INTEGRIMET INTEGRIMET EKONOMIKE EKONOMIKE EUROPIANEEUROPIANE

E gjithë bota është një skenë.

Dhe të gjithë burrat dhe gratë

janë thjeshtë aktorë.

William Shakespear

Mbasi te keni pervetsuar kete temi Mbasi te keni pervetsuar kete temi ju do te jeni ne gjendje te:ju do te jeni ne gjendje te:

Te kuptoni format dhe karakteristikat e Te kuptoni format dhe karakteristikat e integrimeve ekonomikeintegrimeve ekonomike

Te diskutoni shkaqet ekonomike te Te diskutoni shkaqet ekonomike te integrimeve ekonomikeintegrimeve ekonomike

Te vlersoni shkaqet politike te integrimeve Te vlersoni shkaqet politike te integrimeve ekonomikeekonomike

Te spiegoni aresyen pse disa grupe shtetrore Te spiegoni aresyen pse disa grupe shtetrore jane kunder integrimeve ekonomike jane kunder integrimeve ekonomike

Rast studimi:Rast studimi:Rritja e konkurrencRritja e konkurrencëës ns nëë tregun e tregun e automobilistikautomobilistikëës ns nëë Europ Europëë

NNëë vitin 2002 egzistonin dallime t vitin 2002 egzistonin dallime tëë m mëëdha ndha nëë cmimet e veturave ncmimet e veturave nëë shtetet e ndryshme shtetet e ndryshme

Shkaku kryesor i cmimeve tShkaku kryesor i cmimeve tëë ndryshme ishte ndryshme ishte klauzola “Bloc exemption”klauzola “Bloc exemption”

NNëë vitin 2002 Komisioni europian e t vitin 2002 Komisioni europian e tëërhoqi rhoqi kkëëttëë klauzol klauzolëë dhe inkorporoi ligjin e ri me dhe inkorporoi ligjin e ri me qqëëllim qllim qëë t tëë inkurajon konkurrenc inkurajon konkurrencëënn

Ligji i ri kishte me qLigji i ri kishte me qëëllim dobllim dobëësimin e simin e kontrollkontrollëës ts tëë kompanive t kompanive tëë makinave n makinave nëë dhdhëënjen e cmimeve tnjen e cmimeve tëë ndryshme n ndryshme nëë tregje tregje

Rendesia e integrimeve ekonomikeRendesia e integrimeve ekonomike

Politika e integrimeve - politike e rritjes Politika e integrimeve - politike e rritjes ekonomikeekonomike

Haberler: “periudha e integrimeve”Haberler: “periudha e integrimeve” Ndikimi i politikes shtetrore dhe ideologjise Ndikimi i politikes shtetrore dhe ideologjise

ne integrimet ekonomikene integrimet ekonomike

Definimi dhe kushtet e integrimeveDefinimi dhe kushtet e integrimeve

Marreveshje midis shteteve Marreveshje midis shteteve Qellimi:Qellimi: zvogelimi ose eliminimi i zvogelimi ose eliminimi i

barierave per marredhenje barierave per marredhenje ekonomike midis vendeve anetare ekonomike midis vendeve anetare

Kushtet:Kushtet: deshira per integrim, deshira per integrim, afersia gjeografike, sistem ekonomik afersia gjeografike, sistem ekonomik identik, merr obligime dhe pergjegjsi identik, merr obligime dhe pergjegjsi

Format e integrimit ekonomikFormat e integrimit ekonomik

Zona e lirë tregtareZona e lirë tregtareUnioni doganor Unioni doganor Tregu i përbashkëtTregu i përbashkëtBashkimi ekonomikBashkimi ekonomikBashkimi politikBashkimi politik

Shkallët e integrimit ekonomikShkallët e integrimit ekonomik

Fig 8.1

ArArësyet ekonomike të integrimitësyet ekonomike të integrimitStimulon rritjen ekonomike të vendit Stimulon rritjen ekonomike të vendit Rritën IDH dhe prodhimin botëroreRritën IDH dhe prodhimin botëroreShtetet specializohen për ato Shtetet specializohen për ato

produkte dhe shërbime të cilët i produkte dhe shërbime të cilët i prodhojnë më me efikasitet prodhojnë më me efikasitet

