Post on 19-Feb-2020
SILVANA NINI
LIBËR MËSUESIARTI PAMOR 9
Botime Pegi: tel: +355/ 042 468 833; cel: +355/ 069 40 075 02; e-mail: botimepegi@botimepegi.al; web: www.botimepegi.al
Sektori i shpërndarjes: cel: +355/ 069 20 267 73; 069 60 778 14; e-mail: marketing@botimepegi.al
Shtypshkronja Pegi: cel: +355/ 069 40 075 01; e-mail: shtypshkronjapegi@yahoo.com
Redaktor letrar: Arlon LikoParaqitja grafi ke: Lindita PRELA
Shtypi: Shtypshkronja Pegi, Lundër, Tiranë
Arti Pamor 9
3
Përmbajtja
1. Hyrje .............................................................................5
1.1 Pse shërben ky libër? ......................................................................................5
1.2 Çfarë synon ky libër? .....................................................................................5
1.3 Çfarë përmban ky libër?...................................................................................6
2. Kompetencat dhe kuptimi i tyre ....................................6
2.1 Kuptimi dhe zbatimi i kompetencave lëndore dhe i tematikave që zhvillohen në lëndën e Artit pamor...................................................................................7
2.2 Lidhja e lëndës së artit pamor me fushat e tjera kurrikulare...........................12
3. Planifi kimi i kurrikulës – kuptimi dhe zbatimi............133.1 Plani vjetor i lëndës “Art pamor”, sipas tremujorëve .....................................14
3.2 Planifi kimi tematik për tremujorin e parë (shtator-dhjetor) ..........................16
3.3 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (shtator-dhjetor) ..................23
3.4 Planifi kimi tematik për tremujorin e parë, (janar-mars).................................40
3.5 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (janar-mars) .........................47
3.6 Planifi kimi tematik për tremujorin e parë (prill-qershor)...............................61
3.7 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (prill-qershor).......................68
Libër Mësuesi
4
4. Metodologjia e mësimdhënies ......................................81
4.1 Metodologjia e të nxënit dhe e mësimdhënies bazuar në kompetenca në lëndën e artit pamor......................................................................................81
4.2 Materiale dhe burime mësimore ...................................................................82
5. Vlerësimi ......................................................................84
5.1 Llojet e vlerësimit: Vlerësimi i vazhdueshëm, periodik dhe përfundimtar......84
Arti Pamor 9
5
1. Hyrje
Lënda “Arti pamor” është një lëndë e veçantë me kërkesat e veta specifi ke të të mësuarit. Veprimtaritë e “Artit pamor” bëjnë të mundur që nxënësit të bëjnë lidhjen midis botës reale dhe asaj imagjinare, të organizojnë dhe të shprehin vizualisht idetë, ndjenjat dhe përvojat nëpërmjet teknikave të larmishme artistike.
Edukimi nëpërmjet “Artit pamor” siguron zhvillimin e krijimtarisë dhe të përvojave personale nëpërmjet zbulimit, kërkimit, eksperimentimit dhe përdorimit të një sërë mjetesh dhe teknikash artistike. Kjo lëndë promovon vëzhgimin dhe i ndihmon nxënësit/et të fitojnë ndjeshmëri për botën pamore.
Në artin pamor, imazhi mund të marrë forma të ndryshme, në varësi të mjeteve dhe të materialeve që përdoren për ta realizuar atë. Imazhi mund të jetë dy ose tredimensional, abstrakt ose fi gurativ, dinamik ose statik etj. Ai krijohet duke përdorur teknika të ndryshme artistike. Përzgjedhja e materialeve dhe organizimi i gjuhës pamore në një vepër varen nga mesazhi që ajo do të komunikojë.
Edukimi, nëpërmjet lëndës së artit pamor, nxit zhvillimin e përgjithshëm të nxënësit/es dhe pasuron kulturën e tij/saj. Kjo lëndë i ndihmon nxënësit/et të deshifrojnë mesazhet pamore, të vëzhgojnë imazhet me një ndjeshmëri më të lartë, të ushtrojnë mendimin kritik dhe ndjenjën estetike. Sot, në kulturën edukative i kushtohet shumë rëndësi pranisë së imazhit dhe në këtë drejtim artet pamore luajnë një rol themelor në zhvillimin social, ekonomik dhe artistik të nxënësve/eve.
Duke u mbështetur në kërkesat e programit, libri i artit pamor i klasës së nëntë bazohet në tri kompetenca: krijimi artistik, realizimi i punimit dhe vlerësimi i veprave të artit. Ky libër i orienton nxënësit/et të krijojnë imazhet e tyre, duke u përfshirë në procesin krijues, duke zbuluar mundësi të shumta të kombinimit të materialeve me gjuhën pamore për të komunikuar mendimin e ndjenjat e tyre.
1.1 Pse shërben ky libër?
Ky libër do t’u shërbejë mësuesve/eve të artit pamor, si një material mbështetës përtë zhvilluar aftësitë e tyre profesionale në këtë lëndë, për zbatimin më së miri të risive në kurrikulën e artit pamor.
1.2 Çfarë synon ky libër?
Meqenëse arsimi po zbaton mësimdhënien bazuar në kompetenca, ky libër do të shërbejë si një udhërrëfyes për të gjithë mësuesit/et e artit pamor që do ta ndërtojnë punën e tyre të përditshme bazuar në njohjen e dokumentacionit të ri: kornizën kurrikulare, kurrikulën-bërthamë të arteve, programin mësimor dhe vlerësimin bazuar në nivelet e arritjes së kompetencave në arte, të cilat përkojnë me tri faza mjaft të rëndësishme:
Libër Mësuesi
6
a) planifi kimin e të nxënit;b) metodologjinë e mësimdhënies;c) vlerësimin e të nxënit bazuar në qasjen e re me kompetenca.Qëllimi i këtij libri është t’i orientojë mësuesit/et e klasës së nëntë dhe t’i ndihmojë që të përmbushin synimet e kurrikulës së artit pamor, të ndërtojnë kompetencat lëndore te nxënësit/et e klasës së nëntë, të planifi kojnë dhe të realizojnë detyrat e tyre si mësimdhënës/e së kësaj lënde, në përputhje me dokumentet zyrtare dhe me fazat nëpër të cilat kalon mësimdhënia.
1.3 Çfarë përmban ky libër?
Ky libër është konceptuar në përputhje me draft-programin e klasës së nëntë, të shkallës së katërt të lëndës “Arti pamor”, miratuar nga MAS-i dhe merr përsipër:• të sqarojë çdo mësues/e të artit pamor për të gjitha çështjet e planifi kimit, të
metodologjisë dhe të vlerësimit që duhet të zbatojnë ata/ato lëndën e tyre; • të paraqesë dokumentet e hartuara dhe mënyrën se si ato duhet të përdoren nga vetë
mësuesi/ja në lëndën e artit pamor në klasën e nëntë;• të udhëzojë për të gjitha formatet e reja: planin vjetor, tremujor, ditor, situatat e të
nxënit, formatet e vlerësimit etj., me të cilat duhet të punojë mësuesi/ja gjatë një viti shkollor.
Ky libër në parim jep, ofron ose sugjeron modele, por nuk i dikton ato. Çdo model që ka të bëjë me planifi kimin, situatat e të nxënit, metodologjinë apo vlerësimin, krijohet mbi një bazë të caktuar të nivelit të klasës ku mësuesi/ja jep mësim.Realiteti në çdo klasë, mund të sugjerojë modele të ndryshme, për tema të caktuara.
2. Kompetencat dhe kuptimi i tyre
Kjo çështje ka si qëllim kuptimin:- për krijimin e kushteve për ndërtimin e kompetencave të lëndës së artit pamor si
dhe të kompetencave kyçe, të cilat ndërthuren me njëra-tjetrën; - për realizimin e temave ndërkurrikulare nëpërmjet lëndës së artit pamor, i cili
është gjithashtu një përbërësi rëndësishëm i programit të artit pamor;- për kontributin e artit pamor në shoqëri dhe në jetën e përditshme.
Në këtë modul, gjithashtu, përshkruhet lidhja e artit pamor me fushat e tjera kurrikulare, në mënyrë që kurrikula e arsimit parauniversitar të funksionojë si një e tërë për realizimin e qëllimit kryesor, atë të formimit të nxënësve/eve.Arti pamor zhvillohet në të gjithë arsimin e detyruar përmes 4 shkallëve, që përfshijnë arsimin fi llor (AF) klasat 1-5 dhe arsimin e mesëm të ulët (AMU) klasat 6-9, pra dy cikle arsimimi, të cilat përfshijnë brenda tyre nëntë vite shkollimi.
Arti Pamor 9
7
Këto katër shkallë grupohen në mënyrë të tillë:• shkalla e parë: klasa përgatitore (mosha parashkollore 5-6 vjeçare) – klasa dytë;• shkalla dytë: klasa e tretë – klasa e pestë;• shkalla e tretë: klasa e gjashtë – klasa e shtatë;• shkalla e katërt: klasa e tetë – klasa e nëntë.
2.1 Kuptimi dhe zbatimi i kompetencave lëndore dhe i tematikave që zhvillohen në lëndën e Artit pamor
Qasja e bazuar në kompetenca është i gjithë procesi i të nxënit që zhvillohet në fushën e arteve në përgjithësi (në të gjitha shkallët) dhe që ndërtohet përmes kompetencave të kësaj fushe, të cilat janë: krijimi, realizimi dhe vlerësimi. Në të gjitha shkallët e kurrikulës, ato zhvillohen dhe plotësohen më tej me kompetencat specifi ke lëndore të artit pamor brenda fushës së arteve. Kompetencat lëndore të artit pamor lidhen dukshëm dhe në mënyrë logjike e metodike me kompetencat kyçe. Ato janë të lidhura ngushtë me tematikat e lëndës së artit pamor dhe zhvillohen nëpërmjet tyre. Zotërimi i artit pamor nënkupton zotërimin e kompetencave pamore, që do të thotë aftësi për të kuptuar, për të gjykuar e për të përdorur artin pamor në një shumëllojshmëri situatash dhe kontekstesh, jo vetëm brenda kontekstit të programit mësimor dhe kërkesave të tij, por edhe në situata të tjera, në të cilat ky art luan ose mund të luajë një rol të rëndësishëm. Me kurrikulën e re, arti pamor është strukturuar me tri (3) kompetenca, të cilat renditen si më poshtë:
Kompetenca 1
Krijimi artistik ka të bëjë me:• përdorimin e ideve dhe organizimin e gjuhës pamore në një krijim artistik;• përdorimin e mjeteve dhe të teknikave artistike për realizimin e ideve nëpërmjet gjuhës pamore;• vlerësimin e ideve krijuese dhe ndarjen e përvojave me të tjerët.
Kompetenca 2
Realizimi i punimit, ka të bëjë me:
• kuptimin dhe zbatimin e teknikave të larmishme artistike dy dhe tredimensionale përrealizimin e ideve krijuese nëpërmjet gjuhës pamore;• përdorimin e teknikave dhe të proceseve artistike, si dhe me ndarjen e përvojave me tëtjerët.
Libër Mësuesi
8
Kompetenca 3
Vlerësimi i veprave të artit, ka të bëjë me: • kuptimin dhe analizimin e veprave artistike, duke bërë një gjykim kritik dhe estetik,që i përgjigjet kësaj grupmoshe.
Tabela e kompetencave lëndore të artit pamor dhe përshkrimi i tyre
Kompetencate artit pamor Përshkrimi i kompetencave lëndore
Krijimi artistik
Nxënësi/ja:• përdor ide personale, elementet e gjuhës pamore dhe stimuj për
krijim;• zbulon rrugë të ndryshme të kombinimit të elementeve të artit
pamor për të realizuar idetë artistike;• përdor hapat e procesit krijues, elementet e artit pamor dhe teknikat
artistike;• përzgjedh elementet e duhura për të realizuar idetë artistike në tema
të personalizuara;• përmirëson punën, duke u mbështetur tek eksperimenti dhe te
zgjidhjet e ndryshme artistike;• analizon burime të ndryshme informacioni dhe qëllimin e tij/saj
krijues;• identifi kon elemente të eksperiencës së tij/saj artistike, në krijim,
çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.
Realizimi i pun-imit
Nxënësi/ja:• përdor teknikat artistike, elementet e artit pamor në lidhje me
mesazhin që do të përcjellë në punë dy dhe tredimensionalenë art dhe dizajn;
• krijon punë origjinale nëpërmjet vëzhgimit direkt nga natyra ose nëpërmjet kujtesës së tij/saj mbi objektet, njerëzit etj., ose nëpërmjet imagjinatës, duke përdorur mundësitë shprehëse të teknikave të ndryshme artistike;
• vlerëson eksperiencat e tij/saj krijuese dhe respekton mendimin e tjetrit;
• zgjedh ide dhe planifi kon teknikat dhe mjetet e duhura për realizim;
• eksperimenton me mjetet shprehëse të mjeteve dhe teknikave të ndryshme artistike për të materializuar idetë e tij/saj;
• analizon teknika të ndryshme artistike për qëllimin e tij/saj krijues;
• identifi kon elemente të eksperiencës së tij/saj artistike, në lidhje me realizimin e punimit, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.
Arti Pamor 9
9
Vlerësimi i vepravetë artit
Nxënësi/ja:• analizon dhe interpreton elementet e gjuhës vizuale, organizimin
e tyre, teknikën dhe gjininë në një vepër arti;• identifi kon dhe vlerëson veprat e artit në aspektin e tyre historik
dhe social-kulturor;• identifi kon dhe argumenton aspektin shprehës dhe simbolik të
veprës së artit, atë të punës së tij/saj dhe të shokut/shoqes, duke shprehur emocionet e tij/saj;
• interpreton, argumenton dhe shpreh këndvështrimin e tij/saj për një vepër arti, për një objekt artistik, për punimin e tij/saj dhe atë të shokut/shoqes;
• përdor një gjuhë specifi ke të përshtatshme për të përshkruar dhe komentuar veprat e artit, punën e tij/saj, atë të shokut/shoqes dhe eksperiencën e tij/saj artistike;
• identifi kon elemente të eksperiencës së tij/saj artistike, në vlerësimin e veprave të artit, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur;
• kupton rëndësinë e rolit të artit pamor dhe të artistit në shoqëri në periudha të ndryshme historike;
• identifi kon një sërë profesionesh që lidhen me artin pamor dhe me karrierën artistike.
Tematikat që përshkojnë lëndën e artit pamor
Bazuar në këtë kurrikul, lënda e artit pamor synon të përmbushë tri kompetencat e lëndës, të cilat lidhen me kompetencat kyçe që një nxënës/e duhet të zotërojë gjatë jetës së tij/saj, dhe që arrihen nëpërmjet tri tematikave kryesore. Tematikat përmbajtjesore, janë ato tematika që zhvillohen përgjatë programit dhe krijojnë kushte që nxënësi/ja të ndërtojë dhe të zbatojë njohuritë, shkathtësitë, qëndrimet dhe vlerat, në funksion të kompetencave të lëndës dhe të kompetencave kyçe. Për çdo tematikë janë paraqitur njohuritë për secilën klasë të çdo shkalle përkatëse. Përshkrimi i secilës tematikë dhe përshkrimi i kompetencave lëndore, që duhet të shfaqë nxënësi/ja lidhur me tematikat përkatëse, paraqiten vetëm në nivel shkalle.
Libër Mësuesi
10
TEMATIKAT E ARTIT PAMOR KOMPETENCAT E ARTIT PAMORTematika 1: Gjuha dhe komunikimi artistik Nxënësi/ja:
zbulon elementet e gjuhës vizuale në mënyrëpersonale dhe i përdor për të realizuar idetë e veta përmes imazheve;
përdor me kompetencë hapat e procesit krijues që nga stimuli, ideja dhe realizimi, nëpërmjet përzgjedhjes së teknikave të duhura artistike;
procesi i eksperimentit është pjesë e rëndësishme e krijimit artistik pasi ndihmon në aftësimin e nxënësit, për të personalizuar tema e subjekte të ndryshme;
personalizimi i temave dhe subjekteve dhe përdorimi iqëllimshëm i elementeve të gjuhës artistike është një pjesë shumë e rëndësishme e procesit krijues;
bëhet i ndërgjegjshëm dhe i pavarur në përdorimin e gjuhës pamore dhe në komunikimin e ideve origjinale;
zbulon ide të reja, përdor burime të ndryshme informacioni, bën skica dhe përcakton qëllimin krijues.
Kompetenca 1:Krijimi artistik
Kompetenca 2:Realizimi i punimit
Tematika 2: Teknika dhe procese artistike Nxënësi/ja:
krijon punë dy dhe tredimensionale në art dhe dizajn, nëpërmjet përdorimit të teknikave të larmishme artistike;
zbulon mundësitë shprehëse të teknikave të ndryshme artistike, tradicionale dhe digjitale, eksperimenton dhe i përdor me kompetencë në realizimin e punimit;
eksperimenton me efektet e ndryshme të tyre për të realizuar idenë dhe për të dhënë mesazhin për një audiencë të caktuar;
zhvillon aftësitë e tij për të organizuar gjuhën vizuale nëpërmjet teknikave të ndryshme artistike dhe ndan eksperiencat krijuese me të tjerët;
bëhet i ndërgjegjshëm dhe i pavarur në përdorimin e teknikave të ndryshme artistike dhe realizimin e ideve origjinale;
zbulon, gjatë procesit krijues, mundësitë e shumta shprehëse që ofrojnë teknikat artistike dy dhe tredimensionale;
përdor burime të ndryshme informacioni, eksperimenton dhe përcakton qëllimin krijues.
Arti Pamor 9
11
Tematika 3: Historia, arti dhe shoqëria Nxënësi/ja:
analizon dhe interpreton vepra të ndryshme arti dhe objekte të trashëgimisë kulturore në aspektin historik dhe social-kulturor;
përshkruan, analizon dhe interpreton gjuhën vizuale, teknikën, gjininë dhe subjektin në një vepër arti;
komunikon emocionet dhe gjykimin mbi vepra të ndryshme arti si dhe për punën e tij/saj dhe për atë të shokut/shoqes;
vlerëson aspektet e cilësisë simbolike dhe shprehëse të veprave të artit, duke marrë parasysh kontekstin historik të tyre;
përdor një gjuhë specifi ke të përshtatshme për të përshkruar dhe komentuar eksperiencën e tij/saj artistike dhe atë që ka mësuar nga kjo eksperiencë;
pasuron perceptimin për mjedisin që e rrethon duke e njohur më mirë atë;
kupton rëndësinë e rolit të artit pamor dhe artistit në shoqëri, respekton opinione estetike dhe kritike të ndryshme dhe identifi kon një sërë profesionesh që lidhen me artin pamor dhe me karrierën artistike.
Kompetenca 3: Vlerësimi i veprave të artit
Libër Mësuesi
12
2.2
Lid
hja
e lë
ndës
së
arti
t pa
mor
me
fush
at e
tje
ra k
urri
kula
re.
Arti
pam
or ës
htë i
lidh
ur m
e lën
dët b
rend
a fus
hës s
ë saj
, por
edhe
me f
usha
të tj
era t
ë nxë
ni n
ë kur
rikul
. Ele
men
tet e
artit
pam
or, r
itmi,
harm
onia
, din
amik
a et
j., li
dhen
shum
ë m
irë m
e di
siplin
at e
tjer
a ar
tistik
e, si
: kër
cim
in, m
uzik
ën, t
eatr
in, p
or e
dhe
me
mat
emat
ikën
, gj
uhën
, shk
enca
t sho
qëro
re. N
xënë
sit/e
t nxi
ten
të b
ëhen
të v
etëd
ijshë
m/m
e pë
r nj
ë nu
mër
pr
oces
esh
që li
dhen
me
kara
kter
istik
at
krye
sore
të
kom
pete
ncav
e kr
osku
rrik
ular
e, t
ë ci
lat
krijo
jnë
lidhj
e m
e nj
ohur
itë n
ë lë
ndët
e t
jera
. K
ompe
tenc
at e
art
it pa
mor
i
mun
dëso
jnë
nxën
ësit/
et të
për
dorin
info
rmac
ioni
n, të
zgj
idhi
n pr
oble
min
, të
usht
rojn
ë m
endi
min
krit
ik, t
ë zb
uloj
në m
etod
a pu
ne
efek
tive,
të p
ërdo
rin in
form
acio
nin
dhe
kom
unik
imin
tekn
olog
jik, t
ë zh
villo
jnë
iden
titet
in e
tyre
per
sona
l, të
pun
ojnë
me
të tj
erët
dh
e të
kom
unik
ojnë
në
mën
yrë
të p
ërsh
tatsh
me.
Kës
htu
që, e
dhe
në k
ëtë
cikë
l, m
ësue
sit/e
t për
mes
mës
imit
të sh
umë
përm
bajtj
eve
mës
imor
e, d
uhet
t’u
japi
n m
undë
sinë
nxën
ësve
/eve
të k
onso
lidoj
në p
ërvo
jat q
ë at
a/at
o ka
në k
rijua
r dhe
që
i sje
llin
në k
lasë
, duk
e i
pasu
ruar
dhe
duk
e u
dhën
ë dr
ejtim
të m
ëtej
shëm
kët
yre
përv
ojav
e. M
ë po
shtë
par
aqite
n di
sa li
dhje
ndë
rlënd
ore
të a
rtit
pam
or m
e lë
ndë
të tj
era,
të p
ara
përm
es o
bjek
tivav
e të
njo
huriv
e:
Duk
uritë
nat
yror
e
Kar
akte
ristik
at e
stin
ëve
N
atyr
a dh
e ka
rakt
eris
tikat
e
vend
eve
të n
drys
hmev
e
Bim
ët d
he k
afsh
ët, f
igur
a e
njer
iut
Lexi
mi d
he sh
krim
i i të
dh
ënav
e m
bi a
rtin
pam
or
Të k
uptu
arit
e pr
oble
mit
apo
situ
atës
Pë
rkth
imi i
njo
huriv
e m
bi a
rtin
pam
or
Mbr
ojtja
e n
jë a
rgum
enti
apo
hedh
ja p
osht
ë e
tij
Mbl
edhj
a e
info
rmac
ioni
t në
përm
jet i
nter
netit
O
rgan
izim
i dhe
për
puni
mi
i inf
orm
acio
nit
Ana
liza
dhe
inte
rpre
timi
i inf
orm
acio
nit
Para
qitja
dhe
pre
zant
imi i
tyre
Kul
tura
Id
entit
eti k
ombë
tar
Kos
tum
et
Patri
otiz
mi
Atd
heu
Fam
ilja
Lëvi
zja
Ritm
i V
allë
zim
i V
allja
pop
ullo
re
Arti Pamor 9
13
3. PLANIFIKIMI I KURRIKULËS – KUPTIMI DHE ZBATIMI
Planifi kimi i kurrikulës është një proces mjaft i rëndësishëm në punën e mësuesit/es, qëzgjat përgjatë gjithë vitit shkollor. Përgatitja e dokumenteve që shoqërojnë punën e tij/sajpërgjatë vitit janë të shumta dhe kanë të bëjnë me planifi kimin e kurrikulës dhe dokumentet përkatëse. Planifi kimi i këtyre dokumenteve të kurrikulës së re nga mësuesi/ja kërkon: liri, elasticitet dhe përgjegjshmëri në planifi kim. Këto dokumente janë:1. plani vjetor i lëndës së artit pamor, sipas tremujorëve;2. plani vjetor tematik.Planifi kimi i planit vjetor dhe tremujor bëhet sipas ndarjes së kohës mësimore qësugjeron programi mësimor i artit pamor, i cili është dhënë në tabelën e mëposhtme.
