YASAMA YÜRÜTME YARGI...YARGI Anayasa Yargısı ADLİ YARGI YARGITAY Yargıtay üyelerini HSK...

Post on 25-Feb-2021

8 views 0 download

Transcript of YASAMA YÜRÜTME YARGI...YARGI Anayasa Yargısı ADLİ YARGI YARGITAY Yargıtay üyelerini HSK...

TBMM

YASAMA

CUMHURBAŞKANI

YÜRÜTME

Bağımsız ve Tarafsız mahkemeler

YARGI

Milletvekili olma şartları

TC vatandaşı olmakEn az ilkokul mezunu olmak18 yaşını doldurmuş olmakKısıtlı olmamakKasıtlı suçtan toplam 1 yıl veya daha fazla

hüküm giymemiş olmakYüz kızartıcı suçlardan bir gün bile yatan

milletvekili olamazKamu Haklarından mahrum olmamak

Mazbatayı il seçim kurulu verir(dokunulmazlık başlar)

Yasama dönemi 5 yıldır

Dokunulmazlığı TBMMkaldırır.

7/15

Milletvekilliğinin kendiliğinden sona ermesi

✓Ölüm

✓Gaiplik

✓TC vatandaşlık kaybı

✓Yeniden seçilemezse

✓Cumhurbaşkanı

✓Cumhurbaşkanı Yardımcısı

✓Bakan

Olursa

TBMM GÖREV VE YETKİLERİ

➢ Kanun yapmak, değiştirmek, kaldırmak

➢ Para basılmasına karar vermek

➢ Bakanı,C.başkanı,C.başkanı yardımcısını yüce divana sevk edebilir

➢Milletlerarası anlaşmaları uygun bulmak

➢Genel ve Özel af çıkarmak 3/5

➢OHAL ve sıkı yönetim kararlarını onaylamak ve süresini uzatmak

➢ Bütçe ve kesin hesap kanunlarını görüşmek,kabul etmek

➢ Savaş ilan etmek

➢ Erken seçim ilan etmek 3/5

TBMM’NİN SEÇTİĞİ ÜYELER

➢TBMM Başkanı

➢Kamu Baş Denetçisi

➢Anayasa Mahkemesi Üyeleri

➢RTÜK üyeleri

➢Sayıştay Başkan ve Üyeleri

➢HSK Üyeleri

KANUNLARMilletvekili Kanun

Teklifi

TBMM

BAŞKANI KOMİSYON

200 151

Kanunların Yürürlüğe Girmesi

Cumhurbaşkanı

15 KABUL/VETO

Resmi gazete yayımlandığı gün yürürlüğe girer

Anayasa

Kanun

Milletlerarası

CBKYönetmelikGenelge

Yönerge

Anayasa

Kanun

Milletlerarası

CBKYönetmelik

Genelge

Yönerge

TBMM BAŞKANLIK DİVANI

Meclis Başkanı

Katip Üyeleri

Başkan Vekilleri

İdari Amirler

TBMM BİLGİ EDİNME VE DENETİM YOLLARI

1)Yazılı Soru

2)Genel Görüşme

3)Meclis Araştırması

4)Meclis Soruşturması

MECLİS TATİLDE

➢1 temmuz-1 ekim Tatil

➢Meclis tatil dışında 15 gün ara verebilir

➢Meclis tatildeyken veya aradayken toplanırsa

OLAĞANÜSTÜ✓Cumhurbaşkanı

✓Meclis Başkanı

✓120 Milletvekili

TBMM

YASAMA

CUMHURBAŞKANI

YÜRÜTME

Bağımsız ve Tarafsız mahkemeler

YARGI

Cumhurbaşkanı Olma Şartları

TC vatandaşı

40 yaşını doldurmuş olmak

Yükseköğrenim mezunu olmak

M.vekilliği seçilme yeterliliğine sahip olmak

Halk 5 Yıllığına seçer

En fazla 2 defa

Kimler Aday Gösterebilir?

