Teaching Management

for Special Needsพญ. อมพร เบญจพลพทกษ

ผอำ�นวยก�รสำ�นกพฒน�สขภ�พจต กรมสขภ�พจต

ปญหาเดกไทย

• เดกไทยกบเรองเพศ ก�รตงครรภในวยรน • เดกไทยกบก�รพนน อบ�ยมข แอลกอฮอล ส�รเสพตด• อบตเหตและคว�มรนแรง

ปญห�ก�รเรยนร (Learning Difficulty)

“คว�มผดปกตทมลกษณะหล�กหล�ยทปร�กฎเดนชดถงคว�มย�กลำ�บ�กในก�รฟง พด อ�น เขยน ก�รใหเหตผลและคว�มส�ม�รถท�งคณตศ�สตร ส�เหตสำ�คญจ�กคว�มบกพรองของระบบประส�ทสวนกล�ง”

พบ LD บอยแคไหน

• พบรอยละ 6-10 ในเดกวยเรยน• ชาย : หญง 4:1• บคคลทมปญหาทางการเรยนร

สำารวจไดในป พ.ศ. 2548 จำานวน 271,815 คน ไดรบการบรการทางการศกษา จำานวน 16,928 คน คดเปนรอยละ 6.23

LD มกประเภท• 4 ประเภท

1. คว�มบกพรองด�นก�รอ�น (dyslexia)2. คว�มบกพรองด�นก�รเขยนและสะกดคำ�3. คว�มบกพรองด�นก�รคำ�นวณ4. คว�มบกพรองหล�ยด�นรวมกน

LD เกดจ�กอะไร1 .คว�มผดปกตของสมอง

- ภาวะแทรกซอนระหวางตงครรภ คลอด- โรคทางระบบประสาท- ขาดสารอาหาร

2. กรรมพนธพบในญาตสายตรง 35-50%

ก�รรบขอมล(input process)

ก�รรวบรวมขอมล(Integration process)

คว�มจำ�(Memory process)

ก�รถ�ยทอดขอมล(Output process)

• รสกตวเอง ไมเกง รสกดอย • ขาดความมนใจ มกตอบวา ทำาไมได ไมร“ ” “ ”• อารมณหงดหงด ขนลงงาย• เบอหนาย ทอแทกบการเรยน • กาวราวกบเพอน คร พอแม (ทจำาจจำาไช)• ไมอยากมาเรยน โทษวาครสอนไมด เพอนแกลง

คว�มรสกของเดก

คว�มเหนของคร

• หลกเลยงก�รอ�นก�รเขยน• คว�มจำ�ไมด ไดหน�ลมหลง• ไมตงใจเรยน ทำ�ง�นช� ไมเสรจ• ตอต�น ดอเงยบ ไมทำ�ต�มครสง ดเปนเดกขเกยจ

แบบคดกรองLD• แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการ

เรยนร• แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะสมาธสน บกพรอง

ทางการเรยนร และออทซม (KUS-SI)

ปญห�พฤตกรรมและอ�รมณทพบรวม

• สมดห�ยบอยๆ• ไมมสม�ธในก�รเรยน ทำ�ง�นช� ไมเสรจ สะเพร�• ตอต�น ดอ วนว�ย ไมทำ�ต�มครสง ขเกยจ• แปลกๆ• ก�วร�ว

โรคทพบรวมกบ LD• พบโรครวมไดถง 30-40%1 .สมาธสน 45%2. ปญหาการพดเชน พดชา 20-30% พดไมชด

13%3. ปญหาพฤตกรรม เชน ดอ ตอตาน หนรร.

กาวราว ใชสารเสพยตด4. โรคซมเศรา วตกกงวล5. ปญหากลามเนอมอทำางานบกพรอง

โรคสมาธสนADHD

Attention Deficit Hyperactive Disorder

โรคสม�ธสน คออะไร คว�มผดปกตของสมองททำ�ใหเดกม

คว�มบกพรองของสม�ธและคว�มส�ม�รถในก�รควบคมตวเอง

- สม�ธสน (inattentiveness) - ซน (hyperactivity) - หนหนพลนแลน (impulsivity)

