Post on 19-Sep-2020
แนวปฏบตดานความปลอดภย
จดทาโดย สมาคมอตสาหกรรมปนซเมนตไทย
(Recommended good practice for driving
CSI | Driving Safety
ปฏบตดานความปลอดภยในการขบข5
สมาคมอตสาหกรรมปนซเมนตไทย ฉบบท5 2 :
commended good practice for driving
CSI | Driving Safety 0
ในการขบข5
: วนท5 13 กรกฏาคม 2555
safety)
CSI | Driving Safety 1
สารบญ หนา
บทนา 1
สวน ก. องคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผขบข� 4
สวน ข. องคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผบรหาร 5
ภาคผนวก 1 แนวทางในการนาองคประกอบดานความปลอดภยไปปฏบตเพ�อใหเกดผลสาเรจ 7
ภาคผนวก 2: แนวทางการบรหารจดการผรบเหมางานขนสง 19
ภาคผนวก 3: นยามคาศพท 21
------------------------------------------------------------------
คาจากดสทธความรบผดชอบ
วตถประสงคและการดาเนนงานท�เก�ยวของท�กาหนดในเอกสารฉบบน#จะสอดคลองกบขอกาหนดทางกฎหมายท�ใชปฏบต
อยท#งหมด รวมถงกฎระเบยบและกฎหมายการแขงขนทางการคาท#งท�เก�ยวเน�องกบกจกรรมท�มการกาหนดมาตรฐานหรอ
เก�ยวเน�องกบขอกาหนด แนวทางและขอปฏบตของกฎหมายการแขงขนทางการคาอ�นๆ โดยเฉพาะอยางย�ง กระบวนการราง
เอกสารน# มลกษณะเปดเผย โปรงใส และเปนธรรม และในระหวางการจดทาเอกสารน#ไดมการขอความเหนจากผมสวน
เก�ยวของท#งภายในและภายนอกกลม
------------------------------------------------------------------
บทนา
อบตเหตท�เก�ยวของกบการขบข�ยานพาหนะเปนสาเหตใหญท�สดของการเสยชวตในบรษทสมาชกในกลม ซเอสไอ (CSI)
ในระหวางป 2550 - 2551 พนกงาน ผรบเหมา และ บคคลท� 3 (ท�ไมใชพนกงานและผรบเหมา) จานวนมากกวา 200 คนได
เสยชวตเน�องจากอบตเหตท�เก�ยวเน�องกบการขบข� การเสยชวตท�เกดข#นน#มากกวารอยละ 60 เกดข#นภายนอกโรงงานและ
ประมาณรอยละ 40 เกดข#นภายในโรงงาน โดยการคาดการณวาการดาเนนงานของกลมซเอสไอ (CSI) จะขยายตวกวางข#น
ท�วโลกในอนาคต จานวนการเสยชวตอาจจะเพ�มสงข#นไดถาหากไมมการดาเนนการท�มประสทธภาพอยางเพยงพอ
เม�อพจารณาถงความเปนมาของเร�องน# คณะทางานดานความปลอดภยของกลมซเอสไอ จงไดจดทาแนวปฏบตดานความ
ปลอดภยในการขบข� (Good practice)
CSI | Driving Safety 2
ภารกจเพ�อใหเกดความปลอดภยในการขบข�
บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ไดใหคาม�นสญญาวาจะดาเนนการเพ�อลดจานวนการบาดเจบและการเสยชวตท�เก�ยวเน�องกบ
การขบข� โดยเช�อวาส�งน;สามารถทาใหบรรลผลสาเรจไดโดยการปฏบตตามแนวปฏบตดานความปลอดภยในการขบข� ท�ได
สรปไวในเอกสารฉบบน; ซ�งไดพสจนแลววามประสทธผลในการลดอบตเหตบนถนนท;งภายในและภายนอกโรงงาน
ขอบเขต
ขอบเขตของเอกสารฉบบน#ครอบคลมท#งการขนสงโดยรถขนาดใหญ และรถขนาดเลก (เชน รถยนตบรษท) ของสมาชกใน
กลมซเอสไอ
อยางไรกตาม เน�องจากอบตเหตทางรถยนตท�รนแรงถงข#นเสยชวตท�เกดภายในอตสาหกรรมปนซเมนตสวนใหญจะเกดกบ
รถขนาดใหญ ดงน#นเอกสารฉบบน# จงมงเนนในเร�องการดาเนนการกบรถขนสงโดยใชรถขนาดใหญ
การขนสงตามสญญาจางจะแสดงอยในภาคผนวก 2
การนาไปปรบใช
แนวทางการปฏบต ท�ระบไวในเอกสารฉบบน# ใหนาไปใชกบ
• การดาเนนงานทกอยางท�เก�ยวของกบอตสาหกรรฒปนซเมนตและอตสาหกรรมอ�นๆ (โรงยอยหน คอนกรต
ผสมเสรจ ยางมะตอย เปนตน)
• รถท#งหมดของบรษทและผขบข�
• รถและพนกงานขบรถของผรบเหมาและผรบเหมาชวงตอท�ปฏบตงานในสถานท�ตอไปน#
o ภายในถนนและพ#นท�ของบรษท
o ถนนสาธารณะและพ#นท�สาธารณะในขณะท�ปฏบตงานของบรษท
กลมซเอสไอ (CSI) มความปรารถนาให บรษทผรบเหมางานขบรถนาแนวปฏบตดานความปลอดภยในการขบข� ไปใช
ตามรายละเอยดในภาคผนวก 2 ซ� งไดอางองแนวปฏบตดานความปลอดภยผรบเหมา ซ�งมงเนนในเร�องการลดจานวนการ
บาดเจบและการเสยชวตในกลมผรบเหมา
แนวปฏบต ท�กาหนดไวในเอกสารฉบบน#ไมไดมวตถประสงคบงคบใชกบรถสวนบคคล อยางไรกตามสามารถนาขอปฏบต
เหลาน#มาใชไดตามความเหมาะสม
CSI | Driving Safety 3
การนาไปปฏบต
บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ สามารถท�จะนาเอา แนวปฏบตน#ไปใชไดทนทโดยสามารถกระทาไดในทกภมภาคท�มการ
ปฏบตงานและดาเนนงานอย และพยายามนาไปปฏบตใหครบถวนทกท�ภายในเวลา 5 ป
บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ควรจะนาเสนอความกาวหนาในการนาเอาแนวปฏบตน#ไปปฏบตในรายงานผลการ
ดาเนนงานดานการพฒนาอยางย �งยน (SD report) ท�มอย (เชน รอยละของการนาไปปฏบต หรอจานวนของภมภาคท�มการ
นาแนวทางการปฏบตน#ไปใช)
การอนมต
เอกสารฉบบน#ผบรหารระดบสง (CEO) ของบรษทสมาชกในกลมซเอสไอ (CSI) เปนผอนมต เม�อเดอนตลาคม 2552 และ
ปรบปรงแกไขเพ�มเตม เม�อเดอนกรกฎาคม 2555
เก�ยวกบ ซเอสไอ
ซเอสไอ(CSI) ผนาดานการผลตปนซเมนตจานวน 24 บรษท ท�ดาเนนธรกจอยในประเทศตางๆ มากกวา 100 ประเทศ และม
ปรมาณการผลตปนซเมนตรวมคดเปนประมาณรอยละ 30 ของปรมาณการผลตปนซเมนตท�วโลก บรษทท�เปนสมาชกใน
กลมมต#งแตผผลตปนซเมนตระดบใหญระหวางประเทศจนถงผผลตขนาดเลกระดบประเทศ สมาชกท#งหมดในกลม ซเอส
ไอ ไดรวมการพฒนาอยางย �งยนเขาไวในกลยทธการดาเนนธรกจและการดาเนนงานของบรษท เน�องจากบรษทเหลาน#
ตองการมผลประกอบการท�ม�นคงพรอมๆกบมความมงม�นอยางแรงกลาท�จะรบผดชอบตอสภาพแวดลอมและสงคม
CSI เปนองคกรท�รเร�มจากสภาธรกจโลกเพ�อความย�งยน (Word Business Council for Sustainable Development, WBCSD)
www.wbcsdcement.org.
CSI | Driving Safety 4
สวน ก.
องคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผขบข�
ในสวนน#จะกลาวถงองคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผขบข� ซ�งบรษทสมาชกในกลมซเอสไอ (CSI) จะตองนาไปใช แนวทางการปฏบตงานเหลาน# อาจจะนาไประบเพ�มเตมไวในขอบงคบทางกฎหมายของทองถ�นน#น และ/หรอกฎระเบยบของโรงงานน#น ในกรณท�มความขดแยงเกดข#นระหวางองคประกอบตางๆ เหลาน#กบกฎระเบยบของโรงงาน หรอ กฎหมายทองถ�นน#น จะตองยดถอปฏบตตามกฎระเบยบของโรงงานหรอกฎหมายท�ใชปฏบตอย โดยมเปาหมายอยางนอยท�สดใหเทยบเทากบ องคประกอบน#
1. การสรางความพรอม และการปองกนการเกดความเหน�อยลา พนกงานขบรถจะตองพกผอนใหเพยงพอและมความพรอมอยเสมอในขณะปฏบตงาน
2. ยาเสพตด และแอลกอฮอล พนกงานขบรถตองไมขบรถในขณะท�อยภายใตฤทธe ของแอลกอฮอล ยาเสพตด หรอสารเสพตดอ�นๆ รวมถงยาตางๆ ท�จะมผลทาลายความสามารถในการขบรถ
3. เขมขดนรภย รถทกคนตองตดต#งเขมขดนรภยท�น�งคนขบและทกท�น�งโดยสาร
4. ผโดยสาร พนกงานขบรถตองไมรบผโดยสารระหวางปฏบตงาน เวนแตจะไดรบอนญาตจากบรษท
5. น;าหนกบรรทก น# าหนกบรรทกของรถจะตองปลอดภยและไมเกนน# าหนกท�บรษทผผลตรถกาหนดไวหรอน# าหนกตามท�กฎหมายกาหนดถากฎหมายจากดน# าหนกนอยกวา
6. การเคารพกฎระเบยบจราจรและเคร�องหมายจราจร พนกงานขบรถจะตองรจกและเคารพเคร�องหมาย และกฎระเบยบการจราจร รวมท#งสถานท�ท�คาดวาจะมการเดนทางไปบางเปนคร# งคราว
7. โทรศพทเคล�อนท�และอปกรณส�อสารสองทาง หามพนกงานขบรถใชโทรศพทเคล�อนท�ระหวางขบรถ รวมถงการสงขอมลทางโทรศพทดวย
8. ความชดเจนในการมองเหนท;งรถและพนกงานขบรถ พนกงานขบรถตองสวมเส#อสะทอนแสงหรอเส#อผาท�ตดแถบสะทอนแสง เม�อปฏบตงานอยภายนอกตวรถหรอบรเวณพ#นท�ใกลกบรถท�ว�งอย พนกงานขบรถตองเปดไฟระหวางการขบรถตลอดเวลาแมในเวลากลางวน ถากฎหมายอนญาตใหปฏบตได
CSI | Driving Safety 5
สวน ข.
องคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผบรหาร
ในสวนน#จะกลาวถงองคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผบรหารซ�งบรษทสมาชกในกลม ซเอสไอ (CSI) จะตอง
นามาใชเพ�อปรบปรงผลการปฏบตงานดานความปลอดภยในการขบรถในระยะยาวใหดข#น
1. ความเปนผนา และความรบผดชอบ
ผนาในทกระดบของบรษทจะตองแสดงใหเหนถงความมงม�นในการดาเนนงานเร�องความปลอดภยในการ
ปฏบตงานในทกสวนงานใหเหนเดนชด สาหรบความปลอดภยในการขบรถจะตองมการกาหนดบทบาท และ
หนาท�รบผดชอบอยางชดเจนใหกบเจาหนาท�ต#งแตระดบผจดการลงมาตามโครงสรางการจดการตามท�ไดรบ
มอบหมาย
2. คณสมบต และการคดเลอกผขบข�
บคคลใดกตามท�ตองปฏบตงานท�เก�ยวของกบการขบรถจะตองมคณสมบตตามท�กาหนด มความพรอม และ
สามารถขบรถไดอยางปลอดภยตามเกณฑท�กาหนด
3. การฝกอบรม และการประเมนผลการขบข�
พนกงานขบรถทกคนท�ขบรถใหกบบรษท จะตองไดรบการฝกอบรมการขบรถเบ#องตนตามท�จาเปน รวมกบการ
ฝกอบรมอยางตอเน�องโดยพจารณาจากการประเมนความเส�ยง สาหรบการปฏบตงานในสภาพแวดลอมท�มความ
เส�ยงสงและใชรถประเภทพเศษท�ใชเฉพาะงาน จะตองมการฝกอบรมเพ�มเตมใหกบพนกงานขบรถตามท�
เหมาะสมดวย
4. การเลอก และการกาหนดคณสมบตรถ
รถท�ใชตองเลอกใหเหมาะสมกบลกษณะงาน โดยการพจารณาประเภทของงาน และระยะเวลาในการเดนทาง โดย
ใหเหมาะสมกบท#งพนกงานขบรถและประเภทของรถ ท#งน# เพ�อใหม�นใจวาการจดการขนสงจะดาเนนไปอยางม
ประสทธภาพโดยมความเส�ยงตอพนกงานขบรถ และผขบข�บนทองถนน นอยท�สด
5. การซอมบารงรกษารถ
บรษทตองม�นใจวารถของบรษทท#งหมดสามารถปฏบตงานไดอยางปลอดภยและตองไดรบการตรวจสอบและ
บารงรกษาเปนประจาโดยถอเปนสวนหน�งในแผนงานการซอมบารงตามท�กาหนดไว
6. การตรวจสอบรถกอนออกเดนทาง
บรษทตองมระบบท�ใชในการตรวจสอบรถเปนประจาทกวน โดยระบถงจดท�จาเปนตองตรวจสอบและความถ�ใน
การตรวจสอบรวมท#งบคคลผทาการตรวจสอบ
CSI | Driving Safety 6
7. ระบบการบนทกขอมลการใชรถ (ระบบวดอาร หรอ กลองดา)
บรษทหรอธรกจท�พนกงานขบรถมปญหาดานพฤตกรรมหรอตองปฏบตงานในสภาพพ#นท�มความเส�ยงสงจะตอง
พจารณาตดต#งระบบการตดตามรถ (IVMS) หรอ เคร�องบนทกขอมลการใชรถ (VDR) ท�ไดรบการรบรองไวท�รถ
ไมวาจะเปนรถของบรษท รถเชา หรอ รถของผรบเหมากตาม เคร�องบนทกขอมลการใชรถ และระบบการตดตาม
รถจะเกบขอมลการเดนทางเพ�อนามาวเคราะหและแจงผลกลบไปใหพนกงานขบรถและหวหนางานไดรบทราบ
8. การจดการจราจรภายในโรงงาน
บรษทตองมแผนจดการจราจรในทกพ#นท�ของบรษท และจดพ#นทางเดนเทาใหพนจากทาท�มรถว�ง
9. การจดการอนตรายในเสนทางภายนอก
การเดนทางบนถนนสาธารณะในประเทศท�มความเส�ยงสงโดยเฉพาะในเวลากลางคนหรอระหวางท�สภาพอากาศ
ไมดตองมการทาการประเมนและตองมการจดทาแผนควบคมความเส�ยง ถาจาเปน
CSI | Driving Safety 7
ภาคผนวก 1 แนวทางในการนาองคประกอบดานความปลอดภยไปปฏบตเพ�อใหเกดผลสาเรจ
สวน ก. แนวทางการจดการองคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวกบผขบข�
แนวทางท�เสนอแนะเหลาน# เปนการสรประบบการจดการท�จะชวยใหม�นใจวาผขบข�ไดปฏบตตามแนวทางดานความ
ปลอดภยอยางมประสทธผล:
1. การสรางความพรอม และการปองกนการเกดความเหน�อยลา
พนกงานขบรถตองไมขบรถ ถาพกผอนไมเพยงพอ และไมมความพรอม
พนกงานขบรถมหนาท�ตองรายงานเวลาพกผอนของตนเอง และบรษทตองแจงใหพนกงานขบรถทราบถงอาการท�
แสดงถงความเหน�อยลา และความไมพรอมในการทางาน และวธการแกไขปญหาน#น
