P Watanapa

ศ.นพ.ประสทธ วฒนาภา

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

มหาวทยาลยมหดล

R2R กบ Transformative Learning

P Watanapa

Mezirow ป ค.ศ. 1978

Boyd & Myers ป ค.ศ. 1988; Cranton ป ค.ศ. 1994, Scott ป ค.ศ. 1997 และ Taylor ป ค.ศ. 1998

Transformative Learning : Adult Education เปนเรองของการปรบเปลยน

(transformation) กรอบอางอง (frames of reference) (ทสำคญคอ Points of

View, Habits of Mind, World Views) และการพจารณาตนเอง (Self Reflection)

เพอใหเกดการเปลยนแปลงสงเหลานน

Transformative Learning

P Watanapa

ทฤษฎ Transformative Learning เปนทฤษฎทวาดวยกระบวนการของการปรบ

เปลยนทศนคตตอเรองราวตางๆ โดยแบงการปรบเปลยนเปน 3 ดานหรอมต

• ดานจตวทยา (การเปลยนแปลงความเขาใจในตน)

• ดานความเชอ (การเปลยนแปลงในระบบสรางความเชอ)

• ดานพฤตกรรม (การเปลยนแปลงในวถการใชชวต)

Transformative Learning

P Watanapa

Transformative Learning เปนการขยายจตสำนกโดยผานกระบวนการเปลยน

มมมอง (Changes of Point of View) ของเรองราวตางๆ รวมกบการไดรบการ

พฒนาความสามารถบางประการ โดยเฉพาะอยางยงการคดเชงวเคราะห การคด

เชงวพากษ การสมผสไดถงความรสกใตจตสำนก เมอบคคลนนไดพบกบ

เหตการณหรอประสบการณบางอยาง นนคอ Transformative Learning จะ

พฒนาใหบคคลนนๆ สามารถสรางสรรคความคดตางๆ ไดดวยตนเอง ไมใชถก

ชนำดวยความคด ความเชอ ความรสก หรอการตดสนใจของผอนเปนหลก แตยง

เปดใจรบฟงความคดเหนหรอเหตผลของผอนประกอบการพจารณา โดยอาศย

กระบวนการคดเชงวพากษ

Transformative Learning

P Watanapa

• พฤตกรรมของคนขนกบมมมองเรองตางๆ ในอดต

• คนมแนวโนมมองเรองตางๆ ในมมมองเดม

• การเปลยนมมมองเรองตางๆ ใหหลากหลายมากขน โดยเฉพาะอยางยง มมมอง

ทมองผอน (สงคม) มากขน จะทำใหคนมการตดสนใจทดขน และกระทำตนเพอ

สงคมมากขน

• การเปลยนมมมองเรองตางๆ ใหเรมจากการวเคราะหมองตนเองและ

ประสบการณในอดต ซงจะสงผลตอใหเกดการเปลยนความคด การเปลยน

ทศนคต (Perspective Transformation) หรอ กระบวนทศน (Paradigm Shift)

Transformative Learning

P Watanapa

หญงสาว

หญงชรา

P Watanapa

มปลาโลมาทงหมดกตว?

P Watanapa

Transformative Learning

กระบวนการหลกๆ ของ Transformative Learning :

• สงเกตเหตการณทพบเหนทมการดำเนนการหรอมผลทแตกตางกน และ

พจารณาหาขอสรป (หรอสาเหตการเกด) ทเปนทรกนหรอเชอกน และท

บคคลคดแตกตาง

• พจารณาเชงวพากษของเหตและผลของขอสรปทแตกตางกนนน หมนตง

คำถามเพราะอะไร เกดอะไร เชอมโยงกนอยางไร โดยพจารณาหาเหตทตนเอง

คดและพจารณารบฟงความเหนจากผอนทมมมมองทหลากหลาย

• หาขอสรปจากเหตผลตางๆ แลวกลบมาปรบแนวคดขอสรปเดมของตน ซง

จะสงผลตอพฤตกรรม

P Watanapa

Transformative Learning

• โรงพยาบาลสวนใหญ ไมใหญาตอยเฝาผปวยในหออภบาล แตมบางโรงพยาบาล

ให : อะไรคอเหตผลของการดำเนนการทแตกตาง?

• ทไมให มกมเหตผลเรอง

• ความกลวการตดเชอ (รบจากญาต)

• ความไมสะดวกในการปฏบตงานของบคลากรทดแลรกษาผปวย

• ???

