ဘဘေကာၿငမးသ႔ ေပးစာ

(အစၥလာမသာသနာအား တကခကေရးသားေသာ ေရာမသား ပစအားေခပစာ)

ဘဘေကာျငမးရ႕ အစၥလာမသာသနာအား ေစာကားတကခကထားေသာ ေရာမသား ေဆာငးပါးက ျပနလညေခပေရးသားထားေသာ ပစျဖစပါတယ။ အးေမးမ ရရျခငး ျပနလညမေဝျခငးပါ။

ဘဘေကာျငမးရ႕မရငးေဆာငးပါးလငခ

http://www.facebook.com/notes/bo-k-nyein/%E1%80%B1%E1%80%9B%E1%80%A...

http://www.facebook.com/notes/bo-k-nyein/%E1%80%B1%E1%80%9B%E1%80%A...

ဘဘေကာျငမးဟာ ဖဆပလေခတ ဝနၾကးခပျဖစခဘးသ ဥးေကာျငမးရ႕သားျဖစပါတယ။

ဘဘေကာၿငမးသ႔

အနကယအရြယမ႔ အနကယလ႔ပ ေခါငးစးတပ ေခၚပါရေစ။

မဂၤလာပါ အနကယ

အနကယေရးသား တငျပတ ေရာမသား ျပနာ ဆတ ေဆာငးပါးေလးက ဖတမပါတယ။ အနကယ အေတြးအေခၚ- အနကယအျမငက အနကယအေနန႔ လြတလပစြာ ေရးသား ေဖၚျပခြငလညးရပါ တယ။ ေဆာငးပါးမာ ဒေဆာငးပါးဟာ “စာေရးသရ႔ အျမငသကသက”ပါလ႔ ရးသားစြာ ၀နခေရး သားထားတ ေကးဇးတငပါတယ။ ဒါေပမယ ဘယလတငျပမႈမးမာ မဆ နားလညမႈ မားႏငတယ ဆတ အနကယအာေဘာအတငး- အနကယရ႔ တငျပမႈမာလညး စာဖတသမား အတြက နားလညမႈ မားသြားႏငတာေတြ ရတယလ႔ ေတြ႔ျမငခစားမလ႔- အနညးငယ ေစာေၾကာခြငျပပါရန ေမတာ ရပခလပါတယ။

ေရာမသားျပနာ

ဒလျပနာေတြက ေဆြးေႏြးခငလ႔ ဒေဆာငးပါး ကေရးမတာပါ။ ေရာမ ေရာကရင ေရာမ သားလ ကင႔ရမယ ဆတ႔ စာစကားရပါတယ။ လကေလာညေတြ ေနထငေပါငးသငးႏငေအာင ဆးမ စကားလ႔ ထငမတယ။ ဒါေပမ႔ တခ ႔က အေနာကႏငငမာ အေျခခၾက၊ ဘြ႔ေလးေတြရ၊ စားေလး ေပေလးဖတၾက၊ စာေလးေပးေလးေရးၾကေတာ႔၊ ငါတတသြားျပ လ႔ထငမၾကပရတယ။ ဒကမ တဆင႔ အေနာက အတငး အေတြးအေခၚေတြ ၀ငသြားျပး ဒါအမနေတြလ႔ ထငသြားၾကပရတယ။ ဒါေၾကာင႔ ငါေတာ ေရာမသားျဖစသြားျပ၊ ငါေတာ႔ အေနာကႏငငသားၾကးျဖစသြားျပ လ႔ထငလာျပး ငါ႕အေတြးန႔ မတသေတြက အယအဆ အေတြးမားေနတယ တ႔ နားလညမႈမားေနတယ ဆတ႔ စာသားစကားေတြ သးျပးတန႔ျပန ေဆြးေႏြးလာတာေတြ ရလာၾကပါတယ။ဒလ တျခားသရ႔ ေျပာဆေဆြးေႏြးခကေတြက (Misconception) (Misinterpretation) ဆတ႕ စကားလးေတြ သးျပးတန႔ျပနလာတာန႔၊ တစခက (မား) တယ ဆလကတာန႔ ၊ (မန) တ႔ ေနာက တစခက (ရ) က (ရ) လာရေတာ႔မာေပါ႔။ (အမား) ရတယဆတာန႔ (အမန) ဆတာရရေတာ႔မာေပါ႔။ ဒါဆ မမ (ေတြးတာ) (သရ) တာမ (အမန)လား။ မမသတာ (အမန) ဆလာရင ဘာေၾကာင (အမန) လ႔ ေျပာႏငတာလ ဆတ႔ ေမးခြနးေတြက ေျဖရေတာ႔မယ။ဒါဆရင နန (နကနက) ေတြးရေတာ႔မယ။ အေတြးအေခၚ (အေျခခ) ေတြ လလာျပ။ အေတြးအေခၚ အပျမစ က ဆနးစစရေတာ႔မယ။စာေရးသကေတာ႔ (ပကထ အမနတရား) Absolute TRUTH ဆတာ ဘာသာေရးက လြလ႔ (မရ) ။ (ႏႈငးယဥမႈအမနတရား) (Relative TRUTH) ကပ အေျခခ ႏငတယလ႔ (ယၾကည) မတာေၾကာင ယၡ စာေရးသ ေဆြးေႏြးတာေတြဟာ (အမနတရား) ေတြပါလ႔ (မဆ) ျခငပါ။ စာေရးသရ႔ (အျမငသကသက) ဆတာ က စာဖတသမားက သေစျခငပါတယ။

(၁) အနကယရ႕ ေဆာငးပါးအရ အနကယက အေနာကႏငငေရာက ဘြ႔ရလတစခ႔န႔ အဆငမေျပ ျဖစခရဟန ခစားခကက ေတြ႔ရပါတယ။ သ႔မဟတ သတ႔က “မကလးစး” မပေပၚပါတယ။ လတစဥး ခငးရ႔ စရကန႔ ေခတကာလ၊ ပတ၀နးကငရ႔ ကးစကမႈသေဘာက အနကယအေတြးစတမာ ကြငးဆကျပတေနတယလ႔ ကၽြနေတာသးသပမပါတယ။ အေျဖတစခက ထတတအခါမာ ပထမ အခကက မမကယမမ ျပနလည သးသပေစလပါတယ။ အခ ထငးႏငင ခငးမငမာ ေနတ အနကယ က “ျမနမာပဆး၊ တကပန႔ ကတပါဖနပက စးၿပး” ျမနမာဆနဆန ေနထငကငသးပါသလား။ ျမနမာ အစားအစာ သန႔သန႔ကပ စားၿပး “ေခါကနယ” “ေခါကြန႔” “ေကြ႔တယ” “စြန႔တန”ေတြက တစခါတစရမေတာင မစားဘ ေရာငၾကညႏငပါသလား။ ျမနမာစကားသကသကကသာ ေျပာၿပး “ဆ၀ါဒခပ” “ေခၚခြမးမာ ခပ” “ပငးႏင” “မာကပႏင” ဆတာေတြ မေျပာပ ေရာငႏငပါသလား ဆတာေလးမားက မမကယမမ အရငအဥး ဆငျခငေစခငပါတယ။

အေတြးအေခၚ ကစၥမာလညး- အလားတ နးစပသလ ကးစကႏငပါတယ။ အနကယတငျပသလ

(ႏႈငးယဥမႈအမနတရား) (Relative TRUTH) န႔ ဆငျခငၿပး အေျဖထတၾကညပါ။ အကယ၍ အနကယက အနကယေလလာမထားတ စာေပေတြန႔ ဒနခငး မတညတ မဘကေမြးဘြားလာမယ။ ဒနခငး မတညတ ပတ၀နးကငမာ ႀကးျပငးခမယ- ဆရင အနကယအေနန႔ အနကယေရးသား တငျပသလ အေတြးအေခၚေတြ ေခါငးထက ထြကလာႏငမာလား-

လငယေတြရ႔ သဘာ၀ ငါတတတယ၊ ငါတတခငတယ၊ ဆတ မမကယမမ ယၾကညတ စတမး အနကယ လငယဘ၀ကလညး ရခမာပါ။ အဒ စတမးက အနကယတ႔လ လႀကးေတြက ျပစ လမးတညေပးသငပါတယ။ အနကယရ႔ ေဆာငးပါးက လမးတညေပးသလ ျဖစမေနဘ- “မငးတ႔ မသေသး မတတေသးပါဘးကြာ” ဆတ သေဘာ “ႏပကြပသလ” ခစားရစရာ ျဖစပါတယ။ အနကယ ငယငယကလညး အနကယရ႔ မဘ ဘးဘြားေတြန႔ အေတြးအေခၚ အယအဆ ဗဟသတေတြမာ ဆန႔ကငဘကေနရာက ချငငးခမမာပါ။ ဒါေတြကမား အနကယ ေမပစလကဟန ရေနပါတယ။

ဘာသာေရးဆတာဘာလ

လ သးေယာက ကားတစစးထ ခရးသြားၾကတယ။ လမးမာ ကားတကမႈ ျဖစတယ။ တစေယာကက ပြခငးျပး ေသသြားတယ။ တစေယာကက က းကနးသြားတယ။ သေသာ အသက ရငလက။ တစေယာက က ဘာမ မျဖစ။ အေကာငးသကသက။ သပၸ အျမငန႔ၾကည႔လင တကတ႔ Angle န႔ Impact အရ ျဖစေပမ ဘာသာေရးအရ ၾကညရင ဘာေၾကာင ေသတ႔လဖကမာ မ တကရတာလ။ ေလာေလာဆယ လသားေတြရ႔ (အသ) တရားန႔ ဒါက (မေျဖ) ႏင။ chance လ႔ ေျပာရငေတာင ဒ chance ဟာဘာေၾကာင ဒပစ ၊ ဒအခနမာျဖစရတာလ။

ဒါေၾကာင႔ ဖနးဆငးရင Creator က လကခတ႔ ဂးဘာသာ၊ ခရယနဘာသာ၊ အစၥလမဘာသာ တ႔အရ ဒါဟာ ဘရားသခငရ႔ (အလ) က အတငးျဖစရတာ။ အႏၵယႏငငမာ ေပါကပြားတ႔ ဟႏၵ ဘာသာ၊ ဗဒၶဘာသာ၊ ဂနးဘာသာ တ႔က (က) ေၾကာင ျဖစတာလ႔ ခယၾကတယ။ မမ မသႏငတ၊ (ဉာဏ) မမတာေၾကာင (ဘာသာေရးအစြ) န႔ ေျဖရငးလကၾကတာပ။ ဒါစာေရးသ ဉာဏမသေလာက ေတြးၾကညတာပါ။

အနကယတငျပတ ဥပမာေလးက ေကာငးပါတယ။ ဒဥပမာက ထပဆင ရငးတာမာ အနကယ ဉာဏမသေလာက အနကယ ေကာကခကခ ဆြယ ေတြးေခၚသလ- ကၽြနေတာ ဉာဏမသေလာက ကၽြနေတာဘကက ေစာေၾကာလပါတယ။

ဒေနရာမာ အနကယန႔ ကၽြနေတာ ဘာသာေရး ေလလာမႈ ကြာဟ ေနတာလညး ျဖစႏငပါတယ။ အနကယရ႔ သးသပမႈက အသးခခ- ၾကားဘးနား၀၊ ဆရာေတာမား လကထြက ဘာသာေရးရ႔ စကား ေတြက အေျခခတယလ႔ ကၽြနေတာ ထငမပါတယ။ ကၽြနေတာေလလာမသေလာက ဘာသာေရးက ေတာ- “အၿမသတ ရေနေအာင ေလကငထားျခငးပါပ။” ဘာသာေရးက အေရခြခြာၿပး အတြငးသားထ

ေဖါကၾကညေစလပါတယ။ အေရခြေပၚမာ ဗဒၶဘာသာ၊ ခရစယာန ဘာသာ၊ ဟႏၵဘာသာ၊ ဂးဘာ သာ၊ အစၥလာမ ဘာသာလ႔ ကငပြနးတပထားေပမယ- အတြငးသားသေဘာ အားလး ဘတညခကက “အၿမသတရေနေအာင ေလကငယျခငး” ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင ဘာသာတငးမာ “သမာဓ အငအား” က ေလကငယတာမား ရေနပါတယ။ အၿမ သတရေနေအာင ေလကငႏငေလ- Accident နညးေလ ပါပ။ ဥပမာ မးရးၿပး ကားေမာငးတ လန႔ သတႀကးႀကးထား ကားေမာငးတ လ ဘယသက ပၿပး မေတာတဆမႈ နညးႏငမလ ဆတာ အနကယဆငျခငမမာပါ။ ဒေနရာမာ “သမာဓနညးေသးတယ” ဆတ စကားက သကဆငရာ ဘာသာေရး စကားလးမားအရ “က နမေသးတယ၊ ကအား နညးေသး တယ” (ဆလတာက ကျမငလာေအာင - သမာဓအားေကာငးေအာင ေလကငဘ႔ လေသးတယ။) လ႔ ေျပာၿပး၊ ဖနဆငးရငက ယၾကညတ အပစက- ဘရားသခင အလေတာက ျဖစတယ ဆတာကလညး ျဖစသမေတြရ႔ စခနဒဂရတငးက ႀကတငျပဌာနးထားၿပး ရတယလ႔ ဆလတာပါ။ ဒါေလးက ဆကၿပး ရငးသငတယ ထငတယ။ ဒေနရာ၊ ဒအခနမာ- ဒလအရနန႔ ကားခငးေဆာငရင- ဒလ ျဖစမယ၊ ဆ တာ ႀကတငရၿပးသား အေျဖပါ။ ဥပမာ- မးေသြး၊ ေျမၾသဇာ၊ ယနး န႔ေပါငးရင ေပါကကြေစတတတ ပစၥညးျဖစတယ- ဆတာမာ ေပါကကြေစတတတ ပစၥညး ျဖစလာၿပးမ သတ အေျဖျဖစေပမယ-၊ အဒ ပစၥညးေတြ ေပါငးစပရင ဒါ ျဖစလာမယ ဆတာက ႀကတငရေနၿပး အေျဖ (ရလဒ) ျဖစပါတယ။ မေတာတဆေပါငးစပမလ႔ အေျဖက ေတြ႔ရတာ ျဖစေပမယ၊ အဒ ေတြ႔ရၿပး အေျဖက အၿမမနေနတာ ေၾကာင မေတာတဆ မဟတဘ- ေနာကတစႀကမ ရညရြယခကန႔ ေပါငးစပရငလညး ဒအေျဖ၊ ဒရလဒက မေျပာငးလႏငပါ။ အလားတပ-၊ Accident တငးေၾကာင ျဖစလာရတ ရလဒအားလးက အဒ Accident ျဖစစဥက ျဖစတအတငး ျပနလပၾကညပါ-၊ အဒ အေျဖအတငးပ တြကလာပါလမ မယ။ ဒါေၾကာင ဒဂရ စခနတငးက ထြကလာတ အေျဖတငးဟာ ႀကတငျပဌာနးၿပး ရေနတ သေဘာ တရားျဖစပါတယလ႔ ဘာသာေရးစကားန႔ (ဘရားသခငရ႔ အလေတာပါ)လ႔ ေျပာတာပါ။ ေနာကတစႀကမ ေနာကတစေခါက ဒလ မမားရေအာင၊ ကငေဆာငဘ႔ သငေပးျခငးလ ျဖစသလ-၊ မျဖစေသးတ လေတြကလညး ဒလ မျဖစမေစေအာင အၿမဆငျခငဘ႔ သြနသငျခငး၊ သတအၿမရေန ေစဘ႔ ေျပာဆျခငး ျဖစပါတယ။

( ပကထ အမနတရား ) Absolute TRUTH

ဘာသာေရး ၀ငလာေတာ ရပတညႏင စြမးအားရလာၾကတယ။ မမ ေျဖႏငစြမး မရ ရင ဘရားသခငရ႔ အလကကြ၊ က တရားအတငးေပါ ဆၿပး ဘရားသခင န႔ (က) တရားက (ပခ) ႏငၾကတယ။

သာမနလေတြအတြက ရပတညႏငစြမးရည လအပပါတယ။ အနကယေလာက ဗဟသတ ရတ လသား မာလညး မမရ႔ ဗဟသတ ဆငျခငမႈေပၚမာ ရပတညတာပ မဟတလား။ (အနကယကယ အနကယ မယၾကည၊ မရပတညႏငရင အနကယ ဒေဆာငးပါးက ေရးမာ မဟတပါ။) တနညးအား ျဖင အဒအရာဟာ မမရ႔ အေတြးအေခၚ မမရ႔ အယအဆက ဘရားကသ႔ ကးကြယမျခငး တစမးလ႔ ကၽြနေတာ ျပနလညတငျပလပါတယ။

ဘာသာေရးက အေျခခၿပး ဘာသာေရးစာေပကမးဂန ေတြက မျငမး အားကးၿပး ဘရားေဟာခ တာေတြ ဟာ (ပကထ) အမနတရား Absolute Truth ဆၿပး ေျပာဆ ယမတလာၾကတယ။

ဘယအရာမာ မဆ မဆငမျခင မကကနးယ ယေနတာမးက ေ၀ဖနေထာကျပတာမး ဆရင လကခႏငပါတယ။ ဘာေၾကာငလ ဆေတာ ဘာသာေရး လတနးစားတစရပက ဘရားနာမညက သးၿပး သတ႔ရ႔ အယ၀ါဒေတြက အစာသြပထားၾကတာ မားေနတာကး။ ဘယဘာသာရ႔ ဘရားေဟာ အစစမဆ- Absolute Truth လ႔ ေျပာလပါတယ။ (ဒအတြကလညး အခနမေရြး ေဆြးေႏြးလပါ တယ။) ဘယကမးမာ မဆ ဘရားေဟာ အစစ ဟတမဟတန႔ အစာသြပထားျခငး ဟတမဟတေတာ ေ၀ဖနသးသပရရမာေပါဗာ။

ဘာသာေရးမာ မားတာ မနတာ မရ။ စာေပကမးစာေတြထမာပါတ အခကအလကေတြဟာ ဘရားေဟာေတြ ျဖစတာေၾကာင (အမနတရား) ေတြႀကးပ။ မယရင (ငရ) ကမယ ဆတာက ပါလာေသးတယ။

အနကယေလလာမႈမားက ေရးေပါရာဏ စကားေတြကပ အတညယ ေ၀ဖနေနတ သေဘာမး လ႔ ထငမပါတယ။ ငရ ဆတ စကားလးန႔ ငရျပည ဆတာ- “ဘာပ ညာပ” လ႔ ေၾကာကစရာ ေကာငးေလာက ေအာင ဒ႑ာရဆနဆန ေရးသားထားေတြကပ အနကယက ျပနလည ရညၫႊနးခစားၿပး ေ၀ဖနမတာ မားလားဗာ။ စာတငးမာ သ႔ေခတန႔ သ႔ပတ၀နးကငေပၚ မတညၿပး ရသ ေျမာကေအာင ေရးတာေတြ ရပါတယ။ “အလြနေၾကာကစရာေကာငးတာ”လ႔ ေရးတာမာ ေရးေခတက အတ ရ ၀တေျမာကေအာင ငရလ႔ ပဖြ႔ၿပး ေရးခတာပါ။ ဆယတနး စာေမးပြ ေအာငျမငဘ႔ အသညးအသန လလားေနတ သတစဥးက ေအာငစာရငးထြကမယေန႔မာ သအေနန႔ စာေမးပြကမာက အသညးအသနေၾကာကတ ခစားခကမးပါ။ အလားတပ သားသမးေတြက ဆယတနးေအာင ဘြ႔ရေစလတ မဘမားက စာေမးပြ မေအာငရင ဘယလျဖစမယ- ဘာညာ ဆတ “စာေမးပြကမာက ႀကးမားတ စးရမစတ” ခစားခကျဖစေအာငေပၚေအာင ေျပာတ စကားမးပါ။ အလားတပ- ဘာသာေရး ေလာကမာလညး မမက မသဘ ျဖစေစ၊ ေဒါငမစေအာင မေလလာ ေသးဘ ျဖစေစ၊ “မဟတပါဘး”လ႔ ချငငးၿပး- လပေဆာငသငတာက မလပေဆာငမရင အနာဂါတ အတြက အမားေတြ က ႀကေတြ႔ရမာ စးလ႔ “ငရ” ဆတ စကားလးန႔ ေျပာဆျခငး ျဖစပါတယ။ အမား ျဖစေစ၊ အမနျဖစ ေစ- အစေလးမာ ဆတစမငေလာကသာ စတငလြေခာေပမယ ေနာက အဒ အလြေလးက မငတစရာေလာက ဆြဆန႔လကရင ဗဟအေျဖာငကေန ဆယမငေလာက လြသြား ပါလမမယ။ (ဗဟသတ မားတ အနကယအေနန႔ ေရခန သေဘာတရားကလညး နားလညမယလ႔ ထငမပါတယ။ ပညာရ သတျဖစခ- မေတာတစဆ မေလလာမေသးရင-၊ ေရခနလြေခာမႈ ပညာက နးစပရာ လကသမားဆရာတစဥးထမာ ေလလာေစလပါတယ။)

