ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΕΝΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΚΕΛΕΠΟΥΡΗ Ε. ΠΕ04.0241ο Γυμνάσιο Αθήνας

Μεταξύ των οργανισμών που ζουν σε μία περιοχή αναπτύσσονται τροφικές σχέσεις. Ορισμένοι οργανισμοί αποτελούν τροφή για άλλους.

Μελετώντας τις τροφικές σχέσεις των οργανισμών, δηλαδή ποιος οργανισμός τρώει

ποιον, μπορούμε να δημιουργήσουμε:

• Μία τροφική αλυσίδα.• Ένα τροφικό πλέγμα.• Μία τροφική πυραμίδα.

ΤΡΟΦΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ Η τροφική αλυσίδα είναι ένα απλό διάγραμμα

που απεικονίζει τις τροφικές σχέσεις μεταξύ συγκεκριμένων πληθυσμών ενός οικοσυστήματος. Τα άτομα ενός πληθυσμού τρέφονται αποκλειστικά και μόνο από άτομα ενός πληθυσμού π.χ το ποντίκι τρέφεται μόνο με ακρίδες και ο αετός μόνο με ποντίκια.

Πώς σχηματίζουμε μια τροφική αλυσίδα:γράφουμε πρώτα τους αυτότροφους οργανισμούςέπειτα σχεδιάζουμε βέλη που καταλήγουν σε αυτόν που τρώει τον προηγούμενο τουγράφουμε στη σειρά όλους τους οργανισμούς

ΤΡΟΦΙΚΟ ΠΛΕΓΜΑΣτην φύση όμως οι τροφικές σχέσεις δεν είναι τόσο απλοποιημένες όπως παρουσιάζονται μέσα από τις τροφικές αλυσίδες. Είναι ιδιαίτερα πολύπλοκες, γιατί κάθε οργανισμός τρέφεται με περισσότερα του ενός είδη.

Έτσι, οι πολύπλοκες τροφικές σχέσεις αναπαριστώνται με τα τροφικά πλέγματα τα οποία περιλαμβάνουν πολλές τροφικές αλυσίδες.

Η αλεπού δε τρώει μόνο κουνέλια και σκαντζόχοιρους αλλά και λαγούς και σκίουρους και κότεςΟ Πελαργός τρώει και πέστροφες και βατράχους και γυρίνους.

Τόσο σε μία τροφική αλυσίδα όσο και σε ένα τροφικό πλέγμα τα βέλη δείχνουν:1. Την πορεία της τροφής μέσα σε ένα οικοσύστημα 2. Τη ροή ενέργειας αφού η ενέργεια εξασφαλίζεται από τη διάσπαση των θρεπτικών ουσιών.

Τροφικά Επίπεδα ΟργανισμώνΈνα τροφικό επίπεδο περιλαμβάνει το σύνολο των πληθυσμών που χρησιμοποιούνται ως κύρια τροφή από τους πληθυσμούς του αμέσως επόμενου τροφικού επιπέδου. Π.χ όλοι οι παραγωγοί του λιβαδιού κατατάσσονται σε ένα τροφικό επίπεδο και όλοι οι φυτοφάγοι καταναλωτές (λαγοί, ποντίκια, κουνέλια, σκουλήκια, σαλιγκάρια) στο επόμενο επίπεδο.

Στο 1ο τροφικό επίπεδο ανήκουν οι παραγωγοί αφού είναι πηγή θρεπτικών ουσιών.Στο 2ο τροφικό επίπεδο εντάσσονται τα φυτοφάγα ζώα (καταναλωτές 1ης τάξης) Στο 3ο τροφικό επίπεδο ανήκουν τα σαρκοφάγα που τρέφονται με φυτοφάγα (καταναλωτές 2ης τάξης)Στο 4ο τροφικό επίπεδο βρίσκονται τα σαρκοφάγα που τρέφονται με σαρκοφάγα (καταναλωτές 3ης τάξης) κ.ο.κ.

Αν μετρήσουμε τον αριθμό των οργανισμών σε ένα οικοσύστημα θα παρατηρήσουμε ότι κατά κανόνα υπάρχουν πολλά φυτά , λιγότερα φυτοφάγα, ακόμα λιγότερα σαρκοφάγα που τρώνε φυτοφάγα, ακόμα λιγότερα σαρκοφάγα που τρώνε σαρκοφάγα κ.ο.κ . Ο αριθμός δηλ των οργανισμών μειώνονται καθώς προχωράμε από το κατώτερο (πρώτο) προς το ανώτερο επίπεδο. Έτσι σχηματίζεται η εικόνα πυραμίδας.

ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ

Κάθε τροφική πυραμίδα αποτελείται από διαδοχικά τροφικά επίπεδα

ΕΙΔΗ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΠΥΡΑΜΙΔΑΣΤροφική πυραμίδα πληθυσμούΣε κάθε πυραμίδα πληθυσμού παρατηρούμε μείωση του αριθμού του πληθυσμού από το κατώτερο προς το ανώτερο επίπεδο

Τροφική πυραμίδα βιομάζαςΑν αφαιρέσουμε το νερό και μετρήσουμε την ξηρή μάζα των οργανισμών (βιομάζα) έχουμε την τροφική πυραμίδα βιομάζας. Σε κάθε τροφικό επίπεδο η βιομάζα είναι μικρότερη αφού περνάει μόνο το 10% του προηγούμενου επιπέδου

Τροφική πυραμίδα ΕνέργειαςΗ ενέργεια εισέρχεται μέσω των τροφικών σχέσεων από το ένα τροφικό επίπεδο στο άλλο. Σε κάθε τροφικό επίπεδο περνάει μόνο το 10% του προηγούμενου κατώτερου επιπέδου