บรษทตองม�นใจวาระบบคาตอบแทนของบรษทจะไมจงใจใหพนกงานขบรถนานเกนไป เพราะอาจจะทาให
พนกงานขบรถปฏบตงานในขณะท�เหน�อยหรอออนเพลย
2. ยาเสพตด และแอลกอฮอล
พนกงานขบรถตองไมขบรถขณะท�อยภายใตฤทธFของแอลกอฮอล ยาเสพตด หรอสารเสพตดอ�นๆ รวมถงยาตางๆ
ท�จะมผลทาลายความสามารถในการขบรถอยางปลอดภย
พนกงานขบรถตองปฏบตตามแนวทางท�กาหนดน# รวมท#งกฎระเบยบของทองถ�นและขอกาหนดท�วไปของบรษท
ท�เก�ยวเน�องกบแอลกอฮอล และยาเสพตด
3. เขมขดนรภย
รถทกคน (รถของบรษท รถของผรบเหมา หรอ รถเชา ) ตองมเขมขดนรภยตดอยทกท�น�ง
พนกงานขบรถ และผโดยสารตองคาดเขมขดนรภยตลอดเวลาท�รถว�ง
การคาดเขมขดนรภยเปนวธการท�ไดรบการยอมรบวาเปนวธการปองกนผโดยสารท�อยในรถขณะท�เกดอบตเหต
ดงน#น จงเปนหนาท�ของพนกงานขบรถท�ตองม�นใจวาผโดยสารทกคนคาดเขมขดนรภยในท�น�งของตนเอง
ตลอดเวลาท�รถกาลงว�ง
รถแทกซ� รถโดยสารประจาทาง หรอ รถโดยสารขนาดใหญ ท�ไมมเขมขดนรภยตดต#งอย จะใหใชตอเม�อไมม
ทางเลอกอ�น และเพ�อเปนการลดความเส�ยงใหนอยลงจะตองหามไมใหผโดยสารน�งในท�น�งผโดยสารดานหนา
(ตดกบกระจกหนารถ) และท�น�งท�อยตดกบประตรถโดยสารขนาดใหญถาท�น�งน#นไมมเขมขดนรภยตดอย
หามใชอปกรณท�ทาใหการทางานของเขมขดนรภยเสยหาย หรอ ใชการไมได
สาหรบรถท�มการตดต#งเบาะนอนรวมอยดวย ถาจาเปนตองใชในขณะท�รถกาลงว�งอย ตองมการปฏบตตาม
ขอกาหนดท�ระบและตองปฏบตตามท�กาหนดตลอดเวลาท�รถกาลงว�ง
CSI | Driving Safety 8
4. ผโดยสาร
พนกงานขบรถตองไมรบผโดยสารอ�นในระหวางปฏบตงานของบรษทเวนแตจะไดรบอนญาตจากบรษท
5. น;าหนกบรรทก
น# าหนกบรรทกของรถตองปลอดภยและไมเกนน# าหนกท�บรษทผผลตรถกาหนดไวหรอน# าหนกตามท�กฎหมาย
กาหนด ถากฎหมายจากดน# าหนกนอยกวา
6. การเคารพกฎระเบยบจราจรและเคร�องหมายจราจร (ภายในโรงงานและภายนอกโรงงาน)
พนกงานขบรถตองรจกและเคารพเคร�องหมายจราจร และกฎจราจรของโรงงาน (เชน การจากดความเรว
เคร�องหมายหยด ฯลฯ) ท#งน# รวมถงสถานท�ท�คาดวาจะมการเดนทางไปบางเปนคร# งคราว
7. โทรศพทเคล�อนท�และอปกรณส�อสารสองทาง
หามพนกงานขบรถใชโทรศพทเคล�อนท�ในระหวางขบรถ รวมท;งหามไมใหรบสงขอมลทางโทรศพทดวย
การใชอปกรณแฮนดฟร (Hands-free) วทยส�อสารสองทาง หรอ “Citizen Band (CB)” เพ�อรบฟงและตอบโต
เหตการณฉกเฉน ไดรบอนญาตใหใชได อยางไรกตาม การใชอปกรณเหลาน#ควรใชเพ�อการตตตอส�อสารท�จาเปน
เทาน#น ท#งน# เพ�อเปนการปองกนอนตรายและความเส�ยงอนอาจเกดข#น
โทรศพทเคล�อนท�เปนส�งท�รบกวนสมาธ และเพ�มความเส�ยงในการเกดอบตเหตทางรถเปนอยางมาก กลมซเอสไอ
ตระหนกดวา ในขณะท�กฎหมายของหลายประเทศอนญาตใหใชอปกรณแฮนดฟรในขณะขบรถ แตการสนทนา
อาจจะทาใหเสยสมาธซ�งเปนอปสรรคตอการขบรถ บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ จงสนบสนนไมใหมการใช
โทรศพทเคล�อนท�ระหวางการขบรถรวมถงการใชอปกรณแฮนดฟรดวย
8. ความชดเจนในการมองเหนท;งรถและพนกงานขบรถ
พนกงานขบรถตองสวมเส;อสะทอนแสงหรอเส;อผาท�ตดแถบสะทอนแสงขณะปฏบตงานอยดานนอกตวรถหรอ
บรเวณพ;นท�ใกลกบรถท�ว�งอย
พนกงานขบรถตองสวมใสเส#อสะทอนแสงในขณะท�ปฏบตงานอยรมถนน ในเหมองหน บนถนนท�มการขนยาย
วสด และบรเวณสถานท�ปฏบตงานท�มอปกรณเคล�อนท�อย
เส#อสะทอนแสงเปนรปแบบหน�งของการควบคมการจดการจราจรท�เปนการเตอนผใชรถใชถนน ใหทราบ
ลวงหนาวามพนกงานขบรถอยบนถนนหรออยขางถนนและตองสามารถใชไดท#งในเวลากลางวนหรอกลางคน
เชน การใชรวมกบวสดท�เปนฟลออเรสเซนส (เรองแสง) และสะทอนแสง
พนกงานขบรถตองเปดไฟระหวางการขบรถตลอดเวลา ถากฎหมายอนญาตใหปฏบตได
การขบรถโดยเปดไฟในเวลากลางวนจะชวยใหมองเหนรถไดดข#นและชวยลดอบตเหต สาหรบไฟท�ใชเปดเวลาท�
ขบรถในชวงกลางวน จะตองมความสวางเพยงพอท�จะทาใหมความระมดระวง และรบรวากาลงมรถว�งมา แตแสง
สวางจะตองไมสวางเกนไปจนทาใหตาพรามว
CSI | Driving Safety 9
สวน ข: แนวทางการจดการองคประกอบดานความปลอดภยท�เก�ยวของกบผบรหาร
1. ความเปนผนา และความรบผดชอบ
ผนาในทกระดบของบรษทจะตองแสดงใหเหนถงความมงม�นในการดาเนนงานเร�องความปลอดภยในการ
ปฏบตงานในทกสวนงานใหเหนเดนชด สาหรบความปลอดภยในการขบข� จะตองมการกาหนดบทบาท และ
หนาท�รบผดชอบอยางชดเจนใหกบเจาหนาท�ต#งแตระดบผจดการท�ไดรบมอบหมายลงมาตามโครงสรางการ
บรหารงาน
- ผบรหารระดบสงและคณะกรรมการบรหาร
ขอกาหนดประการแรก และเปนขอกาหนดท�สาคญท�สดในการสรางความม�นใจวาแผนงานดานความปลอดภย
ท#งหมดรวมถงแนวปฏบตดานการขบข�อยางปลอดภยจะประสบความสาเรจอยางย �งยน คอ การเปนผนาท�ม
วสยทศน ความมงม�นและการมสวนรวมของผบรหารระดบสงและคณะจดการ
- ผจดการสายงานหลกและผจดการโลจสตกส
ความรบผดชอบและหนาท�ในการนาแนวทางการปฏบตท�เสนอแนะน#ไปปฏบตใหสาเรจ ข#นอยกบผจดการสาย
งานหลก และผจดการโลจสตกส
- ผรบผดชอบงานดานสขภาพอนามยและความปลอดภย
หนวยงานดานสขภาพอนามย และความปลอดภยจะตองใหการสนบสนน แนะนา กระตนและทางานรวมกบ
ผจดการหนวยอ�นอยางใกลชดเพ�อใหการปฏบตงานน#ประสบความสาเรจ อยางไรกตาม การนาไปปฏบตให
เกดผลสาเรจ เปนความรบผดชอบและหนาท�ของสายงานหลก (Line management)
2. คณสมบต และการคดเลอกผขบข�
ผขบข�จะตองมคณสมบตตามท�กาหนด สขภาพแขงแรง และ สามารถขบรถไดอยางปลอดภยตามเกณฑท�กาหนด
กระบวนการตรวจสอบคณสมบตของพนกงานขบรถประกอบดวย :
• ผสมครมใบอนญาตขบรถท�ถกตองตามกฎหมาย และตรงตามประเภทของรถ ท�คาดวาผสมครตองใชปฏบตงาน