တစခေတာ ရပါတယ။ အရာရာတငးမာ ငရေတြ ငနေတြ ၿခမးေျခာကေျပာဆတာမးေတာ အနကယ သာ မဟတပါ။ ဘယဘာသာေရး၀နေဆာငမ မႀကကလပါဘး။ လငယမ းဆကဆတာ ေတြးရရမယ၊

စးစမးရရမယ။ ဟတမဟတ ဆနးစစရရပါမယ။

ဘာသာေရးတငးမာ ေၾကာကစရာေကာငးတ႔ (ၿငမးေျခာကမႈ) ေတြပါလာတယ ဆတာ သထ ထားမၾကရ႔လားမသ။

မနပါတယ။ ဘာသာေရး လတနးစားရ႔ လကထမာေတာ ၿခမးေျခာကမႈေတြ အမားႀကးပါ၀ငတ ၾသ၀ါဒ ေတြ ရေနပါတယ။ ဒါေပမယ ဘာသာေရးစစစစမာေတာ “သတေပးမႈသာ” ရပါတယ။ အနကယ အေနန႔ ဘကမလကဘ ေလလာၾကညေစလပါတယ။ သတေပးမႈ ဆတာလညး ေလလာစးစမးမႈမား က ပတဆ႔ျခငး မဟတပါ။ ေလလာစးစမးတအခါမာ အမားက မႀကေတြ႔ရေအာင သတေပးျခငးသာ ျဖစပါတယ။ ဥပမာ အဆပက ေသာကရင ေသမယ ေပါဗာ။ ဒလ အေျခအေနမာ မေသာကၾကညဘ ေသမေသ လကေတြ႔မဟတလ႔ မယႏငေသးဘး၊ ငါကယတင စးစမးၾကညမယေပါ။ တကယတမး စးစမးရင ေသႏငပါတယ။ ဒါက သတေပးထားေတာ- အျခားေသာ သတ၀ါတစေကာငေကာငက ေကၽြးၾကညၿပး စမးသပစးစမး ႏငတာေပါဗာ။ အနကယေျပာေနတ သပၸပညာမာလညး အႏျမဗးက ေဖါကရင ဘယေလာက ေသမယ ဆတာေတြ (သတေပးခကေတြ) ရေနတာပ။ အဒါက ၿခမးေျခာက မႈလ႔ အနကယက ခယၿပး အႏျမဗးေပါကလ႔ တကယမေသႏငပါဘးကြာလ႔ အနကယ ချငငးႏငမာ လား။

( ႏႈငးယဥမႈအမနတရား ) Relative TRUTH

ဘာသာေရးနယပယက လြလ႔ကနတ႔ နယပယေတြအားလးမာ ပကထ လး၀ အမနတရား ဆတာ မရ ႏင။ Relative truth ပရတယလ႔ စာေရးသကေတာ ယေန႔အထ ခယထားပါတယ။

အနကယခယခကက အနကယ လြတလပစြာ ခယႏငပါတယ။ ဒါက လတစဥးခငးစရ႔ လြတလပခြင ပါ။ ကၽြနေတာတ႔ ဘာသာေရး နယထကလေတြကလညး Relative truth ဆတာ လး၀ မရဘး လ႔ ချငငးထားတာ၊ ချငငးေနတာ မရပါ။ ပကတ အမနတရားက သဘ႔ Relative truth န႔ ခရးစရတယ လ႔ လကခထားတာပါ။ ဒါေၾကာင Relative truth ဆတာက ဘာသာေရး၀နေဆာငတ႔ရ႔ ရနသ မဟတပါ။ ဒါေပမယ Relative truth က အခန၊ ေခတ၊ ပတ၀နးကငေပၚမတညၿပး ေျပာငးလ ေနပါ တယ။ တနညးအားျဖင အၿမ အာမခခက မရဘ- အခကအတန႔ ခနဆမႈသာ ျဖစပါတယ။ ဒမာတင ခရးဆးေနရင- အဒအေပၚမာ ရပတညေနသဟာ အခကအတန႔ေပၚမာသာ ရပတညႏငပါတယ။ အနကယလညး ေအာကက စာပဒမာ ၀နခထားတာပ။

ဘာသာေရးအေၾကာငးက ေနာကမ ဆကေဆြးေႏြးပါရေစ။စာေရးသရ႔ အျမငအရ Relative truth ဆတာလညး (အေျခအေန) န႔ (အခနအခါ) အေပၚ မတညပါတယ။ကပသးကပသပ ေမးျခငရင စတမပန႔ အခနတနရင အေရ႔ကေနထြကလမ႔မယ ဆတ႔ စကားဟာ ပကထအမနတရားမဟတဖးလားလ႔ ေမးစရာရတယ။ ယေန႔ ေနမငးၾကး ရ႔သကတနးဟာ တ၀က ေရာကေနျပ ေလာငစာကနခမးသြားရင ေနၾကးဟာ ပကသြားလမ႔မယ။ ဒါဆရင အဒကာလ ေနာကပငးမာ ယၡ လ ေနမထြကေတာ႔။ ထြကစရာ

ကမၻာလညး မရေတာ႔။ ေလာငကၽြမး ပကစးသြားရျပ။

ေနာက (လ) မငးၾကး (Moon) ဟာ တစႏစနန ကမၻာၾကးစက ေ၀းလကရတယ။ ႏစေပါငး သနးခသြားရင (လ) ရ႔ ဆြေဆာငမႈ မရေတာ႔ရင ကမၻာၾကးဟာ တညျငမမႈ မရေတာ႔ပ လႈပခါမႈ wobble ျဖစလာလမ႔မယ။ ဒါဆယေန႔ ပကထဆတ အေနအထားန႔ မတႏငေတာ႔။ ဒါေၾကာင႔ ပကထ လ႔ မဆႏငေတာလ႔ ျငငးခကထတႏငတယ။

အနကယ ငယငယက ဆပငေတြမညးေနတယ။ အခ အသကႀကးလာေတာ ဆပငေတြ ျဖကနတယ- ဒါေၾကာင ပတတညၿမတာ မရဘးလ႔ အနကယက ေတြးေတာ အေျဖထတတ သေဘာမး ျဖစေနပါတယ။။ ေမြးဘြားျဖစေပၚျခငး၊ အရြယေျပာငးေနျခငး၊ ကြယလြနေသးဆး ေပာကကြယျခငး ဆတာ ျဖစတညခအရာအားလးမာ ရေနတာပ။ အဒ “သေဘာတရား” ကယက ပကတ ျဖစေနတာပေလ။ အနကယျမငေနတ ပကတ ဆတာက အရာတစခဟာ ေကာကတငႀကး လ မတမတၿမေနရမယ ဆတ သေဘာမားလားဗာ။

စာေရးသတ႔ Solar System မာ ေနတဆငးပရတယ။ စၾကာ၀႒ာၾကးထမာ Binary System လ႔ေခၚတ ေနႏစဆငးန႔ ပသ႑န ေတြရတယ။ ဒါဆ ဒကမၻာက အျဖစတရားန႔ တျခားကမၻာ က အျဖစတရားခငး မတတာေၾကာင (အမန) တရားဆတာ တႏင ပါ႔မလား။

မးဖ တစခဖထားရင အပခန ဘယေလာကရမယ။ (မးဖရ႔ အပခန၊ အရြယအစား၊ ေလာငစား အဆ ဘယေလာကဆ ဘယေလာကပမယ) အဒရ႔ ပတ၀နးကငက ဘယလ ရငသနကကစား ရပတညမယ။ တစကယလ႔ မးဖဟာ ၂ ခဆ ဘယေလာကပမယ။ ပတ၀နးကငက ဘယလ ရပတညမယ။ မးဖက ၃ ခဆရင ဘယလပမယ- ဘယလရပတညမယ- ဆတာ အခနအဆတငးမာ တညတယ။ အဒ အခနအဆတငးဟာ အဒအရာန႔ စပလဥးၿပး ျပဌာနးခၿပးသား အမနတရားမား ျဖစပါတယ။ အနကယ။ သ႔ပတ၀နးကငန႔ သ႔သဘာ၀ဟာ ဒြနတြေနတ ပကတပါ။ ၾကကဥတစလး ကကေလာကေအာင ပေနတ ေရပစမးေခာငးေတြ ထငးျမနမာနယစပန႔ ေဒါနေတာင တစေၾကာမား အမားႀကး ရပါတယ။ အဒ ေရပစမးထက ငါးေလးေတြက “ေသကနေတာမာပ”လ႔ သနားလ႔ ဖမးၿပး- ေရေအးစမးေခာငးထက ထညၾကညပါ။ ေရေအးစမးေခာငးထက ေရာကမ အကနေသကနတာက အနကယ လကေတြ႔ ေတြ႔ရပါလမမယ။ ဒါေၾကာင သ႔ပတ၀နးကငန႔ သအေနအထား ဒြနတြမႈ ျပဌာနးခထားရျခငးကယက ပကတ ဆတ သေဘာတရား ျဖစပါတယ။

ဘာသာေရးေတာငမ

ဘာသာေရး အလအရ ဘာသာေရးစာေပကမးစာ ေတြအရ ဒါေတြဟာ ဘရားေဟာေတြ ၊ အမနတရားလ႔ ဆၾကေပမ႔ ၊ ကရနကမးစာက လြလ႔ ဘာသာေတြရ႔ ကမးစာေတြဟာ ဘရားေဟာ အတငး ထကရက မတတမး တငထားၾကတာ မဟတဖး။ Bible ကေရးတာ John ေရးတာ Luther ေရးတာရတယ။ Book of Revelation ကေရးသဆရင အဖမးခရစဥ ေရးတာမ႔ နာကညးမႈေတြ ပါတယ လ႔ေဆြးေႏြး လာသေတြရတယ။ ဗဒၶဘာသာမလညး ပထမ သဂါ ယနာတင ပြမာမ မတတမးတငႏငခၾကတာမဟတပါလား။ ဒ႔မတငခင က ဥာဏထကျမကတ႔ သဃာေေတာေတြ အာဂေဆာင မတခ႔ရတာ ျဖစတာေၾကာင႔

အမားအယြငး မရႏငဖးလား။ ထ႔နညးတစြာ ပါ႒ဘာသာက တခါျပနဆရတာေၾကာင႔ အမားအယြငး မရႏငဖး လ႔ဘယသေျပာ ႏငမာလ။ Bible သညလညး Latin ကေန English ကဘာသာျပနရ တာေၾကာင႔ အမားအယြငး မရႏငဖးလား။ lost in Interpretation မျဖစႏငဖး လ႔ ဘယသ အာမခ ႏငမာလ။ ဒါ အတအက ထကရက ဘရားက ေျပာတာလ႔ အခ ဘယသေျပာႏငလ႔လ။

အနကယေျပာသလ- ကနအာန ကမးစာက “မရငး မေျပာငးမလ” ရတယ ဆတာ ဒေန႔ထ မျငငးႏင ဘး- ဒါေပမယ အျခားကမးေတြမာ ဘရားေဟာ လး၀ မရေတာပါဘး- အားလး ဘနးႀကးသဃာမား လကခကသာ ျဖစတယ လ႔လညး ဘယသမ မေျပာႏငဘးဗာ။

နားလညမႈမားႏင

ေကာငးျပ ဘာသာတငး လလမာ ဂဏးကြေတြ ေပၚေပါကလာၾကရတယ။ ခရယနမာ Catholic Protestant ဆျပးကြသလ ကနတ႔ ဂဏးေတြလညးအမားၾကးရပါေသးတယ။ အစၥလမ ဘာသာမာလညး Sunni Shite ေတြအျပင ကနတ႔ ဂဏးငယေတြ ရၾကပါေသးတယ။ ဗဒၶဘာသာ မလညး ေထရရ၀ါဒ န႔ မဟာရာဏ ဆျပးရၾကတာပ။ ဒါက ဘာက ျပသလဆရင ဘာသာတစခ က ဖတရႈနားလညရာမာ ေကာကခကခ လြၾက တာေၾကာင႔လ႔ပါပ။ Interpretation လ႔ဆခငတာပါ။ ယၡ ေခတမာပင အစၥလမဘာသာကၾကည႔ရင ပညာတတ တခ ႔က အစၥလမဘာသာ ဟာ အလြန ျငမး ခမးတ႔ ဘာသာပါ လ႔ ေၾကညာ ေနခနမာ ဘငၾကးတ႔ အဖြ႔ က ဘာသာအတြကသတၾက၊ Jihad ကြ၊ ျမငျမငသမသတ၊ ဘာသာအတြကအေသခရင အပစစစစ ၇၂ ေယာက နဗၺနကေစာင႔ေနတယ ဆျပး အေဟာ ေကာငးလ႔ ေသပြ၀ငသြားသေတြလညး မနေတာ႔။

ဘာသာေရးအရ ဘရားေဟာ ဆတာ Absolute truth လေျပာၾကေပမ႔ ၾကားမာ စကားဘာသာျပနရ မက အဓပၸါယက ထတျပန ရတ႔ Interpret လပေပးၾကတ႔ ဘာသာေရး ဆရာေတြ သဃာေတာေတြ ရၾကေသးတယေလ။ ဒါေၾကာင႔ ဗဒၶဘာသာမာေတာင တရားထငရာမာ မဟာစညနညး၊ စြနးလြနး နညး၊ ေရႊၾကငဂဏး။ ဘာဂဏး ညာဂဏး ဆတာေတြ ေပၚလာၾကတာပ မဟတလား။ ၁၉၅၀ ခႏစေတြ ထမာ သဃာတပါးက လေသလျဖစ ထေအာလ႔ ဆညသြားၾကရတာပ။

ဒါေၾကာင႔ ဘရားေဟာဆတာေတြဟာ Absolute ျဖစဥးေတာ႔ ဒ Absolute တရားက နားလညၾကတ႔ ေနရာေရာကေတာ႔ Interpretation ၀ငလာတာေၾကာင႔ Relative ျဖစသြားရတာပ။ Creator ကလကခတ႔ ဘာသာၾကး သးခစလး မာ ထါ၀ရဘရားသခင ဆတာ ဒတဥးပ။ တမနေတာ ပ ကြ သြားၾကျပး ဘာသာေတြ ကြကနၾကတာ။ ရးရး ကြၾကရ မက ဘာသာေရး စစပြ Crusade ေတြျဖစ ၾကျပး သတလကၾကတာ။ ခထ သတ လ႔မဆး ၾကေသးဖး။ ခပလကရင ဒ ထါ၀ရဘရာသခင က တစပါး ထပါ။ ဒ တစပါးထေသာ

ဘရားသခငရ႔ Absolute truth ကပ တမနေတာ ကြသြားတာန႔ Interpretation ကြျပး ဘာသာကြေတြ အျဖစေတာင ကြသြားေသးတယ။ ေနာကဆး စာရငးခပ လကေတာ႔ Relative မာပ အဆးသတ တယလ႔ (မေတြး) ႏင ဖးလား။

အနကယရ႔ စာအရပ ျပနသးသပၾကညရင Relative truth ဆတာက ဘရားမဟတေသာ ၾကားလ ေတြရ႔ ဘာသာျပန အယအဆေၾကာငန႔ အဒ အယအဆက လကနာသမားေၾကာငသာ ျဖစပါတယ-။ ဒါေၾကာင လေတြရ႔ ၾသ၀ါဒေတြဟာ Relative truth သာ ျဖစပါတယ။ အဒ Relative truth ဆတာ ေၾကာင လလခငး သတၾကေသၾကရတယ။ ဒလ ဘာသာျပန အယအဆ ဆတာမာလညး ဘာသာ တငးဟာ ေခတတငးမာ “အာဏာ”ထေထာငမႈ မကငးတာမားပါတယ။ တနညးအားျဖင ႏငငေရးမာ ႏငငေရး ပဂၢလတည ေဆာကမႈ အာဏာ၊ ဘာသာေရးမာ ဘာသာေရး ပဂၢလတညေဆာကမႈအာဏာ ေတြေၾကာငပါ။ လရ႔ သေဘာတရားကက “အာဏာ” သ႔မဟတ ပဂၢလအရနအ၀ါ တညေဆာကေလ ရပါတယ။ အခ လေတြ ေသရတာ ေၾကရတာေတြက ဘာသာေရးေၾကာင မဟတသလ ႏငငေရး ေၾကာင လညး မဟတဘးလ႔ ဆလပါတယ။ အဒႏငငေရး န႔ ဘာသာေရးေအာကမာ ပဂၢလအရန အ၀ါတညေဆာက အာဏာလ၊ ဂဏးကြ၊ ပါတကြ ေတြေၾကာငသာ ျဖစပါတယ။ ကၽြနေတာတ႔ ျမနမာ ႏငငမာ လညး လြတလပေရး မရမကတညးက အခငးခငးအာဏာလ ပဂၢလတညေဆာကခတာ- အျပစမျပည သေတြ အမားႀကး ေသရတာပေလ။ ဖဆပလ ဆတာႀကးကြတာလညး “အာဏာ” လ ရနျဖစတာက စတာပေလ။ ၾကားမာ ျပညသေတြက ေန႔စဥေသေနခရတာ ဒေန႔ထ ဆးမ မဆးပ။ အနကယေျပာ သလ ႏငငေရးမာ interpretation ကြလ႔ပ မဟတလား။ ဒေတာ ႏငငေတာန႔ ႏငငသားေတြရ႔ အျပစလား၊ ဥးဘေဆြ- ဥးေကာၿငမး န႔ သခငႏ၊ သခငတငတ႔ အျပစလား အနကယ ကယတငပ ဆနးစစ ၾကညပါ။ သတ႔ကယစက ေျပာၾကမယ- “ငါပ အမနေပါ၊”ဗာ။ ဒလ ေျပာၾကမယ ဆရင ႏငငေတာမာပ အျပစရသလား၊ သ႔မဟတ အဒ ႏငငေတာရ႔ အရပေအာကမာေနရတ ျပညသေတြမာပ ကယအျပစန႔ကယ ေသေနရ၊ ေျပးေနရ၊ သတေနျဖတေနရတာလား။---

