การสอสารภายในบคคล

“Intrapersonal

communication”

การสอสารภายในบคคล (Intrapersonal communication)

กระบวนการสอสารซงเกดภายในตวมนษยแตละคนทงท

รตวและไมรตว โดยใชวจนภาษาและอวจนภาษา เพอสราง

การรบรและความเขาใจความหมายของสงตาง ๆ รอบตว

การพดคยกบตนเอง (Self - talk)

การพดคยภายในตนเอง (Inner speech)

การสอสารภายในบคคล

ความสาคญของการสอสารภายในบคคล 1. กระบวนการสอสารภายในบคคลเปนพนฐานสาคญสาหรบ

การสอสารทกประเภท

กระบวนการ สอสารภายในบคคลเกด ข น กอนและระหวาง การสอสารระหวางบคคล เปนพนฐานในการรบรสงตางๆรอบตว

2. ศกยภาพในการสอสารภายในบคคลเปนปจจยสาคญประการหนงในการกาหนดสมฤทธผลของการสอสารระหวางบคคล

ความสามารถในการสอสารกบบคคลอน เกดจากความสามารถภายในตวบคคล รวาตนเชอสงใด มทศนคตอยางไร

การสอสารภายในบคคล การสอสารภายในบคคล

แนวคดทฤษฎเกยวกบการสอสารภายในบคคล

การรบร (Perception)

แกมเบลและแกมเบล(Gamble, & Gamble, 2005) หมายถง กระบวนการในการใหความสนใจและเลอกรบการรวบรวม

และจดระบบและการแปลความหมายหรอสรางความหมายใหแก

ขอมลทไดรบเพอใหเขาใจความหมายของสงตาง ๆทเกดขนใน

สภาพแวดลอมรอบ ๆ ตว

การสอสารภายในบคคล การสอสารภายในบคคล

• การสอสารภายในบคคลมความเชอมโยงกบสาขาจตวทยา

แนวคดทฤษฎเกยวกบการสอสารภายในบคคล

การรบร (Perception)

แกมเบลและแกมเบล(Gamble, & Gamble, 2005) หมายถง กระบวนการในการใหความสนใจและเลอกรบการรวบรวม

และจดระบบและการแปลความหมายหรอสรางความหมายใหแก

ขอมลทไดรบเพอใหเขาใจความหมายของสงตาง ๆทเกดขนใน

สภาพแวดลอมรอบ ๆ ตว

การสอสารภายในบคคล การสอสารภายในบคคล

• การสอสารภายในบคคลมความเชอมโยงกบสาขาจตวทยา

สนใจและเลอกรบ รวบรวมสงเรา แปลความหมาย การรบร (Perception)

การสอสารภายในบคคล การสอสารภายในบคคล

การรบรเปนกระบวนการท เกดอยางตอเนองและสมพนธ

ระหวางกระบวนการยอย ดงน

1. การใหความสนใจและการเลอกรบสงเรา

(attention and selection)

กระบวนการซงประสาทรบรของมนษยถกกระตนดวยสงเราตาง ๆ มากมายซงเกดขนในสภาพแวดลอมรอบตว

และมนษยมขดจากดในการรบร

1. มนษยจงตองเลอกรบร โดย

1.1 การเลอกสงทตนสนใจ (Selective Attention)

หมายถง การเลอกรบรสงท สนใจเพ อสนองความ

ตองการ 3 ประการคอ

1.1.1 การสนองความตองการทงทางกายและจตใจ

(Biological and Psychological Needs) เชน เลอกอาหารเมอ

รสกหว

1.1.2 การสนองความสนใจของตน เชน เลอกนตยสาร

ตามภาพหนาปกทบงเอญไปเหน

1.1.3 การสนองความมงหวง / คาดหมาย เชน เลอกด

หนงจากผกากบทชอบ

การสอสารภายในบคคล

1.2 การเลอกทจะเปดรบ (Selective Exposure)

หมายถง การเลอกทจะเปดใจ / เปดโอกาสในการรบ

ขอมลขาวสาร ซงคดวาจะสอดคลองและชวยเสรมความคด ความ

เชอ ทศนคต คานยม การตดสนใจ ฯลฯ ของตน เชน ตดตาม

ขาวสารทางนตยสาร เวบไซตเกยวกบรถ เมอซอรถใหม

นอกจากนยงใหความสนใจตอ ความเขม ความรนแรง

ความชดเจน ของแสง เสยงและกลนของสงเรามากขนดวย

การสอสารภายในบคคล

2. การรวบรวมและจดระบบของสงเรา(organization of

stimuli)

หมายถง กระบวนการซ งสมองรวบรวมและ

จดระบบของสงเราท ผานเขามาทางประสาทรบรทง 5 ชองทาง

เพอใหเกดความหมาย

2.1 การจดกลมการรบร (Perceptual Grouping)

