ต_วอย_างรายงาน ฝ_กงาน นศภ.พค.51 (1)
-
Upload
benbenz-tingtongz -
Category
Documents
-
view
3.381 -
download
1
Transcript of ต_วอย_างรายงาน ฝ_กงาน นศภ.พค.51 (1)
1
ค ำน ำ
คณะกรรมการประสานงานฯ ไดจดท า “คมอกำรฝกปฏบตงำนวชำชพเภสชกรรมโรงพยำบำลชมชนและงำนคมครองผบรโภค” เลมนขน ใหเปนคมอส าหรบอาจารยเภสชกรประจ าแหลงฝก คณาจารยทกทาน และนสตนกศกษานกศกษาใชประกอบการฝกปฏบตงานวชาชพเภสชกรรมโรงพยาบาลทวประเทศ เพอใหเขาใจถงจดมงหมายของการฝกงาน ใหเปนแนวทางในการจดเตรยมการฝกงานและเตรยมตวปฏบตงานในระหวางการฝกงาน เนอหาของคมอเลมนประกอบดวย วตถประสงคท แนวทาง กจกรรม และแผนการฝกปฏบต อยำงไรกตำม
อำจำรยเภสชกรประจ ำแหลงฝกสำมำรถปรบเปลยนแผนกำรฝกงำนใหเหมำะสม สอดคลองกบกำรด ำเนนงำนของสถำนทฝกงำนแตละแหงไดโดยใหคงวตถประสงคเดม
อนง คมอเลมนอาจยงขาดความสมบรณในบางสวน หากอาจารยเภสชกรประจ าแหลงฝกจะมขอเสนอแนะเพอประโยชนในการปรบปรงตอไป อนจะเปนประโยชนตอเนองถงการพฒนากระบวนการเรยนการสอนวชาชพเภสชกรรม คณะกรรมการประสานงานฯ จะมความยนดเปนอยางยง และขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ ทนดวย
คณะกรรมกำรประสำนงำนกำรฝกปฏบตงำนวชำชพเภสชกรรม ศ.ศ.ภ.ท.
มกรำคม 2548
2
ค ำชแจงทวไป
1. คมอฝกปฏบตงานวชาชพเภสชกรรมโรงพยาบาลชมชนเลมน จดท าขนโดยคณะกรรมการประสานงานการฝกปฏบตงานวชาชพเภสชกรรม เพอปรบกระบวนการฝกปฏบตงานทงในแงเนอหาสาระ การนเทศงาน การประเมนผลการฝกปฏบตงานวชาชพเภสชกรรมโรงพยาบาลชมขน ของคณะเภสชศาสตรสถาบนตางๆ 12 แหง ใหมมาตรฐานและแนวปฏบตทใกลเคยงกน
2. แผนการสอนหรอการฝกปฏบตงานทระบไวในคมอฯ เปนเพยงแนวทางประกอบการจดฝกงานวชาชพเทานน แหลงฝกแตละแหงสามารถปรบแผนการฝกใหเหมาะสมกบศกยภาพของแหลงฝกในขณะนนได
3. การประเมนผลการฝกปฏบตงานของนสตนกศกษาในสวนทก าหนดใหเภสชกรแหลงฝกเปนผด าเนนการในคมอฯ เลมน เปนระบบการใหคะแนน ในระดบ 1 ถงระดบ 4 โปรดศกษาเกณฑในการประเมนทใหไวในเลม หลงจากทแหลงฝกประเมนผลแลว คณะตางๆ จะไดด าเนนการคดคะแนนและประเมนผลการฝกปฏบตงานโดยรวมคะแนนในสวนตางๆ ตอไป
วตถประสงคทวไป
1. เพอใหนสตนกศกษาสามารถอธบายไดในหวขอตอไปน
1.1 โครงสรางองคกรของโรงพยาบาลชมชน 1.2 บทบาท หนาทและความรบผดชอบของโรงพยาบาลชมชน 1.3 บทบาท หนาทและความรบผดชอบของฝายเภสชกรรมชมชน 1.4 ระบบการประสานงานระหวางฝายเภสชกรรมชมชนกบฝายหรอหนวยงานอนๆในโรงพยาบาล 1.5 งานการบรบาลทางเภสชกรรมในทสามารถปฏบตไดในระดบโรงพยาลชมชน
1.6 ระบบการประกนคณภาพ หรอ มาตรฐานการใหบรการเภสชกรรมโรงพยาบาลชมชน 1.7 งานคมครองผบรโภค
2. เพอใหนสตนกศกษามทกษะและประสบการณในการปฏบตงานเชงวชาชพ 3. เพอใหนสตนกศกษาไดมโอกาสแลกเปลยนความคดเหนเชงวชาชพกบอาจารยเภสชกรแหลงฝก
กำรฝกปฏบตงำนวชำชพเภสชกรรม
โรงพยำบำลชมชนและงำนคมครองผบรโภค
3
คณสมบตของนสตนกศกษำ
1. เปนนสตนกศกษาชนปท 4 คณะเภสชศาสตรซงผานการเรยนวชาตางๆตาม
หลกสตรและมคณสมบตเปนไปตามขอก าหนดของแตละสถาบน 2. ตองไมลงทะเบยนเรยนวชาอนใด ในชวงวนและเวลาเดยวกนกบทมกจกรรมของ การฝกปฏบตงานวชาชพ
3. ตองไดรบการยนยอมจากผปกครองโดยชอบธรรม และไดจดท าประกนภยอบตเหต
ประเภทใดประเภทหนงตลอดระยะเวลาฝกปฏบตงานวชาชพเปนทเรยบรอยแลว
กำรเตรยมกำรกอนกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ
1. การเตรยมการตดตอ และสอบถามขอมลแหลงฝก 2. การเตรยมนสตนกศกษากอนออกฝกงาน นสตนกศกษาทกคนจะไดรบการปฐมนเทศ เพอชแจงเนอหาทเกยวของกบการฝกปฏบตงานวชาชพ ในประเดนตอไปน 2.1 วตถประสงคในการฝกปฏบตงาน 2.2 ระเบยบ ขอบงคบในการฝกปฏบตงาน 2.3 ระบบงาน โครงสราง บทบาทหนาทในภาพรวมของแหลงฝกระดบตางๆ
2.4 การประเมนผลการฝกปฏบตงาน
ขอควรปฏบตในระหวำงกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ
1. นสตนกศกษา จะตองมกรยา มารยาท วนยและมนษยสมพนธทด โดย 1.1 ตรงตอเวลา และใชเวลาใหเปนประโยชน
1.2 มสมมาคารวะ มารยาทออนนอม พดจาสภาพเรยบรอย รจกกาลเทศะและ เออเฟอ ตอผอน
1.3 มความประพฤตด และรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมาย 1.4 ปฏบตตามจรรยาบรรณแหงวชาชพ 1.5 ใหความเคารพและปฏบตตามกฎระเบยบของแหลงฝก
2. นสตนกศกษาตองตงใจฝกปฏบตงาน เพอใหเกดทกษะในระดบวชาชพ (Professional skill) โดยมงเนนการศกษาในลกษณะของ active learning คอ การอภปรายซกถาม การสงเกตการณ และการคนควาเอกสารมากกวาการฝกปฏบตแบบ passive learning คอ การเขาฟงบรรยาย
3
4
3. นสตนกศกษาตองมความตงใจ และมความรบผดชอบทจะฝกปฏบตงานทไดรบมอบหมายจากอาจารยเภสชกรแหลงฝก
4. ในแตละวน นสตนกศกษาจะตองลงบนทกกจกรรมการฝกปฏบตงานตามทก าหนดไวในสมดบนทกการฝกปฏบตงานวชาชพทกขนตอน โดยมอาจารยเภสชกรหวหนางาน หรอ ผรบผดชอบการฝกในแตละกจกรรมลงนามก ากบ และน าสงสมดบนทกการฝกปฏบตงานกลบมายงคณะเภสชศาสตรภายในก าหนดเวลา
5. นสตนกศกษาตองฝกงานใหครบตามก าหนดเวลา ในกรณทจ านวนชวโมงการฝกงานไมครบตามทคณะเภสชศาสตรก าหนด นสตนกศกษาจะตองท าการฝกปฏบตเพมเตม หากไมปฏบตตามโดยไมมเหตอนควรตามดลยพนจของอาจารยเภสชกรแหลงฝกและอาจารยคณะเภสชศาสตร จะถกปรบใหตกในวชาน
6. นสตนกศกษาตองปฏบตตาม “ระเบยบวาดวยการฝกปฏบตงานวชาชพนสตนกศกษา
เภสชศาสตร ของสถาบนทตนเองสงกด” และหามนสตนกศกษาประพฤตตนไปในทางเสอม
เสยตอชอเสยงของมหาวทยาลย ซงระบไวใน “ขอบงคบมหาวทยาลยวาดวยวนยนสตนก
ศกษา” และขอบงคบอนๆ ทเกยวของของสถาบนทตนเองสงกด 7. ในกรณทนสตนกศกษามความขดแยงกบเภสชกร เจาหนาทของแหลงฝก เพอนนสต
นกศกษา ผปวยหรอประชาชนทวไป ถงขนทะเลาะเบาะแวงหรอท ารายรางกาย อาจารยเภสช กรประจ าแหลงฝกมสทธทจะปรบลดคะแนนนสตนกศกษาลงได และโปรดแจงใหอาจารยใน สถาบนทนสตนกศกษาผนนสงกดไดรบทราบดวย
8. ในกรณทนสตนกศกษากระท าการทจรต หรอสอเจตนาในท านองทจรต ณ แหลงฝก ไมวาจะเปนทรพยสนสวนบคคลหรอสวนราชการ (เชน เงน ยา พสดตางๆ) กตาม ถอวาเปนการกระท าผดทรายแรงและจะถกปรบใหตกในวชานทนท
9. หามนสตนกศกษาเลนการพนน หรอดมสราในเวลาราชการ หรอระหวางการฝกปฏบตงานใน ทกสถานท หากฝาฝน ทางคณะเภสชศาสตรจะปรบใหตกในวชานทนท
10. นสตนกศกษาทมขอสงสยเกยวกบการฝกปฎบตงาน ใหตดตอโดยตรงทคณะกรรมการด าเนน 11. งานการฝกปฏบตงานวชาชพ รองคณบดฝายวชาการ หรอรองคณบดฝายวชาชพของแตละ
สถาบน
5
รปแบบกำรจดกจกรรมกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ
การจดกจกรรมการฝกปฏบตงานวชาชพในแหลงฝก อาจใชรปแบบดงน 1. Passive learning ไดแก การบรรยายโดยอาจารยเภสชกร หรอผทเกยวของ 2. Active learning ไดแก การก าหนดประเดนใหวจารณและซกถาม การคนควาหรอศกษาจากเอกสาร การสงเกตการณ และการลงมอฝกปฏบตดวยตนเอง
ทงนขนอยกบศกยภำพของแหลงฝกและอำจำรยเภสชกรผควบคมกำรฝกงำน
ระยะเวลำและแผนกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ
ระยะเวลาของการฝกปฏบตงานวชาชพเภสชกรรมโรงพยาบาลในระดบโรงพยาบาลชมชน รวมทงสน 4 สปดาหคด (เปน 20 วนท าการโดยประมาณ) ส าหรบงานคมครองผบรโภคสามารถฝกในโรงพยาบาลชมชนไดเอง 1 สปดาห หรอฝกรวมกบส านกงานสาธารณสขจงหวด 1 สปดาห รวมเวลาฝกงานทงหมดเปน 5 สปดาห นสตนกศกษาทกคนควรผานการฝกงานกจกรรมตางๆของฝายเภสชกรรมชมชน โดยจดแบงการฝกดงน คอ
1. งานบรหารจดการ งานบรหารเวชภณฑ และงานผลตเปนเวลา 3 วน 2. งานบรการผปวยนอก เปนเวลา 1 สปดาห 3. งานบรการผปวยใน เปนเวลา 4 วน 4. งานบรบาลทางเภสชกรรม 1 สปดาห 5. งานเภสชกรรมชมชน และงานสนบสนนสถานบรการระดบรอง 3 วน 6. งานคมครองผบรโภค1สปดาห (ฝกทโรงพยาบาลชมชน หรอ ฝกรวมกบส านกงานสาธารณสข
จงหวด)
หมายเหต ระหวางการฝกอาจจะมการนเทศการฝกงานของอาจารยจากคณะเภสชศาสตร
กำรนเทศงำนฝกปฏบตงำนวชำชพ อาจารยจากคณะเภสชศาสตรจะออกนเทศการฝกปฏบตงานในพนททนสตนกศกษาไดไปฝกงาน โดยมวตถประสงค ดงน 1. เพอตดตามผลการปฏบตงานของนสตนกศกษาตามแหลงฝกงานตางๆ 2. เพอทราบปญหาของแหลงฝกและของนสตนกศกษาทไปฝกปฏบตงาน
3. เพอชวยประสานงานและใหค าปรกษาแนะน า และไดรวมกนหาทางแกไขปญหาตางๆ ในการฝกปฏบตงานกบเภสชกรแหลงฝก
4. เพอใหอาจารยผนเทศไดรบรถงสภาพของแหลงฝก
6
แผนกำรฝกปฏบตงำนวชำชพเภสชกรรมโรงพยำบำลชมชน และงำนคมครองผบรโภค
ส ำหรบนกศกษำเภสชศำสตร
แผนการฝกปฏบตงาน และกจกรรม ทปรากฎตามค มอน เปน
