GMP & HACCP Internal Quality Audit Techniques

Post on 19-Jan-2015

19.550 views 26 download

description

ทบทวนความรู้พื้นฐานของมาตรฐาน GMP & HACCP เทคนิคการตรวจติดตามคุณภาพภายใน Workshop พร้อมตอบคำถาม

Transcript of GMP & HACCP Internal Quality Audit Techniques

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 1

การตรวจตดตามภายใน GMP/HACCP

สาหร บอตสาหกรรมอาหาร

1

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 2

หวใจในการผลตอาหารใหปลอดภย

อนตราย“การกาจดอนตราย

อนตรายอนตรายอนตราย ทอาจปนเปอนลงในอาหาร”

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 3

GMP : เกยวของกบการจดการดานสภาพแวดลอมของกระบวนการผลต เชน การควบค มส ขลกษณะสวนบ คคล การควบค มแมลงและสตวนาโรค การควบค มนาใช เปนตนและมอทธพลในการกาหนดจดวกฤตทตองควบคม (CCP)

HACCP : เกยวของกบการควบค มกระบวนการผลต (Process Control) โดยเนนจ ดทไดร บการวเคราะหแลววาเปน CCP : Critical Control Point

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 4

ความสมพนธ GMP และ HACCP

HACCP

GMP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 5

GMP

OOD

ANUFACTURING

RACTICE

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 6

เนนการปองกน และขจดความเสยงททาให อาหารเปนพษเปน อนตราย หรอทาใหเกด

ความไมปลอดภย

หลกเกณฑและวธการทดในการผลตอาหาร

GMP คออะไร

GMP : Good Manufacturing Practice

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 77

Good Manufacturing Practice

GMP ตามมาตรฐานไทย (อย.)

GMP ตามมาตรฐานสากล (Codex)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 8

สขลกษณะของสถานทตง& อาคารผลต

1

เครองมอ เครองจกร& อปกรณทใชในการผลต

2

การควบคมกระบวนการผลต

3 การสขาภบาล4

การบารงรกษา& ทาความสะอาด

5

บคลากร6

ขอกาหนดและสาระสาคญ ขอกาหนดและสาระสาคญ GMP GMP กฎหมายไทยกฎหมายไทย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 9

1.วตถ ประสงค

2.ขอบเขต การนาไปใช และนยามศพท

3.การผลตเบองตน

4.สถานประกอบการ : การออกแบบและสงอานวยความสะดวก

5.การควบค มการปฏบตงาน

GMP GMP มาตรฐาน มาตรฐาน CodexCodex

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 10

6.สถานประกอบการ : การบาร งรกษาและการส ขาภบาล

7.สถานประกอบการ : ส ขอนามยสวนบ คคล

8.การขนสง

9.ขอม ลเกยวกบผลตภณฑ และการสรางความเขาใจใหผ บรโภค

10.การฝกอบรม

GMP GMP มาตรฐาน มาตรฐาน CodexCodex

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 11

หมายถง กระบวนการเบองตนของหวงโซอาหาร

ไดแก การเพาะปลก การเกบเกยว

การเลยงสตว การจบสตวนา

และการเตรยมวตถดบเบองตน

การผลตในขนตนการผลตในขนตน(Primary production)(Primary production)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 12

เกษตรกร

-เพาะปลก,เลยงสตว

-ประมง

-เกบเกยว

พอคาคนกลาง/

ผรวบรวม

-รวบรวม

-เกบรกษา

-เตรยมเบองตน

โรงงาน

- ตรวจรบ

- ผลต

- เกบรกษา

ขอมล, ขอแนะนา

การผลตเบองตน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 13

- Contract farming (การทาสญญา, ระบบลกไร)

การสงเสรมการเกษตร

- การควบคมโดยการสนบสนนหรอกาหนดใหใชสารเคม

- กาหนด Spec พรอมขอแนะนาใหทาไดตาม Spec,

เกษตรกร, ผ รวบรวม

- โรงงานทาการผลตเบองตนเอง

โรงงานควรสงขอมลไปสผผลตในขนตน โรงงานควรสงขอมลไปสผผลตในขนตน ((เกษตรกรเกษตรกร//ผ รวบรวมผรวบรวม))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 14

วตถประสงค

มการปนเปอนนอยทสด

งายตอการทาความสะอาด การฆาเชอ และการบารงรกษา พนผวและ อปกรณตองไมเปนพษกบอาหาร

มสงอานวยความสะดวกในการควบคมอณหภม, ความชนทเหมาะสม

ปองกนไมใหสตวพาหะนาเชอเขาสอาคาร

สถานทประกอบการ สถานทประกอบการ : : กการออกแบบ และสงอานวยความสะดวก ารออกแบบ และสงอานวยความสะดวก

((Establishment : Design and FacilitiesEstablishment : Design and Facilities))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 15

การเลอกสถานทตงโรงงานการเลอกสถานทตงโรงงาน คานงถงคานงถง

หลกเลยงบรเวณซง มโอกาสกอใหเกดการปนเป อนสภายในอาคารผลต

สตว แมลง และพาหะนาโรค

แหลงสะสมของขยะ แหลงน าเนาเสย หรอมน าขง

บรเวณทมฝ น หรออากาศเปนพษ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 16

สงอานวยความสะดวกดานสขลกษณะสวนบคคล และหองสขาสงอานวยความสะดวกดานสขลกษณะสวนบคคล และหองสขา

อปกรณการลางมอและทาใหมอแหง

อางลางมอ นารอน นาเยน

หองสขา

หองเปลยนเสอผาของพนกงาน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 17

การควบคมการปฏบตงาน

( Control of Operation )

วตถประสงค

เพอลดความเสยงของอาหารทไมปลอดภย

โดยใชมาตรการปองกน ณ ขนตอนทเหมาะสม

โดยการควบคมอนตรายของอาหาร

การควบคมการปฏบตงานการควบคมการปฏบตงาน

( ( Control of Operation )Control of Operation )

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 18

อนตราย อนตราย (HAZARD(HAZARD))

เปนสงทมคณลกษณะทางชวภาพ เคม หรอฟสกสทม

อยในอาหาร หรอสภาวะของอาหารทม ศกยภาพ ในการ

กอใหเกดปญหาตอสขภาพ แบงไดเปน 3 กล มคอ

1. อนตรายทางชวภาพ (Biological Hazard)

2. อนตรายทางเคม (Chemical Hazard)

3. อนตรายทางกายภาพ (Physical Hazard)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 19

1. การมอย ( Exist )

2. การเจรญ ( Growth )

3. การปนเปอนขาม

( Cross Contamination )

4. การเหลอรอด

( Survival )

สาเหตของอนตรายทางชวภาพสาเหตของอนตรายทางชวภาพ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 20

ตวอยาง

การปนเปอนขาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 21

1. มการใชอปกรณรวมกนระหวางอาหารดบและอาหารสก

การแกไข โดยการแบงแยกอปกรณสาหรบอาหารสกกบ

อาหารดบ และจดใหมการทาความสะอาดและฆาเชอ

อปกรณอยางเหมาะสม

2. พนกงานเตรยมวตถดบ สมผสอาหารทสกแลว

การแกไข ควรกนแบงบรเวณสาหรบเตรยมวตถดบ และ

ผลตภณฑ และควบคมเสนทางเขาออกของพนกงานแตละสวน

ตวอยางการปนเปอนขามตวอยางการปนเปอนขาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 22

3. มการปนเปอนระหวางวตถดบ ผลตภณฑ และของเสย

เนองจากการเขา-ออกทางเดยวกน

การแกไข ควบคมทศทางการเขาออกของวตถดบ

ผลตภณฑ และของเสย รวมถงการกาหนดเวลา

การเขาและออก

ตวอยางการปนเปอนขามตวอยางการปนเปอนขาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 23

เชน เศษแกว เศษไม โลหะ พลาสตก หน

เครองประดบ กระดก ฯลฯ

สาเหต 1. ปนเปอนมาในวตถดบ

4. ผปฏบตงาน

อนตรายทางกายภาพ อนตรายทางกายภาพ (Physical Hazard)(Physical Hazard)

2. ใชเครองมอเครองจกรไมถกวธ

3. การบารงรกษาเครองมอเครองจกรไม

เพยงพอ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 24

สารเคมในการเกษตร เชน ยาฆาแมลง ป ย ฮอรโมน

สารเคม หรอสารพษทเกดตามธรรมชาต เชน Aflatoxin, Botulinum toxin เปนตน

สารเคมทเตมในอาหาร เชน กรด, Preservatives, Additives, สผสมอาหาร เปนตน

สารเคมทใชในการผลต เชน

นายาทาความสะอาด นายาฆาเชอ

นามนหลอลน นามนเชอเพลง ยาฆามด ยาฆาแมลง

อนตรายทางเคม อนตรายทางเคม (Chemical Hazard)(Chemical Hazard)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 25

การสอบเทยบมงเนนเฉพาะการสอบเทยบเครองมอ ณ จดทมความเสยงตอความปลอดภ ยของผ บร โภค

แผนการสอบเทยบ ระบชอ, รห สประจาเครอง,ความถในการสอบเทยบ, วธการสอบเทยบ, ชวงการใชทเหมาะสมในการสอบเทยบ, เกณฑการต ดสน และประเภทของการสอบเทยบภายในหรอภายนอกองคกร

การสอบเทยบการสอบเทยบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 26

เอกสารการสอบเทยบ รายงานผลการสอบเทยบ, บ นทกผลการสอบเทยบ, ใบร บรองผลการสอบเทยบจากหนวยงานภายนอกว นททาการสอบเทยบ และว นทสอบเทยบคร งถ ดไปการระบสถานะการสอบเทยบ (ปายบงช)การจ ดทาประว ต การสอบเทยบ

การสอบเทยบการสอบเทยบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 27

1. นา / นาแขง / ไอนา ทสมผสกบอาหารโดยตรง - กอนกระบวนการฆาเชอ

- หลงกระบวนการฆาเชอ - นาใชหมนเวยน (Recycle water)

2. นาใชลางอปกรณ เครองจกร(สมผสอาหารทางออม)

3. นาลางพน ผนง เพดาน

4. นาบรโภค

ประเภทนาใชในโรงงานอาหารประเภทนาใชในโรงงานอาหาร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 28

เพอปองก นไมใหว สดทม ความคมคลายแกวปนเปอนไปส ผลตภ ณฑ

ใชฝาครอบหลอดไฟฟลมตดกระจก

ขนทะเบยนรายการแกวพรอมแผนผ งแกว

แผนในการสารวจ มาตรการรองร บเมอเกดแกวแตก

หรอสญหาย

การควบคมแกวและพลาสตกแขงการควบคมแกวและพลาสตกแขง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 29