2.1.1 การทาใหงาย (Simplicity)

การสอสารภายในบคคล

มองเหนเปนภาพสเหลยมสองอนซอนทบกนอยแทนทจะเหนเปนรปแปดเหลยม

การสอสารภายในบคคล

2.1.2 การจดรปแบบ (Pattern) / การจดกลม

สงทเหมอน/คลายคลงกน (Similarity)

2.1.3 ความใกล (Proximity) เชน การจดลาดบ

เหตการณตามเวลาทใกลเคยง หรอสถานททใกลเคยงกน

2.1.4 การปดหรอการเสรมชองวาง (Closure)

2.2 ความสมพนธระหวางภาพและพน (Figure-

Ground Relationship)

3. การแปลความหมาย (Interpretation)

หมายถง การใหความหมายแกสงเรา / ขอมลทไดรบ

โดยการสรางหรอใหความหมายตอสงเรา

การสอสารภายในบคคล

0-2160-0000

3 7204 00097 95 6 081-3333355

การรบรและการสอสาร

1. การรบรชวยใหมนษยตระหนกถงสงแวดลอม

2. การรบรของมนษยสงผลตอการแสดงพฤตกรรมตอ

สงแวดลอม

3. การรบรของมนษยมความแตกตางกน

4. การรบรของมนษยเกยวกบตนเอง บคคลอนและสงคม

5. การรบรมสวนเกยวของกบกจกรรมตาง ๆ ในกระบวน

การสอสาร

6. การรบรมบทบาทสาคญตอการสรางความรสก /ทศนคตใน

ดานบวก/ ลบ

การสอสารภายในบคคล

หนา 165

การรบรตนเอง (Self perception) มลกษณะ 3 ประการ คอ

1. การรบรตนเอง / การรบรความเปนตวตนของมนษยไมได

ตดตวมาตงแตเกด

1.1.1 การสอสารกบบคคลพเศษ(Particular Others)

ครอบครว เพอนวยเดก มอทธพลตอการสรางอตลกษณของ

ตนเอง

1.1.2 การสอสารกบบคคลทวไป ไดแก ชมชน สงคมภาพรวม

1.1.3 การสอสารกบบคคลอนชวยใหรมมมองของบคคลอน

การสอสารภายในบคคล

การรบรตนเองและอตมโนทศน (Self perception and self-concept)

2. การรบรตนเองประกอบดวยหลายมต

3. การรบรตนเองเปนกระบวนการทมการเปลยนแปลงอยาง

ตอเนองตลอดชวต

2. อตมโนทศน/แนวคดเกยวกบตนเอง (Self-concept)

หมายถง ทศนคตและความเชอทมนษยคดและรสก

เกยวกบตนเองวาตน(self) เปน “ใคร” หรอ “อะไร”

หมายถง ผลรวมของการรบร ผลรวมของแนวคดทม

ตอตนเอง และภาพความเปนตวตนของบคคลนน

การสอสารภายในบคคล

อตมโนทศนประกอบดวย 2 องคประกอบ คอ

1. ภาพลกษณของตน (Self-Image) หรอ ภาพความเปน

ตวตนของแตละบคคล หมายถง การรบรวาตนเปนใคร เปนบคคล

ประเภทใด มบทบาทหนาทอะไร

2. การเหนคณคาของตน (Self-Esteem)

หมายถง ความร สกหรอทศนคตท ม ตอตนเอง

เนองจากการประเมนศกยภาพและคณคาของตนเอง ในทางบวก

หรอทางลบ

การสอสารภายในบคคล

ความเชอมนในตนเอง

การสอสารภายในบคคล

ตวตน (Self) เปนแนวคดของ จอรด เฮอรเบรต มด (George Herbert Mead)

นกสงคมวทยา

Self = I + me “ I ” = self-conception ตวตนตามลกษณะเฉพาะของเราเอง ภายในปจเจก

บคคล (impulsive tendency) แสดงออกทางความคดวา ตนเองคดอยางไร “Me” = views of others เปนตวตนทเกดจากความเหนและปฏสมพนธกบผอน