เพยงแนวทางการจดฝกปฏบตงาน (Guideline) ใหกบแหลงฝก/
อาจารยเภสชกรผควบคม เทานน แหลงฝกอาจปรบแผนฯ
และกจกรรมตามศกยภาพ ของแตละแหงไดตามเหมาะสม
7
กจกรรม1: งำนบรหำรจดกำร งำนบรหำรเวชภณฑ และงำนผลตยำ ระยะเวลำฝกปฏบตงำน 24 ชวโมง (3 วน)
วตถประสงคเชงพฤตกรรม 1. เมอผานการฝกปฏบตงานบรหารจดการ งานบรหารเวชภณฑ และงานผลตยาแลว นสตนกศกษาสามารถ
อธบายถง 1.1 ระบบงานบรหารจดการในโรงพยาบาล และการประสานงานระหวางฝายเภสชกรรมกบหนวยงาน อนๆ ในโรงพยาบาลระบบการบรหารงานและบทบาทหนาทของฝายเภสชกรรม 1.2 งานการบรหารเวชภณฑและงานผลตยาและแบงบรรจยาในระดบโรงพยาบาลชมชน 1.3 หลกการของ Hospital Accreditation และน ามาประยกตใชในโรงพยาบาลชมชน 1.4 เขาใจระบบประสานงานของงานตางๆในฝายเภสชกรรม
2. เมอผานการฝกปฏบตงานบรหารจดการ งานบรหารเวชภณฑ และงานผลตยาแลว นสตนกศกษาสามารถ 2.1 วเคราะหและประเมนผลการบรหารงานในฝายเภสชกรรม 2.2 วเคราะหหาสาเหตและแนวทางการแกไขทเกยวของกบการบรหารเวชภณฑ
ขนตอนกำรฝกปฏบตงำน 1. อาจารยแหลงฝกชแจงเกยวกบการฝกงานในกจกรรมน 2. หวหนาฝายเภสชกรรม (หรออาจารยแหลงฝก) แนะน าโครงสรางองคกรและระบบการบรหารงานใน
ฝายหรอแผนกเภสชกรรม 3. ฝกปฏบตงานบรหารจดการ งานบรหารเวชภณฑ และงานผลตยาในกรณทมขอสงสยใดๆ ควรปรกษา
อาจารยแหลงฝก 4. นสตนกศกษาวเคราะหประเมนผลการบรหารงานในฝายเภสชกรรม ในแบบ ฝร. 1 5. สรปแนวคดและปญหาทส าคญๆของงานบรหารจดการ งานบรหารเวชภณฑ งานประกนคณภาพ และ
งานผลตยาโดยเชคหวของานยอยทมอยในแบบ ฝร. 2 6. วเคราะหสาเหตและแนวทางการแกไขทเกยวของกบการบรหารเวชภณฑ ในแบบ ฝร. 3 7. รบผดชอบกจกรรมตางๆตามทไดรบมอบหมาย แลวบนทกผลการปฏบตในแบบ ฝร. 4 8. ในวนสดทายของการฝกปฏบตงานในกจกรรมน ใหสรปและอภปรายผลรวมกบอาจารยแหลงฝก
8 กจกรรม 2: งำนบรกำรเภสชกรรมผปวยนอก
ระยะเวลำฝกปฏบตงำน 40 ชวโมง (1 สปดาห)
วตถประสงคเชงพฤตกรรม เมอผานการฝกปฏบตงานสนบสนนการบรการเภสชกรรมแลว นสตนกศกษา สามารถอธบายถง
1. ระบบงานและการวางแผนจดบรการเภสชกรรมผปวยนอกในระดบโรงพยาบาลชมชน ระบบประสานงานระหวางฝายเภสชกรรมกบฝายอนๆในโรงพยาบาลในการใหบรการผปวยนอก
2. ขนตอนตางๆในระบบการจายยาแกผปวยนอก 3. หลกในการวเคราะหใบสงยาผปวยนอกเพอหาประเมนปญหาทเกยวกบการใชยาของผปวย 4. หลกในการคดกรองผปวยนอกเพอใหค าแนะน าปรกษาเรองยาในเชงลก 5. การวางแผนแกไขปญหาทเกยวกบการใชยาของผปวยนอก
ขนตอนกำรฝกปฏบตงำน 1. อาจารยแหลงฝกของงานบรการเภสชกรรมผปวยนอก ชแจงเกยวกบการฝกงานในกจกรรมน 2. หวหนางานบรการเภสชกรรมผปวยนอก (หรออาจารยแหลงฝก) แนะน าระบบงานบรการเภสชกรรม
ผปวยนอก 3. ฝกปฏบตงานในสวนงานบรการเภสชกรรมผปวยนอก ในกรณทมขอสงสยใดๆ ควรปรกษาอาจารย
แหลงฝก 4. อธบายถงเปาหมายและหลกปฏบตทส าคญในงานบรการเภสชกรรมผปวยนอก โดยเชคหวของานยอย
ทมอยในแบบ ฝร. 5 5. ศกษาและวเคราะหถงหลกการจายยาใหถกตอง คอ ถกโรค ถกคน ถกขนาด ถกวธ แลวบนทก
แนวทางในการปฏบตทเปนจรงในแบบ ฝร. 6 6. วเคราะหใบสงยาของผปวยนอก 2 ใบ ตรวจสอบความถกตองสมบรณของใบสงยาและเขยนอธบาย
ขอแนะน าเกยวกบยาและโรคในแบบ ฝร. 7 7. วเคราะหใบสงยาของผปวยนอก 2 ใบทตองคดกรองเพอใหค าปรกษาและเขยนเหตผลในการคดกรอง
ในแบบ ฝร. 8 8. วเคราะหใบสงยาของผปวยนอก 2 ใบทมปญหาเกยวกบการใชยาและเขยนอธบายปญหาและการ
แกไขในแบบ ฝร. 9 (ดรายละเอยดของปญหาทเกยวกบการใชยาในภาคผนวก 1) 9. รบมอบหมายงานจากอาจารยแหลงฝก เชน การตรวจเชคยากอนจาย การจายยาผปวย เปนตน และ
บนทกในแบบ ฝร. 10 (เฉพาะกรณทไดรบมอบหมายงาน) 10. ในวนสดทายของการฝกปฏบตงานในกจกรรมน ใหสรปและอภปรายผลรวมกบอาจารยแหลงฝก
9
กจกรรม 3: งำนบรกำรเภสชกรรมผปวยใน
ระยะเวลำฝกปฏบตงำน 32 ชวโมง (4 วน)
วตถประสงคเชงพฤตกรรม เมอผานการฝกปฏบตงานสนบสนนการบรการเภสชกรรมแลว นสตนกศกษา สามารถ
ระบบงานและการวางแผนจดบรการเภสชกรรมผปวยในในระดบโรงพยาบาลชมชน ระบบประสานงานระหวางฝายเภสชกรรมกบฝายอนๆในโรงพยาบาลในการใหบรการผปวยใน อธบายถงระบบการกระจายยาส าหรบผปวยในเชน unit dose, daily dose
ขนตอนกำรฝกปฏบตงำน 1. อาจารยแหลงฝกของงานบรการเภสชกรรมผปวยใน ชแจงเกยวกบการฝกงานในกจกรรมน 2. หวหนางานบรการเภสชกรรมผปวยใน (หรออาจารยแหลงฝก) แนะน าระบบงานบรการเภสชกรรม
ผปวยใน 3. ฝกปฏบตงานในสวนงานบรการเภสชกรรมผปวยใน ในกรณทมขอสงสยใดๆใหปรกษาอาจารยแหลง
ฝก 4. ศกษาและวเคราะหระบบงานบรการเภสชกรรมผปวยใน พรอมวจารณและใหขอเสนอแนะ ในแบบ
ฝร. 11 5. รบมอบหมายงานจากอาจารยแหลงฝก เชน การจายยาบนหอผปวย เปนตน และบนทกในแบบ ฝร. 15
(เฉพาะกรณทไดรบมอบหมายงาน) 6. ในวนสดทายของการฝกปฏบตงานในกจกรรมน ใหสรปและอภปรายผลรวมกบอาจารยแหลงฝก
กจกรรมท 4 งำนบรบำลทำงเภสชกรรม วตถประสงคเชงพฤตกรรม เมอผานการฝกปฏบตงานสนบสนนการบรการเภสชกรรมแลว นสตนกศกษา สามารถอธบายถง
1. การวางแผน และการเตรยมความพรอมเพอเรมงานบรบาลทางเภสชกรรมในโรงพยาบาลชมชน 2. ขนตอนการใหบรบาลทางเภสชกรรมในผปวยนอก 3. การใหบรบาลทางเภสชกรรมแกผปวยใน 4. การประเมน รายงาน APR และออกบตรแพยาแกผปวย ในและนอก 5. ขนตอนการทบทวนและประเมนคณคาการใชยา (drug use evaluation, DUE) ในระดบโรงพยาบาล
ชมชน 6. การใหบรการเภสชสนเทศ (drug information service)
10 ขนตอนกำรฝกปฏบตงำน
1. อาจารยแหลงฝกของงานบรบาลทางชแจงเกยวกบการฝกงานในกจกรรมน 2. อาจารยแหลงฝกแนะน าระบบงานบรบาลทางเภสชกรรม 3. ฝกปฏบตงานในสวนงานบรบาลทางเภสชกรรมในกรณทมขอสงสยใดๆใหปรกษาอาจารยแหลงฝก 4. ฝกการใหบรบาลทางเภสชกรรมแกผปวยนอกซงไดแกการใหค าแนะน าปรกษาแกผปวยนอกในโรค
เรอรงตางๆ เชน โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน โรค AIDS โรคหอบหด หรอโรคอนๆตามทโรงพยาบาลแหลงฝกมการใหบรการโดยนกศกษาท ากจกรรมดงตอไปน
ซกประวตและประเมนเพอหาปญหาจากการใชยา วางแผนแกไขปญหาดงกลาว โดยความเหนชอบจากอาจารยประจ าแหลงฝก ท าการแกไขปญหาดงกลาวภายใตการควบคมของอาจารยประจ าแหลงฝก บนทกการท ากจกรรมทงหมดในแบบบนทกการใหค าแนะน าปรกษา การใชยาในโรคเรอรง
ของโรงพยาบาล กรณทโรงพยาบาลไมมแบบฟอรมดงกลาวใหใชแบบ ฝ.ร. 9.3
ใหนกศกษาท ากรณศกษาผปวยโรคเรอรงทนกศกษาใหค าแนะน าปรกษา 1 กรณศกษา โดยใชแบบ ฝร.9.3 และใหน าเสนอและอภปราย กรณศกษาดงกลาวแกอาจารยแหลงฝก
5. ฝกการใหบรบาลทางเภสชกรรมแกผปวยในโดยนกศกษาท ากจกรรมดงตอไปน
การซกประวตการใชยาของผปวยกอนมาโรงพยาบาล รวบรวมขอมลผปวย และท าการตดตามผปวยเพอหาปญหาและแกไขปญหาจากการใชยาของ
ผปวยระหวางทนอนอยในโรงพยาบาล บนทกขอมลการตดตามผปวยในแบบบนทกขอมลของโรงพยาบาล ถาโรงพยาบาลไมมแบบฟอรม
ดงกลาวใหใชแบบ ฝร. 12.1
ประสานงานและท างานรวมกบบคลากรทางการแพทยในสาขาอนๆในรปแบบการท างานแบบสหสาขา (patient care team) ในการดแลผปวยใน
การใหค าแนะน าปรกษาผปวยเรองยากอนผปวยกลบบาน ใหนกศกษาเขยนกรณศกษา ผปวยใน 1 กรณศกษา โดยใชแบบ ฝร. 12.1 และ ฝร.14 และให
น าเสนอและอภปราย กรณศกษาดงกลาวแกอาจารยแหลงฝก 6. ฝกการทบทวนและประเมนคณคาการใชยา (drug use evaluation, DUE โดยนกศกษาท ากจกรรม
ดงตอไปน 1. เรยนรถงเกณฑในการคดเลอกยาเพอประเมนคณคาการใชยา 2. เรยนรการสรางเกณฑ (criteria) และการสรางแบบประเมน 3. ฝกประเมนการประเมนคณคาการใชยาตาม criteria และแบบฟอรมทโรงพยาบาลมอย
7. ฝกการประเมน รายงาน APR และออกบตรแพยาแกผปวย ในและนอก ใหนกศกษาใชแบบ ฝร .13 หรอแบบฟอรมทโรงพยาบาลใชในการประเมน APR
8. ฝกการใหบรการเภสชสนเทศ (drug information service)โดยนกศกษาท ากจกรรมดงตอไปน
11
เรยนรขอบเขตการท างานของเภสชกรในการบรการเภสชสนเทศ ใหบรการตอบค าถามทเกยวกบยาหรอเภสชภณฑอนๆ พรอมทงบนทกการตอบค าถามดงกลาว
ในแบบฟอรมของโรงพยาบาล กรณทโรงพยาบาลไมมแบบฟอรมใหใชแบบ ฝร.16
ฝกปฏบตหรอเรยนรการใหบรการรปแบบอนของงานเภสชสนเทศ เชน การเผยแพรความรเรอง ยาในรปของ แผนพบ newsletter หรอรปแบบอนๆ
กจกรรมท 5 งำนเภสชกรรมชมชน งำนสนบสนนสถำนบรกำรระดบรอง วตถประสงคเชงพฤตกรรม เมอผานการฝกปฏบตงานสนบสนนการบรการเภสชกรรมแลว นสตนกศกษา สามารถอธบายถงบทบาทหนาทของฝายเภสชกรรมในงานเหลานคอ
1. งานเภสชกรรมชมชน 2. งานสนบสนนสถานบรการระดบรอง