Tabela 3: Orë të sugjeruara për çdo tematikë
Gjuha dhe komunikimi
artistik
Teknikat dhe procese
Historia, arti dhe shoqëria
Gjithsej orë
Klasa e nëntë 10 15 10 35 orë
Planifi kimi vjetor i programit është i ndërtuar me tremujore, ku secili tremujor ka një grup të caktuar orësh, në bazë të periudhës kohore të përcaktuar në udhëzimin e çdo fi llim viti të ri shkollor.
Temat mësimore në lëndën e artit pamor janë renditur sipas programit, pra çdo tematikë njëra pas tjetrës. Njohuritë ndërthuren në mënyrë mjaft organike me njëra-tjetrën pasi të tria kompetencat pasqyrohen në secilën tematikë.
Më poshtë vijojnë tabelat e: a) Planifi kimi vjetor i lëndës art pamor, sipas tremujorëveb) Planifi kimi tematik për çdo tremujor, i lëndës art pamor c) Planifi kimi ditor
Libër Mësuesi
14
3.1
Pla
nifi k
imi v
jeto
r i l
ëndë
s “a
rt p
amor
”, s
ipas
tre
muj
orëv
e
Tem
atik
at
Shpë
rnda
rja
e pë
rmba
jtje
s lën
dore
për
real
izim
in e
kom
pete
ncav
e
shta
tor-
dhje
tor
13 o
rëja
nar-
mar
s12
orë
pri
ll-qe
rsho
r10
orë
1. G
juha
dhe
ko
mun
ikim
i art
istik
(10
orë)
Vija -
Vija
në
skul
ptur
ë dh
e ar
kite
ktur
ëFo
rma
dydi
men
sion
ale
-
Form
at p
oziti
ve d
he n
egat
ive
Ngj
yrat
- N
gjyr
at m
onok
rom
atik
e Te
kstu
ra-
Teks
tura
si m
jet s
hpre
hës n
ë di
zajn Vël
limi
- Vë
llim
i dhe
mën
yrat
e
para
qitje
s në
pikt
urë
dhe
viza
tim Hap
ësir
a-
Pers
pekt
iva
me
tre p
ika
ikje
jeK
ompo
zim
i-
Ekui
libri
ose
pesh
a pa
mor
e-
Figu
ra e
nje
riut
2. T
ekni
kat d
he
proc
eset
(15
orë)
Viz
atim
i
Tekn
ikat
gra
fi ke:
lapu
stila
t dhe
pë
rdor
ime
të n
drys
hme
Pikt
ura
G
rafi t
i urb
an
Stam
pim
i
Tekn
ika
stam
pim
i dek
orat
ive
Foto
grafi
a
Foto
kola
zhi D
izaj
ni d
he p
reza
ntim
i
Teks
til d
izajn
i; Fa
shio
n di
zajn
i
Arti Pamor 9
15
Skul
ptur
a
Mod
elim
i me
mat
eria
le të
ndr
yshm
e
Gdh
endj
a m
bi m
ater
iale
të b
uta
D
erdh
ja fo
rma
pozit
ive
dhe
form
a ne
gativ
eK
onst
ruks
oni
Mak
et sk
ene
në m
inia
turë
m
e m
ater
iale
të n
drys
hme
dhe
të
ricik
lues
hme
3. H
isto
ria
arti
dhe
sh
oqër
ia(1
0 or
ë)
Vepr
a ar
ti n
ga p
eriu
dha
të n
drys
hme1
Zhv
illim
i i a
rtit
:
Posti
mpr
esio
nizm
i
Avan
gard
at a
rtist
ike
(fovi
zmi,
eksp
resio
nizm
i, ku
bizm
i, ab
strak
sioni
zmi,
dada
izmi,
surr
ealiz
mi,)
Arti
në g
jysm
ën e
dyt
ë të
shek
. XX
(e
kspr
esio
nizm
i abs
trak
t, po
p ar
ti,
skul
ptur
a, a
rkite
ktur
a)
Ar
ti në
Shq
ipër
i në
periu
dhën
e
ndër
timit
të so
cial
izmit
Tras
hëgi
mi k
ultu
rore
Q
ytet
et m
uze
dhe
arki
tekt
ura
e ty
re
trad
icio
nale
Ek
spoz
ita
dhe
ngja
rje
kult
uror
e
Eksp
ozita
, pro
jekt
e ar
tistik
e në
kla
së,
shko
llë d
he k
omun
itet
Med
iaLi
bra,
revi
sta, p
oste
ra, fi
lma,
apa
rat
foto
grafi
k, k
ompj
uter
etj.
1 1 Ve
pra a
rti n
ga v
ende
, kul
tura
dhe
koh
ë të n
drys
hme m
und
të p
ërdo
ren
për t
ë ilu
strua
r njo
hurit
ë në t
emat
ikat
“Gju
ha d
he k
omun
ikim
i arti
stik”
dhe
“Tek
nika
dhe
pro
cese
artis
tike”
Libër Mësuesi
16
3.2
PL
AN
IFIK
IMI
TE
MA
TIK
PË
R 3
MU
JOR
IN E
PA
RË
SH
TA
TO
R –
DH
JET
OR
Rez
ulta
tet e
të n
xëni
t sip
as k
ompe
tenc
ave
kyçe
Kom
pete
nca
e ko
mun
ikim
it d
he të
shpr
ehur
it:
Zhv
illon
per
sona
litet
in e
vet
dhe
ësh
të a
ktiv
në
vepr
imta
ritë
artis
tike.
Gjy
kon
drej
t mes
azhe
t, që
u a
dres
ohet
.
Shpr
ehet
qar
të d
he sa
ktë
me
anë
të si
mbo
leve
, she
njav
e dh
e gj
uhës
vizu
ale.
K
omun
ikon
qar
të m
endi
min
e ti
j/saj
.
Shfr
ytëz
on n
ë m
ënyr
ë të
vaz
hdue
shm
e, të
pav
arur
, krit
ike
dhe
kriju
ese,
mje
tet a
rtist
ike
dhe
mun
dësit
ë e
kom
unik
imit
dhe
të të
shpr
ehur
it në
art
pam
or
në m
ënyr
ë të
pav
arur
, të
vazh
dues
hme.
Kom
pete
nca
e të
men
duar
it:
Pë
rpun
on n
johu
ritë
vizu
ale
në m
ënyr
ë të
pav
arur
, krij
uese
dhe
me
përg
jegj
ësi.
Z
gjid
h në
mën
yrë
të p
avar
ur p
robl
eme
të n
drys
hme
artis
tike.
Z
hvill
on a
ftësit
ë pë
r të
men
duar
dhe
arg
umen
tuar
në
mën
yrë
kriti
ke, k
rijue
se d
he n
dërv
epru
ese.
N
djek
me
vëm
endj
e ud
hëzim
et p
ër të
real
izuar
një
krij
im a
po v
eprim
tari
artis
tike.
Kom
pete
nca
e të
nxë
nit:
Pë
rzgj
edh
në m
ënyr
ë të
pav
arur
mje
tet p
ër të
real
izuar
një
krij
im a
rtist
ik.
Pë
rdor
bur
ime
të n
drys
hme
për t
ë re
alizu
ar n
jë k
rijim
.
Zgj
idh
në m
ënyr
ë të
pav
arur
det
yrën
e d
hënë
.K
ompe
tenc
a pë
r je
tën,
sipë
rmar
rjen
dhe
mje
disi
n:
D
rejto
n dh
e m
err p
jesë
akt
ive
në a
ktiv
itete
të a
rtit
pam
or si
bre
nda
dhe
jash
të k
lasë
s, du
ke k
ontr
ibua
r në
mën
yrë
kriju
ese.
K
upto
n dh
e gj
en zg
jidhj
e në
mën
yrë
të p
avar
ur p
ër p
robl
emet
eko
logj
ike,
duk
e u
ndër
gjeg
jësu
ar p
ër ro
lin e
tyre
në
mbr
ojtje
n e
mje
disit
dhe
zhvi
llim
in e
që
ndru
eshë
m.
Kom
pete
nca
qyte
tare
:
Disk
uton
dhe
bas
hkëp
unon
me
të tj
erët
për
çës
htje
të n
drys
hme
kultu
rore
.
Resp
ekto
n pu
nën
e ve
t dhe
të të
tjer
ëve.
Ba
shkë
puno
n m
e të
tjer
ët p
avar
ësish
t kul
turë
s, af
tësiv
e dh
e ne
voja
ve b
rend
a dh
e ja
shtë
shko
llës p
ër n
jë q
ëllim
të p
ërba
shkë
t.K
ompe
tenc
a pe
rson
ale:
Krij
on b
esim
in te
vet
ja g
jatë
vep
rimta
rive
artis
tike.
M
err p
jesë
në
mën
yrë
aktiv
e në
jetë
n ar
tistik
e sh
kollo
re d
he k
omun
itet.
N
dërg
jegj
ëson
vet
en d
he zh
villo
n ve
tëbe
simin
dhe
krij
imin
e b
esim
it te
të tj
erët
.K
ompe
tenc
a di
gjit
ale:
Gje
n, p
rodh
on, k
rijon
, pre
zant
on d
he sh
këm
ben
info
rmac
ion,
si d
he b
ashk
ëpun
on n
ë rr
jete
info
rmue
se n
ë in
tern
et.
Pë
rdor
mje
tet t
ë nd
rysh
me
në fu
nksio
n të
info
rmac
ioni
t art
istik
si: v
ideo
CD
, DVD
, apa
rat f
otog
rafi k
dig
jital
, kam
era
etj.
Arti Pamor 9
17
Rez
ulta
tet e
të n
xëni
t për
kom
pete
ncat
e lë
ndës
:
Kri
jim
i a
rtis
tik:
për
dor i
de p
erso
nale
, ele
men
tet e
gju
hës p
amor
e dh
e sti
muj
për
krij
im; z
bulo
n rr
ugë
të n
drys
hme
të k
ombi
nim
it të
ele
-m
ente
ve të
artit
pam
or p
ër të
real
izuar
idet
ë art
istik
e; p
ërdo
r hap
at e
proc
esit
kriju
es, e
lem
ente
t e ar
tit p
amor
dhe
tekn
ikat
artis
tike;
për
zgje
dh
elem
ente
t e d
uhur
a pë
r të
real
izuar
idet
ë ar
tistik
e në
tem
a të
per
sona
lizua
ra; p
ërm
irëso
n pu
nën
duke
u m
bësh
tetu
r te
eksp
erim
enti
dhe
në
zgjid
hje t
ë ndr
yshm
e art
istik
e; a
naliz
on b
urim
e të n
drys
hme i
nfor
mac
ioni
dhe
qël
limin
e tij
/saj
krij
ues;
iden
tifik
on el
emen
te të
eksp
erie
ncës
së
tij/s
aj a
rtist
ike,
në
kriji
m, ç
farë
ka
mës
uar d
he m
etod
at q
ë ka
për
doru
r.
Rea
lizi
mi
i p
un
ës:
përd
or te
knik
at a
rtist
ike,
ele
men
tet e
art
it pa
mor
në
lidhj
e m
e m
esaz
hin
që d
o të
për
cjel
lë n
ë pu
në d
y dh
e tre
dim
en-
siona
le n
ë ar
t dhe
diza
jn; k
rijon
pun
ë or
igjin
ale
nëpë
rmje
t vëz
hgim
it di
rekt
nga
nat
yra
ose
nëpë
rmje
t kuj
tesë
s së
tij m
bi o
bjek
tet,
njer
ëzit
etj.,
ose
nëp
ërm
jet i
mag
jinat
ës d
uke
përd
orur
mun
dësit
ë sh
preh
ëse
të te
knik
ave
të n
drys
hme
artis
tike;
vle
rëso
n ek
sper
ienc
at e
tij k
rijue
se
dhe r
espe
kton
men
dim
in e
tjetr
it; zg
jedh
ide d
he p
lani
fi kon
tekn
ikat
dhe
mje
tet e
duh
ura p
ër re
alizi
m; e
kspe
rimen
ton
me m
jete
t shp
rehë
se
të m
jete
ve d
he te
knik
ave
të n
drys
hme
artis
tike
për t
ë m
ater
ializ
uar i
detë
e ti
j/saj
; ana
lizon
tekn
ika
të n
drys
hme
artis
tike
për q
ëllim
in e
tij/
saj k
rijue
s; id
entifi
kon
ele
men
të të
eks
perie
ncës
së ti
j/saj
art
istik
e, n
ë lid
hje
me
real
izim
in e
pun
imit,
çfa
rë k
a m
ësua
r dhe
met
odat
që
ka
përd
orur
.
Vle
rësi
mi
art
isti
k: a
naliz
on d
he in
terp
reto
n el
emen
tet e
gju
hës v
izual
e, o
rgan
izim
in e
tyre
, tek
nikë
n, g
jinin
ë në
një
vep
ër a
rti;
iden
tifi k
on
dhe
vler
ëson
vep
rat e
art
it në
asp
ektin
e ty
re h
istor
ik d
he so
cial
kul
turo
r; id
entifi
kon
dhe
arg
umen
ton
aspe
ktin
shpr
ehës
dhe
sim
bolik
të
vepr
ës së
art
it, p
unës
së ti
j/saj
dhe
shok
ut/s
hoqe
s duk
e sh
preh
ur e
moc
ione
t e ti
j/saj
; int
erpr
eton
, arg
umen
ton
dhe
shpr
eh k
ëndv
ësht
rimin
e
tij/s
aj p
ër n
jë v
epër
art
i, ob
jekt
art
istik
, pun
imin
e ti
j/saj
, të
shok
ut/s
hoqe
s; pë
rdor
një
gju
hë sp
ecifi
ke të
për
shta
tshm
e pë
r të
përs
hkru
ar
dhe
kom
entu
ar v
epra
t e a
rtit,
pun
ën e
tij/s
aj, t
ë sh
okut
/sho
qes d
he e
kspe
rienc
ën e
tij/s
aj a
rtist
ike;
iden
tifi k
on e
lem
entë
të e
kspe
rienc
ës së
tij
/saj
art
istik
e, n
ë vl
erës
imin
e v
epra
ve të
art
it, ç
farë
ka
mës
uar d
he m
etod
at q
ë ka
për
doru
r; ku
pton
rënd
ësin
ë e
rolit
të a
rtit
pam
or d
he
artis
tit n
ë sho
qëri
në p
eriu
dha t
ë ndr
yshm
e hist
orik
e; id
entifi
kon
një
sërë
pro
fesio
nesh
që l
idhe
n m
e art
in p
amor
dhe
me k
arrie
rën
artis
tike.
Libër Mësuesi
18
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
1
Gju
ha d
he
kom
unik
imi
artis
tik
Vija
në
skul
ptur
ë dh
e ar
kite
ktur
ëSi
luet
a në
skul
ptur
e dh
e në
ar
kite
ktur
ëM
ësim
i fi ll
on m
e vë
zhgi
min
e d
y im
azhe
ve të
një
skul
ptur
e dh
e dy
im
azhe
ve të
një
ndë
rtes
e, të
par
a ng
a kë
nde
të n
drys
hme
shik
imi.
Pyet
ja: N
ëse
imaz
het i
për
kasin
së
një
jtës v
epër
në
skul
ptur
ë dh
e së
një
jtës v
epër
në
arki
tekt
urë,
at
ëher
ë ps
e nd
rysh
on si
luet
a e
tyre
?, - n
xit n
xënë
sit/e
t të
disk
utoj
në
dhe
argu
men
tojn
ë. K
y di
skut
im u
pa
rapr
in e
dhe
njoh
uriv
e të
reja
në
këtë
tem
ë.
Met
oda
inte
rakt
ive,
ba
shkë
vepr
uese
, gj
ithëp
ërfsh
irëse
Puna
në
grup
dhe
pun
a in
divi
dual
e
Het
imi d
he zb
ulim
i
Zba
time
prak
tike
bren
da
dhe
jash
të k
lase
Met
oda
inte
grue
se
Bash
këbi
sedi
m
Tekn
ika
që zh
villo
jnë
men
dim
in k
ritik
dhe
kr
ijues
Prez
antim
e në
form
a të
nd
rysh
me,
për
fshirë
TIK
Proj
ekte
kur
rikul
are
Vle
rësim
dia
gnos
tikue
si
nter
vistë
me
një
listë
tre
gues
ish;
vet
ëvle
rësim
me
listë
kr
itere
sh;
Vle
rësim
për
të n
xënë
(V
lerë
sim fo
rmue
s)v
lerë
simi i
për
gjig
jeve
m
e goj
ë;v
lerë
simi i
pun
ës n
ë gr
up;
vle
rësim
mes
nx
ënës
ish;
vle
rësim
i i a
ktiv
itetit
gj
atë
deba
teve
në
klas
ë;v
lerë
simi i
det
yrav
e të
sh
tëpi
së;
vet
ëvle
rësim
;i
nter
vistë
me
një
listë
tre
gues
ish;
vëz
hgim
me
një
listë
të
plot
ë tre
gues
ish;
por
tofo
l; p
reza
ntim
me
gojë
ose
m
e sh
krim
;p
roje
kt k
urrik
ular
.
Teks
ti i a
rtit
pam
or p
ër
klas
ën e
IX;
Mat
eria
le n
ga in
tern
eti;
Ilustr
ime
vepr
ash
arti;
Ilustr
ime
të im
azhe
ve
nga
naty
ra n
ë pë
rsht
atje
m
e te
ma
të c
aktu
ara;
Foto
grafi
të
obje
ktev
e të
ar
tit, d
izajn
it, a
rtiza
natit
dh
e tr
ashë
gim
isë
kultu
rore
;
Slid
e/ m
ater
iale
të
kriju
ara
nga
mës
uesit
;
Mod
ele
të d
etyr
ave
nga
nxën
ësit.
2
Form
at p
oziti
ve d
he
nega
tive
Lojë
form
ash
Nxë
nësit
/et v
ëzhg
ojnë
një
imaz
h të
dyk
uptim
të d
he p
ërpi
qen
të
shqu
ajnë
obj
ektin
dhe
sfon
din.
Sip
as
imaz
hit t
ë dy
kupt
imtë
, rol
i i sf
ondi
t dh
e i o
bjek
tit k
alon
një
herë
te n
jëra
e
njëh
erë
te tj
etra
. Kjo
lojë
fi gu
rash
ose
ilu
zioni
opt
ik i
para
prin
njo
huriv
e të
re
ja m
bi fo
rmat
poz
itive
dhe
neg
ativ
e në
një
vep
ër a
rti.
3
Skem
a e
ngjy
rave
m
onok
rom
. K
ompo
zimi
mon
okro
m
Tona
litet
et e
një
ngj
yre
në p
iktu
rë M
basi
vëzh
gojn
ë dy
kom
pozim
e m
onok
rom
në
pikt
urë,
nxë
nësit
/et u
pë
rgjig
jen
pyet
jeve
: A m
und
të th
emi
që k
ompo
zimet
e sh
faqu
ra ja
në
njën
gjyr
ëshe
?
Arti Pamor 9
19
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
A ja
në p
ërdo
rur t
onet
e ç
elët
a dh
e të
er
rëta
të n
jë n
gjyr
e në
kët
o pi
ktur
a?
Si fo
rmoh
en to
net e
çel
ëta
dhe
të
errë
ta të
një
ngj
yre?
Ky
disk
utim
u
para
prin
edh
e nj
ohur
ive
të re
ja n
ë kë
të te
më.
4
Teks
tura
si m
jet
shpr
ehës
në
diza
jnK
arak
teri
stik
at e
teks
turë
s në
obje
ktet
e p
ërdo
rim
it të
për
dits
hëm
Nëp
ërm
jet n
jë im
azhi
të n
johu
r fa
milj
ar, s
iç m
und
të je
të ai
i nj
ë dh
ome n
denj
jeje,
nxën
ësit/
et n
xite
n të
disk
utoj
në p
ër k
arak
teris
tikat
e te
kstu
rës s
ë obj
ekte
ve të
ndr
yshm
e aty.
At
a/at
o or
iento
hen
të b
ëjnë l
idhj
en
mid
is ka
rakt
erist
ikës
së te
kstu
rës d
he
funk
sioni
t që k
a obj
ekti.
Në k
ëtë
mën
yrë,
ata/
ato
para
përg
atite
n pë
r të
mar
rë n
johu
ritë e
reja.
5
Vëlli
mi d
he
mën
yrat
e p
araq
itjes
në
pik
turë
dhe
vi
zatim
Vël
limi r
eal d
he v
ëllim
i i p
araq
itur
Nëp
ërm
jet i
maz
heve
të n
drys
hme
por e
dhe
nga
mje
disi
real
, nx
ënës
it/et
iden
tifi k
ojnë
vël
limin
re
al d
he a
të të
par
aqitu
r në
një
sipër
faqe
dyd
imen
siona
le. A
ta/
ato
argu
men
tojn
ë që
obj
ekte
t në
mje
dis j
anë
ato
me
vëlli
me
real
e dh
e në
viza
tim e
pik
turë
, vël
limi i
tyre
pa
raqi
tet m
e m
jete
t dhe
tekn
ika
të n
drys
hme.
Ky
argu
men
tim i
para
prin
njo
huriv
e të
reja
mbi
m
ënyr
at e
par
aqitj
es së
vël
limit
në
sipër
faqe
n dy
dim
ensio
nale
.