အလားတပ ဘာသာေရး ဆတာဟာ ေခါငးစဥအားျဖင ႏငငေတာ တစခလပါ။ သာမန ကးကြယယ ၾကညသမားက ျပညသမားလပါ။ အဒ ဘာသာေရးက ေခတအလက ေျပာေရးဆခြင ပငထားသမား ကပ အခငးခငး ၾသဇာအာဏာ လေနၾကၿပး မမအယအဆ ဒသနက ပရမတစစစစလ႔ မမကယမမ ျပနယတယ။ ( ဉာဏစဥမကနးဆကေသးဘ မမဒသနက မမကယလညစားမတယ) ၿပးေတာ အဒ ဒနပငရငက လအမားကလညး သ႔ဒနအတငး ေျပာဆဆးမတယ (အမားႀကကေလ ာ ဆငေျခ မားမားက သးၿပးေပါဗာ။) လႀကကမားလားေတာ ဘ၀ငေလးေတြ ကနး၀ပလာၿပး- မမကယမမ ပဂၢလေရးထေထာငလာတယ။ ဒလန႔ သအသးျပတ ေခါငးစဥေအာကမာ သဟာ ဘရားနးပါးျဖစ လာတယ။ တစခါတစရမာ ဘရားကပ သ႔ပါးစပက ငါးၿပး စကားေျပာသလမးေတြန႔ ထေထာငလာ တယ။ အလမး အၿပငအဆငထေထာငလာေတာ ေထာကခတ ေနာကလကေတြက အပစအာဏာ လၿပး တကၾကခကၾက- သတၾကေသၾကရတယ။ အဒ အပစေတြန႔ သးျခား ျဖစေနတ လေတြက အဒ ဘာသာအရပေအာကမာ ရေနေတာ- နာမညပကရတယ။ ဒါေပမယ သတ႔က လမားစႀကး တစသး ပဂၢလ ေတြ ျဖစေနၾကေတာ- လမားေပမယ ဘာမ မလပႏငၾကဘးေလ။ (ႏငငေတာက သာမန ျပညသေတြလပါပ။)

ဒလ ျဖစေနရျခငးက ဘာသာေရးရ႔ အနကသေဘာေၾကာင မဟတဘးဗာ။ သကဆငရာ လေတြရ႔ အတကယစေၾကာငပါ။

Evolution

စာေရးသကေတာ႔ အရာရာဟာ တျဖညးျဖညးခငး တးတက ေျပာငးလ လာတယဆတ႔ Charles Darwin ရ႔ Evolution သအရက သေဘာကတယ။

ဒါ၀ငသအရက အလြနေခတေနာကကခပါၿပ အနကယ။ အနကယေျပာေတာ Relative Truth က ခငတြယတယဆ။ လြနခတ ႏစ ၇၀ ေလာကက ဒါ၀ငကယတင စတကးယဥယမသာ ျဖစတ သအရ (သကယတင နကနကနန လကမခခဘး- စတကးေလာကပ ယဥၾကညခတာပါ)က ဒါ၀ငကယတင က ဒါဟာ အမနတရားပါလ႔ မခယရခေပဘးဗာ။ (အငတာနကစာမကႏာမား ဒါ၀ငသအရန႔ ပတ သကၿပး ဆကလကဖတၾကညပါဥး)

Evolution အရ ၾကည႔ရင ဘာသာေရးေတာင Evolution ပလားလ႔ စဥးစားစရာ ရတယ။ဘာေၾကာင႔လ ဆေတာ႔ Evolution ကမျပး လေတြရ႔ (အသဥာဏ) ဟာ တးတကလက ရတယ။ ဒ အသဥါဏ ရ႔ အတငးအတာ အေပၚ မျပး ဘာသာေရး လကခမႈ ျဖစလာတာပါ လ႔ ျငငး လ႔ရတယ။

အနကယကယတငက အသတရား၊ ဗဟသတန႔ ဉာဏ ဆတာက ကြကြျပားျပားမ မရေသးဘလ႔ ေစာေၾကာပါရေစ။ အသတရား ဗဟသတ န႔ ဉာဏ ဆတာ တစထပတညး တေနတ အရာမဟတပါ။ အသတရားက ပတ၀နးကငန႔ ေခတေပၚမာ မတညၿပး ဖြ႔ၿဖးလာရတယ။ ဗဟသတက ေလလာအား ေပၚမာ မတညၿပး ဖြ႔ၿဖးလာရတယ။ ဉာဏ ဆတာက သမာဓအားေပၚမာ မတညၿပး ဖြ႔ၿဖးလာတာပါ။ တစခါတစရမာ သမာဓအားႀကးၿပး ဉာဏဖြ႔ၿဖးေနသေတြ ရေပမယ- သတ႔က သမားေလာက ဗဟသတ မရလ႔ (ေခတန႔လကေလာတ ဗဟသတက မေလလာျဖစလ႔) သတ႔ရ႔ ဉာဏဖြ႔ၿဖးမႈ အေလာက သတ အသေတြက ဗဟသတမားတ သမားလ ဖြငမေျပာႏငတာေတြလညး ရပါတယ။ တစခါတစရမာ သတ႔သတ အသက ဗဟသတန႔ အသတရား ရေနပါတယ ဆတ လေတြကယတင က လကမမေသးတာ ရပါတယ။

ဉာဏပြငတ လက မးေစခေပးခမ အဒါက လကခႏငအား ရသက တစခ ႔က စတငလာခလာတယ။ ၿပးမ ေျဖးေျဖးခငး လထက လကခလာႏငအား ရတယ။ ဒါေၾကာင လထရ႔ အသတရားန႔ ဗဟသတ က ဉာဏထက အမားႀကး ေနာကကပါတယ။ (ေအာကက ဥပမာမာ ဆကၾကညပါ။)

ဥပမာ ပဂေခတ က လေတြဟာ အသဥာဏ နေသးတာေၾကာင႔ အရညးၾကး ေတြက မမရ႔ သမးပ ေလးေတြရ႔ ပနးဥး ဆကရတယ။ ၂၁ရာစ အသန႔ဆ ဒလေတြက ၀ငးရကၾကမာေပါ႔။

ထ႕နညးတ စြာ ပေတာငအေမရကတကက မာရန (Mayan) ေတြေခတက နတဘရားေတြက ပေဇာ ဖ႔ လေတြက ရာဇပေဇာရငး အရငလပလပ ေျမျမပျပစတာတ႔၊ အသခြ သတတာတ႔ လပခ႔ၾကတယ။ အရင႔အရင ကလညး လေတြဟာ မးရြာဖ႔ လလခငး ရာဇပေဇာ ၾကရတယ။ အခေခတ မကစ၊ အသဥာဏ န႔ ၾကည႔ရင ဒယဆခက ေတြဟာ ဘာမ အဓပၸါယ မရေတာ႔ဖး။ Weather Satellite ေတြက တဆင႔ မးေလ၀သက ခန႔မနးႏငျပ။

အနကယတ႔ ေျပာေနတ ျမနမာျပညက အရညးႀကး ရဟနး၀ါဒက အရငေဂါတမေျပာတ ဗဒၶ၀ါဒ ထက ႏစေပါငး ၁၀၀၀ ေကာၾကာေအာင ရေနခပါတယ။ အရညးႀကး၀ါဒက သ႔ေခတက သ႔ဘရငေတြက ေထာကခလ႔ ထြနးကားေနတာပါ။ သ႔ဘရငေတြ- အဒ ဘရငရ႔ ပညာရအမတေတြ-က သ႔ေခတန႔သ အသတရားရတယ။ ဗဟသတရပါတယ။ (သာမနျပညသမားန႔ ႏႈငးယဥရင ေျပာတာပါ။) သတ႔က ပညာရလက- ဗဟသတ ရလက ဘာေၾကာင အလ လကခခတာလ။ အရညးႀကးထမာလညး ရငအစၥေဂါဏ တ႔ ရငမထးတ႔ ရ႔ ၾသဇာက အခထေတာင မကငးႏငေသးဘးေလ။ တကယတမး ဉာဏန႔ သတ ေဂါတမက ျမနမာျပညအရညႀကး၀ါဒထက ႏစေပါငး ၁၅၀၀ ေလာကေစာၿပး အရညးႀကးတ႔ထက ပမေကာငးမြနတ လယဥေကးမႈက သခပါတယ။ ဒါေပမယ အသသမားေတြ၊ ဗဟသတ သမားေတြက ဉာဏသသမားထက အမားႀကးေနာကကတယလ႔ ေျပာႏငပါတယ။ ကနတ ကစၥေတြမာလညး ဒအတငးပါပ။ လသတပေဇာေနတ အရပမာ အဒ ပေဇာမႈဟာ မမနဘး လ႔ ဉာဏရတလေတြ ရေနမာပါ။ သ႔ေျပာစကားက အျခားသေတြက လကမခႏငေတာ သ႔စကားက အရာေရာကမလာဘးေပါဗာ။ အခေခတထၾကညပါ။ ပါေမာကၡႀကးေတြ၊ အငဂငနယာႀကးေတြ၊ ဆရာ၀န ႀကးေတြက တတသပညာရငမားပါလ႔ ဘြ႔ေတြ အမ းမးန႔ တတထားၿပး- သကၤနးျမငရင ထငရးခးေန ရတ အျဖစက မကၽြတလြတႏငေသးဘးေလ။ အနကယကယတငလညး ကၽြတလြတႏငဥးမယ မထငမဘးဗာ။ မကၽြတလြတႏငတာက ၀နမခရဘ-- Reason ေတြ အမးမးျပေနဥးမာပ။ ပညာ ဆတာ တတေလ Reason က ပရေလပ မဟတလား။

ထ႔နညး၎ပ ေနာကအႏစ ၅၀၀၀၊ ၁၀၀၀၀၊ ၂၀၀၀၀ မာ (လ) ဆတာရ ႏငေသးရင၊ အဒ ေခတ အသဥာဏ၊ အဒေခတ အေတြးအေခၚ န႔ၾကည႔ရင ယၡေခတ ဘာသာေရးမာ အထြဋအျမတ ျဖစ ေနၾကတ႔ Creator ဆတာ ဘာမ အဓပၸါယ မရ တာျဖစႏငတာပ။ ဂရေတြ လကထကက မားလကတ႔ ဘရားေတြ ၊ ေနာကေတာ ဘရားတစဆ ပတ။ ေနာငတစခနမာ ဘရား မရဖး ဆတာ မျဖစႏငဖး လား?

မဆးဘးဗာ- အနကယရ႔ ေကာကခကက မဆးဘးလ႔ ေျပာႏငပါတယ။ ဒါေပမယ အနကယရ႔ နဒါနးမာ အနကယကယတင ၀နခထားတ မားတာရ႔ ဆန႔ကငဘက မနတာ ရတယ ဆတ ဒြနတြ နယာမ က အနကယကယတင ခကခငး ေမပစလကတယ ထငပါတယ။ မရျခငးန႔ ရျခငးဟာ ဒြနတြ ေနပါတယ။ အဒ ဘာမမရဘး- သ႔ေသာ ရတယ ဆတ အရအမနမသာ ပကတ အမနအရ ျဖစပါတယအနကယ။

အဂစက ဖရး (Pharoh) ေတြေခတက နားမလညေတာ႔ (ေနမငး) က ဘရားသခင အျဖစ ကးကြယ ခၾကဖးတယ။ ဒဖကေခတ ေရာကေတာ Sun ဆတာဘာလ ဆတာသ ေနၾကေတာ Sun God ဆတာဘာ အဓပၸါယ ရေတာမာလ။ ဘယဘာသာကမ ေစာကားခင လ႔ မဟတရပါ။ စာေရးသရ႔ ဥာဏမသေလာက အေတြး ေလးက တငျပတာသကသကပါ။

အနကယ ေလလာတာ တစခခ လြေနပါေသးတယ။ သတ႔အေနန႔ စတငကးကြယခတာက Sun က မဟတပါ။ Sun က ပငးစးတ အရင ဆတာျဖစပါတယ။ အဒ ေရးေဟာငးသာသနာမားက စတငတ ဉာဏစဥရ ပဂၢလေတြမာ သတ႔ သေနတ အသက ခေျပာဘ႔ရာ ပတ၀နးကင ေ၀ါဟာရ စကားလး မရလ႔- အဒေခတက လေတြ အသဗဟသတအေလာက လကႏငတ စကားလးန႔ ေျပာချခငးပါ။ ဒါေပမယ သာသနာ တစခဟာ စတငေဟာေျပာသရ႔ မရငးမရ- ေခတကာလက ၾကာလာေတာ ေနာကပငး သာသနာက ဆကခသမားရ႔ အနကယေျပာသလ ဆကလကဖြငဆမႈမား- မမကယ မမ ဘရားအလား ဘ၀ငျမငမႈမားေၾကာင ႏစေပါငးမားစြာ ဆကတက ေျဖးေျဖးခငး လြေခာသြားရာက သတ႔ရ႔ ဘရားဟာ Sun ျဖစတယလ႔ ျဖစသြားရတာပါ။ ဒေလာက လြေခာသြားၿပ ဆရင အဒ လထ အတြက ေနာကထပ ဉာဏစဥရ ပဂၢလပြငေပၚၿပး- လမးေၾကာငးျပနတညေပးတာပ။ ဒါေပမယ ဉာဏစဥရ ပဂၢလဆတာ ဧရာမ တနခးရငႀကး မဟတဘး- သလညး လသားပ။ ဒေတာ သက ဘယသ႔ကမ အတငးအဓမၼ အယတညေပးလ႔ မရဘး။ သဉာဏစဥကနးဆက သရတာကပ ေဟာေျပာသြနသငႏငပါတယ။ ဒါေတာင မရးဖလာအပစန႔ေတြ႔ရင အသတခရတာက အမားႀကးပါ။ ေျဖးေျဖးခငး လြေခာမႈ ဆတာက အနညးငယ ေထာကျပပါရေစ-- ဥပမာ ဗာ၊ ဗဒၶဘာသာ ဆပါေတာ (၁) ဘရားေဟာ သးသန႔ မတတမးစာအပ မကနရစဘး။ (၂) ဒေတာ မတတမးလကတငတအခါ- အပစေတြ ကြၾကတယ။ (အျခားသ မတတမးတငတာက မားမားမားသြားမလားလ႔ သာသနာေရး ေသာကေၾကာငလညး ျဖစႏငတယ။ သ႔မဟတ ပါ၀ါၿပငဆငမႈလညး ျဖစႏငတယ။) (၃) ေနာကပငးမာ ဖြငဆမႈေတြကလညး ပဂၢလေရး ထေထာငလာၿပး ဖြငဆသေတြက ဘရားေနရာက ယလာၾကတယ။ သတ႔ေရ႔က သတ႔ရ႔ ေခါငးေဆာင အရငေဂါတမက လသားဉာဏရအဆငထက ေကာၿပး- ပကတ ဘရားေနက ပ႔လကတယ။ ဗဒၶ ဆတာ သယမၻတ ျဖစတယ ဆတ ပဋသမၻဒါမဂ ပါ စကားလးကေတာင “ဆရာမကဘ ျဖစေတာမေသာ”လ႔ ဘာသာျပနလကတယ။ ဆလတာက ေဂါတမက ပကတဗဒၶေနရာက ပ႔လကၿပး- ေဂါတမရ႔ အဆင ကြကလပျဖစသြားတအခါ သတ႔က အဒ ေနရာက တကယလကတယဗာ။ အနကယအေနန႔ ႀကကတ အဘဓာနက ၾကညပါ။ သယမၻတ ဆတာ သယ+ ဘတ = အလလ အလအေလာက + ျဖစ၏ ဆတ စကားလးပါ။ အဒမာ အလ အေလာက ဆတာက- အသတစခတညးက ရညရြယၿပး အလအေလာက သေသာ လ႔ အဓပၸါယက မေပးဘး။ ရပ၊ ခႏၶာ၊ နာမ၊ ပါ၀ငဖြ႔စညးသမ ဓါတစ အားလးဟာ အလလ ျဖစတယ။ မဘ မလဘး၊ ပတ၀နးကငမလဘး၊ အေထာကအပမလဘး လ႔ ေျပာျခငး ျဖစပါတယ။ ဥပမာ - သယဇာတ ဆတ စကားကပ ဆငျခငၾကညပါ။

ဆလတာက အနကနေျပာသလ မား န႔ မန ဒြနတြေနသလပ။ ဘာမမရဘ ရတယ ဆတ အဓပၸါယမး ပါ။

အသလ ေျဖးေျဖးခငး လြလာလကေတာ- အခေခတ လေတြမာ မနတယေျပာေျပာ၊ မမနဘးေျပာ ေျပာ

လကရတညရေနတ ပဋကတကေတာင ဗဒၶဘာသာတငး အကန မဖတဘးရာဘး။ တနညးအား ျဖင ၾကားဘးနား၀ေတြက ပႀကးခ႔ ခစားၿပး ယေနရရာပါတယ။ ဘာသာေရး လတနးစား အတြက ေတာ စားေပါကေရာငတာေပါဗာ။ ျပညသကေတာ ေကးကၽြနဘ၀က ဘယလြတႏငပါမလ။

လေတြရ႔ အသကက တတေလး

လကရလေတြရ႔ အသကဟာ တတေလးပါ။ အမားဆးေနရ အႏစ ၁၀၀ ေပါ႔။ Astronomy အရ Cosmology မကစန႔ၾကည႔ရင Universe စၾကာ၀႒ါၾကးဟာ ႏစေပါငး ၁၃ ဘလ ၊ သနး ၁၃၀၀၀ ရျပ။ ေနမငး Sun ဟာ ၄.၅ ဘလ ရျပး။ တ၀ကကးေနျပ။ ဒလ Cosmological အခနန႔ ယဥလကရင လကရ လ႔ဘ၀ ဆတာ လကေဖာကတး သေလာကပ ရပါတယ။ စာေရးသ တ႔ ရနးကန ေနၾကရတ႔ ခဏတာက လေတြက အဟတၾကး ထငေနၾကတာ။ ဒႏစေပါငး (ေထာင) ဂဏနးသာ ရတ႔ ဘ၀ေလးမာ အမားၾကး တးတက လျပ လ႔ထငေနၾကဒါ။ ေနာက ႏစေပါငး တစေသာငးဆ ေျပာစရာ မရ။ ဘာသာေရး Religion လညး မေျပာငး ႏငဖးလား။ ဗဒၶဘာသာမာေတာင ဘရားသာသနာ ၊ သၾကားသာသနာ ဆတာရတယ မဟတလား။

သစၥာတရား ေအာကမာ စတကးယဥမႈေတြ၊ အာမခခက မရတ သအရေတြ၊ ဉာဏအေျခခမရတ ပညာ ဗဟသတေတြ အားလး ဥးကးသြားရမာပါ။ ဒေနရာမာ ႀကလ႔ ေျပာပါရေစ- ဗဒၶဘာသာမာ ဘရားသာသနာ သၾကားသာသနာ ဆတာ ထြငလးတစခပါ။ အရငေဂါတမ မေဟာခပါ။ အလ ထြငလးေတြက ဘယဘာသာမာ ျဖစျဖစ ေပာကဆးသြားရမာပါ။ လေတြ မကလးပြငလာတေန႔ေပါ။ ထြငလးေတြ ေပာကဆးလာသညႏငအမ- ဘာသာတရားအစစအမနက ထြနးေတာကလာမာပါ။

သပၸကေတာ႔ ေျပာငးႏငတယ။

ယေန႔ေခတ မာ အငစတငး Einstein ဟာ ကမၻာေကာပ။ သ႔ရ႔ E=MC (2) Square ဆတာ ေတာက ဖးထတေတာင ၾကားဖးတယ။ အႏျမဗး ဆတာ mass ကေန Energy ကေျပာငးယ၊ ထတယတာ။ မနမေတြရ႔ အသစြ (စန) တ႔ Iron တ႔ဆတာေတြ ဟာလညး (ၾကယ) Stars ေတြအတြငးမာ ျဖစေပၚလာၾကျပး Supervona လ႔ေခၚတ႔ ၾကယအၾကးစားေတြ ေပါကကြၾကျပး ဒကမ Dust ေတြ gas ေတြစ ေပါငးလာၾကျပး ေနာကထပ ၾကယေတြ ျဂလ ေတြျပနျဖစၾကေပါ႔။ လသားေတြ အတြက မရမျဖစ တ႔ Iron လ Minerals ေတြဟာ ၾကယေတြ အတြငးမာ ျဖစၾကရတာမ႔ တခ ႔ Astronomers ေတြက လေတြဟာ Stardust ေတြက စးဆငးလာတာ ဆျပးတငစားၾကတယ။

