Post on 01-Jan-2016
description
Dariusz Więcek
Konferencja Przyszłość Rynku Medialnego w Polsce, Poznań Media Expo, 9.04.2014
Możliwości przyszłego wykorzystania pasma radiodyfuzyjnego dla potrzeb
naziemnych emisji cyfrowych
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
AGENDA
1. Gospodarka widmem radiowym pasm radiodyfuzyjnych2. Aktualny stan planów i sieci multipleksów3. Możliwości uruchomienia kolejnych multipleksów na
bazie Planu GE064. Nowe techniki zwiększania efektywności wykorzystania
widma radiowego 5. Ocena skutków dyskutowanych propozycji w sprawie
przyszłych przeznaczeń pasma 700 MHz dla systemów mobilnych (tzw. dywidenda cyfrowa 2)
6. Propozycje rozwiązań dla przyszłych multipleksów7. Podsumowanie
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Gospodarka widmem radiowym
• Częstotliwości radiowe stanowią unikalny, odnawialny, skończony i cenny zasób państwowy zarządzany na szczeblu krajowym (UKE, KRRiT) i międzynarodowym (ITU, CEPT)
• Zarządzanie widmem radiowym wykorzystuje ramowy podział zasobów radiowych na typy służb radiowych, rezerwacje i przydziały częstotliwości, który definiują Krajowe Tablice Przeznaczeń Częstotliwości (KTPCz) i RR ITU
• Zasoby widma radiowego stanowią cenne źródło stanowiące o wpływach budżetowych (ze sprzedaży, licencjonowania, pozwoleń radiowych) mający często też znaczny wpływ np. na wycenę wartości poszczególnych firm
• Tradycyjne sposoby licencjonowania: sprzedaż, dzierżawa, aukcja. Ustalanie szczegółowych warunków technicznych wynikających z kompatybilności elektromagnetycznej
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Widmo radiowe pasm radiodyfuzyjnych
• Pasma radiodyfuzyjne przeznaczone dla radiodyfuzji naziemnej:– Pasmo III (VHF): zakres częstotliwości 174-230 MHz– Pasmo IV i V (UHF): zakres częstotliwości 470-862 MHz
• Pasma VHF i UHF są dziś współużytkowane z innymi systemami:– PMSE (Programme Making and Special Events)– Radioastronomia (604-608 MHz)– ARNS (systemy krajów b. Układu Warszawskiego: RSBN/PRMG, SOD, RSP)– Systemy radarowe– Systemy radia kognitywnego (Cognitive Radio) wykorzystujące tzw. białe
przestrzenie widma (TV White Spaces)• Pasmo UHF (ok. 400-1000 MHz) stanowi najcenniejszy zasób widma
radiowego ze względu na unikalne cechy fizyczne (duże zasięgi, niskie koszty budowy sieci, penetracja w budynkach, małe anteny o dobrym zysku)
• Przeznaczenie części pasma UHF na potrzeby telewizji pozwala na współużytkowanie widma, przeznaczenie dla operatorów komórkowych oznacza de facto wyłączność w użytkowaniu i „oddanie pasma” operatorom komórkowym
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Podstawy regulacyjne pasm telewizyjnych
• Porozumienie RRC ITU w Genewie w 2006 (kraje Europy, Afryki, Bliski Wschód i kraje byłego ZSRR), tzw. „GE06”
– Zasady planowania i kryteria techniczne kompatybilności sieci (radiodyfuzyjne i inne)– Plany częstotliwości cyfrowy i analogowy– Warunki modyfikacji Planu– Terminy zaprzestania ochrony TV analogowej (17.06.2015r)
• ITU WRC 07– Przeznaczenie 790-862 MHz dla systemów mobilnych na zasadzie pierwszej ważności (tzw. dywidenda
cyfrowa, pasmo 800 MHz),
• Decyzja Komisji Europejskiej z 2010r. 2010/267 /EC w sprawie przeznaczenia zakresu 790-862 MHz (tzw. Dywidenda cyfrowa)
– wymóg KE w sprawie zwolnienia pasma przez systemy telewizyjne, implementacja do 2013r.
• ITU WRC 12– Uchwała w sprawie podjęcia prac dotyczących użytkowania zakresu 694(8)-790 MHz (pasmo 700 MHz, tzw. Druga dywidenda cyfrowa) przez
systemy mobilne (do dyskusji i decyzji podczas WRC 15), prace w JTG 4-5-6-7
• Mandat KE do CEPT w sprawie prac nad zagadnieniami kompatybilności pasma 700 MHz (CEPT CPG PTD)
• Porozumienia bilateralne administracji (np. z Rosją, Ukrainą)
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
OBSZARY REZERWACJI WEDŁUG PLANU GE06: PASMO VHF: 174-230 MHz
DAB+ MUX1
MUX8 DVB-T
DAB+ MUX2
DAB+ MUX3
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Wykorzystanie pasma VHF
• Wolne zasoby częstotliwości, które są i będą dostępne dla telewizji w długim okresie czasu
• Możliwy jest jeden multipleks ogólnopolski DVB-T (MUX8) i trzy multipleksy DAB+
• Nieco niższa dostępna przepływność DVB-T (ok. 22 Mb/s)• Nieco większe problemy planowania sieci DVB-T (duże
obszary rezerwacji), brak przeznaczeń dla konkretnych stacji w GE06 (implementacja za pomocą sieci SFN)
• Niektórzy odbiorcy TV będą musieli zamontować dodatkową antenę odbiorczą na pasmo VHF
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
OBSZARY REZERWACJI WEDŁUG PLANU GE06: PASMO UHF: 470-862 MHz
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
MULTIPLEKSY DVB-T AKTUALNIE DOSTĘPNEPASMO UHF: 470-790 MHz
10
Post switch-off (31.07.2013) situation
MUX1 MUX2MUX3
MUX 4 – odbiór mobilny, miasta
MUX 5, 6 ?
