Post on 25-Oct-2021
artisti axlodan
UTALEVANnino lomaZe
interviu
nils-piter molvaeri kaxa Tolordava
specproeqti
`melanqolia~gia eZgveraZe
saavtoro
aka morCilaZe
laSa buRaZe
istoria
bakur sulakaurimaSo samadaSvili
fasi 7 lariaprili 2013 #89
saCuqrad
mxatvruli filmi
1927
bela
მედია მხარდამჭერი მასპინძელი
ბილეთის ფასი 50 ლარი
კონცერტს გახსნისქართული ჯგუფი
radio.shokoladi.ge/tickets
ბილეთების შეძენა შესაძლებელიაფილარმონიის სალაროებში MC Lab-ის კაფე-რესტორნებში(ლოფტი, ბუფეტი, ვონგი, საკურა) და რადიოს ვებ გვერდზე:
მედია მხარდამჭერი მასპინძელი
ბილეთის ფასი 50 ლარი
კონცერტს გახსნისქართული ჯგუფი
radio.shokoladi.ge/tickets
ბილეთების შეძენა შესაძლებელიაფილარმონიის სალაროებში MC Lab-ის კაფე-რესტორნებში(ლოფტი, ბუფეტი, ვონგი, საკურა) და რადიოს ვებ გვერდზე:
4 cxeli Sokoladi
N89, aprili 2013
yda: bakur sulakauri
foto: xaTuna xuciSvili
06 redaqtoris sveti
08 avtorTa svetebi
wardgena 10 Tea Wyonia, teqstilis mxatvari
12 kavkasieli `tyve~ qali daviT buxrikiZe
anonsi 14 8 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT
salome afxaziSvili
saavtoro sveti 18 istoriis gakveTili gaga naxucriSvili
20 izotopebis instituti maia sariSvili
22 me, gebetomati TamTa melaSvili
werili laifcigidan 24 qarTuli wigni saerTaSoriso bazarze. cda meore. maSo samadaSvili
istoria 28 kaskadiori maSo samadaSvili
specproeqti 36 lars fon trieris `melanqolia~ gia eZgveraZe
interviu 44 TidELANd nino jafiaSvili
56 saubari nils-piter molvaerTan kaxa Tolordava
artisti axlodan 50 dialogi _ UTALEVAN nino lomaZe
quCis arti 62 urbanuli narativi daTo abramiSvili
Canaxati 70 Cemi profesia da Tagvebi naTia abramia
literatura 74 saavtoro djordjia Unchained aka morCilaZe
78 saavtoro biblioTekis wmendis mcdeloba laSa buRaZe
80 yofiTi gramatika arsebiTi saxeli _ guli diana anfimiadi
82 literaturuli procesi wignebis kohabitacia nino natroSvili
86 moTxroba idumali xura TamTa melaSvili
92 poezia beqa axalaia, poeti
recenzia 94 nin hyvarebia firosmans da vis uyvars firosmani giorgi lobJaniZe
96 `Caika~ saxelad elisabedi daviT gabunia
wignebi 98 mimoxilva
recenzia 104 roca RmerTebic mRerian Blue Valentines-s daviT buxrikiZe
106 gaiRimeT, Torem Citi aRar gamofrindeba daviT buxrikiZe
108 bertoluCi oTx kedelSi nino CimakaZe
stili 110 redaqtoris sveti Tamar alaviZe
112 2013 wlis Semodgoma msoflio podiumebze giorgi sariSvili-vazovski
116 kristian lubutani da fexsacmlis fsiqologia loren kolinzi
yda: bakur sulakauri
foto: xaTuna xuciSvili
6 cxeli Sokoladi
me Tamar babuaZe var, babu. davibade 2004 wlis dekemberSi. zustad
imdeni wlis var, ramdenisac _ `cxeli Sokoladi”. am Jurnalma aRmoma-
Cenina, risi da ra zomis niWi maqvs, ramdenze SemiZlia gariskva da sad
aris Cemi gambedaobebis, kreatiulobis zRvari. misi yvela eqsperimentis
monawile var, yvela miRwevis da gzis gaxsnis.
rogorc es Jurnali eZebda Tavis Tavs, cvlida gezs, imkvidrebda adg-
ils, ise _ me. Tavidanve swored es eqsperimentebi miyvarda masSi im-
isda miuxedavad, vin iyo iniciatori, radgan es iyo Jurnali-magniti
avtorebisTvis, romlebic indomebdnen, TavianTi yvelaze sanukvari,
yvelaze originaluri ideebi `cxeli Sokoladis~ furclebze qceuli-
yo sityvad da fotod. nebismier avtors, romelsac gadabmulad samjer
dauwera statia `cxeli SokoladisTvis~, raRac unikaluri miucia misT-
vis; da ra gasakviria, rom TiToeul maTgans es Jurnali Tavisi egona; misi
gulSematkivari xdeboda; zogjer _ mimdevaric.
`cxeli Sokoladi~ am unikaluri xmebis mTlianobac iyo CemTvis; sx-
vadasxva asakis, gaqanebis, siRrmis, codnis, interesebis mqone adamian-
ebis mTlianoba, romelTa naazrevic erTad, sruliad axlebur saazrovno
sivrces aCenda droSi, roca es yvelaze metad iyo saWiro. Signidan ase
Canda CemTvis _ `cxeli Sokoladi~ iyo zogjer emociuri, zogjer zeda-
pirulic ki, zogjer piriqiT _ Zalian inteleqtualuri da soliduri,
vrceli sakiTxavi, romelsac ikiTxavdi didxans, gamozogviT, romelic
dagafiqrebda, an kidev ukeTesi _ STagagonebda. amitom `cxeli Soko-
ladis~ arqivi, 2004-dan dRemde, yvelaze namdvili anarekli mgonia re-
alobebisa, romlebic gamoviareT. is inaxavs ara imdenad faqtebs, Tu ra
xdeboda Cvens irgvliv, aramed inaxavs gancdebs da fiqrebs; im wuTas,
jer kidev movlenebis epicentrSi myofi adamianebis spontanurad gaCenil
Sefasebebs da emociebs.
`cxeli Sokoladi~ es iyo yvelaze xangrZlivi, yvelaze SemecnebiTi,
yvelaze SemoqmedebiTi klasi, romelic, bolos da bolos, damTavrda.
amboben, rom raRac Zalian kargi yovelTvis mTavrdeba imisTvis, rom
daiwyos kidev ukeTesi. `cxeli Sokoladi~ gagrZeldeba. me ki dReidan,
raRac sul, sul, sul sxva ukeTesis Zebnas viwyeb.
warmatebebs gisurvebT,
madloba wakiTxvisTvis,
Tamar babuaZe
redaqtoris sveti
mTavari redaqtori
Tamar babuaZe
aRmasrulebeli redaqtori
nino jafiaSvili
literatura
beqa qurxuli
stili
Tamar alaviZe
redaqtoris asistenti
mariam samadaSvili
redaqtor-stilisti
rati qarTveliSvili
dizaini
Tornike lorTqifaniZe
koreqtori
naTia ormocaZe
nomerze muSaobdnen:
nino CimakaZe, salome afxaziSvili,
daviT buxrikiZe, laSa buRaZe, daTo
abramiSvili, maia sariSvili, gaga
naxucriSvili, maSo sadamaSvili, kaxa
Tolordava, naTia abramia, aka morCilaZe,
diana anfimiadi, nino natroSvili, giorgi
lobJaniZe, TamTa melaSvili, daviT
gabunia, giorgi sariSvili-vazovski,
gvanca nemsaZe.
foto:
xaTuna xuciSvili, maka gogalaZe
ilustracia:
TaTia nadareiSvili
gamomcemeli
Sorena SaverdaSvili
biznesis ganviTarebis menejeri
rusudan furcelaZe
gayidvebis direqtori
qeTevan qavTaraZe
distribucia
mixeil mamuCiSvili
gamomcemloba:
Sps `media hausi dekomi~
misamarTi: Tbilisi 0183, saqarTvelo
JRentis q. 35, tel.: +995 32 247 10 05
sxva gamocemebi:
`liberali~, `dialogi~, `qarTuli Rvinis
gzamkvlevi~
stamba:
`sezani~, Tbilisi, wereTlis 140,
tel.: 235 70 02
Jurnali gamodis 2004 wlis
25 dekembridan
© `media hausi dekomi~ saavtoro
uflebebi daculia. JurnalSi
gamoqveynebuli masalebis nawilobrivi
an mTliani gamoyeneba gamomcemlobis
nebarTvis gareSe akrZalulia.
`cxeli Sokoladis~ rubrikis sponsori
ar ereva Sinaarsis SeqmnaSi.
8 cxeli Sokoladi
diana anfimiadi
Cveni axali rubrika „yofiTi gram-
atika“ sityvis ankesis saSualebiT
uZvirfases da umniSvnelovanes ada-
mianur istoriebs amoitans dRis
sinaTleze, am miznis miRwevaSi ki,
saocari eleqtronuli resursi _ qa-
rTuli dialeqturi korpusi _ „saqa-
rTvelos lingvisturi atlasi” da-
mexmareba eleqtronul misamarTze _
http://www.mygeorgia.ge/gdc/dictionaries/default.aspx
iciT, ra aris dialeqturi korpusi?
`qarTuli dialeqturi korpusi war-
moadgens qarTuli lingvokulturu-
li sivrcis eleqtronuli portretis
Seqmnis cdas~, _ weria vebgverdze.
proeqtis xelmZRvaneli filolo-
giis mecnierebaTa kandidati, marine
beriZea, proeqtis wevrebi, ZiriTa-
dad, enaTmecnierebis institutis
TanamSromlebi arian, proeqti swored
am institutis bazaze xorcieldeba.
hoda, mec aseTi ram gadavwyvite:
yoveli morigi statiisTvis eleqtro-
nuli korpusis saZiebelSi Cavwer ax-
al-axal gasaRebs _ romelime sityvas,
es sityva mimiyvans konteqstebamde,
konteqstebi _ teqstebamde, teqste-
bi gamomiCenen adamianebs, adamian-
ebi momiyvebian istoriebs da ambebs,
es istoriebi da ambebi, TavisTavad,
gaacocxleben da dRis (gnebavT, ada-
mianis Tvalis) sinaTleze gamoitanen
daviwyebul, mitovebul sityvebs _
zogierTs dialeqturs, zogierTs ki
siZvelis arqivSi Semonaxuls.
Cemi pirveli saZiebo sityvaa g u l i.
arsebiTi saxeli _ guli
gv. 80
maSo samadaSvili
arasdros damaviwydeba, rogor mi-
xaroda, roca `cxeli SokoladisT-
vis~ pirvel werils vwerdi. maxsovs,
rogori siamayiT vambobdi, ama da am
ricxvSi dedlaini maqvs-meTqi, xolo
rodesac mTavarma redaqtorma, nino
lomaZem miTxra, Seni masalisTvis
fotografi ukve vipoveo, pirvelad
vigrZeni, rom Jurnalisti var, dam-
wyebTa Soris damwyebi, magram mainc.
mas Semdeg zustad ori weli gavida.
am xnis manZilze `cxeli Sokoladis~
Cvidmeti nomeri gamoveciT da Cemi
mudmivi sazrunavi Jurnali iyo. am
giJur da dausrulebel maraTons wu-
TiTac ver vwydebodi, xSirad mesiz-
mreboda kidec, rogor unda gveqcia
`cxeli Sokoladi~ ufro saintere-
sod, ufro mimzidvelad, ufro nova-
torulad _ mokled, unikalurad.
es bolo nomeria, romelsac `cxe-
li Sokoladis~ am gundTan erTad
vakeTeb. iqneb, amis bralicaa Cemi
aramotivirebuli Sromismoyvareoba,
romlis wyalobiTac JurnalSi Cems
gvar-saxels orjer SexvdebiT _ jer
laifcigis wignis bazrobaze giam-
bobT da meore, ufro axlos gagac-
nobT bakur sulakaurs, adamians, ro-
melmac damoukidebeli saqarTvelos
istoriaSi pirvelma daiwyo wignis
gamocema da es saqmianoba momgebian
biznesad aqcia.
es bolo svetia, romelsac `cxeli
SokoladisTvis~ vwer, wera isev ise
maxarebs da amitom mjera, sadme, male
aucileblad SegxvdebiT.
kaskadiori
gv. 28
daTo abraniSvili
xSirad roca raRacas amTavreb,
mere aRmoaCen xolme, rom gacilebiT
saintereso maSin iwyeba, roca Sen
wertili dasvi. 23 marti qarTuli
sazogadoebis sircxvilia, es is dRea,
roca SimSilis gamo 1 wlis gogita
abaSiZe gardaicvala. bavSvs mkveTri
CamorCena hqonda, iwonida imdenive
kilograms, ramdensac _ dabadebisas
(arCevnebis Semdeg Cven isev movwydiT
realobas da socialuri proble-
mebis gaumjobesebis nacvlad, axali
daWerebis da sisxlis molodinSi,
ekranTan popkorns vaxramunebT. isev
gvaviwydeba, rom am qveyanaSi mimdi-
nare procesebTan TiToeul Cvengans
Tavisi wili pasuxismgebloba akav-
Sirebs)...
gogitas gardacvalebidan ramden-
ime saaTSi TbilisSi, filarmoniis
aivanze gamoCnda baneri, warweriT
`HELPme 1 wlis bavSvi SimSiliT mokv-
da! me var am yvelaferSi damnaSave
da aravin sxva!“ ramdenime gaCerebis
Semdeg baneri sastumro `Holiday inn~
-is Robeze ekida. avtobusis minidan
ki didi da patara yvela gakvirvebiT
uyurebda warweras.
gaicaniT Tbiliseli HELPme da
misi ekaterinburgeli kolega _ tima
radia, romelTa urbanuli narativ-
ic yovelTvis yvelaze droulad da
mwvaved urtyams xolme samoqalaqo
sindiss.
urbanuli narativi
gv. 62
avtorTa svetebi
10 cxeli Sokoladi
Tea Wyonia fobiebis mxatvaria,
Tumca mis namuSevrebSi simaRlis,
daxuruli sivrcis, mwerebis, ucxo
adamianebis da sxva aseTi sayovel-
Taod cnobili SiSebis konkretul
maxasiaTebels ver ipoviT. ambobs,
rom Tavisi naxatebiT, is fobiisTvis
damaxasiaTebeli bunebrivi mdgoma-
reobis, misgan gaqcevis gamoxatvas
cdilobs. yvelaze mkveTrad ki es
gancda mis namuSevrebSi giganturi
fexebis detalebiT SeimCneva.
sakuTar konkretul fobiebze ar
saubrobs, Tumca maTi amocnoba ra-
mdenime namuSevridan mainc aris Se-
saZlebeli. am namuSevrebs avtoris
minawerebic axlavs: „meSinia peplis,
romelic 3 dRes cocxlobs... adamia-
nis dakargvis.... mzis sxvivebis, rom-
lebic dabla Cadis...“
axalgazrda mxatvari abreSumis
qsovilze muSaobs. ambobs, rom ga-
momsaxvelobiT mediebs Soris, abre-
Sumi yvelaze saintereso masalaa,
romelic damatebiT rols TamaSobs,
rogorc SemoqmedebiT procesSi, ise
namuSevris aRqmaSi. abreSumis garda
Tea Teqasa da gobelenzec muSaobs.
aris „lurji sufrebis laborato-
riis“ wevric.
mis SemoqmedebaSi yvelaze mniSv-
nelovani abreSumis Rebvis specifi-
kuri teqnologiebiT saRebavebiT
Sesrulebuli namuSevrebis seria _
„Phobia” gaxlavT, rac sagrZnoblad
gansxvavdeba im emociebisgan, rome-
lic akademiaSi swavlis pirvel wle-
bSi gansazRvravda Teas mxatvrul
stils. feradi, aRmosavluri xelo-
vnebis simboloebiT da abstraqtuli
obieqtebiT datvirTuli es namuSe-
vrebi gamoxatavda mxatvris specifi-
kur Sinagan mdgomareobas, romelsac
Tavad nirvanas uwodebda.
siaxlis ZiebaSi, Tea SiSiT gamo-
wveul usiamovno emociebamde mivida,
rac sabolood Tavis ZiriTad samagis-
tro Temad aqcia, kursis dasasruls
ki, abreSumze Seqmnili kompoziciebi,
misive ideiT gadaRebuli video-artis
fonze, samxatvro akademiis sagamofe-
no darbazSi waradgina. ramdenimewu-
Tian videoSi mxolod adamianis fexebi
Cans, romelic horizontalur zolze
jer neli tempiT moZraobs, bolos ki
sirbils iwyebs: „SiSisgan Tavis dasa-
Rwevad, mas gavurbivarT _ es aris is
upirvelesi instinqti, rac SiSis dros
gveufleba“, _ ambobs Tea „fobiis“ se-
riis Sesaxeb.
abreSumze muSaobis gamo, Team
gamoyenebiTi xelovnebis nimuSebis
Seqmnac daiwyo da ase miiRo dasru-
lebuli saxe “Tavsafrebis” seriam.
mcenareebisa da nacionaluri moti-
vebis Temaze Seqmnil Tavsafrebis
serias is „mosiarule xelovnebas“
uwodebs, romelic, misi TqmiT, yve-
laze martivad SeiZleba sxva ada-
mianebis nawilad aqcio. am seriis
mTavar motivs mxatvari ase xsnis _
„ubralod, minda, iyoT CemSi da me
viyo TqvenSi“.
adamianebis sivrceSi yofnis SiSisa
da maTTan urTierTobis survilis
erTgvari nazavia is axali seria,
romelze muSaobasac Tea Wyonia ua-
xloes momavalSi daiwyebs. ideebis
Camoyalibebasa da ganxorcielebaSi
mas axali SemoqmedebiTi sivrcec
daexmareba. Team ramdenime dRis win,
dAAd-is administraciisgan dadebi-
Ti pasuxi miiRo, rac imas niSnavs,
rom samxatvro akademiis Semdeg, swa-
vlas germaniaSi gaagrZelebs. per-
sonaluri gamofenis mowyobas ga-
mgzavrebamde TbilisSi gegmavs. misi
namuSevrebis daTvaliereba feisbu-
qis gverdzec SegiZliaT: Facebook/Art of Tea Chkonia
gv. 72 gv. 88 gv. 90gv. 88
Tea Wyonia
teqstilis mxatvari
wardgena
12 cxeli Sokoladi
qarTuli kinos istoria-
Si, reJisori vladimer bar-
ski erT-erTi pirvelia, vinc
nikoloz Sengelaias Semdeg
kavkasiis rTul da „egzoti-
kur“ Temas SeeWida. mixeil
lermontovis romanis _
„Cveni drois gmiris“ ekrani-
zacia sxvadasxva aqcentebiT
samjer moaxerxa. jer ga-
daiRo „Tavadis asuli meri“
(1926), Semdeg _ „maqsim maq-
simiCi“ da bolos _ „bela“
(1927). es filmi aramxolod
kinematografiuli Tval-
sazrisiTaa mniSvnelovani,
aramed dRevandeli konte-
qstiTac, roca kavkasiisadmi
ruseTis damokidebulebas,
mis kulturas xelaxla via-
zrebT.
XIX saukuneSi, rodesac
romani daiwera da amJamadac,
ruseTis neokolonialuri
politika CrdiloeT kavka-
siaSi cxadi da SeuniRbavia.
am TvalsazrisiTac barskis filmi „bela“, bevr sain-
tereso da sagulisxmo detals Seicavs. Tumca mTavari
aqcenti mainc peCorinis (nikoloz prozorovski), belas
(TinaTin maWavariani) da yazbiCis (aleqsandre TayaiSvi-
li) urTierTobazea gadatanili. filmi sabWoTa ekrane-
bze 1927 wels gamovida kinogaqiravebaSi da sakmao war-
matebac hqonda.
barskis reJisura am filmSi gansakuTrebulsa da axals
verafers gveubneba. SesaZloa imitomac, rom kavkasiis
Tema mas gacilebiT meti damajereblobiT da fsiqo-
logiuri sizustiT aqvs aRwerili filmSi „moZRvari“,
romelic aleqsandre yazbegis moTxrobis mixedviT, 1923
wels gadaiRo (scenaris avtori da mTavari rolis Sems-
rulebeli Salva dadiani).
filmSi belas rols araprofesionali, TinaTin ma-
Wavariani asrulebs, romelic barskim wveulebaze naxa.
arc manamde da arc Semdeg maWavariani kinoSi aRar ga-
dauRiaT. lermontovis romanisgan gansxvavebiT, film-
Si qalis roli damiwebulia da moklebulia sabediswe-
ro mistikurobas. metic, is
erTgvarad vaWrobis sagani
xdeba: yazbiCi, romelic be-
lazea Seyvarebuli, mis Zmas,
azamats (iliko merabiSvili)
cxens hpirdeba, Tuki igi
sanacvlod, qals moatace-
binebs. amasobaSi, rusi ofi-
ceri peCorini dapirebebiT
Seacdens belas, magram male
mobezrdeba igi. SurisZie-
biT anTebuli yazbiCi belas
moklavs, rusi oficeri ki
mTiani aulidan miemgzavreba.
kinematografiuli Tval-
sazrisiT, yvelaze gamorCeu-
lia valerian sidamon-eris-
Tavis mxatvroba. swored misi
fantaziis nayofia kavkasiuri
soflis odnav hiperbolize-
buli, gamxatvrulebuli saxe,
gansakuTrebuli interie-
rebi da SesaniSnavi rekvi-
ziti. aRsaniSnavia epizodi,
romelic belas mamis saxls,
interierebs da ezos asaxa-
vs. agreTve, aulis saerTo
xedebi, romelic operato-
rebma _ anton polikeviCma
da ferdinand gegelem ufro metad Teatralizebulad
gadaiRes. Tumca Tavdapirvelad reJisors gadawyvetili
hqonda, „moZRvaris“ operatori, ukve cnobili, aleqsan-
dre diRmelovi moewvia. asea Tu ise, filmi ideologiur
datvirTvas umklavdeba, xolo egzotikas misi mxatvru-
li xarisxi xels ar uSlis.
vladimer barski moskovSi daibada. daamTavra mosko-
vis saimperatoro teqnikuri saswavlebeli, Tumca yo-
velTvis ainteresebda Teatraluri xelovneba da kino.
1900-1917 wlebSi ruseTis sxvadasxva TeatrSi moRva-
weobda msaxiobad da reJisorad. 1917 -1928 wlebSi sa-
qarTveloSi, kerZod, „saxkinmrewvSi“ kinoreJisorad
muSaobda. gadaRebuli aqvs filmebi: „moZRvari“ (1922),
arsena yaCaRi“ (1923), „Suquras saidumloeba“ (1925), „Ta-
vadis asuli meri“ (1926), „mecxre talRa“ (1927), „kazake-
bi“ (1928).
kavkasieli `tyve~ qalivladimer barskis filmi `bela~ (1927 w.)
`cxeli Sokoladis~ qarTuli filmebis krebuli
avtori daviT buxrikiZe
wardgena
14 cxeli Sokoladi
8 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT
istoriuli memkvidreoba xelovne-
bis sasaxleSi
sad: saqarTvelos Teatris, musikis,
kinosa da qoreografiis saxelmwi-
fo muzeumi
rodis: 1.04 _ 30.04
misamarTi: kargareTelis q. #6
saqarTvelos Teatris, musikis,
kinosa da qoreografiis saxel-
mwifo muzeumi samegrelos yofil
mTavarTa sasaxleSi daculi unika-
luri eqsponatebis gamofenas mas-
pinZlobs. unikalur eqspoziciaSi
gamorCeuli eqsponatia napole-
on bonapartis brinjaos niRabi,
romelic erT-erTia frangi mxe-
darTmTavris memkvidreobidan Se-
morCenili sami niRbidan.
gamofenaze aseve iqneba warmod-
genili: samegrelos dedoflis, eka-
terine WavWavaZe-dadianis piradi
nivTebi, safrangeTisa da ruseTis
imperatorTa Zvirfasi tiloebi,
nikoloz baraTaSvilis kuTvnili
Rvinis sasmeli, versalsa da luvr-
Si damzadebuli WurWeli, pirveli
qarTveli moWadrakis, andria da-
anonsi
avtori salome afxaziSvili
kote sulaberiZe, `daltonikis TvalebiT~, fragmenti, 2012
gamofena
`araCveulebrivi gamofena~
sad: giorgi leoniZis saxelobis
literaturis muzeumi
rodis: 2.04 _ 16.04
dasawyisi: 18:00
misamarTi: g.Wanturias q. #8
eTer Wkaduas, kote yubaneiSvi-
lis, dima cucqiriZis, gogita Wyo-
nias, goCa Wkaduas da gio cucqiri-
Zis namuSevrebis `araCveulebrivi
gamofena~ sxvadasxva mediaSi mo-
muSave artistebis TanamSromlo-
biT momzadda. damoukidebeli
SemoqmedebiTi procesi, mediuri
mravalferovneba, gansxvavebuli
gamomsaxvelobiTi ena da pozicia
erT sivrceSi, erT gamofenaSi ga-
erTianda. am TanamSromlobis sa-
fuZveli xelovanebis mravalwliani
megobruli urTierToba da emo-
ciur-inteleqtualuri urTierT-
gavlenebia.
~araCveulebrivi gamofena~ Tana-
medrove xelovnebis mniSvnelovan
aspeqts, cxovrebasa da xelovnebas
Soris arsebul sazRvrebs ikvlevs.
dianis Wadraki, safrangeTis impe-
ratorebis magidis garnituri da
ruseTis imperatoris oqros albo-
mi.
aRsaniSnavia, rom msgavsi masS-
tabis gamofena zugdidis dadiane-
bis sasaxlidan bolo aTwleulis
ganmavlobaSi TbilisSi pirvelad
ewyoba. unikaluri nivTebi, Zvirfa-
si liTonisagan damzadebuli eqs-
ponatebi pirvelad tovebs zugdi-
dis sasaxlis sacavebs. gamofena
TbilisSi erT Tves gagrZeldeba.
kote sulaberiZis personaluri ga-
mofena
sad: baia-galerea
rodis: 31.03 _ 8.04
gaxsna: 19:00
misamarTi: Sardenis q. #10
londonSi, sotbis galerea-
Si gamarTuli gamofena-gayidvis
`gzajvaredinis~ Semdeg, qarTveli
mxatvris axali namuSevrebis xil-
vis saSualeba qarTvel damTvali-
rebelsac miecema. Tanamedrove
xelovnebis samyaroSi am erT-erT
cxeli Sokoladi 15
anonsi
yvelaze mniSvnelovan RonisiZie-
baze kote sulaberiZis namuSeva-
ri (`daltonikis TvalebiT~), sxva
qarTvel mxatvrebTan erTad, maT
Soris, irakli farjianis da merab
abramiSvilis namuSevrebTan erTad
gamofines. galereaSi misul qar-
Tvel damTvalierebels kote su-
laberiZis namuSevrebis katalogis
SeZenac SeeZleba.
`broweulebis baRi~
malxaz rusaZis personaluri gamo-
fena
sad: baia-galerea
rodis: 20.04
gaxsna: 19:00
misamarTi: Sardenis q. #10
aprilis bolos, baia-galerea Ta-
namedrove mxatvris, dizainerisa
da kinoreJisoris _ malxaz rusa-
Zis personalur gamofenas umaspin-
Zlebs. eqspozicia saxelwodebiT
`broweulebis baRi~ broweulebis
Temaze Seqmnil ferad grafikas
aerTianebs, Tumca maT garda, ga-
lereaSi broweulebiT dekorire-
bul sarkeebsac gamofenen.
`drois manqanebi _ muzeumebi XXI
saukuneSi~
sad: goeTes instituti
rodis: 11.04
dasawyisi: 19:00
misamarTi: zandukelis q. #16
ra aris muzeumi? `gadaberebuli~
Tu Zalian Tanamedrove instancia?
ra SeuZlia muzeums gaakeTos sa-
zogadoebisTvis da piriqiT? _ es
is ZiriTadi kiTxvebia, romlebic
bolo periodSi gamarTul disku-
siebze xSirad ismis. erT-erTia
goeTes institutis organizebiT
Semdgari proeqti _ `saubrebi mu-
zeumze~, romlis farglebSic mar-
tidan oqtombris CaTvliT ramde-
nime diskusia moewyoba.
diskusisebis pirveli seria 14
marts xelovnebis istoriskosma
qeTevan kinwuraSvilma gaxsna. misi
moxseneba amerikis SeerTebul Sta-
tebSi arsebuli sauniversiteto mu-
zeumebis mimoxilvas warmoadgenda.
muzeumze, rogorc saxlze saubars,
11 aprils kuratori irina popiaS-
vili gaagrZelebs, TemiT _ `Taname-
drove muzeumi, rogorc idea: fri-
kis koleqciidan niu muzeumamde~.
diskusiaze daswreba Tavisufa-
lia.
amir kakabaZis namuSevrebis gamofena
da wignis prezentacia
sad: galerea `vanda-hobi~
rodis: 5.04 _ 11.04
gaxnsa: 19:00
misamarTi: WonqaZis q. #14
qarTveli mxatvris amir kakabaZis
namuSevrebis gamofenas galerea
`vanda~ umaspinZlebs. sagamofeno
sivrceSi ferweruli tiloebis,
grafikuli namuSevrebis, Sereuli
masaliT Seqmnili kolaJebis gar-
da, mxatvris 70 wlis iubilesadmi
miZRvnili albomi-monografiac iq-
neba warmodgenili, romlis avto-
ri filosofiis mecnerebaTa do-
qtori, kritikosi daviT andriaZe
gaxlavT. albomi orenovania da
avtoriseuli Sefasebebis da mxa-
tvris biografiis garda, aTobiT
ilustraciasac Seicavs.
sxvadasxva
frankofoniis dReebi saqarTveloSi
sad: restorani `tartin meidani~
rodis: 11.04
xangrZlivoba: 19:00-21:00
misamarTi: samRebros q. #6
daswreba mosawvevebiT
aperoezia _ ase hqvia poetur
warmodgenas, romelsac safrange-
Tis Crdilo-dasavleTiT mdebare
provinciuli qalaqis, renis Tea-
traluri dasis _ `qaris saxelos-
noebis~ warmomadgenlebi (selin le
kori, reJis gigani, alen elu, kris-
tof ekobiSoni) gamarTaven. frangi
mwerlis, JorJ perosadmi miZRvnili
warmodgena ramdenime nawilisgan
Sedgeba, romlebic erTmaneTisgan
mcire waxemsebiTa da aforizmebis
gamoTqmebiT gamoiyofa. msaxiobebi
msmenelebs Soris moZraoben, teqs-
tebi darbazSi mogzauroben, xmau-
riT gadaecemian erTi adamianidan
meores da eqos iwveven. TiToeuli
nawili garkveul Temas eTmoba da
moicavs Janrebs _ `klasikuri~ po-
eziidan (~CamoxrCobilTa balada~,
`mTvrali gemi~) eqsperimentul po-
eziamde. maT Soris aris, rogorc
XX, aseve XVI saukunis poemebi. Ti-
Toeuli piesa 8 sxvadasxva nawilis-
gan Sedgeba, romelic ZiriTadad
siyvarulis, cxovrebisa da poeziis
Temazea.
aperoeziam 2007 wels `poetebis
gazafxulis~ jildoc daimsaxura.
wels, is saqarTveloSi, frangu-
li kulturis dReebis farglebSi,
franguli institutis organize-
biT gaimarTeba.
morigi filmi `qarTuli filmebis
krebulSi~
DVD-is prezentacia da filmis Cve-
neba
sad: kinoTeatri `amirani~
rodis: 3.04
dasawyisi: 20:00
Jurnali `cxeli Sokoladisa~ da
`qarTuli filmis~ erToblivi pro-
eqti `qarTuli filmebis krebuli~
morigi filmis CvenebiT gagrZel-
deba. amjerad, mayurebeli vla-
dimer barskis reJisorobiT 1927
wels gadaRebul films _ `belas~
ixilavs. films safuZvlad udevs
mixeil lermontovis romani `Cveni
drois gmiri~, romlis scenari Ta-
vad reJisors ekuTvnis.
proeqtis sponsorebis _ `banki
konstantas~, `aversisa~ da `kapa-
rol jorjias~ daxmarebiT, mayu-
rebelma DVD-is saxiT, ukve miiRo
Semdegi filmebi: `gogi ratiani~,
`qristine~, `komunaris Cibuxi~,
`eliso~, `dakarguli samoTxe~,
`saba~, `tariel mklavaZis saqme~ da
`sakani N79~. dainteresebul kino-
moyvarulebs morigi DVD-is SeZena
Jurnali `cxeli Sokoladis~ axal,
aprilis nomerTan erTad SeuZlia.
Jurnali diskTan erTad aseve 3
aprils kinoTeatr `amiranSi~ fil-
mis Cvenebaze gaiyideba.
16 cxeli Sokoladi
avtori: elene kandelaki
rogor moviyvanoT gazafxuli?
Tu gareT daTba, katebi aknavld-
nen, Citebma JRurtuli daiwyes da
samma frendma daposta, rom „dRes
gazafxulis suni ecaT“ , es sulac
ar niSnavs imas, rom Tqvens quCazec
gazafxulia. erTi mercxlis WikWi-
ki mxolod im SemTxvevaSi moiyvans
gazafxuls, Tu es mercxali Tqven
iqnebiT. nebismier ganwyobas pirvel
rigSi Sinagani mzaoba sWirdeba da
gazafxulic maSin dadgeba, rodesac
Tqven miscemT mas amis saSualebas.
ar gadadoT es procesi. sinopti-
kosebis, cvalebadi martis da mis
mier aprilisTvis nasesxebi dRee-
bis imedad darCenas, me piradad, ar
girCevdiT. Tqveni gazafxuli martis
pirvelive dReebidan unda daiwyos!
gaxsovT SarSan erTferovnad ga-
tarebuli gazafxulis miwuruls ras
ambobdiT? Tu ar gaxsovT, me Segax-
senebT. Tqven ambobdiT: „ai, momavali
gazafxulisTvis aucileblad gamo-
vcvli manqanas!“, „winaswar davjavSni
bileTebs da gazafxulze stambolSi
an praRaSi waval gogoebTan erTad!“,
„momaval gazafxulze arc erT Sa-
baT-kviras TbilisSi ar gavatareb
da sul piknikebze vivli!“, „momaval
wels mTeli zamTari vivarjiSeb, vi-
dieteb da gazafxulze 90-60-90-ze
viqnebi!“
gazafxuli ukve dadga da Tqven ki
arc stambolis bileTis broni gaqvs,
Zvel manqanaSi akumulatoric gamosa-
cvlelia da, am yvelaferTan erTad
90+60+90 kilo xarT.
magram arc am ganuxorcielebeli
gegmebis Tu ocnebebis gamo Rirs
gazafxulis gafuWeba. amis fufune-
ba namdvilad ar aris. jer mxolod
martia da swored axla gaqvT last Call, rom wels yvelaze magari gazafxuli
moiwyoT. nu daelodebiT finansuri
da sinoptikuri situaciis gaumjo-
besebas, Tavad daizRvieT Tqveni ga-
zafxuli rutinisgan. Cven ramdenime
rCevas mogcemT.
1. vici, Zalian banaluria, magram
saxlis dalageba marTla amarTle-
bs. zustad am saqmiT daiwyeT. yvela
Zveli nivTi, romelsac ar iyenebT,
uyoymanod gadaagdeT. zRvis niJare-
bis acma, romelic 97-Si qobuleTSi
gaCuqaT simpaTiurma biWma, romel-
sac, savaraudod, verasodes naxavT,
an Tu naxavT ver icnobT, marTla ar
gWirdebaT. erT holivudur fil-
mSi movismine es fraza _ „iswavleT
daemSvidoboT warsuls da gadaag-
deT Zveli nivTebi, radgan isini ar
toveben Tqvens cxovrebaSi adgils
momavlisTvis“. paTetikuri ki aris,
magram, mgoni, raRac simarTlis mar-
cvali unda iyos.
saxlis dalagebaze kidev erTi is-
toria maqvs. bavSobaSi, zamTris
miwuruls deda fanjrebis wmendas
Tu iwyebda, sixarulisgan cas vewe-
odi _ zustad vicodi, male Salis
kolgotebis gaxdis da skolaSi ge-
trebiT siarulis dro dadgeboda.
2. kompetenturi toniT rom gaga-
frTxiloT, gazafxulze organizmi
isedac gamofitulia da dieta aravi-
Tar SemTxvevaSi ar daicvaT-Tqo, da-
mijerebT? piradad Cems cxovrebaSi,
gazafxuls udietod karga xania ar
Cauvlia.
iCqareT, imitom rom sazafxulo ka-
bebis Cacmamde darCa erTi Tve! mTava-
ria, swori dieta SearCioT. rac SeiZ-
leba meti xili da bostneuli.
p.s. es rCeva Tqvenc (da pirvel ri-
gSi Tqven!) gexebaT Ripiano qarTvelo
kacebo. mere ra rom sazafxulo kaba
ar gelodebaT.
3. mwvane, yviTeli, stafilosferi
_ amboben, rom es ferebi ganwyobaze
kargad moqmedebs. ar aris aucile-
beli am feris tansacmeli CaicvaT,
Tuki ver ixdenT. SegiZliaT for-
ToxlebiT, vaSlebiTa da limonebiT
savse didi kalaTa daidgaT oTaxSi.
Tanac xeli wagicdebaT da gazafxul-
ze rac ufro met xils SeWamT, miT
ukeTesi.
4. saxli xom dagalagebineT da
axla kidev erTi saqme unda dagava-
loT _ bostneulis supis gakeTeba.
Tqveni ar vici, magram CemTvis erTi
siamovnebaa. samzareuloSi fanja-
icodiT?
cxeli Sokoladi 17
ras rom gamovaReb, mwvanilebiT da
bostneulebiT rom avavseb iqauro-
bas, civi wylis Sxefebi rom esxmeba
axalgazrda salaTis foTlebs da
irgvliv tarxunis suni trialebs...
aucileblad gaakeTeT bostneulis
supi! magaliTad, mJaunas, tarxunis
an akroSka. if. procesi procesad da
mere vitaminebi?!
5. mze, mze da mze! rac SeiZleba di-
dxans iyaviT gazafxulis mzeze. Cems
pirad gamocdilebas gagiziarebT _
kompiuterTan muSaobiT Zalian rom
gadaiRlebiT, gadiT ofisis aivanze,
daxuWeT Tvalebi da gazafxulis mzes
xuTiode wuTi mieficxeT. albaT,
romelime TanamSromeli ucnaurad
SemogxedavT, magram, damijereT, es
xuTwuTiani mzis abazana amad Rirs.
6 . lanCisTvis Ria kafe SearCieT.
marTalia, jer ise ar Tbila, magram
pledSi rom gaexveviT da cxel yavas
dalevT, ar SegcivdebaT. samagierod,
erT saaTs haerze dahyofT da ufro
xalisianad gaagrZelebT muSaobas.
7. fitnes klubebi Semodgomamde
moicdis. gazafxulze formaSi Ca-
sadgomad dilaobiT sufTa haerze
sirbili an swrafi siaruli jobia.
rac SeiZleba meti dro gaatareT ha-
erze, parkebSi. amisTvis cota dro
gaqvT, Zalian male iseTi papanaqeba
iqneba, gareT cxvirs ver gayofT.
8. ra SeiZleba iyos ufro gazafxu-
luri, vidre pikniki? aiyolieT mego-
brebi da qalaqgareT gadiT. oRond
xinklisa da mwvadis Wamisgan sunTqva-
Sekrulebi nu dabrundebiT. gaxsov-
deT Tqveni lamazi koplebiani saza-
fxulo kaba, romelSic ver eteviT!
9. spontanuroba! _ ai, ra mouxde-
ba Tqvens sagazafxulo dReebs. ra
moxdeba, erT paraskevs samsaxuridan
saxlSi ki ar waxvideT, aramed baTum-
Si. giJur, daugegmav da moumzadebel
uikendze. magram, erTi Cemi mego-
bariviT ar dagemarToT, romelic
mZime samuSao dRis Semdeg pirdapir
lopotisken gaemgzavra da cota xan-
Si Sua kaxeTidan dareka, manqana ga-
mifuWda da miSveleTo. vidre aseTi
spontanuri gaxdebiT, girCevT manqa-
na daazRvioT. aldags specialuri sa-
gazafxulo avtoaqcia aqvs, romelic
profilaqtikaSi wanwalsa da dau-
gegmav xarjebs agacilebT Tavidan.
gaxsovdeT, rom spontanurebi Tqven
unda iyoT da ara Tqveni manqana.
10. ipoveT axali hobi. me, magali-
Tad, fotografiaze gavgiJdi. ga-
davikideb fotoaparats da viReb
aTas gazafxulur ambavs _ ayvavebul
ylortebs, Seyvarebul wyvils, qviSa-
Si moTamaSe bavSvebs.
11. Tu garderobis ganaxlebis Se-
saZlebloba ar gaqvT, Zvelmanebis ga-
dakeTebac ar aris cudi idea. cota
fantazia da mobezrebuli kaba saga-
zafxulo garderobis mTavar hitad
SeiZleba iqces. ar gadadoT es saqme
_ gadmoalageT Tqveni karada, gada-
arCieT risi gadakeTebac SeiZleba
da mkeravs miutaneT. sagazafxulo
fexsacmelebic droze unda moawes-
rigoT _ iqneb romelimes qusli aqvs
gacveTili da mewaResTanaa wasaRebi...
12. fexsacmelze gamaxsenda. ubra-
lod daJinebiT mogiwodebT, quslia-
ni fexsacmelebi ataroT. gazafxuli
is droa, romelsac asfaltze keklu-
cad mokakune quslebis xma yvelaze
metad uxdeba. Tqvenive fexsacmele-
bis kakuni karg gunebaze dagayenebT.
13. kosmetologTan vizitebi Tqve-
ni gadaRlili kanisTvis aucilebe-
lia. Tu ver axerxebT, arc eg aris
problema. pilingi saxlis pirobeb-
Sic SesaZlebelia. diliT, saxlidan
gasvlis win ki, gvirilas nayenisgan
gamzadebul yinulebs Tu gadaisvamT
saxeze, gazafxulis mosvla mere na-
xeT!
14. da kidev _ me Tqvens adgilas
aucileblad wavidodi salonSi da
Tmas SeviWridi, an Tmis fers Sevi-
cvlidi. ufro Tamamad sakuTar ga-
regnobasTan! erTma Cemma nacnobma,
romelsac mTeli cxovreba grZeli
Tma hqonda, cota xnis win Tma mok-
led SeiWra. axla wuwunebs _ ramdeni
dro davkarge, sanam Cems stils vi-
povidio... Tqvenc nu kargavT dros.
Wkviani qali yvelanair varcxnilobas
moixdens.
15. dabolos _ ra enazec ar unda
dagugloT „gazafxuli“, aucileblad
amoagdebs sityvas „siyvaruli“. am-
boben, rom gazafxuli yvelaze xel-
sayreli droa imisTvis, rom vinme
Seiyvaro _ kolega, SemTxveviTi ga-
mvleli, sakuTari qmari... me piradad
sezonuri siyvarulebis ar mjera, ma-
gram flirtisTvis gazafxuli mar-
Tla miswrebaa. scadeT! bednier gaza-
fxuls gisurvebT da gamixardeba, Tu
am sias Tqveni gamocdilebiT SeavsebT.
rubrikas warmogidgenT `aldagi bisiai~
icodiT?
18 cxeli Sokoladi
gaga naxucriSvili
istoriis gakveTili
Tebervlis amindi iyo, ruxi, uJ-
muri, qariani. daRlili, uxalisod
saxlSi vbrundebodi. uecrad, qu-
CaSi Cemi istoriis maswavlebeli,
oTar amaRlobeli Semxvda. pirvel-
ma SemamCnia da SemaCera.
_ oTar masw!..
_ rogor xar, biWo!... mec aramiSa-
vs! _ ar damacada pasuxi.
_ var, vuZleb...
_ am idiotobas, xo?!.. mec! _ ga-
ecina.
_ xo, aRar SeiZleba amdeni idio-
toba... sxvadasxvanairi formiT...
mTeli Cemi Segnebuli cxovreba...
_ egrea, egre. gamixarda, rom mi-
cani.
_ ras ambobT, oTar masw, Tqven
Cemi feradi bavSvobis udidesi na-
wili xarT! _ vuTxari suleluri
paTetikiT. sruliad fxizeli, Se-
zarxoSebuliviT avlaparakdi, ise
gamixarda masTan Sexvedra.
