. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 1

บทท�� 1การีเพิ่�มผลิตภาพิ่

Productivity

อ. ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 2

ตามแนวคิดของสถาบั�นเพิ่�มผลิผลิตแหงชาต (Thailand Productivity Institute)

“ผลิตภาพิ่ (Productivity) โดยทั��วไปหมายถ%ง การีปรี�บัปรี&งปรีะสทัธีภาพิ่การีผลิต เพิ่(�อใหผลิผลิตม� ปรีมาณแลิะ/หรี(อม+ลิคิาเพิ่�มส+งข%,น โดยคิ-าน%งถ%งการีใช.คิวามกาวหนาทัางวทัยาศิาสตรีแลิะเทัคิโนโลิย�ในการีปรี�บัปรี&งคิ&ณภาพิ่

ปจจ�ยการีผลิต ไดแก ว�ตถ&ดบั อ&ปกรีณ การีผลิต ตลิอดจนบั&คิลิากรีทั��ม�

สวนรีวมในการีผลิต ผลิตภาพิ่ หรี(อ อ�ตรีาผลิผลิต (Productivity)

◦ เป0นด�ชน�ช�,ว�ดถ%งคิวามม�ปรีะสทัธีภาพิ่ในกรีะบัวนการีผลิตในรี+ปแบับัของผลิผลิตทั��ได.ต1อการีใช.ทัรี�พิ่ยากรีต1าง ๆ ขององคิ3การี

ผลิ�ตภาพ

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 3

ผลิตภาพิ่ = ผลิตภ�ณฑ์3หรี(อผลิผลิตทั��ได. ทัรี�พิ่ยากรีทั��ใช.ในการีผลิต

ผลิ�ตภาพ

P =O/I

P = Productivity ผลิตภาพิ่O= Output ผลิตภ�ณฑ์3หรี(อผลิผลิตทั��ได.I= Input ทัรี�พิ่ยากรีทั��ใช.ในการีผลิต

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 4

                คิวามส-าคิ�ญของการีเพิ่�มผลิผลิต การีเพิ่�มผลิผลิตเป0นส�งทั��ทั&กคินในองคิ3การี    ต.องพิ่ยายามทั-าให.การีผลิตขององคิ3การีด-าเนนไปได.อย1างม�ปรีะสทัธีภาพิ่ เพิ่รีาะ

   ทัรี�พิ่ยากรีต1าง ๆ น�บัว�นจะขาดแคิลินลิงหรี(อลิดน.อยลิงไปทั&กว�น ด�งน�,นองคิ3การีจ%งต.อง    พิ่ยายามหาวธี�การีเพิ่�มผลิผลิตในทั&กวถ�ทัาง เพิ่(�อทั��จะใช.ทัรี�พิ่ยากรีทั��ม�อย+1อย1างจ-าก�ดให.

  เกดปรีะสทัธีภาพิ่ส+งส&ดในการีทั��จะทั-าให.การีผลิตสนคิ.าพิ่อก�บัคิวามต.องการี ของลิ+กคิ.า      โดยพิ่ยายามให.เกดการีส+ญเส�ยน.อยทั��ส&ด หรี(อไม1ม�การีส+ญเส�ยใด ๆ เลิยในกรีะบัวนการี

      ผลิต ซึ่%�งก7จะเป0นการีปรีะหย�ดทัรี�พิ่ยากรีทั��ม�ให.ได.ใช.อย1างคิ&.มคิ1า คิวามส-าคิ�ญของการีเพิ่�ม   ผลิผลิต คิ(อ

ช1วยให.คินงานได.ม�ส1วนรี1วมในการีปรี�บัปรี&งวธี�การีทั-างานของตนเองหรี(อของหน1วยงานของตน

  ช1วยให.ม�การีน-าเทัคิโนโลิย�ใหม1 ๆ เข.ามาส+1กรีะบัวนการีผลิต ช1วยให.ม�การีพิ่�ฒนาแลิะทั�กษะในการีปฏิบั�ตงานให.ด�ข%,น ช1วยให.ลิ+กคิ.าได.ใช.สนคิ.าทั��ม�คิ&ณภาพิ่แลิะรีาคิาถ+ก ช1วยให.คินงานม�คิ&ณภาพิ่ช�วตทั��ด�ข%,น ช1วยให.องคิ3สามารีถแข1งข�นก�บัคิ+1แข1งในด.านคิ&ณภาพิ่แลิะบัรีการี ช1วยทั-าให.ลิดต.นทั&นในการีผลิตสนคิ.าหรี(อบัรีการี        ด�งน�,น การีเพิ่�มผลิผลิตจ%งม�คิวามส-าคิ�ญต1อองคิ3การีในการีช1วยลิดต.นทั&นการีผลิต