✓Siyasi Parti Grupları

✓En son yapılan seçimlerde toplam geçerli oyların Tek başına veya Birlikte en az %5

✓En az 100 bin seçmenin imzası

Cumhurbaşkanı Görev ve Yetkileri

Anayasa Mahkemesi Üyelerini Seçmek(12)

Danıştay’ın 4’te 1’ini

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekilini

HSK’nın 4 üyesi

Devlet Denetleme Kurulu Üyelerini

Yök üyeleri ve Rektörleri atamak

Cumhurbaşkanı Görev ve Yetkileri

Seçimlerin yenilenmesine karar vermek

Milletlerarası anlaşmaları onaylamak ve yayınlamak

TSK’nın kullanılmasına karar vermek

MGK’yı toplantıya çağırmak

ÖZEL AF

Cumhurbaşkanı Yardımcılarını seçmek

Yönetmelik çıkartmak

Bütçe Kanunu teklif etmek

Milli Güvenlik Kurulu(MGK)

Cumhurbaşkanı Yardımcıları

Adalet Bakanı İç İşleri Bakanı Dış İşleri Bakanı

Milli Savunma Bakanı

Genelkurmay Başkanı

Kuvvet Komutanlıkları

Milli Güvenlik Kurulu(MGK)

✓2 ayda bir toplanır

✓Görevleri CK ile düzenlenir

✓Genel Kurmay Başkanı ve Cumhurbaşkanı Yardımcıları gündem önerilerini sunar

✓Gündemi Cumhurbaşkanı Belirler

Genelkurmay Başkanlığı

➢Genelkurmay Başkanı Cumhurbaşkanınca atanır

➢Görev ve Yetkileri KANUNLA düzenlenir

➢Genelkurmay Başkanı Cumhurbaşkanına sorumludur

ATATÜRK Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu

✓Cumhurbaşkanının görevlendirdiği bir bakan yapacak

OHAL• Kişi Hak ve Ödevleri konu olabilir

• Sert Çekirdek Haklar

➢ Yaşama

➢ Din ve Vicdan

➢ Suç ve Cezalar Geçmişe yürütülemez

➢ Masuniyet Karinesi

• Resmi Gazetede Yayımlanır

• TBMM onayına sunulur

• ANAYASAYA Yargı yolu kapalıdır

OLAĞANÜSTÜ HALLER

➢Seferberlik

➢Doğal Afet

➢Savaş

➢Ayaklanma ve kuvvetli kalkışma

➢Şiddet olayları yaygınlaşır

➢Kamu düzeni ciddi bozulursa

➢Salgın Hastalık

➢Ağır ekonomik bunalım

OHAL SÜRESİ

CUMHURBAŞKANI

• 6 AY

TBMM

• 4 AY

1982 anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi Milletvekili olma şartlarından biri değildir?A)18 yaşını doldurmuş olmakB)Kasıtlı suçtan 1 yıl ve daha fazla hüküm giymemiş olmakC)Ortaokul mezunu olmakD)Kamu Haklarından mahrum olmamakE)Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş

Aşağıdaki durumlardan hangisi milletvekilliğinin kendiliğinden düşme sebebi değildir?A)Ölüm

B)İstifa

C)Gaiplik

D)Cumhurbaşkanı olması

E)Bir daha seçilemezse

1982 anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi TBMM’nin görev ve yetkilerinden değildir?A)Savaşa ve Barışa karar vermekB)Parlamento kararıyla para basılmasına karar vermek C)Kanun yapmak değiştirmek kaldırmakD)Milletlerarası anlaşmaları uygun bulmakE)Genel ve Özel af çıkarmak

Meclis tatildeyken doğrudan olağanüstü olarak toplantıya aşağıdakilerden hangisi çağırabilir?A)İçişleri Bakanı

B)100 mv imzası

C)Cumhurbaşkanı

D)Genelkurmay Başkanı

E)Siyasi parti grup başkanları

Kanun ve CBK’nın çakıştığı konuda CBK dikkate alınmalıdır.