Libër Mësuesi
20
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
6
Pers
pekt
iva
me
tre
pika
ikje
jeK
raha
sim
i mid
is n
jë k
ubi m
e dy
pa
raqi
tje
të n
drys
hme
pers
pekt
ive
Nxë
nësit
/et v
ëzhg
ojnë
dy
kuba
me
para
qitje
të n
drys
hme
pers
pekt
ive.
At
a/at
o pë
rpiq
en të
gje
jnë
ndry
shim
in m
es ty
re. P
yetje
të ti
lla
si: S
a pi
ka ik
jeje
ka
kubi
i nd
ërru
ar
në se
cilë
n fi g
urë?
A m
endo
ni se
kub
i m
e tr
i pik
a ik
jeje
ësh
të p
arë
nga
lart
? – i
ndih
moj
në a
ta të
zbul
ojnë
m
ë sh
umë.
Ky
krah
asim
i pa
rapr
in
njoh
uriv
e të
reja
mbi
per
spek
tivën
m
e tre
pik
a ik
jeje
.
7
Kom
pozim
i. Ek
uilib
ri os
e pe
sha
pam
ore
Kor
niza
M
e nj
ë ko
rnizë
të v
ogël
, të
thje
shtë
pr
ej le
tre n
ë do
rë, ç
do n
xënë
s/e
përz
gjed
h nj
ë im
azh.
Mës
uesi/
ja
drej
ton
pyet
je të
tilla
si: A
shër
ben
korn
iza p
ër të
zgje
dhur
imaz
hin
e dë
shiru
ar? A
ësh
të e
ngj
ashm
e kj
o ko
rnizë
me
kuad
rin e
pik
turë
s, vi
zatim
it dh
e ap
arat
it fo
togr
afi k
? K
y di
skut
im i
para
prin
njo
huriv
e të
reja
mbi
eku
ilibr
in n
ë ku
adrin
e
zgje
dhur
.
Arti Pamor 9
21
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
8
Figu
ra e
nje
riut
Figu
ra e
nje
riut
në
peri
udha
të
ndry
shm
e të
his
tori
së së
art
itD
uke
u m
bësh
tetu
r në
njoh
uritë
që
kan
ë në
hist
orin
ë e
artit
, nx
ënës
it/et
nxi
ten
të id
entifi
koj
në
periu
dhën
për
katë
se n
ë im
azhe
që
kan
ë su
bjek
t fi g
urën
e n
jeriu
t. (P
eriu
dha
egjip
tiane
; Per
iudh
a an
tike
grek
e; P
eriu
dha
e R
ilind
jes)
Në
këtë
mën
yrë,
ata
/ato
shoh
in q
artë
m
ënyr
at se
si ë
shtë
par
aqitu
r fi g
ura
e nj
eriu
t në
periu
dha
të n
drys
hme
duke
i pa
rapr
irë n
johu
rive
të re
ja.
9
Proj
ekt.
Figu
ra
e nj
eriu
t sip
as
Xha
kom
etit
Fa
za e
pa
rë:
Ndë
rtim
i i sk
elet
it
me
tel
Xha
kom
eti d
he fi
gura
e b
urri
t që
ecën
Mës
uesi/
ja i
fton
nxën
ësit/
et të
vë
zhgo
jnë
me
kujd
es im
azhe
të
skul
ptur
ave
të X
hako
met
it dh
e të
di
skut
ojnë
kar
akte
ristik
at e
pun
ës
së ti
j. D
uke
u m
bësh
tetu
r në
këto
ka
rakt
erist
ika,
ata
/ato
nxi
ten
të
real
izojn
ë nj
ë fi g
urë
duke
ndj
ekur
ed
he u
dhëz
imet
e n
evoj
shm
e.
10
Pro
jekt
. Fig
ura
e nj
eriu
t sip
as
Xha
kom
etit
Fa
za e
dyt
ë:
Mod
elim
i dhe
lë
vizj
a e
fi gur
ës
Pers
onaz
he të
ndr
yshm
e në
lëvi
zje
Mba
s faz
ës së
par
ë, n
xënë
sit/
et v
ëzhg
ojnë
fi gu
rina
në lë
vizje
të
ndr
yshm
e. A
ta/a
to n
xite
n të
m
odel
ojnë
me
plas
telin
ë m
e ng
jyra
os
e nj
ë ng
jyrë
she
skel
etin
e n
dërt
uar
më
parë
. Gja
të m
odel
imit,
ata
/ato
kr
ijojn
ë ed
he lë
vizje
n e
dësh
iruar
në
fi gur
ën e
tyre
.
Libër Mësuesi
22
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
11
Tekn
ika
dhe
proc
ese
artis
tike
Tekn
ika
e la
pusti
lave
Mun
dësi
të sh
preh
ëse
të te
knik
ës së
la
pusti
lave
Nxë
nësit
/et d
iskut
ojnë
mbi
tekn
ikën
e
lapu
stila
ve d
he m
bi m
undë
sitë
e sh
umta
shpr
ehës
e të
kës
aj te
knik
e.
Nëp
ërm
jet e
kspe
rimen
tit a
ta/a
to
zbul
ojnë
mën
yra
të n
drys
hme
të
përd
orim
it të
kës
aj te
knik
e dh
e zg
jedh
in n
jë m
ënyr
ë pë
r të
real
izuar
kr
ijim
in ty
re.
12
Gra
fi ti u
rban
(ora
e
parë
)M
undë
sitë
shpr
ehës
e të
gra
fi tit
ur
ban
Mës
uesi/
ja i
fton
nxën
ësit/
et të
vë
zhgo
jnë
imaz
he të
ndr
yshm
e të
gr
afiti
t urb
an. M
ësue
si/ja
i py
et
nëse
ata
/ato
kan
ë pa
rë të
tilla
në
vend
in k
u je
tojn
ë. P
asi d
iskut
ojnë
pë
r tek
nika
t e re
alizi
mit
të ty
re,
mës
uesja
/si i
udh
ëzon
të re
alizo
jnë
një
të ti
llë, d
uke
u nd
arë
në g
rupe
, në
taba
kë të
mëd
ha le
tre.
13
Gra
fi ti u
rban
(ora
e
dytë
)R
ealiz
imi d
he e
kspo
zim
i i g
rafi t
it
Pasi
kanë
real
izuar
pun
imet
në
taba
kë le
tre, m
ësue
si/ja
i fto
n nx
ënës
it/et
të m
endo
jnë
për
mën
yrën
e e
kspo
zimit
të ty
re si
nj
ë pu
në e
vet
me.
Çdo
gru
p id
eon
nga
një
mën
yrë
të v
endo
sjes d
he
të in
tegr
imit
të p
unëv
e m
e nj
ëra-
tjetr
ën.
Arti Pamor 9
23
3.3 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (shtator-dhjetor)
1. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tema mësimore: Vija në skulpturë dhe arkitekturë
Situata e të nxënit: Silueta në skulpture dhe në arkitekturëMësimi fi llon me vëzhgimin e dy imazheve të një skulpture dhe dy imazheve të një ndërtese të para nga kënde të ndryshme shikimi. Pyetja: “Nëse imazhet i përkasin së njëjtës vepër në skulpturë dhe së njëjtës vepër në arkitekturë, pse ndryshon silueta e tyre? i nxit nxënësit/et të diskutojnë dhe të argumentojnë. Ky diskutim u paraprin edhe njohurive të reja në këtë temë.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon dhe refl ekton mbi siluetën e
objekteve tredimensionale të para nga kënde të ndryshme;
- zbulon vijën si mjet shprehës në skulpturë dhe arkitekturë;
- përdor mjete të ndryshme artistike për të realizuar cilësinë e dëshiruar të vijës në një krijim tredimensional;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë e përdorimit të vijës në krijimet tredimensionale.
Fjalët kyçe: - silueta;- vija si mjet shprehës;- vija në skulpturë; - vija në arkitekturë.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të veprave në skulpturë dhe
arkitekturë;- materiale si: tel i butë, letër, laps, vizore,
gërshërë, ngjitës etj.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - mjedisi.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Mësimi fi llon me vëzhgimin e dy imazheve të një skulpture dhe dy imazheve të një ndërtese të para nga kënde të ndryshme shikimi. Pyetja: Nëse imazhet i përkasin së njëjtës vepër në skulpturë dhe së njëjtës vepër në arkitekturë, pse ndryshon silueta e tyre?, i nxit nxënësit/et të diskutojnë dhe argumentojnë. Ky diskutim u paraprin edhe njohurive të reja në këtë temë.
Libër Mësuesi
24
Ndërtimi i njohurive të rejaKonceptin “Vija si mjet shprehës në skulpturë dhe arkitekturë” mësuesi/ja e shpjegon nëpërmjet imazheve të ndryshme në skulpturë dhe arkitekturë. Edhe në veprat tredimensionale, ashtu si në pikturë dhe në vizatim, vija mund të komunikojë emocione përmes karakteristikave dhe drejtimit të saj. Këto emocione janë të lidhura me eksperiencën tonë trupore në lidhje me drejtimin e vijës.Përdorimi i vijave horizontale, i vijave vertikale, i vijave diagonale, i vijave të harkuara, i vijave spirale, shoqërohet me imazhet përkatëse në skulpturë dhe arkitekturë.Nxënësit/et nxiten të përdorin telin ose shirita letre për të krijuar objekte tredimensionale nëpërmjet përdorimit të vijës. Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për të krijuar një skulpturë me tel sipas Kalder, apo një konstruksion arkitektonik më shirita letre. Pasi mbarojnë punën, nxënësit/et nxiten të fl asin për krijimet e tyre dhe të shokëve/shoqeve. Nëpërmjet vijës nxënësit/et kuptojnë që mund të krijojnë kompozime të larmishme tredimensionale
Këto punime ruhen në portofolin e nxënësit/es.Vlerësimi i nxënësit
Ky vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që nxënësit/et bëjnë, duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
2. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tema mësimore: Format pozitive dhe negative
Situata e të nxënit: Lojë formashNxënësit/et vëzhgojnë një imazh të dykuptimtë dhe përpiqen të shquajnë objektin dhe sfondin. Sipas imazhit të dykuptimtë, roli i sfondit dhe i objektit kalon njëherë te njëra e njëherë te tjetra. Kjo lojë figurash ose iluzioni optik i paraprin njohurive të reja mbi format pozitive dhe negative në një vepër arti.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimoreNxënësi/ja:- vëzhgon dhe refl ekton mbi imazhe
për të kuptuar rolin e formave pozitive dhe negative në kompozim;
- zbulon marrëdhënien fi gurë/sfond dhe rëndësinë e saj në kompozim;
- përdor mundësitë shprehëse të formave pozitive dhe negative në krijim;
- shpreh mendimin e tij/saj mbi marrëdhënien midis formave pozitive dhe negative në krijim.
Fjalët kyçe: - forma pozitive;- forma negative;- marrëdhënia fi gurë-sfond.
Arti Pamor 9
25
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe fotografi ke, imazhe të
dykuptimta (iluzion optik), imazhe të veprave të artit;
- materiale si: lapsa, letra vizatimi, lapsa me ngjyra ose lapustila, letër të zezë, gërshërë, ngjitës etj.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - mjedisi.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eve Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eveNxënësit/et vëzhgojnë një imazh të dykuptimtë dhe përpiqen të shquajnë objektin dhe sfondin. Sipas imazhit të dykuptimtë, roli i sfondit dhe i objektit kalon njëherë te njëra e njëherë te tjetra. Kjo lojë figurash ose iluzioni optik i paraprin njohurive të reja mbi format pozitive dhe negative në një vepër arti.
Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet imazheve të ndryshme ose shembujve nga mjedisi nxënësit/et zbulojnë format pozitive dhe negative. Nëpërmjet veprave të artit ata/ato zbulojnë që marrëdhënia fi gurë sfond, është pikërisht loja që krijojnë format (ose hapësirat) pozitive dhe negative në kompozim. Në vepra të ndryshme, ato krijojnë edhe marrëdhënie të ndryshme.Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për t’u shprehur nëpërmjet formave pozitive dhe negative. Nxënësit/et mund të zgjedhin të krijojnë një imazh të dykuptimtë sipas Esher ose sipas traditës japoneze “Notan”. Në këtë mënyrë, nxënësit/et zbulojnë mundësitë shprehëse të formave pozitive dhe negative në krijim dhe marrëdhënien që krijojnë mes tyre. Këto punime ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që nxënësit/et bëjnë, duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
3. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tema mësimore: Skema e ngjyrave monokrom. Kompozimi monokrom
Situata e të nxënit: Tonalitetet e një ngjyre në pikturëMbasi vëzhgojnë dy kompozime monokrom në pikturë, nxënësit/et i përgjigjen pyetjes: A mund të themi që kompozimet e shfaqura janë njëngjyrëshe? A janë përdorur tonet e çelëta dhe të errëta të një ngjyre në këto piktura? Si formohen tonet e çelëta dhe të errëta të një ngjyre? Ky diskutim u paraprin edhe njohurive të reja në këtë temë.
Libër Mësuesi
26
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimoreNxënësi/ja:- vëzhgon kompozime monokrom dhe
diskuton mbi mënyrën e përdorimit të një ngjyre në to;
- zbulon skemën monokrom të ngjyrave dhe kompozimin monokrom;
- përdor skemën monokrom të ngjyrave në krijim.
- shpreh mendimin e tij/saj për karakteristikat e kompozimit monokrom.
Fjalët kyçe: - skema e ngjyrave monokrom;- kompozimi monokrom.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit; - skema monokrom e ngjyrave; - imazhe të ndryshme me kompozime
monokrom; - materiale të tilla, si: letër, laps,
tempera, penel, gotë me ujë.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare:- mjedisi.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Mbasi vëzhgojnë dy kompozime monokrom në pikturë, nxënësit/et i përgjigjen pyetjes: A mund të themi që kompozimet e shfaqura janë njëngjyrëshe? A janë përdorur tonet e çelëta dhe të errëta të një ngjyre në këto piktura? Si formohen tonet e çelëta dhe të errëta të një ngjyre? Ky diskutim u paraprin edhe njohurive të reja në këtë temë.
Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet skemës monokrom të ngjyrave nxënësit/et zbulojnë përbërësit e saj (ngjyrën bazë, tonet e errëta të ngjyrës dhe tonet e çelëta të ngjyrës). Imazhet fotografi ke dhe të disa pikturave ilustrojnë konceptin e kompozimit monokrom (kompozimit njëngjyrësh). Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për t’u shprehur nëpërmjet përdorimit të tonaliteteve të një ngjyre, pra kompozimit monokrom. Nxënësit/et mund të zgjedhin të krijojnë një dekoracion monokrom ose një pikturë monokrom.Pasi mbarojnë, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
Arti Pamor 9
27
4. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tema mësimore: Tekstura si mjet shprehës në dizajn
Situata e të nxënit: Karakteristikat e teksturës në objektet e përdorimit të përditshëmNëpërmjet një imazhi të njohur familjar, siç mund të jetë ai i një dhome ndenjjeje, nxënësit/et nxiten të diskutojnë për karakteristikat e teksturës së objekteve të ndryshme aty. Ata/ato orientohen të bëjnë lidhjen midis karakteristikës së teksturës dhe funksionit që ka objekti. Në këtë mënyrë, ata parapërgatiten për të marrë njohuritë e reja.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimoreNxënësi/ja:- vëzhgon me vëmendje paraqitjen e
teksturës në objekte të përdorimit të përditshëm;
- refl ekton mbi karakteristikat e teksturës së objekteve dhe funksionit të tyre;
- zbulon tri funksionet e teksturës në objektet e dizajnit;
- krijon teksturën e objekteve për qëllim dekorativ, teknik dhe komunikues;
- shpreh mendimin e tij/saj për rëndësinë e teksturës në përmbushjen e funksionit të objekteve në dizajn.
Fjalët kyçe: - tekstura në dizajn; - funksioni komunikues i teksturës;- funksioni dekorativ i teksturës;- funksioni teknik i teksturës.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit; - imazhe që tregojnë objekte të përdorimit
të përditshëm me tekstura të ndryshme; - materiale të ndryshme të riciklueshme,
ngjitëse etj.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - teknologjia;- gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare:- mjedisi.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nëpërmjet një imazhi të njohur familjar, siç mund të jetë ai i një dhome ndenjjeje, nxënësit/et nxiten të diskutojnë për karakteristikat e teksturës së objekteve të ndryshme aty. Ata/ato orientohen të bëjnë lidhjen midis karakteristikës së teksturës dhe funksionit që ka objekti. Në këtë mënyrë, ata/ato parapërgatiten për të marrë njohuritë e reja.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se tekstura në objektet e dizajnit shpesh ka disa funksione, prandaj ndonjëherë është e vështirë t’i ndash ato nga njëra-tjetra. Ndër funksionet e teksturës do të veçonim tri kryesoret: funksionin komunikues, funksionin dekorativ dhe atë teknik. Imazhet e ndryshme ndihmojnë nxënësit/et të zbulojnë funksionet e teksturës në objektet e dizajnit.
Libër Mësuesi
28
Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për të krijuar teksturën e objekteve me qëllim dekorativ, teknik dhe komunikues. Ata/ato zgjedhin të krijojnë një objekt me teksturë për një qëllim të caktuar. Pasi mbarojnë punën, ata/ato diskutojnë mbi mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën. Nxënësit/et kuptojnë rëndësinë e teksturës në objektet e dizajnit. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re.▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e:▪ në mënyrën e realizimit të detyrës:▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
5. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tema mësimore: Vëllimi dhe mënyrat e paraqitjes në pikturë dhe vizatim
Situata e të nxënit: Vëllimi real dhe vëllimi i paraqiturNëpërmjet imazheve të ndryshme por edhe nga mjedisi real, nxënësit/et identifi kojnë vëllimin real dhe atë të paraqitur në një sipërfaqe dydimensionale. Ata/ato argumentojnë që objektet në mjedis janë ato me vëllime reale dhe në vizatim dhe pikturë, vëllimi i tyre paraqitet me mjetet dhe teknika të ndryshme. Ky argumentim i paraprin njohurive të reja mbi mënyrat e paraqitjes së vëllimit në sipërfaqen dydimensionale.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore:
Nxënësi/ja:- vëzhgon imazhe dhe diskuton
mbi vëllimin real të objekteve dhe vëllimin e paraqitur mbi sipërfaqen dydimensionale;
- refl ekton mbi karakteristikat tredimensionale të vëllimit real të objekteve;
- zbulon metodat e paraqitjes së vëllimit mbi sipërfaqen dydimensionale;
- përdor metodat e duhura të paraqitjes së vëllimit mbi sipërfaqen dydimensionale;
- vlerëson punën e tij dhe të shokëve.
Fjalët kyçe: - vëllimi real; - vëllimi i paraqitur; - metodat e paraqitjes së vëllimit.
Arti Pamor 9
29
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- fotografi që tregojnë objekte
me vëllim real dhe me vëllim të paraqitur;
- materiale të tilla, si: letër, laps, lapustila etj.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - teknologjia;- gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: mjedisi.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nëpërmjet imazheve të ndryshme por edhe nga mjedisi real, nxënësit/et identifi kojnë vëllimin real dhe atë të paraqitur në një sipërfaqe dydimensionale. Ata/ato argumentojnë që objektet në mjedis janë ato me vëllime reale dhe në vizatim dhe pikturë, vëllimi i tyre paraqitet me mjetet dhe teknika të ndryshme. Ky argumentim i paraprin njohurive të reja mbi mënyrat e paraqitjes së vëllimit në sipërfaqen dydimensionale.
Ndërtimi i njohurive të rejaNxënësit/et refl ektojnë mbi natyrën tredimensionale të vëllimit real të objekteve nëpërmjet imazheve të ndryshme. Nëpërmjet imazheve në vizatim dhe pikturë ata/ato zbulojnë metodat e paraqitjes së vëllimit të objekteve në to (nëpërmjet dritë-hijes dhe perspektivës).Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për të përdorur teknikat e paraqitjes së vëllimit në vizatim. Në krijimet e tyre, nxënësit/et i kthejnë format e sheshta në forma tredimensionale.Në fund të detyrës, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, për mënyrën e realizimit dhe për vështirësitë që hasën. Ata/ato shpjegojnë cilën metodë përdorën për të krijuar vëllimin në punët e tyre. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë, duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
6. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tema mësimore: Perspektiva me tri pika ikjeje
Situata e të nxënit: Krahasimi midis një kubi me dy paraqitje të ndryshme perspektiveNxënësit/et vëzhgojnë dy kuba me paraqitje të ndryshme perspektive. Ata/ato përpiqen të gjejnë ndryshimin mes tyre. Pyetje të tilla si: Sa pika ikjeje ka kubi i ndërruar në secilën fi gurë? A mendoni se kubi me tri pika ikjeje është parë nga lart? – i ndihmojnë ata të zbulojnë më shumë. Ky krahasim i paraprin njohurive të reja mbi perspektivën me tri pika ikjeje.
Libër Mësuesi
30
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- Vëzhgon, me qëllim për të identifi kuar
mënyrën e paraqitjes së objektit në perspektivë;
- refl ekton mbi mënyrën e paraqitjes së objektit nëpërmjet perspektivës me tre pika;
- zbulon tiparet dalluese të perspektivës me tri pika ikjeje dhe mënyrën se si paraqitet në sipërfaqen dydimensionale;
- përdor qëllimisht mënyrat e paraqitjes të perspektivës me tri pika për të arritur rezultatin e dëshiruar;
- shpreh mendimin e tij/saj për mënyrat e paraqitjes së hapësirës në krijim.
Fjalët kyçe: - hapësira; - perspektiva me tri pika ikjeje;- pika e shikimit nga lartë (sytë e zogut);- pika e shikimit nga poshtë (sytë e
milingonës).
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit; - imazhe që ilustrojnë perspektivën me tri pika
ikjeje;- mjete të tilla, si: laps, letër, vizore, lapsa me
ngjyra.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - matematika; - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare:- mjedisi.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et vëzhgojnë dy kuba me paraqitje të ndryshme perspektive. Ata/ato përpiqen të gjejnë ndryshimin mes tyre. Pyetje të tilla si: Sa pika ikjeje ka kubi i ndërruar në secilën fi gurë? A mendoni se kubi me tri pika ikjeje është parë nga lart? – i ndihmojnë ata të zbulojnë më shumë. Ky krahasim i paraprin njohurive të reja mbi perspektivën me tri pika ikjeje.
Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet imazheve me ndërtesa të larta, nxënësit/et zbulojnë pikat e shikimit. Pyetjes: Si i vizatojnë artistët ndërtesat e para nga lart? Po ato të para nga poshtë? – ja jep përgjigjen perspektiva me tri pika ikjeje. Nëpërmjet imazheve të fi lmave vizatimorë nxënësit/et zbulojnë mënyrën e përdorimit të perspektivës me tre pika dhe shtrembërimet që sjell ajo nga artistët. Duke qenë një metodë me rregulla të sakta, nxënësit/et është mirë të ndjekin udhëzimet e mësuesit/es për të realizuar një ndërtesë me tri pika ikjeje. Ata/ato zgjedhin pikën e shikimit sipas dëshirës.Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë, duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
Arti Pamor 9
31
7. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tema mësimore: Kompozimi. Ekuilibri ose pesha pamore
Situata e të nxënit: Korniza Me një kornizë të vogël e të thjeshte prej letre, në dorë, çdo nxënës/e përzgjedh një imazh. Mësuesi/ja drejton pyetje të tilla si: A shërben korniza për të zgjedhur imazhin e dëshiruar? A është e ngjashme kjo kornizë me kuadrin e pikturës, vizatimit dhe aparatit fotografi k? Ky diskutim i paraprin njohurive të reja mbi ekuilibrin në kuadrin e zgjedhur.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon përmes kornizës së improvizuar,
me qëllim për të përzgjedhur imazhin e dëshiruar;
- refl ekton mbi mënyrën e përzgjedhjes së elementeve brenda kornizës së kompozimit;
- zbulon mënyrat e krijimit të ekuilibrit (peshës pamore) në një vepër arti;
- krijon një kompozim të ekuilibruar;- shpreh mendimin e tij/saj për rëndësinë e
ekuilibrit në krijim.
Fjalët kyçe: - korniza;- kompozimi; - ekuilibri ose pesha pamore.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë kornizën, konceptin
e peshës pamore; vepra arti;- materiale të tilla, si: laps, letër, lapsa me
ngjyra ose lapustila, revista, letra me ngjyra, gërshërë, ngjitës etj.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - matematika; - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare:mjedisi; njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Me një kornizë të vogël e të thjeshte prej letre, në dorë, çdo nxënës/e përzgjedh një imazh. Mësuesi/ja drejton pyetje të tilla si: A shërben korniza për të zgjedhur imazhin e dëshiruar? A është e ngjashme kjo kornizë me kuadrin e pikturës, vizatimit dhe aparatit fotografi k? Ky diskutim i paraprin njohurive të reja mbi ekuilibrin në kuadrin e zgjedhur.
Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet kompozimeve të ndryshme të një imazhi nxënësit/et, refl ektojnë se kompozimi është formati apo hapësira ku artisti apo fotografi vendosin së bashku elementet e imazhit.
Libër Mësuesi
32
Për të kuptuar që këta elemente përbërëse të këtij imazhi duhet të jenë të ekuilibruara, krahasimi i peshës pamore me peshën fi zike është një strategji e përshtatshme. Vepra të ndryshme të artit janë një shembull i mirë për të kuptuar se si është realizuar ekuilibri në to. Veprimtaria në libër orienton nxënësit/et të rikompozojnë një personazh të marrë nga një vepër arti, por edhe nga ndonjë imazh fotografi k. Nëpërmjet elementeve që ata/ato vendosin, krijojnë ekuilibrin me fi gurën e personazhit.Pasi mbarojnë punën, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit të ekuilibrit dhe vështirësitë që hasën. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
8. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tema mësimore: Figura e njeriut
Situata e të nxënit: Figura e njeriut në periudha të ndryshme të historisë së artitDuke u mbështetur në njohuritë që kanë në historinë e artit, nxënësit/et nxiten të identifi kojnë periudhën përkatëse në imazhe që kanë subjekt fi gurën e njeriut. (Periudha egjiptiane; Periudha antike greke; Periudha e Rilindjes) Në këtë mënyrë ata/ato shohin qartë mënyrat sesi është paraqitur fi gura e njeriut në periudha të ndryshme duke i paraprirë njohurive të reja.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon dhe refl ekton mbi
mënyrën e paraqitjes së fi gurës së njeriut në periudha të ndryshme të historisë së artit;
- zbulon raportet proporcionale të ndërtimit të trupit të njeriut në periudha të ndryshme të historisë së artit;
- vizaton trupin e njeriut në lëvizje sipas modeleve në manekin;
- shpreh mendimin e tij/saj për mënyrat e realizimit të lëvizjes në fi gurën e njeriut.
Fjalët kyçe: - fi gura e njeriut;- përmasat e trupit;- kanuni i proporcioneve;- fi gura në lëvizje.
Arti Pamor 9
33
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë përmasat e
trupit të njeriut në periudha të ndryshme;
- materiale të tilla, si: laps, letër, gomë, manekin.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - matematika; - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare:mjedisi; njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Duke u mbështetur në njohuritë që kanë në historinë e artit, nxënësit/et nxiten të identifi kojnë periudhën përkatëse në imazhe që kanë subjekt fi gurën e njeriut. (Periudha egjiptiane; Periudha antike greke; Periudha e Rilindjes) Në këtë mënyrë, ata/ato shohin qartë mënyrat se si është paraqitur fi gura e njeriut në periudha të ndryshme, duke i paraprirë njohurive të reja.
Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet imazheve, nxënësit/et refl ektojnë se që nga antikiteti, artistët, duke dashur të pasqyrojnë trupin e njeriut në veprat e tyre, kanë studiuar raportet që kanë përmasat e pjesëve të ndryshme të trupit me njëra-tjetrën. Ata/ato njihen me përmasat e trupit të njeriut në artin egjiptian, në periudhën e antikitetit dhe të rilindjes. Ndryshimi i përmasave te trupi i njeriut përgjatë rritjes dhe paraqitja e fi gurës në lëvizje janë pjesë e njohurive të reja.Veprimtaritë në libër orientojnë nxënësit/et si të vizatojnë trupin e njeriut në lëvizje me ndihmën e manekinit (manekini mund të jetë tredimensional, por mund të krijohet edhe vetë me karton, sipas shembullit në libër). Pasi mbarojnë vizatimin, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit të lëvizjeve në fi gurën që realizuan. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
9. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik Tema mësimore: Projekt. Figura e njeriut sipas XhakometitFaza e parë: Ndërtimi i skeletit me tel
Situata e të nxënit: Xhakometi dhe fi gura e burrit që ecënMësuesi/ja i fton nxënësit/et të vëzhgojnë me kujdes imazhe të skulpturave të Xhakometit dhe të diskutojnë karakteristikat e punës së tij. Këto skulptura të holla paraqesin fi gurën e njeriut dhe natyrshmërinë e lëvizjeve, pa përdorimin e vëllimit të muskulaturës.
Libër Mësuesi
34
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon karakteristikat e paraqitjes
së fi gurës së njeriut në skulpturën e Xhakometit;
- zbulon mënyrën e realizimit të fi gurës, duke u mbështetur te vepra e Xhakometit;
- realizon skeletin me tel të fi gurinës;- shpreh mendimin e tij/saj për
karakteristikat e skulpturës së Xhakometit;
Fjalët kyçe: - fi gura sipas Xhakometit;- karakteristikat e paraqitjes së fi gurës;- skeleti prej teli.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë hënën dhe diellin
të personifi kuara në portrete njerëzore gjatë kohërave të ndryshme;
- materiale të tilla, si: laps, letër, gomë.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - matematika; - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare:mjedisi; njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Mësuesi/ja i fton nxënësit/et të vëzhgojnë me kujdes imazhe të skulpturave të Xhakometit dhe të diskutojnë karakteristikat e punës së tij. Këto skulptura të holla paraqesin fi gurën e njeriut dhe natyrshmërinë e lëvizjeve, pa përdorimin e vëllimit të muskulaturës.
Ndërtimi i njohurive të rejaDuke u mbështetur në këto karakteristika, ata/ato nxiten të realizojnë një fi gurë duke ndjekur edhe udhëzimet e nevojshme. Figura realizohet me tel dhe mbështillet me letër ngjitëse në fazën e parë. Pasi mbarojnë fazën e parë, nxënësit/et fl asin për punën e tyre dhe për mënyrën e realizimit të fi gurinës.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e:▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
Arti Pamor 9
35
10. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tema mësimore: Projekt. Figura e njeriut sipas XhakometitFaza e dytë: Modelimi dhe lëvizja e fi gurës
Situata e të nxënit: Personazhe të ndryshme në lëvizjeMbas fazës së parë nxënësit vëzhgojnë fi gurina të ndryshme në lëvizje, dhe diskutojnë për karakteristikat e veçanta që ato marrin nëpërmjet lëvizjes.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon imazhe me fi gurina të ndryshme në
lëvizje;- zbulon se lëvizja është e lidhur me
karakteristikat e fi gurës (në lidhje me profesionin, veshjen, format etj.);
- modelon dhe krijon lëvizjen e fi gurës;- shpreh mendimin e tij/saj për karakteristikat
shprehëse të fi gurinës së krijuar.
Fjalët kyçe: - modelimi;- lëvizja;- karakteristikat e shprehëse të personazhit.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të fi gurave të ndryshme në lëvizje
sipas karakteristikave shprehëse;- materiale të tilla, si: plastelina me ngjyra ose
letër me vinovil.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare
Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - matematika;- gjuhët dhe komunikimi: letërsia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare:mjedisi; njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Mbas fazës së parë, nxënësit/et vëzhgojnë figurina të ndryshme në lëvizje, dhe diskutojnë për karakteristikat e veçanta që ato marrin nëpërmjet lëvizjes.
Ndërtimi i njohurive të rejaAta/ato nxiten të modelojnë me plastelinë me ngjyra ose një ngjyrëshe skeletin e ndërtuar më parë. Gjatë modelimit, nxënësit/et krijojnë edhe lëvizjen e dëshiruar në fi gurën e tyre. Poza që ata zgjedhin, karakterizon edhe personazhin e tyre (për modelimin nxënësit/et mund të përdorin plastelinën me ngjyra ose teknikën e letrës së lagur).Pasi modelojnë fi gurinën, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit të saj dhe lëvizjes që përcakton edhe personazhin. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Libër Mësuesi
36
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
11. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Teknika e lapustilave
Situata e të nxënit: Mundësitë shprehëse të teknikës së lapustilaveNxënësit/et diskutojnë mbi teknikën e lapustilave dhe mbi mundësitë e shumta shprehëse të kësaj teknike. Nëpërmjet eksperimentit, ata/ato zbulojnë mënyra të ndryshme të përdorimit të kësaj teknike dhe zgjedhin një mënyrë për të realizuar krijimin tyre.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe mundësitë
shprehëse të teknikës së lapustilave;- përdor me kompetencë teknikën e
lapustilave në krijim;- eksperimenton me lapustilat, duke
përdorur elemente të gjuhës pamore;- shpreh mendimin e tij/saj për
mundësitë shprehëse të teknikës së lapustilave.
Fjalët kyçe: - lapustila;- majat e lapustilave.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të vizatimeve me teknikën e
lapustilave; - mjete të tilla, si: laps, letër, gomë,
lapustila.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et diskutojnë mbi teknikën e lapustilave dhe mbi mundësitë e shumta shprehëse të kësaj teknike. Nëpërmjet eksperimentit, ata/ato zbulojnë mënyra të ndryshme të përdorimit të kësaj teknike dhe zgjedhin një mënyrë për të realizuar krijimin tyre.
Arti Pamor 9
37
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja nëpërmjet lapustilave me maja të ndryshme demonstron dhe shpjegon se përzgjedhja e majës së duhur është mjaft e rëndësishme për të arritur rezultatin e dëshiruar në krijim. Mësuesi/ja shpjegon mënyrat e përdorimit dhe mundësitë shprehëse të teknikës së lapustilave.Veprimtaria i udhëzon nxënësit/et të ndjekin hapat për realizimin e vizatimit nëpërmjet kësaj teknike. Nxënësit/et zgjedhin të përdorin një nga mënyrat shprehëse të lapustilave (pikëzimin, vijëzimin ose efektin e mozaikut). Pasi mbarojnë punën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të tij. Ata/ato kuptojnë mundësitë e shumta shprehëse të kësaj teknike.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
12. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Grafi ti urban (ora e parë)
Situata e të nxënit: Mundësitë shprehëse të grafi tit urban
Mësuesi/ja i fton nxënësit/et të vëzhgojnë imazhe të ndryshme të grafi tit urban. Mësuesi/ja i pyet nëse ata/ato kanë parë të tilla në vendin ku ata jetojnë.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe mundësitë
shprehëse të grafi tit urban;- përdor me kompetencë elementet e
gjuhës artistike dhe teknikat artistike për të realizuar një murale në letër;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së grafi tit urban.
Fjalët kyçe: - grafi ti urban;- mjete dhe teknika të përshtatshme për grafi tin
urban (stensil, bombula spraji, penela).
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të grafi teve urbane; - mjete të tilla, si: laps, tabake letër,
akrilikë ose tempera, penela etj.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Libër Mësuesi
38
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Mësuesi/ja i fton nxënësit/et të vëzhgojnë imazhe të ndryshme të grafi tit urban. Mësuesi/ja i pyet nëse ata kanë parë të tilla në vendin ku jetojnë.
Ndërtimi i njohurive të rejaPasi diskutojnë për teknikat e realizimit të tyre, mësuesi/ja i udhëzon ata/ato të realizojnë një të tillë në tabakë të mëdha letre, duke u ndarë në grupe, Artisti Keith Hering është një shembull i mirë për t’u mbështetur në krijimin e një muraleje në letër. Karakteristikat e punës së tij janë një udhëzues i mirë për nxënësit/et. Në këtë rast, bashkëpunimi mes tyre është i nevojshëm dhe pjesë e punës në grup.Në fund të orës, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të saj. Ata/ato kuptojnë mundësitë e shumta shprehëse në realizimin e muraleve me letër.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
13. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Grafi ti urban (ora e dytë)
Situata e të nxënit: Realizimi dhe ekspozimi i grafi tit Pasi kanë realizuar punimet në tabakë letre, mësuesi/ja i fton nxënësit/et të mendojnë për mënyrën e ekspozimit të tyre si një punë e vetme. Çdo grup ideon nga një mënyrë të vendosjes dhe të integrimit të punëve me njëra-tjetrën.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe
mundësitë shprehëse të grafi tit urban;
- realizon ekspozimin e grafi teve, duke i integruar si një punë e vetme;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së grafi tit urban dhe mënyrat e ekspozimit.
Fjalët kyçe: - grafi ti urban;- mjete dhe teknika të përshtatshme për grafi tin urban
(stensil, bombula spraji, penela).
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- punimet e realizuara ne letër; - mjete për vendosjen e punimeve
në mur.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Arti Pamor 9
39
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Pasi kanë realizuar punimet në tabakë letre, mësuesi/ja i fton nxënësit/et të mendojnë për mënyrën e ekspozimit të tyre si një punë e vetme. Çdo grup ideon nga një mënyrë të vendosjes dhe të integrimit të punëve me njëra-tjetrën.
Ndërtimi i njohurive të rejaMë pas, nxënësit/et i ekspozojnë punimet e integruara me njëra-tjetrën në muret e klasës apo korridoret e shkollës si një murale. Edhe në këtë rast, bashkëpunimi mes tyre është i nevojshëm për realizimin me sukses të murales. Në fund të orës, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të murales. Ata/ato kuptojnë mundësitë e shumta shprehëse në realizimin e muraleve, si me letër ashtu edhe direkt në mur.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
Libër Mësuesi
40
3. 4
. PL
AN
IFIK
IMI
TE
MA
TIK
PË
R 3
MU
JOR
IN Ë
DY
TË
JA
NA
R –
MA
RS
Rez
ulta
tet e
të n
xëni
t sip
as k
ompe
tenc
ave
kyçe
Kom
pete
nca
e ko
mun
ikim
it d
he të
shpr
ehur
it:
Z
hvill
on p
erso
nalit
etin
e v
et d
he ë
shtë
akt
iv n
ë ve
prim
tarit
ë ar
tistik
e.
Gjy
kon
drej
t mes
azhe
t, që
u a
dres
ohet
.
Shpr
ehet
qar
të d
he sa
ktë
me
anë
të si
mbo
leve
, she
njav
e dh
e gj
uhës
vizu
ale.
K
omun
ikon
qar
të m
endi
min
e ti
j/saj
.
Shfr
ytëz
on n
ë m
ënyr
ë të
vaz
hdue
shm
e, të
pav
arur
, krit
ike
dhe
kriju
ese,
mje
tet a
rtist
ike
dhe
mun
dësit
ë e
kom
unik
imit
dhe
të të
sh
preh
urit
në a
rt p
amor
në
mën
yrë
të p
avar
ur, t
ë va
zhdu
eshm
e.K
ompe
tenc
a e
të m
endu
arit
:
Përp
unon
njo
hurit
ë vi
zual
e në
mën
yrë
të p
avar
ur, k
rijue
se d
he m
e pë
rgje
gjës
i.
Zgj
idh
në m
ënyr
ë të
pav
arur
pro
blem
e të
ndr
yshm
e ar
tistik
e.
Zhv
illon
aftë
sitë
për t
ë m
endu
ar d
he a
rgum
entu
ar n
ë m
ënyr
ë kr
itike
, krij
uese
dhe
ndë
rvep
rues
e.
Ndj
ek m
e vë
men
dje
udhë
zimet
për
të re
alizu
ar n
jë k
rijim
apo
vep
rimta
ri ar
tistik
e.K
ompe
tenc
a e
të n
xëni
t:
Përz
gjed
h në
mën
yrë
të p
avar
ur m
jete
t për
të re
alizu
ar n
jë k
rijim
art
istik
.
Përd
or b
urim
e të
ndr
yshm
e pë
r të
real
izuar
një
krij
im.
Z
gjid
h në
mën
yrë
të p
avar
ur d
etyr
ën e
dhë
në.
Kom
pete
nca
për
jetë
n, si
përm
arrj
en d
he m
jedi
sin:
Dre
jton
dhe
mer
r pje
së a
ktiv
e në
akt
ivite
te të
art
it pa
mor
si b
rend
a dh
e ja
shtë
kla
sës,
duke
kon
trib
uar n
ë m
ënyr
ë kr
ijues
e.
Kup
ton
dhe g
jen
zgjid
hje n
ë mën
yrë t
ë pav
arur
për
pro
blem
et ek
olog
jike,
duk
e u n
dërg
jegj
ësua
r për
rolin
e ty
re n
ë mbr
ojtje
n e m
jedi
sit
dhe
zhvi
llim
in e
qën
drue
shëm
.K
ompe
tenc
a qy
teta
re:
D
iskut
on d
he b
ashk
ëpun
on m
e të
tjer
ët p
ër ç
ësht
je të
ndr
yshm
e ku
lturo
re.
Re
spek
ton
punë
n e
vet d
he të
të tj
erëv
e.
Bash
këpu
non
me
të tj
erët
pav
arës
isht k
ultu
rës,
aftë
sive
dhe
nevo
jave
bre
nda
dhe
jash
të sh
kollë
s për
një
qël
lim të
për
bash
kët.
Arti Pamor 9
41
Kom
pete
nca
pers
onal
e:
K
rijon
bes
imin
te v
etja
gja
të v
eprim
tariv
e ar
tistik
e.
Mer
r pje
së n
ë m
ënyr
ë ak
tive
në je
tën
artis
tike
shko
llore
dhe
kom
unite
t. N
dërg
jegj
ëson
vet
en d
he zh
villo
n ve
tëbe
simin
dhe
krij
imin
e b
esim
it te
të tj
erët
.Kom
pete
nca
digj
ital
e:
G
jen,
pro
dhon
, krij
on, p
reza
nton
dhe
shkë
mbe
n in
form
acio
n si
dhe
bash
këpu
non
në rr
jete
t in
form
uese
në
inte
rnet
.
Përd
or m
jete
t të
ndry
shm
e në
funk
sion
të in
form
acio
nit a
rtist
ik si
: vid
eo, C
D, D
VD, a
para
t fot
ogra
fi k d
igjit
al, k
amer
a et
j.
Rez
ulta
tet e
të n
xëni
t për
kom
pete
ncat
e lë
ndës
:
Kri
jim
i a
rtis
tik:
për
dor i
de p
erso
nale
, ele
men
tet e
gju
hës p
amor
e dh
e sti
muj
për
krij
im; z
bulo
n rr
ugë
të n
drys
hme
të k
ombi
nim
it të
ele
men
teve
të
artit
pam
or p
ër t
ë re
alizu
ar id
etë
artis
tike;
për
dor
hapa
t e
proc
esit
kriju
es, e
lem
ente
t e
artit
pam
or d
he t
ekni
kat
artis
tike;
për
zgje
dh el
emen
tet e
duh
ura p
ër të
real
izuar
idet
ë art
istik
e në t
ema t
ë per
sona
lizua
ra; p
ërm
irëso
n pu
nën
duke
u m
bësh
tetu
r te
k ek
sper
imen
ti dh
e në
zgj
idhj
e të
ndr
yshm
e ar
tistik
e; a
naliz
on b
urim
e të
ndr
yshm
e in
form
acio
ni d
he q
ëllim
in e
tij/
saj k
rijue
s; id
entifi
kon
ele
men
te të
eks
perie
ncës
së ti
j/saj
art
istik
e, n
ë kr
ijim
, çfa
rë k
a m
ësua
r dhe
met
odat
që
ka p
ërdo
rur.
R
eali
zim
i i
pu
nës
: pë
rdor
tek
nika
t ar
tistik
e, e
lem
ente
t e
artit
pam
or n
ë lid
hje
me
mes
azhi
n që
do
të p
ërcj
ellë
në
punë
dy
dhe
tredi
men
siona
le n
ë ar
t dhe
diza
jn; k
rijon
pun
ë or
igjin
ale
nëpë
rmje
t vëz
hgim
it di
rekt
nga
nat
yra
ose
nëpë
rmje
t kuj
tesë
s së
tij m
bi
obje
ktet
nje
rëzit
etj.
, ose
nëp
ërm
jet
imag
jinat
ës d
uke
përd
orur
mun
dësit
ë sh
preh
ëse
të t
ekni
kave
të
ndry
shm
e ar
tistik
e; v
lerë
son
eksp
erie
ncat
e ti
j krij
uese
dhe
res
pekt
on m
endi
min
e tj
etrit
; zgj
edh
ide
dhe
plan
ifi ko
n te
knik
at d
he m
jete
t e d
uhur
a pë
r re
alizi
m;
eksp
erim
ento
n m
e mje
tet s
hpre
hëse
të m
jete
ve d
he te
knik
ave t
ë ndr
yshm
e art
istik
e për
të m
ater
ializ
uar i
detë
e tij
/saj
; ana
lizon
tekn
ika
të n
drys
hme
artis
tike
për q
ëllim
in e
tij/s
aj k
rijue
s; id
entifi
kon
ele
men
te të
eks
perie
ncës
së ti
j/saj
art
istik
e, n
ë lid
hje
me
real
izim
in e
pu
nim
it, ç
farë
ka
mës
uar d
he m
etod
at q
ë ka
për
doru
r.