วตถประสงค

- ใหแนใจวามการบารงรกษาและทาความสะอาดท เพยงพอและเหมาะสม

- ควบคมสตวพาหะนาเชอ

- มการจดการกบของเสย

- มการเฝาระวงอยางมประสทธภาพ

สถานทประกอบการ สถานทประกอบการ : : การบารงรกษาและการสขาภบาล การบารงรกษาและการสขาภบาล

((Establishment : Maintenance and Sanitation)Establishment : Maintenance and Sanitation)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 30

เพอใหเครองจกร อปกรณ ทางานไดอยางตอเนอง

ไดรบการบารงรกษาใหมสภาพพรอมใชงานอยเสมอ

จดทะเบยนรายการเครองจกร / จดทาประวต

จดทาแผนการซอมบารงเครองจกร แตละรายการ (ภายใน, ภายนอก)

ระบผรบผดชอบในการบารงรกษา / ตดตามผล / บนทกประวต

การบารงรกษา การบารงรกษา (Maintenance)(Maintenance)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 31

- กาหนดวธการบารงรกษาเครองจกรแตละรายการ

- กาหนดการปองกนการปนเปอนระหวางการบารงรกษาทงจากเครองจกรและ พนกงาน

• กาหนดขนตอนการจดการในกรณ เครองจกรเสย

• ทาบญชอปกรณ อะไหล เพอใชใน การซอมบารง

• บนทก : ประวต ผลการซอม

การบารงรกษา การบารงรกษา (Maintenance)(Maintenance)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 32

การทาความสะอาดและการฆาเชอการทาความสะอาดและการฆาเชอ

การทาความสะอาด(Cleaning)

คอ กระบวนการกาจด

สงสกปรก หรอ สงทไมพง

ประสงค และเปนการ

ปองกนการสะสมของเศษ

อาหารทอาจเปนแหลง

เพาะเชอหรอสรางสารพษ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 33

1. การฆาเชอดวยความรอน

2. การฆาเชอดวยแสง

อลตราไวโอเลต

3. การฆาเชอดวยสารเคม

วธในการฆาเชอวธในการฆาเชอ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 34

- แผนการทาความสะอาดใหครอบคลมทกบรเวณ

- กาหนดวธในการทาความสะอาด (วธทใชสารเคม ความเขมขน เวลา

อณหภม ขอควรปฏบต หรอขอควรระวงเฉพาะบรเวณ)

- กาหนดผ รบผดชอบการตรวจสอบหลงการทาความสะอาด

- ตรวจสอบ ประสทธภาพหลงการทาความสะอาดดวยการ

Swab test

เอกสารการทาความสะอาด ควรระบถงเอกสารการทาความสะอาด ควรระบถง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 35

การควบคมและปองกนสตวพาหะนาโรคการควบคมและปองกนสตวพาหะนาโรค

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 36

พฤตกรรมของหนพฤตกรรมของหน

เฉลยว ฉลาด วองไว

ปรบตวงาย อาศยอยกบคนไดด

ขยายพนธไดรวดเรว

ประสาทสมผสด ยกเวนการมองเหน

ชอบกดแทะ หากนเวลากลางคน

ประสาทการรบรดมาก โดยเฉพาะการรบรส

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 37

พบตว

มล (ขนาดเลกสดา รปร ๆ)

คราบเลอะ รอยเทา รองรอยการกดแทะ

โพรงหรอรหน

ไดยนเสยงรองเสยงกดแทะ โดยเฉพาะเวลากลางคน

ไดกลน

วธการสารวจรองรอยของหนวธการสารวจรองรอยของหน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 38

ดแลโครงสรางอาคาร

กาจดแหลงอาหารและทอยอาศย

ใชกบดก

ใชกาวดก

ใชสารเคม

การปองกนกาจดหนการปองกนกาจดหน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 39

ทาลายวตถดบและผลตภณฑอาหาร เกดการปนเปอนของเชอโรค

มกลน

เขาทางชองเลก ๆรอยแตก ชองเปดของผนงทอ / สายไฟผาน

ชอบอาศยตามทอระบายนา หองสวมหองเกบของทไมเปนระเบยบ

แพรโรคเกยวกบทางเดนอาหาร

แมลงสาบแมลงสาบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 40

แมลงสาบอเมรกน

ชนดของแมลงสาบทกอปญหาดานสขาภบาลอาหารชนดของแมลงสาบทกอปญหาดานสขาภบาลอาหาร

แมลงสาบเยอรมน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 41

พบตว (มกจะเปนเวลากลางคน)

พบซาก เศษชนสวน ไข

มล (ขนาดเลกเปนจดสดา)

ไดกลนสาบ (แมลงสาบ)

รองรอยของแมลงสาบรองรอยของแมลงสาบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 42

มกพบบรเวณกองขยะ คอกสตว

นาเชอโรคมาสคนจากการตอมอาหารและ

สรางความราคาญ

ทพบปญหาดานสขาภบาล : แมลงวนบาน

(House Fly : Musca domestia)

แมลงวนแมลงวน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 43

ทาลายแหลงอาหาร ทาความสะอาดอปกรณ เครองจกร

ตดมงลวด มานพลาสตกสเหลอง ปองกนไมใหเขาสบรเวณผลตอาหาร

ควรใชสารเคมตาง ๆ ฉดพนกองขยะ เพอกาจดหนอนหรอตวออนแมลงวน

การใชกาวดกหรอใชสารเคลอบเชอก

ตดตงหลอดไฟดกแมลง

การปองกน และกาจดแมลงวนการปองกน และกาจดแมลงวน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 44

เปนสตวพาหะนาเชอโรคสผลตภณฑ

อาหาร จากมลและขนนก

แหลงอาศยตามตนไมใหญใกลโรงงาน

เขาทางชองเปด เชน หนาตางประต

ใตหลงคา ชองระบายอากาศ

นกนก

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 45

ปองกนไมใหเขาสบรเวณผลตอาหาร

ไมมตนไมใหญใกลเคยงอาคารผลต

ตรวจสอบแหลงอาศยของนก / เคลอนยาย

ใชอปกรณในการดกจบ

ใชสารเคมเปนเหยอผสมอาหาร

ใชเครองมอขใหตกใจ / ใชปนยง

การปองกนและกาจดนกการปองกนและกาจดนก

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 46

• ความสามารถของบรษทในการใหบรการ ครอบคลมปญหาของผประกอบการ

• ประสบการณของบรษท

• รายละเอยดขนตอนดาเนนงาน

• ความถของการใหบรการ

การเลอกจางบรษทกาจดสตวพาหะนาโรคการเลอกจางบรษทกาจดสตวพาหะนาโรค

• ประเภทสารเคมทใช

• ความร ความสามารถของพนกงาน

• การรายงานผล

• การใหคาแนะนาและการใชบรการในกรณเรงดวนฉกเฉน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 47

ขอบขาย : อาจแบงเปน

1.ของเสยทขายไมได เชน ขยะเปยก, เศษอาหารตาง ๆ

2.ของเสยทขายได เชน กลองกระดาษ, เศษพลาสตก , เศษโลหะ

3.ขยะพษ / ของเสยทเปนพษ เชน สารเคมตาง ๆ

4.นาเสย

การจดการของเสย การจดการของเสย (Waste Control)(Waste Control)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 48

• ตองมระบบการเกบ รวบรวม และกาจดของเสยออกจากบรเวณผลต บรเวณเกบรกษาและโรงงานอยางมประสทธภาพ

• มอปกรณ / ภาชนะทใชในการเกบ รวบรวม กาจดของเสยทเหมาะสมและเพยงพอ

• ภาชนะ / ถงขยะใสของเสย ตองมการแยกแยะและทาเครองหมายไวใหรบรอยางชดเจน

• ลางทาความสะอาด และฆาเชอ ภาชนะ / ถงขยะใสของเสยหลงการลาเลยงออกนอกบรเวณ อยางเหมาะสม

การจดการของเสย การจดการของเสย (Waste Control)(Waste Control)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 49

กาหนดวธการจดการเสยแตละประเภท

แผนผงจดรวบรวมขยะ

วธการควบคมนาเสย

การตรวจสอบการกาจด

เอกสารการกาจดขยะเอกสารการกาจดขยะ//ของเสยของเสย ควรระบถงควรระบถง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 50

วตถประสงค เพอแนใจวาผ สมผสอาหาร โดยทางตรง

หรอโดยทางออมไมทาใหอาหารปนเปอน

สถานทประกอบการ สถานทประกอบการ : : สขลกษณะสวนบคคลสขลกษณะสวนบคคล

( Establishment : Personal Hygiene)( Establishment : Personal Hygiene)

ขอกาหนดของ Codex

อปนสยสวนบคคล

ผ เยยมชม

สขภาพ

การเจบปวยและบาดเจบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 51

ไมใหผปวยหรอสงสยวาปวยเปนพาหะของโรคปฏบตงานในบรเวณผลต

ขอกาหนดการรบพนกงานใหม / การตรวจสขภาพพนกงาน

การตรวจสขภาพเมอมการแพรระบาดของโรค

ผเจบปวยควรรายงานใหหวหนาทราบทนทเพอปฏบตตนอยางถกตอง

สขภาพ สขภาพ / / การเจบปวยและบาดเจบการเจบปวยและบาดเจบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 52

โรคดซาน เจบคอและมไข

ทองรวง มแผลตดเชอทผวหนง (ฝ บาดแผล)

อาเจยน มหนอง/สารทขบออกมา จากตา ห หรอจมก

เปนไข

โรคทตองรายงานใหทราบโรคทตองรายงานใหทราบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 53

- ขอกาหนดกอนการปฏบตงาน เชน

การแตงกาย, การลางมอ

- ขอหามในขณะปฏบตงาน เชน

หามทานอาหารในโรงงาน

- ขอกาหนดหลงปฏบตงาน เชน

การทาความสะอาดเครองแตงกาย

อปนสยสวนบคคลอปนสยสวนบคคล

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 54

วธการลางมอทถกตอง

ความถในการลางมอ : กอนเขา

บรเวณผลต

หลงเขาสขา

หลงสมผสสงสกปรก

หลงสมผสรางกาย เชน ไอ จาม

ตามระยะเวลาทกาหนด

การลางมอการลางมอ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 55

- เสอผา

- รองเทา

- หมวก / เนทคลมผม

- ผาปดปาก

- ถงมอ

การแตงกายการแตงกาย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 56

หาม / นา / ทานอาหาร, เครองดมในบรเวณผลต

หามสบบหร

หามสวมเครองประดบ

หามไวเลบยาว / หามทาเลบ

หามถมนาลาย

หามนาของใชสวนตวเขาบรเวณผลต

หามใชเครองสาอาง / นาหอมทมกลนแรง

หามเลนหยอกลอกน

ขอไมควรปฏบตขอไมควรปฏบต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 57

- ผรบผดชอบดแลผเยยมชม

- ปฏบตตามขอกาหนดสขลกษณะของโรงงาน

- ควบคมความใกลชดระหวางพนกงาน

และผเยยมชม

- การกาหนดบรเวณเฉพาะสาหรบผเยยมชม

- เสนทางการเยยมชมไมกอใหเกดการปนเปอนขาม

การควบคมผเยยมชมการควบคมผเยยมชม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 58

