Post on 13-Mar-2016
description
Warsztaty Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej i Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej
8-10 czerwca 2011
1
Biblioteka Główna PW
UKD dla bibliotekarza UKD dla użytkownika Współpraca z Biblioteką
Narodową i innymi bibliotekami przy lepszym wykorzystaniu UKD
UKD i angielskie odpowiedniki słów kluczowych 2
Biblioteka Główna PW
Języki Informacyjno- Wyszukiwawcze w BG PW
Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna (UKD) Słowa Kluczowe (SK) Klasyfikacja lokalna (wykaz działów), to JIW
stworzony na potrzeby ustawienia księgozbioru w wolnym dostępie
3
Biblioteka Główna PW
UKD w BG PW stosowana była zawsze
Wraz z komputeryzacją pojawiły się słowa kluczowe pozyskiwane najczęściej z Tablic UKD
Wraz z wolnym dostępem do zbiorów pojawił się symbol klasyfikacji lokalnej – kod ustawienia działowego
4
Biblioteka Główna PW
Nasze SK mają swoją gramatykę (tworzone za pomocą swobodnie zestawionych wyrażeń) i nie są żadnym ze znanych JHP
SK w BG PW są budowane jako deskryptory (terminy przyjęte) i jako samodzielne wyrażenia językowe, bez określników
Słownik SK jest uporządkowany alfabetycznie
5
Biblioteka Główna PW
SK są podane w formie rzeczowników : LASY BAGIENNE, ODPADY RADIOAKTYWNE, ŹRÓDŁA ENERGII ODNAWIALNE
Przymiotniki należy przekształcić na formę rzeczownikową ( Kruchy - KRUCHOŚĆ, Wytrzymały – WYTRZYMAŁOŚĆ )
Przysłówki nie mogą być samodzielnymi SK (Na zimno - SPAJANIE NA ZIMNO )
6
Biblioteka Główna PW
Czasowniki należy przekształcić na rzeczowniki (PAROWAĆ-PAROWANIE , PROJEKTOWAĆ-PROJEKTOWANIE)
Wyjątkami są nazwy własne (BIAŁE ZŁOTO, NOWY SĄCZ)
Zaznaczamy tylko niektóre poddziały wspólne: miejsca i czasu ; formy /słownik, praca doktorska, norma, encyklopedia, konferencja, książka elektroniczna, mapa, plakat / języka
7
Biblioteka Główna PW
8
Biblioteka Główna PW
9
Biblioteka Główna PW
10
Biblioteka Główna PW
11
Biblioteka Główna PW
12
Biblioteka Główna PW
Kod UD jest trzecim JIW stosowanym w opracowaniu rzeczowym, zbudowanym dla potrzeb biblioteki w oparciu o UKD
Układ Działowy to płytka klasyfikacja hierarchiczna (wyliczająca), z możliwością przeglądania działów w katalogu OPAC
13
Biblioteka Główna PW
Kody układu działowego A. Dział ogólny
B. Nauki społeczne i polityczne C. Matematyka D. Fizyka E. Chemia, przemysł chemiczny i technologia chemiczna F. Nauki o Ziemi i nauki biologiczne G. Mechanika H. Budowa maszyn. Technologia mechaniczna. Badania materiałów. Mechanika precyzyjna
I. Elektrotechnika i elektroenergetyka J. Elektronika
K. Informatyka L. Budownictwo M. Transport O. Poligrafia P. Organizacja pracy. Ochrona pracy R. Metalurgia. Hutnictwo S. Architektura. Sztuka. Estetyka. Wzornictwo przemysłowe Rękodzieło artystyczne Z. Nauka. Technika. Zagadnienia interdyscyplinarne
http://www.bg.pw.edu.pl/
14
Biblioteka Główna PW
C. Matematyka D. Fizyka E. Chemia, przemysł chemiczny i technologia chemiczna F. Nauki o Ziemi i nauki biologiczne G. Mechanika H. Technologia maszyn i techniki wytwarzania I. Elektrotechnika i elektroenergetyka J. Elektronika
• 5-Nauki Przyrodnicze• Matematyka 51• Fizyka 53• Chemia 54• Biologia 57• Mechanika 531/534
• 6-Nauki stosowane• Technologia maszyn
621.01• Elektrotechnika 621.3• Elektroenergetyka 621.31• Elektronika 621.38
15
Biblioteka Główna PW
K. Informatyka L. Budownictwo M. Transport O. Poligrafia P. Organizacja pracy Ochrona pracy R. Inżynieria materiałowa. Materiałoznawstwo S. Architektura. Sztuka. Estetyka. Wzornictwo przemysłowe. Rękodzieło artystyczne Z. Nauka. Technika.
• Budownictwo 69• Transport 656• Poligrafia 655.1/.3• Organizacja pracy
331.103• Materiałoznawstwo
620.2• Sztuka 7• Architektura 72• Wzornictwo
przemysłowe 7.05
16
Biblioteka Główna PW
Czytelnik nie używa symboli UKD, natomiast dzięki stosowaniu UKD przez bibliotekarzy wiedza jakiej poszukuje, jest uporządkowana, a SK odsyłają do naukowych terminów
Jak to się dzieje?
