Verilerin değerlendirilmesi, özetlenmesi ve sunumu

Tablo ve grafik türleri, kullanım alanları

Prof.Dr.Alp Ergör Tıbbi Laboratuvar Teknikerliği ve Odyometri Programları

2011 Bahar Yarıyılı - 2. Sınıf Şubat-Nisan 2011

http://kisi.deu.edu.tr/alp.ergor/

Tarih İçerik

15 ŞubatDersin tanıtımıSağlık alanında istatistiğin yeriBiyoistatistikle ilgili temel kavramlar

22 ŞubatVeri tanımı ve türleriÖrnekler - tartışma

1 Mart Verilerin toplanması ve gruplanmasında dikkat edilmesi gereken öğeler Verilerin değerlendirilmesi, özetlenmesi ve sunumuTablo ve grafik türleri, kullanım alanlarıUYGULAMALAR

8 Mart

15 MartDağılım ve dağılım türleri, olasılık, istatistikle ilgili kavramlar Tanımlayıcı istatistiksel yöntemler

22 Mart Sağlık alanında araştırma ve araştırmanın yeri

29 Mart Örnek nedir? Neden örnek seçilir?

Geçtiğimiz haftanın sorusu: • Sağlık alanında kullandığımız veri kaynakları

nelerdir?

• Veri türleri ve özellikleri ile ilgili dağıtılan ev ödevini hazırlayınız.

Veri türleri Nicelik Nitelik 

Sınıflanmış SıralayıcıAralıklı

Yapay nicellik

Verilerin ölçüm yöntemleri

Oransal Aralıklı

Sıralayıcı (ordinal) Sınıfsal (adsal, nominal

ölçüm)

değişken

NİTEL

NİCELÖlçüm, gözlem,

kayıtlar

Tanımlama

sorun, rutin işlem vd

veriSORU

Değerlendirme, çözümleme

Biyoistatistikten

yararlandığımız alanlar

Verilerin değerlendirilmesi, özetlenmesi, sunumu

Frekans ya da sıklık: Ölçümlerde herhangi bir özelliği taşıyan olgu sayısı

Sınıflandırma, özellikle olgu sayılarının fazla olması durumunda, verilerin üzerinde yapılacak hesaplamaları kolaylaştırarak anlaşılır biçimde sunulmalarını sağlar.

Olağan Dışı Durumlara Hazırlıkları Değerlendirilen İşyerlerinin İşkollarına Göre Dağılımları

İşkolu Sıklık %

Metal 46 50,5

Petrokimya 21 23,1

Tekstil 15 16,5

Diğer 9 9,9

Toplam 91 100,0

Olağan Dışı Durumlara Hazırlıkları Değerlendirilen İşyerlerinin İşçi Sayılarına Göre Dağılımları

İşçi Sayısı Sıklık %

3 1 1,1

6 1 1,1

9 1 1,1

10 1 1,1

11 1 1,1

12 1 1,1

13 1 1,1

14 1 1,1

43 1 1,1

45 2 2,2

46 2 2,2

47 2 2,2

51 2 2,2

52 1 1,1

59 1 1,1

60 1 1,1

64 1 1,1

65 1 1,1

66 1 1,1

72 1 1,1

… … …Total 91 100,0

Sınıflandırmanın sınırları : • alt ve üst değer • sınıf aralığı vardır• sınıf sayısı

Sınıflandırma kuralları:• Sınırlar kesin olmalı - sınıflar birbirine karışmamalı• Sınıflandırma tüm değerleri içine almalı• Sınıf aralıklarının eşit olmasına özen gösterilmeli • İncelemenin kolaylaşması ve dağılım hakkında yeterli

bilgi alınabilmesi için sınıf sayısı genellikle 8 - 15 arasında seçilir

• Her sınıfta en çok görülen ölçüm değerleri o sınıfın SIKLIĞINI (FREKANSINI) belirler. Bu özellik dağılımı belirlemek için en sık kullanılan ölçütlerden biridir.

Neden sınıflandırma yapıyoruz?• Elimizdeki bilgileri özet olarak sunabilmek için• Sınıflandırma yaptığımızda verinin dilini çözebiliyoruz!• Salık işkolu açısından: Girişim yapacağımız noktaların

belirlenmesi için…

Tablo ve grafik türleri, kullanım alanları

Sınıflandırılmış veriyi nasıl sunabiliriz?

