1

ضرورت تهيه نقشه راه

اداره مناسب برايبخش توزيع

1404 سالدر

تهران ركت توزيع نيروي برقشبزرگ

2

عليرغم اصالحات و تغييرات متعدد ساختاري در طول يك كشور ، بنظر در بخش توزيع صنعت برق سده اخير

:ميرسد

در مورد داليل ن وتطبيقيتحليل مدو •موفقيت و يا عدم توفيق عملكردي هر يك

انجام نگرفته است.از ساختارهاي قبلي

مشخص ومدوني نقشه راه و يا راهبردي ، •منطبق بر براي ادامه اصالحات ساختاري؛

خصوصا چشم انداز سياستهاي كلي كشور تعريف 44توسعه اي كشور و منويات اصل

نشده است

3

مروري بر تاريخچه توزيع

خصوصي ودود مح صنعت برق 1270سال Mكامال

اولين قانون صنعت برق تدوين 1341سال

شركت توانير تشكيل 1348سال

تشكيل وزارت نيرو 1353سال

سازمان برق ايران تاسيس 1366سال

و اداره فعاليتهاي بخش توزيع در قالب مديريت توزيع 1371تا سالبصورت دولتي

عدم تمركز و واگذاري مديريت تأسيسات به ابتداي دهه هفتاد رويكردشركتهاي غيردولتي

و شروع نسل قانون استقالل شركتهاي توزيع استاني تصويب 1384سال چهارم بخش توزيع

نسل اول

نسل سوم

نسل چهارم

نسل دوم

4

و منويات 1404 ساله كشور با افق سال20نجا كه چشم اندازآاز قانون اساس فصل الخطاب تمام برنامه اي راهبردي در 44اصل

نقشه راه دقيق و واقعي مي تواند كشور است. تهيه و تدوين يكباشد كه عليرغم كشور پاسخگويي متناسبي براي بخش توزيع برق

مواجه است:ظرفيتهاي مناسب؛ با محدوديتهاي زيادي از قبيل وجود

افزايش توقعات اجتماعيپراكندگي و گستردگي تأسيساتعملكرد غيراقتصادي عدم سرمايه گذاري متناسب با نياز واقعي تلفات انرژي غيراستاندارد عدم رشد تكنولوژيك و فن آوري و نرم افزاري متناسب با علم

نوين جهانيرشد فزاينده مصرف انرژي الكتريكي فرآيندهاي سياسي مداخله كننده در تصميم سازي هاي صنعت

برق بحث كيفيت برق در ارائه خدمات صدها بحث ديگرو

5

جهت گيري و هدف گذاري مناسب و با با بخش توزيع نيروي راه پيش بيني الزم در نقشه

تصور تاحدي منطقي مي توان برق ، نارسايي ها براي ات منشاء پول و اعتبار

تبديل به تفكر

تفاده بهينه از امكانات و سرمايه هاي اس وتوسعه ظرفيتهاگردد.موجود

6

مقدمه

متعددتغييرات ساختاري نوع فراگيري و گستردگي

خدمتنحصار در خريد وفروش ا

برق تعيين نرخ فروش برق محدودسرمايه گذاري تأثير گذاري سياسي عدم تجانس وپراكندگي

بخش توزيع صنعت برق داراي ويژگي هاي خاصي و متمايز از ساير بخشهاي صنعت برق

كه عبارتند از :مي باشد

7

نقشه راه توزيع برق (1چيست)

تعريف دقيق وظايف و مسئوليت ها در مديريت، :چهار محور مرتبط به هم

به منظور مالكيت، ساختار و مقررات خدمت بهتر و مناسب تر و يا قيمتي ارائه

، بدون منطقي و قابل رقابت به مشترياناينكه هيچ گونه تحميلي به بودجه دولتي ايجاد گردد وهم راستاي نياز توسعه اي كشور نيز باشد، را مي توان يك برنامه

استراتژي ونقشه راهي منطبق بر 20 واهداف چشم انداز 44منويات اصل

عنوان نمود. ساله كشور

8

فرايند نقشه راه (2توزيع)