TBMM

YASAMA

CUMHURBAŞKANI

YÜRÜTME

Bağımsız ve Tarafsız mahkemeler

YARGI

Anayasa YargısıADLİ

YARGI

İdari Yargı

Uyuşmazlık Yargısı

YARGI

Anayasa Yargısı

ADLİ YARGI

➢YARGITAY

➢Yargıtay üyelerini HSK seçer

➢Yargıtay cumhuriyet Başsavcısı ve vekilini CUMHURBAŞKANI seçer

İDARİ YARGI

➢DANIŞTAY

Üyelerinin

➢¼ Cumhurbaşkanı

➢¾ HSK

ANAYASA YARGISI

• Anayasa Mahkemesi (1961)

• TBMM 3 üye

• Cumhurbaşkanı 12 üye

Yüce Divan Sıfatıyla Yargıladıkları

➢ Cumhurbaşkanı➢ Cumhurbaşkanı Yardımcısı➢ Bakanlar➢ Yüksek Yargı Mensupları➢ Sayıştay Başkan ve Üyeleri➢ Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekili➢ HSK üyeleri(Adalet Bak.Yardımcısı)➢Meclis Başkanı➢ Genel Kurmay Başkanı ➢ Hava,Deniz,Kara Kuvvetleri Komutanları

Anayasa Değişiklikleri

➢1/3 mv teklifi

➢2 kez görüşme

➢1.görüşme 2.görüşme

360-399 arası 400(2/3)

Halk Oyu Geri Gönderme Halk oylaması Onay Geri Gönderme

60 Gün sonraki ilk Pazar

48 saat

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanını

Anayasa Mahkemesi

seçer

SAYIŞTAY

•TBMM seçer

•Kararları kesin

•Yargı Yolu kapalı

HSK✓13 asil üye

✓7 üyesini TBMM

✓4 üyesini Cumhurbaşkanı

✓Başkanı=Adalet Bakanı

✓Doğal Üye=Adalet Bakanı Müsteşarı

✓Meslekten çıkartma kararlarına yargı yolu açık

Diğer kararlarına yargı yolu kapalıdır

Yüksek Seçim Kurulu

➢7 Asil 4 Yedek

➢6 üyesini Yargıtay

➢5 Üyesini Danıştay

Yargı Yoluna Kapalı İşlemler

✓Milletlerarası antlaşmalar

✓OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

✓Sayıştay Kararları

✓Yüksek Seçim Kurulu Kararları

✓Yüksek Hakemler Kurulu

✓İnkılap Kanunları

➢Cumhurbaşkanının yapmış olduğu işlemlere yargı yolu açıktır

Aşağıdakilerden hangisi Yüce Divan Sıfatıyla yargılanmaz?A)Adalet Bakanı

B)Genelkurmay Başkanı

C)Cumhurbaşkanı Yardımcıları

D)Adalet Bakanı Müsteşarı

E)Jandarma Genel Komutanı

Aşağıdakilerden hangisi 1982 anayasasına göre değiştirilemeyecek maddeler arasında sayılmamıştır?A)Devletin şekli

B)Resmi Dil

C)Bayrak

D)Atatürk milliyetçiliğine bağlı

E)Kuvvetler Ayrılığı

1982 Anayasasına göre TBMM kaç milletvekilinden oluşur?A)550

B)600

C)650

D)450

E)400

Aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanlığına aday gösterebilir?A)En az 20 milletvekiliB)En son yapılan genel seçimlerde %3’ü geçen partilerC)Siyasi Parti GruplarıD)En az 120 milletvekiliE)Seçmenler

2017 Anayasa değişikliğine göre Hakimler ve Savcılar Kurulunun başkanı aşağıdakilerden hangisidir?A)Cumhurbaşkanı

B)Genelkurmay Başkanı

C)TBMM Başkanı

D)Adalet Bakanı

E)İçişleri Bakanı

TBMM Genel Kurulunun erken seçim kararı alıp seçimleri yenilemesi için gerekli olan oran aşağıdakilerden hangisidir?A)Salt Çoğunluk

B)Üye tam sayısının 1/5

C)Üye tam sayısının 1/3

D)Üye tam sayısının 3/5

E)Üye tam sayısının 2/3

1982 Anayasasına göre Bakanlıkların kurulması,kaldırılması görev ve yetkileri ile merkez teşkilatlarının kurulması aşağıdakilerden hangisiyle düzenlenir?