• ดประวตอบตเหตท�เคยเกดข#นหรอประวตการถกดาเนนคดทางกฎหมายกอนท�จะทาการคดเลอกเพ�อสมภาษณ
• การตรวจสอบสขภาพรางกาย สายตา และความแขงแรง ของผสมคร
• บคคลอางองของผสมครเปนผท�เช�อถอไดและใบอนญาตขบรถบรรทกของผสมคร(ไมหมดอาย)
• ในข#นตอนการสรรหา ใหทาการประเมนความสามารถและทศนคตดานการขบรถของผสมคร
• การทดสอบความรของผสมครเก�ยวกบกฎระเบยบการจราจ หรอ กฎขอบงคบวาดวยการใชทางหลวง
CSI | Driving Safety 10
3. การฝกอบรม และการประเมนผลการขบข�
ผขบข�ทกคนท�ขบรถใหกบบรษท จะตองไดรบการฝกอบรมการขบรถเบ#องตนตามท�จาเปน รวมกบการฝกอบรม
อยางตอเน�องโดยพจารณาจากการประเมนความเส�ยง สาหรบการปฏบตงานในสภาพแวดลอมท�มความเส�ยงสง
และใชรถประเภทพเศษท�ใชเฉพาะงาน จะตองมการฝกอบรมเพ�มเตมใหกบพนกงานขบรถตามความเหมาะสม
ดวย
เพ�อสนบสนนใหการปฏบตงานบรรลผลสาเรจ พนกงานขบรถขนาดใหญท�ขบรถในงานของบรษทเปนระยะทาง
มากกวา 16,000 กโลเมตร (1,000 ไมล) ตอป (หรอตามสดสวนระยะทางในชวงเวลาใดกไดของป) ควรจะตอง
ไดรบการฝกอบรมและประเมนผลตามแนวทางของ ซเอสไอ โดยพจารณาจากการประเมนความเส�ยง
ผขบข�เคร�องจกรกลหนก (Mobile Plant) ท�ตองใชเวลาในการขบรถมากกวารอยละ 15 ของช�วโมงการทางาน
(หรอตามสดสวนในหน�งป) จะตองปฏบตตามแนวทางการฝกอบรม และประเมนผลตามท�ระบไว
การฝกอบรมการขบข� ประกอบดวยหวขอตอไปน# :
• การทบทวนนโยบาย และหลกเกณฑมาตรฐานท�เก�ยวกบการขบรถของบรษท
• การทบทวนบทเรยนจากเหตการณท�เคยเกดข#น และแนวโนมการเกดอบตเหต
• เทคนคการการขบรถเชงปองกน (ระยะการเดนทางท�ปลอดภย การเคล�อนไหวของดวงตา ระยะโฟกส การคาดเดา
เหตการณ และ การหยดรถ)
• เทคนคการจดการความเส�ยงในการเดนทาง
• การปองกนอาการเม�อยลาและออนเพลย
• ผลขางเคยงของการใชยาและสารเสพตด
• ระบบนรภยในรถ (เขมขดนรภย) และอปกรณดานความปลอดภย
• การตรวจสอบกอนการเดนทางและการจดท�น�งใหเหมาะสม
• อนตรายในการขบรถในทองถ�น (รวมถงความปลอดภยสวนบคคล) กฎขอบงคบและลกษณะทางสงคม
• การประเมนพฤตกรรมและทกษะการขบรถ โดยพจารณาจากประวตการเกดอบตเหต
ความจาเปนในการฝกอบรมเพ�อทบทวนและเพ�มพนความรและการประเมนผล จะพจารณาจากผลการปฏบตงาน
ของพนกงานขบรถและการประเมนความเส�ยง โดยการฝกอบรมเพ�อทบทวน และเพ�มพนความร จะดาเนนการใน
ชวงเวลาท�เหมาะสม หลงจากการฝกอบรมเบ#องตน ถาการฝกอบรม และการฝกสอนน#ยงไมสามารถปรบปรง
CSI | Driving Safety 11
พฤตกรรมและทกษะดานการขบรถท�ไมนาพงพอใจใหดข#นได พนกงานขบรถน#นควรพจารณาปลดออกจาก
หนาท�ในการขบรถ
คณภาพของผดาเนนการฝกอบรม และเน#อหาหลกสตร จะตองเปนไปตามความตองการ และความคาดหมายของ
บรษทในกลมซเอสไอ สมาชกกลม ซเอสไอ จะตอง:
• ใชเจาหนาท�ฝกอบรมภายในท�มคณสมบตท�เหมาะสม หรอผฝกอบรมภายนอกท�เช�อถอได และเปนท�ยอมรบ
• แจงความตองการ และความคาดหวงของบรษทในหลกสตรและเน#อหาการฝกอบรมเพ�อท�จะไดตรงตามความ
ตองการเฉพาะดานของบรษท
• ทบทวนมาตรฐานการฝกอบรมเปนประจา เพ�อพฒนาคณภาพและเน#อหาท�เก�ยวของกบหลกสตรใหดข#น
4. การคดเลอก และการกาหนดคณสมบตรถ
รถท�ใชจะตองเหมาะสมกบลกษณะงาน (โดยพจารณาประเภทของงาน และระยะเวลาในการเดนทางใหเหมาะสม
กบท#งพนกงานขบรถ และประเภทของรถ) ท#งน# เพ�อใหม�นใจวา การจดการขนสงจะดาเนนไปอยางม
ประสทธภาพ โดยมความเส�ยงตอพนกงานขบรถ สนคา และผขบข�บนทองถนนคนอ�นๆ นอยท�สด
รถทกคนจะตองมการตดต#งเขมขดนรภยแบบ 3 จด ท�สามารถใชงานได (ดจากองคประกอบดานความปลอดภย
สาหรบพนกงานขบรถ ขอ 3 ) และ มการจดเตรยมเส#อสะทอนแสงไว (ดจากองคประกอบดานความปลอดภย
สาหรบพนกงานขบรถ ขอ 8)
สาหรบรถขนาดเลกท�จดซ#อใหม แนะนาวาควรตองมอปกรณดงตอไปน# ตดต#งอยอยางแนนหนา และปลอดภย แต
ท#งน# ใหข#นอยกบความเปนไปไดในทางปฏบต
• พนกพงศรษะ (ทกท�น�ง)
• ถงลมนรภย (อยางนอยท�สดตรงท�น�งคนขบ)
• กระจกมองขางตรงท�น�งคนขบและผโดยสาร
• ระบบเบรก ABS
บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ จะไมอนญาตใหพนกงานนารถสวนตวมาใชในการปฏบตงานของบรษท เวนแตรถ
น#นจะมคณสมบตตามท�ระบไวขางตนน#
CSI | Driving Safety 12
บรษทควรพจารณาตดต#งอปกรณความปลอดภยตอไปน# เพ�มเตมในรถตามลกษณะ และความจาเปนในการ
เดนทางและจดฝกอบรมวธการใชใหกบพนกงานขบรถเพ�อจะไดชวยใหใชงานไดดข#นและสามารถจดการกบ
อนตรายและเหตการณฉกเฉนได
• อปกรณดบเพลง (ในกรณท�จาเปน)
• ชดปฐมพยาบาลเบ#องตนและกระบอกไฟฉาย
• ยางอะไหล
• ชดเคร�องมอซอมและอะไหลรถ (หลอดไฟ ฟวส สายพานพดลม)
• ชดไฟเตอนฉกเฉนแบบสามเหล�ยม
อปกรณตอไปน#แนะนาใหมการตดต#งกบรถท�มการจดซ#อใหม และรถเดมท�มการปรบปรงใหมใหดข#น โดย
จดลาดบความสาคญตามความเส�ยง และการประเมนคาใชจายของแตละบรษท
• กระจกมองขางดานขวาและซาย และกระจกนนสาหรบมองจดบอด (ตามกฎระเบยบของสหภาพยโรปท�ออกมา
ลาสดท�กาหนดใหมการตดต#งกระจกมองกวางสาหรบดจดบอดในรถใหมทกคน)
• ระบบเบรค ABS
• สญญาณเตอนถอยหลงแบบมเสยง (สาหรบรถท#งหมดท�มขอจากดในการมองขางหลง)
• หมอนหนนลอ (สาหรบรถบรรทกสนคาเปนประจาหรอรถท�ใชขนถานสนคา)
• เคร�องบนทกความเรว (Tachograph) (เคร�องมอท�ใชบนทกระยะทางและระยะเวลาในการเดนทางของรถ)
• แผนยางหมคนเหยยบเพ�อปองกนการล�นไถล (เชน คลทช และ เบรก)
