หลักการใช้ยา ปี4

137
นายแพทย์จรัส สิงห์แก้ว

Transcript of หลักการใช้ยา ปี4

Page 1: หลักการใช้ยา ปี4

นายแพทยจรส สงหแกว

Page 2: หลักการใช้ยา ปี4

วตถประสงค1. เพอใหผเรยนสามารถใชยา

รกษาโรคไดอยางเหมาะสมกบโรค

2. เพอใหผเรยนสามารถใชยาไดอยางถกวธ

3. เพอใหผเรยนทราบผลขางเคยงและการเกดปฏกรยาระหวางยาทใชรวมกน

Page 3: หลักการใช้ยา ปี4

ขอแนะน ำกำรใหยำ

1.มความรเรองยาทใชพอสมควร

2.ใชยาใหนอยชนด

3.ถามประวตแพยา โรคประจ าตว

4.ค านงถงฤทธยาตอกน

5. เลอกยาทมประสทธภาพด ราคาเยา

6. ค านงถงความสะดวกในการใชยานน

7. สอนการกนยาทถกตอง

Page 4: หลักการใช้ยา ปี4

ความผดพลาดดานยาทเกดจากผประกอบเวชปฏบต

Page 5: หลักการใช้ยา ปี4

หลกการทวไปในการใชยา

ขอมลทตองสอบถามจากผปวยทกครง1. ยาทแพ

2. ยาทใชประจ า

3. ผปวยทเปนสตรหากตงครรภและใหนมบตรตองทราบ

4. โรคประจ าตว

Page 6: หลักการใช้ยา ปี4

เมอลมกนยาควรท าอยางไร

กนยาทนททนกได เชน ยาฆาเชอ ยาแกไอ

หากเกนกวาครงหนงของ interval time ใหขามยาเมดนนเลยแลวกนในมอตอไปโดยไมตองเพมขนาดยาเปน 2 เทา เชน ยาลดความดน

ใหขามไปเลย แลวกนในมอตอไปโดยไมตองเพมขนาดยาเปน 2 เทา เชน Metformin

Page 7: หลักการใช้ยา ปี4

การเปลยนสของยา

ยาเสอมกอนหมดอายกได...

การยาตกตะกอน ยาน ามสขาวขน

ยาแคปซลแขง หรอเหนยวตดกนเปนกอน

ยามเชอราขน

ยามกลนเปลยนไป

ยาเกดฟองกาซยาเกดการแยกชน ความหนดของยาเปลยนไป

มรอยราวทเมดยา เมดยาบวมผดรป

ไมควรใชตอ

Page 8: หลักการใช้ยา ปี4

สาเหตเกดจากการเปลยนแปลงทางเคมโดยปฏกรยาไดแก 1. Hydrolysis ความชน2. Oxidation ปรมาณออกซเจน3. Photolysis แสงยวหรอเกดปฏกรยาระหวางสารกบภาชนะ

เมอเกดการเปลยนแปลงทางเคมขนกมกจะแสดงผลออกมาทางกายภาพ

Page 9: หลักการใช้ยา ปี4
Page 10: หลักการใช้ยา ปี4

คาเฟอน (caffeine) กระตนสมองสวนกลาง

ท าใหมการหล งน ายอยเพมข น

หวใจเตนเรว

♥ เสรมฤทธยาบางอยางท าใหใจสน นอนไมหลบ ไดแก ยาแกหอบหด

♥ ขดขวางการดดซมยาบางชนด เชน ยาแกโรคกระดกพรน

♥ ขดขวางการดดซมแรธาตบางชนด

เชน แคลเซยม สงกะส

Page 11: หลักการใช้ยา ปี4

QUINOLONE

vs

CAFFEINE

Insomnia

Page 12: หลักการใช้ยา ปี4

ยากบน าผลไม

• เพมการดดซมยาไดแก น าผลไมทมวตามนซกบธาตเหลก

• เสรมแรธาตโพแทสเซยมในผปวยทรบประทานยาขบปสสาวะ

• ลดประสทธภาพยาปฏชวนะ ยาลดกรด

• เพมพษจากยา เนองจากไปลดการท าลายยา เชน น าสมกบยาตานการแขงตวของเลอด

Page 13: หลักการใช้ยา ปี4

ยาทไดรบผลจาก grapefruit juiceAnti-hypertensives(filodipine, nifedipine, nimodipine, nicardipine, isradipine)

Immunosuppressants(cyclosporine, tacrolimus)

Antihistamines (astemizole)

Protease inhibitors (saquinavir)

Lipid-Lowering Drugs (atorvastatin, lovastatin, simvastatin)

Anti-anxiety, anti-depressants (buspirone, diazepam, midazolam, triazolam, zaleplon, carbamazepine, clomipramine, trazodone

Inactivates metabolizing intestinal enzyme → ↑blood level

Page 14: หลักการใช้ยา ปี4
Page 15: หลักการใช้ยา ปี4
Page 16: หลักการใช้ยา ปี4
Page 17: หลักการใช้ยา ปี4

ยากบเหลา

• ท าใหฤทธของยารนแรงขนเมอใชรวมกบเหลา 1. ยากลอมประสาท2. ยาเบาหวาน3. ยากนชก4. ยาแกแพบางชนด5. ยานอนหลบ

• ท าใหโรคทเปนก าเรบ1. โรคกระเพาะอาหาร2. โรคตบ3. โรคเบาหวาน4. โรคหวใจ5. โรคความดนโลหตสง

Page 18: หลักการใช้ยา ปี4

Ethanol มผลกบยาหลายตว

ดมไมนำน - P 450

ดมมำนำน - P 450

ปจจบนยำหลำยชนดมอลกอฮอลผสมอย อำทเชน ยำธำตน ำแดง ยำฟโนอลกเออร

Page 19: หลักการใช้ยา ปี4

Acetominophen

Sulfation

Glucuronidation

Safe Excretion

by Kidney

and in Bile

Detoxication

Quinoneimine

Free Radical

Liver and Kidney

Damage

Activation to a

Toxic MetaboliteP450

Ethanol

Induction

Of P450

Expression

Page 20: หลักการใช้ยา ปี4

METRONIDAZOLE

vs

สรา

Disulfiram like effect

Page 21: หลักการใช้ยา ปี4
Page 22: หลักการใช้ยา ปี4
Page 23: หลักการใช้ยา ปี4
Page 24: หลักการใช้ยา ปี4