يك بنگاه در اين فرآيند، بخش توزيع به صورت عمل مي نمايد اقتصادي و در محيطي رقابتي

هزينه ها منطقي شده و در درازمدت باعث و مي گردد. بهبود بهره وري و كاهش هزينه ها

b با رقابتي نمودن خدمات، به شرط ضمنااعمال مكانيزم هاي دقيق نظارتي سطح

خدمات رساني ارتقاء مي يابد. براي تبيين دقيق و واقعي نقشه را ه در قالب تكاليف

شناسايي قانوني مشخص شده، نياز به وضعيت موجود، نقاط ضعف و قوت،

معيارهاي توسعه و پيش بيني و چشم انداز مي باشد.آينده

9

ظرفيتهاي بخش توزيع

1404سال 1386سال 1375سال 1370سال واحد شـرح رديف

15000 21700 26398 28355 نفر تعداد كل پرسنل 1

10000 3500 1550 999 نفرتعداد پرسنل كارشناس

2

800000 593000 342566 273566 كيلومترطول خطوط

توزيع3

480000 388000 185785 150172 دستگاهتعداد ترانس هاي

توزيع4

95000 71300 39848 31848مگاولت آمپر

ترانس هاي ظرفيتتوزيع

5

280000 153000 72000 53306

ميليونكيلو

واتساعت

انرژي فروخته شده

6

60000 47000 34000 26158 روستاتعداد روستاهاي

برقدار7

35000 21547 13000 10518هزار

مشتركتعداد مشترك 8

10

در نقاط قوتبخش توزيع

خانواري كشور درصد از جمعيت99برقرساني به بيش از

وجود ظرفيت ساخت تجهيزات مورد نياز بخش توزيع در داخلكشور

سرمايه گذاري مناسب انجام شده در توسعه بخش فوق

وجود ساختار غيردولتي منطقه اي و محلي مناسب براي ايجادتحول

وجود قوانين و دستورالعملهاي اجرايي مناسب براي اداره بخشفوق

وجود بستر فرهنگي و اجتماعي مناسب براي زمينه هاي خدماتمتقابل

بازده مناسب نيروي انساني بخش فوق

امكان صرفه جويي قابل مالحظه و قابليت دسترسي در اجزاءتشكيل دهنده

11

در ضعف نقاط بخش توزيع

باال بودن تلفات انرژي الكتريكي پائين بودن ضريب بار شبكه وجود شبكه هاي قديمي و فرسوده فراوان انحصاري بودن خدمات و عرضه انرژي الكتريكي تداخالت قانوني و ضابطه اي با ساير سازمان هاي

خدماتي بافت غير مهندسي و استادكاري موجود عدم برنامه ريزي براي سرمايه گذاري خارجي عدم توانايي مالي براي تأمين سرمايه گذاري هاي جديد به روز نبودن ارزش دارايي ها ضعف نظام ايمني ـ اندازه گيري ـ اطالع رساني نامناسب بودن الگوي مصرف انرژي باالبودن نرخ خاموشي و قطعي برق استفاده از تكنولوژي پائين و قديمي در بهره برداري

شبكه عدم تعيين تكليف مالكيت تأسيسات وجود قوانين دست و پاگير دولتي در اداره قبلي بخش

فوق

12

مشكالت و تنگناهاي بخش توزيع

فقدان راهبرد مناسب، جامع و هدف دار در مديريتعرضه و مصرف برق، با توجه به موقعيت ساير بخش هاي

اقتصادي و مالحظات توسعه پايدار محدوديت تصميم گيري براي مديريت كالن عرضه مصرف وقيمت گذاري برق فقدان قانون صرفه جويي انرژي مداخله فعاليت اقتصادي بنگاه ها و تحميل قيمت هاي

فروش به روش غير اقتصادي ساختار نامناسب تعرفه هاي برق ومحدوديت هاي

قانوني سرانه نامناسب بودن الگوي مصرف باال بودن مصرف

انرژي وجود موانع سياسي و افزايش هزينه استفاده از منابع

مالي خارجي ،فراهم نبودن مقدمات و زمينه مناسب قانوني

اجرائي، مالي و سياسي عدم پرداخت هزينه برق مصرفي توسط بعضي از

مشتركين فرسودگي و قديمي بودن تأسيسات توزيع عدم سياست گذاري و انسجام در مديريت تهيه و توليد

كاالهاي مورد نياز بخش توزيع

13

چشم انداز و متغيرها در 1404افق

تعداد پيش بيني بالغ بر39مشتركين

ميليون مشترك

كليه جمعيت خانوار شهري و روستائي كشور از نعمت برق برخوردار و تحت پوشش شركتهاي

توزيع قرار خواهند داشت.