(incorporated others) แสดงออกทางความคดในมมมองทผอนมองเรา

จากแนวคดSelf หรอ ตวตน เกดจากผลรวมของ I + me หมายถง ตวตนท

เกดขนจากภายในตวบคคลใหความหมายโดยปจเจกบคคลเองรวมกบตวตนทเกดจาก

ความเหนและปฏสมพนธกบผอนในมมมองทผอนมองเรา

การสอสารภายในบคคล

ภาคภมใจในตนเอง ความภาคภมใจในตนเอง (Self-Esteem) คอ ความรสกทบคคลมตอตนเอง

ในทางทด มความเคารพและยอมรบตนเองวามความสาคญมความสามารถและใช

ความสามารถทมอยกระทาสงตางๆใหประสบความสาเรจไดตามเปาหมาย ยอมรบนบ

ถอตนเอง มความเชอมนในตนเอง เคารพในตนและผ อน และมชวตอยอยางมเปาหมาย

Self-concept Ideal-self

Low self-esteem High self-esteem

Self-concept Ideal-self

บทสรป

“A picture say more than a thousand words”

ภาพ อตลกษณ ตวตนบนสอสงคมออนไลน Facebook

“ ภ า พ เ ห ล า น ไ ด ถ ก ค ด เ ล อ ก ( Select)

แ ล ะ จ ด ว า ง ใ ห อ ย ใ น ต า แ ห น ง ต า ง ๆ

โดยผ ใช เอง ซงกตองใชระยะเวลายาวนาน

พ อ ส ม ค ว ร ใ น ก า ร ป ร ะ ก อ บ ส ร า ง ข น

(Self Construction) เปนหนาเพจ

ใน Facebook ภาพจะทาหนาทแสดงตวตน

(Self) ของเจาของไดเปนอยางดเกนกวาคา

บรรยายใดๆ”

อตมโนทศนและการสอสาร

1. อตมโนทศน ชวยลดความขดแยงในใจซงเกดขนระหวางการพดคย

กบตนเอง (Self-talk) / การสอสารภายในบคคล

2. อตมโนทศน สงผลตอการพดถงตวเรากบคนอน

3. อตมโนทศน ทาหนาทเปนตวกรอง (Filter) การรบร

ของบคคลนน

การสอสารภายในบคคล

องคประกอบของอตมโนทศน

ประกอบดวย 2 องคประกอบ คอ

1. ภาพลกษณของตน (Self-Image) หรอภาพความเปนตวตน

ของแตละบคคล หมายถง การรบรวาตนเปนใคร เปนบคคล

ประเภทใด มบทบาทหนาทอะไร

2. การเหนคณคาของตน (Self-Esteem) หมายถง ความรสก

หรอทศนคตทมตอตนเองเนองจากการประเมนศกยภาพและ

คณคาของตนเองในทางบวก หรอทางลบ

การสอสารภายในบคคล

การรบรบคคลอนหรอการรบรสงคม

หมายถง กระบวนการรบรเพอรจกและเขาใจบคคลรอบขาง

ทฤษฎทใชอธบายถงการรบรบคคลอนของมนษย

1. ความประทบใจครงแรก (First Impression)

ปจจยทกอใหเกดความประทบใจครงแรก

บคลกภาพภายนอก เชน รปราง หนาตา การแตงกาย

นาเสยง ฯลฯ

การสอสารภายในบคคล

2. พฤตกรรมทางสงคม คอ การแสดงกรยาอาการ

ความสภาพ ความมนาใจ เปนตน

3. สภาพอารมณ เชน อารมณด ยมแยมแจมใส

มความมนคงในอารมณ

4. การยดถอลกษณะตายตวของกลมคน (Stereotype)

เชน การเหมารวมลกษณะของกลม

การสอสารภายในบคคล

การสรางความประทบใจครงแรก เราตองนาขอมลตาง ๆ

มารวมกน โดยทวไปการใหนาหนกและความสาคญของขอมลม

5 ประเภท

1. เรามกใหความสนใจขอมลท บงบอกลกษณะทแทจรงของบคคลทเกดเปนประจามากกวาลกษณะทเกดเปนครงคราว

2. เรามกจะเชอถอขอมลทมาจากแหลงทนาเชอถอ

3. ขอมลทไดรบครงแรกมผลตอความประทบใจครงแรกมากกวา

ภายหลง

การสอสารภายในบคคล

4. เรามกใหนาหนกแกขอมลทางลบเกยวกบบคคล

มากกวาขอมลทางบวก

5. เรามกจะใหนาหนกแกขอมลซงมแนวโนมไปใน

ดานบวกหรอดานลบดานใดดานหนงมากกวาขอมลทเปน

กลาง ๆ

การสอสารภายในบคคล

2. ทฤษฎการอนมานสาเหตและแรงจงใจของพฤตกรรม

(Attribution Theory)