အငးစတငး ဟာ သမေသခင အၾကးဆး၀တ ကေန အေသးဆး၀တ အထ မနကနအၾကး၀ငတ႔ အားလးအတြကသအရ၊ Theory of Everything ဆတာက သကေသထႏငဖ႔ ၾက းစားခ႔ေပမ႔ မေအငျမင ခ႔ ရာဖး။ Theory of Relativity ကလာတ႔ အငစတငးရ႔ ဆြငငအား (Gravity) န႔ Quantum Gravity ႏစခ Planck Length မာ

reconcile လပလ႔ မရဖး။ တခါ အခေခတမာ ဘာမနး မသၾကေသး တာေၾကာင႔ dark energy န႔ dark matter လ႔အမညေပးထားတ႔ အရာ ေတြဟာ observation အရ ရမနးသ ၾကေပမ႔ ဘာမနး မသၾကေသးဖး။ ၾကယေပါငး ဘလရတ႔ ၾကယအစ က galaxy လ႔ေခၚပါတယ။ ဒ Galaxy ေတြဟာ ထငတာန႔ ျမနဆနျပး ေ၀းရာကေရြ႔ရားေနၾကတယ။ ဒတြနးအားက သပၸပညာရင တခ ႔က Dark Energy လ႔အမညေပးထားၾကေပမ႔ တခ ႔က ငါတ႔ အငစတငး gravity က ေကာငးေကာငး နားမလညလ႔ ရပလးမေဖၚ ႏငေသးလ႔ ပါလ႔ ဆၾကတယ။ အငစတငး ကယတင တြကဆခ႔စဥက Constant တစခက ေတြ႔ခ႔တယ။ အငစတငး ကယတင ဒါ ငါရ႔ အမား လ႔ေၾကျငာ ခ႔ရတယ။ ေဟာ… အခ Dark Energy ေပၚလာေတာ႔ အငစတငး မမားျပနဖးတ႔။ ခ တခါ …. အငးစတငးက ဘယအရာမ အလငးေရာငထက ျမနတာမရလ႔ အဆျပခ႔တယ။ မၾကာေသးခငကပ အပစႏစစ က အလငးေရာငထက အနငယျမနတာေတြ႔ မတယလ႔ေၾကျငာ လာၾကတယ။ တျခားအဖြ႔ေတြက ဟတမဟတ စမးသပေနၾကျပ။

ဆလျခငတာက အငးစတငး ရ႔ အဆျပခကေတြေတာင ျပငႏငသလ ၊ လေနတာေတြ ရႏငပါတယ။ အားလးဟာ Relative လ႔ဆခငတာပါ။ အသတရား Knowledge တးလာန႔သမ ေျပာငးလႏငတာပ။ Evolution သေဘာတရားလ႔လညး ျငငးခကထတႏငပါတယ။

သပၸပညာရငမား ေတြ႔ရခကမားက အမနက အမား ျဖစသြားတာလား။ သ႔မဟတ နဂေတြ႔ရ တာ ထက ေနာကထပပၿပး ေတြ႔ရလာတာလား- ျပနစဥးစားၾကညပါ။ ေတြ႔ရမႈတငးဟာ မေတြ႔ရမ ကတညး က ႀကတငရၿပးသားမားသာ ျဖစပါတယ။ အငးစတငး ေတြ႔ရခတ အႏျမ သအရ ဆပါေတာ - အႏျမဟာ အငစတငး ေတြ႔ရစဥက ေပါကကြအား ျပငးထနၿပး သကရ သကမေတြ ေသေက ပကစးႏငတယ။ အခအခါမာ အဒါဟာ မားသြားၿပး အႏကြရငလညး ဘယသမ မေသႏငေတာဘး ဆရငေတာ အဒါကမ “ေျပာငးလသြား” တာလ႔ ေခၚႏငပါတယ။ ဆငကဖြ႔ၿဖးျခငးန႔ ေျပာငးလသြားျခငး လး၀ မတညပါ အနကယ။ အငစတငးက အလငးဟာ အျမနဆး ျဖစတယလ႔ ေတြ႔ရချခငးသာ ျဖစတယ။ ေနာကထပ အလငးထကလငျမနတာ ဘာမမရဘး၊ ေနာကမးဆကလညး မေတြ႔ရႏင ေတာဘးလ႔ ေျပာခႏငပါသလား။ အလ ေျပာခရင- အခအခါမာ အလငးထကျမနတာက ေတြ႔ရင အငစတငးဟာ မားသြားၿပး သ႔သအရဟာလညး ေျပာငးလသြားပါလမမယ။ အနကယကယတငက ေျပာငးလျခငးန႔ ဆငကဖြ႔ၿဖးျခငးက နားလညမႈ လအပေနေသးတယလ႔ ကၽြနေတာ ေစာေၾကာလပါ တယ။ ဘာသာေရး သအရေတြမာလညး ဒလပါပ။ ဒါေၾကာင ဗဒၶဘာသာမာလညး ေခတတငးမာ ဗဒၶမား ရတယလ႔ ဒဃနကယ ေထရအပါဒါနမာ ဆပါတယ။ အလားတပ သာသနာတငးမာ ဉာဏ စဥရ ပဂၢလေတြ ဆကတကပြငေပၚခတယလ႔ ဆပါတယ။ ေနာကပြငတ ပဂၢလက ေရးက ပဂၢလက မားတယလ႔ ဘယေတာမ မဆပါ။ ေနာကလကတ႔ရ႔ သာသနာပင၀ါဒ ထေထာငမႈ မားယြငးခကမားန႔ ပဂၢလေရး ထေထာငမႈမားကပ သအရအရ မားယြငးတယေျပာၿပး- လသားေတြအတြက စာရတ ေကာငးမြနေရးကပ ေဟာၾကားေျပာဆျခငး ျဖစပါတယ။

ေနာကတစခက အငစတငးက ရပသပၸပညာရငပါ။ သ႔က လယထြနခငးရင လယထြနတတခငမ တတမယ- ဆလတာက သ႔ပညာန႔သ အသန႔ ဗဟသတ ဆတာ တးပြားႏငပါတယ။ အလားတပ

ဉာဏစဥက လကစားတ ဘာသာေရးစစစစ ေလာကမာ ဉာဏစဥပြငေရး (၀မတ)ကပ လကစားၾက ေတာ အငစတငးလ သပၸပညာန႔ တႏငမာ မဟတပါ။

အငစတငး အျပးမာ ကမၻာမာ နမည အေကာၾကားဆး သပၸပညာရင Stephen Hawking က အရငစာအပ ေတြမာ GOD မရဖးလ႔ မေျပာဖး။ ေနာကဆးစာအပမာ သနားလညတ႔ သပၸ အသ မာ GOD ရ႔ က႑မပါဖးလ႔ ေရးလာလ႔ ၀ငးေအာ လကၾကတာ။ ဒါ သပၸရ႔ ေျပာငးလမႈ လ႔ မေျပာႏင ဖးလား။

ေဟာကငးက သေျပာလရာပ ေျပာတသပါ။ ေဆြးေႏြးမႈန႔ ေဆြးေႏြးဖလယျခငးက ခြငမျပသပါ။ ဘာသာေရးနယထက မဟတတ သက ဘာသာေရးဆတာ သ႔ရ႔ မဘအသငးအ၀ငးဆက ၾကားဘး နား၀ေလာကပ ရပါလမမယ။ ဒေတာ သၾကားဘးနား၀န႔ ထငမတစြသေနတ ဘရား ဆတာ မရဘးလ႔ ေျပာေတာေကာ ဘာျဖစသလ။ သက ဘရားဆတာ ရပါတယလ႔ ေျပာရငေကာ အနကယတ႔က လကခမာလား။ အဒါက သပၸရ႔ ေျပာငးလမႈမဟတပါ။ လတစဥးရ႔ အေတြးအေခၚ ဗဟသတ တစခ အေျပာငးအလ ျဖစျခငးသာ ျဖစပါတယ။ သ႔ဗဟသတ တငးက အမနျဖစတယလ႔ အနကယက အာမခယၾကညေနပါသလား- အလ ျဖစခရင ေနာငတစခနမာ သဟာလညး အငစတငးလမး ေနာကကကနခမာ ေသခာပါတယ။ ဗဟသတ ဆငက ဖြငၿဖးျခငးန႔- ဉာဏစဥေပါကေျမာကျခငး မတပါ အနကယ- ဉာဏစဥန႔ သတ အသတစခက ေခတေတြက တကစားလ႔ မရႏငပါ။ အဒ ဉာဏစဥန႔ သတ ပဂၢလေတြက ပရမတဘရား ဆတာက ရတယလ႔ ေၾကျငာခတာပါ။ (ဒကစၥကလညး အနကယန႔ အခနမေရြး ေဆြးေႏြးႏငပါတယ။)

ဘာသာေရးေျပာငးလမႈ

ဘာသာေရးမာ လညး ဘရားေဟာက Absolute လ႔ ကငထားေပမ႔ ဒ Absolute Truth က ပနားလညမႈ (Understanding) ဟာလညး Evolution အရေျပာငးလ ႏငပါတယ။ ဥေရာပမာ Dark Age လ႔ေခၚတ႔ ေခတကာလက ခရယနဘနးၾကးေတြဟာ ဘာသာေရးအတြက လေတြကႏပစက ဗလက အငမတနအႏငကင႔ၾကပါတယ။ ကကသလစ Pope ရဟနးမငးၾကးဟာ လညးအာဏာရင အမ အာဏာၾကး ပါတယ။ ထစဥက သပၸ အသက နေသးေတာ႔ ကမၻာၾကးဟာ စၾကာ၀႒ါရ႔အလည ၊ ေနက ကမၻာက ပတေနတယလ႔ ယဆၾကတယ။ Geocentrism လ႔ေခၚပါတယ။ Galileo ကသ႔ရ႔ မနေျပာငးန႔ေလ႔လာ ခကအရ ကမၻာက ေနကပတေနတယ ဆတ႔အဆ ကလကခသေဘာတတယ။ ဒါက heliocentrism လ႔ေခၚပါတယ။ ဒအယအဆက ထစဥက ကကသလစ ဘာသာေရးအပစ က Psalm 93:1, 96:10 န႔ တျခား ဘာသာ ျပနခက ေတြန႔ မည ျဖစေနတာေၾကာင႔ ဂယလလးယ က အမတြငးအၾကယခပ ခထား ႏပကြပခ႔ၾကတယ။ အခေခတ သပၸ႔ပညာရ႔ တးတကမႈေၾကာင႔ ကမၻာသာမဟတ ေနမငးၾကး ေတာင စၾကာ၀႒ါရ႔ အလယမာမဟတ၊ Milky way ဂလကစ ၾကယအစ၀င ျဖစတယဆတာ ျငငးမရေတာ႔ဖး။

ဒါက ဘာသာေရးန႔ မဆငပါ။ ဟး အေပၚမာ ကၽြနေတာ ေစာဒကတကျပခသလ- ေခါငးစဥတစခက

လက၀ါးႀကး အပထားတ လတစစ၊ လတနးစားတစရပရ႔ အာဏာဖကတြယမႈသာ ျဖစပါတယ။ တကယလ႔ ဂလလယရ႔ ကမၻာက ေနက ပတေနတယဆတ အယအဆ ႀကးထြားလာရင- သတ႔ နားလညဖြငဆထားတ ဖြငဆမႈ ဘာသာေရးရ႔ ၾသဇာဟာ မားယြငးသလ ျဖစေနၿပး တစေျဖးေျဖး ၾသဇာကလာမယ။ ဒေတာ သတ႔ရ႔ ဘာသာေရး လက၀ါးႀကးအပအာဏာ ေမးမနလာမယ။ ဒါေၾကာင ဂလလယက ႏပကြပထားျခငးျဖစပါတယ။ ဘာသာေရးနယထကပ အစၥလာမ သာသနာ၀င အလဘယန ဆတ ပညာရငက ဂလလယထက ႏစေပါငး ၅၀၀ ေစာၿပး ကမၻာႀကးဟာ လးေၾကာငး၊ ေနကပတေနေၾကာငးက သကေသျပခပါတယ။ သကးကြယတ ဘာသာန႔ သ႔ပတ၀နးကငက ဘာသာေရး လတနးစားေတြမာ အဒ အခနက ဒကစၥက ဆန႔ကငတ ဖြငဆခကမား မရခဘး။ သက ကမၻာလးပါတယလ႔ မေျပာမက- ကမၻာလးတယလ႔ ဖြငဆခကလညး မရဘး။ ကမၻာႀကး လးေၾကာငး ျပားေၾကာငးက သတ႔ရ႔ ဘာသာေရး ဖြငဆမႈ၊ ယၾကညခကန႔ မသကဆငဘး- ဒေတာ အလဘယန က ဘယသကမ ဒကၡမေပးတအျပင သ႔ေခတက သ႔တငးျပည ဘရငက သက ပထ၀ပညာရင၊ ဘမေဗဒ ပညာရင၊ နကၡတေဗဒ ပညာရင၊ သခၤာပညာရင၊ စာေပပညာရင အျဖစေတာင ခးျမႇငခ ေသးတယ။- သ႔က ဂဏျပတအေနန႔ ဆဗယက ျပညေထာငစရ႔ တဆပေခါငးမာ သ႔ပက ထညေပးခတယ။ အာဖဂနက ေငြမာ သ႔ပက ေခါငး အျဖစ ထညရကခတယ။ အရနက ပနးၿခေတြမာ သ႔ပႀကးက အႀကးႀကး ထဆစထားတယ။ (အလဘယန ေခတက သ႔ဘရငပငဆငတ အငပါယာက ဆဗယက၊ အာဖဂန၊ အရန-- တ႔ပါ၀ငခေတာ၊ အဒ ႏငငအားလးက အလဘယနက သတ႔ရ႔ ပညာရင လ႔ သတမတပါတယ။)—

ဒါေၾကာင ဘာသာေရးက ပညာရငက ဒကၡေပးျခငးမဟတ၊ သကဆငရာ အာဏာလ ေခါငး ေဆာငမား အာဏာရငမားန႔ ႀကးႏငငယညႇငး အရငးစတရသမားကသာ ပညာရငက ႏပကြပျခငး ျဖစပါတယ။ အနကယေျပာေနတ သပၸေလာကမာလညး ဒလပါပ- ပညာရငခငး ႏပကြပမႈေတြ အမားႀကးပါ။

အဗလးရငး သအရ Evolution Theory ေပၚကာစ က ဘာသာေရး ယၾကညမႈျပငးထနသေတြန႕ အေတာျပနာတကၾကတယ။ တရားရေရာက တ႔အတ ရခ႔ၾကတယ။ အခေခတမာ အဗလးရငး သအရ ဟာ ျငငးဆစရာ မဟတေတာ႔ဖး။ ဒေတာ႔ ဘာသာေရးပညာရင ေတြကတခါ ထြငျပး Intelligent Design အသဥာဏျမင႔ ေသာတထြငမႈ ပသ႑နဆျပး ထနျပန သအရတစခ ကေဖၚ ထတလာတယ။ Creation ကေထာက ခဖ႔ပါ။

ဒါေၾကာင႔ ဘာသာေရးက နားလညမႈေတြဟာ လညး evolution အရ ေျပာငးလခ႔ရျပ။ ယေန႔ သပၸပညာ က အျခားၾကယစ ေတြမာ လညး ျဂလေတြရတယဆတာ သလာၾကရျပ။ ေနာငတခန တျခား ျဂလသား ေတြန႔ထေတြ႔ လာတ႔အခါမာ ဘာသာေရး ခယခက စဥးစားခက ေတြ ေျပာငးရဥးမာပ။ ဒါေၾကာင႔ဘာသာေရးမာ ဘရားေဟာေတြဟာ Absolute လ႔ယဆၾကေပမ႔ ဒ Absolute Truth က ဘာသာျပနတ႔၊ နားလညမႈ ေတြဟာ အခနအခါ န႔ ေျပာငးလရတာမ႔ Relative လာျဖစတာပါပ။ ဒါေၾကာင႔ နကနကေတြးရင ဘာသာေရး Absolute ဟာလေနာကဆး Relative န႔ လာစရျပပ။

ဟအေပၚမာ ေျပာခပါၿပ။ relative Truth ဟာ ဘာသာေရး၀နေဆာငတ႔ရ႔ ရနသ မဟတပါလ႔။ အနကယက Absolute Truth က ေဖာကပါယဘ႔ Relative Truth က အတငး လကဆတ လက ကငျပ တငျပတ သေဘာျဖစေနပါတယ။ ၿပးေတာ အနကယကယတငပ ခဏခဏ ၀နခေလ ရျပနတာက Relative Truth ဆတာ အခကအတန႔သာ- လ႔ ျဖစျပနတယ။ ဒေနရာမ အနကယ ဆငသငတာ တစခရပါတယ။ မရငး ဉာဏစဥဓမၼအသ ဆတာ ဘာသာစကားမဟတပါ။ ဥပမာ အနကယ မးက ကငၾကညပါ။ ခစားမႈန႔ သျခငးသာ ျဖစပါတယ။ ခစားရသက ဗမာဆရင ဗမာစကားမ ရတ ပတယ ဆတ အသန႔ ထြကလာပါတယ။ တစကယလ႔ အဂၤလပသာ ဆရင hot လ႔ ထြကလာ ပါမယ။ ေနာကတစခက အဒ မရငးဓမၼက ထပဆငဘာသာျပနတအခါမာ ပတ၀နးကငန႔ ေခတကာ လ အလက စာေပ၊ ရသ၊ အလကၤာ၊ ဂဏ န႔ ေ၀ါဟာရ ေရြးခယမႈေတြက ဘာသာျပနတစဥးရ႔ ဗဟသတေပၚမာ မတညပါတယ။ ဘာသာျပနမား ဆတာ မလ မး တစခက ထပဆင ျဖန႔လကတ အလငးလမးပါ။ ဒမာမ- မးလးတစခက အ၀ါေရာင၊ အနေရာင၊ အျပာေရာင ပလပစတစပါးေလး ေတြပတလကရင ႀကကသလ ေရာငစေလးေတြ ထြကလာဥးမာပါ။ ဘာသာျပနေတြက Relative ျဖစေပမယ- မရငးစစစစ ဓမၼက Absolute ျဖစပါတယ။ “မား”န႔ “မန”က ဒြနတြ လကခထားတ အနကယက Relative Truth ရရင Absolute Truth ရမယ။ Absolute Truth ရလ႔ Relative Truth ရတာလ႔ ဒြနတြ သအရက လကခဘ႔ကေတာ ၀နေလးေနတာ ထးဆနးေနပါတယ။

အခလ ေတြးတာေတြဟာ ဘာသာေရးက ေစာကားခငလ႔ မဟတရပါ။ လငယေလးေတြက Critical Thinking ရေစခငလ႔ပါ။

အနကယ ခေပးတ မးေစက အျပနအလနကငးမေတြးေတာေစမႈ မရတ ဘကဆြ မးေစမး ျဖစေနပါ တယ၊ အနကယ။

တစခနက Marx ေျပာခ႔တာေတြဟာ Absolute Truth အျဖစ ယၾကညၾကျပး လကေတြ႔မကတ႔ စတကးယဥ အမမက လ႔ဘ၀နဗၺန Utopia ကေရာကဖ႕ ပစၥညးမ႔ အာဏါ န႔ စတာလင ၊ ေမာစတး န ေပါလေပါ႔ အၾကား လေပါငး သနး ၁၀၀ ေလာက အသားလြပ စေတးခခ႔ရတယ။ ေဟာ ၊ ယၡ ၂၁ရာစ ေခတမာ ဒအေတြးအေခၚ ဟာ စတကးယဥ အမမက သကသကဆတာ ထငေပၚသြားျပ။ ကြနျမနစ အေတြး အေခၚ ဆတာလညး လမးေဘးေရာကသြားရျပ။ သ႔ေသာ ရာဇအပေဇာခလကရတ သေတြလပ သတ႔ အသကန႔ သတ႔ဘ၀ကျပန (မရ) ႏငၾကရာေတာ။ လြမားတ႔၀ါဒ အတြက ေပးစပခ ၾက ရရာတယ။ Absolute ရ႔အကးစကေတြေလ။

