Post on 05-Feb-2020
กฎหมายประกนภย
บทท 6 หลกวาดวยการรบชวงสทธ
• เหตเกดขนขณะทสองตายายน าควายไปเลยง และเดนอยบนถนน โดยควายถกรถชนตาย ท าใหมความผดตาม พ.ร.บ.จราจร กระทงมการไกลเกลยเรยกคาเสยหายกวา 2 แสนบาท แตสองตายายไมมเงนจนน ามาสการฟองรอง ซงสองตายายกพยายามเกบเงนเพอมาชดใชคาเสยหาย
• คดรถชนควายของตายายชาวอ าเภอมหาชนะชย จ.ยโสธร เหตเกดตงแตวนท 18 พ.ค. 2557 เวลาประมาณ 17.30 น. โดยมการฟองเรยกคาเสยหายจากเจาของควาย คอ นายถนอม และ นางบน ลาดตะกว อาย 73 ป อยหม 3 บานหนองยาง ต.หวเมอง อ.มหาชนะชย จ.ยโสธร ซงเปนผสงวยไมมรายไดอนใด นอกจากเบยยงชพ คนละ 700 บาท/เดอน เทานน
บ.ประกนภยท าแบบนไดเหรออออออออ
• เมอเกดความเสยหายในทรพยสนทเอาประกนภย โดยมบคคลภายนอกเปนผกอ ผเอาประกนมทางเลอก 2 ทาง
1. เรยกคาสนไหมทดแทนจากผรบประกน(ผลโดยสญญา)
2. เรยกรองใหผท าละเมดชดใชคาเสยหาย(ผลโดยกฎหมาย)
“ถาวนาศภยเกดขนเพราะการกระท าของบคคลภายนอกไซร ผ รบประกนภยไดใชคาสนไหมทดแทนไปเปนจ านวนเพยงใด ผ รบประกนภยยอมเขารบชวงสทธของผ เอาประกนภยและของผ รบประโยชนซงมตอบคคลภายนอกเพยงนน ถาผ รบประกนไดใชคาสนไหมทดแทนไปแตเพยงบางสวนไซร ทานหามมใหผ รบประกนภยนนใชสทธของตนใหเสอมเสยสทธของผ เอาประกนภยหรอผ รบประโยชน ในการทเขาจะเรยกรองเอาคาสนไหมทดแทนจากบคคลภายนอกเพอเศษแหงจ านวนวนาศภยนน”
มาตรา 880
หลกวาดวยการรบชวงสทธ
1.ประกนวนาศภย
2.ประกนชวต
1. ประกนวนาศภย
การรบชวงสทธ หมายถง บคคลสองฝายตางเปนเจาหนและ ลกหนกนอยไดมบคคลภายนอกมาใชหนใหแกเจาหน และโดยผลของกฎหมาย บคคลภายนอกทใชหนกเขาสวมสทธเปนเจาหนแทนตอไป
- มบทบญญตทวไปตาม ม. 226,227
- ม. 880 เหตทตองบญญตหลกเกณฑเฉพาะม 2 ประการ คอ
1. มลหนในการรบชวงสทธ
2. เงอนไขการรบชวงสทธ
ฎ 1930/2538 การรบชวงสทธตามมาตรา 226 และ 880 หมายความวา เจาหนมสทธเพยงใด ผรบชวงสทธกไดรบสทธไปเพยงนน เมอขอเทจจรงฟงไมไดวารถยนตบรรทกทโจทกรบประกนภยไวไดรบความเสยหายเทาใด ศาลจงก าหนดใหตามควรแกพฤตการณและความรายแรงแหงละเมด มาตรา 438 การทโจทกไปตกลงคาเสยหายไปโดยไมปรากฏวาคาเสยหายจรงมเพยงใด โจทกจะเรยกรองเอาเงนทโจทกจายไปเตมจ านวนไมได