หมายถง การสงเกตพฤตกรรมของค สอสารเพออนมาน

หรอคาดเดาสาเหตแรงจงใจในการแสดงพฤตกรรมเหลานน

การสอสารภายในบคคล

ฟชเชอร กลาววา การอนมานสาเหตและแรงจงใจ

ของพฤตกรรมมความสาคญเนองจากเหตผล 2 ประการ คอ

1. กระบวนการอนมานสาเหตและแรงจงใจของพฤตกรรม

แสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางลกษณะทางจตวทยาและ

การแสดงพฤตกรรมของบคคล

2. กระบวนการอนมานสาเหต ฯ คอ สวนสาคญในการสราง

เสรมความสมพนธระหวางค สอสาร

การสอสารภายในบคคล

การอนมานสาเหตของพฤตกรรมเปนเรองคอนขางซบซอน

เนองจากสาเหต 3 ประการ คอ

1. อาจแสดงพฤตกรรมบางอยางเพอปกปดลกษณะท

แทจรงของตน

2. อาจจะแสดงพฤตกรรมบางอยางเพอใหบคคลอนเกด

ความผดพลาดในการอนมานสาเหตของพฤตกรรม

3. อาจจะแสดงพฤตกรรมบางอยางเพอสนองความ

ตองการของตน

การสอสารภายในบคคล

แนวทางในการชวยใหสามารถเขาใจบคคลอน

1. การใหความสนใจพฤตกรรมซงไมเปนทยอมรบของสงคม /

ยอมรบในระดบตา

2. การใหความสนใจพฤตกรรมทบคคลกระทาแลวกอใหเกดผลท

ไมนาพงพอใจ / ไมกระทากน

3. การใหความสนใจพฤตกรรมทบคคลมอสระในการกระทาโดย

ปราศจากสงบบคน

การสอสารภายในบคคล

4. การใหความสนใจและศกษาพฤตกรรมของบคคลในระยะ

ยาวเพอเขาใจสาเหตและแรงจงใจในการกระทา

4.1 ความสมาเสมอในการแสดงพฤตกรรมใน

สภาพแวดลอมตาง ๆ

4.2 ความเฉพาะเจาะจงในการแสดงพฤตกรรม

4.3 ปจจยซงสงผลตอการแสดงพฤตกรรม

4.4 ความสามารถในการควบคมปจจยทเปนสาเหต

ของการแสดงพฤตกรรมทเกดขน

การสอสารภายในบคคล

นกจตวทยาพบวา ปจจยซงสงผลตอความผดพลาด

ในการรบรบคคลหรอสงคมม 7 ประการ คอ

1. การอนมานสาเหตของพฤตกรรมโดยเนนปจจย

ภายในบคคลมากกวาภายนอก

2. การอนมานสาเหตของเหตการณทคลายคลงกนใน

ลกษณะทแตกตางกน

3. การอนมานทลาเอยงเพอสนองความตองการสวนตน

การสอสารภายในบคคล

4. การยดถอลกษณะทตายตวของกลมบคคล

5. การประเมนภาพรวมของบคคลอนโดยอาศยความประทบใจ

ครงแรก / ผลของHaro Effect

6. การอนมานโดยคดวาคนอนเหมอนตนเองซงเปนความคดท

ไมถกตอง

7. ผลทเกดจากการเปรยบเทยบบคคลสงผลตอการรบร

พฤตกรรมทแสดงตอบคคลนน

การสอสารภายในบคคล

สรป

ทฤษฎการรบร การรบรมผลตอการสรางความประทบใจทม

ตอบคคลอนในดานดและไมด ความถกตองชดเจนในการรบร

การตดสนบคคลอนขนอย กบปจจยตาง ๆ มากมาย การรบรทไม

ชดเจนไมสอดคลองกบความเปนจรงเปนเรองปกตและอาจสงผล

ตอประสทธภาพและประสทธผลในการสอสาร

การสอสารภายในบคคล

การพฒนาการรบร

วอรเดอรเบอร ใหคาแนะนาในการพฒนาการรบรไว คอ

1. การตรวจสอบการรบร

2. หาขอมลเพมเตมในการตรวจสอบความถกตอง

3. วธทดทสดในการรวบรวมความถกตอง คอ

การพดคยกบคนเหลานน

การสอสารภายในบคคล

4. ใชการตรวจสอบการรบร เพอตรวจสอบความชดเจน

ถกตองแมนยาของขอสรปเกยวกบการรบร

4.1.1 สงเกตพฤตกรรมของบคคลเปาหมาย

4.1.2 ถามตวเองวา พฤตกรรมนนมความหมาย

อะไรสาหรบเรา

4.1.3 จดบนทกการแปลความหมายของ

พฤตกรรมเพอตรวจสอบ

การสอสารภายในบคคล

การตรวจสอบการรบรกระทาเพอ

1. การสอสารของเรา

2. การตรวจสอบความสมพนธระหวางเรากบบคคลอน

3. การเขยนขอสรปเกยวกบเหตการณ/บคคลทเราศกษา

การสอสารภายในบคคล