พบโรคนบอยแคไหน - 3-5% ของเดกวยเรยน - เดกผช�ยจะมอ�ก�รซน , หนหนพลนแลน

และกอใหเกดปญห�พฤตกรรมบอยกว�เดกผหญง

- อ�ก�รข�ดสม�ธ พบไดบอยพอๆกนทงในเดกช�ยและเดกหญง

สงทครมกจะเขยนในสมดพก• ไมคอยตงใจเรยน• ข�ดคว�มรบผดชอบ ข�ดระเบยบวนย• ชอบคยในหองเรยน• ข�ดคว�มรอบคอบ ทำ�ง�นไมเรยบรอย• วอกแวกง�ย ตองคอยกระตนบอยๆ• อยไมนง ชอบลกเดนในหองเรยน• ก�วร�ว หย�บค�ย• หวหน�แกง ม�เฟย

ก�รวนจฉย

• กลมอ�ก�รข�ดสม�ธ 1. ไมมสม�ธ 2. ไมรอบคอบ ทำ�ง�นผดพล�ด สะเพร� 3. ข�ดคว�มตงใจเวล�ทำ�ง�น 4. ดเหมอนไมฟงเวล�พด 5. ทำ�ง�นไมเสรจ ไมมระเบยบ 6. วอกแวกง�ย 7. หลงลม 8. ทำ�ของใชสวนตวห�ยเปนประจำ� 9. หลกเลยงง�นทตองใชคว�มคด

• กลมอ�ก�รซนอยไมนง

1. ยกยก อยไมสข 2. ชอบลกจ�กทนง 3. วง, ปนป�ย, เลนโลดโผน 4. ไมส�ม�รถเลนหรออยเงยบๆ เสยงดง 5. พลงง�นเหลอเฟอ ซนม�กตงแตตนนอนจน

เข�นอน 6. พดม�ก พดไมหยด

กลมอ�ก�รหนหนพลนแลน 1) โพลงคำ�ตอบออกม�กอนคำ�ถ�ม

จบ 2) ใจรอน รอคอยอะไรไมคอยได 3) ชอบพดแทรกขณะผอนกำ�ลง

พดอย

• อ�ก�รเกดกอนอ�ย 7 ป สวนใหญจะเหนชดเจนในชวงอ�ย 3-6 ป

• อ�ก�รตองแสดงออกใหเหนชดเจนในหล�ย ๆ สถ�นท เชน ทบ�น และทโรงเรยน

ส�เหต• คว�มไมสมดลของส�รเคมใน

สมอง• กรรมพนธ• สงแวดลอม

คว�มเชอผดๆเกยวกบโรคสม�ธสน• “ลกไมน�เปนสม�ธสน เพร�ะเข�ดทว เลน

com. เลนวดโอเกม ไดน�นเปนชวโมงๆ ”

• “ลกเข�เลนของเลนทเข�ชอบไดตงน�น”• “เดกซนเปนเดกฉล�ด”• “เข�กเปนแคเดกซนๆคนหนงเท�นน”• “โรคสม�ธสน เปนแคแฟชนอย�งหนง

ของสงคม”

แพทยส�ม�รถวนจฉยโรคสม�ธสนไดอย�งไร

• รวบรวมประวตอย�งละเอยด (จ�กคร และผปกครอง)

• ตรวจร�งก�ย ก�รมองเหน ก�รไดยน

• ตรวจคว�มจำ� สม�ธ คว�มส�ม�รถในก�รวเคร�ะห

• ไมมก�รทดสอบท�งหองปฏบตก�ร หรอ เอกซเรยทใชในก�รวนจฉย

ลกษณะทวไปของออทสตก• ด�นสงคมและคว�มบกพรอง

ด�นสมพนธภ�พ0-1 ป เดกออทสตกจะไมชอบ

ใหอม ไมกอดตอบเวล�อม ไมสบต� ไมสนใจต�มห� ไมสนใจคน หรอสงรอบตว แตพฒน�ก�รด�นก�รเคลอนไหวยงอยในเกณฑปกต

2-5 ป ไมสนใจเลนกบเพอน ไมสบต� ไมสนใจใคร ชอบแยกตว ไมรบรอ�รมณ อ�รมณเปลยนแปลงง�ย ไมรคว�มแตกต�งระหว�งคนกบสงของ