درصد مصرف انرژي الكتريكي، ميزان 7با فرض نرخ رشد مصرف انرژي الكتريكي توسط مشتركين برق، بالغ بر

ميليون كيلووات ساعت خواهد بود. در سال فوق 390000بدون منظور نمودن، تغييرات برنامه اي در برقدار نمودن چاههاي كشاورزي، سهم مصرف انرژي در بخش خانگي

درصد، 10 درصد بخش تجاري30درصد، بخش صنعت30حدوددرصد پيش بيني 10درصد، بخش عمومي 20بخش كشاورزي

مي گردد.

با توجnnnnnه بnnnnnه عملكnnnnnرد گذشnnnnnته و محnnدوديت هاي قnnnانوني وضnnع شnnده در تnدوين تعرفnه هnاو رشnد مصnرف انnرژي، منnابع حاصnل از فnروش بnرق بnراي توسnعه و توليnnد و توزيnnع انnرژي الكnnتريكي كnnافي

نيست.

طول شبكه هاي توزيع در سال

حدود 1404 كيلومتر 800000

پيش بيني مي گردد.

در الگوي بهبود ساختاري بخش توزيع، افزايش

ضريب بار وكاهش شدت مصرف مصرف انرژي و كاهش تلفات انرژي پيش بيني شده

است.

LOGO

“ Add your company slogan ”

14

چشم انداز و اهداف استراتژيكچشم انداز و اهداف استراتژيك

شركتهاي برق در يكي از كشورهاي شركتهاي برق در يكي از كشورهاي

توسعه يافتهتوسعه يافته

LOGO

“ Add your company slogan ”

15

چشم انداز ما : يك شركت برق اروپايي 1

پيشتاز باشيم

:مأموريت ها

افزايش جو رقابتي مشتريان، محيط

زيست و كيفيت زندگي از طريق راه

حلهاي كارآمد انرژي و سرويس دهي در

.سطح جهاني

LOGO

“ Add your company slogan ”

16

پنج آرمان استراتژيك

شماره يك در زمينه محيط زيست .1

شماره يك براي مشتري .2

كارفرماي برگزيده .3

قابل مقايسه در صنعت .4

داشتن رشد سودآور مداوم .5

LOGO

“ Add your company slogan ”

17

2چشم انداز ما :

چشم انداز شهري ما براي آينده

شهري مي باشدكه يك انرژي بهينه براي هدف و كاربرد

معين بعنوان يك تدبير

)راه كار( كلي در آن عرضه شود. قابل تأمل است كه با

اين مدل آينده نگر، ما بدنبال حل كردن بزرگترين مشكالت

.انرژي هستيم

LOGO

“ Add your company slogan ”

18

اهداف

ما مي خواهيم يكي از شركتهاي انرژي پيشتاز

ارائه خدمات به مشتري باشيم و همچنين در

زمينه رضايتمندي مشتري، ما براي توسعه در

ديگر كشورهاي اروپايي در زمينه هاي هدف

گذاري شده و بهره برداري از يك بازار ملي

درآينده برنامه داريم. ما برآنيم تا مشاركت در

% تا سال 20توليد انرژيهاي تجديدپذير را در حد

. توسعه دهيم )حمايت از آب و هواي پاك (2020

LOGO

“ Add your company slogan ”

19

استnراتژي

رشد و توسعه گرو همان متمركز شده روي حفظ

كردن كسب و كار موجودمان و موافق بر بكار

انداختن رشد پتانسيل بالقوه

ما قصد داريم در سالهاي آتي سرمايه گذاريهاي

گسترده اي انجام دهيم.