Vle
rësi
mi
art
isti
k: a
naliz
on d
he i
nter
pret
on e
lem
ente
t e
gjuh
ës v
izual
e, o
rgan
izim
in e
tyr
e, t
ekni
kën,
gjin
inë
në n
jë v
epër
art
i; id
entifi
kon
dhe
vle
rëso
n ve
prat
e a
rtit
në a
spek
tin e
tyre
hist
orik
dhe
soci
al k
ultu
ror;
iden
tifi k
on d
he a
rgum
ento
n as
pekt
in sh
preh
ës
dhe
simbo
lik të
vep
rës s
ë ar
tit, p
unës
së ti
j/saj
dhe
shok
ut/s
hoqe
s duk
e sh
preh
ur e
moc
ione
t e ti
j/saj
; int
erpr
eton
, arg
umen
ton
dhe
shpr
eh k
ëndv
ësht
rimin
e ti
j/saj
për
një
vep
ër a
rti,
obje
kt a
rtist
ik, p
unim
in e
tij/s
aj, t
ë sh
okut
/sho
qes;
përd
or n
jë g
juhë
spec
ifi ke
të
përs
htat
shm
e pë
r të
për
shkr
uar
dhe
kom
entu
ar v
epra
t e a
rtit,
pun
ën e
tij/s
aj, t
ë sh
okut
/sho
qes
dhe
eksp
erie
ncën
e ti
j/saj
art
istik
e;
iden
tifi k
on e
lem
entë
të e
kspe
rienc
ës së
tij/s
aj a
rtist
ike,
në
vler
ësim
in e
vep
rave
të a
rtit,
çfa
rë k
a m
ësua
r dhe
met
odat
që
ka p
ërdo
rur;
kupt
on rë
ndës
inë e
rolit
të a
rtit
pam
or d
he a
rtist
it në
shoq
ëri n
ë per
iudh
a të
ndr
yshm
e hist
orik
e; id
entifi
kon
një
sërë
pro
fesio
nesh
që
lidhe
n m
e ar
tin p
amor
dhe
me
karr
ierë
n ar
tistik
e.
Libër Mësuesi
42
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
14Te
knik
a sta
mpi
mi
deko
rativ
eTe
knik
at e
stam
pim
it d
he m
ënyr
at e
pë
rdor
imit
Nëp
ërm
jet i
maz
heve
me
tekn
ika
stam
pim
i të
ndry
shm
e de
kora
tive
mës
uesi/
ja i
fton
nxën
ësit/
et t’
i ku
jtojn
ë at
o, d
uke
shpj
egua
r edh
e ka
rakt
erist
ikat
e ty
re, m
e të
cila
t ata
/at
o ja
në n
johu
r më
parë
. Të
tilla
, si:
Stam
pa m
e reli
ev, s
tam
pa m
e gdh
endj
e ap
o sta
mpa
me l
etër
.
Met
oda
inte
rakt
ive,
ba
shkë
vepr
uese
, gj
ithëp
ërfsh
irëse
Puna
në
grup
dhe
pun
a in
divi
dual
e
Het
imi d
he zb
ulim
i
Zba
time
prak
tike
bren
da d
he ja
shtë
kla
se
Met
oda
inte
grue
se
Bash
këbi
sedi
m
Tekn
ika
që zh
villo
jnë
men
dim
in k
ritik
dhe
kr
ijues
Prez
antim
e në
form
a të
ndr
yshm
e, p
ërfsh
irë
TIK
Proj
ekte
kur
rikul
are
Vle
rësim
dia
gnos
tikue
si
nter
vistë
me
një
listë
tre
gues
ish;
vet
ëvle
rësim
me
listë
kr
itere
sh;
Vle
rësim
për
të n
xënë
(V
lerë
sim fo
rmue
s)v
lerë
simi i
për
gjig
jeve
me
gojë
;v
lerë
simi i
pun
ës n
ë gr
up;
vler
ësim
mes
nxë
nësis
h;v
lerë
simi i
akt
ivite
tit g
jatë
de
bate
ve n
ë kl
asë;
vle
rësim
i i d
etyr
ave
të
shtë
pisë
;v
etëv
lerë
sim;
int
ervi
stë m
e nj
ë lis
të
tregu
esish
; v
ëzhg
im m
e nj
ë lis
të të
pl
otë
tregu
esish
; p
orto
fol;
pre
zant
im m
e go
jë o
se m
e sh
krim
;p
lani
fi kim
i kur
rikul
ar.
Teks
ti i a
rtit
pam
or p
ër
klas
ën e
IX
Mat
eria
le n
ga
inte
rnet
i
Ilustr
ime
vepr
ash
arti
Ilustr
ime
të
imaz
heve
nga
na
tyra
në
përs
htat
je m
e te
ma
të c
aktu
ara
Foto
grafi
të
obje
ktev
e të
ar
tit, d
izajn
it,
artiz
anat
it dh
e tr
ashë
gim
isë
kultu
rore
Slid
e/ m
ater
iale
të
krij
uara
nga
m
ësue
sit
Mod
ele
të
dety
rave
nga
nx
ënës
it
Arti Pamor 9
43
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
15Fo
togr
afi a
dhe
fo
toko
lazh
iFo
toko
lazh
iN
ë im
azhi
n e
një
foto
kola
zhi n
xënë
sit/
et zb
uloj
në e
lem
ente
t që
e pë
rbëj
në
atë.
Duk
e e
krah
asua
r me
një
imaz
h fo
togr
afi k
ta/a
to k
upto
jnë
ndry
shim
in
mid
is fo
toko
lazh
it dh
e fo
togr
afi së
. N
xënë
sit/e
t the
ksoj
në k
arak
teris
tikën
e
foto
grafi
së “p
araq
itjen
bes
nike
të
real
itetit
” dh
e at
ë të
foto
kola
zhit
i cili
pë
rbëh
et n
ga n
jë k
olaz
h m
e fo
togr
afi .
16
Diza
jni i
te
kstil
eve
Lloj
et e
diz
ajni
t të
teks
tile
ve
Nëp
ërm
jet s
hem
bujv
e (n
ë im
azhe
apo
sh
embu
j rea
l), n
xënë
sit/e
t për
fshih
en
në id
entif
ikim
in e
tekn
ikav
e të
nd
rysh
me
të d
izajn
it të
teks
tilev
e. A
ta/
ato
iden
tifi k
ojnë
end
jen,
qën
disje
n,
trik
otaz
hin,
ngj
yros
jen
dhe
stam
pim
in
si te
knik
a të
diza
jnit
të te
kstil
eve.
17
Diza
jni i
mod
ësD
izaj
ni i
mod
ës d
he fu
nksi
oni i
ve
shje
sN
xënë
sit/e
t fto
hen
të d
iskut
ojnë
mbi
m
odën
dhe
mën
yrën
se si
u p
ëlqe
n të
vish
en. A
ta/a
to d
iskut
ojnë
mbi
fu
nksio
net e
ves
hjes
dhe
rënd
ësin
ë që
aj
o ka
në
mën
yrën
e p
reza
ntim
it të
nj
eriu
t në
shoq
ëri.
Libër Mësuesi
44
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
18Sk
ulpt
ura.
M
odel
imi
Mod
elim
i me
mat
eria
le të
ndr
yshm
e N
xënë
sit/e
t disk
utoj
në m
bi te
knik
ën
e m
odel
imit
dhe
kara
kter
istik
at e
saj.
Ata/
ato
disk
utoj
në p
ër m
ater
iale
t e
ndry
shm
e që
për
dore
n në
tekn
ikën
e
mod
elim
it si:
pla
stelin
ë, le
tër t
ë la
gur,
tel a
po e
dhe
teks
tile.
19
Skul
ptur
a.
Mod
elim
i
Mod
elim
i i fi
gurë
s mbi
arm
atur
ëN
xënë
sit/e
t disk
utoj
në p
ër
kara
kter
istik
at e
mod
elim
it në
sk
ulpt
urë
të a
rtist
es (s
ë m
arrë
si
refe
rim) d
he si
do
të p
asqy
rohe
t kj
o në
pun
ën e
tyre
. Nxë
nësit
/et
përm
es im
azhe
ve id
entifi
koj
në q
ë,
kara
kter
istik
ë e
vepr
ave
të a
rtist
es,
përv
eç fo
rmës
, ësh
të e
dhe
përd
orim
i i
ngjy
rave
të p
astr
a.
20Sk
ulpt
ura.
G
dhen
dja
Gdh
endj
a m
bi m
ater
iale
të
ndry
shm
eN
xënë
sit/e
t disk
utoj
në m
bi n
johu
ritë
në
tekn
ikën
e g
dhen
djes
, mje
tet d
he
mat
eria
let q
ë pë
rdor
en. N
ëpër
mje
t im
azhe
ve a
ta/a
to id
entifi
koj
në
gdhe
ndje
n e
mat
eria
leve
të n
drys
hme
si at
ë të
gur
it, d
rurit
, aku
llit,
fruta
ve,
(për
ars
ye d
ekor
ativ
e).
Arti Pamor 9
45
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
21D
erdh
ja
Der
dhja
. For
ma
pozi
tive
dhe
form
a ne
gati
ve
Duk
e vë
zhgu
ar im
azhi
n e
një
kallë
pi
të n
jë o
bjek
ti dh
e ob
jekt
in, n
xënë
sit/
et id
entifi
koj
në fo
rmën
neg
ativ
e dh
e po
zitiv
e në
pro
cesin
e d
erdh
jes.
Gjit
hash
tu a
ta/a
to id
entifi
koj
në
kallë
pin
një
pjes
ësh
për r
elie
vin
dhe
dy
pjes
ësh
për s
kulp
turë
n e
rrum
bulla
kët.
Ata/
ato
sjelli
n sh
embu
j të
ndry
shëm
ng
a rip
rodh
imi i
obj
ekte
ve n
ë in
dustr
i.
22.
Kon
struk
sioni
. Sk
enog
rafi a
e
teat
rit
Shum
ëllo
jshm
ëria
e s
keno
grafi
së
së
teat
rit
Nxë
nësit
/et d
iskut
ojnë
mbi
ek
sper
ienc
at e
tyre
në
teat
ër,
apo
njoh
uritë
që
kanë
mbi
te
atrin
. Ata
/ato
iden
tifi k
ojnë
ha
pësir
at q
ë pë
rbëj
në te
atrin
dhe
sh
umël
lojsh
mër
inë
e sk
enog
rafis
ë si
rrje
dhoj
ë e
pjes
ëve
të n
drys
hme
që
vihe
n në
sken
ë.
23.
Teat
ër m
e ku
kulla
Fa
za e
pa
rë:
Përz
gjed
hja
e pj
esës
teat
rale
dh
e nd
arja
e
punë
s
Pun
ë në
gru
p.
Proj
ekt
Pol K
le d
he te
atri
i ti
j i k
ukul
lave
Nxë
nësit
/et d
iskut
ojnë
për
teat
rin
e ku
kulla
ve d
he p
ërvo
jat e
tyre
në
shfa
qjet
e te
atrit
të k
ukul
lave
kur
ishi
n të
veg
jël.
Njo
hja
me
pasio
nin
e Po
l K
lesë
për
të re
aliz
uar k
ukul
la d
he
sken
ë të
impr
oviz
uar m
e m
ater
iale
rr
etha
nore
, shë
rben
si n
xitje
për
pr
ojek
tin.
Libër Mësuesi
46
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
24Te
atër
me
kuku
llaF
aza
e d
ytë:
R
ealiz
imi i
sk
enës
dhe
i ku
kulla
ve P
unë
në g
rup.
Pr
ojek
t
Mën
yrat
e n
drys
hme
të re
aliz
imit
të
kuku
llave
dhe
të sk
enës
Nxë
nësit
/et d
iskut
ojnë
mbi
idet
ë dh
e pë
r mën
yrat
e n
drys
hme
të re
alizi
mit
të k
ukul
lave
dhe
sken
ës. S
hem
buj t
ë nd
rysh
ëm të
kuk
ulla
ve të
dor
ës d
he
sken
ave,
nxi
sin fa
ntaz
inë
e ty
re.
25Te
atër
me
kuku
llaF
aza
e t
retë
: R
ealiz
imi i
sh
faqj
es te
atra
le
përp
ara
publ
ikut
Punë
në
grup
. Pr
ojek
t
Puna
për
gati
tore
për
para
shfa
qjes
Nxë
nësit
/et n
ëpër
mje
t pro
vave
pa
rapë
rgat
iten
për t
ë dh
ënë
shfa
qjen
. Ç
do a
nëta
r i g
rupi
t kuj
dese
t që
të g
jithë
ele
men
tet e
shfa
qjes
të
funk
siono
jnë
mirë
.
Arti Pamor 9
47
3.5 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (janar-mars)
14. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Teknika stampimi dekorative
Situata e të nxënit: Teknikat e stampimit dhe mënyrat e përdorimit Nëpërmjet imazheve me teknika stampimi të ndryshme dekorative, mësuesi/ja i fton nxënësit/et t’i kujtojnë ato, duke shpjeguar edhe karakteristikat e tyre, me të cilat ata/ato janë njohur më parë. Të tilla si: Stampa me reliev, stampa me gdhendje apo stampa me letër.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe mundësitë
shprehëse të teknikave dekorative të stampimit;
- përdor me kompetencë teknika stampimi për qëllime dekorative;
- krijon me teknika të ndryshme stampimi, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikave të stampimit.
Fjalët kyçe: - stampa me reliev;- stampa me gdhendje;- stampa me letër;- stampa me modele të gatshme;- teknika stampimi dekorative.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime me teknika stampimi të
ndryshme; - mjete të tilla, si: modele stampash,
bojëra uji, mbështetëse për stampim (pëlhurë, letër etj.).
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nëpërmjet imazheve me teknika stampimi të ndryshme dekorative, mësuesi/ja i fton nxënësit/et t’i kujtojnë ato, duke shpjeguar edhe karakteristikat e tyre, me të cilat ata/ato janë njohur më parë. Të tilla si: Stampa me reliev, stampa me gdhendje apo stampa me letër.
Ndërtimi i njohurive të rejaNxënësit/et orientohen të zgjedhin një teknikë dekorative për të zbukuruar një objekt të thjeshtë. Pasi zgjedhin mjete e duhura për teknikën, ata/ato ndjekin hapat e realizimit të stampimit dekorativ.
Libër Mësuesi
48
Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin e përftuar dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të tij. Nxënësit/et kuptojnë edhe mundësitë e shumta shprehëse që ofrojnë teknikat dekorative të stampimit.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
15. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Fotografi a dhe fotokolazhi
Situata e të nxënit: FotokolazhiNë imazhin e një fotokolazhi, nxënësit/et zbulojnë elementet që e përbëjnë atë. Duke e krahasuar me një imazh fotografi k, nxënësit/et kuptojnë ndryshimin midis fotokolazhit dhe fotografi së. Ata/ato theksojnë karakteristikën e fotografi së “paraqitjen besnike të realitetit” dhe atë të fotokolazhit, i cili përbëhet nga një kolazh me fotografi .
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe mundësitë
shprehëse të teknikës së fotokolazhit;- krijon me teknikën e fotokolazhit,
duke përdorur elemente të gjuhës pamore;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së fotokolazhit.
Fjalët kyçe: - fotografi a;- fotokolazhi;- programe kompjuterike.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe fotokolazhesh të ndryshme; - mjete të tilla, si: imazhe fotografi ke,
gërshërë, ngjitës, bojëra.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Arti Pamor 9
49
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Në imazhin e një fotokolazhi, nxënësit/et zbulojnë elementet që e përbëjnë atë. Duke e krahasuar me një imazh fotografi k, nxënësit/et kuptojnë ndryshimin midis fotokolazhit dhe fotografi së. Ata/ato theksojnë karakteristikën e fotografi së “paraqitjen besnike të realitetit” dhe atë të fotokolazhit, i cili përbëhet nga një kolazh me fotografi .
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se në fotokolazh pjesë nga imazhe të ndryshme fotografi ke priten dhe rikompozohen sërish. Teknika e fotokolazhit është ethjeshtë për t’u realizuar, në mënyrë manuale ose nëpërmjet programeve kompjuterike (photoshop). Fotokolazhi është një teknikë që të lejon të krijosh imazhe surreale, argëtuese dhe provokuese.Veprimtaria në libër i udhëzon nxënësit/et të krijojnë një autoportret me teknikën e fotokolazhit. Mbas realizimit të fotokolazhit, ata/ato shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit. Nxënësit/et kuptojnë edhe mundësitë e shumta shprehëse dhe të papriturat që ofron teknika e kolazhit.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
16. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 3 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Dizajni i tekstileve
Situata e të nxënit: Llojet e dizajnit të tekstileve Nëpërmjet shembujve (në imazhe apo shembuj real), nxënësit/et përfshihen në identifi kimin e teknikave të ndryshme të dizajnit të tekstileve. Ata/ato identifi kojnë endjen, qëndisjen, trikotazhin, ngjyrosjen dhe stampimin si teknika të dizajnit të tekstileve.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon llojet dhe karakteristikat e
teknikave të dizajnit të tekstileve;- krijon me teknikën e endje (thurjes),
duke përdorur elemente të gjuhës pamore;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse nëpërmjet teknikave të dizajnit të tekstileve.
Fjalët kyçe:
- dizajni i tekstileve;- endja;- qëndisja;- trikotazhi;- ngjyrosja;- stampimi;- fi lli bazë dhe fi lli ind.- tezgjah ose avlëmend.
Libër Mësuesi
50
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të teknikave të endjes;- mjete të tilla, si: fi je akriliku me ngjyra,
karton, gërshërë etj.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nëpërmjet shembujve (në imazhe apo shembuj real), nxënësit/et përfshihen në identifi kimin e teknikave të ndryshme të dizajnit të tekstileve. Ata/ato identifi kojnë endjen, qëndisjen, trikotazhin, ngjyrosjen dhe stampimin si teknika të dizajnit të tekstileve.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon karakteristikat e fi jes tekstile, endjen, ngjyrosjen dhe përpunimet që e shndërrojnë atë në pëlhurë. Nëpërmjet imazheve, nxënësit/et njihen me makinën e endjes që quhet tezgjah apo avlëmend. Endja kryhet nga thurja e fi jeve vertikale (fi lli bazë) me ato horizontale (fi lli ind). Nëpërmjet endjes përftohen pëlhura për veshje dhe qilimat për shtëpinë. Veprimtaritë në libër i orientojnë nxënësit/et të endin një mbulesë apo një byzylyk. Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të endjes dhe llojet e saj. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
17. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Dizajni i modës
Situata e të nxënit: Dizajni i modës dhe funksioni i veshjesNxënësit/et ftohen të diskutojnë mbi modën dhe mënyrën se si u pëlqen të vishen. Ata/ato diskutojnë mbi funksionet e veshjes dhe rëndësinë që ajo ka në mënyrën e prezantimit të njeriut në shoqëri.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat e punës të një
dizenjuesi mode;- realizon një mini projekt për veshje
duke përdorur gjuhën pamore dhe teknikën e lapustilave;
- shpreh mendimin e tij/saj për rëndësinë dhe funksionet e veshjes.
Fjalët kyçe: - dizajni i modës;- dizenjuesi i modës;- veshja si komunikim;- projekt për veshje.
Arti Pamor 9
51
Burimet/mjetet/materialet:- fotografi që ilustrojnë krijime të
dizajnit të modës; - mjete të tilla, si: letër, laps,
lapustila.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et ftohen të diskutojnë mbi modën dhe mënyrën se si u pëlqen të vishen. Ata/ato diskutojnë mbi funksionet e veshjes dhe rëndësinë që ajo ka në mënyrën e prezantimit të njeriut në shoqëri.
Ndërtimi i njohurive të rejaNxënësit/et njihen me punën e një dizenjuesi mode. Ata/ato identifi kojnë që veprat e artit sjellin një arkiv të pasur të mënyrës se si njerëzit janë veshur në periudha të ndryshme kohore. Nxënësit/et nxiten të ideojnë dhe të skicojnë veshje.Veprimtaria në libër i udhëzon ata/ato të krijojnë një mini projekt prej tri ose katër veshjesh. Shembujt në libër tregojnë qartë elementet e përbashkëta në veshjet e një koleksioni, por edhe mënyrën e zhvillimit të tyre nga veshja në veshje, e cila tregon larmi brenda llojit. Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi koleksionin e krijuar dhe elementet që kanë përdorur.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
18. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Skulptura. Modelimi (ora e parë)
Situata e të nxënit: Modelimi me materiale të ndryshme Nxënësit/et diskutojnë mbi teknikën e modelimit dhe karakteristikat e saj. Ata/ato diskutojnë për materialet e ndryshme që përdoren në teknikën e modelimit si: plastelinë, letër të lagur, tel apo edhe tekstile.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe
mundësitë shprehëse të teknikës së modelimit në materiale të ndryshme;
Fjalët kyçe:
- modelimi me materiale të ndryshme;- modelimi me letër;- modelimi me tel;- modelimi me plastelinë;- armatura.
Libër Mësuesi
52
- përdor me kompetencë teknikën e modelimit me plastelinë apo letër;
- krijon fi gurën e njeriut nëpërmjet teknikës së modelimit, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së modelimit.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të skulpturave të realizuara
nëpërmjet teknikës së modelimit dhe me materiale të ndryshme;
- mjete të tilla, si: tel, letër alumini, letër ngjitëse shirit, plastelinë ose letër e lagur me vinonil.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et diskutojnë mbi teknikën e modelimit dhe karakteristikat e saj. Ata/ato diskutojnë për materialet e ndryshme që përdoren në teknikën e modelimit si: plastelinë, letër të lagur, tel apo edhe tekstile.