A)Anayasa

B)Kanun

C)Yönetmelik

D)Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

E)Genelge

2017 Anayasa Değişikliğine göre Anayasa Mahkemesinin seçimiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?A)12’si cumhurbaşkanı, 3’ü TBMM tarafından seçilir

B)6’sı Yargıtay, 5’i Danıştay tarafından seçilir

C)7’si TBMM,4’ü Cumhurbaşkanı tarafından seçilir

D)1/4’ü Cumhurbaşkanı,3/4’ü Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından seçilir

E)Üyelerinin tamamı CB tarafından seçilir

1982 Anayasasına göre yazılı soru en geç kaç gün içinde cevaplandırılmalıdır?A)45

B)30

C)15

D)10

E)5

Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayası’na göre OHAL dönemlerinde dahi sınırlandırılamayacak haklardan biri değildir?

A)Yaşama Hakkı

B)Suç ve cezalar geçmişe yürütülemez

C)Masuniyet Karinesi

D)İbadet Hürriyeti

E)Din ve vicdan hürriyeti

Cumhurbaşkanı tarafından TBMM’ye geri gönderilen kanunlar hangi çoğunlukla aynen kabul edilirse Cumhurbaşkanı kanunu kabul edip Resmi gazetede yayımlamak zorundadır?

A)Üye tam sayısının 1/3’ü

B)Üye tam sayısının salt çoğunluğu

C)Toplantıya katılanların salt çoğunluğu

D)Üye tam sayısının 3/5’i

E)Üye tam sayısının 2/3’ü

1982 Anayasası’nda belirtilen sebeplere dayalı olarak alınan olağanüstü hal kararı ne zaman yürürlüğe girer?A)Resmi Gazete’de yayımlandığı gün

B)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 15 gün sonr

C)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 30 gün sonr

D)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 45 gün sonr

E)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 60 gün sonr

1982 Anayasası’na göre Hakimler ve Savcılar kaç kişiden oluşur?A)22 Asil 12 yedek üyeden

B)11 asil 4 yedek üyeden

C)17 üyeden oluşur

D)13 üyeden oluşur

E)11 üyeden oluşur

Aşağıdaki durumlardan hangisi milletvekilliğini sona erdirmez?A)Cumhurbaşkanı seçilmek

B)Cumhurbaşkanı yardımcısı seçilmek

C)Bakan seçilmek

D)TBMM başkanı seçilmek

E)Milletvekilliğinden istifa etmek

Siyasi partilerin mali denetimini kim yapar?A)Sayıştay

B)Anayasa Mahkemesi

C)Danıştay

D)Yargıtay

E)Adalet Bakanlığı

Aşağıdakilerden hangisi OHAL zamanında çıkarılan kanunla Hizmet sınıfına girmiştir?A)Emniyet Hizmetleri

B)Yardımcı Hizmetler

C)Jandarma Hizmetleri

D)Milli İstihbarat Hizmetleri

E)Avukatlık Hizmetleri

Milletvekilliğinin TBMM tarafından düşürülmesi kararına karşı kaç gün içinde Anayasa Mahkemesine başvurabilir ?A)5 gün

B)3 gün

C)7 gün

D)15 gün

E)30 gün

Uyuşmazlık Mahkemesi’nin başkanını kim seçer?A)Cumhurbaşkanı

B)Anayasa Mahkemesi

C)Adalet Bakanı

D)Hakimler ve Savcılar

E)Danıştay Genel Kurulu

Cumhurbaşkanı yurtdışındayken yerine kim vekalet edecek?A)Meclis Başkanı

B)Partisinin Grup Başkanı

C)İçişleri Bakanı

D)Cumhurbaşkanı yardımcısı

E)Dışişleri Bakanı

1982 Anayasası 2017 değişikliği ile Cumhurbaşkanı hangi konularda

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir?