วตถประสงค

- ปองกนอาหารจากการปนเปอน

- ปองกนอาหารจากความเสยหาย

- จดใหมสภาพแวดลอมทมประสทธผล

การขนสงการขนสง

((TransportationTransportation))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 59

ขอแนะนาในการขนสงขอแนะนาในการขนสง

ตดตงอปกรณการบนทกอณหภมในขณะขนสง

สภาพตขนสงตองสะอาด

กาหนดวธในการลาเลยงสนคาเขาตและการ

จดเรยงภายในต

ไมควรใชรถขนสงวตถดบ

มาใชรวมกบการขนสนคาสาเรจรป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 60

ขอแนะนาในการขนสงขอแนะนาในการขนสง

♣ ควรอบรมพนกงานเรองการปฏบตตนในขณะขนสง

♣ มเอกสารวธการปฏบต กรณรถเสย

♣ กาหนดการจดการกบ เอกสารทเกดขนใน การขนสงใหมประสทธภาพ สามารถสอบกลบขอมลได

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 61

วตถประสงค

เพอใหผ บรโภคในลาดบถดไปในหวงโซอาหาร

สามารถปฏบตตออาหารไดอยางถกตอง ไมทาใหเกดการ

บาดเจบ / เจบปวย ทงยงสามารถสบยอนกลบขอมลของ

ผลตภณฑไดในกรณทผลตภณฑมปญหา

ขอมลเกยวกบผลตภณฑและการสรางความเขาใจใหผบรโภค ขอมลเกยวกบผลตภณฑและการสรางความเขาใจใหผบรโภค

((Product intermission and consumer awarenessProduct intermission and consumer awareness))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 62

เพอชบงรนการผลตใหช ดเจน เขาใจท วก นท งองคกรและสามารถสบยอนกล บสนคาไดรวดเรว ถกตอง แมนยา

กาหนดผ ร บผดชอบในการออกรห ส และผ ทาการลงรห สบนสนคา

กาหนดรปแบบการใหรห สใหช ดเจน ครบถวน วางข นตอนการสบยอนกล บจากรห สสนคา

กระบวนการจนถงว ตถด บ วางมาตรการปองก นไมใหเก ดปญหาซ าอก

การชบง การชบง (Identified) (Identified) และการสบยอนกลบ และการสบยอนกลบ (Traceability)(Traceability)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 63

ชออาหาร

รายการสวนประกอบของอาหาร

ปรมาณสทธ และนาหนกเนอ

อาหาร

ชอและทอยของผผลต ผบรรจ ผ

จาหนาย ผสงออกหรอผนาเขา

สงทตองแสดงบนฉลาก ตามมาตรฐานของ สงทตองแสดงบนฉลาก ตามมาตรฐานของ CodexCodex

ประเทศทเปนแหลงกาเนด

รนการผลต

วน / เดอน / ป คาแนะนา

การเกบรกษา

วธการใชสนคา

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 64

เพอแสดงความรบผดชอบโดยการจดการกบสนคาทมความเสยงตอผ บรโภคอยางเหมาะสม

มขนตอนการปฎบตงานเมอเกดขอรองเรยนขนอยางชดเจน

กาหนดผ รบผดชอบในดานตางๆ

: รบแจง / ตดตอ หาสาเหต แกไข ตดสนใจมกระบวนการเรยกคน

สนคาทมประสทธภาพ

บนทกคารองเรยน และการเรยกคนสนคา

การจดการกบคารองเรยนของลกคาการจดการกบคารองเรยนของลกคา

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 65

จตสานกและความรบผดชอบ

โปรแกรมการฝกอบรม

การแนะนาและตรวจดแล

การฝกอบรมเพอฟนความร

การฝกอบรม การฝกอบรม ((Training)Training)

ขอกาหนดของ ขอกาหนดของ CodexCodex

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 66

พนกงานทกคน ควร :

ผานการฝกอบรมสขลกษณะอาหาร

เขาใจบทบาท และรบผดชอบการปองกนอาหาร

จากการปนเปอนอนตรายหรอเสอมเสย

มความรและความชานาญทจาเปนในการทางาน

ไดรบการแนะนาเทคนคในการปฏบตงานท

ปลอดภย

จตสานกและความรบผดชอบจตสานกและความรบผดชอบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 67

ปฐมนเทศ / แนะนาการปฏบตงาน

on - the - job training

หลกสตรการฝกอบรม (อบรมภายใน / ภายนอก)

การฝกอบรมเพอฟนความร

ประเภทของการฝกอบรมประเภทของการฝกอบรม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 68

การทารายงาน การสมภาษณ การทดสอบ การใชแบบสอบถาม การสงเกตจากการทางาน การทา swab test ทมอ และสวนทมการ

สมผสอาหาร ผลการตรวจหาแบคทเรย แนวโนมการรองเรยนจากลกคา

วธการและเทคนคในการประเมนการฝกอบรมวธการและเทคนคในการประเมนการฝกอบรม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 69

ระบบวเคราะหอนตรายและระบบวเคราะหอนตรายและจดวกฤตทต องควบคมจดวกฤตทต องควบคม

Hazard Analysis Critical Control Hazard Analysis Critical Control PointPoint

HH

AA

CC

CC

PP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 70

HACCP คอ ...

ระบบการวเคราะหอ นตรายและจดวกฤตทตองควบคมในการผลตผลตภ ณฑ

เพอปองก นอ นตรายจากจล นทรย , สารเคม และสงปนเปอนทอาจเกดขนในผลตภ ณฑ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 71

1959 บ.Pillsbury พ ฒนาระบบHACCP รวมก บNASA เพอประก นความปลอดภ ยของอาหารสาหร บน กบนอวกาศ

1973 USFDA ใชหล กการของระบบHACCP ออกขอบ งค บสาหร บการผลตอาหารกระปองทเปนกรดดางและชนดเตมกรด

1985 มการยอมร บระบบHACCP และนามาใชในอตสาหกรรมอาหารแพรหลายขน

1989 NACMCF จ ดทาหล กการระบบHACCP

1997 CODEX ร บหล กการระบบHACCP เปนมาตรฐานอาหารระหวางประเทศ และ WTO ร บมาตรฐานนเปนหล กการอางองดานความปลอดภ ยของการคาอาหารระหวางประเทศ

ประเทศไทย, มอกช. 9024-2550

ความเปนมาของระบบ HACCP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 72

เปนหล กประก นความปลอดภ ยใหก บผ บร โภค

เนนการปองก นและขจ ดความเสยงทจะทาเปนอ นตรายตอผ บร โภค

ยกระด บมาตรฐานการผลตใหก บโรงงาน เกดภาพพจนทดตอองคกร และ

ผลตภ ณฑ

ลดภาระคาใชจายในการผลตทไมเปนไปตามขอกาหนด โดยเฉพาะคณภาพ

ดานความปลอดภ ย

เปนพนฐานสาค ญในการพ ฒนาส ระบบคณภาพ ISO9001

ประโยชนของการจ ดทาระบบ HACCP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 73

5 ข นตอนเร มตนในการจ ดต งระบบ HACCP(Preliminary Step: 5 Step)

จ ดต งทมงาน HACCP และฝกอบรมกาหนดรายละเอยดผลตภ ณฑระบว ธ การนาไปใชจ ดทาแผนภม การผลตทวนสอบความถกตองของแผนภม การผลต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 74

จ ดต งทมงาน HACCP และฝกอบรม

สมาชก: มความร ความเชยวชาญเฉพาะ มประสบการณเกยวกบกระบวนการผลต

มาจากฝายตางๆทครอบคลมในกระบวนการ

ไมควรเปนกลมใหญเกนไป

การฝกอบรม

การสนบสนนจากผ บรหาร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 75

ชอ สวนผสม ว ตถด บ คณล กษณะพเศษ ว ธการแปรรป วธการใช การบรรจ อายการเกบ สภาพการจ ดเกบ & การกระจายสนคา แหลงจาหนาย คาแนะนาบนฉลาก

ว ตถประสงค เพอใหทมHACCP สามารถจะระบอ นตรายทกประเภทซงเกยวของก บผลตภ ณฑทอาจเก ดข น

กาหนดรายละเอยดผลตภ ณฑ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 76

วธการใช กลมผ ใชผล ตภ ณฑ

ระบว ธ การนาผลตภ ณฑไปใช เพอม นใจวาผ ใชไมนาไปใชผ ดว ธ

ระบว ธ การนาไปใช

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 77

รายละเอยดของผลตภ ณฑและว ตถประสงคในการใช

1.ชอผลตภณฑ : ปลาทนาในน าเกลอบรรจกระปอง2.ลกษณะสาคญของ FG: pH 4.8 to 6.5 (Low acid) aw > 0.85

ผานการฆาเช อ Fo > 3นาท3.การใชผลตภณฑ : พรอมบรโภค4.ภาชนะบรรจ : บรรจกระปองปดสนท5.อายการเกบรกษา : 3 ป ทอณหภมหอง6.สถานทจ าหนาย : รานคาปลกท วไป7.ขอแนะนาบนฉลาก: เกบรกษาทอณหภมหอง วนผลต วนหมดอาย

8.การควบคมจ าเพาะ: หลกเลยงสภาวะทมอณหภมและความช นสง ระหวางกระจายสนคา9.กลมผ บรโภค : บคคลท วไป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 78

จดทาแผนภมการผลต

ครอบคลมทกข นตอนการผลต ต งแตว ตถด บ การขนสง จาหนาย ตามลาด บการผลตจร ง ระบ reprocess / rework (ถาม) ระบข อมล / พารามเตอร เชน temp. time

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 79

ตวอยางแผนภมการผลต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 80

ทม HACCP ตองตรวจสอบ เพอยนย นข นตอนการผลต ตรวจสอบเปรยบเทยบก บการปฏบ ต งานจร ง

- ทกข นตอน- ทกชวงเวลาของการปฏบ ต งาน

ทบทวนทกคร งเมอมการเปลยนแปลงในการผลต- เปลยนเครองจ กรใหม- เปลยนสายการผลต- เปลยนกะการปฏบ ต งาน

ทวนสอบความถกตองของแผนภม การผลต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 81

หล ก 7 ประการของระบบ HACCP(HACCP 7 Principle)

กาหนดจดว กฤต ทต อง

ควบคม

การว เคราะหอ นตราย

กาหนดคาว กฤตแตละจด

การตรวจตดตาม/เฝาระว ง

การแกไขเมอมการเบยงเบน

การทวนสอบระบบ

การจ ดทา

เอกสาร/บ นทก

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 82

หล กการท 1 (ขนตอนท 6) การวเคราะหอ นตราย

ประเม นอ นตรายทอาจเก ดข นในข นตอนตางๆ (ตามแผนภม การผลต)

