Samenwerkingsoveréénkomst Samenwerkingsoveréénkomst gemeenten 2008-2013gemeenten 2008-2013

Januari 2008

Inhoud

• Samenwerkingsoveréénkomst gemeenten 2008-2013 ?– Historiek

– Procedure

– Opbouw

– Ondertekeningsmodaliteiten

– Rapportering

– Ondersteuning

– Specifieke bepalingen per thema

• Wat zegt de samenwerkingsovereenkomst over de milieuraad ?

DEEL I

samenwerkingsoveréénkomst 2008-2013

1. Korte historiek

• Sinds 1992: overeenkomsten met gemeenten en provincies om het milieubeleid op lokaal niveau te stimuleren

• Taken uitvoeren = financiële en inhoudelijke ondersteuning

• Aanvankelijk convenanten (tot 2003)• Nu samenwerkingsovereenkomst (vanaf 2003)

2. Procedure

• Voorjaar 2007:– Suggesties VVSG/VVP op discussienota

• Voorjaar 2007:– Bemerkingen MINA-raad op krachtlijnennota

• September 2007:– Terugkoppeling gemeenten door VVSG

• December 2007:– Advies landelijke MINA-raad– 21/12: Goedkeuring door VR S.O. 2008-2013

• Januari 2008– gemeenten ontvangen contracttekst

3. Opbouw• 10 Thema’s:

– Instrumentarium– Afval (< voormalige cluster vaste stoffen)– Milieuverantwoord productgebruik (< voormalige cluster

vaste stoffen) (nieuw)– Water– Hinder– Energie– Mobiliteit– Natuur– Bodem (nieuw)– Duurzame ontwikkeling (nieuw)

• Opbouw– Basisniveau:

• Gemeente moet alle (!) bepalingen van dit niveau uitvoeren

– Onderscheidingsniveau:• Verplicht (uitz: < 12000 inwoners): ambtenaar voor

duurzaam lokaal milieubeleid• (35) punten behalen vrij te kiezen uit lijst met acties over de

verschillende thema’s heen

– Projectmodule:• Gemeente kan op basis van een projectvoorstel financiële

steun verkrijgen

4. Ondertekeningsmodaliteiten

• De gemeente geeft in ondertekeningsformulier aan welke onderdelen ze wil uitvoeren (vanaf 2009: bijstellen ambitieniveau)

• Basis en onderscheidingsniveau: Voor 1 januari indienen (voor 2008: 4 maanden na ontvangst contracttekst)

• Projecten: Voor 1 januari indienen (voor 2008: 4 maanden na ontvangst contracttekst)

5. Rapportering

Basis en onderscheidingsniveau• Rapportering over de uitvoering van deze

overeenkomst via gemeentelijk milieujaarprogramma (o.b.v. vastgelegde inhoudstafel)

• Tegen 1 april van volgend jaar

Projecten• Binnen de zes maanden na afloop van project (+

betaalaanvraag)

6. Ondersteuning

• Vlaams Gewest

• Provincies

• Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en autonoom gemeentebedrijf

• Steunpunten TANDEM (www.tandemweb.be of 02/282.19.40)

en SLA21

7. Specifieke bepalingen:Thema instrumentarium

Doelstellingen: ontwikkelen van instrumenten voor het voeren van een duurzaam lokaal milieubeleid

Project: MINA-werkers

Basis: •Gemeentelijke diensten•Handhaving•Milieu Management Informatie Systeem (zie S.O.)•Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur•Gemeentelijk milieubeleid

Onderscheiding•Ambtenaren voor Duurzaam mileubeleid (verplicht!)•Milieubeleidsplan •Milieubarometer•MMIS(milieu management informatie systeem)

•Open MAR: min. 1/jaar•Handhaving

Thema afval

Doelstellingen: afvalstoffenbeleid binnen eigen diensten en naar inwoners gemeente (doel: gedragsverandering)

