Post on 11-Jan-2016
description
Przemoc wobec osób starszych Przemoc wobec osób starszych - diagnoza i percepcja zjawiska - diagnoza i percepcja zjawiska wśród starszych mieszkańców wśród starszych mieszkańców
WarszawyWarszawy
Raport z badania ilościowego zrealizowanegoRaport z badania ilościowego zrealizowanego przez PBS DGA Sp. z o.o. dla przez PBS DGA Sp. z o.o. dla
Biura Polityki Społecznej Urzędu m. st. Warszawy Biura Polityki Społecznej Urzędu m. st. Warszawy
Warszawa-Sopot, grudzień 2006Warszawa-Sopot, grudzień 2006
2
Spis treści
Charakterystyka badania …….................................................................................................................... 3
Wprowadzenie do badania ……….............................................................................................................. 5
Charakterystyka badanej grupy . .............................................................................................................. 8
Percepcja zjawiska przemocy wobec osób starszych na tle innych problemów społecznych .......... 13
Sytuacja osobista i rodzinna ..................................................................................................................... 17
Poczucie bezpieczeństwa i doświadczenia przemocy w miejscach publicznych ................................ 44
Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska ………............................................................................... 59
Opinie na temat przemocy w rodzinie ..................................................................................................... 85
3
Charakterystyka badania
4
Charakterystyka badania
Projekt: Przemoc wobec osób starszych. Diagnoza i percepcja zjawiska wśród starszych mieszkańców Warszawy
Zleceniodawca: Biuro Polityki Społecznej m. st. Warszawy
Wykonawca: PBS DGA Sp. z o.o.
Cele badania:• oszacowanie rozmiarów zjawiska przemocy wobec osób starszych• rozpowszechnienie różnych form przemocy• poczucie bezpieczeństwa• korzystanie z pomocy instytucjonalnej• opinie na temat przemocy domowej i gotowości do podjęcia sąsiedzkiej interwencji
Metoda badawcza: wywiad kwestionariuszowy realizowany w domu respondenta
Termin badania: listopad 2006
Długość wywiadu: około 45 minut
Próba: losowo-kwotowa, reprezentatywna ze względu na płeć i wiek, n=400
Osoby badane: mieszkańcy Warszawy w wieku 60 lat i więcej
5
Wprowadzenie do badania
6
Wprowadzenie do badania (1/2)
płeć
Badania zjawiska przemocy w rodzinie wymagają szczególnych umiejętności i należą do kategorii najtrudniejszych projektów diagnostycznych. Przemoc wobec najbliższych, jako obszar badawczy jest tematem wyjątkowo drażliwym i wywołującym bardzo duże emocje. Przygotowując się do realizacji tego projektu zwracaliśmy uwagę na wiele szczegółów, które mogłyby mieć wpływ na jego ostateczne wyniki. Ponieważ badanie dotyczyło populacji osób starszych, powyżej 60. roku życia, do jego realizacji włączyliśmy wyłącznie ankieterów z dużym doświadczeniem i budzących zaufanie respondentów. Podczas szkolenia ankieterów zwracaliśmy również szczególną uwagę na potrzebę zbudowania dobrego klimatu rozmowy oraz zapewnienia respondentów o całkowitej anonimowości prowadzonego z nim wywiadu. Mimo tak zaostrzonych kryteriów nasi ankieterzy spotkali się z wieloma odmowami ze strony starszych respondentów. Znacznie wydłużyło to realizację badań terenowych.
Osoby starsze z reguły bywają nieufne wobec obcych, szczególnie, kiedy mają ich zaprosić do swojego mieszkania. Dodatkowym utrudnieniem był brak listu zapowiedniego, który wyjaśniałby podstawowe cele badania wskazując jednocześnie ich zleceniodawcę, ważną i cenioną instytucję, jaką jest Urząd Miasta Stołecznego Warszawy. Niestety mimo uprzejmej prośby odmówiono nam wydania takiego listu, co bez wątpienia utrudniło dotarcie do wielu respondentów.
7
Wprowadzenie do badania (2/2)
płeć
Podsumowując badania terenowe zebraliśmy szereg informacji od ankieterów, którzy zwracali uwagę na znaczny poziom emocji, jaki towarzyszył wielu respondentom odpowiadającym na pytania dotyczące przemocy w rodzinie. Dla wielu starszych osób temat ten może być bardzo bolesny i głęboko „ukrywany”. Silne poczucie krzywdy i bezradności, żal i towarzyszące mu cierpienie mogą skutecznie wypierać z ich świadomości doświadczenia związane z przemocą ze strony najbliższych. Wielokrotnie ankieterzy zwracali uwagę na pewien rodzaj zagubienia i dekoncentracji respondentów, kiedy pojawiały się pytania dotyczące przemocy. Takie zachowanie może być oznaką lęku przed ujawnieniem czegoś dramatycznego, z czym trudno będzie sobie później samemu poradzić. Ankieter nie może wychodzić poza granice kwestionariusza, nie może ujawniać swoich emocji ani w żaden sposób wpływać na odpowiedzi respondenta. Dlatego w niektórych sytuacjach, gdy badaniu towarzyszą prawdziwe emocje, może być spostrzegany, jako osoba niewrażliwa na ludzkie cierpienie.Aby lepiej poznać złożoność zjawiska przemocy w rodzinie wobec osób starszych niezbędne wydają się dodatkowe badania jakościowe, zrealizowane częściowo w populacji ofiar przemocy oraz osób, które im pomagają w wychodzeniu z tej kryzysowej sytuacji. Warunkiem skuteczności takich badań jest odpowiedni dobór ankieterów, którzy nie tylko powinni budzić ogromne zaufanie ale muszą również posiadać dużą wiedzę nt. samego zjawiska przemocy. Otwierając często bolesne doświadczenia z przeszłości muszą oni być dobrze przygotowani do poradzenia sobie w tej trudnej sytuacji i zapewnienia respondentowi odpowiedniej pomocy psychologicznej. Badanie z zakresu przemocy w rodzinie to wielka odpowiedzialność, dlatego wybierając ich realizatora należy kierować się przede wszystkim doświadczeniem i merytorycznymi kompetencjami w tym zakresie. Mamy nadzieję, że realizacja tych badań przyczyni się także do szerszego spojrzenia na zjawisko przemocy wobec osób starszych, zarówno tej doświadczanej od obcych ludzi w miejscach publicznych, jak i tej najbardziej ukrytej, bo doznawanej od najbliższych, o którą najtrudniej rozmawiać, i z którą najtrudniej się pogodzić.
8
Charakterystyka badanej grupy
9
41%
9%
45%
5%
Charakterystyka badanej grupyPłeć, wiek, wykształcenie, stan cywilny
62%
38% 16%
40%44%
27%
47%
14%12%
kobiety mężczyźni 60-69 lat 70-79 lat 80 i więcej
płe
ć
wie
kpodstawowe zawodowe średnie wyższe
wyk
szta
łcen
ie
kawaler/panna
żonaty/zamężny/konkubinat
rozwiedziony/rozwiedziona
wdowiec/wdowa
stan
cyw
iln
y
10
pracownik umysłowy z wyższym wykształceniem
prz
yna
leżn
oś
ćs
po
łecz
no
-zaw
od
ow
a
Charakterystyka badanej grupyStatus społeczny, przynależność społeczno-zawodowa
1%
93%
4%1% 1%
2%8%
22%
4%
37%
22%
5%
praca zawodowa
rencista, emeryt
przedsiębiorca, rzemieślnik, kupiec
sta
tus
s
po
łecz
ny
gospodyni domowa
bezrobotny
inny
pracownik umysłowy bez wyższego wykształcenia
robotnik wykwalifikowany
robotnik niewykwalifikowany
wojsko, policja
inne
11
Charakterystyka badanej grupyDochód respondenta, wiara
1%5%3%
28% 63%
1%
30%
12% 33%
22%3% do 500 zł
501-1000 zł
1001-2000 zł
powyżej 2000 zł
do
chó
d
res
po
nd
enta
wierzący i praktykujący
wierzący i niepraktykujący
niewierzący, ale przywiązany do niektórych praktyk
niewierzący i niepraktykujący
wia
ra r
elig
ijna
nie mam dochodów
odmowa
trudno powiedzieć
12
Percepcja zjawiska przemocy wobec osób starszych na tle innych problemów społecznych
13
Percepcja zjawiska przemocy wobec osób starszych na tle innych problemów społecznych (1/4)
17
18
8
19
12
8
5
5
5
1
2
2
3
16
12
11
6
11
8
10
7
5
4
1
6
9
14
4
6
9
8
11
8
6
4
3
3
5
6
7
6
8
11
9
8
6
5
6
3
3
5
9
6
5
8
6
9
8
7
5
3
2
50
49
52
60
58
57
61
60
69
77
83
89
89
98
99
97
5
0% 25% 50% 75% 100%
wskazanie na 1. miejscu wskazanie na 2. miejscu wskazanie na 3. miejscuwskazanie na 4. miejscu wskazanie na 5. miejscu nie wskazano
średnia=1,86 przestępczość pospolita
średnia=1,83ograniczony dostęp do lekarzy
specjalistów
średnia=1,44 alkoholizm
średnia=1,44 przestępczość gospodarcza
średnia=1,41 narkomania
średnia=1,27 bieda i ubóstwo
średnia=1,14 spadek stopy życiowej
średnia=1,10 bezrobocie
średnia=0,87przemoc i agresja wobec osób
starszych na ulicach
średnia=0,55 kryzys moralny
średnia=0,40 trudna sytuacja mieszkaniowa
średnia=0,31 przemoc i agresja w rodzinach
średnia=0,30przemoc wobec osób starszych w
rodzinie
średnia=0,07 inne
nie ma takich problemów
nie wiem, trudno powiedzieć
W rankingu najważniejszych problemów społecznych, którymi według starszych mieszkańców Warszawy władze miasta powinny zająć się w pierwszej kolejności, najwyższą średnią* uzyskały przestępczość pospolita oraz ograniczony dostęp do lekarzy specjalistów. Na kolejnych miejscach znalazły się kwestie związane z uzależnieniami oraz kryzysem ekonomicznym.
Warto zauważyć, że problemy związane ze zjawiskiem przemocy były w porównaniuz innymi problemami społecznymi wymieniane relatywnie rzadko – zarówno jeśli chodzi o częstość wskazań na pierwszym miejscu, jak i wskazywania w ogóle.
*Średnia obliczana na podstawie punktacji, w której:
brak wskazania = 0 pkt.;1 miejsce = 5 pkt.;….5 miejsce = 1 pkt.
Podstawa procentowania: wszyscy badani
14
17
16
20
16
21
14
9
9
19
24
16
12
23
19
15
11
4
17
15
22
6
6
6
5
5
4
7
8
5
5
5
7
2
7
6
4
7
5
6
3
7
3
5
2
7
3
50
54
43
47
49
63
77
60
48
36
6
5
4
0% 25% 50% 75% 100%
kobieta
mężczyzna
60-69
70-79
80>
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
8
7
8
8
8
6
7
8
6
11
11
14
5
9
13
9
18
6
11
9
15
11
13
13
15
16
13
14
12
7
7
8
7
7
7
13
6
6
9
8
11
10
9
6
4
12
7
52
49
57
53
49
57
48
54
50
55
14
8
6
0% 25% 50% 75% 100%
kobieta
mężczyzna
60-69
70-79
80>
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
18
18
18
16
18
26
19
19
18
19
12
14
8
9
12
16
9
6
13
14
9
10
7
12
9
13
11
7
11
6
6
7
5
6
7
10
6
6
5
3
10
5
7
2
5
4
6
49
50
47
56
45
41
48
46
53
45
9
8
8
0% 25% 50% 75% 100%
kobieta
mężczyzna
60-69
70-79
80>
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
wskazanie na 1. miejscu wskazanie na 2. miejscu wskazanie na 3. miejscu wskazanie na 4. miejscu wskazanie na 5. miejscu nie wskazano
alkoholizmprzestępczość pospolita ograniczony dostęp do lekarzy specjalistów
Ogół
kobiety
mężczyźni
60-69 lat
70-79 lat
80> lat
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
Waga zajmującego pierwsze miejsce w hierarchii problemu przestępczości pospolitej była rożnie oceniana w zależności od płci, wieku i wykształcenia respondenta. Wśród pięciu najważniejszych problemów częściej wymieniali go mężczyźni niż kobiety, natomiast rzadziej niż pozostałe grupy wiekowe – osoby, które ukończyły 80. rok życia. Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia maleje również odsetek osób, które w ogóle nie dostrzegają tego problemu. W przypadku dwu kolejnych kwestii różnice między grupami respondentów wyróżnionymi ze względu na charakterystyki społeczno-demograficzne rzadko są tak wyraźne. Warto jednak zauważyć, że ograniczony dostęp do specjalistów jako istotny problem częściej wymieniają osoby starsze, które z racji wieku mogą bardziej potrzebować tego typu opieki medycznej. Alkoholizm, rzadziej niż inne grupy, wskazywali mężczyźni, osoby po 80. roku życia oraz z wyższym wykształceniem.
Percepcja zjawiska przemocy wobec osób starszych na tle innych problemów społecznych (2/4)
Podstawa procentowania: wszyscy badani
15
19
16
22
19
19
19
11
15
17
25
6
6
6
6
7
2
7
6
4
9
2
6
3
5
2
5
8
2
3
6
5
6
4
7
5
10
2
6
7
5
8
6
2
4
6
10
60
63
55
58
59
68
68
69
61
52
4
6
2
0% 25% 50% 75% 100%
kobieta
mężczyzna
60-69
70-79
80>
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
8
6
10
9
7
7
17
12
6
5
8
7
9
9
6
6
7
9
8
8
10
9
11
7
11
20
6
9
7
11
8
10
12
11
5
13
10
14
8
7
9
6
8
11
9
10
57
63
47
55
60
54
52
54
58
57
9
16
6
0% 25% 50% 75% 100%
kobieta
mężczyzna
60-69
70-79
80>
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
12
13
9
11
12
9
19
14
11
8
11
10
12
8
12
17
7
9
11
14
6
7
8
6
2
5
2
7
8
8
9
11
6
4
9
4
8
10
5
6
3
6
3
9
5
3
5
58
56
63
56
61
59
54
62
60
56
6
7
9
0% 25% 50% 75% 100%
kobieta
mężczyzna
60-69
70-79
80>
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
wskazanie na 1. miejscu wskazanie na 2. miejscu wskazanie na 3. miejscu wskazanie na 4. miejscu wskazanie na 5. miejscu nie wskazano
bieda i ubóstwoprzestępczość gospodarcza narkomania
Ogół
kobiety
mężczyźni
60-69 lat
70-79 lat
80> lat
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
Podobnie jak w przypadku przestępczości pospolitej, problem przestępczości gospodarczej częściej wskazywali mężczyźni niż kobiety, rzadziej zaś - osoby po 80. roku życia niż młodsi respondenci. Różnicowanie opinii w tej kwestii przez wykształcenie nie jest już tak jednoznacznie, niemniej wciąż można zauważyć, że jest to problem częściej postrzegany przez osoby z wyższym wykształceniem. Narkomanię jako problem społeczny nieco częściej wskazywały kobiety niż mężczyźni, odwrotna prawidłowość miała natomiast miejsce w przypadku biedy i ubóstwa. Problem z uzależnieniem od narkotyków najczęściej wymieniali respondenci z podstawowym oraz wyższym wykształceniem. Jeśli zaś chodzi o problem biedy, był on częściej wymieniany przez osoby gorzej wykształcone oraz w wieku 70-79 lat.