Odbiór stacjonarny ~95%
Stacjonarny + przenośny 98%
Obecny stan sieci DVB-T
Odbiór stacjonarny ~95%
Dodatkowe emisje lokalne (spoza GE06)
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Obecne multipleksy DVB-T - kanały w paśmie 700 MHz (tzw. dywidenda cyfrowa 2)
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Dywidenda cyfrowa 2 - utrata pasma 700 MHz
Utrata 2 multipleksów wg GE06 (MUX5, MUX6)
MUX5 DVB-T (poza GE06) - wymaga planowania i koordynacji międzynarodowej
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
• Radio kognitywne (Cognitive Radio, TV White Spaces) jako technika (np. w służbie drugiej ważności) wykorzystująca w sposób niezakłócający (tzw. oportunistyczny) pasma telewizyjne wykorzystywane obecnie przez inne służby
• Wykorzystanie zasady BSO (Beneficial Sharing Opportunities) promowanej przez KE
• Nie ma konieczności zmiany planów DVB-T• Aplikacje: np. dostęp do Internetu, Internet Rzeczy
(Machine-to-Machine), Inteligentne liczniki
13
Nowe techniki zwiększania efektywności wykorzystania widma radiowego
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Pasmo 700 MHz a systemy TV WS
14
Kanały 21-60 Kanały 21-48
Żródło: IŁ-PIB, ECC Raport 185
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Pasmo 700 MHz dla systemów mobilnych: konsekwencje
• Utrata 2 pełnych pokryć DVB-T GE06 (MUX5, MUX6)• Utrzymanie MUX1-MUX4 możliwe bez większych zmian Planu i większych
problemów koordynacji międzynarodowej (Konieczna współpraca międzynarodowa i wielostronne modyfikowanie Planu GE06 (zmiana niektórych kanałów)
• Brak możliwości wykorzystania współużytkowania pasma 700 MHz przez innych– Idea KE - BSO (Beneficial Sharing Opportunity) ?– Brak możliwości wykorzystywania systemów Cognitive Radio TV WS w paśmie 700 MHz– Mniej dostępnych kanałów TV spoza GE06 na emisje lokalne
• Problemy przygraniczne z systemami ARNS (wschód)• Znaczne problemy zakłóceń LTE700 do DVB-T (klasyczny uplink i downlink FDD)• Przygotowania do wdrożenia i uzgodnienia międzynarodowe mogą zająć wiele lat • Różne potrzeby i oczekiwania różnych krajów UE (konieczność wyłączania DVB-T w
niektórych krajach)• Utrzymanie 5-6 pokryć DVB-T wymaga istotnej zmiany Planu GE06 i koordynacji
międzynarodowej
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Ocena możliwości utrzymania 6 multipleksów w sytuacji utraty pasma 700 MHz
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Warunki i efekty modyfikacji Planu GE06
• Zgoda na wielostronną modyfikację Planu przez kraje sąsiednie (najlepiej konferencja ITU, CEPT)
• Możliwe zastosowanie większych obszarów rezerwacji niż w GE06• Korzystne zastosowanie transmisji DVB-T2 lub kolejnej wersji
standardu
• Utrzymanie 6 multipleksów DVB-T2 w paśmie UHF nawet po przekazaniu pasma 700 MHz dla operatorów mobilnych (w DVB-T do 5 multipleksów)
• Zapewnienie atrakcyjnej oferty naziemnej telewizji na dłuższy czas (możliwość rozwoju HD, UHD, 4k, 8k, 3D, dodatkowe usługi, telewizja holograficzna itp.)
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
PODSUMOWANIE
• Obecnie są wolne i dostępne zasoby pasm telewizyjnych VHF i UHF, które pozwalają na uruchomienie kolejnych multipleksów DVB-T i DAB+:
– MUX5 i MUX6 DVB-T w paśmie UHF – MUX8 DVB-T VHF– 3 multipleksy DAB+ w paśmie VHF (1 przydzielony dla Polskiego Radia, 2 wolne)
• Oceniamy, że zasoby UHF (470-790 MHz) pozostaną w Polsce praktycznie dostępne na potrzeby telewizji przynajmniej do 2020r.
• W sytuacji przyszłej zmiany przeznaczenia pasma 700 MHz dla systemów mobilnych możliwe będzie takie zmodyfikowanie planu GE06, aby utrzymać 6 multipleksów w paśmie UHF (470-694 MHz) w DVB-T2 (lub 5 multipleksów w DVB-T)
• Zapewnienie przyszłej atrakcyjnej oferty telewizji naziemnej (np. programy HD, UHD, nowe programy) i radiowej (nowe programy, nowe usługi, duże zasięgi) jest możliwe dzięki uruchomieniu kolejnych multipleksów, dla których istnieją wolne zasoby częstotliwości zarówno w paśmie UHF jak i VHF
9.04 .2014 | Poznań Media Expo | Dariusz Więcek
Dziękuję za uwagę
d.wiecek@il.wroc.pl