Project: mogelijke projecten (zie lijst SO)

Basis: •Afvalpreventie en hergebruik (thuiscomposteren, antireclamestickers,overeenkomst met kringloopcentrum)•Selectieve inzameling en restafval•Opruimen achtergelaten gevaarlijke afvalstoffen

Onderscheiding

Een of meerdere acties of maatregelen (zie lijst S.O):

–m.b.t. afvalpreventie en hergebruik–m.b.t. selectieve inzameling–m.b.t. illegaal ontwijkgedrag– mogelijke doelstellingen m.b.t. restafval: 165 of 150 kg/inwoner

Thema milieuverantwoord productgebruik

Doelstellingen: milieuverantwoord productgebruik binnen eigen diensten en naar inwoners gemeente

Project: mogelijke projecten (zie lijst SO)

Basis: •Milieuverantwoord productgebruik binnen eigen gemeentelijke diensten (duurzaam geëxploiteerd hout in elk bestek)•Passieve sensibilisatie

Onderscheiding•Een of meerdere acties of maatregelen (zie lijst S.O):

–m.b.t. milieuverantwoord productgebruik binnen eigen gemeentelijke diensten–m.b.t. stimuleren van milieuverantwoord productgebruik bij de burgers

Thema water

Doelstellingen: uitvoering doelstellingen decreet integraal waterbeleid en pesticidenreductiedecreet (+ uitvoeringsbesluit)

Project: mogelijke projecten (zie lijst SO)

Basis: •Pesticidenreductie (risico-evaluatie en pesticidentoets)•Passieve sensibilisatie

Onderscheiding•Het beleid is vastgelegd in de deelbekkenbeheerplannen

Thema hinder

Doelstellingen: milieuhinder (geur, geluid, stof, rook en/of roet) beheersen en zo mogelijk inperken

Basis: •Digitaal opvolgen van milieuklachten•Passieve sensibilisatie rond hinder

Project: mogelijke projecten (zie lijst S.O)

Onderscheiding:•Doorlichten van hinderklachten•Beleidskader geluidshinder •Beleidskader geurhinder•Opstellen lichthinderreglement•Actieve sensibilisatie rond hinder•Opstellen en bijhouden van hinderinventaris•Handhavingsbeleid rond hinder

niet gerelateerd aan als hinderlijk ingedeelde inrichtingen

Thema energie

Doelstellingen: bijdragen aan de realisatie van de Vlaamse Kyotodoelstelling

Basis: •Meewerken aan de implementatie van de energieprestatieregelgeving door aansluiten op elektronische opvolgsysteem voor bouwaanvragen•Uitvoeren van een energieboekhouding•Passieve sensibilisatie

Project: mogelijke projecten (zie lijst S.O)

Onderscheiding•Energieboekhouding uitbreiden•Energieprestatiecertificaten (> energieprestatieregelgeving)•Actieve sensibilisatie•Aankoop groene stroom•Opleiding energie•Duurzame energiescan•Energie-efficiëntie als criterium bij overheidsopdrachten •Lager energieverbruik•Stimuleren energiebesparende maatregelen

Thema mobiliteit

Doelstellingen: integratie bevorderen van milieubeleid, mobiliteitsbeleid en ruimtelijke ordeningsbeleid opdat druk op milieu door de sectoren verkeer en vervoer vermindert

Basis: • Passieve sensibiliatie rond mobiliteit•Deelname aan Gemeentelijke Begeleidingscommissie (GBC)

Project: mogelijke projecten (zie lijst S.O)

Onderscheiding•Stimuleren milieuvriendelijk rijgedrag van gemeentepersoneel•Sneltoets•Luchtverontreiniging door verkeer•Actieve sensibilisatie•Milieuvriendelijke voertuigen•Bedrijfsvervoersplannen van de gemeente

