หลักการใช้ยา ปี4
-
date post
18-Jul-2015 -
Category
Health & Medicine
-
view
1.629 -
download
8
Transcript of หลักการใช้ยา ปี4
นายแพทยจรส สงหแกว
วตถประสงค1. เพอใหผเรยนสามารถใชยา
รกษาโรคไดอยางเหมาะสมกบโรค
2. เพอใหผเรยนสามารถใชยาไดอยางถกวธ
3. เพอใหผเรยนทราบผลขางเคยงและการเกดปฏกรยาระหวางยาทใชรวมกน
ขอแนะน ำกำรใหยำ
1.มความรเรองยาทใชพอสมควร
2.ใชยาใหนอยชนด
3.ถามประวตแพยา โรคประจ าตว
4.ค านงถงฤทธยาตอกน
5. เลอกยาทมประสทธภาพด ราคาเยา
6. ค านงถงความสะดวกในการใชยานน
7. สอนการกนยาทถกตอง
ความผดพลาดดานยาทเกดจากผประกอบเวชปฏบต
หลกการทวไปในการใชยา
ขอมลทตองสอบถามจากผปวยทกครง1. ยาทแพ
2. ยาทใชประจ า
3. ผปวยทเปนสตรหากตงครรภและใหนมบตรตองทราบ
4. โรคประจ าตว
เมอลมกนยาควรท าอยางไร
กนยาทนททนกได เชน ยาฆาเชอ ยาแกไอ
หากเกนกวาครงหนงของ interval time ใหขามยาเมดนนเลยแลวกนในมอตอไปโดยไมตองเพมขนาดยาเปน 2 เทา เชน ยาลดความดน
ใหขามไปเลย แลวกนในมอตอไปโดยไมตองเพมขนาดยาเปน 2 เทา เชน Metformin
การเปลยนสของยา
ยาเสอมกอนหมดอายกได...
การยาตกตะกอน ยาน ามสขาวขน
ยาแคปซลแขง หรอเหนยวตดกนเปนกอน
ยามเชอราขน
ยามกลนเปลยนไป
ยาเกดฟองกาซยาเกดการแยกชน ความหนดของยาเปลยนไป
มรอยราวทเมดยา เมดยาบวมผดรป
ไมควรใชตอ
สาเหตเกดจากการเปลยนแปลงทางเคมโดยปฏกรยาไดแก 1. Hydrolysis ความชน2. Oxidation ปรมาณออกซเจน3. Photolysis แสงยวหรอเกดปฏกรยาระหวางสารกบภาชนะ
เมอเกดการเปลยนแปลงทางเคมขนกมกจะแสดงผลออกมาทางกายภาพ
คาเฟอน (caffeine) กระตนสมองสวนกลาง
ท าใหมการหล งน ายอยเพมข น
หวใจเตนเรว
♥ เสรมฤทธยาบางอยางท าใหใจสน นอนไมหลบ ไดแก ยาแกหอบหด
♥ ขดขวางการดดซมยาบางชนด เชน ยาแกโรคกระดกพรน
♥ ขดขวางการดดซมแรธาตบางชนด
เชน แคลเซยม สงกะส
QUINOLONE
vs
CAFFEINE
Insomnia
ยากบน าผลไม
• เพมการดดซมยาไดแก น าผลไมทมวตามนซกบธาตเหลก
• เสรมแรธาตโพแทสเซยมในผปวยทรบประทานยาขบปสสาวะ
• ลดประสทธภาพยาปฏชวนะ ยาลดกรด
• เพมพษจากยา เนองจากไปลดการท าลายยา เชน น าสมกบยาตานการแขงตวของเลอด
ยาทไดรบผลจาก grapefruit juiceAnti-hypertensives(filodipine, nifedipine, nimodipine, nicardipine, isradipine)
Immunosuppressants(cyclosporine, tacrolimus)
Antihistamines (astemizole)
Protease inhibitors (saquinavir)
Lipid-Lowering Drugs (atorvastatin, lovastatin, simvastatin)
Anti-anxiety, anti-depressants (buspirone, diazepam, midazolam, triazolam, zaleplon, carbamazepine, clomipramine, trazodone
Inactivates metabolizing intestinal enzyme → ↑blood level
ยากบเหลา
• ท าใหฤทธของยารนแรงขนเมอใชรวมกบเหลา 1. ยากลอมประสาท2. ยาเบาหวาน3. ยากนชก4. ยาแกแพบางชนด5. ยานอนหลบ
• ท าใหโรคทเปนก าเรบ1. โรคกระเพาะอาหาร2. โรคตบ3. โรคเบาหวาน4. โรคหวใจ5. โรคความดนโลหตสง
Ethanol มผลกบยาหลายตว
ดมไมนำน - P 450
ดมมำนำน - P 450
ปจจบนยำหลำยชนดมอลกอฮอลผสมอย อำทเชน ยำธำตน ำแดง ยำฟโนอลกเออร
Acetominophen
Sulfation
Glucuronidation
Safe Excretion
by Kidney
and in Bile
Detoxication
Quinoneimine
Free Radical
Liver and Kidney
Damage
Activation to a
Toxic MetaboliteP450
Ethanol
Induction
Of P450
Expression
METRONIDAZOLE
vs
สรา
Disulfiram like effect
Antiacidเพมความเปนดางในกระเพาะอาหาร
ลดการแตกตวของยาKetoconazole
Ranitidine
No effect of Ketoconazole