• เคร�องปองกนการว�งลอดจากดานหลงเพ�อปองกนความเสยหายจากการชนทางดานหลง และเพ�อปองกนไมให
รถบรรทกเขามาชนกบแทนเคร�องยนต (สาหรบรถบรรทกท�มน# าหนกมากกวา 12.5 ตน)
• ยางลอรถท�มความลกของรองยางตามกฎหมายกาหนด (หามใชยางท�มการหลอดอกยางกบลอขบเคล�อน)
• อปกรณจดเกบสนคาเพ�อปองกนไมใหอปกรณตางๆเคล�อนท�ไปมาในหองผโดยสาร
• ยางกนโคลนและแผนกนโคลน
• ปายเตอนสาหรบผข�จกรยาน
CSI | Driving Safety 13
• ผาคลมพ#นท�บรรทกสนคาเม�ออยบนถนนสาธารณะ เพ�อลดการกระจายของละอองฝ น และเศษหนเศษปน
ในกรณท�การประเมนความเส�ยงช#ใหเหนวา อาจเกดความเส�ยงจากการพลกคว �าอนเน�องมาจากสภาพภมประเทศ
ประเภทของรถบรรทกท�ใช หรอสภาพแวดลอมในการปฏบตงานอยในเกณฑท�มความเส�ยงสงมากกวาปกต ควร
ตดต#งอปกรณปองกนการพลกคว �าท�เหมาะสมไวดวย (ภายในหรอภายนอกกได) และในพ#นท�ท�มการบงคบใช
กฎหมายการปองกนการพลกคว �าอยางเขมงวด รถบรรทกจาเปนตองตดต#งอปกรณน#ไว
พนกงานขบรถไมควรเกบ หรอบรรทกส�งของท�ไมไดบรรจในหบหอซ�งอาจจะกอใหเกดการบาดเจบเน�องจาก
อบตเหตไวในสวนของท�น�งผโดยสารของรถทกประเภท รถท�ไมมท�จดเกบอปกรณแยกตางหากจะตองมการตดต#ง
ตาขายคลมของ หรออปกรณใดกตามท�ใชแบงพ#นท�การจดเกบของออกจากพ#นท�ผโดยสาร
ในบางประเทศท�มกฎหมายบงคบ เชน แอฟรกาใต จะตองมการตดแถบสะทอนแสงรอบรถเพ�อชวยใหมองเหนได
ชดเจนข#นในเวลากลางคน
5. การซอมบารงรกษารถ
บรษทในกลมซเอสไอ จะตองแนใจวารถของบรษททกคนท�นาไปปฏบตงานมสภาพท�พรอมและปลอดภยเม�ออย
บนถนน ซ�งนอกจากจะลดความเส�ยงจากการเกดอนตรายบนทองถนน รถไมเสยระหวางการขนสงแลว รถของ
บรษทท�ไดรบการดแลอยางดจะทางานไดอยางมประสทธภาพและชวยประหยดเงนใหบรษทไดมาก
บรษทตองกาหนดวธการซอมบารงรกษารถ ซ�งรวมถงการใหพนกงานขบรถตรวจสอบรถทกวนและทกสปดาห
แผนงานการซอมบารงท�กาหนดไว จะตองมการกาหนดมาตรฐานการปฏบตงานอยางชดเจน และระยะเวลาข#นต�า
ระหวางการเขารบบรการซอมบารงแตละคร# ง บรษทตองนารถไปใหหนวยงานของรฐตรวจสอบเพ�อใหได
หนงสอรบรองการตรวจสอบมาตรฐานตามกฎหมาย ในกรณท�กฎหมายกาหนดไว
บรษทจะตองมการประเมนการซอมบารงเปนประจา และเกบบนทกเปนเอกสารเพ�อใหแนใจวาอยในเกณฑ
มาตรฐานท�ดและม�นใจวา อะไหลท�นามาเปล�ยนทดแทนใหกบรถของบรษทมคณภาพด โดยเฉพาะอยางย�ง
อปกรณท�มผลตอความปลอดภย เชน เบรก หรอ ยางรถยนต และจะตองมการตรวจสอบความคงทนของอะไหล
และขอบกพรองตางๆ เพ�อจะไดสามารถระบปญหาและแนวโนมตางๆ ในการท�จะปรบปรงรถหรอสวนประกอบ
ตางๆ ของรถหรอพฒนาระบบการซอมบารงใหดข#นเร�อยๆ
การซอมบารงท�ดาเนนการภายในโรงงานจะกระทาไดโดยผท�ผานการฝกอบรม และมคณสมบตตามท�กาหนด
และมใบอนญาตใหดาเนนการไดเทาน#นโดยจะตองดาเนนการเฉพาะในพ#นท�ท�กาหนดไวเทาน#น และควรบนทก
รายละเอยดการซอมบารงลงในคมอการซอมบารงของบรษทผผลตรถน#นดวย
บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ตองหามไมใหมการดาเนนการซอมบารงภายในโรงงานโดยผชางท�ฝกหดหรอยง
ไมผานการประเมน ไมวาจะโดยพนกงานขบรถของบรษท หรอพนกงานขบรถของผรบเหมา หรอ พนกงานขบ
รถของลกคา
CSI | Driving Safety 14
สาหรบกรณฉกเฉนท�ตองใหบคคลภายนอกซอมรถให รถคนน#นจะตองนามาใหชางซอมท�มใบอนญาตทาการ
ตรวจสอบ และรบรองการซอมในโอกาสแรกท�สามารถกระทาได
6. การตรวจสอบรถกอนออกเดนทาง
การตรวจสอบรถจะตองทาเปนประจา ระบบท�นามาใชตองระบถงการตรวจสอบท�จาเปน ความถ�ในการ
ตรวจสอบและบคคลผทาการตรวจสอบ ขอมลในการตรวจสอบจะตองบนทกเกบไว เพ�อใหฝายจดการไดนามา
วเคราะหทบทวนเม�อจาเปน
การตรวจสอบรถกอนออกเดนทางเปนกฎขอบงคบท�ใชในทกบรษทท�อยในกลมซเอสไอ เพ�อใหม�นใจวารถอยใน
สภาพท�สามารถขบไดอยางปลอดภย กอนการเดนทางคร# งสาคญหรอการเดนทางท�มระยะเวลานานกวา 24 ช�วโมง
พนกงานขบรถท�ไดรบมอบหมายจะตองทาการตรวจสอบรถกอนออกเดนทางทกคร# ง
การตรวจสอบรถกอนออกเดนทางดวยสายตาควรจะตรวจสอบในเร�องตอไปน# :
• ลอรถและยางรถยนต (เชน นอตลอรถ และ ความลกของดอกยาง)
• ไฟสองสวางและสวนท�ใชสะทอนแสง
• หนาตาง กระจก และท�ปดน# าฝน
• แตร
• โครงสรางของรถ สวนการทางานของรถและระบบน# ามนหลอล�น
• ระบบเบรคและเบรคมอ
• สภาพพวงมาลย
การตรวจสอบกอนออกเดนทาง จะตองดาเนนการในท�ท�มแสงสวางเพยงพอ เพ�อปองกนไมใหเกดความผดพลาด
ในการมองเหน พนกงานขบรถควรจะแกไขปญหาเลกๆนอยๆ ดวยตนเอง (เชน การเตมระดบน# าใหเตมตามท�
กาหนด) และกรอกรายละเอยดในแบบตรวจสอบ เพ�อรายงานความผดปกต หากพบวารถมปญหาท�สงผลตอความ
ปลอดภยในการใชงาน เชน ระบบเบรกมปญหา พนกงานจะตองรายงานเร�องน# และหยดใชรถคนน#ทนท จนกวา
จะแกไขขอบกพรองใหเรยบรอย และเพ�อชวยใหดาเนนการไดงายข#น พนกงานขบรถจะตองปฏบตดงน#
• พนกงานขบรถและชางซอมจะตองรายงานปญหาของรถ
• จะตองมการนาระบบ Lock out / Tag out มาใชกบรถท�มปญหาทกคน เพ�อใหแนใจวาบคคลอ�นๆ ทราบวารถ
เหลาน# “ไมสามารถใชงานได”
CSI | Driving Safety 15
บรษทตองสรางใหเกดความม�นใจวาการตรวจสอบรถกอนออกเดนทางไดนาไปปฏบต และทาใหม�นใจวาส�งท�
ตรวจสอบพบโดยผขบรถจะมการระบและบนทกไว
7. ระบบการบนทกขอมลการใชรถ (ระบบ วดอาร VDRs หรอ กลองดา)
บรษทท�พนกงานขบรถมปญหาดานพฤตกรรม หรอ ตองปฏบตงานในสภาพพ#นท�ภมประเทศท�มความเส�ยงสง
(เชน บางพ#นท�ของแอฟรกา) ควรพจารณาตดต#งระบบการตดตามรถ (IVMS) หรอ เคร�องบนทกขอมลการใชรถ