Thema natuur

Doelstellingen: beleid voeren gericht op de zorgplicht voor de natuur en stopzetten van het verlies van biodiversiteit (met inbegrip van genetische biodiversiteit)

Project: mogelijke projecten (zie lijst S.O)

Basis: •Bermbeheer•Streekeigen soorten•Code goede natuurpraktijk

Onderscheiding•Subsidiereglement•Vorming•Deelname dag van het park of dag van de natuur•Aanplanten streekeigen soorten door gemeenten•Inventaris en actieplan KLE

Thema bodem

Doelstellingen: bodembeleid binnen eigen diensten en naar inwoners gemeente

Project: mogelijke projecten (zie lijst S.O)

Basis: •Inschakelen van een erkend bodemsaneringsdeskundige•De gemeente baseert zich voor het vergunnen van tijdelijke grondopgslagplaatsen (TOP) op de code van goede praktijk, opgesteld door de OVAM.

Onderscheiding•Een of meerdere acties of maatregelen (zie lijst S.O):

–m.b.t. bodembeleid•Erosiebestrijding

Thema duurzame ontwikkeling

Doelstellingen: Uitvoering van de VSDO en onderneemt en ondersteunt de gemeente initiatieven die bewustzijn en kennis van burgers m.b.t. D.O verhogen

Project: mogelijke projecten (zie lijst S.O)

Basis: • Passieve sensibiliatie rond D.O.

Onderscheiding• Organiseert of stimuleert:

- participatieve en sensibiliserende initiatieven voor D.O

- duurzaam bouwen en wonen- maatschappelijk verantwoord ondernemen - initiatieven met betrekking tot D.O in N-Z-context- projecten i.v.m. EDO

8. Financiële bepalingen

• Basis– Subsidie = forfaitair i.f.v. inwonersaantal en

oppervlakte (d.w.z. 1,70 euro/inw + 1,4 euro/ha (min. 20 000 euro), opm: zelfde als nu instrumentarium + afval niveau 1

• Onderscheiding– Subsidie = loonsubsidie

duurzaamheidsambtena(a)r(en) afh. aantal inwoners

• Projecten– Subsidie = 50% kosten (er zijn uitzonderingen, vb:

mina-werkers, milieuvriendelijke wagens, enz)

DEEL II

Milieuraad in de samenwerkingsovereenkomst

2008-2013?

1. Oprichting

Nieuwe gemeentewet (indien geen SO)• Niet verplicht, wel mogelijk

Samenwerkingsovereenkomst: • verplicht onderdeel van het basisniveau van het

thema instrumentarium• Installatie ten laatste 6 maanden na ondertekenen

van S.O door gemeente (uitz: <5000 inwoners)

2. Bevoegdheden

Nieuwe gemeentewet: Gemeenteraad moet reglement vaststellen en

bevoegheden bepalen over welke aangelegenheden wordt

geadviseerd? wie neemt initiatief? wat is de adviestermijn

Samenwerkingsovereenkomst:

Adviseren Leefmilieu, natuur en duurzame

ontwikkeling

min.: MBP en rapportering

Begroting

Acties uitvoeren

Samenwerkingsovereenkomst:Op verzoek van CBS, schepen van leefmilieu of

gementeraad

Initiatiefrecht

recht om op eigen initiatief over alle beleidsdossiers, waarvan hij vindt dat er milieu- en of natuurbelangen in het geding zijn, advies uit te brengen aan de gemeenteraad of het college van burgemeester en schepenen.