ม. 880 วรรคแรก ตองมความเสยหายซงเกดจากการกระท าของบคคลภายนอก และผ รบประกนภยไดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผ เอาประกนภยและผ รบประโยชนไปแลว ยอมรบชวงสทธของผ เอาประกนหรอผ รบประโยชนทจะเรยกรองเอาจากผท าละเมดได
การรบชวงสทธจะเกดขนเมอใด ม. 880
ฎ 1637/2530 เกดเหตไฟไหม แมโจทกจะไดชดใชคาเสยหายแกผเอาประกนภยแลว แตเมอเหตเพลงไหมมไดเกดจากความประมาทของจ าเลยหรอลกจางของจ าเลย โจทกจงไมอาจรบชวงสทธผเอาประกนภยได ฎ 987/2537 สนคาทเสยหายจากการขนสงทางทะเล จ าเลยซงเปนผขนสงตองรวมรบผดในความเสยหายดงกลาว เมอผรบประกนไดช าระแทนใหผรบตราสงไป จงรบชวงสทธจากผรบตราสงมาฟองเรยกคนจากจ าเลยได ฎ 3888/2537 การรบชวงสทธฟองเรยกจากผท าละเมด ไมอยในบงคบของ ป.พ.พ. มาตรา 867 วรรคแรก อนจะตองมหลกฐานเปนหนงสอลงลายมอชอฝายทตองรบผดจงจะฟองรองบงคบคดได
ผรบประกนซอมแซมรถใหผเอาประกนแลว แตยงไมจายคาซอมใหอซอมรถ ถอวาไดมการจายคา
สนไหมทดแทนใหแกผเอาประกนแลว จงรบชวงสทธได
ค าถาม นายเรนเปนลกจางขบรถของนายโดม ซงไดท าประกนภยค าจนกบบรษทอมรประกนภย จ ากด นายเรนขบรถโดยประมาทชนรถของนางฝนเสยหาย แลวนายเรนท าสญญาประนประนอมยอมความยอมรบผดใชเงนจ านวนหนงใหแกนางฝน ตอมานายเรนไมยอมช าระคาเสยหายตามสญญาประนประนอมยอมความ นางฝนจงเรยกใหบรษทไทยประกนภยจายคาซอมรถ เมอบรษทไทยประกนภยจายคาสนไหมทดแทนไปแลว จงฟองนายเรน นายโดม และบรษทอมรประกนภย จ ากด ตามจ านวนทตนไดจายไปจรง ดงนบรษทประกนภยสามารถฟองเรยกคาเสยหายจากบคคลท งสามไดหรอไม อยางไร
ใหเทยบเคยง ฎ. 380/2530 และ ฎ. 5515/2538
ฎ 1227/2523 เมอรถชนกนแลว เจาของรถบรรทกซงโจทกรบประกนภยไวไดท าสญญาประนประนอมยอมความกบจ าเลย แตเมอจ าเลยยงไมไดปฏบตตามสญญาดงกลาว ความผกพนตามสญญาประกนภยซงโจทกจะตองใชคาสนไหมทดแทนใหแกเจาของรถบรรทกยอมจะยงไมระงบไป เมอโจทกจายคาซอมรถไปแลว ยอมเขารบชวงสทธของผเอาประกนไดตามจ านวนทโจทกจายไปจรงและไมเกนจ านวนทเจาของรถบรรทกมสทธเรยกรองเอาแกจ าเลยตามสญญาประนประนอมยอมความเทานน
การขบรถยนตชนสตวเลยง เจาของรถยนตตองเปนผรบผดชอบจายคาเสยหายทเกดขนหรอไม ?