Percepcja zjawiska przemocy wobec osób starszych na tle innych problemów społecznych (3/4)
Podstawa procentowania: wszyscy badani
16
5
4
5
3
6
6
8
4
5
6
3
6
2
9
5
4
7
2
8
8
7
10
6
2
8
11
6
6
8
4
10
2
4
2
8
5
8
6
10
6
7
13
14
5
6
69
68
70
73
66
64
75
72
61
76
8
4
13
0% 25% 50% 75% 100%
kobieta
mężczyzna
60-69
70-79
80>
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
2
2
2
4
4
2
1
4
1
2
4
1
1
3
2
3
3
6
3
1
3
4
5
3
5
4
3
2
3
1
3
1
2
3
1
89
87
92
86
91
95
95
81
87
94
3
2
4
0% 25% 50% 75% 100%
kobieta
mężczyzna
60-69
70-79
80>
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
2
0
4
1
1
4
4
2
1
1
2
1
2
5
2
1
3
2
5
1
2
3
3
4
3
4
2
3
4
4
3
3
3
4
1
4
1
2
7
2
2
89
87
91
86
92
89
81
91
89
90
3
1
2
0% 25% 50% 75% 100%
kobieta
mężczyzna
60-69
70-79
80>
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
wskazanie na 1. miejscu wskazanie na 2. miejscu wskazanie na 3. miejscu wskazanie na 4. miejscu wskazanie na 5. miejscu nie wskazano
Ogół
kobiety
mężczyźni
60-69 lat
70-79 lat
80> lat
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
Wśród 5 najważniejszych problemów społecznych kwestie związane z przemocą ogólnie wymieniane były stosunkowo rzadko. Z tej grupy zagadnień najczęściej wskazywano przemoc i agresję wobec osób starszych na ulicach, jednak na pierwszym miejscu umieściło ją jedynie 5% badanych. Na ten problem najczęściej skarżyli się respondenci starsi oraz z wykształceniem średnim. Waga zagadnień przemocy i agresji w rodzinie oraz przemocy wobec osób starszych w rodzinie postrzegana jest podobnie w większości grup społeczno-demograficznych. W przypadku przemocy w rodzinie wyróżniają się osoby z wykształceniem podstawowym, które częściej niż respondenci lepiej wykształceni wskazują ten problem wśród 5 najważniejszych. W przypadku przemocy wobec osób starszych w rodzinie widzimy natomiast, że częściej postrzegają ją jako problem osoby młodsze niż starsze, natomiast rzadziej – osoby z podstawowym i wyższym wykształceniem.
przemoc wobec osób starszych w rodzinie
przemoc i agresja wobec osób starszych na ulicach
przemoc i agresja w rodzinach
Podstawa procentowania: wszyscy badani
Percepcja zjawiska przemocy wobec osób starszych na tle innych problemów społecznych (4/4)
17
Sytuacja osobista i rodzinna
18
Sytuacja osobista i rodzinnaOcena stanu zdrowia w porównaniu do innych osób w wieku respondenta
2 2 2 1 1 4 5 2 29 9 9 8 8
15 104 9 13
49 47 53 53 4841
3638
5060
2830 29
31 2230
32
30
24
7 8 12 18 19 2510 3
29
1411
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety meżczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
bardzo źle
raczej źle
raczej dobrze
bardzodobrze
trudnopowiedzieć
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
1 112 10 5
4
64
46 4932
33 2633
1024
7
2118
1
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Ponad połowa badanych bardzo dobrze lub raczej dobrze oceniła stan swego zdrowia w porównaniu z rówieśnikami. Nieznacznie pozytywniej swoje zdrowie oceniają osoby w wieku 60-69 lat niż starsi respondenci, jednak w porównaniu do pozostałych grup wiekowych osoby po 80. roku życia najczęściej opisywały swój stan zdrowia jako bardzo dobry. Poza tym częściej dobre lub bardzo dobre oceny stanowi swego zdrowia przyznawały osoby o wyższym statusie społecznym (to znaczy z wykształceniem wyższym (73%) oraz określające się jako pracownicy umysłowi z wyższym wykształceniem (76%)) niż respondenci gorzej wykwalifikowani.
19
Sytuacja osobista i rodzinnaPrzynależność do stowarzyszeń lub organizacji
5,1%
8,3%
5,1%
4,4%
7,2%
2,7%
4,1%
7,8%
2,2%
1,9%
8,4%
4,1%
6,4%
4,8%
6,3%
2,5%
6,5%
7,5%
6,7%
1,5%
4,4%
5,4%
2,4%
1,5%
2,2%
2,1%
1,8%
1,2%
5,5%
1,5%
1,0%
2,3%
3,4%
1,3%
3,3%
4,4%
4,7%
3,8%
5,0%
4,7%
1,8%
2,3%
4,2%
3,1%
7,5%
4,4%
1,0%
3,5%2,1%
0% 2% 4% 6% 8% 10%
Ogół
kobiety
mężczyźni
60-69 lat
70-79 lat
powyżej 80 lat
podstawowe
zawodowe
średnie
wyższe
organizacja kościelna
klub seniora
organizacje hobbystyczne
organizacja charytatywna
partia polityczna
inne stowarzyszenia lub organizacje
Podstawa procentowania: wszyscy badani. Możliwość wyboru kilku odpowiedzi.
Przynależność do stowarzyszeń lub organizacji jest bardzo rzadka w przebadanej zbiorowości. Do jakiejkolwiek organizacji należy 17% respondentów. Najczęściej deklarowano przynależność do organizacji kościelnych (5%), klubu seniora oraz organizacji hobbistycznych (4%). Wśród kobiet na pierwsze miejsce pod względem częstości deklaracji o przynależności wysuwają się organizacje kościelne, wśród mężczyzn zaś – klub seniora i organizacje hobbystyczne. Jeśli weźmiemy pod uwagę wykształcenie badanych, zauważyć można, że osoby z wyższym wykształceniem częściej przynależą do partii politycznych niż gorzej wykształceni, rzadziej natomiast do organizacji kościelnych.
20
Sytuacja osobista i rodzinnaWielkość grona przyjaciół
2 1 2 1 3 2 2 2 2 17 7 4
11 11 126 3
58 5 4
4
37 3141
4253
30 3634
3729 14
19
4131
21 21 21 22 19 249 11
2132
86 36124
3636
30
263229
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
powyżej 10osób
5-9 osób
2-4 osoby
1 osobę
nikogo
trudnopowiedzieć
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
1 1113 6 128
41
434
46
3
3843
3020
27 32
28 2413 12
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA Wśród badanych brak przyjaciół nie jest zjawiskiem częstym. Jedynie co dziesiąty badany zadeklarował, że nie ma przyjaciół lub przyjaźni się tylko z jedną osobą. Nieco częściej samotność dotyka badanych z najstarszej grupy wiekowej. Największe różnice dostrzec można jednak jeśli weźmie się pod uwagę status społeczny respondentów. Osoby z wyższym wykształceniem zdecydowanie rzadziej nie posiadają przyjaciół niż osoby z wykształceniem podstawowym czy zawodowym. W porównaniu z gorzej wykształconymi częściej mają natomiast szerokie grono znajomych, to znaczy powyżej 10 osób. Podobną zależność obserwujemy również w przypadku pracowników umysłowych oraz robotników.
Podstawa procentowania: wszyscy badani
21
Sytuacja osobista i rodzinnaCodzienne czynności sprawiające problemy w samodzielnym wykonywaniu
1 0 1 1 2 2 1 116
69 69 7078
70
4157 56
73 75
9484
52
27
68
2130
5741 44
26
616
47
73
1731 29 2530
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe bardzodobrze
raczejdobrze
raczejźle
bardzoźle
trudnopowiedzieć
%
tak
nie
trudnopowiedzieć,odmowa
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTEŁCENIE OCENA STANU ZDROWIA
73 7263 57
37 4327 28
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: wszyscy badani
Ponad 2/3 badanych zadeklarowało, że codzienne czynności nie sprawiają im trudności w wykonywaniu. Wiek oczywiście różnicował wypowiedzi badanych –brak problemów deklarowało niemal 80% respondentów w wieku 60-69 lat i jedynie 41% osób, które przekroczyły 80 rok życia. Bardziej samowystarczalni okazali się również respondenci lepiej wykształceni w porównaniu z osobami, które edukację ukończyły na szkole podstawowej lub zawodowej. Im gorzej respondenci oceniali swój stan zdrowia w porównaniu z osobami w ich wieku, tym częściej deklarowali, że napotykają trudności przy samodzielnym wykonywaniu codziennych czynności.
22
Sytuacja osobista i rodzinnaOsoby zamieszkujące razem z respondentem
3846
24 3039
55 4835 38 33
22
45 31
34
25
1323
29 46
58
95
9 138
59
613
229
96 4
11 105 2
87 5
9 7 11 13 7 512 8 9
31
1089
25
11
2
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podstawowezawodowe średnie wyższe
%
inny modelgospodarstwa
zżoną/mężem/partne(rem/rką) iz dzieckiem bezwłasnej rodzi
z córką/synemi/lub ichrodzinami
z córką/synemnieposiadającymiwłasnej rodziny
zżoną/mężem/partnerką/partnerem
sam(a)
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
34 41 3653
46 29
21
11
87
8 7 8 15
12
6 74
10194
571
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: wszyscy badani
Wśród badanych przeważały osoby mieszkające samotnie (niemal 40%) oraz ze swoim małżonkiem lub partnerem (ponad 30%). Osób samotnych było więcej wśród kobiet niż wśród mężczyzn (46% w porównaniu z 24%). Odsetek respondentów, którzy mieszkają sami, rośnie wraz z wiekiem, osiągając wśród osób powyżej 80. roku życia 55%. Osoby z wykształceniem podstawowym częściej niż lepiej wykształceni żyją samotnie, ale częściej również opisują swoją sytuację rodzinną jako zamieszkiwanie z dziećmi i/lub ich rodzinami. Rzadziej w porównaniu z pozostałymi grupami wykształcenia mieszkają natomiast z małżonkiem lub partnerem.
23
Sytuacja osobista i rodzinnaPosiadanie dzieci
Podstawa procentowania: wszyscy badani
POSIADANIE DZIECI PO 18 ROKU ŻYCIA
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
14 1611
15 1218
13 14 13 16
86 8489
85 8882
87 86 87 84
0
20
40
60
80
100
Ogół kobietymeżczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw . średnie wyższe
%nie tak
Zdecydowana większość badanych posiada pełnoletnie dzieci (86%). Odsetki osób będących rodzicami dorosłych dzieci są podobne we wszystkich grupach wyróżnionych ze względu na płeć, wiek oraz wykształcenie.
Niespełna 1% badanych zadekla-rowało, że posiada dzieci w wieku poniżej 18 lat.
24
Sytuacja osobista i rodzinnaOcena atmosfery zazwyczaj panującej w domu
2 21
15 15 15 16 15
34 28
12 7
5349 43 48
5045
4842
35 36 35
1323
38
11221 1 1 12221 1 2
15
4346
3648
2940
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
bardzo dobra
dobra
różnie bywa,czasemdobra,czasem zła
zła
trudnopowiedzieć
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
2 34 51015
1936 17
48
41
4846
3223
1510
46
49
28 2342 37
0
20
40
60
80
100
sam(a) z żoną/mężem/partnerką/partnerem
z córką/synem nieposiadającymi
własnej rodziny
z córką/synem i/lubich rodzinami
z żoną/mężem/partne(rem/rką) i z
dzieckiem bezwłasnej rodziNY
inny modelgospodarstwa
%
SYTUACJA RODZINNA
Podstawa procentowania: wszyscy badani
Większość badanych pozytywnie ocenia atmosferę domową. 36% respondentów opisuje ją jako bardzo dobrą, a 46% - jako dobrą. Kobiety nieco częściej niż mężczyźni przyznają najlepszą ocenę. Sumując jednak oceny pozytywne nie można zauważyć różnic między płciami w ocenie atmosfery domowej. Wiek nie różnicuje oceny sytuacji w domu, wyraźnie natomiast widać, że wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia rośnie zarówno odsetek sumy ocen pozytywnych, jak i udział ocen bardzo dobrych. Najbardziej zadowolone z atmo-sfery panującej zazwyczaj w domu są osoby mieszkające same lub z małżonkiem/partnerem. Zmienność atmosfery domowej najczęściej wskazywały osoby mieszkające z dziećmi i/lub ich rodzinami.
25
Sytuacja osobista i rodzinnaOcena relacji z pełnoletnimi dziećmi
3 2 3 4 2 3 5 3 1
44 48 39 41 44 55
18
3246
59
3534 35 34
32
47
35
3724
16 15 16 11
26 2310 13
3 2 2 41 2 6 2
35
14152 341 12
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podstawowezawodowe średnie wyższe
%
bardzo złe
złe
raczej złe
raczej dobre
dobre
bardzo dobre
trudnopowiedzieć
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
4 215
6145
3113
40
4233
9
2925
1123
13 2 10
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Relacje z pełnoletnimi dziećmi respondenci oceniali w zdecydowanej większości pozytywnie. Oceny różnicował najwyraźniej status społeczny: osoby z wykształceniem podstawowym oraz robotnicy niewykwalifikowani najczęściej wystawiali relacjom z dziećmi negatywną ocenę. Wraz ze wzrostem wykształcenia rośnie natomiast odsetek ocen bardzo dobrych, osiągając w przypadku osób z wykształceniem wyższym 59%.
