1. ถ่-าผลูเป้3นิบวีก

ให-ติรวีจซ��าท นิท� ถ่-าผลูคร �งท�" 2 เป้3นิบวีกสู่�งติ�อเดำ1กเข-าสู่��ระบบร กษาดำ-วียยาติ-านิไวีร สู่ท นิท�

2. ถ่-าผลูเป้3นิลูบให-ติรวีจคร �งท�" 2 เม่�"ออาย* 4 เดำ�อนิ แลูะติรวีจย�นิย นิดำ-วีย HIV antibody เม่�"ออาย* 1 8 เดำ�อนิ

3. ผลู PCR คร �งท�" 1 แลูะคร �งท�" 2 ข ดำแย-งก นิ ให-ติรวีจซ��าคร �งท�" 3 ท นิท� 4. ไม่�ไดำ-ติรวีจเลู�อดำดำ-วียวี�ธ� PCR

ให-ติรวีจ HIV antibody เม่�"ออาย* 12 เดำ�อนิ ถ่-าผลูเป้3นิบวีกให-ติรวีจซ��าอ�กคร �งเม่�"ออาย* 18 เดำ�อนิ

การติรวีจเลู�อดำเอชื้ไอวี�การติรวีจเลู�อดำเอชื้ไอวี�ทารกท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อทารกท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อ


ป้ระเม�นภาวะการต้�ด็เช).อ ม#อาการทางคลุ่�น�กท#*บ�งบอก ต้รวจว�น�จฉั�ยทางห้&องป้ฏิ�บ�ต้�การ: HIV-DNA-PCR, HIV-RNA เม)*อ1-2 &4-6เด็)อน ส�งได็& 2 แห้�ง

กรมว�ทยาศัาสต้ร�การแพทย� แลุ่ะศั0นย�ว�ทยาศัาสต้ร�การแพทย� 14 แห้�งโด็ยใช& Whole blood

มห้าว�ทยาลุ่�ยเช#ยงให้ม� โด็ยใช& Dried blood spot ต้รวจ anti-HIV เม)*ออาย� 18 เด็)อนในกรณ#ท#*ต้รวจ PCR แลุ่&ว ต้รวจ anti-HIV เม)*ออาย� 12 เด็)อนในกรณ#ท#*ไม�ได็&ต้รวจ PCR

( >95% ของเด็�กท#*ไม�ต้�ด็เช).อ จะให้&ผลุ่ลุ่บ ) ถ่&าผลุ่ย�งไม�เป้8นลุ่บต้รวจซี�.า เม)*ออาย� 18 เด็)อน

การว�น�จฉั�ยการต้�ด็เช).อเอชไอว#ในเด็�กการว�น�จฉั�ยการต้�ด็เช).อเอชไอว#ในเด็�กท#*คลุ่อด็จากแม�ท#*ต้�ด็เช).อเอชไอว#ท#*คลุ่อด็จากแม�ท#*ต้�ด็เช).อเอชไอว#


พญ.ทวี�ติ�ยา สู่*จร�ติร กษ6 ศ.พญ.วี�ร ติ ศ�ร�สู่ นิธนิะ


Dried Blood Spots (DBS)• ข-อดำ�ของ dried Blood Spots

– ใชื้-เลู�อดำป้ร�ม่าณนิ-อย 0.5 ml

– ง�ายติ�อการเติร�ยม่แลูะเก1บร กษาโดำยใสู่�ในิถ่*งพลูาสู่ติ�ก เก1บท�"อ*ณหภ�ม่�ห-องหร�อท�" 4 C

– สู่�งห-องป้ฏิ�บ ติ�การทางไป้รษณ�ย6 – สู่าม่ารถ่เข-าถ่.งในิพ��นิท�"ห�างไกลูไดำ-

๐

ศั0นย�บร�การเทคน�คการแพทย�คลุ่�น�ก คณะเทคน�คการแพทย� มห้าว�ทยาลุ่�ยเช#ยงให้ม�


ให-บร�การติรวีจทางห-องป้ฏิ�บ ติ�การผ�านิระบบหลู กป้ระก นิสู่*ขภาพแห�งชื้าติ� (สู่ป้สู่ชื้.)

ศ�นิย6บร�การเทคนิ�คการแพทย6คลู�นิ�ก คณะเทคนิ�คการแพทย6 ม่หาวี�ทยาลู ยเชื้�ยงใหม่�

เลูขท�"สู่ถ่านิบร�การ 23230

ต้�ด็ต้�อ ผศั.ด็ร.ป้ราณ# ลุ่#.ชนะช�ย ห้ร)อ ค�ณศัยามลุ่ ห้งษ�ใจส# แขนงว�ชาจ�ลุ่ช#วว�ทยาคลุ่�น�ก คณะเทคน�คการแพทย� มห้าว�ทยาลุ่�ยช#ยงให้ม�

โทร . 081 - 716 0050, 053 - 945 086Fax. 053 - 946 042, 053 - 221 829


การดำ�าเนิ�นิงานิสู่��ควีาม่สู่�าเร1จภายในิ การดำ�าเนิ�นิงานิสู่��ควีาม่สู่�าเร1จภายในิพพ..ศศ. 2554. 2554

การดำ�าเนิ�นิงานิสู่��ควีาม่สู่�าเร1จภายในิ การดำ�าเนิ�นิงานิสู่��ควีาม่สู่�าเร1จภายในิพพ..ศศ. 2554. 2554

1 .การให-ยาติ-านิไวีร สู่ ท�"ม่�ฤทธ�9สู่�ง (HAART- AZT+3TC+LPV/r)

2. การให-สู่าม่� / ค��ครองม่�สู่�วีนิร�วีม่ป้�องก นิม่ากข.�นิ 3. การดำ�แลูเดำ1กท�"ไดำ-ร บผลูกระทบอย�างเป้3นิร�ป้ธรรม่ โดำย

ชื้*ม่ชื้นิม่�สู่�วีนิร�วีม่ 4. การลูดำการร งเก�ยจ ก�ดำก นิ แลูะการติ�ติรา

ผ�-ติ�ดำเชื้��อ


• การให-ยาติ-านิไวีร สู่ท�"ม่�ฤทธ�9สู่�ง (HAART) สู่�าหร บหญ�งติ �งครรภ6

ระบบบร�การเอ��อติ�อการให-บร�การ

- สู่ถ่านิบร�การสู่าธารณสู่*ขร บนิโยบายใหม่� - สู่ป้สู่ชื้ . สู่นิ บสู่นิ*นิยาติ-านิไวีร สู่ติ�อเนิ�"อง - ผ�-ป้ฎิ�บ ติ�ไดำ-ร บการพ ฒนิาศ กยภาพ - การนิ�เทศ ติ�ดำติาม่ ควีบค*ม่ก�าก บ

1. นิโยบายการให-ยาติ-านิไวีร สู่


21. การให-บร�การป้ร.กษา - การให-การป้ร.กษารายบ*คคลู

(Individual counseling)

- การให-การป้ร.กษาแบบกลู*�ม่ (Group counseling)

- การให-การป้ร.กษา แบบค�� (Couple counseling)

- การให-การป้ร.กษาโดำยสู่ม่ ครใจ

(VCCT : Voluntary and Confidential Counseling and Testing)

22. จ ดำคลู�นิ�กบร�การ VCT แบบ Male friendly

2. การให-สู่าม่�/ ค��ครอง ม่�สู่�วีนิร�วีม่ป้�องก นิ


23. การติรวีจเลู�อดำหาเชื้��อเอชื้ไอวี� หญ�งติ �งครรภ6 แลูะสู่าม่�ติาม่แนิวีทาง องค6การอนิาม่ ยโลูก Anti HIV antibody ติรวีจนิ บเซลูลู6 CD4