พจารณาเฉพาะสงทเก ยวของก บความปลอดภ ยตอการนาผลตภ ณฑไปใชงาน

พจารณาถงความรนแรงและโอกาสทจะเก ด

กาหนดมาตรการควบคมปองก น

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 83

2. อ นตรายเคม (Chemical Hazards)

เชน อนตรายทเกดจากสารเคมทใช ในกระบวนการ สารเคมทาความ สะอาด ยาฆาแมลง นามนหลอลน นามนเชอเพลง

หล กการท 1 (ขนตอนท 6) การวเคราะหอ นตราย

อ นตรายแบงเปน 3 กลม

1. อ นตรายชวภาพ (Biological Hazards)

เชน อนตรายทเกดจากเชอจลนทรยทกอให เก ดโรคตางๆ

3. อ นตรายกายภาพ (Physical Hazards)

เชน เศษแก ว เศษไม เศษโลหะ พลาสตกแขง หน เครองประดบ นอต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 84

Work ShopWork Shop

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 85

หล กการท 2 (ขนตอนท 7) กาหนดจดว กฤตทต องควบคม

จดวกฤตทต องควบคม (Critical Control Point, CCP) คอ ข นตอนทตองมการควบคม เพอทจะปองก น กาจ ด หรอ ลดอ นตราย ทจะเกดขนใหอยในระด บทยอมร บได

พจารณาแตละข นตอนตามแผนภม การผลตโดยอาศ ย ผเชยวชาญ

ใช CCP Decision Tree (พจารณาถงความเหมาะสมในการนาไปใช )

ใชการประเมนความเสยงทพจารณาถงและโอกาส (Likelihood) ทจะเกดความรนแรง (Severity)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 86

ต วอยางการประเมนความเสยง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 87

ต วอยางการว เคราะหอ นตรายและการหาจดควบคมว กฤต

NO วตถดบ/

ข นตอนของ

กระบวน

การผลต

B/C/P อนตราย /

สาเหตและ

แหลงทมา

ของ

อนตราย

มาตร

การ

ควบ

คม

Q1 Q2 Q3 Q4 CCP

(Y/N)

Subsequent

step

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 88

มมาตรในการควบค มอนตรายทระบ?? ปรบปรง

Yes

ขนตอนนออกแบบเพอขจดหรอลดอนตรายส ระดบยอมรบ ??

Q 1

Q 2

การปนเปอนจากอนตรายมากเกนกวาทยอมรบได หรอ

เพมขนจนยอมรบไมไดหรอไม ??

Q 3

มขนตอนตอไปทจะขจด หรอลดอนตรายใหอย ในระดบทยอมรบ ??

Q 4

จาเปน ??NoYes

No

Yes

Yes

No

No

CCP

stop

stop

Yesstop

“Decision Tree”

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 89

หล กการท 3 (ขนตอนท 8) กาหนดคาว กฤตแตละจด

คาว กฤต (Crtical Limit, CL)

คอ เกณฑทกาหนดขนระหวางคาทยอมร บก บคาทไมยอมร บ

Critical Limit เปนคาซงมความเฉพาะสาหร บ CCP แตละจด

กาหนดเชงปรมาณ (กาหนดเปนคาต วเลข) เชน อณหภม >100°C

กาหนดเชงเชงคณภาพ (บรรยาย)

เชน ตะแกรงกรองไมชารด

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 90

ต วอยางการกาหนดคาว กฤต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 91

หล กการท 4 (ขนตอนท 9) การตรวจตดตาม/เฝาระว ง

การเฝาระว ง คอ การดาเนนกจกรรมตามลาด บทกาหนดไว

ส งเกต/ตรวจว ดคาทตองควบคม

ประเมนวาCCP น นอยภายใตสภาวะควบคม (Critical Limit) หรอไม

บ นทกผลการตรวจตดตาม/เฝาระว ง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 92

หล กการท 4 (ข นตอนท 9) การตรวจตดตาม/เฝาระว ง

WHAT อะไรทตองปฏบต

WHO โดยใคร

WHEN เมอไหร

WHERE ทไหน

WHY ทาไม

HOW อยางไร

RECORD บนทก

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 93

ต วอยางการตรวจตดตาม/เฝาระว ง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 94

หล กการท 5 (ขนตอนท 10) การแกไขเมอมการเบยงเบนCorrective Action

เมอพบวาเก ดการเบยงเบนออกนอกขอบเขตวกฤตทกาหนด

ระบผ ร บผดชอบ

การแสดงสถานะเพอปองก นการปะปนก บผลตภ ณฑอน

แยกกลมผลตภ ณฑตองสงส ย

การแกไขและมาตรการปองก น

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 95

ต วอยางการแกไขเมอมการเบยงเบน Corrective Action

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 96

หล กการท 6 (ขนตอนท 11) การทวนสอบระบบVerification

ประเมนประสทธผล และม นใจไดวามการปฏบ ต

การทวนสอบเอกสารและบ นทกGMP & HACCP

การสอบเทยบอปกรณและเครองมอทใช

การตรวจประเมนภายใน

การตรวจวเคราะหผลตภ ณฑสาเรจรป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 97

ต วอยางการทวนสอบระบบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 98

หล กการท 7 (ขนตอนท 12) การจ ดทาเอกสาร/บ นทก

เอกสารคม อทางาน HACCP Manual Standard Operation Procedure Monitoring Procedure Corrective Action Procedure

บ นทกคณภาพ HACCP การตรวจตดตาม การแก ไขปญหาเมอมการเบยงเบน บนทกการตรวจสอบความถกต องของแผน บนทกการทวนสอบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 99

หล กการท 7 (ขนตอนท 12) การจ ดทาเอกสาร/บ นทก

Type name hereType title here

Type name hereType title here

Type name hereType title here

Type title here

แผนภม

รปภาพ แผนผง

ตาราง

บรรยาย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 100

การตรวจตดตามการตรวจตดตาม หมายถงหมายถง... ... ??การตรวจสอบประเมนผลอยางเปนระบบและเปน

อสระ เพอแสดงใหเหนวากจกรรมทางดานคณภาพและผลทเก ดขนเปนไปตามแผนงานทไดวางไวหรอไม และ เพอแสดงใหเหนวาแผนงานเหลานไดถกนาไปปฏบ ต อยางมประสทธผล และเหมาะสมทจะบรรลว ตถประสงคทวางไวหรอไม

การตรวจตดตามการตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 101

ทาไม ตอง Audit

เหตผล & วตถประสงคของการตรวจประเมนโดยทวไป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 102

กาหนดวตถประสงคการตรวจประเมนภายใน

•กาหนดไว ทไหน•มความหมายอยางไร•ต องเหมอนกนทกครงหรอไม•ต องใช ทมตรวจเดยวกนหรอเปลา

ว ตถประสงคของการ Audit

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 103

ว ตถประสงคของการ Audit

•ISO 9001•ISO 22000•GMP•HACCP

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 104

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 105

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 106

12345678

ระบปญหา ความปลอดภ ยในอาหาร ขององคกรทาน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 107

การกาหนดวตถประสงค และ แผน

แผนการตรวจประเมนภายในแผนและกาหนดเวลาการตรวจประเมน ต องถกจดวาง โดยพจารณาถงสถานะและความสาคญของกระบวนการและพนทททาการตรวจประเมน เชนเดยวกบผลของการตรวจประเมนครงทผานมา

••อะไรสาค ญ ไมสาค ญในมมมองการจ ดการอาหารอะไรสาค ญ ไมสาค ญในมมมองการจ ดการอาหาร((กระบวนการ กระบวนการ / / พนทพนท))••ตรวจถบอยแคไหนดตรวจถบอยแคไหนด

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 108

108

การตรวจตดตามโดยบคคลท 2

เปนการตรวจตดตามผ ขายหรอ

ผ ร บเหมาชวง ซงอาจทาโดยตว

องคกรเองหรอหนวยงานภายนอกท

ใหบรการประเภทน

การตรวจตดตามโดยบคคลท 3

เปนการตรวจตดตามโดย

หนวยงานทใหการรบรองระบบ

คณภาพ

การตรวจตดตามภายใน

เปนการตรวจตดตามทดาเนน

การโดยองคกรน นเองโดยผ ตรวจ

ตดตามอาจจะมาจากคนในองคกร

หรอจากภายนอกกได องคกรผ ขาย

หนวยรบรอง

1

2

3

ลกคา

2

ประเภทของการ Audit

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 109

คณสมบตของ Auditor

ควรมคณสมบตอยางไร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 110

มจรยธรรม (จรงใจ , ซอสตย , สขมรอบคอบ)

มใจเปดกวาง

มลกษณะนกการทต เปนนกเจรจาทด

ชางสงเกต ในสงรองตวทเหน

เขาใจในฐานะการเปนผ ตรวจสอบของตนเอง

มความสามารถรอบตว

มความมงม นในการตรวจใหไดตามวตถประสงค

ตดสนใจบนพ นฐานของเหต และผล และมการวเคราะหอยางถ วนถ

ไมถกชกจงไดโดยงาย

คณลกษณะทดสาหรบผ ตรวจตดตามคณลกษณะทดสาหรบผ ตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 111

การตรวจตดตาม มวตถประสงคเชงบวก

ตรวจสอบระบบคณภาพ ตรวจสอบระบบคณภาพ

ไมใช ตรวจคนไมใช ตรวจคน

ตรวจคนหาความบกพรองของระบบตรวจคนหาความบกพรองของระบบ

ไมใช ความบกพรองของคนไมใช ความบกพรองของคน

ตรวจประสทธผลของระบบวา ด หรอ ไมตรวจประสทธผลของระบบวา ด หรอ ไม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 112

การตรวจประเมนทกประเภทจะม ขนตอนตามทกลาวไวขางตน

การรายงานผลและการปดการตรวจประเมน

การวางแผน

การเตรยมการ

การดาเนนการ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 113Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.

วางแผนการตรวจวางแผนการตรวจ

แตงต งทมตรวจแตงต งทมตรวจ

เตรยมตารางตรวจเตรยมตารางตรวจ

เตรยมรายการเตรยมรายการ

คาถามคาถาม

เขาตรวจเขาตรวจ

ออก ออก CARCAR

ทารายงานทารายงาน

ตดตามผลตดตามผล

รายงานผ บรหารรายงานผ บรหาร

ข นตอนการตรวจตดตามคณภาพภายในข นตอนการตรวจตดตามคณภาพภายใน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 114

ตองบอยขนาดไหน ตองบอยขนาดไหน ??

