Post on 23-Feb-2016
description
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
Mustafa KILIÇSağlık Ekonomisti-Danışman
STD/ SAGEM29.04.2014-ANTALYA
Değerli katkıları için; Uzm. Dr. Bilgehan Karadayı, Baki Topallar, Aslıhan Beyan, Olgun Şener, Dr. İlker Sabuncuoğlu, Emrah Barındırır ve Adem Ünal’a teşekkür ederim .
T.C. Sağlık BakanlığıSağlık Araştırmaları Genel MüdürlüğüSağlık Teknolojisi Değerlendirme Daire Başkanlığı
Sağlık Teknolojisi Değerlendirme 1. Yıllık Toplantısı28-29 Nisan 2014, Antalya
www.hta.gov.tr
2
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
www.hta.gov.tr
Tütün ürünleri, insanın yaşam kalitesini ve süresini
düşüren bir bağımlılık türüdür.
ICD-10’a göre “F17.2 Tütün kullanımına bağlı
bağımlılık sendromu”
Ülkemizdeki sigara tüketicisi yaklaşık on altı milyon
kişidir.
Bilimsel çalışmalar sigaranın zararları konusunda,
sigara ile savaşmayı zorunlu kılmaktadır.
www.hta.gov.tr 3
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
Sigara ile savaşmanın;
• İlk aşaması; toplumu bilinçlendirmek ve yeni kullanıcıları önlemektir.
• İkinci olarak; Halen kullanıcısı olanların ise sigara bağımlılığının tedavi edilmesidir.
Bu yolla sigaraya bağlı hastalıkların riskleri önemli ölçüde azaltılabilir.
Sağlık Teknolojisi Değerlendirme Daire Başkanlığı
www.hta.gov.tr 4
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
Sigara Bırakma Destek Programı 17 Ocak 2011 tarihli Bakanlar Kurulu Kararına dayalı olarak Sağlık
Bakanlığı tarafından ülke genelinde Sigarayı Bırakma Poliklinikleri (SBP) oluşturuldu,
Bu polikliniklere başvuran sigara bağımlılarına sigara bıraktırma destek tedavileri sunulmaya başlandı.
Yıllara yaygın Sigara Bırakma Polikliniklerinin kurulması
Sigara Bırakma Tedavileri: Danışmanlık destek programı Farmakolojik destek programı
Bupropion SR (Zyban) Vareniklin (Champix)
Nikotin Replasman Tedavileri (NRT)
2009 :62 Adet 2010 :146 Adet 2011:296 Adet 2012 :402 Adet
www.hta.gov.tr 5
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
Literatürden …
• Sigarayı bırakanların, ilk üç yıl içerisindeki sağlık maliyetleri bırakmayanlara göre en az
%10 daha az olacaktır. [http://www.prevent.org]
• Hamile kadınlarda sigara bırakma tedavisine ayrılan her 1$a karşılık 3$ lık sağlık maliyeti
tasarrufu sağladığı görülmüştür. [Ruger JP., Emmons KM. 2008]
• Bir başka özel hastalık popülasyonu olan kardiyolojik problemli hastalarda; 47$ lık
yatırımın takip eden yedi yıldaki karşılığı 853$ olarak hesaplanmıştır. (Ong M., Glantz S. 2004)
www.hta.gov.tr 6
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
Tütün Kullanımının Maliyetlerinin Hesaplanması
Yüksek DALY (Sakatlığa Ayarlanmış Yaşam Yılı) kayıpları: 931,909 DALY ile ön sıralarda yer almıştır. (2004 Hastalık Yükü Çalışması)
Ülkemizdeki tüm hastalıklara bağlı DALY kayıplarının, erkeklerde %15,4’üne, kadınlarda %1,2’sine denk gelmektedir.
Bütün seçilmiş hastalıkların %8, 6’nı teşkil etmektedir.
Buna göre sigaranın ülkemiz ekonomisine olan yükü:
DALY * GSYİH(yıllık-2011-)= Ekonomik Yük• 931,909 DALY*17,510 TL= 16,317,726,590 TL
www.hta.gov.tr 7
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
Tütün Kullanımının Maliyetlerinin Hesaplanması
Tütünün Neden Olduğu Doğrudan ve Dolaylı Maliyetler Türkiye (Milyon $)
Alpaslan M., (2007),
Yıl Doğrudan Maliyetler Dolaylı Maliyetler
Türkiye
1996 190 2.2832000 486 2.3842004 1.164 3.525
www.hta.gov.tr 8
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
Sigara Bıraktırma Tedavilerinin Maliyet AnaliziROI Yöntemiyle Hesaplanması:Return on Investment (ROI), yapılan yatırımın geri dönüşünü gösteren bir veridir. Temelde ROI bir yatırımın ne kadar getiri sağladığını, yani verimliliğini ve bu yatırımın sürdürülmesi gerekip gerekmediğini gösterir.
ROI (champix) = 0,26 ROI (zyban) = 0,58
• ABD de benzer metodolojili bir çalışmada; 1$’a karşılık 1.25$ sağlık getirisi olduğu hesaplanmıştır
www.hta.gov.tr 9
Farmakolojik Tedavi Kazanılan DALY(kişi başı)Kazanılan DALY (TL) başına maliyet
Champix(vareniklin) 0,0183 7322,40
Zyban(bupropion) 0,01525 5836,07
Sigara Bırakma Tedavilerinden Elde Edilen DALY Kazançlarının Maliyeti
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
www.hta.gov.tr 10
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
Sigara Bırakma Tedavilerinin Geri Ödeme Sistemindeki Yeri Geri Ödeme Kapsamında Olan Ülkelerİngiltere: Champix-NRT’ler ve Zyban da geri ödeme kapsamında (Eczanede reçeteleme mümkün)
Belçika: Her hasta sadece bir kez bu tedaviye geri ödeme kapsamında erişebiliyor Zyban sadece KOAH hastaları için ödeniyor, NRT’ler ise geri ödenmiyor
İsviçre: Sadece Champix ve Zyban geri ödeme kapsamında. NRT’ler geri ödenmiyor.
İrlanda: Champix-NRT’ler ve Zyban da geri ödeme kapsamında
Hollanda: Champix-NRT’ler ve Zyban da geri ödeme kapsamında
İsveç: Sadece Champix ve Zyban geri ödeme kapsamında. NRT’ler geri ödenmiyor.
www.hta.gov.tr 11
Sigara Bırakma Destek Programının Maliyet Etkinlik Analizi
Sigara Bırakma Tedavilerinin Geri Ödeme Sistemindeki Yeri
Geri ödeme kapsamına almayan ülkelere;
Almanya,
Danimarka,
Yunanistan,
Italya,
Norveç,
Portekiz
Finlandiya
İspanya; bazı bölgelerinde öderken diğerlerinde ödemiyor. (karma sistem)
12www.hta.gov.tr
T.C. Sağlık BakanlığıSağlık Araştırmaları Genel MüdürlüğüSağlık Teknolojisi Değerlendirme Daire Başkanlığı
Sağlık Teknolojisi Değerlendirme 1. Yıllık Toplantısıwww.hta.gov.tr
28-29 Nisan 2014, Antalya
TEŞEKKÜRLER
www.hta.gov.tr
Mustafa KILIÇSağlık Ekonomisti-Danışman
STD/ SAGEM