PITC : Provider initiated testing and counseling

24. ให-ควีาม่ร�- สู่ งคม่ ในิเร�"องการป้�องก นิ อย�างติ�อเนิ�"อง สู่ม่�"าเสู่ม่อ

2. การให-สู่าม่�/ ค��ครอง ม่�สู่�วีนิร�วีม่ป้�องก นิ


3 . การดำ�แลูเดำ1กท�"ไดำ-ร บผลูกระทบ อย�างเป้3นิร�ป้ธรรม่ โดำยชื้*ม่ชื้นิม่�สู่�วีนิ

ร�วีม่3.1 จ ดำระบบฐานิข-อม่�ลูเดำ1กไดำ-ร บผลูกระทบ จากเอดำสู่63.2 ให-บร�การดำ�แลู ร กษา แลูะชื้�วียเหลู�อ อย�างติ�อเนิ�"อง3.3 ให-ครอบคร วี ม่�สู่�วีนิร�วีม่ในิการดำ�แลู3.4 ให-ชื้*ม่ชื้นิม่�สู่�วีนิร�วีม่ ชื้�วียเหลู�อ แลูะลูดำการ ร งเก�ยจ ก�ดำก นิ


4.1 จ ดำท�าแนิวีทางป้ฏิ�บ ติ� - ในิสู่ถ่านิบร�การ - ในิชื้*ม่ชื้นิ 42. ดำ�าเนิ�นิการ ติาม่แนิวีทางป้ฏิ�บ ติ� 43. ป้ระเม่�นิผลู

4 . การลูดำการร งเก�ยจ ก�ดำก นิ แลูะ การติ�ติราผ�-ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�


สู่�"งสู่นิ บสู่นิ*นิ สู่�"งสู่นิ บสู่นิ*นิ สู่�"งสู่นิ บสู่นิ*นิ สู่�"งสู่นิ บสู่นิ*นิ

• พ ฒนิาศ กยภาพบ*คลูากรแลูะสู่นิ บสู่นิ*นิวี�ชื้าการ

• สู่นิ บสู่นิ*นินิม่ผสู่ม่สู่�าหร บเดำ1กท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี� จนิถ่.งอาย* 18 เดำ�อนิ• จ ดำระบบก�าก บติ�ดำติาม่การดำ�าเนิ�นิงานิ (PHIMS/PROMS/CHILD/NAP)


ชื้*ดำสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6 ชื้*ดำสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6• หญ�งติ �งครรภ6 ไดำ-ร บ - การติรวีจ HIV Antibody(UC) - การติรวีจ CD4 count ท*ก 6 เดำ�อนิ(สู่ป้สู่ชื้) - ไดำ-ร บยาติ-านิไวีร สู่ เพ�"อการป้�องก นิ การติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�จากแม่�สู่��ลู�ก (สู่ป้สู่ชื้) - ไดำ-ร บยาติ-านิไวีร สู่เพ�"อการร กษา (สู่ป้สู่ชื้)• สู่าม่� / ค��ครอง ไดำ-ร บ (สู่ป้สู่ชื้) - การติรวีจ HIV Antibody - การติรวีจ CD4 count ท*ก 6 เดำ�อนิ - ไดำ-ร บยาติ-านิไวีร สู่เพ�"อการร กษา


ชื้*ดำสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6(UC) ชื้*ดำสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6(UC)


ชื้*ดำสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6(กองท*นิเอดำสู่6) ชื้*ดำสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6(กองท*นิเอดำสู่6)


ชื้*ดำสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6ชื้*ดำสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6


การสู่นิ บสู่นิ*นิจาก สู่ป้สู่ชื้การสู่นิ บสู่นิ*นิจาก สู่ป้สู่ชื้..

พ�ฒนาระบบบร�การพ�ฒนาระบบบร�การ

ชด็เชยบร�การชด็เชยบร�การต้ามส�ทธ�ป้ระโยชน�ต้ามส�ทธ�ป้ระโยชน�

PMTCTPMTCTมารด็าท#*ต้�ด็เช).อมารด็าท#*ต้�ด็เช).อ

บ�ต้รบ�ต้ร

สาม#สาม#Anti-HIV Anti-HIV testing testing ((capitationcapitation อย��ในิ อย��ในิ UC)UC)ยา ยา AZT+3TC+LAZT+3TC+LPV/rPV/r

ยา ยา AZTAZTการติรวีจ การติรวีจ PCR PCR AntiAnti--HIV testing HIV testing ((capitationcapitation อย��ในิ อย��ในิ UCUC))

VCT for couple counselingVCT for couple counseling

11

22

ห้มายเห้ต้� ส�ทธ�ป้ระโยชน�ส�าห้ร�บผ0&ต้�ด็เช).อ แลุ่ะส�าห้ร�บผ0&ร �บยาต้&าน เป้8นไป้ต้ามป้ระกาศัฯ กองท�นเพ)*อบร�การ ผ0&ต้�ด็–เช).อเอชไอว#/ผ0&ป้>วยเอด็ส�แลุ่ะว�ณโรค ส�าน�กงานห้ลุ่�กป้ระก�นส�ขภาพแห้�งชาต้�


72

สู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6สู่�าหร บม่ารดำาแลูะทารกสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6สู่�าหร บม่ารดำาแลูะทารก• สู่ป้สู่ชื้ . สู่นิ บสู่นิ*นิยาป้�องก นิการติ�ดำเชื้��อจากแม่�สู่��ลู�ก

1 .1 . ((AZT + 3TC + LPV/r)AZT + 3TC + LPV/r) ให-ก บให-ก บหญ�งติ �งครรภ6หญ�งติ �งครรภ6ท�"ติ�ดำเชื้��อท�"ติ�ดำเชื้��อชื้�วีงก�อนิคลูอดำแลูะขณะคลูอดำชื้�วีงก�อนิคลูอดำแลูะขณะคลูอดำ

2.2. (AZT,3TC,NVP)(AZT,3TC,NVP) แก�ทารกแก�ทารก• ครอบคลู*ม่คนิไทยท*กสู่�ทธ�

• สู่�ทธ�ป้ระก นิสู่*ขภาพถ่-วีนิหนิ-าสู่�ทธ�ป้ระก นิสู่*ขภาพถ่-วีนิหนิ-าแลูะสู่�ทธ�วี�างแลูะสู่�ทธ�วี�าง• สู่�ทธ�ป้ระก นิสู่ งคม่สู่�ทธ�ป้ระก นิสู่ งคม่• สู่�ทธ�สู่วี สู่ดำ�การข-าราชื้การสู่�ทธ�สู่วี สู่ดำ�การข-าราชื้การ

• ม่ารดำาหลู งคลูอดำ หากจ�าเป้3นิติ-องก�นิยาติ�อเนิ�"องให-กลู บไป้ใชื้-สู่�ทธ�ในิการร กษาจากแติ�ลูะกองท*นิ

• เร�"ม่ดำ�าเนิ�นิการติ �งแติ� 1 ม่�.ค.2553 สู่�าหร บรพ.ท�"ม่�ควีาม่พร-อม่• ดำ�าเนิ�นิการครอบคลู*ม่ท*กโรงพยาบาลูในิป้B 2554

กองท*นิเพ�"อบร�การผ�-ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�/ผ�-ป้>วียเอดำสู่6แลูะวี ณโรค สู่�านิ กงานิหลู กป้ระก นิสู่*ขภาพแห�งชื้าติ�



ข-อสู่ งเกติข-อสู่ งเกติ1 .1 . การติรวีจการติรวีจ Anti-HIV Anti-HIV ในิหญ�งท�"ม่าฝากครรภ6ในิหญ�งท�"ม่าฝากครรภ6 ค�ดำติ-นิท*นิรวีม่ ค�ดำติ-นิท*นิรวีม่

อย��ในิกองท*นิสู่�งเสู่ร�ม่ป้�องก นิโรค ในิงบเหม่าจ�ายรายห วี อย��ในิกองท*นิสู่�งเสู่ร�ม่ป้�องก นิโรค ในิงบเหม่าจ�ายรายห วี ไม่�ไม่�สู่าม่ารถ่นิ�าม่าเบ�กติาม่ผลูงานิในิ สู่าม่ารถ่นิ�าม่าเบ�กติาม่ผลูงานิในิ NAP NAP ไดำ-ไดำ-