_ maSayireb xo, Seneburad? Sen ra
giTxari, _ gaeRima.
_ ara, `masw~, ras ambobT, _ game-
cina mec, _ isev ̀ trewiSi~ aswavliT?
_ axla `britanul gimnaziaSi~
var... gaxsovs, kedelze rom leqsi
damiwere?
_ rogor ara...
gamaxsenda da cota Semrcxva. ba-
vSvobaSi xeirians ras davuwerdi,
raRac bavSvuri, ampartavnuli si-
sulele iqneboda, Tanac cota ga-
dakruli meqneboda.
_ axlac iq weria Seni leqsi...
guli amiCuyda.
_ didi madloba, erTi davsxdeT
ra Cveneburad, me vikisreb! _ SevTa-
vaze.
oTarTan biWebi skolis damTavre-
bis Semdegac avdiodiT. yovelTvis
kargi Rvino hqonda, Tavisi dayene-
buli. Rvino xom yovelTvis Tavis
Semoqmeds hgavs. hoda, isic gvex-
mareboda, rom mogonebebis zRvaSi
CagveyvinTa.
_ aucileblad, Tqven gamomia-
reT da danarCeni me vici _ miTxra
oTarma. erTmaneTs gadavexvieT da
davemSvidobeT. mere mxarze xeli
damartya da swrafi nabijiT wavida.
ukan aRar mouxedavs. me gavCerdi da
Tvali gavayole. damenana rom erT-
maneTs ase cota xniT SevxvdiT.
oTaris damsaxurebac aris, rom
istoriulze Cavabare. Tumca ras
vtrabaxob, Cemgan xom didi verafe-
ri JamTaaRmwereli gamovida.
* * *
ukve 25 weli gavida, rac skola
davamTavre. mere siymawvile, axal-
gzrdoba... rogor vcxovrobdiT.
rogor laRad, spontanurad, ufro
ki giJurad. rogori alali iyo es si-
giJe. araferi hqonda saerTo pozas-
Tan, TvalTmaqcobasTan, metiCrobas-
Tan. yvelaferi naRdad xdeboda da
dRevandel virtualobasac sruliad
ar hgavda. ara, teqnikuri progresis
winaaRmdegi ar var, ubralod mZuls.
TiTqos, virtualur qselebSi erT-
maneTs vkargavT. TiTqos martoobas
martoobiT gavurbivarT.
* * *
25 weli gavida... Cven ar vicodiT,
ra siurprizebs gvimzadebda bedi.
ra vicodiT, rom Cinuri wyevla
agvixdeboda da saintereso, Zalian
saintereso droSi vicxovrebdiT.
iqneb es yvelaferi sizmari iyo an
axlac sizmarSi var da mgonia, vf-
xizlob. iqneb Tqveni gakveTilebic
damesizmra, oTar masw? maSin, ratom
maxsovs ase naTlad, cxadad, ro-
gorc namdvili, lamazi ambavi.
`oTar masws~ yvelasagan gamor-
Ceuli gakveTili hqonda. es marTla
sxvanairi 45 wuTi iyo.
vixseneb. modis cnobierebis naka-
diviT: krwanisis brZola, gafuWe-
buli zarbaznebi, erekles xriki,
Ralati, aneqsia, ajanyebebi, 60-ia-
nelebi, sxva gza, ilias mkvleloba,
bolSevikebi, wiTeli Wiri, oqtom-
bris revolucia, 26 maisi, 25 Teber-
vali, gaqceuli menSevikebi, qaqucas
ajanyeba, Cakluli imedi, stalini,
represiebi, II msoflio omi, mavne
xruSCovi, sisxliani 9 marti, ga-
moqliavebuli breJnevi, aorTqle-
buli andropovi, Cernenkos mZori,
`gardaqmnis gariJraJi~, gorbaCovi
`gardaqmnis proJeqtoriT~... veRar
gagvabiTurebT, Tavisuflebis mo-
lodini, jim morisoni, hipebi, frenk
zapa, nonkonformizmi, `viRacam gu-
gulis budes gadaufrina~, SeSlili
bobi fiSeri, asketi selinjeri...
ara, es ar iyo Cveulebrivi isto-
riis gakveTili. es iyo `TamaSi Wva-
vis yanaSi~.
saavtoro sveti
20 cxeli Sokoladi
maia sariSvili
izotopebis instituti
qavTaraZis quCaze izotopebis
institutia, Zalian maRali Senoba
da iqve, mis gverdiT skola, rome-
lic me davamTavre. vinaidan Cemi
mSoblebi gvianobamde muSaobdnen,
iZulebuli viyavi, gakveTilebis
Semdeg gaxangrZlivebul jgufSi
davrCeniliyavi, magram ar miyvar-
da iq darCena da xSirad viparebo-
di. skolis gverdiT sacxovrebeli
korpusebis mSenebloba mimdinare-
obda da am samSeneblo masalebsa
da samSeneblo nagvis grovebze
davZvrebodi da vmRerodi. Tu sa-
xlSi vinme mividoda, daxuruli
fardebi gadaiweoda da es iyo ni-
Sani, rom SemeZlo saxlSi davbru-
nebuliyavi. Tan davbodialobdi,
Tan Cemi korpusisken vixedebodi
xSirad da dResac ar vici, mixaro-
da Tu ara, roca farda gadaiwe-
oda da meZaxda saxli... gaxangr-
Zlivebuli klasis maswavlebels
asia erqva, msuqani qali iyo, mudam
TavSali hqonda beWebze moxuruli
da mudam surdo hqonda _ ase ma-
xsovs. cxvirs Zalian akuratulad
da Zalian lamazad iwmendda xol-
me gatkicinebuli cxvirsaxocebiT
da roca saxlSi maswavleblobanas
vTamaSobdi, mec mudam Sali mqon-
da moxveuli, zustad asiasnairad
viwmenddi cxvirs da saSinlad
momwonda aseTi „didoba“...
am gaxangrZlivebul jgufSi ga-
vicani Cemze patara gogo, eliso.
rac gavige, rom deda ar hyavda,
veridebodi masTan urTierTo-
bas, radgan yovlad auxsneli SiSi
mqonda udedo bavSvebis mimarT.
ucxoplanetelebis naxva ar dama-
bnevda ise, rogorc udedo bavS-
vebis siaxlove mabnevda. eliso ki
sul me damdevda, miyveboda uamrav
ucnaur istorias da amiT kidev
ufro mafrTxobda da maiZuleb-
da, gavridebodi. Cemi karadis ukan
moCveneba cxovrobs da yovel Rame
mwvanilebs vaWmevo _ miyveboda.
Tu karada bolomde araa kedel-
ze midgmuli, moCvenebebi ibude-
ben iqo _ da gaocebul dedaCems
yvela karada maqsimalurad mivawe-
vine kedlisaken... mkvdari Wiamaia
rom vipove ezoSi, isic elisom
damamarxina da wiTel pastas rom
sxvanairi suni aqvs, esec man aR-
momaCenina. dRemde TvaldaxuWuls
SemiZlia mivxvde, wiTeli pastiTaa
dawerili furcelze, Tu lur-
jiT... erTxel saidumlod miTxra:
izotopebis institutSi Sevipare,
bolo sarTulze avedi, saxuravze
avZveri da ici, iq ra vnaxe? mux-
lebamde mkvdari Citebi yriao...
am izotopebis institutze isedac
sul saSinelebebi mesmoda: rom
saidumlo raRacebi mzaddeboda
iq da rom kvamli, romelic misi
sakvamuridan amodioda, saSinlad
momwamlavi iyo. amitom maSinve
davijere, rom savsebiT SesaZle-
beli iyo, institutis saxuravi am
Sxamiani gamonabolqvis gamo daxo-
saavtoro sveti
cili CitebiT yofiliyo savse. mu-
xlebamde mkvdari Citebis warmod-
genam ise Semzara da ise SemaZula
es isedac ucnauri Senoba, rom
Cveni mezobeli marinac ki mafr-
Txobda, romelic am institutSi
muSaobda.
erT zamTars, roca umzeo, Ca-
moburuli da yovlad usixarulo
dRe idga, saocreba moxda. vxedav,
am sazareli izotopebis insti-
tutidan gamorbian da gamorbian
bavSvebi feradi buStebiT xelSi.
Turme iq heliumi hqoniaT da ba-
vSvebs Cveulebrivi buStebi sahae-
ro buStebad gadauqcies. es ula-
mazesi kadri iyo. ramdenime wuTSi
gavrcelda xmebi, ra jadoqrobac
xdeboda izotopebis institutSi.
bavSvebis usasrulo nakadi See-
dineboda SenobaSi da iqidanac
usasrulo nakadi gamoedineboda,
oRond feradi buStebiT xelSi.
zogs gaeqca kidec buSti da ufe-
ruli ca saocrad aWrelda. aravin
Relavda, rom gakveTilebi cdebo-
da, mgoni, arc maswavleblebi...
ver gavbede, mec meyida buSti
jixurSi da heliumiT gamebera,
magram gaognebuli videqi da vxv-
debodi, rom aRarasodes Seme-
Sindeboda am Senobis, romelsac
muxlebamde mkvdari Citebic ki
vapatie wamiT da vxvdebodi, rom
vuyurebdi kadrs, romelic samu-
damod CamrCeboda gulis mexsiere-
baSi...
ევროპული ავეჯი განახლებულ პაპილონში
თბილისი აკ. ბაქრაძის 6 (მტკვრის მარჯვენა სანაპირო, დიღმის ხიდთან); ტელ: +99532 2540990 ქუთაისი წერეთლის 163, ტელ: 0431 235025; ბათუმი ბაგრატიონის 109; ტელ: 0422 220348
WWW.PAPILLON.GE
22 cxeli Sokoladi
TamTa melaSvili
me, gebetomati
es aris!
Cemgan marcxniv kuTxeSi dgas,
foieSi. Tu Cemnairi uyuradRebo
xar, SeiZleba verc ki SeamCnio. axla
ukve vici sadacaa _ winaswar movZe-
bne. movZebne, radgan damWirda. rad-
gan mivxvdi _ Zalian damWirda.
gareT nacrisferi da uRimRamo
dRe dgas, sevdiani. aseT dReebSi
meti mizezi gaqvs, oTaxSi gamoiketo
da araferi akeTo internetSi ser-
fingis garda, miTumetes, Tu ucxo
qalaqSi sruliad marto xar. ara-
da iq, virtualur sivrceSi, kargi
araferi xdeba. bolo erTi saaTia,
mxolod niusebs vkiTxulob. cud
niusebs saTaurebiT: `nigvzianSi
marTlmadideblebi musulmanebs
locvis uflebas ar aZleven~, `re-
ligiuri dapirispireba nigvzianSi~,
`nigvzianSi situaciis daZabvis sa-
SiSroeba arsebobs~.
nigvziani erTi patara sofelia.
misi saxeli aqamde arasodes gamigia.
iq adgilobrivi qristiani mosaxleo-
ba adgilobriv musulmanebs sajaro
locvis uflebas ar aZlevs. Tavs
cudad vgrZnob. uceb, ramdenime
dRis win gadaTvalierebuli muzeu-
mebis kvartalis bukleti maxsendeba.
iq gebetomats movkari Tvali. gebe-
tomati instalaciaa, an gamogoneba
_ garegnulad fotojixurs waagavs.
realuradac yofili fotojixuria,
sityva-sityviT _ TargmaniT salo-
cavi jixuri, pawawina spiritualu-
ri sivrce, sadac SegiZlia locvebs
mousmino. gebetomatSi samasze meti
locvaa msoflios samocdaxuT ena-
ze, _ vkiTxulob bukletSi.
swrafad vicvam da gavrbivar. mu-
zeumebis kvartali Cemi studiidan
Zalian axlosaa.
ai, es aris! Cemgan marcxniv, kuTxe-
Si dgas. mis danaxvaze fotojixurze
metad ratomRac Cemi Rrma bavSvo-
bisdroindeli sabWoTa multfilmi
maxsendeba. iq msgavsi mowyobilo-
bidan mgeli, sanam kurdRels gaeki-
debodes, limonaTs asxams da svams.
gebetomats sqeli Salis farda aqvs
Camofarebuli. `albaT, meti myu-
droebisTvis~, _ vfiqrob. fardas
vwev, patara skamze vjdebi da Cems
win gaSlil ekrans vacqerdebi. ci-
frul ekranze sias vSli. sia ger-
saavtoro sveti
manuladaa, magram enis codna sul
ar gWirdeba gebetomatisTvis. mere
vxvdebi _ arc locvisaTvis.
ekranze gaSlil sias vkiTxulob:
budizmi
qristianoba
induizmi
islami
iudaizmi
sxva
TiTqos qristianobaze vCerdebi,
aSkarad TviTidentifikaciis amba-
via, magram azrs vicvli. xels `Sem-
degs~ vaWer, cota xnis Semdeg _ ̀ sxva
religiebs~, Semdeg intuiciiT _ par-sen gujarath-s. ar vici, ra locvaa,
ra enaze, romeli qveynidan, magram
iseTia _ wamebSi mSviddebi. mSvidi
xar. Sesabamisad, cota bednieric. am
dros Tvalebic ki SegiZlia daxuWo
meti simSvidisTvis, meti bedniere-
bisTvis. miTumetes, Tu im adgilidan
Sors xar, sadac ar uyvarT umrav-
lesobisgan gansxvavebulebi adamia-
nebi _ adamianebi sxva mrwamsiT, sxva
feriT, sxva qceviT. sadac `sxvad~
yofna avtomaturad niSnavs Cagvras
an Cagvris safrTxes, sadac `sxva~
SiSia da ara mravalferovneba.
Parsen gujarath sxvaa, magram Cemia.
Cemia gebetomatis samasi locva sa-
mocdaxuTive enaze.
im RamiT sizmars vnaxulob. ad-
gils ver vcnob, magram vici, es ni-
gvziania. romeliRac didi da mwvane
xis ZirSi vdgavar quCis ganapiras.
sizmarSi me gebetomati var.
am dros Tvalebic
ki SegiZlia daxuWo
meti simSvidisTvis.
miTumetes, Tu im
adgilidan Sors xar,
sadac ar uyvarT
gansxvavebulebi
adamianebi sxva mrwamsiT, sxva feriT, sxva
qceviT.
24 cxeli Sokoladi
werili laifcigidan
avtori maSo samadaSvili
`TamTa melaSvili, ekaterine
togoniZe da nino xaratiSvili _
mindaƒ warmogidginoT sami axal-
gazrda qarTveli avtori. maTi
moTxrobebi ai, am anTologiaSi
SegiZliaT waikiTxoT~, _ sazeimo
toniT warmoTqvams germaneli li-
teratori da germanul enaze ga-
mocemuli krebulis redaqtori,
iost giperti, da maRla swevs magar
ydaSi Casmul sqeltanian wigns, ro-
melzec merab abramiSvilis naxati,
kudaprexili iaguaria gamosaxuli.
laifcigis wignis saerTaSoriso
bazroba qarTuli delegaciisTvis
gaxsnilad cxaddeba.
yvelaze Zvel da erT-erT yve-
laze prestiJul wignis bazrobaze
wels 7 qarTveli mwerali iyo Casu-
li _ nino xaratiSvili, TamTa me-
laSvili, ana korZaia-samadaSvili,
qarTuli wigni saerTaSoriso bazarze. cda meore.
ekaterine togoniZe, daviT turaS-
vili, zaza burWulaZe da bondo
macaberiZe. qarTuli delegacia
wignis am uZveles bazrobas meo-
red eswreba. qarTveli mwerlebisa
da gamomcemlobebis warmomadgen-
lebi laifcigSi pirvelad SarSan,
kulturis saministros iniciati-
viT, Cavidnen. yofili ministri,
nikoloz rurua ambobda, rom am
umniSvnelovanes RonisZiebaSi mo-
nawileobiT saqarTvelo sajarod
afiqsirebs ambicias, Sevides wignis
msoflio bazarze da rom amisTvis
mzadaa, rogorc finansurad, ise
inteleqtualurad.
nikoloz ruruas piradi inicia-
tivis gasagrZeleblad kulturis
axalma ministrmac gamoyo finan-
suri da inteleqtualuri resur-
si. guram odiSaria, romelic wels
Tavad xelmZRvanelobda qarTul
delegacias, ambobs: `am iniciativis
gagrZeleba CemTvis Zalian mniSvne-
lovani iyo. laifcigSi Sevxvdi ba-
zrobis direqtors, oliver ciles,
romelsac surs, laifcigSi Semdeg
wlebSi sapatio stumris statusi-
Tac CavideT. kvlav gvaqvs gegmaSi,
viyoT 2015 an 2016 wlis frankfur-
tis wignis bazrobis stumari qveya-
na da am sakiTxze pasuxi aprilSi
ukve gvecodineba. wels pirvelad
wavalT londonis wignis bazroba-
zec Cveni stendiT. vfiqrobT, unda
SeviswavloT wignis aziuri baza-
ric. Zalian saintereso bazrobaa
CineTSic, vfiqrobT masSi monawi-
leobis miRebas~.
laifcigis wignis bazroba qala-
qidan moSorebiT, specialurad ba-
zrobisTvis aSenebul xuT uzarma-
cxeli Sokoladi 25
werili laifcigidan
zar Seminul pavilionSi tardeba.
swored am Tvaluwvdenel farTo-
bze ireoda 4 dRis ganmavlobaSi
saqmiani da cnobismoyvare saxeebiT
168 aTasi mkiTxveli da 50 aTasam-
de akreditebuli Jurnalisti, ga-
momcemeli, literaturuli agenti
da sxva saqmiani stumari. aTobiT
samkiTxvelo kuTxes da 2069 ga-
momcemlobis stends Soris mokr-
Zalebuli farTobi ekava saqarTve-
los. Tumca Tavisi originaluri
da efeqturi dizainiT, israelis,
ruseTis, litvisa da xorvatiis
kuTxeebs Soris moqceuli saqar-
Tvelos stendi TviT giganturi
gamomcemlobebis, Suhrkamp-is Tu
Fischer-is stendebsac ki sjobda.
TiTqos, saerTaSoriso literatu-
rul asparezze ukve damkvidrebuli
da saxelmoxveWili qveynebis gver-
diT axladgamoCenili saqarTvelo
stendis gamorCeuli dizainiTac
ki cdilobda, TvalSi moxvedroda
SemTxveviT Cavlil literaturul
agentebsa da gamomcemlebs.
wignis bazrobis dauwereli kano-
nis Tanaxmad xom nebismieri qvey-
nis stendTan rigiT mkiTxvelze
metad, swored am saqmiani stumre-
bis gamoCenas elian. oficialur
kostiumebSi gamowyobili agentebi
da gamomcemlebi muStris TvaliT
akvirdebian xelSi alalbedze mo-
xvedril wigns, maSinve xvdebian,
Rirs Tu ara avtoris Targmna da
iqve, sasaubrod gankuTvnil magi-
dasTan sxdebian mosalaparakeblad.
am gacxovelebuli vaWrobis dros
gadamwyvet rols TamaSobs qvey-
nis da mwerlis saxeli da swored
am mizeziT, orhan famuqis gamo _
TurqeTis stendTan, etgar kere-
tis gamo ki _ israelis stendTan,
is Turqi da israeleli mwerlebic
iwvevdnen agentebis dainterese-
bas, romlebic ucxour gamomce-
mlebs jer ar gamouciaT. meore
gadamwyveti faqtori wignis Targ-
mania. yvela gamocdil agents Tu
gamomcemels uioldeba gamosacemi
literaturis SerCeva maSin, roca
gadawyvetilebis miRebis dros te-
qsts piradad, misTvis gasageb ena-
ze ecnoba. Tanamedrove qarTuli
literaturis yvelaze didi xarve-
zi ki swored bevri da xarisxiani
Targmanis ararsebobaa.
laifcigis qarTul stendze war-
modgenili wignebis didi nawili
qarTul enazea. Tvals vavleb da
sul ramdenime inglisuri gamoce-
ma mxvdeba _ krebuli Contemporary Georgian Fiction, daTo turaSvilis
`jinsebis Taoba~, zaza burWulaZis
`adibasi~, laSa buRaZis `litera-
turuli eqspresi~, albomi `saqar-
Tvelos asi mxare~, `dagny or a love feast~ _ zurab qarumiZis inglisu-
renovani romani, `qarTuli samza-
reulo~, ramdenime sabavSvo wigni
da dasuraTebuli albomi (mixeil
kalatoziSvilis, gigo gabaSvilis
Tu Sua saukuneebis qarTuli xa-
tweris Sesaxeb).
germanulenovan wignebSi arCe-
vani kidev ufro mcirea: krebuli
`iaguarebis teqno~ da TamTa me-
laSvilis romani `gaTvla~, sabavS-
vo wignebidan _ bondo macaberiZis
`zRaprebi bekna biWze~ da ̀ zRaprebi
Tekla gogoze~; esaa da es. amitom
stendTan gamudmebiT ismis cnobis-
moyvare damTvaliereblebis kiTxva
_ aris Tu ara rame sxva, inglisur
an germanul enaze Targmnili?
ra Tqma unda, movindome Tvali
gadamevlo statistikisTvis _ ram-
deni ucxoenovani Targmani waviReT
laifcigis bazrobaze SarSan da ra-
mdeni gvqonda wels. Tumca wignis
gamomcemelTa da gamavrcelebel-
Ta asociaciaSi, romelic qarTu-
li delegaciis wignis bazrobebze
gamgzavrebas uzrunvelyofs, meu-
bnebian, rom oficialuri statis-
tika ar arsebobs. arada qveyanas,
romelsac wignis saerTaSoriso ba-
zris eqspansia aqvs miznad dasaxu-
li, sul mcire, gamarTuli statis-
tika ar awyenda.
ukve TbilisSi kulturis minis-
tri meubneba: ̀ wels SedarebiT meti
wigni iTargmna, ver vityvi, rom
yvela _ kulturis saministros da-
finansebiT, Tumca maqsimalurad
vuwyobT xels im avtorebs, romle-
bsac sxvadasxva gamomcemlobasTan
kerZo xelSekrulebebi aqvT. Targ-
mna xangrZlivi da rTuli procesia
da Cven yvela gza unda movnaxoT,
raTa rac SeiZleba meti da kargad
SerCeuli Targmani gvqondes. gar-
da Tanamedrove literaturisa,
mniSvnelovania, Cveni memkvidre-
obis Cveneba _ saidan movdivarT,
rogor vviTardebiT~.
wignis bazrobaze warmatebis mo-
povebis meore Sansi e.w. kiTxvebia.
oTxi dRis ganmavlobaSi, dilidan
saRamomde, pavilionebis sxvadasxva
kuTxeSi mowyobil samkiTxvelo
oTaxebSi avtorebi da mTargmnele-
bi Tavad ukiTxaven dainteresebul
publikas nawyvetebs axali wignebi-
dan.
kiTxvebi erTdroulad mimdinare-
obs. amitom is, Tu ramdeni adamia-
ni daeswreba Sexvedras am mwerlis
popularobazecaa damokidebuli.
Sors ar wavsulvar _ iqve, `mezo-
blad~, israelis stendTan, etgar
keretis mosasmenad grZel rigSi
Camdgarma adamianebma damarwmunes
amaSi. Tumca laifcigSi imasac mi-
vxvdi, rom daskvna _ mwerlis avto-
riteti gansazRvravs yvelafers _
sakmaod zedapirulia. sinamdvile-
Si, ra logika muSaobs warmatebuli
kiTxvis dros, bundovania. ai, maga-
liTad, erTmaneTis miyolebiT, jer
zaza burWulaZe xvdeba laifcigis
wignis bazrobaze Sekrebil sazo-
gadoebas, Semdeg _ daTo turaS-
vili. pirvel Sexvedraze qarTuli
delegaciis wevrebis garda, dar-
bazSi mxolod erTi-or ucxo sa-
xes vamCnev. Seqmnili uxerxulobis
gantvirTvas moderatori laSa ba-
qraZe ironianarevi xumrobiT cdi-
lobs. Tuki darbazSi erTi ucxoe-
li mainc aris, Cven mainc bolomde
unda davixarjoT misTvis, _ ambobs
da zaza burWulaZis bolo romanis
`gasaberi angelozis~ germanule-
novan Targmans sxva qarTvelebTan
erTad gulisyuriT usmens. Targ-
mani maia TabukaSvils ekuTvnis.
germanuli teqstic originaliviT
26 cxeli Sokoladi
cocxlad da ritmulad ismineba.
Tumca, jerjerobiT uflebebi am
wignze arc erT ucxour gamomce-
mlobas ar uyidia.
meore Sexvedra daTo turaS-
vilTanaa _ laifcigis bazrobaze
Sekrebili sazogadoebisTvis zaza
burWulaZesaviT ucnob mweralTan,
ucnobi, patara qveynidan. Tumca
am RonisZiebaze darbazi savsea.
marTalia, sivrce pataraa, magram
xalxi fexzec ki dgas. jer zaza
rusaZis films `banditebs~ uyu-
reben, Semdeg ki daTo turaSvils
usmenen interesiT. Tema _ sabWou-
ri sistema, cenzura da diqtati,
`TviTmfrinavis biWebis~ istoria
_ rogorc Cans, jer kidev marke-
tinguladac momgebiania dasavleT
evropaSi. amas daTo turaSvilis
emociuri, cocxali Txrobis mane-
rac emateba da Sexvedra qarTvel
mweralTan wlevandel bazrobaze
yvelaze warmatebulia qarTuli
delegaciisTvis.
2013 wlis laifcigs da iq gamar-
Tul saintereso Sexvedras daTo
turaSvilis `jinsebis Taobis~ bedi
ar gadauwyvetia, magram sabolood,
swored iq gaformda, rom nider-
landeli gamomcemeli kristof
buxvaldi `jinsebis Taobas~ holan-
diaSi gamoscems. man turaSvilis
kinoromanis inglisuri gamocema
Tbilisis wignis maRaziaSi iyida.
miambo, rom TviTmfrinavSive wai-
kiTxa sulmouTqmelad da misi ga-
mocema gadawyvita. laifcigSi ki
avtors kidev erTxel Sexvda. ase
rom, `jinsebis Taoba~ _ Tavisi in-
glisuri, rusuli, xorvatiuli,
polonuri, Turquli, italiuri da
axla ukve niderlanduri (da male
germanuli) TargmanebiT _ is wig-
ni iqneba, romlis mixedviTac Se-
gviZlia, SevadginoT qarTuli li-
teraturisTvis msoflio bazarze
warmatebis miRwevis formula.
gadaWedili darbaziT da cocxa-
li kiTxva-pasuxiT Caiara laifci-
gis wignis bazrobis dReebSi qalaqis
centrSi, kafe-restoran `telegra-
fSi~ gamarTulma Sexvedram qar-
Tvel mwerlebTan. RonisZiebis or-
ganizatori manana TandaSvili da
germanuli gamomcemloba Frankfurter Verlag-i iyo. swored am gamomce-
mlobam, wels, germaniaSi qarTveli
mwerali qalebis germanulenovani
anTologia `iaguaris teqno~ ga-
mosca manana TandaSvilis da iost
gipertis redaqtorobiT. krebulis
saxelwodebad nestan nene kvinika-
Zis moTxrobis saTauria aRebuli
da masSi, kvinikaZis garda, ana kor-
Zaia-samadaSvilis, nino xaratiSvi-
lis, TamTa melaSvilis, ekaterine
togoniZis, maka miqelaZis da eka
Txilavas moTxrobebia Sesuli. ma-
nana TandaSvilma miTxra, wignis
gamocemiT procesi ar sruldeba,
piriqiT, es krebuli axla iwyebs
sicocxleso da asecaa. prezenta-
ciaze Zalian bevri adamiani modis,
qarTveli gulSematkivrebis adgi-
li darbazSi arc rCeba, radgan maT
stumrebi ikaveben, CemTvis nacnob
ramdenime saxes vxedav, maT Soris _
ramdenime germanel gamomcemels,
literaturis agent raxel gra-
cfelds da telearx MdR-is kul-
turis Jurnalists.
TiTqos, yvelaferi analogiurad
mimdinareobs, rogorc bazrobis
pavilionebSi gamarTul kiTxvebze,
magram sinamdvileSi bevri gansxva-
vebaa _ darbazi gacilebiT yura-
dRebiani da mobilizebulia, mwer-
lebic metad koncentrirebulebi
da komunikabelurebi arian. Sexve-
dris bolos msmenelebs xvdebian da
piradi saubrebi grZeldeba.
ramdenime saqmian Sexvedras mec
veswrebi. erT-erT maTganze ana
korZaia-samadaSvilis moTxrobebis
krebulis `me, margaritas~ bedi wy-
deba. anas germanuli gamomcemlo-
bis Schiller Verlag-is warmomadgeneli
tim miuke xvdeba. miukes es krebuli
germanulad ukve wakiTxuli aqvs,
radgan wigni SarSan, Tbilisur
mTargmnelobiT saxelosnoSi, sa-
cdelad, axalgazrda mTargmnelma
sibila haincem Targmna. axla miukes
surs, piradad gaesaubros avtors
da gadawyvetileba miiRos. mwerali
da gamomcemeli Tanxmdebian, rom
`me, margaritas~ srul Targmanze
muSaoba male dasruldeba da wigni
germaniaSi am zafxuls gamova.
bazroba dasasruls uaxlovdeba.
qarTveli mwerlebis 7-kaciani de-
legacia, TavisTvis Tu sajarod,
Sedegebs aanalizebs. urigo miRweva
araa _ bazrobis mere 3 SeTanxmeba
Targmansa da gamocemaze. me, lite-
raturis didi gulSematkivaric ki,
laifcigis bazrobisgan amaze mets
_ cis gaxsnas da saqarTveloze ma-
dlis gadmosvlas ar veli. Tumca
mainc mawuxebs kiTxva: xom ar Sei-
Zleba aseTi masStaburi, saerTaSo-
riso RonisZiebebis ufro Sedegia-
nad gamoyeneba saqarTvelosTvis?
iqneb, kulturis saministrom pir-
vel prioritetad msgavs RonisZie-
bebze maqsimalurad meti Targmanis
waReba unda aqcios?
…laifcigis wignis bazrobis
mesame dRes, qarTuli stendidan
wigni daikarga, TamTa melaSvilis
`gaTvla~ viRacam ukiTxavad gaayo-
la xels. es pirdapir miniSneba iyo
CemTvis: wignis bazrobaze misul
damTvalierebels ama Tu im qveynis
stendTan (miT umetes, Tu es qveya-
na ucnobia) Targmnili literatu-
ris xilva urCevnia yvelafers.
werili laifcigidan
cis gaxsnas da
wignis bazridan
saqarTveloze
madlis
gadmosvlas cxadia,
ar veli. Tumca
mainc mawuxebs
kiTxva: xom ar
SeiZleba aseTi
RonisZiebebis
ufro Sedegianad
gamoyeneba
saqarTvelosTvis?
28 cxeli Sokoladi
istoria
cxeli Sokoladi 29
kaskadioriavtori maSo samadaSvili
30 cxeli Sokoladi
istoria
aRmaSeneblis gamzirze, viwro
CixSi, axlad aSenebul, naxevrad
cariel Senobebs Tu gauyvebi da
oRroCoRro gzaze xelmarcxniv
Seuxvev, aguris orsarTulian,
Tanamedrove Senobas gadaawyde-
bi. kibis dasawyisSi vertikalu-
ri, stafilosferi trafaretia
mikruli: `bakur sulakauris ga-
momcemloba~.
es gamomcemloba 1999 wels daar-
sda. dRes is weliwadSi 300 wigns
gamoscems da ramdenime milioniani
brunva aqvs. aseTi msxvili biuje-
tiT ludis Camosasxmeli qarxnis,
an rZis produqtebis sawarmos ga-
marTuli muSaoba saqarTveloSi
advilad warmosadgenia; wignis ga-
momcemlobisa ki _ ara.
`wignis dabeWdva SeuZlia yve-
las, es moqalaqis konstituciu-
ri uflebaa, Tumca mTavari wignis
gayidvaa, es ki mTeli xelovnebaa,
mxolod amis gaazrebis Semdeg iwye-
ba namdvili gamomcemloba~, _ ambo-
bs rbil savarZelSi odnav gadawo-
lili 49 wlis gamomcemeli.
pirvel intervius 9 saaTze miniS-
navs. `sul saaTnaxevriT mcalia~,
_ mizustebs. ganaTlebiT maTema-
tikosi, mudam ricxvebiT azrov-
nebs. argumentebs maTematikuri
formulebiviT alagebs. gaxumreba
drouli da mozomili aqvs. axalga-
zrduli, rbili, keTilganwyobili
kacis STabeWdilebas tovebs, Tum-
ca, pirveli SexvedrisTanave, xvde-
bi, rom principuli da azartuli
mokamaTea, romelic bolomde ec-
deba, sakuTari poziciis sisworeSi
dagarwmunos.
`pirveli didi Secdoma, romel-
sac dResac xSirad uSveben axalbe-
da gamomcemlebi, Cvenc davuSviT.
ise, rom arc Segviswavlia wignis
bazari, dasabeWdad is wignebi Se-
varCieT, romlebic Cven mogvwonda
_ jemal qarCxaZis `iupiteris sina-
nuli~ da astrid lindgrenis `ce-
rodena nils karlsoni~, _ ixsenebs
bakur sulakauri dros, rodesac
megobris, gia qarCxaZis iniciati-
viT, wignebis gamocema gadawyvites.
es 1993 wels iyo, rodesac kerZo
sagamomcemlo saxli ar arsebobda,
yvelaze sarfiani biznesi ki `napo-
leonis~ da `ekleris~ Cabareba iyo.
bakur sulakauri skolaSi dawye-
biTi klasebis maswavleblad muSa-
obda. `xelfasi dRevandeli kur-
siT naxevari dolaris ekvivalenti
mqonda~, _ isev Taviseburad, STam-
beWdavad `iTvlis~ bakuri. `Tu es
momgebiani saqme aRmoCnda xom kar-
gi, Tu ara da CavTvaloT, rom rame
viswavleT~, _ uTxra gia qarCxaZem.
sakuTari wamowyebisTvis aseTi
koncefcia SearCies: maRalmxatvru-
li nawarmoebebi maRali xarisxis
wignebad unda eqciaT. ori wignis
dasabeWdad 500 dolari iyo saWi-
ro, bakurma mSoblebs 200 dolarad
pianino gaayidina, giam 200 dolari
isesxa, 100 dolari ki saerTo mego-
barma musikosma, vaxo babunaSvilma
daumataT _ ase dabandda pirveli
kapitali gamomcemlobaSi.
wignebis dakabadonebaSi 5 do-
lari gadaixades kompiuterul
centr `vestaSi~. Zlivs iSoves mo-
sawoni qaRaldic. saboloo jamSi,
weliwad-naxevari moandomes imas,
rasac `bakur sulakauris gamomce-
mloba~ axla erT dRes andomebs.
pirveli sawyobi bakurma saxlSi
moawyo da erTi oTaxi mTlianad
wignebiT gaavso, meore dRes ra-
mdenime aTeuli wigni CanTaSi Caa-
wyo da maRazia `akademiur wignSi~
waiRo, arCevani maincdamainc arc
hqonda _ es jer kidev pirvel ker-
Zo wignis maRaziamde _ `parnasamde~
_ xanaa.
gamyidvelebma wignebi Caibares
da Tanxis misaRebad axalbeda ga-
momcemeli erT TveSi daibares.
erTi Tvis Tavze ki ganucxades,
rom Cabarebuli asi wignidan mxo-
lod erTi gaiyida. albaT, swored
maSin gaiazra, bakur sulakaurma,
rom sagamomcemlo sistemaSi, ro-
melsac absoluturad yvela saWi-
ro rgoli aklda _ kerZo gamomce-
mlebiT, gamarTuli kompiuteruli
centrebiT, maRalpoligrafiuli
stambebiT, Tanamedrove wignis ma-
RaziebiT _ TviTon, pirvels unda
mieRo monawileoba wignis bazris
SeqmnaSi: fasebis dadgenaSi, dis-
tribuciis alternatiuli saSua-
lebebis mofiqrebaSi. es iyo pir-
veli nabijebi sferoSi, romelic
ubralod ar arsebobda.
imave periodSi, saerTo megobre-
bma, Tamar lebaniZem da oTar ya-
ralaSvilmac daiwyes wignebis ga-
mocema, magram maleve aRmoaCines,
rom arc maTi wignebi iyideboda.
erT-erTi mTavari mizezi sabWoTa
wignis maRazia iyo, daxls ukan gan-
lagebuli wignebiT, xSirad agre-
siuli da gulgrili gamyidvlebiT,
romlebic moWril xelfass iRebd-
nen da sul ar ainteresebdaT, wigni
gaiyideboda Tu ara.
`mTavaria, mkiTxvels rogorme
wigni xelSi aaRebino, Tuki amas
miaRwev, is maSinve potenciuri
myidveli xdeba, mxolod wignis da-
naxviT am efeqtis miRweva SeuZle-
belia~, _ axla ukve zustad icis,
maSin ki mxolod xvdeboda bakur
sulakauri da amitom Zalian mo-
ewonaT Tamar lebaniZis idea, wig-
nebi Cven TviTon gavyidoTo.
ase gaCnda rusTavelis gamzirze,
amJamindeli iusticiis saministros
win, wignis pirveli daxli. rodesac
bakurs vekiTxebi, arsebobs Tu ara
am aqciis fotoebi, gulianad eci-
neba: sad iyo maSin fotoebi!
quCaSi dadgmulma daxlma gaamar-
Tla. `cerodena nils karlsoni~ 75
cali gaiyida. 1996 wels, winasaa-
xalwlod, aqcia moawyves. sam gan-
sakuTrebiT xalxmraval adgilas
(metro `Tavisufleba~, filarmo-
nia, metro `delisi~) daxlebi dad-
ges, maT mier gamocemuli yvela
wigni daalages, winaswar ramdeni-
me adamiani daiqiraves, romelTac
treningebi Cautares, rogor gaeyi-
daT wignebi da dadebiTi Sedegic
miiRes _ ori kviris manZilze, sxva
gamocemebTan erTad, 1000 cali
sabavSvo wigni gaiyida. Semosuli
TanxiT araTu yvela vali dafares,
mogebac ki darCaT. gaiazres, rom
bevrisTvis utopiuri idea arawam-
cxeli Sokoladi 31
istoria
gebian proeqtad aqcies, gadawyvi-
tes, rom saqme, romelic aqamde
ubralod moswondaT, realur bi-
znesad eqciaT. ase daaarses saer-
To gamomceloba `diogene~ bakur
sulakaurma, gia qarCxaZem, Tamar
lebaniZem da oTar yaralaSvilma.
gamomcemlobis direqtorad mego-
brebma bakur sulakauri airCies.
Tumca, `diogene~ or-sam we-
liwadSi sabolood daiSala. mi-
zezi, gadawyvetilebebis miRebis
dros Tanxmobis miRweva, biznesis
gansxvavebuli xedva gaxda.
`me da gia vambobdiT, rom wigni
unda gaZvirebuliyo, raTa wignis
gamocema biznesad qceuliyo, Cveni
megobrebi ki ambobdnen, rom wigns
simboluri fasi unda hqonoda da
yvelasTvis xelmisawvdomi yofi-
liyo, safaso politikaze vera-
friT SevTanxmdiT~.
bakurma daTvala _ wigni rom
momgebiani yofiliyo, minimum 1000
cali unda daebeWda, radgan ma-
Rali sastambo xarjis gamo sxva-
gvarad beWdva arc Rirda. amitom
moifiqra, ra unda yofiliyo misi
gamomcemlobis is pirveli wigni,
romelsac aTasi adamiani mainc au-
cileblad iyidda.
marTlac, `vin vin aris saqarTve-
loSi~ _ cnobari im dros moRvawe
politikosebis, literatorebis da
sportsmenebis Sesaxeb _ 1996-1997
wlebis yvelaze srulyofili sac-
nobaro gamocema _ dabeWdvamde
TiTqmis sruli tiraJiT gaiyida
xelmomwerebze. mogebuli fuli
pirveli sabrunavi kapitali gaxda.
sakuTari gamomcemloba 1998
wels daaarsa. yofil maswavle-
bels da damwyeb gamomcemels qa-
laqSi bevri ar icnobda, Tumca
kompanias mainc sakuTari saxeli
daarqva. rogorc mixsnis, esec
kargad mofiqrebuli gadawyve-
tileba iyo imijis Sesaqmnelad
_ bakurs SeiZleba saxeze dResac
bevri ver cnobdes, magram wignis
maRaziasTan Cavlilma TiToeulma
adamianma icis misi gamomcemlobis
saxeli.
`bakur sulakauris gamomcemlo-
bas~ mravalferovani Tematikis
wignebi unda gamoeca. gundSi aRar
hyavda oponentebi da amitom Tavi-
suflad gariska _ Tavis wignebs im
droisTvis Zalian Zviri fasi _ 3
lari daado. aman, bevris aRSfoTe-
ba gamoiwvia.
`zogierTis TvalSi `sisxlisms-
meli kapitalisti~ viyavi, Tumca
marTla rom vyofiliyavi, wignebs
5 lars davadebdi, ai, es iqneboda
adekvaturi fasi~, _ ambobs da yo-
velgvari Tavmdablobis gareSe ama-
tebs, rom dRes wignebze arsebuli
fasebis damkvidreba misi damsaxu-
rebaa:
`erTxel Salva ramiSvilma mi-
Txra, namdvili kaskadiori xar,
adamianma saqarTveloSi wigniT
fuli rogor unda iSovoso. me
kargad vicodi, rom wigni aris Za-
lian specifikuri biznesi: awarmoeb
wigns, ris gamoc gaqvs socialur-
-kulturuli pasuxismgebloba.
xolo imisTvis, rom am kulturul-
ma produqtma iarsebos, is unda
marTo, rogorc biznesi. Sen ar
unda pasuxobde bazris moTxovne-
bs, swored imitom, rom kulturu-
li pasuxismgebloba gaqvs, TviTon
unda qminde maT~.
pirvel wlebSi iZulebuli iyo,
gamomcemlobis sarCenad, parale-
lurad, Sveduri enidan mTargm-
nelad emuSava. Tumca, zustad am
periodSi bakuri namdvil gamomce-
mlad Camoyalibda _ man avtorebis
aRmoCena daiwyo.
daTo turaSvili, gio axvledia-
ni, ana korZaia-samadaSvili _ yve-
laze cnobili da erT-erTi yve-
laze STambeWdavi gayidvebis mqone
avtorebis pirveli gamomcemeli
bakur sulakauria.
jer kidev `diogeneSi~ muSaobi-
sas, gamomcemlebma deteqtivebis
konkursi moawyves. bakurs kargad
axsovda sakonkursod Semosuli na-
warmoebebi, maT Soris, pirvel ri-
gSi, aka morCilaZis romani `xafo
siyvarulis mevaxSe~ da misi da-
beWdvac surda.
aka morCilaZe _ es fsevdonimi _
Tbiliselma mkiTxvelma manamdec
icoda. ramdenime xniT adre, misi
mdare xarisxiT dabeWdili `fa-
liaSvilis quCis ZaRlebi~ 90-ia-
nebSi daweril pirvel qarTul
romanad iqca, romelmac wigns mki-
Txveli daubruna.
bakurma icoda, popularuli
avtoris dabeWdva finansuradac
momgebiani saqme iqneboda, rom
aRaraferi vTqvaT mizanze, Taname-
drove qarTuli mwerlobis axali
xmebi epova.
bakuris iniciativiT, gio axvle-
dianma romans saTauri Seucvala.
`gadafrena madaTovze~ pirvelive
tiraJiT warmatebulad gaiyida.
albaT, esecaa erT-erTi mizezi,
ris gamoc, sulakauris gamomce-
mloba mis axal romans erTxans yo-
vel momdevno weliwads beWdavda.