လနင၊ စတာလင၊ ေမာစတး၊ ပေပါလ- တ႔က မာကစ၀ါဒ အတြက လသတတာလား၊ အာဏာန႔ သတ႔ ယၾကညရာက တညေဆာကဘ႔ လသတတာလား။ ဒါမ မဟတ သ႔တ႔က တကခကသတျဖတလာလ႔ ခခကာကြယေတာလနတာလား- ဆတာမားက ဆငျခငေစခငပါတယ။ လသတရျခငး အေၾကာငး

မားစြာ ရေပမယ- အားလးဟာ မေတာမတရား သတျဖတတာခညးပလ႔ ေကာကခကခရင မနႏင မယ မထငပါ။

စာေရးသရ႔ေစတနာ

စာေရးသရ႔ ေစတနာက လငယေလးေတြက Absolute န႔ၾကည႔ၾကျပး Self Righteousness ဘ၀ငေလးေတြ ထပေပါငးလကေတာ႔ (ငါအမန) ဒငးတ႔က အမား ပါကြ ဆတ႔ မာနမာန ေလးေတြ၀င လာရင လဆတာ တယသန လမးအမား အေပၚေရာကသြားတတတယ ဆတာက ေထာကျပခင တယ။

ေကးဇးတငပါတယ အနကယ။

ျမနမာေတြရ႔ အကင႔ က ယဥေကးမႈအရ ဆရာဆတာန႔ မဖန႔ တဂဏးထဆတ႔ ဂါ၀ရ တရား၀ငျပး ဆရာ႔စကားဆ မကစမတ ယလကခငၾကတယ။ ေ၀ဖနသးသပမႈ မျပခငၾကေတာ႔ဖး။

ပေသေနတ ရးရာတစခပါ။ ဒလမး ရးရာႀကးက ကၽြနေတာ အကနမႀကကေပမယ အကနကလညး မေတာလနလပါ။

အေနာကႏငငမာ ပညာသင၊ အေနာကႏငငက စတကးယဥ ပါေမာကၡေတြရ႔ စကားေတြ နား၀ငၾကျပး ဒမကေရစ ဆတာန႔ liberalism အေတြးအေခၚေတြ ေခါငးထ၀ငျပး ငါတ႔မ တးတကတ႔ အေတြးသမား၊ (Progressive ျဖစတယကဆ လတာပါ) ၊ ငါတ႔မအမနကြ ဆတ႔ စတဓါတေတြ ၀ငလာတတၾကတယ။ အေနာကႏငငက တးတကျပးသား ႏငငေတြ ျဖတသနးခ႔ရတ႔ Evolution Process န႔ မမတ႔ျမနမာ ႏငင ျဖတသနးရတ႔ Evolution Process ခငးမတတာက သတ မျပမႏငၾကေတာ။ ထ႔အျပင မမတ႔၏ ယဥေကးမႈ၊ ဓေလ႔၊ ဘာသာ ေနာကခမတဖးဆတာက ထ႔မစဥးစား ႏငၾကေတာ႔။ မာနတခြနေထာင ျပး ေရာမကေရာကသြား တ႔ (ေရာမသား) ၾကးေတြျဖစကနၾကျပ။ ငပက သတမရႏငေတာ႔တ႔ အေနာကႏငငသားၾကး ေတြျဖစကနၾကျပဗ ႔ ။ တနညးအားျဖင႔ အရငထြက ၊ ထြကျပး (အျဖ) (စတၾကး) ၀ငကနၾကတာပါ။

နယစပမာ ခြထြကေရးတရားလာေဟာ ၾကတ႔ ပါေမာကၡဆရာၾကးေတြ ရ႔ျပနာ ဟာလညး

ဒဆငဆငပါပ။ လကရေျမေပၚက အေျခအေန၊ ႏငငရ႔ တးတကမႈ ႏႈနး၊ လအမားရ႔ capacity စြမးအား ေနာကခသမငး ေတြကထ႔သြငး စဥးစားတာမဟတပ Ivory Tower လ႔ေခၚတ႔ ဆငစြယဘျပသဒ ကအျမင န႔ စာအပၾကးထက သအရအတငး လာျပး ၀ါဒ မႈငးတကၾကတယ။ ကလန ေခတေအာက မာကၽြန ျဖစခ႔ရတ႔ အရနက မေပာကၾကေသးတ႔ လငယတခ႔ က အျဖဆရင စြပအထငၾကးၾကတ႔ ဥါဥေလးေတြက ေဖာကဖကလ႔မရေသး။ အျဖဆရာေျပာရင အားလးအမန လ႔ထငခငၾကတယ။

ဒမကေရစ ေအာတာန႔ လစဖရယလစဇင က သက၀ငရမယ လ႔ မထငေစခငပါ။ လစဖရယ၀ါဒ မာ ေကာငးတာေတြ အမားၾကးရသလ ခ႔ယြငးခကေတြ အမားၾကး ရပါတယ။ ယေန႔ အဘားမား အလပလကမ႔ ျပနာက မကငႏငပ အေျကြးပငလယ မာ နစေနတာ၊ ဥေရာပက အျဖေတြ ကယပါေအာေနၾကရျပး ေဒ၀ါလခရေတာ႔မ႔ ဘ၀ေရာကေနရတာ ေတြအားလးဟာ လစဖရယလစဇင ရ႔ အစြနးေရာက စတကးယဥမႈ ေတြေၾကာင႔ ပလ ျငငးလ႔ရတယ။

ဒအပဒေတြကေတာ အနကယရ႔ အျမငေတြပါ။ မေစာေၾကာလပါ။

ဥေရာပက လစဖရယ အေတြးေခၚ ပညာရငၾကးေတြ အေတြးမားလ႔ ေနာကအႏစ (၂၀) (၃၀) ေလာက ဆ (အာလာ) (အာလာ) ဆျပးေအာ ၾကရေတာ႔မယ။ အဂာဇးယားမာ လာသြားတ႔ documentary တစခဟာ အေတာ ေကာငးတယ။ လြနခတ႔ အႏစ (၆၀) (၁၀၀) တနးက ကလန အျပခ႔ရ သေတြ ။ ေနာကေတာ႔ ျပငသစက immigrant အျဖစေရာကလာၾကျပး၊ အခ Citizen ႏငငသား ေတြျဖစကနျပ။ ျပငသစ ေရာကမြတစလငမား ဆျပး မတတမးတင documentary ကရကျပခ႕တယ။ စာေရးသ ျမငတာကေတာ႔ ဥေရာပ ဟာ ေနာက အႏစ ၅၀ ဆရင ဘာသာေရး လႊမးမးမႈ ကခႏငေတာ႔မာ မဟတဖး။ လစဖရယလစဇင ရ႔ အားနခကတစခ က Political Correctness (PC) လ႔ေခၚတ႔ ဘာလပလပ ႏငငေရးအရ မနကနရမယဆတ စတကးယဥ သက သက အေတြးအေခၚၾကးက ေရ႕တနး တငလာခနမာ အစၥလမ အစြနး ေရာကေတြက သတ႔ရ႔ ဘာ သာ လြမးမးမႈ အတြက အဓမၼ အကမးဖကမႈ က လကနကအျဖစ အသးျပလာၾကတယ။ သတ႔ရ႔ တမနေတာက ေစာကားရမလားဆျပး ဒနးမတ ကာတြနး ဆရာကသတဖ႔အၾကမၾကမ လပၾကဖ႔ ၾကးစားၾကတာေၾကာင႔ အစးရက အေစာငအေရာကေပးထားရတယ။

ေတာလနေရး တစခဆတာ ဖႏပမႈေၾကာင ျဖစလာႏငပါတယ။ ဖႏပမႈက ခရရတအခါ တ႔ျပနတ လေတြထမာ စတေနခစားမႈ အမးမး ရႏငပါတယ။- ဒါေတြ ဘာေၾကာင ျဖစသလလ႔ အရငးအျမစ ထမေလလာေသးဘ- မမရ႔ ပငမအမနးခစတက ဗဟျပၿပး အျခားဘာသာတစခက ျဖစေစ အပစ တစစက ျဖစေစ အစြနးေရာကမားလ႔ ေျပာဆျခငးဟာ သငေလာတ စကားလးမး မဟတပါ- အနကယ။ အေနာကႏငငသားမား ယၾကညတ ခရစယာနတ႔ရ႔ ခရစေတာ ပက မြတစလငေတြက

ေစာကားေမာကားရင- အေနာကႏငငသားမားကလညး ဆန႔ကင ဆႏၵျပခြငရပါတယ။ ဗဒၶဘာသာ တ႔ရ႔ ေဟာလး၀ဒ ဗဒၶ ဆၿပး မငးသားတစဥးက ဗဒၶရပ ေခါငးေပၚမာ ထငေနတပေနေရးေတာလညး ဗဒၶဘာသာေတြက ဆႏၵျပခတာပ။ ျပငသစမာ Buddh Beer Bar ဖြငထားတာက ကမၻာ ဗဒၶဘာသာ အဖြ႔က ဆငရငက တရားစြတာပ။ ေစာကားခရလ႔ ေစာကားတတသက မေစာကားရေအာင သြနသင ဆးမမႈက မကရငးမႈလ႔ ဆမယဆရင ေစာကားတတသမားက အားေပးအားေျမႇာက မျဖစေပဘးလား အနကယ။ ဗဒၶက ျဖစေစ၊ ခရစေတာက ျဖစေစ၊ မဟမၼဒက ျဖစေစ ေမာေရက ျဖစေစ သတ႔က ဘာ ေတြလပလ႔လ-- အနကယ လ ပညာတတတစဥးက ဆငျခငတတမယ ထငပါတယ။

ထ႔နညးတစြာပ Salmon Rushdie ဆတ႔ အဂၤလပႏငငသား ကလားစာေရးဆရာရ႔ The Satanic Verses (1988) ဆတ႔ ၀တမာ သတ႔ရ႔ အစၥလမဘာသာက ေစာကားပါတယဆျပး အရနက အာဏာရငဘနးၾကး အာရာတလာ က ဘာသာေရးအမန႔ ထတျပနတာေၾကာင႔ အသကစးရမမႈ ရတယဆျပး ျဗတသ အစးရက လျခေရး ေပးခ႔ရတယ။ ကမၻာေကာ ပနးခဆရာ ဗငဂး Van Gogh ရ႔အမး Theo Van Gogh ဆတ႔ ရပရငဒါရကတာက အစၥလမဘာသာမာ မနးမ ေတြ အနမခရပ က Submission ဆတ႔ ရပရငကားမာ ရပလးေဖၚခ႔ရာ ေဟာလနျပညဖြားေမာရကအစၥလမ ဘာသာ၀င က ၂၀၀၄ ခႏစ ႏင၀ငဘာလ (၂) ရကေန႔မာ ေျဗာငေျဗာငတငးတငး သတျပခ႔ရာ ေဟာလနမာ ရတရတသသ ျဖစခ႔ရတယ။

သတစပါးက ႏပကြပလတ ေစတနာန႔ သတစပါးက ပတခတေစာကားရငေတာ ေစာကားမႈအတြက ေပးဆပရမာပါပ။

အခ ဥေရာပမာ မက အေမရကားမာပါ အစၥလမဘာသာ၀င တခ႔ရ႔ ယဥေကးမႈ တရပျဖစတ႔ Honor Killling ဆတ႔ လသတတ႔ အကင႔စရကက (မ) လာၾကျပနျပ။ ဒါေတြသာမက ေဟာ အေမရကား မာေတာင အစၥလမဘာသာ ဥပေဒ Sharia Law ကကင႔သးခြင႔ျပရမယလ႔ ေတာငးဆေနၾကျပ။ လစဖရယ အေတြးေခၚအရ မတရမယ၊ လ႔အခြင႔အေရးက အျပည႔အ၀ ေပးရမယဆျပး စတကးယဥ ေနစဥမာ ဘငၾကးတ႔ရ႔ ေရာငးရငေတြက ဘာသာေရးေတာငးဆမႈေတြရ႕ အေနာကမာ အကမးဖကမႈ အားကးန႔ တေျဖးေျဖးျမ ေနၾကတာေတြက သတမထားမၾကဖး။ Self Righteousness ခစားမႈ ကအေျခခရငး တယမတတ႔ ငါတ႔ပါ လားဆျပး စညးစမရစမးေနခနမာ ဘငၾကးတ႔ရ႔ ေရာငးရငးေတြက အျဖေတြရ႔ တငးျပည၊ လမး န႔ ယဥေကးမႈ ေတြအားလးက ေအာကေျခ ကလ႔ျဖေနတယ ဆတာက (သတ) မျပမၾကဖး။

ဥေရာပန႔ အေမရကမာ ဘနးႀကးေကာငးေတြ တးခ႔ ေဆာကလပလာတာမးကေရာ အနကယ ဥပမာ

မေပးဘးလား။ Honor Killing ဆတာ အာရဗေတြန႔ ဥေရာပရ႔ ဓေလပါ။ ဒါက ဘာသာတရားေတာက ပါယဖကဘ႔ ႀက းစားေနတာပ။ (သမၼာကမးန႔ ကရအာနကမးက ေသခာေအာင ဖတၾကညပါ။) ဒါေပမယ ဘာသာေရးဆတာလညး လမးေရး ယဥေကးမႈက ႏစတတအတြငး ေဖာကႏငတာ မဟတပါ။ ဥပမာ ျမနမာျပညမာ ဗဒၶဘာသာက လကခလာတာ ႏစေပါငး ေထာငခေနပါၿပ။ အခ အခနထ နတတ႔ ဘးေတာတ႔က ေခတထေနတနးပါပ။

ေနာကတစခက လေတြဟာ မမယၾကညရာက ျဖန႔ခေလရပါတယ။ အနကယကလညး အနကယ ယၾကညရာက အခလ စာန႔ေပန႔ စတငျဖန႔ခတာပ မဟတလား၊ အလားတပ အစၥလာမက ယၾကညသက အစၥလာမ ေကာငးေၾကာငးေျပာမယ။ ဗဒၶဘာသာက ယၾကညသက ဗဒၶဘာသာ ေကာငးေၾကာငးေျပာမယ- ဒါက လ႔သဘာ၀ပ။ ဒါက ေယဘယကက ေဆြးေႏြးၾကေပါ။ ေဆြးေႏြးမႈ မႏငႏငလ႔ ေအာကလမးနညးေတြန႔ မေကာငး၀ါဒ ျဖန႔ခမယ။ အႏငကငၿပး ႏပကြပထားမယ ဆရင တစဘကကလညး ရတနညးန႔ တ႔ျပနလာမာပ- အနကယ။ ဒါေလာကေတာ အနကယ ေတြး တတမယ ထငပါတယ။

ကလန ကၽြနေခတက အဂၤလပေတြ (မ)လာတ႔ ခစတး ေတြက ေငြထပပကလာျပး တစလ (၁၀%) တးန႔ မတရား အျမတယျပး ျမနမာ ႏငငသားေတြ အတးမေပးႏငေတာ႔ အရငးေပၚအတးပါတငေတာ႔ တးရငးပါထပျပး ၁၀% အတးေတာငးတာ အခေခတ အသဥာဏန႔ စဥးစားရင ဘယေလာက မခခငစရာေကာငးသလ။ ေငြမေပးႏငေတာ႔၊ လယေတြေျမေတြသမး ၊ ေနာကဆး (လ) ကပါယျပး ဂတေသြးစပ အမးပကခ႔ၾကရတယ မဟတပါလား။ အခလညး ဘာသာေရးက အရငးျပျပး ေနာကဆး အားလးက သမးဖ႔ၾကတ႔ ဘာသာေရးခစတးေတြ ဆတာ ဒငးတ႔ မသၾကေသးဖး။

ဒအပဒကေတာ အနကယက အေတာေလးက အထငႀကးစရာ မေကာငးတ အပဒပါ။(၁) အနကယ ဟာ Bank လပငနးန႔ Credit ပညာက လး၀ နားမလညဘး ဆတာက သကေသျပပါတယ။ (၂) ရပရငေတြထမာ ဇတလမးဆငရကထားသလ ျမနမာသမငးမာ ဂပနေတာလနေရးန႔ ခစတး ဇာတလမးရယ မဟတဘး ဆတာရယ အနကယလ လမးက မသရေလေကာငးလားလ႔ စတမေကာငး ျဖစမပါတယ။ (၃) အနကယတ႔လ ရပရငကဇတလမးက အဟတထင ခစားေနမတ လေတြက ခစတးဆတာ အႏၵယသား၊ အႏၵယသား ျဖစေတာ ကလား၊ ကလားျဖစေတာ အစၥလာမ ဘာသာရယလ႔ မကမျမငဆငစမး လကညႇ းထးေနသက ဗဟသတ နညးလခညးလားလ႔ ၀မးနညး မပါတယ။ ခစတး တစခ ႔က ဟႏၵမား ျဖစတယ။ တစခ႔က ခရစယာနမား ျဖစတယ။ အမားစႀကး ဗမာ ဗမာခငး ဂတေသြးစပတ ဗမာ အရငးရငမားျဖစပါတယ။ အနကယ သမငးက ေကညကေအာင ေလလာေစလပါတယ။

ေနာကတစခက အနကယစကားမာ သမား ဘာသာက ဂတေသြးစပ ခစတးမား ဆတ စကားလးန႔ အစၥလာမက သြယ၀က ပတခတလကျခငး ျဖစပါတယ။ ဒါဆရင ခငးျပညနယမာ ဗဒၶဘာသာက အတငးသာသနာ သြားျပတ ကစၥက အနကယ ဘယလ သေဘာထားပါသလ။

လစဖရယ အျဖဆရာၾကးေတြ စက မစ႔မပ႔ အကၽြငးအကန ဒနာေဒၚလ ာန႔ ဒနာယရ ကစားျပး က ဖငလကဆားျဖး ၊ ယသမရက ျမငသအရက ရေအာင (မ)ျပးရင (မ) ေနၾကရတ႕ ေခတသစ ပညာ တတ လစဖရယ တစေယာကဆ အျဖသခငဆရာ ေတြအၾကက “Long live Roghingya” ဆျပးထ ေအာလေအာ။ အရကမရ အာရပၾကးေတြရ႔ ေရနေဒၚလာက ေမာကးရငး ရဟငဂာအေရး ကေၾကြးေကာရငး တငးျပညက လကညးထးေရာငးစားေနၾကတ႔ အမးဖက လစဖရယ ပညာတတ ေတြရ႔ ေခတသစကၽြနသေဘာက စမကနးက ျမငရေတာ႔ ေအာ႔ႏလး နာမတယ။

ပညာတတပါတယ။ ဗဟသတစပါတယ ဆၿပး ရသမ၀ါဒက Relatvie န႔ သကေသျပဘ႔ ႀကးစားတ အနကယက- အရအမနတရားက ၾကေတာ အေတာေလး ရြမနးပေပၚပါတယ။ သမငးဆတာ ေ၀းပါ တယ။ မၾကာေသးမကမ ျဖစခတ ၀နႀကးခပ ဥးန လကထက ရဟငဂာက အသအမတျပခတယ ေလ- ဒအခနမာ ဥးဗေဆြ၊ ဥးေကာၿငမးတ႔က ထမျငငးခဘးေနာ။ သတ႔ေတြ ပါတကြရတ အေၾကာငး ရငးက ရဟငဂင ကစၥေၾကာင မဟတခဘး။ အမက မနးမခငး စနနားကပၿပငတာက စခတယ။ ေနာကၿပး မမႏငငအေရး မဟတတ ကးရးယား ကၽြနးဆြယ အေရးအခငးမာ တစဘကက ေျမာက က အားေပးတယ။ တစဘကက ေတာငက အားေပးတယ။ ကယအေရး မဟတတ သမားအေရးက ျငငးရငး ပဂၢလေရး အာဃာတ ျဖစ၊ အဒက စ တစေယာကလပတာ တစေယာက မၾကညျဖ- ဒလန႔ အာဏာလၾက၊ ကြေရာဗာ။ ဒလႀကးေတြ အားလးက ကြလကတာ- ေနာကဆး တငးျပညလညး ကၽြန ျဖစေရာ။ (၁) ဒေနရာမာ ရဟငဂာက ရရငးစြ အသအမတျပလ႔ ဖဆပလ ကြခတာမဟတဘး။ (၂) ရဟငဂာက အသအမတျပလကလ႔ ဥးေန၀ငးက (ဆန႔ကငတသေဘာန႔) အာဏာ သမးခတာလညး မဟတဘး။ (၃) ရဟငဂာက အသအမတျပခလ႔ ျပညတြငးစစေတြျဖစ တငးျပညမြခတာလညး မဟတဘး- ဆတာေလာကေတာ အနကယ ဆငျခငသငပါတယ။