Antacid (aluminum or magnesium) hydroxide
ลดการดดซมของciprofloxacin 85%
Block RNT Absorption
ปรมาณของยาdiazepamในเลอดสงขน
Omeprazoleยบยง oxidative
metabolismdiazepam
Miracid Valium
Simvastatin
vs
Roxithromycin,Lopid
Rhabdomyolysis
Metabolic acidosis
การใชยาในหญงมครรภ ผลกระทบ1. Teratogenic effect
ผลตอกำรพฒนำอวยวะในทำรก
2. Embryonic effect
ผลเสยตอทำรกโดยตรง
3. Maternal effect
ผลเสยตอแมโดยตรง
การกระจายยาสทารก1. ยำทไมละลำยในไขมน
2. ยำทละลำยในไขมนไดด
ไมผานรก ไมมผลเสยตอทารก
ผานรกได
รางกายทารกมกลไกการเปลยนแปลงเปนpolar
metabolite
รางกายทารกไมมกลไกการเปลยนแปลงเปน
polar metabolite
ยายอนกลบมาทมารดาได ยายอนกลบมารดาไมได
เกดพษ หรอ การสะสมทารกปลอดภย
การใชยาในสตรมครรภสนง. คณะกรรมการอาหารและยาของสหรฐอเมรกา จ าแนก ยา 5 ประเภทกลม A ไมพบควำมเสยงอนตรำยของทำรกใน 3 เดอนแรก และไม
พบควำมผดปกตหลงคลอด
กลม B ศกษำไมพบอนตรำยในสตวทดลองแตในคนไมไดทดลองและไมมหลกฐำนทพบควำมผดปกตในทำรกทคลอดออกมำ
กลม C ศกษำในสตวพบฤทธไมพงประสงคในตวออน แตยงไมมกำรศกษำในสตรมครรภ ไมมหลกฐำนยนยน
กลม D มหลกฐำนยนยนในทำรกในครรภของคน แตอำจยอมใชยำในมำรดำกรณทจ ำเปนเพอชวยชวต
กลม X มหลกฐำนทงในคนและสตวทดลอง และพบควำมเสยงจำกกำรใชยำนมำกกวำประโยชนทจะไดรบ หำมใชเดดขำดในสตรมครรภ
ยาทใชและประเภทของยาตามการจ าแนกในหญงมครรภ
การเปลยนแปลงทางสรรวทยา
• กระเพาะอาหารเคลอนไหวนอย
• น ายอยลดลง
จ านวนเซลลตบลดลง
ผลตอลบมนลดลง
หนวยกรองไตลดลง
ปรมาณเลอดไปทไตนอยลง
การเปลยนแปลงของสารเคมระบบประสาท
ความสามารถในการเรยนรและประสทธภาพของสมองลดลง(Mangoni AA, Jackson SH – Age-Related Changes in
Pharmacokinetics:
Basic Principals & Practical Applications. Br J Clin
Pharmacol, 2004)
โรคทพบบอย• โรคเรอรง เบาหวาน ความดนโลหตสง ขอเสอม ไขมนสง เกาท ไตวาย ปอดอดกนเรอรง หลอดเลอดสมองและหวใจ
• โรคจากความเสอมของวย ความจ าเสอม
• มะเรง
สาเหตทอบตการณผลขางเคยงของยาเพมขนในผสงอาย
1. Polypharmacy ใชยามากชนด
2. Pharmacokinetic changes in aging
3. Pharmacodynamic changes in aging
4.Human error
Polypharmacy
การใชยาหลายๆ ชนดในเวลาเดยวกน (มากกวา 4 )
เปนสาเหตของผลขางเคยงจากการใชยาในผสงอายทถกกลาวถงมากทสด
ท าใหกลไกทาง pharmacokinetics เปลยนแปลง1. ยาแตละชนดมการแยงทกนในการขบถายผานทางไต.
2. ยาตวหนงสามารถเหนยวน าหรอยบยง hepatic enzyme activityตอยาอกตวหนง.
3. ยามการแยงทจบกบ protein binding site.
4. ซงทง 3 กลไกขางตนลวนสงผลใหระดบยาในเลอดทเปน free form สงขน
หลกการใชยาในเดก
Blood Brain Barrier
Figure 9-5: ANATOMY SUMMARY: Cerebrospinal Fluid
Blood Brain Barrier
• สรำงสมบรณเมออำย 1 เดอนขนไป• Protects brain: hormones &
circulating chemicals
Figure 9-6: The blood-brain barrier
• การกรองทหนวยไต
–เทยบเทาผใหญเมออาย 6-12 เดอน
• การขบทางทอไต
–เทยบเทาผใหญเมออาย 1 ป
• ตบในหนาทoxidation, hydrolysis, reduction, demethylation• Alcohol dehydrogenase สงสดเมออาย 5 ป
• ตบหนาทconjugation, acetylation, methylation–Conjugation:
• Glucuronidation: - แรกเกด• Sulfatation: แรกเกด
–Acetylation:• “fast” or “slow” phenotype by 12-15 mo.
Choice of antipyretic
1. อางองตามองคการอนามยโลก Paracetamol is the drug
of first choice* .