Ndërtimi i njohurive të rejaNë imazhe të ndryshme, nxënësit/et identifi kojnë armaturën. Mësuesi/ja shpjegon që skulptura të bëhet e qëndrueshme, fi llimisht realizohet një skelet metali që quhet strukturë. Mbi strukturën shtohet pak nga pak balta (ose plastelina, letra e lagur, allçia etj.) derisa e mbulon të tërën. Materiali i shtuar, më pas fi llon të marrë formën e duhur hap pas hapi, nëpërmjet modelimit me dorë dhe mjeteve të tjera.Veprimtaritë në libër orientojnë nxënësit/et të realizojnë një portret, nëpërmjet modelimit me letër, ose një fi gurë të modeluar mbi armaturë. Duke u mbështetur në stilin e artistes Niki de San Fal, nxënësit/et realizojnë një fi gurë të bëshme. Në orën e parë, nxënësit/et realizojnë armaturën me tel dhe e mbështjellin me fletë alumini dhe më pas me letër ngjitëse. Në fund të orës diskutojnë për mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
Arti Pamor 9
53
19. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Skulptura. Modelimi (ora e dytë)
Situata e të nxënit: Modelimi i fi gurës mbi armaturëNxënësit/et diskutojnë për karakteristikat e modelimit në skulpturë të artistes (së marrë si referim) dhe si do të pasqyrohet kjo në punën e tyre. Nxënësit/et përmes imazheve identifi kojnë që, karakteristikë e veprave të artistes, përveç formës, është edhe përdorimi i ngjyrave të pastra.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe mundësitë
shprehëse të teknikës së modelimit në materiale të ndryshme;
- përdor me kompetencë teknikën e modelimit me plastelinë apo letër;
- krijon fi gurën e njeriut nëpërmjet teknikës së modelimit, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së modelimit.
Fjalët kyçe:
- modelimi me materiale të ndryshme;- modelimi me letër;- modelimi me tel;- modelimi me plastelinë;- armatura.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë reklama me
mesazhe të ndryshme; - mjete të tilla, si: tel, letër alumini, letër
ngjitëse shirit, plastelinë ose letër e lagur me vinonil, tempera.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et diskutojnë për karakteristikat e modelimit në skulpturë të artistes (së marrë si referim) dhe si do të pasqyrohet kjo në punën e tyre. Nxënësit/et përmes imazheve identifi kojnë që, karakteristikë e veprave të artistes, përveç formës, është edhe përdorimi i ngjyrave të pastra.
Ndërtimi i njohurive të rejaPasi kanë ndërtuar skeletin e telit për fi gurën e njeriut dhe e kanë mbështjellë me letër alumini dhe me letër ngjitëse, nxënësit/et zgjedhin lëvizjen dhe modelojnë me plastelinë ose me letër të lagur me vinovil, fi gurën e njeriut të dëshiruar. Pasi i japin karakterin e formës dhe lëvizjes nëpërmjet modelimit, nxënësit/et e ngjyrosin fi gurën me tempera. Ata/ato orientohen të përdorin fi guracione të ndryshme. Kur mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën. Ata/ato kuptojnë edhe mundësitë e shumta shprehëse që ofron teknika e modelimit.Punimet ekspozohen në klasë dhe ruhen në portofolin e nxënësit.
Libër Mësuesi
54
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
20. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Skulptura. Gdhendja
Situata e të nxënit: Gdhendja mbi materiale të ndryshmeNxënësit/et diskutojnë mbi njohuritë në teknikën e gdhendjes, mjetet dhe materialet që përdoren. Nëpërmjet imazheve, ata/ato identi-fi kojnë gdhendjen e materialeve të ndryshme si atë të gurit, drurit, akullit, frutave, (për arsye de-korative).
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe mundësitë
shprehëse të teknikës së gdhendjes;- përdor me kompetencë mjetet e gd-
hendjes mbi materiale të buta;- krijon me teknikën e gdhendjes (në
bukë peshku ose sapun), duke përdorur elemente të gjuhës pamore;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së gdhendjes mbi materiale të ndryshme.
Fjalët kyçe:
- gdhendje mbi materiale të ndryshme;- gdhendje në gur;- gdhendje në dru;- gdhendje në akull;- gdhendje mbi fruta dhe perime;- gdhendje në bukë peshku (polesterol).
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të procesit të gdhendjes mbi
materiale të ndryshme; - mjete të tilla, si: polesterol ose sapun,
laps, thikë.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve
Nxënësit/et diskutojnë mbi njohuritë në teknikën e gdhendjes, mjetet dhe materialet që për-doren. Nëpërmjet imazheve, ata/ato identifi kojnë gdhendjen e materialeve të ndryshme si atë të gurit, drurit, akullit, frutave, (për arsye dekorative).
Arti Pamor 9
55
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon procesin e gdhendjes në bukë peshku. Veprimtaritë në libër i orientojnë nxënësit/et si të realizojnë gdhendjen e një skulpture abstrakte në bukë peshku, duke u mbështe-tur në një punë abstrakte të Henri Murit, ose të realizojnë një personazh në sapun. Procesi i gd-hendjes, në të dyja rastet, është i njëjtë: vizatimi i faqeve të kubit, heqja e masave të mëdha të ma-terialit dhe realizimi i detajeve. Mësuesi/ja porosit të përdorin me kujdes thikën, gjatë gdhendjes.Pasi mbarojnë punën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të gdhendjes dhe vështirësitë që hasën. Ata/ato kuptojnë edhe mundësitë e shumta shprehëse që ofron teknika e gdhendjes.Punimet ekspozohen në klasë dhe ruhen në portofolin e nxënësit.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë, duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
21. Planifi kimi ditor data.....................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Derdhja
Situata e të nxënit: Forma pozitive dhe forma negative. Duke vëzhguar imazhin e një kallëpi të një objekti dhe objektin, nxënësit/et identifi kojnë formën negative dhe pozitive në procesin e derdhjes. Gjithashtu, ata/ato identifi kojnë kallëpin një pjesësh për relievin dhe dy pjesësh për skulpturën e rrumbullakët. Ata/ato sjellin shembuj të ndryshëm nga riprodhimi i objekteve në industri.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe mundësitë
shprehëse të teknikës së derdhjes;- përdor me kompetencë materialin e
allçisë për të realizuar një derdhje të një objekti të thjeshtë;
- krijon me teknikën e derdhjes, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;
- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së derdhjes.
Fjalët kyçe:
- skulptura;- forma pozitive, forma negative;- kallëpi njëpjesësh;- kallëpi dypjesësh.
Libër Mësuesi
56
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë procesin e
derdhjes; - mjete të tilla, si: pluhur allçie, ujë, enë
për tretje, kallëp i gatshëm.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Duke vëzhguar imazhin e një kallëpi të një objekti dhe objektin, nxënësit/et identifi kojnë formën negative dhe pozitive në procesin e derdhjes. Gjithashtu ata/ato identifi kojnë kallëpin një pjesësh për relievin dhe dy pjesësh për skulpturën e rrumbullakët. Ata/ato sjellin shembuj të ndryshëm nga riprodhimi i objekteve në industri.
Ndërtimi i njohurive të reja Nxënësit/et identifi kojnë që materiali që përdoret për t’u hedhur në kallëp duhet të jetë i lëngët ose i butë. Ata/ato nxiten të përdorin një kallëp të gatshëm për të derdhur një objekt të thjeshtë dizajni. (Vazo etj.). Nxënësit/et ndjekin hapat e duhura për të realizuar një vazo apo një mbajtëse qiriri me derdhje, duke zgjedhur dhe manipuluar formën e tij.Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të objektit dhe për karakteristikat e teknikës së derdhjes. Objekti ruhet në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
22. Planifi kimi ditor data......................................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IX
Tematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Konstruksioni. Skenografi a e teatrit
Situata e të nxënit: Shumëllojshmëria e skenografi së së teatritNxënësit/et diskutojnë mbi përvojat e tyre në teatër, apo njohuritë që kanë mbi teatrin. Nxënësit/et identifi kojnë hapësirat që përbëjnë teatrin dhe shumëllojshmërinë e skenografi së si rrjedhojë e pjesëve të ndryshme që vihen në skenë.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat
dhe shumëllojshmërinë e skenografi së teatrale;
Fjalët kyçe:
- skenografi teatrale;- hapësira e skenës për aktorët;- hapësira e publikut;- teatri i kukullave;- lloje të ndryshme të teatrit të kukullave.
Arti Pamor 9
57
- përdor me kompetencë materiale të ndryshme për të krijuar një skenë në miniaturë për teatër kukullash;
- krijon një skenë në miniaturë për teatër kukullash, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;
- shpreh mendimin e tij/saj për karakteristikat e skenografi së së teatrit të kukullave.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe nga skena e teatrit dhe
nga teatri i kukullave; - mjete të tilla, si: kuti kartoni,
laps, vizore, gërshërë, ngjitëse, bojëra, letra me ngjyra etj.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et diskutojnë mbi përvojat e tyre në teatër, apo njohuritë që kanë mbi teatrin. Nxënësit/et identifi kojnë hapësirat që përbëjnë teatrin dhe shumëllojshmërinë e skenografi së si rrjedhojë e pjesëve të ndryshme që vihen në skenë.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se skenografi a përfshin një bashkësi elementesh artistike, si: piktura, konstruksionet tredimensionale, kostumet, por edhe elementesh teknike, si: ndriçimi, zëri etj. Nëpërmjet tyre skenografi rindërton në mënyrë realiste, të idealizuar ose simbolike mjedisin e veprimit në teatër, pra skenografi në. Gjithashtu nxënësit/et njihen me teatrin e kukullave si një nga format më antike të teatrit dhe lloji më popullor i tij. Ata/ato identifi kojnë disa nga llojet më të njohura të teatrit të kukullave.Nxënësit/et ndahen në grupe për të realizuar një moket skenografi e për teatër kukullash. Ata/ato ndjekin hapat e duhur nga ana teknike, duke bërë edhe interpretimin e tyre në realizimin e moketit të skenës. Pasi mbarojnë detyrën, shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të skenës së tyre dhe mënyrat alternative për realizimin e skenave për kukulla.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë, duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
Libër Mësuesi
58
23. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Teatër me kukullaFaza e parë: Përzgjedhja e pjesës teatrale dhe ndarja e punës Punë në grup. Projekt
Situata e të nxënit: Pol Kle dhe teatri i tij i kukullaveNxënësit/et diskutojnë për teatrin e kukullave dhe përvojat e tyre në shfaqjet e teatrit të kukullave kur ishin të vegjël. Njohja me pasionin e Pol Klesë për të realizuar kukulla dhe skenë të improvizuar me materiale rrethanore, shërben si nxitje për projektin.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon mundësitë e ndryshme të realizimit të
kukullave dhe skenës;- përzgjedh pjesën teatrale dhe ndan punën me
anëtarët e grupit;- shpreh mendimin e tij/saj për pjesën teatrale
të zgjedhur dhe detyrat e caktuara.
Fjalët kyçe:
- pjesa teatrale;- detyrat e anëtarëve;- elementet e teatrit të kukullave (skena,
kukullat, muzika, personazhet, aktorët etj.).
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe ku shfaqen kukullat e realizuara nga
Pol Kle; - mjete të tilla, si: pjesë letrare të përshtatshme
për teatër kukullash.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia; - teatri;- muzika;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et diskutojnë për teatrin e kukullave dhe përvojat e tyre në shfaqjet e teatrit të kukullave kur ishin të vegjël. Njohja me pasionin e Pol Klesë për të realizuar kukulla dhe skenë të improvizuar me materiale rrethanore, shërben si nxitje për projektin.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja udhëzon nxënësit/et të përzgjedhin një pjesë letrare për fëmijë (përrallë, legjendë, tregim etj.) dhe me ndihmën e mësuesit/es së letërsisë të përshtatin dialogët e personazheve për teatrin. Ata/ato bëjnë një plan pune dhe ndajnë detyrat për secilin anëtar të grupit. Përcaktojnë anëtarët që do të merren me realizimin e skenës, ata/ato që do të merren me realizimin e kukullave dhe ata/ato që do të përzgjedhin muzikën. Përcaktoni aktorët dhe pjesët që ata/ato do të interpretojnë. Çdo anëtar mund të ketë më tepër se një detyrë.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
Arti Pamor 9
59
24. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teatër me kukullaFaza e dytë: Realizimi i skenës dhe i
kukullave Punë në grup. Projekt
Situata e të nxënit: Mënyrat e ndryshme të realizimit të kukullave dhe të skenësNxënësit/et diskutojnë mbi idetë dhe për mënyrat e ndryshme të realizimit të kukullave dhe skenës. Shembuj të ndryshëm të kukullave të dorës dhe skenave, nxisin fantazinë e tyre.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat e kukullave dhe
skenave të realizuara me materiale të ndryshme;
- përdor me kompetencë materiale të ndryshme për të realizuar kukullat e dorës;
- krijon kukullat dhe skenën për teatrin e kukullave;
- shpreh mendimin e tij/saj për mënyrat e shumta të krijimit të kukullave dhe skenave.
Fjalët kyçe:
- skicë idetë;- kukulla me çorape;- kukulla me letër;- kukulla më materiale të ndryshme;- skena të ndryshme për teatër kukullash.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të kukullave të realizuara me
materiale të ndryshme; - materialet zgjidhen sipas llojit të skenës
dhe kukullave që do të realizohen.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia; - teatri;- muzika;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et diskutojnë mbi idetë dhe për mënyrat e ndryshme të realizimit të kukullave dhe skenës. Shembuj të ndryshëm të kukullave të dorës dhe skenave, nxisin fantazinë e tyre.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja i udhëzon të diskutojnë në grup skicat dhe idetë për realizimin e skenës e po ashtu skicat dhe idetë për mënyrat e ndryshme të realizimit të kukullave. Nxënësit/et realizojnë skenën dhe kukullat, sipas ideve të miratuara nga grupi. (me mënyrën e realizimit të skenës ata/ato janë njohur një orë më parë). Gjithashtu, nxënësit/et realizojnë edhe kukullat e dorës sipas karakteristikave të personazheve të pjesës së zgjedhur.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
Libër Mësuesi
60
25. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teatër me kukullaFaza e tretë: Realizimi i shfaqjes teatrale përpara publikutPunë në grup. Projekt
Situata e të nxënit: Puna përgatitore përpara shfaqjesNxënësit/et nëpërmjet provave parapërgatiten për të dhënë shfaqjen. Çdo anëtar i grupit kujdeset që të gjithë elementet e shfaqjes të funksionojnë mirë.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zbulon që të gjithë elementet përbërës të
teatrit kanë të njëjtën rëndësi për realizimin me sukses të shfaqjes;
- realizon shfaqjen duke përdorur me kompetencë elementet e teatrit të kukullave;
- shpreh mendimin e tij/saj për realizimin e shfaqjes dhe mënyrën e funksionimit të elementeve të saj.
Fjalët kyçe:
- shfaqje e teatrit të kukullave;- elemente të teatrit të kukullave.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të skulpturave lëvizëse dhe imazhe
që demonstrojnë mënyrën e ndërtimit të skulpturave lëvizëse;
- mjete të tilla, si: shkopinj, fi je dhe peshat që mund të jenë letër, plastikë ose kombinimi i të dyjave.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia; - teatri;- muzika;- teknologjia.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et nëpërmjet provave parapërgatiten për të dhënë shfaqjen. Çdo anëtar i grupit kujdeset që të gjithë elementet e shfaqjes të funksionojnë mirë.
Ndërtimi i njohurive të rejaNë fazën e fundit nxënësit/et japin shfaqje përpara nxënësve të klasave fi llore. Më pas ata/ato diskutojnë: Si u prit shfaqja nga “spektatorët”? A qe një shfaqje e suksesshme? A funksionuan ashtu siç duhet të gjithë elementet e shfaqjes? etj. Punimet (dhe fi lmimet, nëse është e mundur) ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
Arti Pamor 9
61
3.6
Pla
nifi k
imi t
emat
ik p
ër t
rem
ujor
in e
tre
të p
rill-
qers
hor
Rez
ulta
tet e
të n
xëni
t sip
as k
ompe
tenc
ave
kyçe
Kom
pete
nca
e ko
mun
ikim
it d
he të
shpr
ehur
itN
xënë
si/ja
:
zhvi
llon
pers
onal
itetin
e v
et d
he ë
shtë
akt
iv/e
në
vepr
imta
ritë
artis
tike;
gjyk
on d
rejt
mes
azhe
t, që
u a
dres
ohet
;
shpr
ehet
qar
të d
he sa
ktë
me
anë
të si
mbo
leve
, she
njav
e dh
e gj
uhës
vizu
ale;
ko
mun
ikon
qar
të m
endi
min
e ti
j/saj
;
shfr
ytëz
on n
ë m
ënyr
ë të
vaz
hdue
shm
e, të
pav
arur
, krit
ike
dhe
kriju
ese,
mje
tet a
rtist
ike
e m
undë
sitë
e ko
mun
ikim
it dh
e të
të sh
pre-
hurit
në
art p
amor
në
mën
yrë
të p
avar
ur, t
ë va
zhdu
eshm
e.K
ompe
tenc
a e
të m
endu
arit
Nxë
nësi/
ja:
pë
rpun
on n
johu
ritë
vizu
ale
në m
ënyr
ë të
pav
arur
, krij
uese
dhe
me
përg
jegj
ësi;
zg
jidh
në m
ënyr
ë të
pav
arur
pro
blem
e të
ndr
yshm
e ar
tistik
e;
zhvi
llon
aftë
sitë
për t
ë m
endu
ar d
he p
ër të
arg
umen
tuar
në
mën
yrë
kriti
ke, k
rijue
se d
he n
dërv
epru
ese;
nd
jek
me
vëm
endj
e ud
hëzim
et p
ër të
real
izuar
një
krij
im, a
po v
eprim
tari
artis
tike.
Kom
pete
nca
e të
nxë
nit
Nxë
nësi/
ja:
pë
rzgj
edh
në m
ënyr
ë të
pav
arur
mje
tet p
ër të
real
izuar
një
krij
im a
rtist
ik;
pë
rdor
bur
ime
të n
drys
hme
për t
ë re
alizu
ar n
jë k
rijim
;
zgjid
h në
mën
yrë
të p
avar
ur d
etyr
ën e
dhë
në.
Kom
pete
nca
për
jetë
n, si
përm
arrj
en d
he m
jedi
sin
Nxë
nësi/
ja:
dr
ejto
n dh
e m
err p
jesë
akt
ive
në a
ktiv
itete
të a
rtit
pam
or si
bre
nda
dhe
jash
të k
lasë
s, du
ke k
ontr
ibua
r në
mën
yrë
kriju
ese;
ku
pton
dhe
gje
n zg
jidhj
e në m
ënyr
ë të p
avar
ur p
ër p
robl
emet
ekol
ogjik
e, d
uke u
ndë
rgje
gjës
uar p
ër ro
lin e
tyre
në m
broj
tjen
e mje
disit
dh
e zh
villi
min
e q
ëndr
uesh
ëm.
Libër Mësuesi
62
Kom
pete
nca
qyte
tare
Nxë
nësi/
ja:
di
skut
on d
he b
ashk
ëpun
on m
e të
tjer
ët p
ër ç
ësht
je të
ndr
yshm
e ku
lturo
re;
re
spek
ton
punë
n e
vet d
he të
të tj
erëv
e;
bash
këpu
non
me
të tj
erët
pav
arës
isht k
ultu
rës,
aftë
sive
dhe
nevo
jave
bre
nda
dhe
jash
të sh
kollë
s, pë
r një
qël
lim të
për
bash
kët.
Kom
pete
nca
pers
onal
eN
xënë
si/ja
:
krijo
n be
simin
te v
etja
gja
të v
eprim
tariv
e ar
tistik
e;
mer
r pje
së n
ë m
ënyr
ë ak
tive
në je
tën
artis
tike
shko
llore
dhe
në
kom
unite
t;
ndër
gjeg
jëso
n ve
ten
dhe
zhvi
llon
vetë
besim
in d
he k
rijim
in e
bes
imit
te të
tjer
ët.
Kom
pete
nca
digj
ital
e N
xënë
si/ja
:
gjen
, pro
dhon
, krij
on, p
reza
nton
dhe
shkë
mbe
n in
form
acio
n, si
dhe
bas
hkëp
unon
në
rrje
tet i
nfor
mue
se n
ë in
tern
et;
pë
rdor
mje
tet t
ë nd
rysh
me
në fu
nksio
n të
info
rmac
ioni
t art
istik
, si:
vide
o C
D, D
VD, a
para
t fot
ogra
fi k d
igjit
al, k
amer
a et
j.
Rez
ulta
tet e
të n
xëni
t për
kom
pete
ncat
e lë
ndës
K
rijim
i art
isti
kN
xënë
si/ja
:
përd
or id
e pe
rson
ale,
ele
men
tet e
gju
hës p
amor
e dh
e sti
muj
për
krij
im;
zb
ulon
rrug
ë të
ndr
yshm
e të
kom
bini
mit
të e
lem
ente
ve të
art
it pa
mor
për
të re
alizu
ar id
etë
artis
tike;
përd
or h
apat
e p
roce
sit k
rijue
s, el
emen
tet e
art
it pa
mor
dhe
tekn
ikat
art
istik
e;
pë
rzgj
edh
elem
ente
t e d
uhur
a pë
r të
real
izuar
idet
ë ar
tistik
e në
tem
a të
per
sona
lizua
ra;
pë
rmirë
son
punë
n du
ke u
mbë
shte
tur t
ek e
kspe
rimen
ti dh
e në
zgjid
hje
të n
drys
hme
artis
tike;
anal
izon
burim
e të
ndr
yshm
e in
form
acio
ni d
he q
ëllim
in e
tij/s
aj k
rijue
s;
iden
tifi k
on e
lem
ente
të e
kspe
rienc
ës së
tij/s
aj a
rtist
ike,
në
kriji
m, ç
farë
ka
mës
uar d
he m
etod
at q
ë ka
për
doru
r.
Arti Pamor 9
63
Rea
lizim
i i p
unim
itN
xënë
si/ja
:
përd
or te
knik
at a
rtist
ike,
ele
men
tet e
art
it pa
mor
në
lidhj
e m
e m
esaz
hin
që d
o të
për
cjel
lë n
ë pu
në d
y dh
e tre
dim
ensio
nale
në
art d
he
diza
jn;
kr
ijon
punë
orig
jinal
e në
përm
jet v
ëzhg
imit
dire
kt n
ga n
atyr
a os
e në
përm
jet k
ujte
sës
së ti
j mbi
obj
ekte
t nje
rëzit
etj.