ตางตนตางประมาทและท ารายงานบนทกประจ าวนตางคนตางซอม เปนการสละสทธเรยกรองคาสนไหมทดแทนทพงมตอกน จงเปนสญญาประนประนอมยอมความ มลละเมดระงบตามมาตรา 850-852 ผรบประกนไมมอ านาจฟองจ าเลยใหรบผดในมลละเมดทระงบสนไปในฐานะผรบชวงสทธได (ฎ 1892/2538)
หากวาบคคลภายนอกหลดพนจากความรบผดตอผเอาประกนไปแลว ผรบประกนกไมอาจรบชวงสทธได
คกรณไมระบจ านวนเงนชดใชความเสยหายถอวาเปนสญญาประนอมยอมความไดหรอไม
รถยนตของนายสงเกตไดเอาประกนภยไวกบบรษทพมานประกนภย จ ากด เกดอบตเหตชนกบรถยนตของนายสงวรณ โดยรถยนตของนายสงเกตเปนฝายประมาท ทงสองฝายไดตกลงกนเองและลงบนทกประจ าวนเกยวกบคดไวทสถานต ารวจวานายสงเกตยนดชดใชคาเสยหายใหทงหมดไดแก รบซอมรถยนตใหอยในสภาพเรยบรอยและชดใชคาสนคาทบรรทกมาบนรถของนายสงวรณ แตจ านวนเงนทจะชดใชและวธการชดใชยงไมไดระบไว เนองจากยงไมไดมการตราคาคาเสยหายกนไว
• รายงานประจ าวนเกยวกบคดดงกลาวเปนเพยงหนงสอ ทนายสงเกตยอมรบสภาพหนตอนายสงวรณผเปนเจาหนตามสทธเรยกรองในมลละเมดเพราะไมมรายละเอยดหรอขอตกลงทแนนอนเกยวกบ จ านวนเงนทตองช าระและวธการช าระ อนจะท าใหปราศจากขอโตแยงกนอก จงมใชสญญาประนประนอมยอมความอนจะท าใหนายสงเกตหลดพนจากความรบผดใน มลละเมดแตประการใด ดงนนบรษทภมข ประกนภยฯ จงสามารถรบชวงสทธนายสงวรณมาไลเบยเอากบบรษทพมานประกนภยฯ ได (ค าพพากษาฎกาเลขท 127/2538)
• ในกระบวนการท างานของบรษทประกนภย เมอไดมการจายคาสนไหมทดแทน เรองกจะถกสงไปฝายกฎหมาย ซงจะพจารณาวาในแตละเรองนน บรษทฯจะมสทธฟองเรยกรองคาสนไหมทดแทนทจายไปกลบคนมาไดหรอไม
• กอนทจะฟองรองนน จะตองมการสงจดหมายเรยกมาเจรจากนกอน และถาไมไดขอยต จงคอยสงฟองศาล ในแงของกฎหมาย กรณละเมดตองฟองรองภายใน 1 ป
• ดงนน ตองระวง เมอเกดเหตรถยนตชนกนแลว อยาประนประนอมยอมความโดยไมมการบนทกประจ าวนทโรงพกเดดขาด !!!!!
• ม. 880 วรรค 2 การช าระคาสนไหมทดแทนในบางสวนของความเสยหาย ผรบประกนภยหามใชสทธของตนในทางเ สอมเสยสทธของผ เอาประกนภยหรอผ รบประโยชน ในการเรยกรองเอาคาสนไหม ทดแทนจากบคคลภายนอก
• เ ชน ผ รบประกนภย เ มอ รบชวงสทธแลว ฟอง รองบคคลภายนอกและยดทรพยของบคคลภายนอกมาช าระใหผรบประกนจนหมดสน ท าใหผเอาประกนไมอาจบงคบบคคลภายนอกในสวนทขาดไดอก
ก. เอาประกนภยรถยนต 3 แสนบาท ตอมา ข. ละเมดชนรถ ก. เสยหายทงคน เสยหาย 4 แสนบาท ปกตผรบประกนตองจายคาสนไหมทดแทน 3 แสนบาท แลวรบชวงสทธในเงน 3 แสนบาท สวน ก. สามารถเรยกจาก ข. 1 แสนบาท สมมต ข. มท.ส.เพยง 3 แสนบาท เชนน ก. มสทธไดรบช าระหน 1 แสนบาทกอนผ รบประกน ผรบประกนจะรบชวงสทธ 3 แสนบาทไมไดเพราะท าใหเสอมเสยสทธของผเอาประกนภยหรอผรบประโยชน
ตวอยางเชน
วธปฏบตเมอรบชวงสทธ
• การรบชวงสทธอาศยสทธตามกฎหมาย ม. 880 และ • ม. 226,227 ผรบประกนภยจงยอมจะใชสทธเรยกรองจากบคคลภายนอกในนามของตนเอง โดยไมจ าตองใหผเอาประกนหรอผรบประโยชนท าหนงสอโอนสทธเรยกรองตาม ป.พ.พ. ม. 306 ( ฎ 943/2510)
ผลของการรบชวงสทธ
• 1. ผรบประกนภยซงรบชวงสทธมสทธคดดอกเบยจากผละเมด • 2. ผรบประกนใชคาสนไหมทดแทนไปแลว ไดรบชวงสทธจากผเอาประกนฟองเรยกคาเสยหายจากผละเมดไดเอง ม. 213 , ม. 233 , ม. 237
ผรบประกนคดดอกเบยนบแตวนช าระคาสนไหมทดแทนเปนตนไป
ฎ 660/2529 บรษทประกนโจทกฟองจ าเลยทงสามใหรบผดในฐานะเปนผรบชวงสทธตาม ป.พ.พ. มาตรา 880 สทธของโจทกยอมเกดขนนบตงแตวนทโจทกไดช าระคาสนไหมทดแทนเปนตน โจทกจะคดดอกเบยนบแตวนท าละเมดเสมอนเปนผเสยหายโดยตรงมได เมอโจทกช าระคาสนไหมทดแทนแตละจ านวนไปในวนใด กคดดอกเบยในจ านวนดงกลาวนบแตวนนนเปนตนไป
ผรบชวงสทธสามารถใชสทธตอบคคลภายนอกไดในนามของตนเอง ไมใชในฐานะตวแทนของลกหน ดงนนแม ไมไดมอบอ านาจหรอเปนการขนใจผเอาประกนภย กชอบทจะท าได • ผรบชวงสทธใชสทธตอไปนได • สทธตามมาตรา 213 • สทธตามมาตรา 233 • สทธตามมาตรา 237 • ฎ 1118/2498 ผรบประกนภยซงใชคาสนไหมทดแทนไปแลว ยอมรบชวงสทธของผเอาประกนภยทจะฟองผท าละเมด ผรบชวงสทธฟองลกหนไดในนามของตนเอง
2. ประกนชวต ม. 896
• ผรบประกนชวตเมอไดใชเงนใหกบทายาทของผเอาประกนซงมรณะ หรอใชเงนใหกบผรบประโยชนแลว ไมมสทธเขารบชวงสทธของทายาทผตายไปไลเบยเอากบผท าละเมด
• ค าพพากษาฎกาท2361/2515 แมสามและบตรผเยาวของผตายจะไดรบชดใชคาสนไหมทดแทนจากบรษทประกนภยแลว กหาเปนการตดสทธทจะเรยกรองเอาคาสนไหมทดแทนทยงขาดอยจากผท าละเมดอกไม
• ค าพพากษาฎกาท 3026 /2540 ขอสญญาตามกรมธรรมประกนภย ในสวนทเปนการประสบอบตเหตทเกยวกบการเสยงภยถงชวตเปนสญญาประกนชวตอยางหนงเพราะอาศยความมรณะของบคคลเปนเงอนไขแหงการใชเงนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 889 หาใชเปนการประกนวนาศภยแตเพยงอยางเดยวไม ซงตามบทบญญตวาดวยการประกนชวตไมไดใหสทธแกผรบประกนภยทจะเขารบชวงสทธไดอยางกรณการประกนวนาศภย ดงนน แมโจทกจะไดจายเงนคาสนไหมทดแทนจ านวน 50,000 บาทใหแกผเอาประกนภยไป โจทกกหามสทธเพอฟองเรยกเงนดงกลาวจากจ าเลยทงสองไดไม
• ____________________________
• เนองจากโลกในยคปจจบนววฒนาการกาวหนาไปมาก ในการท าสญญาประกนภยชนดตาง ๆ ไดก าหนดเงอนไขในการประกนภยเอาไวหลากหลาย เพอดงดดลกคาใหเขาท าสญญาประกนภยดวย ท าใหเกดขอโตแยงวาขอก าหนดเงอนไขในการรบผดตามสญญาประกนภยเปนสญญาประกนภยประเภทใด โดยเฉพาะอยางยงระหวางการประกนภยค าจนกบประกนชวต
• ค าพพากษาศาลฎกาท 5089/2541
เฉพาะคาสนไหมทดแทนทผ รบประกนภย จาย เปนคารกษาพยาบาลแกผบาดเจบเทานนทจะรบชวงสทธตามมาตรา 880 มาเรยกจากผกระท าละเมดไดสวนการประกนทเกยวกบการเสยงภยถงชวตเปนสญญาประกนชวตอยางหนงเพราะอาศยความมรณะของบคคลเปนเงอนไขแหงการใชเงนตามมาตรา 889 ซงไมไดบญญตใหสทธผรบประกนภยทจะเขารบชวงสทธแทนกนไดเหมอนอยางการประกนวนาศภย
• โจทกไดรบประกนภยรถยนตจาก ว. เปนการประกนภยทเรยกกนทวไปวาเปนการประกนภยชน 1 ซงผรบประกนภยจะตองรบผดชอบชดใชคาสนไหมทดแทนในกรณทเกดเหตรถยนตคนทเอาประกนภยประสบอบตเหตหรอเฉยวชนกบรถยนตคนอน ไมวาจะเกดจากการกระท าความผดของผขบรถยนตคนทเอาประกนภยไวหรอไม ผรบประกนภยจะตองจายคาสนไหมทดแทนเกยวกบทรพยสน รางกาย และชวต
• มขอพจารณาวา
• 1. คาสนไหมทดแทนในกรณทเปนคารกษาพยาบาลผไดรบบาดเจบ • 2. ผทถงแกความตายกด ผรบประกนภยทไดจายคาทดแทนไปแลวจะรบ
ชวงสทธฟองเรยกจากผกระท าละเมดไดหรอไม ซงปญหานแยกพจารณาออกเปน 2 กรณ คอ
• 1. การประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ .ศ . 2535 ซงในกรณ นกฎหมายดงกลาวไดบญญตวาผ รบประกนภยจะตองจายคาสนไหมทดแทนเปนคาเสยหายเบองตนโดยไมตองรอการพสจนความรบผดใหเสรจสนภายใน 7 วน นบแตวนทผรบประกนภยไดรบการรองขอซงเปนการปฏบตตามมาตรา 20 ผรบประกนภยยอมมสทธไลเบยเอาจากผขบรถทกอใหเกดความเสยหายเพราะประมาทเลนเลออยางรายแรงไดตามมาตรา 31 อนเปนสทธไลเบยทเกดขน โดยผลของกฎหมายโดยเฉพาะมใชเปนการรบชวงสทธตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 880 (ค าพพากษาศาลฎกาท 7625/2541)
• 2. กรณประกนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ฎกาท 5089/2541 วา เฉพาะคาสนไหมทดแทนทผรบประกนภยจายเปนคารกษาพยาบาลแกผบาดเจบเทานนทจะรบชวงสทธตามมาตรา 880 มาเรยกจากผกระท าละเมดไดสวนการประกนทเกยวกบการเสยงภยถงชวตเปนสญญาประกนชวตอยางหนงเพราะอาศยความมรณะของบคคลเปนเงอนไขแหงการใชเงนตามมาตรา 889 ซงไมไดบญญตใหสทธผรบประกนภยทจะเขารบชวงสทธแทนกนไดเหมอนอยางการประกนวนาศภย
• สรปไดวา • สญญาประกนชวตกรณทมขอตกลงใหผรบประกนภยจะตองจายคาสนไหมทดแทนกรณทผเอาประกนชวตไดรบอนตรายแกกายเปนคารกษาพยาบาลดวยนน ยอมไมเปนการประกนชวต
• ดงนน ผรบประกนภยยอมมสทธรบชวงสทธเรยกคาสนไหมทดแทนทจายคนจากผกระท าละเมดได เชน ผเอาประกนภยถกนายแดงใชมดแทงไดรบบาดเจบ ตองเสยคารกษาพยาบาลเปนเงน 100,000 บาท ซงตามกรมธรรมประกนชวต ผรบประกนภยจะตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผเอาประกนภย เชนน เมอผรบประกนภยไดจายคารกษาพยาบาลใหแกผเอาประกนภยไปแลวสามารถรบชวงสทธมาฟองเรยกจากนายแดงได
ค าพพากษาฎกาท 1150/2546
ตามกรมธรรมประกนภยรถยนตมขอสญญาเกยวกบความรบผดของผรบประกน ภยตอความบาดเจบหรอมรณะของบคคลภายนอก เฉพาะสวนทเกยวกบการเสยงภยถงชวต เปนสญญาประกนชวตเพราะอาศยความมรณะเปนเงอนไขแหงการใชเงนตาม ม. 889 ซงกฎหมายไมไดใหสทธผรบประกนภยทจะเขารบชวงสทธแทนกนได เหมอนอยางการประกนวนาศภย แตเงนสวนทโจทกจายเปนคารกษาพยาบาลกอนตายและคารกษาพยาบาลผบาด เจบซงเปนการจายตามกรมธรรมประกนภย ทโจทกตกลงคมครองหาใชเ ปนการ ประกนชวตไม