2. Ibuprofen is a useful 2nd line drug.
3. ไมมยา NSAIDS ถกก าหนดไว* WHO 1990
กลไกการออกฤทธของยา
Acetaminophen
[ Paracetamol ]ขนาด เมด 325,500mg
น าเชอม 120mg/5ml
ชนดหยด 60mg/0.6ml
ขนาดทใช
10-15mg/kg/dose ทก 4-6 ช วโมง ไมเกน 5 dose ตอวน
(วนละไมเกน 4 กรม)
ผลขางเคยงพบนอย เกยวกบการแขงตวของเลอดMeth- haemoglobinaemia.เกลดเลอดต า.โลหตจาง.เมดเลอดขาวต า.พษตอตบ.
พษตอไต
ขอหามใช
นอกจากแพยาแลวไมมขอหามทชดเจน
Suitable in all areas ระมดระวงถาใชในกลม1. เดก2. ผสงอาย3. คนไขม mild to moderate liver disease ,
4. ไตเสอม.
5. กลมหอบหด
ขอควรระวง
ถกสลายทตบ ถารบยาขนาดสงจะท าใหเกดภาวะ hepatic
necrosis สวนใหญพบในขนาด 200-250mg/kg หรอใช
ตอเนองกนเกน 7 วน
ผปวยโรคตบเรอรงและโรคไตวาย
Paracetamol Poisoning• ม 2 ประเภท• พษเฉยบพลน:
–กน 7.5 grams (150 mg/kg) หรอ 15 เมดหรอมากกวาภายใน 4 ชวโมง
• พษเรอรง: –กน10 gramsหรอ 20 เมดหรอมากกวาภายใน 24ชวโมง
อาการแสดง1. Phase 1: 0.5-24 hours: คลนไส อาเจยน ออนเพลย2. Phase 2: 24-72 hours ‘เรมเกดพษแนนทองดานขวาบน
เอนไซมตบสงขน3. Phase 3: 72-96 hours ‘พษสงสด’:
1. มอาการ hepatic necrosis, coagulopathy, hepatic encephalopathy
2. มอาการไตวาย, คลนไสอาเจยน, ปวดทองขวาบน4. Phase 4: 96 hours - 2 weeks:
ฟนสภาพ ถาไมเสยชวต
1. กน : 18 doses ประมาณ 70 ชวโมง1. เรม 140 mg/kg for loading2. 70 mg/kg for maintenance every 4 hours x 17 doses3. Low risk of anaphylactoid4. Vomiting
2. Intravenous: ~ 21 hours1. 150 mg/kg in in 15 minutes (45-60 minutes)2. 50 mg/kg in 4 hours3. 100 mg/kg in 16 hours4. Anaphylactoid reaction
การแกพษดวยN-acetylcysteine =FUMUCIL
Ibuprofen , Brufen®
ยาลดไข ลดอาการอกเสบ กลม NSAIDS เปนยาทไมมผลตอตบนอย
ขนาด ลดไขแกปวด กน 10-15mg/kg/dose ทก 6-8 ช วโมง ขนาดสงสด
40mg/kg/day
ขอหามใช/ขอควรระวง แพยา PU DHF ASTHMA GI-BLEEDING
ปฏกรยาระหวางยา COUMADIN ,DIGOXIN DILANTIN DIURETIC
ผลขางเคยง GI-BLEEDING PU เดกทมภาวะขาดน าหากไดรบยานม
โอกาสจะเกดภาวะไตเสอมสง
Acetylsalicylic acid [ ASA]
ขนาด ลดไขแกปวด 10-15mg/kg/dose ทก4 ช วโมง
ลดการอกเสบ เรมตน 60-90mg/kg/day คอยๆ
เพมเปน 80-100mg/kg/day แบงทก 6-8 ช วโมง
โรคคาวาซาก 100mg/kg/day แบงให 4 คร ง เมอ
ไขลดแลวให 5 mg/kg/day วนละคร งนาน 6-8 สปดาห
Acetylsalicylic acid [ ASA]
ชนดเมด 60 ,300m
ขอควรระวง หออ เหงอออกผดปกต แผลในกระเพาะอาหาร
เลอดออกในทางเดนอาหาร เกลดเลอดผดปกต
อนตรายจากการใชยาaspirinในเดก
DHF
varicella
influenzaReye’s syndrome
กลมยาตานการอกเสบ
ขอบงใช
1. ลดอาการปวดขอ
2. ลดการอกเสบของขอ
หลกการใชยา
1. เรมจากขนาดต าๆกอน เมอไมไดผลคอยๆพจารณาเพมขนาด
ยา
2. เลอกใชยา 1 ชนด
3. เลอกยาใหเหมาะกบสภาวะผปวย
ขอมลส าหรบการใชยาNSAIDS
ถามโรคตบ
ไมควรใช Indomethacin sulindac meclofenamate
diclofenac naproxen nimesulide
เลอกใช Ibuprofen ketoprofen
Follow up: LFT ทก 2-3 เดอน
ขอมลส าหรบการใชยาNSAIDS
ถามโรคไต
• ไมควรใชยาเกอบทกชนดมผลทไต แตหากมความ
จ าเปนใหงดใชยาทออกฤทธนาน และหลกเลยงยา
Indomethacin เพราะมรายงานการเกดไตอกเสบจากยา
นบอย
• Follow up: RFT ทก 2-3 เดอน
Anti-inflammatory Properties
ไมมความแตกตางระหวางยา
ขนกบการตอบสนองแตละคน
และระยะเวลาทยาออกฤทธ
