ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 64๑

๑ ความรท วไปเกยวกบบทละครใน เรองอเหนา

๒ เนอหา

สาระการเรยนร

๓ วเคราะหคณคาจากเรอง

๔ บทอาขยานจากเรอง

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 65

ผ แตง

พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย

๒

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 66

ลกษณะค ำประพนธ

บทละครในเรอง อเหนา แตงเปน กลอนบท

ละคร

๓

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 67

เรองอเหนา มตนเคามาจากชวา แพรเขาสประเทศไทย

ในสมยพระเจาอยหวบรมโกศ โดยพระพเลยงเลาถวายเจาฟา

หญงกณฑลและเจาฟามงกฎ จากนนเจาฟาทงสองไดทรง

น พ น ธ

ขนใหมเปนบทละคร พระนพนธของเจาฟากณฑล เรยกชอวา

อเหนาใหญ หรอ ดาหลง สวนพระนพนธของเจาฟามงกฎ

ไดชอวา อเหนา หรอ อเหนาเลก

พระบาทสมเดจพระ

พทธเลศหลานภาลยทรง

พระราชนพนธบทละคร

เรอง อเหนา ไดรบยกยอง

ใหเ ปนยอดบทละครร า

และใชเปน บทละครใน

ควำมเปนมำ

๔

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 68

สาเหตแหงศกครงนมาจากการททาวกะหมงกหนงสง

ท ต

น าราชสาสนมาทลขอบษบา ใหวหยาสะก า แตทาวดาหา

ปฏเสธเพราะไดยกใหจรกาแลว ทาวกะหมงกหนงจงประกาศ

สงครามท าศกชงนาง ทาวดาหาขอความชวยเหลอจากกรง

กเรปนและสงหดสาหร รวมทงใหแจงขาวแกระตจรกา

อ เ ห น า

จดทพมาชวยรบดวยความจ าใจ เพราะเกรงพระราชบดาจะ

ตดขาดจากความเปนพอลก และอกอยางหนง อเหนาขอรบ

เพอลบลางความผดททงตนาหงนบษบา

อเหนารบกบทาวกะหมงกหนงจนสนกระบวนทา แต

อเหนากเอาชนะไดด วยกรช ทาวกะหมงกหนงเสยชวต

ฝายสงคามาระตากตอสกบวหยาสะก า และเอาชนะได ว

ห ย า

สะก าตายในทรบ ทพของทาวกะหมงกหนงแตกพาย อเหนา

ใหน าศพของทาวกะหมงกหนงและวหยาสะก ากลบไปท าพธ

ท า ง

ศาสนาตอไป

เนอเรองยอ ตอนศกกะหมงกหนง

๕

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 69

ต าแหนงตาง ๆ ในเรอง

ต าแหนงมเหส ๕ ต าแหนง

เรยงล าดบตามความส าคญดงน

๑ ประไหมสหร

มะเดหว

มะโต

ลก

เหมาหลาหง

๑

๒

๓

๔

๕

๖

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 70

ต าแหนงตาง ๆ ในเรอง

ต าแหนงเสนาบด ๔ ต าแหนง

๓

๔ ยาสา ท าหนาทเกยวกบระเบยบแบบแผนตาง ๆ

ปาเตะ รบใชใกลชดพระมหากษตรยหรอเจาผครอง

นคร

ต ามะหงง แมทพใหญ รบใชทางการทหาร

ดะหมง เสนาฝายปกครอง

ยาสา ท าหนาทเกยวกบระเบยบแบบแผนตาง

ๆ

๑

๒

๓

๔

๗

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 71

ต าแหนงตาง ๆ ในเรอง

ต าแหนงพเลยงพระราชโอรส ม ๔ ต าแหนง ดงน

๒. ปนตำ

๓. กะระ ตาหลา ๔. ประสนตา

๑. ยะรเดะ

๒.สำเหงด

๓. ประเสหรน ๔. ประลาหงน

๑. บำหยน

ต าแหนงพเลยงพระราชธดา ม ๔ ต าแหนง ดงน

๘

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 72

บทละครในเรอง อเหนา มคณคา ๔ ประการ คอ

๑. คณคาดานเนอหา

บทบรรยายใหความรเกยวกบการท าศกสงครามในสมยกอน

การใหโหรท านายชะตา

การเตรยมกระบวนทพ

การเกณฑไพรพล

การยกทพ

การตงคายตามต าราพชยสงคราม

๙

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 73

๒. คณคาดานการน าเสนอตวละคร

ลกษณะของตวละคร ตอน ศกกะหมงกหนง มตว

ละครทนาสนใจคอ

๑. อเหนา

มความสามารถจงเอาชนะ

ทาวกะหมงกหนงได

รกชาตวงศอสญแดหวา

ยอมรบผดและแสดง

ความเคารพดวยความ

สภาพ

มจตใจหนกแนน รกษาค าพด

มเหตผล ยดมนในประเพณ

๒. ทาวดาหา

เปนธรรมชาตของชายหนม

๑๐

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 74

๒. คณคาดานการน าเสนอตวละคร

รกและตามใจลกมาก

เปนการละเมดสทธของผอน

๓. ทาวกะหมงกหนง

รกลกยงชวต ยอมตายเพอลกได

๔. จนตะหรา

มความขหง แสนงอน

เจาคารม

ชางประชดประชน

๑๑

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 75

บทละครเรองอเหนามความดเดนดานส านวน

โวหารทไพเราะจบใจผ อาน ถอยค าบางตอนเปน

วรรคทอง ทผอานจดจ าไดขนใจ เนองมาจาก

๓. คณคาดานวรรณศลป

๔. คณคาดานวฒนธรรม

วฒนธรรมการกนหมากของคนไทยในสมย

โบราณ

๑๒

การสรรค ามาใชอยางประณตบรรจง

การเลนในบทนราศไดอยางไพเราะจบใจ

ลขสทธเปนของบรษท ส ำนกพมพเอมพนธ จ ำกด วชำ ภำษำไทย4 เลม๒ หนวยท ๑๑ แผนท 76๑๓