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
26
Sytuacja osobista i rodzinnaUdzielanie pomocy lub porad pełnoletnim dzieciom – pomoc finansowa
38 4134 38 37
4340
4436 37
15 15
1514 15
13 2022
14 10
10 6 812 5
5
96
24 2118
15
20
20
11 1110 12 12 4
145
11 127 5 9 7 6 7 6 3 8 7
57
22282222
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podstawowezawodowe średnie wyższe
%
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
trudnopowiedzieć
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
3745
31 38
1211
23 13
94
6 5 3 10
67
241829
18
10 12 1016
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
Wedle deklaracji badanych osoby starsze rzadko udzielają młodszemu pokoleniu porad lub pomocy finansowej. Ponad połowa respondentów zadeklarowała, że nie zdarza się to nigdy lub jedynie bardzo rzadko. Kobiety nieco częściej niż mężczyźni deklarują, że nigdy nie udzielają pełnoletnim dzieciom wsparcia finansowego. Choć różnice nie są bardzo duże, stwierdzić można, że pomoc finansowa nieco częstsza jest wśród młodszych niż starszych respondentów, a także wśród respondentów o lepszym statusie społecznym niż wśród gorzej wy-kwalifikowanych.
27
Sytuacja osobista i rodzinnaUdzielanie pomocy lub porad pełnoletnim dzieciom – wsparcie psychiczne
12 8 17 14 11 916 17
10 10
9 910
8 9 147 10
715
1210 8
5 6 412
6
31 3443 38
30 31
26 2822
28 26
20 19 3428
22
9 10 7 8 11 4 8 310 9
97
36
303733
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podstawowezawodowe średnie wyższe
%
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
trudnopowiedzieć
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
11 13 7
2412 6 9
411
10
6 6 7 14
5
97
32
3239
33
2230 35
10
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
Udzielanie wsparcia psychicznego występuje znacznie częściej niż pomoc finansowa. Ponad 2/3 badanych zadeklarowało, że co najmniej czasami wspiera psychicznie swoje pełnoletnie dzieci, a co czwarty respondent twierdził, że zdarza się to dość często. Pomoc psychiczna nieco częściej występuje wśród kobiet niż wśród mężczyzn.
28
Sytuacja osobista i rodzinnaUdzielanie pomocy lub porad pełnoletnim dzieciom – pomoc w domu
50 4559
4053
73
4751
51 51
912
6
11
10
5
8
5 815
5
3
5
7
5
7 617
12
9
5
2013
9 116
12 8
2
16
210
711 12 8 12 12 4
188 11 8
3 4 7
4415
131714
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podstawowezawodowe średnie wyższe
%
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
trudnopowiedzieć
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
52 5040
52
13 10
9
2
9 12 918
5
14
16
9
17 13
7 9 8
15
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
Połowa badanych nigdy nie pomaga pełnoletnim dzieciom w domu. Częściej taką deklarację składają mężczyźni (59%) niż kobiety (45%). Wraz z wiekiem z naturalnych przyczyn maleje również odsetek respondentów, którzy choć czasami udzielają dzieciom pomocy w domu. Jeśli chodzi o wykształcenie, procent osób które nigdy nie pomagają w ten sposób dzieciom, jest w zasadzie niezmienny w grupach wyróżnionych ze względu na poziom edukacji. Zmienia się jedynie częstotliwość, z jaką udzielane jest takie wsparcie. Największy odsetek osób pomagających bardzo lub dość często występuje wśród osób z wykształceniem podstawowym.
29
Sytuacja osobista i rodzinnaUdzielanie pomocy lub porad pełnoletnim dzieciom – ważne decyzje
16 16 17 17 19 927
15 16 14
9 8 9 9 712
6
8 6 15
10 7 10 16
16
10 10 5
37 3138 20
34 37
19 20 19 21 1914
18 24 20 16
10 10 9 9 12 7 11 8 10 10
4
9 9
35 35 4035
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podstawowezawodowe średnie wyższe
%
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
trudnopowiedzieć
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
13 15 12
3316 6 8
10
8
14
12 8 10 10
613
29
14
41 43
12 1727
14
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
Niemal 30% badanych bardzo lub dość często wspiera swoje dzieci przy podejmowaniu ważnych decyzji. Rzadziej udzielają takiej pomocy osoby po 80. roku życia w porównaniu z młodszymi badanymi. Stosunkowo rzadko wpływ na ważne decyzje młodszego pokolenia mają osoby z wykształceniem podstawowym, wśród których około połowy wspiera radą dorosłe dzieci co najwyżej dość rzadko. Odwzorowanie tej prawidłowości znajdziemy analizując przynależność badanych do grup społecznych.
30
Sytuacja osobista i rodzinnaUdzielanie pomocy lub porad pełnoletnim dzieciom – opieka nad wnukami
5 3 8 9 3 5 5 8
33 32 34 2930
5538 32 34 30
13 1213
9 14
16
187
14 11
43 7
5
7
4
53
1720
7
520
16
1518
11
1417
11
16 19 13 16
11 13 717
7 414 11 11 9
5 513
222217
0
20
40
60
80
100
Ogół K M 60-69 70-79 80> podstawowezawodowe średnie wyższe
%
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
trudnopowiedzieć
brak wnuków
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
6 6 5
35 3825 38
712
17 9
313
9 11 11 15
3 715
1420
16
17 12 17 10
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
Jak wynika z deklaracji badanych ponad 40% osób w wieku powyżej 60. roku życia przynajmniej czasami udziela swoim dzieciom pomocy opiekując się wnukami. Bardzo często lub dość często wnukami opiekuje się 31% badanych kobiet oraz 18% mężczyzn. Częstotliwość udzielania pomocy naturalnie spada wraz z wiekiem. Do tego, że nigdy nie udziela dzieciom takiej pomocy, przyznało się po ok. 30% osób w wieku 60-69 lat oraz 70-79 lat, a także 55%, które ukończyły 80. rok życia. Bardzo częstą lub dość częstą pomoc rzadziej deklarowali respondenciz wykształceniem wyższym i średnim niż z podstawowym i zawodowym.
31
7 6 9 7 7 7 11 10 7 42 3 1 2 3 2
5 3 1 2
3546
38 3653 33 40
41 40
26
2534
31
2230 30 33
2216
4
2315 15
5 4 6 6 4 6 6
40
3330
17 181319
332
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
Sytuacja osobista i rodzinnaUdzielanie pomocy lub porad pełnoletnim dzieciom – zestawienie łączne
5 9 420
11 4
441
34
27
3015
40
34 35
14 2817 173 2 8 5
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
Łączne zestawienie częstości różnych form udzielania pomocy pełnoletnim dzieciom pokazuje, że połowa warszawiaków, którzy ukończyli 60 lat i posiadają pełnoletnie dzieci przynajmniej czasami im pomaga. Nieznacznie częściej robią to kobiety niż mężczyźni. Częstość udzielania pomocy spada wraz ze wzrostem wieku badanych. Przyznanie się do całkowitego braku świadczenia jakiejkolwiek formy wsparcia swoim dzieciom również spada wraz z przechodzeniem do kolejnych kategorii wykształceniowych. Spośród tych grup wyróżniają się respondenci z wykształceniem podstawowym, wśród których zarówno najczęściej deklarowano zupełny brak udzielania pomocy, jak i pomoc oferowaną dość często i bardzo często. Natomiast na tle wybranych grup społecznych zwracają uwagę robotnicy niewykwalifikowani, wśród których co piąty stwierdził, że nigdy nie udziela pomocy swoim dzieciom, ale jednocześnie co trzeci robi to dość lub bardzo często (w pozostałych grupach – około co piąty)
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
32
59 5269
59 6348
5643
5870
109
12
11 12
2
15
17
7
10
6
3
34
13
11
7 4
2
1216 11
19
12
18 15
128 10
512 11
3 6 3 113
5 3 4 1
5
1415
11
3 48
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
Sytuacja osobista i rodzinna
66 59 52 50
710
233 11
1618
4
94
1412 107 510
34
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
Większość (59%) ankietowanych warszawiaków w ogóle nie korzysta z finansowej pomocy od swoich dzieci. Częściej takie deklaracje składają mężczyźni (69%) niż kobiety (52%), osoby młodsze (do 79 roku życia) niż starsze, a także badani, którzy posiadają wyższe wykształcenie oraz pracownicy umysłowi niż respondenci z wykształceniem niższym i robotnicy.
Korzystanie z pomocy lub porad pełnoletnich dzieci – pomoc finansowa
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
33
12 917 16 11 5
15 12 11 14
98
11 99
7
13 137
99
9 109
9
5 710
10
4033 43
32
36 3732
45
25 24
30
2332
31
7 8 6 7 516
9 9 8
9
3735
32
16 1325
2
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
Sytuacja osobista i rodzinna
11 12 11 1512 7 7
1510 7
9
34
42
9
44
31
39
141530
7 8 5 5
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
Wsparcie psychiczne to ta forma pomocy otrzymywana od własnych dzieci, z której ankietowani warszawiacy korzystają najczęściej (70%). Częściej do korzystania z niej przyznają się kobiety niż mężczyźni. Ankietowani wraz ze wzrostem wieku częściej otrzymują wsparcie psychiczne od swoich dzieci.
Korzystanie z pomocy lub porad pełnoletnich dzieci – wsparcie psychiczne
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
34
38 3542 41 38
2537 34 36 42
13 1411 11 15
9
7 913
1677 8 7
4
6 87
9
28 26 22
25
2437 21
22
10 12
20
215
16
5 6 4 2 516
53 7 41 3 2 5 1
7
2421
176 6
12
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
Sytuacja osobista i rodzinna
42 4027
38
2110
115
3
710
2133
6
22
33
1496
18
5 7 6 5
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
Pomoc w domu nie jest tą formą pomocy, którą badani mieszkańcy Warszawy wykorzystują najczęściej – 38% nigdy tego nie robi. O pomocy w domu udzielanej przez dzieci częściej wspominały kobiety niż mężczyźni, osoby starsze, gorzej wykształcone oraz posiadające niższy status społeczny (robotnicy).
Korzystanie z pomocy lub porad pełnoletnich dzieci – pomoc w domu
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
35
17 14 21 2215 7
23 17 15 18
10 911 11
87
108 10 107
10 7
9
7
715 9 4
41 3840
41
34 31 3652
1921
25
18 28 25
6 6 4 2 7 13 8 6 6
8
3938
26
13 1021
2
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
Sytuacja osobista i rodzinna
20 13 1626
7 8
107
10
1340
38
93
5135
27
1310
27
7 7 4
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
Warszawiacy, którzy ukończyli 60 lat i posiadają pełnoletnie dzieci stosunkowo często podejmują ważne decyzje korzystając w takich sytuacjach z porad swoich dzieci. Ma to miejsce tym częściej, im ludzie są starsi, gorzej wykształceni oraz posiadają niższy status społeczny.
Korzystanie z pomocy lub porad pełnoletnich dzieci – ważne decyzje
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
36
3427
45 4032
2030 28 33 40
1214
1011
14
148 7
11
183
96
6
23 8
5
5
2328
26
22
3339 22
25
1214
23
1815
18
8 10 4 3 916
8 310 60 1 2 1
5
2628
18
9 614
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
Sytuacja osobista i rodzinna
4132 24
39
14
12
8
155
8
523
23
4
28
34
18186
17
7 9 81
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
Co trzeci warszawski respondent nie korzysta z pomocy swoich dzieci przy załatwianiu spraw urzędowych. Bardziej samodzielni w tej kwestii są mężczyźni niż kobiety (45% mężczyzn i 27% kobiet w tej sytuacji w ogóle nie prosi dzieci o pomoc). Wraz ze wzrostem wieku i spadkiem wykształcenia co raz częściej pojawiają się deklaracje świadczące o otrzymywaniu takiej pomocy od dzieci.
Korzystanie z pomocy lub porad pełnoletnich dzieci – sprawy urzędowe
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
37
8 6 10 11 6 215
7 5 103 2
5 43
27
41
37
5042
47
30
28 34 40
56
2327 27
31
2934 28
23
14 13
2821
1819
3 5 1 1 4 9 5 5 2
42
3028
16811
19
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
bardzoczęsto
dość często
czasami
dość rzadko
bardzorzadko
nigdy
Sytuacja osobista i rodzinna
9 6 6151 4 3
1037 33
34
29
28
55
23
31
24
13919
3 4 4
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
Korzystanie z pomocy udzielanej przez dzieci – zestawienie łączne
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Łączne zestawienie częstości różnych form korzystania z pomocy udzielanej przez dorosłe dzieci pokazuje, że niemal połowa warszawiaków, którzy ukończyli 60 lat przynajmniej czasami korzysta z ich pomocy, a 42% czyni tak dość rzadko. Nieznacznie częściej postępują tak kobiety niż mężczyźni. Częstość korzystania z pomocy rośnie wraz ze wzrostem wieku badanych. Na tle wybranych grup społecznych zwracają uwagę robotnicy niewykwalifikowani, wśród których co siódmy stwierdził, że nigdy nie korzysta z pomocy udzielanej przez swoje dzieci.
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
38
4 4 3 3 4 4 6 9 3 16 5 7 3
10 210 8
4 6
44 5046
4550
4656
5037
3138
35 4324
2337
49
10 714
5 6
47
4137
7 696
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
zdecydowanie nie raczej nie raczej tak zdecydowanie tak trudno powiedzieć
2 4 6 517
53 49 4 8
6 6
4651
51
5
4851 51
39 20
22
35 40 4356
4 4
40
49
31
520
6 7
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
nigdy dość rzadko czasami dość często
%
Sytuacja osobista i rodzinnaOcena wystarczalności pomocy otrzymywanej od dzieci
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA CZĘSTOŚĆ KORZYSTANIA Z POMOCY DZIECI (INDEKS)
Zdecydowana większość (84%) badanych ocenia pomoc otrzymywaną od swoich dzieci jako wystarczającą. Ocena ta w niewielkim stopniu zależy od wieku. Silniejsze powiązanie można odnotować w przypadku wykształcenia: podczas gdy zadowolonych z pomocy otrzymywanej od własnych dzieci jest 70% respondentów, którzy posiadają wykształcenie podstawowe, to wśród badanych, którzy ukończyli studia wyższe, takich osób jest 86%. Ocena wystarczalności pomocy otrzymywanej od dzieci nie jest bardzo silnie powiązana z częstością korzystania z niej. Wyraźnie inną sytuację obserwujemy wśród tych ankietowanych, którzy nigdy nie otrzymują pomocy od dzieci – tutaj ponad połowa nie umiała ocenić, czy pomoc taka jest wystarczająca. Najprawdopodobniej są to osoby, które nie otrzymują żadnej pomocy, ponieważ jej nie potrzebują.