Negociatat në kuadër të integrimeve Negociatat në kuadër të integrimeve rajonale janë më të lehta se sa në rajonale janë më të lehta se sa në kuadër të GATT –it dhe OTB-sekuadër të GATT –it dhe OTB-se

Teoria e përparsiaTeoria e përparsia krahasuese dhe krahasuese dhe dobitdobitëë nga tregtia nga tregtia

PPËRFITIMET NGA ËRFITIMET NGA FDI FDI

VENDI MIKPRITES:VENDI MIKPRITES:

1 1 – Efekti i shp– Efekti i shpëërndarjes së resurseverndarjes së resurseve

2 – Efekti i pun2 – Efekti i punëësimitsimit

3 – Efekti n3 – Efekti nëë bilancin e pagesave bilancin e pagesave

4 – Efekti i konkurenc4 – Efekti i konkurencëës dhe rritjes s dhe rritjes ekonomikeekonomike

Efekti i shpEfekti i shpëërndarjes srndarjes sëë resurseveresurseve

VENDI MIKPRITJES:VENDI MIKPRITJES:

Hyrja e kapitalit nismHyrja e kapitalit nismëtar ëtar (fillestar)(fillestar)

Transferi i teknologjisTransferi i teknologjisëë Perfitimi i aftPerfitimi i aftëësive menaxherialesive menaxheriale

Efekti i punEfekti i punëësimitsimit

VENDI MIKPRITES:VENDI MIKPRITES:

Efekte direkte të punEfekte direkte të punëësimitsimitEfekte indirekte të punEfekte indirekte të punëësimit simit

(furnizues, konsumues)(furnizues, konsumues)

BILANCI I PAGESAVEBILANCI I PAGESAVE

BP:BP:AKTIVI AKTIVI PASIVIPASIVI

- llogaria rrjedhese - llogaria rrjedhese

- llogaria kapitale- llogaria kapitale

- te hyrat nga investimet- te hyrat nga investimet

Efekti i bilancit te pagesaveEfekti i bilancit te pagesave

VENDI MIKPRITES:VENDI MIKPRITES:

KMN formon degë ( te hyrat e KMN formon degë ( te hyrat e kapitalit)kapitalit)

FDI zëvendëson importin e venditFDI zëvendëson importin e venditKMN dega për eksporton mallra KMN dega për eksporton mallra

dhe sherbimedhe sherbime

Efekti i konkurences dhe rritjes Efekti i konkurences dhe rritjes ekonomikeekonomike

Smadhimi i konkurences- perfitim Smadhimi i konkurences- perfitim i konsumatoreve (rritrja e fuqise i konsumatoreve (rritrja e fuqise blerese)blerese)

Zvoglimi i cmimeveZvoglimi i cmimeveSmadhimi i tregtise Smadhimi i tregtise

nderkombetarenderkombetare

Arësyet politike të integrimitArësyet politike të integrimit

Bashkepunimi ekonomik nxiten Bashkepunimi ekonomik nxiten bashkepunimin politikbashkepunimin politik

Shmagja e mosmarreveshtjeve Shmagja e mosmarreveshtjeve eventuale ndershtetroreeventuale ndershtetrore

Pesha dhe rendesia me e madhe Pesha dhe rendesia me e madhe si njesi ne arenen politike dhe si njesi ne arenen politike dhe ekonomike nderkombetareekonomike nderkombetare

Pengesat për integrimPengesat për integrim

Integrimi është rëndë të arrihet dhe të Integrimi është rëndë të arrihet dhe të mbahetmbahet Kombet mund të përfitojnë, por Kombet mund të përfitojnë, por

grupet në shtete mund të dëmtohen grupet në shtete mund të dëmtohen Humbja potenciale e sovranitetit dhe Humbja potenciale e sovranitetit dhe

kontrollit mbi cështjet politike të kontrollit mbi cështjet politike të venditvendit