`axlac sul vcdilobT, aka morCi-
laZe gvqondes gayidvaSi~, _ ambobs
bakuri mweralze, romlis 21 wignic
aqvs dastambuli.
es mwerlisa da gamomcemlis ise-
Ti xangrZlivi urTierTobaa, memu-
arebisa da qrestomaTiebis sagani
rom xdeba xolme sazRvargareT.
urTierToba mwerlebTan kidev
ufro mniSvnelovania iseT patara
`eleqtronuli
wignebi nabeWds ise
emuqreba, rogorc
lifti kibes,
ginaxavT saxli,
romelsac lifti
aqvs da kibe ara? kibe
aucileblad darCeba.
eleqtronuli
wignebi Cemi
gamomcemlobisTvisac
meti mkiTxvelis
SeZenis saukeTeso
SesaZleblobaa~
32 cxeli Sokoladi
istoria
wignis bazarze, rogoric saqar-
TveloSia. amitom, bakuri ambobs,
rom cdilobs, zedmiwevniT daicvas
mTavari principi:
`gamomcemelma avtorTan ur-
TierTobisas sifrTxile unda
gamoiCinos, radgan misTvis sasi-
cocxlod mniSvnelovania kargi
avtoris yola, radgan mTlianad
masze da mis teqstzea gamomcemlis
warmateba damokidebuli. avtorTan
imperatiuli toniT ver ilaparakeb
da roca raRacaze ver vTanxmde-
biT, saboloo arCevans yovelTvis
mwerali akeTebs _ esaa mTavari
principi~.
bakur sulakauris gamomcemlo-
bis kidev erTi ukonkurento var-
skvlavi daTo turaSvilia. bakurma
isic zemoT xsenebul deteqtivebis
konkursSi aRmoaCina, Semdeg, gio
axvledianiviT daumegobrda mas da
pirveli wignic daubeWda. turaS-
vilis `katmandu~ sulakauris mier
gamocemul pirvel eqvs wigns Sori-
sac yvelaze warmatebuli gamodga.
wlidan wlamde turaSvilis yoveli
axali wigni bestseleri xdeboda.
2002 wels, gazeT `24 saaTSi~
bakur sulakaurs vinme sofio kir-
valiZis moTxroba moewona. gazeTis
redaqtors daureka da avtorTan
Sexvedra sTxova, avtori ki misi
kargi nacnobi, ana korZaia-samadaS-
vili aRmoCnda. bakurma misi mo-
Txrobebis pirveli krebuli 2003
wels dabeWda, bolo romani `vin
mokla Caika~ ki _ daaxloebiT erTi
Tvis win.
ambobs, rom Tuki `axal xmebs~
adre TviTon eZebda, axla piriqiT
xdeba, radgan mwerlebi ukve Tvi-
Ton cdiloben, bakur sulakaurma
dabeWdos maTi wignebi.
`marTalia, damwyebi mwerlis te-
qstebs dramatulad cotas viRebT,
magram zogjer kargi nawarmoe-
bis da momavali mwerlis aRmoCena
mainc SesaZlebelia~, _ meubneba da
amatebs, rom male meTerTmetekla-
seli biWis romans gamoscems. Tuki,
es misTvis didi riski da fufuneba
iqneboda aTi wlis win, axla bakurs
SeuZlia, Tavs ufleba misces, de-
biutantis romanic dabeWdos, rad-
gan didi albaTobiT icis, rom
droTa ganmavlobaSi masac warma-
tebul avtorad aqcevs.
dasabeWdi wignebis nusxas, re-
daqtorebTan erTad, ZiriTadad,
bakuris meuRle, gamomcemlobis
direqtori, Tina mamulaSvili ar-
Cevs. Tina marTavs muSaobis yovel-
dRiur process, anawilebs dava-
lebebs, xvdeba menejerebs, gegmavs
axal proeqtebs _ ukve kompania
isea gamarTuli, rom damfuZne-
blis mudmivi Careva aucilebeli
aRar aris. Tinas iniciativa iyo
proeqti, romlis Semdegac bakur
sulakauris wignebi amazon.com-ze
iyideba. zogjer xdeba xolme isec,
rom bakuri mxolod dasastambad
gamzadebul wigns Tu Seavlebs
Tvals _ `maxvili Tvali maqvs da
bolo koreqturas vakeTeb, _ am-
bobs RimiliT da axsendeba, _ amas
winaT, ameli notomis `mokali mama~
mxolod mas Semdeg wavikiTxe, rac
wigni gamovida. Zalian aRvSfoTdi,
es ram gamomacemina-meTqi“.
cota xnis win, saqarTvelos `wig-
nis gamomcemelTa da gamavrcele-
belTa asociaciam~ kvleva Caatara,
romelSic bevr sxva problemeb-
Tan erTad, mkiTxvelis aseTi pre-
tenziac gamoikveTa _ qarTveli
gamomcemlebi komerciuli lite-
raturis gamocemaze arian gadasu-
lebi da sul ufro cota maRalmxa-
tvrul wigns gamoscemeno. rodesac
bakur sulakaurs vekiTxebi, iRebs
Tu ara am kritikas sakuTar Tavze,
mpasuxobs:
`amaze sul vfiqrob, arcerTi
bestseleri avtori, maT Soris
stig larsoni, siuzen kolinzi da
stefani meieri, komerciuli mizniT
ar gamogvicia. esec kulturuli
principia, rasac Tanamedrove mso-
flioSi kiTxuloben, qarTveli mki-
TxvelisTvisac xelmisawvdomi unda
iyos ~, _ meubneba, Tumca, zustad
icis, rogor moargos qarTul kon-
teqsts ucxouri, Tundac dabalxa-
risxiani literatura. ZiriTadad,
biznesmenis alRo umarTlebs, vici,
rom magaliTad, stig larsonis sa-
mtomeuli oci aTas egzemplarze
meti gaiyida.
`amas winaswar ver gavTvlidiT,
magram ase moxda _ rodesac ma-
Ralxarisxiani da ZviradRirebuli
ilustrirebuli wignebis beWdva
daviwyeT sxvadasxva Temaze, maT
Soris kulinariaze, aRmoCnda, rom
yvela Cvens wigns Soris yvelaze
warmatebulad swored es kuli-
nariis wignebi iyideba. ra aris es
komercia, Tu kultura?~ _ kiTxvi-
Tve mpasuxobs gamomcemeli, rome-
lic kargad xedavs wignis poten-
ciur myidvelebs. misTvis adamiani,
romelsac wigni ar `esadageba~ ar
arsebobs. cdilobs, mkiTxvelis Ti-
Toeul tips moufiqros sakuTari
sakiTxavi. es ormagad sasargebloa.
erTi mxriv, wignis kiTxva sul
ufro moduri xdeba, meore mxriv,
meti mkiTxveli kompaniisTvis met
finansur mogebas udris.
`mTavaria, swored SearCio tira-
Ji, gamocemis dro da auditoria,
romlisTvisac am wigns qmni, Tuki
reprintis dros xelaxali dafi-
nanaseba ar dagWirdeba, mizani mi-
Rweulia~.
es receptia gamomcemlisgan, ro-
melic novatoria Tavis qveyanaSi,
Tumca warmatebuli dasavleli ga-
momcemlis qrestomaTiuli gziT
viTardeba. dauwereli kanoniviTaa,
gamomcelebis beds esa Tu is saeta-
po wigni wyvets yovelTvis. bolo
aTweulSi aseTi gardamtexi mniSv-
nelobis wigni gamomcemlebisTvis
j.q. roulingis `hari poteri~ iyo,
romlis yvela tomic, 2011 wlis mo-
nacemebiT, 450 milioni egzempla-
ria gayiduli.
dRes, bakuri nanobs: megobarma
miTxra, sisulelea eg wignio da
amitom erTi wliT daagviana misi
gamocema. Tumca, Semdeg, momavalma
mTargmnelma, manana anTaZem aTxova
`poteris~ pirveli wigni, `filoso-
fiuri qva~; dasasveneblad, ojax-
Tan erTad, zRvaze midioda da Tan
waiRo. ise gaitaca kiTxvam, SuaTana
cxeli Sokoladi 33
istoria
Svilma, nikam sTxova, momiyevi, ra
xdeba aseTi wignSio, mouyva da Se-
atyo, rom bavSvze monaTxrobmac
ki saocari gavlena iqonia. umal
gadaTvala, am wigniT ramdeni axa-
li mkiTxvelis SeZenas SeZlebda da
dauyovnebliv SeukveTa Targmani.
sloganic gamorCeuli SeurCies:
`wigni, romelsac elodiT~. 5 aTasi
calis dabeWdva gadawyvites, rac
imxanad Zalian didi tiraJi iyo.
prezentacia winaasaxalwlod ga-
marTes da namdvili sagamomcemlo
saswauli moxda _ mTeli tiraJi na-
xevar saaTSi gaiyida.
am yvelaferSi iyo raRac jados-
nurio, _ ambobs bakur sulakauri.
`bavSvebi daJinebiT iTxovdnen sa-
axalwlo saCuqrad `hari poters~,
didebi gamalebiT cdilobdnen
wignis egzemplarebi eSovaT, ga-
damyidvelebi stambebTan dilidan
saRamomde idgnen da damatebiTi
raodenobis beWdvas elodebod-
nen, Tumca TbilisSi didi tiraJis
mokle droSi dabeWdva SeuZlebe-
li aRmoCnda. amitom 31 dekembers
gavfrindi stambolSi, naCqarevad
SerCeul stambas 2 dReSi 15 000
egzemplari davabeWdine, 3-Si ukan
davbrundi da ukve 4 ianvars wigne-
bi aq iyo. ianvarSi mTlianad 23 000
wigni gaiyida~.
kompaniisTvis es iyo pirveli
grandiozuli mogeba, romelic
ase mokle droSi miiRes. Sesabami-
sad, meore tomsac gansakuTrebuli
enTuziazmiT amzadebdnen, undo-
daT, xarisxianad gamoecaT, fil-
mebisTvis gaeswroT da fexdafex
miyolodnen ukve gamosul tomebs.
amjerad pirdapir 15 000 wigni da-
beWdes, prezentaciac moamzades,
isev raRac trialebda haerSi, Tum-
ca guli sawinaaRmdegos migrZnob-
dao, _ ambobs bakuri, misi molodi-
ni isev gamarTlda: prezentaciaze
10-mde adamiani movida, wignis ma-
Raziebi uars ambobdnen wignis mi-
Rebaze an maqsimalurad malavdnen.
mizezi sasuliero pirTa garkveul
wreSi agorebuli kampania gaxda,
romelic sazogadoebasac gadaedo.
skolebSi maswavleblebi bavSvebs
agitacias utarebdnen _ es wigni ar
waikiTxoT, TqvenTvis damRupveli
iqnebao.
`hari poteris~ meore tomi Ca-
varda, msoflios mega-bestseleris
fenomenma saqarTveloSi ver imuSa-
va, ramac ucxoeuli gamomcemlebis
gakvirveba, xolo bakur sulakau-
ris gamomcemlobis kinaRam gako-
treba gamoiwvia. meore tomis bedi
gaiziara yvela Semdegma tomma, Tu-
mca gamocema ar SeuwyvetiaT.
`rom ara es kampania, dRes wignis
bazari sruliad sxvanairi, Zalian
ganviTarebuli iqneboda. rogorc
evropaSi moxda, meore tomi _ 30
aTasi, mesame ki _ 40 aTasi gaiyide-
boda, rac niSnavs, rom sami aTasis
nacvlad, 40 aTasi bavSvi daiwyebda
wignis wakiTxvas. axla rom vambobT,
mkiTxveli ar gvyavso, ai, is mki-
Txveli gveyoleboda~, _ meubneba
bakur sulakauri.
dRes, ra Tqma unda, ufro meti
mkiTxvelia saqarTveloSi, vidre
im dros, roca bakursa da mis me-
gobrebs `daxlebis idea~ gauCndaT.
albaT, am ideis gagrZelebaa bakur
sulakauris wignis maRazia `santa-
-esperansa~, sanqt-peterburgis qu-
Caze. kidev erTi maRazia gamomce-
mlobis ofisSi aqvs. saSualo da
maRalSemosavlian potenciur myid-
velebs momsaxurebis sxva, Taname-
drove da komfortul formasac
sTavazobs. SegiZliaT, misi gamoce-
mebis binaze mitanis servisiT isar-
gebloT, Semdeg ki miiRoT satele-
fono cnobebi axali fasdaklebebis
Sesaxeb. TiTqos, bakur sulakauri
Tavis yvela potenciur myidvelTan
mudmiv kontaqtzea.
bakuri meubneba, rom saqarTve-
los wignis bazari erT-erTi yve-
laze swrafad mzardia msoflioSi.
misi gamomcemloba ki bazarze erTa-
derTi warmatebuli kompania ukve
aRaraa. `diogenes~ Tavdapirveli
oTxeulidan ori sxva damoukidebe-
li da warmatebuli gamomcemloba
Camoyalibda. axali `diogene~ Ta-
mar lebaniZis xelmZRvanelobiT da
`qarCxaZis gamomcemloba~.
Tumca, ganviTarebul wignis ba-
zramde jer Soria. Sesabamisad,
Soria im dromde, vidre saqar-
TveloSi gaCndebodes msoflio
bestseleris avtori. `vidre baza-
ri Zalian ar ganviTardeba da mo-
saxleobis aTi procenti mainc ar
iqneba aqtiuri mkiTxveli, anu da-
axloebiT 400 aTasi wigni ar gaiyi-
deba qveyanaSi, es manam ar moxde-
ba, _ angariSobs bakuri da kidev
erT problemas gamohyofs, _ is
rom saqarTveloSi wignebi ar iyi-
deba, msoflioSi qarTveli avto-
rebis gayidvasac Zalian aferxebs.
radgan arcerT gamomcemels ar
unda, SeiZinos im wignze uflebe-
bi, romelic mwerlis samSobloSi
1000-ze meti ar gaiyida. marTlac,
ar SeiZleba milionobiT ucxoel-
ma mkiTxvelma is wigni waikiTxos,
romelic aTasma qarTvelmac ki ar
waikiTxa~.
erT-erTi bolo produqti, ro-
melsac gamomcemloba axla amza-
debs onlain maRazia lit.ge-sTan
erTad, eleqtronuli wigni `sa-
Taguria~, vaJa-fSavelas mixedviT.
bakuri, romelmac wlebi daxarja
nabeWdi wignis biznesis ganviTare-
baze, ambobs, rom male saqarTve-
loSic ki, eleqtronul wignebze
moTxovna mniSvnelovnad gaizrde-
`mTavaria,
mkiTxvels rogorme
wigni xelSi
aaRebino, Tuki
amas miaRwev, is
maSinve potenciuri
myidveli xdeba,
mxolod wignis
danaxviT am
efeqtis miRweva
SeuZlebelia~
34 cxeli Sokoladi
istoria
cxeli Sokoladi 35
ba. Tumca, vfiqrob, is amjeradac
im principiT moqmedebs, romlis
mixedviTac moTxovna axal kul-
turul faseulobaze TviTon unda
Seqmnas.
`saTaguri~ _ es ar iqneba mxo-
lod moTxroba, wigns eqneba Tama-
Sis funqciac, bavSvi SeZlebs wigns
mousminos _ personaJebi aametyve-
los, TandaTan davumatebT saganma-
naTleblo moduls, bavSvi SeZlebs
ivarjiSos wera-kixvaSi, maTemati-
kaSi~, _ ambobs bakuri.
maT erTi aseTi wigni ukve momza-
debuli aqvT _ `SoSiac~ nabeWd
wigns efuZneba da ukve ganTavsebu-
lia Google play-ze.
`eleqtronuli wignebi nabeWds
ise emuqreba, rogorc lifti kibes,
ginaxavT saxli, romelsac lifti
aqvs da kibe ara? kibe aucileblad
darCeba. eleqtronuli wignebi
Cemi gamomcemlobebisTvisac meti
mkiTxvelis SeZenis saukeTeso Se-
saZleblobaa~, _ meubneba bakur
sulakauri, romelsac sakuTari
kompaniis am mimarTulebiT gada-
wyoba ukve dawyebuli aqvs. ele-
qtronuli gamocemebi da onlain-
-aplikaciebi _ es misi uaxloesi
momavlis gegmebia; iseve, rogorc
gamomcemlobis oTxjer gazrda ki-
dev ufro efeqturi menejmentisa
da struqturis gadaxalisebis xar-
jze.
oficialurad bakur sulakauri
sakuTari gamomcemlobis TanamS-
romeli ar aris. yoveldRiur sa-
muSao procesSi didi xania, aRarc
erTveba. sabolood ki, surs dawye-
buli reorganizaciis Sedegi iyos
sistemis ise gamarTva, rom is erT
adamianze, pirvel rigSi ki, damfu-
Znebelze morgebuli ar iyos.
`ise minda, yvelaferi avawyo,
erTi wliT sadme saswavleblad
rom momindes wasvla, gamomcemlo-
bam srulyofilad imuSaos~, _ am-
bobs bakur sulakauri da savarau-
dod, axlac morig utopiur ideaze
fiqrobs, romelsac uaxloes mo-
mavalSi, ra Tqma unda, realobad
aqcevs.
istoria
36 cxeli Sokoladi
specproeqti
avtori gia eZgveraZe
Savi xvrelebi da
ganviTarebadi qveynebis
cnobierebis horizonti
miSa xundaZisa da gia eZgveraZis
saubari
m.x.: trieris `melanqoliaze~
roca werdi, raime TvalsazrisiT
xom ar gulisxmobdi qarTul rea-
lobasac? trieri xom ontologiu-
ri TemebiT dakavebuli kacia, rac
aqtualur socialur sakiTxebTan
maincdamainc ar ikveTeba — gansaku-
TrebiT aq, CvenSi.
g.e.: erTxel haidegers ucnauri/
hipoteturi SekiTxva dausves: vin
iyo sokrate?
misi pasuxi iyo: sokrate iyo kaci
romelic daibada, iazrovna da
mokvda.
Jak derida am epizods aseT ko-
mentars ukeTebs:
danarCeni yvelaferi anekdotia!
ho, ase anekdotSi vcxovrobT vne-
bebs ayolilebi — socialuri, seq-
sualuri, fizikuri gadarCenis...
rogorc viciT, haidegeri azrov-
gia eZgveraZis da misi megobari mxatvrebis jgufis "EVERiTHiNG iS ALL RiGHT" performansebis saRamo diuseldorfis kunst
palast muzeumSi 2003 wels. muzeumis Sesasvlelis Tavze gakrul transparantze weria: `Svilo, gaxsovdes, yvela wveni
keTdeba vaSlis wvenisagan, vaSlis wveni ki keTdeba kartofilis wvenisgan...~
lars fon trieris `melanqolia~
cxeli Sokoladi 37
specproeqti
nebas mxolod `moazrovne azrovne-
bas~ uwodebda, anu iseTs, romelic
sakuTari Tavis eWvqveS dayenebis
ganuwyvetel dinamikaSia; samyaros
moxmarebis potenciad ki ar xeda-
vs, aramed mxoloddamxolod erT
uwyvet kiTxvis niSnad aRiqvams;
garedan SemoTavazebul aranair
moralur, eTikur da sintaqsur
kliSeebs ar efuZneba da ar isa-
zRvreba; egzistenciis daZlevas
isaxavs miznad da ara mis morge-
bas, an masSi raime saxiT dafuZ-
nebas. am CamoTvlilTan kavSirSi
da CvenTvis gasaocrad, arsebobs
haidegeris kidev erTi `mware~ ga-
monaTqvami: `ar eZeboT filosofia
(anu `moazrovne azrovneba~ — g.e.)
universitetebSi~. igi kritikulad
uyurebda germanul universitets
_ rogorc institucias (!) da miaCn-
da, rom is `moazrovne azriT~ ver
uzrunvelyofs garemos.
aseTi, umkacresi moTxovne-
biT ganacalkeveben azrovnebas da
anekdots ara marto haidegeri da
derida, aramed kacobriobis yvela-
ze `mcire umciresobis~ gonsmoge-
buli warmomadgenlebi.
m.x.: ra ganapirobebs am anekdotis
aseT mWidro marwuxebs, ra gvxdis
mis aseT yurmoWril monebad, ra
xibli aqvs mas CvenTvis, romelic
ar gvaZlevs saSualebas, davinaxoT
misi mankieri xasiaTi, ramac ase ga-
dafara adamianis Zireulad Tavi-
sufali buneba? xom Tqva mociqul-
ma `rogor miyvarxar, adamiano da
rogor mZags Seni qmedeba~, _ aqac
xom anekdotzea laparaki.
g.e.: am azrovnebasa da yovelgvar
azrs moklebul anekdotSi vcxo-
vrobT da misive nawili viqnebiT
manamde, sanam erTmniSvnelovnad
da bunebrivad migvaCnia, rom WeS-
mariteba komunaluri sivrcis pro-
duqtia, rom is swored iq iZens
formas da am sivrcis ganuyofel
sakuTrebas warmoadgens. amitomac
ase martivad vbardebiT am socia-
lur sferos, masSi ganTavsebul
`WeSmaritebas~ da yvelanairad
vcdilobT, raime saxis Sesatyvi-
sobaSi viyoT masTan (sul mcire,
feisbukis meSveobiT) — ase vTqvaT,
gvwamdes da vemsaxuroT raime, ga-
reT arsebul avtoritets(!). swo-
red amgvari SegnebiT gvzrdian (da
vzrdiT) da amis Sedegia is (froi-
diseuli) `ze-egos~ meqanizmi Cvens
cnobierebaSi, romlis meSveobiTac
sazogadoebis `patiosan da qmediT
wevrebad~ vyalibdebiT — bevrs
vyiyinebT (sxvebTan erTad) ama Tu
im WeSmaritebaze aseTi komunalu-
ri `WeSmaritebis~ grZnobiT Se-
pyrobilebi da ase, biTuri yiyiniT
vamTavrebT samyaroSi arsebobas.
miqelanjelo antonionis film-
Si, baRSi moyiyine bavSvebis Semyu-
re ucnobi moxuci kaci uecrad ase
mimarTavs jek nikolsonis gmirs _
`asea mowyobili samyaro — es bavS-
vebic gaizrdebian da Cvens ilu-
ziebs da Secdomebs esenic zustad
CvensaviT gaimeoreben~. aq mTavari
is aris, rom filmis es mizansce-
na CaWrilia kadrebiT _ afrikuli
Savi revoluciebis `keTilSobili~
rwmeniT Sepyrobil gmirebs gmi-
rulad xvreten. antonioni migva-
niSnebs — ase, bavSvebiviT arian
axalgazrda `ganviTarebadi erebic,
imave gzas gadian, imave iluziebis
msxverpli xdebian da bolos... ima-
ve gamZRar anekdots icxovreben _
privatuls, socialurs, sajaros,
intimurs Tu sxvas...
m.x.: antonioni Caketil wres
aRwers, derida anegdots uwodebs,
induizms da nicSes sityva `maia~
moswonT, sve tkioda baraTaSvils.
es tkivili, es yvelaze keTilSobi-
li da erTaderTi sworad mimmar-
Tveli qmediTi Zala (rogorc es
trieris `melanqoliaSia~ motani-
li) dRes Cvens garemoSi aranairad
ar aris aqtualuri — sajaro sivr-
ces arc ki vgulisxmob, mas Cven-
Tan ver ipovi verc filosofiaSi
da, rasakvirvelia, verc religiur
diskursSi.
es tkivili, albaT, swored isaa,
rac `moazrovne azrovnebas~ amza-
debs, magram ras emsaxureba `moa-
zrovne azrovneba~? vin aris misi
adresati?
g.e.: Cveni yofieri (pragmatuli)
warmodgenebiT arc arafers da arc
aravis emsaxureba — igi azrovnebs;
upirveles yovlisa, acnobierebs
anekdots, Semdgom am anekdotis ka-
nonebs adgens, Seimecnebs da mere
mis gadaZlevas mcdelobs — mis
destabilizacias da Semdgom _
dekonstruqcias.
`gadaxsnil usafuZvlobaSi arse-
boba~ — daaxloebiT ase Seimecnebs
dRevandeli samyaros `moazrovne
38 cxeli Sokoladi
specproeqti
azri~ anekdotis miRma myofi cno-
bierebis formas.
...ciuri sxeulebi saqmianad mo-
Zraoben, orbitebs qmnian erT-
maneTTan kavSirSi. komunikaciis
maniiT Sepyrobilebi sxvadasxva
figurebs da konstalaciebs ad-
genen da afiqsireben urTierTmi-
marTebaSi. dauRalavad duRan da
butbuteben varskvlavebis mous-
venari sxeulebi, uzarmazar ener-
giebs isvrian bnel sivrceebSi;
erTmaneTs ejaxebian, feTqdebian,
qrebian, mere sxvebi Cndebian. ase-
Ti gaSmagebuli fuTfuTi dgas
ukidegano, ukuneT sibneleSi — aq
yvelaferi arsebuli cdilobs, ga-
movlindes, daarsdes, damyardes,
dafuZndes rogorc... arsebuli.
magram es mnaTobela mejlisi da
moyiyine aRlumi, rogorc badeze
ganTavsebuli da moWimuli, ise
uWiravs argamovlenils, ukuRmad
msunTqav, samyaros ukan Catriale-
bul Tvalebs _ Sav xvrelebs. maTi
samyaros gamovlenis sapirispirod
mimarTuli Zalisxmeva swored is
marilia, romelic samyaros aRtyi-
nebul, ybadaRebul (Tu pirdafCe-
nil) dResaswauls gemos sZens da
xedvads xdis. Sav xvrels anekdots
ver daswameb, anekdoti kosmo-
sia mofuTfuTe sxeulebiT, Savi
xvreli ki swored is aris, rasac
anekdoti ar ekareba da arasdros
mihkarebia.
aseTi Savi xvrelebi aq, Cvens So-
risac arseboben, magram maT uxi-
lav, WeSmariti arsis ganmcxadebel
arsebobas gamorCeuli niWis Semoq-
medi Tu SeamCnevs mxolod da, rac
mTavaria, gamorCeuli miswrafebe-
bis mqone.
jastini.
samyaroSi daubrunebuli
saswauli.
(lars fon trieris
`melanqolia~)
patarZal jastinis barbarosul-
ma Zalisxmevebma qorwili sabo-
lood CaSala.
keTilmosurne stumrebi, umize-
zod Seuracxyofilni, aRSfoTebiT
da facifuciT toveben jastinis
axloblebis mier didi mzrunvelo-
biT momzadebul sadResaswaulo
nadims. isterikaSi, ukanmouxedavad
garbis nefe. patarZali ki civad,
naCqarevad, iqve ezoSi, sxeuliT
akmayofilebs misadmi aRtyinebul
uwverul biWs. garSemo sruliad
sasowarmkveTi ganwyoba sufevs.
filmis bolos Seuqcevadad da sa-
bolood Canagdeba Cveni samyaroc.
albaT, Znelia rame ufro negatiu-
ri warmoidginos kacma…
magram ucnauri isaa, rom filmi
sulac ar gtovebs daTrgunuls
_ piriqiT, sadRac sulis siRrmeSi
Svebasac ki grZnob.
ra Caidina trierma? rogor da
risTvis gaaxerxa aseTi ambivalen-
turobis Semotana? raze migvaniS-
nebs?
misi donis pirovnebebi xom kli-
nikur SemTxvevebze TxrobiT Tavs
aravis awyenen. maTi narativi xom
yovelTvis uzogades kiTxvebs sva-
ms, adamianebis statusze da maT
perspeqtivebze samyaroSi. mere,
aseTi Semoqmedni sakuTar kiTxveb-
sac eWvqveS ayeneben da maTi gada-
fasebis mcdelobasTan gvaqs-xolme
saqme.
jastini _ patarZali — yo-
vel mxriv mimzidveli, vitaluri,
TviTmyofadi, samyarosadmi Zlie-
ri da momTxovni nebis matarebeli,
bednierebisa da siyvarulis advi-
lad momxveWi; Tavisi SarmiT da
niWiT irgvlivmyofTa Tayvanisce-
mas advilad moipovebs. jastinis
ufrosi, uamravi komplimentebis
TanxlebiT, mas saqorwino saCu-
qrad samsaxurSi maRal Tanamdebo-
bas sTavazobs (magram male isic
aRSfoTebuli da Tavzardacemu-
li garbis). jastinis simpaTiuri
saqmro masSi yurebamdea Seyvare-
buli, nazi da vnebiani grZnobiT.
jastinis da _ klea _ qristiani
adamianis idealuri modeli, usas-
rulod Tavs evleba jastins. kleas
meuRlec — rogorc namdvili da
keTilSobili, SeZlebuli `saxlis
mepatrone~, yovelgvar didsulo-
vnebas iCens jastinis mimarT. uke-
Tes garemoebebs, albaT, kaci verc
inatrebs.
maSin ra xdeba? ratom da rogor
axerxebs aseTi brwyinvale mona-
cemebis da SesaZleblobebis mqone
axalgazrda qali, erTi sazeimo sa-
Ramos ganmavlobaSi (romelic mis
mexsierebaSi SesaZloa cxovrebis
saukeTeso mogonebad darCeniliyo)
gaapartaxos da gaacamtveros yve-
laferi!
pirveli da dauyovnebeli reaq-
ciiT kaci ifiqrebs, rom jastini
avadaa. es daskvna, rogorc ukve
iTqva, trieris konteqstisTvis
SeuTavsebelad trivialuria, ai
CvenTvis ki, Zalian komfortulia
— Cvens myudro sizmrebs/iluziebs
ar akrTobs. sizmrebs da iluziebs,
romelTac Cven aseTi mzrunvelo-
biT vzrdiT, amdens vzrunavT maT-
ze da amdeni ram gavwireT/davTmeT
maTSi monawileobisaTvis. jastini
Cven amaSi ar gvgavs, mas sizmrebi
ar esizmreba da maTTvis arafers
wiravs, amitomac ar iziarebs maT
CvenTan — Tumca, rogorc aRvniS-
neT, am axalgazrda qals aseTi sa-
xarbielo perspeqtivebi esaxeboda!
magram, rac unda SesTavazos sa-
myarom, veraferi xiblavs mas, visac
komunaluri sivrcis perspeqtive-
bis da siamis miRma, sakuTar sulSi
argacxadebulisken ltolvis niWi
aRmoaCnda. am argacxadebuls saxe-
lad `absoluturi sxva~ hqvia da
Tavis srul gadaxsnilobaSi mou-
xelTebelia cnobierebis yovelgva-
ri formisTvis. jastini _ maradi
qalwulia, visSic suli sakuTari
suverenobis umanko statusis Ra-
lats tragikulad ewinaaRmdegeba
da ar surs samyaroze qorwineba!
swored aseTi, samyarosTan sim-
boluri qorwinebis SesaZleblobiT
iwyeba filmi. simbolurad iWedeba
saqorwino luqsus-limuzini so-
flis gzaze — jastinis Sinagani
miswrafeba samyaroze ganuzomlad
didia, iseve rogorc, limuzini so-
cxeli Sokoladi 39
specproeqti
flis gzebisTvis — misi qorwineba
wuTisofelze SeuZlebelia.
am simboluri qorwilis kriti-
kul momentSi Tavs iCens jastinis
unikaluri niWi — misi Jini iseTi
ukompromiso gandgomisken, ro-
melic aranair alternativas ar
uSvebs. jastini qorwilamde so-
cialuri cxovrebis dawesebulma
da momTxovnma wesma miiyvana _ am
Tbilma da mTvlemare monstrma,
romelic ise Rupavs yvela Cvengans,
rom azrzec ver movdivarT.
am ucnauri kinogmiris Sinagani
Tvalebi naTlad xedaven im iluzo-
rul/pirobiT formebs, romelSic
Cven ase udardelad vcxovrobT
da romelTac ase amayad `adamia-
nis egzistencias~ vuwodebT (misi
sawyisiT, boloTi da gauTavebeli
CasworebebiT). swored am piro-
biTi kulturuli formebisaTvis
viRvwiT. gvinda: SeveguoT, gaviTa-
visoT, movixelToT, mivuerTdeT,
rom warmatebiT ganvxorcieldeT
imaSi, razec ase vocnebobT — wy-
narad da udrtvinvelad vagrovoT
kenkra `srulyofilad dareguli-
rebul vnebaTa baRSi~ (CvenSi ata-
visturad CarCenili da ukve gaxrw-
nili samoTxis idea), rogorc amas
akeTebs religiuri rwmenis Tval-
saCino subieqti klea (jastinis da)
romelic sikeTis, keTilSobilebis,
garemoze da sxvebze mzrunvelobis
yvela ideals esatyviseba.
kleas Seswevs unari, uyvardes
(qristianul-eklesiurad — moyva-
si). is guliTadi, mgZnobiare,
mzrunveli da erTguli adamiania
— dodos prototipi trieris sxva
ekranuli Sedevridan `talRebis
gapoba~. am keTilismyofeli ada-
mianis (qristianuli ideali) arsis
Rrma da absoluturad originalu-
ri gaazreba lars fon trieris Se-
moqmedebis erT-erTi yvelaze didi
damsaxurebaa.
misi filmebidan cxaddeba, rom
es, eklesiis mier Cvens cnobiere-
baSi saukuneebis ganmavlobaSi win
wamoweuli da mowinave statusSi
dafiqsirebuli adamianis idealu-
"i am already forty..." miunxeni, 1991
plakatze, romelic xelSi uWiravs mxatvars, gakruli xeliT weria: "i AM ALREAdy FoRTy – i didN'T UNdERSTANd ANyTHiNG. MAy BE SoMEBody CAN HELP ME..." (ukve ormoci wlis var da dRemde
araferi vici, iqneb, damexmaroT vinme).
am sityvebs praqtikulad aravin kiTxulobda da mxolod fuls sTavazobdnen mxatvars.
40 cxeli Sokoladi
specproeqti
ri tipi, WeSmaritad SemoqmedebiT,
sulier potenciebTan mimarTebaSi
ubralod ukmaria — aseTia dodo,
aseTia klea. pirvelis msaxurebi-
Ti keTilSobileba Sors dgas be-
sis sinaTliT savse, SemoqmedebiTi
rwmenis cecxlovani siSmagisgan
(`talRebis gapoba~), kleasTvis ki
jastinis magiuri trfoba ganucxa-
debelTan samudamo saidumlod
darCeba. vinc adamianebisa da sa-
myaros keTilismyofelia, Rmer-
Tebis msaxurebaSi (sakuTari Tavis
msxverplad srul gaRebaSi) didad
ver gamoirCeva, xolo RvTaebrivs
ki namdvilad veranairad esatyvi-
seba.
aseTi `gaadamianurebuli~ reli-
giurobiT ganswavlilebi jastinis
pirovnebaSi sulier gmirs dRes
ver cnoben. axlomxedvelTa Tvali-
saTvis aseTi uiSviaTesi arsebebi
miuwvdomelni arian.
da ai, kleas es yvela keTilSo-
biluri Tviseba, romelic Cven ase
gulwrfelad gvizidavs filmSi,
sruliad gamousadegari xdeba si-
tuaciaSi, rodesac uzarmazari,
transcendeturi xiblis matarebe-
li planeta `melanqolia~ (“desert of real~ — JiJeki rom davixmaroT)
iwyebs moaxloebas, SemoWras da de-
damiwis STanTqmas lamobs. am pla-
netas win Cveni keTilad mokaSkaSe
mze edga da mis arsebobas Cvengan
faravda — daaskvnis kleas patara
biWuna misi jer kidev Seuryvneli
gonebiT. ase gvabrmavebs is banalu-
rad _ mxiaruli mzis naTeba, rome-
lic axlomxedvelTaTvis sinaTlea.
planeta ̀ melanqolias~ gamoCenas-
Tan erTad, am axal, radikalurad
dramatul situaciaSi, guluxvi da
keTili `saxlis mepatrone~ kle-
as meuRle Tavs sajiniboSi iklavs
cxenebis TandaswrebiT — misTvis
samyaro samyaros gareSe ar arse-
bobs, zustad ise, rogorc cxene-
bisTvis (ufro sworad mTeli fau-
nisTvis). amitomac miayares civad
Tiva da arc aravis udardia am swo-
ri da dadebiTi nebiT Sepyrobil
mofusfuse `saxlis mepatroneze~.
aq kidev erTxel JRerdeba trieris
centraluri Tema _ miwieri/keTli/
wesieri/keTilSobili/Tadarigiani,
Sors dgas WeSmaritebasTan Sexebis-
gan. situaciaSi, roca `realuri~
(real _ lakaniseul interpreta-
ciaSi) samyaroSi SemoWriT imuqre-
ba, ra manifestaciiTac ar unda
iCinos man Tavi, sikvdili iqneba es,
arara, Tu raime sxva gaumJRavnebe-
li — Cvens adamianur sikeTes, hu-
manizms da mzrunvelobas xvedrad
mxolod godeba (bibliurad — kbi-
lebis RrWiali), guliswyroma da
guldawyveta darCenia `didebul
cxovrebaze~, im momxibvleli Tav-
gadasavlis `Sansze~, romelic ase
gulgrilad waarTves. Cven xom
swored am `didebul cxovrebas~
vendeT da guldadebiT vemsaxureT.
vemsaxureT swored imas, rasac
aseT radikalur undoblobas ucxa-
`RidiNG THE oTHERS RidE...~ miunxeni,1992
cxeli Sokoladi 41
specproeqti
debdnen religiebis damaarseblebi
(ara gamgrZeleblebi), WeSmariti
filosofosebi (ara Skolarebi) da
aramiwieri sibrZnis mogvebi.
gandgomis niWma jastinSi misi
paraleluri arsebobis xazi Se-
qmna. klea sworia, roca jastins
sayvedurobs, rom is yovelTvis
TvalTmaqcobda. diax, jastini ar
iRebs gulwrfelad samyaros, sa-
myarosTan urTierToba misTvis
yovelTvis tkivilis matarebeli
kompromisi iyo da es, misi Tan-
dayolili Tvisebaa; mas samyaro-
ze guli ar acruebia, is ukeTes
samyaroze ar ocnebobs. misi pro-
testi absoluturad fundamen-
turia, misTvis yovelgvari gareT
arsebuli faseuloba mxolod da
mxolod arssgamoclil safuZvel-
ze dgas: gaugebari sityva `siyva-
ruli~ — romelic ase umowyalod
da uzneodaa xmarebaSi, moqoqili
robotebis Jini — seqsi da karie-
ra, socialuri cnobierebis te-
ritoria gatenili droebiTi da
warmavali faseulobebiT, Seyva-
rebulis wamieri sinaze — romlis
WeSmariti mizezi sakuTari tkbo-
bis survilia da a.S. yvelaferi es,
mxoloddamxolod absoluturad
pirobiT/wamgebian TamaSebs amra-
vlebs. swored amitom, seqsualu-
ri ltolvis (da aseve ojaxuri
erTgulebis) ufasurobis dastu-
rad sruliad dauintereseblad
Cuqnis jastini sakuTar sxeuls
misdami JiniT Sepyrobil ucnob
axalgazrda kacs, riTic aseve
abuCad igdebs komunalur sivr-
ceSi damkvidrebul direqtivas
ojaxur bednierebasTan dakavSi-
rebiT. aseve umowyalod amsxvrevs
is sakuTari profesiuli karieris
perspeqtivas, romelic misTvis
ukedlebo cixea mxolod.
odesRac Tavze ZaldatanebiT
da sakuTar bunebaze gadabijebiT,
jastinic cdilobda patiosnad
eTamaSa absurduli TamaSebi. epova
maTSi Tavisi roli da guldadebiT
Seesrulebina is. magram misTvis Se-
mzaravi gaxda is perspeqtiva, rom
ase SeiZleba daasrulos cxovre-
ba: ugunurebaSi, ritualebis aR-
srulebaSi da simbolur rigTan
SerwymaSi, Tundac es yvelaferi
RmerTisagan iyos Tavsmoxveuli(!),
magram namdvilad Tavsmoxveuli!!
(...Till you're so fucking crazy you can't follow their rules… J.Lennon / `Working class hero~)
jastinis SiSi pirobiT sivrceSi
CarCenis SiSia. SiSi, rom garedan,
droiTa da sivrciT SemoTavaze-
buli rolebis morgeba iqneba misi
xvedri, rom cxovreba vaSlis baRSi,
infantilur vnebebze banalur oc-
nebaSi unda gaataros. aseTi baRis
fotos mas misi saqmro uCvenebs,
es baRi saqorwino saCuqaria _ mo-
mavali meuRle, jastins am „edemis
baRSi“ gamomwyvdevas upirebs.
rogorc iTqva, jastinis sulieri
statusis ganmsazRvreli is aris,
rom mas ara aqvs pretenziebi samya-
rosTan (igi substanciur formaSi
arsebobis koncefcias ver egueba
saerToSi). misTvis Sinagani sivrcis
gardauvali socializacia Semzara-
via — mis suls ar surs aranairi
lokalizacia.
samyaroze jastinis dedaa gaa-
vebuli — socialur samyaroze. es
mas aqvs 60-ianebis Taobis mware ga-
mocdileba. am epoqis, komunaluri
siyvarulis gziT komunaluri ga-
darCenis frivoluri performansi
CaiSala da am proeqtidan darCe-
nili yvelaze uboroto magaliTi
mxolodRa jastinis mamaa, romelic
iaffasiani kalamburebiT cdilobs
iZios Suri im damTrgunav faqtze
(bedisweraze), rom idea romliTac
icxovra da romelsac emsaxura
mTeli misi Taoba, sicrue gamodga.
gaaveba da mizandasaxulad ufiqre-
li cxovrebis wesi, _ esRa darCaT
im Taobis adamianebs im farTo da
imedismomcemi socialuri proe-
qtebidan, romelic am monakveTze
istoriam kacobriobas SesTavaza.
induistur literaturaSi Rmer-
Ti xuTi niSniT xasiaTdeba _ ro-
gorc yvelaze lamazi, yvelaze
mdidari, yvelaze brZeni, yvelaze
Zalauflebiani da amavdroulad...
sruliad gandgomili. swored
es, am rigSi bolo Tviseba, xdis
mas RmerTad, es aris misi RvTa-
ebriobis garanti. es usasrulo
gandgoma aZlevs mas saSualebas
iyos Cabmuli samyaros iluzoru-
li manifestaciebis TamaSSi ise,
rom ar dakargos samyaros mi-
marT absoluturi ganyeneba. Cven
yvelani (mis msgavsad Seqmnilni),
usasrulo aRtyinebiT vcdilobT
ganvxorcieldeT pirvel oTx Tvi-
sebaSi da verafriT ver Segvignia,
rom am mexuTe Tvisebis gareSe sxva
oTxive mxoloddamxolod sibe-
ced, sixarbed, TviTkmayofilebad,
farisevlobad (da a.S.) iqceva da
mxoloddamxolod `gaadamianure-
bis~, anu codvaTa codvis gamrav-
lebis gzaa.
jastinis cxovrebis warmmar-
Tveli swored es mexuTe Tvisebaa,
swored es Tviseba icavs ase kar-
gad jastinis egzistencias tragi-
kuli kompromisisgan samyarosTan
mimarTebaSi. jastinisTvis — cxo-
jastinisTvis
yovelgvari gareT
arsebuli faseuloba
arssgamoclil
safuZvelze dgas:
gaugebari sityva
`siyvaruli~ -
romelic ase
umowyalod
da uzneodaa
xmarebaSi, moqoqili
robotebis Jini -
seqsi da kariera,
Seyvarebulis wamieri
sinaze - romlis
WeSmariti mizezi
sakuTari tkbobis
survilia.
42 cxeli Sokoladi
specproeqti
vrebis mier yofierebis daknineba
— fundamenturi dramaa; anu roca
yofierebis usasrulo sisavsis Ca-
nacvleba socialuri kodebiT amo-
vsebuli cxovrebiT xdeba. jastini
upirobo Tavisuflebis Svilia, anu
ara qmedebis Tavisuflebis, aramed
Tavisuflebis skuTari Tavisagan
_ Cvens cnobierebaSi ganSenebuli
sakuTari Tavis SgrZnebidan (“me~
da `Cemi~), romelsac Cven, didi
siTboTi _ `adamianis arsebobas~
vuwodebT.
ai, ratom aris absoluturi ara-
ra da misi gzavnili — planeta ̀ me-
lanqolia~ _ jastinis erTaderTi
Seyvarebuli. uSedegoa kleas mc-
deloba jastini wyliT monaTlos
(Tbili wylis moalerse komfor-
tiT moxibvlis scena abazanaSi) —
es naTloba jastinisTvis mxolod
wamebaa. naTloba Cveneburad, e.i.
adamianurad, niSnavs samyarosa-
Tvis azris miniWebis raime konce-
fciis aRiarebas — swored es aris
jastinisTvis autaneli wameba (es
mizanscena filmis didi warmate-
baa).
ingmar bergmanis filmSi `ma-
rwyvis mdelo~ colis SekiTxvas,
Tu ra surs mas sinamdvileSi —
qmari ase pasuxobs: sruli da ab-
soluturi sikvdili. bergmanis
gmiris aseTi pasuxis mizezi cxo-
vrebis usasrulod problemuri
bunebisgan sasowarkveTa rom ar
iyos, igi iolad gasaRdeboda
jastinis RviZl Zmad, magram mas
ar gaumarTla; jastini bevrad
winaa — misi absoluturTan mij-
nureba, absolutur erTgulebas
iTxovs, aseTi ram ki `saidanme~ da
`raimes gamo~ ar ibadeba. aseTia
misi kavSiri RvTaebrivTan, ase-
Tia misi RvTaebrivi molodini; da
filmis boloSi misi RvTaebrivi
ar-arseboba.