(VDR) เพ�อทาการวเคราะหขอมลการเดนทาง และแจงผลกลบไปใหพนกงานขบรถ และหวหนางานไดรบทราบ
ขอมลการเดนทางท�ถกบนทกไวจะมหมายเลขประจาตวหรอหมายเลขกญแจของพนกงานขบรถ ความเรวท�ใช
การเรงความเรวอยางแรงหรอการลดความเรวอยางกะทนหน เสนทางท�ขบ ระยะกโลเมตรหรอระยะไมล และ
ช�วโมงการขบรถ
ระบบการจดการขอมลจะครอบคลมส�งตอไปน# :
• คมอท�จะทาใหแนใจวาไดมการตดต#งระบบควบคมท�สามารถใชงานได มการปองกนการลกขโมย และมสญญาณ
เตอนภยท�ถกตองตามขอบงคบการขบรถของทองท�น#น
• ขอมลจากเคร�องตดตามจะถกบนทกไวเพ�อทาการวเคราะห และแจงผลกลบไปใหกบพนกงานขบรถแตละราย
ทราบเพ�อพฒนาปรบปรงทกษะการขบรถใหดข#น
วธการจดการตามความเส�ยงอาจตองถกนามาใชตอจากข#นตอนน# และควรแนะนาใหมการนาระบบ VDR มาใชใน
ระบบขนสงและธรกจบางประเภท
8. การจดการจราจรภายในโรงงาน
บรษทตองมการกาหนดแผนการจดการจราจรท�วบรเวณพ#นท�โรงงานและตองจดแบงแยกพ#นท�ทางเดนออกจาก
เสนทางพาหนะท�กาลงขบเคล�อน
ขอบงคบตอไปน#ตองมกาหนดไวท�โรงงาน
• แผนผงการจราจร / ชองทางการเดนรถ ควรจะตดไวท�ทางเขาโรงงาน
• ปายสญลกษณ จะตองมความชดเจนและเปนเคร�องหมายรปแบบการจราจร กฎระเบยบบนทองถนน (การใหทาง)
กฎระเบยบของโรงงาน (ขอกาหนดดานอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล PPE Requirements) สถานท�ต#ง
โรงงาน การจากดความเรว พ#นท�จอดรถ และพ#นท�กลบรถ พ#นท�หวงหาม
• ความเรว จะตองมการตดปายกาหนดความเรวของรถใหเหนอยางชดเจนท�วพ#นท�โรงงาน และจะตองเหมาะสมกบ
สภาพของโรงงาน
CSI | Driving Safety 16
• แสงสวาง เสนทางการจราจร ทางเดนเทา ชองทางเดน และพ#นท�จอดรถ จะตองจดใหมแสงสวางท�เพยงพอเพ�อ
ชวยใหการมองเหนดข#นรวมถงเพ�มความปลอดภยใหกบบคคลและรถ
• บรเวณท�จอดรถ และท�พกคนขบรถ ควรมการจดบรเวณท�จอดรถ/ท�พกคนขบรถโดยมสญลกษณบอกชดเจนและ
ควรต#งอยหางจากเสนทางหลกและบรเวณอนตราย และควรกาหนดใหรถถอยหลงเขาจอดในบรเวณท�จอดท�
กาหนดไว ผขบรถควรพยายามจอดรถในลกษณะท�รถสามารถเคล�อนไปขางหนาไดทนทเม�อออกตว
• ทางเดนเทา เขตพ#นท�ทางเดนและชองทางเดนท�ปลอดภยจะตองมปายและสญลกษณท�ชดเจนในการแบงแยกพ#นท�
ระหวางบคคลและรถท�กาลงว�ง
• แนวก;นขอบถนน แนวก#นขอบถนนควรจะทาจากหนและควรมความสง 1.5 เมตร หรอมความสงเทากบรศมวงลอ
ท�มขนาดใหญท�สด ข#นอยวาส�งไหนจะสงกวากน โดยเฉพาะแนวขอบหนดานหนาควรจะมความสงเทากบ
เสนผาศนยกลางของลอรถท�ใหญท�สดและมเศษหนเสรมดานหลง และ ในจดท�รถบรรทกมโอกาสขบผานเขาไป
ควรตดต#งแนวก#นขอบถนน (Berms) ใหสงกวาจดอ�น
• ถนน (ภายในเหมอง) การออกแบบความกวางของถนนดงตอไปน# เปนขอแนะนาท�ดในการออกแบบถนนท�เปน
ถนนในเหมอง โดยท�ถนนท�มหน�งชองทางการจราจร (การเดนรถทางเดยว) ความกวางของชองทางควรจะมขนาด
เปน 2.5 เทาของความกวางของรถท�กวางท�สด สาหรบถนนสองชองทาง (การเดนรถสองทาง) ความกวางของแต
ละชองทางควรจะมขนาด 3.5 เทาของความกวางของรถท�มขนาดกวางท�สด และสาหรบทางโคงหรอมมถนนควร
จะมชองทางกวางเปน 4 เทาของความกวางของรถท�มความกวางมากท�สด
• การใหทาง จะตองใหทางกบรถบรรทก และเคร�องจกรเคล�อนท�ขนาดใหญทกคร# ง (ไมวารถบรรทกน#นจะมการ
บรรทกอยหรอไมกตาม)
• การถอยหลง การลดความจาเปนในการถอยหลงโดยการใชระบบเดนรถทางเดยวหรอกาหนดพ#นท�กลบรถ ถา
จาเปนตองมการถอยหลง จะตองมการประเมนความเส�ยงและมการนามาตรการควบคมมาใช ดงตอไปน#
o ใชสญญาณไฟ กระจกนน CCTV ระบบสญญาณเสยงถอยหลง และ อาจจะเลอกใช ระบบเรดาร
ตรวจสอบการถอยหลง (อาจจะมการนาระบบสญญาณตวถอยหลงแบบอลตราโซนคมาใช)
o มพ#นท�สาหรบการถอยหลงอยางเพยงพอ และมแนวก#นขอบถนน
• การตดตอส�อสาร จะตองกาหนดระเบยบ และระบบการตดตอส�อสารท�ชดเจนเพ�อหลกเล�ยงไมใหมผคนอยใน
บรเวณจดท�มยานพาหนะกาลงปฏบตงานอย
CSI | Driving Safety 17
• การฝกอบรมและการสรางจตสานก จะตองระบขอมลตางๆท�เก�ยวกบแผนจราจร และกฎจราจรของแตละโรงงาน
ไวในการปฐมนเทศและการฝกอบรมเร�องความปลอดภยท�จดข#นสาหรบ พนกงาน ผรบเหมา ลกคาหรอ ผท�เขามา
ตดตองานในโรงงาน โดยมขอมลตางๆ เชน
o จะตองรดเขมขดนรภยตลอดเวลา
o หามมการซอมรถในเสนทางโรงงานโดยไมไดรบอนญาต
o หามนอนหลบขางใตหรอบรเวณรอบๆรถท�จอดอย
o หามใชหฟงวทย เชนเคร�องเลน iPods หรอ MP3 ขณะขบรถ
บรษทตองแจงใหผท�เขามาบรเวณพ#นท�บรษททกทาน (ไมวาจะเปนพนกงาน ผรบเหมา ลกคา หรอ ผใหบรการ)
เขาใจอยางชดเจนวาการขบรถภายในโรงงาน จะตองใหความสนใจกฎระเบยบตางๆ เชนเดยวกนหรอมากกวาการ
ขบรถบนถนนสาธารณะ
9. การจดการอนตรายในเสนทางภายนอก
ความเส�ยงของอบตเหตบนถนนจะมมากข#นเม�อพนกงานขบรถและรถท�ใชมการปฏบตงานอยบนถนนเปน
เวลานานมากกวาปกต โดยเฉพาะอยางย�ง ในเขตอนตรายของประเทศกาลงพฒนา บรษทในกลมซเอสไอ ทก
บรษท ควรทบทวนกลยทธดานโลจสตกสโดยรวม และพจารณาวาหากเปล�ยนแปลงรปแบบการขนสง ประเภท
ของรถท�ใช หรอระบบจายสนคาและการจดสงสนคาแลวจะชวยลดความเส�ยงในการขบรถบนถนน โดยไมสงผล
กระทบตอผลการดาเนนธรกจโดยรวม ไดหรอไม
ในกรณท�จาเปนตองมการเดนทาง จะตองประเมนความเส�ยงท#งหมดโดยเฉพาะอยางย�ง การเดนทางท�ใชระยะ
เวลานาน การขบรถในเวลากลางคน การใชเสนทางหรอพ#นท�ท�มความเส�ยงสง และสภาพอากาศ เปนตน เพ�อ
ความเหมาะสม บรษทจะตองกาหนดแผนจดการการเดนทางตามการประเมนความเส�ยงและจะตองมแผนการ
เดนทางท�สรางความม�นใจไดวาการเดนทางน#นปลอดภย