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
39
53 5548 53 50 58
33 37
60 57
33 29 40 33 3433
25
44
30 38
12 9 11 14 4
37
177 33 1 3 11 1 5 3
11221 122 122
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć,nie pamiętam
tak, zdarzałosię to dosyćczęsto
tak, czasamizdarzały siętakie sytuacje
tak, alezdarzało sięto bardzorzadko
nie, nigdy
Sytuacja osobista i rodzinna
63 60
3927
31 30
38
30
7
38
2 2 2 4320
2 1 2
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
Połowa (53%) ankietowanych w trakcie wychowywania własnych dzieci nigdy nie dała im porządnego lania, co trzeci z nich zadeklarował, że takie sytuacje miały miejsce, ale zdarzało się to bardzo rzadko. Deklaracje o stosowaniu przemocy pojawiają się tym częściej, im niższe wykształcenie osiągnęli badani warszawiacy oraz im niższy status społeczny posiadają.
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Zachowania agresywne w trakcie wychowywania własnych dzieci – porządne lanie dziecka
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
40
Sytuacja osobista i rodzinna
78 81 74 80 76 80
58
81 7886
12 1115
1213 11
17
7 16 56 3 7 519
73 2
1 34 3 5 3 5 5 2 5 3 6550 1
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć,nie pamiętam
tak, zdarzałosię to dosyćczęsto
tak, czasamizdarzały siętakie sytuacje
tak, alezdarzało sięto bardzorzadko
nie, nigdy
88 80 77
47
5 1410
25
2
24
4 5 437
4
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
Blisko 80% respondentów w trakcie wychowywania dzieci nie używało w stosunku do swoich podopiecznych obraźliwych określeń. Stosowanie takich wyrażeń zdarzało się częściej osobom z wykształceniem podstawowym oraz niewykwalifiko-wanym robotnikom – w pierwszej grupie 22%, zaś w drugiej 24% respondentów przyznało, że czasem dochodziło do takich sytuacji.
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Zachowania agresywne w trakcie wychowywania własnych dzieci – obraźliwe określenia
Podstawa procentowania: respondenci posiadający dzieci
41
4 3 4 4 3 2 2 4 3 4
68 7459
67 6581
60 5971 71
15 924 14 17
13
11 17
16 148 12 12 11
2
1614
8 72 4 5 2
10 6 2 3
1054
0
20
40
60
80
100
Ogół K M 60-69 70-79 80> podstawowezawodowe średnie wyższe
%
tak, zdarzałosię to dosyćczęsto
tak, czasamizdarzały siętakie sytuacje
tak, alezdarzało sięto bardzorzadko
nie, nigdy
trudnopowiedzieć,nie pamiętam
Sytuacja osobista i rodzinnaPrzemoc domowa w okresie dzieciństwa respondenta
BICIE , SZARPANIE,POPYCHANIE
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
13
16
10
12
11
33
66
61
71
58
77
46
41
42
46
40
22
39
0 20 40 60 80 100
Ogół
kobiety
mężczyźni
60-69
70-79
80>
%nie pamiętam, trudno powiedzieć ofiarą świadkiem
CZY BYŁ PAN/PANI*:
Podstawa procentowania: wszyscy badani
Ponad 2/3 respondentów zadeklarowało, że w okresie dzieciństwa nie spotkało się w swojej rodzinie z przemocą fizyczną. Bicie czy szarpanie nie występowało w rodzinach 74% kobiet i 59% mężczyzn. Przypadki przemocy fizycznej były rzadsze w domach osób z wykształceniem średnim i wyższym niż podstawowym i zawodowym. Wśród osób, w których domach rodzinnych dochodziło do przemocy, 66% deklaruje, że było ofiarą przemocy, a 41% - że jedynie świadkiem.
*Podstawa procentowania: badani, w których rodzinach w okresie ich dzieciństwa dochodziło do bicia, szarpania lub popychania
42
4 5 4 6 3 2 2 2 6 4
77 77 76 7674 84
5872
77 86
8 7 10 6 813
14
6
1037 10 9 11
21 166 3
1 3 3 2 5 4 2 38
43
0
20
40
60
80
100
Ogół K M 60-69 70-79 80> podstawowezawodowe średnie wyższe
%
tak, zdarzałosię to dosyćczęsto
tak, czasamizdarzały siętakie sytuacje
tak, alezdarzało sięto bardzorzadko
nie, nigdy
trudnopowiedzieć,nie pamiętam
Sytuacja osobista i rodzinnaPrzemoc domowa w okresie dzieciństwa respondenta
WYZWISKA, GROŹBY, ZASTRASZANIE
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
1
3
12
57
53
63
47
69
51
63
66
76
57
37
59
0 20 40 60 80 100
Ogół
kobiety
mężczyźni
60-69
70-79
80>
%nie pamiętam, trudno powiedzieć ofiarą świadkiem
CZY BYŁ PAN/PANI*:
Podstawa procentowania: wszyscy badani
Wedle deklaracji badanych przemoc słowna była w ich domach rodzinnych jeszcze rzadsza niż przemoc fizyczna. Ponad ¾ badanych nigdy nie spotkało się z nią ze strony rodziny w okresie dzieciństwa. Ten rodzaj przemocy szczególnie rzadki był w domach osób posiadających wykształcenie wyższe, najczęściej zaś do agresji słownej dochodziło w rodzinach respondentów z wykształceniem podstawowym. Wśród badanych, którzy doświadczyli przemocy werbalnej w okresie dzieciństwa, podobny odsetek deklaruje bycie jej świadkiem, co ofiarą.
*Podstawa procentowania: badani, w których rodzinach w okresie ich dzieciństwa dochodziło do używania wyzwisk,gróźb, zastraszania itp
43
Sytuacja osobista i rodzinnaPodsumowanie
• Ankietowani mieszkańcy Warszawy, którzy ukończyli 60 lat w ponad połowie swój stan zdrowia oceniają jako raczej lub bardzo dobry.• Prawie co 5 respondent należy do jakiejś organizacji lub stowarzyszenia. Najczęściej jest to organizacja kościelna (5%).• Jedynie co dziesiąty badany zadeklarował, ze nie ma przyjaciół lub przyjaźni się tylko z jedną osobą.• Ponad 2/3 badanych warszawiaków oceniło, że codzienne czynności nie sprawiają im w wykonywaniu trudności. Wypowiedzi badanych różnicowane były przez wiek – wraz z jego wzrostem przybywało deklaracji świadczących o pewnych problemach w samodzielnym radzeniu sobie z codziennymi czynnościami.• Wśród badanych przeważały osoby mieszkające samotnie (niemal 40%) oraz respondenci zamieszkujący ze swoim małżonkiem lub partnerem (30%). Osób samotnych było dwukrotnie więcej wśród kobiet niż wśród mężczyzn.• Zdecydowana większość (86%) ankietowanych starszych mieszkańców Warszawy posiada pełnoletnie dzieci.• Większość osób biorących udział w badaniu pozytywnie ocenia atmosferę domową. Ocena ta dość silnie jest powiązana z wykształceniem – im wyższe, tym jest lepsza.• Relacje z dorosłymi dziećmi respondenci oceniali w zdecydowanej większości pozytywnie. Oceny różnicował wyraźnie status społeczny oraz wykształcenie: wraz z ich wzrostem, rosły oceny.• Połowa mieszkańców Warszawy, którzy ukończyli 60 lat i posiadają dorosłe dzieci, przynajmniej czasami im pomaga. Również niemal połowa korzysta z pomocy udzielanej im przez ich pełnoletnie dzieci. Przy czym zdecydowana większość badanych otrzymywaną pomoc ocenia jako wystarczającą.• Nieco ponad połowa badanych w trakcie wychowania własnych dzieci nigdy nie dała im porządnego lania, zaś co trzeci zadeklarował, że takie sytuacje miały miejsce, ale zdarzały się bardzo rzadko. Blisko 80% respondentów wychowując swoje dzieci nie używało w stosunku do nich obraźliwych określeń.• Ponad 2/3 respondentów zadeklarowało, że w okresie swojego dzieciństwa nie spotkało się w swojej rodzinie z przemocą fizyczną, a ¾ nie doświadczyło wówczas przemocy słownej.
44
Poczucie bezpieczeństwai doświadczenia przemocyw miejscach publicznych
45
8 513 12 6 4 6
176 8
92 9487 88 93 96 94
8393 92
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
nie
tak
Miejsca i formy doświadczenia agresji: agresja słowna lub fizyczna ze strony osoby nieznajomej na ulicy, w parku itp. poza najbliższą okolicą zamieszkania
Doświadczenia przemocy w miejscu publicznym
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
3 5 615
97 94 94 85
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Niespełna co dziesiąta badana osoba (8%) poza najbliższą okolicą zamieszkania doświadczyła agresji słownej lub fizycznej ze strony osoby nieznajomej. Sytuacje takie najczęściej zdarzały się osobom z wykształceniem zawodowym (17% zadeklarowało, że spotkało się z tego typu agresją) oraz robotnikom niewykwalifikowanym (15%). Nieco częściej z przemocą ze strony osób nieznajomych spotykali się także mężczyźni (13%) oraz osoby w wieku 60-69 lat (12%).
46
Miejsca i formy doświadczenia agresji: agresja słowna lub fizyczna ze strony osoby nieznajomej na ulicy, w parku itp. w najbliższym miejscu zamieszkania
Doświadczenia przemocy w miejscu publicznym
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
11 11 11 13 9 13 1223
10 8
88 88 87 86 90 87 8875
89 91
0 2 1 1 2 1 11
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
niepamiętam,trudnopowiedzieć
nie
tak
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
7 920 15
93 9080 81
1 4
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Z agresją fizyczną lub słowną ze strony osoby nieznajomej w najbliższej okolicy zamieszkania spotkało się 11% respondentów. Najczęściej doświadczanie takich sytuacji deklarowały osoby z wykształceniem zawodowym oraz wykwalifikowani robotnicy.
47
Miejsca i formy doświadczenia agresji: agresja słownej lub fizyczna ze strony osoby nieznajomej w domu
Doświadczenia przemocy w miejscu publicznym
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
1 1 2 2 1
98 98 98 99 97 100 98 96 98 100
0 2 1 1 4 11
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
niepamiętam,trudnopowiedzieć
nie
tak
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
1 3
100 98 99 93
1 1 4
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Agresja ze strony osób nieznajomych znajdujących się w domu respondenta jest bardzo rzadkim zjawiskiem – wystąpienie takiej sytuacji zadeklarował 1% badanych.
48
Miejsca i formy doświadczenia agresji: agresja słownej lub fizyczna ze strony osoby nieznajomej w restauracji, kawiarni
Doświadczenia przemocy w miejscu publicznym
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
99 100 98 99 99 100 100 96 99 100
0 2 1 1 4 11
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
niepamiętam,trudnopowiedzieć
nie
tak
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
100 99 99 96
1 1 4
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Żaden z respondentów nie spotkał się z sytuacją, w której skierowano by do niego agresję słowną lub fizyczną w kawiarni lub restauracji.
49
Miejsca i formy doświadczenia agresji: agresja słownej lub fizyczna ze strony osoby nieznajomej w w autobusie, tramwaju, metrze
Doświadczenia przemocy w miejscu publicznym
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
7 7 8 7 7 11 5 10 7 9
92 92 91 92 93 89 95 86 93 91
0 2 1 1 4 11
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
niepamiętam,trudnopowiedzieć
nie
tak
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
9 5 9 7
91 95 90 89
1 1 4
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Siedmiu na stu badanych doświadczyło agresji słownej lub fizycznej w trakcie poruszania się środkami komunikacji miejskiej. Zjawisko to w równym stopniu dotyczy wszystkich analizowanych grup.
50
Miejsca i formy doświadczenia agresji: agresja słownej lub fizyczna ze strony osoby nieznajomej w sklepie, urzędzie
Doświadczenia przemocy w miejscu publicznym
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
3 3 2 3 3 2 2 4 3 1
97 97 96 96 97 98 98 92 96 99
0 2 1 1 4 11
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
niepamiętam,trudnopowiedzieć
nie
tak
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
1 4
100 98 95 96
1 1 4
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalifikowany
robotnikniewykwalifikowany
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Bardzo rzadko zdarzało się, aby sprzedawcy lub urzędnicy stosowali formy agresji słownej lub fizycznej wobec osób starszych. Z takim zjawiskiem spotkało się 3% respondentów.
51
2 2 1 1 2 2 3 1
98 97 98 98 97 98 100 98 97 99
0 1 1 1 2 11
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
niepamiętam,trudnopowiedzieć
nie
tak
Miejsca i formy doświadczenia agresji: agresja słownej lub fizyczna ze strony osoby nieznajomej – inne niż wymienione miejsca
Doświadczenia przemocy w miejscu publicznym
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
1 2 1 3
99 98 98 97
1 1
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Badani nie spotykali się z agresją słowną i fizyczną w innych, niż wymienione w ankiecie, miejscach publicznych Warszawy.
52
10 9 13 12 9 9 921
9 8
88 91 91 9179
9190 928791
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
nie
tak
AGRESJA FIZYCZNA
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
Agresja słowna i fizyczna – zestawienie (1/2)Poczucie bezpieczeństwa w miejscach publicznych
20 18 21 21 18 21 1629
18 19
79 82 79 8471
8280 817982
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
AGRESJA SŁOWNA
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
Podstawa procentowania: wszyscy badani
53
Co dziesiąty starszy mieszkaniec Warszawy padł ofiarą agresji fizycznej w publicznym miejscu stolicy. Częściej przydarzało się to mężczyznom (13%) niż kobietom (9%). Spośród wszystkich grup wykształceniowych najczęściej przemocy fizycznej doświadczali respondenci z wykształceniem zawo-dowym (21%). O agresji słownej, z którą osobiście spotkali się w publicznych miejscach Warszawy, badani wspominali dwa razy częściej niż o agresji fizycznej (była ona udziałem 20% osób). O takich doświadczeniach respondenci wspominali niezależnie od płci i wieku. Jedynie częściej niż pozostali byli na nią narażeni warszawiacy z wykształceniem zawodowym (29%).