Antiacidเพมความเปนดางในกระเพาะอาหาร

ลดการแตกตวของยาKetoconazole

Ranitidine

No effect of Ketoconazole

Page 25: หลักการใช้ยา ปี4

Antacid (aluminum or magnesium) hydroxide

ลดการดดซมของciprofloxacin 85%

Block RNT Absorption

Page 26: หลักการใช้ยา ปี4
Page 27: หลักการใช้ยา ปี4

ปรมาณของยาdiazepamในเลอดสงขน

Omeprazoleยบยง oxidative

metabolismdiazepam

Miracid Valium

Page 28: หลักการใช้ยา ปี4

Simvastatin

vs

Roxithromycin,Lopid

Rhabdomyolysis

Metabolic acidosis

Page 29: หลักการใช้ยา ปี4

การใชยาในหญงมครรภ ผลกระทบ1. Teratogenic effect

ผลตอกำรพฒนำอวยวะในทำรก

2. Embryonic effect

ผลเสยตอทำรกโดยตรง

3. Maternal effect

ผลเสยตอแมโดยตรง

Page 30: หลักการใช้ยา ปี4
Page 31: หลักการใช้ยา ปี4

การกระจายยาสทารก1. ยำทไมละลำยในไขมน

2. ยำทละลำยในไขมนไดด

ไมผานรก ไมมผลเสยตอทารก

ผานรกได

รางกายทารกมกลไกการเปลยนแปลงเปนpolar

metabolite

รางกายทารกไมมกลไกการเปลยนแปลงเปน

polar metabolite

ยายอนกลบมาทมารดาได ยายอนกลบมารดาไมได

เกดพษ หรอ การสะสมทารกปลอดภย

Page 32: หลักการใช้ยา ปี4

การใชยาในสตรมครรภสนง. คณะกรรมการอาหารและยาของสหรฐอเมรกา จ าแนก ยา 5 ประเภทกลม A ไมพบควำมเสยงอนตรำยของทำรกใน 3 เดอนแรก และไม

พบควำมผดปกตหลงคลอด

กลม B ศกษำไมพบอนตรำยในสตวทดลองแตในคนไมไดทดลองและไมมหลกฐำนทพบควำมผดปกตในทำรกทคลอดออกมำ

กลม C ศกษำในสตวพบฤทธไมพงประสงคในตวออน แตยงไมมกำรศกษำในสตรมครรภ ไมมหลกฐำนยนยน

Page 33: หลักการใช้ยา ปี4

กลม D มหลกฐำนยนยนในทำรกในครรภของคน แตอำจยอมใชยำในมำรดำกรณทจ ำเปนเพอชวยชวต

กลม X มหลกฐำนทงในคนและสตวทดลอง และพบควำมเสยงจำกกำรใชยำนมำกกวำประโยชนทจะไดรบ หำมใชเดดขำดในสตรมครรภ

Page 34: หลักการใช้ยา ปี4

ยาทใชและประเภทของยาตามการจ าแนกในหญงมครรภ

Page 35: หลักการใช้ยา ปี4
Page 36: หลักการใช้ยา ปี4
Page 37: หลักการใช้ยา ปี4
Page 38: หลักการใช้ยา ปี4
Page 39: หลักการใช้ยา ปี4
Page 40: หลักการใช้ยา ปี4

การเปลยนแปลงทางสรรวทยา

• กระเพาะอาหารเคลอนไหวนอย

• น ายอยลดลง

จ านวนเซลลตบลดลง

ผลตอลบมนลดลง

หนวยกรองไตลดลง

ปรมาณเลอดไปทไตนอยลง

การเปลยนแปลงของสารเคมระบบประสาท

ความสามารถในการเรยนรและประสทธภาพของสมองลดลง(Mangoni AA, Jackson SH – Age-Related Changes in

Pharmacokinetics:

Basic Principals & Practical Applications. Br J Clin

Pharmacol, 2004)

Page 41: หลักการใช้ยา ปี4

โรคทพบบอย• โรคเรอรง เบาหวาน ความดนโลหตสง ขอเสอม ไขมนสง เกาท ไตวาย ปอดอดกนเรอรง หลอดเลอดสมองและหวใจ

• โรคจากความเสอมของวย ความจ าเสอม

• มะเรง

Page 42: หลักการใช้ยา ปี4

สาเหตทอบตการณผลขางเคยงของยาเพมขนในผสงอาย

1. Polypharmacy ใชยามากชนด

2. Pharmacokinetic changes in aging

3. Pharmacodynamic changes in aging

4.Human error

Page 43: หลักการใช้ยา ปี4

Polypharmacy

การใชยาหลายๆ ชนดในเวลาเดยวกน (มากกวา 4 )

เปนสาเหตของผลขางเคยงจากการใชยาในผสงอายทถกกลาวถงมากทสด

ท าใหกลไกทาง pharmacokinetics เปลยนแปลง1. ยาแตละชนดมการแยงทกนในการขบถายผานทางไต.

2. ยาตวหนงสามารถเหนยวน าหรอยบยง hepatic enzyme activityตอยาอกตวหนง.

3. ยามการแยงทจบกบ protein binding site.

4. ซงทง 3 กลไกขางตนลวนสงผลใหระดบยาในเลอดทเปน free form สงขน

Page 44: หลักการใช้ยา ปี4

หลกการใชยาในเดก

Page 45: หลักการใช้ยา ปี4

Blood Brain Barrier

Figure 9-5: ANATOMY SUMMARY: Cerebrospinal Fluid

Page 46: หลักการใช้ยา ปี4

Blood Brain Barrier

• สรำงสมบรณเมออำย 1 เดอนขนไป• Protects brain: hormones &

circulating chemicals

Figure 9-6: The blood-brain barrier

Page 47: หลักการใช้ยา ปี4

• การกรองทหนวยไต

–เทยบเทาผใหญเมออาย 6-12 เดอน

• การขบทางทอไต

–เทยบเทาผใหญเมออาย 1 ป

Page 48: หลักการใช้ยา ปี4

• ตบในหนาทoxidation, hydrolysis, reduction, demethylation• Alcohol dehydrogenase สงสดเมออาย 5 ป

• ตบหนาทconjugation, acetylation, methylation–Conjugation:

• Glucuronidation: - แรกเกด• Sulfatation: แรกเกด

–Acetylation:• “fast” or “slow” phenotype by 12-15 mo.

