Post on 24-Sep-2020
Turystyka na obszarach
Natura 2000
1. Natura 2000 –NASZĄ SZANSĄ
a
STRATĄ BĘDZIE TO JEŚLI JEJ
NIE WYKORZYSTAMY
w turystyce
Jolanta Kamieniecka
Soczewka - marzec 2015.
Soczewka 2015
2
Turystyka na obszarach Natura 2000;
1. Ochrona różnorodności biologicznej,
obszary Natura 2000 a turystyka.
2. Formy turystyki przyjaznej
środowisku.
3. Dzieci, młodzież, dorośli i turystyka.
4. Turystyka proekologiczna.
5. Promocja turystyki.
Natura 2000 a Turystyka
czy Turystyka a Natura 2000?
3
Wprowadzenie w Polsce sieci obszarów tj. Europejskiej
sieć ekologicznej Natura 2000 (Unia Europejska), 1992
to NOWE!
• podejście do ochrony przyrody
• wyzwania dla rozwoju lokalnego
• zadania dla edukacji
• walory turystyczne i ich wykorzystanie
4
5
Postrzeganie Natury 2000
• Z Naturą 2000 wiąże się dużo mitów i nieporozumień – jedni się jej boją, inni wręcz przeciwnie
• Nieliczni tylko mają świadomość jakie wymogi i zobowiązania oraz jakie szanse i korzyści niesie ze sobą Natura 2000
• Nieliczni też wiedzą dlaczego, z jakich powodów zdecydowano się na ten wielkie program
Turystyka
korzystająca WPROST z walorów środowiska przyrodniczego
wie o Naturze 2000 tak samo mało jak wielu
2. Formy turystyki a Natura 2000
• Kajakowa, żeglarska = wodne
• Rowerowa, konna = nie! samochodowa
Albo;
• aktywna, zielone szkoły, górska,
• w Parkach Narodowych i Krajobrazowych
• NA TERENACH WIEJSKICH
……………………….
…………………….
6
7
„W ZGODZIE Z NATURĄ”
= promocja turystyki +eko
Hasło NA CZASIE promujące OFERTY dla:
• dzieci, młodzieży, dorosłych
• rodzin, zakochanych par, singli,
• na długie wakacje lub weekend
• mniej zamożnych, bogatych
• Polaków, obcokrajowców
Jak żyć w zgodzie z Naturą 2000 ? Kto wie?
samorządy, nauczyciele, usługodawcy
czy sami turyści nam o to podpowiedzą?
8
Turystyka musi wiedzieć, że
Natura 2000 wynika z potrzeby zmiany podejścia
do ochrony przyrody wobec jej zagrożenia
• Od drugiej połowy XX w. notowany jest w Europie
i w skali globalnej bardzo intensywny proces
wymierania gatunków
• W obliczu tych zmian dotychczasowe systemy
ochrony przyrody okazały się być niewystarczające,
a one chroniły turystyczne walory przyrodnicze
EECONET- Rada Europy 1990-1993, BSPA – Bałtycki System Obszarów Chronionych (Komisja Helsińska), 1994, PEEN – Paneuropejska sieć ekologiczna (Konferencja europejskich ministrów środowiska w Sofii), 1995, Emerald – sieć obszarów szczególnie interesujących z punktu widzenia ochrony (element Konwencji Berneńskiej), 1996 PAN-Parks (1989)
9
Najważniejsze przyczyny (duży wpływ człowieka)
wymierania gatunków i zaniku siedlisk przyrodniczych to:
• zawłaszczanie ich przestrzeni życiowej (wylesienia, urbanizacja, budowa dróg),
• przekształcanie miejsc ich naturalnego występowania (np. intensywne rolnictwo, leśnictwo i gospodarka rybacka),
• odprowadzanie zanieczyszczeń do środowiska (rolnictwo, przemysł, gospodarka komunalna),
• wprowadzanie nowych (obcych) gatunków i chorób
• zmiany klimatu.
10
DO ZAPAMIĘTANIA:
główne cele wprowadzania
obszarów Natura 2000
• powstrzymanie wymierania gatunków zwierząt i roślin oraz zaniku ważnych siedlisk przyrodniczych na obszarze Unii Europejskiej oraz
• ochrona pełnego spektrum różnorodności biologicznej na tym obszarze w warunkach stałego monitorowania jej stanu i zachodzących zmian.