2 .2 . การติรวีจ การติรวีจ Anti-HIV Anti-HIV ในิเดำ1กท�"คลูอดำจากม่ารดำาติ�ดำเชื้��อในิเดำ1กท�"คลูอดำจากม่ารดำาติ�ดำเชื้��อ ค�ดำ ค�ดำติ-นิท*นิรวีม่อย��ในิกองท*นิสู่�งเสู่ร�ม่ป้�องก นิโรค ในิงบเหม่าจ�ายติ-นิท*นิรวีม่อย��ในิกองท*นิสู่�งเสู่ร�ม่ป้�องก นิโรค ในิงบเหม่าจ�ายรายห วี รายห วี ไม่�สู่าม่ารถ่นิ�าม่าเบ�กติาม่ผลูงานิในิ ไม่�สู่าม่ารถ่นิ�าม่าเบ�กติาม่ผลูงานิในิ NAP NAP ไดำ-ไดำ-

3.3. การติรวีจ การติรวีจ Viral load Viral load ในิหญ�งติ �งครรภ6ท�"ก�นิยาป้�องก นิในิหญ�งติ �งครรภ6ท�"ก�นิยาป้�องก นิ ไม่�ไม่�ไดำ-อย��ในิสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6ไดำ-อย��ในิสู่�ทธ�ป้ระโยชื้นิ6ของระบบหลู กป้ระก นิสู่*ขภาพของระบบหลู กป้ระก นิสู่*ขภาพ

4.4. นิม่ผงสู่�าหร บทารก บร�หารจ ดำการโดำยกรม่อนิาม่ ยนิม่ผงสู่�าหร บทารก บร�หารจ ดำการโดำยกรม่อนิาม่ ย


ระบบการกระจายยา ARV ในิ PMTCT*

1 . การขอสู่�ารองยาเร�"ม่ติ-นิ

2. การบ นิท.กข-อม่�ลูการใชื้-ยาของหนิ�วียบร�การ

3. การจ ดำสู่�งยาจาก GPO ไป้ย งหนิ�วียบร�การ

* จาก แนิวีทางการเบ�กจ�ายยาติ-านิไวีร สู่ เพ�"อป้�องก นิการถ่�ายทอดำเชื้��อ เอชื้ไอวี� จากแม่�สู่��ลู�กท�" สู่ป้สู่ชื้ .๑๘.๗/ ลูงวี นิท�" ๒๗ สู่�งหาคม่ ๒๕๕๓



ระบบการกระจายยาARV ในิ PMTCT

1. การขอสู่�ารองยาเร�"ม่ติ-นิ (LPV/RTV 200/50)

• หนิ�วียบร�การป้ระม่าณการจ�านิวีนิผ�-ป้>วียท�"จะเข-าร บบร�การ แลูะป้ระม่าณการยาท�"ติ-องม่�สู่�ารอง

• สู่�ารวีจป้ร�ม่าณคงคลู งของยา

• หากป้ร�ม่าณยาสู่�ารองไม่�เพ�ยงพอ สู่าม่ารถ่ขอเบ�กยากรณ�พ�เศษเพ�"อสู่�ารองสู่�าหร บผ�-ป้>วีย PMTCT ไป้ท�" สู่ป้สู่ชื้.

• สู่ป้สู่ชื้.ป้ระสู่านิ GPO สู่�งม่อบยาสู่�ารองเร�"ม่ติ-นิ



แบบฟอร6ม่การขอสู่�ารองยาเร�"ม่ติ-นิ

• Download แบบฟอร6ม่ไดำ-ท�" โป้รแกรม่ NAP ข-อม่�ลูควีาม่ร�- แนิวีทางป้ฏิ�บ ติ�แลูะแบบฟอร6ม่การเบ�กยาติ-านิเอชื้ไอวี�เป้3นิกรณ�พ�เศษ

• ระบ*เหติ*ผลูในิการขอสู่�ารอง เพ�"อใชื้-ในิการป้�องก นิจากแม่�สู่��ลู�ก

• ลูงเลูขท�"หนิ งสู่�อสู่�ง, ผ�-ม่�อ�านิาจลูงนิาม่ ให-ครบถ่-วีนิ• E-mail : [email protected] หร�อ• Fax ไป้ท�" 0 2143 9731 หร�อ 0 2143 9730




2. การบ นิท.กข-อม่�ลูการใชื้-ยาของหนิ�วียบร�การ

• หนิ�วียบร�การบ นิท.กข-อม่�ลูการใชื้-ยาในิโป้รแกรม่ NAP เม่�"อม่�การให-บร�การแก�ผ�-ป้>วีย


การป้�องก นิการติ�ดำเชื้��อจากแม่�สู่��ลู�ก

บ นิท.กการจ�ายยาติ-านิไวีร สู่


3 .การจ ดำสู่�งยาจาก GPO ไป้ย งหนิ�วียบร�การ


• GPO จะจ ดำสู่�งยาให-ก บหนิ�วียบร�การ ผ�านิทางระบบ VMI ร�ป้แบบใหม่�ท�"ไดำ-พ ฒนิาข.�นิ

• ยา ARV สู่�าหร บ PMTCT จะถ่�กสู่�งรวีม่ไป้ก บยา ARV สู่�าหร บผ�-ป้>วียท "วีไป้

• หาก รพ.ติ-องการให-จ ดำสู่�งแยก ให-ขอเพ�"ม่ห-องจ�ายยาในิระบบ NAP แลูะ VMI (ติาม่แบบฟอร6ม่ขอเพ�"ม่ห-องจ�ายยา ) แลูะในิข �นิติอนิการบ นิท.กข-อม่�ลูในิระบบ NAP ให-ระบ*ห-องยาให-ถ่�กติ-องดำ-วีย



ติ�ดำติ�อสู่อบถ่าม่เม่�"อม่�ป้Lญหา ติ�ดำติ�อสู่อบถ่าม่เม่�"อม่�ป้Lญหา

• สู่�านิ กงานิหลู กป้ระก นิสู่*ขภาพเขติ ท*กเขติ • แพทย6ท�"ป้ร.กษาของแติ�ลูะเคร�อข�าย ยาติ-านิไวีร สู่

- เภส�ชกร ย�ทธพงษ� เจร�ญิสว�สด็� ส�าน�กงานห้ลุ่�กป้ระก�นส�ขภาพแห้�งชาต้�

กองท�นเพ)*อบร�การผ0&ต้�ด็เช).อเอชไอว# ผ0&ป้>วยเอด็ส� แลุ่ะว�ณโรคโทร. 084-387 8051 Fax. 02 143 9731- 30

e-mail: [email protected]



ต้�วช#.ว�ด็ท#*ส�าค�ญิต้�วช#.ว�ด็ท#*ส�าค�ญิ

1 .อ�ต้ราการต้�ด็เช).อเอชไอว#ในห้ญิ�งต้�.งครรภ� (0.65%)

2. อ�ต้ราการถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จาก แม�ส0�ลุ่0ก (3.5%)


ก�จกรรมก�จกรรม

1 .การสน�บสน�นนมผสมส�าห้ร�บเด็�กท#*เก�ด็จากแม� ท#*ต้�ด็เช).อเอชไอว#

2. การพ�ฒนาศั�กยภาพบ�คลุ่ากรในการให้&บร�การต้ามนโยบายการให้&ยาต้&านไวร�สท#*ม#ฤทธ�ส0ง เพ)*อลุ่ด็การถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0ก

3. การด็0แลุ่เด็�กท#*เก�ด็จากแม�ท#*ต้�ด็เช).อ แลุ่ะเด็�กท#*ได็&ร�บผลุ่กระทบ

4. การน�เทศัต้�ด็ต้ามการด็�าเน�นงาน5. การป้ระเม�นผลุ่การด็�าเน�นงาน


แนวทางการด็�าเน�นงานแนวทางการด็�าเน�นงานการสู่นิ บสู่นิ*นินิม่ผสู่ม่1 . ส�ารวจความต้&องการ วางแผนจ�ด็ซี).อ (กย53)2. จ�ด็ซี).อ-จ�ด็จ&างต้ามระเบ#ยบพ�สด็� (ต้ค-ธค 53)3. จ�ด็ส�งพ).นท#*เป้,าห้มาย (ม#ค-เมย 54)4. น�เทศัต้�ด็ต้าม แก&ไขป้:ญิห้า5. ส�ารวจจ�านวนคงเห้ลุ่)อ (ม#ค54,สค54)