Jeśli ujmiemy łącznie agresję fizyczną i słowną, to okazuje się, że 23% mieszkańców Warszawy (a więc jeden na czterech-pięciu), którzy ukończyli 60 lat, było jej ofiarą. Częściej dotyczyło to osób młodszych (w wieku 60-69 lat) oraz posiadających wykształcenie zawodowe (33%).
Agresja słowna lub fizyczna – zestawienie (2/2)Poczucie bezpieczeństwa w miejscach publicznych
23 2225 26
21 21 20
33
2320
7479 79 80
67
777780
7578
0
20
40
60
80
100
Ogół kobietymężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
nie
tak
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
Podstawa procentowania: wszyscy badani
54
3 1 5 2 4 6 3 2
95 96 93 95 92 100 98 90 93 98
1 2 1 1 3 2 21 1 41 2 11
0
20
40
60
80
100
Ogół kobietymężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
% wiele razy
kilka razy
raz
nigdy
niepamiętam,trudnopowiedzieć
2 1 3 3 1 2 2 2
92 92 92 89 94 94 93 90 91 95
3 3 2 4 1 4 3 2 321 5 61 11 2
0
20
40
60
80
100
Ogół kobietymężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
POPYCHANIE, SZARPANIE, BICIE
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
Doświadczenia przemocy ze strony sąsiadówDoświadczenia przemocy w miejscu publicznym
GROŹBY, SZANTAŻ
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
Przemoc ze strony sąsiadów jest bardzo rzadkim zjawiskiem. W ciągu ostatniego roku z agresją fizyczną spotkało się choć raz jedynie 2% badanych, a z agresją słowną – 6%.
Przy tak rzadko deklarowanym zjawisku trudno wskazać grupy szczególnie na nie narażone. Z obiema formami przemocy nieznacznie rzadziej spotykali się respondenci z wyższym wykształceniem niż pozostałe grupy wyróżnione ze względu na wykształcenie.
Podstawa procentowania: wszyscy badani
55
4 3 4 2 6 2 6 5 1
25 2821 22
25 37 34 28 2718
52 66 6256 47 51 55 54
66
9 13 12 13 11 11 13 14
4
57
1513
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
bardzobezpiecznie
bezpiecznie
małobezpiecznie
bardzo małobezpiecznie
trudnopowiedzieć,nie dotyczy
2 1 1
19
2 7 3
40
24
49
19
60
40
144
15
62
34
5
0
20
40
60
80
100
tak nie tak nie
%
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
DOŚWIADCZENIE AGRESJI W MIEJSCU PUBLICZNYM ZE STRONY OSOBY NIEZNAJOMEJ
AGRESJA FIZYCZNA AGRESJA SŁOWNA
Poczucie bezpieczeństwa w miejscach publicznychPoczucie bezpieczeństwa w ciągu dnia w okolicy miejsca zamieszkania
Większość (70%) starszych mieszkańców Warszawy w ciągu dnia w okolicy swojego miejsca zamieszkania czuje się bezpiecznie. Jednak co czwarty zgłasza małe poczucie bezpieczeństwa. Mniejsze poczucie bezpieczeństwa w ciągu dnia jest bardziej charakterystyczne dla kobiet, osób starszych (wraz ze wzrostem wieku co raz mniej osób czuje się bezpiecznie) oraz respondentów gorzej wykształconych. Ta ostatnia zależność może wiązać się z zamieszkiwaniem w mniej bezpiecznych rejonach miasta.
Bardzo wyraźny wpływ na poczucie bezpieczeństwa mają wcześniejsze doświadczenia badanych. Ci, którzy są ofiarami agresji fizycznej w miejscu publicznym zdecydowanie częściej czują się mało bezpiecznie (59%) niż ci, którzy nie mają za sobą takich doświadczeń (26%). Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku zależności z doświadczeniem agresji słownej.Podstawa procentowania: wszyscy badani
56
5 6 4 4 413 12
2 6 2
19 2315 13
23
29
1423
2314
3738
34 37
41
28
4027
39
36
2843 42
28 24 2846
28
41
4 5 5 6 7 2 4 7
34
55
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
bardzobezpiecznie
bezpiecznie
małobezpiecznie
bardzo małobezpiecznie
trudnopowiedzieć,nie dotyczy
6 5 5 5
49
16
45
13
42
36
34
37
38
135 3 5
39
3
0
20
40
60
80
100
tak nie tak nie
%
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
DOŚWIADCZENIE AGRESJI W MIEJSCU PUBLICZNYM ZE STRONY OSOBY NIEZNAJOMEJ
AGRESJA FIZYCZNA AGRESJA SŁOWNA
Poczucie bezpieczeństwa wieczorem w okolicy miejsca zamieszkaniaPoczucie bezpieczeństwa w miejscach publicznych
Poczucie bezpieczeństwa starszych mieszkańców Warszawy w miejscach publicznych miasta w godzinach wieczornych jest zdecydowanie mniejsze niż w ciągu dnia. O ile w ciągu dnia bezpiecznie czuje się 70% respondentów, to w godzinach wieczornych odsetek ten spada do 39%. Fakt ten jest powiązany z płcią (mężczyźni czują się nieco bardziej bezpiecznie niż kobiety) oraz wiekiem (wraz z jego wzrostem maleje odsetek osób czujących się bezpiecznie, przy czym wśród osób po 80 roku życia charakterystyczny jest wysoki w porównaniu z innymi grupami procent respondentów, którzy nie potrafili ocenić swojego poczucia bezpieczeństwa, co zapewne wiąże się z tym, że wieczorem pozostają oni w domach). Na poczucie bezpieczeństwa w godzinach wieczornych mają również wpływ wcześniejsze doświadczenia badanych: ci którzy są ofiarami agresji fizycznej lub słownej czują się zdecydowanie mniej bezpiecznie niż pozostali.Podstawa procentowania: wszyscy badani
57
5 5 5 5 7 7 2 210
22 2813
22 2224
2123
30 11
42 37
51 3745 51
35 4440
49
20 21 2717 13
2223 21
18
11 9 10 13 168 7 13
21
910
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
w ogóle sięnie obawiam
raczej się nieobawiam
trochę sięobawiam
bardzo sięobawiam
trudnopowiedzieć
2 5 6 5 3 8 3
55
1942
18 14
45
535
37
43
41
43 43
41
33
49
22
16
26
8
34
1211 212 12 3
201
22
6
0
20
40
60
80
100
tak nie tak nie bezpie-cznie
mało bezpiecznie
bezpie-cznie
mało bezpiecznie
%
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
DOŚWIADCZENIE AGRESJI W MIEJSCU PUBLICZNYM POCZUCIE
BEZPIECZEŃSTWA
W CIĄGU DNIA
POCZUCIE
BEZPIECZEŃSTWA WIECZOREMFIZYCZNA SŁOWNA
Ponad połowa (64%) badanych obawia się napadu w miejscu publicznym Warszawy. Lęk przed takim zdarzeniem w zasadzie nie zależy od płci, wieku czy wykształcenia. Warto jednak zauważyć, że kobiety nieco ponad dwa razy częściej niż mężczyźni (odpowiednio: 28% i 13%) zadeklarowały, że bardzo się tego obawiają.
Obawa przed atakiem „na ulicy” jest za to wyraźnie powiązana z wcześniejszymi doświadczeniami: ci którzy w miejscu publicznym padli kiedyś ofiarą agresji słownej lub fizycznej zdecydowanie częściej bardzo boją się powtórzenia takiego zdarzenia, niż pozostali. Naturalnie obawa przed napadem jest powiązana z poczuciem bezpieczeństwa: im bardziej bezpiecznie ktoś czuje się w miejscach publicznych, tym mniej boi się, że może mu się tam przydarzyć coś złego.
Obawa przed napadem w miejscu publicznymPoczucie bezpieczeństwa w miejscach publicznych
Podstawa procentowania: wszyscy badani
58
Poczucie bezpieczeństwa i doświadczenia przemocyw miejscach publicznychPodsumowanie
• Co dziesiąty badany mieszkaniec Warszawy, którzy ukończył 60 lat, padł ofiarą agresji fizycznej w publicznym miejscu stolicy. O agresji słownej, z którą osobiście spotkali się w ogólnodostępnych miejscach Warszawy, badani wspominali dwa razy częściej niż o agresji fizycznej (była ona udziałem 20% osób).• Jeden na czterech-pięciu respondentów było ofiarą przemocy fizycznej lub słownej w publicznym miejscu Warszawy.• Niespełna co dziesiąty (8%) ankietowany doświadczył agresji słownej lub fizycznej ze strony osoby nieznajomej poza najbliższą okolicą zamieszkania, zaś w najbliższej okolicy – 11%. Podczas korzystania ze środków komunikacji miejskiej 7% było ofiarami agresji. • Przemoc ze strony sąsiadów jest zjawiskiem bardzo rzadkim. W ciągu ostatniego roku z agresją fizyczną spotkało się choć raz jedynie 2% badanych, a z agresją słowną – 6%.• Większość (70%) starszych mieszkańców Warszawy w ciągu dnia w okolicy swojego miejsca zamieszkania czuje się bezpiecznie. Najwyraźniej są z tym powiązane wcześniejsze doświadczenia badanych. Ci, którzy są ofiarami agresji fizycznej w miejscu publicznym zdecydowanie częściej czują się mało bezpiecznie, niż ci, którzy nie mają za sobą takich doświadczeń.• Poczucie bezpieczeństwa warszawskich respondentów w miejscach publicznych w godzinach wieczornych jest zdecydowanie mniejsze niż w ciągu dnia – 39% zadeklarowało, że czuje się wtedy bezpiecznie. Tak, jak w przypadku poczucia bezpieczeństwa w ciągu dnia i w tym przypadku największe znaczenie mają wcześniejsze doświadczenia badanych: ci, którzy są ofiarami agresji fizycznej lub słownej czują się zdecydowanie mniej bezpiecznie niż pozostali.• Ponad połowa badanych obawia się napadu w miejscu publicznym Warszawy. Obawa przed napadem jest najwyraźniej powiązana z poczuciem bezpieczeństwa (im bardziej bezpiecznie ktoś czuje się w miejscach publicznych, tym mniej boi się, że może mu się tam przydarzyć cos złego) oraz ze wcześniejszymi doświadczeniami (ci, którzy w miejscu publicznym padli kiedyś ofiarą agresji fizycznej lub słownej zdecydowanie częściej bardzo boją się powtórzenia takiego zdarzenia, niż pozostali).
59
Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
60
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
1422 19 14
2311 18 15
23
70 74 7874
77 6679
75
6 6 410
1161 1 1 2 6
17
7976
6 26621
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
tak, jest kilkatakich osób
tak, jestjedna, dwietakie osoby
nie, nie matakich osób
nie wiem,trudnopowiedzieć
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
2315 14
32
7480 74
53
59 11
42 2
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalifi.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Respondenci rzadko deklarowali, że znają przypadki przemocy wobec znajomych osób starszych. Jedynie 7% wskazało, że zna choć jedną osobę starszą, która w trakcie rodzinnych konfliktów bywa bita. Nieco częściej o takich sytuacjach wiedzą osoby gorzej wykształcone niż osoby z wykształceniem wyższym, a co się z tym wiąże – również robotnicy wykwalifikowani i niewykwalifikowani.
Przemoc w rodzinie wobec znajomych starszych osóbPrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Podstawa procentowania: wszyscy badani
61
1 1 2 1 1 2 1 1
96 97 95 95 97 98 96 96 95 99
1 2 12 3 2 4 202 32 1 11
0
20
40
60
80
100
Ogół K M 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
2 1 2 2 1 2 1 3 5
97 99 89 97 97 98 99 96 92 93 95
21 11 7 1 1 41 2
41 41
0
20
40
60
80
100
bardzodobra
dobra czasemdobra,czasem
zła
bardzodobre
dobre raczejdobre
sam/a tylkoz żoną/mężem
tylko z dzieckiem
bez jego/jej rodziny
tylko z dzieckiem i/lub ich rodzinami
z żoną/mężem i
z dzieckiem bez własnej
rodz.
%
nie pamiętam, trudno powiedzieć ani razu raz kilka razy w roku raz na tydzień
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
ATMOSFERA W DOMU RELACJE Z DZIEĆMI MODEL GOSPODARSTWA
W ciągu ostatniego roku w gospodarstwach domowych 3% respondentów miały miejsce przypadki przemocy fizycznej, nie skierowanej bezpośrednio wobec badanego. Świadkiem przemocy choć raz było natomiast 9% osób, które opisały atmosferę w swoim domu jako czasem dobrą, a czasem złą. Nieco częściej niż pozostałe grupy wystąpienie takiej sytuacji zadeklaro-wały też mieszkający z dzieckiem bez jego/jej rodziny (8%).
Podstawa procentowania: wszyscy badani
Przemoc w rodzinie nie skierowana przeciw respondentowi – bicie, szarpanie itp.Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
62
2 2 2 3 2 2 2 2
94 95 94 93 95 98 91 94 94 97
1 2 1 2 2 12 3 72 2 1322
0
20
40
60
80
100
Ogół K M 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
1 3 4 3 2 2 2 3 5
98 96 8596 95 91 98 94
85 9395
41 12 7 1 1
1172 11 426
1
0
20
40
60
80
100
bardzodobra
dobra czasemdobra,czasem
zła
bardzodobre
dobre raczejdobre
sam/a tylkoz żoną/mężem
tylko z dzieckiem
bez jego/jej rodziny
tylko z dzieckiem i/lub ich rodzinami
z żoną/mężem i
z dzieckiem bez własnej
rodz.
%
nie pamiętam, trudno powiedzieć ani razu raz
kilka razy w roku raz-dwa razy w miesiącu raz na tydzień
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE Bycie świadkiem przemocy psychicznej jest niemal tak samo rzadkie jak obserwowanie przemocy fizycznej. Wystąpienie choć raz takiej sytuacji w ciągu ostatniego roku zadeklarowało 4% badanych. Świadkami najczęściej byli respondenci opisujący atmosferę domową jako czasem dobrą, a czasem złą, zamieszkujący z dzieckiem bez jego rodziny oraz posiadający wykształcenie podstawowe.