ทั-าให.         สนคิ.าทั��ผลิตได.ใช.ทัรี�พิ่ยากรีอย1างคิ&.มคิ1า ลิดการีส+ญเส�ยต1าง ๆ ในกรีะบัวนการีผลิต อ�ก

    ทั�,งช1วยให.คินงานม�ทั�ศินคิตทั��ด�ในการีทั-างาน เป0นการีเพิ่�มขว�ญแลิะก-าลิ�งใจในการี        ทั-างาน เพิ่รีาะคินงานได.ม�ส1วนรี1วมในการีทั-างาน ม�การีเรี�ยนรี+ .ในการีใช.เทัคิโนโลิย�ใหม1

   ๆ เป0นการีเพิ่�มทั�กษะในการีทั-างานแลิะย�งเป0นการีพิ่�ฒนาให.คินงานม�คิวามรี+ .คิวามสามารีถ   คิวามช-านาญในหน.าทั��ของเขา ซึ่%�งผลิด�ก7จะตกอย+1ก�บัองคิ3การีน��นเอง

ความสำ�าค�ญของการเพ��มผลิ�ตภาพ

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 5

การีว�ดผลิตภาพิ่สามารีถกรีะทั-าได.หลิายรีะด�บั ผลิตภาพิ่รีะด�บัปรีะเทัศิ ผลิผลิตมวลิรีวมของปรีะเทัศิ

ผลิตภาพิ่รีะด�บัอ&ตสาหกรีรีม ม+ลิคิ1าเพิ่�มต1อหน1วยในการีผลิต ผลิตภาพิ่รีะด�บัองคิ3กรี ม+ลิคิ1าเพิ่�มต1อแรีงงาน ก-าไรีต1อ

หน1วยลิงทั&น ผลิตภาพิ่รีะด�บัหน1วยงาน ว�ดเป0นผลิตภาพิ่ป;จจ�ยการีผลิต

ส-าหรี�บัผลิตภาพิ่ในรีะด�บัองคิ3การี ม�กจะม�การีว�ดใน 2 รี+ปแบับัคิ(อ1. การีว�ดผลิตภาพิ่เชงรีวม2. การีว�ดผลิตภาพิ่เชงป;จจ�ยการีผลิต

การว�ดผลิ�ตภาพ

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 6

วธี�ห�กลิบั ม+ลิคิ1าเพิ่�ม = – – – ยอดขาย ต.นทั&นว�ตถ&ดบั คิ1าใช.จ1าย สนคิ.า คิงคิลิ�ง ณ ต.นป< + สนคิ.าคิงคิลิ�ง ณ ปลิายป<