ပညာတတတငး ဥါဏရတာမဟတပါ။ ဥါဏရတငးလညး (သတ) မရပါ။ လကေတြ႔ဘ၀ အေတြ႔အၾက၊ အလပ အေတြ႔အၾကေတြ ေပါငးစပျပး မ Wisdom လ႔ေခၚတ႔ (အသဥါဏ) ကရရႏငပါတယ။ (လ)သာတငး ထေဟာငတ႔ (ေခြးရး) လ ၊ စတခစားမႈ ျဖစတငး ထေအာ တ႔ ပညာတတ က ပညာတတေခြးရး လ႔ပ သေဘာထားၾကမာပါ။ စတထၾကြတငး Emotional ျဖစျပး ထထေအာရင EIQ ဇးရးဆတာ သကေသျပတာပ မဟတပါလား။

အဒလ အျဖစမးန႔ လတနးစားေတြထမာ အနကယ မပါ၀ငေစလပါ။

Multiculturalism ေအာေနၾကတ႔ ကယေရႊဥေရာပ သားေတြလညးေနာကဆး ဘငျပတျပး ဘဘခငး ပြတၾကေတာ႔ Nationalism ေတြ၀ငလာျပး ကယ႔တငးျပညေကာငးစားေရးကပ ေရ႔ရႈၾကရတာပ မဟတပါလား။ အဆးမာ European Tribalism ျပနေပၚလာရတာပါပ၊ ေနာကဆးကငးပခ႔တ႔ ၂၀၁၁ ဒဇငဘာလ EU Summit မာ ျဗတသ ချမာ Franco-German Interest ကမေကာႏငဖးေလ။ အခ ျပငသစေခါငးေဆာင ေတြန႔ အဂၤလပေခါငးေဆာင

ေတြအၾကား အျပနအလန ပတခပ ကနၾကျပ။

အနကယေ၀ဖနလကတာ တစေယာကမ မေကာငးေတာပါလား။ အားလး အမား ငါသာ အမနပ ၀ါဒက တကရငး အနကယကယတငက အဒ ၀ါဒက ဖကတြယထားသ ျဖစေနၿပထငတယ။ ျပနလည ဆငျခငပါဥးဗာ။

အစြနးေရာက လစဖရယ အႏရာယ

လစဖရယ စနစမာေကာငးတာေတြရသလ အစြနးေရာကတာေတြအမားအျပားရတာပ။ လစဖရယစနစ ရ႔ Idealism စတကးယဥ ဆနမႈက လႊမးမးသြားတ႔ အခါမာ အမးသားစတ Nationalism ဟာ ေပာကသြားတတတယ။ Multi-Nationalism စတ၀ငအလာမာ ဘ၀ငေလခတျပး ကယ႔ကယကကယ ငါဟာ ကမၻာအဆင႔မ လသားတ႔၏ရပငခြင႔က တကပြ ၀ငေနေသာ Human Rights သရေကာငးၾကး လ႔ ထငမတ႔ အခနမာ ဘဂၤါလ ဂလယဖေတြရ႔ လမလည ခးမြမးျခငး ကခရတာ န႔တကဆငသြားလင စတမထမးႏငပ Long Live Rohingya လ႔ထေအာရတ႔ အျဖစေရာကရတာပ။ ခစားမႈ လြနကသြားတ႔ အခါၾကေတာ႔ မမရ႔ေမြးရပေျမ ျပကြသြားလညး အေရးမဆကဖးကြ၊ ျမနျမနျပေလ ေကာငးေလပဆျပး ေဒၚလာမကႏာန႔ ဆရာသခင အျဖ ေတြအၾကက လကေအာေပးရရာတ႔ ေမာကၾကးဖငေခါငးကယ ေတြလညး ရၾကတာပ။ ဒကးရင႔စကားကဖတရေတာ႔ (မကေလစြ) ဆျပးျပးမတယ။ (The higher the monkey climbs the more he shows his tail ) ဆတ႔အဂၤလပစကားပ ကလညး ေျပးသတရ မတယ။

ျမနမာျပညနယနမတက သတမတစဥကာလ သမငးက အနကယ အတအက မေလလာမဘး ထငပါ တယ။ သ႔မဟတ ျမနမာျပည ပတလညမာ ရတ တငးရငသားတင ဟဘကဒဘက ႏစျခမးကြခရတာ က အနကယ မသဘး ထငပါတယ။ အနကယ အခေနတ ခငးမငနားထ ကရငလမ းေတြ အမားႀကး ရေနပါတယ။ သတ႔က ကရင ဗမာ ျပညတြငးစစေၾကာင ထြကေျပးခသမား မဟတဘးေနာ။ မဘ ဇစျမစ သတ႔ေျမ သတ႔ေရ အျဖစ ေနထငခတာ ႏစေပါငး ေထာငေကာခပါၿပ။ သတ႔က ထငးေတြက ကလယာမ လ႔ေခၚတယ။ ဒါေပမယ ထငးက သတ႔က မခြျခားဘး ခြမထငးပ သတမတတယ။ အလားတ ကခင၊ ရမး ခငး မြန ရခင အားလးက ျမနမာနယနမတ သတမတစဥမာ ကြသြားခရပါ တယ။ ျမနမာတစျပညလး လမးစေပါငး ရာန႔ခကြ သြားခရတာမာ ရဟငဂာ တစမးကပ ရမယရာ ပစပါယေနတာဟာ- သတစပါးရ႔ ကးကြယတ ဘာသာေရးက အမနးဓါတခ ရလ႔လ႔ ျဖစေနပါတယ။ ရးသားတ လႀကး လေကာငးေနရာက ေနၿပး ဆငျခငပါဥး အနကယ။

ျပငသစက လစဖရယ ဆရာၾကးေတြ အစၥမဘာသာ၀ငေတြက ျပငသစ လပယႏငမယထငျပး ၁၉၂၆ ခႏစမာ ပါရ မာ ပလအၾကးၾကးေဆာကၿပး စညးရးလကတာ အချပငသစမာ မြပစလငဘာသာ၀င ၄သနး ေကာလာေတာ မြကစလငေတြ ျပငသစမျဖစပ

ျပငသစေတြ မြပစလင ျဖစကနၾကျပ။ ဘာလပရမနးမသၾကေတာ။

အရညးႀကး ရဟနး၀ါဒက ဗဒၶဘာသာက ေျပာငးလကလ႔ ဗမာေတြက နေပါလကလား ျဖစသြားပါ သလား။ သ႔မဟတ နေပါလက ကလားေတြ ျမနမာျပညေျမာကပငး ကရငျပညနယမာ တစခ ႔ ေျပာငး ေရြ႔လာၿပး ေနထငလ႔ ေဂၚရခါးက ဗမာစစစစ ျဖစသြားပါသလား။ အနကယလ ပညာတတတစဥးက ဘာသာန႔ လမးက ခြျခား မျမငတတဘး ဆေတာ- အေလာက ဗဟသတန႔ လငယေတြက ဘယလ Critical Thinking မ း မးေစခခငပါသလလ႔ ေမးပါရေစ။ ဗမာေတြက ခရစယာနျဖစသြားရငလညး သတ႔ဟာ ႀကကရာ အယ၀ါဒ တစခက လကခတာသာ ျဖစၿပး သတ႔ရ႔ လမ းက အဂၤလပ (အျဖ ျဖစမသြားဘး) အလားတပ၊ ဗမာေတြက အစၥလာမဘာသာက ကးကြယသြားရငလညး သတ႔က အာရဗကလား ျဖစမသြားဘး-၊ အလားတပ ဗမာေတြက သရလကၤာ ဘနးႀကးေတြရ႔ သာသနာျပ မ းေစေၾကာင ဗဒၶဘာသာ ျဖစခရေပမယ- သတ႔ေတြက သရလကၤာက ဆငဟာလ လမ ကလားမား ျဖစမသြားခေပဘး။

အနကယတ႔ ယၾကညထားသလ (သမငးလမ) အရညးႀကး ၀ါဒ ဆရင ျမနမာျပညက ႏစေပါငး ေထာငန႔ခၿပး- သာသနာလႊမးမးခယမမက ပနးဥးဆကျခငးျဖင မ းေစေတြပါ ခေပးခတယ။ ဘယ သေတြက (သမငးလမကေျပာတ) အရညးႀကး ဟႏၵကလား႔ေတြ ျဖစသြားခပါသလ။

ဘာသာေရးလႊမးမးမႈ

တငးျပညတစျပည ၊ လမးတစမး ရ႔ယဥေကးမႈ အျပင identity လ႔ေခၚတ႔ အသအမတျပမႈ ဟာ ဘာသာေရးအေပၚ အမားၾကးမတညပါတယ။ ယေန႔ျပနာ တကေနတ႔ အာဖဂနနစစတနျပညၾကး ဟာ တစခနက ဗဒၶဘာသာႏငင။ အာဖဂနဗဒၶဘာသာ ဘနးၾကးေတြက အစၥလမးဘနးၾကးေတြက လကသတျပး အတငးအဓမၼ တငးျပညက ဓါးျမတကယသြားခတာ။ ႏစေပါငးတစရာ ႏစရာၾကာေတာ႔ တငးျပညဟာ လးလး အစၥလမဘာသာႏငင ျဖစသြားရျပ။ ထစဥက အာဖဂနလမးေတြန႔ အာဖဂနဗဒၶဘာသာ ဘနးၾကးေတြသာ သသတကယသတ သျဖတကယျဖတ တငးျပညန႔ ဘာသာက ကာကြယခရင ယၡလ မစၦာေကာင မကကနး မလာအမား ေခါငးေဆာငတ တာလဘန လသတ ေကာငေတြ အပစးတ ႏငငျဖစလာမာ မဟတဖး။ ျငမးခမးသာယာတ ႏငငျဖစလာႏင စရာရတယ။

အေတာေလး ညတ သမငးေကာကပဗာ။ အာဖဂန လမ းစ သမငးကမ အေသခာ မသရေလျခငး- အာဖဂနေတြက ကကခမးယားေတြက ဂးလမးေတြပါ။ ဒေန႔ထလညး သတ႔ကသတ႔ ဗနးအစၥရငး (အစၥေရးလ) လမးလ႔ ေျပာဆပါ။ သတ႔ေတြက ျမနမာႏငငက ျမနမာလမးလပ- ဘာသာအယ၀ါဒ အဖဖ ေျပာငးခပါၿပ။ (မတခက ဂးလမးက နေပါလန႔ ေဂါတမ ေမြးခရာ ေဒသမာ ဗဒၶဘာသာ မေပၚမကတညးက ရေနၿပးသား ဆတာ- ပဋကတမာ အေထာကအထား ရပါတယ။) အဒက ဗဒၶဘာသာ ဘနးႀကးေတြက အစၥလာမဘာသာေရး ဘနးႀကးေတြက သတခတယ ဆတသမငးက အနကယက ဘယလ ဇာတလမးဆင ဆြထတလာတာလ။ ဗဒၶဘာသာေတြက အဓက ႏပကြပ သတျဖတခတာက ပစၥကေမတ ဆတ ဟႏၵမငးပါဗာ- သမငးက ေသခာ ေလလာလကပါဥး။ ေနာကတစခက

ဗဒၶဘာသာတငးျပည ျဖစရင ၿငမးခမးမယဆတ စကားလညး အေတာေလး ဟာသ ေျမာကတ စကားပါ။ ျမနမာျပညမာ သတေနျဖတေနၾကတာ အနကယလ ႏငငေရးတစပငး လက မသေလဘးလား။ ဒေကဘေအ ဗဒၶဘာသာေတြက နးစပရာ ရြာက လေပါငးမားစြာက သတျဖတခ တာ။ ဗဒၶဘာသာ ျမနမာအစးရက လေပါငးမားစြာက သတျဖတေနတာ။ ေန႔စဥပေလ။ ခငးမငမာ ေနၿပး အဒ သတငးေတြ၊ အေထာကအထားေတြက မသေပဘးလား။ အခတစေလာမာလညး ဘနးႀကးခငးေတာင ေရြည၀ါ ဆရာေတာန႔ အတကအခေတြ ျဖစ၊ ရနေတြျဖစေနၾကတာ။ ဒါေတြကမား မသဟနျပေနႏငပါသလား။ နယစပဒကၡသညစခနးမား ဆလညး မယလ စခနးဘကမ မယလေခာငးနားက ေခၚသြားခရသ ေန႔စဥရေနသလ၊ အးဖနစခနးမာ ဆလညး ၀လခးက ေခၚသြား ခရသ ေန႔စဥရပါတယ။ အဒက ေခာငးထမာ ေႏြရာသဆရင လေသေတြ အေလာငးေတြ ျပညေနၿပး မးရာသမာ အကနေရန႔ ေမာကနတယ။ ႏစစဥ ေႏြရာသမာ ေခာငးန႔အျပည အရးေတြ အေလာငး ေတြ ထပေနတာ- အနကယက ဘယသပါမလ။ ဗဒၶဘာသာခငး သတေနတာေတြကေတာ ႏငငေရး ေၾကာငလ႔ ထးခၿပး ဘာသာေရး နာမညက ေဖာကဥးမာလား။ ေလာကျဖစစဥက တညတညၾကည ပါ။ သမားကၾကေတာ အျပစေျပာၿပး- မမကယမမၾကေတာ ေလသေဖာန႔ အေရာငေျပေအာင ေျပာ ဥးမာလား။ အနကယတ႔ ခငးမငက ထတတ အျမငသစသတငးစာ (၂၀၀၃ )က မာ- ပခးရးမမာ ကြနျမနစေတြ တစဥးတစဥး လညၿမက ၀ါးရငးတတန႔ ရကသတက- သတတယမေျပာဘ- ပါတက ဆးမလကတယ- လ႔ အသးန႔ ေရးသလမး ျဖစေနပါဥးမယ။ ဆးမတာကလညး လညၿမက ၀ါးရငးတတန႔ ရကသတရသလားဗာ။ အလားတပ- ကယဘကကၾက ဟဟ- ဒါကေတာ လ႔ ဆၿပး သမားကမ အႀကးအကယ ပႀကးတ ရးသားတ စတဓါတမး မဟတဘးလ႔ အနကယ ဆငျခငေစ လပါတယ။

ယေန႔ စပန န႔ ေပၚတဂ လ႔နားလညၾကတ႔ အငဘးရးယား Iberia ဆတ႔နယေျမမာ Moors ေမာဆတ႔ မြကစလင ေတြဟာ ႏစေပါငး ၈၀၀ ေကာသမးပကထားခ႔တယ။ ၁၂၁၂ ခႏစမာ ခရယန ဘရငန႔ ဘရငမတ႔ ကျပနသမးျပး မြတစလငေတြက ဘရငဂဘာသာေျပာငးရငေျပာငး ၊ မေျပာငးရင သတသငျပစလ႔ စပနႏငငဟာ သ႔ရ႔ ယဥေကးမႈ ကျပနေဖၚေဆာင ႏငတာေပါ႔။ ကယက မသတရင သကသတျပး အားလး ေခါငးဗးျခေတြ ျဖစကနမာေပါ႔။

အဟ အေတာေလး သမငးေၾကတ အနကယပ။ သမငးက Wiki မာ အေသခာ ဖတၾကညလကဥး ေနာ။ ကလားမနး အမးသားေရး၀ါဒ အမးသားပညာ၀န ဥးဖးကားေရးတ စာေပေတြရ႔ ေလာငးရပမး က ကငးလြတႏငပါေစဗာ။ ကၽြနေတာတ႔ လငယေတြက အေတြးအေခၚ မးေစခေပးမယ ဆတ အနကယက မမကယတင သမငးလမမာ မႈငးမခေနရတာ ၀မးနညးပါတယ။ အဒ သမငးက လကရ စပနျပညသေတြကယတင လကမခေတာဘးဗာ။- သတ႔သမးပကခတ ေကာဒဗာတကသလႀကးက မြတစလငေတြ လကထ ျပနေပးေတာမယလ႔ ျပငဆငေနတာမား မဖတမဘးထငတယ။ ပၿပး သမငး ေကခငရင- Wiki ထမာ Crusade စစပြမား အေၾကာငးက ဖတၾကညလကပါ။ ၿပးမ ေဆြးေႏြးတာ ေကာငးပါလမမယ။

လေပာ႔လည ဂငမကာတာ အေမရကနသမၼတဘ၀ မာ အရနဘနးႀကးေတြဟာ လပါး၀လကၾကတာ။ ေဟာ အေမရကနေကာငးဘြင ေရာနယရဂင လညးသမၼတျဖစလာေရာ ေန႔ေတာငမကးဖး ဖမး ထားတ အေမရကန သတမနေတြက ေၾကာကေၾကာကလန႔လန႔န႔ လႊတေပးလကတယ။ လစဖရယ ဆရာႀကး ကာတာကသာ ေျခာကရတာ ေကာငးဘြင က အႏျမဗးမးရြာ မာကေတာ အရနဘနးၾကး ခေမနက အေၾကာကသား။ ဘာသာေရး ဗနးျပျပး ရငဘရငလပ စားေနတ ေခတသစ အရညးၾကး ေတြပါ။

ႀကးႏငငယညႇငး ကမၻာႀကးမာ အငအားႀကးသက ငယသက ေၾကာကရစၿမပါ။ ဒါက ထးစပေလ။ အနကယေတာင အငအားနညးလ႔ ႏငငျခား (ေဘးကငးရာ)က ထြကေျပးေနရတ မဟတလား။ ခေမနကစၥက ၀ငမစြကလဘး။ ဒါေပမယ အနကယလညး အခ ႏငငေရး ဘာသာေရးက ဗနးျပၿပး ပဂၢလေရးတညေဆာကဘ႔ ႀကးစားတာပ မဟတလား။

ထတ ၊ ထတျခငး

ဘာသာေရးလႊမးမးမႈ ျဖစေစ ၊ ကလနလႊမး မးမႈျဖစေစ ၊ လႊမးမးမႈတငး က ဓါး ဓါးခငး ၊ ထတ ထတခငး ကာကြယရမာပ။ အစၥလမ ဘာသာမာလညး Qisas အရ An Eye for an eye, a tooth for a tooth ဆတ႔ စရငခက က မ တရားမတတယလ႔ လကခ တာပ မဟတလား။ စာဖတ ပရတသတ ေတြ အာဖဂန လ႔အျဖစခ မလား ၊ စပနလ Moors ေတြကႏမနငးျပး မမဘာသာန႔ ယဥေကးမႈ ကထနးသမး မလားဆတာ စဥးစားေစခငတယ။ စာေရးသက ေတာ႔ မမတငးျပည လမးန႔ ဘာသာ ကကာကြယဖ႔ ေသြးမေၾကာင ႏငဖး ၊ လကမရြ႔႔ ဖးလ႔ပ ေျပာပါရေစ။