Podstawa procentowania: wszyscy badani
Przemoc w rodzinie nie skierowana przeciw respondentowi – groźby, szantaże itp.Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
ATMOSFERA W DOMU RELACJE Z DZIEĆMI MODEL GOSPODARSTWA
63
Przyczyny przemocy w rodzinie (nie skierowanej przeciw respondentowi)Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
pieniądze nieistotne sprawy życie codzienne alkohol trudno powiedzieć
liczebność liczebność liczebność liczebność liczebność
4 4 3 9 1
Płeć Kobieta 1 3 2 6
Mężczyzna 3 1 1 3 1
60-69 2 2 1 4 1
70-79 1 2 1 4
80> 1 1 1
podstawowe 1 1 4
zawodowe 1 1 1
średnie 2 1 2 4 1
wyższe 1 1
pracownik umysłowy z wyższym wykształceniem
1 1
pracownik umysłowy bez wyższego wykształcenia
1 1 1 2 1
robotnik wykwalifikowany 1 2 2 4
robotnik niewykwalifikowany 1 2
wojsko, policja 1
Grupa społeczna
Wykształcenie
Najczęstsze przyczyny konfliktów w najbliższej rodzinie
Wiek
Ogół
Najczęstszą przyczyną konfliktów w rodzinach tych respondentów, którzy zadeklarowali, że w ciągu ostatniego roku dochodziło u nich do bicia, szarpania itp. lub używania wyzwisk, gróźb i szantaży, był alkohol (wskazało na niego 9 z 14 osób) – częściej wspominały o tym kobiety niż mężczyźni.
64
Formy przemocy skierowanej przeciw respondentowi (1/2)Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
2,6%
0,9%
0,8%
0,6%
0,3%
0,3%
1,3%
0,9%
0,5%
2,3%
0,8%
0,8%
1,4%
0,7%
0,7%
2,6%
0,6%
1,3%
0,6%
0,7%
2,0%
1,8%
2,8%
0,9%
2,9%
0% 5% 10%
wyzywanie, obrażanie, kpienie, poniżanie, niesprawiedliwekrytykowanie
szarpanie, popychanie, bicie, kopanie, rzucanie ciężkimiprzedmiotami
brak zainteresowania problemami respondenta, nieudzielanie koniecznej pomocy
ograniczanie dostępu do lekarza, ograniczanie kontaktu zrodziną, wmawianie choroby psychicznej
grożenie, szantażowanie
odbieranie pieniędzy lub wartościowych przedmiotównależących do respondenta
Ogół
kobiety
mężczyźni
60-69
70-79
80 i więcej
Podstawa procentowania: wszyscy badani. Możliwość wyboru kilku odpowiedzi.
65
Formy przemocy skierowanej przeciw respondentowi (2/2)Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
2,6%
0,9%
0,8%
0,6%
0,3%
0,3%
9,0%
2,1%
4,2%
2,1%
2,1%
2,1%
2,7%
0,7%
0,7%
0,7%
0,6%
1,8%
0,9%
0,9%
0,9%
3,7%
2,3%
11,0%
6,9%
3,2%
0% 5% 10% 15%
wyzywanie, obrażanie, kpienie, poniżanie,niesprawiedliwe krytykowanie
szarpanie, popychanie, bicie, kopanie, rzucanieciężkimi przedmiotami
brak zainteresowania problemami respondenta,nie udzielanie koniecznej pomocy
ograniczanie dostępu do lekarza, ograniczaniekontaktu z rodziną, wmawianie choroby
psychicznej
grożenie, szantażowanie
odbieranie pieniędzy lub wartościowychprzedmiotów należących do respondenta
Ogół
podst.
zaw.
średnie
wyższe
pracownik umysłowy z wyższym wykształceniem
pracownik umysłowy bez wyższego wykształcenia
robotnik wykwalifikowany
robotnik niewykwalifikowany
W ciągu ostatniego roku 97% starszych mieszkańców Warszawy nie doświadczyło żadnej formy przemocy ze strony osób z ich rodzin.
Najczęściej spotykaną formą przemocy były wyzwiska, obrażanie i poniżanie (2,6% wskazań). O pozostałych formach respondenci wspominali sporadycznie (mniej niż 1%).
Doświadczane formy przemocy nie są powiązane w sposób istotny statystycznie z płcią i wiekiem. Natomiast od pozostałych wyodrębnionych kategorii społe-czno-demograficznych odróżniają się respondenci z wykształceniem podstawowym oraz badani będący robotnikami niewykwalifikowanymi, wśród których zdecydowanie częściej pojawiają się ofiary wyzwisk, obrażania i poniżania (odpowiednio 9% i 11%). Również częściej niż w innych grupach można tu spotkać przypadki przemocy fizycznej (7% wśród robotników).
Podstawa procentowania: wszyscy badani. Możliwość wyboru kilku odpowiedzi.
66
Formy przemocy skierowanej przeciw respondentowi (1/6)
wyzywanie, obrażanie, kpienie, poniżanie, niesprawiedliwe krytykowanie
Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Ze względu na niską liczebność omawianej grupy osób poniżej przedstawiamy jej słowny opis.
Wyzywania, obrażania, kpienia bądź niesprawiedliwego krytykowania doświadczyło 3 mężczyzn i 6 kobiet (co stanowi 2,6% ankietowanych mieszkańców Warszawy w wieku 60 i więcej lat). Połowa kobiet była w wieku 60-69 lat, połowa należała do grupy wiekowej 70-79 lat. Mężczyźni byli w wieku: 63, 75 i 83 lat. Po cztery z tych osób miały wykształcenie średnie i podstawowe, jedna – ukończyła szkołę zawodową. Do opisywanej grupy należeli przede wszystkim robotnicy (6 osób). W przypadku 7 badanych sprawcami była jedna osoba, dwóch respondentów stwierdziło, że tego typu zachowań doświadczał od dwóch członków swojej rodziny. W sumie wspomniano o 11 osobach. W zdecydowanej większości sprawcami byli mężczyźni (zazwyczaj synowie bądź mężowie), tylko w jednym przypadku była to kobieta. Najmłodsza osoba, która zachowywała się w omawiany sposób wobec ankietowanych starszych mieszkańców Warszawy miała 25 lat, pięć osób było w wieku 30-50 lat, a cztery – 70-75 lat. Żadna z ofiar nie mieszkała sama – połowa z mężem bądź żoną, połowa – z dzieckiem nie posiadającym własnej rodziny.
67
Formy przemocy skierowanej przeciw respondentowi (2/6)
ograniczanie dostępu do lekarza, ograniczanie kontaktówz rodziną, wmawianie choroby psychicznej
Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Ze względu na niską liczebność omawianej grupy osób poniżej przedstawiamy jej słowny opis.
Ograniczania dostępu do lekarza, ograniczania kontaktów z rodziną bądź wmawiania choroby psychicznej doświadczyły 2 kobiety w wieku 63 i 75 lat (co stanowi 0,6% ankietowanych mieszkańców Warszawy w wieku 60 i więcej lat). Jedna z nich miała wykształcenie średnie i była pracownikiem umysłowym, druga ukończyła szkołę podstawową i pracowała jako robotnik niewykwalifikowany. Sprawcami w przypadku jednej z kobiet była 40-letnia córka, z którą ofiara najprawdopodobniej zamieszkuje, a w przypadku drugiej – 70-letni mąż.
68
Formy przemocy skierowanej przeciw respondentowi (3/6)
grożenie, szantażowanie, używanie stwierdzeń typu:„jeśli nie pożyczysz mi pieniędzy, nie będę ci dalej pomagał”
Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Ze względu na niską liczebność omawianej grupy osób poniżej przedstawiamy jej słowny opis.
O groźbach i szantażach powiedziała tylko jedna 60-letnia kobieta ze średnim wykształceniem będąca pracownikiem umysłowym (co stanowi 0,3% ankietowanych mieszkańców Warszawy w wieku 60 i więcej lat). Zadeklarowała, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy zachowywało się wobec niej w taki sposób dwóch mężczyzn – 50-letni brat i 25-letni kuzyn.
69
Formy przemocy skierowanej przeciw respondentowi (4/6)
szarpanie, popychanie, bicie, kopanierzucanie w respondenta ciężkimi przedmiotami
Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Ze względu na niską liczebność omawianej grupy osób poniżej przedstawiamy jej słowny opis.
O przemocy fizycznej (m.in. szarpanie, bicie, popychanie) wspomniały 2 kobiety i 1 mężczyzna (co stanowi 0,9% ankietowanych mieszkańców Warszawy w wieku 60 i więcej lat). Kobiety były w wieku 75 i 60 lat, a mężczyzna miał 63 lata. Osoby te miały wykształcenie odpowiednio: podstawowe, średnie i zawodowe. Dwoje z nich było niewykwalifikowanymi robotnikami, jedna osoba była pracownikiem umysłowym. Jedna z kobiet opowiedziała o dwóch sprawcach takich zachowań wobec niej: 50-letnim bracie i 25-letnim siostrzeńcu. W przypadku dwóch pozostałych ofiar sprawcami byli 70-letni mąż i 30-letni zięć. Reakcją jednej z badanych osób na spotykającą ją przemoc fizyczną było zasłanianie się rękami lub domowymi sprzętami oraz ostrzeganie o powiadomieniu policji, druga z ofiar również ostrzegała, że następnym razem wezwie policję, a trzecia wezwała policję.
70
Formy przemocy skierowanej przeciw respondentowi (5/6)
zupełne nie interesowanie się problemami respondenta,nie udzielanie mu koniecznej pomocy
Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Ze względu na niską liczebność omawianej grupy osób poniżej przedstawiamy jej słowny opis.
Brak zainteresowania problemami respondentów zgłosiły 3 kobiety (co stanowi 0,9% ankietowanych mieszkańców Warszawy w wieku 60 i więcej lat). Dwie z nich miały wykształcenie podstawowe i były w wieku 70-79 lat, jedna miała 83 lata. Według respondentek osoby, które je zaniedbywały to w przypadku jednej kobiety 73-letni mąż, w przypadku drugiej – 83-letni brat, a w przypadku trzeciej – 40-letnia córka i jej mąż. Tylko druga z wymienionych kobiet zamieszkiwała sama, dwie pozostałe – z mężem bądź własnym dzieckiem.
71
Formy przemocy skierowanej przeciw respondentowi (6/6)
odbieranie pieniędzy lub wartościowychprzedmiotów należących do respondenta
Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Ze względu na niską liczebność omawianej grupy osób poniżej przedstawiamy jej słowny opis.
O odbieraniu pieniędzy lub wartościowych przedmiotów wspomniał jeden 75-letni mężczyzna ze średnim wykształceniem (co stanowi 0,3% ankietowanych mieszkańców Warszawy w wieku 60 i więcej lat). Jako sprawcę takiego zachowania badany wymienił 40-letniego syna.
72
97 96 98 97 97 96 8998 97 100
4 2 3 3 411
2 33
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
nie tak
100 98 9589
99 9785
96 100 97
2 5 111 3
154 3
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalifikowany
robotnikniewykwalifikowany
sam/a tylkoz żoną/mężem
tylko z dzieckiem
bez jego/jej rodziny
tylko z dzieckiem i/lub ich rodzinami
z żoną/mężem i
z dzieckiem bez własnej
rodz.
inny modelgospodarstwa
%
W ciągu ostatniego roku jakiejkolwiek formy przemocy ze strony członków rodziny doświadczyło 3,2% warszawiaków w wieku 60 lat i więcej. Przy czym wszystkie te osoby doświadczyły jednej z form przemocy psychicznej, a niecały 1% - przemocy fizycznej.
Z 95% poziomem ufności można zatem oszacować, że w Warszawie wśród osób w wieku 60 lat i więcej w ciągu ostatniego roku doświadczyło przemocy od 6000 do 17.000 osób.
Grupami społeczno-demograficz-nymi, w których dochodziło częściej do przemocy domowej wobec badanych osób starszych, niż w pozostałych przypadkach byli ludzie z wykształceniem podstawo-wym (11%) oraz robotnicy niewykwalifikowani (11%). Warto również zwrócić uwagę, że szczególnie często (15%) przemoc pojawiała się wśród respondentów zamieszkujących tylko z własnym dzieckiem, które nie założyło swojej rodziny.
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA MODEL GOSPODARSTWA DOMOWEGO
Doświadczanie przemocy w rodzinie – zestawienie łącznePrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Podstawa procentowania: wszyscy badani
73
5 5 6 6 5 4 211 6 3
415 16 1613 18
32 1714
75 74 80 78
5968
7787
231111 2 1142322 2 9
15
7776
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
w ogóle sięnie obawiam
raczej się nieobawiam
trochę sięobawiam
bardzo sięobawiam
nie wiem,trudnopowiedzieć
3 6 8 7
1222 21
8064
1 42 4 49
8667
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalifikowany
robotnikniewykwalifikowany
%
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA Trzech na czterech badanych w ogóle nie obawia się, że mogłaby spotkać ich agresja ze strony najbliższych członków rodziny. Nastawienie to nie jest powiązane ani z płcią, ani z wiekiem. Widać za to pewne różnice ze względu na wykształcenie badanych: wraz z jego wzrostem rośnie odsetek osób, które w ogóle nie obawiają się takiej sytuacji: od 59% wśród osób z wykształceniem podstawowym, do 87% wśród respondentów, którzy ukończyli studia wyższe. Wynik ten koresponduje z obserwowanymi różnicami między badanymi z wyższym i niższym statusem społeczno-zawodowym. Pracownicy umysłowi zdecydowanie częściej niż robotnicy deklarowali swoje przekonanie, że nic złego ze strony ich najbliższych nie może ich spotkać.
Obawa przed agresją ze strony najbliższych członków rodziny
Podstawa procentowania: wszyscy badani
74
Poszukiwanie pomocy przez ofiary przemocy w rodziniePrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
policję
stowarzyszenia i organizacje pomagające
ofiarom przemocy w rodzinie
kogoś z rodziny inne
liczebność liczebność liczebność liczebność
6 1 3 1
Płeć kobieta 5 1 2 1
mężczyzna 1 1
Wiek 60-69 2 1 1
70-79 3 2
80> 1 1
Wykształcenie podstawowe 4 1
zawodowe
średnie 2 1 2
pracownik umysłowy bez wyższego wykształcenia1 1 1
robotnik wykwalifikowany 3 1
robotnik niewykwalifikowany 2
wojsko, policja
Grupa społeczna
Gdy w ciągu ostatniego roku spotkały Pana(ią) którekolwiek z wymienionych sytuacji, czy prosił(a) Pan(i) o jakąś pomoc:
Ogół
Wśród 11 osób, które w ciągu ostatniego roku doświadczyły jakiejkolwiek formy przemocy 6 prosiło o pomoc policję (z czego 5 z nich to kobiety), 3 zgłosiły się do kogoś z rodziny, 1 – do stowarzyszenia pomagającego ofiarom przemocy w rodzinie. Trzy osoby nikogo w tej sytuacji nie prosiły o pomoc. Osoby, które korzystały z pomocy policji w większości oceniły ją dobrze lub bardzo dobrze.