Page 49: หลักการใช้ยา ปี4
Page 50: หลักการใช้ยา ปี4
Page 51: หลักการใช้ยา ปี4

Choice of antipyretic

1. อางองตามองคการอนามยโลก Paracetamol is the drug

of first choice* .

2. Ibuprofen is a useful 2nd line drug.

3. ไมมยา NSAIDS ถกก าหนดไว* WHO 1990

Page 52: หลักการใช้ยา ปี4

กลไกการออกฤทธของยา

Page 53: หลักการใช้ยา ปี4

Acetaminophen

[ Paracetamol ]ขนาด เมด 325,500mg

น าเชอม 120mg/5ml

ชนดหยด 60mg/0.6ml

ขนาดทใช

10-15mg/kg/dose ทก 4-6 ช วโมง ไมเกน 5 dose ตอวน

(วนละไมเกน 4 กรม)

Page 54: หลักการใช้ยา ปี4

ผลขางเคยงพบนอย เกยวกบการแขงตวของเลอดMeth- haemoglobinaemia.เกลดเลอดต า.โลหตจาง.เมดเลอดขาวต า.พษตอตบ.

พษตอไต

Page 55: หลักการใช้ยา ปี4

ขอหามใช

นอกจากแพยาแลวไมมขอหามทชดเจน

Suitable in all areas ระมดระวงถาใชในกลม1. เดก2. ผสงอาย3. คนไขม mild to moderate liver disease ,

4. ไตเสอม.

5. กลมหอบหด

Page 56: หลักการใช้ยา ปี4

ขอควรระวง

ถกสลายทตบ ถารบยาขนาดสงจะท าใหเกดภาวะ hepatic

necrosis สวนใหญพบในขนาด 200-250mg/kg หรอใช

ตอเนองกนเกน 7 วน

ผปวยโรคตบเรอรงและโรคไตวาย

Page 57: หลักการใช้ยา ปี4

Paracetamol Poisoning• ม 2 ประเภท• พษเฉยบพลน:

–กน 7.5 grams (150 mg/kg) หรอ 15 เมดหรอมากกวาภายใน 4 ชวโมง

• พษเรอรง: –กน10 gramsหรอ 20 เมดหรอมากกวาภายใน 24ชวโมง

Page 58: หลักการใช้ยา ปี4

อาการแสดง1. Phase 1: 0.5-24 hours: คลนไส อาเจยน ออนเพลย2. Phase 2: 24-72 hours ‘เรมเกดพษแนนทองดานขวาบน

เอนไซมตบสงขน3. Phase 3: 72-96 hours ‘พษสงสด’:

1. มอาการ hepatic necrosis, coagulopathy, hepatic encephalopathy

2. มอาการไตวาย, คลนไสอาเจยน, ปวดทองขวาบน4. Phase 4: 96 hours - 2 weeks:

ฟนสภาพ ถาไมเสยชวต

Page 59: หลักการใช้ยา ปี4

1. กน : 18 doses ประมาณ 70 ชวโมง1. เรม 140 mg/kg for loading2. 70 mg/kg for maintenance every 4 hours x 17 doses3. Low risk of anaphylactoid4. Vomiting

2. Intravenous: ~ 21 hours1. 150 mg/kg in in 15 minutes (45-60 minutes)2. 50 mg/kg in 4 hours3. 100 mg/kg in 16 hours4. Anaphylactoid reaction

การแกพษดวยN-acetylcysteine =FUMUCIL

Page 60: หลักการใช้ยา ปี4

Ibuprofen , Brufen®

ยาลดไข ลดอาการอกเสบ กลม NSAIDS เปนยาทไมมผลตอตบนอย

ขนาด ลดไขแกปวด กน 10-15mg/kg/dose ทก 6-8 ช วโมง ขนาดสงสด

40mg/kg/day

ขอหามใช/ขอควรระวง แพยา PU DHF ASTHMA GI-BLEEDING

ปฏกรยาระหวางยา COUMADIN ,DIGOXIN DILANTIN DIURETIC

ผลขางเคยง GI-BLEEDING PU เดกทมภาวะขาดน าหากไดรบยานม

โอกาสจะเกดภาวะไตเสอมสง

Page 61: หลักการใช้ยา ปี4

Acetylsalicylic acid [ ASA]

ขนาด ลดไขแกปวด 10-15mg/kg/dose ทก4 ช วโมง

ลดการอกเสบ เรมตน 60-90mg/kg/day คอยๆ

เพมเปน 80-100mg/kg/day แบงทก 6-8 ช วโมง

โรคคาวาซาก 100mg/kg/day แบงให 4 คร ง เมอ

ไขลดแลวให 5 mg/kg/day วนละคร งนาน 6-8 สปดาห

Page 62: หลักการใช้ยา ปี4

Acetylsalicylic acid [ ASA]