Anti-platelet
Drug Anti-platelet Character
Classical
NSAIDs
++ กลบคน
T1/2 dependent
COX-2
inhibitor
ไมมผล ไมมผล
ASA
( low dose )
+++ ไมกลบคน
กลไกอธบาย1. ยบยงกำรสงเครำะห plostaglandins (PGs) ในรำงกำยโดยจบ
กบเอนไอม Cyclooxygenase2. Aspirin เปน NSAIDs เพยงตวเดยวทออกฤทธยบยงเอนไอม
COX แบบ irreversible โดยเปนตวให acetyl group กบ Serine residue (ม –OH group) ในเอนไอม COX อง acetyl group เชอมกบ –OH group ดวย covalent bond ไดเปนพนธะ ester
3. สวนตวยำอน ๆ ในกลม ยบยงกำรสงเครำะห PGs แบบ reversible
1. Gastrointestinal > 10%
2. Cardiovascular
3. Renal & electrolytes
4. CNS
5. Hematologic
6. Dermatologic & hypersensitivity < 1%
7. Hepatic
1-10%
ผลขางเคยง
มแผล Ulcers20%
ไมมแผลNo lesion/Erosions
60-100%
มแผลและภาวะแทรกซอนUlcer complications1-2%
Dyspepsia25-50%
NSAID-induced GI Side-Effects
Risk of Cardiovascular Events
Dose-Response Relationship of AMI risk
0.5
1
1.5
2
2.5C
ele
co
xib
<= 2
00
mg
Cele
co
xib
> 2
00
mg
Dic
lofe
nac <
=
150 m
g
Dic
lofe
nac >
150
mg
Nap
roxen
<=
1000 m
g
Nap
roxen
> 1
000
mg
Ro
feco
xib
<= 2
5
mg
Ro
feco
xib
> 2
5
mg
Odds Ratio
Celecoxib
< 200
Celecoxib
> 200
Diclofenac
< 150
Diclofenac
> 150
Naproxen
< 1000
Naproxen
> 1000
Rofecoxib
< 25
Rofecoxib
> 25
Vascular events
Myocardial infarction
1.86( 1.33-2.59 )
Kea
rney
PM
, et
al.
BM
J 2
00
6
Coxibs increase risk of MI & vascular events > Placebo
1.42 ( 1.13-1.78 )
Risk of MI in Classical NSAIDs
Relative risk Relative risk
Classical NSAIDs increase risk of MI > Placebo
Study
1.19 ( 1.08.1.31 )
จ าเปนตองใชยาหรอไม
ใชยาอนมขอหามไหม
- Renal insufficiency ( CrCl < 30 - Allergic reaction- Concurrent GI injury
No Yes
Yes
No
ใชยากลมปกตไดไหม?
- GI risk+ & Bleeding risk
YesNo
Use classical NSAID Use COX-2 inhibitor ( or classical NSAID + PPI+)
ผปวยเสยงตอโรคหวใจหรอไม?
Select NSAID on the basis of GI riskAvoid NSAID esp. COX-2 inhibitor
No Yes
Topical AgentsTopical NSAID
บรรเทำอำกำรปวดและใชขอไดด
ขนเมอเทยบกบ placebo และสำมำรถลดปรมำณ NSAID ทกนได
ไมมควำมแตกตำงระหวำงชนด
ของ topical NSAID
Capsaicin creamสำรสกดจำกพชจ ำพวกพรกออกฤทธผำน substance P
มกำรศกษำใช 0.025% cream ไดผลดกวำ placebo (ใชตวเดยวหรอรวมกบ NSAID)
Diclofenac
NSAIDS มระยะครงชวตสน
ใชรกษาอาการtraumatic arthritis ของเอน กลามเนอ ขอ
พงผด กลมอาการขอเสอม gout posttraumatic pain
post- op pain
ขนาด tab 25 , 50 mg , injection 75 mg / 3 ml , gel
ขนาดทใช 75-150 mg / day แบงให 25 – 50 mg ʘ
tid pc
Diclofenac
ขอหามใช
PU แพยาน
ขอควรระวง
หามเกน 150 mg/day
กลมโรคทางเดนอาหาร หอบหด ตบท างานบกพรอง หวใจวาย
ไตเสอม ผสงอาย การใชยานานเกนไปควรตรวจ LFT , CBC
Diclofenac
ผลขางเคยง
GI disorder , ปวดศรษะ , SGOT, SGPT สง
PU , GI Bleeding , ตบอกเสบ , CV Disturbances
ปฏกรยาของยา
Lithium , Methotrexate , Digoxin , Diuretics ,
Quinolone , Anti coagulant
Ibuprofen ยาลดไข ลดอาการอกเสบ กลม NSAIDSทมระยะครงชวตส น ขนาด
tab 200 , 400 mg
Syr. 100 mg /5 ml
ขนาด