, ose
nëp
ërm
jet
imag
jinat
ës d
uke
përd
orur
mun
dësit
ë sh
preh
ëse
të te
knik
ave
të n
drys
hme
artis
tike;
vler
ëson
eks
perie
ncat
e ti
j krij
uese
dhe
resp
ekto
n m
endi
min
e tj
etrit
;
zgje
dh id
e dh
e pl
anifi
kon
tekn
ikat
dhe
mje
tet e
duh
ura
për r
ealiz
im;
ek
sper
imen
ton
me
mje
tet s
hpre
hëse
të m
jete
ve d
he te
knik
ave
të n
drys
hme
artis
tike
për t
ë m
ater
ializ
uar i
detë
e ti
j/saj
;
anal
izon
tekn
ika
të n
drys
hme
artis
tike
për q
ëllim
in e
tij/s
aj k
rijue
s;
iden
tifi k
on el
emen
te të
eksp
erie
ncës
së ti
j/saj
artis
tike,
në l
idhj
e me r
ealiz
imin
e pu
nim
it, çf
arë k
a mës
uar d
he m
etod
at q
ë ka p
ërdo
rur.
Vle
rësi
mi a
rtis
tik
Nxë
nësi/
ja:
an
alizo
n dh
e in
terp
reto
n el
emen
tet e
gju
hës v
izual
e, o
rgan
izim
in e
tyre
, tek
nikë
n, g
jinin
ë në
një
vep
ër a
rti;
id
entifi
kon
dhe
vle
rëso
n ve
prat
e a
rtit
në a
spek
tin e
tyre
hist
orik
dhe
soci
al-k
ultu
ror;
id
entifi
kon
dhe
arg
umen
ton
aspe
ktin
shpr
ehës
dhe
sim
bolik
të v
eprë
s së a
rtit,
pun
ës së
tij/s
aj d
he sh
okut
/sho
qes,
duke
shpr
ehur
emo-
cion
et e
tij/s
aj;
in
terp
reto
n, a
rgum
ento
n dh
e sh
preh
kën
dvës
htrim
in e
tij/s
aj p
ër n
jë v
epër
art
i, pë
r një
obj
ekt a
rtist
ik, p
ër p
unim
in e
tij/s
aj, d
he p
ër
atë
të sh
okut
/sho
qes;
pë
rdor
një
gju
hë sp
ecifi
ke të
për
shta
tshm
e pë
r të
përs
hkru
ar d
he p
ër të
kom
entu
ar v
epra
t e a
rtit,
pun
ën e
tij/s
aj, a
të të
shok
ut/s
hoqe
s dh
e ek
sper
ienc
ën e
tij/s
aj a
rtist
ike;
iden
tifi k
on e
lem
ente
të e
kspe
rienc
ës së
tij/s
aj a
rtist
ike,
në
vler
ësim
in e
vep
rave
të a
rtit,
çfa
rë k
a m
ësua
r dhe
met
odat
që
ka p
ërdo
rur;
ku
pton
rënd
ësin
ë e
rolit
të a
rtit
pam
or d
he a
rtist
it në
shoq
ëri n
ë pe
riudh
a të
ndr
yshm
e hi
storik
e;
id
entifi
kon
një
sërë
pro
fesio
nesh
që
lidhe
n m
e ar
tin p
amor
dhe
me
karr
ierë
n ar
tistik
e.
Libër Mësuesi
64
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
26
Hist
oria
, ar
ti dh
e sh
oqër
ia
Posti
mpr
esio
nizm
i Z
bulo
jmë
lëvi
zjen
pos
tim
pres
ioni
ste
Nëp
ërm
jet i
maz
heve
të sh
faqu
ra,
nxën
ësit/
et n
xite
n të
disk
utoj
në m
bi
kara
kter
istik
at e
art
it po
stim
pres
ioni
st.
Ata/
ato
njih
en m
e tre
art
istët
pë
rfaqë
sues
të k
ësaj
lëvi
zjeje
art
istik
e në
përm
jet v
epra
ve m
ë të
njo
hura
të ty
re.
Me
vepr
a të
veç
anta
të k
ëtyr
e ar
tistë
ve
nxën
ësit
janë
njo
hur e
dhe
më
parë
.
Zbu
lojm
ë lë
vizj
en e
kspr
esio
nist
e dh
e fo
vist
eN
ëpër
mje
t im
azhe
ve të
shfa
qura
, nx
ënës
it/et
nxi
ten
të d
iskut
ojnë
mbi
ka
rakt
erist
ikat
e lë
vizje
s eks
pres
ioni
ste
dhe
fovi
ste. A
ta/a
to n
jihen
edh
e m
e ar
tistë
t më
të n
johu
r të
dy rr
ymav
e ar
tistik
e në
përm
jet v
epra
ve të
tyre
më
të
njoh
ura.
Z
bulo
jmë
lëvi
zjen
kub
iste
dhe
ab
stra
ksio
nist
eN
ëpër
mje
t im
azhe
ve të
shfa
qura
, nx
ënës
it/et
nxi
ten
të d
iskut
ojnë
m
bi k
arak
teris
tikat
e k
ubizm
it dh
e ab
strak
sioni
zmit.
Dy
përfa
qësu
esit
krye
sorë
, Pik
aso
për k
ubizm
in d
he
Kan
dins
ki p
ër a
bstr
aksio
nizm
in ja
në
të n
johu
r nga
nxë
nësit
/et t
ashm
ë.
Nxë
nësit
/et k
raha
sojn
ë ed
he v
epra
t e
artit
të d
y lë
vizje
ve a
rtist
ike.
Met
oda
inte
rakt
ive,
ba
shkë
vepr
uese
, gj
ithëp
ërfsh
irëse
Puna
në
grup
dhe
pu
na in
divi
dual
e
Het
imi d
he
zbul
imi
Zba
time
prak
tike
bren
da d
he ja
shtë
kl
ase
Met
oda
inte
grue
se
Bash
këbi
sedi
m
Tekn
ika
që
zhvi
llojn
ë m
endi
min
krit
ik
dhe
kriju
es
Prez
antim
e në
form
a të
nd
rysh
me,
pë
rfshi
rë T
IK
Proj
ekte
ku
rrik
ular
e
Vle
rësim
dia
gnos
tikue
si
nter
vistë
me
një
listë
tre
gues
ish;
vet
ëvle
rësim
me
listë
kr
itere
sh;
Vle
rësim
për
të n
xënë
(V
lerë
sim fo
rmue
s)v
lerë
simi i
për
gjig
jeve
m
e goj
ë;v
lerë
simi i
pun
ës n
ë gr
up;
vler
ësim
mes
nxë
nësis
h;v
lerë
simi i
akt
ivite
tit
gjat
ë de
bate
ve n
ë kl
asë;
vle
rësim
i i d
etyr
ave
të
shtë
pisë
;v
etëv
lerë
sim;
int
ervi
stë m
e nj
ë lis
të
tregu
esish
; v
ëzhg
im m
e nj
ë lis
të të
pl
otë
tregu
esish
; p
orto
fol;
pre
zant
im m
e go
jë o
se
me
shkr
im;
pro
jekt
kur
rikul
ar.
Teks
ti i a
rtit
pam
or p
ër
klas
ën e
VI
Mat
eria
le n
ga
inte
rnet
iIlu
strim
e ve
pras
h ar
tiIlu
strim
e të
im
azhe
ve
nga
naty
ra
në p
ërsh
tatje
m
e te
ma
të
cakt
uara
Foto
grafi
të
obje
ktev
e të
ar
tit, d
izajn
it,
artiz
anat
it dh
e tr
ashë
gim
isë
kultu
rore
Slid
e/m
ater
iale
të
krij
uara
nga
m
ësue
sit/e
tM
odel
e të
de
tyra
ve n
ga
nxën
ësit/
et
Arti Pamor 9
65
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
27Ek
spre
sioni
zmi d
he
fovi
zmi
28K
ubizm
i dhe
ab
strak
sioni
zmi
29
Dad
aizm
i dhe
su
real
izmi
Zbu
lojm
ë lë
vizj
en d
ada
dhe
surr
ealis
teN
ëpër
mje
t im
azhe
ve të
shfa
qura
, nx
ënës
it/et
nxi
ten
të d
iskut
ojnë
m
bi k
arak
teris
tikat
e d
adai
zmit
dhe
sure
alizm
it. A
ta/a
to n
jihen
me
artis
tët
më
të n
johu
r nëp
ërm
jet v
epra
ve të
tyre
m
ë të
njo
hura
. Kra
hasim
i mid
is lë
vizje
ve
artis
tike
mod
erni
ste ë
shtë
stra
tegj
i e
situa
tës s
ë të
nxë
nit.
30
Eks
pres
ioni
zmi
abstr
akt d
he p
op
arti
Zbu
lojm
ë ek
spre
sion
izm
in a
bstr
akt
dhe
pop
arti
nN
ëpër
mje
t im
azhe
ve të
shfa
qura
nx
ënës
it/et
nxi
ten
të d
iskut
ojnë
mbi
ka
rakt
erist
ikat
e a
bstr
aksio
nizm
it ab
strak
t dhe
pop
art
it. A
ta/a
to n
jihen
m
e ar
tistë
t më
të n
johu
r të
kësa
j pe
riudh
e në
përm
jet v
epra
ve të
tyre
m
ë të
njo
hura
. Nxë
nësit
/et k
raha
sojn
ë ve
prat
e e
kspr
esio
nizm
it ab
strak
t dhe
të
eksp
resio
nizm
it.
Libër Mësuesi
66
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
31
Skul
ptur
a dh
e ar
kite
ktur
a në
gj
ysm
ën e
dyt
ë të
sh
ek. X
X
Zbu
lojm
ë sk
ulpt
urën
dhe
ar
kite
ktur
ën n
ë gj
ysm
ën e
dyt
ë të
sh
ek. X
XN
xënë
sit/e
t nëp
ërm
jet i
maz
heve
di
skut
ojnë
kar
akte
ristik
at e
skul
ptur
ës
dhe
arki
tekt
urës
. Ata
/ato
bëj
në
krah
asim
e dh
e zb
uloj
në se
si pë
rdor
imi
i mat
eria
leve
të re
ja d
he i
tekn
olog
jisë
ndik
uan
në k
arak
teris
tikat
e sk
ulpt
urës
dh
e ar
kite
ktur
ës n
ë kë
të p
eriu
dhë.
32
Arti
në S
hqip
ëri
në p
eriu
dhën
e
Soci
alizm
it
Zbu
lojm
ë ar
tin
në S
hqip
ëri n
ë pe
riud
hën
e so
cial
izm
itN
xënë
sit/e
t nëp
ërm
jet i
maz
heve
të
vepr
ave
të a
rtit
zbul
ojnë
kar
akte
ristik
at
e re
aliz
mit
soci
alist
dhe
mën
yrën
na
tyra
liste
të p
araq
itjes
së su
bjek
tit.
33
Gjir
okas
tra,
Ber
ati
dhe
arki
tekt
ura
e ty
re tr
adic
iona
le
Zbu
lojm
ë qy
tete
t muz
eN
ëpër
mje
t im
azhe
ve të
ndr
yshm
e nx
ënës
it/et
kra
haso
jnë
dy q
ytet
et, d
uke
zbul
uar k
ësht
u ed
he k
arak
teris
tikat
e
përb
ashk
ëta
dhe
të v
eçan
ta të
ar
kite
ktur
ës së
Gjir
okas
trës
dhe
Be
ratit
.
Arti Pamor 9
67
Nr.
Tem
atik
aTe
mat
mës
imor
eSi
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
e
mës
imdh
ënie
sTe
knik
at e
vle
rësi
mit
Bur
imet
34
Kon
kurs
me
dy
skua
dra
(ose
test)
Veri
fi koj
kom
pete
ncat
mbi
his
tori
në
e ar
tit
Nxë
nësit
/et e
kla
sës n
dahe
n në
dy
skua
dra
dhe
seci
la p
rej t
yre
përg
atit
pyet
jet d
he p
ërgj
igje
t për
skua
drën
tje
tër.
Pyet
jet n
dërt
ohen
rret
h nj
ohur
ive
të m
arra
në
tem
atik
ën e
tret
ë. P
ër
të n
dërt
uar n
jë p
yetë
sor,
nxën
ësit/
et
orie
ntoh
en n
ga m
ësue
si/ja
dhe
libr
i.
35
Eksp
ozita
e
fund
vitit
Dis
kuti
me
mbi
mën
yrën
e p
ërga
titj
es
së e
kspo
zitë
sN
xënë
sit/e
t nda
hen
në tr
e sk
uadr
a dh
e se
cila
pre
j tyr
e pë
rzgj
edh
puni
met
e n
jë
periu
dhe.
Ata
/ato
disk
utoj
në së
bas
hku
mbi
mën
yrën
e e
kspo
zimit
të p
unëv
e të
pë
rzgj
edhu
ra.
Mës
uesi/
ja i
orie
nton
nxë
nësit
/et n
ë nj
ë sit
uatë
pun
e të
për
bash
kët,
ku
bash
këpu
nim
i ësh
të ç
elës
i i o
rgan
izim
it të
një
eks
pozit
e të
mirë
.
Libër Mësuesi
68
3.7 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (prill-qershor)
26. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike
Tema mësimore: Postimpresionizmi .
Situata e të nxënit: Zbulojmë lëvizjen postimpresionisteNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e artit postimpresionist. Ata/ato njihen me tre artistët përfaqësues të kësaj lëvizjeje artistike nëpërmjet veprave më të njohura të tyre. Me vepra të veçanta të këtyre artistëve, nxënësit/et janë njohur edhe më parë.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të lëvizjes
postimpresioniste;- zbulon karakteristikat e lëvizjes
postimpresioniste dhe artistët më përfaqësues;
- refl ekton mbi veprat e lëvizjes postimpresioniste dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;
- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të lëvizjes postimpresioniste.
Fjalët kyçe:
- karakteristikat e postimpresionizmit;- piktura;- skulptura;- fakte interesante rreth postimpresionizmit.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit
postimpresionist;
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat e shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e artit postimpresionist. Ata/ato njihen me tre artistët përfaqësues të kësaj lëvizjeje artistike nëpërmjet veprave më të njohura të tyre. Me vepra të veçanta të këtyre artistëve, nxënësit/et janë njohur edhe më parë.
Arti Pamor 9
69
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin postimpresionist dhe periudhën kur u zhvillua kjo lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra”, nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë “brendia e dhomës” së Van Gogut dhe përditësimit që i ka bërë Roi Lihtenshtein asaj, sipas stilit të tij të punimit. Nxënësit/et ftohen të përditësojnë edhe ata/ato këtë vepër sipas këndvështrimit të tyre. Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur dhe plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.
27. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.
Tema mësimore: Ekspresionizmi dhe fovizmi
Situata e të nxënit: Zbulojmë lëvizjen ekspresioniste dhe fovisteNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e lëvizjes ekspresioniste dhe foviste. Ata/ato njihen me artistët më të njohur të dy rrymave artistike nëpër veprave të tyre më të njohura.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore:
Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të lëvizjes
ekspresioniste dhe foviste;- zbulon karakteristikat e lëvizjes
ekspresioniste, foviste dhe artistët më përfaqësues;
- refl ekton mbi veprat e artit të këtyre periudhave dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;
- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të lëvizjes ekspresioniste dhe foviste.
Fjalët kyçe:
- karakteristikat e ekspresionizmit;- karakteristikat e fovizmit;- piktura; - kolazhi;- fakte interesante rreth ekspresionizmit
dhe fovizmit.
Libër Mësuesi
70
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit të lëvizjes
ekspresioniste dhe foviste.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e lëvizjes ekspresioniste dhe foviste. Ata/ato njihen me artistët më të njohur të dy rrymave artistike nëpër veprave të tyre më të njohura.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin ekspresionizëm dhe fovizëm dhe periudhën kur lindën këto lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra”, nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë kolazhet e Matisit dhe teknikën që ka përdorur ai për realizimin e tyre. Duke u mbështetur në teknikën e kolazheve të Matisit, nxënësit/et ftohen të realizojnë kolazhin e tyre. Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.
28. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.
Tema mësimore: Kubizmi dhe abstraksionizmi
Situata e të nxënit: Zbulojmë lëvizjen kubiste dhe abstraksionisteNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e kubizmit dhe abstraksionizmit. Dy përfaqësuesit kryesorë, Pikaso për kubizmin dhe Kandinski për abstraksionizmin janë të njohur nga nxënësit tashmë. Nxënësit/et krahasojnë edhe veprat e artit të dy lëvizjeve artistike.
Arti Pamor 9
71
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të lëvizjes
kubiste dhe abstraksioniste;- zbulon karakteristikat e lëvizjes
kubiste dhe abstraksioniste dhe artistët më përfaqësues;
- refl ekton mbi veprat e artit të këtyre periudhave dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;
- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të lëvizjes kubiste dhe abstraksioniste.
Fjalët kyçe:
- karakteristikat e kubizmit;- karakteristikat e abstraksionizmit;- piktura; - kolazhi;- fakte interesante rreth kubizmit dhe
abstraksionizmit.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit të
lëvizjes kubiste dhe abstraksioniste.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve
Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e kubizmit dhe abstraksionizmit. Dy përfaqësuesit kryesorë, Pikaso për kubizmin dhe Kandinski për abstraksionizmin janë të njohur nga nxënësit/et, tashmë. Nxënësit/et krahasojnë edhe veprat e artit të dy lëvizjeve artistike.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin kubizëm dhe abstraksionizëm dhe periudhën kur lindën këto lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra”, nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë peizazhet në akuarel në formën e shënimeve të Pol Klesë. Duke u mbështetur në formën abstrakte të paraqitjes dhe në teknikën e akuareleve, nxënësit/et nxiten të interpretojnë një punim sipas Pol Klesë. Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.
Libër Mësuesi
72
29. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.
Tema mësimore: Dadaizmi dhe surealizmi
Situata e të nxënit: Zbulojmë lëvizjen dada dhe surrealisteNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e dadaizmit dhe surealizmit. Ata/ato njihen me artistët më të njohur nëpërmjet veprave të tyre më të njohura. Krahasimi midis lëvizjeve artistike moderniste është strategji e situatës së të nxënit
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të lëvizjes
dadaiste dhe surealiste;- zbulon karakteristikat e lëvizjes
dadaiste, surealiste dhe artistët më përfaqësues;
- refl ekton mbi veprat e artit të këtyre lëvizjeve dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;
- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të lëvizjes dadaiste dhe surealiste.
Fjalët kyçe:
- karakteristikat e dadaizmit;- karakteristikat e surrealizmit;- piktura; - kolazhi;- redy-made (të gatshme);- fakte interesante rreth dadaizmit dhe
surealizmit.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit të lëvizjes
dadaiste dhe surealiste.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e dadaizmit dhe surealizmit. Ata/ato njihen me artistët më të njohur nëpërmjet veprave të tyre më të njohura. Krahasimi midis lëvizjeve artistike moderniste është strategji e situatës së të nxënit.
Arti Pamor 9
73
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin dada dhe surealizëm dhe periudhën kur lindën këto lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra” nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë fotokolazhin surrealist të Rëne Magridit. Duke u mbështetur në karakteristikën e paraqitjes dhe në teknikën e kolazhit, nxënësit/et nxiten të krijojnë një fotokolazh surealist sipas Rëne Magridit.Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.
30. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.
Tema mësimore: Ekspresionizmi abstrakt dhe pop arti
Situata e të nxënit: Zbulojmë ekspresionizmin abstrakt dhe pop artinNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e abstraksionizmit abstrakt dhe pop artit. Ata/ato njihen me artistët më të njohur të kësaj periudhe nëpërmjet veprave të tyre më të njohura. Nxënësit/et krahasojnë veprat e ekspresionizmit abstrakt dhe të ekspresionizmit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore:
Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të
ekspresionizmit abstrakt dhe pop artit;
- zbulon karakteristikat e ekspresionizmit abstrakt, pop artit dhe artistët më përfaqësues;
- refl ekton mbi veprat e artit të këtyre lëvizjeve dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;
- shpreh mendimin e vet rreth subjekteve dhe gjuhës artistike të ekspresionizmit abstrakt dhe pop artit.
Fjalët kyçe:
- karakteristikat e ekspresionizmit abstrakt;- karakteristikat e pop artit;- fakte interesante rreth dadaizmit dhe surealizmit.
Libër Mësuesi
74
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit të
ekspresionizmit abstrakt dhe pop artit.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e abstraksionizmit abstrakt dhe pop artit. Ata/ato njihen me artistët më të njohur të kësaj periudhe nëpërmjet veprave të tyre më të njohura. Nxënësit/et krahasojnë veprat e ekspresionizmit abstrakt dhe të ekspresionizmit.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin ekspresionizmi abstrakt dhe pop arti dhe periudhën kur lindën këto lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra”, nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë mënyrën dhe teknikën e punimit të Pollokut. Duke u mbështetur në karakteristikën e paraqitjes dhe në teknikën e pikëlimit, nxënësit nxiten të krijojnë sipas teknikës së Xhekson Pollok.Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.
31. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.
Tema mësimore: Skulptura dhe arkitektura në gjysmën e dytë të shek. XX
Situata e të nxënit: Zbulojmë skulpturën dhe arkitekturën në gjysmën e dytë të shek. XX Nxënësit/et nëpërmjet imazheve diskutojnë karakteristikat e skulpturës dhe arkitekturës. Ata/ato bëjnë krahasime dhe zbulojnë se si përdorimi i materialeve të reja dhe i teknologjisë ndikuan në karakteristikat e skulpturës dhe arkitekturës në këtë periudhë.
Arti Pamor 9
75
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të skulpturës dhe
arkitekturës së gjysmën e dytë të shek. XX;- zbulon karakteristikat e skulpturës dhe
arkitekturës së gjysmën e dytë të shek. XX dhe artistët më përfaqësues;
- refl ekton mbi arkitekturën e kësaj periudhe dhe zbulon përdorimin e materialeve të reja;
- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të skulpturës dhe arkitekturës së gjysmën e dytë të shek. XX.
Fjalët kyçe:
- skulptura;- arkitektura; - elementet arkitektonikë;- materiale plastike dhe informatika.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të skulpturës dhe arkitekturës së
gjysmën e dytë të shek. XX.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve
Nxënësit/et nëpërmjet imazheve diskutojnë karakteristikat e skulpturës dhe arkitekturës. Ata/ato bëjnë krahasime dhe zbulojnë se si përdorimi i materialeve të reja dhe i teknologjisë ndikuan në karakteristikat e skulpturës dhe arkitekturës në këtë periudhë.
Ndërtimi i njohurive të rejaMbas vëzhgimeve e diskutimeve në klasë, mësuesi/ja shpjegon shfaqjen e një gjuhe të re artistike dhe të teknikave të reja në skulpturën e gjysmës së shek. XX. Zgjidhje të reja teknike shoqëruan edhe arkitekturën e kësaj periudhe. Nxënësit/et njihen me “artistë, arkitektë dhe vepra” për të kuptuar më mirë karakteristikat e reja të shfaqura në veprat e artit dhe arkitekturës. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë disa vepra arkitektonike të kësaj periudhe dhe të zbulojnë materialet e reja të implementuara në elementët arkitektonikë. Nxënësit/et ftohen të bëjnë një kërkim nëpër revista apo internet dhe gjejnë shembuj të ndryshëm të arkitekturës që të duken interesante për sa i përket përdorimit të materialeve në elementet e jashtëm arkitektonik.Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.