Podstawa: respondenci, którzy doświadczyli przemocy domowej w ciągu ostatniego roku.Możliwość wyboru kilku odpowiedzi.
75
Rodzaj oczekiwanej pomocy od wybranych instytucjiPrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
pomocy prawnej pomocy finansowej pomocy doraźnej inneliczebność liczebność liczebność liczebność
3 1 1 2
kobieta 2 1 2mężczyzna 1 1
. 60-69 1 170-79 1 1 180> 1 1
. podstawowe 1 1 2średnie 2 1
. pracownik umysłowy bez wyższego wykształcenia1 robotnik wykwalifikowany 2 1 1robotnik niewykwalifikowany 1 1
Jakiego rodzaju pomocy oczekiwałby Pan(i) od instytucji, do których zgłaszają się ludzie w sytuacji rodzinnych konfliktów:pomocy prawnej nie wiem, trudno
liczebność liczebność2 3
kobieta 1 2mężczyzna 1 1
60-69 1 170-79 1 180> 1
podstawowe 1zawodowe 1średnie 2
pracownik umysłowy bez wyższego wykształcenia1 robotnik wykwalifikowany 1robotnik niewykwalifikowany 1wojsko, policja 1
Jakiego rodzaju pomocy oczekiwał(a) Pan(i) od instytucji, do których zgłosił(a) się Pan(i) w sytuacji rodzinnych konfliktów:
Płeć
Wiek
Wykształcenie
Grupa społeczna
Grupa społeczna
Wykształcenie
.
.
.
.
Ogół
Ogół
Płeć
Wiek
.
resp
on
den
ci, k
tórz
y ko
rzys
tali
z p
om
ocy
jaki
ejś
inst
ytu
cji
resp
on
den
ci, k
tórz
y n
ie k
orz
ysta
li z
po
mo
cy ż
adn
ej in
styt
ucj
i
Podstawa: respondenci, którzy doświadczyli przemocy domowej w ciągu ostatniego roku.Możliwość wyboru kilku odpowiedzi.
76
Korzystanie z pomocy instytucjonalnej - zestawieniePrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
słyszałe(a)m i kontaktowałe(a)m się
słyszałe(a)m, ale nie kontaktowałe(a)m się
nie słyszałe(a)m nie wiem, nie pamiętam
liczebność % wiersza liczebność % wiersza liczebność % wiersza liczebność % wiersza
1. telefon zaufania 4 1,1% 320 91,6% 23 6,6% 2 0,6%
2. ośrodek pomocy społecznej 20 5,8% 306 87,6% 18 5,2% 5 1,5%
3. punkt konsultacyjny dla ofiar przemocy
4 1,1% 229 65,6% 103 29,5% 13 3,8%
4. schronisko dla ofiar przemocy
2 0,5% 231 66,2% 101 29,0% 15 4,3%
5. system pomocy „Niebieska Linia”
3 0,7% 187 53,5% 146 41,7% 14 4,1%
6. ośrodek interwencji kryzysowej
1 0,2% 138 39,5% 188 53,9% 22 6,3%
7. procedura interwencji policyjnej wobec przemocy „Niebieska karta”
5 1,4% 113 32,4% 205 58,8% 26 7,4%
8. inne 5 1,5% 23 6,6% 297 85,1% 23 6,7%
Najbardziej znanymi formami pomocy instytucjonalnej dla osób doświadczających przemocy są wśród mieszkańców Warszawy, którzy ukończyli 60 lat: telefon zaufania (słyszało o nim 92% badanych) oraz ośrodki pomocy społecznej (słyszało o nich 87% respondentów). W dalszej kolejności należy wymienić punkty konsultacyjne dla ofiar przemocy, schroniska dla ofiar oraz system pomocy „Niebieska Linia”. Najmniej znane są ośrodki interwencji kryzysowej oraz procedura interwencji policyjnej „Niebieska karta” – słyszał o nich około co trzeci starszy mieszkaniec stolicy. Instytucją, z którą badani najczęściej kiedykolwiek mieli kontakt, są ośrodki pomocy społecznej (choć należy podkreślić, że nie musiało wiązać się to z doświadczaną przez nich przemocą). Z pozostałymi instytucjami ankietowani warszawiacy mieli do czynienia sporadycznie (mniej niż 1% zadeklarował taki fakt).
77
8 213
415 20
3 2
9685 96
8380
95
1 1 1 1 2 2 1 1
67
92 969292
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
słyszałe(a)m ikontaktowałe(a)m się
słyszałe(a)m,ale niekontaktowałe(a)m się
niesłyszałe(a)m
nie wiem, niepamiętam
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
1 1410 17
94 90 80
2 3
97
1
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Znajomość telefonu zaufania jako instytucji mogącej pomóc ofiarom przemocy w rodzinie powiązana jest z wykształceniem i statusem społeczno-demograficznym – jest ona mniejsza wśród osób słabiej wykształconych oraz robotników.
Korzystanie z pomocy instytucjonalnej - telefon zaufaniaPrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Podstawa procentowania: wszyscy badani
78
2 1 2 1 2 2 2 1 25 1 11 13 124 1
9183
8981 82
89
6 6 5 5 5 9 4 4 6 6
1 65
88 918987
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
słyszałe(a)m ikontaktowałe(a)m się
słyszałe(a)m,ale niekontaktowałe(a)m się
niesłyszałe(a)m
nie wiem, niepamiętam
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
3 1 229 16
9088 73
6 11
93
14
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
O ośrodkach pomocy społecznej częściej nie słyszeli ci starsi mieszkańcy Warszawy, którzy posiadają niższe wykształcenie oraz niższy status (wśród robotników jest to 16%, podczas gdy w całej badanej populacji – 5%).
Korzystanie z pomocy instytucjonalnej - ośrodek pomocy społecznejPrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Podstawa procentowania: wszyscy badani
79
5 2 4 4 2 2 2 5 3
27 27 32 3141 37 30
19
67 63 6755 61 64
1 2 1 1 2 1 1
4
3130
6676
7162
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
słyszałe(a)m ikontaktowałe(a)m się
słyszałe(a)m,ale niekontaktowałe(a)m się
niesłyszałe(a)m
nie wiem, niepamiętam
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
4 4 4 3
2132 37 35
62 59 62
2
75
1
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
O punktach konsultacyjnych dla ofiar przemocy słyszało dwóch na trzech mieszkańców stolicy, którzy ukończyli 60 lat. Znajomość tego typu instytucji jest coraz wyższa wraz z przechodzeniem do kolejnych grup wykształceniowych.
Korzystanie z pomocy instytucjonalnej - punkt konsultacyjny dla ofiar przemocyPrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Podstawa procentowania: wszyscy badani
80
5 3 6 4 2 2 6 5 3
29 25 33 30 36 35 33
16
69 62 69 60 59 62
0 1 1 1
4
2929
6681
6865
2
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
słyszałe(a)m ikontaktowałe(a)m się
słyszałe(a)m,ale niekontaktowałe(a)m się
niesłyszałe(a)m
nie wiem, niepamiętam
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
4 5 5 718
32 32 35
62 63 55
1
77
3
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Dwie trzecie respondentów słyszało, choć nigdy nie kontaktowało się ze schroniskiem dla ofiar przemocy. Odsetek ten jest wyższy wśród osób z wyższym wykształceniem (81%) oraz pracowników umysłowych z wyższym wykształceniem (77%). W pozostałych grupach społeczno-demograficznych utrzymuje się na podobnym poziomie, jak w całej badanej próbie.
Korzystanie z pomocy instytucjonalnej - schronisko dla ofiar przemocyPrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Podstawa procentowania: wszyscy badani
81
4 4 6 4 2 4 7
4733
46 58 6346 42
29
6248
42 3552 53
1 1 2 2 1 1
4
3942
5364
4956
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
słyszałe(a)m ikontaktowałe(a)m się
słyszałe(a)m,ale niekontaktowałe(a)m się
niesłyszałe(a)m
nie wiem, niepamiętam
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
7 3 2 3
2645 45
58
51 5336
1 3
66
1
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
System pomocy „Niebieska Linia” to instytucja bardziej znana wśród kobiet, osób młodszych, lepiej wykształconych i o wyższym statusie społeczno-zawodowym.
Korzystanie z pomocy instytucjonalnej - system pomocy „Niebieska Linia”Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Podstawa procentowania: wszyscy badani
82
7 5 8 5 4 5 10 6 6
61 50 55 6067 57
5742
41 39 3728 33 37
0 0 1 1
6
4954
4052
3443
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
słyszałe(a)m ikontaktowałe(a)m się
słyszałe(a)m,ale niekontaktowałe(a)m się
niesłyszałe(a)m
nie wiem, niepamiętam
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
8 5 7 11
42 5461 57
4032 32
1
50
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Znajomość ośrodków interwencji kryzysowej zadeklarowało mniej niż połowę (40%) badanych. O takich instytucjach częściej słyszeli ludzie lepiej wykształceni oraz posiadający wyższy status społeczno-zawodowy.
Korzystanie z pomocy instytucjonalnej - ośrodek interwencji kryzysowejPrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Podstawa procentowania: wszyscy badani
83
9 5 113 9 2
12 6 9
65 50 6567
7365
60 47
39 2924 21 23
32
1 2 1
7
5559
3244
3034
241 3
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
słyszałe(a)m ikontaktowałe(a)m się
słyszałe(a)m,ale niekontaktowałe(a)m się
niesłyszałe(a)m
nie wiem, niepamiętam
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
11 6 7 7
49 6067 65
32 25 25
2 3
40
1
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
%
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Procedura interwencji policyjnej „Niebieska karta” to najmniej znana forma pomocy ofiarom przemocy domowej. Słyszał o niej (choć nie kontaktował się z nią) co trzeci starszy warszawiak. Im starsi badani, tym częściej przyznawali, że nie słyszeli o tej procedurze. Znajomość „Niebieskiej karty” jest również powiązana z wykształceniem: wraz z jego wzrostem – jest ona coraz częstsza.
Korzystanie z pomocy instytucjonalnej - „Niebieska karta”Przemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
Podstawa procentowania: wszyscy badani
84
PodsumowaniePrzemoc w rodzinie – formy i zasięg zjawiska
• Ankietowani mieszkańcy Warszawy w wieku 60 i więcej lat rzadko deklarowali znajomość przypadków przemocy wobec znajomych starszych osób. Jedynie 7% wskazało, że zna choć jedną starszą osobę, która w trakcie rodzinnych konfliktów bywa bita.• W ciągu ostatniego roku w gospodarstwach domowych 3% respondentów miały miejsce przypadki przemocy fizycznej (bicie, szarpanie itp.) nie skierowanej bezpośrednio wobec badanego.• Bycie świadkiem przemocy psychicznej jest niemal tak samo rzadkie jak obserwowanie przemocy fizycznej. Wystąpienie choć raz takiej sytuacji w ciągu ostatniego roku zadeklarowało 4% badanych.• W ciągu ostatniego roku jakiejkolwiek formy przemocy ze strony członków rodziny doświadczyło 3,2% warszawiaków w wieku 60 lat i więcej. Przy czym wszystkie te osoby doświadczyły jednej z form przemocy psychicznej, a niecały 1% - przemocy fizycznej. Z 95% poziomem ufności można zatem oszacować, że w Warszawie wśród osób w wieku 60 lat
i więcej w ciągu ostatniego roku doświadczyło przemocy od 6.000 do 17.000 osób.• Najczęściej spotykaną formą przemocy były wyzwiska, obrażanie i poniżanie (2,6% wskazań). O pozostałych formach respondenci wspominali sporadycznie (mniej niż 1%). • W 88% przypadków sprawcami przemocy wobec osób starszych byli mężczyźni, w 12% - kobiety. Średni wiek sprawcy to 51 lat.• Trzech na czterech badanych w ogóle nie obawia się, że mogłaby spotkać ich agresja ze strony najbliższych członków rodziny.• Wśród 11 osób, które w ciągu ostatniego roku doświadczyły jakiejkolwiek formy przemocy 6 prosiło o pomoc policję (z czego 5 z nich to kobiety), 3 zgłosiły się do kogoś z rodziny, 1 – do stowarzyszenia pomagającego ofiarom przemocy w rodzinie.• Najbardziej znanymi formami pomocy instytucjonalnej dla osób doświadczających przemocy są wśród mieszkańców Warszawy, którzy ukończyli 60 lat: telefon zaufania (słyszało o nim 92% badanych) oraz ośrodki pomocy społecznej (słyszało o nich 87% respondentów).
85
Opinie na temat przemocy w rodzinie
86
Postawy wobec stereotypów dotyczących przemocy w rodzinie: Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
Opinie na temat przemocy w rodzinie
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
2 2 2 1 1 1 34 4 4 1 511 9
6 3 2
24 26 29 2220
37
26 25 19
66 66 6863
4264 70 74
2 3 2 7 4 1
4 4
25
6767
2 123
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
zdecydowanie się niezgadzam
raczej się niezgadzam
raczej sięzgadzam
zdecydowanie sięzgadzam
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
1 2 1 4
2329 33
70 49
63 520
6276
114
1
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
W opinii 2/3 badanych żadne okoliczności nie usprawiedliwiają przemocy w rodzinie. Przekonanie takie w równym stopniu podzielają osoby różnej płci oraz w różnym wieku. Akceptacja dla przemocy w rodzinie maleje natomiast wraz ze wzrostem wykształcenia.
87
4 4 4 3 6 2 4 2 6
20 19 21 1822
2228 23
19 18
32 3437 27 37
34 39
3036
29 29 31 28 1523
3727
13 14 1321
11 13
33
3029
14 131115
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
zdecydowanie się niezgadzam
raczej się niezgadzam
raczej sięzgadzam
zdecydowanie sięzgadzam
Postawy wobec stereotypów dotyczących przemocy w rodzinie: Bici dorośli członkowie rodzin są współodpowiedzialni za przemoc w rodzinie
Opinie na temat przemocy w rodzinie
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
4 3 4
19 20 2615
3035
36
3521
42
2523
121229
10
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
W opinii 62% respondentów bici członkowie rodzin nie są współodpowiedzialni za przemoc w rodzinie. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że 14% ogółu badanych (szczególnie osoby z wykształceniem podstawowym oraz robotnicy niewykwalifikowani) nie potrafiło określić swojego stanowiska w tej sprawie.