သမားက ပတခတခငတငး ၾကားဘးနား၀မားက အတညလပေတာ ခကသားပါလား အနကယ။ ဓါး ဓါးခငး၊ တတ- တတ ခငး ဆတ၀ါဒက ဂး၀ါဒပါ။ (သမၼကမး ဓမၼေဟာငးက ဖတၾကညပါ။) ဒါေတြက မြတစလငေတြရ႔ ၀ါဒ မဟတဘးေနာ။ ဟးအစမာ အနကယက ေမးထားခပါတယ။ အနကယကယ တငက ယဥေကးမႈက ထမးသမးတအေနန႔ ခငးမငမာ တကပန႔ ပဆးန႔ ေနပါသလားလ႔။ အဒါေလး က အရငေျဖပါ။ ၿပးေတာ အနကယက အမးက တကယခစရင အမးကသာ ကာကြယသငပါတယ။ အဒ အမးမားက သတ႔စတႀကက ၀တစားဆငယငတာ၊ ကးကြယယၾကညတာမားက လကၿပး မတားဆးသငပါ။ ေနာကတစခက အနကယကယတငပ ေျပာခတယ။ ဗဒၶဘာသာလညး ဘာသာျပန အဆငဆငေၾကာင မမနႏငေတာဘးဆ။ ဒလ မမနေတာတ ဘာသာအမား၀ါဒထမာ အမးက ႏစျမႇပ ထားမာလားလ႔ ေမးပါရေစ။

အမးေပာကမာ စးရင လမးၿမမႈကပ သတထားေစလပါတယ။ သာသနာ ဆတာက ၀ါဒ တစခပါ။ သကဆငရာ သာသနာက ယၾကညသေတြက သ႔သာသနာေကာငးေၾကာငးကပ ေျပာမာပ။ အနကယလညး ဒေဆာငးပါးရ႔ ေနာကဆးမာ အနကယရ႔ သာသနာ ေကာငးေၾကာငးကပ ေျပာတာပ မဟတလား။ ဒါက သတ႔ယၾကညတာက သတ႔ ေျပာတာပ။ သန႔ရငးန႔ တညၿမ ဖဆပလ ကြေတာ လညး သကဆငရာ ေခါငးေဆာငေတြန႔ သကဆငရာ ပါတ၀ငေတြက သတ႔ပါတ သတ႔၀ါဒ ေကာငးေၾကာငးက

ေျပာတာပေလ။ ႀကကတသက လကခယၾကညပါေစေပါ။ ဒါက တစသးပဂၢလ အခြငအေရးပ။ သာသနာျဖစေစ၊ ၀ါဒ ျဖစေစျဖစေစ လမးက မၿမႏငပါ။ လမမ လမးျပတတာပါ။ ဒေတာ ကၽြနေတာတ႔ႏငငက ပထ၀ ႏငငေရးအရ တရတန႔ ကလားက သတထားရမာ မနပါတယ။ သတ႔က လဥးေရမားတယေလ။

လမ းတစမးက အျခားႏငငတစခက ကးေျပာငးလာတာမာ (၁) စးပြားေရးေၾကာင (၂) ႏငငေရး မတညၿငမမႈေၾကာင ျဖစႏငေျခမားပါတယ။ လေတြမာ စားေသာကေရး ေျပလညေနရင သဟာ သ႔အမ သ႔အသငးအ၀ငးက ဘယကမ မသြားလၾကပါ။ ၿပးေတာ အသကအႏရာယက မစးရမရရင လညး ဘယကမ မသြားလပါ။

အဂၤလပေခတက ျမနမာႏငငဟာ အႏၵယန႔ တစႏငငတညး ျဖစခတယ။ ပါကစၥတန၊ အႏၵယ၊ ဘဂၤလားေဒရ ျမနမာက တစႏငငတညးအျဖစ အဂၤလပက ဘရငခ တစဥးတညးန႔ အပခပခတယ။ ဒေတာ- တစႏငငတညးေန လေတြက ႏငငတြငးမာ သြားလာခၾကတယ။ ေနထငကကစားခၾက တယ။ အခေခတမာ ကရငေတြ၊ မြနေတြ၊ ရခငေတြ၊ ကခငေတြ ျမနမာႏငငတြငး သြားလာ ကကစား ေနသလပ။ လြတလပေရးယေတာ ပါကစၥတန အႏၵယ ျမနမာ ခြယလကတယ။ ဒေတာမ ေဘာဒါ ခြ လကတာပေလ။ အဒေနာကပငးမာ အႏၵယသားမားက ျမနမာက လာတသ မရေတာ သေလာကပ။ အလားတ ျမနမာဘကကလညး အႏၵယက မသြားေတာ သေလာက ျဖစသြားပါတယ။ ဒါေပမယ ၁၉၇၀ ပတ၀နးကငမာ ပါကစၥတနန႔ ဘဂၤလားေဒရ (အေရ႔ပါကစၥတန)က စစျဖစတယ။ ဘဂၤလား ေဒရက ပါကစၥတနက ထပဆငခြထြကတာပါ။ ဒလ စစျဖစေတာ စစေျပးဒကၡသညေတြ ျမနမာျပည နယစပမာ ေရာကလာတာ ရပါတယ။ ဒါေပမယ ရခငဘရငအဆကဆကကတညးက ေနထငခတ ရခငျပညနယက မြတစလငန႔ သတ႔န႔ မတညခဘး။ သတ႔က သတ႔စစၿပးေတာ ျပနကနတာပ။ အခ အခနမာ ဘဂၤလားေဒရက စးပြားေရး ပေကာငးေနေတာ ေနပါဆရငေတာင မေနဘးဗာ။ စးပြားပက ေနတျမနမာႏငငသားမားကသာ ထငးမာ အႏၵယမာ ဘဂၤလားေဒရမာ သနးခၿပး ရေနပါတယ။ အန ကယလ ခငးမငေနလတစဥးက ဒါေတြက မသတာလား၊ မသဟနေဆာငတာလား ဆတာ စဥးစား စရာျဖစမပါတယ။ ထငးႏငငမာ ဆရင ဟးေတာငပငး နာရာသ၀ါသ ျပညနယကစ- ေလာႏငင နယစပၿမ႔ မဒဟန ထ ျမနမာႏငငသား မရတ ရပကြက မရဘးေနာ။ အနကယေနထငတ ခငးမင စကထငးမာ ျမနမာႏငငသားေတြ သနးခ ရေနပါတယ။ ဘနေကာက၊ အယဒယ၊ နခြနးဆ၀မ၊ မဟာခင-- ျမနမာက ထငးထကေတာင မားသလား ထငရတယ။

ျမနမာအမနးခငး ႏငငေတြက ျမနမာထက ၀ငလာမဆ ျဖစေနတာက တရတ လမ းမားသာ ျဖစပါ တယ။ အနကယတ႔က ကလားေတြ ဆငးဘတေလး ၇၈၆ ေလာကက ၾကညၿပး ကယႏငငသားခငး မနးတးေနခနမာ- ၇၈၆ ဆငးဘတထက အဆေပါငးမား ပမားတ တရတဆငးဘတႀကးေတြက ေၾကာငေတာငကနးေနၾကတယလ႔ ထငပါတယ။ ကလားေတြချမာ ၇၈၆ ဆတ ဆငးဘတက ေတာင ကလားလ ေရးတာ အလြနနညးပါတယ။ တစခ ႔လညး အဂၤလပလ ေရးၾကတယ။ အမားစႀကးက ျမနမာစာန႔ပ ေရးသားတာပါ။ သတ႔က ျမနမာျပညက ခစသေလာက ျမနမာမားက တရတဆငးဘတ ႀကးေတြက ခစၿပး မႏေလးရ႔ အထကဘကက တရတၿမလကတာ- ၾကညျဖေနတးပါပ။ (ျမနမာျပည ဘြား ျမနမာ တရတမားက မနးေစဘ႔ လး၀ မရညရြယပါ။ အနကယက လမးေရး စကားေျပာလ႔ လမ းေရး ဆတာ ဘာလလ႔ နားလညေအာင ျပနလညေစာေၾကာျခငးသာ ျဖစပါတယ။) တရတေတြ က ဘနးႀကးေတြကေပါငး- ႏစပတစျပားေလာက လႈလကေတာ ဘနးႀကးေတြကလညး ဒကာႀကး

ဒကာႀကးန႔- ျဖစကနေရာ၊ ဘနးႀကး ၿပးရင ၿပးေရာ ဗမာလမးကေတာ တရတႀကးက အထငေတြ ႀကးလ႔ေပါဗာ။

ျမနမာန႔ ဘဂၤလားနယနမတ ထစပမႈထက တရတျမနမာ နယနမတ ထစပမႈထက အဆေပါငး ၃၀၀ ေကာပါတယ။ ဘဂၤလားေဒရမာ လဥးေရး သနး ၁၀၀ ေကာပ ရတယ။ သတ႔ခငး စစျဖစၾကလ႔ လဥးေရ ၿပကရငေတာင လြနေရာ ကၽြေရာ ဆယသနးပါ။ ဆယသနးက လမားစ ျမနမာ သနး ၆၀ က ၿမပစမာပါ။ တကယလ႔ တရတက ၿပကရင အနညး သနး ၁၀၀ ၿပကလာလမမယ။ ဒလ ဆရင ျမနမာ သနး ၆၀ ေပာကဘ႔သာ ျပငထားလကပါ- အနကယ။ အခေတာင သေႏၶတား စနစေၾကာင တရတမဘေတြက သမးမနးကေလးက ႀကတၿပး သတပစတာေၾကာင တရတျပညမာ အႏၵျပႏငတ အရြယ ေယာကားေလး သနး ၅၀ ေကာ ပေနပါတယ။ အဒ သနး ၅၀ အတြက မနးမမရဘး ျဖစေနပါတယ။ ျမနမာျပညထက ကခငမေလးေတြ၊ ရမး၊ လားဟ၊ လေဆာမ ေလးေတြ တရတ ျပညမာ သတ႔သမး လပကနၾကပါၿပ။ သတ႔ ေယာကား သနး ၅၀ အတြက ျမနမာန႔ လာအက အမးသမးသနး ၃၀ ေလာက ရရငလညး မနညးဘးေပါဗာ။-- လကေတြ႔က ေကာၿပး ဘာသာေရး ရနတကမႈေအာကက မႈငးထမာ အနကယတ႔ ကၽြနေတာတ႔ မေနရငေတာ-- ျမနမာေယာကားေတြ အတြက ဇနးမယားမားပါ ေပာကသြားႏငပါတယ။ (ျမနမာက ဇနးမယားေတြ အတြက ဖလေအာင ရာေကၽြးႏငတ လပငနးမရတာရယ။ အဒ အမးသမးမားရ႔ မဘမားကလညး မရာေကၽြးႏငတာရယ အားလး ေပါငးလကရင- အျဖစက ရငေလးစရာႀကးပါ။)

အေျပာ႔စြ အႏရာယ။

ကယ႔ကယက ဘ၀ငျမင႔ေနတ႔ အစြနးေရာက လစဖရယသမား အမားစ က တငးျပညခစရမယ ၊ အမးကခစရမယ ၊ ဘာသာကကာကြယရမယ ဆတာန႔ ဥါဏမရတ႔ မကကနးမးခစေတြ ၊ Islamophobia ဆတ႔ အစၥလမဘာသာက မလအပပ ေၾကာကရြ႔ေနသ ၊ မနးတးသ တ႔ စြပစြခကေတြ န႔ တကခကလာၾကတ႔ အတြက သာမနအားျဖင႔ေတာ႔ လအထငေသး ခရမာကေၾကာကၾက ျပး ႏႈတပတ ေနၾကသေတြရပါတယ။ စာေရးသကေတာ႔ ဘငၾကးက ဘယလေကးဇးတင ရမနးပင မသေတာ႔ပါ။ ဘငၾကးတ႔ အဖြ႔ ဇတစင ေပၚမေရာကခင ႏစေပါငးမားစြာ ေဆာဒ အစးရဟာ ေရနေဒၚလာေတြက ေရလသးျပး တစကမၻာလး ပလေတြ ေဆာကျပး Wahhabism က တတတဆတ ျဖန႔ေ၀ရငး အစၥလမဘာသာ လႊမးမးေရးက လပေဆာငခ႔ၾကတယ။ တဖကကလညး အစၥလမဘာသာ ဟာ အဘယမ ျငမးခမးေၾကာငး ၊ တရားမတေၾကာငး ၀ါဒျဖန႔ခ႔ၾကတယ။ဘငၾကးတ႔ ၾကးစးလာမ အစၥလမဘာသာရ႔ ပငရငးဇာတ ေပၚလာေတာ႔တယ။ ေၾသာ ၊ ဘာသာျဖန႔ပြားေရး အတြက ခေလးလညးသတမယ ၊ လၾကးေတြကလညး လညလးမယ ၊ ဘယသေသေသ ငေတမာျပးေရာ ဆတ႔ လေတြ ၾကးစးတ႔ ဘာသာ ပါလားဆတာ ကမၻာကသခြင႔ ရခ႔ျပ။ ေကးဇးၾကးပါေပတယ ဘငၾကးရယ။

ဘငႀကးက ေဆာဒလလား၊ CIA လလားေတာ ကၽြနေတာ မသဘး အနကယ။ ဒါေပမယ ဒါေတြဟာ အေမရကန လကခကေတြပါ ဆတာ အနကယ မသတာကပ စတမေကာငး ျဖစမတယ။ (၁) အေမရ

ကနဟာ ဂပနက အႏျမဗးကခငလ႔-- ဂပနက အေမရကနပင ပလဆပကမးက ဟ ေပးခတယ။ ဂပနက ပလဆပကမးက ဗးကမယဆတာ အေမရကနသမၼတ၊ ၀နႀကးမားန႔ စစဗလခပႀကးေတြ အားလးသခတယ။ ဒါေပမယ ပလဆပကမးမာ တာ၀နထမးေဆာငေနတ ဗလမႈးေတြ စစသားေတြက လး၀ အသမေပးခဘး။ ဂပနက ဗးကတ အထမာ ပါသြားေအာင စေတးလကတယ။ ဒါမ အေၾကာငးျပ ခကရၿပး ဂပနက အႏျမခႏငမာေလ။ (၂) ဆဗယကန႔ အေမရကန ကးဘားမာ ထပဆငေတြ႔ေတာ- အေမရကနက သ႔တပသားေတြက အပစ ႏစစဖြ႔ၿပး တစစက အေမရကန စစသေဘၤာန႔ ကဘားဘကက သြားမယ။ တစစက ဆဗယက စစသား အသြင၀တဆငရမယ။ ဆဗယက ေလယဥပစန႔ ကနအစက ဗးကရမယ။ ဒလ ျပငဆငမႈက အေမရကနစစသားခငး မသေစရဘးေပါ။ ဒါမ တစကယ တကၾကမာေလ။ အဒလ တကေနစဥမာ ကးဘားက အႏျမက မယေပါ။ ဒါက သမၼတ ကေနဒက လကမခခဘး။ ဒါေၾကာငသမၼတ ကေနဒကလညး သတ႔ကပ ရငး လကတာပ။

(၃) ဒလမးပ 9/11 ဆတာက ဖနတးလကတယ။ ဘငလာဒငနာမညက ေမြးလကတယ။ ၿပးေတာ မြတစလငႏငငေတြက ႀကတေတာတာပေလ။ သမငးမာ lobby ေကာငးတ လက အႏငရတာပ။ ဒါ ေပမယ ဒေခတက လမညာ ဖးကြယလ႔ မရေတာဘးေလ။ ဘငလာဒငက လအပတ အခနမာ ႏတပတလကတယ။ ဘငလာဒငက စးနငးသတျဖတတ စးလ အထးစစသား ၃၀ ေကာကလညး ဘငလာဒငက သတၿပးလ႔ ၂ လ အတြငးမာ ေလယဥပကကတယ ဆၿပး အစေဖာကလကတယ။ ဘငလာဒင ဘာေကာငလ-- ဘယသက အတအက သေတာမာလ။

လစဗားကပၾကညပါ။ ကဒါဖ အစးရက တစေလာက အေမရကနက မေကာငးေၾကာငးေျပာတယ။ အတြငးကေတာ ကဒါဖ တငးျပညက မန႔ခြန႔ေျပာမာကအစ CIA က ေရးေပးေနတယ။ ဘယလ အပခပ ဘယလထနးထား အားလးက CIA က ကငတြယ ေပးေနတယ။ တငးျပညက ဆလာေတာ ကဒါဖက သ႔လ CIA ေတြက သ႔က ကညမယလ႔ ယၾကညခတယ။ ဥးႏက ဥးေန၀ငးက ယသလေပါ ဗာ။ ဒါေၾကာင ေနတးက တကေတာ ကဒါဖက အာခရတာေပါ။ ေနာကဆးမာေတာ ကဒါဖရ႔ ႏငငျခား ေငြက ေနတးန႔ အေမရကန ေ၀စခြလကၿပး ကဒါဖက ႏတပတလကတယ။ (လစဗားႏငင ၿမ႔ေတာ ထရပလ ကသမးေတာ လ႔အခြငအေရးအဖြ႔က ကဒါဖ ရ႔ ေထာကလမးေရး ရးခပက အရငေရာက သြား လ႔ CIA ရ႔ ကညမႈ မတတမးက အစေဖာကဘ႔ အေမရကနက ေျခတစလမး ေနာကက သြားခတာပါ။) ဒါေတာင အဒ သတငးမးက Net ေပၚမာ ခဏေလးေလာကပ ေဖၚျပခလကရတယ။ မၾကာမ အျမန ဖကလကတာပေလ။ ကးယထားလကသမားကသာ ရထားလကတာပါ။

လကေတြ႔ မာေတာ႔

အေမရကားမာ လစဖရယ ကယေတာေခာ ေတြက မ းခစစတျပတာန႔ ငေပါေတြလ႔ စြပစြခင ၾကတယ။ ပညာတတ Intellectual မပသလ ခန႔ခငၾကတယ။ ဒါ ေပမ႔ လကတြ႔ တကယ႔အေရးပါတ႔ လေတြကေတာ႔ မေကာ ႏငၾက။ အေမရကန ႏငငရ႔ အျမင႔ဆး တရားရး Supreme Court က တရားသၾကး အငတနင စေကးလးယား Antonin Gregory Scalia ရ႔ ေတြးေခၚခက ၊ စဥးစားခက ေရးသားခက ေတြဟာ အငမတန ပညာရဆနလတယ။ တခနထမာ လကရ Supreme Court Chief Justice John Roberts ဟာ စာေရးသ အျမငအရ လမးလမးေတာက ေလာကေအာင ဥါဏထကျမကတယ။

ေတာရတနရ လစဖရယဆရာၾကးေတြ ဥါဏခငး မယဥႏငၾက။ 9/11 လညးျဖစေရာ အေမရကန လစဖရယ ပညာရင ေလာကမာ ဘရားတစဆျဖစတ႔ Harvard တကသလက Alan M Dershowitz က torture က ျပညသအတြငးမာ ချပးေဆြးေႏြးဖ႔ တငျပလာတယ။ အကယ၍ ၀ါရငတန ျမ႔အလယ မာ အႏျမဗး(အၾကမး) Dirty Bomb ေပါကစရာရတယ။ မထားတ႔ အစၥလမ အကမးဖကသမားက torture သးျပး စစေဆးမလား ၊ Idealism ၾကးကဖကျပး လေတြသနးခ အေသခၾကမလား ဆတာက ၾကတင စဥးစားထားဖ႔လတယဆတာ ဗးေပၚသလေပၚလာေတာ႔တယ။ ဘငၾကးရ႔ ေကးဇးေတြပ။

9/11 က ဘယသလပတာလလ႔ စစမးစစေဆးေရး ေကာမရငဖြ႔ေတာ ဥးေဆာငက ႏငငျခားေရး ၀နႀကးေဟာငး ဟငနရကကဆငဂာ ျဖစပါတယ။ သက စစေဆးေတာ ေပၚလာတယ။ သကယတင ႏတပတခရေတာမယ သေတာ ေကာမရငက ဖြ႔ၿပး တစပါတအတြငးမာ ႏႈတထြကလက။ ဆကလက စစမးခြငမရ အခထ လမးပတေနပါတယ။ အနကယ စဥးစားေပါ။