Disa thenje per Integrimin…Disa thenje per Integrimin…

Instituti per Marredhenie Ekonomike e Instituti per Marredhenie Ekonomike e Washingtonit:Washingtonit:““Duhet të jemi të vetëdijshëm për atë se nuk ka më kthim Duhet të jemi të vetëdijshëm për atë se nuk ka më kthim mbas nga ndryshimet e mëdha që kanë ndodhur në mbas nga ndryshimet e mëdha që kanë ndodhur në ekonominë globale. Të arriturat në komunikim dhe ekonominë globale. Të arriturat në komunikim dhe transport solli deri tek ajo që ekonomitë nacionale tash transport solli deri tek ajo që ekonomitë nacionale tash janë shumë më tepër prezentë në tregun ndërkombëtar janë shumë më tepër prezentë në tregun ndërkombëtar dhe transferimin e kapitalit se sa kurdoherë më parë, pa dhe transferimin e kapitalit se sa kurdoherë më parë, pa marrë parasysh se çfarë mase ndërmarrin politikanët. Te marrë parasysh se çfarë mase ndërmarrin politikanët. Te vogla janë shpresat e politikës së qeverive që të sjellin vogla janë shpresat e politikës së qeverive që të sjellin ndonjë ndryshim. Gjithashtu, ndonjë kthim më serioz në ndonjë ndryshim. Gjithashtu, ndonjë kthim më serioz në proteksionizëm do t`i godiste shumicën e grupeve të proteksionizëm do t`i godiste shumicën e grupeve të njerëzve të cilët kanë interes nga tregtia dhe do të njerëzve të cilët kanë interes nga tregtia dhe do të rezultonte me konflikte sociale që gjeneron edhe vetë rezultonte me konflikte sociale që gjeneron edhe vetë globalizmi“globalizmi“

Disa thenje per integrimin…Disa thenje per integrimin…

Banka Boterore: Banka Boterore: “Nevoja për reformimin e “Nevoja për reformimin e shtetit nuk ndalet tek kufijtë shtetërore. shtetit nuk ndalet tek kufijtë shtetërore. Bota e cila bëhet e ndërvarur, aksionet e Bota e cila bëhet e ndërvarur, aksionet e një vendi shpesh do të kenë implikime tek një vendi shpesh do të kenë implikime tek fqinjët e vet dhe më gjerë. Andaj ndërtimi i fqinjët e vet dhe më gjerë. Andaj ndërtimi i aftësisë shtetërore do të shënonte ndërtim aftësisë shtetërore do të shënonte ndërtim më efikas të partneritetit dhe institucioneve më efikas të partneritetit dhe institucioneve si të vendit ashtu edhe ato të jashtmitsi të vendit ashtu edhe ato të jashtmit “ “

Disa thenje per integrimet…Disa thenje per integrimet…

Akademia e Shkencave te Australise:Akademia e Shkencave te Australise:

““Nocioni transformimi global është ashtu e definuar Nocioni transformimi global është ashtu e definuar që shënon integrimin e ekonomive nacionale të që shënon integrimin e ekonomive nacionale të vendeve të ndryshme në një sistem global të vendeve të ndryshme në një sistem global të prodhimit, konsumit dhe këmbimit. Internacionalizmi prodhimit, konsumit dhe këmbimit. Internacionalizmi që ka filluar që moti dhe vazhdon akoma, dhe me të që ka filluar që moti dhe vazhdon akoma, dhe me të cilën aktivitetet ekonomike janë përhapur nëpërmjet cilën aktivitetet ekonomike janë përhapur nëpërmjet kufijve nacional, tash inkuadrohet në procesin më të kufijve nacional, tash inkuadrohet në procesin më të ri dhe më kualitativ në transformimin global apo ri dhe më kualitativ në transformimin global apo globalizmin e cila nënkupton një shkallë të integrimit globalizmin e cila nënkupton një shkallë të integrimit funksional ndërmjet aktiviteteve ekonomike funksional ndërmjet aktiviteteve ekonomike ndërkombëtarë të shpërndarë”ndërkombëtarë të shpërndarë”

Integrimi ekonomik rajonal në Integrimi ekonomik rajonal në EuropëEuropë

Europa ka dy bloqe të tregtisë Europa ka dy bloqe të tregtisë BASHKIMI EUROPIAN - BEBASHKIMI EUROPIAN - BE

Paraqet fuqi ekonomike botërore me 27 Paraqet fuqi ekonomike botërore me 27 anetarëanetarë

SHOQATA EUROPIANE PER TREGETI SHOQATA EUROPIANE PER TREGETI TE LIRE - EFTATE LIRE - EFTA Ka vetem 4 antarë: Zvicra, Islanda, Norvegjia Ka vetem 4 antarë: Zvicra, Islanda, Norvegjia

dhe Liteshtanjidhe Liteshtanji

TriadiTriadi

BurimiBurimi

www.Menaxherat.comwww.Menaxherat.com