Ο άθλος του Αδρία Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 21ης Οκτωβρίου ο Αδρίας (κυβερνήτης αντιπλοίαρχος I. Τούμπας) και τα βρετανικά αντιτορπιλικά Jervis, Pathfinder και Hurworth αποπλέουν από την Αλεξάνδρεια υπό τη διοίκηση του Captain D14 επί του Jervis, για να με-ταφέρουν πυρομαχικά και εφόδια για τα στρατεύματα της Λέρου. Το σχέδιο προέβλεπε τα πλοία ανά ζεύγη να εκφορτώσουν το φορτίο τους στη Λέρο, ενώ το άλλο ζεύγος θα εκτελούσε επιχείρηση αντιπερισπασμού στην Κάλυμνο, για να προσελκύσουν την προσοχή του εχθρού, ώστε η εκφόρτωση να γίνει ανενόχλητα. Το πρώτο ζεύγος αντιπερισπασμού αποτελούν ο Αδρίας και το Hurworth, τα οποία με μικρή ταχύτητα το βράδυ της 22ας παραπλέουν τις ακτές της Καλύμνου προς εντοπισμό τεσσάρων εχθρικών εμπορικών πλοίων που κατά πληροφορίες υπήρχαν στην περιοχή. Μετά δίωρη άκαρπη έρευνα τα

πλοία αποχωρούν από την περιοχή για να συναντηθούν με το άλλο ζεύγος των αντιτορπιλικών, όταν ξαφνικά περί τις 03:00 δέχονται σειρά επιθέσεων με βόμβες και πολυβολισμούς από σμήνος Στούκας, τα οποία άρχισαν τις βυθίσεις βοηθούμενα από άλλα αεροσκάφη που έριχναν άφθονα φωτιστικά, κάνοντας τη νύχτα μέρα. Οι βόμβες περιβάλλουν τα πλοία, τα οποία με συνεχείς ελιγμούς με μεγάλη ταχύτητα καταφέρνουν να τις αποφύγουν, πλέοντος προς το στενό της Καλύμνου. Μερικές, όμως, πέφτουν τόσο κοντά ώστε μια δέσμη εκ τριών προκαλεί μερικές βλάβες στις πρωραίες υπερκατασκευές του Αδρία και τα θραύσματα τραυματίζουν ελαφρά πέντε

Ο ΑΔΡΙΑΣ με κομμένη την πλώρη του

άνδρες του πληρώματος. Τελικά, τα πλοία καταπλέουν στις 06:00 της 22ας στο μαγευτικό όρμο Γιέντι -Ατάλα της Μικρασιατικής Ακτής, όπου παρέμειναν όλη την ημέρα χωρίς καμία ενόχληση μαζί με τα άλλα δυο αντιτορπιλικά της ομάδας. Με το σούρουπο αποπλέουν και τα τέσσερα πλοία, τα μεν Jervis και Pathfinder κατευθύνονται στη Λέρο, για να εκφορτώσουν εφόδια, τα δε Αδρίας και Hurworth και πάλι προς την Κάλυμνο για επιχείρηση αντιπερισπασμού βομβαρδίζοντας τους όρμους Βαθύ και Ακτή για παραπλάνηση του εχθρού. Τα Hurworth και Αδρίας πλέουν σε γραμμή παραγωγής (στήλης) με πρω-τόπλου το βρετανικό και με ταχύτητα 15 κόμβων. Ξαφνικά στις 21:56 ακριβώς ισχυρότατη διπλή δόνηση συγκλονίζει τον Αδρία. Επακολουθεί τρομερή έκρηξη και σκληρή κρότοι θραυσμένων σιδήρων. Ο αντιπλοίαρχος Τούμπας ευρισκόμενος στη γέφυρα τινάζεται ψηλά και πέφτει βαρύς, ενώ καταπλακώνεται από διάφορα συντρίμμια. Μολονότι τραυματίστηκε δεν έχασε τις αισθήσεις του. Ο Αδρίας είχε προσκρούσει σε νάρκη. Η πλώρη του είχε κοπεί. Νεκροί και τραυματίες κείτονταν γύρω από τη Γέφυρα. Πυρκαγιά είχε σημειωθεί από βραχυκύκλωμα. Ακατάσχετη διαρροή υπήρχε στο μεσόδομο των αξιωματικών. Το πλοίο είχε κλίση 10° - 12° προς τα δεξιά. Εικόνα χαλασμού. Ευτυχώς οι λέβητες και οι μηχανές δεν είχαν πάθει τίποτα. Ο Captain D αντιπλοίαρχος Ράιτ επί του Hurworth αντιλαμβανόμενος τη δραματική θέση του Αδρία πλησιάζει για βοήθεια, να παραλάβει το πλήρωμα και δίνει εντολή το πλοίο να βυθιστεί. Ο Τούμπας σε μια υπέρτατη στιγμή ευθύνης και προσήλωσης στο καθήκον αρνείται να βυθίσει το πλοίο του, παρά τις επανειλημμένες εντολές του διοικητού. Ζητά μόνο το Hurworth να παραλάβει τους μη απαραίτητους για την κίνηση του Αδρία που σκόπευε να τον προσαράξει στη γειτονική τουρκική ακτή. Και ενώ το βρετανικό αντιτορπιλικό πλησιάζει, στις 22:10 ακριβώς, σε απόσταση περίπου 200 γιαρδών δεξιά του Αδρία, τρομακτική έκρηξη από πρόσκρουση