11
Ważne dla turystyki (1)
Sieć Natura 2000
a dotychczasowe systemy ochrony przyrody
Sieć Natura 2000 nakłada się na dotychczasowe systemy ochrony przyrody – nie zastępuje ich, ale je uzupełnia.
Wiele dotychczasowych obszarów chronionych (np. parki narodowe, część parków krajobrazowych i rezerwatów) otrzymuje jedynie dodatkowy status obszaru Natura 2000, tak jak to było dotychczas z
• rezerwatami biosfery czy
• obiektami światowego dziedzictwa.
Ważne dla turystyki (2) PTAKI
Turystyka ornitologiczna - ?
• znana, aprobowana, wielu ma amatorów –
mało świadomych uczestników
• Główny edukator: OTOP (Polska)
Wiodący organizatorzy podglądania ptaków:
• PTOP
• Rzeczpospolita Ptasia
• Biebrza Eco-Travel
12
OTOP edukuje
13
Rzeczpospolita Ptasia - EDEN
14
Podlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków
– program ochrony Dubelta
15
Biebrza Eco-Travel
= plener 2015
16
17
Ważne dla turystyki (3)
Skąd odrębność obszarów „ptasich”?
Ptaki od bardzo dawna mają na całym świecie ogromne rzesze miłośników (profesjonalnych ornitologów i amatorów), którzy interesują się nimi, zbierają informacje o nich i walczą o ich ochronę – stąd przepisy o ich ochronie były przyjmowane najwcześniej:
• Konwencja o ochronie ptaków pożytecznych dla rolnictwa (z 1902 r. – Polska ratyfikowała w 1932 r.)
• Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego (z 1971 r. – Polska ratyfikowała w 1977 r.)
• Dyrektywa Rady EWG w sprawie ochrony dziko żyjących ptaków (z 1979 r. – Polska zobowiązała się do przestrzegania jej zapisów w Traktacie Akcesyjnym)
18
Skąd odrębność obszarów „ptasich”? (c.d.)
Ptaki są grupą organizmów, o której w skali globalnej
jest najwięcej danych co do ich liczebności, miejsc
występowania i potrzeb życiowych, oraz dla której
opracowane zostały bardzo ścisłe kryteria do
wyznaczania obszarów ważnych dla ptaków – dane
te zbierali właśnie ci miłośnicy ptaków.
Utrzymanie odrębności obszarów „ptasich” w ramach
sieci Natura 2000 jest więc w dużym stopniu formą
docenienia wysiłku tych rzesz miłośników ptaków.
19
Turystyka przyrodnicza ?
to o wiele więcej możliwości niż podglądanie
ptaków
20 Skrót do Spiewamy.lnk
21
22
„Życie z Naturą 2000”
Ustawa o ochronie przyrody stanowi (art.. 4):
„Obowiązkiem organów administracji publicznej, osób
prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz
osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą
dziedzictwem i bogactwem narodowym”
Zapis ten odnosi również do przyrody obszarów
Natura 2000.
Podstawowe więc pytanie to:
Kto i jakie ma obowiązki w związku z Naturą 2000
oraz kto ma możność uzyskiwać korzyści?
23
Ważne dla turystyki (…)
Wykorzystywanie obszarów Natura 2000 a wymogi ich ochrony
Do wrażliwości chronionych siedlisk i gatunków oraz
koniecznych zasad ich ochrony dostosować trzeba:
• intensywność i terminy penetracji obszarów Natura
2000 (w tym ruchu turystycznego)
• skalę i rodzaj gospodarczego ich wykorzystywania
• lokalizowanie inwestycji w obrębie obszarów Natura
2000 oraz w ich sąsiedztwie
By unikać potencjalnych zagrożeń i konfliktów
trzeba szerzyć wiedzę o sieci Natura 2000
i o uwarunkowaniach rozwoju jakie ona stwarza.