แนวทางการด็�าเน�นงานแนวทางการด็�าเน�นงานพ ฒนิาศ กยภาพบ*คลูากรในิการให-บร�การติาม่นิโยบายการให-ยาติ-านิไวีร สู่ท�"ม่�ฤทธ�สู่�ง เพ�"อลูดำการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�จากแม่�สู่��ลู�ก

1.1 อบรมการให้&บร�การป้ร7กษาแบบค0� • ว�ทยากร 1 ร� �น• ผ0&ให้&การป้ร7กษา 13 ร� �น

1.2 อบรมผ0&ให้&การป้ร7กษา


แนวทางการด็�าเน�นงานแนวทางการด็�าเน�นงาน

การดำ�แลูเดำ1กท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อ แลูะเดำ1กท�"ไดำ-ร บผลูกระทบ1 .การศั7กษาการให้&บร�การต้รวจเลุ่)อด็เอชไอว#ในเด็�ก

ท#*เก�ด็จากแม�ท#*ต้�ด็เช).อเพ)*อการด็0แลุ่ร�กษา โด็ยเร�ว (Study of Early Infant HIV

Diagnosis and Treatment) ร�วมก�บ UNICEF แลุ่ะ TUC



การนิ�เทศติ�ดำติาม่การดำ�าเนิ�นิงานิ1 .ป้ระช�มพ�ฒนาแลุ่ะจ�ด็ท�าแนวทางการน�เทศั

ต้�ด็ต้ามการด็�าเน�นงานการให้&ยาต้&านไวร�สท#*ม# ฤทธ�ส0ง (HAART) เพ)*อลุ่ด็การถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0ก ต้ามนโยบายให้ม�ป้1 2554

2 .น�เทศัต้�ด็ต้าม การด็�าเน�นงานห้ลุ่�งเร�*มให้&บร�การ 3-6 เด็)อน โด็ย ส�าน�กฯ แลุ่ะศั0นย�อนาม�ยเขต้

3 .สร�ป้ผลุ่น�เทศัต้�ด็ต้าม



การป้ระเม่�นิผลูการดำ�าเนิ�นิงานิ1 . ป้ระเม�นผลุ่ลุ่�พธ�จากรายงานป้ระจ�าเด็)อน/ไต้รมาส (PHIMS)2. ป้ระเม�นผลุ่ส�มฤทธ� อ�ต้ราการถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#

จากแม�ส0�ลุ่0ก– การส�ารวจโด็ยใช&แบบฟอร�มสอบถ่าม สสจ.– การว�เคราะห้�ข&อม0ลุ่จาก NAP

3. ป้ระเม�นผลุ่การด็�าเน�นงานต้ามนโยบายให้ม� ห้ลุ่�งการป้ระกาศันโยบาย 6 เด็)อน


งบป้ระมาณงบป้ระมาณ• กรมอนาม�ย

– ค�านมผสมส�าห้ร�บเด็�กท#*เก�ด็จากแม�ท#*ต้�ด็เช).อฯ– การพ�ฒนาศั�กยภาพบ�คลุ่ากร

• สป้สช . อบรมการให้&การป้ร7กษา แลุ่ะน�เทศัต้�ด็ต้าม • ศั0นย�ความร�วมม)อไทย-สห้ร�ฐ แลุ่ะ UNICEF

– การศั7กษาเร)*อง EID (Study of Early Infant HIV Diagnosis and Treatment)ร�วมก�บ UNICEFแลุ่ะTUC

– การให้&การป้ร7กษาแบบค0� (จ�ด็ท�าค0�ม)อแลุ่ะส)*อป้ระกอบการ ให้&บร�การ )


การจ�ด็ระบบบร�การเพ)*อลุ่ด็การถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0ก

แลุ่ะการด็0แลุ่เด็�กท#*ได็&ร�บผลุ่กระทบในช�มชน

เอกสารป้ระกอบการบรรยาย เร)*อง นโยบายการป้,องก�นการถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0กฯ ป้1 “ 2554

นร#ลุ่�กษณ� ก�ลุ่ฤกษ�ส�าน�กส�งเสร�มส�ขภาพ กรมอนาม�ย กระทรวงสาธารณส�ข


ระบบบร�การเพ)*อลุ่ด็การถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0ก

การเติร�ยม่การ ห้น�วยบร�การ (ข�.นต้อนบร�การ , สถ่านท#* , ส�*งแวด็ลุ่&อม..) ผ0&ให้&บร�การ (การพ�ฒนาศั�กยภาพ , การสร&างท#มบร�การ)

เวชภ�ณฑ์� ว�สด็�อ�ป้กรณ� แลุ่ะส�*งสน�บสน�น ส)*อ เอกสาร แผ�นพ�บ ภาพพลุ่�ก ระบบส�งต้�อ ภายในโรงพยาบาลุ่,ระห้ว�างโรงพยาบาลุ่



หนิ�วียบร�การ ห้&องฝากครรภ� ห้&องคลุ่อด็ ต้7กห้ลุ่�งคลุ่อด็ คลุ่�น�กต้รวจห้ลุ่�งคลุ่อด็ คลุ่�น�กต้รวจ ส�ขภาพเด็�ก



ข �นิติอนิการให-บร�การ ห้&องฝากครรภ�

การให้&ผ0&ชายม#ส�วนร�วม (การให้&ความร0 &ช�มชน / ช�กชวนผ0&ชายมาก�บภรรยา , คลุ่�น�ก Men health friendly , ฯ)

บร�การยาต้&านไวร�ส HAART เพ)*อการป้,องก�นการถ่�ายทอด็เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0ก

บร�การป้ร7กษาต้�อเน)*อง แลุ่ะการด็0แลุ่ช�วยเห้ลุ่)อด็&านอารมณ� ส�งคม

การส�งต้�อห้&องคลุ่อด็ เต้ร#ยมเม)*อมาคลุ่อด็ การให้& ผ0&ต้�ด็เช).อ ม#ส�วนร�วม ในการให้&บร�การฝากครรภ�



ข �นิติอนิการให-บร�การ ห้&องคลุ่อด็

การส�งต้�อข&อม0ลุ่ผ0&ร �บบร�การก�อนคลุ่อด็ การท�าคลุ่อด็ ต้ามข�.นต้อนส�าห้ร�บผ0&ต้�ด็เช).อเอชไอว# การด็0แลุ่แม� ลุ่0ก ห้ลุ่�งคลุ่อด็ (ยาต้&านไวร�ส , งด็นมแม�) การส�งต้�อเพ)*อการด็0แลุ่ท#*ต้7กห้ลุ่�งคลุ่อด็ การให้&การป้ร7กษาต้�อเน)*อง(กรณ# No ANC,นมผสม)



หนิ�วียบร�การ ต้7กห้ลุ่�งคลุ่อด็

การให้&การป้ร7กษาต้�อเน)*อง ( ARV ) การให้&ความร0 &ก�อนกลุ่�บบ&าน(การด็0แลุ่ส�ขภาพแม�ลุ่0ก ,

ร�บบร�การต้ามน�ด็ , ร�บยาต้&านไวร�ส , นมผสม..) การส�งต้�อ well baby clinic , ร�บนม ฯ การส�งต้�อเพ)*อร�บบร�การน�ด็ต้รวจห้ลุ่�งคลุ่อด็ วางแผน

