SISTEM KOŽNIH TKIVA

2009/10

Služi za zaštitu biljnog tkiva

Kožna tkiva se dijele na tri osnovne grupe:

Epidermis

Peridermis

Mrtva kora

SISTEM KOŽNIH TKIVA

U primarno kožno tkivo spada epidermis koji nastaje radom primarnog

meristema (protoderma),

obično je sastavljen iz jednog sloja ć-ja,

kod izdanka i korijena – epidermisu se priključuju i periferijski slojevi

subepidermalnog parenhima kore gradeći – hipodermis

(epidermis + hipodermis = višeslojno primarno kožno tkivo)

SISTEM KOŽNIH TKIVA

Sekundarno kožno tkivo: Nastaje radom sekundarnog meristema – felogena (plutin kambij)

peridermis i mrtva koraU kožna tkiva spadaju i tkiva sa drugom f-jom (-osim f-je zaštite) a tosu:1. Protoderm (dermatogen, tunika) - tkivo koje pokriva

vegetacionu kupu (daje epidermis na listu i stablu) i rizodermis (na korjnu)

2. Rizodermis (epiblem) – pokriva apsorpcionu zonu korjena, ima apsorpcionu ulogu, upija vodu i mineralne materije, jedan sloj živih ć-ja

3. Velamen radicum – pokriva vazdušne korjenove epifita, više slojeva mrtvih ć-ja sa zadebljalim zidovima, ubraja se i u apsorpciono tkivo

4. Egzodermis – obrazuje se u apsorpcionoj zoni korjena ispodrizodermisa, im azaštitnu f-ju nakon izumiranja rizodermisa

SISTEM KOŽNIH TKIVA

SISTEM KOŽNIH TKIVAEpidermis

Epidermis je primarno kožno tkivo koje nastaje iz periferijskog sloja prameristema (protoderma, dermatogena, tunike)

Gdje se nalazi?

Izgrađen iz :

Jednog sloja ć-jaČvrsto među sobom spojeneBez izraženih intercelularaĆelije sa približno jednakom dužinom i širinomIzdužene su kod organa koji su izduženi tj. Koji brzo rastuĆ-je epidermisa su živeCitoplazma je tanak sloj uz ć-jski zidSa velikom vakuolomKoji plastidi se nalaze u ć-jama epidermisa?

Najčešće se razlikuju tri sloja:

1. Unutrašnji sloj od celuloze

2. Zatim sloj od celuloze impregnirane kutim

3. Sloj od čistog kutina na površini – kutikula

- vosak

- silicijum-dioksid ili kalcijum karbonat

SISTEM KOŽNIH TKIVAEpidermis

SISTEM KOŽNIH TKIVAEpidermis

Dlake (trihome)

Na osnovu raznolikosti, građe i oblika i f-je su im različite:- Potpomažu f-ji epidermisa (doprinose zaštit od prekomjernog

zagrijavanja i isparavanja)

- Mrtve dlake – ispunjene zrakom koji odbija svjetlost (smanjuje se zagrijavanje)

- Kukaste dlake – f-ja...?- Dlake na sjemenu nekih biljaka – f-ja...?

- Žarne dlake – f-ja...?

Dlake

Emergence

Šta su emergence...?

• Koja je razlika između dlaka i emergenci...?

SISTEM KOŽNIH TKIVAEpidermis

Stome

F-ja stoma...?

SISTEM KOŽNIH TKIVAEpidermis

• Stome

• Građa stoma . . . ?

Koje tipove stoma znate...?

SISTEM KOŽNIH TKIVAEpidermis

SISTEM KOŽNIH TKIVAPeridermis

Periderm ili pluto nastaje djelovanjem sekundarnog meristema felogena (plutin kambij)

Felogen ima jedan ili dva inicijalna sloja

Prema vani-pluto(jedan sloj in.ć-ja)

Prema unutra- feloderm (dva in. sloja ć-ja)

Lenticele Nastaju tako da felogen obično

na mjestima ispod stoma) počne stvarati okruglaste ć-je sa mnogo intercelulara tzv. rahli periderm, stvara se nekoliko slojeva periderma tako da oko stome puca epidermis i ć-je rahlog periderma su u direktnom kontaktu sa atmosferom

Na stablu

SISTEM KOŽNIH TKIVAPeridermis

SISTEM KOŽNIH TKIVAMrtva kora

Šta je mrtva kora i kako nastaje?

SISTEM MEHANIČKIH TKIVA

SISTEM MEHANIČKIH TKIVA

Čvrstoća je jedan od osnovnih principa u izgradnji biljnog tijela. Biljkama su potrebna neka tkiva koja će im stalno davati čvrstoću, nezavisno od spoljašnjih i unutrašnjih uticaja.

Takvu čvrstoću biljke dobijaju obrazovanjem specifičnih tkiva, koja se sastoje iz ćelija sa veoma zadebljalim membranama, jer se na građi membrana (ćelijskih zidova) zasniva njihova funkcija održavanja čvrstoće.

To su mehaničke ćelije, a tkiva od njih izgrađena čine sistem mehaničkih tkiva.

Postoje dvije osnovne vrste mehaničkih tkiva:

  Kolenhim

sklerenhim

SISTEM MEHANIČKIH TKIVA

Kolenhim je mehaničko tkivo koje se obično javlja u mladim organima koji još rastu.

Razlikuju se tri osnovna tipa kolenhima:

Uglasti

Pločasti i

rastresiti.

SISTEM MEHANIČKIH TKIVA

Sambucus nigra L. - crna bazgapločasti kolenhim

Sklerenhimi su u definitivnom stanju mrtve ćelije i nalaze se u starijim dijelovima biljke koji su završili sa rastenjem.

Sklerenhim se dijeli na:

sklerenhimske ćelije (sklereide) i

sklerenhimska vlakna.

SISTEM MEHANIČKIH TKIVA

Sklerenhimske ćelije su izodijametričnog oblika, ćelijski zidovi su

zadebljali, odrveneli i pokazuju jasnu slojevitost. U zidovima se

nalaze jamice. Šupljina sklerenhimske ćelije u kojoj se nalazio

protoplast ispunjen je vazduhom ili vodom.

Postoji više vrsta sklereida:

Brahisklereidi (plodovi dunje, kruške)

Makrosklereidi

Osteosklereidi

Asterosklereidi.

SISTEM MEHANIČKIH TKIVA

Sklerenhimska vlakna su: izdužene, uzane ćelije sa ušiljenim krajevima. Ćelijski zidovi su debeli a ćelijski lumen smanjen. Imaju koso postavljene pukotinaste jamice.

Postoje razlike između sklerenhimskih vlakana u raznim dijelovima stabla.

Sklerenhimska vlakna koja se nalaze u kori i sitastom dijelu provodnog snopića (floemu) su jako dugačka, membrane su im debele ili slabo odrvenele ili ostaju do kraja celulozne.Ove mehaničke ćelije nazivaju se likina vlakna.

SISTEM MEHANIČKIH TKIVA

Sklerenhimska vlakna koja se nalaze u drvetu i sudovnom dijelu provodnog snopića (ksilemu) su kraća, a membrane su im uvijek odrvenele su tzv. drvene vlakna ili libriform.

SISTEM MEHANIČKIH TKIVA

Mehaničke ćelije ne daju biljci samo čvrstoću već i elastičnost.

H V A L A