ลดไขแกปวด กน 10-15mg/kg/dose ทก 6-8 ช วโมง
ขนาดสงสด 40mg/kg/day
JRA 30-50mg/kg/day แบง 4 คร ง ขนาดสงสด 2.4gm/day
Ibuprofen
ขอหามใช/ขอควรระวง
แพยา พบบอย
PU
DHF
ASTHMA พบบอย รวมทง COPD ดวย
GI-BLEEDING
Ibuprofen ปฏกรยาระหวางยา
COUMADIN ,DIGOXIN DILANTIN DIURETIC
ผลขางเคยง
GI-BLEEDING
PU
ขอด คอท าลายตบนอยกวายาตวอน
Muscle relaxant
Orphenadrine
ประกอบดวย Paracetamol 500 mg +
Orphenadrine citrate 35 mg
ขอบงใช ปวดกลามเนอท งเฉยบพลน และ เรอรง กลมปวดขอ
ปวดศรษะจากความเครยด
Orphenadrine
ขนาดใช 1-2 tab ʘ bid-tid pc
ขอหามใช จากฤทธ Anticholinergic effect
ตอหน ล าไสอดตน myasthenia gravis , ตอมลกหมากโต ,
มการอดกนทางเดนปสสาวะ
Orphenadrineขอควรระวง
หวใจเตนผดจงหวะ หวใจเตนเรว กลามเนอหวใจขาดเลอด
ตงครรภ ท างานกบเครองจกร
อาการขางเคยง
ปากแหง มานตาขยาย วงเวยน คลนไส ผนคน ใจสน งวง ม
Methocarbamol , caritasone®
ยาคลายกลามเนอ
ขนาด เดกโต กน 1 กรม ทก 6 ช วโมง
ขอหามใช/ขอควรระวง myasthenia gravis ตอหน ตอมลกหมากโต
ปฏกรยาระหวางยา alcohal antihistamine ยากดสมอง
ผลขางเคยง งวง วงเวยน คลนไส
Etoricoxibใชในกำรรกษำอำกำรปวดเรอรงในโรคกระดกขอเสอม, โรคขอรมำตอยด, ปวดเอวเรอรง และอำกำรปวดเฉยบพลน เชน ปวดขอโรคเกำต, ปวดระด, ปวดจำกกำรท ำฟน เปนยำทจดอยในกลมของยำตำนกำรอกเสบทไมใชสเตยรอยดกลม “selective COX-2 inhibitors” ขนำด รบประทำน 60-120 mg วนละครง
ใชทขนำดต ำกอนคอ 60 mg. ตอวน. หำกอำกำรไมดขน ในวนตอไป อำจเพมขนำดเปน 90 และ 120 mg. ตำมล ำดบ
ออกฤทธใน 24 นำท และระงบอำกำรปวดและอกเสบไดนำนกวำ 24 ชม.
Arcoxia ตวยาสามญชอ Etoricoxib
ยาตานฮสตามนรนท 1ClemastineChlorpheniramineBrompheniramineBuclizineCyproheptadineHydroxyzineMequitazinePiprinhydrinatePheniraminem aleate Promethazine
ผำนเขำ BBBงวงมำก
ยาตานฮสตามนรนท 2AcrivastineCetirizineEbastineEmedastineEpinastineFexofenadineKetotifenLoratadineMizolastineOxatomide
โมเลกลใหญขนไมผาน BBB
ไมงวง
ยาตานฮสตามนกลมท3
ดดแปลงมาจากรนท 2
สารทเกดจากการเมตาบลสมยานออกฤทธดวยLevocetirizine (xyzal)
http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Levocetirizine.png
ดดแปลงมาจาก. cetirizine
ไมเปลยนแปลงในรางกาย
ไมผานเยอหมสมอง ไมงวง
ลดหอบหดในเดกได 70%
Chlorpheniramine maleate,CPM
กลมยาตาน histamine รน 1
ขนาดบรรจ 1 mg / 5 cc. , 4 mg / tab.
ขนาด กน 0.35mg/kg/day แบงทก 4-6 ช วโมง
หามให เดกอายต ากวา 1 เดอน ตอหน ตอมลกหมากโต
ขอควรระวง
ในเดกต ากวา 1 ป ผท างานเกยวกบเครองจกร การขบข
ยานพาหนะ ผปวยทมปญหาเสมหะเหนยวขน ผทใชยากลอม
ประสาท ผทดมสรา
Hydroxyzine , Atarax®
ใชแกคน ลมพษ แกอาเจยน ระงบประสาท ลดอาการกงวลได
ขนาด กน 2mg/kg/day แบง 6-8 ช วโมงเฉพาะเมอมอาการ
ขอหามใช/ขอควรระวง แพยา ตอหน หญงมครรภและใหนมบตร ตอม
ลกหมากโต ผทขบขยานพาหนะ ผทท างานเกยวกบเครองจกร
ปฏกรยาระหวางยา ยานอนหลบ สรา ยากดสมอง
ผลขางเคยง งวง ปากแหง ปสสาวะไมออก
Hydroxyzineไฮดรอกซซน
http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Chlorcyclizine.png http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Hydroxyzine.png
ใชรกษาอาการคน ระคายเคองแกอาเจยน แกปวดออนๆและลดความกงวล
ออกฤทธครอบคลม
ออกฤทธนาน ไมงวงเพราะไมผานเยอหมสมอง
1 เมด = 10 mg.