ครอบคร�ว/ค�มก�าเน�ด็



หนิ�วียบร�การ คลุ่�น�กต้รวจห้ลุ่�งคลุ่อด็

การด็0แลุ่ส�ขภาพต้ามป้กต้� การต้รวจ CD 4 การส�งต้�อเพ)*อร�บยาต้&านไวร�สเพ)*อการร�กษา การให้&การป้ร7กษาต้�อเน)*อง เป้Hด็เผยผลุ่เลุ่)อด็ก�บ –

สาม#-ญิาต้�



หนิ�วียบร�การ คลุ่�น�กต้รวจ ส�ขภาพเด็�ก

การด็0แลุ่ส�ขภาพต้ามป้กต้� การร�บว�คซี#น การร�บนมผสมต้�อเน)*อง การต้�ด็ต้ามเด็�กร�บบร�การต้�อเน)*อง การต้รวจเลุ่)อด็ PCR , HIV Ab , การส�งต้�อเพ)*อร�บยาต้&านไวร�สเพ)*อการร�กษา



เวีชื้ภ ณฑ์6 วี สู่ดำ*อ*ป้กรณ6 แลูะสู่�"งสู่นิ บสู่นิ*นิ กรม่อนิาม่ ย

ส)*อ เอกสาร แผ�นพ�บ ภาพพลุ่�ก การพ�ฒนาบ�คลุ่ากร (ป้ระช�มช#.แจง,อบรม) น�เทศั ต้�ด็ต้าม (สส ./ ศัอ . ร�วมก�บ สสจ.)

สู่ป้สู่ชื้. ยาต้&านไวร�ส HAART ต้รวจเลุ่)อด็ HIV Ab , CD4, Viral Load , PCR อ)*น ๆ ต้ามระบบ UC



ระบบสู่�งติ�อผ�-ร บบร�การ ภายในิโรงพยาบาลู

ห้&องฝากครรภ� ห้&องคลุ่อด็ ห้ลุ่�งคลุ่อด็ คลุ่�น�กส�ขภาพเด็�ก คลุ่�น�กยาต้&านไวร�ส คลุ่�น�กอ)*น ๆ (อนาม�ยการเจร�ญิพ�นธ�� : วางแผนครอบคร�ว )

ระหวี�างโรงพยาบาลู /สู่ถ่านิ�อนิาม่ ย /ชื้*ม่ชื้นิ การด็0แลุ่ต้�อเน)*อง กลุ่��มผ0&ต้�ด็เช).อ การให้&สาม#ม#ส�วนร�วมต้�.งแต้�เร�*มฝากครรภ�


การน�เทศัต้�ด็ต้ามการนิ�เทศ

ศั0นย�อนาม�ยเขต้ ส�าน�กงานสาธารณส�ขจ�งห้ว�ด็ ส�าน�กส�งเสร�มส�ขภาพ

การติ�ดำติาม่ควีบค*ม่ก�าก บ รายงานป้ระจ�าเด็)อน (PHIMS/NAP) รายงานท�ก 6 เด็)อน - นมผสม รายงาน ป้1ลุ่ะ 1 คร�.ง – เด็�กอาย� 18 เด็)อนได็&ต้รวจ

เลุ่)อด็ HIV แลุ่ะผลุ่การต้รวจ


• ป้ระเม่�นิกระบวีนิการ ป้ระเม่�นิกระบวีนิการ โดำยใชื้-ระบบรายงานิ โดำยใชื้-ระบบรายงานิ (PHIMS) (Perinatal HIV Monitoring System)

• ป้ระเม่�นิผลูลู พธ6 / ผลูกระทบ อ ติราการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี� จากแม่�สู่��ลู�ก (Transmission rate)

การควีบค*ม่ก�าก บแลูะป้ระเม่�นิผลูการดำ�าเนิ�นิงานิ


การก�าก บติ�ดำติาม่ป้ระเม่�นิผลู บร�การป้�องก นิการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�

จากแม่�สู่��ลู�ก

ธน�นด็า น�ยว�ฒนก�ลุ่ ศั0นย�ความร�วมม)อไทย-สห้ร�ฐด็&านสาธารณส�ขนร#ลุ่�กษณ� ก�ลุ่ฤกษ� ส�าน�กส�งเสร�มส�ขภาพ กรมอนาม�ย

ต้�ลุ่าคม ๒๕๕๓


เคร�"องม่�อสู่�าหร บการบร�หารจ ดำการ (Tools for management)

• If you can’t measure, you can’t manage• If you can’t measure, you can’t improve• What gets measured, gets done

ความจ�าเป้8นของการก�าก�บต้�ด็ต้าม ป้ระเม�นผลุ่ (M&E)


ความจ�าเป้8นของการม#ข&อม0ลุ่เพ)*อก�าก�บต้�ด็ต้ามงาน PMTCT

• ทราบผลุ่งานท#*เก�ด็ข7.นจร�งในภาพรวมของสถ่านบร�การ จ�งห้ว�ด็ เขต้ แลุ่ะป้ระเทศั

• ใช&เพ)*อการพ�ฒนาค�ณภาพบร�การ– ป้ระเม�นป้:ญิห้า อ�ป้สรรค เพ)*อน�ามาแก&ไข แลุ่ะต้�ด็ต้ามผลุ่จากการ

แก&ไข• รายงานความก&าวห้น&าแลุ่ะการส)*อสารระห้ว�างห้น�วยงาน การ

ต้รวจราชการ• การจ�ด็สรร งบป้ระมาณ แลุ่ะทร�พยากร• การรายงานต้ามข&อต้กลุ่ง พ�นธะส�ญิญิาระห้ว�างป้ระเทศั

(UNGASS, WHO ฯลุ่ฯ)


การก�าก บติ�ดำติาม่ผลู (Monitoring)

• ใช& ต้�ด็ต้ามผลุ่ก�จกรรมการด็�าเน�นโครงการ เป้8นป้ระจ�า สม�*าเสมอ (routine)

• เพ)*อเป้8นเคร)*องม)อของผ0&บร�ห้ารโครงการในการ ระบ�พ).นท#*ท#*ม#ป้:ญิห้า แลุ่ะช�วยห้าแนวทางเพ)*อแก&

ป้:ญิห้าแลุ่ะพ�ฒนาโครงการ• เป้8นแนวทางในการป้ระเม�นผลุ่โครงการระด็�บ

ป้ระเทศั


การป้ระเม่�นิผลู(Evaluation)

• เพ)*อป้ระเม�นภาพรวมของโครงการ รวมท�.งจ�ด็แข�ง จ�ด็อ�อนของการด็�าเน�นโครงการ• ท�าเป้8นคร�.งคราว เพ)*อป้ระเม�นผลุ่ส�าเร�จ/ ผลุ่ลุ่�พธ� ว�าเป้8นไป้ต้ามว�ต้ถ่�ป้ระสงค� ห้ร)อต้ามมาต้รการของโครงการห้ร)อไม� (ม#กลุ่��มควบค�ม ห้ร)อเป้ร#ยบเท#ยบก�อนห้ลุ่�ง)

• เพ)*อป้ระเม�นผลุ่กระทบในภาพรวมท#*เก�ด็ข7.นจากโครงการ


105

Planning

ImplementationInputs Activities Outputs

Outcomes

Program Cycle and M&E

Impacts

Fee

dbac

k /

Util

izat

ion F

eedback / Utilization

M & E

M & E

M & E


ระบบก�าก�บต้�ด็ต้ามท#*เก#*ยวข&องก�บบร�การป้,องก�นการถ่�ายทอด็เช).อ ฯ

ศ�นิย6ควีาม่ร�วีม่ม่�อไทย-สู่หร ฐดำ-านิสู่าธารณสู่*ข(TUC)

-ธนิ นิดำา นิ ยวี ฒนิก*ลู e-mail: [email protected]


PHIMSPHIMS(Perinatal HIV Intervention Monitoring (Perinatal HIV Intervention Monitoring

System)System)• ใช&เป้8นระบบห้ลุ่�กของป้ระเทศั ด็0แลุ่โด็ยกรมอนาม�ย• ใช&ต้�ด็ต้ามกระบวนการให้&บร�การ (process monitoring)

– อ�ต้ราการต้รวจเอชไอว# ในห้ญิ�งต้�.งครรถ่�– ความช�กของการต้�ด็เช).อ HIV ใน ANC, noANC– จ�านวน/อ�ต้รา ANC, ANC HIV-pos– จ�านวนคลุ่อด็/อ�ต้ราคลุ่อด็ HIV-pos– จ�านวน/อ�ต้ราได็&ร�บยาต้&านไวร�ส ในห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ต้�ด็เช).อฯ– จ�านวน/อ�ต้ราการได็&ร�บนมผสมของทารก

• ~ 900 รพ . ของร�ฐฯ ท�*วป้ระเทศัลุ่งทะเบ#ยนในระบบ• ระบบไม�ซี�บซี&อน ด็0แลุ่ง�าย ให้&ข&อม0ลุ่ภาพรวมได็&ด็#• แต้�ไม�ม#ข&อม0ลุ่การต้รวจ CD4 แลุ่ะผลุ่ลุ่�พธ�อ�ต้ราการถ่�ายทอด็เช).อฯ


PHIMSวี�ธ�การรายงานิป้ระจ�าเดำ�อนิ

โรงพยาบาลุ่ สสจ.