ขนตอนกำรฝกปฏบตงำน 1. อาจารยแหลงฝกของงานเภสชกรรมชมชนละงานสนบสนนสถานบรการระดบรองชแจงเกยวกบการ ฝกงานในกจกรรมน 2. อาจารยแหลงฝกแนะน าระบบงานเภสชกรรมชมชนละงานสนบสนนสถานบรการระดบรอง 3. ฝกปฏบตงานเภสชกรรมชมชน ซงไดแก 3.1 งานสนบสนนสาธารณสขมลฐานทเกยวของกบฝายเภสชกรรมเชน งานสนบสนนการใชยาสามญประจ าบาน
และงานอนๆ ตามกจกรรมทโรงพยาบาลม 3.2 งานเกยวกบสมนไพร งานแพทย และเภสชกรรมแผนไทย
3.3 ใหนกศกษาตอบค าถามตามแบบฟอรม ฝร.17 4. ฝกปฏบตงานสนบสนนสถานบรการระดบรอง ซงไดแก 4.1 การสนบสนนเวชภณฑแกสถานอนามย และ หนวยบรการสาธารณสขปฐมภม (primary care unit)
4.2 การนเทศนงานสถานอนามย 4.3 ใหนกศกษาตอบค าถามตามแบบฟอรม ฝร.17
กจกรรมท 5 งำนคมครองผบรโภคดำนสำธำรณสข (สำมำรถฝกรวมกบส ำนกงำนสำธำรณสขจงหวด) วตถประสงคเชงพฤตกรรม เมอผานการฝกปฏบตงานคมครองผบรโภคแลว นสตนกศกษาสามารถอธบายถงบทบาทหนาทของฝายเภสชกรรมในโรงพยาบาลชมชน และ/หรอฝายคมครองผบรโภคของส านกงานสาธารณสขจงหวดในการปฏบตงานคมครองผบรโภคได
12
ขนตอนกำรฝกปฏบตงำนคมครองผบรโภคในโรงพยำบำลชมชน 1. อาจารยแหลงฝกของงานคมครองผบรโภคชแจงเกยวกบการฝกงานในกจกรรมน 2. อาจารยแหลงฝกแนะน าระบบงานคมครองผบรโภค 3. ฝกปฏบตงานคมครองผบรโภคในโรงพยาบาลชมชนในกจกรรมตอไปน 3.1 การท าแผนงานและโครงการงานคมครองผบรโภค 3.2 งานบรโภคศกษา งานตรวจสอบ เฝาระวง และรายงานผล ขนตอนกำรฝกปฏบตงำนคมครองผบรโภคในส ำนกงำนสำธำรณสขจงหวด 1. อาจารยแหลงฝกของงานคมครองผบรโภคชแจงเกยวกบการฝกงานในกจกรรมน 2. อาจารยแหลงฝกแนะน าระบบงานคมครองผบรโภคใหทราบถงนโยบาย เปาหมายและการตดตาม 3. ฝกปฏบตงานคมครองผบรโภคในกจกรรมตอไปน
3.1 ใหนกศกษาไดรวมสงเกตการณ/ปฏบตในการคมครองผบรโภคในระยะตางๆ ไดแก 3.1.1 การควบคมกอนการจ าหนาย (Premarketing Control)
- การขออนญาตประกอบธรกจ - การขอขนทะเบยนสถานท (ผลต จ าหนาย น าเขา) - ประเภทของใบอนญาต
3.1.2 การควบคมหลงการจ าหนาย (Postmarketing Control) - การควบคมใหผขออนญาตท าตามกฎหมาย - การตรวจสถานประกอบการ - การด าเนนการกบผฝาฝน
3.1.3 การเฝาระวงหลงการจ าหนาย (Postmarketing Surveillance) - แผนเฝาระวงคณภาพผลตภณฑ/การเกบตวอยางเพอตรวจวเคราะห
วธการก าหนดเปาหมาย การเลอกประเภทและชนดของตวอยาง สถานประกอบการ
- ปญหาเรองการผดมาตรฐานเรองคณภาพ - การด าเนนงานและการแกปญหา
3.1.4 กลวธในการด าเนนงาน - การบงคบใชทางกฎหมาย (Enforcement) - การสงเสรมสนบสนน (Encouragement) - การใหความร (Education) - การเฝาระวง (Surveillance)
3.1.5 การคมครองผบรโภคตามพรบ. อน ๆ เชน พรบ. การประกอบโรคศลปะ เปนตน 3.1.6 ใหนกศกษาฝกทกษะในการเขยนโครงการเกยวกบงานคมครองผบรโภค
13
กำรบรหำรงำนเภสชกรรมโรงพยำบำลชมชน ฝร. 1
จงวเคราะหผลการด าเนนงาน (performance) ของฝายเภสชกรรม โดยใหระบถงตวชวดการด าเนนงานทส าคญ (key performance indicators) ประกอบการวเคราะหดวย
1. อตรำควำมพงพอใจ เพอประเมนความพงพอใจของผใชบรการในภาพรวมเพอเปนการประเมนคณภาพดานการบรหาร สรางความพงพอใจใหแกผปวย โดยอาศยแบบสอบถามความพงพอใจ เปาหมายของอตราความพงพอใจคอรอยละ 80 เพอแสดงใหเหนวาหนวยงานมการประกนเวลาในการใหการบรการจดท าตามมาตรฐานการจายยาใหผมารบบรการ 2. ระยะเวลำรอคอย คอระยะเวลาทแพทยสงขอมลการสงยาใหผปวยมายงเครองพมพใบสงยาและสตกเกอร หองจดยาและสนสดเมอเภสชกรสงมอบยาแกผปวย โดยใชเวลาไมควร 20 นาท เพอประกนคณภาพการใหบรการเพมความพงพอใจใหผปวยและญาต 3. อตรำยำคงคลง คอ ยาทมอยภายในคลงส ารองเพอการเบกใชของหนวยงานใหบรการเพอสนบสนนงานบรการผปวยและหนวยงานในโรงพยาบาล โดยไมเกดปญหายาไมพอจายหรอปญหาสตอกยามากเกนไปเพอบรหารงบประมาณ เปาหมายอตรายาคงคลงไมเกน 3 เดอน หากมการวเคราะหกอนการจดซอ แผนการซอทกปงบประมาณและควบคมการเบกทกสปดาห เตรยมจดซอกรณยาหมดจะท าใหสามารถบรหารอตรายาคงคลงไดเปนไปตามเปาหมาย 4. ควำมคลำดเคลอนทำงยำ (Medication error) คอความผดพลาดดานยาทงหมดทกกระบวนการตงแตสงใชยา จดเตรยมยากอนจายและรวมถงการจายยา เพอใหมการคนหาจดการ วางมาตรการปองกนการเกดความคลาดเคลอนดานยากอนถงตวผปวย ความคลาดเคลอนทางยาจะถกจดเขาเปนระดบความเสยงตางๆ โดยแยกออกเปน
4.1 กำรสงยำใชผดพลำด (prescribing error) คอความผดพลาดทเกดขนในการบวนการสงยาโดยแพทย โดยอาศยใบสงยาทเกดความผดพลาด ความเสยงดานการสงใชยาโดยแพทย สรปรายงานความคลาดเคลอนดานยา 4.2 ควำมผดพลำดกอนสงมอบยำ (Pre-dispensing error) คอความผดพลาดทเกดขนจากการบวนการจดยา จากใบสงยาทเกดความผดพลาด ความเสยงดานการจดยาโดยเจาหนาทหองยา 4.3 ควำมผดพลำดจำกกำรจำยยำ (Dispensing error) คอความผดพลาดทเกดจากการจายยาใหผปวย โดยผปวยน ายากลบมาเปลยนหรอคนพบและตดตามตรวจสอบทบานผปวยหรอเจาหนาทรายงานกลบมา อาศยการประเมนจากใบสงยาทผด ความเสยงดานการจายยาโดยเจาหนาทหองยา 4.4 ควำมผดพลำดจำกกำรบรหำรยำ (Administration error) 4.5 ควำมรวมมอของผปวย (Drug compliance)
5. กำรแพยำซ ำ คอเดมผปวยมประวตการแพยาทชดเจน มบตรแพยาออกจากโรงพยาบาลและไดรบยาตวทแพหรอกลมทแพซ าอกจนเกดปญหาจากการใชยา เพอปองกนการเกดการแพซ าเนองจากความรนแรงจากการใชยาทแพ มกเกดในระดบรนแรงสงผลตอการรกษาผปวย ดไดจากใบสงยาทลงเวลาพมพใบสงยาและเวลาจาย ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก……………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชออาจารยแหลงฝก ........................................................... วนท.............................................................
14 จงสรปแนวคดและปญหาส าคญๆ ของงานเภสชกรรมในโรงพยาบาลชมชน (งานบรหารจดการ ฝร. 2 งานประกนคณภาพ งานบรหารเวชภณฑ งานผลตและงานอนๆ) Hospital accreditation (HA) or ISO มวตถประสงคเพอใหการรกษาพยาบาลทมมาตรฐานตามวชาชพและเนน
ผปวยเปนศนยกลาง มการพฒนาศกยภาพของบคลากรในหนวยงานเพอความเปนเลศทางวชาการ สรางความพงพอใจในการท างานของบคลากร ปญหาทส าคญ คอ อาจเปนการกดดนตอการท างานของบคลากรในโรงพยาบาล
Drug procurement คอ การจดซอจดหายา ซงปฏบตตามระเบยบพสด ป พ.ศ. 2535 โดยผมอ านาจสงสด นนคอ ผอ านวยการโรงพยาบาล ปญหาการจดซอยา คอ ผทมอ านาจการสงซอ จะมวงเงนส าหรบการสงซอแตละครงอยางจ ากด มข นตอนการจดซอทซบซอน แตขอด คอ สามารถสงซอยาทางอนเตอรเนตได
Drug inventory control คอ การเกบรกษายา จะมการจดท าบญชรายการยาเพอเกบยาในทตางๆ มการแยกเกบยาเปนสดสวนตามประเภทของยา มการก าหนด stock ยาใหเหมาะสม ปญหาการควบคมการเกบรกษา คอ ตองมการสรางหองทมการควบคมอณหภมซงมความจ าเปนมากและดแลยากมากเชนกน
Drug supply คอ การจดหายา มการก าหนดเกณฑการคดเลอกยา เพอจดท าบญชยาโรงพยาบาล มการทบทวนเภสชต ารบ ตดยาทมอตราการใชนอยหรอยาทมขอบงใชทซ ากนออก ปญหารของการจดหายา คอ ตองพจารณาเรองยาตามบญชหลกแหงชาต ซงขาพเจาคดวา ยาอาจมไมมากและทนสมยพอ รวมถงคณภาพการรกษาอาจไมดเทายาตวใหมๆ
Drug production and repacking คอ การเตรยมยาเพอใชส าหรบผปวยในโรงพยาบาล ตองมการแบงบบรจและตดฉลากทเหมาะสม ชดเจน อานงาย มแนวทางปฏบตทดในการสงมอบยา ปญหาของการแบงบรรจคอ การทจ านวนผใชบรการของโรงพยาบาลมมาก ท าใหการแบงบรรจไมทน
Committee involvement (e.g. PTC and IC) คอ คณะกรรมการเภสชกรรมและการบ าบด มหนาท ก าหนดนโยบาย/การบรหารจดการยา พฒนาระบบการกระจายยา และตดตาม-ประเมนผลการด าเนนงาน
Drug information service คอ บรการสารสนเทศดานยา บทบาทของ DIS ไดแก บรการตอบปญหาทางยา เผยแพรขอมลขาวสารทางยา การสอนและการฝกอบรม การประสานงานการรายงาน ADR การตดตามประเมนผลการใชยา ปญหาของ DIS คอ ความไมเพยงพอของบคลากรทจะใหบรการและจ านวนของคนไขทมากขนในแตละวน
Primary health care คอ การใหบรการสขภาพระดบปฐมภม โดยมการใหบรการเปนองครวมและตอเนองกบทมวชาชพอนๆ วตถประสงคกเพอใหเกดการใชยาทเหมาะสม ใชยาไดถกตองทงในระดบปจเจกบคคล ครอบครวและชมชน
อนๆ (โปรดระบ)…………………………………………………………..……………………………… …………………………………………………………………………………………………………….
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก ......................................................... วนท..................................................................