σε νάρκη σημειώνεται στο Hurworth που τινάζεται στον αέρα και αστραπιαία βυθίζεται. Φαίνεται ότι τα πλοία είχαν πέσει σε ναρκοπέδιο, το οποίο προφανώς είχαν ποντίσει οι Γερμανοί πριν από λίγες ώρες, διότι την προηγούμενη νύχτα είχαν κυριολεκτικά οργώσει την περιοχή, χωρίς να συμβεί τίποτα. Ο Αδρίας παρά την τραγική του κατάσταση με κόπο πλησιάζει την περιοχή του ναυαγίου για να περισυλλέξει ναυαγούς, παρά το γεγονός ότι εξαιτίας της τρομερής έκρηξης θα ήταν αδύνατο να υπάρχουν επιζώντες. Η έρευνα αποβαίνει άκαρπη και επειδή η κλίση του πλοίου μεγάλωνε συνεχώς, ο κυβερνήτης αποφασίζει να πλεύσει το ταχύτερο δυνατό στις τουρκικές ακτές, αφού προηγουμένως ρίχνει μερικά σωσίβια στην περιοχή βύθισης. Χωρίς χάρτη, χωρίς πυξίδα, με οδηγό τον πολικό αστέρα και τα ψηλά βουνά της Καλύμνου ο αντιπλοίαρχος Τούμπας αιμορραγών από τα τραύματα του καταφέρνει ύστερα από 2 ώρες και 50 λεπτά, διανύοντας απόσταση 16 μιλίων, να προσαράξει το πλοίο του ασφαλώς στις 00:50 της 23ης Οκτωβρίου στον όρμο Γκιουμουσλούκ της αρχαίας Μύνδου. Το ίδιο εκείνο πρωί φθάνουν στο Γκιουμουσλούκ επιζώντες ναυαγοί του Hurworth, μεταξύ των οποίων και ο κυβερνήτης του αντιπλοίαρχος Ράιτ, καθώς και ναυαγοί του

