7/16/2019 17

http://slidepdf.com/reader/full/-55cf9db6550346d033aed64f 1/6

เอกสารประกอบการเสวนา 

“เวทปฏ   รปการเรยนร  ส การศกษาเพ อคนทังมวล” ครังท  17

ชมชนการเรยนร  คร : เปล ยน "หองสอน" ใหเปน "หองเรยน(ร  )" 

 โดย กล มเพ อนปฏ   รป 

วนัอังคารท  4 ม   ถนายน 2556 เวลา 13.30 -16.30 น. ณ หองวนัส โรงแรมม   ราเค   ล แกรนด คอนเวนชัน กรงเทพ ฯ 

เรยบเรยงโดย นางสาววรรณา เลศวจตรจรัส  มลนธสดศร-สฤษด วงศ 

“ PLC เปนเครองมอนาเกยรตภมของครกลับคนมาไมตองรอใหใครหยบยนใหแตทาโดยลงมอทา... ทาแลวทบทวนไตรตรองการเรยนร จากผลทเกด ทบทวนรวมกับเพอนครจนเกดเปน ทบทวนรวมกับเพอนครจนเกด

เปน “ชมชนเรยนร ครเพอศษย” ซงกคอ PLC นันเอง”  ศ.นพ.วจารณ พานช  PLC (Professional Learning Community) เปนเคร องมอท  รชารด ดฟร (Richard Du Four) ชาว

อเมรกา ไดเร  มทางานวจัยพัฒนา  มาตังแต คศ. 1998 และตอนน ไดแพรขยายไปทัวสหรัฐอเมรกา และประเทศอ นๆ ท ตองการพัฒนาคณภาพการศกษาของประเทศ เชน สงคโปร 

 ในหนังสอ “ว   ถสรางการเรยนร  เพ อศ   ษย ในศตวรรษท  21”  โดย ศ.นพ.วจารณ พานช  ซ งถอดความจากหนังสอ Learning by Doing: A handbook for Professional Learning Communities at Work,

2

nd

Ed, 2010 ได ใหคานยามของ PLC วาคอ กระบวนการต อเนองทครและนักการศกษาท างานร  วมกันในวงจรของการร  วมกันตั งคาถาม และการทาว  จัยเช  งปฏ  บัต  การ เพ อบรรลผลการเรยนร ทดข นของนักเร ยน โดยมความเช อว าหัวใจของการพัฒนาการเรยนร  ของนักเรยนใหดข น อย ทการเรยนร ทฝังอย ในการทางานของครและนักการศกษา  

การศกษาท ตองเปล  ยนจากเนน “การสอนของคร” มาเปนเนน “การเรยนร  ของนักเรยน” เปล ยนจากเนนการเรยนของป  ัจเจกบคคล มาเปนการเรยนรรวมกันเปนกล ม (Team Learning), เปล ยนจากการเรยนแบบแขงขันมาเปนเนนความรวมมอชวยเหลอแบงป  ันกัน และถงท สด เปล ยนจากแคไดเร ยน“ความร มากๆ”  มาเปนการฝก “ทักษะ” ทังทักษะการคดการเรยนร สรางความรดวยตัวเอง ทักษะชวตและการทางาน และทักษะการใช ICT อยางชาญฉลาด การเปล ยนแปลงแบบน  คร จงตองเปล ยนจากการสอนบอกความร   มาเปนการสรางแรงบันดาลใจใหเดก สรางความสนกในการเรยน เนนออกแบบ

 โครงงาน หรอ สภาพการทางานเสมอนจรง ใหเดกแบงกล มกันลงมอทาเพ อเร ยนรจากการปฏบัต เขาถงซ งความรจรงม ใชแคทองจาตารา 

PLC เปนเคร องมอหน งท ชวนครมารวมตัวกันเปนชมชน เปนเครอขาย แลวลกข นมาเปนผนาการเปล ยนแปลงตัวเอง เปล ยนแปลงหองสอน โดยครตองเปนผลงมอกระทาเอง และเรยนร รวมกัน เชนเดยวกับการฝกฝนสรางทักษะของเดกดวยการลงมอฝกเอง