• Tablolar • Grafikler

– Sıklık (frekans) tabloları– Çapraz tablolar– Şekil ve grafikler

Tablo özellikleri - kurallar:• Başlık• Satır ve sütunlar• S - S başlıkları• S - S ölçekleri• Gerekirse n + % birlikte…• Toplamlar• Çizgiler (anlaşılırlık)• Yalınlık

Grafik – Şekil türleri

• Çubuk grafik – Sıklıkla NİTEL v

• Daire grafik – NİTEL v• Histogram – NİCEL – sürekli

v• Çizgi grafik - NİCEL• Kutu – Yüzde dağılımı göstermek

için• …

Aytaç N ve ark. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2008; 9(3) : 9 - 15

Uçan Ö ve ark. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi Cilt: 9 Sayı: 2 2006

Özen M ve ark. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 13(2) 87-90 (2006)

Orak, SDÜ. öðrencilerinin sigara, alkol vb. alýþkanlýklarý. S.D.Ü. Týp Fak. Derg. 2004;11(3):1-7

Orak, SDÜ. öðrencilerinin sigara, alkol vb. alýþkanlýklarý. S.D.Ü. Týp Fak. Derg. 2004;11(3):1-7

Çubuk Grafik

Orak, SDÜ. öðrencilerinin sigara, alkol vb. alýþkanlýklarý. S.D.Ü. Týp Fak. Derg. 2004;11(3):1-7

Çubuk Grafik

Yorgancı K ve ark. Yoğun Bakım Dergisi 2002;2(1):58-63

Çubuk Grafik

M Korkmaz. Fırat Saglık Hizmetleri Dergisi, Cilt:3, Sayı:9 (2008)

Daire Grafik

HİSTOGRAM ve ÇİZGİ Grafik

Kutu grafik

Orak, SDÜ. öðrencilerinin sigara, alkol vb. alýþkanlýklarý. S.D.Ü. Týp Fak. Derg. 2004;11(3):1-7

Osman Gazi Üniversitesi 2006-6 Etkinlik Raporu

Peyzaj Şirketinin Bahçe Bakım Servis Sürelerine Ait Histogram (a)

0

5

10

15

20

25

30

6 – 9 10 – 13 14 – 17 18 – 21 22 – 25 26 – 29 30 – 33 34 - 37

Dakika

Sık

lık

Z Muluk, Y E Ataman. SBF 215 Biyoistatistik ve Araştırma Teknikleri, Ünite 5

Histogram

A.B.D.’de Yıllara Göre Kadın ve Erkeklerin İşe Ortalama Başlangıç Maaşları

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998

Yıl

Maa

ş ($

)

Erkek Kadın

Z Muluk, Y E Ataman. SBF 215 Biyoistatistik ve Araştırma Teknikleri, Ünite 5

Çubuk Grafik

Bir otel işletmesinin 100 müşteriye uyguladığı anketin şikayet nedenlerini gösteren tablosu aşağıda verilmiştir.

Müşteri Şikayeti Sıklık

Odalar 20

Personel 15

Sosyal Tesisler 25

Etkinlikler 40

Toplam 100

Müşteri Şikayet Nedenlerinin Dağılımı

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Odalar Personel Sosyal Tesisler Etkinlikler

Neden

Sık

lık

Z Muluk, Y E Ataman. SBF 215 Biyoistatistik ve Araştırma Teknikleri, Ünite 5

Bir otel işletmesinin 100 müşteriye uyguladığı anketin şikayet nedenlerini gösteren tablosu aşağıda verilmiştir.

Z Muluk, Y E Ataman. SBF 215 Biyoistatistik ve Araştırma Teknikleri, Ünite 5

Müşteri Şikayeti Sıklık Göreli Sıklık

Odalar 20 0,20

Personel 15 0,15

Sosyal Tesisler 25 0,25

Etkinlikler 40 0,40

Toplam 100 1,00

Müşteri Şikayet Nedenlerinin Dağılımı (%)

Odalar20%

Personel15%

Sosyal Tesisler25%

Etkinlikler40%

Bir firmaya ait 20 haftalık satış ve kar oranları $ bazında tabloda verilmiştir.

Hafta

Satış ($) Kar ($)

1 37.000 4.120

2 38.900 4.200

3 41.200 3.960

4 39.600 4.010

5 40.500 3.950

6 42.000 3.875

7 43.500 3.800

8 41.500 3.910

9 44.100 3.602

10 42.800 3.500

11 43.700 3.680

12 47.900 3.476

13 46.790 3.680

14 49.000 3.367

15 46.800 3.578

16 48.680 3.456

17 50.100 3.345

18 46.900 3.672

19 50.330 3.409

20 49.890 3.256

Z Muluk, Y E Ataman. SBF 215 Biyoistatistik ve Araştırma Teknikleri, Ünite 5

Satış Trendi

-

20.000

40.000

60.000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Hafta

Satı

ş ($

)

Aşağıdaki grafikte satış miktarı verisi haftalar bazında çizgi grafik olarak verilmiştir

Z Muluk, Y E Ataman. SBF 215 Biyoistatistik ve Araştırma Teknikleri, Ünite 5

Haftalara göre kar grafiği

Kar Trendi

0

2.000

4.000

6.000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Hafta

Kar

($)

Z Muluk, Y E Ataman. SBF 215 Biyoistatistik ve Araştırma Teknikleri, Ünite 5

Haftanın sorusu: • Veri türlerini, ölçüm ve gruplama yöntemlerini

irdeleyiniz

Önümüzdeki hafta:• Verilerin özetlenmesi ve sunumu, tablo ve grafik

kullanımı ile ilgili uygulamalar• 2 haftalık ev ödevlerinin değerlendirilmesi