ชนดเมด 60 ,300m

ขอควรระวง หออ เหงอออกผดปกต แผลในกระเพาะอาหาร

เลอดออกในทางเดนอาหาร เกลดเลอดผดปกต

อนตรายจากการใชยาaspirinในเดก

DHF

varicella

influenzaReye’s syndrome

Page 63: หลักการใช้ยา ปี4
Page 64: หลักการใช้ยา ปี4

กลมยาตานการอกเสบ

ขอบงใช

1. ลดอาการปวดขอ

2. ลดการอกเสบของขอ

หลกการใชยา

1. เรมจากขนาดต าๆกอน เมอไมไดผลคอยๆพจารณาเพมขนาด

ยา

2. เลอกใชยา 1 ชนด

3. เลอกยาใหเหมาะกบสภาวะผปวย

Page 65: หลักการใช้ยา ปี4

ขอมลส าหรบการใชยาNSAIDS

ถามโรคตบ

ไมควรใช Indomethacin sulindac meclofenamate

diclofenac naproxen nimesulide

เลอกใช Ibuprofen ketoprofen

Follow up: LFT ทก 2-3 เดอน

Page 66: หลักการใช้ยา ปี4

ขอมลส าหรบการใชยาNSAIDS

ถามโรคไต

• ไมควรใชยาเกอบทกชนดมผลทไต แตหากมความ

จ าเปนใหงดใชยาทออกฤทธนาน และหลกเลยงยา

Indomethacin เพราะมรายงานการเกดไตอกเสบจากยา

นบอย

• Follow up: RFT ทก 2-3 เดอน

Page 67: หลักการใช้ยา ปี4

Anti-inflammatory Properties

ไมมความแตกตางระหวางยา

ขนกบการตอบสนองแตละคน

และระยะเวลาทยาออกฤทธ

Page 68: หลักการใช้ยา ปี4

Anti-platelet

Drug Anti-platelet Character

Classical

NSAIDs

++ กลบคน

T1/2 dependent

COX-2

inhibitor

ไมมผล ไมมผล

ASA

( low dose )

+++ ไมกลบคน

Page 69: หลักการใช้ยา ปี4

กลไกอธบาย1. ยบยงกำรสงเครำะห plostaglandins (PGs) ในรำงกำยโดยจบ

กบเอนไอม Cyclooxygenase2. Aspirin เปน NSAIDs เพยงตวเดยวทออกฤทธยบยงเอนไอม

COX แบบ irreversible โดยเปนตวให acetyl group กบ Serine residue (ม –OH group) ในเอนไอม COX อง acetyl group เชอมกบ –OH group ดวย covalent bond ไดเปนพนธะ ester

3. สวนตวยำอน ๆ ในกลม ยบยงกำรสงเครำะห PGs แบบ reversible

Page 70: หลักการใช้ยา ปี4

1. Gastrointestinal > 10%

2. Cardiovascular

3. Renal & electrolytes

4. CNS

5. Hematologic

6. Dermatologic & hypersensitivity < 1%

7. Hepatic

1-10%

ผลขางเคยง

Page 71: หลักการใช้ยา ปี4

มแผล Ulcers20%

ไมมแผลNo lesion/Erosions

60-100%

มแผลและภาวะแทรกซอนUlcer complications1-2%

Dyspepsia25-50%

NSAID-induced GI Side-Effects

Page 72: หลักการใช้ยา ปี4

Risk of Cardiovascular Events

Page 73: หลักการใช้ยา ปี4

Dose-Response Relationship of AMI risk

0.5

1

1.5

2

2.5C

ele

co

xib

<= 2

00

mg

Cele

co

xib

> 2

00

mg

Dic

lofe

nac <

=

150 m

g

Dic

lofe

nac >

150

mg

Nap

roxen

<=

1000 m

g

Nap

roxen

> 1

000

mg

Ro

feco

xib

<= 2

5

mg

Ro

feco

xib

> 2

5

mg

Odds Ratio

Celecoxib

< 200

Celecoxib

> 200

Diclofenac

< 150

Diclofenac

> 150

Naproxen

< 1000

Naproxen

> 1000

Rofecoxib

< 25

Rofecoxib

> 25

Page 74: หลักการใช้ยา ปี4

Vascular events

Myocardial infarction

1.86( 1.33-2.59 )

Kea

rney

PM

, et

al.

BM

J 2

00

6

Coxibs increase risk of MI & vascular events > Placebo

1.42 ( 1.13-1.78 )

Page 75: หลักการใช้ยา ปี4

Risk of MI in Classical NSAIDs

Relative risk Relative risk

Classical NSAIDs increase risk of MI > Placebo

Study

1.19 ( 1.08.1.31 )

Page 76: หลักการใช้ยา ปี4

จ าเปนตองใชยาหรอไม

ใชยาอนมขอหามไหม

- Renal insufficiency ( CrCl < 30 - Allergic reaction- Concurrent GI injury

No Yes

Yes

No

ใชยากลมปกตไดไหม?

- GI risk+ & Bleeding risk

YesNo

Use classical NSAID Use COX-2 inhibitor ( or classical NSAID + PPI+)

ผปวยเสยงตอโรคหวใจหรอไม?

Select NSAID on the basis of GI riskAvoid NSAID esp. COX-2 inhibitor

No Yes

Page 77: หลักการใช้ยา ปี4

Topical AgentsTopical NSAID

บรรเทำอำกำรปวดและใชขอไดด

ขนเมอเทยบกบ placebo และสำมำรถลดปรมำณ NSAID ทกนได

ไมมควำมแตกตำงระหวำงชนด

ของ topical NSAID

Capsaicin creamสำรสกดจำกพชจ ำพวกพรกออกฤทธผำน substance P

มกำรศกษำใช 0.025% cream ไดผลดกวำ placebo (ใชตวเดยวหรอรวมกบ NSAID)