http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Loratadin.svg http://scienceblogs.com/moleculeoftheday/images/terfenadine.gif
Loratadine (Claritin)
DECONGESTANTยาลดอาการค งของน ามก
Phenylephrine Hcl 10มลลกรม syr 5 มลลกรมBrompheniramine 4 มลลกรม syr 2 มลลกรม
ขอบงใช บรรเทำอำกำรคดจมก น ำมกไหล เนองจำกหวด
ขนำดและวธใช ผ ใหญรบประทำน ครงละ 1 เมด วนละ 3 เวลำ(โดยขนำดรบประทำนของ Phenylephrine ไมเกนวนละ 60 มลลกรม)
เดก ลดขนำดลงตำมอำย
1. หำมใชในเดกอำยต ำกวำ 12 ป ผ ปวยโรคควำมดนโลหตสง โรคหวใจ โรคเบำหวำน โรคตอมไทรอยด ผทก ำลงมอำกำรหอบหด โรคตอหน ตอมลกหมำกโต หรอปสสำวะขด นอกจำกแพทยสง2. ไมควรใชยำนตดตอกนเกน 5 วน3. ยำนท ำใหงวงอม จงไมควรขบขยำนยนตหรอท ำงำนเกยวกบเครองจกรกล หรอท ำงำนทเสยงตอกำรพลดตกจำกทสง4. ไมควรรบประทำนรวมกบสรำ หรอสงทมแอลกอฮอลเปนสวนประกอบ5. ระวงกำรใชยำนในสตรมครรภระยะ 3 เดอนแรกและสตรใหนมบตร
Guaifenesin® , glyceryl guaiacolate
ยาขบเสมหะ แตใชไดท งไอแหงและไอมเสมหะ
ขนาด < 2ป 12mg/kg/day แบงวนละ 6 คร ง
2-5 ป 50-100mg ทก 4 ช วโมง ไมเกน 600mg/day
6-11ป 100-200mg ทก 4 ช วโมง ไมเกน 1.2gm/day
>12ป 200-400mg ทก 4 ช วโมง ไมเกน 2.4gm/day
ขอหามใช/ขอควรระวง แพยา
มชนดเมดใชในผใหญ
Acetylcysteine [ flumucil]
ใชละลายเสมหะในกลมโรคCOPD
อาการเสมหะเหนยวขน
รกษาภาวะพษจากยาพาราเซทามอล
ขนาดบรรจซองละ 100 mg 200 mg 600 mg.
injection 300 mg
ขนาด เดกกนละลายเสมหะ 50-100 mg/dose
วนละ 2-4 คร ง ผใหญคร งละ 200mg ʘ tid
สดดม 2-5 ml ของสารละลาย 20%ผสมNSS
1:1 พนวนละ 3-4 คร ง หลงพนยาขยาย
หลอดลม 10-15 นาท
Acetylcysteine [ flumucil]
แกพษพาราเซทามอล : กน 140mg/kg คร งแรก และ 70mg/kg ทก 4
ช วโมงจนครบ 17 คร ง
ขอหามใช
PKU
ขอควรระวง
โรคหอบหดเพราะเกดBronchospasmได
อาการขางเคยง คลนไส อาเจยน ผนคน หลอดลมหดตว
Ambroxol hydrochloride,Ambroxol®
ยาละลายเสมหะ กลมเดยวกบ BROMHEXINE
ขนาด กน ฉด 1.2-1.6mg/kg/dayวนละ3คร ง
เดกอายมากกวา 10 ป 30mg วนละ3คร ง
(ในผใหญ ตองการอยางนอย 40 mg./day)
5-10 ป 15 mg วนละ 2-3คร ง
ผลขางเคยง ระคายกระเพาะอาหาร ควรระมดระวงในผท
มอาการของ PU
ผลลพธ ไดผลนอยกวาguafenesin
Gastrointestinal Pharmacology
ยาลดกรด
Peptic ulcer therapy
ยาแกอาเจยน
ยาระบาย
ยาแกทองเสย
การรกษาแผลเปบตก
เปาหมาย
ลดปวด
ปองกนกำรเปนอ ำ
ก ำจดเชอ H. pyroli
Gastrointestinal Pharmacology
Antacids: กลมยาน าWeak bases:สวนประกอบ
1. Aluminum hydroxide
ท าใหทองผก2. Magnesium hydroxide
ท าใหทองเสย
Antacid
Al(OH)3 +3HCl AlCl3 + 3H2O
Mg(OH)2 + 2 HCl MgCl2 + 2H2O
CaCO3 + 2 HCl CaCl2 + H2O+CO2
NaHCO3 + HCl NaCl + H2O+ CO2
Slow/moderate
slow
fast
fast
Antacid preparation
ขนาดในเดกเลก 0.5-1ml/kg/คร ง ทก 2 ช วโมงเวลาปวด
หรอ 1-3 ช วโมงหลงอาหารและกอนนอน
ขอควรระวง การใหในคนไขไตวาย และรบประทานอาหารทม
phosphate ต า หญงมครรภใน 3 เดอนแรก
ผลขางเคยง ทองผก ทองเสย พษในระยะยาวจากอะลมเนยม
สญเสยภาวะความเปนกรดในกระเพาะอาหารท าใหเชอรา
เจรญเตบโต
ไมใหยาน รวมกบยาDigoxin , Ferrous salt , Tetracycline ,
Ranitidine , Cimetidine เพราะลดการดดซม
ประโยชนของยา1. peptic ulcer –DU>GU
2. Relief of Gastroesophageal reflux
3. acid indigestion, heartburn, dyspepsia
4. ปองกนการเกด aspiration ระหวางการสลบ(anesthesia), coma, cesarean section