17
Biblioteka Główna PW
18
Biblioteka Główna PW
19
Biblioteka Główna PW
20
Biblioteka Główna PW
Jak KHW, bazujące na UKD przyczyniają się do sukcesu użytkownika ?
21
Biblioteka Główna PW
Zapis kolumnowy wszystkich wyrażeń Języka Informacyjno – Wyszukiwawczego (słów kluczowych, symboli cyfrowych UKD i kodu układu działowego)
Budowa Kartotek Haseł Wzorcowych
22
Biblioteka Główna PW
Jak działają KHW ?
Ustalają co jest hasłem głównym, a co synonimem
Ustalają co jest terminem naukowym, a co nazwą potoczną
Ustalają zasady wprowadzania nowych SK
23
Biblioteka Główna PW
24
Biblioteka Główna PW
25
Biblioteka Główna PW
Zawartość KHW
150 Hasło główne 450 Hasło odrzucone /patrz/ 472 Odpowiednik angielski /nie
tłumaczenie/ 550 Hasło synonimiczne /patrz też/ 670 Źródło pozyskania hasła
26
Biblioteka Główna PW
FUNKCJE MONOTONICZNE 550 FUNKCJE RZECZYWISTE 150
PRZEPŁYWY TURBULENTNE 450 PRZEPŁYWY BURZLIWE 150
27
Biblioteka Główna PW
ACADEMIC LIBRARIES (BIBLIOTEKI AKADEMICKIE) 550
UNIVERSITY LIBRARIES ( BIBLIOTEKI SZKÓŁ WYZSZYCH)150
COMPUTATIONAL COMPLEXITY (ZŁOŻONOŚĆ ALGORYTMÓW OBLICZENIOWA) 550
MACHINE THEORY (TEORIA AUTOMATÓW) 150
28
Biblioteka Główna PW
UKD jako system organizacji wiedzy opisujący całość nauki, służy do tworzenia i udoskonalania istniejących systemów organizacji wielu dziedzin nauki
Spotkania w Zespole ds. UKD, organizowane przez pracownię UKD Instytutu Bibliograficznego BN
29
Biblioteka Główna PW
Dostęp do polskiego tłumaczenia skróconej wersji pliku wzorcowego UKD, dzięki przedstawicielstwu w Radzie Doradczej UKD ( UDC Advisory Board ) dr Jolanty Hys z BN
http://www.udcc.org/udcsummary/php/index.php
30
Biblioteka Główna PW
UKD w czeskim pliku wzorcowym Czechy mają swoje przedstawicielstwo w
Radzie Doradczej Consortium UDC Mają plik wzorcowy UKD /MRF/ w wersji
czeskiej: CZENAS Biblioteka Narodowa w Czechach używa
pełnych tablic UKD w klasyfikacji rzeczowej UKD wspiera indeksowanie tematyczne i
opracowanie rzeczowe zbiorów
Biblioteka Główna PW
31
Współpraca z Biblioteką Politechniki Białostockiej
Polskie Towarzystwo Astronautyczne
Biblioteka Główna PW
32
33
Biblioteka Główna PW
34
Biblioteka Główna PW
35
Biblioteka Główna PW
KHW w języku angielskim to odpowiedniki polskich Słów Kluczowych, istniejących w systemie Aleph
Hasłem głównym jest wyrażenie w języku polskim. Angielskie SK jest hasłem odrzuconym
Angielskie SK (termin techniczny, naukowy) musi być potwierdzone w autorytatywnym katalogu na świecie (katalogi narodowe, OCLC) lub w Polsce (NUKAT) czy tezaurusie
36
Biblioteka Główna PW
Plik wzorcowy MRF 2009 (wersja angielska) Dostęp do polskiego tłumaczenia skróconej
wersji MRF http://www.udcc.org/udcsummary/php/
index.php
37
Biblioteka Główna PW
Pomoc w pogrupowaniu terminów wokół dziedzin i w usprawnieniu kontroli nad słownictwem
Poprawienie efektywności i trafności klasyfikowania rzeczowego
Uatrakcyjnienie katalogu i podniesienie jego wartości informacyjnej
UKD a wizualizacja wiedzy – prezentacja informacji w formie graficznej
38
Biblioteka Główna PW
Promocja skuteczniejszych sposobów wyszukiwania wśród użytkowników
Zachęcenie ich do współpracy przy klasyfikowaniu (social tagging) przykł. http://www.nlm.nih.gov/mesh/meshsugg.html
UKD a wizualizacja wiedzy – prezentacja informacji w formie graficznej
Biblioteka Główna PW
39
Agnieszka Maria Kowalczukkowalczuk@bg.pw.edu.pl
Biblioteka Główna PW
40