ما مدافع تركيب متوازن انرژي براي تجديد استفاده از

ظرفيت

توليد انرژيمان هستيم

ما همزمان با استراتژي رشدمان، افزايش راندمان و

.كارايي در شركتمان را هدف قرار داده ايم

LOGO

“ Add your company slogan ”

20

چشم انداز: - ما اراده كرده ايم شركت پيشتاز برق و گاز در جهان شويم3

كارآئي(Performance)

تفكر )انديشيدن( رو به جلو (Forward Thinking)

اعتماد، اطمينان(Trust)

تمركز و توجه مشتري (Customer Focus)

قابليت اطمينانlity) (Reliabu

LOGO

“ Add your company slogan ”

21

شـرح مأموريت

يnك موتnور چشnم انnداز مnا بnه سnوي جايگnاهي كnه

پnذير تجديnد تكنولوژيهnاي زمينnه در پيشnرو محnرك

.آينده معرفي شود

22

مدل سه وجهي مديريت 1404بخش توزيع درسال

تناسب با محيط كاهش آاليندگي

بهره وري ت

شاركب م

جل

سرمايه براي

گذاري ش هزينه

كاه

ف كنندگانصر

م

ي توزيعش

اثر بخ

س ستر

د

ي ذير

پ

داري-پاي

ت مين

ا

يمنيا

تيفي

كت

ش قابليافزاي

يطمينان و ايمن

ايصاد

قتا

سازگاري با محيط زيست

23

مقايسه شبكه هاي حال و آينده

در توزيع برق

موجود الكترو مكانيك

مخابراتي ارتباط يك طرفه

توليد متمركز

سهم محدود منابع تجديد پذير

تعداد محدود سنسور

باز يابي بار و شبكه بصورت دستي

حفاظت معمول

اتوماسيون محدود

سطح نفوذ محدود

آينده ديجيتال

مخابراتي ارتباط دو طرفه

توليد متمركز به همراه توليد پراكنده

سهم عمده منابع تجديد پذير

تعداد بسيار زياد سنسور

بازيابي بهينه اتوماتيك

حفاظت تطبيقي و عملكرد جزيره اي

اتوماسيون كامل

مديريت فني و اقتصادي برپايه IT

24

روند غير واقعي بودن نرخ برق

فرسودگي و قديمي بودن شبكه هاي توزيع

پائين بودن ضريب بار شبكه و باالبودن نرخ خاموشي

ايجاد فاصله فزاينده در فن آوري بخش توزيع در قياس با بخشهاي ديگر صنعت برق

تأسيسات توزيع عدم كفايت منابع مالي براي توسعه و اصالح

چالشهاي آينده چالشهاي آينده بخش توزيعبخش توزيع

چالشهاي آينده چالشهاي آينده بخش توزيعبخش توزيع

تحميل سياستهاي يارانه اي به بخش توزيع و غير اقتصادي كردن عملكرد آنها

باال بودن تلفات انرژي

رشد باالي شدت مصرف انرژي

بخش بخش چالشهاي آيندهچالشهاي آينده توزيعتوزيع

بخش بخش چالشهاي آيندهچالشهاي آينده توزيعتوزيع

25

سياستهاي استراتژيك در مديريت بخش توزيع تا

1404سال o تفكيك وظايف مديريت ؛بهره برداري؛ توسعه و مشتريان

o وامكان انتخاب رفع انحصار در فروش برق به مشتريان مشتريبراي

o بنگاهداري وسود آوري براي امكان افزايش رقابت

o عدم دخالت دولت در بازيگرداني بخش توزيع

o واگذاري تمام زير فعاليتهاي بخش توزيع به شركتهايخصوصي با

مديريت يكپارچه شرکت

o استفاده بيشتر از انرژيهای تجديد پذير

o مصرف انرژی شدتکاهش

o منطقي نمودن تلفات برق

26

راهبردمدل پيشنهادي 1404شركتهاي توزيع در سال

توزيع برنامه ريزي براي تغييرات ساختاري بخش خصوصي با نقش افريني دولت(مديريت( خصوصي(مالكيت( چابك وبا واگذاري فعاليتها(ساختار(عمومي-دولتي-تنظيم كنندگان(قررات م(