กรมอนาม�ยบ�นท7กรายงาน

ป้,อนข&อม0ลุ่ว�เคราะห้�ข&อม0ลุ่

รพ.

ส�งต้�อข&อม0ลุ่ว�เคราะห้�ข&อม0ลุ่

ศั0นย�อนาม�ย

ว�เคราะห้�ข&อม0ลุ่ป้ระเทศั

รายงานข&อม0ลุ่ ให้&ข&อม0ลุ่ย&อนกลุ่�บ


ป้ร�บป้ร�งน�ยาม PHIMS(Perinatal HIV Intervention

Monitoring System)ก�าลุ่�งด็�าเน�นการ


Monthly Report Monthly Report PHIMS ((เดำ�ม่เดำ�ม่))


การป้ร บป้ร*งนิ�ยาม่รายงานิการป้ร บป้ร*งนิ�ยาม่รายงานิส�าห้ร�บแม� ANC• ข&อ 2113. . . เป้ลุ่#*ยนจาก ได็&ร�บยา ” AZT + ยา

ต้&านไวร�สอ)*น เป้8น ” AZT+NVP• ข&อ 2114. . . เป้ลุ่#*ยนจาก ได็&ร�บยาต้&านไวร�สอ)*น ”

เป้8น ยาต้&านไวร�สส0ต้ร “ HAART”ส�าห้ร�บแม� No ANC• เป้ลุ่#*ยนเร)*องส0ต้รยาเห้ม)อนก�น แต้�ลุ่งในข&อ 2. 212. . (AZT+NVP) แลุ่ะ 2.2.13. (HAART)

• ส�าห้ร�บเด็�ก ลุ่งในข&อ 32. (AZT+NVP) แลุ่ะ 3. 3 (HAART)


การป้ร บป้ร*งนิ�ยาม่รายงานิการป้ร บป้ร*งนิ�ยาม่รายงานิ• ห้ญิ�งก�นยาส0ต้ร HAART เพ)*อการร�กษา แลุ่ะต้�.งครรภ�

แต้�ไม�ได็&ร�บบร�การฝากครรภ� = No ANC ได็&ยา HAART (2.2.1.3)

• ห้ญิ�งต้�.งครรภ� ก�นยาส0ต้ร HAART ห้ร)อส0ต้รอ)*นๆ แต้�ขาด็ยาก�อนคลุ่อด็ ห้ร)อก�นยาไม�สม�*าเสมอ ให้&ลุ่งต้ามส0ต้รยาท#*ได็& (แต้�ควรใส�ห้มายเห้ต้�ไว&เร)*องการขาด็ยา)

• กรณ#แม� No ANC ลุ่0กจะได็&ยา AZT+3TC+NVP 2 wk แลุ่ะ AZT+3TC อ#ก 2 wk (รวม 4 wk) ให้&ลุ่งข&อ 33. (HAART)


PHOMSPHOMS (Perinatal HIV Outcome Monitoring (Perinatal HIV Outcome Monitoring

System)System)• ส�าน�กระบาด็ว�ทยาเป้8นผ0&ด็0แลุ่ระบบ • ใช&เพ)*อการเฝ,าระว�งการต้�ด็เช).อจากแม�ส0�ลุ่0ก

– อ�ต้ราการถ่�ายทอด็เช).อฯ ในลุ่0ก– อ�ต้ราการต้รวจเลุ่)อด็เด็�กท#*คลุ่อด็จากแม�เอชไอว#– การใช&ยาต้&านไวร�สของแม�-ลุ่0ก

• ใช&เฉัพาะจ�งห้ว�ด็ท#*ร �วมในระบบเฝ,าระว�งฯ (~ 14 จ�งห้ว�ด็)• รายงานเม)*อม#เด็�กคลุ่อด็จากแม�เอชไอว# แลุ่ะเม)*อม#การว�น�จฉั�ยสถ่านะ

การต้�ด็เช).อฯได็& ห้ร)อเม)*อครบก�าห้นด็เฝ,าระว�ง (24 เด็)อน)• รายงานเป้8นแบบรายงานห้ร)ออ�เลุ่คโทรน�คไฟลุ่�ให้&สสจ . –>ส�าน�ก

ระบาด็ว�ทยา


CHILD CHILD ((ระบบติ�ดำติาม่เดำ1กท�"เก�ดำจากแม่�ท�"ระบบติ�ดำติาม่เดำ1กท�"เก�ดำจากแม่�ท�"

ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�ติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�))• กรมอนาม�ยเป้8นผ0&ด็0แลุ่ระบบ • ให้&ข&อม0ลุ่ได็&ท�.งก�จกรรมการให้&บร�การฯ แลุ่ะ

ผลุ่ลุ่�พธ�จากการให้&บร�การ (อ�ต้ราการถ่�ายทอด็เช).อฯ จากแม�ส0�ลุ่0ก)

• ต้&องม#บ�คลุ่ากรในการด็0แลุ่ระบบอย�างเพ#ยงพอ• ใช&ได็&ในพ).นท#*ท#*ม#ผ0&ด็0แลุ่ระบบได็&ต้�อเน)*อง• ต้&องส�งข&อม0ลุ่ PHIMS ใน CHILD ให้&กรม

อนาม�ยเพ)*อเป้8นภาพรวมของป้ระเทศั


NAP /PMTCTNAP /PMTCT(National AIDS Program)(National AIDS Program)

• สป้สช . เป้8นผ0&ด็0แลุ่ระบบ• ใช&เพ)*อบร�ห้ารจ�ด็การยา-เง�นส�าห้ร�บกองท�นเอด็ส�ส�าห้ร�บคนไทย• ม#ข&อม0ลุ่ท�.งก�จกรรมบร�การ แลุ่ะผลุ่ลุ่�พธ� • ไม�ม#ข&อม0ลุ่ห้ญิ�งต้�.งครรภ�/คลุ่อด็ท#*ร �บการต้รวจ HIV ท�.งห้มด็ (ต้�ว

ห้าร )• อย0�ระห้ว�างการพ�ฒนาเวอร�ช� *น 3 แลุ่ะพ�ฒนาระบบการใช&ข&อม0ลุ่

– ป้ร�บการค#ย�ข&อม0ลุ่ให้&สะด็วกข7.น (LMP, EDC ไม�ต้&องป้,อนซี�.า ม#ส0ต้รยาส�าห้ร�บ PMTCT ฯลุ่ฯ)

– ต้&องลุ่งทะเบ#ยน แลุ่ะป้,อนข&อม0ลุ่เพ)*อการเบ�กจ�ายยาต้&านฯ


การค#ย�ข&อม0ลุ่ NAP/PMTCTNAP/PMTCTลุ่งทะเบ#ยนห้ญิ�งต้�.งครรภ�ท#*ต้�ด็เช).อเอชไอว# แลุ่ะทารกท�กราย