แผนการจดการการเดนทางจะตองครอบคลมประเดนตอไปน# คอ
• มการกาหนดผจดการเสนทางการเดนทาง (หวหนาผลด)
• มการสรปรายละเอยดของงานกอนการเดนทาง ระหวางพนกงานขบรถและหวหนาผลดเพ�อหารอกน ในกรณท�ม
การเปล�ยนแปลงใดๆ เชน การเปล�ยนเสนทาง การหยดพกรถ จดอนตราย น# าหนกบรรทก บคคลและแผนรองรบ
สถานการณฉกเฉนในกรณท�เกดเหตการณฉกเฉนระหวางทาง (เชน ข#นตอนการปฏบตเม�อรถเสย)
• มการระบเสนทางและจดทาแผนท�อยางชดเจน
CSI | Driving Safety 18
• อนตรายจากการขบรถท�อาจเกดข#นได โดยเฉพาะบรเวณส�แยกท�อนตรายจะตองมการแจงใหทราบลวงหนา เพ�อ
จะไดพจารณาถงสภาพพ#นท� เวลาท�จะไปถงจดน#น สภาพอากาศ เขตพ#นท�อนตรายท�ทราบกนอยแลว (จดบอด)
การจากดความเรว วนหยด (โดยเฉพาะเทศการท�มงานสงสรรคและการด�มแอลกอฮอลเขามาเก�ยวของ)
• มการจดรถใหเหมาะสมกบการเดนทางท�ไดมการประเมนอนตรายไวแลว
• พนกงานขบรถท�ไดรบมอบหมายใหปฏบตงานจะตองมใบอนญาตขบรถบรรทกประเภทน#นท�ยงมผลบงคบใชอย
• ตองจดเตรยมวธการตดตอส�อสารท�เหมาะสมระหวางพนกงานขบรถและผจดการการเดนทางและขอปฏบต
ทางการส�อสารตามท�ตกลง (เชน การส�อสารเก�ยวกบจดหมายในการเดนทาง หรอ การควบคมรถ )
• ตองตรวจสอบรถกอนท�จะเดนทาง (โปรดดเร�องการตรวจสอบกอนการเดนทาง)
• ตองกาหนดตารางเวลาการหยดพกรถ
• ตองแจงเวลาประมาณการท�จะถงท�หมายใหผท�อยปลายทางทราบ ถาพนกงานขบรถไมถงท�หมายปลายทางตาม
เวลาท�ประมาณการไว ผท�อยปลายทางจะตองใชแผนรองรบสถานการณฉกเฉน
• การเดนทางในเวลากลางคนหรอในชวงท�ทศนวสยไมด จะตองทาการประเมนความเส�ยงอยางเปนระบบ และตอง
ไดรบอนมตจากฝายบรหารเสยกอน การประเมนความเส�ยง จะตองพจารณาถงความเส�ยงในเร�องการมหมะ ฝ น
ควน หมอก ฝนตกหนก การคกคามความปลอดภย และกฎขอบงคบเร�องการขบรถในทองถ�นน#น
• พนกงานขบรถตองมความพรอมท#งทางรางกายและทางจตใจ โดยตองใหความใสใจเปนพเศษกบช�วโมงการ
ทางานท�ผานมา และ ช�วโมงพกผอน ของพนกงานขบรถในชวงเวลาของวนน#น
• พนกงานขบรถตองเขาใจหนาท�ความรบผดชอบของตนเองอยางชดเจน ในการรายงานการส#นสดการเดนทาง
ใหกบผจดการการเดนทางหรอผจดตารางเวลาไดทราบ
ในขณะท�จอดรถ พนกงานขบรถตองจอดรถใหพรอมท�จะเคล�อนออกจากพ#นท�จอดรถไปขางหนา และกอน
สตารทเคร�องยนต พนกงานขบรถตองตรวจสอบวาไมมใครกาลงหลบ พกผอน หรอ น�งเลนอยขางใตหรอรอบรถ
เม�อมการกาหนดตารางการเดนทางรอบใหม บรษทตองใหคาปรกษากบพนกงานขบรถ และกระตนใหเสนอ
ขอคดเหนเพ�อชวยระบถงความเส�ยงและวธการลดความเส�ยงจากการเดนทางท�อาจเกดข#นได
เม�อกาหนดเสนทางแลว บรษทตองรวมกบเจาหนาท�ทองถ�น เพ�อชวยปรบปรงระบบความปลอดภยในเสนทาง
พงจาไวเสมอวา ผจดการ ผจดตารางเวลา และเจาหนาท�จะตองไมกดดนหรออนญาตใหพนกงานขบรถคนใด
ปฏบตงานดวยความเรงรบหรอปฏบตงานท�มความเส�ยงท�ไมสามารถยอมรบได
CSI | Driving Safety 19
ภาคผนวก 2 แนวทางการบรหารจดการผรบเหมางานขนสง
ในธรกจหลายประเภท การวาจางผรบเหมาดาเนนการขนสงสนคาอาจเปนความเส�ยงท�สาคญสาหรบองคกร การ
ใหผรบเหมาดาเนนการขนสงนอกพ#นท�โรงงานเปนการทาทายท�สาคญในแงของการควบคมการจดการดานความ
ปลอดภย ซ�งจะตองมการดาเนนการอยางมประสทธภาพ เน�องจากการขนสงโดยผรบเหมาเก�ยวของกบการ
เสยชวตและการบาดเจบของผรบเหมา และบคคลท�วไป
สมาชกในกลมซเอสไอ เช�อวา ความปลอดภยของทกคนจะไดรบการพฒนาใหดข#นถาบรษทรบเหมาขนสงปฏบต
ตามแนวปฏบตดานความปลอดภยในการขบข� ภายในระยะเวลา 5 ป
เม�อเปนท�ชดเจนแลววาผรบเหมาจะตองนาแนวทางการปฏบตเหลาน#ไปใชในหนวยรถและการปฏบตงานของเขา
บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ควรสนบสนนใหผรบเหมานาแนวปฏบตน#มารวมไวเปนสวนหน�งในการบรหาร
สญญาจางขนสง ถาการกระทาน#นไมขดกบสญญาของทองถ�นน#นหรอไมเปนการสรางความรบผดชอบใดๆตอ
บรษทท�เปนสมาชกของกลมซเอสไอ
โดยเฉพาะอยางย�ง บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ จะตองแนใจวา
• มการรวมเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเขาไวเปนสวนหน�งในการคดเลอกผรบเหมาเบ#องตน
• มการรวมเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเขาไวในขอตกลงตามสญญาและการทาสญญา
• มการรวมเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเขาไวเปนสวนหน�งในข#นตอนการทบทวนความเส�ยงกอนเร�ม
ดาเนนการ
• มการทบทวนเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเปนประจาระหวางการปฏบตตามสญญา
• มการรวมเร�องความปลอดภยในสญญาจางขบรถเขาไวเปนสวนหน�งของการทบทวนภายหลงการทาสญญา
ข#นตอนของกระบวนการดงกลาวขางตนจะเปนไปในแนวทางเดยวกบเอกสารแนวปฏบตดานความปลอดภย
ผรบเหมา ซ�งมเน#อหาเร�องการบรหารความปลอดภยในงานจางเหมาอยางละเอยด
เม�อมการประเมนความเหมาะสมของผรบเหมาในการใหบรการดานการขนสง สมาชกกลมซเอสไอ อาจตองรวม
ทางานกบฝายท�สนบสนนการทางานภายในองคกร เชน ฝายกฎหมายและฝายจดซ#อ ฝายตางๆเหลาน#สามารถ
สนบสนนธรกจไดโดยการระบความคาดหวงดานความปลอดภยในการขบรถ ผลการปฏบตงาน และขอกาหนด
ดานหลกประกนไวในการเจรจาตอรองเร�องสญญา เพ�อปรบปรงแกไขสญญาและใหคาแนะนาในเร�องท�เก�ยวกบ
ความเส�ยง
CSI | Driving Safety 20
หลกเกณฑท�แนะนาในการพจารณาการคดเลอกผรบเหมาและผใหบรการดานการขนสง
• บรษทผรบเหมาตองมนโยบายความปลอดภยในการขบรถดงน#