Page 78: หลักการใช้ยา ปี4

Diclofenac

NSAIDS มระยะครงชวตสน

ใชรกษาอาการtraumatic arthritis ของเอน กลามเนอ ขอ

พงผด กลมอาการขอเสอม gout posttraumatic pain

post- op pain

ขนาด tab 25 , 50 mg , injection 75 mg / 3 ml , gel

ขนาดทใช 75-150 mg / day แบงให 25 – 50 mg ʘ

tid pc

Page 79: หลักการใช้ยา ปี4

Diclofenac

ขอหามใช

PU แพยาน

ขอควรระวง

หามเกน 150 mg/day

กลมโรคทางเดนอาหาร หอบหด ตบท างานบกพรอง หวใจวาย

ไตเสอม ผสงอาย การใชยานานเกนไปควรตรวจ LFT , CBC

Page 80: หลักการใช้ยา ปี4

Diclofenac

ผลขางเคยง

GI disorder , ปวดศรษะ , SGOT, SGPT สง

PU , GI Bleeding , ตบอกเสบ , CV Disturbances

ปฏกรยาของยา

Lithium , Methotrexate , Digoxin , Diuretics ,

Quinolone , Anti coagulant

Page 81: หลักการใช้ยา ปี4

Ibuprofen ยาลดไข ลดอาการอกเสบ กลม NSAIDSทมระยะครงชวตส น ขนาด

tab 200 , 400 mg

Syr. 100 mg /5 ml

ขนาด

ลดไขแกปวด กน 10-15mg/kg/dose ทก 6-8 ช วโมง

ขนาดสงสด 40mg/kg/day

JRA 30-50mg/kg/day แบง 4 คร ง ขนาดสงสด 2.4gm/day

Page 82: หลักการใช้ยา ปี4

Ibuprofen

ขอหามใช/ขอควรระวง

แพยา พบบอย

PU

DHF

ASTHMA พบบอย รวมทง COPD ดวย

GI-BLEEDING

Page 83: หลักการใช้ยา ปี4

Ibuprofen ปฏกรยาระหวางยา

COUMADIN ,DIGOXIN DILANTIN DIURETIC

ผลขางเคยง

GI-BLEEDING

PU

ขอด คอท าลายตบนอยกวายาตวอน

Page 84: หลักการใช้ยา ปี4

Muscle relaxant

Orphenadrine

ประกอบดวย Paracetamol 500 mg +

Orphenadrine citrate 35 mg

ขอบงใช ปวดกลามเนอท งเฉยบพลน และ เรอรง กลมปวดขอ

ปวดศรษะจากความเครยด

Page 85: หลักการใช้ยา ปี4

Orphenadrine

ขนาดใช 1-2 tab ʘ bid-tid pc

ขอหามใช จากฤทธ Anticholinergic effect

ตอหน ล าไสอดตน myasthenia gravis , ตอมลกหมากโต ,

มการอดกนทางเดนปสสาวะ

Page 86: หลักการใช้ยา ปี4

Orphenadrineขอควรระวง

หวใจเตนผดจงหวะ หวใจเตนเรว กลามเนอหวใจขาดเลอด

ตงครรภ ท างานกบเครองจกร

อาการขางเคยง

ปากแหง มานตาขยาย วงเวยน คลนไส ผนคน ใจสน งวง ม

Page 87: หลักการใช้ยา ปี4

Methocarbamol , caritasone®

ยาคลายกลามเนอ

ขนาด เดกโต กน 1 กรม ทก 6 ช วโมง

ขอหามใช/ขอควรระวง myasthenia gravis ตอหน ตอมลกหมากโต

ปฏกรยาระหวางยา alcohal antihistamine ยากดสมอง

ผลขางเคยง งวง วงเวยน คลนไส

Page 88: หลักการใช้ยา ปี4

Etoricoxibใชในกำรรกษำอำกำรปวดเรอรงในโรคกระดกขอเสอม, โรคขอรมำตอยด, ปวดเอวเรอรง และอำกำรปวดเฉยบพลน เชน ปวดขอโรคเกำต, ปวดระด, ปวดจำกกำรท ำฟน เปนยำทจดอยในกลมของยำตำนกำรอกเสบทไมใชสเตยรอยดกลม “selective COX-2 inhibitors” ขนำด รบประทำน 60-120 mg วนละครง

ใชทขนำดต ำกอนคอ 60 mg. ตอวน. หำกอำกำรไมดขน ในวนตอไป อำจเพมขนำดเปน 90 และ 120 mg. ตำมล ำดบ

ออกฤทธใน 24 นำท และระงบอำกำรปวดและอกเสบไดนำนกวำ 24 ชม.

Arcoxia ตวยาสามญชอ Etoricoxib

Page 89: หลักการใช้ยา ปี4
Page 90: หลักการใช้ยา ปี4

ยาตานฮสตามนรนท 1ClemastineChlorpheniramineBrompheniramineBuclizineCyproheptadineHydroxyzineMequitazinePiprinhydrinatePheniraminem aleate Promethazine

ผำนเขำ BBBงวงมำก

Page 91: หลักการใช้ยา ปี4

ยาตานฮสตามนรนท 2AcrivastineCetirizineEbastineEmedastineEpinastineFexofenadineKetotifenLoratadineMizolastineOxatomide

โมเลกลใหญขนไมผาน BBB

ไมงวง

Page 92: หลักการใช้ยา ปี4

ยาตานฮสตามนกลมท3

ดดแปลงมาจากรนท 2

สารทเกดจากการเมตาบลสมยานออกฤทธดวยLevocetirizine (xyzal)

http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Levocetirizine.png

ดดแปลงมาจาก. cetirizine

ไมเปลยนแปลงในรางกาย

ไมผานเยอหมสมอง ไมงวง

ลดหอบหดในเดกได 70%

Page 93: หลักการใช้ยา ปี4

Chlorpheniramine maleate,CPM

กลมยาตาน histamine รน 1

ขนาดบรรจ 1 mg / 5 cc. , 4 mg / tab.

ขนาด กน 0.35mg/kg/day แบงทก 4-6 ช วโมง

หามให เดกอายต ากวา 1 เดอน ตอหน ตอมลกหมากโต

ขอควรระวง

ในเดกต ากวา 1 ป ผท างานเกยวกบเครองจกร การขบข

ยานพาหนะ ผปวยทมปญหาเสมหะเหนยวขน ผทใชยากลอม

ประสาท ผทดมสรา

Page 94: หลักการใช้ยา ปี4

Hydroxyzine , Atarax®

ใชแกคน ลมพษ แกอาเจยน ระงบประสาท ลดอาการกงวลได

ขนาด กน 2mg/kg/day แบง 6-8 ช วโมงเฉพาะเมอมอาการ

ขอหามใช/ขอควรระวง แพยา ตอหน หญงมครรภและใหนมบตร ตอม

ลกหมากโต ผทขบขยานพาหนะ ผทท างานเกยวกบเครองจกร

ปฏกรยาระหวางยา ยานอนหลบ สรา ยากดสมอง

ผลขางเคยง งวง ปากแหง ปสสาวะไมออก

Page 95: หลักการใช้ยา ปี4

Hydroxyzineไฮดรอกซซน

http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Chlorcyclizine.png http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Hydroxyzine.png