15
กำรวเครำะหปญหำในกำรงำนบรหำรเวชภณฑ ฝร. 3
จงวเคราะหปจจยเชงสาเหตและแนวทางแกไข ปญหาในการบรหารเวชภณฑดงน 1) ยาขาดสตอค
ปญหายาขาดสตอกอาจเกดจากการบรหารเวชภณฑทไมด เชน ไมมการเชคสตอกยาในคงคลง การท า stock card ทไมเปนระบบ ไมสามารถตรวจสอบยอนกลบได ท าใหไมสามารถเชคจ านวนยาทเหลออยในคลงไดจรง ไมมการจดท าบญชควบคมเบกจายเวชภณฑ ขาดการตรวจสอบและรายงานผล ดงนนปญหายาขาดสตอกจะสามารถแกไขไดหากทการจดท าstock card บญชเบกจายจากฝายตางๆเพอใหสามารถประมาณความตองการจ านวนการใชยาและมการส ารวจความตองการ ชนดและจ านวนยาจากบคลากรผเลอกใชยา 2. ยาหมดอาย
ปญหาการมยาหมดอายในคลงเวชภณฑ อาจเกดจากสาเหตทไมมการตรวจสอบยาในคลงเปนประจ าตามหลกเกณฑหรอระบบการจดการตดสตกเกอรหมดอายของฝายเภสชกรรมในคงคลงไมชดเจน ท าใหเปนทสงเกตไดงาย ควรทการจดหมวดหมยาและวนหมดอายในสตกเกอรทเปนทสงเกตงาย มสเทยบกบป พ.ศ. ทยาหมดอาย เพอใหเปนทเฝาระวงยาหมดอายในรอบ 1-2 ป จะไดมการน ามาใชกอนหรอสงคนบรษทยาไดทน ไมสญเสยผลประโยชนและงบประมาณในการจดซอยา ปญหาการเกบรกษายาภายในสภาวะเหมาะสมทงอณหภม แสงสวาง ความชน การถายเทอากาศ ความปลอดภยของยาในคลง มสวนส าคญทท าใหยาหมดอายกอนวนหมดอายจรง หากไมมการจดการทถกตอง เชน เกบรกษาในอณหภมไมเกน 25 c ความชนสมพทธไมเกนรอยละ 65 3. ปญหาคณภาพของยาทจดซอ
ปญหาของคณภาพยาทจดซอ เรมตนจากการคดเลอกยาและเวชภณฑ การก าหนด Specification การคดเลอกแหลงจดซอทนาเชอถอ การตรวจสอบคณภาพยา หลกการจดซอเพอดวายามคณภาพ สามารถน าไปใชไดจรงกบผปวย โดยไมกอใหเกดอนตรายและบรรเทาโรคได ผจดซอยาควรมความซอสตยและค านงถงผลประโยชนของผใชเปนหลก ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ......................................................................................................................……………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………… ลงชออาจารยแหลงฝก ........................................................... วนท ..............................................................
16 งำนพเศษทไดรบมอบหมำย ฝร. 4
งำนทไดรบมอบหมำย จดท าแบบสอบถามส ารวจความพงพอใจของบคลากรในโรงพยาบาลหนองก ประโยชนทไดรบ ไดทราบขอคดเหนจากบคคลภายนอก เนองจากการท างานในโรงพยาบาล ตองมการตดตอประสานงานกบหลากหลายสาขาวชาชพ การปรบปรงวธการด าเนนงาน ยอมท าใหการด าเนนงานของฝายเปนไปอยางราบรนขน ความคดเหนของอาจารยแหลงฝก (ถาม) ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….
งานทไดรบมอบหมาย ………………………………………………………………………….……… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ปญหาและการแกไข (ถาม) ………………………………………..…………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ประโยชนทไดรบ ………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ความคดเหนของอาจารยแหลงฝก (ถาม) ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ลงชออาจารยแหลงฝก ………..………………………วนท……………………………………………………
17
งำนบรกำรเภสชกรรมผปวยนอก ฝร. 5 จงระบถงเปาหมายและหลกปฏบตทส าคญในงานบรการผปวยนอกดงตอไปน
การจายยาโดยเภสชกร เปาหมายของการจายยาผปวยนอก คอการจายยาใหแกผปวยไดถกคน ถกโรค ถกยา ถกขนาดและวธ เพอให
ผปวยทเขารบการตรวจรกษาสามารถใชยาไดอยางถกตองและมประสทธภาพ หายขาดจากโรคหรอสามารถควบคมอาการของโรคได โดยมการถามค าถามหลก (Prime questions: ชอผปวย โรค ประวตการแพยา) บอกรายละเอยดของยา วธบรหารยา เทคนคพเศษในการใชยา ค าแนะน าเพมเตมใหแกผปวย มการจดท าสตกเกอรแพยาเพอชวยในการตดตอกบโรงพยาบาลและหลกเลยงการใชยาทผปวยแพ
การตรวจเชคยาโดยเภสชกร เปาหมายของการตรวจเชคยาโดยเภสชกรเพอใหผปวยไดรบยาทเหมาะสมกบโรค เปนการตรวจสอบเพอความ
ปลอดภยของผปวย เภสชกรจะตองตรวจสอบยากบชอบนฉลากยา ขนาดของยา วธบรหารยา ตรวจสอบวายากบโรคมความเหมาะสมกบหรอไม เวลาเหมาะสมหรอไมจากใบสงยาทแพทยสงจายกบหลกการทเปนทยอมรบวามความเหมาะสมหรอไม หากมความไมเหมาะสมเภสชกรผตรวจสอบจะตองปรกษาแพทยเพอประโยชนของผปวย
การใหค าปรกษาดานยา ……………………………...………………………………………………… เปาหมายคอใหค าแนะน า ตอบขอซกถามสงสยเกยวกบยาของผปวยนอก เชน กรณมเทคนคพเศษในการบรหารยา เชน ยาพน ยาฉด ยาเหนบ ผปวยอาจมขอสงสยเพราะการใชยาอาจมความซบซอนท าใหมความสบสน หรอในกรณทผปวยมอาการขางเคยงจากการใชยาซงสามารถน ามาปรกษากบเภสชกรงานบรบาลผปวยนอกได เภสชกรจะมหนาทรบฟงและตอบค าถามทเหมาะสมใหกบผปวย
อนๆ (โปรดระบ)…………………………………………………………..…………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก ...................................................... วนท ...................................................................
18
ระบบกำรจำยยำผปวยนอก ฝร. 6 การจายยาใหถกโรค ถกคน ถกขนาด ถกวธ มหลกส าคญทน ามาประยกตใชในงานบรการผปวยนอกอยางไร
6R เปนหลกประกนความถกตองของการบรหารยาทบคลากรทางการแพทยควรค านงถง ไดแก 1. Right patient คอ ใหถกคน เชน สงจาย/บรหารยาใหผปวยถกคน และถกกบโรคทผปวยเปนอย 2. Right drug คอ ใหยาถกตอง เชน การใหยาถกชนดตามทแพทยสง ใหยาทผปวยไมมประวตการแพ ใหยาทยงไมเสอมคณภาพหรอหมดอาย 3. Right dose คอ ขนาดยาถกตอง เชน การใหยาถกตองตามจ านวนเมด ถกตองตามความแรงและความเขมขน 4. Right time คอ เวลาถกตอง เชน การใหยาตามวน-เวลาทแพทยสงจาย 5. Right route คอ ถกตองดานวถทางของการบรหารยา เชน การใหยาถกชองทาง กน พน หยอด สอด 6. Right technique คอ ถกตองดานเทคนค เชน การใหยาทเขากนไดโดยไมเกดอนตปฏกรยาตอกน การผสมยาทเขากนไดทางกายภาพ ในการจายยาผปวยนอก เภสชกรควรน าหลก 6R มาใช ตงแตการเรยกชอผปวยเพอมารบยา การจดยาตามแพทยสง การใหค าแนะน าแกผปวยและญาตผปวย นอกจากหลก 6R แลว เภสชกรควรมการซกถามผปวยตามหลกการทเรยกวา Prime question ไดแก ถามชอ-นามสกลของผปวย ถามถงอาการทท าใหมาพบแพทยในครงน ถามประวตการแพยา ทงน เพอปองกนความผดพลาดและเพอเปนหลกประกนความถกตองการใชยาใหแกผปวยไดอยางแทจรง ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก .................................................... วนท ...................................................................
19
วเครำะหใบสงยำผปวยนอก ฝร. 7.1 โรคหรออาการของผปวย ตะขาบกดหวแมเทาซายมา 1 สปดาห หลกถกกดไดนอนโรงพยาบาลแลวกลบบานไป หวแมเทาซายยงคงบวม
และปวด ไมมโรคประจ าตว ไมมประวตแพยา ยาทไดรบและเหตผลในการใหยา 1. Paracetamol 500 mg 2prn for pain บรรเทาอาการปวด
2. Claxacillin 500 mg 1 4 ac ฆาเชอแบคทเรยแกรมบวก
3. Norfloxacin 400 mg 1 2 ac ฆาเชอแบคทเรยแกรมลบ ปญหาทพบจากการวเคราะหใบสงยาและแนวทางการแกไข ผปวยไดรบยาฆาเชอแบคทเรย 2 กลมซงยาทมความเหมาะสมกบโรคทผปวยรายนเปน คอเชอแบคทเรยแกรม
บวก เชน Staphylococcus spp. ดงนนการไดรบยาปฏชวนะ 2 กลมในผปวยรายนจงมความไมเหมาะสม แนวทางการแกไข เลอกใชยาฆาเชอทมความเหมาะสมกบผปวยรายนคอ cloxacillin 500 mg 14 ac ขอแนะน าเกยวกบยาและโรค - ยาฆาเชอทผปวยไดรบจะตองรบประทานจนหมดจามจ านวนทแพทยสง เพอปองกนการดอยา - รกษาความสะอาดบรเวณรอบแผลเพอปองกนการตดเชอซ า
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ......................................................................................................................………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชออาจารยแหลงฝก ..................................................... วนท ...................................................................
20
วเครำะหใบสงยำผปวยนอก (ตอ) ฝร. 7.2 ขอมลทวไป
เพศ หญง อาย 13 ป โรคหรออาการของผปวย Superficial injury of ankle and foot มแผลถลอกทขา ยาทไดรบและเหตผลในการใหยา
1. Paracetamol 5oo mg 2*PRN ใชส าหรบแกปวด 2. Chloramphenicol Eye Ointment 1% ใชส าหรบ แกอกเสบและฆาเชอ ปญหาทพบจากการวเคราะหใบสงยาและแนวทางแกไข ปญหาทพบ ผปวยเปนแผลทขา แตแพทยสงยาส าหรบปายทตาให แนวทางการแกไข ปรกษากบแพทยผใหการรกษาเพอยนยนถงความถกตองของการสงจายยา ซงแพทยไดยนยนวา ใหใชยานส าหรบทาแผลทขา เพอปองกนการตดเชอ (เหตผลคอ ในโรงพยาบาลไมมยาทาแผลเพอการฆาเชอทผวหนงโดยเฉพาะ เลยตองมการประยกตน ายาอนมาใช เพอใหเกดประโยชนแกผปวย)
ค าแนะน าผปวยเกยวกบยาและโรค บอกผปวยวา Chloramp eye ointment น ใชส าหรบทาแผลทขา ไมใชปายตาตามทขางกลองบอกไว เพอปองกนการตดเชอบรเวณแผลทผวหนง ใหทาวนละ 4 ครง เชา กลางวน เยนและกอนนอน ควรรกษาความสะอาดแผลเปนประจ าและระวงอยาใหแผลเปยกน า
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ......................................................................................................................………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชออาจารยแหลงฝก ...................................................... วนท ...................................................................
21
กำรคดกรองผปวยนอกเพอใหค ำปรกษำ ฝร. 8.1
ใบสงยาของผปวย….…………………………………………….…… HN: 5052 โรคหรออาการของผปวย ผปวยเบาหวานและความดน มารบยาตามนด ยาทไดรบ และเหตผลในการใหยา 1. Baby aspirin 60 mg 11 pc ลดการอดตนลมเลอด
2. Glibenclamide 5 mg 22 ac ลดระดบน าตาลในเลอด
3. Metformin 500 mg 23 pc ลดระดบน าตาลในเลอด
4. Propanolol 4o mg 13 pc ลดความดนโลหต
5. HCTZ 50 mg 0.5 1 pc ลดความดนโลหต
6. Atenolol 50 mg 11 pc ลดความดนโลหต เหตผลในการคดกรองผปวยเพอใหค าปรกษา - ผปวยอายมาก จ าการใชยาไมถก โดยกน HCTZ จาก 0.5 1 เปน 11 มากกวาทแพทยสง - ผปวยอยบานคนเดยวไมมลกหลานคอยดแลเรองการกนยาท าใหอาการของโรคไมดขน - ผปวยไมชอบอานฉลากยา แนวทางการแกไข - แนะน าการกนยาทถกตองใหกบผปวย อกทงเขยนฉลากชวยหลงซองเพอใหผปวยสามารถมองเหนไดชดเจน
ยงขน - แนะน าญาตใหดแลกก าชบการกนยาของผปวยใหถกตอง - ก าชบใหผปวยอานฉลากกอนกนยา
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก ...................................................... วนท ...................................................................