การกาหนดความถในการตรวจการกาหนดความถในการตรวจตดตามขนอยก บตดตามขนอยก บ ปญหาทผานมา ความสาค ญของงานทสงผล

กระทบตอผลตภ ณฑ ผลจากการตรวจคร งกอน

การวางแผนการ Audit

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 115

การวางแผนการตรวจตดตาม

“ เครองมอทใชในการวางแผนคอแผนการตรวจตดตาม (Internal Audit Plan)”

ในชวงแรกของการทาระบบ - ควรทาการตรวจตดตามในระยะ 3 - 4 เดอนแรกของการทาระบบเพอหาขอบกพรองของระบบและเขยนใบขอใหแกไข (ใบ CAR, Corrective Action Request) และทาการแกไขใหเรวทสด

ในระยะยาว - มกทาการตรวจตดตามอยางนอยปละ 1-2 ครงในแตละหนวยงาน ซงอาจมากนอยแลวแตลกษณะขององคกร

เปนกรณพเศษ - เมอมเหตการณผดปกตเกดขนในหนวยงานใดหนวยงานหนง อาจทาการตรวจตดตามเปนพเศษทนท

ตรวจตดตาม เมอไร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 116

แผนการตรวจตดตามภายในประจาป

หนวยงานทตรวจ / รายละเอยดการตรวจ

ทม

ผตร

วจ

เดอน

เม

ยพ

1 ผ บรหาร MD ทม A

2 MR / DCC ทม B

3 ฝายผลต ทม C

4 ฝายตรวจสอบคณภาพ ทม C

5 ฝายจดซอ ทม A

6 ฝายขาย ทม B

7 ฝายซอมบารง ทม A

8 ฝายคลงสนคา ทม B

9 สรปผลการตรวจครงท 1

10 สรปผลการตรวจครงท 2

ทมผ ตรวจ หวหนาทมผ ตรวจ ผ ตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 117

การเตรยมการตรวจตดตาม 5 ข นตอนในการเตรยมการตรวจตดตาม

รวบรวมขอมล

เตรยมตารางการตรวจตดตาม

เตรยมใบรายการตรวจตดตาม

Checklist

ทบทวนเอกสาร

มอบหมายผ ตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 118

Auditor

Lead Auditor

• ตองไดร บการฝกอบรมหล กสตรการตรวจตดตามคณภาพภายใน (Internal Quality Audit Program) หรอ หล กสตรทเทยบเทา เชน หล กสตรห วหนาผ ตรวจประเมน

(Lead Assessor Program)• ตองเปนอสระจากหนวยงานทจะถกตรวจ• ตองเปนผ ท ไดร บมอบหมายจากองคกร เชน

มรายชออยในทะเบยนผ ตรวจตดตามขององคกร

คณสมบตของผ ตรวจตดตาม คณสมบตของผ ตรวจตดตาม AuditorAuditor

• ไดร บการมอบหมายใหเปนห วหนาผ ตรวจตดตามในการตรวจตดตามคร งน นๆ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 119

บทบาทอานาจหนาทของผ ทเกยวของ ผ บรหาร

บทบาทและความรบผดชอบ

ผ บรหาร(Top Management)

อนมตแผนการตรวจตดตามภายใน

แกปญหาความไมสอดคลองโดยเฉพาะสวนท

เกยวของกบนโยบายหรอทรพยากร

ใหความสาคญกบการตรวจตดตามคณภาพ

ภายใน โดยสนบสนนการตรวจตดตามภายใน

และจดหาทรพยากรใหเพยงพอตอกจกรรมการ

ตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 120

บทบาทและความรบผดชอบ

ตวแทนฝายบรหาร(MR)

จดเตรยมแผนการตรวจตดตามคณภาพ

ภายใน และตารางการตรวจตดตาม

คดเลอกบคลากรทเหมาะสมเพออบรมและ

ข นทะเบยนในบญชรายชอผตรวจตดตาม

เกบรกษารายงานการตรวจตดตามคณภาพ

ภายใน

สรปและรายงานผลการตรวจตดตามในการ

ประชม ทบทวนของฝายบรหาร

บทบาทอานาจหนาทของผ ทเกยวของ ตวแทนฝายบรหาร MR

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 121

บทบาทและความรบผดชอบ

หวหนาผ ตรวจตดตาม

(Lead Auditor)

บทบาทอานาจหนาทของผ ทเกยวของ หวหนาผ ตรวจตดตามLead Auditor

รบผดชอบในการควบคมใหการตรวจเปนไปตาม

แผน และไดตามวตถประสงคทต งไว

ทบทวนใบรายการตรวจ Check List

เปนตวแทนของทมผ ตรวจในการ

ทาหนาทเปดประชม

ทาหนาทรายงานผลการตรวจตดตามตอน

การประชมปด

ทาหนาทรวบรวมรายงานผลการตรวจตดตาม

ตอ QMR

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 122

บทบาทและความรบผดชอบ

ผ ตรวจตดตาม(Auditor)

หรอคณะผ ตรวจตดตาม

(Audit Team)

ปฏบตหนาทผ ตรวจตดตามทไดรบมอบหมายจาก

หวหนาทม

ตรวจตดตามคณภาพภายในใหเปนไปตาม

วตถประสงคทกาหนด

จดเตรยมใบรายการตรวจตดตาม Check List

บนทกขอสงเกต ผล และหลกฐานทพบในการตรวจ

วเคราะห และประเมนผลการตรวจรวมกบทมตรวจ

ออกเอกสารขอใหแกไข กรณพบความบกพรอง

ตดตามผลการแกไขตามระยะเวลาทกาหนด

บทบาทอานาจหนาทของผ ทเกยวของ ผ ตรวจตดตาม Team Auditor

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 123

ผ ถกตรวจตดตาม(Auditee)

ชวยอานวยความสะดวกในการตรวจตดตาม โดยการจดเตรยม

บนทก, เอกสาร, สถานท และ บคลากรใหพร อมในการตรวจ

ตดตาม

แจงผ ทเกยวของทราบเกยวกบการตรวจตดตามทจะมข นใน

หนวยงาน

ใหความรวมมอกบทมผ ตรวจ เพอใหการตรวจตดตามคณภาพ

ภายใน เกดประสทธภาพสงสด

ตรวจสอบใบขอใหแก ไข(ใบ CAR) ทผ ตรวจตดตาม(Auditor)

แจงใหทราบและ ระบสาเหตของความบกพรอง , วธการแกไข

ระยะเวลาแลวเสรจ สงกลบไป QMR

ดาเนนการแกไข และปองกน ตามแผนทวางไวในใบ CAR

บทบาทของ “ผ ถกตรวจตดตาม”

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 124

กาหนดการตรวจ

กาหนดการตรวจควรตองครอบคลมถ ง

• ว นทและระยะเวลาของการตรวจประเมน

• ขอบเขต

• บรเวณ/กจกรรม/สวนประกอบของระบบจ ดการทตองไดร บการตรวจประเมน

• ชอของเจาหนาทตรวจประเมนและทมถงบทบาททเกยวของตามลาด บ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 125

125

ตารางการตรวจตดตามคณภาพภายในตารางการตรวจตดตามคณภาพภายใน

ตรวจประเมนครงท1 ประจาป 2552

มาตรฐานอางอง ISO 9001 : 2008

วตถประสงคการตรวจ ตรวจตามแผน พบปญหาในกระบวนการ อนŤๆ (ระบ)

ขอบเขตการตรวจ Ťท งองคกร เฉพาะหนวยงาน (ระบ)

ตารางการตรวจ

วน / เวลา รายละเอยดการตรวจ ทมผตรวจ

10-2-52

13.00 – 17.30 QMR & DCC ทม B

3-3-52

9.30 – 12.00 ผลต ทม C

7-4-52

9.30 – 12.00 จดซอ ทม C

14.00 – 17.00 ตรวจสอบคณภาพ ทม A

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 126

การจ ดทา การจ ดทา ChecklistChecklist

ประโยชนของ Checklist :- ชวยเตอนความจา- ลดเวลาในการสอบถาม- ชวยใหตรวจประเมนอยภายใน Scope

ขอเสยของ Checklist :- มองสงรอบๆ ไมครบถวน-ไมสนใจประเดนคาถามอนๆ นอกจาก Checklist ทเตรยมไว

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 127

การจ ดทา การจ ดทา ChecklistChecklist ((ตอตอ))การจ ดทา การจ ดทา ChecklistChecklist ((ตอตอ))

การจ ดทา Checklist ขนก บประสบการณของผ ตรวจประเมน โดยควรกาหนดคาถามด งน

- ตองการดหล กฐานอะไร- กาล งหาขอมลอะไรอย- ตองการส มภาษณใคร- ตองการถามเกยวก บอะไร

Core process & Support processCore process & Support process

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 128Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.

คาถามใน Check List ทจดทาจะตอง.........

เหมาะสม และสอดคลองกบงานเหมาะสม และสอดคลองกบงาน

ของหนวยงานท เขาไปตรวจสอบของหนวยงานท เขาไปตรวจสอบ

ตองสอดคลองกบขอกาหนดในตองสอดคลองกบขอกาหนดใน

มาตรฐานท ตองการตรวจมาตรฐานท ตองการตรวจ

ตองเปนไปตามวตถประสงคตองเปนไปตามวตถประสงค

ของการตรวจทวางไวของการตรวจทวางไว

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 129Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.

ขอมลท นามาเพอใชเพอการเตรยม ขอมลท นามาเพอใชเพอการเตรยม Check ListCheck List

ค มอคณภาพ , ระเบยบปฏบต และเอกสารท เกยวของ

ปญหาจากการตรวจครงกอน

ปญหาท ลกคารองเรยน

ตารางเมตรกแสดงความสมพนธกบงานกบขอกาหนดมาตรฐานทใชตรวจ

การเตรยมรายการตรวจ การเตรยมรายการตรวจ Check ListCheck List

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 130Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.

การเตรยมคาถาม การเตรยมคาถาม Check List Check List กอนตรวจกอนตรวจ

แนวทางในการจดเตรยมรายการการตรวจ

ถกตองรายการการตรวจจะตองใชคาและขอความตามระเบยบปฏบตของบรษท

ไมใชความคดเหนสวนตวของเจาหนาทตรวจประเมน เพราะไมใช

ความคดเหนของเจาหนาทตรวจประเมนทจะบอกวาสงใดดหรอสงใดแย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 131Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.

การเตรยมคาถาม การเตรยมคาถาม Check List Check List กอนตรวจกอนตรวจ

ตรวจสอบกล บไดรายการการตรวจควรจะตองมการอางองถงระเบยบปฏบ ต /เอกสารและสวนของระเบยบปฏบ ต /เอกสารทมการตรวจสอบกตองนามาอางองประกอบดวยเชนก น ถาไมมการอางองมาประกอบก บหล กฐาน เจาหนาทตรวจประเมนอาจจะเสยเวลาเปลาในการตรวจสอบกล บไปหารายการทนามาอางองต งแตตน

มแนวทางคาตอบรายการการตรวจจะ “กระต นให” เก ดคาถามมากมาย ไมจาเปนวาตองเปนคาถามเกยวก บเร องใดเรองหนง – และในรายการนกจะตองมหล กฐาน– ซงกคอ“คาตอบ” – ตามระเบยบปฏบ ต แจงไว กควรจะตองมเพอไวคอยตรวจสอบในกรณทนาไปใชปฏบ ต จร ง

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 132Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.