7/16/2019 17

http://slidepdf.com/reader/full/-55cf9db6550346d033aed64f 2/6

ชมชนการเรยนร  ครสอนดจังหวัดกาญจนบร พัฒนาเครอข ายแลกเปลยนเรยนร ระดับจังหวัดใหเขมแขง ยังยน ครอบคลมเตมพ นท 

จากจดเร มตนวงเสวนาแลกเปล ยนเรยนรเครอขายครสอนด จังหวัดกาญจนบร ในวันท  14- 16 

มถนายน 2555 ณ โรงเรยนหม บานเด ก ท ปลัด อบต. สถาปนา ธรรมโมรา เขามาเปนผจัดการ PLCกาญจนบร ในโครงการสรางเครอขายการเรยนรครสอนด เพ อสรางทมแกนนาในการขับเคล อน PLC จังหวัดกาญจนบร โดยมผเขารวมจานวน 53 คน เปน ครสอนด, ครท มจตอาสา และผบรหารโรงเรยน ไดนาไปส การวางแผนการทางานเพ อสราง PLC กาญจนบร ท กระจายไปทัวพ นท  

กระบวนการสรางดาวกระจาย ครนันทนา มวงแกว หรอ ครต  ไดจัดวงแลกเปล ยนเรยนร คร ในโรงเร ยนบานหนองโสน เร มตน

ชวนกันมา 10 คน  เร องการใช โครงงาน (Project  –based Learning) ทาใหคณครมความสขท  ไดลงมอ

ปฏบัตจรงจากกจกรรมจาลองข นมา จนกระทังผานมาในป  ัจจบันน  ทกชันเรยนไดเร  มพัฒนาใหนักเรยนจับกล มกันทา PBL เลกๆ ท  ไดลงมอปฏบัตและสรปผลการเรยนร รวมกัน ตังแตเดกเลกๆ หองนองอนบาล 2

ทาโครงงานสมตา ไปจนถงพ  ป.6 ท ทดลองทาแชมพสะเดานาไปกาจัดเหา 

น.ส. ภัทรนนท เพ มพล ผอานวยการโรงเรยนบานเขานางสางหัว (ครวาส) ซ งเปนโรงเร ยนประถมขนาดเลก นากระบวนการแลกเปล ยนเรยนรท  ไดรับการฝกไปประยกตใช ในโรงเรยน ชักชวนชมชนผปกครอง คณคร และนักเร ยน มาเสวนา ตังหัวขอในการแลกเปล ยนความคดเหน เร อง ทาอยางไรให

 โรงเร ยนด? โรงเรยนท ดเปนอยางไร พัฒนาอยางไร? ซ งทังผปกครองและนักเรยน ตางรสกดท  ไดแสดงความคดเหนท จะรวมกันพัฒนาโรงเรยนใหดข น เปนจดเร มตนของการดงผปกครอง/ชมชน และนักเรยนเขามารวมทา PLC เพ อพัฒนาโรงเรยนและเดกๆ เอง ชมชนเสนอตัวผลัดกันมาเปนแมครัว เปนครจตอาสานาเดกนักเรยนรวมกันเรยนรวชาบรณาการดวยฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยงทัง 7 ฐาน

และดวยการเร มตนของวชาบรณาการน เอง ท ทาใหนักเรยนชัน ป.4-6 สนกกับการเรยนรนอกหองเรยน จากการลงมอชวยกันทาการเกษตรพอเพยง และฝกเดกใหมหนาท รับผดชอบทางาน, สอนเพ อนสอนนอง, ฝกนาเสนอใหคนท มาด ซ งในระหวางการเรยนรวมกันของเดก ป.4  – 6 น  เม อเดกเสรจจากกจกรรมแตละครัง ครจตอาสากจะตังคาถามถามวา วันน เดกๆ ไดอะไรบาง? แมเดกอาย ไมเทาไหรกชวยกันตอบได เชน ไดออกกาลังกาย ไดความสามัคค ไดทาป  ยใชเองไมตองซ อ เปนตน และทาใหเดกหลายๆ คน

กลับไปชวนผปกครองปลกผักเล ยงหมท บานของตัวเอง การเร มตนของหองเรยนรปฏบัตเหลาน เพ อใหเดกตัวเลกๆ ไดเร ยนร ฝกทักษะการทางานรวมกัน ทักษะการส อสาร ย ดหย นปรับตัวเขาหากัน ภาวะผนาและความรับผดชอบอยางคอยเปนคอยไป