วธี�บัวก ม+ลิคิ1าเพิ่�ม = คิ1าจ.างแรีงงาน + คิ1าสว�สดการี + ดอกเบั�,ย +

เงนป;นผลิห&.น + คิ1าเส(�อมรีาคิา + ภาษ�

การว�ดผลิ�ตภาพเชิ�งรวม ม�อยู่�� 2 ว�ธี�ค อ

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 7

ผลิตภาพิ่แรีงงาน = ผลิผลิตจ-านวนช��วโมงแรีงงานทั��ใช.ในการีผลิต

ผลิตภาพิ่เคิรี(�องจ�กรี = ผลิผลิต จ-านวนช��วโมงการีเดนเคิรี(�อง

ผลิตภาพิ่ว�ตถ&ดบั = ผลิผลิต ปรีมาณว�ตถ&ดบัทั��ใช.ไป

ผลิตภาพิ่การีใช.พิ่(,นทั�� = ผลิผลิต พิ่(,นทั��ทั��ใช.ในการีผลิต

ผลิตภาพิ่พิ่ลิ�งงาน = ผลิผลิต จ-านวนหน1วยของพิ่ลิ�งงานทั��ใช.ในการีผลิต

การว�ดผลิ�ตภาพเชิ�งปั"จจ�ยู่การผลิ�ต

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 8

แนวทางท��

ผลิ�ตภ�ณฑ์(แลิะ/หร อ

บร�การ

Output

ทร�พยู่ากรท��ใชิ,

Input

1 เพิ่�ม ลิด2 เพิ่�ม คิงทั��3 เพิ่�ม

มากกว1าเพิ่�มน.อย

กว1า4 คิงทั�� ลิด5 ลิดน.อย

กว1าลิด

มากกว1า

แนวทางในการเพ��มผลิ�ตภาพ

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 9

แนวทางท��

ผลิ�ตภ�ณฑ์( ทร�พยู่ากร ผลิ�ตภาพ

เดม 10,000

เดม 100 เดม 100

1 เพิ่�ม 10,500

ลิด 95 เพิ่�ม 110

2 เพิ่�ม 10,500

คิงทั�� 100 เพิ่�ม 105

3 เพิ่�ม 10,500

เพิ่�มน.อยกว1า

102 เพิ่�ม 103

4 คิงทั�� 10,000

ลิด 95 เพิ่�ม 105

5 ลิดน.อยกว1า

9,500 ลิดมากกว1า

90 เพิ่�ม 105

แนวทางในการเพ��มผลิ�ตภาพ

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 10

1. การีน-าเทัคิโนโลิย�ใหม1มาใช.2. การีเน.นผลิตภ�ณฑ์33. การีเน.นวธี�การีทั-างาน4. ด.านว�สด&5. ด.านพิ่น�กงาน

สำร-ปัเทคน�คของการเพ��มผลิ�ตภาพเปั.น5 แนวทาง

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 11

1. เกดของเส�ยในกรีะบัวนการีผลิต2. เคิรี(�องจ�กรีข�ดข.องหรี(อช-ารี&ดเส�ยหายบั1อย ๆ3. เกดอ&บั�ตเหต&ข%,นเน(อง ๆ4. ม�การีรีอคิอย ชะง�กง�นในกรีะบัวนการีผลิต หรี(อเปลิ��ยนแปลิง

การีผลิตอย+1เสมอ ๆ5. ขาดรีะเบั�ยบัแลิะรีะบับังานทั��ด�6. ส�มพิ่�นธีภาพิ่ในหน1วยงานไม1ด�7. พิ่น�กงานขาดคิวามต��งใจในการีทั-างานหรี(อเฉื่(�อยชา8. พิ่น�กงานไม1สามารีถทั-างานได.เต7มคิวามสามารีถ9. พิ่น�กงานทั-างานไม1ถ+กวธี�แลิะข�,นตอนการีทั-างาน10. ข�,นตอนวธี�การีทั-างานทั��ขาดปรีะสทัธีภาพิ่

ปั"ญหาท��วไปัในอ-ตสำาหกรรม

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 12

1. ป;ญหาจากพิ่น�กงาน2. ป;ญหาจากสภาพิ่แวดลิ.อมในการีทั-างาน3. ป;ญหาจากสาเหต&ทัางเทัคินคิแลิะการีวางแผน4. ป;ญหาจากส�งกรีะต&.นแลิะองคิ3ปรีะกอบัอ(�น ๆ

สำาเหต-ท��ท�าให,อ�ตราผลิผลิ�ตต��า

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 13

ป;จจ�ยน-าเข.า ผลิผลิต กรีะบัวนการีผลิต

Man Product/Productivity Machine Quality Material Delivery Methods Cost

Safety Morale

ความสำ�มพ�นธี(ของการศึ1กษางานก�บการเพ��มผลิ�ตภาพ

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 14

กรีณ�ทั�� 1 ช1างต�ดเส(,อคินหน%�งสามารีถต�ดเย7บัเส(,อได.ว�นลิะ 2 ต�ว โดยใช. ผ.า 4 เมตรี ต1อมาได.ปรี�บัปรีะวธี�การีทั-างานใหม1 จนสามารีถต�ดเย7บั

เส(,อได.เป0น 3 ต�ว ใช.ผ.า 6 เมตรี ในเวลิาทั-างานเทั1าก�น ( ทั-างาน 12 ช��วโมง)