ตารางเมตรก ขอกาหนด กบหนวยงานตารางเมตรก ขอกาหนด กบหนวยงาน

หนวยงาน ขอกาหนด MD QMR Sale Pur

4. ระบบบรหาร

คณภาพ 4.1 , 4.2

4.2.2 คมอคณภาพ I R I I 4.2.3 การควบคม

เอกสาร และขอมล I R I I

4.2.4 การควบคม

บนทกคณภาพ I R I I

5. ความรบผดชอบ

ของฝายบรหาร R I I I

R = รบผดชอบ I = มสวนรวม NA = ไมนามาใช - = ไมเกยวของ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 133Copyright © 2013 BSI. All rights reserved.

ตารางเมตรก เอกสาร กบหนวยงานตารางเมตรก เอกสาร กบหนวยงาน

หนวยงาน เอกสาร MD QMR Sale Pur

นโยบายคณภาพ R I I I วตถประสงคคณภาพ R I I I คมอคณภาพ I R I I QP-QMR-01

การแกไข และปองกน I R I I

QP-PUR-01

จดซอ จดจาง I - - R

QP-CS-01

การสารวจความพอใจ I I R -

R = รบผดชอบ I = มสวนรวม NA = ไมนามาใช - = ไมเกยวของ

. สถานทต งและอาคารผลต

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 134

ต วอยาง check list

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 135

ตรวจตดตามAuditing

ประชมเปดOpening Meeting

ประชมผ ตรวจตดตามAuditing Meeting

ประชมปดประชมปดClosing MeetingClosing Meeting

ข นตอนการเขาตรวจข นตอนการเขาตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 136

การประชมเปด การประชมเปด Opening MeetingOpening Meeting

1. แนะนาทมผ ตรวจ

2. แจงวตถประสงคการตรวจ และขอบเขตของการตรวจตดตาม

3. แจงวธการตรวจตดตาม

4. อธบายถงความบกพรองประเภทตาง ๆ ทตรวจพบ

5. ยนยนนดหมายตามตารางการตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 137

อะไรคอหล กฐานการตรวจอะไรคอหล กฐานการตรวจ??

••สงทผ ตรวจ ส งทผ ตรวจ Auditor Auditor พบเหน หรอ พบเหน หรอ ส มต วอยางไดส มต วอยางได

••สงทผ บร หารใหเปนขอมลสงทผ บร หารใหเปนขอมล••สงทพน กงานใหเปนขอมลสงทพน กงานใหเปนขอมล

สงทพดพาดพงถงผ อนสงทพดพาดพงถงผ อน

ไมสามารถนามาเปนหลกฐานไดไมสามารถนามาเปนหลกฐานได””

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 138

กระดาษบ นทก ขอมลดบ แฟม รายงาน : อดตทเหนไดช ด

การปฏบ ต กจกรรมทเหน : ปจจบ นทเหนไดช ด

คนความร & ความเขาใจ : อนาคตทเหนไดช ด

ทกสงทกอยางควรสอดคลองก นและตรวจสอบความถกตองไดจากขอมลอนๆ ดวย

หลกฐานการตรวจหลกฐานการตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 139

การทวนสอบขอเทจจรงเพอเขาถงระบบ และกระบวนการทแทจรง

ส มภาษณเพอสอบถามขอเทจจร ง

ส งเกตกจกรรมททา

ตรวจก บบ นทกทม

เปรยบเทยบคาตอบจากหลายขอมล

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 140

•การสมตวอยางควรเปนไปตามระดบความรดวย

•การสมตวอยางควรเปนไปตามความสาคญของกจกรรม

เทคนคการตรวจตดตามการดาเนนการตรวจตดตาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 141

ผตรวจประเมนมองหาอะไร

141

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 142

ผตรวจประเมนมองหาอะไร

142

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 143143

ผ ตรวจประเม นมองหาอะไร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 144

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 145

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 146

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 147

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 148

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 149

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 150

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 151

คาถามทควรใชในการสมภาษณคาถามทควรใชในการสมภาษณ

คาถามนาสการสนทนา

เปนคาถามสาหรบเปดการสนทนา เพอเชอมโยงไปยง

เรองอน ๆ เปนการสรางความคนเคยระหวางผตรวจ

กบ ผ รบการตรวจ

ตวอยางคาถาม

ชวยอธบายหนาทรบผดชอบของหนวยงานชวยอธบายหนาทรบผดชอบของหนวยงาน

ออกแบบหนอยครบ ออกแบบหนอยครบ ??

ผมอยากทราบวาข นตอนในการจดซ อ ผมอยากทราบวาข นตอนในการจดซ อ

ต งแตเรมจนจบกระบวนการเปนอยางไรครบต งแตเรมจนจบกระบวนการเปนอยางไรครบ??

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 152

คาถามทควรใชในการสมภาษณคาถามทควรใชในการสมภาษณ

คาถามเปด Opening Question

ต วอยางคาถาม ทไหน (Where)

เมอไร (When)

อะไร (What)

ทาไม (Why)

ใคร (Who)

อยางไร (How)

เปนคาถามทเปดโอกาสใหมการตอบ เปนคาถามท

มกจะข นตนดวย 5W 1 H ผตอบมโอกาสอธบาย

มวธการในการตรวจรบเขาวตถดบอยางไรคะ มวธการในการตรวจรบเขาวตถดบอยางไรคะ ??

ใครรบผดชอบในการตรวจคะใครรบผดชอบในการตรวจคะ??

วตถดบทผานการตรวจแลวเกบไวทไหนคะวตถดบทผานการตรวจแลวเกบไวทไหนคะ??

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 153

คาถามทควรหลกเลยง คาถามทควรหลกเลยง

คาถามปดคาถามปด เปนคาถามทผ ตอบ ตอบไดเพยง ใช /ไมใช มหรอไมม หาก จาเปนตอง

ใชควรตามดวยคาถามเปดเสมอ

คาถามนาคาถามนา เปนคาถามทผ ถามแทรกคาตอบไวในคาถามแลว ทาใหผ ตอบทราบได วาผ ถาม

ตองการใหตอบอะไร จะทาใหเราไมสามารถทราบขอเทจจรงได

คาถามลวง คาถามลวง คาถามลวง หรอ กากวม เปนคาถามทควรเลยงเพราะ นอกจากจะสรางบรรยากาศทไม

ดในการตรวจแลวยงไมกอใหเกดประสทธภาพการตรวจอกดวย

ความสบสน ผ ทถกตรวจประเมนไมเข าใจคาถาม พวกเขากตอบไมได

การสอสารทไมชดเจน เพอหลกเลยงการสนทนาทหยดชะงก ไมตอเนอง ถามทละหวขอ

หลกเลยงการเสยเวลา ถามในสงทตวเองรบผดชอบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 154

Work ShopWork Shop

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 155

การดการด “สงเกตสงรอบตว.......พจารณาใหเหนขอเทจจรง”

พจารณาหลกฐานทพบอยางถถ วน

สงเกตรอบ ๆ ตวเมอเขาไปในจด

ปฏบตงาน

พบสงผดปกต สอบถามเจาของพ นท

เพอหาขอเทจจรง

หากขอดหลกฐาน อยาสนใจเพยงม

หรอไมม ใหดรายละเอยดภายในดวย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 156

การจดบนทกทด ควรมองคประกอบดงนการจดบนทกทด ควรมองคประกอบดงน

ชดเจน ตรงประเดนชดเจน ตรงประเดน

กระชบ ไมเยนเย อกระชบ ไมเยนเย อ

ครอบคลมในทกประเดนครอบคลมในทกประเดน

สะทอนผลการตรวจสอบไดอยางแทจรงสะทอนผลการตรวจสอบไดอยางแทจรง

ไมมอคตไมมอคต

ปราศจากขอโตแยงปราศจากขอโตแยง

การจดบนทกผลการตรวจการจดบนทกผลการตรวจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 157

ควรบนทกใหมรายละเอยดเพยงพอ เชน

ระบ ชอผ ทใหขอมล

ระบ ขอมลทไดรบ

ระบ ถง ฉบบทของเอกสารทตรวจพบ

ระบ รายละเอยดผลตภณฑทตรวจพบ

ระบ จานวนทสมพบ

ระบ ตาแหนง , พ นทเกบ

ระบ วนทของหลกฐานน น ๆ

ระบ สภาพแวดลอมทมผล

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 158

ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ ไมพบเอกสารระเบยบปฏบตไมพบเอกสารระเบยบปฏบต NONO

ไมพบเอกสารระเบยบปฏบต เรองการ ไมพบเอกสารระเบยบปฏบต เรองการ

ตรวจสอบ และทดสอบ ในพ นททางานของ ตรวจสอบ และทดสอบ ในพ นททางานของ

QCQC

YeSYeS

ใบส งซ อ ใบส งซ อ PO PO ไมไดอนมตไมไดอนมต NONO

ใบส งซ อ ใบส งซ อ PO PO วนท วนท 12 12 มค มค 46 46

และวนท และวนท 13 13 มค มค 46 46 ไมไดลงนามไมไดลงนาม

อนมตอนมต

YeSYeS

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 159

ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ พนกงานไมสวมหมวกพนกงานไมสวมหมวก NONO

พบพนกงาน พบพนกงาน QC QC ใหม ไมสวมหมวกใหม ไมสวมหมวก

ขณะกาลงสมตวอยางในหองบรรจเงาะขณะกาลงสมตวอยางในหองบรรจเงาะ

กระปองกระปอง

YeSYeS

ไมพบวามการอบรมพนกงานไมพบวามการอบรมพนกงาน NONO

ไมพบวามบนทกการอบรมพนกงานไมพบวามบนทกการอบรมพนกงาน

ใหม ซงเขามาเมอวนท ใหม ซงเขามาเมอวนท 12 12 สงหาคม สงหาคม

25452545

YeSYeS

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 160

ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ ต วอยางการบ นทกผลการตรวจ พนกงานทางานไมมประสทธภาพพนกงานทางานไมมประสทธภาพ NONO