چشم انداز ترسيمي بخش توزيع 1404سال

با توجه به صنعت برقمحدوديتها و قابلبتها :

ويژگيها -مشخصات -جهت گيريهاي قانوني - تكاليف برنامه اي -راهبردهاي عمومي -

صنعت برق

بخش اهداف مورد نظر اصالحات توزيع

ارائه خدمات مناسب تر •رفع انحصار •مكان ايجاد رقابت ا•داره بازرگاني ا•كاهش هزينه ها •افزايش بهره وري •استفاده بهينه از كليه سرمايه ها و دارايي •

هاي توزيعحل مشكالت بخش •

27

راهبردمدل پيشنهادي 1404شركتهاي توزيع در سال

برنامه ريزي براي تغييرات ساختاري بخش توزيع

)نقش دولت(

نقكشور فرهنگي ومحيطي ويژگيهاي به باتوجهش

عبارتند از ولت دسياست گذاريتعيين استراتژي تنظيم مقرراتنظارت

28

ساختار مدل پيشنهادي 1404شركتهاي توزيع در سال

فعاليت بخش توزيع در يك تقسيم پيكره كلي به سه بخش

ميگردد:

و خـــــــــــــــدمات فـــــــــــــــروش برق( بعدازفروش)بازرگاني

توسعه و برنامه برداري بهره خدمات

29

ساختار مدل پيشنهادي 1404شركتهاي توزيع در سال

و پس از فروش )بازرگاني برق(خدمات فروش

خريد و فروش و خدمات بعد از فروش برق توسط مؤسسات(احدهاي تجاري؛ كامالM خصوصي)ووشركتهاي مجاز

محيط رقابتي

در يك واگذاري به مشتريان وبرق از عمده فروشيها خريداريمحيط قابل انتخاب

حقوق پرداخت شركتهاي فوق و عدم مالكيت تاسيسات درتوزيع برق بابت سيمداري

حقوق فوق توسط صنف ويا انجمن ويا مؤسسه اي با نظارت وتأييد صالحيت دولت در محيطي رقابتي

انگيزه هاي الزم را براي كاهش در جهت ايجاد نرخ تعيينافزايش پايداري وكاهش خاموشيها و توسعه مديريتي ، تلفات

30

ساختار مدل پيشنهادي 1404شركتهاي توزيع در سال برنامه و توسعه

توـسط ـشركتهاي توزـيع ـبرق وـبا توـجه ـبه مديريت و انـجامشدت نياز روند

برنامه ريزي توسط شركتهاي توزيعتوـسط اـجراي تاسيـسات هم توـسط ـشركتهاي توزـيع وهم

ـقالب اـجراي طرحـهاي ـغير انتـفاعي و ـبا دربخش خصوـصي كشش سوداوري

توزيع توسط طرح ونظارت

تأسيسات احداث شده توسط بخش خصوصي؛ به صورت يكي از مدلهاي

مديريتي اقتصادي از قبيل BOO –BOT-BT –BRT-BR بخش اب

توزيع تعامل مي گردد.

31

ساختار مدل پيشنهادي 1404شركتهاي توزيع در سال

خدمات بهره برداري

بخش توزيع نيز توسط شركتهاي توزيع منطقه اي فقط مديريت مي

در قالبي گردد وكليه فعاليتهابراساس برنامه زمانبندي رقابتي

.برون سپاري مي گردد

32

ساختار مدل پيشنهادي 1404شركتهاي توزيع در سال توزيع )ساختار(برنامه ريزي براي تغييرات ساختاري بخش

ا ه ـسازمان دهي، ـب د از طي مراـحل اولـي ع بـع شركتهاي توزـييـك برنامـه زمان بنـدي از پيش تعـيين شـده، فقـط وظيفـه ــع را برعهــده ــرداري بخش توزي ــديريت بهــره ب هــدايت و ماهيت تـصدي گري ـخود را ا ـم ه وـظايف ـب د داـشت و كلـي خواهـنبـه منظـور ايجـاد رقـابت در عرضـه بهـتر خـدمات و كـاهش