22
กำรคดกรองผปวยนอกเพอใหค ำปรกษำ (ตอ) ฝร. 8.2 ใบสงยาของผปวย….…………………………………………….…… HN: 86313 ขอมลทวไป เพศ ชาย อาย 62 ป
โรคหรออาการของผปวย เปนโรคความดนและโรคเกาต ครงนมารบยาเพราะยาทใหไปเมอตนเดอนใชไปหมดแลว
ยาทไดรบ และเหตผลในการใหยา 1. HCTZ 0.5*1 PC M เพอรกษาโรคความดนโลหตสง 2. Amlodipine 1*1 PC M เพอรกษาโรคความดนโลหตสง 3. Allopurinol 1*1 PC M เพอรกษาโรคเกาต 4. Colchicine 1*1 PC M เพอรกษาโรคเกาต
เหตผลในการคดกรองผปวยเพอใหค าปรกษา ผปวยทานยาลดความดนและโรคเกาตไมถกตอง โดยทานยา HCTZ 0.5*2 PC Amlodipine 1*2 PC สวน Allopurinol ทานเปนบางเวลา เหตผลทผปวยทานยาไมถกตองกเพราะ เมอน ายากลบไปบาน ภรรยาของผปวยจะน ายาออกจากซองและเทยาทงหมดใสตะกราเดยวกน ท าใหผปวยไมทราบวา ตองทานยาจรงๆเทาใด อาการขางเคยงทเกดจากการทานยาไมถกตอง ไดแก ปสสาวะตอนกลางคนบอยๆ เหนอยงาย ใจสน เภสชกรไดใหค าแนะน าถงวธการทานยาทถกตองและก าชบวาหามเอายาออกจากซองอกเดดขาด
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก ..................................................... วนท ...................................................................
23
ปญหำทเกยวกบกำรใชยำของผปวยนอก ฝร. 9.1
ใบสงยาของผปวย….…………………………………………… HN: 89067 โรคหรออาการของผปวย มผนแพขนตามแขนขา ล าตว สอบถามผปวยพบวาเมอ 3-4 วนกอนซอยาฆาเชอ cloxacillin มารบประทาน
เองเพอรกษาแผลฝเยบ ยาทไดรบ และเหตผลในการใหยา 1. Roxithromycin 150 mg 12 ac ฆาเชอ รกษาอาการอกเสบทแผลฝเยบ
2. Hydroxyzine 10 mg 12 pc แกคนจากผนแพยา 3. Calamine lotion ทา ทาแกคน ปญหาทเกยวกบการใชยาและการแกไข - ผปวยผาตดคลอดบตร จงซอยาฆาเชอ cloxacillin มาเพอรกษาแผลฝเยบจากการผาตด กนไปได 3-4 วน
ผปวยเกดผนแพ ขนตามแขน ขา ล าตว สอบถามยอนหลงพบวาเมอ 20 ปทแลวผปวยเคยมอาการแพยา penicillin ซงเกดผนแพในลกษณะเดยวกน
แนวทางการแกไข - แนะน าใหผปวยหยดกนยา cloxacillin และรบประทานยาฆาเชอทแพทยเปลยนกลมใหเปน Roxithomycin - รกษาผนแพตามอาการคอ ยา Hydroxyzine กน และทาcalamine lotion แกคน - ก าชบผปวยและญาตถงยาทผปวยแพ คอ cloxacillin ใหสามารถจ าชอได หากมการใชยาปฏชวนะทรานยา
หรอโรงพยาบาลใหผปวยบอกประวตแพยาของตนเองดวย
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก ..................................................... วนท ...................................................................
24
ปญหำทเกยวกบกำรใชยำของผปวยนอก (ตอ) ฝร. 9.2 ใบสงยาของผปวย….…………………………………………….…… HN: 38888
ขอมลทวไป เพศ ชาย อาย 61 ป
โรคหรออาการของผปวย รบยารกษาเบาหวานและความดน มาหลงนด 1 เดอน มอาการมนชาปลายมอปลายเทาบอยๆ FBS 273 mg/dl ยาทไดรบ และเหตผลในการใหยา 1. Metformin 500 mg 1*3 PC เพอรกษาโรคเบาหวาน 2. Enalapril 5 mg 1*2 PC เพอรกษาโรคความดนโลหตสง 3. Simvastatin 10 mg 2*1 hs เพอลดระดบไขมนในเสนเลอด 4. ASA 300 mg 1*1 PC เพอปองกนลมเลอดอดตนในเสนเลอด ปองกนอมพฤกษ อมพาต 5. Furosemide 40 mg 1*1 PC เพอรกษาโรคความดนโลหตสง 6. Mixtard 30 HM Penfill 15-0-10 เพอรกษาโรคเบาหวาน ปญหาทเกยวกบการใชยาและการแกไข ปญหาทพบ ผปวยยงทานอาหารหวานเปนประจ า การฉดยา Mixtard ไมสามารถฉดเองได ตองใหภรรยาฉดให แตถาวนไหนภรรยาไมวาง กจะไมไดฉดยาเลย การทานอาหารไมคอยตรงเวลาเลยท าใหการฉดยาไมตรงเวลาดวย ผปวยตามองไมคอยเหน เลยอานฉลากยาไมได แนวทางการแกไข แนะน าใหควบคมเรองการทานอาหารใหมากกวาน ใหพาญาตทอยบานเดยวกนมาเรยนเรองการฉดยา Mixtard ใหความรเกยวกบโรค อาการ และความจ าเปนทจะตองทานยาเปนประจ า
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก ........................................................... วนท ............................................................
25
ฝร 9.3-1 Patient Medication Profile
AMBULATORY CARE No………. 1. Patient Biodata
Name Address Tel. HN Sex Date of Birth Age……….year Weight….kg Occupation Caregiver ( ) Patient
of medication ( ) Others………………………
Diagnosis ( ) Pregnancy ( ) Breastfeeding ( ) Smoking ( ) Alcohol Allergies
Past illness
Medication history
2. Patient Drug Profile
Date Medication Note Date Medication Note
26 ฝร 9.3-2
3. Patient problems and action taken Patient name……………….. Date Drug related problem (pick up only
number as below and describe specific problem of this patient)
Date
Action taken
Date
Results
No. Describe
1 = Not receiving drug 2 = Wrong drug 3 = Subtherapeutic dose 4 = Overdose 5 = ADRs 6 = DI 7 = Not taking the prescribe 8 = Self-medication 9 = Receive unnecessary 2 or more drugs of the same group 10 = Other
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ......................................................................................................................………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชออาจารยแหลงฝก ...................................................... วนท ..........................................................……
27
งำนพเศษทไดรบมอบหมำย ฝร. 10
ในงำนบรกำรเภสชกรรมผปวยนอก
งำนทไดรบมอบหมำย ท าบตรแพยาส าหรบผปวยแพยา ประโยชนทไดรบ ผปวยจะไดรบยาอยางปลอดภยมากขน ลดความเสยงในการไดรบยาทแพซ า ความคดเหนของอาจารยแหลงฝก (ถาม) ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….
งานทไดรบมอบหมาย ………………………………………………………………………….……… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ปญหาและการแกไข (ถาม) ………………………………………..…………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ประโยชนทไดรบ ………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ความคดเหนของอาจารยแหลงฝก (ถาม) ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ลงชออาจารยแหลงฝก …..……………………………วนท ………………………………………………
28 กำรจำยยำผปวยใน ฝร. 11
1. จงระบถงความแตกตางระหวางระบบการจายยาแบบ Floor Stock กบ Unit Dose การจายยาแบบ floor stock คอ การจายยาตามค าสงแพทย โดยทมยาอยทหอของผปวยอยแลว ดงนนการจายยาในแตละมอ เภสชกรจะเปนผจดเตรยมยาทเกบไวตามชนตางๆของหอผปวย เปรยบเสมอนวามหองยาอยในทกๆชน ขอดของการจายยาแบบน คอ สามารถดแลการใชยาของผปวยไดอยางใกลชด ยากระจายไปอยางทวถง ท าใหเกดความรวดเรวและคลองตวในการใชยา แตระบบการจายยาแบบนกมขอเสย เชน สนเปลองบคลากรและงบประมาณในการดแล ยากตอการดแลและควบคมคณภาพยา ยาจงมโอกาสทจะหมดอายเนองจากคางstock หรอมการเกบทไมเหมาะสม การจายยาแบบ unit dose คอ การจายยาเปนมอๆ เภสชกรเมอไดรบใบสงยาจากแพทยแลว กจะมการจดเตรยมยาใสซองเปนมอตามเวลาทไดก าหนดไว ขอดของการจายยาแบบน คอ สะดวกตอการบรหารยาใหกบผปวย ลดความสบสน เรอง จ านวน ขนาดและเวลาทจะใหยา ขอเสยของระบบน คอ สนเปลองเวลาในการจดเตรยมยาเปนมอๆ รวมถงตองใชคนจ านวนหนงเพอรบผดชอบในการท าหนาทน 2. จงวเคราะหวาระบบจายยาคนไขในของโรงพยาบาลเปนแบบใด พรอมน าเสนอปญหาและขอเสนอแนะในการพฒนา ระบบจายยาคนไขในของโรงพยาบาลเปนแบบ one day dose ซงกคอ จายยาวนละครง โดยนบถงมอเทยงของวนถดไป ปญหาของการจายยาแบบ one day dose คอ เภสชกรไมสามารถตรวจสอบไดวา ในแตละมอ พยาบาลบรหารยาใหกบคนไขไดถกตองหรอไม เพราะวายาทกมอไดอยรวมในซองเดยวกนและพยาบาลตองมานงแบงออกมาเปนครงคราวไป ยาบางชนดตองมการควบคมเวลาการใหยาใหไดยาตรงเวลา ถาเภสชกรไมตดตามอยางใกลชด อาจท าใหระดบยาไมถงระดบการรกษาทจะไดผล ขอเสนอแนะเพอการพฒนา ไดแก การเพมจดจายยาผปวยใน การจดเจาหนาทไปดแล-ตดตามการใหยาผปวยโดยเฉพาะ การตดฉลากซองยาทสามารถอานเขาใจไดงายและมวธการใชทชดเจน การตดปายสารสนเทศเกยวกบการบรหารยาและขอควรระวงส าหรบยา High alert drugs ทหอผปวย การจดบนทกเมอมการใหยาผปวย ตามขนาดและเวลาทใหยาจรง เพอใชในการตรวจสอบความถกตองยอนหลงและเพอปองกนความผดพลาดทจะเกดขนในอนาคต ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก .................................................. วนท ...................................................................
29
บนทกกำรใชยำและแผนกำรรกษำ ฝร. 12.1-1 Patient Profile
Bed:
Ward/Hospital:
HN: Admitted date:
Age: Discharged date:
Occupation:
CC: (อาการส าคญ) Allergies:
Wt/Ht:
PI: (ประวตการเจบปวยในปจจบน) BSA:
PMH: (ประวตการเจบปวยในอดต/การใชยา)
LAB: (ผลการตรวจทางหองปฏบตการ)
PE: (ผลการตรวจรางกาย)
DRP risk factors
_____ Elderly ____ Poor compliance
_____ Particular patient (pregnancy, breast feeding, or child) _____ Drug allergy
_____ Living alone _____ Multiple diseases or drugs
_____ Difficulty in seeing, hearing, or swallowing _____ Diet
_____ Hand deformities _____ Obesity
_____ Forgetfulness _____ Smoking
_____ Stress, anxiety, depression, hostility _____ Alcohol intake
_____ Impaired renal function _____ Narrow therapeutic drug (e.g. digoxin)
_____ Impaired cardiac function _____ Special drug admin. (e.g. inhaler or ED)
_____ Impaired liver, GI or thyroid function _____ Other: Genetic disease
30
บนทกกำรใชยำและแผนกำรรกษำ ฝร. 12.1-2
บนทกกำรสงใชยำ
Drug Dosage Regimen เหตผลในการสงจายยา
31
บนทกกำรใชยำและแผนกำรรกษำ ฝร. 12.1-3
SOAP NOTE
Problem List
S&O
A :
P :
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ......................................................................................................................…………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก ...................................................... วนท ...................................................................
32
บนทกกำรใชยำและแผนกำรรกษำ ฝร. 12.2-1 Patient Profile
Bed:
Ward/Hospital:
HN: Admitted date:
Age: Discharged date:
Occupation:
CC: (อาการส าคญ) Allergies:
Wt/Ht:
PI:(ประวตการเจบปวยในปจจบน) BSA:
PMH: (ประวตการเจบปวยในอดต/การใชยา)
LAB: (ผลการตรวจทางหองปฏบตการ)
PE: (ผลการตรวจรางกาย)
DRP risk factors
_____ Elderly _____ Poor compliance
_____ Particular patient (pregnancy, breast feeding, or child) _____ Drug allergy
_____ Living alone ____ Multiple diseases or drugs
_____ Difficulty in seeing, hearing, or swallowing _____ Diet
_____ Hand deformities _____ Obesity
_____ Forgetfulness _____ Smoking
_____ Stress, anxiety, depression, hostility _____ Alcohol intake
_____ Impaired renal function _____ Narrow therapeutic drug (e.g. digoxin)
_____ Impaired cardiac function _____ Special drug admin. (e.g. inhaler or ED)
_____ Impaired liver, GI or thyroid function _____ Other: Genetic disease
33
บนทกกำรใชยำและแผนกำรรกษำ ฝร. 12.2-2
บนทกกำรสงใชยำ
Drug Dosage Regimen เหตผลในการสงจายยา
34
บนทกกำรใชยำและแผนกำรรกษำ ฝร. 12.2-3
SOAP NOTE
Problem List
S&O
A :
P :
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชออาจารยแหลงฝก ..................................................... วนท ...................................................................