แรงดดวยการความร วมมอและแรงสนับสนน PLC ทาไดเกดผลขยายตอไปส กจกรรมพัฒนารวมกับชมชน ไดงบประมาณสนับสนนจากมลนธ

เดกเขามาชวยเพ มในโครงการพัฒนาคณภาพโรงเรยนขนาดเลกภาคกลาง 

ดวยวธขยาย PLC  แบบดาวกระจาย ใหแกนนา PLC  เปนตัวกระจายชวนเพอนครมาสรางวง

แลกเปลยนเรยนรเพอพัฒนารวมกัน แกนนาหลายๆ คน ตางกเปนแกนนาท เขมแขง ชวยกันจัดวงในจังหวัดอกหลายตอหลายครัง เลกบาง ใหญบาง ตังแต อ.เลาขวัญ, อ.บอพลอย ท ม  โรงเรยนบานหลมรังรวม

7/16/2019 17

http://slidepdf.com/reader/full/-55cf9db6550346d033aed64f 3/6

สนับสนนงบประมาณเพ ม, อ.ทามะกา, วงครการศกษานอกโรงเรยน, เขตพ นท ประถมศกษา ท  4 ท ม ผอ.เขต นายธวัชชัย พกลแกว ใหการสนับสนนงบประมาณ และเขารวมในวง, เขตพ นท ประถมศกษา ท  3 ม ผอ. เขต นายอธวัฒน พันธประชา ใหการสนับสนนทังงบประมาณและคัดทมผบรหารโรงเรยนเขารวมวงแลกเปล ยนเรยนรดวย

นับไดวาเปนผลลัพธความสาเรจของ PLC ขันแรกของกาญจนบร ท ผจัดการพ นท ซ งเปนภาคทองถ นอยาง ปลัด อบต.สถาปนา ธรรมโมรา ชักชวน, รวบรวม และถักทอเครอขาย PLC ในพ นท ดวยแกนนาคร ผ บรหารโรงเรยน เขตพ นท  และ อบจ. ใช PLC ชวนครมาแลกเปล ยนเรยนร และ จดชนวนใหครเปล ยนหองสอนแบบบอกความร มาเปนหองเรยนรและฝกทักษะของเดกนักเรยน 

ผลการขบัเคล อนงานจังหวัดกาญจนบร 1. ทมครแกนนากลับไปจัดวงแลกเปล ยนเรยนรยอยๆ ข นเอง และบางโรงเรยนสามารถทาให

นักเรยน, ครและคนในชมชนเขารวมแลกเปล ยนเรยนรดวย 

2. ผอ.พ นท การศกษา เขต 3 และ 4 ใหการสนับสนนงบประมาณและจัดทานโยบายการจัดวงแลกเปล ยนเรยนรตอเน องในจงัหวัด นอกจากน ทางเขตยังไดเหนความสาคัญของการพัฒนาการเรยนแบบ 

Project-based Learning (PBL) จงจัดใหมทมทางานพัฒนาเร องน ข น 

3. ในเขตพ นท การศกษา 3 เกดการแลกเปล ยนเรยนรรวมกันของคร ในระบบการศกษาของกระทรวงฯ และ ครจากองคกรพัฒนาเอกชน, คร ตชด., กศน.

4. ครผสอนหลายทานไดนาการเรยนแบบ PBL และกระบวนการ PLC ท  ไดจากการแลกเปล ยนเรยนร  ไปใช ในการเรยนการสอนของตัวเอง เชน รร.บานเขานางสางหัว, รร.อนบาลวัดเลาขวัญ, รร.บานหนองโสน, รร.ประชามงคล, รร.หม บานเดก, รร.ทามะกาวทยาคม เปนตน 

5. มการกอตังชมรมเครอขายครสอนด จังหวัดกาญจนบร ข น  โดยการสนับสนนของ อบจ.