ลกษณะทวไปของออทสตก

ด�นสงคมและคว�มบกพรองด�นสมพนธภ�พ

6-9 ป เดกออทสตกทไดรบก�รพฒน�กอน 5 ป เดกมกจะเรมดขน โดยเฉพ�ะเรองอ�รมณ มคว�มเข�ใจสงต�งๆม�กขน และตอต�นก�รเปลยนแปลงสงต�งๆนอยลง

ด�นสงคมและคว�มบกพรองด�นสมพนธภ�พ

ลกษณะทวไปของออทสตก

คว�มบกพรองของก�รสอส�ร

ไมเข�ใจภ�ษ�พด ตอบสนองตอสงต�งๆ ไมมก�รแสดงท�ท�งเพอบอกอ�รมณ พดสลบสรรพน�ม เสยงเปน mono tone สร�งคำ�ใหมทคนอนไมเข�ใจ เลยนแบบ พดต�มโดยไมเข�ใจคว�มหม�ย

คว�มผดปกตของก�รเลนและจนตน�ก�ร

สนใจสงของซำาๆ ทำาพฤตกรรมซำาๆ

เลนโดยขาดจนตนาการ มกดมหรอชม สงทไมควร จองมองดวยหางตา ทำารายตวเอง ไมกลวเจบ ตดของทไมนาสนใจ

พฤตกรรมทพบรวม

ตอบสนองตอสงรอบตวตางจากเดกอน

ไมเขาใจคำาพดและไมสนใจการพด มความลำาบากในการพด ไมเขาใจในสงทเหนหรอไดยน มปญหาในการทาทางในการสอ

ความหมาย สำารวจสงตางๆโดยใชประสาทสมผส มการเคลอนไหวซำาๆ ทกษะการ

เคลอนไหวไมด

Asperger's and Emotion Management

• commonly experience high levels of anxiety and stress.

• 2/3 have a problem with anger management.

• Sadness and anxiety are often expressed as anger.

• It is important to recognize and manage their emotions.

 

เดกปญญ�เลศ• เปนเดกทมสตปญญ�สง มคว�มเฉลยว

ฉล�ดกว�เดกทวไป มพฒน�ก�รลำ�หน�เดกอนในวยเดยวกน เรยนรไดรวดเรว

• มกเกงในด�น1.ภ�ษ�2.คว�มคดรวบยอด3.สงคม4.ด�นบคลกภ�พ

การชวยเหลอเดกLD, ADHD,Autistism

สงคม

ก�รศกษ�

ก�รแพทย

การชวยเหลอทางการแพทย1 .ชวยเหลอครอบครว ใหพอแมเขาใจโรค2 .พฒนาศกยภาพในการเลยงด เชน ไมใหสทธ

พเศษเพราะเปนโรค ,ระเบยบวนย ,คนจดเดนแกจดดอย

3 .ชวยใหเดกเขาใจตนเองและสรางความภาคภมใจในตนเอง

4 .รกษาโรคทพบรวม5 .รกษาสทธ6 .ชวยเหลอดานการเรยนและฝกอานหนงสอทบาน

จะสอนเดกLDอย�งไร1 .วธก�รสอน

- สอนจ�กสงทง�ยทสด และจ�กสงทคนเคย- ก�รสอนตองสอนซำ� ๆ ช�ๆ หล�ยครง ตอเนอง- สอนตวตอตว- ก�รสอนใหเหนภ�พและลงมอปฎบตดกว�พด- สอนต�มขดคว�มส�ม�รถเดก- บรรย�ก�ศสนก ใชแรงเสรม

2. เทคนคก�รสอน1). ก�รจำ�คำ�2). ก�รสะกดคำ�

- ก�รด-ปด-เขยน-ตรวจสอบ- ก�รใชหลกภ�ษ� หรอจำ�คำ�ยกเวน

3). ก�รฟง-พด-อ�น-เขยน

จะสอนเดกLDอย�งไร

3.ใชชองทางการสอนอนๆชวย- อานโจทยใหฟงเวลาสอบ/oral exam - ใหเวลาสอบนานขน- ม buddy ชวย- หนงสอนทาน อานปาย แผนพบ