Tu kleas `miwieri saqmeebi emar-
jveba~ da filmis pirvel naxevarSi
is erTgulad uvlis da amxnevebs
jastins, romlis gandgomil bune-
basac socialuri samyaros SigniT
arseboba ase stkiva, filmis meo-
re nawilidan, rodesac samyaros
`realobis udabno~ (planeta me-
lanqolia) moevlineba, sruli de-
zorganizaciis da mavanTa sruli
ganwirulobis situaciaSi, ukve
jastini xdeba situaciis megzuri
da mkvlevari. aq, misi ucnauri bu-
neba uRran tyeSi napovn bilikad
iqceva.
jastini yvela CvenTaganis siRr-
meSi myofi da sruliad miviwye-
buli ulamazesi ltolvaa — aRvs-
ruldeT rogorc SiSveli Wriloba
mousazRvravis SigniT. es is sulis
moZraobaa, romelsac swadia ra-
dikaluri gadaZlevis vnebis aRs-
rulebul (nicSeseul) msxverplad
iqces...
SiSveli jastini mTvarian RameSi
balaxze wevs wylis piras. fsiqo-
analitikuri diskursis eniT rom
vTqvaT — aq decentralizebuli
erosi ganicdis TviTtkbobas abso-
luturi gansxvisebisgan. jastinis
falusi samyaroSi ar imyofeba, igi
mis miRmaa ganTavsebuli. amitomac,
filmi `melanqolia~ ar warmoad-
gens romantizmis retrospeqcias
(miuxedavad imisa, rom am ideas Ta-
am azrovnebasa
da yovelgvar
azrs moklebul
anekdotSi
vcxovrobT da
misive nawili
viqnebiT manamde,
sanam migvaCnia,
rom WeSmariteba
komunaluri
sivrcis produqtia,
rom is swored iq
iZens formas da am
sivrcis ganuyofel
sakuTrebas
warmoadgens.
vad trieric eTamaSeba). romanti-
kul ideals azradac ar mosvlia,
arsebobis gauqmeba. sikvdilis
gandideba romantzmSi yovelTvis
mxoloddamxolod uzogades bina-
rul wyvilSi (sicocxle/sikvdili)
daSorebuli binaruli bolos (si-
kvdilis) Semozidvis da Tanatosis
gaTavisebis mcdelobaa.
jastini ki dawdili da saboloo
esqatologiuri ltolvaa arar-
sebulisken (arara) — am paTosSia
jastinis unikaluri originaloba/
RvTaebrivoba (amas, filmis dasa-
wyisSi kadrebi gvicxadeben da Se-
mdeg mTeli filmis ganmavlobaSi
imaves gulmodgined gvimtkicebs
trieri).
tyeSi, jastinis win, kleas patara
biWuna Tlis xis totebs — asuf-
Tavebs korZebisa da sxva momcro,
keklucad dagrexili totebisagan.
am gaTlili totis zedapiri, glu-
vi da absoluturad erTiani xdeba.
swored am erTmniSvnelovani sicxa-
disTvis damuSavebuli totebisagan
aSenebs (filmis bolos) jastini
iseT TavSesafars, romelic ar fa-
ravs zecas da ar gvmalavs CvenSive
maradiulad gadaxsnili arsebobi-
dan. es swored is erTaderTi Tav-
Sesafaria, romelic Cveni samyaros
datovebis dros gamodgeba.
filmis bolos jastinis carieli
sisavsis gandgomili mzera trie-
ris saboloo da CvenTvis sruliad
miuwvdomeli reziumea — uxmo, umo-
Zrao da uxilavi aRsruleba.
Cveni samyaro, am uxilavi aRs-
rulebis jastinis fenomens Seu-
mCnevlad, magram Zalian mtkivneu-
lad ganicdis. fenomenis, romelic
`daugegmavi momavlis terminTa
ganmartebiT leqsikonSi~ nicSea-
nuri gardasvlis srul da arauku-
qcevad impulsadaa moxseniebuli.
«…oh Justine,you came and you gave without takingBut i sent you away, oh Justineyou kissed me and stopped me from
shakingAnd i need you today, oh Justine...»The pop song
cxeli Sokoladi 43
specproeqti
mxatvari piketirebs jef kunsisa da CiColinas saxlis win miunxenSi, 1989 weli _
transparantze weria: `CiColina, mieci axalgazrda sabWoTa mxatvars Sansi gakocos
trakze _ es iqneboda didi saCuqari damwyebi sabWoTa demokratiisaTvis~,
44 cxeli Sokoladi
interviu
44 cxeli Sokoladi
cxeli Sokoladi 45
avtori nino jafiaSvili
foto levan xerxeuliZe
interviu poet maia sariSvilTan
Tideland
maia, Tqven Sesaxeb, sami wlis win, sa-
lome kikaleiSvili werda:
`maia aris ori. pirveli _ es aris
deda da pedagogi, romelic yovel di-
liT, 4 SvilTan erTad yviTeli avto-
busiT midis skolaSi. dawyebiTebSi
qarTuls aswavlis. mere SvilebTan
erTad, isev im yviTeli avtobusiT
brundeba saxlSi da diasaxlisobis
rutinaSi erTveba. zogjer, Zalian
iSviaTad, gadis xolme stumrad da,
rogorc wesi, oTxive Svils boSasaviT
aConCxlili daaprowialebs. meore
_ es aris poeti. daundobeli da sas-
tikic ki. poeziaSi is yoveldRiuro-
bisgan Tavis daRwevas ki ar cdilobs,
aramed kidev ufro amZimebs mas da
Zlierad moqneuli najaxiviT gipo-
bs guls, saidanac amotivtivebuli
xatebi gansakuTrebuli simZafriT
ixrwnebian strofebSi. is arasdros
keklucobs sityvebiT da leqsebs did
parkebSi inaxavs. zogjer tansacmlis
karadaSi Zvreba, romlis gamoketi-
li haeri misi erTaderTi megobaria.~
maia, Seicvala Tu ara Tqveni cxovre-
ba mas Semdeg rac es istoria daiwera?
vfiqrob, rom Seicvala, Tanac
Zalian bevrjer da mniSvnelovnad.
SeiZleba me meCveneba, magram am sami
wlis ganmavlobaSi yoveli wuTi da
yoveli wami Zalian rTuli iyo. Si-
nagan mdgomareobas vgulisxmob.
`mama Cauyveba Soreul, Camarxul
sanapiros, mTlianad dafaruls
damsxvreuli ocnebebiTa da ime-
debiT. es martosuli kenotafebi;
gardasul droTa relikviebi,
wyalSi CaZirul melanqoliur
miwaze rom asvetilan”.
jeliza-rouzi teri giliamis
filmidan Tideland
46 cxeli Sokoladi
interviu
SeiZleba garegnulad es didi cvli-
lebebi arc ki metyoba, magram bevri
ram iyo dasafiqrebeli, gadasalaxi,
Sesaguebeli.
sanam momdevno kiTxvas dagisva-
mdeT, erTi fragmenti minda wavi-
kiTxo Tqveni saavtoro svetidan,
romelsac `sicilis oTaxi~ erqva:
`… bileTebi iyida da sicilis oTa-
xSi Segviyvana, pirvelad viyavi da
gavogndi, amdennairi sakuTari Tavi
rom davinaxe, Tan xarxaris fonze.
megona, es xarxari brecda sarkee-
bs, megona, xarxari rom SeewyvitaT,
sarkeebic Cveulebrivni gaxdebod-
nen, mere momeCvena, rom bavSvebTan
erTad sarkeebic xarxarebdnen, sa-
SiSad, arajansaRad, ise, rogorc
SeSlilebi icinian xolme. ra Semza-
ravia, roca zRvargadasuli saso-
warkveTa veraferSi eteva da icini,
radgan tkivils ra adgilic aqvs
gamoyofili, iqidanaa Seni saTqme-
li amovardnili. hoda, videqi am si-
cilis saufloSi Tavbrudaxveuli
patara `me~ da vicinodi, uceb Cemi
yofili musikis maswavlebeli davi-
naxe, gamxdari, cisferTvala naTela
markozia, qali romelic arasdros
miyvarda. gaveqane da sasowarkveTi-
li Cavexute. is ar icinoda, zRur-
blTan idga, viRacas elodeboda,
albaT. Cavexute da vtiri, vtiri,
gulsaklavad bednieri rom am jo-
joxeTSi viRac vipove, magram man mo-
miSora uceb da gaocebul TvalebSi
rom Cavxede, mivxvdi, rom sxva iyo,
sxva. da mas mere, rac am samyaros
gaugebari xarxaridan Tavis daRwe-
vas vcdilob, da mSvelels veZeb,
sul asea. viskenac saasowarkveTili
gavqceulvar da Caxutebivar, roca
amixedavs, ar yofila arc deda, arc
naTela markozia, arc RmerTi~.
maia, rogor ZlebT, rogor arsebo-
bT am samyaroSi, sadac erTi SexedviT
yvelaferi kargadac rom iyos, mainc
aseTi mZafri, aseTi tragikuli ganc-
debi gaqvT?
SeCveuli var, aseTi davibade. es
yvelaferi me rom cxovrebis rome-
liRac etapze Semyroda, anu es xedva
mogvianebiT rom aRmomeCina sakuTar
TavSi, albaT, Zalian gamiWirdebo-
da. magram, rac Tavi maxsovs, Cemi
samyaros aRqma yovelTvis aseTi mZa-
fri iyo. rac sxvisTvis umniSvnelo
da ubralo Canda, CemTvis Zalian
fesvebgadgmuli, sadRac Zalian
Sorsmimavali iyo. SeCveuli var am
SegrZnebebis tarebas. ase cxovre-
ba, erTi mxriv, sainteresoa _ samya-
ros sxva rakursiT xedav da, meore
mxriv, rTulic aris. ai, swored es
amovardnili tkivilebi, romlebic
normirebul ujeredebSi Tu Tavis
grafebSi aRar etevian, gardaiqmneba
leqsebad.
Tqven ambobT, rom es mdgomareoba
Tan mogyvebaT im droidan, roca ga-
remos aRqma daiwyeT. da Tu ar vcdebi,
Tqveni amqveynad arseboba dabadebis
momentidan gaxsovT.
ar vici, Cemi fantaziis nayofia
Tu ara, magram Zalian meeWveba, rom
es fantazia iyos: maxsovs erTi Za-
lian Zveli mogoneba _ mkveTri na-
Teba, Zlieri Suqi da sul mgonia,
rom es swored dabadebis momenti
unda yofiliyo.
axla aseTi rame TqviT _ `ar vici,
Cemi fantaziis nayofia, Tu marTlac
maxsovso,~ hoda, rodesac Tqvens saa-
vtoro svetebs vkiTxulob sul imaze
vfiqrob, neta, es yvelaferi sinamdvi-
leSi moxda Tu maiam gamoigona?
ara, me arafers vigoneb, es abso-
luturi simarTlea, detalebsac ki
ar valamazeb, saxelebs da gvarebsac
vtoveb, mxolod imas aRvwer, rac
moxda.
Tqveni misvla ana kalandaZesTan
zamTarSi, naxevrad fexSiSveli… es
sinamdvilea?
ra Tqma unda! roca vkiTxulob
xolme, me TviTonac mikvirs. Zalian
gansxvavdeba Cemi svetebi Cemi leq-
sebisgan, im TvalsazrisiT, rom sve-
tebSi ufro adamianuri var, ufro
rbili. leqsebSi meti daundoblo-
baa. ar vici ratom da rogor xdeba
es, magram asea.
Tumca raRac msgavseba Tqvens sve-
tebsa da leqsebs Soris mainc aris da
es `raRac~ _ TiTqos sigiJis zRvarze
siarulia; warmoudgenelia im samya-
roebSi normaluri arseboba, rome-
lic Tqvens svetebsa da leqsebSia
aRwerili.
ki, es aris sigiJis zRvarze siaru-
li. erTi nabijiT normalurobisken
xar gadaxrili, magram Tu gadagicda
fexi, uceb sigiJeSi xvdebi. sakmaod
mZimea, Tumca garegnulad Zalian
iSviaTad Cans, SeiZleba mxolod ra-
mdenime uaxloesma megobarma ico-
des es mdgomareobebi. ar vici, ra
mexmareba imaSi, rom Zalian ubralo,
aradamRleli da Cveulebrivi viyo
urTierTobaSi, magram amis gamo, am
faruli sigiJis tareba, kidev ufro
rTuldeba. Tumca Taviseburi xi-
blic aqvs am sigiJes, raRacas qmni
misi wyalobiT da es rom ar Seme-
Zlos, albaT bevrad ufro gamiWir-
deboda.
xandaxan, rodesac vfiqrob xol-
me imaze, rasac Tqven werT da imaze,
rogor werT, meCveneba, rom Cven maia
sariSvilis Sesaxeb, SesaZlebelia,
ufro metic ki viciT, vidre Cveni
axlobeli adamianebis Sesaxeb. ro-
gor SegiZliaT aseTi gulwrfelo-
biT, aseTi daucveli gaxadoT saku-
Tari Tavi?
sxva kari ar aqvs amas gareT gamo-
sasvlelad garda erTisa, romelic
gulwrfelobaze gadis. me ar vdga-
var arCevnis winaSe, Cems cnobiere-
baSi, Cems arsebaSi mxolod erTi ka-
ria, es aris gulrwfeloba da aqedan
vekontaqtebi samyaros.
amave dros, gaqvT daucvelobis gan-
cda?
ki, maqvs.
iyeneben adamianebi, Tu SeiZleba ase
iTqvas, am Tqvens siSiSvles imisaTvis,
rom tkivili mogayenon?
ver getyviT danamdvilebiT, ma-
gram mqonia SemTxvevebi, rodesac am
daucvelobis gamo sakmaod serio-
zuli travmebi mimiRia.
cxeli Sokoladi 47
interviu
maia, Tqveni sityvebi, azrebi, se-
mantikuri kavSirebi erTi SexedviT
sruliad Seusabamo sityvebs Soris,
bavSvebis laparaksa da azrovnebis
stils maxsenebs xolme, romelic ar
aris daStampuli samyaros im aRqmiT,
didebs rom gvaqvs. es moulodneli
aRmoCenebi jadosnobas hgavs. Tu me-
TanxmebiT am SefasebaSi, mainteresebs,
rogor moaxerxeT, ar gazrdiliyaviT?
ar vici, TviTon moxerxda raRac-
nairad. iyo periodi, rodesac vebr-
Zodi am bavSvs, magram mere mivxvdi,
rom Cem garda aravin hyavs patroni,
amitom isev me unda mimexeda im me-
ore maiasTvis, romelic CarCenilia
bavSvobaSi garkveul mizezTa gamo.
ver vetyvi uars, ver vetyvi _ „Sen
ar arsebob“, rac unda didi tkivi-
li momayenos misdauneburad. metic,
mgonia, rom davmegobridiT, me da is
maia.
maia, ramdenadac daucveli da Ria
xarT cxovrebaSi, mgonia, rom imde-
nad sastikia Tqveni leqsebi, meCveneba
xolme, rom aris maTSi SurisZiebis
garkveuli elementi am samyaroze, am
meqanikur, daclil adamianebze. ga-
qvT Tu ara SurisZiebis gancda, rode-
sac ase daundoblad eubnebiT saTq-
mels mkiTxvels?
ki, es leqsebi zogjer hgavs xolme
samagieros gadaxdas. amas ver gave-
qcevi, Tumca es muxti ar Cans `cxe-
li SokoladisTvis~ daweril svete-
bSi. iq ar aris samagiero. leqsebze
ki, sxvaTa Soris, isic uTqvamT, rom
isini siyvaruliTaa savse… viRacebi
asec xedaven. magram, me mainc vfi-
qrob, rom es aris samagiero, sama-
giero _ tkivilze.
kidev erTi fragmenti minda wavi-
kiTxo Tqveni svetidan. esec bavSvebs
ukavSirdeba: `skolaSi vmuSaobdi,
daagvianda erTxel mSobels, pirve-
lklaseli ana fonia mimyavda saxlSi
gadamwvari rusTavelis gavliT da na-
tyviar saxlebze mkiTxa: Cutyvavila
sWirT, maswavlebelo, saxlebs? ase
mtkivneulad arcerTi politolo-
gis Sefaseba ar momxvedria gulze da
maSin kidev erTxel davrwmundi, rom
aravisiani ar var _ da mxolod ama-
Tiani, bavSvebis partias ekuTxvnis
Cemi arseba da guli~. bavSvebi, ro-
gorc tkivilis da STagonebis wyaro,
es Tqveni aRmoCena iyo Tu es aris ra-
Rac mocemuloba, raRac xafangi, ro-
melsac ver aRwevT Tavs?
bavSvebisadmi Cemi aseTi gansaku-
Trebulad mtkivneuli damokide-
buleba, cxadia, Cemi bavSvobidan
modis. Zalian mZafri SegrZnebebi
mqonda da ver gamovxatavdi amas.
imis gamoxatva, rasac ganvicdi da
vfiqrob, mxolod Semdeg SevZeli,
manamde es absoluturad dafaruli
iyo yvelasgan. me ise varsebobdi,
rom yovelTvis vcdilobdi, mekon-
trolebina sakuTari Tavi, raTa
vyofiliyavi yvelasnairi. am yve-
lafers ki vatarebdi ise `moxufu-
lad~, rom araferi Jonavda Cemgan.
rodesac gavizarde, uceb mivxvdi,
rom raRac arxebi gamexsna SigniT,
nel-nela viswavle, sad, ra doziT
SeiZleboda, gamomeSva es niaRvari.
bavSvma xom ar icis, sad waiRos is,
rac tkiva? vinaidan Zalian tkivi-
liani bavSvobidan movdivar, amitom,
aranormalurad mesmis maTi, uTq-
melad, JestebiT, mimikebiT, yoveli
moZraoba, yvelaferi vici maT Sesa-
xeb, roca vuyureb. amitom, Zalian
vcdilob xolme, rom davexmaro. me
rac ganvicade, amis fonze miadvil-
deba maTTan urTierToba. absolu-
turad sxva adamiani var, roca var
bavSvebTan, iq aris sixaruli, iumo-
ri, sicili, Zalian didi Riaoba da
es kidev sxva, mesame maiaa. amas Tavad
bavSvebi akeTeben da es kidev sxva
jadoqrobaa.
maia, maswavleblobas Tavi daane-
beT? aRar apirebT skolaSi dabrune-
bas?
vfiqrob ver SeveSvebi. mxolod
droebiT SevCerdi, imitom, rom
cota amovvardi kalapotidan. gakve-
Tilze ar unda Sexvide, roca saku-
Tar simZimeebs ver akontroleb.
mgonia, rom sakmarisad movZlierdi
da ukve SemiZlia bavSvebTan urTier-
Toba, momavali wlidan aucileblad
unda davubrunde maT, imitom rom
mowyenili var bavSvebis gareSe, miu-
xedavad imisa, rom oTxi myavs saxl-
Si, sxvebic minda.
ratomRac mgonia, rom Tqven gaqvT
unari, iseve giyvardeT sxva bavSvebi,
magaliTad, Tqveni moswavleebi, ro-
gorc sakuTari Svilebi.
ki, samwuxarod, Tu sabednierod
asea. erTgvari testia CemTvis, Za-
lian cudad var Tu ara, amiT vxvde-
bi: Tu quCaSi SemTxveviT Sexvedril-
ma bavSva ar gamiRima e.i. Zalian
cudad var. yvela bavSvi Cemiania
_ yvela qveynis, aqamde mcxovrebi,
ukve gardacvlili, daubadebeli.
ar vici, es ratom da rogor moxda,
ar vici, sadamde wamiyvans es yvela-
feri. skolaSi rom vmuSaobdi, ba-
vSvebis Zalian saintereso nawerebs
vinaxavdi saxlSi da mindoda wignad
gamomeca. Zalian minda, es Canafiqri
ganvaxorcielo da ar vici, ramdenad
SevZleb. Cems usaSvelo siyvaruls,
yvela radiodan, yvela televizii-
dan, yvela leqsidan, yvela wamidan,
romliTac viarsebeb da aqamde miar-
sebia, bavSvebs vuZRvni.
maia, ratom ver moabiT, an ratom ar
moabiT Tavi Tqveni axali wignis, axa-
li leqsebis krebulis gamocemas?
ki, Cemi leqsebi
zogjer hgavs
xolme samagieros
gadaxdas. amas ver
gaveqcevi. isic
uTqvamT, rom isini
siyvaruliTaa
savse, viRacebi asec
xedaven. magram me
mainc vfiqrob, rom
es aris samagiero,
samagiero _
tkivilze.
48 cxeli Sokoladi
interviu
imitom, rom bevrs ar vwer, ar gan-
vekuTvnebi im poetebis kategorias,
romlebic bevrs weren. cotas vwer
da imas, rac grovdeba, Zalian serio-
zulad vcxrilav, TiToeul leqss
vapataraveb da Zalian bevr maTgans
viwuneb. amitom mrCeba xolme Zalian
cota leqsi. Tanac Zalian mware ga-
mocdileba maqvs wina ori krebuli-
dan gamomdinare, Zalian ganvicade
es krebulebi. imitom, rom rogorc
ki gamovida wignebi, gaucxoeba da-
mewyo Cems leqsebTan da momeCvena,
rom viCqare.
mkiTxvelis reaqciis gamo, Tu amis-
gan damoukideblad?
ver getyviT, rom mkiTxvelis re-
aqcia maincdamainc mSvelis. ra Tqma
unda, mixaria, rodesac ucnobi ada-
mianebi meubnebian, rom moewonaT
Cemi krebuli, magram Cemi leqsebis
SefasebaSi es ver mexmareba. vinc
ar unda miTxras, Tundac mTelma
samyarom, rom Cemi krebuli genia-
luria, Tuki me vgrZnob, rom _ ara,
iq mTavdreba yvelaferi. pirveli
krebuli `cxadis gadafarva~ bestse-
lerTa siaSi moxvda, mxoloddamxo-
lod imitom, rom naxevari tiraJi
mamaCemma iyida. uxaroda, naTesavebs
rom dauriga. meore naxevari ki me
viyide, rom gamenadgurebina. meore
krebuls ver viyiddi imitom rom
Zviri Rirda da srul tiraJs ver
amovwuravdi, magram amis survili
mqonda. Zalian gulwrfelad vambob,
sul rom aorTqldes yvela leqsi,
rac aqamde damiweria, guli ar da-
mwydeba. Tumca weris procesSi Za-
lian Zvirfasia es leqsebi. Zalian
xSirad miTqvams, rom roca vwer
(RamiT vwer ZiriTadad), vcdilob,
gadajRabnili ar davtovo, radgan
rom movkvde-meTqi amaRam, da mere
arasworad amoikiTxon an arasworad
daibeWdos, ra meSveleba. ai, aseTi
doziT miyvars da meZvirfaseba es
leqsebi. xolo roca vbeWdav da Cem-
gan midis, ra memarTeba ar vici. ukve
aRar aris Cemi da aranairad, arc
SvilebiviT miyvars da arc axlo Tu
Soreuli naTesavebiviT.
ra moxdeba, Tuki erTxelac aRmoa-
CenT, rom veRar werT leqsebs?
davukrav. zogs hgonia, rom Za-
lian Tavmdabali adamiani var, si-
namdvileSi ki ar aris ase. xanda-
xan vfiqrob, SeiZleba imitom ver
vxedav sakuTar Tavs poeziaSi, rom
musikisTvis viyavi gaCenili. is rac
dakvris dros memarTeboda (axla
veRar vaxerxeb xSirad dakvras) iyo
iseTi didi sigiJe, mgoni, iqamde ver
midis es leqsebi. ise moxda, rom ver
gavagrZele swavla, maswavlebeli ga-
vxdi da konservatoriaSi aRar Cami-
barebia. esec imis gamo, rom imdenad
Zvirfasi da saocari megona es, saku-
Tari Tavi Rirsad ar CavTvale, ga-
mebeda da gavyolodi musikas. Tuki
veRar davwer, vfiqrob, musikas da-
vubrundebi da dakvras daviwyeb.
maia, is uxilavi detalebi, romle-
bsac Tqven amCnevT, am Zalian trivia-
lur da nacnob realobaSi, mgonia,
rom saSualebas gaZlevT SecvaloT
sivrce da dro. magaliTad, meCvene-
ba, rom karada, romelSic SeiZleba
SeiketoT da leqsebi weroT, mTeli
samyaroa; rom wuTi SegiZliaT usas-
rulobad aqcioT da Sesabamisad,
mosayoli ambebic uTvalavi gaqvT,
arasodes dagelevaT. mainteresebs,
marTla gaqvT Tu ara droiT da sivr-
ciT manipulirebis unari, Tu es mxo-
lod Cemi warmodgenaa?
yvelaze metad rac makvirvebs,
aris fraza, romelic xSirad mes-
mis _ `sicocxle aris xanmokle~.
vukvirdebi xolme sakuTar Tavs da
vekiTxebi _ iqneb marTla xanmok-
lea sicocxle. da veranairad ver
mivxvdi, ras niSnavs es imitom, rom
CemTvis sicocxle usasruloa. am-
deni ambebi, istoriebi, SegrZnebebi
miqmnis usasrulobaSi cxovrebis
gancdas. albaT imitom, rom yoveli
wami, yoveli ujredi amovsebulia
grZnobiT, yvela wamSi CawveTebu-
lia emocia da es mere uwyet jaWvad
midis, Sesvenebebis gareSe, amosun-
Tqvis gareSe, roca gZinavs, maSinac
ki amiT xar amovsebuli, es badebs
SegrZnebas, rom xar usasrulobaSi.
saTqmeli marTla uamravia da Za-
lian Rrmad devs. xandaxan meubne-
ba xolme Cemi meuRle, nu wer sul
erTi stilis leqsebso. mas uyvars
eqsperimentebi, xan riTmians dawers,
xan uriTmos, cvlis stils da Za-
lian bevri poetisgan gamigia, rom
es kargia imitom, rom ar iketebi
erT formaSi, magram me es ar ga-
momdis. me jiutad, Cemdauneburad,
TiTqos mixorcebuli var asfaltis
saTxrel manqanasTan, miWiravs es sa-
zizRari, mZime manqana da mivdivar
da mivdivar TxunelasaviT _ siRr-
meSi, erTi mimarTulebiT; TiTqos
sakuTar sxeuls vgrZnob, rogorc
raRac moqneul nivTs, romelic mie-
qaneba sadRac da amis gaCereba Seu-
Zlebelia.
bolo Txovna, SesaZlebelia, rom
Tqveni romelime axali leqsi wagvi-
kiTxoT.
aq maqvs Cemi bolo leqsi, rome-
lic jer aravis waukiTxavs da arc
damibeWdavs. guSindelia da vidre
masTanac gaucxoeba dammarTnia da
jer kidev cocxalia CemTvis, iqamde
wagikiTxavT.
`rogor yvelas giswavliaT,
dReebi welze itrialoT hula-hupebi-
viT
da ar CamogivardeT.
xelCakidebulT Tqven-Tqvens ambebs aye-
nebT wreze. rom rgolis forma mieceT
dReebs,
plasmasis rgolebis.
mec minda ase, relsebi davWra,
movamrgvalo, weli mqondes udardebo,
fiqrebdaTxrili,
rom gauZlos am simZimes da gza welze mi-
trialebdes.
male viswavli aseT sityvebs,
vaniliviT rom eqnebaT gareuli
mciredi sevda.
arafriT meti da xels movawer sico-
cxlis qvemoT, rom is arsebobs, davadas-
tureb~.
interviu Cawerilia radio `cxeli
Sokoladis~ gadacemisTvis `cxeli
Sokoladis istoriebi~. 11.12.12
50 cxeli Sokoladi
artisti axlodan
avtori nino lomaZe
foto maka gogalaZe
dialogi _ UTALEVAN
cxeli Sokoladi 51
artisti axlodan
52 cxeli Sokoladi
artisti axlodan
galerea gadaWedilia. levan mindiaS-
vilis xuTwlian emigracias eqspozi-
ciiT _ „zewrebSi gaxveuli“ jamdeba.
namuSevrebSi intimuris sajaro sivr-
cesTan gadakveTis wertilis Ziebis mc-
deloba Cans. privatuli sagnebi, garemo
da qalaqis fragmentebi galereis inte-
rierSi personaluri mexsierebis er-
Tian struqturas qmnis. eqspozicia uta
beqaiasTan erTad momzadebul perfor-
manssac warmoadgens, romelic yvelaze
mgZnobiare da emociuri gamocdile-
bebis vizualuri interpretaciaa. ar-
tistuli dueti UTALEVAN 2011 wlidan
arsebobs. isini sxvadasxva mediaSi mu-
Saoben. akeTeben qandakebebs, romelic
SegiZlia ataro, videos, fotos, ferwe-
ras da multimedia instalaciebs. uta
beqaia _ artisti da modis dizaineria.
levan mindiaSvili _ multimedia artis-
ti, kuratori da performeri.
dialogi levansa da utas Soris „cxe-
li SokoladisTvis“ eqspoziciis Sem-
deg, maT saxelosnoSi Caiwera.
u: modi, daviwyoT isev saxliT. Tu
gaxsovs, sul Tavidanac amaze vlapa-
rakobdiT. geografia, sazRvrebi da
saxli. sad aris fizikurad es sivrce,
ra aris saxli?
l: maSin mqonda amaze pasuxi _ bue-
nos airesi. dRes yvelaze metad es ki-
Txva mafiqrebs. sad unda viyoT, ra iq-
neba momavali. imis gacnobiereba, rom
aRar vcxovrob buenos airesSi, guls
mixeTqavs. ubralod ekonomikuri Tu
socialuri viTareba, saubedurod, fi-
zikurad SeuZlebels xdida iq cxovre-
bis gagrZelebas.
buenos airesSi, sami wlis mere mi-
vxvdi ras niSnavs _ gqondes saxli.
manamde mimaCnda, rom yvelaferi piro-
biTi da droebiTia. ar mindoda fizi-
kurad mivjaWvodi adgilebs, nivTebs.
mindoda sul moZraobaSi vyofiliyavi,
asketiviT mecxovra. pirvelad binaSi
sul marto rom gadavedi, vfiqrobdi,
rom ar SemeZina aveji, meyida mxolod
is, rac im momentisTvis mWirdeboda.
axla mgonia, rom es absurdia. saxli
ar aris mxolod sulieri mdgomareo-
ba. es aris fizikuri sivrcec. es aris
nivTebi, rac ganwyobas, simyudroves
da komforts qmnis. sxvaTa Soris, es
Sengan viswavle. roca CemTan Camoxvedi
da vnaxe, rogor moiwyve Seni samuSao
sivrce, mivxvdi, rom amis ufleba mec
maqvs. mec mWirdeba garemo, rac cxo-
vrebis raRac momentebs maqsimalurad
SemagrZnobinebs da STamagonebs kidec.
u: zustad igive problema maqvs. ver
gadavwyvite, sad unda iyos sayrdeni.
adre es iyo niu iorki. axla aRar vici.
bavSvobaSi vcxovrobdi budasaviT.
raRac asakamde, arc ki vicodi rom
cudi raRacebi xdeboda samyaroSi.
vcxovrobdi namdvili bednierebis
buStSi da araferi negatiuri ar Se-
modioda SigniT. es iyo Tavidan saxli.
l: qvecnobierad, mgoni, axlac eZeb
am saxls.
u: ki, veZeb.
l: da poulob?
u: vpoulob. magram menatreba raRac
„komfortebi“. menatrebian adamianebi.
bavSvobaSi saxli iyo ara fizikuri
sivrce, aramed urTierTobebi. bevri
qali _ ori da, deda da bebiebi. mgoni,
arasdros vtoveb saxls. sadac kars
movixurav, iq viqmni am bednierebis
buStsac. fizikurad vqmni sivrces,
sadac yvelaferi im ganwyobas mibru-
nebs, rac Tavs isev saxlSi magrZno-
binebs.
l: Sens namuSevrebSi es Tema Cndeba
xolme?
u: ara. Cems pirad cxovrebas namu-
SevrebTan ver vakavSireb. erTi perio-
di mqonda gadajaWvuli erTmaneTTan.
maSin ezoTeriaSi gaviWeri, movwydi
adamianebs. amaSi mexmareboda fsiqo-
tropuli substanciebi (sulierebaSi
religias ar vgulisxmob. arc erTs).
garSemo myavdnen megobrebi, romlebic
aseve mowydnen sazogadoebas. vxata-
vdi bevrs. mgoni, aqedan daiwyo Ziebac.
Cemi namuSevrebi ufro meditaciuria,
gamtari, ganmeorebiTi detalebiT,
formebiT.
l: CemTvis Sens namuSevrebSi Cans
cikluroba, bunebasTan kavSiri, sawyi-
sebTan dabrunebis mcdeloba, TiTqos
ikvlev istoriasac, gvxvdeba refe-
rensebic. yvelaferi _ am yofiTi da
pirobiTi elementebis gareSe. mgoni,
amitom ar akavSireb yoveldRiurobas-
Tan. iseTi Sreebis gamotanas cdilob,
rac gacnobierebuli fiqris nawili ar
aris. asea?
u: ki, zustad asea.
l: saidan modis ideebi? calkeul
kostiumze fiqriT iwyeb, Tu erTiano-
baSi xedav yvelafers?
u: erTianad, performansad war-
movidgen. es aris moZraoba, saundi,
cxeli Sokoladi 53
artisti axlodan
multimedia erTad. bolos, movufi-
qre saxeli Cems xelovnebas ART WEAR _ qandakebebi, romelic SegiZlia ataro.
Tavidan ferebi da gmirebi Cndebian.
pirveladi inspiracia SeiZleba iyos
velaskesis infanta, greis jonsi, bosxi
da a.S. sabolood, arc infanta gamo-
dis da arc jonsi, magram dasawyisis-
Tvis raRac saxe, xati mWirdeba.
l: ar gaqvs-xolme gegma, romelsac
Tanmimdevrulad mihyvebi?
u: xom ici, Zalianac rom vecado, ar
gamomiva. erTaderTi, rasac yovelTvis
vakeTeb _ masalebs valageb erTad.
ase viwyeb. mere TviTon midis. adre
vcdilobdi, mqonoda gegma, damewe-
sebina vadebi. Zalian saSiSi raRacebi
gamomdioda-xolme. roca am daZabulo-
bisgan vTavisufldebi, bevrad ufro
sainteresoa Sedegi.
l: me ocdaSvid wlamde vicxovre ase
_ sakuTar Tavs mxolod maqsimalurs
vTxovdi. bevri unda memuSava, memuSava
yoveldRe, warmatebisTvis mimeRwia. da
erT dResac gavacnobiere, rom amxela
ZalisxmevaSi vkargav dRevandelobis
moments. minda mivaRwio raRacas xval
da zeg, magram sadaa „axla“? am dros,
dRes SemiZlia aviRo wigni, wavide pa-
rkSi, mdinaris piras davjde da am mo-
mentiT visiamovno.
u: mgoni, raRac asakis mere xvdebi,
ras niSnavs es wami. xvdebi, rom marto
esaa mniSvnelovani da araferi sxva.
l: iseTi simSvide Semoitana CemSi...
kargia, iaro win, gindodes maqsimumi,
magram es ar unda iyos avtomaturi
qceva, meqanikuri interesi. rodesac am
spontanurobas uSveb, mgrZnobelobac
gimZafrdeba. ai, buenos airesSi, erTi
wlis mere mqonda aseTi momenti, rode-
sac TbilisSi unda davbrunebuliyavi
da uecrad, uvadod darCena gadavwyvi-
te. vgrZnobdi, rom raRac mniSvnelo-
vani procesi midioda da unda mimeSva.
maSinac davfiqrdi imaze, rom auci-
lebeli ar aris cxovrebaSi gqondes
droSi zustad gaTvlili gegmebi. aris
raRac Sinagani procesebi, romelsac
Tavisi vadebi aqvs, romelic ar emTxve-
va garegnul dros. esec buenos aires-
Si viswavle.
u: me yovelTvis ase viyavi. TiTqos
davyvebi raRac dinebas, talRas ro-
melmac aqamde momiyvana. am dinebas
gavyevi ocdaerTi wlis asakSi niu io-
rkSic.
l: rogori iyo niu iorki maSin, gax-
sovs, ras grZnobdi, ras fiqrobdi?
u: niu iorki savaldebulo jariviT
iyo. maSin wavedi imisTvis, rom fiziku-
rad gadavrCeniliyavi. es iyo veluri
oTxmocdaaTianebi. 2001 wlis tera-
qtis mere, kide bevri rame Seicvala.
sxvanairad uyureben yvelafers. Ti-
Tqos damokidebulebebi Seicvala. me
rom Cavedi, damxvda didi korporatiu-
li cxoveloba. marTla unda „geWida-
va“ da moreodi viRacebs. TbilisSi da-
vtove komfortis zona, rom meswavla
pasuxismgeblobis aReba sakuTar cxo-
vrebaze. mqonda gancda, rom vtovebdi
samoTxes, magram darCena fizikurad
SeuZlebeli iyo. Zalian gamiWirda.
Tavidan ver vxvdebodi, ra sargebeli
SeiZleboda hqonoda am gamocdilebas.
magram mere mivxvdi, rom es gamocdi-
lebebi mayalibebda pirovnebad. dRes
rom mkiTxo, is periodi iyo yvelaze
magari saCuqari, rac sakuTari Ta-
visTvis SeiZleboda gamekeTebina. Sen
gaxsovs es momenti, rodis datove
komfortis zona?
l: me – cota gvian. situacia amis-
Tvis didxans mwifdeboda. Cvens sul
pirvel gamofenas germaniaSi Zalian
kargi gamoxmaureba hqonda (figura-
tiuli xelovnebis saxelosno _ tato
axalkaciSvili, levan mindiaSvili,
malxaz daTaSvili da irakli bugianiS-
vili, 2003 weli. _ n.l.). TiTqmis yve-
laferi gaiyida. amis mere, yovel wels
gvqonda germaniaSi gamofenebi. yovel
momdevno gamofenaze vxvdebodi, rom
Tavs warmovaCen ise, rogorc micnoben,
ukve vici, ra ainteresebT da ra ufro
iyideba. Sevatyve, rom am faqtorebs
hqonda gavlena Cemze. 26 wlis viyavi,
jer sakuTari SesaZleblobebis mxo-
lod 1 procenti Tu mqonda gamoyene-
buli. am dros, ganviTarebisTvis sul
sxvanairi sivrce mWirdeboda. stumris
statusic aRar makmayofilebda. ami-
tom gadavwyvite, iseT adgilas mecxo-
vra, sadac Cemze araviTari moTxovna
ar iarsebebda, namuSevrebic iqauri
gamocdilebis Sedegad Semeqmna. da es
iyo buenos airesi.
u: ra iyo yvelaze mniSvnelovani bue-
nos airesSi?
l: Tuki rame yofila mniSvnelova-
ni Cems cxovrebaSi, es qalaqia. yvelaze
didi gardatexa, cvlilebebi iq moxda.
pirvel rigSi, vicodi _ mivdiodi imis-
Tvis, rom davSorebodi mSobliur keras
54 cxeli Sokoladi
artisti axlodan
da sakuTar TavTan pirispir davmdga-
riyavi. mainteresebda, risi gamkeTebeli
viyavi marto, uenod, yvelas da yvela-
fris gareSe. iq aravin icoda levan min-
diaSvili da misi sayvarlebis seria. es
iyo sufTa furceli, saidanac SemeZlo
yvelaferi damewyo Tavidan. mekeTebina
is, rac mindoda da aRar mefiqra imaze,
komerciulad iqneboda warmatebuli Tu
ara. vgrZnobdi, rom yvelaze mTavari ma-
Sin am wonasworobis povna iyo.
u: ra iyo yvelaze saintereso migne-
bebi SenTvis?
l: adamianis sxeulTan muSaoba, sxeu-
liT metyveleba viswavle. mivxvdi, rom
yvelaferi, rasac aqamde vxatavdi, Se-
meZlo sxeuliT gamomexata. ori wlis
ganmavlobaSi araferi damixatavs, mxo-
lod performansebze vmuSaobdi. axla
vxvdebi, rom amiT Cemi warsulis gaa-
nalizebas vcdilobdi. mindoda mTeli
kulturuli da socialuri gamocdi-
leba, sqemebi da pirobiTobebi mekvlia.
buenos airesis bolo gamofenaSi mar-
to bolo sami weli ki ara, mTeli cxo-
vreba Tavidan gaviazre.
u: rogor inaxaven sagnebi istorias
_ Sen gainteresebs mexsiereba, rome-
lic vizualurad SeumCnevelia. yofi-
Ti sagnebi, rogorc zardaxSebi, rom-
lebSic Cveni istoria inaxeba.
l: ho, egrea. amaze bevri vifiqre,
rogor SeiZleba istoriis, mogonebe-
bis materializeba. ra aris es istoria
fizikurad. ra meqanizmiT imaxsovrebs
kani moferebas? ra formiT rCeba mex-
siereba sagnebze _ ai es mainteresebs.
u: buenos airesSi Seni pirveli per-
sonaluri gamofenis mere daiwyo se-
riozuli gardatexa Sens namuSevrebSi,
ara? ucbad gaxda Zalian personaluri
da intimuri. rogor moxda es?
l: raRac kiTxvebi axlac mawuxebs.
ramdenad sainteresoa piradis aseT
doneze gasajaroveba? meSinoda kidec,
zedmetad gulaxdili vyofiliyavi. ra-
tom SeiZleba Seni gamocdileba sxve-
bisTvis saintereso iyos?
cxeli Sokoladi 55
artisti axlodan
u: imitom, rom es yvelas exeba. Seni
namuSevrebi Zalian poeturia da ar
aris egoisturi, miuxedavad imisa, rom
mxolod Seni piradi gamocdileba ga-
mogaqvs. Sen xsni sakuTar Tavs yvelas-
Tvis. personaluris gasajaroeba ise,
rogorc amas Sen akeTeb, Cemi azriT,
saCuqaria kacobriobisTvis. SegiZlia
Sens Tavze ilaparako yovelgvari ego-
centrizmis, Zaldatanebis gareSe.
l: ar aris Sansi rom es gaSiSvleba
vulgaruli gaxdes?
u: vulgaruli xdeba, rodesac saTqme-
lia naZaladevi. vulgarulia, roca ra-
Racas gimtkiceben. Seni namuSevrebi ki,
haikuebiviTaa. Tavisufali, Zalian msu-
buqi. Seni azriT, mainc riT gansxvavdeba
„sawolebis“ seria „wyvilebisagan“?
l: „wyvilebSi“ or adamians Soris
urTierToba mainteresebda. aris Tu
ara es erTiani konstruqcia, mTelis
nawilebis urTierToba? rogoria ero-
tikulad damuxtuli ori sxeuli? be-
vrma es aRiqva, rogorc qalsa da kacs
Soris urTierToba. am dros genderi
yvelaze naklebad maintersebda. or
pirovnebas Soris kavSirze vfiqrobdi.
bolos mivxvdi, rom raRac etapze es
Tema amovwure, magram intimurobis,
identobis idea yovelTvis mrCeboda
fonad. ubralod, sxvadasxva formas
iRebda.
kidev ra iyo, ici? „wyvilebi“ Cemi
ideebi, Cemi damokidebulebebi iyo da
ara piradi gamocdilebis Sedegad mi-
Rebuli codna. maSin vifiqre, rom pi-
radi gamocdilebis safuZvelze raRa-
cis Txroba bevrad ufro sainteresoa,
vidre hipoTeturi, Teoriuli codnis
bazaze. vin varT sinamdvileSi. ra do-
neze SeiZleba viyoT gulaxdilebi da
gaxsnilebi. piradi da sazogado cxo-
vreba. es Temebi mainteresebda. mere
gaCnda ganStoebebi.
u: urbanul seriaSic xom intimuro-
bas da sazRvrebis Temas exebi?
l: buenos airesSi arqiteturis
mimarT Zalian specifikuri damoki-
debuleba aqvT. saxlebis gverdiTa
fasadebs iq medianera hqvia. sxva qa-
laqebSi saxlebi erTmaneTzea mibje-
nili da erTian siluets qmnis. iq ki,
maRali Senobebis gverdiT an dabali
nageboba gxvdeba, an saerTod araferi.
gverdiTa kedlebi saaSkaraozea gamo-
tanili. maTze fanjrebis gaWra kanoni-
Taa akrZaluli. magram macxovreblebi
mainc cvlian eqsteriers da sxvadasxva
zomis fanjrebs Wrian. tradiciuli,
klasikuri fasadia, gverdidan ki uc-
bad xedav sruliad ekleqtur kedels,
absoluturi qaosia. vicodi, rom am
qalaqs, raRac gansakuTrebuli niSani
hqonda, rac yvelaze metad mxiblavda.
ra iyo es niSani, amas mxolod raRac
periodis mere mivxvdi. arqiteqturis
yvelaze intimuri mxarea gaSiSvlebu-
li. iq TiToeuli macxovreblis xa-
siaTi, damokidebuleba Cans. maT hyo-
fniT gambedaoba, mTlianad Secvalon
qalaqis iersaxe. fanjrebs qalaqSi
adamianebis anabeWdebad aRviqvamdi. am
qalaqebis paralelurad gaCnda „sawo-
lebis“ seriac, sadac yvelaze piradi
da intimuri sivrce ixsneba. am serie-
bSi mainteresebda, rogor xdeba sazo-
gado aseTi piradi da piriqiT _ yvela-
ze intimuri rogor SeiZleba sajaro
gaxdes.
u: mTavari albaT isaa, Sens namuSe-
vrebSi viRacebma sakuTari Tavi daina-
xon. am Temebis gaxsna ar niSnavs imas,
rom mxolod Sens istorias hyvebi.
mTavaria, dialogi Sedges _ viRacas
gaaxsendes, Tqvas, dafiqrdes... ici ra
mainteresebs, kolaboraciaze ras fi-
qrob? SegiZlia Tqva, ra gawuxebs da ra
mogwons CemTan erTad muSaobis dros?
l: araferi mawuxebs. rodesac pro-
eqtis keTebas viwyebT, ukve gansazR-
vruli gvaqvs rolebi. Tavidan mqonda
momentebi, roca vfiqrobdi, rom Cemi
xma ikargeboda.
u: mec mqonda es gancda.
l: imitom, rom orives gvaqvs mka-
fiod Camoyalibebuli Sexedulebebi
da Cveni sametyvelo ena. magram axla
veRar vxedav am konfliqts. SenTvis
gansxvavdebian erTmaneTisgan uta ro-
melic, muSaobs utalevanisTvis da
uta, romelic muSaobs utasTvis?
u: ara. imitom, rom ki ar veCrebiT,
TiTqos vavsebT erTmaneTs. uta marto
ar vici. adre viyavi xesaviT. kolabo-
raciaSi ufro moqnili gavxdi. „fero-
moni“ CemTvis dRemde erT-erTi yvela-
ze mniSvnelovani proeqtia, yvelaze
damuxtuli energiiT.
l: imitom, rom pirveli iyo. da bo-
lomde davixarjeT. TiTqos erTmaneTs
sakuTar SesaZleblobebs vumtkiceb-
diT.
u: axlac maxsovs Seni namuSevrebi
pirvelad feisbukze rom vnaxe. rogo-
ri dReebi mqonda, gaxsovs maSin? niu
iorkSi Zalian didi Tovli movida. qa-
laqi paralizebuli iyo. maSin okeanis
piras vcxovrobdi. vijeqi fanjaras-
Tan, vuyurebdi verazanos xids da To-
vlis xmas vusmendi. ai, egre gagicani.