24
RELACJE: Społeczeństwo a Natura 2000
Powołanie obszarów Natura 2000
• będzie miało zasadniczy wpływ na rozwój lokalny – pojawią się pewne ograniczenia dla niektórych form gospodarowania, ale też otworzą się szanse na nowe kierunki rozwoju – przyjazne środowisku
• jest wyzwaniem dla oświaty i edukacji – trzeba pomagać zrozumieć ich rolę oraz wyjaśniać wątpliwości, pokazywać co niesie ona pozytywnego
• to powrót do dbałość o świat przyrody w kształtowanie świadomości ekologicznej w bezpośrednim i autentycznym kontakcie z naturą
(również w powiązaniu roli gospodarki odpadami, energią lub ochroną klimatu)
Rozwój turystyki na obszarach chronionych rodzi wiele pytań
odnoszących się do wzajemnych relacji między gospodarką turystyczną a
zasadami turystycznego wykorzystywania zasobów przyrody i ochrony
różnorodności biologicznej. Mimo pozornej sprzeczności interesów, jest
możliwe budowanie pozytywnego klimatu dla rozwoju turystyki również w
Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych Natura 2000. Temu sprzyjają
następujące argumenty:
• Obszary te nie są wyłączone spod użytkowania turystycznego, podobnie
jak inne tereny chronione. Jedynie w niektórych rezerwatach przyrody
lub w niewielkich częściach parków narodowych stosowanie zasad
ścisłej ochrony rodzi ograniczenia. Koncepcja ochrony rzadkich i
zagrożonych wyginięciem gatunków i siedlisk oraz inne wymogi
ochrony środowiska i różnorodności biologicznej nie ograniczają
działalności człowieka. Nigdzie gospodarka nie „stanęła” i turystyka się
nie „zawaliła” z powodu powołania obszarów Natura 2000;
Ochrona różnorodności biologicznej, obszary Natura 2000 a turystyka
Turystyka jest specyficzną formą użytkowania środowiska
przyrodniczego, która powinna dostrzegać ochronę terenów przed
dewastacją i biologicznym zubożeniem jako kolejną szansę na
zachowanie tych cennych zasobów różnorodności biologicznej, które
uznaje się za atrakcyjność danego regionu. Dzięki zinwentaryzowaniu
cennych w skali Europy osobliwości przyrodniczych turystyka czerpie
nowe inspiracje dla rozwoju, wzbogacania oferty i pozyskiwania nowych
klientów.
Użytkowanie środowiska przyrodniczego przez turystykę to przede
wszystkim gospodarowanie jego zasobami przyrodniczymi, aby
korzyści były zarówno po stronie turystów, jak i sektora usług
turystycznych (w postaci efektów ekonomicznych).
Europejski wymiar ochrony różnorodności biologicznej sprawia, że
bogactwo przyrodnicze danego kraju staje się czynnikiem
współdecydującym o jego atrakcyjności. Unikatowość, wielość i
przestrzenne rozmieszczenie gatunków budują rangę konkurujących
destynacji turystycznych.
Turyści coraz częściej poszukują miejsc i obiektów przyjaznych
środowisku, a także atrakcji zbudowanych z wykorzystaniem
unikatowości przyrody, odpowiedniej do tego obsługi. Uznanie Natury
2000 za szansę rozwijania zainteresowań klienta, wzbogacania treści
produktów turystycznych i tworzenia kolejnych nowych, tzw. zielonych
miejsc pracy, to minimum potrzebne do wyznaczania sposobów sukcesu
turystyki.
Formy turystyki przyjaznej środowisku
FORMY kontaktu turysty z przyrodą są
bardzo różne
PROMOCJA
Kto co widzi? Na co patrzy ?
KOMU CO PRZEKAZAĆ chcemy ?
Zagospodarowanie = urządzenia
Urządzenia bazy (cd)
w zgodzie z NATURĄ
Udostępnianie obiektów przyrodniczych
Dojście do jaskini Drogi asfaltowe
Młodzież a turystyka
W świetle tytułu naszego projektu
Natura 2000 naszą szansą
Młodzież to: SZANSA
- a zagrożeniem jest ją stracić !
• Młodzież a Natura 2000 - wyniki badań
DZIECI, MŁODZIEŻ, DOROŚLI I TURYSTYKA = WYNIKI BADAŃ
MŁODZIEŻ A NATURA 2000
1%
5%
11%
84%
Tak, słyszałem/am o takim obszarze pozaPolską
Tak, słyszałem/am o takim obszarze w mojejokolicy
Tak, słyszałem/am o takim obszarze w Polsce,ale nie w mojej okolicy
Nie, nie słyszałem/am o takim obszarze
Czy słyszałeś/aś o obszarach Natura 2000?