88
2 2 2 2 1 4 2 2 1 213 12 14 10 16 15
9 16 12 14
4044
46 38 37 4542
4044
24 28 3422
28 23 3129
14 1222 16 16 15
42
3229
14 111414
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
zdecydowanie się niezgadzam
raczej się niezgadzam
raczej sięzgadzam
zdecydowanie sięzgadzam
Postawy wobec stereotypów dotyczących przemocy w rodzinie: Wiedząc o przemocy stosowanej wobec jakiejś osoby przez członków jej rodziny, lepiej nie interweniować, bo można jeszcze bardziej zaszkodzić osobie pokrzywdzonej
Opinie na temat przemocy w rodzinie
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
3 210 12 16
4
3646
43
3429
52
2524
15 2411 15
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
15% badanych uważa, że interwencja w sprawie przemocy w rodzinie może bardziej zaszkodzić, niż pomóc osobie pokrzywdzonej. Zbliżony odsetek osób, nie potrafi określić swojego stanowiska w tej sprawie. Jednoznacznej opinii na ten temat nie potrafił wyrazić co czwarty badany robotnik niewykwalifikowany oraz co piąta osoba w wieku powyżej 80 lat.
89
Postawy wobec stereotypów dotyczących przemocy w rodzinie: Wiedząc o przemocy stosowanej wobec jakiejś osoby przez członków jej rodziny, lepiej nie wtrącać się, bo można potem samemu mieć kłopoty
Opinie na temat przemocy w rodzinie
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
4 3 6 3 6 4 5 6 3 4
17 12
2515
17 23 17 17 16 18
38
34
41 30
4138 36
3343
2425 36
19 27 23 32
26
17 12 14 13 19 16
37
3128
14 81216
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
zdecydowanie się niezgadzam
raczej się niezgadzam
raczej sięzgadzam
zdecydowanie sięzgadzam
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
5 2 612 17
1516
3040
35
36 25
53
2125
15 248
17
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Opinię o tym, że wtrącanie się w sprawy rodzinne bitej osoby może sprowadzić na interweniującego kłopoty podziela 21% respondentów. Udział osób stojących na takim stanowisku wzrasta wraz z wiekiem respondentów. Częściej opinię taką wyrażają także mężczyźni.
90
51 51 50 51 53 48 49
31
5360
36 36 35 34 3737 38
51
3529
2 3 41
2 3 3 23 4 3 48
3 38 6 9 11 11 62 437 687
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
zdecydowanie się niezgadzam
raczej się niezgadzam
raczej sięzgadzam
zdecydowanie sięzgadzam
Postawy wobec stereotypów dotyczących przemocy w rodzinie: Pomaganie ofiarom przemocy w rodzinie jest obowiązkiem każdego człowieka
Opinie na temat przemocy w rodzinie
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
57 5640 38
32 3548
34
2
4
23
3
4 57 214 5
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
O tym, że pomaganie ofiarom przemocy w rodzinie jest obowiązkiem każdego człowieka, jest zdecydowanie przekonana połowa respondentów, zaś kolejne 36% raczej zgadza się z takim stwierdzeniem. Nieco rzadziej opinię taką podzielają osoby z wykształceniem zawodowym oraz robotnicy niewykwalifikowani (w tej grupie co piąta osoba nie potrafiła wypowiedzieć się w tej kwestii)
91
Postawy wobec stereotypów dotyczących przemocy w rodzinie: Przemoc domowa to nic poważnego – kłótnie i rękoczyny zdarzają się w każdym domu
Opinie na temat przemocy w rodzinie
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
2 3 2 1 4 2 2 24 4 3 5 3 4 4 5 2 7
41 4343
37
50 5745
3742
46 4253
37 2538 55
44
7 7 6 11 125
42
4646
7 586
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
zdecydowanie się niezgadzam
raczej się niezgadzam
raczej sięzgadzam
zdecydowanie sięzgadzam
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
1 35 1 4
3850 51
5429
42
46 39
821
5 4
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Zdecydowana większość badanych (88%) nie uważa, że kłótnie i rękoczyny zdarzają się w każdym domu. Opinia ta nie różnicuje badanych grup respondentów, jednakże w grupie robotników niewykwalifikowanych co piąta osoba nie potrafiła ustosunkować się do tego stwierdzenia.
92
Postawy wobec stereotypów dotyczących przemocy w rodzinie: Domowe kłótnie i rękoczyny to sprawa prywatna – nikt nie powinien się do nich wtrącać
Opinie na temat przemocy w rodzinie
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
1 2 1 1 2 2 2 17 6 8 8 5 8 5 4 7 10
42 42 4337
52 5745 36
43
40 37 48
36 2536 48
41
11 8 411 13 7
42
4341
9 6108
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
zdecydowanie się niezgadzam
raczej się niezgadzam
raczej sięzgadzam
zdecydowanie sięzgadzam
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
2 18 6 3 4
3552
43
5029
48
40 36
824
4 7
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Domowe kłótnie i rękoczyny w opinii 83% badanych nie są sprawą prywatną, do której nikt nie powinien się wtrącać. Zdanie takie w równym stopniu podzielają wszystkie analizowane grupy respondentów.
93
42 4636
44 40 4334 28
45 49
32 3037
3530 30
3051
35 20
1110
912 9
15
6 9
12
6 26
32
25
10 12 18 18 12 8
1013
12 141112
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
nie wiem,trudnopowiedzieć
zdecydowanie niepopieram
raczej niepopieram
raczejpopieram
zdecydowanie popieram
Poparcie dla rozwiązań prawnych dotyczących sprawców przemocy w rodzinie: „zakaz zbliżania się” dla sprawców przemocy domowej
Opinie na temat przemocy w rodzinie
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
47 4633 29
2235
4241
107 13
14
10
5 414 1315 8
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
„Zakaz zbliżania się” jako jedną z form przeciwdziałania przemocy w rodzinie popiera trzy czwarte badanych. Opinia na ten temat nie różnicuje znacząco analizowanych grup respondentów.
94
Poparcie dla rozwiązań prawnych dotyczących sprawców przemocy w rodzinie: „nakaz czasowego opuszczenia domu/ mieszkania” dla sprawców przemocy domowej
Opinie na temat przemocy w rodzinie
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
53 5747 52 55 50 50
3955 58
30 23 41 29 28 3626 45
2728
7
810 6 5
56 8
91 13
28 10 9 15 10 9
7 219 55
12
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
nie wiem,trudnopowiedzieć
zdecydowanie niepopieram
raczej niepopieram
raczejpopieram
zdecydowanie popieram
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
55 5844 44
35 2137 36
10 814
510 17
5 10
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
„Nakaz czasowego opuszczenia domu/ mieszkania” dla sprawców przemocy domowej jest popierany przez 83% badanych. Również w tym przypadku opinie wszystkich analizowanych grup są bardzo podobne.
95
Gotowość do podjęcia interwencji sąsiedzkiej: maltretowane dzieckoOpinie na temat przemocy w rodzinie
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
60 6356 62 62
53 55 54 60 66
31 28 37 30 3036 39 36
31 26
2 2 3 2 22 2 3 22
5 6 7 4 8 62 006 556
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
zdecydowanie nie
raczej nie
raczej tak
zdecydowanie tak
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
65 6351 52
27 3138 38
221
47 109
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Ponad 90% respondentów deklaruje, że gdyby słyszało głośne krzyki bitego i maltretowanego dziecka, podjęłoby interwencję. Podjęcie takich działań w takim samym stopniu deklarują osoby z wszystkich analizowanych grup.
96
Gotowość do podjęcia interwencji sąsiedzkiej: maltretowana osoba dorosłaOpinie na temat przemocy w rodzinie
Istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie
49 5343
53 47 46 48 52 49 48
36 3341
32 38 41 41 33 35 37
6 7 7 6 4 42 8 5
1 1 1 2 4 27 8 7 7 8 66 217 987
0
20
40
60
80
100
Ogół kobiety mężczyźni 60-69 70-79 80> podst. zaw. średnie wyższe
%
trudnopowiedzieć
zdecydowanie nie
raczej nie
raczej tak
zdecydowanie tak
Podstawa procentowania: wszyscy badani
OGÓŁ PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE
48 53 47 49
3734
36 38
6 63
51
510 139
0
20
40
60
80
100
pracownikumysłowy z
wyższymwykształceniem
pracownikumysłowy bez
wyższegowykształcenia
robotnikwykwalif.
robotnikniewykwalif.
GRUPA SPOŁECZNO-ZAWODOWA
Również w przypadku maltretowania osoby dorosłej większość respondentów deklaruje, że podjęłoby interwencję. Także w tej sytuacji nie ma grup mniej lub bardziej skłonnych do udzielenia pomocy ofiarom agresji.
97
PodsumowanieOpinie na temat przemocy w rodzinie
• W opinii 2/3 badanych żadne okoliczności nie usprawiedliwiają przemocy w rodzinie. • W opinii 62% respondentów bici członkowie rodzin nie są współodpowiedzialni za przemoc w rodzinie.• 15% badanych uważa, że interwencja w sprawie przemocy w rodzinie może bardziej zaszkodzić, niż pomóc osobie pokrzywdzonej. 71% jest przeciwnego zdania.• Opinię o tym, że wtrącanie się w sprawy rodzinne bitej osoby może sprowadzić na interweniującego kłopoty podziela 21% respondentów. 65% nie zgadza się z tym poglądem. • O tym, że pomaganie ofiarom przemocy w rodzinie jest obowiązkiem każdego człowieka, jest zdecydowanie przekonana połowa respondentów, zaś kolejne 36% raczej zgadza się z takim stwierdzeniem.• Zdecydowana większość badanych (88%) nie zgadza się ze stwierdzeniem, że kłótnie i rękoczyny zdarzają się w każdym domu.• Domowe kłótnie i rękoczyny w opinii 83% badanych nie są sprawą prywatną, do której nikt nie powinien się wtrącać.• „Zakaz zbliżania się” jako jedną z form przeciwdziałania przemocy w rodzinie popiera trzy czwarte badanych. • „Nakaz czasowego opuszczenia domu/ mieszkania” dla sprawców przemocy domowej jest popierany przez 83% badanych.• Ponad 90% respondentów deklaruje, że gdyby słyszało głośne krzyki bitego i maltretowanego dziecka, podjęłoby interwencję.• Również w przypadku maltretowania osoby dorosłej większość respondentów deklaruje, że podjęłoby interwencję.
98
Prezentacja firmy PBS DGA Sp. z o.o.
99
Typowe rozwiązania badawcze:
Badania marki
Badania cenowe
Badania popytu
Retail audit
Usage&Attitude (U&A)
Badania satysfakcji i lojalności
Mystery Shopping
Rozwój nowych produktów
Testy produktów
Badania opakowań
Klimat i kultura organizacji
Badania komunikacji marketingowej
Karol Rubinkiewiczkonsultant
kierownik zespołu projektowego
Style życia
Modelowanie
Badania segmentacyjne
Badania społeczno-polityczne
Sondaże opinii publicznej
Ewaluacja programów
Rozwiązaniaczyli jakie problemy rozgryzamy
100
Metody i techniki badańczyli jak rozgryzamy problem
Metody ilościowe: CATI – wywiady telefoniczne CAPI – wywiady terenowe z wykorzystaniem notebooków CASI – samodzielne wypełnianie kwestionariusza na komputerze CAWI – wywiady z wykorzystaniem stron WWW PAPI – wywiady z kwestionariuszem papierowym
Metody jakościowe: Wywiady grupowe Diady i triady Wywiady indywidualne Obserwacja uczestnicząca Burza mózgów inne...
Analiza danych wtórnych
Justyna Mathiakdział realizacji PAPI, kierownik biura w Warszawie
101
Nasi klienciczyli bez kogo by nas nie było
Miło nam, że wybrali nas m.in.: AGB Agora Akademia Medyczna w Gdańsku Bosch Bank BPH Cadbury Wedel Cyfra + Doradca Consultants Energis Giełda Papierów Wartościowych Grupa Żywiec Henkel Polska Hewlett Packard Indykpol Kler Leroy Merlin
Maja Wojnarskakierownik sekretariatu
LPP Grupa Lotos Nestle Newsweek Polska Onet PKO BP Polskie Sieci Elektroenergetyczne Procter & Gamble PTK Centertel PZU Życie Telekomunikacja Polska Telewizja Polska Telewizja TVN Wirtualna Polska Wydawnictwo Szkolne PWN
102
Afiliacje, certyfikaty, nagrodyczyli mamy czym się pochwalić
Organizacja Firm Badania Opinii i Rynku (OFBOR):
PBS jest współzałożycielem OFBOR
Polskie Towarzystwo Badaczy Rynku i Opinii (PTBRiO):
Nasi pracownicy są wśród członków Towarzystwa
Program Kontroli Jakości Pracy Ankieterów:
Certyfikaty we wszystkich kategoriach badań
Coroczne nominacje oraz Impactor Roku 2002
dla najlepszego instytutu badawczego
103
PBS DGA w liczbachczyli ilościowo o naszej jakości
Rok założenia: 1990
Pracownicy: stałych pracowników: 81 średnia wieku: 31 lat
Ankieterzy: ok. 1000 osób w całej Polsce pracują na 180 multimedialnych notebookach w terenie (CAPI) wykorzystują 60 stanowisk wywiadów telefonicznych (CATI)
Liczba wywiadów w 2005 r.: 455 000
Obroty w 2005 r.: 19,1 mln zł
Szymek z mamą, Joanną Michałowską
konsultantemkierownikiem zespołu badań ilościowych
104
28 stycznia 2006 r. spółka Doradztwo Gospodarcze DGA S.A. nabyła dwadzieścia procent udziałów w spółce PBS.
Nazwa PBS sp. z o.o. uległa zmianie, przekształcając się w PBS DGA sp. z o.o.
PBS DGA Sp. z o.o.PBS DGA Sp. z o.o.czyli zmieniamy nazwę
105
Dane teleadresoweDane teleadresoweGdzie nas szukać?
PBS DGA Spółka z o.o.
Ul. Junaków 2
81-812 Sopot
Telefon: +48 (58) 550 60 70
Faks: +48 (58) 550 66 70
E-mail: kontakt@pbsdga.pl
WWW: www.pbsdga.pl
Oddział w Warszawie:
Al. Jerozolimskie 151/10
02-326 Warszawa
Telefon: +48 (22) 592 61 61
Dworek przy ulicy Junaków w SopocieDworek przy ulicy Junaków w Sopociegłówna siedziba PBS DGAgłówna siedziba PBS DGA