6. เกดเครอขายท จะนาไปส การจัดตังเปนสภาการศกษาจังหวัดกาญจนบร  ในอนาคต 

7/16/2019 17

http://slidepdf.com/reader/full/-55cf9db6550346d033aed64f 4/6

ชมชนการเรยนร  ครสอนดจงัหวัดลาปาง 

PBL ไมใชเปนเพยงกระบวนการเรยนรอกตอไป  แตจะกลายเปนวถชวตของครและศษยดวย 

ชมชนการเรยนรครสอนด หรอ PLC ของลาปาง เร มจากรวมกันเรยนรแนวคดการจัดการเรยนร ในศตวรรษท  21 และตังวงแลกเปล ยนเรยนรเพ อปรับเปล ยนบทบาทครผสอน มาส ครผสรางการเรยนร ใหกับนักเรยน มการตังวง PLC แลกเปล ยนเรยนร กันอยางสม าเสมอ โดยเนนย าเสมอวา เป าหมายทายสดของการสรางเครอขายแลกเปล ยนเรยนรคร คอ คร ไดปฏรปตัวเองเปล ยนการออกแบบการเรยนร ยคใหมเพ อใหเดก

 ไดฝกทักษะอนาคต

PLC การไดจดไฟการเปล ยนแปลงในตัวคร ครหลายคนท เปล ยนบทบาทตัวเอง พยายามเปล ยนหองสอนตัวเอง ใหเปนหองเรยน เชน ครยพน

อนตะวงศ โรงเรยนบานโทกหัวชาง ครยพน อนตะวงศ รับหนาท ดแลนักเรยนชันประถมศกษาปท  2 (จานวน 12 คน) ซ งเปนเดกเลก

ชวงวัย 7-8 ขวบ การสรางการเรยนรและกจกรรมจงเปนแบบคอยเปนคอยไป ครกระตนความสนใจเดกดวยการถามส งท ผเรยนสนใจ อยากรอะไรกอน และเร มพาเดกไปเรยนร เม อเดกเรยนรจนพอใจแลวจงเช อมไปส ส งท  เดกอยากรเพ มเตมอ นๆ ครยพนเปล ยนวชาภาษาไทยซ งมเร ยนทกวันมาเปนวชาคนควาท หองคอมพวเตอร 3 ชั วโมงตอสัปดาห เพ อเปดพ นท  ใหเดกไดคนควาในส งท เขาอยากร โดยไมแยกสวนเน อหา ครจะเดนดและประเมนเดกอย ตลอดเวลา หากเหนวาเดกทาไม ได ครจะปรับการเรยนร  ใหเหมาะกับเดก

หลังจากคนควาเสรจแลวกจะมานังลอมวงคยกันกับเดกเก ยวกับผลจากส งท  ไดเรยนร  ในวันน  ตัวอยางเชน เดกๆ เรยนร เร  องการวัด หนวยวัด ครสรางแรงบันดาลใจใหเดกกระตอรอรนในการเรยนรดวยเร  องเลา จากเพ อนนักเรยนดวยกันเอง เพ อฝกมารยาทการฟ  ังใหกับเดก เม อเสรจจากวงเร องเลาคร จะตังคาถามเพ อกระตนการคดของเดกเก ยวกับหนวยวัด เชน กระดานดาน ยาวเทาไร? ม หนวยวัดเปนอะไร?พรอมกับถามเพ อประเมนความเขาใจของเดกตลอดเวลา เชน นักเรยนเขาใจไหม ม ใครไมเขาใจหรอตามไมทันใหยกมอข น หากพบเดกคนไหนไมเขาใจครกจะพดเร องเดมซ าๆ จนกวานักเรยนจะเขาใจ

และหากพบเดกไมสนใจฟ  ังหรอทาผดขอตกลง ครจะใชวธ ใหเดกพจารณาโทษดวยตัวเอง เชน เม อ

เดกรตัววาเขาทาผดแลว บางคนกเสนอท จะยกเกาอ  ใหเพ อนๆ เปนเวลา 10 วัน บางขอปดหนาตางหลังเลกเรยน 20 วัน เดกบางคนขอทาการบานเพ มจากเดม 2 ขอเปน 4 ขอ เปนตน