5. management of hyperphosphatemia (Al,
Ca)
H2 receptor blockers:
Mast cells ผลต histamine โดยมการกระตนโดยสาร gastrin หรอacetylcholine
Histamine กระตนการสรางกรดโดย กระตน parietal cells
Cimetidine (Tagamet®)
Ranitidine (Zantac®)
Nizatidine (Axid®)
Famotidine (Pepcid®)
Reversible effect
Somatostatin
Ranitidine hydrochloride
Histamine H2-receptor antagonist
ขนาด กน 1.5-2mg/kg/dose ทก 8-12ช วโมง
iv,im 0.75-1.5 mg/kg/dose ทก 8 ช วโมง ขนาดสงสด 400mg
ขอหามใช/ขอควรระวง ต งครรภ ใหนมบตร มะเรงล าไส-กระเพาะ ไต
วาย
ปฏกรยาระหวางยา midazolam ketoclonazole antacid
ผลขางเคยง ปวดหว วงเวยน รบกวนล าไส
Proton pump inhibitors:
ยบยงเอนไซม H+/K+ - ATPase ทอยใน gastric
parietal cellsแบบ irreversible
Omeprazole (Prilosec®)
Lansoprazole (Prevacid®)
Esomeprazole (Nexium®)
Rabeprazole
Omeprazole , Miracid®
Proton-pump inhibitor
drug of choiceในการรกษาPU จากยาNSAIDS
ขนาด กน 60mg/mm2ของผวกายวนละคร งกอนอาหารเชา
ขอหามใช/ขอควรระวง ต งครรภ มะเรงล าไส
ปฏกรยาระหวางยา diazepam Warfarin dilantin
clarithromycin
ผลขางเคยง คลนไสอาเจยน ถายเหลว ปวดขอ
Simethicone,Air-x®
ยาขบลม
ขนาด อาย <12 ป 40mg 4 คร ง/วน
อาย >12 ป 40-120mg หลงอาหารและกอนนอนตามตองการ
ขอหามใช/ขอควรระวงไตเสอม ทานอาหารทมphosphateต า
ปฏกรยาระหวางยา Tetracyclines INH Fe Warfarin
ผลขางเคยง ทองผก ทองเสย
Domperidone , Motilium®
ใชรกษาอาการคลนไส สะอก อาเจยน GER ปวดทองและแนนทองจากการทล าไสเคลอนตว
นอย
ขนาด 0.5-1mg/5kg/dose วนละ 3-4 คร งกอนอาหาร
ขอหามใช/ขอควรระวง พบนอย ควรระวงในผทตบไมด
ล าไสอดตน
ปฏกรยาระหวางยา
ไมควรใชรวมกบยา Anticholinergics และ antacid
Hyoscyamine, Buscopan®
Anticholinergics ใชรวมกบยาอนรกษาPU,irritable bowel, spastic
colitis , bladder , renal colic
ขนาด กน 0.1ml/kg/dose ทก 4 ช วโมงสงสดไมเกน 5 ml.
ขอหามใช/ขอควรระวง ล าไสอดตน ภาวะทางศลยกรรมในชองทอง ตอ
หน myasthenia gravis ภาวะอจจาระรวงทมการตดเชอในล าไส
อาหารเปนพษ
ปฏกรยาระหวางยา กลมตานฮสตามน
ผลขางเคยง ปากแหง มานตาขยาย ทองอด ทองผก
1. Broad spectrum ออกฤทธกวางไดแก - Tetracyclines - nitrofurans -
chloramphenicals - amoxycillin – ampicillin
2. Medium spectrum มผลเฉพาะแบคทเรยแกรมบวกและลบ ไมมผลตอชนดอน ไดแก sulfonamides , quinolone
3. Narrow spectrum ออกฤทธเฉพาะกลม
penicillin ,macrolide → gram positive bacteria Aminoglycoside → gram negative bacteria
metronidazole → anaerobic bacteria
จ าแนกตามขอบเขตการออกฤทธ
ฤทธและกลไกในการออกฤทธท าลายจลชพ (Bacteriocidal)
ยบยงจลชพ (Bacteriostatic) Sulfonamide
Trimethoprim
Tetracycline
Chloramphenicol
Macrolide
Penicillin
Aminoglycoside
Quinolone
Cephalosporin
Colistin
Metronidazole
หลกการใชAntibiotic Therapy
1. คนหำเชอสำเหต
2. ประเมนกำรตอบสนองตอชนดยำ
3. อวยวะทตดเชอ
4. ควำมปลอดภยของยำและผลขำงเคยง
5. ปจจยเสยงในแตละบคคล
6. รำคำ
หลกการใชAntibiotic Therapy
7. ไมควรใชยำรวมกนระหวำง Bacteriostatic drug กบ Bacteriocidal drug เพรำะ ตำนฤทธกน
8. ระยะเวลำทใชเหมำะสม
9. ใชยำทครอบคลมกำรท ำลำยเชอมำก ดกวำ ยำทครอบคลมนอย
Adverse Reactions
5% of patients will develop a hypersensitivity reaction
(penicilloic acid).