Ο Ιωάννης Τούμπας ως υποναύαρχος το 1950

Eclipse, οι οποίοι περιθάλπονται στον Αδρία. Οι απώλειες του προσωπικού του Αδρία ανέρχονται σε 18 νεκρούς, 3 εξαφανισθέντες και 24 τραυματίες. Ο κυβερνήτης του Hurworth Ράιτ διηγείται πώς διασώθηκε από τον δίοπο πυροβολητή Σαββάκη του Αδρία, ναυαγός και αυτός, ο οποίος κωπηλάτησε επί 18 ώρες πάνω σε μια μικρή βάρκα, στην οποία επιβίβασε και τον Ράιτ. Όταν η βάρκα καταστράφηκε, παρά την εξάντληση του, κολύμπησε σε γειτονικό νησί, βρήκε μικρό ιστιοφόρο και ολοκλήρωσε τη διάσωση του. Ο Ράιτ στη συνέχεια πρότεινε για παράσημο τον κυβερνήτη Τούμπα, τον ιατρό Καποδίστρια, τον δίοπο Σαββάκη και τον ναύτη τηλεγραφητή Λατουσάκη. Η αρχική απειλή των τοπικών τουρκικών αρχών για αφοπλισμό του Αδρία μετά την εκπνοή 24 ωρών παρακάμφθηκε, φαίνεται, με κατάλληλες ενέργειες και αποφασίστηκε το πλοίο να επισκευαστεί και να πλεύσει προς Αλεξάνδρεια, όπως επέμενε ο κυβερνήτης του. Στις 21:00 της 1ης Δεκεμβρίου 1943 μετά από πρόχειρες επισκευές που έκαναν το πλοίο πλεύσιμο, ο Αδρίας ξεκολλά ομαλά με κινήσεις ανάποδα από την ακτή και ανοίγεται στο πέλαγος. Αμέσως διαπιστώνεται ότι είναι αδύνατο να κυβερνηθεί με την πρύμη και τις μηχανές κινούμενες ανάποδα, όπως είχε σχεδιαστεί. Ο κυβερνήτης αποφασίζει να πλεύσει με πρόσω, έστω και με κομμένη την πλώρη, την οποίαν είχαν τσιμεντώσει, παρόλο που με τον τρόπο αυτό το πλοίο γινόταν έμπρωρο, είχε ελαφρά κλίση δεξιά και υπήρχε μικρή διαρροή. Με τη συνοδεία αρχικά τριών βρετανικών κανονιοφόρων, στις οποίες τα ξημερώματα της 3ης Δεκεμβρίου προστέθηκαν τα αντιτορπιλικά Jervis, Penn και τα δυο M-L, ο Αδρίας κατορθώνει να φθάσει στην Αλεξάνδρεια την 6η Δεκεμβρίου, ανήμερα του Αγίου Νικολάου, μετά από πλου 730 ολόκληρων μιλίων. Στις 2 το μεσημέρι μπαίνει στο λιμάνι κάτω από ενθουσιώδεις ζητωκραυγές και σφυρίγματα από όλα τα πλοία που βρίσκονταν εκεί, βρετανικά, γαλλικά, πολωνικά, ολλανδικά, ελληνικά. Είναι ένας άθλος σπάνιος στη Ναυτική Ιστορία, μάλιστα κάτω από πολεμικές συνθήκες. Ο κυβερνήτης και το πλήρωμα δέχονται τα συγχαρητήρια των ελληνικών πολιτικών και στρατιωτικών αρχών, καθώς και των Λόρδων του Ναυαρχείου για την τόλμη και την επιδεξιότητα να φθάσει το πλοίο με ασφάλεια στην Αλεξάνδρεια.

Το υποβρύχιο Κατσώνης το 1932 στο ναύσταθμο της Σαλαμίνας

0 κυβερνήτης του υποβρυχίου Κατσώνης, Αντιπλοίαρχος Β. Λάσκος κατά τη διάρκεια περιπολίας.

Η Ιστορία του ΑΤ ΑΔΡΙΑ και ο Δίοπος Ευάγγελος Κατσιάνος

του Κ. Δ. Γεόμελου*

Κάθε προηγούμενο ξεπερνούσε το θέαμα που αντίκρισαν τα πληρώματα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, στις 6 Δεκεμβρίου 1943: το αντιτορπιλικό «ΑΔΡΙΑΣ», προσέγγιζε δίχως πλώρη. Εξηνταπέντε χρόνια αργότερα ο εκ των πρωταγωνιστών της συγκλο-νιστικής αυτής ιστορίας, Ευάγγελος Κατσιάνος, διηγείται μία προς μία τις κρίσιμες φάσεις της μεγάλης του περιπέτειας. 22 Οκτωβρίου 1943. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, μαίνεται. Η Ελλάδα ασφυκτιά κά-τω από το Γερμανικό ζυγό αλλά αντιστέκεται με όσα μέσα διαθέτει με πυρήνες Αν-τίστασης σε όλη την υπόδουλη Ελλάδα. Την ίδια περίοδο το Πολεμικό μας Ναυτικό,

που ουδέποτε νικήθηκε, γράφει ένδοξες σελίδες ηρωισμού, λαμβάνοντας μέρος σε νικηφόρες αποστολές αλλά και σε αποστολές… αυτοκτονίας.