GIMNAZJALIŚCI O SWOJEJ WIEDZY NA TEMAT
PRZYRODY
69%
69%
56%
19%
20%
26%
12%
11%
19%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
klasa I gimnazjum
klasa IIgimnazjum
klasa IIIgimnazjum
Moja wiedza na temat przyrody/ochrony środowiska jest wystarczająca
zgadzam się
nie zgadzam się
trudnopowiedzieć/niewiem
źródło: te i następne Młodzież a Natura 2000. Wyn ik i badania soc jologicznego Alina Stanaszek
Magdalena Tędziagolska . InE 2011.
UDZIAŁ W ZAJĘCIACH POZALEKCYJNYCH I
KONKURSACH
30%
27%
70%
73%
brałeś/aś udział w konkursie, któregotematem była przyroda/ochrona
środowiska?
uczęszczałeś/aś na zajęcia pozalekcyjnedotyczące przyrody/ochrony środowiska?
Czy w tym lub ubiegłym roku szkolnym:
tak nie
4%
6%
8%
23%
23%
21%
14%
20%
31%
40%
34%
23%
33%
24%
23%
25%
24%
19%
13%
9%
17%
33%
20%
8%
4%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
czytasz artykuły/książki na tematprzyrody/ochrony środowiska?
rozmawiasz zprzyjaciółmi/znajomymi o kwestiach
przyrody/ochrony środowiska?
szukasz w Internecie informacji natemat przyrody/ochrony
środowiska?
chodzisz na spacery/wycieczki, abyoglądać przyrodę
oglądasz filmy przyrodnicze?
Jak często....?
kilka razy wtygodniu
kilka razy wmiesiącu
kilka razy wroku
raz w rokulub rzadziej
nigdy
ŹRÓDŁA INFORMACJI O PRZYRODZIE
PROGRAMY TV/FILMY (86%)
INTERNET (55%)
LEKCJE W SZKOLE (44%)
PODRĘCZNIKI (29%)
ŹRÓDŁA INFROMACJI NA TEMAT PRZYRODY/OCHRONY ŚRODOWISKA
ZACHOWANIA PROEKOLOGIC
ZNE PRAKTYKOWANE W DOMACH RESPONDENTÓ
W
Torba wielokrotnego
użytku na zakupy (58%)
Segregacja śmieci (46%)
Wyłączanie nieużywanego
sprzętu elektronicznego
(44%)
Żarówki energooszczędne
(52%)
ZACHOWANIA PROEKOLOGICZNE PRAKTYKOWANE W
DOMACH RESPONDENTÓW
oszczędzanie wody (38%)
Zakup żywności ekologicznej (8%)
wyrzucanie baterii do
specjalnych pojemników
(38%)
GRUPY „PROEKOLOGICZNE”
ZAINTERESOWANI TEMATYKĄ PRZYRODY
Oglądają filmy przyrodnicze kilka razy w tygodniu lub
miesiącu
Czytają artykuły/książki
na temat przyrody/ochrony środowiska kilka razy w tygodniu
lub miesiącu
Szukają w Internecie informacji na temat przyrody/ochrony
środowiska kilka razy w tygodniu lub miesiącu
Chodzą na spacery/wycieczki, aby oglądać przyrodę kilka
razy w tygodniu lub miesiącu
Potrafią wymienić
przynajmniej jedną nazwę organizacji ekologicznej
GRUPY „PROEKOLOGICZNE”
ZAANGAŻOWANI
Deklarują, że w ciągu ostatniego roku podjęli osobiście jakieś działania na rzecz
ochrony środowiska
W tym lub ubiegłym roku szkolnym brali udział w akcji na rzecz ochrony
środowiska
Dorośli Turyści a Natura 2000 Badanie świadomości ekologicznej dorosłych
Polaków
Turystyka na obszarach cennych
przyrodniczo Badani wybierając miejsce wypoczynku kierują
się przede wszystkim:
• piękną przyrodą oraz ciszą
• i spokojem danej okolicy
• sentymentem do danego miejsca.
• Walorami zdrowotnymi okolicy.
Motywacje respondentów do wyboru miejsca wypoczynku różniły się w zależności od rejonu, w którym spędzali urlop, jednak we wszystkich miejscach walory przyrodnicze okolicy były najczęściej wskazywaną odpowiedzią.
Dorośli
WALORY PRZYRODNICZE w OPINII
TURYSTÓW
• Znajomi i rodzina są głównym źródłem informacji o walorach przyrodniczych miejsca wypoczynku. Na drugim miejscu znalazły się strony internetowe poświęcone danemu regionowi. Źródła „lokalne”, dostępne na miejscu wypoczynku, tj. tablice informacyjne czy miejsce zakwaterowania znalazły się dopiero na kolejnych miejscach, ze wskazaniami co 10 badanego.