30 Tebervali ar iyo?
l: ara, 30 ianvari, 2011.
56 cxeli Sokoladi
interviu
simarTle rom giTxraT, ar vapire-
bdi Cveni saubris am SekiTxviT dawye-
bas, magram sul ramodenime dRis win,
rodesac jon keijze telegadacemis
mzadebis procesSi viyavi, mis or Za-
lian saintereso citatas gadavawydi
da pirveli, rac gavifiqre _ oh, es
citatebi aucileblad unda wavuki-
Txo nils-piter molvaers da vTxovo
maTi komentireba-Tqo. ai pirveli:
`me uars vambob im moaruli akade-
miuri ideis miRebaze musikis daniS-
nulebis Sesaxeb, romlis mixedviTac
musikis erTaderTi daniSnuleba k o
m u n i k a c i a a da amis mizezi isaa,
rom yovelTvis, rodesac raime naR-
vlians vwer, msmeneli da kritikose-
bi icinian xolme... mxolod maSin amo-
visunTqe SvebiT, rodesac indoeli
musikosebis da musikis Teoretiko-
sebis naSromebs gadaveyare. maTTvis
musikis ZiriTadi daniSnuleba go-
nebis gamofxizlebasa da daokebaSia,
rac niSnavs imas, rom musikis meSveo-
biT am mdgomareobaSi myofi adamiani
mzadaa RvTaebrivis misaRebad!~ ras
ityviT?
pirvelad mixdeba keijis citatis
komentireba, amitomac frTxilad
viqnebi! mimaCnia, rom musika orive
zemoT xsenebul funqcias asrule-
bs. is komunikaciacaa da gonebasac
afxizlebs. CemTvis, da imedi maqvs,
Cemi musikis msmenelisTvisac, musi-
ka, Tu masSi S e b i j e b a s moi-
surveb, meditaciasaviTaa, radganac
am dros ar fiqrob arc warsulze
da arc momavalze, Sen asi procen-
tiT aq xar, mocemul momentSi. am
mxriv mec indoeli musikosebiviT
vfiqrob, radganac gonebis gamo-
fxizleba da daokeba mxolod m o
c e m u l momentSia SesaZlebeli.
aseTi mdgomareoba patara bavSvis
mdgomareobaa. rodesac musika x d
e b a, vgulisxmob, rodesac musikas
SenSi S e d i n e b i s saSualebas
aZlev da Senive, magaliTad, teqni-
kasTan dakavSirebuli problemebiT
ar ebrZvi, maSin totalurad moce-
mul momentSi imyofebi da CemTvis
es mdgomareoba zedmiwevniT lamazi
da savsea.
kargi, ai meore citatac: `simar-
Tle rom vTqva, mrcxvenia, mTeli
cxovreba axali (musikaluri) masa-
lis ZiebaSi rom davxarje. Cvens kul-
turaSi iTvleba, rom axali masalis
Rirebuleba CvenTvis jer kidev u c
n o b i ramis aRmoCenaa. es raRac uc-
nobi jer kidev maSin gvizidavs, sanam
mas aRmovaCenT, xolo rodesac aRmo-
vaCenT interess vkargavT mis mimarT
da axali ucnobi rameebis aRmoCe-
nisken viswrafviT. axlis aRmoCenis
es d a u o k e b e l i survili Cvensave
kulturaze aisaxeba, radganac Cvens
kulturas, sulis mSvid SuagulSi
yofnis ki ara _ srulqmnisTvis, Cve-
ni survilebis mudmivad optimistur
mdgomareobaSi SeCerebisa swams.~
ho, es ufro rTuli citataa ko-
mentarisTvis, Zalian rTuli! keiji
marTalia, Tumca gaugebaria, rogor
axerxebda es kaci, musikis Sesaxeb
Tavisi azrebis aseT zust artiku-
lirebas. albaT, is amitomac uyvar-
daT ase im musikosebs, visac masTan
umuSavia. zogierT maTgans vicnob
da mimuSavia kidec, robin Sulko-
vski magaliTad, drameri qalbatoni,
is aRmerTebs keijs! kargi, kiTxvas
davubrundeT, _ gulze xelis dade-
biT vityvi, rom ara mgonia, musikaSi
rame axali arsebobdes. nebismie-
ri musika sxva musikaze miuTiTe-
bs. yovelTvis! ho, musika SeiZleba
JRerdes axleburad, iyos raRaciT
cincxali, gansxvavebuli, magram si-
namdvileSi, musikaSi araferi a x a
l i ar arsebobs. magaliTad, rode-
sac improvizirebul musikaSi ba-
sis gareSe, mxolod fortepianos,
vokalis da perkusivebis meSveobiT
dakvra daiwyes, im droisaTvis es
axali iyo, magram es ar niSnavs imas,
rom amis meSveobiT TviTon musika
gaxda axali. meore mxriv, rac Seme-
xeba me, vfiqrob CemTvis ucnobi, Se-
sabamisad axalic, jer kidev bevria
musikaSi, amitomac im axali terito-
riebis monaxuleba CemTvis Zalian
mniSvnelovania, Tumca, iq moxve-
drisas, vxvdebi, rom is teritorie-
bi sxva, ufro adreuli musikalu-
ri teritoriebisken mimiTiTeben.
swored am dros vcdilob, CemTvis
gamosadegi kontrastuli mdgoma-
reobis daZebnas, radganac mxolod
aseT situaciebSia SesaZlebeli
kontrastis farglebSi moqceuli
dapirispirebebis ametyveleba da
maTTvis gamoxatvis unaris miniWe-
ba. magaliTisTvis, Cemi adreuli
albomis `xmeris~ SemTxvevaSi es iyo
eleqtronuli saundi; saundi, ro-
melsac bunebrivi gziT ver miiReb,
magram am dros vcdilobdi, am saun-
dis bunebrivad gamoxatvis saSuale-
bebi dameZebna, iseTi gzebi, rac am
saunds gaacocxlebdnen da bunebri-
vad sunTqvis saSualebas miscemd-
nen. kontrastis Semadgeneli nawili
xaxunia, xaxuni ki energiaa. Zalian
mZlavri energia sxvadasxva kultu-
rebis, erTi SexedviT, dapirispire-
buli elementebis xaxunis Sedegad
SeiZleba gaCndes da am dros musika
SeiZleba moulodnelad m o x d e
s da erTdroulad bevri rame iyos.
oTxmocdaaTianebis bolos, ori
avtori kaxa Tolordava
foto giorgi gogua
saubari nils-piter molvaerTan
cxeli Sokoladi 57
interviu
58 cxeli Sokoladi
Tve davyavi zambiaSi, Teatralur
seminarze. iq yofnisas tanzaniel
dramerebTan vukravdi yovel sa-
Ramos. isini ki mxolod suahilize
laparakobdnen, me _ mxolod norve-
giulze. erT Rames cecxlTan visxe-
diT da dramerebma dakvra daiwyes,
me patara sayviri (ai, iseTi, don
Ceri rom ukravda) mqonda Tan da ra
Tqma unda, avyevi maT dakruls. im
saRamos Cvens Soris raRac moxda!
me ase vityodi _ musika moxda! meo-
re diliT, karze kakunma gamaRviZa;
erT-erTi tanzanieli drameri iyo.
niSnebiT amixsna: wamo, gaviseirno-
To. gavyevi. iman Cemi ena ar ico-
da, me ki _ misi, magram wina RamiT
momxdarma musikam raRac uxilavi
Zalebis meSveobiT dagvaaxlova, es
ki, Tu keijis pirvel citatas davu-
brundebiT, ukve komunikaciaa, ara?
musika salaparako enis miRma funq-
cionirebs da yovelgvari paTetikis
gareSe vacxadeb, rom is umaRlesi
sulieri komunikaciis saSualebaa!
rac Seexeba imas, rogori mondome-
biT da SemarTebiT veZeb piradad me
im ucnobis aRmoCenas, razec keiji
saubrobs, getyviT, rom diax, veZeb
xolme, Tumca Zalianac ar viklav
Tavs mis ZiebaSi.
modi axla cota im instrumentze
visaubroT, razec Tqven ukravT. da-
rwmunebuli var, rodesac sayviri
aiReT xelSi, ukve icodiT misi mdi-
dari memkvidreobis Sesaxeb. sayviri,
musikis istoriaSi yvelaze mniSvne-
lovani improvizatorebis TviTga-
moxatvis saSualeba iyo da, saintere-
soa, geSinodaT Tu ara rodesme aseTi
memkvidreobis, da rogor Seicvala
Tqveni damokidebuleba instrumen-
tisadmi dawyebuli pirveli nabije-
bidan vidre dRemde?
is rom dRes me sayvirze vukrav
SemTxveviTobaa, ramac, Tavis mxriv,
garkveuli TvalsazrisiT, gansazR-
vra Cemi saundi am instrumentze.
eqvsis Tu Svidis viqnebodi mamam
Zveli patefoni rom iyida da im pa-
tefonisTvis sami albomic SeiZina:
lui armstrongi, bili holidei da
romeliRac big-bendi. samidan, yve-
laze ufro bili holidei momwon-
da. im dros, inglisurad jer ver
vlaparakobdi, magram `samaTaim~
zepirad viswavle da sul mgonia,
rom SeiZleba swored maSin, qvecno-
bierad gaCnda CemSi raRac ucnauri
ltolva adamianis xmis mimarT, ra-
mac mogvianebiT, sayvirze Cemi bge-
ris `humanuri~ toni, adamianis xmas-
Tan miaxloebuli bgera ganapiroba.
adamianis xma yovelTvis iyo is,
riskenac sayvirze dakvrisas viswra-
fodi. rac Seexeba imas, meSinoda Tu
ara sayviris mdidari memkvidreobis,
Cemi pasuxi iqneba – ara, arasdros
SemSinebia. ar vici, ratom. Tavidan,
sayvirze dakvra rom daviwye, sasu-
le orkestrebSi vukravdi, mere ki,
erT mSvenier dRes, saerTod mivag-
de sayviri da rok-bendebSi daviwye
basze dakvra. sayvirs rom davubrun-
di, dakvris klasikuri skola gavia-
re. ra Tqma unda, jazsac vusmendi.
samocdaaTianebSi fredi habardi
da vudi Sou momwonda Zalian. ge-
codinebaT, sayviri Zalian momTxo-
vni instrumentia, Zalian Wirveuli
da `myvirala.~ misi liTonis bgera
xSirad maRizianebda xolme, dRe-
sac maRizianebs, periodulad. Ta-
vidanve mindoda misi sxva bgeraze
`morjuleba,~ mere ki, erT mSvenier
dRes, jon haseli movismine da ro-
gorc jon keijma amoisunTqa Sve-
biT, rodesac indoeli musikosebis
azri moismina musikis daniSnuleba-
ze, iseTive SvebiT amovisunTqe mec.
haselma mimaxvedra, rom sruliad
SesaZlebelia kargad igrZno Tavi
Sensave mier Seqmnil saundSi da
amis arasdros unda geSinodes. araa
aucilebeli maincdamainc vinmes mi-
baZo. swored am momentidan daviwye
Cems sakuTar saundze muSaoba da
dRes var iq, sadac var.
erTxel, Tavis erT-erT interviu-
Si, haselma sajarod gadauxada ma-
dloba mailz deviss imisTvis, rom
am ukanasknelma saSualeba misca mas,
Tavidan aRmoeCina sayviris SesaZle-
blobebi. haselma, Tavis mxriv, Tqven
gagixsnaT gza am SesaZleblobebis
aRmoCenisken. am mxriv, is erTaderTi
iyo TqvenTvis, Tu vinmes kidev daasa-
xelebdiT?
ara, ara, haseli erTaderTi ar
yofila. haselma instrumentis Ta-
vidan aRmoCenisken mibiZga, magram
iyvnen isinic, vinc zogadad musika-
luri masalis organizaciaze maswa-
vles bevri. aseTebi Zalian bevrni
arian, azri ara aqvs maTi saxele-
bis CamoTvlas, radganac vinme ga-
momrCeba da danaSaulis SegrZneba
gamiCndeba. am saxelebis diapazoni
farTo da mravalferovania, dawye-
buli `pink floidis~ devid gilmo-
riT (magaliTad, rogor iyenebs is
saundis Soris gaCenil pauzebs) da
dasrulebuli _ don CeriT, joni
mitCeliT da Tu axalgazrdebsac
movixseniebT, magaliTad, bon ive-
riT. yvela es musikosi musikis R i a
o b a S i arsebobs.
musikis Riaoba isaa, rasac Tqven
Zalian xSirad axsenebT xolme. miu-
xedavad imisa, rom musikosi ar var,
mgoni mesmis rasac gulisxmobT,
magram sainteresoa, ra gindaT rom
moxvdes im RiaobaSi, romelsac Tqve-
ni musikis meSveobiT aCenT? Riaoba
xom SemTxveviTobasac gulisxmobs?
niSnavs Tu ara es imas, rom Tqven am
SemTxveviTobasac moixmarT musikis
keTebisas?
absoluturad! es gansakuTrebiT
asea Cemi axlandeli trios SemTxve-
vaSi, romelic, sxvaTa Soris, Semde-
gi albomisTvis sruliad Seicvleba,
radganac Cemi amJamindeli gitaris-
ti Tavisi gziT midis, magram jerje-
robiT, sanam Cven erTad varT Riao-
ba, musikis Riaoba, misi gaxsnilobis
xarisxi Zalian maRalia. Tu lideri
xar da kargi musikis dakvras apireb,
Senive bendis wevrebi daxvewili da
Zlieri musikosebi unda iyvnen. ar
unda geSinodes, rom romelime maT-
gans Seni daCagvra SeuZlia. piriqiT,
Sen aucileblad unda misce maT imis
Sansi, rom is veli Seqmnan, sadac Sen
maqsimums uCveneb. es gamowvevaa, rac
karg formaSi gamyofebs. aseT musi-
8sobranie
interviu
kosebs gamoxatvis mravalferovani
unari aqvT da Sen, ase ubralod ver
etyvi maT _ midi, axla es gaakeTe,
axla ki _ is. gamigeT? aseTi midgoma
Zalian SezRudavda musikas da mu-
sikosebis gamoxatvis saSualebebs.
Tu am mxriv yvelaferi kargadaa,
maSin Semdegi mniSvnelovani Temaa,
Tu rogori i n t e r a q c i a aqvT
am musikosebs. interaqcia mTavaria,
radganac is musikis interpreta-
ciis ZiriTadi mamoZravebeli ele-
mentia. jon keiji Tavis musikas no-
tebSi afiqsirebda, magram misTvis
musikosebis improvizaciis unaric
mniSvnelovani iyo, rac niSnavs imas,
rom masac xeiriani musikosebi esa-
Wiroeboda Tavisi musikis adekva-
turi interpretaciisaTvis. kargi
musikosi ukve Riaobaa da am dros
Cemi, rogorc lideris, ZiriTadi
funqciaa, mivawodo maT iseTi akus-
tikuri samyaro, romelSic Cven er-
Tad movaxdenT raime mniSvnelovans.
xSirad es samyaro Tavisi sakuTari
`wesebiT~ modis SenTan da Cven, yve-
la cal-calke, magram im musikis
sasargeblod, ris dakvrasac vapi-
rebT, vcdilobT, SevepasuxoT mas.
piradad CemTvis, am dros, yvelaze
mniSvnelovania sayviris bgera mo-
vargo im akustikur mdgomareobas,
romelSic vabijebT. Cveni da Cvens-
mier gaCenili akustikuri mdgoma-
reobis (romelic, rogorc vTqvi,
Tavisi wesebiT modis CvenTan) Sexve-
dris Sedegad iqmneba kontrastuli
mdgomareoba, xaxunis energia, ro-
melic TavisTavad ukve sxva saxis
Riaobaa, radganac is aCens kontras-
tebis mosaxdenad aucilebel sivr-
ces da ai, am RiaobaSi Cndeba Zlieri
musikac, romelic xSirad, dagegmi-
li, determinebuli ki ara, sruliad
spontanuria.
ramdenad T a n a-medrove SeiZleba
iyos is musika, rasac Tqven ukravT?
vgulisxmob, da am SekiTxvas xSirad
vusvam xolme musikosebs, ramdenadaa
instrumentuli musikisaTvis SesaZ-
lebeli aireklos, asaxos is realo-
ba, is dro, romelSic is iqmneba? arCi
Sepi, amerikeli musikosi da saqsofo-
nisti, miiCnevs, rom misi musika po-
litikuria. ramdenadaa SasaZlebeli
`politikuri~ instrumentuli musi-
kis dakvra?
mesmis, rasac mekiTxebiT, Tumca
ara mgonia movaxerxo am SekiTxvaze
pasuxis amomwuravad gacema. pirvel
rigSi Tanamedrove mdgomareobas
ukve im instrumentebis xmovaneba
gansazRvravs, rasac musikosebi mo-
vixmarT; amas emateba teqnologiu-
ri miRwevebis musikaSi Semotanis
procesic, Tumca es sruliadac ar
niSnavs imas, rom musika, romelic am
instrumentebis meSveobiT iqmneba,
ramenairad asaxavs dRevandelobas.
es gansxvavebulia sxvadasxva musi-
kosebis SemTxvevaSic. me SemiZlia
advilad gavugo iseT musikosebs,
rogorebic arian arCi Sepi an miriam
makeba, samxreT afrikeli momRe-
rali qali, romlebic kanis feris
gamo, an imis gamo, rom diqtatorul
reJimSi uwevdaT cxovreba, Tavs da-
Cagrulad grZnoben da es SegrZneba
maT musikaSic Seedineba. am dros
isini Tavis d r o s da e p o q a
s ukraven da mRerian, Tumca maTi
SemTxveva bolomde ver pasuxobs
Tqvens SekiTxvas, radganac maTi mu-
sika SeiZleba erTdroulad asaxav-
des dros da amave dros, drois m i
R m a idges. amas winaT erT saocar
mavritanel momReral qals vusmen-
di (damaviwyda misi gvari), is rome-
liRac Zvel xalxur simReras mRe-
roda da ver warmoidgenT, rogori
b l u z i iyo is, rasac igi mReroda.
ar dagaviwydeT, vlaparakob musika-
ze, romelic amerikis aRmoCenamde
gaCnda, Sesabamisad manamde, vidre
bluzi moevlina qveyanas. Sesaba-
misad, simRera, romelsac is qali
mReroda, drois miRma idga, rag-
danac sruliad SesaZlebelia, rom
rasac is mReroda, sxva teritorii-
dan yofiliyo wamosuli.
teritoriis xsenebaze gamaxsenda,
Tqvens musikas `saxlis~ SegrZneba
aqvs, im sivrcis (Tu gnebavT, sivrce-
ebis), sadac gaizardeT da cxovrobT.
ramdenime Tvis win Tqven TqviT, rom
mSobliuri teritoriebi sul ufro
da ufro axlobeli xdeba TqvenTvis
da daumateT: `Cven, norvegielebi,
patara sazogadoeba varT, magram am
sazogadoebas sakmaod Zlieri musi-
kaluri tradiciebi aqvs, romelsac
aranairi kavSiri ara aqvs, magali-
Tad, amerikul musikasTan. Cven sxva-
dasxvanairad vreagirebT musikalur
situaciebze, Cven sxvadasxva adgile-
bidan m o v d i v a r T.~ wminda musika-
luri TvalsazrisiT, raa dRes tra-
diciuli norvegiuli musikaluri
kulturis yvelaze mniSvnelovani
elementebi, romelsac moixmarT da
dResac aqtualurad migaCniaT?
s a x l i s gansxvavebuli SegrZne-
ba asakTan erTad modis. axalgazrda
rom viyavi, Teqvsmetis, me sixaru-
liT gaveqeci im adgils, rasac sa-
xli ewodeba! ukanmouxedavad! mere
ki, erT mSvenier dRes, davbrundi
da Zalauneburad SevigrZeni im ad-
gilis silamaze da mniSvneloba. rac
Seexeba gansxvavebul musikalur
platformebs da norvegiul musi-
kas, SeiZleba vcdebi, magram did
erT Rames, zambiaSi
yofnisas, cecxlTan
visxediT da
dramerebma dakvra
daiwyes, me patara
sayviri mqonda da
avyevi maT dakruls.
im saRamos Cvens
Soris raRac moxda!
me ase vityodi
- musika moxda!
...musika salaparako
enis miRma
funqcionirebs da is
umaRlesi sulieri
komunikaciis
saSualebaa.
interviu
60 cxeli Sokoladi
qveynebSi musika Zalian danawevre-
buli da erTmaneTisgan izolirebu-
lia. yvela musikas Tavisi iarliyi
aqvs mirtymuli da Tavisi msmeneli
hyavs _ jazs, roks, fsiqadelias
da a. S. . isini TiTqos okeaneSi mi-
mofantuli kunZulebiviT arian,
magram norvegia Zalian patara
qveyanaa, rac niSnavs imas, rom ada-
mianebis interaqciis TvalsazrisiT,
is zedmiwevniT gamWvirvalea da es,
Tavis mxriv, niSnavs imas, rom aseTi
mWidro urTierTobebisas, adamiane-
bi, iseve rogorc musikaluri Jan-
rebi, erTmaneTTan m i a x l o e b i s
a T v i s mzadyofnaSi arian. yvela-
feri amis meSveobiT, xSirad, Zalian
saintereso TanamSromlobis Sesa-
Zleblobebi Cndeba xolme. CemTvis
aseTi saintereso TanamSromloba
erT norvegiel tradiciul singer-
-songraiTerTan iyo. norvegiuli
tradiciuli musika ucnauri, xSi-
rad, transuli ganwyobis matare-
beli akustikuri movlenaa. is sul
raRacis, an viRacis mimarTulebiT
iltvis, iqneba es RmerTis siyvaru-
li, adamianebs Soris siyvaruli, mS-
vidoba, Tu rogor uSvelo Sen avad-
myof Zroxas. mokled, tradiciuli
norvegiuli musikis transuli
mdgomareoba swored ltolviTaa
ganpirobebuli! yvela am SemTxveva-
Si, norvegiuli tradiciuli musi-
ka minorul ganwyobas eyrdnoba da
rodesac es minoruli mdgomareoba
adamianis xmaSi ibudebs, is sruliad
unikaluri xdeba, gansakuTrebiT
CemTvis, radganac me am musikaSi
Cemi musikaluri xedviT, im RiaobiT
vcdilob Sevabijo, rac wlebis gan-
mavlobaSi, sxva musikalur terito-
riebze gamocdilebiT damigrovda.
am dros ori, zogjer meti, muska-
luri samyaro ejaxeba erTmaneTs da
maTi Serwymis Sedegad warmoqmnili
musika yovelgvar Janrs miRma iwye-
bs arsebobas. swored amitomacaa,
ase rom ar mwams Janruli mikuTv-
nebulobis. ra Tqma unda, me Zalian
miyvars jazi, magram saSinlad vRi-
ziandebi, rodesac meubenian, rom
jazi erTaderTi musikaluri Jan-
ria, rac unda giyvardes! es sisule-
lea! musikasTan aseTi urTierTo-
ba ar SeiZleba! da kidev, ubralo,
tradiciul musikalur formebTan
urTierToba imasac gaswavlis, rom
xSirad, dakvris daxvewili teqnika,
SeiZleba, xelSemSleli ufro aR-
moCndes, vidre xelSemwyobi. dakvris
teqnikaze garkveuli musikaluri
mdgomareobis Seqmnis mcdelobam
SeiZleba musikisken ki ara, aramed
sakuTari qedmaRlobis mimarTule-
biT mogisrolos. am dros musikas ki
ar emsaxurebi, aramed sakuTar Tavs,
Sens musikalur qedmaRlobas. meore
mxriv, SeuZlebelia ar aRiaro, rom
jazmenebis garkveuli nawili, ame-
rikelebi gansakuTrebiT, saocrad
daxvewili da gaxsnili musikosebi
arian da swored saukeTesoebTan
TanamSromlobisas mivxvdi, rogori
SezRuduli Tvalsawieri aqvT maT,
vinc Janrul artaxebSi axvedre-
bs musikas. musika, rogorc aseTi,
msoflioSi arsebuli musika, Seni
musikisaTvis gamosadegi masalaa da
veravin agikrZalavs amis gakeTebas.
amitomac ara aqvs mniSvneloba, vis
irCev TanamSromlobisaTvis, ameri-
kel jazmens Tu droun metalists,
mTavaria isini gaxsnili musikosebi
iyvnen. is norvegieli tradiciu-
li momRerali, zemoT rom vaxsene,
sondre bratlandi, ukve samocdaaT
interviu
cxeli Sokoladi 61
wels gadacilebuli batonia, magram
man saocrad didi gavlena iqonia
Cemze. erT dRes, studiaSi muSaobi-
sas, man mkiTxa: rodis ginda me rom
gavCnde musikaSi? amis aucileblo-
bas rom igrZnob, maSin, _ vupasuxe,
da marTlac, rawams man es momenti
SeigrZno, iseTi ram imRera, rac
foTolidan Tovlis Camocvenis xma-
saviT gaisma. sruliad gamaognebeli
ram! es dagegmili ar yofila, es Ta-
visiT m o x d a!
mgonia, rom swored saxlis aseTi
SegrZneba ganapirobebs Tqveni muskis
ucnaur vizualur xarisxs. rogorc
wesi, vcdilob xolme musikas `vizua-
lurad~ ar vusmino, magram erTxel,
rodesac olav hauges vkiTxulobdi,
mivxvdi, rom mis leqsebSi Tqveni mu-
sika `ismoda~ da piriqiT, lamis yo-
velTvis, rodesac Tqvens muskas vus-
men olav haugeze `mefiqreba.~.
yvelafers movelodi, magram aq
Tu vinme haugeze Camoagdebda si-
tyvas, namdvilad ar megona. hauge!
didi poetia, ara? iseve, rogorc
Svedi tomas transtromeri! maT le-
qsebSi igrZnoba Tu rogori da ro-
meli teritoriebis Svilebi arian.
Sevecdebi, radganac mkiTxeT da
saubarSi hauges saxeli Semovarda,
agixsnaT, Tu rogoria misi gavlena
Cems musikaze. misi poezia mkacri da
sityvaZunwia, rogorc Zveli Cinuri
leqsebi an iaponuri haikuebi (sico-
cxlis bolos hauge ZiriTadad hai-
kuebs werda! igives akeTebs trans-
tromeric). is, TiTqos raRac iseTs
usmens, rac periodulad Sedis misi
TvalTaxedvis areSi da lamis ZaliT
aiZulebs mas daafiqsiros is. am
gzaze dgoma nebismieri xelovanisa-
Tvis rTulia, radganac Sen TiTqos
sibneles arTmev iseT raRacebs, rac
sibneleSive darCeboda Sen rom ar
movlenodi am qveyanas. sul mgonia,
rom mec haugesaviT sibneles varT-
mev raRacas da es gza nebismier
xelovans marto aqvs gasavleli.
gaxsovT misi es leqsi: `aravis mou-
niSnavs gza, romelsac unda daadge.
es mxolod Seni gzaa. mxolod Sen
unda gaiaro is. ukanmouxedavad!~
ara, mainc ucnauria hauge rom ax-
seneT! iciT, erTxel telefoniT
vesaubre mas. erT proeqtSi viRebdi
monawileobas norvegiel msaxiobeb-
Tan da musikosebTan erTad (es pro-
eqti ar Sedga!) da vinaidan swored
hauges leqsebi unda gamogveyene-
bina erT-erT musikalur nomerSi,
davureke da misi leqsebis ingli-
sur Targmanebze vesaubre. ubralo
kaci iyo! mTeli cxovreba erT pata-
ra sofelSi gaatara da mxolod im
garemoze werda, sadac cxovrobda,
_ fermerul cxovrebaze, CanCqer-
ze fiordebTan, romelsac Soridan
xedavda, magram misi xma ar esmoda.
hauge didi gavlenaa Cemze! erTxel,
turneSi yofnisas, ise gadaviRale,
rom megona gavrekavdi. xdeba xol-
me ase mogzaurobisas, rodesac sa-
xlis SegrZnebas kargav. sastumros
nomerSi Cavikete, vcdilobdi Tavi
xelSi ameyvana da swored am dros
gamaxsenda, rom hauges leqsebis
krebuli mqonda CemodanSi. swored
misma leqsebma damibrunes saxlis
SegrZneba, fokusi. Zalian ucnauria
misi saxeli rom axseneT! am Tval-
sazrisiT mesmis, roca mekiTxebiT
Cemi musikis vizualizaciis SesaZ-
leblobebze! Tu es SesaZlebelia,
maSin Cemi musika, hauges leqsebiviT
adgiliTaa gansazRvruli.
interviu
62 cxeli Sokoladi
quCis arti
avtori, foto: daTo abramiSvili
urbanuli narativiHELP ME, tima radia
`xelovneba ar aris sarke, romelic realobas ireklavs.
xelovnebaa CaquCi, romelic formas aZlevs mas~, _ bertold brexti.
cxeli Sokoladi 63
quCis arti
urbanuli narativiHELP ME, tima radia
64 cxeli Sokoladi
quCis arti
vwer Cems or virtualur megobarze,
romlebic TavTavianT qalaqebSi yve-
laze aravirtualur kvals toveben _
isini quCis arts qmnian _ mesijebs gvi-
toveben qalaqis fasadebze da swo-
red maSin gvaiZuleben fiqrs maTTvis
sasurvel Temebze, rodesac yvelaze
rutinul fiqrebSi varT CaZirulebi.
tima radia ekaterinburgidanaa,
helfmi TbilisSi cxovrobs. am or
postsabWoTa artists msgavsi pro-
blemebi aerTainebT. gansxvaveba maT
Soris gamosaxvis formaSi, konteqstsa
da gamocdilebaSia.
ambavi pirveli. Tbilisi
radgan ar myavs avtomobili da xSi-
rad arc taqsis fuli maqvs, samsaxu-
ramde 100 nomeri samarSruto xaziT
vmgzavrob. gldanidan saburTalomde
saSualod 1 saaTi mWirdeba da am gzaze
Tbilisis urbanul cvlilebebs fan-
jridan yoveldRe vakvirdebi. qala-
qis yvelaze binZuri adgili calsaxad
eliavas bazrobaa. samtrediis quCis
kuTxe ki is adgilia, sadac mgoni, Cvens
qalaqSi yvelaze meti nagavi yria. wle-
bis manZilze dagrovil usargeblo ni-
vTebis grovas erT dRes simbolurad
viRacam HELPme (`damexmare~) daawera.
meore dRes, samarSruto taqsis fan-
jridan nagviT savse moedani ukve ve-
Rar SevamCnie, iq mxolod uSvelebeli
warwera iyo darCenili _ HELPme....16-sarTuliani Senobis win vd-
gavarT. urbanuli artisti, saxelad
HELPme laparaks mawyvetinebs da ma-
Ral korpusze maniSnebs:
_ ai, iq xedav, 3-jer davwere da
3-jer waSales, ese igi, viRacas va-
Relveb da axla meoTxed unda davwe-
ro. Sen jobia, Sors, gzis iqiT dame-
lodo, faqtze Tu damiWires SeiZleba,
Senc magar SarSi aRmoCnde.
usityvod gzis meore mxares gada-
vdivar. namdvili partizaniviT HELPme jer teritorias zveravs mowkuruli
TvalebiT, Semdeg quCis kamerebs akvir-
deba, sadme xafangi xom araa dagebuli.
bolos ki ramdenime nabijiT ukan ixevs
da ormetrian Robes swrafi moZrao-
biT axteba _ eklian mavTuls eWideba
da ezoSi Zvreba. ramdenime wuTs ve-
Rar vxedav da es dro yvelaze didxans
cxeli Sokoladi 65
quCis arti
iweleba. Semdeg HELPme Senobis meeqv-
se sarTulze Cndeba da saqmis keTebas
iwyebs. dros viniSnav. zustad 23 wami
sWirdeba imisTvis, rom Senoba axa-
li spamiT danaRmos. zustad amdenive
dros x-obieqtidan gamosvlas andomebs.
_ xelze ra gWirs?
_ xeli gavifuWe, eklian mavTulze
ro davekide.
saxeze etyoba, rom xeli magrad
stkiva, sisxli jer wveTebad iwyebs
denas, Semdeg ki tempi matulobs.
_ araferia, gamivlis. mTavria, ga-
sakeTebeli gavakeTe. unda mixvdnen,
rom ramdenjerac waSlian HELPme-is, imdenjer axali gaCdeba.
meubneba, rom warwera HELPme er-
Tgvari ̀ spamia~ am sazogadoebaSi. Tvi-
Ton ki, rogorc spameri, HELPme-is virusiT urbanul sivrces iTvisebs.
ar aqvs mkafiod gaTvlili politika _
sad, rodis da rogor daweros. mTava-
ria, am warweram sazogadoebis Tavda-
cviTi meqanizmi gaaRizianos.
~Cemi namuSevrebis didi nawili
male qreba, maT Cqara anadgureben, an
situaciis gamosworebas cdiloben,
an ukidures SemTxvevaSi, Rebaven.
Cemi mTavari mizanic am ukumoqme-
debis, sapasuxo reaqciis gamowvevaa.
me ar unda gavCerde da ufro meti
adgili `davbombo~, radgan proble-
mebi yvela aspeqtSia, HELPme ki er-
Tgvari utopiuri slogania im sazo-
gadoebis, romelSic Cven varsebobT;
CemTvis es aris slogani, romelic
TiToeul Cvengans sakuTar TavTan
gvabrunebs~.
HELPme-is arsebobis Sesaxeb Ti-
Tqmis 2 wlis win gavige. erTi Se-
xedviT, kingstonSi dabadebul ia-
maikels hgavs. kanis feri, Cacmis
stili, dredebi da marixuana. ve-
rafriT ityvi, rom im ZirZveli di-
dubelebis STamomavalia, muSTaidis
baRSi rom ikribebodnen Советский спорт-is gansaxilvelad. iamaikuri
`wesi~ aseTia _ axalgazrdebi val-
debulebi arian, sakuTar saxelsa da
mamis saxels adgilebi Seucvalon.
an ufro metic _ Tu mamis saxeli
ar moewonebaT, TviTon dairqvan
rame sxva. ai, zustad amitom iqca is
HELPme-d.
66 cxeli Sokoladi
quCis arti
`ukve mesame welia, iusticiis sa-
ministroSi uSedegod mivdivar, mi-
Rimian, mec erTsa da imaves meased
vuyvebi: qalbatono, me var esa da es,
iqneb Cems sakuTar piradobaSi saxeli
help-iT, gvari ki me-iT SemicvaloT.
jiutad, yovel jerze, uars meubne-
bian~, _ icinis.
magram HELPme pirveli ar yofi-
la vinc Tbilisis urbanul sivrceSi
socialuri aqtivobis narativi Sei-
tana. `Sorry, Where is the Contemporary Art Museum???~ (`bodiSi, magram sadaa
Tanamedrove xelovnebis muzeumi?~)
`mona ara! muSa~ da kidev uamravi
socialuri mniSnelobis stensili
Tbilisis quCebSi karga xania, ga-
moCnda. niko humanoidisa da anuk be-
lugas Sesaxebac geqnebaT gagonili.
piradad me es ori artisti yvelaze
metad momwons da calsaxad mirCev-
nia veteran quCis artists _ miros,
romlis lamaz namuSevrebSic qala-
qis kedlebze verasdros vpoulob
sazogadoebriv Tematikas (gerqvas
urbanuli partizani, cxovrobde
dRevandel saqarTveloSi da kede-
lebze ubralod lamazad xatavde _
es CemTvis ufro fexburTis ubur-
Tod TamaSs gavs). belugas da huma-
noidis konkretuli socialuri mniS-
vnelobis stensilebi ki ubralod
arasdros agvianebs. isini yovelTvis
Tanmimdevrulad miyvebian maTTvis
saintereso Temis arss, mniSvneloba
ar aqvs, saidan iwyeba problemis ver-
tikali. magaliTad, stensilma `im NoT A NiGGER!~ sul 2 dRes iarseba
Tbilisis miwisqveSa gadasasvleleb-
Si, magram saWiro dros ki gamoCnda:
`Cven ra zangebi varT?! Tu velure-
bi…~ _ is prezident saakaSvilis am
gamonaTqvams exmaureboda.
HELPme-m ki sxva qarTveli artiste-
bisgan gansxvavebiT kidev ufro meti
moaxerxa _ sakuTari saxeli urbanul
brendad eqcia. ufro sworad, pro-
testisa da narativis erTgvari Stri-
xkodi Seqmna, romelic konkretul
socialur sivrces moargo.
kiTxvaze, ratom ar gicdia, darCe-
niliyavi bolomde anonimad, HELPme mpasuxobs, rom CvenSi Zalian patara
sociumia da Znelia, wlebis ganmavlo-
baSi benqsiviT, an mister frimeniviT
vinmes daemalo. imis gauTavebel mki-
Txaobas, Tu vin gaakeTa es warwera,
urCevnia, moqalaqeebi sakuTar Canafi-
qrze daafiqros. `amdeni socialuri
da yofiTi problema roca arsebobs,
azrovnebac sxvagvarad formirdeba,
saTqmelic danasaviT basri xdeba~, _
amatebs. CemTvisac warwera HELPme sazogadoebis inertulobis testia:
dangreuli kedeli, dayrili nagavi, an
sulac gaprialebuli fasadi Zalian
didxans SeiZleba arsebobdes sxvebis-
Tvis SeumCnevlad, mere ki gaCndeba
zed erTi, martivi warwera da moqa-
laqeebis gazarmacebul tvinebSic fi-
qrebis axali nakadi Cndeba.
ZiriTadad Rame muSaobs, diliT
rom moqalaqeebi gaakvirvos. pirveli,
mis namuSevars policielebi, dacvis
wevrebi da darajebi amCneven. Semdeg
ukve qalaqSi mimofantuli uSvelebe-
li warwera HELPme _ bevrisTvis uxmo,
sasowarkveTil kivilad rom ikiTxeba
_ TiToeuli gamvlelis Tanmdevi yo-
veldRiuroba xdeba.
HELPme meubneba: ̀ pirvel rigSi, ur-
8chesterf
cxeli Sokoladi 67
quCis arti
banuli partizani qalaqs kargad unda
icnobdes. konkretul adgilebze Sens
kvals toveb da zustad unda Sege-
Zlos, qalaqSi gamoCenili axali obie-
qtebis gamoyeneba. anu Seni tiloc da
funjic qalaqis arqiteqturaa. Tumca
es ar niSnavs imas, rom nebismier ad-
gilas SeiZleba dawero is, rac mogin-
deba. strit-artidan vandalizmamde
erTi nabijia~.
strit-artis koncefciis gansaku-
Trebuloba swored esaa. urbanuli
sivrce TamaSis wesebs TviTon adgens,
mniSvneloba ar aqvs, undaT masSi Car-
Tva rigiT moqalaqeebs, Tu ara. anu
statikuri samuzeumo sivrcis ritu-
ali, roca Cven mivdivarT namuSevris
sanaxavad esTetikuri tkbobisTvis,
strit-artSi ar arsebobs. zogjer
isic mgonia, gasuli saukuneebis ro-
melime mxatvars, rom enaxa, Tu rogor
gamoiyureba misi tilo samozeumo
eqspoziciaSi, dauyovnebliv gaanad-
gurebda mas. droTa ganmavlobaSi xom
naxati Zveldeba, is kargavs Tavis pir-
vandel formas da xdeba materialuri
faseuloba.
HELPme meTanxmeba: `piradad Ce-
mTvis, gulaxdilobaa, vakeTo raRac
cocxali, Tundac ver gaZlos 100
weliwads, erT Tves, an Tundac erT
dRes. sruliad ar manaRvlebs, rom
Cemi namuSevrebi maleve uCinardeba.
Tu gaqra, e.i. raRac Seicvala. is re-
alur cxovrebaSi arsebobs, da sulac
ar aqvs ambicia, ganasaxieros maradiu-
li faseuloba~.
ambavi meore. ekaterinburgi
2011 wlis saparlamento arCevnebSi
partia `edinaia rasiam~ ruseTis masS-
tabiT ekaterinburgSi xmebis yvelaze
didi raodenoba daagrova. arCevne-
bidan meore dRes ki qalaqSi maRal
Senobebze gaCnda baneri: `Tqven ga-
gJimes. didi madloba yvelas, Tavisu-
flebi xarT~.
maSin, roca speqtaklSi pirveli mo-
qmedeba iwyeba da mTavari rolis Sems-
rulebeli ar Cans, dauwereli wesia,
rom gmiris rolis Sesruleba sxvam
unda aiRos sakuTar Tavze. `fusi
raioti~ cixeSia, art jguf `vainas~
ki ruseTSi yovelgvar SemoqmedebiT
procesSi monawileoba ekrZaleba. am
pirobebSi Tanamedrove ruseTis ur-
banul legendad timofei radia iqca.
tima SarSan SemTxveviT aRmovaCine
facebook-ze. ufro sworad, misi namu-
Sevari saxelwodebiT ̀ Tqven gagJimes~,
Cems TiTqmis yvela megobars edo fa-cebook-is sakuTar kedelze. erTi, ra-
zec yvela Tanxmdeboda, iyos is, rom
viRacam Zalian kreatiulad imuSava
fotoSopSi. Tumca, rusul bloge-
bze werdnen, rom uralSi axali ben-
qsi daibada. iqve saubarSi Tavad tima
radiac erTveboda da axalgazrdebs
partizanuli Setevisken mouwodebda.
miuxedavad imisa, rom dRes tima
radia Cemi erT-erTi saukeTeso vir-
tualuri megobaria, isic ki ar vici,
rogor gamoiyureba is, masTan inter-
viuc Cveulebrivi socialuri qselis
meSveobiT Cavwere.