ภาพ 1 นักเรยนคนควาเร องโรคเช อรามะมวงเอง  ภาพ 2 เดกๆ แลกเปล ยนเรยนรเร องการวัด

7/16/2019 17

http://slidepdf.com/reader/full/-55cf9db6550346d033aed64f 5/6

เม อครและนักเรยนทาความเขาใจเก ยวกับการวัด และหนวยวัดเบ องตนแลว ครยพนจะแจกสายวัด ใหนักเร ยนแตละกล มลงมอปฏบัต วัดส  งของตางๆ เชน ความสงของโตะคร ความกวางของฟตบาทหลังจากท เดกๆ เสรจส นภาระกจการวัด ครและนักเรยนกจะมานังลอมวงหนาหองกันอกครัง เพ อพดคยเก ยวกับส งท เหน และผลการวัดของแตละคน ถกผดอยางไร เดกๆ จะชวยกันพจารณาและบอกกันเองวาเปน

อยางไร เพราะเหตใด โดยครยพนทาหนาท เปนเพยงผชวนคดชวนคยเทานัน (Facilitator ) 

ภาพ 3 เดกๆ เรยนรดวยการลงมอปฏบัต เร องการวัด หนวยวัด 

แรงบันดาลใจท จะปรับเปล ยนตัวเองของครยพน อนตะวงศ “รสกอาย ทตองใหคนอาชพอนเชนหมอมาพดเรองการศกษา เรองวธการเรยนการสอนเดก กับคนทเปนคร”  ครเลาถงความรสกหลังจากนามาลองปรับใชกับนักเรยนวา “ชวงอาทตยแรกของการทดลองใชตองตอสกับแรงภายในตัวเองเยอะ เพราะมันไม

เหมอนกับททาทกวัน ตองใจเยน”  หากบางวันทาไม ได ครยพนจะบอกกับตัวเองวาไมเปนไร พร งน เร มใหม..และครยังเช อวาความดท เราทากับเดกในวันน จะสงผลใหลกเราเปนคนดเชนกัน   จงทาใหครยพนยังคงใชวธสรางการเรยนร ในลักษณะเชนน มาโดยตลอด 

บทเรยนการเปล ยนบทบาทตัวเองจาก ครพน   ดา วงศชมภ ครพนดา สอนวชาคณตศาสตรท วทยาลัยเทคนคลาปาง มความตังใจในการเปล ยนแปลงตนเองท 

จะจัดกระบวนการเรยนร  ใหเดก การฝกใชคาถามในการกระตนนักเรยน เนนคาอธบายของนักเรยนมากกวาคาตอบถกผด   โดยเร  มกจกรรมข นในชัวโมงวชาคณตศาสตรประยกต 3 นักเรยนระดับ ปวช. 2 แผนก

ชางยนต กล ม 1-2 เร อง การประยกตตร โกณมต หลังจากสอนหลักการและวธคานวณแลว ใหนักเรยน

ทางานรวมกันเปนกล มและให โจทย คอ ประยกต ใชความรตร โกณมตหาระยะทางและความสงของส งท กล มสนใจในวทยาลัย เชน ความสงเสาธง ความสงของตก มอปกรณ คอ สามเหล ยมมมฉาก เม อแตละกล มหาความสงท ตองการเรยบรอยแลว ใหนาเสนอผลและเลากระบวนการแกป  ัญหาของกล มในชันเรยนเพ อรวมกันสรป พบวานักเรยนสามารถแกป  ัญหาได โดยใชสตรการคานวณท แตกตางกัน บางกล มใชกฎของไซน บางกล มใชคาของ tangent บางกล มใชคาของ cot เปนตน และยังสามารถตรวจสอบคาตอบจากการใชมมท แตกตางกันดวย นักเรยนไดทักษะมากมายในการรวมทมกับเพ อน นักเรยนสามารถรวมมอและโตแยงกับเพ อนไดอยางเพลดเพลน ม กระบวนการแกป  ัญหา เชน เม อตองวัดความยาว บางกล มใชไมบรรทัด บางกล มใชกาวเทา บางกล มใชการนอนราบกับพ น เปนตน

7/16/2019 17

http://slidepdf.com/reader/full/-55cf9db6550346d033aed64f 6/6

“ดฉันจงมความตังใจทจะเขาวงแลกเปลยนเรยนรประสบการณการสอนแบบน กับทมครแกนนาและจะสราง PLC  กับเพอนครในวทยาลัยเพอทาใหวทยาลัยเปนสถานทท ไมนาเบอและไมสรางความทกขแกครและศษยอกตอไป อกทังมความภาคภมใจอยางยงทไดเขามาเปนสวนหนงของโครงการ ดฉันตระหนักแล วจากผลของการเปลยนแปลงตนเองสะทอนกลับไปส การเรยนรของนักเรยนอยางชัดเจน”  