A)Yasama

B)Yürütme

C)Yargı

D)İdari

E)Uluslararası ilişkiler

Milletvekili mazbatayı nereden alır?A)YSK

B)HSK

C)Anayasa Mahkemesi

D)İl Seçim Meclisi

E)TBMM

SOSYAL HAYATI DÜZENLEYEN KURALLAR

1-DİN 2-GÖRGÜ 3-AHLAK 4-HUKUK

YAPTIRIM TÜRLERİ

Ceza Cebri icra Tazminat İptal Hükümsüzlük

HÜKÜMSÜZLÜK

Yokluk Butlan Tek Taraflı Bağlamazlık

HUKUKUN TÜRLERİ

POZİTİF=Yürürlükte bulunan yazılı ve yazısız

MEVZU=Yetkili makamlar tarafından yazılı

TABİİ=Hedefteki, ulaşılması gereken

TARİHİ=Geçmişte olan şuanda olmayan hukuk k

Kişinin Hak ve Ödevleri

Sosyal ve Ekonomik

Siyasi hak ve Ödevler

Kişinin Hak ve Ödevleri(Özgürlük,Hürriyet,Düşünce)

➢Konut Dokunulmazlığı

➢Özel Hayatın Gizliliği

➢Dernek Kurma

➢Mülkiyet Hakkı

➢Toplantı ve Gösteri yürüyüşü Hakkı

➢İspat Hakkı

➢Zorla çalıştırma yasağı

Sosyal ve Ekonomik Haklar➢Kıyılardan yararlanma hakkı➢Sendika Kurma➢Toplu İş Sözleşmesi➢Toprak Mülkiyeti➢Grev Hakkı➢Lokavt hakkı➢Konut Hakkı➢Sanat ve Sanatçının korunması➢Eğitim Öğretim hakkı

SİYASİ HAK ve ÖDEVLER➢Türk Vatandaşlığı

➢Kamu hizmetine girme hakkı

➢Dilekçe Hakkı

➢Vergi

➢Mal bildirimi

➢Bilgi edinme Kamu başdenetçisine başvurma

İDARE HUKUKU

➢Yetki genişliği

➢İdarenin Bütünlüğü

➢Hiyerarşi

➢İdari Vesayet

➢Yerinden Yönetim

➢Merkezden Yönetim

HİYERARŞİK AMİRLER

Merkezi yönetim Mahalli Teşkilat➢Cumhurbaşkanı Vali

➢Bakan Belediye Başkanı

➢Vali Muhtar

➢Kaymakam

➢Bucak Müdürü

Merkezden Yönetim

Başkent TAŞRA

➢Cumhurbaşkanı Vali➢Yardımcılar Kaymakam➢Bakanlar Bucak Müdürü➢MİT➢Devlet Denetleme➢Danıştay➢Sayıştay➢MGK

Yerinden YönetimMahalli Teşkilat TAŞRA

➢İl Özel Vali

➢Yardımcılar Kaymakam

➢Bakanlar Bucak Müdürü

➢MİT

➢Devlet Denetleme

➢Danıştay

➢Sayıştay

➢MGK

Görevden uzaklaştırma=İç İşleri Bakanı

Görevden alma Danıştay

Cumhurbaşkanı

Bakan

Vali

Kaymakam

Bucak Müdürü

Yetki genişliği

Vali

VALİ➢İçişleri Bakanlığının önerisi Cumhurbaşkanının kararı ile atanan

İSTİSNAİ bir devlet memurudur.

➢Genel emir çıkarabilir

➢Polis ve Jandarma’yı kullanabilir

➢Askeri birliklerden yardım isteyebilir

➢YETKİ GENİŞLİĞİ ilkesini kullanabilir

➢İdari Vesayetle denetleme yapabilir

İlin ve ilçenin kurulması kaldırılması yer değiştirmesi ilçenin başka ile bağlanması

Belediye=5 bin

Büyükşehir Belediyesi=750 BİN

2 bin altı köy&Mahalle

KAMU TÜZEL KİŞİLERİ➢Kanunla veya CBK ile kurulur

➢İl Özel İdaresi

➢Belediye

➢Üniversite

➢Meslek Kuruluşları(Barolar,Borsalar)

➢Atatürk Kültür Dil Tarih Yüksek Kurumu

➢TRT

İDARENİN DÜZENLEYİCİ İŞLERİ

Kimler Yönetmelik Çıkarabilir?