• ทให เพราะ

• ผปวยทวกฤต ยอมตองการพบเหนหนาญาต

• ญาตยอมอยากพบผปวยทวกฤต

ตวอยาง

ทานคดอยางไร

P Watanapa

Transformative Learning

• โรงพยาบาลสวนใหญ ไมใหญาตอยเฝาผปวยในหออภบาล แตมบางโรงพยาบาล

ให : อะไรคอเหตผลของการดำเนนการทแตกตาง?

• ทไมให มกมเหตผลเรอง

• ความกลวการตดเชอ (รบจากญาต)

• ความไมสะดวกในการปฏบตงานของบคลากรทดแลรกษาผปวย

• ???

• ทให เพราะ

• ผปวยทวกฤต ยอมตองการพบเหนหนาญาต

• ญาตยอมอยากพบผปวยทวกฤต

ตวอยาง

มมมองจากผใหบรการ

มมมองจากผปวยและญาต

P WatanapaP Watanapa

!• ในเดอนมถนายน พ.ศ. 2547 ทคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลเกดแนวคด

• บคลากรจะพฒนางานอยางเปนระบบไดอยางไร?

• ใชกระบวนการทบทวนองคความรทมปรากฏอย

• ใชกระบวนการวจย หากเมอทบทวนองคความรแลว ยงไมมปรากฏ หรอองคความร

ยงไมสมบรณ

• การวจยนำไปสการพฒนางานอยางเปนระบบไดอยางไร?

• วธการคดตงคำถาม มองหาคำตอบ สรปผลคำตอบ เรยบเรยงเปนคำพดหรอบทความ

เรองราวของ R2R

P WatanapaP Watanapa

!• ในเดอนมถนายน พ.ศ. 2547 ทคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลเกดแนวคด

• ทำอยางไร บคลากรจะอยากพฒนางานททำอย?

• สรางวฒนธรรมของการใหบรการ

• สรางวฒนธรรมของการอยากเรยนร

• รกระบวนการเรยนร

• รกระบวนการวจย

• องคกรจะสนบสนนหรอสงเสรมใหบคลากรพฒนางานททำอยไดอยางไร?

• สรางบรรยากาศการยกยองผพฒนางานททำอยางสมำเสมอ

• สรางหนวยงานทจะชวยพฒนาใหบคลากรสามารถพฒนางาน

• สงเสรมใหมทรพยากรทเพยงพอในการพฒนางาน

เรองราวของ R2R

เรมสรางคนทมองผรบบรการเปนศนยกลาง

สรางคนทอยากเรยนรเพอบรการดขน

P WatanapaP Watanapa

!• ความตองการอยากใหบรการทดขน ความตองการอยากใหบรการทมคณภาพทด

ขน และความตองการอยากใหผรบบรการไดสงทดขน เปนฐานรากของแนวคด

เรอง R2R (ฐานแรก คอ “การให การทำเพอผอน”)

• ความตองการอยากใหบรการทดขน มคณภาพมากขน และอยากใหผรบบรการ

ไดสงทดขน จะเกดไดเมอผใหบรการ เคารพ รก และใหเกยรต ผรบบรการ (ฐานท

สอง คอ “การเคารพ การรก และการใหเกยรต”)

• เพราะอยากใหบรการทดขน มคณภาพมากขน และเพราะอยากใหผรบบรการได

สงทดขน ทำใหเหลาผใหบรการทคดอยางเดยวกน มาคยกน เพอทำ ใหไดเปา

หมายเดยวกน (ฐานทสาม คอ “การรวมคด การรวมคย และการรวมทำ”)

เรองราวของ R2R - การสรางฐานความคด

P WatanapaP Watanapa

!• เพราะตองการใหการ “รวมคด รวมคย รวมทำ” นำไปสการใหบรการทดขน ม

คณภาพมากขน และผรบบรการไดสงทดขน จงตองอาศยกระบวนการหาองค

ความร (ฐานทส คอ “การหาองคความร” ซงอาจไดจากการคนควา การวจย ฯลฯ)

• เพราะตองการให “องคความร” นำไปสการใหบรการทดขน มคณภาพมากขน

และผรบบรการไดสงทดขน จงตองอาศยการประยกตใชองคความร (ฐานทหา คอ

“การปฏบต” ซงอาจเปนการทดลองปฏบต หรอตงใจนำไปปฏบต)