`vswavlobdi uralis universitet-
Si filosofias. me-4 kursze ki, yve-
laferi radikalurad Seicvala. erT
dRes, ekaterinburgis quCaSi, or
erTmaneTis pirispir mdgar kedle-
bze, Zalian saintereso stensilebi
tima radia, `maradiuli cecxli~
68 cxeli Sokoladi
SevamCnie. erTze, bombi exata, meoreze
ki, warwera _ `gaJime sistema~. rode-
sac yvelaferi gavaanalize, cecxl-
modebuli patruqiviT aalda CemSic
yvelaferi. swavlas Tavi davanebe da
megobrebTan erTad mcire zomis sten-
silebis keTeba daviwye. trafaretebi
sul ufro rTuldeboda, sul ufro
meti gvindoda. am procesSi mivxvdi,
rogor unda Semeqmna art-obieqtebi.
Cems jgufSi 6-7 adamiania. Zalian min-
da, es ricxvi kidev ufro gaizardos
da qveynis sxvadsasxva kuTxeebSi gaCn-
den ubranuli partizanebi~.
samuSaos dawyebis win, rogorc
wesi, arCeven adgils, wina RamiT
kidev erTxel gadian detalebs da
ramdenime saaTSi, saRebavebiT, Za-
layinebiTa da TokebiT yvelani
obieqtze cxaddebian. jgufSi pra-
qtikuli TvalsazrisiT yvelaze
mniSvnelovani funqcia alpinists
akisria. ainteresebT mxolod socia-
luri konteqsti. cdiloben ar gas-
cdnen sakuTari qalaqis da qveynis
problemebs. amboben, rom swored
am problemebis gacnobierebis gamo,
sakuTari samoqalaqo pozicia ar aZ-
levT uflebas, kedlebze mxolod
lamazi figurebi xaton.
Tumca, tima meubneba, rom protes-
tis aseTi subversiuli formis gaCena
araracionaluri totalitarizmis pi-
robebSi sakmaod simptomaturia. ̀ xal-
xi ZiriTadad xelisuflebisadmi Cemi
kritikuli damokidebulebiT ufro
micnobs. mas Semdeg, rac proeqtebi
_ `Tqven gagJimes~, `azrze modiT~,
`xval mniSvnelovani dRea~ da `sta-
biluroba~ _ gavakeTe, gacnobierebu-
li maqvs, rom Senelebuli moqmedebis
naRmze vzivar. xelisuflebas da sa-
patriarqos ar aRelvebs artistuli
koncefciebi. gavixsenoT 90-ianebis
moskovuri aqcionizmis warmomadgen-
lebi _ aleqsandr breneri, oleg ku-
liki, oleg mavromati, romelsac 10
wlis win Catarebuli aqciis gamo dRes
dauwyes devna (mavromati 10 wlis win
quCaSi jvarze gaekra). dRevandeli
ruseTi da postsabWoTa sivrce araa
quCis arti
cxeli Sokoladi 69
humanuri adgili artis sakeTeblad.
aq, aseT adamianebs erT iarliys akra-
ven _ `xuligani~.
`maradiuli cecxli~ _ xatva
molotovis koqteiliT
`mxatvari, romelic cecxls eTama-
Seba. rusma mxatvarma omis gmirebis
saocari seria Seqmna, molotovis ko-
qteilis gamoyenebiT~, — wers `deili
meili~ timas proeqtze.
teqnikuri realizaciis mxriv es
erT-erTi yvelaze rTuli proeqti
iyo. radiam molotovis koqteilis
daxmarebiT Seqmna did samamulo omSi
mebrZoli uralis gmirebis portre-
tebi. namuSevrebi omis droindeli
da axla mitovebuli samxedro hos-
pitalis fasadze gamosaxa. moloto-
vis koqteilis cecxlSi gaxveulma
Senobam da afeTqebebis xmam qalaqSi
didi xmauri gamoiwvia. meore dRes
ekaterinburgelebs saavadmyofos
Senobaze uralis gmirebis gamosaxu-
lebebi daxvdaT. `cecxli simboloa
imis, rom adamianebs xSirad aviwyde-
baT, Tu rogor iwyeboda omebi. meo-
marTa saxeebi da gulebi, omis dros
cecxlma STanTqa. Tumca me vabruneb
maT isev cecxlidan, rogorc feniq-
sis Citebs~.
`stabiluroba~
`ukve ramdenime Tvea, aqtiurad da-
viwye, videoperformansebis gadaReba.
roca tolokonnikova cixeSia, `vainas~
ki ar aZleven Tavisuflad moqmedebis
saSualebas, me ar maqvs ufleba, viyo
mxolod ramdenime qalaqis Tundac
kargi artisti, vxato kedlebze da
vakeTo trafaretebi, Tanamedrove
samyaroSi media udidesi mediumia, sa-
Wiroa, misi sworad warmarTva viswa-
vloT~, _ mwers tima.
performansi saxelwodebiT `figu-
ra nomeri _ 1 stabiluroba~, youtube--ze 15 dekembers, RamiT aitvirTa da
150-aTasze meti mnaxveli hyavs. er-
TwuTian videoSi Cans, Tu rogor aSe-
neben policielbi sakuTari farebis-
gan pedestals, sadac mefe-mmarTveli
unda dabrZandes.
`Zalauflebaze dafuZnebuli mmar-
Tveloba adre Tu gvian aucileblad
CamoiSleba, SeiZleba dRes ubralod
dabzarulia da mainc amayad dgas,
magram male mas patara sioc bolos
mouRebs. ar arsebobs patriarqsa da
prezidentze ufro didi siwminde ru-
seTSi. ierarqiulad maT qvemoT `men-
tebi~ dganan, romlebic mzad arian,
daicvan isini sakuTari xalxisgan~.
timofei radias namuSevrebis naxva
dRes SesaZlebelia ekaterinburgSi,
permSi, vladikavkazSi, kievSi, hel-
sinkSi da osloSi.
T’respass _ es quCis xelovnebis erT-
-erTi yvelaze TvalsaCino msoflio
katalogia, masSi ki erTaderTi ru-
suli namuSevaria Sesuli _ timofei
radias `Seni svla~, romlis gamoc
timam xidis bjenebi erT RameSi do-
minos qvebad gardasaxa `proeqtis
koncefcia erTi SexedviT martivia,
Tumca misi Sesruleba teqnikurad
sakmaod rTuli aRmoCnda. `yvelafe-
ri adre Tu gvian gaqreba. es qalaqi,
quCebi, saxlebi maT Soris Cvenc da
Cveni Svilebic. arc am xidis rkina-
-betonis konstruqciaa maradiuli.
gaivlis dro da am monumenturi xi-
dis saZirkvelic moiryeva. swored
maSin masiuri boZebi, rogorc domi-
nos qvebi, yanyals daiwyebs. Cven Se-
gviZlia SevcvaloT maTi maradiuli
struqtura. bolo svla yovelTvis
Cvenzea damokidebuli~.
quCis arti
`Seni svla~ _ xidis bjenebi dominos qvebad
70 cxeli Sokoladi
Canaxati
avtori: naTia abramia
ilustracia: TaTia nadareiSvili
Cemi profesia da Tagvebi
cxeli Sokoladi 71
Canaxati
bi-bi-si aris yvelaze dabalansebuli, obieqturi,
saintereso, informatiuli, SemecnebiTi da krea-
tiuli media saSualeba.
Tavad bi-bi-si am winadadebaSi minimum sam proble-
mas aRmoaCenda.
1. ar SeiZleba Tqva `yvelaze~ _ absoluturad yve-
la media saSualebas Seadare da ise mixvedi am daskv-
namde? iqneb romelime gamogrCa?
2. ar SeiZleba ixmaro zedsarTavi saxeli da subie-
qturad Seafaso movlena an sagani.
3. unda daakonkreto, zustad vin ambobs amas, ro-
mel kvlevas an mtkicebulebas eyrdnoba es mosazre-
ba da ratom. Sen TviTon ambob? es cudia. bi-bi-sis
Jurnalisti sakuTari azrebis gamoxatvisgan Tavs
unda ikavebdes.
mokled, bi-bi-sis ar moewoneboda, rac axla vTqvi,
magram msoflioSi ubralod ar arsebobs ufro daba-
lansebuli, obieqturi, saintereso, informatiuli,
SemecnebiTi da kreatiuli mediaorganizacia. me amas
kidev bevrjer gavimeoreb.
amas maSinac vambob xolme, roca 12-saaTiani samu-
Sao dRis mere Zalagamoclili mivdivar saxlSi.
buShausi _ bi-bi-sis yvelaze gamorCeuli Senoba _
istoriuli, lamazi, mravalferovani.
buShausSi TiTqmis eqvsi weli vimuSave.
am Senobidan msoflio axali ambebis samsaxuri jer
kidev meore msoflio omis dros mauwyeblobda. iq
yovelTvis uamravi religiisa da erovnebis Jurna-
listi muSaobda.
buShausi gansakuTrebulad miyvarda im dRemde,
roca ofisSi Tagvi davinaxe.
Tavidan vifiqre, momeCvena-meTqi. daZabuli dRe
iyo, gadacemamde saaTi rCeboda.
patara Savi arseba gamoZvra kuTxidan, gadairbina
mTeli niusrumi da daimala. sxva ra unda mefiqra,
Tu ara is, rom stresis gamo momeCvena.
pirvelad Cemma italielma TanamSromelma wamoi-
kivla, mere sxvebi SeiSmuSnen, mec azrze movedi da
skamze Sevxti. es iyo pirveli dRe, magram mas mere
es Cveuli suraTi gaxda da buShausSi yvela SeeCvia
TagvebTan Tanacxovrebas.
„Cveni Senoba Zalian Zvelia da milebis gamocvla
ver moxerxdeba. Tagvebi yvela Zvel SenobaSi arian,
Cven vecdebiT maTgan humanuri meTodebiT gavTa-
visufldeT, magram amas dro dasWirdeba.“ _ aseTi
Sinaarsis meili miviReT Senobis menejmentisgan,
ramac yvela daamSvida Cemsa da anJelinas garda.
Tagvis gamoCenisas, ingliseli TanamSromlebi mas
ubralod Tvals aridebdnen da mSvidad iRebdnen
telefonis yurmils. bi-bi-si-ze SemoiRes axali
Sida nomeri (047), romelic unda agekrifa Tuki
Tagvs dainaxavdi. am nomerze operatori mSvidad
gamogkiTxavda, sad naxe Tagvi, romel oTaxSi, ro-
mel kuTxeSi, da Semdeg, miTiTebul adgilas saTa-
guri idgmeboda. Tumca, Cveulebrivi, mamapapuri
ki ara, raRacnairi, patara Savi yuTis msgavsi. am
specialur saTagurSi, wesiT, Tagvi unda Sevides
da veRar gamovides, magram Tagvebi mas, ubralod,
zemodan axtebodnen.
wruwunebis gamoCenisas yvela mxolod iSmuSnebo-
da da isev marto me vxtebodi skamze, isev mxolod
anJelina garboda oTaxidan da derefnidan yviro-
da... mo-ka-liiiiiiT! mokaliT!!!
me ukve aRarc obieqturoba manaRvlebda da aRarc
balansi, veRarc buShausis gansakuTrebul Sarms
vgrZnobdi. sul imis meSinoda, rom Tagvi fexebTan
gamirbenda.
Tagvebis bavSvobidan meSinia.
roca 13 wlisam ganvacxade, eqimi unda gamovide-
-meTqi, mamaCemma miTxra, ver gamoxval, imitom, rom
Tagvebis geSinia da zizRiani xaro. mec Tineijeru-
lad aviCeme, Cems profesias Tu daWirda, Tagvs ga-
vkveT da masze eqsperimentebsac Cavatareb-meTqi.
hoda, erTxelac, roca zafxulSi, didi xnis pauzis
mere agarakze CavediT, Cvens samzareuloSi dagxvda
Tagvi. mamam egreve saTaguri dadga (oRond iseTi,
Cveneburi, mamapapuri).
me televizors vuyurebdi, rodesac mamaCemi oTa-
xSi Semovida, saTagurSi gabmuli, cocxali, SeSine-
buli Tagvi saxesTan axlos momitana da mSvidad mki-
Txa: darwmunebuli xar rom gakveT?
axla ra azri aqvs, rom avRwero, ra momivida. fa-
qtia, rom mas mere eqimobaze aRar mifiqria.
Tumca, bolos mainc ise moxda, rom Jurnalistikam,
msoflioSi saukeTeso bi-bi-sim da gansakuTrebuli
auris mqone buShausma Tagvebisgan ver damicva.
Cemze metad itanjeboda anJelina, romelsac, aR-
moCnda rom, Tagvebis ise eSinoda, maT saxelsac ki
ver uxsenebdi. Cven garda yvela SeeCvia wruwunebs,
zogierTi TanamSromeli gveubneboda, ra dagemar-
TaT, virTxebi xom ar arian, Tagvi sayvareli arse-
baao.
erTi kolega Cemi merxis gverdiT, sakuTari magi-
dis qveS Sokoladis natexs tovebda-xolme, musiasac
xo unda Wamao (ar vici, rusul zRaprebSi aris mu-
sia-Tagvi Tu es saxeli man raRac sxva mizezis gamo
SearCia, magram faqtia, rom Tagvs musia daarqva).
ingliselma redaqtorma miTxra: Tagvebi miyvars,
ai, Citebis ki Zalian meSiniao. mere amixsna _ roca
isterikaSi vardebi, warmovidgen, rom Cvens oTaxSi
Citi Semofrinda da ase vcdilob TanagrZnoba gamo-
vxato Seni fobiis mimarTo. saubrisas Cveni rusi Ta-
72 cxeli Sokoladi
Canaxati
namSromeli SemogvierTda da Seecada daverwmunebi-
ne, rom miwaze pawawa raRac rom dacunculebs, imis
amxela qals ar unda meSinodes, isic RmerTma Seqmna
da imasac CemsaviT unda sicocxle da saWmeli.
misma odnav damcinavma tonma da Tagunia-musias
gamokvebis ritualma ise gamaRiziana, rom `krisoba“
Cavidine! 047-ze davreke da davabezRe Cemi mezobeli
(anJelina damexmara, gverdiT medga da mamxnevebda,
roca operators velaparakebodi).
operatori: gismenT, sad dainaxeT Tagvi?
me: yvelgan! 530-e oTaxSi, magidis qveS ginaxavT ra
xdeba? Tqveni lamazi saTagurebi ar Svelis saqmes,
iqneb kata moiyvanoT! (da Semdeg, ukve erTi toniT
maRla da mkacrad) aq muSaoba SeuZlebelia!
operatori: gmadlobT, rom darekeT, mesmis Tqve-
ni (operatori, savaraudod, ingliselia), vwuxvarT
rom problema SegeqmnaT. Cven yvelafers vakeTebT,
rom Tagvebisgan gavwmindoT Senoba (aSkarad, `rTul
klientebTn urTerTobis“ treningi aqvs gavlili).
samwuxarod, katas ver moviyvanT, radgan SeiZleba
romelime TanamSromeli katebis mimarT alergiuli
iyos da ufleba ar gvaqvs aseT riskze wavideT.
me: me rom guli wamivides samsaxurSi, am riskze ra-
tom midixarT? raime ufro Zlieri meTodi gamoiye-
neT, namdvili saTaguri dadgiT, specialuri webo
daasxiT kuTxeebSi, Tagvi miewebeba da mokvdeba.
operatori: (isev mSvidad) qalbatono, es araesTe-
tikuri da arahumanuri iqneba, Cven Cveni meTodebiT
vmuSaobT, madlieri viqnebi, Tuki Sanss mogvcemT da
muSaobas gvacliT.
gavbrazdi, Tumca Cemze metad anJelina gabrazda.
mas xom Cemze ufro eSinoda `imaTi“ (roca anJeli-
nas operatorTan saubris Sinaarss vuyvebodi, si-
tyva `Tagvi“ gamovtove). gadavwyviteT, aqtiur mo-
qmedebaze gadavsuliyaviT. anJelinam werilobiTi
saCivriT bi-bi-sis generalur direqtors mimarTa.
Sedegad Savi saTagurebis raodenoba mis oTaxSi ga-
aormages da Tavad is ki fsiqologTan gauSves, Tan
daamSvides, seansebis fuls bi-bi-si gadaixdiso.
erTxel, sanam anJelina morig seansze imas arkve-
vda, rodidan eSinia `imaTi“ da aris Tu ara amaSi
damnaSave mamamisi, saidanRac gamoZvra Tagvi (mu-
sia). daretianebulma Cemi magidis irgvliv wriali
daiwyo. avxti magidaze, vakakuneb da vabraxuneb, vis-
vri kalmebs, magram rad ginda _ wreze darbis, Tavis
samalavSi dasabrunebel gzas ver poulobs... albaT
mTvralia, albaT liqioriani Sokoladi daudo Cemma
mezobelma. ukve TiTqmis „ganwirulma“, telefonze
sasrafod avkrife iraklis nomeri da davureke (ra
bednierebaa, roca Seni meore naxevaric Jurnalis-
tia, igive SenobaSi muSaobs da Tanac, Tagvebis ar
eSinia).
Cemi raindi Tvalis daxamxamebaSi gaCnda CemTan,
pirdapir magididan amitaca da buShausidan gamo-
miyvana.
meore diliT Cemma kolega-mezobelma miTxra: `mu-
siu ubili“-o. viRacam saSineli maxe zustad iq daa-
go, sadac Tagunas Sokoladi egulebodao...
musia diliT unaxavT, magidis qveS, arahumanur sa-
Tagurze dawebebuli.
ar vici, menejmentis `humanurma meTodebma“ gaWra
dagvianebiT, Tu Tagvebs xma miuvidaT _ erTi `gru-
zini“ araesTetikuri saSualebebiT xocavs Cvenebso,
faqtia, rom mas mere, me da anJelinas buShausSi Ta-
gvebi aRar gvinaxavs.
am ambebidan erT weliwadSi daixura buShausi da
Cven axal SenobaSi gadavediT samuSaod, Tumca bi-bi-
-sis sxva SenobebSi Tagvebi kvlavac arian.
http://www.bbc.co.uk/news/uk-21248739
galerea
Tea Wyonia
literatura
moTxroba
idumali xuramarsiani
moTxroba
dJoRdJiA UNCHAiNEd
aka morCilaZe
biblioTekis wmendis mcdeloba
laSa buRaZe
poezia
beqa axalaia
74 cxeli Sokoladi
saavtoro
74 cxeli Sokoladi
ase megona, rom jango borkile-
bayrili magari rame iqneboda. jer
gamosuli ar iyo da ukve megona.
mere premierac gadaido, amerikaSi
morig skolaSi Sevardna moxda da
kidev erTma gadareulma bavSvebi
daxoca. swored magis fonze lon-
donSi myof tarantinos Jurnalis-
ti autyda, ras ityvi imaze, rom
Seni filmebi Zaladobis, sisxlis
da revolveris propagandas axde-
neno. tarantino ayvirda, Tumca
manamde Tqva, eg mxolod gasarTo-
bia, uazrobamde misuli sisastike
sasacilo xdebao. daaxloebiT ase
iyo.
mokled, didi mzadeba iyo am jan-
gos sanaxavad da mec rogorRac
ise velodebodi, bavSvobaSi rom
velodebodi xolme vesternebs.
an sad iyo Cems bavSobaSi vester-
nebi. erTi-ori. danarCeni isterne-
bi iyo. asec, mgoni, mere daarqves
am gedeeris filmebs: inCuCunis
vaJis ambavi, oceola.. daaxloebiT
iseTi rame iyo stalinisdrondel,
omamdel plakatze rom ewera: naS
atvet Cemberlenu! da TviTmfrina-
vebi exata. Cemberleni ki britane-
Tis premier-ministri iyo, viTom is
emuqreboda sabWoTa kavSirs.
ho, mokled, velodebodi da al-
baT bevri rame daemTxva am lodin-
Si erTmaneTs da pirveli, albaT,
TviTon tarantino, romelic yo-
velTvis raRacas iseTs gamoaZro-
bs, sxvas rom gauWirdeba.
meore, rom amerikis samxre-
Tis filmebi miyvars, Tavisi rod
staigerebiT, sidnei puatieebiT,
brandoebiT, jin hekmanebiT da ase
dausruleblad, bolodroindel
filmze, moaxleebze da samxreTis
wignebze rom aRaraferi vTqva.
gamocxadebulic egre iyo, rom
tarantinom Tqvao, eso, vesterni
ki ara, sazerniao. sazerns ki sxva
gemo da tkivili aqvs. sazerni _
monebi da plantatorebia, dan-
greuli cxovrebani da lamazi mi-
damoebi, epika da sulis SemZvreli
tragediebi, texaseli reinjerebi,
gaqceuli, natanaji zangebi da vin
mosTvlis kidev ramdeni ram. iseTi
iarebia, dRemde rom cocxlobs.
mesame mizezi ki albaT is iyo,
rom es sazerni, mainc vesterni
iyo da vesterns kidev, yvelanairs
vuyureb, ginda oltmanis iyos da
ginda fleiSeris. Tanac vesterni
xo Zaan amerikaa. robert diuvalma
raRac amis msgavsi Tqva, imaT hyavT
leonardo da vinCi, imaT _ pikaso,
imaT _ is, amaT _ es, Cven kidev, ves-
terni gvaqvs, Cveni eg ario.
ufro konkretul mizezTa Soris
ki, albaT, kristof valtci iyo
mTavari, radgan amxela sicocxle,
am kacs ro moaqvs ekranze, me karga
xania ar daminaxavs da amnairi vin-
me kinoSi ki didi xalisia.
magram, eg iqiT iyos. gamovida
jango da gadmoafrqvia yvelaferi.
im tyviebis wuilSi, im samxre-
Tul sifarToveSi, im serjio kor-
buCis pativiscemaSi, im doqtor
Smidtis labadasa da ganumeorebel
aqcentSi, aseTi damajerebeli da
aseTi marTali tyuiliT rom asa-
buTebs aucilebel mkvelobebsac
da keTil saqmeebsac; mTel im saxa-
liso da maxvilgonier sesxebaSi _
geinzborodan Carlz bronsonamde;
im siyvarulsa da siZulvilSi mo-
gonili ambis sinamdvile rom gvi-
Cvenebs; im sazizRari kontraqtis
xelmowerisas aJRerebul arfa-
Si; im srolis kinoebis fandebSi,
plantaciebis silamazeSi da To-
vlis siwmindeSi; Tavdayirad daki-
debul da cocxlad damarxul mo-
nebSi da moulodnel germanulSi;
mosalodnel CaTlax maJordomoSi;
kbilebCaSavebuli plantatoris
viTomganaTlebaSi; Tavis qalebis
zomvaSi da ra vici, kide raSi aRar,
aka morCilaZe
dJoRdJiA UNCHAiNEd
cxeli Sokoladi 75
saavtoro
jango borkilebayrili, Tu gaTavi-
suflebuli, mainc ar iyo mxolod
feierverki da didi da ostaturi
afeTqeba.
me rom mkiTxo, egre darqmeuli,
mesijiani filmebic miyvars da yo-
velTvis vuyurebdi-xolme, magram
jangos rasac ver daarqmev erTi
SexedviT swored mesijiani filmia,
Tumca maleve irkveva, rom jango
swored eg aris. didi moulodne-
lobaa tarantinosgan, didi.
yaCaRebsa da mkvlelebze licen-
ziiT monadire kbilis eqimi zang
monas piradi saWiroebisTvis miag-
nebs da mere mas yovelgvari si-
mZimeebis gareSe daumegobrdeba.
egeb isic vTqvaT, rom iSvilebs
kidec, Tumca amgvari sentimenti
ar etyoba. sabolood, doqtori
swored am zangi monis bedneire-
bas gadayveba, manamade ki mas Tavis
meore da mTavar xelobas aswavlis
da imasac miaxvedrebs, rom Tundac
yaCaRebis kvlaSi aranairi sisuf-
Tave ar rCeba da Tu mosaklavia,
kaci egreve unda mokla sakuTari
Svilis Tvalwinac da mxolod imi-
tomac, rom is salonSi zangis Ses-
vlas ewinaaRmdegeba. sxvanairad,
im istoriaSi, romelSic xar, Tavs
ver gaitan, imitom, rom yovelTvis
gamoCndeba viRac viriSvili, rome-
lic saval gzas Semogitrialebs.
jango arc Ce gevara gamodis da
arc simona doliZe, imas yaCaRTa
kvlis qaRaldic ki aqvs. is arc api-
rebs rom Ce iyos, arc didi Surisma-
Ziebelia da arc imas dardobs, rom
uTvalavi zangi monad rCeba, roca
isa da misi coli, brunhilda, al-
modebul kendilends toveben.
manamde jango civad da mokled
emSvidobeba doqtor Sulcis gva-
ms da saerTodac gasagebia, rom
am kacis gulSi mxolod erTi didi
siTboa _ es nawamebi, natanji, xma
da sunTqvadkarguli brunhilda.
sabWoTa dros vinme kritikosi al-
baT dawerda rom, jango socialu-
rad CamorCenili adamiania da ver
grZnobs klasTa brZolis aucile-
blobas.
klasTa brZolis aucileblobas
verc arsena oZelaSvili grZnobda,
romelic daaxloebiT jangos ms-
gavsad, colis gamo gaiWra tyed da
Tavisi drois saqarTvelos imxela
magaliTi misca da imxela saxalxo
ndoba daimsaxura, rom manamde,
sanam CvenSi leninis tomebis mra-
vlaTasiani tiraJebi daiyreboda,
arsenas leqsi yvelaze xSirad ga-
mocemuli da tiraJiani wigni iyo.
xo, eg ucnauroba damemarTa, rom
jangos yurebisas Cveni ambebi ga-
maxsenda. exla eg gasagebia, rom
CvenTan monoba ar yofila da sa-
erTodac, TeTris da Savis ameri-
kuli istoria sxvaa da sxva kuTxiT
ganixileba xolme, magram sadac ar-
sena hgavs jangos da sadac Cveni
mecxramete saukunis baton-ymoba
ase hgavs im samxreTul monobas,
istoriebis erTad xsneba SesaZle-
belicaa da, mgoni, savladebuloc.
ra vici, me ase mgonia. iyo ege-
Ti ambavi, rom samxreTeli planta-
torebic aupatiurebdnen TavianT
mona-qalebs da amas, lamis, kon-
veieruli wesi hqonda da mravla-
Tagan erTi mizezi isic iyo, rom
amiT ufasod amravlebdnen monebs
TaviaT plantaciebSi da qarTleli
batonebic ar eridebodnen Tavian-
Ti glexi qalebis gaupatiurebas.
eg egre iyo.
arsebobs sqeli wigni, romelic
zaqaria WiWinaZem Seadgina Zvel
ymaTa mogonebisagan. arsebobs ara
erTi aseTi amerikuli wignic, rom-
lebic monaTa monaTxorbiT acocx-
lebs warsuls. ubralod Cven xe-
laxla aRar gamovcemT xolme egeT
wignebs da isini gamoscemen.
rac saqarTveloSi, kerZod ki,
qarTlSi xdeboda swored im dros,
roca jangos moqmedeba mimdinare-
obs, didad arafriT gansxvavdeba
imisgan, razec jango mogviTxrobs.
iyo aseTi biznesi maSin, imereli
aznaurebi mwevrebs aSenebdnen da
qarTlSi gadmohyavdaT gasayidad,
Zalian xSirad am mwevrebs adamia-
nebSic cvlidnen. axla aRar vici
da bavSvobaSi, dasavleT saqarTve-
loSi bevrjer gamigonia xumroba,
Se mwevarSi gacvliloo. amas iseTi
gvaris kacs etyodnen, romlis gva-
ric regionisas ar Seesabameboda.
arsena jangoze kidev metad so-
cialuri iyo, aseT mwevrebze gayi-
dulebs udarajdeboda da aTa-
visuflebda. glexebi klavdnen
Tavadebs uaresadac, vidre jan-
gom amowyvita kelvin kendis oja-
xi. sumbaTaanT Cvili bavSvebic ki
dauxoces simwrisagan. es yvelafe-
ri iyo, iyo.
mere linkolnma samxreTelebi
daamarcxa. swored im dros ruseT-
Si baton-yomoba gauqmda. ameri-
ka kidev as weliwads mounda amis
mkurnalobas da dRemde es isto-
riebi mainc cocxali Wrilobaa.
ruseTis revoluciebma ise dasaja
Tavadaznauroba, rom gauTavebeli
msxverplisa da adamianuri simda-
bleebis saSineli istoria TiTqos
mokvda. sabWoTa drois kultu-
rul-socialurma propagnadam im-
deni wera da iRo am Temaze, rom
tarantinosi ar iyos, saerTodac
karikaturad aqcia igi da rac max-
sovs, mTeli am ubedurebidan dar-
Ca mxolod kanti-kuntad naxmari
saxumaro fraza: me is Tamro aRara
var!
es ar iyo saxumaro fraza. es
meZavad gayiduli, manamde ki gau-
patiurebeli glexis gogos fraza
iyo. ramxela iyo es Tema, iqidanac
Cans, Tu ramdeni dawera amaze ilia
WavWavaZem.
magram es yvelaferi mainc vi-
Tom mkvdaria. dResac uamravi ada-
miania, romelsac monebi da ymebi
siamovnebiT eyoleboda. batonoba
tkbili sazizRrobaa. rame kor-
poraciul monobaze ki ar vambob,
kapitalizmi da ambavio. ara, ubar-
lod, monebi. minaxavs aseTi, uu,
jer kidev rodis, 1980-ian wlebSi.
erT xans, saqarTvelos sofleb-
Si aseTi ambavi iyo, rom ratomRac
Cveni qveynisken usaxl-karoni Tu
boganoni daZruliyvnen sabWoeTis
ukidegano sivrceebidan. aseTi
orjer minaxavs, erTi aRmosavleT
76 cxeli Sokoladi
da meore dasavleT saqarTveloSi.
isini muSaobdnen gasamrjelos ga-
reSe, eZinaT xuxulebSi, elodnen
aryis porcias da Tu batoni keTi-
li iyo, saCuqarsac, xolo Tu bo-
roti - panRurs, TavSi waTaqebas da
dacinvas. muSaobdnen muxlCauxre-
lad. TiTqos TavianTi nebiT Semo-
diodnen am samsaxurSi, magram maTi
ar gamkvirvebia, eg egeTi cxovre-
baa. me batonebis mikvirda, kargi-
sac da cudisac. da eg ambebi ki ver
daviviwye. arc micdia daviwyeba.
age, ilia rom ambobs, batonio,
kargi ra ari, cudi raRa iqnebao.
batoni batonia, yvelaze keTilic
ki.
saqarTveloSi baton-ymoba metad
gasastikda rusebis Semosvlis Sem-
deg, iqauri wesi movida. manamdeo,
ase ar iyoo. Zveli kargi batonebis
naTqvamia, marTla kargi xalxis,
imaTi, vinc axali rusuli wesebi
ver miiRo, CvenTan, Sviloo, baton-
-ymoba mamaSviloba iyoo. marTlac
iyo, bevr SemTxvevaSi. magram, aba,
mamaSviloba iolia?
saqarTvelos istoriaSi ar Se-
morCenila ambavi, rom rusTa Semos-
vlamde an glexoba ajanyebuliyos,
an rame msgavsi momxdariyos. utu
miqavam Tqva, ekaterine WavWavaZis
ymam da mojanyem, iseT samSoblos
ra vuTxari, kacma Tavi versad Se-
afaroso. hari morganma Tqva, kon-
trabandistma hemingueis wignidan,
ar vici kanonebi vin moigona, ma-
gram iseTi kanoni _ unda iSimSi-
loo, aravis mougoniao.
amdeni dro gavida da kiplingis
TeTri kaci ki isev cocxalia. Te-
Tri kaci Cveneburad batonic Sei-
Zleba gamodges. cota maqmanebi
Seicvala, rame-rumeebi iswavla,
ro ufro moxerxebulad imoqme-
dos. afrika dResac tanjvaSia. im
qirurgiis mere, rac iq moaxdines.
dResac sadRac amoxeTqavs navTo-
bi, amoiyreba oqro, an rame sxva am
ubedur kontinetze da damkavebe-
li aravinaa. miiweven. iq omebia. iq,
deltaSi ukve bavSvTa jarebi dgas,
iq genocidebia, iq briliantebia.
iq sicocxle isev iafia. sxvanai-
rad, sxva suraTSi, magram igivea.
dRes aravin Caagdebs gemis trium-
Si belad tamangos, magram tamango
dabneuli, gamwarebuli, gasastike-
buli, TviTon izams uaress da ar
ecodineba _ ratom.
wavida espanuri fexsacmlis dro,
wavida kudianebis cocxlad dawvis
dro, wavida wamebis, rogorc
dakiTxvis mTavari iaraRis dro.
magram wavida? mgoni, amdeni jala-
Ti axla romaa, mTels Sua sauku-
neebSi ar yofila. Sua saukuneebSi
jalaTi colsac ver irTavda. axla
jalaTs da mwamebels treiningi
aqvs gavlili, specialsitia in-
formaciis mopovebis, Tu raRac
amgvaris. kudianebze nadirobac
arsad gamqrala. formebia sxva. es
suli, raRacnairi usaxelo suli,
siavis, sakuTari keTildReobis
dacvis da sakuTar ZalaSi darwmu-
nebis, Tu sxvaTa CagvriT sakuTa-
ri SesaZleblobebiT tkobis suli
axlac cocxalia. sadac gauva, iq
iseTia, rom im misisipel planta-
torebs SeSurdebaT da sadac ara
da _ ergeba, magaze ioli ra aris.
sisastike arsebobs aSkara da fa-
ruli. egre yofila. aSkaras meti
gemo aqvs, magram farulzec aravin
ambobs uars.
jango civia. Tavidan egeb ggo-
nia, rom ubralod gulCaxveuli
da warsuliT damZimebuli biWia,
magram sinamdvileSi is civia. ase
mgonia, rom jango wava brunhil-
dasTan erTad da icxovrebs. imas
warsuli ar daamZimebs.
gtkiva, gtkiva, gtkiva, da erT
dResac aRar gtkiva. swored isea,
krivSi varjiSs rom daiwyeb da yve-
la dartyma rom momakvdinebeli
ggonia. mere ki TiTqos araferi,
rogori unda mogxvdes, rom waga-
xdinos. jangos ega aqvs gavlili
da, albaT, doqtor Sulcsac ega
aqvs gavlili.
jango mona iyo da usazRvro
Tmena SeeZlo. doqtori Sulci
ver moiTmens da kvdeba. CamoarTvi
xeli da wavideT, ra - ar gamosdis.
ara imitom, rom Janris kanonia
aseTi da ici, rom is unda mokv-
des, aramed imitom, rom doqtor
Sulcs bevrad patara ramisTvisac
mouklavs kaci, imisTvisac, rom
im kacs misi Tanmxlebi zangi ar
moswonebia. es aris samyaro, ro-
melSic is cxovrobs da mTeli da-
xvewilobisa da mkveTri da zusti
nabijebis miuxedavad, is ver iT-
mens imas, risTvisac amxela kome-
dia iTamaSa.
samyaro doqtor Sulcis TvaliT
saintereso iqneboda. kacma unda
warmoidginos eg samyaro. jangos
rom gamZle Tvali da gaqvavebu-
li guli aqvs, eg gasagebia da xom
aseTive aqvs doqtor Sulcsac?
magram oriveni sustni arian na-
mdvili rameebis winaSe, romelTa
saxelebic uZvelesia: siyvaruli,
megobroba, ndoba, ubralo adamia-
nuri simarTle.
asea da ase iwvis kendiledi, ro-
gorc qajeTis cixe. da ase mohya-
vs jangos Tavisi mijnuri, aseTi
wvalebiT napovni, natanji nestan-
-darejani. dadis jango am gzebze
da uyureben pirdaRebuli, gasaco-
davebuli monebi. is arc uyurebs
maT, verc gaigeb, saiT iyureba
im Savi saTvalis iqidan. qajebi ki
ar qrebian, ubralod, jangom moa-
xerxa da maT mijnuri gamoglija.
qajTa qalaqi ki albaT isev aRsd-
geba, oRond jango ukve Sors iqne-
ba. raRa daamarcxebs am biWs.
ajanyda erTi mokrive mona, saxe-
lad d’artaniani, magram is ZaRle-
bs SeaWames. Tumca arc ajanyebu-
la, sasikvdilo krivi ar undoda.
im sabralom ar icoda, rom batons
araferi ar unda sTxovo.
yvela im sawyal monas ar gau-
Rima bedma ise, rom isini doqtor
Sulcs dasWirveboda. da romc ga-
eRima beds, maqedan ra? Tavisu-
flebas miiRebdnen? saqmec eg aris,
rom Tavisufleba xSirad imas hga-
vs, lageridan gaqceuli patimari
rom ukan mobrundeba xolme, viare
da viare da versad mivedio da er-
TaderTi adgili, romelic vicodi,
saavtoro
cxeli Sokoladi 77
isev es lageri iyoo. raRaca amis
msgavsi mravals ganucdia da unaxa-
vs, marto kacs ki ara, xalxs, qveya-
nas, mgoni kontinentebsac. jangom
kidev zustad icis, ra unda da ra
unda gaakeTos. sxvebisa, ra moga-
xsenoT. gaTavisuflebas zogjer
raRac ukidegano ampartavneba Se-
eyreba xolme, iyureba aqeT-iqiT
gajgimuli da kniaz vaxtan vaxva-
ris ambavSi ukvirs:
_ a paCimu ne klaniSsia?
mere rac xdeba gasagebia da dra-
matuli. Zalian Znelia imis aRia-
reba, rom ki ganTavisufldi, ma-
gram wamsve batonoba moginda. isec
yofila, rom batoni ggonebia Tavi
da mere aba, uTxari Tavs, erTi yma-
-glexi vyofilvaro. xoda, ari ga-
qaCva, me var Seni batonio. imdeni
ramea mand, jangos egeni ar awuxe-
bs, aravis Tavis dakvra da aRiare-
ba ar unda. Torem ha, upirateso-
bis Cveneba mas rom SeuZlia, iseTi
unda. imas ar hgavs, Tbilisis quCis
kideze afrikel biWs rom dascinos
Svidma zrdasrulma kacma.
erTi dro iyo, saqarTveloSi
yvelaze momgebian saqmianobad
tyveTa yidva iTvleboda. eg mTe-
li kavkasiis seni yofiliyo da imas
niSnavda, rom adamianebs an ita-
cebdnen, an pirdapir, TavianTive
xelqveiTobidan gahyiddnen xol-
me sxva qveynebis monaTa bazrebSi.
imaTgan, visac bedi gauRimebda,
egeb sulTanic gamxdariyo, an me-
omari, an ra vici, Sinamosamsaxure-
sac cudad ar eqceodneno, ase wa-
vikiTxe. erTi aseTi gamyidveli ki
ambobs kalmasobaSi, me am Ratakebs
Sanss vaZlev, rom ukeT icxovro-
no. rogorc ar unda iyos, mere ro
daicala es qveyana, calke omebis-
gan, calke gayidvisgan, solomon-
ma ki akrZala sikvdilis SiSiT es
xeloba, is gamyidvlebic albaT
gadaeCvivnen, magram aseTi rameebi
ukvalod ar gadis. eg imxela dar-
tyma mgonia, rom zogjer meCveneba,
is monad gayiduli, TviT yvelaze
iRbliani mameluqebi da haramxanis
qalebi isev arseboben, iseve, ro-
gorc maTi gamyidveli xalxi, ro-
melsac, mgoni, goTaulebs eZaxdnen
samxreT saqarTveloSi. hoda, mand
egeb jangoc gamoCndes xolme,
sul ubralo raRac rom unda mxo-
lod TavisTvis da erTi sevdiani,
nawvalebi gogosTvis, Torem mo-
noba rom arsad midis, magas isedac
gaigebs kaci.
tarantinosi is momwonda, rom
didad kargebi da didad cudebi
TiTqmis arasdros hyavda. eg maga-
ria, roca yvelas SegiZlia uTana-
grZno, yvelas raRaca upovo kargi
da xelCasaWidi. jangoSi egre ar
ari, magram mainc magaria. vester-
nic rom ar gamodga, egec araferi,
Zveli jangoebis yureba SeiZleba,
Tu saqme araferi geqna.
saavtoro
il
ustracia T
aTia n
adareiSvil
i
78 cxeli Sokoladi
SekiTxva: romeli wignebi unda ga-
vayoloT marts?
upirveles yovlisa, jobs fuW
ocnebebs gamovemSvidoboT da
pragmatulebi viyoT. varskvlavebi
amas gvirCeven. adgilobrivebi ki
ara, kosmosuri. adgilobrivebs ki
ar vendoT. arc erT doneze.
maS, ase. ras SevelioT...
ara, ver davwer, avtors ewyine-
ba. Cumad gadavagdeb. qarTvelebs
ver Sevexebi. moisvri qarTveli
avtoris wigns da mere isic mois-
vris Sensas (`rasac Tavsa Tvissa
ara usurvo, nurca sxvas usurveb~).
an romelime literaturul Jiuri-
Si aRmoCndeba da gabrazebuli, ar
mogcems xmas. es ki, ar davmalav,
sawyeni iqneba. SesaZlebelia sxva
versiebic: SeTvreba da roca ar
eli, swored maSin SemogTavaze-
bs zizRs muxanaTurad, an mTeli
cxovrebiT dagejineba da romeli-
me wveulebaze uCumrad Cagigdebs
bayays supSi (yofila, sxvaTa Soris,
aseTi SemTxveva). yvelaze uaresi
ki, albaT, isaa, kolega tualetSi
rom Cagketavs garedan: Sen akaku-
neb, Svelas iTxov, klaustrofo-
biuli gudva gewyeba, is ki boro-
tad CurCulebs: aba, is kargi iyo,
Cemi wigni rom moaSTe Tarodan...
ara, adgilobriv avtorebs ver
Sevexebi. sxva Tu araferi, erTma-
neTis mkiTxvelebi varT, bolosda-
bolos. sxva mkiTxveli arc gvyavs.
saqarTveloSi marto mwerali Tu
waikiTxavs sxva mwerlis wigns, To-
rem gansxvavebuli profesiis xalxi
am mxriv namdvilad ar iCens cxo-
vel interess.
Tumca, vuyureb Taros da mainc
meqaveba xelebi... siamovnebiT Seva-
msubuqebdi Cems biblioTekas erTi
poetis ori wignisgan mainc... saqme
isaa, rom es poeti weliwadSi, sul
mcire, orjer (viRacam Tqva, yovel
avtori laSa buRaZe
biblioTekis wmendis mcdeloba
xuTSabaTso) gamoscems Tavs axal
wigns, marTlac axali ki am wigne-
bSi mxolod sami Tu oTxi leqsia _
danarCenebi gamaognebeli Tavxedo-
biT gadmoaqvs Zveli wignebidan...
icvleba yda, krebulis saTauri,
koncefciac (Sesaval teqstSi), ma-
gram leqsebi (im oTxi-xuTis garda)
uxerxulad Zvelia...
ar davmalav, am poetis eqvsi cali
krebuli maqvs aseTi. viTom axali.
ager, qarTveli novelistis wig-
nebic... imave wesiT gamaocebeli.
axali wignebi _ Zveli moTxrobe-
biT... TiTo-TiTo axaldawerili
noveliT yvela krebulSi. RmerTo
Cemo, tomeulebs Seadgen ase!
magram, iqneb raime postmoder-
nistul oinTan gvaqvs saqme da me
ver mivmxvdarvar!
an martivad _ ubralod, wera
ezarebaT. axali wignebis gamocema
ki mainc undaT.
ara, ara, mainc movisvri. rac
aris, aris. ydebs davaqseroqseb da
Taroebs avakrav. rom ar ewyinoT.