พนกงานหนวยงานขนสง ไมตรวจสอบสนคากอนพนกงานหนวยงานขนสง ไมตรวจสอบสนคากอน

ขนสง ตามวธการทางานเรอง การจดของข นรถ ขนสง ตามวธการทางานเรอง การจดของข นรถ

ทาใหเกดการขนสงของผดไปใหลกคาทาใหเกดการขนสงของผดไปใหลกคา

YeSYeS

ควรใหฝายผลตเขามาทบทวนขอตกลงกบลกคาดวยควรใหฝายผลตเขามาทบทวนขอตกลงกบลกคาดวย NONO

พบวาการทบทวนขอตกลงกบลกคาไมพบวาการทบทวนขอตกลงกบลกคาไม

มขอมลจากฝายผลตมาใชเพอการมขอมลจากฝายผลตมาใชเพอการ

ทบทวนทบทวน

YeSYeS

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 161

DoDo ควรถามพนกงานผ ปฏบตงานโดยตรง

ตรวจสอบโดยใหเปนไปตาม Check List บนทกใหชดเจน และสอบกลบได

สงบ และควบคมจตใจใหด

มองหาความจรง อยาถกหลอกไดงาย

เลอกสมตรวจอยางสขม และฉลาด

แจงความไมสอดคลองทกครงทตรวจพบปญหา

หากคณผด กยอมรบผดอยางตรงไปตรงมา

Don’tDon’t ควรรกษาเวลา และไมใชเวลาผดแผน

อยาสอนงานผ ถกตรวจ Auditee อยาใหคาแนะนาเพราะอาจไมรจรง

อยาวจารณฝายบรหาร

อยาเปรยบเทยบการทางานกบพนกงานท อน

อยายดเย อจดใดนานเกนไป

อยาจองจบผด

อยาดวนตดสนใจ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 162

พบหลกฐานทแสดงใหเหนวา มการปฏบตตามพบหลกฐานทแสดงใหเหนวา มการปฏบตตาม

ระบบ ระบบ , , กฎหมาย กฎหมาย , , เอกสารทวางไว อยางมเอกสารทวางไว อยางม

ประสทธภาพประสทธภาพ

ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน

Conforming เปนไปตามขอกาหนด

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 163

สงทไมเปนไปตามขอกาหนด

Non Conforming

สงทไมเปนไปตามขอกาหนดไมรนแรง (Minor)

ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน

สงทผดพลาดเปนคราวๆไปหรอความผดพลาดของบคคล (Human Error) ซงทาใหไมสอดคลอง

กบระบบทควรจะเปนทงน โดยปกตมการดาเนนการอยางถกตองชดเจน เชน ออก PO โดยไม

ม PR เมอวนท 25 มกราคม 2545

สงทไมเปนไปตามขอกาหนดรนแรง (Major)

ความผดพลาดทแสดงใหเหนวาระบบอาจลมเหลวได เนองจากไมไดมการนาระบบไปใช

อยางส นเชง หรอ จดทาระบบไมครบถวนตามขอกาหนด หรอ งานไมปลอดภยตอชวต

และทรพยสน การจดซ อไมมการประเมนผขาย , ไมมการสวมใสอปกรณปองกนขณะ

ทางานอนตราย

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 164

ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน

สงทไมไดผดพลาดแตอยางใด แตผตรวจตดตามเหนวาสามารถปรบปรงได หรอ

อาจมแนวโนมและโอกาสทจะเกดขอบกพรองได

เชน หองเกบวตถดบมการวางกองวตถดบไวใกลทางระบายนา ซงอาจทาใหเกด

เช อราได

ขอสงเกต

(Observation)

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 165

เจาหนาทตรวจประเมนกาลงประเมนหลกฐานการตรวจเพอ

ตรวจสอบถงความสอดคลองกบเกณฑการตรวจประเมน

หลกฐาน = เกณฑทกาหนด = ความไมสอดคลอง

ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 166

เมอเจาหนาทตรวจประเมนไดยนยนวามความไมสอดคลองเกดขน กตองทาการ

รายงานอยางเปนทางการไปยงผ บรหารขององคกร

ลกษณะทใชอาจอยในรปแบบของ:

ปฏบตการเพอแกไข CAR

รายงานขอบกพรอง NCR

ผลการตรวจประเมน

ผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายในผลทไดจากการตรวจตดตามคณภาพภายใน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 167

การเขยนประเดนปญหา• เวลาเขยน ต องสนใจคนอาน หลกการคอต องเขยนให คนอานเข าใจ…•ใครเปนคนอาน ……………………….•ทต องละเอยดกเพอ ……………………..•ละเอยดแคไหนพอ ……………….• เขาต องนารายละเอยดไป ………………

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 168

หล กการเขยนใบหล กการเขยนใบ CAR (Corrective Action RequestCAR (Corrective Action Request))

L E R NL E R N

L : Location L : Location ((สถานทสถานท))

E : Evidence (E : Evidence (หล กฐานหล กฐาน))

R : Requirement R : Requirement ((ขอกาหนดขอกาหนด))

N : Nature of Problem N : Nature of Problem ((พบปญหาอะไรพบปญหาอะไร))

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 169

ต วอยางขอบกพรองจากการตรวจประเมนแผนการทาความสะอาดของแผนกผลต รห สPL-PD-001 (ว นท 8/1/54) พบวาไ มค ร อ บ ค ล ม ถง ก า ร ท า ค ว า ม ส ะ อ า ด พ า เ ล ท นอกจากนจากการตรวจสอบความสะอาดของพาเลทย งพบหนอนในพาเลทพลาสตก ซงวางอยในบรเวณบรรจส นคาสาเรจรป

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 170

Work ShopWork Shop

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 171

แนวทางในการเขยนใบรองขอใหแกไขแนวทางในการเขยนใบรองขอใหแกไข (Corrective Action Report :CAR)(Corrective Action Report :CAR)

แผนกทถกตรวจ : ……………….……………………………………… กรณออก CAR ใหม อางอง CAR เกาเลขท

รายละเอยดของปญหาทพบ

สาเหตของปญหาทแทจรง

แนวทางการแกไข และปองกนการเกดซ า

วนทแกไขแลวเสรจ ……../……../………

สวนท 3 การตดตามผลการแกไข

OK. NO.

OK. NO.

สรป ปด CAR ออก CAR ใหม เลขท

สวนท 1 การแจงปญหาทพบ เลขท

ใบรองขอใหแกไข ( CORRECTIVE ACTION REQUEST ; CAR )

ผ แจงปญหา / AUDITOR ผ แกไข / AUDITEE QMR

ผ แกไข / AUDITEE หวหนาหนวยงานทแกไข QMR

สวนท 2 การระบสาเหต และแนวทางแกไข

………….………………………………..………………...…………………………

ผลการตดตาม ……………………………………...………………………………

QMR

คร งท 1 วนท ……. / ……. /……..

ผ ตดตามผลการแกไขผลการตดตาม ……………………………………...………………………………

ผ ตดตามผลการแกไข

คร งท 2 วนท ……. / ……. /……..

หลกฐานรปธรรม ท แสดงใหเหนอยางชดเจนถงความ

ไมสอดคลองขอกาหนดตางๆของระบบฯ

สงน ทาใหมนใจวา ผ บรหารของ

องคกรจะยอมรบในทนทวาไดม

การช แจงเรองความไมสอดคลอง

อยางมเหตผลดแลว ขอกาหนดฯ พ นฐานท แสดงใหถงความไมสอดคลองท เกดข น หรออางอง

ระเบยบปฏบต เอกสารตางๆขององคกรของระบบฯ

สงน ทาใหมนใจไดวาผ บรหารขององคกร

จะเขาใจอยางชดเจนถงความตองการข น

พ นฐานทจะตองบรรลตามความตองการ

น น ๆ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 172

172

แผนกทถกตรวจ : ……………….……………………………………… กรณออก CAR ใหม อางอง CAR เกาเลขท

รายละเอยดของปญหาทพบ

สาเหตของปญหาทแทจรง

แนวทางการแกไข และปองกนการเกดซ า

วนทแกไขแลวเสรจ ……../……../………

สวนท 3 การตดตามผลการแกไข

OK. NO.

OK. NO.

สรป ปด CAR ออก CAR ใหม เลขท

คร งท 1 วนท ……. / ……. /……..

ผ ตดตามผลการแกไขผลการตดตาม ……………………………………...………………………………

ผ ตดตามผลการแกไข

คร งท 2 วนท ……. / ……. /……..

………….………………………………..………………...…………………………

ผลการตดตาม ……………………………………...………………………………

QMR

สวนท 1 การแจงปญหาทพบ เลขท

ใบรองขอใหแกไข ( CORRECTIVE ACTION REQUEST ; CAR )

ผ แจงปญหา / AUDITOR ผ แกไข / AUDITEE QMR

ผ แกไข / AUDITEE หวหนาหนวยงานทแกไข QMR

สวนท 2 การระบสาเหต และแนวทางแกไข

ไมพบบนทกการประเมนผลการฝกอบรมบางสวนของการอบรม

หลกสตร ผตรวจตดตามภายใน อบรมเมอวนท 06/06/06

ซงไมสอดคลองกบระเบยบปฎบต QP-TN-01 rev.1 เรองการฝกอบรม

ขอท 4.5 กาหนดไววา “ ตองมการบนทกการประเมนผลการฝกอบรมทกครง”

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 173

173

แผนกทถกตรวจ : ……………….……………………………………… กรณออก CAR ใหม อางอง CAR เกาเลขท

รายละเอยดของปญหาทพบ

สาเหตของปญหาทแทจรง

แนวทางการแกไข และปองกนการเกดซ า

วนทแกไขแลวเสรจ ……../……../………

สวนท 3 การตดตามผลการแกไข

OK. NO.

OK. NO.

สรป ปด CAR ออก CAR ใหม เลขท

สวนท 1 การแจงปญหาทพบ เลขท

ใบรองขอใหแกไข ( CORRECTIVE ACTION REQUEST ; CAR )

ผ แจงปญหา / AUDITOR ผ แกไข / AUDITEE QMR

ผ แกไข / AUDITEE หวหนาหนวยงานทแกไข QMR

สวนท 2 การระบสาเหต และแนวทางแกไข

………….………………………………..………………...…………………………

ผลการตดตาม ……………………………………...………………………………

QMR

คร งท 1 วนท ……. / ……. /……..

ผ ตดตามผลการแกไขผลการตดตาม ……………………………………...………………………………

ผ ตดตามผลการแกไข

คร งท 2 วนท ……. / ……. /……..

