Post on 10-Jun-2015
description
Polityka antymonopolowaPolityka antymonopolowaKASE GdańskKASE Gdańsk
02.04.200902.04.2009Igor BelczewskiIgor Belczewski
Ludzie działający w tej samej branży rzadko spotykają się razem, nawet w celach towarzyskich i rozrywkowych, ale jeśli dojdzie do takich rozmów, to kończą się one na spiskach przeciwko społeczeństwu lub, w niektórych przypadkach, zmowie cenowej. Jest jednak niemożliwe, by zapobiec takim spotkaniom przy pomocy prawa, które może być egzekwowane i jednocześnie zgodne z zasadami wolności i sprawiedliwości. Ale chociaż prawo nie może powstrzymać przedsiębiorców z tego samego sektora przed tym, by się czasem razem spotykali, nie powinno robić nic by ułatwić takie zebrania, a w żadnym wypadku, by uczynić je koniecznymi.
A. Smith, Bogactwo narodów
Kwestie fundamentalne…
Czym charakteryzuje się rynek? Do czego dąży producent? Czego pragnie konsument?
Kilka mitów na temat rynku
Rynkowa równowaga Doskonała informacja Przewidywalność Konkurencja doskonała…
Konkurencja doskonała
„ (…) wszystko, co w prawdziwym świecie jest rzeczywiście konkurencyjne, zostaje naznaczone jako „monopolistyczne” w czarodziejskim świecie konkurencji doskonałej.” (D.T. Armentano, Krytyczny przegląd teorii monopolu)
„ (…) konkurencja doskonała może jedynie opisać, jak świat by wyglądał, gdyby zamieszkiwali go podobni do zombich konsumenci o identycznych gustach, firmy o zatomizowanej strukturze, identyczne pod każdym względem, bez żadnej przewagi lokalizacji, reklamy, czy przedsiębiorczości. W rzeczy samej jest to największa pomyłka i największy absurd modelu konkurencji doskonałej.” (Ibid.)
Teorie monopolu
Neoklasyczna teoria monopolu Teoria monopolu von Misesa Teoria monopolu Kirznera Teoria monopolu Rothbarda
Neoklasyczna teoria monopolu
Monopolista – firma, która zaspokaja cały popyt na dany produkt
„Ceny monopolistyczne wyższe od konkurencyjnych, produkcja niższa a średni koszt wyższy niż w warunkach konkurencji” (D.T Armentano, Krytyczny przegląd teorii monopolu)
Teoria monopolu von Misesa
Monopol - „cała podaż dobra kontrolowana jest przez jednego producenta lub grupę współpracujących ze sobą producentów”
Monopolista - „ogranicza podaż by zwiększyć cenę, nie obawiając się, że jego próby zostaną zniweczone przez innych sprzedawców danego towaru”
„Jedyny przypadek w analizie ekonomii rynkowej, w którym produkcja dla zysku i produkcja na potrzeby ludzi do pewnego stopnia różnią się”
Teoria monopolu Kirznera
Proces rynkowy - „sprzedawcy bezustannie próbują wyprzedzić rywali w oferowaniu coraz atrakcyjniejszych możliwości potencjalnym kupującym”
Monopol - „wyłączność lub pełna kontrola nad całym bieżącym zasobem pewnego surowca”
Monopolista - „blokuje konkurencji wejście na rynek swojego dobra mając całkowitą wyłączność na dany surowiec”
Teoria monopolu Rothbarda
Wyłączny dostawca dobra Przywilej państwowy rezerwujący
Pewien obszar produkcji dla
szczególnej jednostki lub grupy Osiągnięcie ceny monopolistycznej
Teoria monopolu Rothbarda cd.
Heterogeniczność dóbr - „każda dostrzegalna przez konsumentów różnica między dwoma towarami czyni je unikalnymi (specyficznymi) i stąd, w myśl definicji „monopolem”
Cena wolnorynkowa - „na wolnym rynku nie ma możliwości rozróżnienia między ceną monopolistyczną a konkurencyjną”
Arbitralność ustaleń – „„nie da się obiektywnie ustalić, że jakaś cena jest monopolistyczna”, „wolny rynek zawiera z natury ceny wolnorynkowe”
Teorie polityki antytrustowej
PA jako interes publiczny PA jako regulacja PA jako polityka przemysłowa PA jako protekcjonistyczna regulacja/
planowanie gospodarcze
Podstawa prawna - USA
Sherman Antitrust Act (1890) Clayton Act (1914) Federal Trade Comission Act (1914)
„Rynkowe bariery wejścia”
Reklama - informacja Kapitał – koszty uzyskania „Praktyki łupieżcze” – obniżki cen Dyskryminacja cenowa – sprzedawanie po różnych
cenach Transakcje wiązane – sprzedaż dobra X pod warunkiem
zakupu dobra Y Fuzje pionowe – relacja: producent - dystrybutor Porozumienia poziome (fuzje i zmowy cenowe) –
prawdopodobne koszty społeczne
Porozumienia poziome
Intencje i rzeczywistość
Cel: przeciwdziałanie powstawania trustów, monopoli i nieuczciwej konkurencji
Działania praktyczne: każda polityka cenowa może zostać uznana za przejaw rodzenia się monopolu, obniżanie ceny poniżej cen konkurencji - uznanie za dumping, pozostawienie cen na poziomie konkurencji -zmowa cenowa (trust), podwyższenie cen - silna pozycja na rynku (monopol)
Praktyka...
Prawny monopol
Sprawa Microsoft
Przypadek Standard Oil
Polityka antymonopolowa w wolnym społeczeństwie
Pogwałcenie dobrowolnej wymiany Ustawodawstwo antytrustowe koliduje z prawem
własności Porozumienia nie muszą koniecznie wiązać się z siłą,
oszustwem i celowym wprowadzeniem w błąd Trudność zdefiniowania „rynku właściwego” Całkowita arbitralność polityki antytrustowej Poświęcenie wolności na rzecz efektywności Teoria „społecznej efektywności”
Sprawa o zniesienie
Błędna interpretacja fundamentalnej natury konkurencji i monopolu
Historia pokazuje nieskuteczność Zmuszenie do podnoszenia cen (dyskryminacja cenowa) Zahamowanie efektywności (fuzje) Rządowa regulacja – zmniejszenie efektywności
gospodarki Założenie dostępu do informacji o „społecznych
korzyściach” – problem „pretensji do wiedzy” Arbitralność polityki antytrustowej – łamanie
podstawowych praw własności i dobrowolności umów
Postulat likwidacji
„Ponieważ argumenty przeciwko regulacjom antymonopolowym są przytłaczające, cała struktura musi zostać zlikwidowana” (D.T. Armentano, Polityka antymonopolowa)
Ustawodawstwo antytrustowe na świecie
www.austriacy.pl
WIĘCEJ:D. T. Armentano, Polityka antymonopolowa
M. Machaj, J. Jabłecki, Teoria i historia Imperium Americanum
D. T. Armentano, Krytyczny przegląd teorii monopolu
S. Kinsella, Przeciw własności intelektualnej
www.austriacy.pl
www.mises.pl
www.austriacy.pl
www.austriacy.fora.pl
„Problemem wolnego rynku jest nierówny podział dóbr. Problemem gospodarki planowanej jest równy podział nędzy.”