ผลิตภาพิ่ด.านแรีงงาน(ก1อนปรี�บัปรี&ง) = 2/12 = 0.167 ต�ว/ช��วโมงผลิตภาพิ่ด.านแรีงงาน(หลิ�งปรี�บัปรี&ง) = 3/12 = 0.25 ต�ว/ช��วโมง ผลิตภาพิ่ด.านแรีงงานเพิ่�มข%,น = 0.25 – 0.167 = 0.083

ต�ว/ช��วโมงผลิตภาพิ่ด.านการีใช.ว�สด&(ก1อนปรี�บัปรี&ง) = 2/4 = 0.5 ต�ว/เมตรีผลิตภาพิ่ด.านการีใช.ว�สด&(หลิ�งปรี�บัปรี&ง) = 3/6 = 0.5 ต�ว/เมตรี ผลิตภาพิ่ด.านการีใช.ว�สด&เพิ่�มข%,น = 0.5 – 0.5 = 0

ต�วอยู่�างของการปัร�บปัร-งงานก�บการเพ��มผลิ�ตภาพ

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 15

ช1างต�ดเส(,อคินเด�ยวก�นต�ดเส(,อโดยวางแผนใหม1 สามารีถ ต�ดเย7บัได. 2 ต�วโดยใช.ผ.าเพิ่�ยง 3 เมตรี ในเวลิาเทั1า

เดม ผลิตภาพิ่ด.านการีใช.ว�สด&เพิ่�มข%,น 34%

กรณ�ท�� 2

กรีณ�ทั�� 3 ช1างต�ดเส(,อคินเดมปรี�บัปรี&งวธี�การีทั-างานอ�ก คิรีาวน�,ต�ด

เย7บัเส(,อได.ว�นลิะ 3 ต�วโดยใช.ผ.า 4.5 เมตรี ผลิตภาพิ่ด.านแรีงงาน เพิ่�มข%,น ก��เปอรี3เซึ่นต3 ?

(49.7%) ผลิตภาพิ่ด.านการีใช.ว�สด& เพิ่�มข%,น ก��เปอรี3เซึ่นต3? (34%)

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 16

กลิ-�มบ-คคลิ ปัระโยู่ชิน(ท��ได, ฝ่?ายจ�ดการี ลิดต.นทั&นการีผลิต

เพิ่�มผลิผลิตภาพิ่พิ่น�กงาน ข�,นตอนการีทั-างานทั��สะดวก ง1ายแลิะปลิอดภ�ย

คิ1าตอบัแทันทั��ย&ตธีรีรีมลิ+กคิ.าแลิะผ+.บัรีโภคิ สนคิ.าทั��ม�คิ&ณภาพิ่ในรีาคิาทั��ย&ตธีรีรีมการีบัรีหารีจ�ดการี รีะบับัข.อม+ลิของกรีะบัวนการีทั-างานทั��

ถ+กต.ององคิ3การี ได.มาตรีฐาน เพิ่(�อใช.ปรีะโยชน3ในการีพิ่�ฒนาแลิะ

ปรี�บัปรี&งองคิ3กรีต1อไป

ปัระโยู่ชิน(ของการศึ1กษางานในการเพ��มผลิ�ตภาพ

. อ ธี�ทั�ต ตรี�ศิรีโชต 17

1. การีเพิ่�มผลิผลิตภาพิ่ในองคิ3การีม�ผลิกรีะทับัต1อบั&คิลิากรีในต1อไปน�,อย1างไรีบั.าง

◦ พิ่น�กงานในบัรีษ�ทั◦ ผ+.ถ(อห&.นของบัรีษ�ทั◦ ลิ+กคิ.า

2. อะไรีเป0นอ&ปสรีรีคิส-าคิ�ญในการีเพิ่�มอ�ตรีาผลิผลิตทัางด.านอ&ตสาหกรีรีมในปรีะเทัศิไทัย

3. ในปรีะเทัศิไทัยม�หน1วยงานใดทั��ทั-าหน.าทั��โดยตรีงในการีส1งเสรีมหรี(อสน�บัสน&นการีเพิ่�มผลิผลิตหน1วยงานน�,นทั-าหน.าทั��อะไรี

แบบฝึ5กห�ด