4. อนโลมใหใชอปกรณเสรมเพอชวยเดก เชน เครองคดเลข คอมพวเตอร เทปอดเสยง

5. แจงสทธการจดทะเบยนพการ

จะสอนเดกLDอย�งไร

การแกไขความบกพรองดานการอาน

1 .ยงเรวยงด2. สอนกลมเลก 3-4 คน3. เนนทกษะการฟงและแยกเสยง

phonological awareness4. ระยะเวลาตอเนอง 90 นาท ตอวน นาน 1-

3 ป5. ใชอปกรณเสรม

กลยทธเพมคว�มทรงจำ�ดวยก�รเพมก�รทำ�ง�นของสมอง

• การสรางบรรยากาศการเรยนรทมความสข เพมความจำาทางอารมณ

• การสรางความเกยวของของสมองหลายสวน- mind mapping- open-end questioning- summarizing- role – playing- discussing- Acronym- การลำาดบเวลา

พหปญญ� (Multiple Intelligence)

ภ�ษ� (linguistic) ร�งก�ย-ก�รเคลอนไหว ดนตร (musical) (bodilykinesthetic) ตรรกะ-คณตศ�สตร เข�ใจตนเอง

(intrapersonal) (logico-mathematical) มนษยสมพนธ มต (spatial) (interpersonal)

Howard Gardner 1986

โรคสมาธสนADHD

Attention Deficit Hyperactive Disorder

ก�รรกษ�

- ก�รปรบพฤตกรรม + ปรบวธก�รเลยงด- ก�รปรบสงแวดลอมของเดก- ก�รปรบก�รเรยนก�รสอน- ก�รใชย�- ก�รรกษ�ทไดผลดทสด คอ.........

วธเสรมสร�งทกษะก�รเรยนใหเดกสม�ธสน...เทคนคสำ�หรบคร/อ�จ�รย

ปญห�ของเดกสม�ธสนททำ�ใหเรยนไดไมด• เหมอ ใจลอย ไมสนใจเรยน วอกแวกง�ย• อ ยดย�ด เฉอย ทำ�ง�นช� ทำ�ง�นไมเสรจ• หลงลมง�ย• ข�ดก�รว�งแผนลวงหน�• ทำ�ง�นชย ทำ�ง�นไมเรยบรอย สะเพร�

ปญห�ของเดกสม�ธสนททำ�ใหเรยนไดไมด

• แบงเวล�ไมเปน• ข�ดระเบยบ• ไมอดทน ลมเลกง�ย• หลกเลยงก�รทำ�ก�รบ�น• หลกเลยงก�รทบทวน อ�น

หนงสอ

วธแกปญห�เหมอ ใจลอย วอกแวกง�ย

• จดทนงใหเหม�ะสม ลดสงทจะทำ�ใหวอกแวก

• ตกลงวธเตอนกบเดก หลกเลยงก�รเรยกชอบอยๆ

• สอนใหเร�ใจ สนก ทำ�เนอห�ใหน�สนใจ น�ตดต�ม

• สลบใหเดกไดมก�รเคลอนไหวบ�ง

วธแกปญห�อ ยดย�ด เฉอย ทำ�ง�นช� ทำ�ง�นไมเสรจ

• กำ�หนดเวล�• สร�งแรงจงใจ• เรมตนง�นกบเดก• ใชก�รสมผสทนมนวล• แบงง�นเปนสวนเลกๆ พกสนๆบอยๆ • ใหเวล�ทำ�ง�นน�นกว�เดกปกต

วธแกปญห�หลงลมบอย

• เขยนคำ�สงใหชดเจน ทำ�เปนเอกส�รใหเดกทบทวน

• ใหเดกทบทวนคำ�สง หรอเนอห�บอยๆ• มวธเตอนคว�มจำ�ทเหม�ะสม เชน ป�ย,

post-it, น�ฬก�ปลก• มต�ร�งกำ�กบ ฝกบอยๆใหเคยชน• ฝกใหเดกรจกก�รทำ� check-list• อนญ�ตใหเดกใชอปกรณบนทกเสยง

Asperger's and Emotion Management

• To recognize emotions, an emotional thermometer is used.

• There are separate thermometers for different emotions

• Example: Anger Thermometer, Anxiety (“worry”) Thermometer, Happy Thermometer etc .

• Photographs and words are placed at the appropriate point on the thermometer.

 

Asperger's and Emotion Management

 

Asperger's and Emotion Management

Physical Activity: quick release of emotional energy example: walking, running, drumming, biking, squeezing an orange, punching a punchbag.