ใชรกษาอาการคน ระคายเคองแกอาเจยน แกปวดออนๆและลดความกงวล

Page 96: หลักการใช้ยา ปี4

ออกฤทธครอบคลม

ออกฤทธนาน ไมงวงเพราะไมผานเยอหมสมอง

1 เมด = 10 mg.

http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Loratadin.svg http://scienceblogs.com/moleculeoftheday/images/terfenadine.gif

Loratadine (Claritin)

Page 97: หลักการใช้ยา ปี4

DECONGESTANTยาลดอาการค งของน ามก

Page 98: หลักการใช้ยา ปี4

Phenylephrine Hcl 10มลลกรม syr 5 มลลกรมBrompheniramine 4 มลลกรม syr 2 มลลกรม

ขอบงใช บรรเทำอำกำรคดจมก น ำมกไหล เนองจำกหวด

ขนำดและวธใช ผ ใหญรบประทำน ครงละ 1 เมด วนละ 3 เวลำ(โดยขนำดรบประทำนของ Phenylephrine ไมเกนวนละ 60 มลลกรม)

เดก ลดขนำดลงตำมอำย

Page 99: หลักการใช้ยา ปี4

1. หำมใชในเดกอำยต ำกวำ 12 ป ผ ปวยโรคควำมดนโลหตสง โรคหวใจ โรคเบำหวำน โรคตอมไทรอยด ผทก ำลงมอำกำรหอบหด โรคตอหน ตอมลกหมำกโต หรอปสสำวะขด นอกจำกแพทยสง2. ไมควรใชยำนตดตอกนเกน 5 วน3. ยำนท ำใหงวงอม จงไมควรขบขยำนยนตหรอท ำงำนเกยวกบเครองจกรกล หรอท ำงำนทเสยงตอกำรพลดตกจำกทสง4. ไมควรรบประทำนรวมกบสรำ หรอสงทมแอลกอฮอลเปนสวนประกอบ5. ระวงกำรใชยำนในสตรมครรภระยะ 3 เดอนแรกและสตรใหนมบตร

Page 100: หลักการใช้ยา ปี4
Page 101: หลักการใช้ยา ปี4

Guaifenesin® , glyceryl guaiacolate

ยาขบเสมหะ แตใชไดท งไอแหงและไอมเสมหะ

ขนาด < 2ป 12mg/kg/day แบงวนละ 6 คร ง

2-5 ป 50-100mg ทก 4 ช วโมง ไมเกน 600mg/day

6-11ป 100-200mg ทก 4 ช วโมง ไมเกน 1.2gm/day

>12ป 200-400mg ทก 4 ช วโมง ไมเกน 2.4gm/day

ขอหามใช/ขอควรระวง แพยา

มชนดเมดใชในผใหญ

Page 102: หลักการใช้ยา ปี4

Acetylcysteine [ flumucil]

ใชละลายเสมหะในกลมโรคCOPD

อาการเสมหะเหนยวขน

รกษาภาวะพษจากยาพาราเซทามอล

ขนาดบรรจซองละ 100 mg 200 mg 600 mg.

injection 300 mg

ขนาด เดกกนละลายเสมหะ 50-100 mg/dose

วนละ 2-4 คร ง ผใหญคร งละ 200mg ʘ tid

สดดม 2-5 ml ของสารละลาย 20%ผสมNSS

1:1 พนวนละ 3-4 คร ง หลงพนยาขยาย

หลอดลม 10-15 นาท

Page 103: หลักการใช้ยา ปี4

Acetylcysteine [ flumucil]

แกพษพาราเซทามอล : กน 140mg/kg คร งแรก และ 70mg/kg ทก 4

ช วโมงจนครบ 17 คร ง

ขอหามใช

PKU

ขอควรระวง

โรคหอบหดเพราะเกดBronchospasmได

อาการขางเคยง คลนไส อาเจยน ผนคน หลอดลมหดตว

Page 104: หลักการใช้ยา ปี4

Ambroxol hydrochloride,Ambroxol®

ยาละลายเสมหะ กลมเดยวกบ BROMHEXINE

ขนาด กน ฉด 1.2-1.6mg/kg/dayวนละ3คร ง

เดกอายมากกวา 10 ป 30mg วนละ3คร ง

(ในผใหญ ตองการอยางนอย 40 mg./day)

5-10 ป 15 mg วนละ 2-3คร ง

ผลขางเคยง ระคายกระเพาะอาหาร ควรระมดระวงในผท

มอาการของ PU

ผลลพธ ไดผลนอยกวาguafenesin

Page 105: หลักการใช้ยา ปี4
Page 106: หลักการใช้ยา ปี4

Gastrointestinal Pharmacology

ยาลดกรด

Peptic ulcer therapy

ยาแกอาเจยน

ยาระบาย

ยาแกทองเสย

Page 107: หลักการใช้ยา ปี4

การรกษาแผลเปบตก

เปาหมาย

ลดปวด

ปองกนกำรเปนอ ำ

ก ำจดเชอ H. pyroli

Page 108: หลักการใช้ยา ปี4

Gastrointestinal Pharmacology

Antacids: กลมยาน าWeak bases:สวนประกอบ

1. Aluminum hydroxide

ท าใหทองผก2. Magnesium hydroxide

ท าใหทองเสย

Page 109: หลักการใช้ยา ปี4

Antacid

Al(OH)3 +3HCl AlCl3 + 3H2O

Mg(OH)2 + 2 HCl MgCl2 + 2H2O

CaCO3 + 2 HCl CaCl2 + H2O+CO2

NaHCO3 + HCl NaCl + H2O+ CO2

Slow/moderate

slow

fast

fast

Page 110: หลักการใช้ยา ปี4

Antacid preparation

ขนาดในเดกเลก 0.5-1ml/kg/คร ง ทก 2 ช วโมงเวลาปวด

หรอ 1-3 ช วโมงหลงอาหารและกอนนอน

ขอควรระวง การใหในคนไขไตวาย และรบประทานอาหารทม

phosphate ต า หญงมครรภใน 3 เดอนแรก

ผลขางเคยง ทองผก ทองเสย พษในระยะยาวจากอะลมเนยม

สญเสยภาวะความเปนกรดในกระเพาะอาหารท าใหเชอรา

เจรญเตบโต

ไมใหยาน รวมกบยาDigoxin , Ferrous salt , Tetracycline ,

Ranitidine , Cimetidine เพราะลดการดดซม

Page 111: หลักการใช้ยา ปี4

ประโยชนของยา1. peptic ulcer –DU>GU

2. Relief of Gastroesophageal reflux

3. acid indigestion, heartburn, dyspepsia

4. ปองกนการเกด aspiration ระหวางการสลบ(anesthesia), coma, cesarean section

5. management of hyperphosphatemia (Al,

Ca)