• Małe znaczenie dla badanych miały informacje udostępniane lokalnie przez branżę turystyczną i samorządy, może to świadczyć o małej aktywności osób prowadzących obiekty noclegowe, jak również ubogiej, niedostosowanej do oczekiwań turysty, ofercie lokalnych punktów informacji turystycznej (lub o braku takich obiektów).
WAŻNA JEST DOSTĘPNOŚĆ
walorów przyrodniczych terenu
Największe znaczenie dla respondentów ma
wypoczynek w miejscach o szczególnych walorach przyrodniczych,
• gdzie znajdują się ścieżki przyrodnicze, możliwość aktywnego wypoczynku oraz
• okazje do poznawania lokalnych tradycji.
Wymienione kwestie miały duże znaczenie dla największej grupy badanych, jednocześnie mały odsetek respondentów uznał je za niemające żadnego znaczenia.
WIEDZA TURYSTÓW O NATURZE 200
• Badani turyści zdecydowanie częściej słyszeli o Naturze 2000 niż Europejczycy czy polscy gimnazjaliści, którzy wykazali większą niewiedzę w tym zakresie.
• Przy czym znajomość obszarów Natura 2000 wśród turystów ogranicza się jednak głównie do miejsca,
w którym spędzają urlop, co może świadczyć o dobrej promocji tych obszarów w regionach.
Warto zauważyć, że większość turystów, którzy zetknęli się z pojęciem Natura 2000 potrafiła również wskazać trafną jego definicję.
Źródła informacji o Naturze 2000=dla badanych
turystów to przede wszystkim media i Internet
3%
5%
7%
7%
11%
13%
24%
28%
53%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Inne
organizator pobytu/biuro…
Nie pamiętam
plakaty/przydrożne tablice…
szkoła/uczelnia/uniwersytet III…
publikacje
rodzina i/lub znajomi
internet
media (TV, radio, prasa)
Mało osób wskazało na „lokalne” informacje w miejscu pobytu:
tablice informacyjne czy obiekt noclegowy.
Można wysnuć przypuszczenie o dobrej promocji regionów,
jednak przede wszystkim poprzez strony internetowe
(poświęcone regionowi, prowadzone przez samorządy).
Branża turystyczna wydaje się w niewystarczającym stopniu
doceniać wartość Natury 2000 jako atrakcyjnego „produktu
turystycznego”, który może przyciągać turystów
Respondenci zaś doceniają obecność Natury 2000 w miejscu,
gdzie odpoczywają.
Istnienie obszarów Natura 2000 w okolicy dla co piątego
ankietowanego było jednym z ważnych kryteriów wyboru tego
miejsca na wypoczynek, a co trzecia osoba brała ten aspekt pod
uwagę uznając, że obszar ten jest dodatkowym atutem.
Z ogółu badanych nieco ponad połowę (55%)
w ogóle nie słyszała o obszarach Natura 2000.
Podobny % niestety dotyczy związanych z turystyką lub ochroną środowiska.
Ci co słyszeli:
Doceniają obecność Natury 2000 w miejscu, gdzie odpoczywają.
Istnienie obszarów Natura 2000 w okolicy dla co piątego ankietowanego było jednym z ważnych kryteriów wyboru tego miejsca na wypoczynek, a co trzecia osoba brała ten aspekt pod uwagę uznając, że obszar taki jest dodatkowym atutem.
Wiedza o Naturze 2000
Turyści NIE BOJĄ SIĘ OCHRONY PRZYRODY
Ponad ⅔ badanych uważa, że utworzenie obszaru ochrony
przyrody wpłynie pozytywnie na rozwój turystyki danego
regionu, zwiększając tym samym jego atrakcyjność, a 5%
ankietowanych jest zdania, że takie działanie będzie miało
negatywny wpływ, hamując rozwój turystyki na danym obszarze.
Pokazuje to, iż badani uznają, iż istnienie tego typu obszaru jest
atutem zwiększającym atrakcyjność danego terenu i może on
przyciągnąć większa liczbę turystów, przyczyniając się tym
samym do rozwoju danego regionu.