Rashes - most common reaction. 50% do not have a recurrent rash.
Ampicillin - rash in 50-100% of patients with mononucleosis.
กลมเตตราซยคลน1. หำมใชในโรคตบ สวนโรคไตใชไดเฉพำะ ดอกออยคลน
2. หลกเลยงกำรถกแสงแดดเพรำะยำขดขวำงกลไกกำรกรองแสง เกดกำรแพแดดมำก
3. หำกแพยำชนดหนงจะแพไดทงกลม
4. หำมใชในอำยต ำกวำ 8 ขวบ5. มโนอยคลน ท ำใหตำพรำ เปนลมได
6. ยำทงกลมสำมำรถท ำใหควำมดนสมองเพม เกดอำกำรปวดศรษะได
กลมยาซลฟา1. หำมใหยำนในคนไขขำดกรดโฟลก เดกอำยต ำกวำ 2 เดอน
แพยำน
2. เสรมฤทธยำลดน ำตำลในเลอดกลมอลโฟนล ยเรย
3. หำกใชรวมกบ ยำขบปสสำวะไธอะไอด จะท ำใหเกลดเลอดต ำ เลอดออกงำย
4. ตองดมน ำตำมมำกๆ จะเกดนวไดงำย
ฟลออโรควโนโลน1. ยำบำงชนดท ำใหควำมดนในสมองสงขน ท ำใหชก ไดแก ไอโพร
พรอกอำอน
2. เกดกำรแพแดดไดมำก ทกตวแมจะใชยำกนแดดกตำม
3. ลดขนำดลงในโรคไต
ผลขำงเคยง
1. พบบอย คลนไส อำเจยน
2. พบนอย ปวดทอง ปวดศรษะ
Penicillin v potassium
รกษาgram positive cocci ยกเวน staphylococcus
ขนาด 200,000 u =125 mg. , 400,000 u / tab=250 mg.
125 mg. , 250 mg. / tsp.
ขนาด อาย <12 ป 25-50mg/kg/day
อาย >12 ป 125-500mg ทก 6-8 ช วโมง
ขนาดปองกนไขรมาตก
อาย < 5 ป 125mg วนละ 2 คร ง
อาย > 5 ป 250mg วนละ 2 คร ง
Amoxicillin ยาฆาเชอกลมเพนนซลลนทไวตอการถกท าลายโดยpenicillinase ใชรกษาการตด
เชอทางเดนหายใจ ผวหนง ทางเดนปสสาวะ otitis media ไซนสอกเสบ และใช
ปองกน subacute bacterial endocarditis
ขนาด รกษาโรคตดเชอ กน 20-50mg/kg/day แบงทก 8-12 ช วโมง
ปองกน SBE 50mg/kg 1ช วโมงกอนท าหตถการ
ขอหาม แพยากลมpenicillin
ขนาด 250 mg ,500 mg ,1000 mg/cap
125 mg / tsp.
C0-amoxiclav ,Augmentin
Amoxycillin 625 mg + Clavulanic acid 125 mg.
Clavulanic Acidจะไปรวมและยบย ง β-lactamase ท าให
เอนไซมไมมผลตอ Amoxicillin
ใชไดกบการตดเชอระบบทางเดนหายใจสวนบนและสวนลาง
ภาวะแทรกซอนในระบบทางเดนหายใจ เชนไซนสอกเสบ ห
น าหนวก
ขนาด ใชตามขนาดของ amoxicillin คอ 20-50mg/kg/day
Dicloxacillin sodium
ส าหรบการตดเชอทสรางเอนไซม penicillinase ดดซมไดดกวา
cloxacillin
ขนาด 250 mg ,500 mg / cap. , 62.5 mg/ 5 ml
ขนาด นน.< 40kg 12.5-50mg/kg/day แบงใหทก 6 ช วโมง
นน.>40kg 125-500mg ทก 6 ช วโมง
ขอหาม ในผทแพยากลมpenicillin
Erythromycin estolate
กลมmacrolides รกษาการตดเชอ mycoplasma
pneumoniae ,legionella pneumonia , diphtheria ,
pertussis ,chancroid , Chlamydia ,campylobactor
, bacteriostatic effect
ขนาด 250 mg /tab 125 mg / tsp.
ขนาด estolate 30-50mg/kg/day แบงทก8-12
ช วโมง
stearate 20-40mg/kg/day แบงทก6
อรโทรมยซน Erythromycin
1. กำรใชรวมกบ เพนอลลน ลนโคมยอนจะท ำลำยฤทธยำเหลำน
2. ขดขวำงกำรขบถำยธโอฟยลน ท ำใหเกดพษไดงำย
3. มกำรยบยงฤทธกำรท ำลำยแบคทเรยองกนและกนระหวำงยำไรแฟมปอน กบ อรโทรมยอน
4. เสรมฤทธกำรท ำลำยกลำมเนอกบยำลดไขมนกลม statin ท ำใหเกดภำวะกรดในเลอด ท ำใหตำยได
5. กนยำเกนขนำดท ำใหหตง มเสยงดงในห ทองเสย อำเจยน กระเพำะเปนตะครว