ท#*เป้8นคนไทย (ม#เลุ่ขป้ระจ�าต้�วป้ระชาชน ) ในห้น&าจอการป้,องก�นการต้�ด็เช).อจากแม�ส0�ลุ่0ก เม)*อ– ต้รวจพบการต้รวจเอชไอว#ในห้ญิ�งต้�.งครรภ�– เม)*อห้ญิ�งต้�.งครรภ�มาร�บบร�การฝากครรภ� แลุ่ะคลุ่อด็บ�ต้ร– ห้ญิ�งท#*ก�นยาต้&านไวร�สมาเก�ด็การต้�.งครรภ� (ต้&องย&ายจากห้น&า

follow up มาป้,อนข&อม0ลุ่ต้�อในห้น&าจอการป้,องก�นการต้�ด็เช).อจากแม�ส0�ลุ่0ก)

– สร�ป้สถ่านะการต้�ด็เช).อเอชไอว# ของลุ่0กค�ย6ข-อม่�ลูท*กรายท�"เป้3นิหญ�งติ �งครรภ6-คลูอดำแลูะติ�ดำเชื้��อเอชื้ไอวี�

ไม่�วี�าจะฝากครรภ6 หร�อไม่� แลูะท*กสู่�ติรยาติ-านิไวีร สู่ รวีม่ท �งท�"ไม่�ไดำ-ยาติ-านิไวีร สู่


เข-าสู่��เม่นิ�ท�"การป้�องการติ�ดำเชื้��อจากแม่�สู่��ลู�ก


ป้Lจจ*บ นิสู่�ติรยา PMTCT จะอย��ในิกลู*�ม่ E ท �งหม่ดำ ซ."งควีรจะเป้ลู�"ยนิกลู บม่าอย��ในิกลู*�ม่ A จะไดำ-ไม่�ติ-องผ�านิกระบวีนิการ

อนิ*ม่ ติ�


รายงานิจาก รายงานิจาก NAP/PMTCTNAP/PMTCT

1 .อ�ต้ราการต้�ด็เช).อจากแม�ส0�ลุ่0ก2 .จ�านวน/อ�ต้ราการส�งต้รวจ PCR3 .จ�านวน/อ�ต้ราการต้รวจ CD4 ขณะต้�.งครรภ�4 .ความครอบคลุ่�มของการได็&ยาต้&านไวร�สท#*ห้ญิ�ง

ต้�.งครรภ�ท#*ต้�ด็เช).อเอชไอว#– จ�าแนกต้ามส0ต้รยา

5 .ความครอบคลุ่�มของการได็&ร�บยาต้&านไวร�สของทารกแรกเก�ด็


นิ�ยาม่เพ�"อการสู่ร*ป้รายงานิเดำ1กนิ�ยาม่เพ�"อการสู่ร*ป้รายงานิเดำ1ก NAP, PHOMSNAP, PHOMS

ไม่�ติ�ดำเชื้��อ : – PCR ลุ่บสองคร�.ง คร�.งส�ด็ท&ายอาย� 4 เด็)อนข7.นไป้ ห้ร)อ– HIV antibody เป้8นลุ่บ (ต้รวจอาย� 6 เด็)อนข7.นไป้)– แลุ่ะไม�ม#อาการ อาการแสด็งของเอชไอว#

ติ�ดำเชื้��อ : – PCR บวกสองคร�.ง ห้ร)อ– HIV antibody เป้8นบวก (ต้รวจอาย� 18 เด็)อนข7.นไป้)– ม#อาการ ห้ร)ออาการแสด็งของผ0&ต้�ด็เช).อ ผ0&ป้>วยเอด็ส�

ต้ามน�ยามของส�าน�กระบาด็ว�ทยา


นิ�ยาม่เพ�"อการสู่ร*ป้รายงานินิ�ยาม่เพ�"อการสู่ร*ป้รายงานิสร�ป้ไม�ได็&:

- ไม�ต้รงต้ามน�ยาม (ผลุ่Lab ห้ร)ออาการ อาการแสด็ง)• ต้�ด็ต้ามเด็�กไม�ได็&จนอาย�ครบ 24 เด็)อน• เด็�กเส#ยช#ว�ต้ก�อนการว�น�จฉั�ย

- กรณ#เด็�กม#การต้รวจ HIV antibody ท#* 18 เด็)อนแลุ่&วผลุ่แต้กต้�างจากผลุ่การต้รวจ PCR • ให้&รายงานในการส�ารวจข&อม0ลุ่ป้ระจ�าป้1ของกรมอนาม�ย• ให้&รายงานกรมว�ทยาศัาสต้ร�การแพทย� แลุ่ะ/ห้ร)อห้&อง

แลุ่�บท#*เก#*ยวข&องเพ)*อต้รวจสอบ


ท�ศทางของระบบก�าก บติ�ดำติาม่บร�การท�ศทางของระบบก�าก บติ�ดำติาม่บร�การลูดำการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�จากแม่�สู่��ลู�กลูดำการถ่�ายทอดำเชื้��อเอชื้ไอวี�จากแม่�สู่��ลู�ก


ป้ระเทศควีรม่�ระบบก�าก บติ�ดำติาม่งานิ ป้ระเทศควีรม่�ระบบก�าก บติ�ดำติาม่งานิ PMTCT PMTCT ก�"ระบบก�"ระบบ

ระบบเดำ�ยวีเบ1ดำเสู่ร1จ ระบบเดำ�ยวีเบ1ดำเสู่ร1จ vs. vs. หลูายระบบหลูายระบบ


ระบบเดำ�ยวีเบ1ดำเสู่ร1จระบบเดำ�ยวีเบ1ดำเสู่ร1จ

1 .ฐานข&อม0ลุ่ขนาด็ให้ญิ� ต้�วแป้รมาก

2. จ�ด็เก�บข&อม0ลุ่ห้ลุ่ายแห้�ง3. ไม�สนองความต้&องการ

ท�.งห้มด็ 4. ซี�บซี&อน ต้&องใช&ทร�พยากร

ในการด็0แลุ่ร�กษาส0ง5. ม#ความเส#*ยง

1 .เก�บข&อม0ลุ่ช�ด็เด็#ยว2 .ลุ่ด็ความซี�.าซี&อนของการ

เก�บข&อม0ลุ่3 .ด็0แลุ่โด็ยห้น�วยงานเด็#ยว4 .สามารถ่ระด็มทร�พยากร

ไป้ท#*แห้ลุ่�งเด็#ยว

ข&อด็# ข&อด็&อย


หลูายระบบหลูายระบบ

1 .ขนาด็เลุ่�ก คลุ่�องต้�ว2 .เก�บข&อม0ลุ่น&อย3 .ต้อบความต้&องการของ

แต้�ลุ่ะห้น�วยงาน 4 .ด็0แลุ่ง�าย ไม�ต้&องการ

ทร�พยากรในการด็0แลุ่มาก5 .ม#ทางเลุ่)อกส�ารอง ถ่&าบาง

ระบบไม�ท�างาน

1 .ท�างานห้ลุ่ายคร�.ง2 .อาจม#ความซี�.าซี&อนของ

การเก�บข&อม0ลุ่3 .ด็0แลุ่โด็ยห้ลุ่ายห้น�วย

งาน4 .ไม�สามารถ่ระด็ม

ทร�พยากรไป้ท#*แห้ลุ่�งเด็#ยว

ข&อด็# ข&อด็&อย


การติ ดำสู่�นิใจเลู�อกระบบก�าก บติ�ดำติาม่ระดำ บการติ ดำสู่�นิใจเลู�อกระบบก�าก บติ�ดำติาม่ระดำ บป้ระเทศป้ระเทศ

1 .ข&อม0ลุ่ต้อบต้�วช#.ว�ด็ของป้ระเทศัแลุ่ะนานาชาต้�2 .การเก�บข&อม0ลุ่ไม�ย��งยากซี�บซี&อน3 .เป้8นระบบท#*ม#อย0�แลุ่&ว แลุ่ะจะใช&ต้�อไป้ในระยะยาว4 .ม#ห้น�วยงานร�บผ�ด็ชอบห้ลุ่�กท#*สามารถ่ด็0แลุ่ต้�อ