Η δράση του Ελληνικού Πολεμικού ναυτικού αποδείχθηκε έντονη, αποτελεσματική και ένδοξη. Το μικρό και αδύνατο Ναυτικό της πατρίδας μας αντιπαρατάχθηκε με επιτυχία απέναντι σε αντιπάλους συντριπτικής υπεροχής. Τα γενναία και λεοντόκαρ-δα πληρώματα των Πολεμικών και Εμπορικών πλοίων μας, εκπλήρωσαν με καρτερία, υπερηφάνεια και επιτυχία την βαριά αποστολή τους και συνέχισαν την από αιώνων ηρωική, ελληνική ναυτική παράδοση. Αν ληφθεί υπ’οψιν το γεγονός ότι μεγάλο πο-σοστό των ελληνικών πολεμικών πλοίων, επανδρώνονταν από επαγγελματίες ναυτι-κούς του Εμπορικού Ναυτικού, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς την σπουδαιότητα για το ναυτικό μας Έθνος του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού.

Με ιδιαίτερη ευχαρίστηση το σημερινό μας αφιέρωμα, ασχολείται με τις λαμπρές πράξεις των πρωταγωνιστών – ηρώων- του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, ανασύροντας τα ονόματά τους από το πέλαγος της ανωνυμίας για τα παραδώσει στα φτερά της αι-ωνιότητας. Ειδικότερα του Ελληνικού αντιτορπιλικού «Αδρίας», στην οποία πρωτα-γωνίστησε και ο Χιώτης ναυμάχος τραυματισθείς και διασωθείς από θαύμα, Ευάγγε-λος Α. Κατσιάνος,

Συναντήσαμε τον κ. Ευάγγελο Κατσιάνο, 93 χρονών σήμερα, στο σπίτι του στις Οι-νούσσες όπου με πλήρη διαύγεια και γλαφυρότητα, μας εξιστόρησε πολλά ιστορικά γεγονότα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, μεταξύ αυτών και την πολεμική περιπέτεια με το αβύθιστο ελληνικό αντιτορπιλικό «Αδρίας», στο οποίο υπηρέτησε από την πα-ραλαβή του, από το Βρετανικό Ναυτικό στις 20 Ιουλίου 1942 στο Newcastle της Αγγλίας μέχρι και τον τραυματισμό του, τη μοιραία νύχτα της 22ας Οκτωβρίου 1943, όπου έπεσε σε ναρκοθετημένη περιοχή ανοιχτά της Καλύμνου.