ระเบยบปฎบต QP-TN-01 rev.1 เรองการฝกอบรม ขอท 4.5

กาหนดไววา “ ตองมบนทกการประเมนผลการฝกอบรมทกครง” แตจากการตรวจไมพบบนทกการประเมนผลการฝกอบรมหลกสตร“

ผตรวจตดตามภายใน” อบรมเมอวนท 06/06/06 ซงไมสอดคลองกบ

ระเบยบปฏบตกาหนดไว

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 174

1. กลาวขอบคณผถกตรวจตดตาม(Auditee)

2. บอกวตถประสงคในการตรวจตดตามอก

คร ง

3. สรปผลการตรวจตดตามคร งน

4. ยนยนใบขอใหแกไข(ใบ CAR) ทออกไป

5. ตกลงถงวนทจะแกไขแลวเสรจ

6. แจงถงกาหนดสงรายงานการตรวจตดตาม

(Audit Report)

7. ปดประชม

การประชมปด Closing Meeting

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 175

รายงานผลการตรวจตดตามรายงานผลการตรวจตดตามรายงานการตรวจตดตามคณภาพภายในควรระบรายละเอยดดงตอไปนรายงานการตรวจตดตามคณภาพภายในควรระบรายละเอยดดงตอไปน รายละเอยดการตรวจตดตาม รายละเอยดการตรวจตดตาม ((ชอหนวยงาน ชอหนวยงาน ,,ว นทตรวจ เปนตนว นทตรวจ เปนตน))

ว ตถประสงคการตรวจว ตถประสงคการตรวจ

ขอบเขตการตรวจขอบเขตการตรวจ

รายละเอยดทมผ ตรวจรายละเอยดทมผ ตรวจ

สรปผลการตรวจ สรปผลการตรวจ ((จานวน จานวน NC NC / / ใบ ใบ CARCAR))

สรปภาพรวมของการตรวจสรปภาพรวมของการตรวจ

อน ๆ อน ๆ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 176

รายงานการตรวจตดตามคณภาพภายในตรวจประเมน

คร งท1 ประจา

ป2546 มาตรฐาน

อางอง

ISO 9001 : 2000

วตถประสงค

การตรวจ

ตรวจตามแผน พบปญหาในกระบวนการ อนŤ

ๆ (ระบ)

วนทตรวจ

ประเมน12 มค 46 หนวยงานถกตรวจ

แผนกบคคล

ทมตรวจ หวหนาทม คณ ฤดรตน

ทม A ผรวมทมตรวจ คณผน , คณรนดา

ระบรายละเอยดในการตรวจระบรายละเอยดในการตรวจ

ใหครบถวนใหครบถวน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 177

สรปความบกพรองทตรวจพบทแจงใหดาเนนการแกไข

เลขท

เอกสา

ร CPAR

ขอกาหน

ความ

บกพรอง รายละเอยดโดยยอกาหนดวน

เสรจ

หมาย

เหตNC O

IQA -01 6.2.2 ยงไมไดจดทาแผนการฝกอบรมป 2546 25 มค 46

IQA -02 4.2.3

แบบบนทกการฝกอบรมเปน Version เกา

กอนแกไข (ไมตรงกบทข นทะเบยนท DDC)

25 มค 46

IQA -03 4.2.4 ไมพบบนทกการฝกอบรมของŤŤนายŤŤเอ 25 มค 46

IQA-04 4.2.4 การจดเรยงแฟมประวตพนกงานไมมหลกเกณฑ

คนหาไมสะดวกŤมโอกาสสญหาย25 มค 46

สรปรวมจานวน NC และ O3 1

177

รายงานสงรายงานสง

ทตรวจพบทตรวจพบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 178

178

ทมผ ตรวจพบความ

บกพรองออกเอกสารขอให

แก ไข

สงเอกสารขอใหแก ไข

ใหก บผ รบผดชอบในเรอง

นน

ข นทะเบยนเอกสารขอให

แก ไข ท QMR ลงทะเบยนใน

CAR Log Sheet

สรปปด CAR จากการ

ตดตามผล หากไมนา

พอใจควรตดตามอก

คร ง

ผ รบผดชอบแกไข ระบ

สาเหต , วธการแกไข ,

กาหนดแลวเสรจในใบ

CAR

ผ ออก CAR ตดตามผลการ

แกไขตามกาหนด ทระบใน

ใบใบ CAR

ข นตอนการแกไข

CARผมมาตดตาม

ผลการแกไขครบ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 179

หนาทและความรบผดชอบของผ จดการทไดรบCAR

สบสวนเกยวกบปญหา

พจารณาสาเหตของปญหา

ตดสนใจในการแกไขทเหมาะสมและกาหนดวนทจะนา

การปฏบตการแกไขน นไปใชโดยปกตแลวระยะแกไข

อยทประมาณไมเกน 1 เดอน

สงใบขอใหแกไข(ใบ CAR) ทสมบรณแลวไปใหMR

นาเอามาตรการปฏบตการแกไขและปองกนไปใชอยาง

มประสทธภาพและมประสทธผล

การตดตามผลการปฏบตการแกไข

CAR

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 180

180

สวนท1

สวนท2

สวนท4

การตดตามผลการปฏบตการแกไข

ข อความของความไมเปนไป

ตามข อกาหนด

ระยะเวลาทกาหนดแกไขเสรจ

ผลการตดตามผล

CAR

CAR

CAR

สาเหต

สวนท3

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 181

การทวนสอบ (Verify) ควรจะมการตรวจสอบการปฏบตการแกไขทตองทาวาแลวเสรจหรอยงและการปฏบตน นไดมประสทธภาพเพยงพอทจะปองกนไมใหเหตการณเดมเกดซ าอก

หากการแกไขไมสมบรณผ ตดตามผลจะระบวนทจะมาตรวจตดตามอกคร งหนง

หากการมาตรวจคร งท2 ไมสมบรณอกจะทาการออก CAR ใหม

หาก CAR ใบใดทมการออกถง 2 คร งแลว ยงไมเรยบรอย กจะสงใหฝายบรหารเพอหาทางแกไขตอไป

การปด CAR

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 182

การประชมทบทวนโดยฝายบรหารผ บรหารดภาพรวมขององคกร

พจารณาแกไขปญหาทมผลตอ

ระบบคณภาพมาก ๆ

ใหนโยบายและใหการสนบสนนเพอ

ใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง

มบ นทกการประชมในเรองทเกยวของกบ

การพจารณาถงเรองการตรวจตดตาม

คณภาพภายใน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 183

183

ตวอยาง Car Summary Log

สรปรายงานคาขอใหจดปฏบตการแกไข ตรวจสอบครงท (Audit No) : 1/47 รายงาน (หวหนาทม) (Report):คณรกตรวจ ม นตดตาม

ทมผ ตรวจสอบ (Auditor Team) : 1. คณละเอยด หลกฐานด 2. คณแมนกฎ ไมมพลาด 3. คณสขม รอบคอบ

วนทตรวจตดตาม 1 - 10 มกราคม 2547

สรปผลการตรวจสอบคณภาพภายใน

เลขท

CAR หนวยงาน

ความไมเปนไปตามขอกาหนด

ทตรวจพบ

กาหนดวนท

แกไขเสรจ

กาหนดวนท

จะตดตามผล

กาหนดวนท

แกไขเสรจ

กรณการแกไข

ไมสมบรณ

กาหนดวนท

จะตดตามผล

กรณการแกไข

ไมสมบรณ

ผ ตดตามผล วนทปด CAR

1-01 PD พนกงานฝายผลตไมเคย

ไดรบการฝกอบรมเรองการ

ควบคมกระบวนการเลย

22/01/47 23/01/47 - - คณพชย 23/01/47

1 –02 PD แผนการผลตไมไดการ

อนมตกอนใชงาน

22/01/47 23/01/47 29/01/47 29/01/47 คณพชย 29/01/47

1 –03 PD การวางผลตภณฑรน MTF2

มของเสยปะปนกบของด

25/01/47 25/01/47 29/01/47 29/01/47 คณพรศกด ออก CAR

ใหม 1-03/1

1-03/1 PD ไมมหลกฐานการประเมน

ความเสยง สารเคมอนตราย

5/02/47 5/02/47 คณพรศกด

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 184

ปญหาทอาจพบในการตรวจ ปญหาทอาจพบในการตรวจ AuditAudit

• ไมไดรบความรวมมอจากหนวยงาน สาเหต

ผถกตรวจไมเขาใจวตถประสงค รสกไมมประโยชนในการตรวจ

ร สกเหมอนถกจบผด

มอคตกบผตรวจมากอน

การแกไข

สรางความร สกเปนกนเองกบผถกตรวจ

อธบายใหเขาใจวาเปนการตรวจความบกพรองของระบบ , ไมใชผทางาน

ผบรหารสรางความตระหนกใหแกพนกงานเกยวกบความจาเปน และ

ประโยชนของการตรวจตดตามคณภาพ

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 185

ปญหาทอาจพบในการตรวจ ปญหาทอาจพบในการตรวจ AuditAudit

* ตอบคาถามวกไปวนมา สาเหต

ผถกตรวจกลว และประหมาเกนไป

ไมเขาใจคาถาม

ผตรวจใชคาถามซงเปนทางการเกนไป

การแกไข

ผถกตรวจกลวสรางความร สกคนเคย ระหวางทมผตรวจ และผถกตรวจ

ปรบคาถามใหเขาใจงาย และเปนภาษาเดยวกบผถกตรวจ

เรมถามดวยคาถามงาย ๆ กอนถามตอไป

เปดโอกาสใหผถกตรวจ สอบถามไดถาไมเขาใจคาถาม

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 186

ปญหาทอาจพบในการตรวจ ปญหาทอาจพบในการตรวจ AuditAudit

* ไมเชอมนผ ตรวจสอบ สาเหต

ผถกตรวจร สกตวเองรมากกวาผตรวจ

ผถกตรวจอย ในตาแหนงงานทสงกวา

การแกไข

ผตรวจควรใชทาททออนนอม (ตามวยวฒ) ไมแสดงความขดแยง

สรางบรรยากาศในการตรวจใหมลกษณะในการหาความบกพรองของ

ระบบรวมกน เพอสรางโอกาสในการพฒนาคณภาพ

ผตรวจจะตองไมทาตวเปนผชอบโตแยงเพอลดการขดแจงทอาจจะเกดขน

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 187

ปญหาทอาจพบในการตรวจ ปญหาทอาจพบในการตรวจ AuditAudit

* ฝายบรหารไมใหความรวมมอในการตรวจ สาเหต

ไมมเวลาใหในการตรวจ

ไมยอมเปนผถกตรวจ แตจะเปนฝายสอนผตรวจสอบ

ผตรวจเองประหมา และเกรงกลวฝายบรหาร

การแกไข

ผตรวจสอบควรเตรยมตวใหพรอม กอนเขาตรวจ

พยายามรกษาเวลา และตรวจตรงประเดน

จดทมผตรวจใหมวยวฒ , คณวฒ พอสมควร ทจะเขาตรวจฝายบรหาร

Copyright © 2013 BSI. All rights reserved. 188188

BSI Training AcademyBSI Training Academy

BSI Group (Thailand) Co., Ltd.127/25 Panjathani Tower, Floor 20th Nonsee Road, Chongnonsee, Yannawa,Bangkok 10120,Thailand.0294-4889 to 9202 294 4467089-113-2236Orawan.Chomklay@bsigroup.comwww.bsigroupthailand.com