Wykres 35 Odpowiedź na pytanie: Proszę sobie wyobrazić, że na terenie
pewnej gminy lub kilku gmin powstał obszar ochrony przyrody (np. park
narodowy, park krajobrazowy, rezerwat, „Natura 2000”). Jak Pan(i) sądzi, w
jaki sposób wpłynie to na rozwój turystyki w takim regionie? N=500.
KTO MA WPŁYW NA OCHRONĘ WALORÓW
PRZYRODNICZYCH ? 27% turystyka
4%
24%
27%
28%
32%
48%
51%
63%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Nie wiem/trudno powiedzieć
Polityka instytucji Unii Europejskiej
Działalność pozarządowych org.…
Polityka polskiego rządu
Zachowania mieszkańców danego…
Zachowania turystów…
Działalność władz…
13%
5%
14%
68%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Trudno powiedzieć/nie wiem
Wpłynie negatywnie na rozwójturystyki (zahamuje jej rozwój)
Nie będzie miało żadnego znaczeniadla rozwoju turystyki w regionie
Wpłynie pozytywnie na rozwójturystyki (wzmocni zasoby naturalne
regionu, zwiększy atrakcyjność…
WPŁYW POWOŁANIA OBSZARU CHRONIONEGO
na GOSPODARKĘ REGIONU (W OPINII TURYSTÓW)
W ślad za tym można zapytać
czy pojawienie ponad 1000 obszarów Natura 2000
zostało zauważone przez polską gospodarkę
turystyczną?
• Czy branża turystyczna jest przygotowana do tego, by traktować te obiekty chronione, jako nowy – atrakcyjnych element produktu turystycznego?
• Czy postawi na eko-marke regionów ubogich gospodarczo a bogatych przyrodniczo, do których coraz więcej turystów przyjeżdża?
• W takich obszarach jak Dolina Baryczy jest miejsce i dla ryb, ptaków i ludzi; może nawet i eko-polityków by tu się przydało więcej.
WNIOSKI Badanie świadomości ekologicznej Polaków zostało
poświęcone turystyce bardziej niż ochronie
przyrody.
JEST DEDYKOWANE TURYSTYCE
Poznaliśmy lepiej stosunek turystów do
turystycznych walorów przyrodniczych, jako
elementu wymagającego ochrony – tak jak wiele
zasobów naturalnych środowiska.
Wiemy więcej o zachowaniach i preferencjach
proekologicznych oraz postawach względem
turystyki zrównoważonej.
RYNEK TURYSTYCZNY:
Proekologiczne preferencje „ zwiększają konkurencyjność
ośrodków czy miejsc ukierunkowanych na
usługi respektujące ekologiczne standardy.
Turyści umieszczając na trzecim miejscu typów zagrożeń,
” nadmierną eksploatację terenów atrakcyjnych
przyrodniczo przez masowy ruch turystyczny”
jednocześnie ogólnie pozytywnie oceniają stan środowiska,
w którym wypoczywają – 80 %, a także uważają, że ponad
63% turystów szanuje przyrody.
W dalszym ciągu odpowiedzialnymi za zachowanie dobrej
kondycji walorów przyrodniczych czynią samorządy -
ngos i turystyka nie odgrywają tu większej roli.
Wg dr. Janusza Radziejowskiego
Istotnym przesłaniem dla władz lokalnych jest, że
turyści w większości cenią sobie dbałość o środowisko
przyrodnicze przez władze lokalne,
widzą w nich gwaranta odpowiedniego stanu
środowiska.
A dla władz powinno być ważne, że
- dla wielu turystów fakt istnienia na danym terenie
obszarów Natura 2000 może stanowić dodatkowy
czynnik rozwoju gospodarczego, bo jest elementem
wyboru danego obszaru, jako miejsca wypoczynku.
(zdaniem dr Anny Kalinowskiej)
Opinie turystów mogą być „ istotną wskazówką dla
kierunków prowadzenia edukacji ekologicznej,
skierowanej do mieszkańców terenów atrakcyjnych
przyrodniczo
Wnioski z tych badań są interesujące i ważne i powinny
dać do myślenia przedstawicielom branży związanych z
turystyką oraz ochroną przyrody a także wpłynąć na ich
strategie informacyjną i edukacyjną.
Powinny być także istotną informacją dla osób
zajmujących się edukacją dla zrównoważonego rozwoju
wskazując na jakie problemy powinno ukierunkowywać
się środki i formy edukacji w różnych grupach wiekowych.