Όταν όμως οι ήρωες της νεότερης Ελληνικής μας Ιστορίας μιλούν, εμείς σιωπούμε να ξετυλιχτεί το κουβάρι των αναμνήσεων. « Το βράδυ, που επέσαμε στις νάρκες, είχα βάρδια στην τιμονιέρα και επρόσεχα να εκτελούνται σωστά τα παραγγέλματα του Κυβερνήτη Τούμπα, στον πηδαλιούχο καθώς και στον στροφοδείκτη της μηχανής. Εκεί γύρω στις 10 το βράδυ, εχάλασε ο κόσμος. Δυνατή έκρηξη και σίδερα που εσπά-ζανε εκάμανε το βαπόρι να πάει , απάνω – κάτω. Εμένα με πλάκωσε κομμάτι της γέ-φυρας που ήταν πάνω από το δωμάτιο της πηδαλιουχίας. Χτύπησα στο κεφάλι και γέμισα αίματα , το σιδερένιο κράνος όμως μέσωσε και το σωσίβιο με φελλό που φο-ρούσα, απορρόφησε τους κραδασμούς και δεν ήσπασε η μέση μου. Άλλοι που φορο-ύσαν κάτι πλαστικά επάθανε και εγκαύματα. Από θαύμα εσώθηκα και είχα τις αισθή-σεις μου. Από το σωλήνα επικοινωνίας γέφυρας και τιμονιέρας άκουσα τον Κυβερνή-τη , Αντιπλοίαρχο Τούμπα, να μας φωνάζει αν είμαστε καλά και μετά να δίνει παραγ-γέλματα. Άλλος να τρέξει στους τραυματίες, άλλος στο μηχανοστάσιο και να του α-ναφέρουν απώλειες, άλλος να κοιτάξει για τα στεγανά και όλοι μαζί να κοιτάξουμε να σωθούμε. Νεκροί και σακάτηδες ήταν γύρω μου. Η πλώρη εκόπηκε είχαμε διαρροή πλώρα και επήραμε και φωτιά. Ένας πύργος με κανόνι στην οροφή της κάτω γέφυρας είχε εξαφανιστεί. Μετά αρχίσαμε να παίρνουμε και κλίση, καθώς εμπατέρναμε προς τα δεξιά εβάλανε ξύλινους δοκούς στα διαφράγματα και επεριορήσαμε τη διαρ-ροή και την κλίση. Ο Τούμπας, καλός και άξιος Κυβερνήτης έκαμνε συνέχεια ανάπο-δα για να φύγει από τις νάρκες. Ένα πολεμικό Εγγλέζικο (εννοεί το Hurworth) ήρθε κοντά μας για να μας σώσει, ο Τούμπας του΄λεγε να φύγει γιατί εμείς μπορούμε να τα καταφέρουμε. Εν τέλει έπεσε και το Εγγλέζικο μέσα στις νάρκες και ανατινάχτηκε.

Εμείς προλάβαμε και σώσαμε μερικούς ναυαγούς από το Εγγλέζικο και τους πήραμε μαζί μας. Η κλίση που είχαμε, συνεχιζότανε και το «ΑΔΡΙΑΣ» άρχισε να γίνεται έμπρωρο. Μας εμαζέψανε στην πρύμη και μας είπανε πως ο Κυβερνήτης αποφάσισε να κάτσει το βαπόρι στα Τούρκικα παράλια , πας και σωθούμε. Με κομμένη την πλώρη , χωρίς πυξίδα πλέαμε με 5-6 κόμβους και από την Ψέριμο επεράσαμε κοντά στα Τούρκικα νησιά Τοπαν Αντασί και Καραμπακλά. Εκεί είδαμε κάτι φωτάκια από τους ψαράδες , κοντά στο Κάβος Αντασί και εκεί εδιέταξε ο Τούμπας να κάμουμε κράττει τις μηχα-νές και να πάμε να κάτσουμε σε μια αμμουδιά. Πράγματι προσαράξαμε στο Γκιου-μουσλούκ και έτσι εσωθήκαμε. Εμένα τις πρώτες βοήθειες μου τις έδωκε ένας για-τρός, ο Καποδίστριας, στο υπόφραγμα των υπαξιωματικών γιατί και το νοσοκομείο είχε καταστραφεί. Ο Τούμπας ήρθε και επισκέφτηκε όλους τους τραυματίες, ήτανε και ο ίδιος κτυπημένος στο πρόσωπο, και μας έδωσε θάρρος. Εκεί στο Γκιουμουσλούκ, εθαφτήκανε και οι νεκροί μας. Συνολικά είχαμε 21 νεκ-ρούς και 30 τραυματίες. Οι τραυματίες αλλάξαμε τα στρατιωτικά με πολιτικά ρούχα για να μη δίνουμε στόχο και με τούρκικες ανεμότρατες πήγαμε στον Τσεσμέ και από ‘κει με Λεωφορεία στη Σμύρνη στο Γαλλικό Κολλέγιο που το’χανε κάνει νοσοκομεί-ο. Έμεινα εκεί καμιά 15 με 20 μέρες, μου δόκανε και άδεια 2 με 3 μήνες. Αφού έγινα καλά εζήτησα να γυρίσω πίσω στη μονάδα μου. Επέρασα στην Κύπρο, μετά στο Χα-λέπι της Συρίας και έφτασα στην Αλεξάνδρεια όπου βρήκα τους υπόλοιπους από το «ΑΔΡΙΑΣ».