35
แบบบนทกกำรประเมนอำกำรไมพงประสงคจำกกำรใชยำ ฝร.13-1 ADR Probability Scale (Naranjo’s Algorithm)
เพศ หญง อำย 35 ป น ำหนก 64 กก. สง 160 ซม.
อำกำรแพยำทพบ มผนแพเปนวง บรเวณแขน ขาและใตราวนม ประวตกำรแพยำ เคยแพยา Pennicillin เมอ 20 ปทแลว โรคประจ ำตว ไมมโรคประจ าตว
รายการประเมน ใช ไมใช ไมทราบ ยา cloxacillin
ยา…........ ยา….........
1. เคยมสรปหรอรายงาน ADR เกยวกบยาทสงสยมาแลว +1 0 0 +1
2. อาการไมพงประสงคเกดขนหลงไดรบยาทสงสย +2 -1 0 +2
วนทเรมใชยา
วนทหยดยา
3. อาการไมพงประสงคดขนเมอหยดยาทสงสยหรอเมอใหยาตานทเฉพาะเจาะจง
+1 0
0 +1
4. อาการไมพงประสงคดงกลาวเกดขนอกเมอไดรบยาทสงสยเขาไปใหม
+2 -1 0 +2
5. อาการไมพงประสงคสามารถเกดจากสาเหตอนนอกเหนอจากยาทสงสย
-1 +2 0 0
6. อาการไมพงประสงคเกดขนไดใหมเมอไดรบยาหลอก -1 +1 0 0
7. สามารถตรวจวดระดบยาในเลอดหรอของเหลวในรางการวามความเขมขนทท าใหเกดพษ
+1 0 0 0
8. อาการไมพงประสงครนแรงขนเมอเพมขนาดยาหรอลดลงเมอลดขนาดยา
+1 0 0 0
9. ผปวยเคยเกดอาการไมพงประสงคเชนนมาแลวเมอไดรบยาในครงกอน
+1 0 0 +1
10. อาการไมพงประสงคนนมหลกฐานทไดรบการยนยนโดยวธอนเหมาะสม
+1 0 0 0
รวมคะแนน 7
ผลการประเมน: ใชแนนอน (Definite) 9 นาจะใช (Probable) = 5-8 เปนไปได (Possible) = 1-4 ไมนาจะใช (Doubtful) 0
กำรแกไขทไดด ำเนนกำรหลงพบอำกำรอนไมพงประสงค / ออกบตรแพยา / แจงใหผปวยทราบ / อนๆ เปลยนยาฆาเชอแกอกเสบจาก Cloxacillin ไปเปน Roxithromycin
ผประเมน ..............................................วนท ....................................................................
36
Naranjo’s ADR Probability Scale ฝร.13-2
Question Yes No Do not know
Score
1. Are there previous conclusive reports on this reaction? +1 0 0
2. Did the adverse event appear after the suspected drug was administered? +2
-1
0
3. Did the adverse reaction improve when the drug was discontinued or a specific antagonist was administered?
+1
0
0
4. Did the adverse reaction reappear when the drug was readministered? +2
-1
0
5. Are there alternative causes (other than the drug) that could on their own have caused the reaction?
-1
+2
0
6. Did the reaction reappear when a placebo was given? -1 +1 0
7. Was the drug detected in the blood (or other fluids) in concentrations known to be toxic? +1
0
0
8. Was the reaction more severe when the dose was increased, or less severe when the dose was decreased?
+1
0
0
9. Did the patient have a similar reaction to the same or similar drugs in any previous exposure? +1
0
0
10. Was the adverse event confirmed by any objective evidence? +1 0 0
Interpretation: Definite > 9 Probable 5 - 8 Possible 1 - 4 Doubtful < 0
Total score
……..
Causality Algorithm of Thai FDA Causality
Time relationship to drug administration
Concurrent disease or other drugs or chemicals
Response to dechallenge
Response to rechallenge
Certain Plausible relationship Cannot provide explanation Clinically plausible
Definitive pharmacolo-gically or phenomeno-logically
Probable
Reasonable time sequence
Unlikely to be attributed
Clinically reasonable
Not required
Possible
Reasonable time sequence
Provide explanation
Lacking or unclear
-
Unlikely
Improbable relation-ship Provide plausible explanation -
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ......................................................................................................................………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชออาจารยแหลงฝก ......................................................... วนท .................................................................………..
37
รำยงำนกรณศกษำผปวย ฝร.14-1
รำยงำนกรณศกษำผปวย ฝร.14-1 เรอง ……………………………………………………………………………………………….
1. ขอมลทวไปของผปวย เพศ ……………………… อาย …………………….. น าหนก ………………………. อาการส าคญ …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. การซกประวตเพมเตม (ประวตการเจบปวยในอดตและการแพยา) …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. กาารวนจฉยเบองตน …………………………………………………………………………...
การใหยาและเหตผล …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….
38
ฝร.14-2 ขอแนะน าในการใชยา
…………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….
การปฎบตตวอนๆ …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….
2. โรคและกำรรกษำ สาเหต/ปจจยเสยงของโรค
…………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. อาการ ………………………………………………………………………………………………….
แนวทางการรกษา …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….
3. เอกสำรอำงอง (อยำงนอย 3 เลม) …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….
ขอเสนอแนะของอาจารยแหลงฝก ........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………...
ลงชออาจารยแหลงฝก ........................................................... วนท .................................................................
39
งำนพเศษทไดรบมอบหมำย ฝร. 15
ในงำนบรกำรเภสชกรรมผปวยใน ชอนสตนกศกษา: ………………………………………………………………… รหส: ….…...………………
งานทไดรบมอบหมาย ………………………………………………………………………….………
……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ปญหาและการแกไข (ถาม) ………………………………………..…………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ประโยชนทไดรบ ………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ความคดเหนของอาจารยแหลงฝก (ถาม) ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….
งานทไดรบมอบหมาย.……………………………………………………………………….………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ปญหาและการแกไข (ถาม) ………………………………………..…………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ประโยชนทไดรบ ………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ความคดเหนของอาจารยแหลงฝก (ถาม) ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….
ลงชออาจารยแหลงฝก ……….…………………วนท …………………………………………………………
40
ฝร. 16
แบบบนทกค ำถำม/ค ำตอบ ศนยเภสชสนเทศ เลขทรบ………………. วนทรบ…./……/…..เวลา………. ผถาม……………………………………………………………………………………………………………………………………… ทอย/สถานทท างาน……………………………………………………………………………………………………………………….
โทรศพท…………………………………………………………………………………………………………………………………… อาชพ …..แพทย …..พยาบาล …..อาจารย …..ประชาชน …..เภสชกร …..ทนตแพทย ……นกศกษา …..อน ๆ
ค าถาม……………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ขอมลพนฐานทเกยวของกบค าถาม (อาย, เพศ, น าหนก, สภาวะโรค, การใชยา, คาทางหองปฏบตการ, การแพยา, อน ๆ) ……………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………….
ประเภทค าถาม (เลอกเพยง 1 ประเภท) …….Availability ……Pharmaceutics (Compounding, …….Drug interactions (drug …….Identification formulations) laboratory, disease, food) …….General Product Information …….Therapy Evaluation/Drug of Choice …….Poisoning/Toxicology …….Compatibility/Stability …….Traditional medicine …….Teratogenicity/Genetic effects …….Dosage/Administration …….Laws/Policy &Procedure/P&T …….Lactation/Infant Risks …….Pharmacokinetics …….Adverse effects …….. others (…………………..)
แหลงขอมล ……ต ารา ……วารสาร ……Medline ……IPA …….CCIS ……. On line ……..อนๆ
ค าตอบ……………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………….
เอกสารอางอง ……………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………….
หวขอสบคน (Keywords)…………………………………………………………………………………………………………………..
สงค าตอบทาง ……โทรศพท ……ไปรษณย ……โทรสาร ……e-mail วนทตอบ…………/…………/……………เวลา……………………………….ระยะเวลาทใชในการสบคนและตอบค าถาม………….
ผสบคน…………………………………………………………………………..ผตอบ………………………………………………….
41
ฝร. 17
แนวคด และปญหำงำนเภสชกรรมชมชนและงำนสนบสนนสถำนบรกำรระดบรอง จงสรปแนวคด บทบำทของเภสชกร ปญหำรวมทงเสนอแนะวธแกไขปญหำของงำนเภสชกรรมชมชนและงำนสนบสนนสถำนบรกำรระดบรองดงตอไปน
1. หนวยบรกำรสำธำรณสขปฐมภม (Primary care unit, PCU) แนวคดของ PCU : เปนกจกรรมในบทบาทวชาชพเภสชกรรมในบรการสขภาพระดบปฐมภม ทงในเชงรบและเชงรก ทงในสถานบรการและในชมชน โดยใหบรการดานเภสชกรรมทมคณลกษณะผสมผสาน เปนองครวมและตอเนองรวมกบทมสหสาขาวชาชพและชมชน โดยมวตถประสงคหลกเพอใหเกดการใชยาทเหมาะสม อนจะน าไปสการบรรลเปาหมายคอประชาชนมสขภาพดในทกระดบ อกทงยงปองกนไมใหเกดปญหาความสญเปลา หรอความเสยหายใด ๆ ทอาจเกดจากการใชยาซงสงผลกระทบตอคาใชจายดานสขภาพในภาพรวมในระดบชาตดวย บทบาทของเภสชกรใน PCU : ใหการสนบสนนดานตาง ๆ เชนการสนบสนนยาและเวชภณฑและองคความรในการบรหารจดการในกระบวนการจดการดานยาและเวชภณฑฯ การสนบสนนความรและรวมจดระบบในการการสงใชยา รวมปฏบตงานในวนทมการออกหนวย PCU เชน การใหค าปรกษาดานยา, การเยยมบาน, การตรวจสอบความเหมาะสมถกตองของการสงใชยา, การนเทศตดตามผลการด าเนนงาน, การสงเสรมการดแลสขภาพตนเองของประชาชน, การแกไขปญหาการใชยาไมเหมาะสมในชมชน ปญหา/อปสรรคและแนวทางแกไข : บคลากรทางการแพทยทมาใหบรการมจ านวนจ ากดในขณะทผปวยมจ านวนมากขน ในบางครงยาทน ามาไมเพยงพอตอผปวยทกราย 2. งำนแพทย/เภสชกรรมแผนไทย
แนวคดของงานแพทย/เภสชกรรมแผนไทย งานแพทยแผนไทยมขนเพอใหเกดการสนบสนนการใชสมนไพรเพอเปนอกทางเลอกหนงของการรกษาโรค
ในปจจบน เปนการน าความรเกยวกบสมนไพรทมมาประยกตใหเขากบรปแบบยาแผนปจจบนและสามารถน ามาบ าบดรกษาโรคได และสงเสรมใหน าการนวดเพอรกษาโรคถกน ามาใชมากขน
บทบาทของเภสชกรในงานแพทย/เภสชกรรมแผนไทย เภสชกรมบทบาทในการแนะน าสมนไพรทสามารถน ามารกษาโรคได เชน สมนไพรในสาธารณสขมลฐาน
เพอเพมการน ามาใชประโยชนทดแทนหรอสงเสรมการแพทยแผนปจจบน ปญหา/อปสรรคและแนวทางแกไข
งานแพทยแผนไทยยงไมเปนทยอมรบอยางแพรหลาย อาจเนองมาจากยงไมมมาตรฐานการด าเนนงานและการประกนคณภาพทชดเจน นาเชอถอ จงควรเพมมาตรฐานการประกนคณภาพเพอจะท าใหสามารถด าเนนงานแพทยแผนไทยไดอยางมคณภาพ เปนทยอมรบ มการฝกอบรมพนกงานลกจางใหมการพฒนาตนเองอยเสมอ
42 กำรวดและประเมนผล
การวดและประเมนผลการเรยนวชาฝกปฏบตงานวชาชพเภสชกรรมโรงพยาบาลชมชนและงานคมครองผบรโภค มรายละเอยดดงน 1. กำรประเมนจำกอำจำรยแหลงฝก โดยแบงเปน 2 สวนดงน
2.1 การประเมนการปฏบตตนของนสตนกศกษา มแนวทางในการประเมนผลดงน 1) ใชแบบประเมน ป.1-รพช โดยทแบบประเมน 1 ใบส าหรบนสตนกศกษา 1 คนและประเมนผลทกคนท
ฝกปฏบตงาน หากงานคมครองผบรโภคด าเนนการฝกโดยเภสชกรสาธารณสขจงหวดใหใชแบบประเมน ป.1-สสจ. รวมดวย
2) ท าเครองหมายในชองระดบคะแนนทตรงกบระดบการปฏบตตนของนสตนกศกษาโดยม 4 ระดบคะแนน ตามเกณฑการประเมนในตารางท 3
3) สรปผลการปฏบตตนของนสตนกศกษาโดยรวม 4) ใหขอเสนอแนะหรอความคดเหนเกยวกบการปฏบตตนของนสตนกศกษาในชองทเวนไว 5) ลงชออาจารยแหลงฝกทประเมน วนทประเมน และประทบตราหนวยงาน (ถาม)
2.2 การประเมนความรและทกษะการปฏบตงานของนสตนกศกษา มแนวทางในการประเมนผลดงน 1) ใชแบบประเมน ป. 2-รพช. โดยทแบบประเมน 1 ใบส าหรบนสตนกศกษา 1 คนและประเมนผลทกคนท
ฝกปฏบตงาน หากงานคมครองผบรโภคด าเนนการฝกโดยเภสชกรสาธารณสขจงหวดใหใชแบบประเมน ป.2-สสจ
2) ท าเครองหมายในชองระดบคะแนนทตรงกบระดบความสามารถ (ความร ความเขาใจและทกษะการปฏบตงาน) ของนสตนกศกษาโดยม 4 ระดบคะแนน ระดบ1 (ปรบปรง) มความสามารถนอยทสด จนถงระดบ 4 (ดมาก) มความสามารถมากทสด
3) ในกรณทไมมการท ากจกรรม/ไมมการฝกงานในหวขอทปรากฎ ใหท าเครองหมายในชองไมมการฝกทตรงกบหวขอนนๆ
4) สรปผลการประเมนความรและทกษะการปฏบตงานโดยรวม 5) ใหขอเสนอแนะหรอความคดเหนเกยวกบความรและทกษะการปฏบตงานของนสตนกศกษาในชองทเวนไว 6) ลงชออาจารยแหลงฝกทประเมน วนทประเมน และประทบตราหนวยงาน (ถาม)
เมออาจารยแหลงฝกประเมนผลในแบบประเมน ป.1 และ ป.2 เสรจแลว กรณาสงผลการประเมนกลบมายงหนวยฝกปฏบตงานวชาชพ คณะเภสชศาสตรหรอมอบใหนสตนกศกษาสงมาโดยปดผนกซองใหเรยบรอย 2. กำรประเมนจำกคณะกรรมกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ คณะเภสชศำสตร โดยแบงเปน 2 สวนดงน
2.1 แฟมสะสมงาน (portfolio) ซงนสตนกศกษาบนทกในคมอของนสตนกศกษา 2.2 การวเคราะหและวจารณระบบงานเภสชกรรมโรงพยาบาลทฝกปฏบตงาน โดยนสตนกศกษาสามารถเลอก
1 ใน 4 งานหลก คอ งานสนบสนนการบรการทางเภสชกรรม งานบรการเภสชกรรมผปวยนอก งานบรการเภสชกรรมผปวยใน หรองานบรบาลทางเภสชกรรม พรอมน าเสนอ
43
ป.1-รพช.