➢Cumhurbaşkanı

➢Bakanlıklar

➢Kamu Tüzel Kişileri

SİYASİ PARTİYE

ÜYE OLABİLİR ÜYE OLAMAZ

TC vatandaşı Hakim ve Savcılar

18 yaşını doldurmuş Yüksek Yargı Mensupları

Medeni hakları kullanmaya Ehil

TSK mensupları

Yükseköğretim elemanları Kamu Çalışanları

Yükseköğretim öğrencileri

Yükseköğretim önce öğrenciler(lise)

Görevinden çekilmedikçe milletvekili olamayacak meslekler

➢Hakim ve Savcılar

➢Yüksek Yargı Mensupları

➢TSK üyeleri

➢Kamu Çalışanları

➢Yükseköğretim elemanları

MEMUR OLMA ŞARTLARI

➢TC vatandaşı olmak

➢18 yaşını doldurmuş olmak

➢Askerliği ile ilişkisi olmamak

➢En az ortaokul mezunu olmak

➢Kasıtlı suçtan 1 yıl ve daha fazla hüküm giymemiş

➢Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş olmak

➢Kamu haklarından mahrum olmamak

MEMURA UYGULANAN CEZALAR

Uyarma

Kınama

Aylıktan kesme

Kademe ilerlemesinin durdurulması

Devlet Memurluğundan çıkarma(Yüksek Disiplin Kurulu)

OY KULLANABİLECEKLER OY KULLANAMAYACAKLAR

TC vatandaşı Silah altındaki er ve erbaşlar

18 yaşını doldurmuş Askeri öğrenciler

Seçmen kütüğüne kayıtlı Temyiz kuvvetinden yoksun

Taksirli suçtan hüküm giyenler oy kullanabilir

Kasıtlı suçtan dolayı cezaevinde bulunduğum süre içinde

CEZA EHLİYETİ

➢0-12 Ceza almaz

➢12-15 suçu idrak edemiyorsa ceza almaz

➢15-18 indirimli ceza

➢(Sağır ve Dilsizler +3)

Gerçek Kişilik

• Başlangıç TAM VE SAĞ DOĞUM

• Bitiş Ölüm, Ölüm Karinesi, Gaiplik

GAİPLİK➢Mahkeme kararı gerekir SULH HUKUK

➢Ölümüne olası gözle bakılıyorsa 1 yıl beklenir

➢Sadece haber alınamıyor 5 yıl beklenir

HAK EHLİYETİ

• Tam ve sağ doğmak şartıyla Ana Rahmine düştüğü an

FİİL EHLİYETİ

➢Kişinin kendi eylem ve davranışlarıyla kendi adına haklar ve borçlar yaratabilmesidir.

➢Reşit olmak

➢Ayırt etme gücü (Mümeyyiz)

➢Kısıtlı Olmamak

➢ (Yaşlılık,Sakatlık,Savurganlık,Kötü yaşama tarzı,AlkolBağımlılığı,Tecrübesizlik,Toplam 1 yıl ve daha fazla hüküm giymiş olmak)

➢Yaş küçüklüğü kısıtlanma sebebi değil

EHLİYET ÇEŞİTLERİ

Tam ehliyetli

➢Reşit

➢Ayırt etme gücü var

➢Kısıtlı değil

Tam ehliyetsiz

➢Ayırt etme gücünden yoksun

➢Ceza ehliyeti yok

➢Tazminat sorumluluğu var

Sınırlı Ehliyetsiz

• Reşit olmayan

• Kısıtlanmış

Sınırlı ehliyetli

• Reşit

• Ayırt etme gücüne sahip

• Yasal danışmanı var