Το ΑΤ ΑΔΡΙΑΣ μετά την ολοκλήρωση των πρόχειρων επισκευών του, (στερεώση της πρωραίας φρακτής και στεγανοποίησης του σκάφους, ξεκίνησε κρυφά για την Αλέ-ξάνδρεια την 1η Δεκεμβρίου 1943. Ο ΑΔΡΙΑΣ κατάφερε να διαφύγει της προσοχής των τουρκικών φυλακίων αλλά και των γερμανικών περιπολιών, παρατηρητηρίων και πυροβολείων των Δωδεκανήσων και ύστερα από ενδιάμεσους σταθμούς στον όρμο Λόριμα, στον όρμο Κάκαβα και στη Λεμεσό της Κύπρου, έφτασε στην Αλεξάνδρεια, του Αγίου Νικολάου, όπου του έγινε θερμή υποδοχή. Βρετανικά και άλλα συμμαχικά πλοία είχαν εξέλθει από το λιμάνι τη Αλεξάνδρειας και είχαν παραταχθεί σε δύο σει-ρές για να υποδεχτούν το ηρωικό καράβι. Ο ΑΔΡΙΑΣ πέρασε ανάμεσά τους ενώ τα πληρώματα τους ζητωκραύγαζαν.

Το κατόρθωμα του ΑΔΡΙΑ είναι ένας σύγχρονος άθλος, που έγινε πραγματικότητα χάρη στην αποφασιστικότητα και την αυτοθυσία που επέδειξαν τόσο ο Κυβερνήτης του, αντιπλοιάρχος Ιωάννης Τούμπας όσο και το πλήρωμά του. Μη θέτοντας τους εαυτούς τους σε απραγία μετά την πρόσκρουση στη νάρκη, αλλά αντίθετα παλεύον-τας με πείσμα και γενναιότητα απέναντι σε αντίξοες συνθήκες, κατάφεραν να κατασ-τήσουν το κατεστραμμένο πλοίο ικανό να πλεύσει εκατοντάδες μίλια και να φτάσει πίσω στην Αλεξάνδρεια.

Με την απελευθέρωση έφτασε έπειτα από πρόχειρη επισκευή της πλώρης του, στην Ελλάδα όπου και παροπλίστηκε αφού κρίθηκε αντιοικονομική η επαναφορά του σε πλήρη ενέργεια.

—————————————————————————————————– Ευάγγελος Α. Κατσιάνος

Ο Ευάγγελος Α. Κατσιάνος, γεννήθηκε στη Χίο, στις 16 Απριλίου 1915. Πατέρας του ο Μικρασιάτης (από το Λιθρί της Ερυθραίας), Απόστολος Κατσιάνος του Αντω-

νίου και μητέρα του η Αργυρώ Ροδοκανάκη του Δημητρίου. Τα παιδικά του χρόνια, μοιραστήκαν σε Χίο, Λιθρί και Οινούσσες. Έζησε το διωγμό, τον ξεριζωμό και τις σφαγές των Ελλήνων από τους Τούρκους . το 1922. Μπαρκάρισε αρχικά ως ναυτι-κός σε ελληνικά ποντοπόρα πλοία, υπηρέτησε τη θητεία του το 1936 με 1938 στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό. Από το 1940 έως το 1945 υπηρέτησε στις τάξεις του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού ως Δίοπος στο «ΠΑΝΘΗΡ», «ΑΣΠΙΣ» και «ΑΔΡΙ-ΑΣ», λαμβάνοντας μέρος σε εθνικές και συμμαχικές αποστολές , ενώ τραυματίστηκε στο ΑΤ ΑΔΡΙΑΣ κατά τις επιχειρήσεις της 22ας Οκτωβρίου 1943. Το 1946 παντρεύ-τηκε τη Μαριάνθη Μαχαιρά και απέκτησε μαζί της τρία παιδιά, την Ηρώ , τον Αποσ-τόλη και τον Λευτέρη. Επαγγελματίας ψαράς στις Οινούσσες, όπου ζει –ακμαιότατος- μέχρι σήμερα. Η πολιτεία για την Εθνική (και Αντιστασιακή) του δρά-ση, τον τίμησε με διάφορες ηθικές αμοιβές και μετάλλια. Στις 2 Ιουλίου 2008, ο Δή-μος Νέας Ερυθραίας, τίμησε τρεις Ερυθραιώτες ήρωες της θάλασσας, μεταξύ αυτών και τον Ευάγγελο Κατσιάνο. Ιστορικά στοιχεία για το ΑΤ ΑΔΡΙΑΣ