هزينه ها، به بخش خصوصي واگذار مي نمايند .براي تحقق برنامه

ظرفيت ســازي مناســب پيمانكــاري در بخش توزيــع و بــه صــورت منطقه اي بســيار حــائز اهميت اســت. اين ظــرفيت ــول ــع در ط ــركتهاي توزي ــه راه ش ــد در نقش ــازي مي باي سبرنامــه پنجم قــرار گــيرد .به نحــوي كــه در انتهــاي برنامــه شــركتهاي پيمانكــاري متناســب بــا نيــاز بخش توزيــع شــكل كيل انجمن ـصنفي نهاد تـش ند. پيـش ه باـش ود راگرفـت ايي ـخ نـهــراي ســامان دهي و هــدايت اين ــع ب پيمانكــاران بخش توزي

بخش از ظرفيت توزيع مي تواند بسيار مؤثر واقع گردد.

33

برنامه پنجم توسعه

برنامه ششم

توسعه برنامه هفتم

توسعه

تعريف قانوني موسسات خصوصي

آغاز فعاليت موسسات خصوصي موازي با شركتهاي

توزيع

عهده دار شدن فعاليتهاي بازرگاني توسط موسسات

خصوصي-جداسازي سيمداري از فروش

بازتعريف فرايند هاي سيمداري وبازرگاني برق

وجود چندين موسسه خصوصي بازرگاني برق

در يك منطقه يا امور

افق 1404

راهبردمدل پيشنهادي 1404 سال تاشركتهاي توزيع

واگذاري مالكيت

ظرفيتسازي-واگذار

ي

واگذاري كامل فعاليتها

اداره- سيمداريواثر ور بهره

توزيع بخشسازماندهي)

توزيع(

LOGO

“ Add your company slogan ”

ــات . ــراي الزام ــدامات منطقي ب ــراي اق ــور اج بمنظراي د مسـئوليت شـفافي ـب ا اداره اقتصـادي، باـي دارائيـه

رداري ره ـب ا بـه راه ـب يرات هـم داث وتعـم ا، اـح وـسرمايه ـهنظرگرفته شود ردشبكه .

توزيعسازماندهي بهره بردار سيستم توزيعسازماندهي بهره بردار سيستم

LOGO

“ Add your company slogan ”ويژگيهاي نهاييويژگيهاي نهايي

36

عوامل مؤثر بر فروش مالكيت بخش توزيع به بخش خصوصي

اهداف دولت كاهش حجم بدنه اجرائي دولتي ايجاد خالقيت و پويائي در جامع تغيير ساختار اقتصاد سرمايه گذاري غيرمستقيم بمنظور تسهيل كابرد منابع پس انداز وضعيت عملكرد شركتهاي دولتي در مقايسه با شركتهاي خصوصي

مشابهويژگيهاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي اقتصاد مورد بحث ماهيت نگرش بخش خصوصي به بخش دولتي در برخورداري بخش دولتي از امتيازات ويژه فعاليت كلي اقتصادي دولتي حجم نقدينگي اضافي موجود در اقتصاد در مقايسه با كل نقدينگي

و نقدينگي مطلوب در نظر گرفتن حجم فعاليتهاي واقعي اقتصادساخت و بافت بازارها مالي نياز به سرمايه گذاري در سطح كالن امكانات بخش خصوصي براي سرمايه گذاري كسب و كار موقعيت عمومي اقتصاد از لحاظ شرايط

37

روشهاي واگذاري مالكيت بخش خش خصوصيبتوزيع به

عرضه سهام بصورت عمومي

عرضه سهام به گروههاي خاص

تفكيك به واحدهاي كوچكتر

جلب مشاركت بخش خصوصي در سرمايه گذاري جديد مورد نياز واحد دولتي

فروش واحد دولتي به مديران يا كاركنان

عقد قراردادهاي واگذاري مديريت يا اجاره دارائي

فروش دارائي

38

با تشکر از توجه شما