ประสบการณการสราง PLC คร ในโรงเรยนว   ชชานารจาก ครสลักจ   ต ใจนอย 

“ถาจะถามวาขันตอนการทา PLC ขันตอนไหนยากทสด ขอตอบวา  ขันเรมตนสาคัญทสด เพราะไมรจะเร มตนอยางไร จะทากจกรรมอะไร ทาอยางไร คดอย ตังหลายวันกวาจะลงมอเร มตนได จงเร มทมัธยมศกษาตอนตนและมัธยมศกษาตอนปลาย มครท สนใจเขารวมจานวน 9 คน มครกล มสาระวทยาศาสตรภาษาอังกฤษ ศลปะสังคมศกษาศาสนาและวัฒนธรรม และครฝ  ายอนามัยโรงเรยน ชวนครชาวฟลปปนสเขารวมดวย ในตอนทายของการทาวงเสวนา ครแตละทานไดพดกัน ฟ  ังแลวรสกมพลังเกดข นในกล มเปนการจดประกายในการขับเคลอนกจกรรม PLC เกดข นแลว”  

บทเรยนจากการเปล ยนบทบาทคร จากครภทัรศยา ล าใหญ  โรงเรยนอนบาลแจห ม 

ครบอกเลาใหฟ  ังวา “จากเดมขาพเจากคดวาการสอนตามวธเด มเปนวธการสอนทดแลว สอนวชาคณตศาสตรสอนโดยวธการบรรยายทฤษฎ อธบายหลักการแลวใหนักเรยนลงมอปฏบัตแลวกคดวานักเรยนเขาใจและทาแบบฝกหัดคณตศาสตรได แตหลังจากเขารวมแลกเปลยนเรยนรกับเพอนครแลวจงกลับมามองวาทคดวานักเร ยนเขาใจและทาไดเปนเพยงนักเร ยนทอย ในเกณฑคอนขางดและพอใชเทานัน แตนักเร ยนบางสวนทอย ในเกณฑระดับคอนขางออนทาไดโดยทเขาด- ลอกของเพอนเทานัน แตพอใชความรท ไดจากการอบรมโดยเฉพาะในเรองของการใชคาถามในการกระตนใหนักเรยนตอบคาถาม ทาใหรวานักเรยนในกล มคอนขางออนเขามวธการตอบคาถามแปลก ๆ แตนาสนใจ บางครังเขาตอบคาถามไดแตตองใชเวลาในการ คดนานกวาเดกทคอนขางเกง  เหนความเปลยนแปลงเลก ๆ ทเกดข นกคอ  นักเรยนในชันทสอน กลาคดกลาตอบคาถามมากข น และบรรยากาศของหองเรยนไดเปลยนแปลงไปบางในทาง ทดข น คอนักเรยนมความสขในการเรยนทเขามอสระในการคด”  

ผลการขบัเคล อนงานของจงัหวัดลาปาง 1. เกดการแลกเปล ยนเรยนร  ความรปฏบัตรวมกัน และเช อมโยงกันเปนเครอขายครสอนดลาปาง 

2.

เกดทมแกนนา11

คน 

ท มศักยภาพ 

สามารถจัดกระบวนการแลกเปล ยนเรยนร 

 ใหครสอนด ได 

3. ไดบันทกบทเรยนแนวการปฏบัตดๆ  ของครสอนด 4. ไดชดความรประสบการณสรางเครอขายแลกเปล ยนเรยนร ในพ นท ของแกนนา จ.ลาปาง และม

การเผยแพรกันใน Cyber space คอ PLC Lampang google group

5. ครสอนด จ.ลาปาง เกดการต นตัว 

6. เน องจากใชสถานท  มหาวทยาลัยราชภัฏลาปาง บอยครัง จงสรางความสนใจใหกับบคลากรในมหาวทยาลัยขอเขาสังเกตการณ  ไตถาม และมการเช อมโยงกับวง KM

7. ไดหลักสตรพัฒนาครส การเปนวทยากรกระบวนการ