Page 112: หลักการใช้ยา ปี4

H2 receptor blockers:

Mast cells ผลต histamine โดยมการกระตนโดยสาร gastrin หรอacetylcholine

Histamine กระตนการสรางกรดโดย กระตน parietal cells

Cimetidine (Tagamet®)

Ranitidine (Zantac®)

Nizatidine (Axid®)

Famotidine (Pepcid®)

Reversible effect

Page 113: หลักการใช้ยา ปี4

Somatostatin

Page 114: หลักการใช้ยา ปี4

Ranitidine hydrochloride

Histamine H2-receptor antagonist

ขนาด กน 1.5-2mg/kg/dose ทก 8-12ช วโมง

iv,im 0.75-1.5 mg/kg/dose ทก 8 ช วโมง ขนาดสงสด 400mg

ขอหามใช/ขอควรระวง ต งครรภ ใหนมบตร มะเรงล าไส-กระเพาะ ไต

วาย

ปฏกรยาระหวางยา midazolam ketoclonazole antacid

ผลขางเคยง ปวดหว วงเวยน รบกวนล าไส

Page 115: หลักการใช้ยา ปี4

Proton pump inhibitors:

ยบยงเอนไซม H+/K+ - ATPase ทอยใน gastric

parietal cellsแบบ irreversible

Omeprazole (Prilosec®)

Lansoprazole (Prevacid®)

Esomeprazole (Nexium®)

Rabeprazole

Page 116: หลักการใช้ยา ปี4
Page 117: หลักการใช้ยา ปี4

Omeprazole , Miracid®

Proton-pump inhibitor

drug of choiceในการรกษาPU จากยาNSAIDS

ขนาด กน 60mg/mm2ของผวกายวนละคร งกอนอาหารเชา

ขอหามใช/ขอควรระวง ต งครรภ มะเรงล าไส

ปฏกรยาระหวางยา diazepam Warfarin dilantin

clarithromycin

ผลขางเคยง คลนไสอาเจยน ถายเหลว ปวดขอ

Page 118: หลักการใช้ยา ปี4

Simethicone,Air-x®

ยาขบลม

ขนาด อาย <12 ป 40mg 4 คร ง/วน

อาย >12 ป 40-120mg หลงอาหารและกอนนอนตามตองการ

ขอหามใช/ขอควรระวงไตเสอม ทานอาหารทมphosphateต า

ปฏกรยาระหวางยา Tetracyclines INH Fe Warfarin

ผลขางเคยง ทองผก ทองเสย

Page 119: หลักการใช้ยา ปี4

Domperidone , Motilium®

ใชรกษาอาการคลนไส สะอก อาเจยน GER ปวดทองและแนนทองจากการทล าไสเคลอนตว

นอย

ขนาด 0.5-1mg/5kg/dose วนละ 3-4 คร งกอนอาหาร

ขอหามใช/ขอควรระวง พบนอย ควรระวงในผทตบไมด

ล าไสอดตน

ปฏกรยาระหวางยา

ไมควรใชรวมกบยา Anticholinergics และ antacid

Page 120: หลักการใช้ยา ปี4

Hyoscyamine, Buscopan®

Anticholinergics ใชรวมกบยาอนรกษาPU,irritable bowel, spastic

colitis , bladder , renal colic

ขนาด กน 0.1ml/kg/dose ทก 4 ช วโมงสงสดไมเกน 5 ml.

ขอหามใช/ขอควรระวง ล าไสอดตน ภาวะทางศลยกรรมในชองทอง ตอ

หน myasthenia gravis ภาวะอจจาระรวงทมการตดเชอในล าไส

อาหารเปนพษ

ปฏกรยาระหวางยา กลมตานฮสตามน

ผลขางเคยง ปากแหง มานตาขยาย ทองอด ทองผก

Page 121: หลักการใช้ยา ปี4
Page 122: หลักการใช้ยา ปี4

1. Broad spectrum ออกฤทธกวางไดแก - Tetracyclines - nitrofurans -

chloramphenicals - amoxycillin – ampicillin

2. Medium spectrum มผลเฉพาะแบคทเรยแกรมบวกและลบ ไมมผลตอชนดอน ไดแก sulfonamides , quinolone

3. Narrow spectrum ออกฤทธเฉพาะกลม

penicillin ,macrolide → gram positive bacteria Aminoglycoside → gram negative bacteria

metronidazole → anaerobic bacteria

จ าแนกตามขอบเขตการออกฤทธ

Page 123: หลักการใช้ยา ปี4

ฤทธและกลไกในการออกฤทธท าลายจลชพ (Bacteriocidal)

ยบยงจลชพ (Bacteriostatic) Sulfonamide

Trimethoprim

Tetracycline

Chloramphenicol

Macrolide

Penicillin

Aminoglycoside

Quinolone

Cephalosporin

Colistin

Metronidazole

Page 124: หลักการใช้ยา ปี4

หลกการใชAntibiotic Therapy

1. คนหำเชอสำเหต

2. ประเมนกำรตอบสนองตอชนดยำ

3. อวยวะทตดเชอ

4. ควำมปลอดภยของยำและผลขำงเคยง

5. ปจจยเสยงในแตละบคคล

6. รำคำ

Page 125: หลักการใช้ยา ปี4

หลกการใชAntibiotic Therapy

7. ไมควรใชยำรวมกนระหวำง Bacteriostatic drug กบ Bacteriocidal drug เพรำะ ตำนฤทธกน

8. ระยะเวลำทใชเหมำะสม

9. ใชยำทครอบคลมกำรท ำลำยเชอมำก ดกวำ ยำทครอบคลมนอย

Page 126: หลักการใช้ยา ปี4

Adverse Reactions

5% of patients will develop a hypersensitivity reaction

(penicilloic acid).