เน)*องระยะยาว5 .การด็0แลุ่ระบบในระด็�บโรงพยาบาลุ่ เขต้ จ�งห้ว�ด็ไม�

ต้&องการผ0&ด็0แลุ่ท#*เช#*ยวชาญิเฉัพาะ


PHIMSคลูอดำท �งหม่ดำ900 โรงพยาบาลู

ของร ฐฯคลูอดำติ�ดำเชื้��อเอชื้

ไอวี�ท �งหม่ดำ

PCR

ทารกท�"เก�ดำจากแม่�เอชื้ไอวี�

ARV

ARV, นิม่ผสู่ม่

PHOMSจ งหวี ดำเฝ�าระวี งการติ�ดำเชื้��อจากแม่�สู่��

ลู�ก

NAPคนิไทย

CD4MTCT Rate

รายงานิ PMTCT สู่�าหร บกรม่, เขติ, จ งหวี ดำ, โรงพยาบาลู

ไทย-ติ�างดำ-าวี

กรม่อนิาม่ ยสู่�านิ กระ

บาดำฯสู่ป้สู่ชื้


ข-อม่�ลูท�"ม่�ค*ณภาพข-อม่�ลูท�"ม่�ค*ณภาพ• ครบถ่&วน (ครบท�กเด็)อน , ท�กห้น�วยงาน ,

ครอบคลุ่�มผ0&มาร�บบร�การท�.งห้มด็ , ต้�วแป้รท#*รายงานครบ)

• ถ่0กต้&อง (ข&อม0ลุ่ต้รงต้ามความเป้8นจร�ง –การได็&ร�บการต้รวจเลุ่)อด็ ผลุ่เลุ่)อด็ ส0ต้รยา)

• ท�นเวลุ่า (ท�นต้ามก�าห้นด็ส�งรายงาน )

เพ)*อการน�าข&อม0ลุ่ไป้ว�เคราะห้�สถ่านการณ�แลุ่ะวางแผนได็&อย�างถ่0กต้&อง เท#*ยงต้รง


ผลูสู่�าเร1จของ PMTCT ของป้ระเทศไทย: • ม่�นิโยบายรองร บ ติ �งแติ�เร�"ม่ติ-นิ • ม่�ผลูการศ.กษาวี�จ ยท�"ชื้ ดำเจนิ เป้3นิแนิวีทาง• ม่�ผลูการดำ�าเนิ�นิงานิในิพ��นิท�"ทดำลูอง สู่าม่ารถ่ท�าไดำ-• ให-ควีาม่สู่�าค ญก บการพ ฒนิาศ กยภาพเจ-าหนิ-าท�" • ให-ควีาม่สู่�าค ญก บการให-บร�การป้ร.กษา• ม่�ระบบบร�การอนิาม่ ยแม่�แลูะเดำ1กท�"ดำ� สู่าม่ารถ่

ผสู่ม่ผสู่านิเข-าไป้ในิระบบบร�การไดำ-• ม่�การป้ระสู่านิควีาม่ร�วีม่ม่�อก บนิานิาชื้าติ�

บทสู่ร*ป้บทสู่ร*ป้


การดำ�าเนิ�นิงานิเพ�"อเก�ดำควีาม่ย "งย�นิ• การสู่นิ บสู่นิ*นิดำ-านินิโยบาย แลูะงบป้ระม่าณติ�อเนิ�"อง• การพ ฒนิาศ กยภาพเจ-าหนิ-าท�"อย�างติ�อเนิ�"อง• ให-ควีาม่สู่�าค ญก บการควีบค*ม่ก�าก บ แลูะระบบรายงานิ

เพ�"อใชื้-ป้ระโยชื้นิ6ในิการพ ฒนิาบร�การให-ม่�ป้ระสู่�ทธ�ภาพม่ากข.�นิ

• พ ฒนิาการให-บร�การติ�อเนิ�"อง เชื้�นิ– สู่�ติรยาท�"ดำ� แลูะเหม่าะสู่ม่ม่ากข.�นิ– พ ฒนิาระบบร�การป้ร.กษาเชื้�นิ couples counseling– บร�การดำ�แลูร กษาแม่�ท�"ติ�ดำเชื้��อแลูะครอบคร วี แลูะดำ�แลูเดำ1กท�"ไดำ-ร บ

ผลูกระทบ

บทสู่ร*ป้บทสู่ร*ป้


ติ�ดำติ�อสู่อบถ่าม่เม่�"อม่�ป้Lญหา ติ�ดำติ�อสู่อบถ่าม่เม่�"อม่�ป้Lญหา

กรม่อนิาม่ ย (สู่�านิ กสู่�งเสู่ร�ม่สู่*ขภาพ) - พญ.นิ�พรรณพร วีรม่งคลู

e-mail: [email protected] นิร�ลู กษณ6 ก*ลูฤกษ6 โทร . 02 590 4417 e-mail: [email protected] ไฉไลู เลู�ศวีนิางก�ร โทร . 02 590 4435 e-mail: [email protected]

ศ�นิย6อนิาม่ ยท�" 4 ราชื้บ*ร� - จาร*ณ� จติ*รพรเพ�"ม่ โทร . 032-310 368-71 ต้�อ 2218

081-989 1301 Fax. 032-323 311- e-mail: [email protected]


ติ�ดำติ�อสู่อบถ่าม่เม่�"อม่�ป้Lญหา ติ�ดำติ�อสู่อบถ่าม่เม่�"อม่�ป้Lญหา ศ�นิย6ควีาม่ร�วีม่ม่�อไทย-สู่หร ฐดำ-านิสู่าธารณสู่*ข(TUC)

- พญ.ร งสู่�ม่า โลู�ห6เลูขา e-mail: [email protected]

- ธนิ นิดำา นิ ยวี ฒนิก*ลู e-mail: [email protected]

กรม่วี�ทยาศาสู่ติร6การแพทย6- หรรษา ไทยศร� e-mail: [email protected]

สู่�านิ กงานิหลู กป้ระก นิสู่*ขภาพแห�งชื้าติ�

กองท*นิเพ�"อบร�การผ�-ติ�ดำเชื้��อ เอชื้ ไอ วี� ผ�-ป้>วียเอดำสู่6 แลูะกองท*นิเพ�"อบร�การผ�-ติ�ดำเชื้��อ เอชื้ ไอ วี� ผ�-ป้>วียเอดำสู่6 แลูะวี ณโรควี ณโรค

- เภสู่ ชื้กร ย*ทธพงษ6 เจร�ญสู่วี สู่ดำ6 โทร. 084-387 8051 084-387 8051Fax. 02 143 9731- 30Fax. 02 143 9731- 30 e-mail: [email protected]


ขอขอบค�ณดำร.นิพ.สู่ม่ยศ ดำ�ร ศม่�

อธ�บดำ�กรม่อนิาม่ ย

นิพ.สู่ม่ศ กดำ�9 ภ ทรก*ลูวีณ�ชื้ย6 รองอธ�บดำ�กรม่อนิาม่ ย

กระทรวีงสู่าธารณสู่*ข


ขอขอบค�ณ• ผ0&จ�ด็ท�าสไลุ่ด็�

พญิ. ร�งส�มา โลุ่�ห้�เลุ่ขาห้�วห้น&ากลุ่��มงานป้,องก�นการต้�ด็เช).อเอชไอว#จากแม�ส0�ลุ่0กแลุ่ะครอบคร�ว, Global AIDS Program ศั0นย�ความร�วมม)อไทยสห้ร�ฐด็&านสาธารณส�ข

• ผ0&เช#*ยวชาญิท#*ร �วมให้&ความเห้�นแลุ่ะช�วยแก&ไขท�กท�าน

Download files http://pmtct.anamai.moph.go.th

กลุ่มอนามัยแม่และเด็ก...

Documents

Transcript of กลุ่มอนามัยแม่และเด็ก...