o ตองเปนไปตามขอกาหนดทางกฎหมายท�เก�ยวของ
o ตองเหมาะสมกบลกษณะและระดบความเส�ยงขององคกร
o ตองพจารณาถงขอกาหนดเฉพาะของลกคา
o แสดงใหเหนถงความมงม�นท�จะพฒนาปรบปรงความปลอดภยในการขบรถใหดข#น
• บรษทผรบเหมาตองมกระบวนการจดการดานความปลอดภยในการขบรถดงน#
o พนกงานขบรถตองไดรบการฝกอบรม การรบรองคณภาพ และมสภาพรางกายพรอมท�จะขบรถ
o พนกงานขบรถตองพกผอนอยางเพยงพอและมความพรอม
o ตองมการตรวจสอบและแกไขขอบกพรองของรถ
o ตองมการกาหนดข#นตอนการชวยเหลอฉกเฉนเม�อมอบตเหตทางรถเกดข#น
o ตองมการประเมนความเส�ยงในการเดนทางและมการนาวธการควบคมท�เหมาะสมมาใช
o ผลการปฏบตงานของพนกงานขบรถจะตองไดรบการจดการท�เหมาะสม (การใหรางวลตอบแทน / การ
ลงโทษ)
CSI | Driving Safety 21
ภาคผนวก 3 นยามคาศพท
ผรบเหมา หมายถง บคคล หรอ บรษท ท�ทาสญญากบบรษทสมาชกในกลมซเอสไอ ในการ
ปฏบตงานเฉพาะท�กาหนดไมวาจะเปนระยะส#น (งานพเศษเฉพาะดาน) หรอระยะยาว
(เชน พนกงานขบรถหรอเจาหนาท�ซอมบารง)
บรษทในกลมซเอสไอ หมายถง บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ
พ;นท�ของบรษทในกลมซเอสไอ หมายถง สถานท�ปฏบตงานหรอสถานท�ต#งท�ดาเนนการโดยบรษทสมาชกในกลมซ
เอสไอ หรอ บรษทสมาชกในกลมซเอสไอ เปนเจาของ
การฝกอบรมพนกงานขบรถ หมายถง โครงการการฝกอบรมพนกงานขบรถอยางเปนทางการเพ�อใหแนใจวา
พนกงานขบรถมคณสมบตและความสามารถท�จะขบรถแตละประเภทได โครงการน#
รวมภาคทฤษฎในหองและประเมนการขบรถบนถนน
พนกงานขบรถ หมายถง บคคลท�ทาหนาท�ขบรถเพ�อธรกจของบรษท
แนวก;นขอบถนน (โรงงานยอยหน) แนวก#นขอบถนนสรางข#นเพ�อใชปองกนการชนกระแทก ซ�งอาจจะใชวตถท�
เหมาะสม เชน หนขนาดเลกๆ หนขนาดใหญท�มอยในโรงงานไมเหมาะท�จะใชเปน
แนวก#นขอบถนนแตสามารถนามาใชแบงเขตถนนบรเวณพ#นท�ราบของเหมองหนได
แนวก#นขอบถนนควรจะมขนาดอยางนอย 1.5 เมตร (5 ฟต) หรอ มความสงเทากบ
รศมวงลอ คอ ควรจะมความสงเทากบคร� งหน�งของเสนผาศนยกลางของลอรถ หรอ
เทากบความสงของเพลาลอ ข#นอยกบวาอยางไหนจะสงกวา และควรจะทาสญลกษณ
ไวดานหนาของแนวก#นขอบถนนเพ�อปองกนไมใหรถบรรทกขบเลยข#นไป
พนกงาน หมายถง บคคลท�ถกวาจางโดยตรงจากบรษทท�เปนสมาชกในกลมซเอสไอ อาจจะ
เปน พนกงานประจา พนกงาน part time หรอ พนกงานช�วคราว
รถขนาดใหญ หมายถง รถประเภทใดกตามท�มน# าหนกมากกวา 3.5 ตน หรอมแทนเคร�องยนต
ประกอบตดอย หรอมรถพวงเช�อมตอ รถประเภทน#จะรวมถงรถท�ทาการขนสงนอก
บรเวณโรงงานของบรษท เชน รถผสมซเมนต และรถบรรทกซเมนต รวมท#งรถลาก
รถบรรทกดมพ 10 ลอ และรถตกลอยาง ท#งของบรษทและของผรบเหมา
แผนการจดการความเส�ยงในการ
เดนทาง
หมายถง ระบบการจดการท�จะทาใหแนใจวาไดมการประเมนการเดนทางท#งหมด
และไดมการดาเนนการลดความเส�ยงท�จะเกดข#นและ มการจดระบบเอกสาร และ
นาไปปฏบตอยางเหมาะสม
CSI | Driving Safety 22
ใบอนญาต หมายถง บตรประจาตวบคคลท�ถกตองตามกฎหมายในการอนญาตใหบคคลท�มช�อบ
ในบตรน#นสามารถขบรถตามประเภทท�ระบไวบนถนนสาธารณะหรอพ#นท�ท�กาหนด
รถขนาดเลก หมายถง รถ (รวมท#งรถบสขนาดเลก mini-buses) ท�มน# าหนกนอยกวา 3.5 ตน ซ�ง
รวมถง รถยนตน�งสวนบคคลและรถตท�ใชเพ�อธรกจของบรษทและรถท�ไมใชของ
บรษทแตมสญญาในการใหบรการขนสงระหวางสถานท�ปฏบตงานหรอในโรงงาน
ถนนสาธารณะ หมายถง ถนนท�มเสนทางมงไปยงท�สาธารณะและอยนอกพ#นท�ควบคมของโรงงาน
รถเชา รถเชาหมายถงรถท�บรษทไมไดเปนเจาของแตเปนรถท�บรษทเชามาภายในระยะเวลา
ท�กาหนด ท#งน# รวมถงการเชารถขนาดเลกในระยะส#นและระยะยาวและการเชาท�
บรษทเปนผสบสทธแทน (Company-sponsored novated leases)
เคร�องบนทกความเรว หมายถง อปกรณท�รวมการทางานของนาฬกาและเคร�องวดความเรวเขาไวดวยกน
เม�อตดเคร�องมอน#ไวท�รถ เคร�องบนทกความเรวจะบนทกความเรวของรถท#งใน
ขณะท�รถกาลงว�ง หรอจอดอย เคร�องบนทกความเรวน#สามารถนามาใชบนทกช�วโมง
การขบรถไดดวย (หมายเหต – เคร�องบนทกความเรวจะแตกตางจากเคร�องวด
ความเรวเพราะเคร�องวดความเรวจะใชวดความเรวของรอบเคร�องยนต)
อปกรณส�อสารสองทาง หมายถง อปกรณใดกตามท�ใชสาหรบการส�อสารทางอเลกทรอนกสระหวางบคคล 2
คนหรอมากกวาน#น อปกรณน#รวมถง โทรศพทเคล�อนท� (ระบบเซลลลารและระบบ
ดาวเทยม) อปกรณชวยเหลอสวนบคคล วทยส�อสาร และอปกรณสงขอความ
วทยส�อสาร หมายถง อปกรณท�ไมใชโทรศพทเคล�อนท� ท�มวตถประสงคเพ�อใชสาหรบการ
ส�อสารสองทางท�อยหางไกล
ระบบบนทกขอมลรถบรรทก วด
อาร (Vehicle Data Recorder)
หมายถง ระบบการบนทกขอมลแบบอเลกทรอนกส และ/หรอระบบเคร�องกลท�จะ
บนทกการทางานท�สาคญตอไปน#ของพนกงานขบรถแตละบคคล
o ช�วโมงการปฏบตงานขบรถ
o ความเรว
o การเรงความเรวอยางแรง
o การลดความเรวอยางกระทนหน
CSI | Driving Safety 23
หมอนหนนลอ หมายถง ล�มท�ทาจากวสดทนทานวางไวขางหลงลอรถเพ�อปองกนไมใหรถเคล�อนท�
หรอเล�อนไหลไปโดยไมมพนกงานขบรถอยในรถ หมอนหนนลอจะวางไวเพ�อเพ�ม
ความปลอดภยนอกเหนอจากการใชเบรกมอ บางคร# งพ#นผวดานลางของหมอนหนน
ลอจะเคลอบดวยยางเพ�อใหยดตดพ#นไดดข#น โดยปกตแลวระบบเบรกมอของรถจะ
ลอกท�ลอหลง ดงน#นในกรณท�เพลาขบลอหลงถกยกข#นจากพ#นโดยมแคเบรกมอ
บงคบไว รถน#นอาจจะใชการขบเคล�อนดวยลอหนาและเคล�อนตกลงไป การใช
หมอนหนนลอวางไวท�ลอหนาจะชวยปองกนปญหาน#ได
ช�วโมงการทางาน หมายถง ช�วโมงการทางานท�ไดรบคาจาง จะคดรวมชวงเวลาพกดวย