 

Asperger's and Emotion Management

Relaxation : a slow release of emotional energy.example: Relaxation training, music, solitude, massage, comedy programs, repetitive action, sleep.

 

Asperger's and Emotion Management

Social Tools example: time with a family member, disclosure

(typing, music, poetry), seeking advice, being with a pet, helping someone, being needed, meeting someone with similar issues, counselor or mentor with Asperger's Syndrome.

 

Asperger's and Emotion ManagementSolitudePeople with Asperger's find socializing mentally

and emotionally exhausting. One hour of socializing needs one hour of

solitude.

 

Asperger's and Emotion ManagementThoughts and Perspective example: replacing poisonous thoughts (I am

stupid and dumb) with antidotes (I think differently from other people).

 

Asperger's and Emotion Management

Special Interests. Special interests help keep anxiety under control, act as thought blocking and are a means of relaxation, and pleasure.

Special interests can act as a distraction during a meltdown.

If Special Interests are the only tool, then the interest becomes obsessive compulsive disorder (OCD).

 

Asperger's and Emotion Management

Sensory Tools. For example: sounds (ear plugs, headphones), light (sun glasses), aroma (deodorants, cleaning products), tactile (clothing).

 

Asperger's and Emotion Management

Medication. Medication should only be used short-term to allow Cognitive Behavioral Therapy to work. There should be an exit strategy.

 

Asperger's and Emotion Management

Inappropriate Tools include: fighting, being alone too long, taking stress out on someone else, self-harm, arguing, rude behavior, use of alcohol and illegal drugs.

For parents, inappropriate tools for their child with Asperger's include:

• affection (i.e., Would a hug help? No, I get madder), punishment, talking, becoming emotional.

Different tools should be used at different points on the thermometer. Relaxation tools are beneficial at low stress levels, physical tools work better at high stress levels.

 

HELP WANTEDSocial Interpreters Needed!

Must be able to explain verbal and non-verbal language to communication-disabled Student.

Must be able to coach the student in how tocommunicate effectively with peers.

Techniques That Work in Social Language Groups

• Scripting • Coaching• Teach Flexibility• Teach Question Asking• Use Their Interests• Keep Anxiety Low

Teach Flexibility

COMPROMISING• Teach the rule: If you compromise, you are

doing right.• Compromise means letting the other guy

have his way.• If you let the other guy have his way, you

get a point.

พอแม หมอ คร

ก�รพฒน�ศกยภ�พเดกพเศษ

• สงเกตพฤตกรรมของลกอย�งใกลชด

• ใหขอมลทเปนจรงแกทมสหวทย�ก�ร

• มสวนรวมในก�รพฒน�ศกยภ�พลก

• ประเมน วนจฉย• ใหคำ�แนะนำ�

โปรแกรมก�รชวยเหลอ

• ปรบสภ�พแวดลอมและใหคว�มชวยเหลอต�มคว�มตองก�รจำ�เปน

• วเคร�ะหผเรยน• จดทำ� IEPและIIP• จดสภ�พแวดลอม

เออตอก�รเรยนร• สนบสนนสอ สง

อำ�นวยคว�มสะดวก• จดก�รเรยนรต�ม

IEP

แนวท�งก�รพฒน�ศกยภ�พเดกพเศษแบบองครวม

สถ�นศกษ�ศนยฝกอ�ชพ

ศนยก�รศกษ�พเศษ

เตรยมคว�มพรอม

พฒน�ทกษะชวตก�รดำ�เนนชวตอสระพฒน�ก�รเรยนร

ก�รจดก�รเรยนก�รสอนของครผสอน

หลกสตรและคำ�อธบ�ยร�ยวช�

รปแบบกลยทธ

เทคนคก�รสอนIEP

1 .การประเมนคดกรองตามสภาพจรงและหลากหลายเครองมอ

2. การมสวนรวมของสหวชาชพ3. การมสวนรวมของผปกครองในการใหขอมล4. การกำาหนดสอสงอำานวยความสะดวกทตรง

ตามความตองการจำาเปนพเศษ5. การยอมรบผลการจดทำา IEP ของผปกครอง

ก�รจดทำ�แผนก�รจดก�รศกษ�เฉพ�ะบคคล (IEP)

สงจำ�เปนในก�รพฒน�ผเรยนทมคว�มตองก�รพเศษ