Rashes - most common reaction. 50% do not have a recurrent rash.

Ampicillin - rash in 50-100% of patients with mononucleosis.

Page 127: หลักการใช้ยา ปี4

กลมเตตราซยคลน1. หำมใชในโรคตบ สวนโรคไตใชไดเฉพำะ ดอกออยคลน

2. หลกเลยงกำรถกแสงแดดเพรำะยำขดขวำงกลไกกำรกรองแสง เกดกำรแพแดดมำก

3. หำกแพยำชนดหนงจะแพไดทงกลม

4. หำมใชในอำยต ำกวำ 8 ขวบ5. มโนอยคลน ท ำใหตำพรำ เปนลมได

6. ยำทงกลมสำมำรถท ำใหควำมดนสมองเพม เกดอำกำรปวดศรษะได

Page 128: หลักการใช้ยา ปี4

กลมยาซลฟา1. หำมใหยำนในคนไขขำดกรดโฟลก เดกอำยต ำกวำ 2 เดอน

แพยำน

2. เสรมฤทธยำลดน ำตำลในเลอดกลมอลโฟนล ยเรย

3. หำกใชรวมกบ ยำขบปสสำวะไธอะไอด จะท ำใหเกลดเลอดต ำ เลอดออกงำย

4. ตองดมน ำตำมมำกๆ จะเกดนวไดงำย

Page 129: หลักการใช้ยา ปี4

ฟลออโรควโนโลน1. ยำบำงชนดท ำใหควำมดนในสมองสงขน ท ำใหชก ไดแก ไอโพร

พรอกอำอน

2. เกดกำรแพแดดไดมำก ทกตวแมจะใชยำกนแดดกตำม

3. ลดขนำดลงในโรคไต

ผลขำงเคยง

1. พบบอย คลนไส อำเจยน

2. พบนอย ปวดทอง ปวดศรษะ

Page 130: หลักการใช้ยา ปี4
Page 131: หลักการใช้ยา ปี4

Penicillin v potassium

รกษาgram positive cocci ยกเวน staphylococcus

ขนาด 200,000 u =125 mg. , 400,000 u / tab=250 mg.

125 mg. , 250 mg. / tsp.

ขนาด อาย <12 ป 25-50mg/kg/day

อาย >12 ป 125-500mg ทก 6-8 ช วโมง

ขนาดปองกนไขรมาตก

อาย < 5 ป 125mg วนละ 2 คร ง

อาย > 5 ป 250mg วนละ 2 คร ง

Page 132: หลักการใช้ยา ปี4

Amoxicillin ยาฆาเชอกลมเพนนซลลนทไวตอการถกท าลายโดยpenicillinase ใชรกษาการตด

เชอทางเดนหายใจ ผวหนง ทางเดนปสสาวะ otitis media ไซนสอกเสบ และใช

ปองกน subacute bacterial endocarditis

ขนาด รกษาโรคตดเชอ กน 20-50mg/kg/day แบงทก 8-12 ช วโมง

ปองกน SBE 50mg/kg 1ช วโมงกอนท าหตถการ

ขอหาม แพยากลมpenicillin

ขนาด 250 mg ,500 mg ,1000 mg/cap

125 mg / tsp.

Page 133: หลักการใช้ยา ปี4

C0-amoxiclav ,Augmentin

Amoxycillin 625 mg + Clavulanic acid 125 mg.

Clavulanic Acidจะไปรวมและยบย ง β-lactamase ท าให

เอนไซมไมมผลตอ Amoxicillin

ใชไดกบการตดเชอระบบทางเดนหายใจสวนบนและสวนลาง

ภาวะแทรกซอนในระบบทางเดนหายใจ เชนไซนสอกเสบ ห

น าหนวก

ขนาด ใชตามขนาดของ amoxicillin คอ 20-50mg/kg/day

Page 134: หลักการใช้ยา ปี4

Dicloxacillin sodium

ส าหรบการตดเชอทสรางเอนไซม penicillinase ดดซมไดดกวา

cloxacillin

ขนาด 250 mg ,500 mg / cap. , 62.5 mg/ 5 ml

ขนาด นน.< 40kg 12.5-50mg/kg/day แบงใหทก 6 ช วโมง

นน.>40kg 125-500mg ทก 6 ช วโมง

ขอหาม ในผทแพยากลมpenicillin

Page 135: หลักการใช้ยา ปี4

Erythromycin estolate

กลมmacrolides รกษาการตดเชอ mycoplasma

pneumoniae ,legionella pneumonia , diphtheria ,

pertussis ,chancroid , Chlamydia ,campylobactor

, bacteriostatic effect

ขนาด 250 mg /tab 125 mg / tsp.

ขนาด estolate 30-50mg/kg/day แบงทก8-12

ช วโมง

stearate 20-40mg/kg/day แบงทก6

Page 136: หลักการใช้ยา ปี4

อรโทรมยซน Erythromycin

1. กำรใชรวมกบ เพนอลลน ลนโคมยอนจะท ำลำยฤทธยำเหลำน

2. ขดขวำงกำรขบถำยธโอฟยลน ท ำใหเกดพษไดงำย

3. มกำรยบยงฤทธกำรท ำลำยแบคทเรยองกนและกนระหวำงยำไรแฟมปอน กบ อรโทรมยอน

4. เสรมฤทธกำรท ำลำยกลำมเนอกบยำลดไขมนกลม statin ท ำใหเกดภำวะกรดในเลอด ท ำใหตำยได

5. กนยำเกนขนำดท ำใหหตง มเสยงดงในห ทองเสย อำเจยน กระเพำะเปนตะครว

Page 137: หลักการใช้ยา ปี4