Πρώην ‘HMS BORDER’. • Κατασκευάστηκε στα Ναυπηγεία : ‘UK – Swan Bunter& Wigham Richardson Ltd. Wallsend – on – Tyne • Διαστάσεις : 85,3Χ11,4Χ2,4 μ. – Εκτόπισμα : 1.050/1.490 τν. –Πρόωση : Ατμοσ-τρόβιλοι 19.000 hp. – Ταχύτητα : 26 κόμβοι. –Οπλισμός : 4 (2 δίδυμα) πυροβόλα 4 ιντσών, 1 τετράκαννο pom-pom40 χιλ., 3 πυροβόλα 20 χιλ., 2 Τ/Σ 21 ιντσών και βόμ-βες βάθους. – Πλήρωμα : 170 άτομα. • Παραχωρήθηκε από το Βρετανικό Ναυτικό στις 20/07/1942 στοNewcastle της Αγ-γλίας (δανεισμός). • Ιδίου τύπου πλοία : ‘ΜΙΑΟΥΛΗΣ ΙV’, ‘ΠΙΝΔΟΣ’, ‘ΚΑΝΑΡΗΣ ΙΙΙ’, ‘ΑΔΡΙΑΣ ΙΙ’ και ‘ΑΣΤΙΓΞ ΙΙ’. • Στις 29/08/1942 και μετά την εκπαίδευση του, ενώ έπλεε με ομίχλη και μόνο με την αριστερή μηχανή, προσάραξε κοντά στοScapa Flow. Για την επισκευή του χρειάστη-καν 4 μήνες. Για το ατύχημα δεν καταλογίστηκε ευθύνη στον Κυβερνήτη. Μετά το τέλος της επισκευής του, αρχές Ιανουαρίου 1943, έπλευσε προς τη Μεσόγειο λαμβά-νοντάς μέρος σε συνοδείε ςνηοπομπών. • Στις 27/01/1943 βύθισε το Γερμανικό ‘U553’. • Στις 13/02/1943 βύθισε ή έβγαλε το ‘U623’. • Στις 20-21/07/1943 αντιμετώπισε επιτυχώς σε νυχτερινή συμπλοκή 3 τορπιλακάτο-υς. • Στις 10/09/1943 ο Ιταλικός Στόλος του Τάραντα πλέοντος προς Μάλτα παραδόθηκε σε δύναμη συμμαχικών πλοίων μεταξύ των οποίων και το ‘ΑΔΡΙΑΣ’. • Στις 22/10/1943 και ενώ βρίσκονταν κοντά στην Κάλυμνο με το Βρετανικό A/T ‘HURWORTH’ προσέκρουσε σε νάρκη και από την έκρηξη αποκόπηκε η πλώρη του. Το ‘HURWORTH’ στην προσπάθεια του να πλεύσει προς βοήθεια του ‘ΑΔΡΙΑΣ’ προσέκρουσε επίσης στην νάρκη και βυθίστηκε, πνίγηκαν 143άνδρες. Το ‘ΑΔΡΙΑΣ’ παρά τις ζημιές κατόρθωσε και έφθασε στην κοντινή Τουρκική ακτή του Γκιουμουσ-λούκ. Οι απώλειες ήταν 21 νεκροί και 30 τραυματίες.

Στις 01/12/1943 μετά από επισκευές αλλά χωρίς πλώρη κατόρθωσε να φτάσει στην Αλεξάνδρεια στις 06/12/1943, όπου έγινε δεκτό μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού από τον συμμαχικό Στόλο.

• Κ. Δ. Γεόμελος, Πλοίαρχος Α’ Ε.Ν. Master of science, MNI

Πηγή: http://www.dimokratiki.org/?p=6619