Tumca ukve esec sawyenia, amas rom
vwer. viRac aucileblad miiRebs
sakuTar Tavze da saSviliSvilo
risxviT aRivseba. ganrisxebul mwe-
ralze saSineli sanaxavi ki ara-
feria. Tumca, erTi kia, am mxriv
poetebTan ufro unda viyoT frT-
xilad.
odesRac, erTma sakmaod kargma
poetma Cems Tvalwin hkiTxa meore
Sereul poet-prozaikoss, Cemze
ratom ar wer (!) Tundac kritikul
recenziaso, da pasuxs arc dalo-
debia, ise gadaasxa Tavze Rvino. ho,
gulgriloba ver apatia.
daewera amasac, ra moxdeboda,
recenzias rom ar miuZRvni ada-
mians (Tundac kritikuls), ki xar
Rirsi, rogorc Cveni prezidenti
ityoda xatovnad, xeladve Tavze
dagawuwon...
cnobilia asakovani (magram ube-
rebeli) da asakSi Sesuli (Tumca
axalgazrdulobas mopotinebuli)
poetebis ucnauri gabaasebis amba-
vic. asakovani poeti Cveuli rixiTa
da raRacnairi saestrado-Zvel-
biWuri bRenZviT amunaTebda Tana-
medrove literatorebs da umcros
cnobil poetsac SeubRvira _ ga-
laktionze rogor ambob, sofleli
iyoo (Tu raRac msgavsi), ris Sem-
degac SeniSvnis obieqtma moulod-
nelad sruliad dakarga erTgvari
poeturi liberalizmi da moqadage
poets xmadabla, ukve arqetipulad
ZvelbiWuri muqariT miugo: Sen,
biWo, me marTla poeti xom ar ggo-
nivar, aqve gagxev cemiTo...
am scenis SemswreT samudamod
daamaxsovrdaT klasikosi poetis
gafarToebuli Tvalebi (kidev
ufro gadidebuli isedac msxvil-
SuSebian saTvaleSi) da ucabedi,
Semrigebluri da ganmaiaraReblad
mSobliur-crupenteluri ukanda-
xeva: _ mamaSens vicnobdi, kaco, ra
laparakia esa...
imis mowmec gaxlavarT, rogor
Seamko pen-centris prezidentis
arCevnebze, erTma cnobilma ro-
manistma meore cnobili telefi-
losofosi arcTu sasiamovno epi-
TetiT: `yle xar Sen...~ (ho, arc
meti, arc naklebi), ris Semdegac,
saxeSewiTlebulma filosofosma
SiSiT gadmoxeda darbazs da xelo-
vnuri siciliT gvamcno: `ara, ara,
Cven sinamdvileSi Zalian gviyvars
erTmaneTi, es sisulelea...~, razec,
daujerebelia, magram meored da
ufro mkvaxed miiRo romanistisgan:
`ara, Sen mainc yle xar~.
mere daviSaleT. sxva ra unda gve-
qna.
msoflio literaturis istorii-
dan ramdenime cnobili SelanZRva
maxsovs:
saavtoro
cxeli Sokoladi 79
nabokovi, magaliTad, SesaZle-
blobas ar uSvebda, rom Tomas
manisTvis ar mieyenebina Seura-
cxyofa: `Sarlatani, jambazi (?),
uniWo...~
mwerlebis ginebis kiTxva Tu
gnebavT (pirdapiri mniSvnelobiT),
eduard limonovis `mkvdarTa wig-
nis~ wakiTxva unda scadoT; ai, sad
ar indoben arc cocxlebs da arc
mkvdrebs.
xolo turgenevi ise aravis gau-
cucurakebia, rogorc es dostoe-
vskim hqna Tavis `eSmakebSi~.
boris vians ki guli arevia (ase-
ve pirdapiri mniSvnelobiT), roca
hemingueis erT-erTi romanis Sua-
welSi misula...
arc aristofane ikavebs Tavs _
ras aRar uSvreba `bayayebSi~ RvTa-
ebriv kolegebs _ evripidesa da es-
qiles...
da Tu rogor scema mario vargas-
-liosam gabriel garsia-markesi, es
yvelam uwyis (markess liosas col-
Tan avi Woraobisgan ver Seukavebia
Tavi da silis gawnac ugemnia Zveli
megobrisgan).
kolegis muSti poet evtuSenko-
sac moxvda (brodski ambobs, neta
Cemi muSti yofiliyoo), Tumca ax-
matovas qrestomaTiuli SekiTxva
(`sadaa Tqveni kbilis jagrisi?~),
albaT, am muStze mtkivneuli unda
yofiliyo misTvis...
mokled, bevri rom ar vilapa-
rako, am da sxva magaliTebiT Se-
gulianebuli vuaxlovdebi Taros,
magram codva gamxelili jobs,
mainc vWoWmanob: Rirs ki saerTod
biblioTekis dacla? Tundac mosa-
wyeni da Cvengan Sors myofi wig-
nebisgan? ra ici, ra mogvewonos
xval da zeg da mere ki sananeblad
gagvixdes saqme, roca spontanu-
rad dacarielebul Taros Sevxe-
davT. rogorc erTi grafomani,
magram mainc odnav mosayvarlo
saavtoro
poeti ityoda, garSemo xom isedac
sicarielea, Rirs ki samyaros ki-
dev ufro dacla? Tundac mxolod
wignis Tarosi? an ki raRa unda
moaklo am Taros, roca mxolod
oriode romani gamovida gasul
wels, amdenive (an cota naklebi)
moTxroba, leqsi da piesa! ase du-
ned, mgoni, arasdros uweriaT qar-
Tvel avtorebs. verc Taros Sesa-
vsebad vixseneb rames da verc mis
dasaclelad.
ase rom, mgoni, piriqiT unda vqna:
es SerCenili wignebi (momwons Tu
ar momwons) Taroebs Sevawebo da
rac ar unda moxdes, mainc ver Se-
vZlo maTgan Tavis daxsna, radgan
wignebs SurisZieba sCveviaT. gan-
sakuTrebiT _ gadagdebulebs. rac
maTSi xdeba, SesaZloa Senc Tavs
gadagxdes, cxadia, borxesis azriT.
me araferi miTqvams. da wignebsac
ar Sevxebivar.
oRond mxolod am etapze...
80 cxeli Sokoladi
guli ra, Cveulebrivi arsebi-
Ti saxelia. konkretuli, savse-
biT konkretuli, Tanac sazogado.
enaSi misi arseboba martivia, arc
ikumSeba, arc gansakuTrebulad
ibrunvis, mravlobiTic Cveulebri-
vi aqvs, didi araferi.
„guli aris gul-sisxlZarRvTa
sistemis centraluri organo, ro-
melic ganapirobebs organizmSi
sisxlis uwyvet cirkulacias“, _
daaxloebiT ase ganmartavs mas sa-
medicino enciklopedia.
sityvebis yvelaze didi mcvelis,
sulxan-saba orbelianis leqsikon-
Si ki weria:
„ars guli kacisa, viTarca ityvis
(50, 12 fsal.). g u l a d iTqmis sa-
Suali qvey(a)nisa (12, 40 maTe). g u
l a d iTqmis pelagoni zRvisa (45,
3 fsal.). g u l a d iTqmis xeTa da
xilTa saSuali“. da aqve, am seman-
tikuri wris sxva warmomadgenleb-
sac CamoTvlis:
`gulva, ganigule, gulani, gul-
guli, guliTadi, gulisoba, did-
gula, vgulobdi, iguleT, igulva,
iguliswyroma, igulmeTqueben, or-
guli, sagule, ugulebels-yofa,
ugulisyuro, queynisguli, Segu-
lisityua~.
TiTqos organoa, gana sahaero
avtori: diana anfimiadi
§1 arsebiTi saxeli _ guli
yofiTi gramatika
buSti; ucvleli unda iyos, Tu-
mca piriqiT _ adamians guli xan
swydeba, xan ereva, xan umZimdeba,
amoujdeba, mouva, wauva, umagrde-
ba, uwyaldeba, ucivdeba, uskdeba...
hoda, vnaxoT, rogor mogzau-
robs arsebiTi saxeli _ guli _
sxvadasxva saukuneSi, saqarTvelos
sxvadasxva kuTxeSi, sxvadasxva kon-
teqstsa da grZnobaSi. misamarTze
http://www.mygeorgia.ge/gdc/default.aspx saZiebo grafaSi vwerT sityvas
da iwyeba...
ambavi pirveli.
dawyvetili guli
„axla gurjistansa rome muaxlo-
vdiT, gulma dimiwyo banZgali, me-
Sinia rame ar dememarTos. RmerTo,
erTi damanaxie Cemi diduanebis na-
myofni ¡erebi da memre, roicxa gin-
da, wemiyuai SenTan.
axla gurjistanisken mivalT da
guli didi guaq, Cuen memleqeTSi
mivalT. hama me axlaven wamoslas
vCivi. aqeT rom SamovbrundebiT da
wamualT, maSin mogviWirefs gulze,
sarfis karsa rome gamevZravT, ma-
Sin viqnebiT codva.
ra vqnaT, RmerTsa ase duuwe-
ria CuenTvin. RmerTma gaayolavos
wasla-mosla da mogvayaJirebios
erTmanebi, mal-male gedevdeT, ga-
dmovdeT“, _ es TurqeTSi gadasax-
lebuli qarTvelis gulistkivilia.
„marenwki bulvari samse iyo
muhajirebiT. erTi vincxai mozikas
ukrevda da hemac amRerida. hala
maxsovs is leqsi:
`avdgeT, wevdeT muhajiraT, ra
lamazi dariao;
Cuen rom gemSi CavJdebiT, Cueni
guli kdariao~...
muhajirobis, am nebsiTi Tu Zal-
datanebiTi emigrantobis mTeli
sirTule Cans am teqstebSi. ro-
desac araswori propagandis Tu
muqaris ZaliT, dabneuli da SeSi-
nebuli adamianebi midiodnen uke-
Tesi, daculi momavlis saZebne-
lad, midiodnen da bevri maTgani
daniSnulebis adgils cocxali ver
aRwevda:
„saSinel suraTs warmoadgens
Turme es xalxis gadasaxleba. mna-
xvelT uambiaT da mouweriaT Cven-
Tvis, rom eseni dedamiwas hkocnian,
xeebs, saxlebs, yvelafers sulier-
sa da usulos, rasac ki stoveben.
cxare cremlebis RvriT gulda-
mwvav tiriliT eTxovebian da ase
midiano. bevri, Zalian bevri ixoce-
ba SimSilisagan da vinc ki adgila-
mdis miaRwevs, didi sikeTe arc imas
cxeli Sokoladi 81
yofiTi gramatika
eyrebao. iqac ukeTesi bedi ar moe-
lis, iqac SimSili xvdeba, upatro-
noba… da amnairad ramdenime Tvis
ganmavlobaSi ukan brundebiano. ma-
gram brundeba orSi erTi. danarCe-
ni ki gaWirvebisa da SimSilis gamo
ixoceba“. (sergi mesxi, “droeba”).
„Cem nenesa ise dapawavebuli qon-
da guli, rom imaTan saqarTuelo-
sa ver gavaxsenebdiT, itirebda
da itirebda“, _ esec Cveneburebis
qarTulia, TurqeTidan.
ai, ras hqvia dawyvetili guli.
ambavi meore.
aCumpuli guli
„erTi gogoi miyvarda. dedaCe-
ma ar maTxovina is qali. naTlie-
bi varT. RambaSiZis naTluli iyo
is gogoi. sxva RambaSiZe iyo, mara
ar qna, imitoma ro naTesavebi var-
To. mis Semdeq erTi qali vnaxe da
davniSne, arc deda iyo iqa da arc
mamai, xoloT Tavis ojaxis wevrebi
iyven. mere raZaxa fiqrma gadamia-
ra, im Rames cota SemTvraliviT
viyai. sad mqonda saqmei da sad
Cavardi! mainc is gogoi miyvarda
da mainca. ras miqmoden! niSani mi-
varTvi, ocdaxuTi maneTi miutane.
vtyuvdebi-meTqi. TvalSi aRar ma-
mewona. saqme iyo imazeda, ro guli
iyo aCumpuli _ wamxTari siyvaru-
lisagana. im Rames iq davrCi. pirve-
laT ro iyivla mamalma, gamovipare.
imasac sxva yvareboda, mesame
dRes weeyvana imasa. movedi saxSi.
dedaCema miTxra, romeo _ ra qenio.
_ davniSne-Tqo. imasac ejavra,
naxuli yoleboda.
axla romelic myams colaTa,
mgzavraT SemxvTa. ekalas krefa-
mden da dauwye xumrobai, _ Sena
undobi kaci yofilxaro, qalebi
dagitovniao, _ gadikiskisa. raZaxa
Sevida gulSida. me vTqvi: gamamad-
geba esi, imnairaT moiqca.
maSvali gougzane da davniSne.
uari ar uTqvams.
gamamadga, rogor ar gamamadga.
kai ari, daberda axla Tore... or-
jel vnaxe mas ukana. colis merec
mqonda gulSi i gogoi cot-cota-
ra“. (mTqmeli-nikoloz RambaSiZe,
zemo imereTi).
ambavi mesame.
guli gansazRvrebis gareSe
am erTi sityvis saSualebiT mo-
saZebn teqstebSi bevri ramaa iseTi,
rac guls aramxolod agiCuyebs,
aramed gagiCerebs kidec, magram
saingiloSi mcxovrebi qalis, güla-
varis ambavi yvelaze, yvelaze
gulSi Camwvdomia.
gülavari ukve karga xnis gaTxo-
vili iyo, roca misi soflis kol-
meurneobis agronoms, mamiT qar-
Tvelsa da dediT azerbaijanel
axalgazrda kacs, suleimans Seu-
yvarda. siyvaruli Tavidanve cal-
mxrivi iyo, ra ar scada suleimanma,
ra ar SesTavaza. (mdidari kaci iyo,
marmarilos Tu qvanaxSiris biznesi
hqonda iranSi), magram Tavisi uRa-
ribesi kera mainc ar daTmo qalma.
suleimanma ojaxis wevrebis da-
Jinebuli TxovniT coli moiyvana.
Tumca misi coli, dedis surviliT
SerTuli qali, qmrisgan uaryofi-
li daWkna, gayviTlda da mokvda.
gülavars qmari moukvda da sxva-
gan dasaxlebulma Svilebmac mia-
toves.
hoda, xvdebian erTmaneTs Raribi
gülavari da umdidresi suleimani,
didi xnis mere, saubroben da es
iseTi masStabis dialogia, yvelaze
did beletristsac rom SeSurdeba:
„_ dilaarav! _ ercxo qna.
_ haa- meTq, _ haav! _ Pma mevec.
movwiva aqramdin.
_ yorxma, Tqo, _ nu geSnian, me
varav.
_ sule¡man Sen... _ me sule¡mana
ar vebnebodi, solomon vebnebodi,
_ solomonav, Sen xarav-meTqi?
_ hov, _ Tqo _ me var _ Tqo. ...“
upatrono varo _ SesCivla kacma,
zeTisxilis tyeebis, marmarilos
madnis, didi simdidris patronma,
colic momikvdao, Svilic aRar
myavso, yvelaferi SenTvis minda,
Senze ukeTesi aravin minaxavso...
qalis sacodavi da Raribuli
qoxis winkarSi ijda Seyvarebuli
kaci, Sescivda da qalma Tavisi xa-
laTi moafara:
„...Sahcivda, civ eyo. z l xalaT
eyo a¡q dakidebul, wo¡R Savagd
zed. Cem xalaT eyo. erT me zed ma-
qonda, erTi Tavize zed Savagd...
daJda, ka¡-finT ilaparika“. opera-
cia unda gavikeToo, Tu gadavrCi,
isev movalo, _ bolos ase daubara
da wavida.
marTlac, isev dabrunda, oRond
amjerad iseTi misustebuli, rom
dacvas mohyavda:
„_ dilaarav! -Pma¡ qna.
_ haa-meTq,-gavaR kar.
_ wyal mam, Tqo. wyal mevec, wyal
daliva, Tqo: kd b, _ Tqo -am kacma.
_ ar maakdomexar, nu geSniany.
_ makoc, -Tqo. meTqi: -me Senbe
arc mikocebi amToxan, arc hediu-
xunS mosuvar-meTqi. ar min-meTqi.
Tavi Pel ahwiva, Turme me eq Sin
did saaT, suraT maqonda, ... Turme-
ni saaT yaraSoRla moüpari, woüRi
oge mamazaRs.“ (Cemi suraTi moupa-
ravs da Tavis saaTSi Seunaxavso,
yveba qali).
Semdeg Tavi qals Caabara _ Tqve-
neburad gamapatiosneo da mokvda.
sayvareli qalis saxlSi dalia
suli an guli gauskda, ar vici.
„hoov, hov, Cem PelSi. a¡q moüda,
mokdo... me tamsmuz Caacmuarav...
igrev maRal kac eyoo, ... galis-
tuki, cilindri, abrazorni kac
eyo. age lamaza Covcom-dovxuri,
Peleb gavahwor Conebura, piric
davban, miTam gamibani“, _ hyveba
ubralo hereli qali, romelmac
ar ki icis, rom genialuri romanis
gmiria.
p.s. erTgan gülavari ambobs,
gulo mqviao sxvanairad,
guloao Cemi saxeli.
guli ra, Cveulebrivi arsebi-
Ti saxelia. konkretuli, savse-
biT konkretuli, Tanac sazogado.
enaSi misi arseboba martivia, arc
ikumSeba, arc gansakuTrebulad
ibrunvis, mravlobiTic Cveulebri-
vi aqvs, didi araferi.
82 cxeli Sokoladi
literaturuli procesi
gTxovT, warmoidginoT erTi hi-
Ckokiseburi siuJeti, romelic gan-
sakuTrebiT daafrTxobs maT, visac
bukriderebi da eleqtronuli wig-
nebi uyvarT:
vTqvaT, dadga dRe, rodesac
Tqvens failebs mexsierebidan
amoSlian, bukriderebs CamogarT-
meven, erTad SeaquCeben da kocon-
ze dawvaven; an Tqvens Tvalwin da-
lewaven. rogori reaqcia geqnebaT?
cxadia, gaogndebiT da verc ki das-
vamT kiTxvas _ vin da ratom unda
moiqces ase? ...ratom da, magali-
Tad, imitom, rom literaturaSi
teqnologiuri progresi SeaCeron,
an imitom, rom nabeWd wignebTan
avtori: nino natroSvili
foto: maka gogalaZe
wignebis kohabitacia
gansakuTrebuli emociuri kavSiri
aqvT, an ubralod merkantiluri
miznebi amoZravebT: ician, gajete-
bi maT profesias da Semosavlebs
moklavs.
es utopiuri scenari Cemda une-
burad warmovidgine mas mere, rac
erT naklebad cnobil istorias
gadavawydi Zalian cnobil qarTul
wignze: istoriuli wyaroebis mi-
xedviT, rodesac vaxtang meeqvsem
1712 wels „vefxistyaosani“ pirve-
lad dabeWda, wigns, Turme, devna
dauwyes da, dadasturebuli in-
formaciiT, gaanadgures kidec.
ase daiwyo saqarTveloSi nabeWdi
da xelnaweri wignebis Tanacxo-
vreba. istoriul wyaroebs swored
am sakiTxis Sesaswavlad Cavujeqi.
pirveli nabeWdi `vefxistyaosnis~
ganadgurebis ambavma anton kaTa-
likosis saxelamde mimiyvana. Tum-
ca korneli kekeliZe ̀ qarTuli li-
teraturis istoriis~ meore tomSi
erT-erTi pirveli nabeWdi wignis
ganadgurebas sxva faqtoriT xs-
nis: „vfiqrobT, droa gadaisin-
jos sakiTxi im braldebis Sesaxeb,
romlesac antons uyeneben, viTom
man dawva, Tu mtkvarSi Cayara 1712
wels dabeWdili calebi „vefxis-
tyaosnisa“...rom „vefxistyaosans“
sdevnidnen, is rom SesaZloa da-
wves kidevac, es mosalodnelia da
vaxtang meeqvsis stambaSi 1710 wels dabeWdili kondaki
cxeli Sokoladi 83
literaturuli procesi
damowmebulic aris, magram ratom
maincdamainc es ambavi am dros,
1712 wels dabeWdil calebs da-
emarTa da ara xelnawerebs maso-
brivad? vfiqrobT aseTi ram moxda
ekonomikur niadagze im pirTa mier,
romelnic wignebis, kerZod „vef-
xistyaosnis“ gadaweriT cxovrebis
saxsars poulobdnen. dabeWdilma
wignma maT lukmapuri gamoacala.
es rom asea, damowmebulia TviT
1712 wlis gamocemis SesavalSi, ro-
melSic naTqvamia: „am beWdvam axla
mis gamo gacudna yovelni mCmaxe-
lni“. e.i. wignis dabeWdvam cudi
gaxada, uxmaryo „mCmaxelTa“ anu
gadamwerTa saqmianoba. am SemTxve-
vaSi ganmeorda is, rasac adgili
hqonda evropaSi, rodesac muSebi
qarxana-fabrikebSi manqanebs anad-
gurebdnen. Semdeg es faqti miawe-
res antons SuriTa da mtrobiT“, _
wers mecnieri.
Tuki evropaSi nabeWdma wignma
xelnaweri swrafad Caanacvla da
fexic male moikida, saqarTveloSi
am process TiTqmis ori saukune
dasWirda. vaxtang meeqvsis stambam
cota xans iarseba da sul 20 dasa-
xelebis wigni gamosca. mogvianebiT
igi erekle meoris stambam Secva-
la, romelic axlandeli sionis So-
riaxlos mdebareobda, Tumca didi
dRe arc mas ewera: aRa-mahmad-xanma
cnobili Semosevisas pirvel rigSi
swored stamba gaaswora miwasTan,
romlis drosac ganadgurda wig-
nebic. am movlenam sakmaod sainte-
reso Sedegebi moitana: xelnaweri
wignis kultura saqarTveloSi me-
19 saukunis meore naxevramde Se-
morCa, Tumca ara imitom, rom na-
beWd wigns uaryofdnen, piriqiT.
kidev erTi „ucnauroba“ isaa, rom
imdroidneli wignebi erTdroulad
nabeWdic iyo da xelnaweric.
saqme isaa, rom im periodSi saqar-
TveloSi arsebuli rTuli poli-
tikuri viTareba nabeWdi wignebis
farTod gavrcelebas aferxebda.
wignze arsebul moTxovnas ekono-
mikuri siduxWiris gamo imdroin-
deli stambebi ver akmayofilebda,
amitom Tavis funqcias xelnaweri
kvlav inarCunebda, Tumca qarTve-
lisTvis nabeWdi wigni xelnawerze
aranakleb mniSvnelovani, iSviaTi
da Zvirfasi iyo. Tanac imdenad,
rom gadamwers, magaliTad na-
beWdi „vefxistyaosani“ edo win da
naklul gverdebs xelnaweriT avse-
bda. am gziT gadamwerebi wignebis
mTlianobis aRdgenas cdilobdnen.
Tumca miuCveveli Tvali imdroin-
del dabeWdil da gadaweril wig-
nebs Soris gansxvavebas detaluri
dakvirvebis Semdeg Tu gaarCevs.
ai, magaliTad, vaxtangis stambaSi
1712 wels dabeWdili „vefxistya-
osnis“ erT-erTi egzemplari sko-
lis istoriis saxelmZRvanelodan
mxolod fotoTi rom maxsovs, axla
xelT mipyria. wigni 31 gverdamde
xelnaweria, mere nabeWdi. xelna-
werTa erovnuli centris biblio-
Tekis xelmZRvaneli nana TargamaZe,
romelic axla swored am sakiTxis
SeswavliTaa dakavebuli, mixsnis,
rom msgavsia yvelaferi: Sriftic,
ganfenac, moyvanilobac, gaforme-
bac, furcelic, feric, akinZvac
da ydac. wigns saketebic ki ise-
Tive aqvs, rogorc _ xelnawers.
„rogorc Cans, nabeWdi gverdebis
nawili daikarga da gadamwerma me-
18 saukuneSi aRadgina. ai esaa Tana-
mSromloba. gadamwerebi yovelTvis
cdilobdnen nabeWdis formatis
dacvas. mas imdenad endobian, rom
dednis saxiT iyeneben da masze
dayrdnobiT qmnian xelnawers. sxva-
Ta Soris, bevr anderZSi, romelic
xelnawer wigns axlavs, aRniSnulia,
rom is zustad nabeWdi wignis mi-
baZviTaa gadawerili. magaliTad,
erekle meoris stambaSi, 1784 wels dabeWdili wigni `kurTxevani~,
romlis naxevari dabeWdilia, naxevari ki - gadawerili
84 cxeli Sokoladi
vaxtangiseuli „vefxistyaosnidan“
80-mde poemaa gadawerili“, _ mixs-
nis qalbatoni nana.
nabeWdma wignma xelnawerisgan
sxva tradiciac „isesxa“. esaa e.w.
anderZi, romelSic gadamweri wig-
nis bibliografiul monacemebs aR-
niSnavda: ra wignia, sad gadaiwera,
visi dakveTiT da vis mier. anderZi
axlavs Zvel nabeWd qarTul wign-
sac, oRond gadamweris nacvlad,
am SemTxvevaSi mestambe wers, Tu
vin dabeWda, sad dabeWda da a.S.
zogjer xelnaweri da beWduri
wignis kohabitacia sxvagvaradac
vlindeboda. magaliTad, Sroma-
tevadi samuSaos gamo gadamwerebi
nabeWdi wignidan graviurebs Wrid-
nen da xelnawerSi pirdapir awebe-
bdnen: „es xom udidesi Sroma iyo,
romelic sanTlis Suqze, zogjer
ZuiTac sruldeboda. mTeli pro-
cesia wignis momzadeba, xazavdnen,
sanTlavdnen... aTas bodiSs ixdian
anderZebSi mosalodneli Secodme-
bis gamo, sul ixvewebian: mapatieT,
rom vaiTu aso gamomrCa, SemindeT,
dedanSi ase ewera da mec ase ga-
dmoviwere, mSioda an mcioda da
SeiZleba kargad ver davwereo“, _
ambobs qalbatoni nana da Tan 1629
wels italiaSi dabeWdil italiur-
-qarTul leqsikonsac maTvaliere-
binebs.
xelnawerTa erovnuli centridan
arqivSi mivdivar. `kohabitaciis~
epoqis wignebi iqac meguleba. ero-
vnuli arqivis uaxlesi istoriis
centraluri arqivis direqtoris
moadgile qeTi asaTiani vaxtang
meeqvsis stambaSi 1710 wels da-
beWdil kondaks da erekle meoris
stambaSi, 1784 wels dabeWdil wigns
„kurTxevani“ miCvenebs, romelSic
gadamwers ise moxerxebulad aqvs
Cawebebuli xeliT Sesrulebuli
fragmenti, rom fotoze amis gar-
Ceva Znelia. qeTi asaTiani wignebis
Tanacxovrebis sxva aspeqtebzec
miyveba; imaze, rom arsebobs xel-
nawerSi nabeWdi wignis furclebis
gamoyenebis magaliTebic. SemTxve-
vebi, roca piriqiT, xelnaweri
wignebi Seavses dabeWdilis frag-
mentebiT, an isini ydis sacavi fur-
clis saxiT gamoiyenes: „Tumca es
ar niSnavs, rom nabeWd wigns pativs
ar scemdnen da udierad epyrobod-
nen. aris SemTxvevebi, rodesac aseT
sacavad etrati an sxva xelnawere-
bia gamoyenebuli. pirvelad roca
vnaxe, vifiqre, rom es nabeWdi wig-
nebi ar sWirdebodaT, magram mere
sxvagvarad aRviqvi: gadamwerma
ubralod ar dakarga isini da Cvenc
es faqti araviTar SemTxvevaSi ua-
ryofiTad ar unda miviCnioT. dRes
CvenTvis SeiZleba es xelnaweri
ufro Zvirfasia, magram im period-
Si sanukvari swored nabeWdi iyo“,
_ mixsnis qeTi asaTiani.
wignebis kohabitaciis epoqis
Seswavla jer kidev grZeldeba.
axali cnobebis gamovlenamde ki sa-
qarTveloSi igive periodi dgeba _
morigi kohabitaciis xana _ oRond
amjerad nabeWd da eleqtornul
wignebs Soris. Tumca erTicaa _
Tanamedrove kohabitacia albaT
ufro swrafad dasruldeba, vidre
_ me-17 _ 19 saukuneebSi.
literaturuli procesi
vaxtang meeqvsis stanbaSi 1710 wels dabeWdili kondaki,
romlis dazianebul fragmentebSi, gadamwers moxerxebulad aqvs xelnaweri Cakruli
86 cxeli Sokoladi
moTxroba
cxeli Sokoladi 87
moTxroba
ukve mesame dRe iyo, Cveni kata kardinali pirs ara-
fers akarebda da gauwynareblad, Sesabralisad knaoda
_ misi erTaderTi knuti, nacara lulu mduRare fisiT
savse qvabSi Cavarda da CaixrCo: muSebs uyuradRebod
daetovebinaT qvabi ezoSi, magnoliis Ziras da duqanSi
gaparuliyvnen arayis gadasakravad. es fisi saWiro iyo
Zvel, gauqmebul wyalsadenis milSi Casasxmelad, sadac
am bolo xanebSi raRac saeWvo, vin icis, eSmakeulma ar-
sebebma daides bina: RamRamobiT milidan wknavil-Cxavi-
li, lukluki, ratrati ismoda da mcire, Savbneli mo-
Cvenebanic TareSobdnen trifoliatis maRal RobesTan;
gadaxsnil wyalsadenis mils swored aq daeRo avbedi-
Tad miwidan amoCrili Jangiani xaxa; fisis Casxma babu-
am moifiqra _ fisi, gina kupri efeqturad moqmedebso
eSmakeulze. yvelaferi warmatebiT damTavrdeboda, mu-
Sebs rom daudevroba ar gamoeCinaT. knuti lulu, ro-
gorc Cans, magnoliis xeze iyo aparuli Citebis dasafr-
Txobad. igi advilad SeiZleboda xidan Camovardniliyo
_ Zalian msuqani da mouqneli gaxldaT, radgan erT-
Tavad rZian yavasa da karaqian funTuSas miirTmevda,
Tanac jer kidev wovda ZuZus _ dedamiss, kardinals
rZe blomad hqonda (lulus sami da-Zma dabadebis meore
dResve gadaayrevina bebiam mezoblis biWs da mTeli as-
parezi lulus darCa).
ganrisxebulma babuam muSebi ise gayara, fulic ar
miucia, magram amiT sabralo lulus ara eSvela ra; fis-
Si amovlebuli da dafufquli iwva mwvane molze, Riad
darCenili Tvalebi gadmokarkloda da nadirobidan
axlaxan dabrunebuli kardinali Sesabralisi RnaviliT
gars uvlida da sunavda. nanadirevi _ didi mwvane xvli-
ki iqve egdo (bolo xanebSi kardinali cdilobda nanadi-
revze mieCvia Tavis naSieri: Tagvebs, Citebs, TriTinebsa
da xvlikebs uzidavda tyidan, magram lulu miancda-
mainc didi interesiT ar ekideboda amgvar sakvebs).
babuam Tqva, knuti rom davmarxo, mezoblis ZaRlebi
mainc amoTxrian, amitom, raki mainc am fisis wera gaxda,
barem fiss CavayoloT wyalsadenis milSio. asec movi-
qeciT. manamde ki bebiam oTaxSi Caketa kardinali, raTa
mas es ambavi ar enaxa.
da ai, mesame dRe Ramdeboda am ambidan, mgloviare
kardinali saWmels pirs ar akarebda da mtirala xmiT
daknaoda Sin Tu gareT. loyebze Sav zolebad aCnda
cremlebis nakvalevi.
saRamos agrilda da bebiam RumelSi cecxli daanTo.
Rumelisgan moSorebiT vijeqi da wigns vkiTxulobdi.
kardinali Semovida Ria karSi, oTaxis kuTxeSi dawva
uWmelobiTa da dardiT gamxdar-galeuli, gamudmebuli
tiriliT xmadakarguli. Cumad, rogorRac katisaTvis
arabunebriv pozaSi iwva _ Tavi iatakze edo da TaTe-
bi Sublze SemoeWdo. bebia Zroxebis mosawvelad gavida,
babua Sin ar iyo; wignma CamiTria da karga xans Tavi ar
amiRia, sanam faCuni ar Semomesma. zantad gavixede Ru-
melisaken da iq raRac moZraoba SevniSne.
`virTxa?~ gavocdi mere. Rumelis qveS patara landi
moZraobda, mere sinaTleze gamovida: nacrisferi iyo,
Cumi da wynari. `nuTu ar eSinia?~ gamikvirda. Cemi Tu
ara, katis xom mainc unda SeSineboda virTxas, ase sa-
aSkaraoze rom gamosuliyo da Rumelis win dawyobil
SeSebs sunavda. yuradRebiT davakvirdi, TviTonac ga-
momxeda: raRac meucxova, raRacis gasaxseneblad Subli
movisrise; Tan katas gavxede _ isev Sublze TaTebSe-
moWdobili iwva kuTxeSi. `ra feris Tvalebi aqvT vir-
Txebs?~ gavifiqre ratomRac da SeSebTan mofuTfuTe
patara cxovels guldasmiT davakvirdi. manac isev ga-
momxeda da _ nacrisferi Tvalebi hqonda, Tu mxedve-
lobam ar mimtyuna. mere isic gamaxsenda, rom virTxe-
bs Savi, mZivebiviT mocimcime Tvalebi aqvT. amas ki _
nacrisferi Tu mocisfro, mSvidi; Tan drunCic ufro
mokle aqvs, sxvanairi. kudi? sad aris virTxis slipina,
xvlikiseburi grZeli kudi? amas ufro mokle, buTquna
kudi aqvs, bewvic ufro maRali da movercxlisfro. ar
aris es virTxa. magram ra aris? TriTina araa, arc za-
zuna an Tria. es raRac ucnobi cxoveli unda iyos...
o! naxtomiT ara, swrafi, msubuqi nabijebiT miirbina
Cemma katam, kardinalma da ucxo mxecunas piri staca:
axla Wyivili, farTxali, bRuil-fxukuni unda amtyda-
riyo, magram msgavsic araferi momxdara: nacrisferi
cxoveli mSvidad gatrunuliyo kardinalis ybebSi, arc
kardinali iRebda xmas, garinduli idga da fiqriani
TvalebiT dahyurebda nadavls. mere dawva, piri gauSva
da TaTebi Semoxvia, ynosva dauwyo. mxecuna gabusune-
buli ijda mis TaTebSi da mSvidad afaxulebda mocis-
fro Tvalebs.
me ar megona, Tu gaborotebuli kardinali imwamsve ar
dafleTda am ucxo cxovels.
`Tagvi dauWeria?~ gavigone bebias xma, Zroxebi mo-
ewvela da rZiT savse vedro mohqonda: `ar gageqces, Se
glaxa, magan Semogagina, magan Semogagina!~ Taviseburad
Seuloca bebiam da uceb gaikvirva: `virTxaa, biWo?~
`araa virTxa~, mtkiced vTqvi me.
avtori marsiani
ilustracia TaTia nadareiSvili
idumali xura
88 cxeli Sokoladi
moTxroba
`uyure, rogor gaubruebia, arc ki garbis?~ kidev gao-
cda bebia; mas egona, kardinali katuri Cveulebisamebr
awvalebda da aTamaSebda msxverpls: `magan Semogagina!..
virTxaa, aba ra aris amxela?~
am dros babuamac Semoabija oTaxSi.
`Sexede, babua, kardinalma raRac cxoveli daiWira~.
`oo!~ dinjad Tqva babuam da yuradRebiT daxeda cxo-
vels.
`ra aris, babu?~
`xura unda iyos~, Tqva man da daixara, ukeT rom da-
eTvalierebina. nacrisferi cxoveli qveda ybaze ynosa-
vda mdumare, sevdian kardinals: `ki, namdvilad xuraa~.
`xura ra aris?~ gamikvirda me. aseTi araferi gamegona.
`kacma ar icis danamdvilebiT~, Tqva babuam, `rame
calke saxeoba arc unda iyos. ufro mgonia, sxvadasxva
cxovelis najvaria, magaliTad, TriTinasi da virTxis,
an siasamurisa da Taxvis, an iqneb sulac katisa da za-
zunasi~.
`daiwyo aman Teoriebi~, Tqva bebiam da samzareuloSi
gavida.
`isic Zneli saTqmelia, mRrRnelebis modgmas ekuTv-
nis Tu mtaceblebisas~, ganagrZo babuam. `xura aTasSi
erTxel Tu unaxavs vinmes da zogierTebs rom hkiTxo,
aseTi cxoveli saerTod ar arsebobs. Tu ar arsebobs,
a, batono!~
`ratom ar SeWams kardinali?~
`xm~, Caaxvela babuam, `mgoni, lulus magieri ipova sa-
wyalma~.
katam TaTebSi momwyvdeul xuras Tavi rbilad daado
da Tvalebi milula.
`iSvilebs, viTom?~
`iSvila da eg aris~.
`Cemo Svilo, Cemo nacrisfero Svilo~, gaifiqra ka-
tam.
`kargia, rom xura gaCnda Cvens saxlSi~, Cailaparaka
babuam.
`ratom, babua?~
`amboben, bedniereba moaqvso~.
`Sen Tu ginaxavs adre xura?~
`ki, erTxel movkari Tvali, SensaviT Tormeti wlis
rom viyavi~, Tqva babuam.
`mere, mogitana bedniereba?~
`ra mogaxseno~, ulvaSebSi Caicina babuam, `es kia, im
weliwads bebiaSeni gavicani da magis gulisTivs or biWs
cxvir-piri amovunaye~.
me, CemdaTavad, imwamsve lusia gamaxsenda, albaT,
welsac Camova ardadegebze Tavis bebiasTan. ori kvi-
ris win ar iyo werili rom mivwere da `lusias~ magi-
vrad `lulu~ vuwode? momwera, saxeli Zalian momwons
da romeliRac horoskopis mixedviT katis weliwads var
dabadebulio.
kata kardinals eZina. xura mis TaTebSi gasusuliyo.
`Svilo, Cemo nacrisferTvaleba, uwyinaro Svilo...~
sizmarSi ambobda kata.
im RamiT mousvenari sizmrebi mqonda. fisiT amo-
vsebuli wyalsadenis milidan eSmakebi amohqrodnen
gaSmagebiT da Tavs esxmodnen Cvens saxls. kardinali
mamacurad gvicavda, musrs avlebda, mTel-mTelad yla-
pavda Setevaze gadmosul eSmkebs. Sav-Savi, kudkauWa,
wvrilrqebiani patara eSmakebi wknaodnen, Wyaodnen, sa-
Zagel wiTel Tvalebs aelvarebdnen da surdaT wvrili,
basri kbilebi da brWyalebi yelSi CaesoT lusiasaTvis,
romelic, ar vici saidan gaCnda Cvens darbazSi mdgar
divanze: lusia mokuntuli iwva, mtredisfer TvalebSi
ukidegano SiSis zRva Casdgomoda; Zu vefxiviviT brdR-
vinavda Cveni kata kardinali, eSmakTa legions medgrad
Serkinebuli. lusia drodadro susti xmiT meZaxda: `ma-
nuCar, mciva! qvabs cecxli SeunTe! fisi aduRdeba, Sig
Camagde da gavTbebi!..~
araerTxel gamomeRviZa im RamiT; vfiqrobdi kata kar-
dinalze, romelmac idumali xura iSvila; vfiqrobdi
Soreul lusiaze, romelic eSmakebisagan unda damefa-
ra, albaT, odesme; CameZineboda da isev grZeldeboda
Savbneli sizmrebi. romeliRac wams gamielva Tavzarda-
mcemma fiqrma, rom TviT cxovreba iqceoda sizmrad.
diliT katas davuwye Zebna (dawolis win bebiam gareT
rom gaabrZana da imanac Tavisi Svilobili piriT wai-
Ro sadRac): vnaxe, kibis qveS iwva da, hoi, saocrebav!
gverdiT uCveulod gazrdili xura ewva. xuram wynari,
mtredisferi mzera momapyro. gaognebuli vutrialebdi
gars: ra moxda, nuTu wuxel TvalSi mepatarava es cxo-
veli, Tu marTla ase uceb, erT RameSi gaizarda?
cota xnis Semdeg man Tavis dedobils ZuZus wova
galerea
Tea siWinava
cxeli Sokoladi 89
moTxroba
dauwyo da Tmebi yalyze damidga: wovis dros aSkarad,
TvaldaTval izrdeboda, fuvdeboda! sul ramdenime
wuTSi imodena gaizarda, arafriT Camouvardeboda Ta-
vis dedobils. WeSmaritad sizmrad iqca cxovreba!
es ambavi babuas vamcne. man warbebi SeiWmuxna, yalioni
gaabola da xuras dasaxedad wamomyva.
`oho!~ Tqva man. `am tempiT Tu gaizarda, male saxlSi
aRar daeteva~.
`babu~, vedrebiT mivmarTe. `aseTi rame xom saerTod
ar xdeba qveyanaze?~
`Tu ar xdeba, a, batono!~ TiTi xuras umizna babuam.
`Sen ici, hamletma ra uTxra horacios?~
momdevno dReebSi movlenebi Semdegnairad warimarTa:
xura mxolod Ramis TeTrmetsa da dilis Svid saaTze
wovda ZuZus da TvaldaTval izrdeboda wovis dros.
male warmoudgenlad didi gaxda. bebiam erTi piroba
panikaSi Cavardna daapira, magram babuam hipnozuri se-
ansis magvari saubari Cautara, daarwmuna, rom xuras
zrda bednierebis zrdas niSnavda da amiT daamSvida. me-
zoblebi didian-patarianad modiodnen Cveni saxlis am
axali, uCveulo binadris sanaxavad. erTxel, bavSvebma
joxiT wvaleba daupires xuras, magram kardinalma sa-
zareli RmuiliT iskupa, erT biWs xelSi Caafrinda da
ise daasisxliana, yvelas daukarga sadistobis survili.
xura mTeli dReebi iwva da Tvlemda, an derefanSi zan-
tad dabobRavda. absoluturad uxmo cxoveli iyo, sun-
Tqvasac ki ver gaigonediT misas. ise Cumad arseboda,
rogorc miraJi. yovel diliT adrianad wamovxtebodi
loginidan, raTa misi zrids procesi ar gamomrCenoda.
arafers Wamda, mxolod ZuZus wovda meTodurad, di-
lis Svidsa da saRamos TerTmetze; egzom uwyinari rom
ar yofiliyo, bebiaCemi albaT Wkuaze SeiSleboda am
saswaulis Semyure. babua ki ambobda, es aris unikaluri
SemTxveva, roca cxoveluri organizmi sakveb nivTiere-
bas ara marto asi procentiT iTvisebs, aramed am ni-
vTierebis romelime Sinagan Tvisebasac sakuTar Tvise-
bad aqcevso. me ver gavige, Cemi veterinar-filosofosi
babua ras gulisxmobda am sityvebSi. man scada gasagebi
eniT aexsna:
`xura mxolod rZes Rebulobs, Tanac umniSvnelo ra-
odenobiT. samagierod, es rZe mas mTlianad ergeba. xom
xedav, ramdeni dRea ukve aq aris da eqskrementebs ar
gamoyofs~ (aq babuas mouxda sitva `eqskrementic~ ga-
nemarta): `magram saqme marto imaSi ki araa, misi orga-
nizi am rZes asi procentiT rom iTvisebs. ase mcire
raodenobis sakvebi mainc ar ikmarebda amgvari swrafi
zrdisTvis. magram xuras organizmi rZis erT Tvisebas _
gafuebis unars _ sakuTar Tvisebad aqcevs: wovis dros
misi sxeulis ujredebi wamoduRebul rZesaviT fuvde-
bian. xolo roca wovis procesi mTavrdeba, gafuebu-
li ujredebi sawyis mdgomareobas ki ar ubrundebian,
aramed inarCuneben miRweul moculobas. es ukve rZis
arsis metafizikur aTvisebas moaswavebs...~ (aq babua
mixvda, Sors rom Setopa da isev scada Cems donemde
daSveba): `...xo, metafizikuri... ra aris, ici? rZe xom
Tavisi upirvelesi daniSulebiT, arsiT zrdis wyaroa.
xolo vinc an rac izrdeba, mas aRar SeuZlia dapata-
ravdes (yovel SemTxvevaSi, iolad ar SeuZlia es): wa-
moduRebuli rZe fuvdeba da moculobaSi TvalnaTliv
imatebs, magram rogorc ki temperatura daiklebs, rZe
isev sawyis moculobamde mcirdeba. xura ki rZisgan (ma-
sazrdoeblisgan) gansxvavebiT inarCunebs Tavis gafue-
bulobas, gazrdil moculobas, radgan igi mzardi si-
cocxlea, Seuqcevadad mzardi... gaige rame?~
`ese igi, rZe zrdis wyaroa, xura _ am wyaroTi gazr-
dili arseba~, mec movindome babuaseburad wamefiloso-
fosa: `xura izrdeba metafizikuri... amiraniviT~.