Dorośli (nie turyści)
a
turystyka przyrodnicza
czyli
mieszkańcy, samorząd,
nauczyciele
a
Natura 2000
Edukacyjne funkcje turystyki w służbie
edukacji ekologicznej
czy Edukacja ekologiczna w turystyce ?
Jedna i druga droga to:
ROZWÓJ PRZEZ WIEDZĘ
• turystyki i dzięki turystyce
• osobowości człowieka i ochrony przyrody
• rozwój zrównoważony
IX Krajowa Konferencja Naukowa z cyklu Ochrona Przyrody a Turystyka
Turystyka w parkach narodowych i obszarach Natura 2000
„Skuteczność działań ochronnych na terenie obszarów Natura 2000 zależy w dużej mierze od: • rozwoju edukacji ekologicznej na tych obszarach •zaangażowania poszczególnych mieszkańców w działania na rzecz ochrony przyrody”.
–
„Efektywna ochrona przyrody na danym obszarze jest
w dużej mierze uwarunkowana świadomością ekologiczną
mieszkańców i decyzjami podejmowanymi na szczeblu
lokalnym” źródło: dr Małgorzata Strzyż – Uniwersytet Humanistyczno-
Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach i prof. UP dr hab.
Bożena Wójtowicz – Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji
Narodowej w Krakowie,
Ochrona Przyrody a Turystyka
Turystyka w parkach narodowych i obszarach Natura 2000
Badania ankietowo-sondażowe, dotyczyły czterech grup
zagadnień:
a) stosunku społeczności lokalnej wobec rozwoju Obszarów
Natura 2000,
b) cech charakterystycznych Obszarów Natura 2000,
c) wiedzy na temat istniejących Obszarów Natura 2000
na terenie regionu (województwa) świętokrzyskiego.
d) roli Obszarów Natura 2000 w edukacji ekologicznej.
Ryc.3. Źródło wiedzy dotyczącej Obszarów Natura 2000
w opini ankietowanych
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
internet
przewodniki
publikacje
naukowe
brak odpowiedzi
brak odpowiedzi
publikacje naukowe
przewodniki
internet
Turystyka w parkach narodowych i obszarach Natura 2000
Wnioski:
Przeprowadzone w roku 2010 badania ankietowe
wśród nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów i
szkół średnich regionu świętokrzyskiego wykazały:
– zainteresowanie nauczycieli Naturą 2000,
– potrzebę edukacji w zakresie ochrony dziedzictwa
przyrodniczego i kulturowego i funkcjonowania
Obszarów Natura 2000.
Ochrona Przyrody a Turystyka
Turystyka w parkach narodowych i obszarach Natura 2000
Zainteresowania te winny
• przejawiać się chęcią inwestowania w rozwój regionu,
• tworzenia różnego typu produktów regionalnych oraz
• ścieżek dydaktycznych i tras turystycznych.
Zajęcia w Obszarach Natura 2000 odgrywają istotną
rolę w edukacji:
• umożliwiają poznanie najbliższej okolicy
i regionu.
• stanowią efektywny i emocjonalny sposób kształcenia
w zakresie kształtowania i ochrony środowiska
przyrodniczego i kulturowego, oraz ekologii
Jedziemy dalej
Jolanta Kamieniecka
Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
PROMOCJA
Najpierw informacja
EKOpromocja ………Temat ?
Atrakcje czy eko = można to
łączyć
Grzechy promocji
zajęcia warsztatowe
Język:
zrozumiały,
treściwy,
prosty,
zwięzły,
wyraźny druk,
bezbłędny,
interesujący.
Obraz:
wyrazisty,
zaciekawiający,
przykuwający uwagę,
czytelny,
prawdziwy,
naturalny.
Narzędzia promocji:
katalogi,
bilbord,
ulotki,
mapki, mapy, szkice, plany,
atlasy,
prelekcje,
Internet,
przeźrocza,
foldery,
albumy,
plakaty,
media (radio, gazety, prasa, ogłoszenia, TV),
tablice informacyjne.
Warsztaty
• Analiza doboru treści i ilustracji w materiałów informacyjnych i promocyjnych,
• Trafność, jakość, aktualność, kompleksowość,
• Czytelność dla klienta
• Różnica:
materiały edukacyjne i promocyjno
informacja a reklama
• Imprezy promocyjne,
• Współpraca z mediami
Dziękuję za uwagę
Jolanta Kamieniecka
kkjka@wp.pl Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej