การสร างบทเร ียนสําเร็จรูป ......การสร างบทเร ยนส าเร จร ป เร อง ค านาม ธว
การพัฒนาเว็บไซต์ระดับสาขาวิชาarit.sru.ac.th/files/Presentation-Standard-digital-media.pdfการสร...
54
การพัฒนาเว็บไซต์ระดับสาขาวิชา โครงการ “YOUNG WEBMASTER CAMP” รุ่นที่ 1 โดย ฝ่ายพัฒนาสาระดิจิทัลและสื่อประสม สานักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ
Transcript of การพัฒนาเว็บไซต์ระดับสาขาวิชาarit.sru.ac.th/files/Presentation-Standard-digital-media.pdfการสร...
การพฒนาเวบไซตระดบสาขาวชา โครงการ “YOUNG WEBMASTER CAMP” รนท 1 โดย ฝายพฒนาสาระดจทลและสอประสม ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ
- มาตรฐานสอดจทล - การเขยนบทความ - การแนะน าการใชงานเวบไซตระดบสาขาวชา
หวขอการอบรมเชงปฏบตการ
มาตรฐานสอดจทล
ธรวฒน กจงาม นกวชาการคอมพวเตอร
ฝายพฒนาสาระดจทลและสอประสม http://arit.sru.ac.th
ขอมลโดย “ศนยบรการความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย”
การออกแบบพฒนาเวบไซต และคลงความรตาง ๆ จ าเปนตองเกยวของกบสอดจทลในหลายรปแบบ โดยเฉพาะเมอกาวเขาสยคเวบ 2.0 ทอนญาตใหทกคนรวมกนสรางสรรค แลกเปลยน และเผยแพรผลงาน
การสรางซงเกดจากบคคลจ านวนมากทมาท างานรวมกนเปน สอเดยวกน ผานเวลา และสถานททตางกน อาจกอใหเกดปญหาในการเปดแฟมงานดจทลได เชน การแสดงผลภาษาไทยผดพลาด การไมแสดงแบบอกษร (Font) รวมถงปญหาการละเมดลขสทธ จงจ าเปนตองมขอก าหนดรวมกนของสอดจทล เพอลดปญหาดงกลาว
สอดจทลทมคณภาพ
1. มการถายทอดและจดเกบอยางเปนระบบ
2. สามารถเขาไดอยางทวถง
3. มมาตรฐานเพอน ามาใชใหมไดหลายครง
4. มการไหลเวยนผานระบบทสรางคณคา อนจะสงผลถงประสทธภาพโดยรวมทสงขนขององคกร/หนวยงาน
5. มการใชเทคโนโลยเปนเครองมอ เพอชวยแปลงความซ าซอนในการท างานเปนความรวมมอ
การจดการสอดจทล
1. รวมกนท าความเขาใจและก าหนดมาตรฐานสอดจทล
2. รวมรณรงค สงเสรมใชงานมาตรฐานสอดจทล
3. รวมพฒนา ปรบปรงขอก าหนด มาตรฐาน กระบวนการทเกยวของกบสอดจทล
สรป
ก าหนดชอโฟลเดอรเปนภาษาองกฤษทกระชบและสนทสด หลกเลยงการใชชอภาษาไทย เนองจากซอฟตแวรบางตวอาจไมรองรบ ในกรณทมหลายค าจะใช – (Hyphen) เชอมระหวางค า ไมใช space และ
underscore _ เพราะเมอมาเปนสวนหนงของ URL จะมกมการ ขดเสนสญลกษณ ซงจะสงผลให underscore ทบกบขดเสนใตได
เชน www.sru.ac.th/digital_standard_.html
[email protected] www.sru.ac.th/digital-standard-01.html
มาตรฐานการตงชอแฟมเอกสาร
มาตรฐานการตงชอแฟมเอกสาร by STKS
ปญหาทพบกรณชอโฟลเดอร/แฟมภาษาไทย
ควรก าหนดแบบอกษรทงภาษาไทยและภาษาองกฤษใหเปนชดเดยวกน
หลกเลยงการใชแบบอกษรทละเมดลขสทธ
ในเอกสารภาษาไทยควรจะใชตวเลขเปนเลขไทย
สวทช. ใหความส าคญกบประกาศฟอนตมาตรฐานราชการไทย โดยเฉพาะการใชฟอนต TH SarabunPSK
สวทช. ใหความส าคญกบประกาศการพมพหนงสอราชการดวยโปรแกรมคอมพวเตอร
มาตรฐานการสรางเอกสารงานพมพ
ฟอนตมาตรฐานราชการไทย
ไมตองกดป ม Enter เมอจบบรรทด แตใหพมพไปเรอยๆ โปรแกรมจะตดค าใหอตโนมต
การตดค ากอนจบบรรทด ใหใชป ม Shift + Enter
การขนหนาใหมกอนจบหนาปกต ใหใชป ม Ctrl + Enter
เอกสารทกเอกสารจะตองก าหนด Document Properties
ค าทบศพท Internet อนเตอรเนต อนเตอรเนท อนเทอรเนต
Digital ดจทอล ดจตอล ดจทล
Web เวป เวป เวบ
มาตรฐานการสรางเอกสารงานพมพ (ตอ)
ตวอยางการกรอกรายละเอยดเอกสารงานพมพ
มาตรฐานการสรางเอกสารงานพมพ by STKS
ใชตวภาษาองกฤษ
ไมใชเครองหมายวรรคตอน ยกเวน . (full stop) และ – (hyphen)
ถารางเอกสารครงแรกใหใสวนทดวย yyyymmdd 20100528-tea-and-talk-present.doc 20100528-tea-and-talk-present-1.doc 20100528-tea-and-talk-present-2.doc
มาตรฐานการตงชอเอกสารงานพมพ
มาตรฐานการตงชอไฟลและ Directory
มาตรฐานทางดานเนอหา
มาตรฐานทางดานรปแบบการใชภาษาบนเวบ
มาตรฐานทางดานเทคนค เปนการก าหนดมาตรฐานในสวนของการเขยน HTML หรอสวนของโคดทเกยวของ
มาตรฐานการสรางเอกสารเวบ
เอกสารเวบจะตองมการก าหนดชอของเอกสารหนานน ไวในสวนของแทก <title>…</title> โดยชอทก าหนดขนมาควรใชภาษาองกฤษ แลวคอยตอทายดวยภาษาไทย และอธบายถงภาพรวมของเวบไซตนนๆ ใหไดมากทสด เพราะชอของเอกสารทก าหนดไวน จะสงผลใหโปรแกรมเกบขอมลของเวบไซตทใหบรการคนหาขอมล (Search Engine) สามารถตรวจพบ และเกบชอทก าหนดใหกบเอกสาร เขาไวในระบบฐานขอมล เพอใชเปนคยเวรด ส าหรบการคนหาเวบไซตตอไป (ขอความทระบใน <title> นไมควรยาวเกน 64 ตวอกษร) <title>Suratthani Rajabhat University - มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน</title>
มาตรฐานการสรางเอกสารเวบ
เอกสารเวบควรก าหนดคยเวรดใหกบเอกสารนนๆ โดยการใชแทก <meta name=“keywords” content=“คยเวรดส าหรบโฮมเพจ”> ซงคยเวรดนจะเปนขอมลอกสวนหนงทโปรแกรมเกบขอมลของเวบไซต คนหาขอมล (Search Engine) บางชนด เกบไปท าเปนคยเวรด ส าหรบการคนหาเวบไซต ดงนนถาตองการใหเอกสารถกตรวจพบโดยเวบไซตทเปน Search Engine หลายๆ ชนด เราควรจะใสทงชอของเอกสาร และใสคยเวรดในแทก <meta name=“keywords” …>
มาตรฐานการสรางเอกสารเวบ
เอกสารเวบจะตองก าหนดค าอธบายเวบอยางยอโดยการใชแทก <meta name=“description” content=“ค าอธบายเวบ”> เพอเปนขอมลส าหรบ Search Engine แสดงผลประกอบการสบคนเวบไซต
มาตรฐานการสรางเอกสารเวบ
เอกสารเวบทกหนาจะตองมการก าหนดชดของตวอกษร (Character Set) โดยจะตองก าหนดเปน UTF-8 ซงการก าหนดชดของตวอกษรในเอกสารแตละหนานนจะใชรปแบบเปน <meta http-equiv=“Content-Type” content=“text/html;charset=UTF-8”>
เอกสารเวบควรก าหนดชอหนวยงานหรอผพฒนาเวบ โดยการใชแทก <meta name=“author” content=“ชอหนวยงาน/ผพฒนาเวบ”>
มาตรฐานการสรางเอกสารเวบ
เอกสารเวบทกเอกสารจะตองก าหนดเมทาดาทาชด Dublin core (ดบลนคอร) ก ากบในทกเอกสารเวบ เพอเปนขอมลส าหรบระบบ OpenURL ใหกบ Reference Manager เชน โปรแกรม Zotero ตดตงใน Firefox จะน าไปสรางรายการอางองตอไป โดยจะระบดวยชดค าสงตอไปน
<meta name=”DC.Title” content=”ชอเอกสารเวบ”>
<meta name=”DC.Keywords” content=”คยเวรดส าหรบโฮมเพจ”>
<meta name=”DC.Description” content=”ค าอธบายเวบ”>
<meta name=”DC.Author” content=”ชอผพฒนาเวบ”>
มาตรฐานการสรางเอกสารเวบ
ผดแลเวบควรใชเครองมอตรวจ Links ดวยตนเองอยางสม าเสมอ
ทก ๆ หนาเวบ ควรจะแสดงขอมลตางๆ (ยกเวนหนาเวบอนทราเนต) ดงตอไปน ขอมลตดตอหนวยงาน ไดแก ทอย เบอรโทรศพท และอเมล เสนเชอมกลบไปยงหนาหลกของศนยฯ ค าแถลงการณสงวนลขสทธ
มาตรฐานการสรางเอกสารเวบ (ตอ)
วนท / เวลา มความส าคญ
ความละเอยดของภาพ
ขนาดภาพ
คณลกษณะเฉพาะของภาพ
สบคนภาพงายดวย IPTC Metadata
XMP ส าหรบการประกาศความเปนเจาของภาพ
มาตรฐานภาพดจทล
มาตรฐานภาพดจทล (ตอ)
สไลดแรกจะตองน าเสนอหวเรองการน าเสนอใหชดเจน
ทกสไลดจะตองก าหนด Slide Title
เนนหวขอมากกวารายละเอยด
การขนบรรทดใหม ใหกดป ม Shift + Enter
ไมควรเคาะชองวางระหวางค ามากกวา 1 ชอง
ขนาดตวอกษร, สตวอกษร เนน เดนชด เหนไดในระยะไกล
มาตรฐานการสรางสอน าเสนอ
ขอความแตละสไลดไมเกน 6 บรรทด
ไมควรก าหนดฟอนตมากกวา 4 แบบในเอกสารเดยวกน
หลกเลยงการใชแบบอกษรทละเมดลขสทธ
สอการน าเสนอทกสอจะตองก าหนด Document Properties
หมายเหต ฟอรแมตเอกสารทเหมาะสมในการเผยแพรสสาธารณะ ในรปแบบหองสมดดจทลคอ PDF
มาตรฐานการสรางสอน าเสนอ (ตอ)
การเตรยมสอดจทลทมคณภาพ Microsoft Office, PDF Properties, โปรแกรม Xnview
Document Properties
เอกสารทก เอกสารจะตองก าหนด Document Properties เพอใหการสบคนเปนไปไดงาย สะดวก รวดเรว อกทงยงเปนขอมลส าคญส าหรบ Search Engine และโปรแกรมจดการหองสมดดจทลทไดมาตรฐาน
Microsoft Word 2007
คลกป ม Quick Button แลวเลอกค าสง Prepare, Properties แลวปอนรายการ
การเตรยมไฟล PDF ทเปนมตรกบ Search Engine
เอกสาร PDF เปนเอกสารอกฟอรแมตทถกใชเพอเผยแพรผลงานผานอนเทอรเนต และคาดหวงวาจะถกคนดวย Google หรอ Search Engine ไดงาย โดยการเตรยมแฟมเอกสาร PDF ใหสะดวกกบการเขาถงของ Search Engine จ าเปนตองมแนวปฏบตทเหมาะสม ดงน
ชอแฟมเอกสาร PDF
ควรเปนค า ภาษาองกฤษทสน กระชบ ประกอบดวยค าทผ ใชรจกและใชสบคนไดงาย นอกจากนชอแฟมเอกสารยงถกใชเปน Title แสดงบนหนาผลลพธของการสบคน หากเอกสาร PDF ไมไดระบ Title เอาไว
ไมควรใชค าภาษาไทย หามใชอกขระพเศษ และชองวาง ยกเวนเครองหมาย _ หรอ -
PDF Properties
เอกสาร PDF ควรระบ Metadata ก ากบทกครง โดยเฉพาะสวนชอเรองเอกสาร หรอ Title โดยก าหนดไวไมเกน 70 อกขระ ทงน Search Engine จะแสดงชอเอกสารในบรรทดแรกของหนาผลลพธการสบคน และหากเอกสารใดไมระบชอเอกสาร หรอ Title กจะแสดงดวยชอแฟมเอกสารแทน
ดงภาพขางตน จะพบวาเปนเอกสาร PDF ทมชอแฟมเอกสาร คอ 20110410-digital-media-stnd.pdf แตหนาผลลพธจะแสดงชอเอกสารดวยค าวา “คมอมาตรฐานสอดจทล” ซงเปนขอความจาก Metadata สวน Title นนเอง
PDF Properties
เอกสาร PDF จะตองก าหนด Document Properties ใหเหมาะสม และถกตองเชนเดยวกบเอกสารตนฉบบ โดยเปดแฟมเอกสารดวย
Acrobat Professional จากนนเลอกค าสง File, Properties
เอกสาร PDF สามารถก าหนดสททในการเขาถงเอกสารไดโดยใช
ค าสง File -> Print -> Adobe PDF คลกเลอกป ม Properties
การก าหนดชอเรองเอกสาร หรอ Title ท าไดหลายวธ เชน ระบในเอกสารตนฉบบ Word เมอแปลงเปน PDF ชอเรองจะถกสงไปอตโนมต หรอระบผานโปรแกรม Acrobat Professional หรอโปรแกรมอนๆ ทรองรบการท างานกบ PDF Metadata
ค าคนของเอกสาร PDF
ค าคนของเอกสาร PDF หรอ Keywords เปน PDF Metadata รายการหนงทจ าเปนกบ Search Engine โดยใหระบเปนค าๆ คนดวยเครองหมาย comma ,
นอกจากน Metadata รายการอนๆ เชน Author, Subject กเปนรายการทควรใสใจ ก าหนดขอมลทเหมาะสมลงไปดวยทกครง โดย Subject อาจจะก าหนดจากหมวดหมทมการก าหนดไวแลว หรอ Library Subject Heading หรอจะก าหนดเองเฉพาะของหนวยงาน เชน เอกสารรายงาน กก าหนดเปน Report เปนตน
รวมทงการสรางทางเขาถงในรปแบบเอกสารเวบฟอรแมต HTML กเปนอก 1 ชองทางทส าคญ เพราะสามารถก าหนด Metadata ไดครบถวนมากกวา เชน Description Metadata หรอ Metadata Scheme ชดเฉพาะอยาง Google Scholar
แกไข PDF Metadata ดวย Freeware อยาง BeCyPDFMetaEdit
การเผยแพรเอกสาร PDF สอนเทอรเนตโดยเฉพาะการพฒนาคลงความรสถาบน และตองการใหขอมลกบ Search Engine รวมทงระบบอนๆ ทตองการท างานกบเอกสารไดเตมประสทธภาพ การลงรายการหรอ Catalog เอกสาร PDF จงมความจ าเปนอยางยง โดยการลงรายการเอกสาร PDF จะท าผาน PDF Metadata ซงจะท าไดขณะการแปลงเอกสาร PDF
อยางไรกดหลายๆ ครงทพบวาเอกสาร PDF จ านวนมากยงไมไดลงรายการ PDF Metadata อกทงซอฟตแวรทมอยกไมสามารถลงรายการดงกลาวได เชน PDF Reader ดวยกระแสของ Freeware ขอน าเสนอโปรแกรม BeCyPDFMetaEdit ครบ โปรแกรมนเปน Freeware ทดาวนโหลดไดจากเวบ BeCyHome
โปรแกรมมขนาดเลกท างานงาย เพยง unzip แลวเปดโปรแกรมจากนนเปดแฟมเอกสาร PDF จะปรากฏจอภาพการท างาน ดงน
โปรแกรม XnView
ความสามารถของ XnView การท างาน ไดมากกวา 400 ฟอรแมต เชน GIF, TIF, JPG
จอภาพแสดงผลของ XnView มลกษณะใกลเคยงจอภาพการท างานของ Windows Explorer
โปรแกรมใชงานไดงายดวยเมนพนฐาน
XnView สามารถแสดงภาพในลกษณะ Slide Shows และสนบสนนการสราง Photograph album ตลอด Contact Sheets
สนบสนนการสราง Gallery Web
ความสามารถของ XnView (ตอ)
สนบสนนค ำสงปรบแตงภำพหลำกหลำย เชน sharpness, glass effect, Color exchange
สนบสนนกำรแปลงฟอรแมตภำพไดหลำกหลำย และสนบสนนกำรท ำงำนแบบ Batch ชวยในกำรแปลงภำพปรมำณมำกๆ
สนบสนนกำรท ำงำนกบ Image Metadata ทง XMP, EXIF และ IPTC ชวยในกำรคนคนภำพ
สนบสนนกำรสรำงภำพในรปแบบ Panorama
Metadata ของภาพระบบดจทล
EXIF Metadata (Exchangeable Image File Format) คอขอมลตำง ๆ เกยวกบภำพซงเปนมำตรฐำนหนงทกลองถำยภำพระบบดจทล (Digital Camera) จะตองก ำหนดไวในฟงกชนกำรถำยภำพ และบนทกคำเหลำนผนวกรวมกบรปภำพ ขอมลทบนทกไดแก รนของกลอง, ยหอ, ควำมไวแสง, ควำมเรวซดเตอร เปนตน ขอมลนนยมน ำมำใชเปน ขอมลก ำกบภำพ หรออธบำยภำพ
ตวอยาง EXIF Metadata
Metadata ของภาพระบบดจทล (ตอ)
IPTC Metadata (International Press Telecommunications Council Metadata) เปนรำยละเอยดก ำกบภำพประเภทหนง ซงเจำของภำพ สำมำรถปอน/แกไขขอมลไดเอง เชน วนทสรำงภำพ วนทปรบ
แกไขภำพ เจำของภำพ ลขสทธของภำพ ประโยชน ขอ ง IPTC นอกจำกน ำมำใชเปนขอมลก ำกบภำพ ยงสำมำรถใชเปนขอมลเพอกำรสบคนภำพ เชน สบคนภำพดวยชอเจำของ หรอผถำยภำพ, คยเวรด (Keyword) ก ำกบภำพ เปนตน
ตวอยาง IPTC Metadata
ตวอยางการสบคนภาพจาก IPTC
สญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนส (Creative Commons Licence: CC) เปนสญญาอนญาตทางลขสทธประเภทหนงพฒนาโดย Hewlett Foundation study องคกรไมแสวงก าไรองคกรหนงทเนนงานดานกฏหมาย
เครองหมายแสดงลขสทธของ Creative Commons
วตถประสงคของสญญานเพอใหเจาของผลงานอนมลขสทธสามารถแสดงขอความอนอ านวยความสะดวกใหสาธารณชนรถงสทธในผลงาน และทราบวาจะน างานอนมลขสทธของตนไปใชไดโดยไมตองขออนญาตและไมถอวาเปนการละเมดลขสทธ โดยผ ทน าผลงานไปใชตองปฏบตตามเงอนไขทก าหนดไว เชน อางองแหลงทมา ไมใชเพอการคา ไมดดแปลงตนฉบบ เปนตน รายละเอยดของแตละสญญาอนญาตนน ขนอยกบรนของสญญา และประกอบไปดวยตวเลอกจากเงอนไข 4 เงอนไข โดยไดมการจดท าสญลกษณเงอนไขเปน 4 ประเภท ซงเครอขายครเอทฟคอมมอนสประเทศไทย (http://cc.in.th) ไดถอดความและน าสญลกษณ 4 เงอนไขนนมาอธบายไวดงน
สญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนส
แสดงทมา/อางทมา (Attribution – BY) : อนญาตใหผอนท าซ า แจกจาย หรอแสดงและน าเสนอชนงานดงกลาว และสรางงานดดแปลงจากชนงานดงกลาว ไดเฉพาะกรณทผนนไดแสดงเครดตของผ เขยนหรอผใหอนญาตตามทระบไว
ไมใชเพอการคา (NonCommercial – NC) : อนญาตใหผ อนท าซ า แจกจาย หรอแสดงและน าเสนอชนงานดงกลาว และสรางงานดดแปลงจากชนงานดงกลาว ไดเฉพาะกรณทไมน าไปใชในทางการคา
ไมดดแปลง (No Derivative Works –ND) : อนญาตใหผ อนท าซ า แจกจาย หรอแสดงและน าเสนอชนงานดงกลาวในรปแบบทไมถกดดแปลงเทานน
อนญาตแบบเดยวกน (Share Alike – SA) : อนญาตใหผ อนแจกจายงานดดแปลง เปลยนรปหรอตอเตมงานไดเฉพาะกรณทชนงานดดแปลงนนเผยแพรดวยสญญาอนญาตทเหมอนกนทกประการกบงานตนฉบบ หรอสรปงายๆ วาตองใชสญญาอนญาตชนดเดยวกนกบงานดดแปลงตอยอดใช
สญลกษณเงอนไขเปน 4 ประเภท
Attribution CC – BY ใหเผยแพร ดดแปลง โดยตองระบทมา
Attribution CC – BY -SA ใหเผยแพร ดดแปลง โดยตองระบทมาและตองเผยแพรงานดดแปลงโดยใชสญญาอนญาตเดยวกน
Attribution CC – BY -ND ใหเผยแพร โดยตองระบทมา แตหามดดแปลง
Attribution CC- BY -NC ใหเผยแพร ดดแปลง โดยตองระบทมาแต หามใชเพอการคา
Attribution CC- BY – NC – SA ใหเผยแพร ดดแปลง โดยตองระบทมาแตหามใชเพอการคาและตองเผยแพรงานดดแปลงโดยใชสญญาอนญาตชนดเดยวกน
Attribution CC- BY – NC -ND ใหเผยแพร โดยตองระบทมาแตหามดดแปลงและหามใชเพอการคา
สญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนส
ตดตอสอบถาม ฝำยพฒนำสำระดจทลและสอประสม
IP PHONE 5103 FB.COM/ARITSRU FB.COM/CCISRU