แบบประเมนกำรปฏบตตนของนสตนกศกษำ โรงพยำบำล …………………………………………………………………………….………..….……..
ชอนสตนกศกษำ….............……......……........................รหสประจ ำตว .........................................….. ผลดท...................................... ฝกระหวำงวนท................…………………………..................................
หวขอการประเมน ปรบปรง
(1) พอใช
(2) ด
(3) ดมาก (4)
1. พฤตกรรมตอสถำบน 1.1 ตรงตอเวลา
1.2 การแตงกาย
1.3 การปฏบตตามระเบยบของหนวยงาน
2. พฤตกรรมตอผอน 2.1 การมมนษยสมพนธ
2.2 ความเปนผน า
2.3 มารยาทในการปฏบตงาน
3. พฤตกรรมตอตนเอง
3.1 ความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย
3.2 ความตงใจและความกระตอรอรน
3.3 ความสนใจในการแสวงหาความรเพมเตม
3.4 ความคดรเรมสรางสรรค
3.5 ความสามารถในการแสดงความคดเหน
4. กำรสอสำร 4.1 การใชทาทาง น าเสยง ใบหนา
4.2 การสอสารดวยวาจา
สรปผลกำรปฏบตตนโดยรวม
ขอเสนอแนะ/ควำมคดเหน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ลงชอ………………………..…………………….. (…………………………………………….)
อาจารยแหลงฝก/ประทบตราหนวยงาน วนท……………………………………..………
ตดรป
ขนาด 1 นว
44
ป.1-สสจ.
แบบประเมนกำรปฏบตตนของนสตนกศกษำ ส ำนกงำนสำธำรณสขจงหวด…………………………………………………………………….………..….……..
ชอนสตนกศกษำ….............……......……........................รหสประจ ำตว .........................................….. ผลดท...................................... ฝกระหวำงวนท................…………………………..................................
หวขอการประเมน ปรบปรง
(1) พอใช
(2) ด
(3) ดมาก (4)
1. พฤตกรรมตอสถำบน 1.1 ตรงตอเวลา
1.2 การแตงกาย
1.3 การปฏบตตามระเบยบของหนวยงาน
2. พฤตกรรมตอผอน 2.1 การมมนษยสมพนธ
2.2 ความเปนผน า
2.3 มารยาทในการปฏบตงาน
3. พฤตกรรมตอตนเอง
3.1 ความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย
3.2 ความตงใจและความกระตอรอรน
3.3 ความสนใจในการแสวงหาความรเพมเตม
3.4 ความคดรเรมสรางสรรค
3.5 ความสามารถในการแสดงความคดเหน
4. กำรสอสำร 4.1 การใชทาทาง น าเสยง ใบหนา
4.2 การสอสารดวยวาจา
สรปผลกำรปฏบตตนโดยรวม
ขอเสนอแนะ/ควำมคดเหน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ลงชอ………………………..…………………….. (…………………………………………….)
อาจารยแหลงฝก/ประทบตราหนวยงาน วนท……………………………………..………
ตดรป
ขนาด 1 นว
45
ตารางท 3 เกณฑประเมนการปฏบตตนของนสตนกศกษา
ระดบคะแนน พฤตกรรมตอสถาบน พฤตกรรมตอผอน พฤตกรรมตอตนเอง ควรปรบปรง
(1) มาสำยเสมอ > 20% ของ
เวลาทฝก หรอ ขาดฝกโดยไมมเหตผลอนสมควร หรอมกจะหายไปโดยไมไดรบอนญาต
แตงกายไมสภาพและมกจะไมเคารพในกฎระเบยบของหนวยงาน
ไมมมนษยสมพนธกบ ผรวมงานเลย
ไมเคารพอาจารยเภสชกร ผดแล และแสดงความไม พอใจเมอถกกลาว ตกเตอน การปฏบตตว/วางตวไม
เหมาะสม
ไมมความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย
ไมมความคดรเรมสรางสรรค ไมกระตอรอรนหาความร ไมสนใจรบฟงความรท
อาจารยเภสชกรแหลงฝกให
พอใช (2)
มาสำยเปนบำงวน (< 20%
ของเวลาฝกงาน) แตงกายไมคอยสภาพ เชน
สวมรองเทาแตะ ฯลฯ บางครงไมปฏบตตาม
ระเบยบของหนวยงาน
ท างานกบผอนได/ มมนษยสมพนธปานกลาง
เคารพและรบฟงค าแนะน าจากอาจารยเภสชกรแหลงฝกด แตจะมการแกไขหลงจากใหค าแนะน า ซ าหลายๆ ครง
รบผดชอบตองานทไดรบมอบหมายด ความสมบรณของงานปานกลาง
ไมคอยมความคดรเรมสรางสรรค และไมคอยกลาแสดงความคดเหน
ไมคอยกระตอรอรนในการหาความรเพมเตมจากทอาจารยเภสชกรแหลงฝกให
ด (3)
มาตรงเวลำเสมอ แตงกายสภาพ/ปฏบตตาม
ระเบยบของหนวยงานด
เขากบผรวมงานไดด เคารพเชอฟงอาจารยเภสช
กรแหลงฝกด รบฟงค าตชม และ แกไข
ตามค าแนะน าของอาจารยเภสชกรแหลงฝก
ท างานทไดรบมอบหมายไดด มความคดรเรมสรางสรรคด ม
ความขยนในการศกษาหาความรเพมเตมจากต ารา แตไมคอยมการซกถามอาจารยเภสชกรแหลงฝก
ดมาก (4)
มากอนเวลำเรมงานเสมอ และ บางครงอยท างานตอหลงเลกงาน
แตงกายสภาพ/ปฏบตตามระเบยบของหนวยงานดมาก
เขากบผรวมงานไดดมาก มการปฏบตตวได
เหมาะสม ทงตอผรวมงานและผทมาตดตอ
มความเคารพ/ยนด รบฟงค าตชมและมความกระตอรอรนทจะแกไขตาม ค า-แนะน าอาจารยของเภสชกรแหลงฝก
ท างานทไดรบมอบหมายไดอยางสมบรณและสงตรงเวลา
มความคดรเรมสรางสรรคดมากและแสดงความคดเหนไดอยางเหมาะสม
มความกระตอรอรนในการหาความรเพมเตม นอกเหนอจากทอาจารยเภสชกรใหและมกจะมการซกถามพเภสชกรแหลงฝกอยเสมอ
46
ป. 2-รพช. แบบกำรประเมนควำมรและทกษะกำรปฏบตงำนของนสตนกศกษำ
โรงพยำบำล …………………………………………………………………………….………..….……..
ชอนสตนกศกษำ….............……........…........................รหสประจ ำตว.................................................. ผลดท...................................... ฝกระหวำงวนท................…………………………..................................
หวขอการประเมน ไมม การฝก
ปรบปรง (1)
พอใช (2)
ด (3)
ดมาก (4)
1. งำนสนบสนนกำรบรกำรเภสชกรรม
1.1 ระบบบรหารงานในฝายหรอแผนก
1.2 งานบรหารเวชภณฑ
1.3 งานผลตยา
2. งำนบรกำรเภสชกรรมผปวยนอก
2.1 ระบบการใหบรการผปวยนอก
2.2 ขอแนะน าเบองตนเกยวกบยาและโรคของผปวยนอก
2.3 การคดกรองผปวยเพอใหค าปรกษา
3. งำนบรกำรเภสชกรรมผปวยใน
3.1 ระบบการใหบรการผปวยใน
3.2 เวชระเบยนหรอบนทกการใชยาของผปวย
3.3 ขอแนะน าเบองตนเกยวกบยาและโรคของผปวยใน
4. งำนบรบำลเภสชกรรม
4.1 ปญหาเกยวกบการใชยาของผปวยนอก
4.2 ปญหาเกยวกบการใชยาของผปวยใน
4.3 การใหค าแนะน าปรกษาแกผปวยนอกในโรคเรอรง
4.4 ฝกการประเมน DUE/ APR
4.5 บรการเภสชสนเทศ
5. งำนคมครองผบรโภค
สรปควำมรและทกษะกำรปฏบตงำนโดยรวม
ขอเสนอแนะ/ควำมคดเหน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ลงชอ………………………..…………………….. (…………………….…………………….)
อาจารยแหลงฝก/ประทบตราหนวยงาน วนท……………………………………..……
ตดรป
ขนาด 1 นว
47
ป. 2-สสจ.. แบบกำรประเมนควำมรและทกษะกำรปฏบตงำนของนสตนกศกษำ
ส ำนกงำนสำธำรณสขจงหวด …………………………………………………………………………….………..….……..
ชอนสตนกศกษำ….............……........…........................รหสประจ ำตว.................................................. ผลดท...................................... ฝกระหวำงวนท................………………………….................................. กรณาประเมนนกศกษาฝกงานวาหลงการฝกปฏบตงานนกศกษามความรในประเดนเหลานอยางไร
หวขอการประเมน ไมม การฝก
ปรบปรง (1)
พอใช (2)
ด (3)
ดมาก (4)
งำนคมครองผบรโภค
1. ความรพนฐานการควบคมกอนการจ าหนาย (เชน การขออนญาตประกอบธรกจ การขอขนทะเบยนสถานท (ผลต จ าหนาย น าเขา) ประเภทของใบอนญาต)
2. ความรพนฐานการควบคมหลงการจ าหนาย (เชน การควบคมใหผขออนญาตท าตามกฎหมาย การตรวจสถานประกอบการ การด าเนนการกบผฝาฝน)
3. ความรพนฐานการเฝาระวงหลงการจ าหนาย (เชน แผนเฝาระวงคณภาพผลตภณฑ/การเกบตวอยางเพอตรวจวเคราะห
วธการก าหนดเปาหมาย )
4. ความรพนฐานการคมครองผบรโภคตามพรบ. อนๆ เชน พรบ. การประกอบโรคศลปะ
5. ทกษะการบงคบใชตามกฎหมาย (Enforcement)
6. ทกษะการสงเสรมสนบสนน (Encouragement)
7. ทกษะการใหความร (Education)
8. ทกษะการเฝาระวง (Surveillance)
9. ทกษะในการเขยนโครงการงานคมครองผบรโภค
สรปควำมรและทกษะกำรปฏบตงำนโดยรวม
ขอเสนอแนะ/ควำมคดเหน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ลงชอ………………………..……………………..
(…………………….…………………………) อาจารยแหลงฝก/ประทบตราหนวยงาน วนท……………………………………..