3. Samenstelling

Nieuwe gemeentewet: • ten hoogste 2/3 van hetzelfde geslacht• geen politieke criteria• sociologische afspiegeling van de doelgroep die

betrokken is bij het thema

Samenwerkingsovereenkomst (1):

• Gemeenteraad bepaalt samenstelling• Bestaat uit stemgerechtigde en niet-stemgerechtigde

leden en waarnemers• GR bepaalt aantal stemgerechtigde leden en aantal

stemgerechtigde leden per organisatie

Samenwerkingsovereenkomst (2):Stemgerechtigde leden:• milieu- en natuurverenigingen, jachtverenigingen,

onderwijsinstellingen, socio-culturele en vormingsorganisaties, beroepsgroepen en/of -organisaties

• 1/3 uit milieu- en natuurverenigingen• 1/3 van hetzelfde geslacht

• Inwoners kunnen worden gecoöpteerd o.b.v.

deskundigheid, inzet of positieve interesse.

Samenwerkingsovereenkomst (3):Niet-stemgerechtigde leden:• Schepenen, gemeentelijke ambtenaren, politieke

mandatarissen of een door elke fractie in de gemeenteraad aangewezen persoon

• max. de helft van de stemgerechtigde leden• mogen niet drukken op het advies

Samenwerkingsovereenkomst (4):

Waarnemers:• Milieuraad beslist zelf• o.b.v. deskundigheid

Nieuwe Gemeentewet:

• De gemeenteraad stelt een adviesraad de middelen ter beschikking die nodig zijn voor het vervullen van zijn taak.

4. Middelen

Samenwerkingsovereenkomst:• De gemeente voorziet voldoende financiële,

logistieke en educatieve ondersteuning• De gemeenten voorziet min. een lokaal, een

gemeentelijke ambtenaar ter ondersteuning van de secretaris en minimale werkingsmiddelen

• Het budget is aangepast aan de taken die de gemeente aan de milieuraad oplegt of de activiteiten die de milieuraad vrijwillig uitvoert

Samenwerkingsovereenkomst :• Min. 2 (!) samenkomsten per jaar• Voorzitter:

– Gekozen door, maar niet noodzakelijk uit de stemgerechtigde leden

– Mag niet de burgemeester, een schepen of vertegenwoordiger van een politieke fractie zijn

• De milieuraad mag ook andere acties uitvoeren

5. Werking

Samenwerkingsovereenkomst (1):• De gemeente moet de agenda’s en de verslagen van

de gemeenteraad bezorgen• De gemeente stelt de adviesvraag schriftelijk• De adviesvraag bevat volgende gegevens:

– duidelijke omschrijving van de vraag– wettelijke en financiële randvoorwaarden– vermelding van de uiterste datum– alle nodige info en documentatie

6. Advisering

Samenwerkingsovereenkomst (2):

• De adviestermijn bedraagt min. 1 maand. In onderling overleg kan hiervan worden afgeweken

• kwaliteitseisen m.b.t. het advies:– duidelijk standpunt of herformulering– omstandige motivatie

Samenwerkingsovereenkomst:• De gemeente is verplicht om te motiveren wat ze met

het advies heeft aangevangen• Het advies is een element van het betreffende

dossier• De gemeente brengt de milieuraad binnen drie

maanden na aflevering op de hoogte van het gevolg. Als het advies niet wordt gevolgd, geeft de gemeente een motivering.

7. Opvolging van het advies

Samenwerkingsovereenkomst:• Streven naar intensieve samenwerking met andere

lokale adviesraden– bv. gezamenlijke thematische vergadering– bv. jaarlijkse gezamenlijke start- en evaluatievergadering

• Streven naar samenwerking met milieuraden op andere bestuurlijke niveaus

8. Externe relaties

Samenwerkingsovereenkomst:• Onderscheidingsniveau: een open vergadering per

jaar (kan inter- of bovengemeentelijk)• Jaarverslag verplicht• Jaarverslag en alle stukken zijn openbaar• Jaarverslag ter inzage op de milieudienst

9. Participatie

Samenwerkingsovereenkomst:• Verplichte elementen in het jaarverslag:

– samenstelling– ondersteuning door de gemeente– data van de vergaderingen en belangrijkste agendapunten– overzicht van de adviezen: onderwerp, aard, gevolg,

respons van de gemeente– overzicht van andere activiteiten