လေတြက ဓားစားခအျဖစဖမး- ကယလခငရာေျပာေအာင ႏပစကတနညးက ျမနမာေထာကလမးေရး မာေရာ ေကာငးသားတပ (ABSDF) မာေရာ ရပါတယ။ CIA န႔ အေမရကနက ပလ႔ ရတာေပါဗာ။ သမငးန႔ ျဖစရပတငးက ေဒါငစေအာင ေလလာပါ-လ႔ အနကယက အႀကေပးလပါတယ။

အႏရာယ ႏစဖက

ယေန႔ ၂၁ ရာစ ေခတမာ အစၥလမ ဘာသာဟာ ျပနာ ရတယ ဆတာဘယသမ ျငငးလ႔ မရတ႔ အခကပ-

အစၥလာမဘာသာက ဘာေတြမားျပသနာ ရပါသလ။ အနကယ ေျပာသလ ဘငလာဒငေၾကာငပါ လား။-- ဘငလာဒငက ပါလကစတငး မ းႏြယက ေမြးဘြားလာသပါ။ သ႔ေျမ သ႔ေရက သမးပကထား တ ကးေကာသက သက ရတနညးန႔ တကမာပေလ။ အနကယရ႔ မးဆကထမာ ျမနမာလြတလပေရး အတြက အသကေပးခတသ မရဘးလား။ အေခာငေလပနးရငး ႏငငေရးေယာငေယာငလပ အာဏာ အတြကပ လးပနးေနၿပး တစကယ တကပြအစစေတြမာ ဘယေနရာမာမ မပါခဘးလား။ အလ ဆရင ေတာ ကးေကာကၽြနျပသက ေတာလနရတာက လဆးသခး မကရးရ၊ စစေသြးကြ သတမတတာ မဆနးပါဘး။- ျမနမာလြတလပေရးမာ အသကေပးရတ ကၽြနေတာတ႔ အဘးမားကေတာ ရေဘာ မေသ ေသေသာ ငရမလားလ႔ ရငကးခရပါတယ။ (ဘာသာေရးမာ ပါတာမပါတာမသ- ေတာလန ေရးလပတာ ငရ မကဘးလ႔က ခယခရပါတယ။) ေ၀ဖန ေလပနးၿပးေတာ လြတေတာမာ အာဏာလ ေနသမားကေတာ- အဂၤလပက ေကာငးေကာငးေကၽြးထားတ ေထာငေလာကပ အမားဆး ေရာက ဘးၿပး သရေကာငးဘြ႔က ခယ ႏငငေတာမာ ဘရငျဖစဘ႔ ႀက းစားေနခတာပါ။ တစတငးျပညလးက သေနပါတယ။ ကလားျဖစျဖစ ကရငျဖစျဖစ သတငးျပညအတြက သအသကေပးတာ၊ သတငးျပညက ကၽြနျပလာသေတြက ေတာလနတလက စစေသြးကြ အၾကမးဖကလ႔ သတမတရင အဂၤလပက

ေတာလနတ ရေဘာသးကပလညး အၾကမးဖကပေပါ- အလမားလား။ ဗလခပက အၾကမးဖကေခါငးေဆာငေပါ။- အခ ျမနမာတပမေတာက အၾကမးဖကတ႔ မးေစခေပးခတ အၾကမး ဖကသမားမားေပါ- အလမားလား-။ ဒါဆ ႏငငေတာက ဘယလကာကြယမလ။

ဘငလာဒငက အစၥလာမသာသနာ မ၀ငသေတြက သတေစလ႔ အမန႔ထတခတာမား ေတြ႔ဘးပါသ လား။ ဘငလာဒငက အေၾကာငးရာတကတ ေဂာဘခကသာ သ႔ရ႔ ဘာသာေရးဆရာ ဟဂလ (အငဗဂလကယ ဂဏး)ကသာ ခရစယာနသာသနာအား မ၀ငသမားအား သတျဖတျခငး၌ အျပစ မရ ဘရားသခငႀကက၏ လ႔ တရား၀င ဓမၼသတေပးထားခပါတယ။ အခထ Net ထမာ ရေနပါတယ။ ေသခာေအာင ဖတၾကညပါ။

ေလာေလာဆယ အနးဆးျမနမာျပညကပ ၾကညပါ။ ကရငက မရင ဗမာစစတပက သတတယ။ စစေျပးက သတတယ။ (ျမ၀တ ကမးနားမာ သြားၾကညပါ- ေသာငရငးျမစက ေန႔စဥနးပါး အေလာငး ေတြေျမာလာတာက ကယတငျမငရပါလမမယ။) အတတပ ကရငက လညး ဗမာလမးက မရင သလ ဆၿပး သတတယ။ ကရငစကားန႔ “မသထ ကလ႔၀ါေန လြယလး” “မယေသာ ေခာငးနားက ေရာကသြားရင ျပနလာဘ႔ လမးမရဘး” တ- ေန႔စဥ မယေသာေခာငးနားက ေခၚသြားၿပး သတပစ တလေပါငး မားစြာ ရေနတယ။ ကၽြနေတာကယတင သကစြန႔ဆဖားန႔ ဒအေၾကာငးေတြက UN က သတငးေပးၿပး- အတတႏငဆး ျမနမာျပညသားေတြက အသကေဘးက လြတေျမာကေအာင လပေပးခရတာပါ။ အနကယတ႔က ခငးမငေလာကမာ ဇမကက ထငေနၿပး- ဘာသာေရး၊ လမ းေရး ျပည ေထာငစေရး ဘာေရး ညာေရးေတြက ေ၀ဖနေလကနၿပး အဆငသငရင သငသလ ႏငငေတာ အတြငး ေသြးကြေအာင ေလာကေျပာေနတာမား-- ျပနလည ဆငျခငဘ႔ အခနကေရာကပါၿပ။ တကယေတာ အနကယတ႔က စစတပေလာကေတာင တငးျပညအေပၚမာ ေကာငးႏငအား မရေသးဘးလ႔ ေ၀ဖနလပါတယ။

တဖက က စတကးယဥ လစဖရယ သမားေတြက မးခစလ႔ ဆလကတာန႔ အေတြးအေခၚ မရသလလ ၊ ပညာတတဥာဏ မရသလလ ႏမ႔ခခငၾကတယ။

ခငးမငမာေလာကမာ ထငေနၿပး- မ းခစလ႔ ေအာေနတာေတာ ဆငျခငေပါဗာ။ ထငးႏငငေရာက ျမနမာႏငငသား ဘယေလာကကမား ဘ၀ဒကၡမားက ကယဘးပါသလ။ ထငးရေတြက ေရာကေနတ ျမနမာႏငငသေလးေတြက ဘယေလာကမား ကယတငဘးပါသလ။- ခကတာက အနကယတ႔ အေၾကာငးက အကနနးပါး သေနတ ကၽြနေတာက မေျပာခငပါဘးဗာ။ ကယတငးျပည ကယ လမး က ခစရင ကယလမး ကယႏငငသားက တတအားသေလာက ကညေဖးမပါ။ အခငးခငး ေသြးခြ စကားက ဆငျခငပါ- လ႔ပ အႀကေပးလပါတယ။ အနကယရ႔ အေမရကန ထငး ႏငငျခား ဘ၀ တစ ေလာက ႏငငျခားက ေရာကလာသ လဘယေလာကက ကည ေစာငမဘးပါသလ။ ဒါကပ အရငေတြးပါ။ ဒါမ လမ းက ခစတာ မညပါတယ။

အစၥလာမ အေၾကာငး ေျပာမတာန႔ Islamophobia ၊ Bigot ဆျပး လကညးထး စြပစြၾကတ႔ အတြက ေျပာရမာ ႏႈတတြန႔ ေနၾကတတတယ။

ရးရး၀နခလကပါ။ အစၥလာမက မနးရငမနးရင မနးတယေပါဗာ။ တစခေတာ ေျပာလပါတယ။

ႏငငေရးသမား- လပခငရင-၊ ျပညတနဆာမထကေလာကေတာ စတထားျမငျမတရပါမယ။ ျပညတနဆာမေလာကေတာင စတထားမျမငျမတရင- ႏငငေတာက ဘယလ ကငတြယ ေျဖရငးမလ။ ဥပမာေပး ရငးတာ မဟတပါ။ ျပညတနဆာမ ဆတာ သ႔က ၂၀ ေပးရင- သက ကလား တရတ ဗမာ ငမ ငျဖ မေရြးဘး- သလတာက ၂၀ ပေလ။ ၂၀ ရရင အားလးက လကခရပါတယ။ ႏငငေရးသမား ဆတာလညး သ႔တငးျပညထက လက ငမ ငျဖခြျခားေနရင တငးျပညက ဘယလ ဥးေဆာငလ႔ ရမလ။ အလားတ ဘာသာေရးသမားလညး ဒလပ ကလားမ တရားေဟာမယ စာရတ ေကာငးေအာငသငမယ။ ဗမာက မသငဘး၊ ကရငက မနးတယ၊ ရမးက ႏမထားမယဆရင သက ဘာသာေရးသမားေကာငး မဟတဘး လ႔ ဆခငပါတယ။

ကယ႔တငးျပညက ခစတာ ရကစရာမဟတပါ။

ကယ႔လမးက ခစတာ ရကစရာ မဟတပါ။

ကယ႔ဘာသာက ကာကြယခငတာ ရကစရာ မရပါ။

ဟးအေပၚမာ အနကယကယတငပ ဘာသာေရးေတြက အသးမက မသးမ၀ငေလာကေအာင ေ၀ဖနခၿပး- အခေတာ ကယဘာသာက ခစတာ ရကစရာ မဟတဘး ထေအာေနျပနၿပ။ ဘယလမား နားလညရမလ အနကယ။

ကယ႔တငးျပညကယခစရ မက ပညာတတအျမငန႔ ၾကည႔ျပး ဘာေၾကာင႔ဆတာက ျငငးခကထတႏငတယဆတာသေစခငတယ။

အစြက ေရ႔တမးတင လရာ၀ငမလားလ႔ စတမးရရင ဆကျငငးေလ မားေလ မားပါလမမယ။

အလယအလတလမးစဥ

ဘယ၀ါဒ ဘယအေတြးအေခၚ ဘယအယအဆမ အစြနးေရာကတာ မေကာငးပါ။

ဒါေၾကာင႔ မးခစစတ ရရာမာလညး အစြနးေရာကရင အႏရာယရတယ ဆတာကလညး သတျပေစခငပါတယ။

ဘာသာေရးမာလညး ထ႔နညး၎ ပါပ။

ဗဒၶဘာသာမာေတာ႔ ေဂါတမ ျမတစြာဘရားကယႏႈကက မစၨမပဋပတာ လမးကလကမ သဗၺငညတဥါဏက ရခ႔တာမဟတပါလား

ဗလခပေအာငဆနး ဟာ အားလးက မးခစစတန႔ စြေခၚသြားတာပ။ သ႔ေသာ အစြနးေရာကေသာ မ းခစစတမဟတ။ဒမကေရစ ေဘာငအတြငးက လႈပရားတ႔ မးခစစတမ႔ Democratic Nationalism လ႔စာေရးသက ေခၚခငတယ။

ဗလခပ တ႔ေခတက ထပတနးေခါငးေဆာင ေတြအထမာ မြပစလင ဘာသာ၀ငေတြပါတာပ။

ေနာငမ စာေရးသ ယၾကညတ႔ Democratic Nationalism က အေသးစပ တငျပေဆြးေႏြးပါ႔မယ။

ေစာငဖတပါမယ။ ေထာကခသငတာက ရရ ေထာကခမယ။ ေစာေၾကာစရာရရငလညး ျပတျပတ သားသား ေစာေၾကာခြငျပပါ။

ဘာသာကကာကြယရာမာ

ျမနမာႏငငမာ အမားစဟာ ဗဒၶဘာသာ ၀ငေတြပါ။ တျခားဘာသာမားလညး ရတာက အသမတျပရမာပါ။ တခနထမာ ဘာသာေရး လြပလပခြင႔ က အခြင႔ေကာငးယျပး ဘာသာေရး လႊမးမးဖ႔ ၾကးစား လာရငေတာ႔ ျပတျပတသားသား တြနးလနရမာပ။ ဘာသာေရးက ေစာင႔ေရာကရာမာ မမတ႔ရ႔ ေထရရာ၀ါဒ ရဟနးရငေတြ ဟာအေကာငးဆး သရေကာငးေတြပါပ။ မမတ႔လ လသားေတြက ေဘးက ၀နးရေပးဖ႔ အေရးၾကးပါတယ။ အပငး (၃) ဘာသာေေရးမာ အေသးစပ တငျပေဆြးေႏြးပါ႔မယ။

ဘနးႀကးေတြက ေျမႇာကေပးၿပး ဘာသာေရး ရနတကဘ႔ ေအာကလမးနညးမားက သးဥးမလား ခငဗား

ဘာသာေရးဆတာဘာသာေရးကကငတြယ ရတာ ေၾကာကစရာေကာငးမနး စာေရးသ ေကာငးေကာငး သပါတယ။ sensitive ျဖစတယဆတာကလညး နားလညပါတယ။သ႔ ေသာ မမ တငးျပည၊ လမး န႔ ဘာသာေပာကကြယ မာက ပေၾကာကတာ ေၾကာင႔ သာ ဒေဆာငးပါးက အနာခေရးရတာပါ။

လမ းေပာကမာ ေၾကာကရင ႏငငျခားသား စမ၀ငမႈကပ တားဆးပါ။ ကယတငးျပညတြငး ရၿပးသား လမ းမားအၾကား မးႏြယ ဘာသာ အယအဆ မခြျခားဘ ခစခငညၫြတေအာငသာ စညးရးပါ။

အေပၚမာ တရတ ကလား ဥပမာမားက ျပနဖတၾကညပါ။

ေ၀ဖနၾကပါေစ၊ ဆလလညးဆ ၾကပါေစ။ စာေရးသ မမႈႏငပါ။ မေၾကာကႏငပါ။

မမကယမမ ေကာကတးလ သေဘာထားၿပး- ငါေျပာခငရာက ေျပာမယ။ ဘယသ ဆဆ မေၾကာကဘးဆတာေတာ-- မနရငေကာငးတာေပါဗာ။

ဘာသာေရးအေၾကာငး ေဆြးေႏြးရင Absolute န႔ Relative အေၾကာငး ေျပာရပါေတာ႔မယ။စာေရးသရ႔ ဥါဏမသေလာက ေလ႔လာခကအရ ဗဒၶဘာာသာ သည Absolute အေပၚမမပါ။ Absolute က အတငးယခငးတာမဟတ။

ေသခာ ေလလာဘးလ႔လား။ ပဋကတက အစအဆး အႀကမဘယေလာက ေလလာဖတရႈဘးပါ သလ။ ေဂါတမက သ႔ေကာငးနားမာ သ႔အတကအခေတြ ေကာငးသြားေဆာကလ႔ ေတာလနခ တာမား မေတြ႔မေလေရာသလား။ သ႔က မယၾကညသမားက မစၦာဒဌမားလ႔ အႀကမႀကမေျပာ ခတာမား ဘယေနရာမာ ထားလကပါသလ။ လး၀ပကတအမနက သစၥာ လ႔ ေျပာခတာမား Relative လ႔ လပဥးမလား။-- အနကယရ႔ ဘာသာေရး ပညာက ၾကားဘးနား၀ေလာကပါဗာ။

ရငၾကးေဂါတမ ရ႔ေဟာၾကားခကေတြဟာ တကယေတာ႔ ဒနက အျမငေတြ အေတြး ေတြပါ ပါလါတယ။စာေရးသ၏ အျမငက ပြင႔ပြငလငးလငး တငျပ ေဆြးေႏြးႏငရန အပငး (၂) မာ လစဖရယ စနစ န႔ အပငး း (၃) မာ ဘာသာေရး အျမငမားက တငျပေဆြးေႏြးပါ႔မည။

ၾကညလညး လပပါ အနကယ။ ေတာၾကာ လေတြ သတ၀ါေတြ ကမၻာမာ ရေနၿပးမ ေနတ႔ လတ႔ ေပၚလာရတယဆတ ဒဃနကယ အဂၢညသတက စာသားေတြက လေတြ ဖတမရင အေတြးအျမင အစစေတြလ႔ ယမတေနပါဥးမယ။

အျမငကသာတငျပျခငး

စာေရးသသည Relative တရားက လကခသည႔ အတြက စာေရးသတငျပ သမသည (အမန) တရားေတြဟ မဆႏငပါ။ မဆခငပါ။ အျမငသကသက က Critical Thinking အရ တငျပျခငး ဆသညက သေစျခငပါသည။

အနကယရ႔ Critical Thinking က အလြနတရာမ ဘကဆြလြနးပါတယ။ အမားသငါကလညး မျပည မစန႔ သတစပါးဘာသာက မနးတးရနလဘ႔ တကတြနးေပးသလ ျဖစေနပါတယ။

အမားမားပါခ႔ ပါကလညး စာေရးသ ဥါဏမမေသးလဟ သာ သေဘာထားေစခငပါသည။

ဉာဏမမရင ဉာဏမေအာင ကယတင အရငႀကးစားၿပးမ သတစပါးက လမးျပပါ။ ေတာၾကာမ အအ ငါ ဉာဏမမလ႔ မားသြားတာပါကြာ၊ အခတစခါ ဉာဏတစမးထြကလာျပနၿပ- အရငဟာက ေမလက အခဟာက လကမတန႔ ခဏခဏ ျပငေနရရင ေနာကက လကရတ သေတြလညး ခဏခဏ ေမာေန ပါဥးမယ။

မညသည႔ ဘာသာက မ ေစာကားလစတ မရတာကလညး အမား သေစခငပါသည။

ေတာေသးတာေပါဗာ။ အျခားဘာသာကမား ေစာကားလစတ မရလ႔ေပါ။ ဗဒၶဘာသာလညးမကန၊ ဂဏးေတြလညးမကန- က ဆတာလညးမရ ဘရားသခင အလေတာ ဆတာကလညး မခန အားလးက တးၿပးမာ- ဘနးႀကးေခါငးေခါက ကနေတာဟနျပလကေသးတယေနာ။

ေနာငေခတ လငယေလးေတြ ကယပင အေတြး Critical အေတြး ရင႔ကကေစခငသည႔ ေစတနာ က အနငယမ နားလညၾကလင ေရးရကးနပပါျပ-

ႏစေပါငး ၆၀ ေလာက ေခတေနာကကေနတ သေဘာတရားမားက ကၽြနေတာတ႔ ျမနမာလငယမား အတြက ေစတနာထားတာမား- ေကးဇးတငမပါတယ။ အနကယသထားေစခငပါတယ။ အခ ေခတ ျမနမာလငယမားက ႏငငျခားေန အနကယက သနားသလလ ဗဟသတမေနသလလ မခစားေစခင ပါ။ ျမနမာလငယအမားစႀကး ပညာအေတာေလး ေလလာေနပါၿပ။ လႀကးေတြ လမတငး လညတငး မရႏငေတာပါ။

ျမနမာႏငင ႏင႔ ျမနမာႏငငသား ေတြ ခမးသာၾကြယ၀ ၾကပါေစမမတ႔ ကးကြယရာ ဘာသာတရား အဓြန႔ရည ပါေစ။စာေရးသ ယၾကညရာ ဗဒၶဘာသာ ျမနမာႏငငမာ တညျမပါေစ။မးခစစတရသ မားမားေပၚထြနး ႏငပါေစ

အဒ ဆေတာငးေလးကေတာ မျငငးဆနလပါ။

ဘဘေကာျငမးခငးမငဒဇငဘာလ ၁၇ ရက ၂၀၁၁ခ(မတခက။ ေရးစရာ ၊ လပစရာေတြ မားေနတာမ႔ ၂၀၁၂ ေဖေဖၚ၀ါရလ ေလာကမ ဆကေရးႏငမညထငပါသည။)

ေ၀ဖနစရာ ရက ဆကလကေ၀ဖနပါရေစ။

(ထြနးထြနး)