ตดรป
ขนาด 1 นว
48
ภำคผนวก 1 ปญหำทเกยวกบกำรใชยำ
ตามเกณฑความรความสามารถทางวชาชพของผประกอบวชาชพเภสชกรรม พ.ศ. 2545 ปญหาทเกยวกบ
การใชยา (drug related problems) มลกษณะ ดงน 1. การไมไดรบยาทสมควรจะไดรบ (untreated indication) ผปวยมอาการหรอโรคทมขอบงใชยา แตไมไดรบยา
อาจเปนผลจาก 1.1 ไมไดรกษาอาการหรอภาวะทน าผปวยมาพบแพทย 1.2 ไมไดรกษาอาการหรอภาวะทเกดขนใหมหลงไดรบการรกษาไประยะหนง 1.3 หยดสงใชยาทผปวยตองใชในการควบคมหรอรกษาอาการหรอโรคทเปนขณะนน 1.4 ลมสงยาทควรใหเพอเสรมฤทธในการรกษา 1.5 ผปวยไมไดรบยาทควรใชส าหรบปองกนอาการหรอโรค
2. การเลอกใชยาทไมเหมาะสม (improper drug selection) ผปวยใชหรอไดรบยาทไมเหมาะสมกบโรคหรออาการหรอสภาพของตน ท าใหอาการหรอโรคยงเปนปญหา อาจเปนผลจาก
2.1 การเลอกใชยาทไมมประสทธภาพในการรกษา ไมเหมาะสมกบโรค 2.2 การเลอกใชยาทไมไดใหผลดทสดเทาทมหลกฐานยนยนในขณะนน 2.3 การเลอกใชยาทเปนขอหามใช 2.4 การเลอกใชยาทท าใหผปวยเกดการแพยา 2.5 การใชยาทมประสทธภาพ แตไมใชยาทปลอดภยส าหรบผปวยรายนน 2.6 การเลอกใชยาทมประสทธภาพ แตไมคมคาในทางเศรษฐกจ 2.7 การเลอกใชยาปฏชวนะทเชอดอตอยานน
3. การใชยาในขนาดต ากวาการรกษา (subtherapeutic dosage) ผปวยมโรคหรออาการทรกษาดวยยาทมขนาดต ากวาการรกษา อาจเปนผลจาก
3.1 การก าหนดขนาดยาในขนาดทต าเกนไป 3.2 ความเขมขนของยาต ากวาระดบทไดผลในการรกษา 3.3 ระยะเวลาระหวางมอของยาหางกนมากเกนไป 3.4 การเลอกวธการใหยาดวยวถทางทไมเหมาะสม 3.5 การเลอกใชรปแบบยาทไมเหมาะสม ท าใหผปวยไดรบยานอยเกนไป 3.6 การเปลยนแปลงสตรต ารบยา หรอเปลยนยหอยาท าใหไดรบยานอยกวาเดม 3.7 การใชยาเสอมสภาพหรอยาทหมดอาย 3.8 การเปลยนวธการใหยาแตไมไดปรบขนาดการใหยาใหถกตอง
4. การใชยาในขนาดทมากเกนไป (overdosage) ผปวยมโรคหรออาการทไดรบยารกษาในขนาดสงเกนไป อาจเปนผลจาก 4.1 การก าหนดยาในขนาดทสงเกนไป
49
4.2 ระดบยาในเลอดสงจนถงระดบทกอใหเกดภาวะพษ 4.3 การบรหารยาดวยอตราเรวมากเกนไป 4.4 ระยะเวลาในการบรหารยาแตละมอถเกนไป 4.5 เกดการสะสมของยา ท าใหระดบยาในเลอดสงเกนไป 4.6 การบรหารยาดวยวถทางทไมเหมาะสม 4.7 การเปลยนแปลงสตรต ารบยา หรอเปลยนยหอยาซงท าใหไดรบยามากกวาเดม 4.8 การเลอกรปแบบยาทไมเหมาะสมท าใหผปวยไดรบยามากเกนไป 4.9 การเปลยนวธการใหยาแตไมไดปรบขนาดการใหยาใหถกตอง
5. การไมไดรบยาทแพทยสง (failure to receive medication) ผปวยเกดโรคหรออาการอนเปนผลมาจากการไมไดรบยาทควรไดรบ อาจเปนผลจาก
5.1 แพทยลมสงยา 5.2 เภสชกรจายยาใหผปวยไมครบตามแพทยสง 5.3 ความไมรวมมอของตวผปวยเอง
6. อาการไมพงประสงคจากการใชยา (adverse drug reaction) ผปวยเกดโรคหรออาการอนเปนผลมาจากปฏกรยาของยากบผปวย อาจเปนผลจาก
6.1 การเกดอาการขางเคยงจากการใชยา 6.2 การแพยา 6.3 การเกดอาการพษของยา 6.4 ผปวยมปจจยเสยงทท าใหเกดอาการไมพงประสงค 6.5 การเกดโดยไมสามารถคาดเดาได (idiosyncrasy) 6.6 การบรหารยาทไมเหมาะสม ท าใหเกดอาการไมพงประสงค
7. การเกดปฏกรยาระหวางกนของยา (drug interaction) ผปวยเกดโรคหรออาการอนอาจเปนผลมาจากอนตรกรยาตอไปน
7.1 การเกดปฏกรยาระหวางกนของยากบยา 7.2 การเกดปฏกรยาระหวางกนของยากบอาหาร 7.3 การเกดปฏกรยาระหวางกนของยากบผลตรวจทางหองปฏบตการ
8. การไดรบยาทโดยไมมขอบงใชทางวชาการหรอไมมขอมลยนยนถงขอบงใชทางวชาการ (invalid indication) ไดแก
8.1 การใชยาในทางทผด (drug abuse) 8.2 การใชยาในขอบงใชทไมไดรบการรบรองผลการรกษา 8.3 การใชยาโดยไมมโรคหรออาการทเปนขอบงใช หรอใชยาโดยไมมความจ าเปน
50
ภำคผนวกท 2
ขอบงคบสภำเภสชกรรม
วำดวยจรรยำบรรณแหงวชำชพเภสชกรรม
พ.ศ. 2538 ----------------------------
อาศยอ านาจตามความในมาตรา 23 (4) (ฏ) แหงพระราชบญญตวชาชพเภสชกรรม พ.ศ. 2537 คณะกรรมการสภาเภสชกรรม โดยความเหนชอบของสภานายกพเศษ จงออกขอบงคบวาดวยจรรยาบรรณแหงวชาชพเภสชกรรมไวดงตอไปน
หมวด 1 หลกทวไป ขอ 1. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมยอมด ารงตนใหสมควรในสงคมโดยธรรมและเคารพตอกฎหมายของบานเมอง ขอ 2. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมยอมไมประพฤตหรอกระท าการใดๆ อนอาจเปนเหตใหเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพ ขอ 3. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมยอมประกอบวชาชพดวยเจตนาด โดยไมค านงถงฐานะ เชอชาต สญชาต ศาสนา สงคม หรอลทธการเมอง ขอ 4. ผประกอบวชาชพเภสชกรรม พงสรางทศนคตและความเขาใจตอเพอนมนษยและสงคม น าความรดานสงคมศาสตร พฤตกรรมศาสตร มาประยกตในการประกอบอาชพ ขอ 5. ผประกอบวชาชพเภสชกรรม พงพยายามแสวงหาความร ความกาวหนาทางวชาการตาง ๆ เพอการพฒนาองคกร และวชาชพใหทนตอยคสมย
หมวด 2 กำรประกอบวชำชพเภสชกรรม ขอ 6. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองรกษามาตรฐานของการประกอบวชาชพเภสชกรรมในระดบทดทสด ขอ 7. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองไมจงใจ หรอชกชวนใหมารบบรการทางวชาชพเภสชกรรม เพอผลประโยชนของตน ขอ 8. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองปฏบตตอผมารบบรการโดยสภาพและปราศจากการบงคบ ขเขญ ขอ 9. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองไมหลอกลวงหรอใหค ารบรองอนเปนเทจหรอใหความเหนโดยไมสจรตในเรองใดๆภายใตอ านาจหนาทแกสาธารณชนหรอผมารบบรการใหหลงเขาใจผด เพอประโยชนของตน ขอ 10. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองประกอบวชาชพ โดยค านงถงความปลอดภยและเศรษฐานะของผปวยหรอผมารบบรการ ขอ 11. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองไมใช หรอสนบสนนการใชยาต ารบลบ
51
ขอ 12. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองไมเปดเผยความลบของผมารบบรการ ซงตนทราบมาเนองจากการประกอบวชาชพ เวนแตดวยความยนยอมของผมารบบรการหรอเมอตองปฏบตตามกฎหมายหรอตามหนาท ขอ 13. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองไมใช หรอสนบสนนใหมการประกอบวชาชพเภสชกรรม หรอการประกอบโรคศลปะโดยผดกฎหมาย ขอ 14. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองปฏบตตามขอจ ากดและเงอนไขการประกอบวชาชพเภสชกรรม ทคณะกรรมการสภาเภสชกรรมก าหนดโดยเครงครด
หมวด 3 กำรโฆษณำกำรประกอบวชำชพเภสชกรรม ขอ 15. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองไมโฆษณา ใช จาง หรอยนยอมใหผอนโฆษณาการประกอบวชาชพเภสชกรรม ความรความช านาญในการประกอบวชาชพเภสชกรรมของตน หรอของผอน เวนแต (1) การแสดงผลงานทางวชาการ (2) การแสดงผลงานในหนาทหรอในการบ าเพญประโยชนสาธารณะ (3) การประกาศเกยรตคณเปนทางการโดยสถาบนวชาการ สมาคม หรอมลนธ
ทงนตองละเวนการแสวงหาประโยชนทจะเกดตอการประกอบวชาชพเภสช-กรรมสวนบคคล ขอ16. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมอาจแสดงขอความเกยวกบการประกอบวชาชพเภสชกรรมของตนทสถานประกอบวชาชพไดเพยงขอความเฉพาะเรองตอไปน (1) ชอ นามสกล และอาจมค าประกอบชอไดเพยงค าวา เภสชกร เภสชกรหญง หรออกษรยอขอค าดงกลาว ต าแหนงทางวชาการ ฐานนดรศกด ยศ และบรรดาศกด
(2) ชอปรญญา วฒบตร หรอหนงสออนมต หรอหนงสอแสดงคณวฒอยางอน ซงตนไดรบจากสภาเภสชกรรมหรอสถาบนนน ๆ
(3) สาขาของวชาชพเภสชกรรม (4) เวลาท าการ
ขอ 17. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมอาจแจงความการประกอบวชาชพเภสชกรรมเฉพาะการแสดง ทอย ทตงสถานประกอบวชาชพ หมายเลขโทรศพท หรอเครองมอสอสารอน และหรอขอความทอนญาตตามขอ 16 ขอ 18. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมผท าการเผยแพรหรอตอบปญหาทางสอมวลชน ถาแสดงตนวาเปนผประกอบวชาชพเภสชกรรม ตองไมแจงสถานประกอบวชาชพสวนตวเปนท านองการโฆษณาและตองไมมการแจงความตามขอ 17 ในทเดยวกนหรอขณะเดยวกนนนดวย ขอ 19. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองระมดระวง มใหการประกอบวชาชพเภสชกรรมของตนแพรออกไปในสอมวลชนเปนท านองโฆษณาความรความสามารถ
52
หมวด 4 กำรปฏบตตอผรวมวชำชพ ขอ 20. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองยกยองใหเกยรตเคารพในศกดศรซงกนและกน ขอ 21. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองไมทบถมใหรายหรอกลนแกลงกน ขอ 22. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองไมชกจงผมารบบรการของผอนมาเปนของตน
หมวด 5 กำรปฏบตตอผรวมงำน ขอ 23 ผประกอบวชาชพเภสชกรรมพงยกยอง ใหเกยรต และเคารพในศกดศรของผรวมงาน ขอ 24. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตองไมทบถมใหราย หรอกลนแกลงผรวมงาน ขอ 25. ผประกอบวชาชพเภสชกรรมพงสงเสรม และสนบสนนการประกอบวชาชพของผรวมงาน
ขอบงคบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป.
ประกาศ ณ วนท 10 สงหาคม พ.ศ. 2538
บญอรรถ สายศร (นายบญอรรถ สายศร) นายกสภาเภสชกรรม
(ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 112 ตอนท 102 ง วนท 21 ธนวาคม 2538 หนา 63-67)
53
บนทกกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ บฝ. ชอนสตนกศกษา: …………………………………………………………… รหส: ….…...…………………...
วนท กจกรรม
หมายเหต อาจารยแหลงฝก ชวงเชา ชวงบาย
จ.
อ.
พ.
พฤ.
ศ.
54
บนทกกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ บฝ. ชอนสตนกศกษา: ………………………………………………………… รหส: ….…...…………………...
วนท กจกรรม
หมายเหต อาจารยแหลงฝก ชวงเชา ชวงบาย
จ.
อ.
พ.
พฤ.
ศ.
55
บนทกกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ บฝ. ชอนสตนกศกษา: …………………………………………………………… รหส: ….…...…………………...
วนท กจกรรม
หมายเหต อาจารยแหลงฝก ชวงเชา ชวงบาย
จ.
อ.
พ.
พฤ.
ศ.
56
บนทกกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ บฝ. ชอนสตนกศกษา: …………………………………………………………… รหส: ….…...…………………...
วนท กจกรรม
หมายเหต อาจารยแหลงฝก ชวงเชา ชวงบาย
จ.
อ.
พ.
พฤ.
ศ.
57
บนทกกำรฝกปฏบตงำนวชำชพ บฝ. ชอนสตนกศกษา: …………………………………………………………… รหส: ….…...…………………...
วนท กจกรรม
หมายเหต อาจารยแหลงฝก ชวงเชา ชวงบาย
จ.
อ.
พ.
พฤ.
ศ.
58