• และเพราะอยากใหบรการทดขนไปอก มคณภาพมากขนอก และเพราะอยากให

ผรบบรการไดสงทดมากขนอก ทำใหตองมการทบทวนประสบการณ เหตและผล

(ฐานทหก คอ “การรวมแลกเปลยนประสบการณ และความคดเหน”)

เรองราวของ R2R - การสรางฐานความคด

การให การทำเพอผอน

การเคารพ การรก การใหเกยรต

การรวมคด รวมคย รวมทำ

การหาองคความร

การปฏบต

การแลกเปลยนประสบการณ ความคดเหน

พฒนาจตใจ

พฒนาจตใจและพฤตกรรม

พฒนาการเรยนร

พฒนาการเรยนร

พฒนาการประยกตใชความร

พฒนาจตใจและการแลก

เปลยนเรยนร ใชเหตใชผล

กรอบแนวคด R2R

P Watanapa

P WatanapaP Watanapa

!• การทำใหบคลากรเขาใจใน R2R ใชกระบวนการคย ซกถาม ชวนคด ชวนหาคำ

ตอบ โดยการเปลยนมมมองเปนมมมองของผรบบรการหรอมมมองของผอน เชน

ผรบบรการอยากไดอะไร? คนอนคดอยางไร? รสกอยางไร? แลวกลบมาวาแลวเรา

จะทำใหผรบบรการไดอยางนนไดอยางไร? ผรวมงาน (คนอน) คดอยางนน รสก

อยางนน แลวเราจะทำงานกบเขาไดอยางไร?

• กระบวนการตอบคำถามเหลาน ใชกระบวนการทเรยกวา “Reflection” ซง R2R

ใชทง Self Reflection และ Group Reflection

เรองราวของ R2R - Transformative Learning

P WatanapaP Watanapa

!• Transformative Learning  ใน R2R ยงอาจมอกลกษณะหนง (ซงแสดงใน

Transformative Medical Education) คอการเปลยนรปแบบการเรยนรเพอ

พฒนาคณภาพการใหบรการ (เชน MOOC* ในอดมศกษาหรอแพทยศาสตรศกษา

การใช Interactive IT ตางๆ มาเปนเครองมอในการเรยนรและการเขาถงขอมล)

*A Massive Open Online Course (MOOC) is an online course aimed at unlimited

participation and open access via the web. In addition to traditional course materials

such as videos, readings, and problem sets, MOOCs provide interactive user fora that

help build a community for students, professors, and teaching assistants (TAs).

MOOCs are a recent development in distance education

เรองราวของ R2R - Transformative Learning

P WatanapaP Watanapa

การให

การเคารพ การรก การใหเกยรต

การรวมคด รวมคย รวมทำ

การหาองคความร

การปฏบต

การแลกเปลยนประสบการณ ความคดเหน

กรอบแนวคด R2R

P WatanapaP Watanapa

!อดตทพสจนแลว :

• R2R พฒนางานแลวนำไปสการพฒนาความรและการพฒนาคน

• R2R พฒนาคนแลวนำไปสการพฒนาความรและการพฒนางาน

ทศทางสอนาคตในแนวทางของ Transformative Learning :

• R2R นำ MOOC (Massive Open Online Course) หรอ Distant Learning มา

ใชเพอใหเกด Social Learning และเปนการเปด Network เพอนำความรและการ

แลกเปลยนประสบการณเขาไปถงทกจดในประเทศท Internet เขาถง รวมถงเปน

ทำใหม Utilization Management ของทมทปรกษาและ Resource อนๆ ไดดขน

พฒนาการของ R2R จากอดตสอนาคต

P WatanapaP Watanapa

วถชาว R2R

วฒนธรรม R2R

มความสนใจ ใสใจในผรบบรการ และมองปญหาเปน

สนก กระตอรอรน แกปญหาเปน

และใหความสำคญกบผรบบรการ

Transformative Learning

HR Transformation

Transformation

P WatanapaP Watanapa

รางวลท R2R ไดรบ

Hospital Asia, 2007 (HR Development)

การให การทำเพอผอน

การเคารพ การรก การใหเกยรต

การรวมคด รวมคย รวมทำ

การหาองคความร

การปฏบต

การแลกเปลยนประสบการณ ความคดเหน

พฒนาจตใจ

พฒนาจตใจและพฤตกรรม

พฒนาการเรยนร

พฒนาการเรยนร

พฒนาการประยกตใชความร

พฒนาจตใจและการแลก

เปลยนเรยนร ใชเหตใชผล

กรอบแนวคด R2R