Post on 10-Jul-2015
description
ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ
DENEY ( LABORATUVAR ) YÖNTEMİ
1
2
Deney bilimsel bir olayı kanıtlamak için yapılan
deneme etkinliğidir. Deney koşulları belirlenmiş
ve denetlenebilir ortamlarda yapılır. Bilinmeyen
bir gerçeği bulmak, bir varsayımı, bir ilkeyi
sınamak için kullanılır. Öğrencilerde bilimsel
düşünceyi geliştirir.
3
Öğretmen deneyin hedeflerini dersin hedeflerini
çerçevesinde belirledikten sonra gerekli araç-
gereçleri önceden hazırlar bir ya da birkaç kez ön
deneme yaptıktan sonra sınıfta gerekli güvenlik
önlemlerini de aldıktan sonra deney uygulamasını
gerçekleştirir. Deneyi öğretmen yaptıktan sonra,
mutlaka öğrenciler yapmalı ve bilimsel süreç ile
ulaşılacak sonuçlar tartışılarak bulunmalıdır.
4
5
Deney Planı;
Deneyin konusu, deneyin amacı, deneyin zamanı,
araç ve gereçler, süreç (işlem) basamakları, temel
açıklamalar, sorulacak sorular, sonucun bulunması,
sonucun raporlanması aşamalarından oluşur.
Deney Yöntemi Niçin Kullanılır?
Bilimsel gerçekleri bulmak
Olaylar, olgular arasındaki bağlantıları ve bu
bağlantılarla ilgili yasaları bulmak
Varsayımların ispatını yapmak
Gerçeklerin anlaşılmasını sağlamak
Beceri geliştirmek
Öğrenmeyi somutlaştırmak
İlkelden deneyim yaşatmak6
Deneyin Etkili Kullanılması
Planlı yapılması
Öğretmen önce yapmalı (beklenmedik
durumlarla karşılaşmak için)
Sonra hem öğrenci yapmalı, öğretmen
yönlendirici ve rehber alınmalı
Uygun araç - gereç hazırlanmalı
Süre dikkatle kullanılmalı
Temel açıklamalar yapılmalı
Deney sonucu tartışılmalı7
Laboratuvar Yöntemi
Öğrencilerin bilgilerini gözlem ve deneyler
yaparak kazandıkları, teorik bilgileri pratik
olarak uyguladıkları bir yöntemdir.
8
Laboratuvar yöntemini ve bu arada kullanılan
gözlem, deney ve gösteri gibi teknikleri belirtmek
için bazen "Sezgisel Yöntemler" kavramı da
kullanılmaktadır.
9
Laboratuvar Yöntemini Kullanmanın Yararları
Laboratuvar yöntemiyle öğrenci deneyin nasıl
düzenleneceğini, neler yapılacağını ve deneyin
nasıl sonuçlandığını görür. Öğrenci, bilgi elde
etme sisteminin içinde yaşar. Bütün bu
aşamalarda aktif olan öğrencidir.
10
Öğretimde bireyselliğe yer verir. Öğrenme
kuvvetli ve etkili olur. Öğrenilenlerin
unutulmaması ve gerektiğinde hemen
uygulanabilmesi veya kullanılabilmesi özellikleri
vardır.
11
Yöntemin el becerilerini geliştirmesi, araştırmayı
teşvik etmesi, öğrencileri aktif hale getirmesi,
bilimsel ilgi uyandırması, yaratıcı düşünceyi
geliştirmesi, yapılan yanlışlıklara anında
müdahalenin söz konusu olması gibi başka
olumlu yanları da vardır.
12
Laboratuvar metodunun sakıncaları
Hem maddi hem de zamanın kullanımı açısından
ekonomik değildir.
Az sayıda öğrenciye çalışma imkânı verir.
Bilgiye değil beceriye daha fazla ağırlık verir.
13
Laboratuvar Yönteminde Kullanılan Teknikler
a) Gözlem
Gözlem daha önce bir yöntem olarak da işlendiği
için burada bir teknik olarak fazla üzerinde
durulmayacaktır. Yani laboratuvar yönteminde
baştan sona gözlem tekniği kullanılmaktadır.
14
b) Deney
Deney, gözlemin ileri safhasıdır. Deneyde araştırmacı
olayın içinde yer aldığı için, olayın gidişine müdahale
edilebilir. Gözlemde bu mümkün olmayıp, sadece
izlemekle yetinilmektedir.
Öğretimde yapılan deneyler genel olarak iki çeşittir.
1) Öğretmen deneyleri
2) Öğrenci deneyleri.
15
Öğretmen deneyinde, öğrenci pasif ve seyirci
durumundadır. Bu tür deneylere "gösteri" de
diyebiliriz.
Öğrenci deneyleri yaparak-yaşayarak öğrenmede
önemli sayıldığı için, öğretimde en çok tercih
edilmesi gereken deney türüdür. Burada öğrenci
aktiftir. Öğrenci deneyleri bedenî ve zihnî
hareketlilik sağlamaktadır.
16
Öğrencilerin yaptıkları deneylerde başarısız olmaları
durumunda deneyin öğretmen tarafından tekrarlanması
ve olumlu sonucun öğrencilere gösterilmesi gereklidir.
Öğrencileri deneye teşvik edilmeli, onlara deneyin önemi
hissettirilmeli ve deney plânları yaptırılmalıdır.
17
c) Gösteri Tekniği
Gösteri tekniğinde aktif olan öğretmendir.
Öğrenciler dinleyici ve seyirci durumdadırlar. Bu
tekniğin anlatımdan farkı, burada birçok âlet
kullanılarak bir deney veya iş yapılmaktadır.
Anlatımdan ziyade yapılanlar önemlidir.
Öğrencileri dikkat ve ilgileri başarılı bir şekilde
çekilebilir.
18
Bu teknik sadece fen derslerinin laboratuvar yöntemi ile
işlenmesi sırasında değil, gösterip yaptırma, model olma
veya gösterme, rol oynama, drama gibi şekilleri ile sosyal
bilimlerde ve diğer derslerde (müzik, spor, resim vs.) de
başarı ile kullanılabilir. Bu konuda o derslerin özel
öğretim yöntemleri kısmına bakılabilir.
19
Teşekkürler..
20
Kaynaklar
Ali Özdaş. Öğretim İlke ve Yöntemleri, İstanbul 1997
http://egitimedair.net/index.php/e%C4%9Fitim-
%C3%B6%C4%9Fretim/1780-laboratuar-deney-yontemi
21