Libër Mësuesi
76
32. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.
Tema mësimore: Arti në Shqipëri në periudhën e socializmit
Situata e të nxënit: Zbulojmë artin në Shqipëri në periudhën e socializmitNxënësit/et nëpërmjet imazheve të veprave të artit zbulojnë karakteristikat e realizmit socialist dhe mënyrën natyraliste të paraqitjes së subjektit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të periudhës së artit
në Shqipëri në periudhën e socializmit;- zbulon karakteristikat e artit në Shqipëri
në periudhën e socializmit dhe artistët më përfaqësues;
- refl ekton mbi tematikat e veprave të artit në Shqipëri në periudhën e socializmit;
- shpreh mendimin e vet rreth subjekteve dhe gjuhës artistike të artit në Shqipëri në periudhën e socializmit.
Fjalët kyçe:
- karakteristikat e artit në Shqipëri në periudhën e socializmit;
- metoda e realizmit socialist;- institucionet e artit;- piktura;- skulptura; - artet e aplikuara;- monumentet.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit në Shqipëri në
periudhën e socializmi.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et nëpërmjet imazheve të veprave të artit zbulojnë karakteristikat e realizmit socialist dhe mënyrën natyraliste të paraqitjes së subjektit.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se ku lindi metoda e realizmit socialist dhe karakteristikat e kësaj metode. Ndërtimi i institucioneve artistike mundësoi realizimin e qëllimit për ta bërë artin një mjet propagandistik në shërbim të ideologjisë së partisë në pushtet. Mësuesi/ja rendit disa nga emrat e artistëve që mbaruan shkollat e artit në vendet e bllokut socialist dhe sollën me vete edhe metodat e realizmit socialist. Pjesë e njohurive janë edhe gjinitë dhe tematikat e artit që u zhvilluan në këtë periudhë.Veprimtaria i orienton nxënësit/et të vëzhgojnë dhe identifi kojnë tematikat e veprave të artit të realizmit socialist të paraqitura në libër. Mënyra e paraqitjes së personazheve, e pozave e veshjes së tyre janë pjesë e diskutimeve. Veprimtaria mund të realizohet nëpërmjet diskutimeve por edhe me shkrim, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Detyrat me shkrim ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.
Arti Pamor 9
77
33. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.
Tema mësimore: Gjirokastra, Berati dhe arkitektura e tyre tradicionale
Situata e të nxënit: Zbulojmë qytetet muze Nëpërmjet imazheve të ndryshme, nxënësit/et krahasojnë dy qytetet duke zbuluar edhe karakteristikat e përbashkëta dhe të veçanta të arkitekturës së Gjirokastrës dhe Beratit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- vëzhgon imazhe nga qyteti i
Gjirokastrës dhe Beratit;- zbulon karakteristikat e
arkitekturës së qyteteve muze, Gjirokastrës dhe Beratit;
- refl ekton mbi karakteristikat e qyteteve muze si pjesë e rëndësishme e trashëgimisë sonë kulturore;
- shpreh mendimin e vet rreth subjekteve dhe gjuhës artistike të artit në Shqipëri në fi llim të shek. XX.
Fjalët kyçe:
- Gjirokastra qytet muze;- Berati qytet muze;- UNESCO;- arkitektura e banesave;- ndërtimet e kultit;- trashëgimi kulturore.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe nga qyteti i Gjirokastrës
dhe Beratit.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nëpërmjet imazheve të ndryshme, nxënësit/et krahasojnë dy qytetet duke zbuluar edhe karakteristikat e përbashkëta dhe të veçanta të arkitekturës së Gjirokastrës dhe Beratit.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se qyteti i Gjirokastrës dhe ai i Beratit janë regjistruar në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s si një zonë e vetme, për shkak të ngjashmërive që paraqesin si nga ana arkitekturore, ashtu edhe nga ajo kulturore e historike. Mësuesi/ja shpjegon qendrat urbanistike të qyteteve dhe monumentet e tyre kryesore (kalatë, qendrat e qyteteve, banesat, ndërtesat e kultit etj.) Veprimtaria i orienton nxënësit/et të realizojnë kartolina për të promovuar dy qytetet e rëndësishme të trashëgimisë tona kulturore. Ata/ato mund të përdorin teknikat e vizatimit ose atë të fotokolazhit.
Libër Mësuesi
78
Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.
34. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.
Tema mësimore: Konkurs me dy skuadra (ose test)
Situata e të nxënit: Verifi koj kompetencat mbi historinë e artitNxënësit/et e klasës ndahen në dy skuadra dhe secila prej tyre përgatit pyetjet dhe përgjigjet për skuadrën tjetër. Pyetjet ndërtohen rreth njohurive të marra në tematikën e tretë. Për të ndërtuar një pyetësor nxënësit/et orientohen nga mësuesi/ja dhe libri. Nxënësit/et kanë bërë edhe një punë paraprake të mbledhjes së imazheve që do të jenë pjesë e pyetësorit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zhvillon aftësitë komunikuese
dhe ndërvepruese;- përdor fj alorin e përshtatshëm
artistik mbi historinë e artit për të formuluar pyetjet;
- diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për ndarjen e punës;
- shpreh mendimin e tij/saj për rezultatet e arritura në konkurs nga skuadra.
Fjalët kyçe:
- fj alori artistik;- pyetësor;- konkurs.
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- fotografi dhe ilustrime nga
vepra të artit që nxënësit/et kanë gjetur për të formuluar pyetjet.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Arti Pamor 9
79
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit/et e klasës ndahen në dy skuadra dhe secila prej tyre përgatit pyetjet dhe përgjigjet për skuadrën tjetër. Pyetjet ndërtohen rreth njohurive të marra në tematikën e tretë. Për të ndërtuar një pyetësor nxënësit/et orientohen nga mësuesi/ja dhe libri. Nxënësit/et kanë bërë edhe një punë paraprake të mbledhjes së imazheve që do të jenë pjesë e pyetësorit.
Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja i orienton nxënësit/et të vendosin rregullat e konkurrimit dhe pikët e pyetjeve. Nëpërmjet një shorti ata/ato caktojnë se cila nga skuadrat do të fi llojë pyetësorin e para. Gjatë kohës së konkurrimit një nxënës/e mbledh pikët dhe kur skuadra që nuk i përgjigjet pyetjes ose i përgjigjet asaj pjesërisht, skuadra tjetër jep përgjigjen dhe argumenton pikët. Në këtë mënyrë vazhdon konkurrimi deri në përfundim të pyetësorit. Argumentimi i përgjigjeve dhe i pikëve është shumë i rëndësishëm gjatë konkurrimit. Në përfundim të konkurrimit përzgjidhet skuadra fituese sipas numrit të pikëve të mbledhura. Nxënësit/et diskutojnë për mënyrën e formulimit të pyetjeve. Çdo skuadër nxjerr konkluzionet e punës në grup dhe tregon nëse bashkëpunimi e arriti rezultatin. Nëse jo duhet të tregojnë se cilat ishin arsyet.
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.
35. Planifi kimi ditor data..............................
Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.
Tema mësimore: Ekspozita e fundvitit. Projekt
Situata e të nxënit: Diskutime mbi mënyrën e përgatitjes së ekspozitësNxënësit ndahen në tre skuadra dhe secila prej tyre përzgjedh punimet e një periudhe. Ata/ato diskutojnë së bashku mbi mënyrën e ekspozimit të punëve të përzgjedhura. Mësuesi/ja i orienton nxënësit/et në një situatë pune të përbashkët ku bashkëpunimi është çelësi i organizimit të një ekspozite të mirë.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore
Nxënësi/ja:- zhvillon aftësitë komunikuese dhe
ndërvepruese;- diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët
për ndarjen e punës;- përzgjedh punimet për ekspozim sipas
tematikave të caktuara;- shpreh mendimin e tij/saj për realizimin e
ekspozitës.
Fjalët kyçe:
- përzgjedhja e punimeve;- ekspozita;- organizimi i ekspozitës.
Libër Mësuesi
80
Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- punimet e nxënësve; - mjete të nevojshme për realizimin e
ekspozitës.
Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.
Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.
Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.
Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve
Nxënësit ndahen në tri skuadra dhe secila prej tyre përzgjedh punimet e një periudhe. Ata/ato diskutojnë së bashku mbi mënyrën e ekspozimit të punëve të përzgjedhura. Mësuesi/ja i orienton nxënësit/et në një situatë pune të përbashkët ku bashkëpunimi është çelësi i organizimit të një ekspozite të mirë.
Ndërtimi i njohurive të reja Pasi skuadrat kanë përcaktuar hapësirat e tyre për ekspozim dhe kanë përzgjedhur punimet, i vendosin ato në tabakë kartoni. Më pas i vendosin në muret e klasës. Nëpërmjet ekspozitës nxënësit/et shohin rrugëtimin e tyre gjatë një viti në lëndën e artit pamor. Ata/ato diskutojnë mbi punimet e tyre dhe mënyrën e realizimit. Nxënësit/et nxjerrin përfundimet e punës në grup duke u shprehur nëse bashkëpunimi e arriti rezultatin dhe nëse ekspozita ia arriti qëllimit (të pasqyronte ecurinë e nxënësve në këtë lëndë gjatë këtij viti).
Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.
Arti Pamor 9
81
4. METODOLOGJIA E MËSIMDHËNIES
4.1 Metodologjia e të nxënit dhe mësimdhënies bazuar në kompetenca në lëndën e artit pamor
Përdorimi i metodologjive efi kase në mësimdhënien e artit pamor është kusht në rritjen e cilësisë së arritjeve nga ana e nxënësve/eve, duke i dhënë secilit/secilës mundësinë të shfaqë dhe të zhvillojë potencialin pamor/artistik, që zotëron brenda vetes. Organizimi i mirë i procesit të mësimit të artit pamor do të thotë që nxënësit/et të vendosen në situata konkrete dhe praktike, ku ata/ato zbulojnë mjedisin vizual dhe krijojnë nëpërmjet përdorimit të mjeteve të larmishme artistike. Kjo arrihet vetëm nëpërmjet një motivimi të drejtë dhe përkundrejt zhvillimit të një kompetence të caktuar, nëpërmjet rezultateve të të nxënit dhe tematikave përkatëse mësimore. Mësimdhënia e artit pamor, për nga vetë natyra, nënkupton një veprimtari emocionale dhe fi zike. Çdo përmbajtje dhe veprimtari mësimore në artin pamor është e pëlqyeshme dhe krijon emocione, kur nxënësit/et drejtohen drejt një veprimtarie në mënyrë të vetëdijshme, çka u mundëson atyre shprehjen e potencialit të tyre intelektual/artistik në shumë aspekte. Mësimdhënia në artin pamor synon gjithë përfshirjen, motivimin, barazinë në të gjitha aspektet dhe bazohet në mësimdhënien
dhe nxënien bazuar në kompetenca; mësimdhënien me në qendër nxënësin/en dhe
mësimdhënien dhe nxënien e integruar.Nxënësit/et e një klase janë të ndryshëm/me, për sa i përket mënyrës se si ata/ato nxënë: individualisht, në grup, nën udhëheqjen e mësuesit/et, të pavarur/a, me anë të mjeteve konkrete etj.Planifi kimi dhe përzgjedhja e strategjive dhe metodave të mësimdhënies në mësimin e artit pamor mban parasysh:• kompetencat kryesore të të nxënit në artin pamor; • lidhjen konceptuale, ruajtjen e koherencës vertikale të njohurive e aftësive në
kuptimin që ndërtimi i çdo njohurie dhe edukimi i çdo aftësie mbështeten në ato të mëparshmet;
• formimin dhe forcimin e aftësive bazë të artit pamor;• rëndësinë e veprimtarive praktike në artin pamor, brenda dhe jashtë klasës, të cilat
lidhin konceptet pamore me situata të jetës reale;• rëndësinë e përdorimit të mjeteve konkrete didaktike dhe ato të teknologjisë;• veçoritë e veprimtarive në mënyrë individuale dhe në grup;• nevojën e individit për të nxënë gjatë gjithë jetës;• rëndësinë e qëndrimit pozitiv ndaj lëndës së artit pamor dhe vlerësimit të përdorimit
të gjithanshëm të tij;• nxitjen e bashkëveprimit mësues/e-nxënës/se, në kuptimin që në procesin mësimor
mësuesi/ja dhe nxënësi/ja janë plotësues/e të njëri/njëra-tjetrit/tjetrës.
Libër Mësuesi
82
Një mësimdhënie e mirëmenduar dhe e mirëplanifi kuar krijon kushtet e nevojshme për një nxënie të suksesshme dhe lehtëson, si punën e mësuesit/es, ashtu edhe atë të nxënësit/es. Kompetencat e artit pamor, që janë të përcaktuara në këtë program, janë të ndërlidhura dhe zhvillohen nëpërmjet situatave të të nxënit, që kanë në qendër pjesëmarrjen aktive të nxënësve/eve. Ata/Ato janë aktiv/e kur përfshihen në veprimtari, eksplorime, krijime ose simulime të njohurive, interpretime, qëndrime dhe gjykime. Për të siguruar këtë pjesëmarrje aktive të nxënësve/eve, mësuesi/ja duhet të krijojë një atmosferë që i bën ata/ato të ndihen të lirshëm/me dhe të zhdërvjellët/ta për të zhvilluar njohuritë e tyre në artin pamor.
Gjithashtu, është e rëndësishme që nxënësi/ja të punojë me situata ku i kërkohen arsyetime apo përgjigje të pyetjeve të tilla si p.sh., “..pse më pëlqen?”, “...a duket bukur?”, “..çfarë ndodh nëse e vendos objektin më afër?” etj. Në këtë mënyrë, ai/ajo inkurajohet të refl ektojë mbi veprimet e tij/saj dhe të ndërmarrë situata të reja.
Cilësia e mësimdhënies është çelësi për suksesin e fëmijëve në mësimin e artit. Mësuesit/et duhet të inkurajojnë çdo nxënës/e të besojë se do të jetë i/e suksesshëm/me në mësimin e artit, të kuptojnë interesat e nxënësve/eve, nevojat që ata/ato kanë, të ndihmojnë nxënësit/et të aktivizojnë njohuritë e mëparshme, të rendisin udhëzimet që do të përdorin, duke diferencuar udhëzimet për nxënës/e me nevoja të veçanta; po kështu mësuesit/et duhet t’i stimulojnë dhe t’i inkurajojnë të gjithë nxënësit/et, duke krijuar mjedise ku ata/ato të kenë mundësi për të eksploruar mbi artin pamor në mënyrat që për ta/to janë të rëndësishme.
Mësuesit/et mund ta realizojnë këtë nëpërmjet veprimtarive të ndryshme, duke nxitur pjesëmarrjen me eksperiencën krijuese dhe me materiale konkrete. Planifi kimi i kohës, hapësira e përshtatshme dhe një shumëllojshmëri materialesh janë të rëndësishme për të mbështetur një mësimdhënie efektive. Gjatë procesit të mësimdhënies, mësuesit/et duhet të sigurojnë një shumëllojshmëri aktivitetesh të bazuara në vlerësimin e nevojave individuale të nxënësve/eve, në nevojat e grupit dhe në praktikat më të mira mësimore. Gjithashtu, mësuesit/et duhet të krijojnë një mjedis të përshtatshëm në klasë për zhvillimin e veprimtarive të “Artit pamor”, që nxit idetë e reja te nxënësit/et.
Projektet kurrikulare afatgjata lejojnë nxënësin/en të aplikojë njohuritë dhe aftësitë që zotëron nga njëra anë, dhe të arrij të krijojë lidhje integruese me lëndët e tjera në fushën e arteve dhe jashtë saj nga ana tjetër. Edhe prezantimet e projekteve, diskutimet, debatet, gjatë realizimit të tyre janë mundësi shumë e mirë për realizimin e kompetencave pamore/artistike, por mbi të gjitha të kompetencave kyçe.
4.2 Materiale dhe burime mësimore Gjatë zhvillimit të mësimit në lëndën e artit pamor, për realizimin e kompetencave,
mësuesi/ja përdor mjete didaktike dhe burime, të cilat nxënësi/ja i prek, i shikon, i përdor etj. Ai/ajo përdor mjete vizuale, teknologji të nevojshme, jep ndihma të veçanta, përshtat shembuj të ndryshëm, krijon ambiente për aktivitete alternative etj. Edhe teknologjia ka një ndikim të madh në artin pamor, duke ndihmuar nxënësit/et të eksplorojnë vepra arti të
Arti Pamor 9
83
ndryshme, objekte të trashëgimisë kulturore, objekte të dizajnit etj., duke zhvilluar aftësitë e tyre në studimin e kësaj lënde.
Mësuesi/ja përdor fjalë dhe fjali të qarta, të sakta, kuptimore dhe me një fjalor të pastër të gjuhës artistike pamore. Mësuesi/ja siguron qasje përmes përdorimit të teksteve dhe materialeve të përshtatshme me moshën dhe mundësinë e nivelit të të mësuarit. Ai/Ajo u prezanton/sqaron nxënësve/eve përmbajtjet caktuara ose shkathtësitë që ata/ato duhet të performojnë.
Mësuesi/ja u krijon mundësi nxënësve/eve të demonstrojnë apo të prezantojnë me anë të mediave detyra dhe projekte të ndryshme. Mësuesi/ja duhet të demonstrojë drejtpërdrejt gjatë mësimdhënies në lëndën e “Artit pamor”. Është shumë e rëndësishme për nxënësit/et e kësaj moshe lidhja midis demonstrimit të mësuesit/es dhe dhënies së mundësisë së përdorimit të njohurive dhe aftësive të tyre në veprimtarinë artistike. Në këtë mënyrë, ata/ato do të krijojnë pavarësi në përdorimin e mjeteve nga një nivel në tjetrin. Kur mësuesit/es i duhet të përdorë kontekstin kulturor të artit, duhet të marrë në konsideratë të gjitha format e artit nga e gjithë bota dhe nga kultura të ndryshme. Programi i “Artit pamor” u jep të gjithë nxënësve/eve mundësinë të zbulojnë dhe të zhvillojnë aftësitë e tyre në përdorimin e një sërë mjeteve e teknikave artistike dhe të vlerësojnë veprat e artit. Klasa duhet të jetë gjithëpërfshirëse për të gjithë nxënësit/et në orën e artit.
Disa nga mjetet më të përdorshme didaktike janë: - fotografi të ndryshme që mbajnë informacionin e duhur për eksplorimin e elementeve të artit në natyrë dhe mjedisin rrethues;
- fotografi të objekteve të ndryshme të artizanatit, të trashëgimisë kulturore etj.;- riprodhime të veprave të artit dhe postera; - mjetet audiovizive si: TV, video, video-projektor, kompjuter, internet, CD, DVD;- mjetet verbale, tekstet si: tekstet mësimore (të detyruara), libri i mësuesit, fl etoret e
punës, katalogë, albume që mund të përdoren në shkollë për të mbështetur punën e nxënësve/eve dhe për të demonstruar vepra të ndryshme arti, artizanati, dizajni etj. Këto burime duhet të diskutohen dhe të vlerësohen nga stafi si një pjesë e planit të tyre për artin pamor. Ky plan duhet të jetë i rëndësishëm për të përzgjedhur burimet e dyta, të cilat ndihmojnë për të mbështetur nxënësit/et në punët e tyre krijuese.
- mjedisi mësimor: klasa, kabinetet e artit pamor etj.
Libër Mësuesi
84
5. VLERËSIMI
5.1. Llojet e vlerësimit: Vlerësimi i vazhdueshëm, periodik dhe përfundimtar
Vlerësimi tremujorVlerësimi periodik tremujor përfshin:
• Vlerësimin e vazhdueshëm që del nga evidencat e vlerësimit të vazhduar të mbajtura për periudhën tremujore.
• Vlerësimin me detyrë përmbledhëse në përfundim të periudhës tremujore.• Vlerësimin e dosjes (portofolit) së nxënësit/es për periudhën tremujore.
Këto vlerësime shënohen në regjistër në kolonat përkatëse në përfundim të çdo tremujori.
Vlerësimi përfundimtarVlerësimi përfundimtar kryhet në përfundim të vitit shkollor. Nota vjetore përfundimtare përfshin:
• Notën vjetore të vlerësimit të vazhdueshëm të tri periudhave tremujore.• Notën vjetore të vlerësimit me detyrë përmbledhëse të tri periudhave tremujore.• Notën vjetore të vlerësimit të dosjes së nxënësit/es të tri periudhave tremujore.
Secili lloj i vlerësimit në notën vjetore përfundimtare ka peshën e vet në përqindje.
Tabela: Peshat në përqindje të llojeve të vlerësimit
Lloji i vlerësimit Pesha në përqindjeVlerësimi i vazhdueshëm 40%Vlerësimi me detyrë përmbledhëse 40%Vlerësimi i dosjes (portofolit) së nxënësit/es 20%
Hapat për njehsimin e notës vjetore përfundimtare janë:- Përcaktohet nota vjetore e vlerësimit të vazhdueshëm (NVV).- Përcaktohet nota vjetore e detyrës përmbledhëse (NVP).- Përcaktohet nota vjetore e portofolit të nxënësit/es (NVP).- Shumëzohet secila prej notave me përqindjen përkatëse.- Mblidhen këto prodhime dhe shuma rrumbullakoset me numër të plotë.
(p.sh: nota 6,4 rrumbullakoset 6; nota 6,5 rrumbullakoset 7).
(NVV x 0,4) + (NVP x 0,4) + (NVP x 0,2) = Nota vjetore përfundimtare
Arti Pamor 9
85
Shembull:
Tremujori I Tremujori II Tremujori III Nota vjetore Nota vjetorepërfundimtare
NVV NVT NVP NVV NVT NVP NVV NVT NVP NVV NVT NVP
8 9 10 9 10 10 8 10 10 8 10 10
(8 x 0,4) + (10 x 0,4) + (10 x 0,2) = 9,2Nota vjetore përfundimtare 9
(Footnotes)
1 Vepra arti nga vende, kultura dhe kohë të ndryshme mund të përdoren për të ilus-truar njohuritë në tematikat “Gjuha dhe komunikimi artistik” dhe “Teknika dhe procese artistike”.