`katis gazrdili lomis araki gagigonia?~ babua dafi-
qrebiT gahyurebda sivrces.
magram Cveni xura, im umaduri lomisgan gansxvavebiT,
iotisodena mzakvrobasa da agresias ar amJRavnebda
dedobilis mimarT, Tumca ki ukve marTla lomisodena
gaxda. bednieri kardinali eTamaSeboda, ealerseboda
mas, xan zurgze moaxteboda, xan TaTebiT yelze Camo-
ekideboda, xanac mis uzarmazar TaTebs Soris Cawolili
Tvlemda da fiqrobda: `Svilo, Cemo nacrisfero, gigan-
turo Svilo~. xura zantad afaxulebda mtredisfer
Tvalebs, erTTavad gabusunebuli, uxmo da melanqo-
liuri iyo. ukve uWirda veeba piriT katis erTi cicqna
ZuZus wova. mere lusia Camovida ardadegebze (manamde
weriliT Sevatyobine, rac Cvens Tavs xdeboda). kardi-
nali nebas gvaZlevda me da lusias, misi Svilobilis-
Tvis Tavze xeli gadagvesva, an Tundac gvekocna. lu-
sias veubnebodi, ̀ xom xedav, lulu, bedniereba izrdeba,
male saxlSi aRar daeteva-meTqi~. erTxel babuam mohkra
yuri am sityvebs da gviTxra, `sawinaaRmdego Zalebic
izrdebian, raTa wonasworoba damyardeso~. am sityve-
bis azrs me da lusia ver mivxvdiT, mTel dReebs xu-
ras siaxloves vatarebdiT, mezoblis bavSvebi Soridan
gvadevnebdnen Tvals SiSneuli moridebiT. kardinali
Cven garda aravis akarebda Tavis Svilobils. is droc
dadga, roca keTilvinebeT da `sawinaaRmdego Zalebi~
SevamCnieT: erT diliT ubnis rwmunebuli gvestumra:
`rogor brZandebiT, manuCar batono, gavige, raRac ur-
Cxuls zrdiT ojaxSio~, iqednuri TavazianobiT mimarTa
babuas. babuam upasuxa, `gelodiT, rwmunebulo batono,
gelodiTo~ da stumari xuras dasaxedad gaiyvana ezoSi
(saimdrood xura ukve imodena gaizarda, derefanSi mar-
Tla aRar eteoda da ezoSi, erT moSiSvlebul adgilas
daido bina). Sexeda rwmunebulma spilosaviT uSvelebel
nacrifer xuras, uZravad rom gascqeroda aRmosvleTs
da mSvid TvalebSi mowmendili cis anarekli edga; Se-
xeda da qamarze Camokidebuli revolveris budisaken
wauvida xeli. `RmerTi ar gagiwyres, rwmunebulo bato-
no, am katam rame avi ganzraxva ar SegamCnioso~, xmada-
bla gaafrTxila babuam: kata Tavis Svilobils qeCoze
90 cxeli Sokoladi
moTxroba
galerea
Tea siWinava
mohqceoda da iqidan ubrialebda momxvdurs mwvaned
anakverCxlebul Tvalebs. rwmunebulma Zlivs amoiluR-
luRa, `a... ras brZanebT, manuCar batonoo?~ da ukan-
-ukan svliT gavida ezodan.
kidev ramdenime dRem gaiara. Cvens saxls fotoko-
respondentTa jari exvia yoveldRiurad. wesrigis
damcvelebi mozRvavebul mayureblebs wesrigisken
mouwodebdnen. modiodnen zoologebi da babuaCemis
naturalistur-metafizikur axsna-ganmartebebs mowiwe-
biT ismendnen, TviTonac cdilobdnen raRac mosazre-
bebis Camoyalibebas. modiodnen maRali administraciu-
li moxeleni, ucxoeli turistebi, elCebi, xelovanni;
mxatvrebi xatavdnen, fotografebi suraTebs iRebdnen,
kinooperatorebma firze aRbeWdes, rogor mouqnelad
gaWirvebiT wovda katis pawia ZuZus da rogor katas-
trofulad izrdeboda diadi xura; gadaiRes aseTi ka-
dric: me da lusiam xuras kibe mivadgiT, zurgze mo-
veqeciT da kata kardinalTan erTad gamovijgimeT iq.
gazeTebi, radio da televizia mTel msoflios amcno-
bda maCabelTa ojaxSi movlenili saswaulis Sesaxeb.
cxovreba WeSmaritad sizmari gaxda da me, am sizmarSi
STanTqmuli, RamRamobiT sizmris Siga sizmrebSi kvlav
erTi bewo, Sav-Sav, abezar eSmakebs vxedavdi, romelnic
Cems megobar lulus Tavs esxmodnen da romelTac med-
grad eomeboda kata kardinali, Cveni bednierebis mud-
mivi mcveli.
magram yvelafers Tavis dasasruli aqvs da es ambavic
xom unda dasrulebuliyo odesme.
kata kardinals ZuZu gauSra. amaod elamuneboda sa-
bralo xura Tavisi uzarmazari drunCiT dedobilis pa-
wia ZuZuebs: rZis natamalic aRar SerCenoda maT. uSede-
go cdis Semdeg xuram Tavi aneba ZuZuebs, erTxans miwas
ynosavda zanti moZraobiT, mere Tavi aiRo da mtredis-
feri Tvalebi gauStera amomaval mzes: am mzeraSi da,
saerTodac, mTel mis garindebul, dinozavrisodena
figuraSi fataluri ganwiruloba da Tan stoikuri si-
mSvide gamosWvioda.
`Cemo Svilo, Cemo giganturo, mSiero Svilo~, fiqro-
bda kata kardinali.
babuas vkiTxe, ̀ ra viRonoT, Zroxis rZe mivutanoT Tu
mewveli kata vuSovoT-meTqi?~ `verafersac ver viRone-
bT, RvTis neba unda aRsruldeso~, mipasuxa.
oriod dRem ganvlo. kardinali damnaSavis TvalebiT
Sescqeroda Svilobils, moridebulad ealerseboda.
mSieri xura ki uZravad idga, qandakebasaviT, da Tval-
sac aRar axamxamebda. mnaxvelebi Zveleburad ireodnen
mis garSemo, aTasgvar mosazrebas gamoTqvamdnen, ga-
nuwyveteli gniasi idga Cvens ezoSi da moTminebadakar-
guli bebia xatis win sanTlebs anTebda: `RmerTo, mos-
veneba maRirseo~.
ra moxdeba, Tu ase mSieri didxans darCa? _ ai, kiTxva,
romelic ar gvasvenebda im dReebSi.
`gacofdeba~, daaskvna erTxelac Cvenma rwmunebulma.
viRacebma vedroebiT rZe moitanes, iqneb SimSilma ai-
Zulos dalevao da Tumca babua darwmunebiT ambobda,
araviTari azri magas ara aqvso, mainc migvatanines me da
lusias is vedroebi xurasTan. xura uZravad idga, usa-
zRvro mtredisferi ca ukrialebda aRmosvleTisaken
mipyrobil mzeraSi.
`marTla xom ar gacofdeba?~ zoologebsac SeeparaT
eWvi.
Cveni rwmunebuli zoologTa naTqvamma ufro waaTa-
mama. man Tavis Sefs raRac mosazrebani gauziara sai-
dumlod.
kata kardinali xuras fexebTan daZrwoda nerviulad.
uceb is Sedga, Tvalebi aunakverCxlda, zurgi aeburZgna
da gamafrTxileblad daifxukuna.
miliciis Sefi babuas miadga. rwmunebulic mis gver-
diT cqmutavda.
`amis ase datoveba aRar SeiZleba~, Tqva Sefma.
`ras apirebT?~ ganze gaixeda babuam.
`specrazmebi unda gamoviZaxoT~.
`mere?~
`an cocxali unda waviyvanoT...~
`sad?~.
`germanelebs undaT Stelingenis zooparkisaTvis Sei-
Zinon~.
`gvaraian Tanxas gamohkravT xels, manuCar batono~,
Cailaparaka rwmunebulma.
`Tqveni azriT, SeZlebT cocxlad daWeras da wayva-
nas?~ Tqva babuam da fataluri gamometyveleba aRe-
beWda saxeze.
`spiloebs Tu iWeren...~ Caeria erTi zoologi.
`Cems ezoSi jer arc erTi spilo ar dauWeriaT~, ga-
nacxada babuam. `warmoidgineT, ra dReSi Cavardeba Cemi
coli fati, Tqven rom Tqveni buldozer-eqskavatore-
biT da tros-bagirebiT magas Widaoba dauwyoT am Tai-
guliviT ezoSi. fatis baR-bostani ver aitans amas, ba-
tonebo~.
`maS, ra vqnaT, vacaloT gacofeba da xalxi safrTxeSi
CavagdoT?~ xmas auwia miliciis Sefma. `Tu eg varianti
cxeli Sokoladi 91
yovel samuSao dRessaRamos 7 saaTze
radio `cxeli Sokoladis~ eTerSi
www.facebook.com/TalkShowLiberali
tok-Sou
liberali
moTxroba
ar gawyobT, erTi gamosavaliRa darCa...~
`mokvla, xom?!~ babuas xmaSi wamiT liTonma dareka:
`ra iaraRi gaqvT mainc?~
`milicielebs avtomatebi aqvT. erTi tyviamfrqvevic
gvidgas manqanaSi~.
`ese igi, sabrZolo mzadyofnaSi xarT, ara?~ Tvalebi
gaakvesa babuaCemma da ulvaSi Ronivrad aigrixa.
`daicaT, nu avCqardebiT~, Caeria zoologi, `germane-
lebs gamabruebeli Tofebic eqnebaT, an iSovian rogor-
me. daaZineben da ise waiyvanen~.
swored am dros xuram daiquxa.
Tavidanve mogaxseneT, rom igi absoluturad uxmo
cxoveli iyo, mis sunTqvasac ki ver gaigonebdiT vera-
sodes da, warmoidgineT, nabijis xmasac ar gamoscemda,
TiTqos misi sxeuli Tavisgan warmoqmnil yovelgvar
rxevas haerisas meyvseulad STanTqavso.
ca im dRes mowmendili iyo da es quxili marTlac
rom `mowmendil caze mexis gavardnas~ hgavda; bebiam wa-
moikivla da babua rom ar SeSveleboda, iqve apirebda
Cakecvas. xalxi wivil-kiviliT miawyda ukan, avtomatia-
ni milicielebi sxvebze aranakleb mondomebiT garbod-
nen. lusias ise magrad Semoexvia CemTvis mklavebi, suli
mexuTeboda.
xura aRmosavleTisaken daiZra, Tan ganuwyvetliv bu-
bunebda: zarbaznebis kanonadasaviT gaismoda es samya-
ros amavsebeli, mowyvetili kldeebisodena bgerebi; mo-
nacrisfro-vercxlisfer mTasaviT iZvroda diadi xura,
Tavs drodadro abrunebda Cvenken da mTeli usazRvro-
eba da umankoeba mowmendili cisa krialebda mis uCi-
no mzeraSi. im eSmakebiT savse wyalsaden mils miaRwia,
sadac mduRare fisTan erTad dainTqa Cveni sabralo
patara lulu: xuram veeba drunCi miuaxlova mils da
wuTiT CaCumda, gairinda; babua guliswasvlamde misul
bebias hipnozuri sityvebiT amSvidebda, lusia isev me
mekvroda akankalebuli.
mere xuram im milSi Sesvla iwyo... isev gaisma misi xma,
amjerad Soreuli guguni, gvirabis eqoTi usazRvrod
gagrZelebuli; TiTqos ucnaur kinokadrs vuyurebdi:
uzarmazari xura ise Sedioda im milSi, rogorc farTo
gvirabSi, arada mils sul raRac naxevarmetriani diame-
tri hqonda: Cemi xedvis areSi es suraTi sadRac Zalian
Sors Canda, Soreuldeboda eqos guguni, krialebda ma-
Rali zeca, modioda SuadRe; mere xura mTlianad Seima-
la milis sibneleSi, gugunic miilia, kata kardinali ki
milTan wrialebda da Sesabralisad knaoda.
`Cemo Svilo, Cemo dakargulo Svilo...~ amgvari iyo
katis fiqri.
wlebis Semdeg, roca kata kardinali amqveynad ukve
aRar iyo, me da Cemma colma lulum (lusias es saxeli
SerCa sabolood) germaniaSi vimogzaureT da Stelinge-
nis zooparkSi xuras naturaluri zomis qandakeba vixi-
leT. qvis postamentze amokveTili iyo warwera:
CHURA. EiN TRAUM AUS GEoRGiEN
92 cxeli Sokoladi
beqa ramdenime welia, rac internet sivrceSi aqtiu-
rad aqveynebs leqsebs. hqonda ramdenime publikaciac
da mkiTxvelTa garkveuli nawili mas kargad icnobs.
mimarTavs sxvadasxva saleqso formas da arc eqsperi-
mentebs ufrTxis. aq warmodgenil leqsebsac uCveulo
forma aqvT. mag., sityvis gadatana, romelic novacia
araa, magram aq ar emorCileba marTlweris wesebs. Ta-
vad beqa ambobs, rom misi aseTi Tamami midgoma erTgva-
ri protestia poeziisadmi mimarTuli CarCoebisa da
„warmarTobasaviT SemorCenili im azris winaaRmdeg,
rom Tavisufali leqsi, TiTqos, poezia ar aris“ (b.
a.). rac Seexeba konvenciur leqsebs da cikls „tramvai
saxelad“ - avtoris TqmiT, qarTul poeziaSi besikur
ToTxmetmarcvlianze didi moTxovnis da am sazomiT
dawerili Tu Targmnili bevri brwyinvale leqsis miu-
xedavad, besikiseuli taepebis kanonikuri Senacvleba
unikaluria Tavisi evfoniiT; amitomac, is cdilobs
besikuris aRdgenas Sida riTmebis gareSe da odnav sa-
xeSecvlili formiT.
danarCens, sakuTar Tavsa da misTvis mniSvnelovan
cxovrebiseul detalebze Tavad avtori gviambobs:
„davibade Cxorowyus raionSi, 1986 wlis 9 ianvars.
politikuri qartexilebisadmi bavSvuri Tvalis mi-
devnebis mere, iqve Semiyvanes skolaSi. cxraklasda-
mTavrebulis atestatiT Camovedi TbilisSi da swavla
gavagrZele soxumis universitetSi, politologiis
fakultetze... bavSvobis mogonebebidan, rac yvelaze
Tbilad maxsendeba, es aris qvedaCxorowyus mtvriani
biblioTeka... myavs meuRle da male gveyoleba patara
gogona, romelsac tidas davarqmevT… vwer bavSvobi-
dan da, sakuTriv leqsebis garda, TavgamodebiT veZeb
poezias prozaSi, kinoSi, musikaSi, ferweraSi, qarTul
freskaze _ yvelgan, sadac, imedi maqvs, rom vipovni“.
poezia
beqa axalaia
poeti
neStebi Cemo micvalebulebo, bavSvobaSi Cemgan saTi-Taod, an wyvilad, miyolebiT rom midiodi-T, _ me yvelas dasanaxad vtirodi, mere, yoy-
loCinobis asakSi mrcxvenoda sxvebTan tiri-lis, magram Cumad mainc vRvridi cremlebs, a-xla ki, ager, ramdeni welia, tirils veRar va-xerxeb, vcdilob, magram amaod, Tumca, vgrZn-
ob, rom gloviT vivsebi da erT dResac, Tqv-enTvis momzadebul simbolur miwayrilTanCamovjdebi da mTeli guliT gamogitirebT.
Tqvenc xom es gindaT?! aba, ratom mesizmrebi-T xolme erTad Sekrebilebi, mdumareni?! me
sizmarSive vxvdebi, rom es sizmaria da sevda-Separuli giyurebT Zilis fskerze Cacvenili
TvalebiT... me ver SevZ-eli sikvdili _ vcdil-
ob sicocxles, me ver Se-vZeli qmroba _ vcdilo-b Seyvarebulobas, me verSevZeli mamoba _ vcdil-ob Svilobas, me ver SevZ-
eli...
sikvdili didia _ dedamiwisxela, Cven _ co-cxlebs misi gveSinia, sididis SiSiT savse g-ulebSi zizRisTvis ar rCeba adgili, amito-maa _ `spilenZa~ gvezizReba, `anakonda~ ki Si-Ss gvgvris... Cemo micvalebulebo, am nawerSi
mogiyareT Tavi, es gadatexili striqonebi Tqveni Zvlebia da me dReidan, indieliviT,
sadac waval, Cemi mkvdrebis neStebs xurjin-iT Tan vatareb!
sikomori is gaRma napirze dgas, me gamoRma. me is miyvars da
vgrZnob, masac vuyvarvar. me misi saxelic ar vici, arc man icis Cemi. am samiode wlis win, pirvelive
naxviT Semiyvarda, roca gaRma, maRlobze mdgar s-amWedlos, uCveulod adidebulma mdinarem, Zir-
i gamourecxa da waiRo. Turme, Senobis CrdilSi c-xovrobda, Cumad, TavisTvis. Sevxede tanmorCils,
mcivanas, mzesdanatrebuls da cxovrebaSi pirvel-ad vigrZeni bedniereba, toti davuqnie, manac dam-
iqnia mokrZalebiT, gakvirvebulma da gaxarebulma. vcdilob, davelaparako, magram, mdinaris Sxuili axSobs Cems xmas. me, yovel diliT saSinel xasiaT-ze var, is yovel diliT iRimeba, arc dalaparakeb-as cdilobs, ubralod miyurebs da iRimeba. mzer-
as bondis xidze gadavatareb xolme, rom mSrali TvalebiT Sevxedo da ukeT gavarCio misi sxeul-is nakvTebi... RmerTo! sxvebisgan gansxvavebiT, me ar mgonixar Rrubelze amosuli, dagrexilfesve-
cxeli Sokoladi 93
ari,vah, Sens dedasa!
Seni tania, Cemo biWo, swored is ari.yovlad Zliero RmerTo dagvixsen!
_ wuxelis vnaxe ucnauri erTi sizmari,
de, netav rao?wuxelis vnaxe ucnauri erTi
sizmari:Camomtvreoda alvas totebi.
_ eg mklavebia, Cemo biWo, es ra miTxari,
vah, Sens dedasa!eg mklavebia, Cemo biWo, es ra
miTxari,ambavi gulze cexlis momdebi.
_ wuxelis vnaxe ucnauri erTi sizmari,
de, netav rao?wuxelis vnaxe ucnauri erTi
sizmari:Cvens vazs furclebi ise cvioda..._ eg qoCoria, Cemo biWo, swored is
ari,vah, Sens dedasa!
eg qoCoria, Cemo biWo, swored is ari,
albaT gixmoben saiqiodan...
_ wuxelis vnaxe ucnauri erTi sizmari,
de, netav rao?wuxelis vnaxe ucnauri erTi
sizmari:moacurebda wyali kidobans.
_ Seni kuboa, Cemo biWo, swored is ari,
vah, Sens dedasa!Seni kuboa, Cemo biWo, swored is
ari.Seni col-Svilis xilva mindoda...
_ wuxelis vnaxe ucnauri erTi sizmari,
de, netav rao?wuxelis vnaxe ucnauri erTi
sizmari:bRaoda, axlos, tyeSi iremi.
_ mamaSenia, Cemo biWo, swored is ari,
vah, Sens mamasa,mamaSenia, Cemo biWo, swored is ari,
rogor megona daitirebdi...
_ wuxelis vnaxe ucnauri erTi sizmari,
poezia
biani da dakoJrili, uzarmazari muxa, romelic
CvenTvis arafers akeTebs. me mjera Seni. deda mo-
miyva Senze, sanam moWridnen, albaT guli ugrZn-
obda. momiyva, rom arseboben unayofo, wminda xe-
ebi da arseboben xeebi, romlebic nayofs Segnebu-
lad ar isxamen da es siZunwe xeebis erTaderTi c-
odvaa... roca siZunwem moicva cisqveSeTi, Sen moa-
vline Ze Seni, xeebis codvaTa gamosasxsnelad. ad-
amianebma misgan daamzades jvari, romelzec Tavi-
anTi RvTis Ze acves TavianTi codvebis gamosaxsn-
elad da aRsrulda winaswarmetyveleba da mietevaT adami-anebs codvebi da m-ietevaT xeebs cod-vebi winaswarmetyv-elebis aRsruleba-Si Setanili wvli-lisTvis da dada-
sturda erToba Se-nsa da adamianebis
RmerTs Soris... siTamamisTvis, Sengan sastikad da-
sjilebic maxsovs, miuxedavad imisa, rom isini ca-
mde marTlebi iyvnen, xolo Sen, - miwamde mtyuani, -
mainc mjera Seni. moaxdine saswauli, gadamrge gaRma
napirze!
ai, bondis xidi, keTilma adamianebma rom dasweres
gamijnurebul napirebs. Cven ras dagvweren?
sizmari (rkalidan `variaciebi
folklorul Temebze~)
_ wuxelis vnaxe ucnauri erTi sizmari,
de, netav rao?wuxelis vnaxe ucnauri erTi
sizmari:waqceuliyo Cveni alvis xe.
_ Seni tania, Cemo biWo, swored is
de, netav rao?wuxelis vnaxe ucnauri erTi
sizmari:Zroxis bRavili gaswvda saZovars._ dedaSenia, Cemo biWo, swored is
ari,deda samiwe,
dedaSenia, Cemo biWo, swored is ari,rZe ukvdavebis vinc ver gawova!
tramvai saxelad `cremli~is(12) iwva zurgze da TavisTvis
Cumad tiroda,niavs mohqonda zRvis xmauri
sanapirodan,sadac ulevi ireoda xalxi kvira
dRes.win iyo mTeli Semodgoma zamTris
piramde.is(12) iwva zurgze da TavisTvis
Cumad tiroda.
da es dardis da mwuxarebis ar iyo cremli,
arc sixarulis, arc aprilSi atmis da tyemlis
surnelisagan mowolili, ar iyo cemiT
gamonadeni, arc sigiJis ar iyo cremli.
niavs mohqonda zRvis xmauri sanapirodan.
sul cota xnis win is(2) movida, manqana saxlTan
Semoayena, gadmovida (laikac axlda),
is(12) CrdilSi ijda, ucqeroda, produqtis garda
man(2) yvavilebic moitana, auvso kalTa
(xalxi ulevi ireoda yovel kvira dRes).
is(12) zurgze gawva, is(2) ki xelebs usvamda nazad
mis(12) usaSvelod(mTeli rva TviT) gaberil mucels,
man(2) Tqva: `es kmara, bednieri rom iyos kaci~,
mas(12) ki, ratomRac, auvarda tirili uceb...
win iyo mTeli Semodgoma zamTris piramde.
is(12) iwva zurgze da TavisTvis Cumad tiroda.
94 cxeli Sokoladi
vin hyvarebia firosmans da vis uyvars firosmani
biografiuli romani, albaT,
mwerlobis erT-erTi yvelaze
rTuli Janria, radgan avtors
uamravi SemoqmedebiTi plastis
gamoyeneba uwevs da es plastebi
ise unda gadadiodes erTmaneTSi,
rom mkiTxvels siyalbis gancda
ar Seuqmnas. amisaTvis avtori Ta-
vis TavSi unda aerTianebdes ro-
gorc beletristis, aseve mecnie-
ris saukeTeso Tvisebebs da, rac
mTavaria, kargad icodes ara mxo-
lod romanis personaJis cxovre-
bis uwvrilesi detalebi, aramed,
zogadad, personaJis sacxovrebe-
li garemos, epoqis, imdroindeli
saazrovno Tu yofiTi tendencie-
bis mravali realia.
ar vici, am mizezis Tu kidev
sxva ram mizezTa gamoa, magram
faqtia, rom qarTuli mwerlo-
ba TiTqmis me-20 saukunis meore
giorgi lobJaniZe
recenzia
`es me var _ firosmani~
Sorena lebaniZe
gamomcemloba: `artanuji“
2012
naxevramde biografiuli romane-
bis siuxviT didad ver daikvex-
nida. sagangebod ar mikvlevia,
magram, rogorc dainteresebul
mkiTxvels, cota adreuli pe-
riodidan am Janris sul ramde-
nime nimuSi (vTqvaT, konstantine
gamsaxurdias `giotes cxovrebis
romani“ da nika agiaSvilis `ser-
vantesi“) maxsendeba.
ra Tqma unda, maxsovs, rom me-
oce saukunis samociani wlebi-
dan, erT-erTi rusuli gamocemis
analogiiT, gamomcemloba `naka-
dulSi“ arsebobda seria `gamoCe-
nil adamianTa cxovreba“, sadac
mravali saintereso biografiu-
li narkvevi daibeWda. magram
narkvevi da ara _ romani, rome-
lic principulad gansxvavdeba
cxovrebiseuli faqtebis mSrali
aRwerisgan.
sxvaTa Soris, swored xsene-
buli seriiT gamoica qarTuli
biografiuli romanis erT-erTi
brwyinvale nimuSi _ oTar Cxei-
Zis `vasil barnovi“, romelic,
Cemi azriT, am Janris Sedevria.
dRes ki Tu vinme SeiZleba bio-
grafiuli romanis namdvil osta-
tad miviCnioT, rostom CxeiZea,
romelmac me-19-20 saukuneebis
gamorCeul qarTvel mweralTa da
moRvaweTa erTmaneTze saukeTeso
mxatvruli portretebi daaxva-
va da, faqtobrivad, gansazRvra
biografiuli romanis, rogorc
Janris, ganviTarebis mTeli pers-
peqtiva.
aqve sagangebod unda aRvniS-
noT naira gelaSvilis ubrwyinva-
lesi romanebi germanel mweral-
Ta cxovrebasa da Semoqmedebaze.
misi `zrdis bedniereba, anu pau-
la moderzon-bekeri, mxatvari“,
`elze lasker Suleri“, `hiol-
derlini“, `novalisi“...
Sesavali sakmaod gamigrZelda,
magram minda, kidev erT sakiTxs
sagangebod Sevexo. kerZod imas,
rom qarTul literaturaSi fi-
rosmanis cxovrebiT dainterese-
ba axali ar aris. am 20 wlis winaT
firosmans biografiuli narkvevi
miuZRvna mamia CorgolaSvilma,
sul axlaxan ki `kavkasiur saxl-
Si“ gamoica TviTonac SesaniSnavi
mxatvris, Temo jafariZis Zalze
Rrma, erT-erTi yvelaze STam-
beWdavi vrceli ese niko firos-
manze _ `naxatis siCume“, romel-
Sic Temo jafariZe firosmanis
samyaros sando megzurad da in-
terpretatorad mogvevlina. sa-
mwuxarod, rogorc saqarTveloSi
xSirad xdeba, am wignis gamocema-
mac TiTqmis SeumCnevlad Caiara.
sxva romelime avtoris wigni
mec Tu gamomrCa, bodiSs vixdi,
radgan am werilis mizani sru-
lebiTac ar aris an firosmanze
dawerili naSromebis, an, miT ume-
tes, qarTuli biografiuli ro-
manis ganviTarebis tendenciaTa
kvleva. ubralod, Zalze mokled
mindoda, gamomekveTa im amocanis
mTeli sirTule, rasac Cveni sa-
analizo wignis `es me var _ fi-
rosmanis“ avtori, Sorena lebani-
Ze SeeWida.
mkiTxveli, romelic Taroze
Semodebul wigns dainaxavs, ro-
melsac ydaze saTaurad „es me var
_ firosmani“ aweria, SesaZloa
windawinve skeptikurad ganewyos
da yuradReba aRarc imas miaq-
cios, rom wignis avtori _ Sorena
lebaniZe _ dRevandeli qarTuli
Jurnalistikis erT-erTi gamor-
Ceuli saxelia.
cxeli Sokoladi 95
recenzia
am daeWvebis safuZveli ki, al-
baT, iqneba, radgan saqmeSi ga-
rkveul adamians kargad moexse-
neba, rom iyo kargi Jurnalisti,
srulebiTac ar gulisxmobs imas,
rom aseTive kargi mwerali xar
da miT ufro, urTulesi Janris,
biografiuli romanis, daZleva
ar gagiWirdeba. Jurnalistebis
karg mwerlebad gardasaxvis ma-
galiTebi arsebobs, magram ufro
metia precendenti, roca aseTi
gardasaxva warumateblad damTa-
vrebula.
sixaruliT minda vTqva, rom pi-
radad me es eWvi Sorena lebani-
Zis wignis pirvelive gverdebidan
gamiqarwylda.
dRes bevrs saubroben imaze,
rom qarTuli Jurnalistikis ena
ukiduresad gaRaribda, sxva ene-
bidan moZalebuli kliSeebiT gai-
vso. am fonze sasiamovnod gama-
oca Sorena lebaniZis `es me var
_ firosmanis“ qarTulma. merwmu-
neT, aseT enas dRes ukve xSirad
veRar waawydebiT.
aqve minda davazusto, rom enis
gaRaribebis sapirwoned arcTu
iSviaTad gamoyenebuli fraza
`ZarRviani qarTuli“ ukiduresad
maRizianebs, radgan is, umTavre-
sad, aramiznobrivad daxvavebuli
arqaizmebis, dialeqtizmebisa da
quCuri metyvelebis erTmaneTSi
alufxul da gaurkvevel simbio-
zs gulisxmobs. am `ZarRvian qar-
Tuls“ xSirad dasdevs konstan-
tine gamsaxurdias uniWo mibaZviT
gadmomRerebuli paTetika da ma-
Ralfardovneba. simarTle rom
vTqvaT, mTeli es `CiJi uyvardao,
dedisimeds, biJi“ kidev ufro au-
tanelia, vidre televiziiT gago-
nili `movaxdine gasrola“, anda
`vpatrulirebdi sakuTar kva-
dratSi“...
amitomac Cem mier sagangebod
aRniSnuli `kargi qarTuli“ ra-
Rac gaurkvevel `ZarRvebs“ ki
ara, leqsikisa da stilis iseT
ufaqizes SegrZnebas gulisxmobs,
roca yvela sityva konotaciis,
garemos, emociuri da intona-
ciuri velis Sesatyvisad aris
CarTuli mxatvruli stilistikis
erTian qsovilSi.
Sorena lebaniZis `es me var _
firosmani“ zemoTqmulis sauke-
Teso nimuSia. iseTi SegrZneba
grCeba, rom Txrobis erTian ka-
lapots zustad saWiro drosa da
saWiro adgilas uerTdeba uamra-
vi wvril-wvrili Senakadi da es
Senakadebi, sabolood, saTqmelis
did mdinared yalibdeba, rome-
lic mkiTxvels nafotiviT ati-
vtivebs Tavis talRebsa da mo-
revebSi.
sagangebod aRsaniSnavia is pro-
fesiuli detalic, rac mwerlisa-
gan did gamocdilebas moiTxovs
da ris winaSec xSirad uZlurni
arian xolme Zalze gamocdili
literatorebic. es aris ritmis
regulaciis sakiTxi, uromli-
sodac fons ver gava vercerTi
xelovani. Tu musikaSi ritmidan
amovardna, musikaluri taqtis
rRveva aSkarad sagrZnobia, mwer-
lobaSi amis mixvedra ufro da-
xvewil smenas saWiroebs.
Sorena lebaniZis `es me var _
firosmani“ ki gansakuTrebulia
am TvalsazrisiTac. wigni ritmu-
li Senakadebis gemovnebiani Sexa-
mebis, obertonebisa da ZiriTadi
tonis daxvewili urTierTmimar-
Tebis saukeTeso nimuSia.
igive profesionalizmi Cans fa-
bulis agebis SemTxvevaSic. wigni,
ZiriTadad, erT _ firosmanisa
da misi megobris colis rTul
sasiyvarulo ambavs gviyveba. es
aris Txzulebis RerZi, romel-
zec ostaturad ebmeba sxva ua-
mravi, erTi SexedviT, aramTavari
da meoreuli narativi.
Sorena lebaniZem zustad icis,
sad gawyvitos mTavari ambis
Txroba, sad Semoitanos meoreu-
li elementi ise, rom mkiTxvelis
yuradReba mTavari ambidan ki ar
gafantos, aramed kidev ufro ga-
amZafros interesi. am mxriv, le-
baniZis `es me var _ firosmani“
namdvil deteqtivs emsgavseba,
ufro sworad, aqvs deteqtivisa-
Tvis damaxasiaTebeli is niSani,
roca fabulis ganviTarebis ram-
denime SesaZleblobidan mxolod
wignis bolos irkveva, `vin aris
mkvleli sinamdvileSi“.
sinamdvileSi, wignis dasrule-
bisas xvdebi, rom es mTavari amba-
vi da intriga mxolod satyuaraa,
wignis mizani ki im STabeWdile-
bis, codnis, gaazrebebis marjve
sistematizaciaa, rac avtorma,
rogorc Jurnalistma, firosma-
nis Temaze muSaobisas miiRo.
wignidan Zalian kargad Cans,
rogor iqca Sorena lebaniZi-
saTvis firosmanis cxovreba da
Semoqmedeba erTi sagazeTo weri-
lis Temidan biografiuli roma-
nis masalad, ramden adamians Se-
xvda, ramden sakiTxs CauRrmavda,
sanam am romanamde mividoda.
sxvaTa Soris, arc is aris pata-
ra ambavi, rom yvela am adamianisa
Tu firosmanis Semoqmedebis eqs-
pertis mosazrebebi avtors Zal-
ze keTilsindisierad, am adamian-
Ta pirovnuli da SemoqmedebiTi
uflebebis sruli dacviT aqvs
wignSi moyvanili.
erTi mxriv, eqspertTa am mosa-
zrebebis demonstrirebis, meore
mxriv ki, firosmanis Semoqmede-
bisadmi TviTon Sorena lebani-
Zis emociuri da siRrmiseuli
damokidebulebebis gamo, wigni
aramxolod saintereso da da-
maintrigebeli cxovrebis roma-
ni, aramed mxatvris Semoqmede-
bis marjve gasaRebic gamovida
da misi wakiTxva, siamovnebasTan
erTad, mkiTxvels firosmanis ga-
azrebis, an xelaxali CaRrmavebis
survilsac aRuZravs.
Sorena lebaniZis wigni _ es
aris TiTqos ukve nacnobi, ma-
gram, amave dros, sruliad ucno-
bi firosmanic.
da imeds vitoveb, rom es wigni
mainc ar Caivlis ise SeumCnevlad,
rogorc Temo jafariZis `naxatis
siCumem“ Caiara...
96 cxeli Sokoladi
recenzia
`Caika~ saxelad elisabedi
saTauri: `vin mokla Caika~ _
ara, es ar aris Tolia (Zera _ miT
umetes). `Caika~ slengze geebis
ganuyrel megobar qals niSnavs.
avtori: ana korZaia-samadaSvi-
li, es misi axali romania.
moculoba: daaxloebiT 160
gverdi.
yda: rbili da gadasarevi.
mokle Sefaseba zarmaci mki-
TxvelisTvis: Tu es mwerali
giyvarT, uCemodac waikiTxavT
am wigns da isiamovnebT, Tu ar
giyvarT, aucileblad waikiTxeT
mainc, radgan es misi saukeTeso
wignia da didad savaraudoa, mo-
gewonebaT.
Janri: deteqtivi _ saidumloe-
biT moculi mkvlelobiT, romlis
gaxsnasac didi wvalebis fasad
cdilobs gamomZiebeli, arada,
mkvlelis vinaoba yvela danar-
daviT gabunia
`vin mokla Caika~
ana korZaia-samadaSvili
bakur sulakauris gamomcemloba
2013
Cenma gmirma icis. ra Tqma unda,
Janris kanonebs ar davarRvev da
siuJets ar mogiyvebiT, wigni Ta-
vad unda waikiTxoTY _ ase rom,
Sevecdebi, siuJetis gamoklebiT
gadmogceT STabeWdilebebi.
ana korZaia-samadaSvili (igive
a.k.s.) jer kidev sofio kirvali-
Zeobis (fsevdonimi hqonda sul
Tavidan aseTi) droidan moeqca
yuradRebis centrSi _ rac unda
daweros, momwoneblebsac da da-
mwuneblebsac Tanabrad ainte-
resebs. sabednierod Tu samwu-
xarod, ana Zalian cotas wers.
sabednierod imitom, rom mis iS-
viaT nawerebSi ritmi yovelTvis
swrafia, Txroba aCqarebuli da
damuxtuli, bevri wvrilmani Tu
detali erTad moqceuli _ erTi
sityviT rom vTqvaT, dinamikuri.
samwuxarod ki imitom, rom misi
teqstebi erTbaSad, swrafadve
SemogekiTxeba da elode Semdegs
kidev 2-3 weliwads.
axali wignic araa am mxriv ga-
monaklisi, veWvob, xelidan gaSve-
ba moaxerxoT, sanam ar gaigebT,
vin mokla Caika saxelad elisabe-
di, igive eliso an elo. ra Tqma
unda, eWvi mis uaxloes megobar-
sa da Tanamacxovrebelzea _ yo-
vel SemTxvevaSi, gamomZiebeli
ase fiqrobs da Tanac, megobars
motivi aqvs _ elisabedma mTeli
qoneba mas dautova memkvidre-
obiT. midi da amtkice sakuTari
udanaSauloba, magram sandro
(ase qvia elos gei megobars) am
saqmeSi marto araa, maTi saerTo
megobrebis Wreli wre... ai, aq Se-
vwyvet siuJetis moyolas, danar-
Ceni Tavad gaarkvieT.
axla romanis umTavresi Rirse-
bac unda gamovyoT _ a.k.s.-s ise-
dac arasodes uWirda cocxali,
`namdvili~ personaJebis Seqmna,
mis TiTqmis yvela teqstSi moiZe-
bneba minimum erTi iseTi perso-
naJi, nebismieri mkiTxveli masSi
prototipis Ziebas rom daiwyebs.
am mxriv `vin mokla Caika~ namd-
vili romani-galereaa. miuxeda-
vad arc ise didi moculobisa,
aq mravali cocxlad daxatuli
personaJia, Tavisi biografiiT,
qariSxliani warsuliT da xSirad
uimedo, magram mainc saintereso
awmyoTi. romani pirdapiri gage-
biT `dasaxlebulia~ Tanamedrove
Tbilisuri bohemis ase tipiuri,
magram Tan ase gamorCeuli war-
momadgenlebiT. aq sabolood ga-
formda a.k.s.-s `ioknapatofa~ _
es Tbilisis Zveli ubnebia, sadac
`ucnauri~ adamianebi cxovroben,
aranair standartSi rom ar ewere-
bian, magram es ambavi didad rom
ar adardebT. ho, gacveTili si-
tyvaa `bohema~, magram am garemos
mainc yvelaze zustad aRwers.
TiToeul am gmirs romanSi
warsulis didi Sleifi mohyve-
ba _ Tundac yvelaze `uintere-
so~ gmiric ki iseTi biografiis
patroni aRmoCndeba, da amas
avtori ise sxartad da efeqtu-
rad gviyveba, namdvilad gulda-
sawyvetia, rom romani mxolod
160 gverdia da kidev amdenive
gverds ar iTvlis. esec mTavari
nakli (Tu naklad CavuTvliT) _
personaJebs potenciali gacile-
biT meti aqvT, vidre am romanma
daitia. Tumca,finalSi avtori ki
ambobs, sxva dros, sxva zRaparSi
movyvebi maT ambebso da imedi da-
vitovoT, rom deteqtivis Janris
kanonebi aiZulebs avtors, roma-
nis gagrZeleba, an sulac, winais-
toria daweros. orive Tanabrad
saintereso iqneboda.
98 cxeli Sokoladi
wignebi
Zarcva
piter keri
mTargmneli: qeTi qanTaria
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli: 2013
fasi: 11.90
avstralielma mweralma piter ke-
rim (1943) igive moaxerxa, rac Turqma
orhan famuqma da samxreT afrikelma
jon kutzeem _ Tavisi qveyana geo-
grafiuli periferiidan Tanamedro-
ve literaturis centrSi gadaitana.
bukeris premiis orgzis laureati
romanistis saxels nobelis premiis
yvelaze realur da Rirseul kandida-
tebs Soris xSirad axseneben, radgan,
rogorc wesi, piter keris yoveli axa-
li wigni inglisurenovan literatu-
rul samyaroSi wlis movlenaa.
2006 wels gamoqveynebuli romani
`Zarcva~ erT dros saxelganTqmuli
avstralieli mxatvris, maikl bou-
nis, metsaxelad buCeris ambavia. yve-
lasgan daviwyebuli maikli dReebs
miyruebul sofelSi, autist ZmasTan
erTad atarebs, sanam maT cxovrebaSi
axalgazrda qali ar Cndeba, romelic
yvelafers cvlis.
senior prezidenti
migel anxel asturiasi
mTargmneli: nino samukaSvili
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli: 2013
fasi: 15.90 lari
migel anxel asturiasi (1899-1974),
cnobili poeti, mwerali, drama-
turgi, Jurnalisti da diplomati,
daibada da gaizarda gvatemalaSi,
magram Segnebuli cxovrebis didi
nawili emigraciaSi _ samxreT ame-
rikasa da evropaSi gaatara. `senior
prezidenti~ mxatvruli nawarmoebia,
magram gvatemalis sinamdviles, yo-
veldRiur cxovrebas dokumenturi
sizustiT aRwers. masSi bevri sce-
na pirdapir realobidanaa aRebuli,
personaJebic, TiTqosda unikaluri
gmirebi, avtoris Tanamedroveebi
arian. yvela maTgani sastiki wnexis
qveS cxovrobs; maT irgvliv mefo-
bs sisastike, usamarTloba, tyuili,
Wori, SantaJi, mudmivi TvalTvali,
muqara, iZuleba, mkvlelobebi. ro-
mani saSineli sicxadiT gadmoscems
SiSs, romelsac qveyanaSi gamefebuli
diqtaturis gamo Seupyria uklebliv
yvela. am yvelafris realisturi
aRwera literaturul dramas qmnis.
asturiasi araerTi literaturuli
jildos mflobelia. 1967 wels mas
nobelis premia mieniWa literatura-
Si, ris Semdegac gvatemalelma mwe-
ralma msoflioSi moipova aRiareba.
qalaqis meris colis sayvareli
aleqs CiRvinaZe
gamomcemloba: siesta
gamocemis weli: 2013
fasi: 10.60 lari
`9/11 tragediis Semdeg, teroris-
tebma gaavrceles mimarTva: `Cven
ufro metad gviyvars sikvdili, vi-
dre Tqven _ sicocxle~. sikvdil-si-
cocxlis dispozicia aseTi simwvaviT
dadga Cvens droSic. ra unda daupi-
rispiros artistma aseT momakvdine-
bel sisastikes, sikvdilis da sico-
cxlis dausrulebel tavtologias?
axali esTetikuri proeqtebi Cavarda.
ra iqneba Semdeg?
aleqs CiRvinaZis piesebSi amaze
pasuxs ver ipoviT. aba, ratom unda
wavikiTxoT? ar vici. me mxolod is
vici, rom es mSvenieri piesebia _ di-
namikuri, CamTrevi, mwvave~, _ paata
Samugia.
`mogzauroba `le kokaz iliustres~
furclebze~
levan bregaZe
gamomcemloba: artanuji
gamocemis weli: 2013
fasi: 7 lari
naSromSi monografiuladaa
Seswavlili TbilisSi 1889-1902
wlebSi gamomavali franguli Jur-
nali `le kokaz iliustre~ da misi
redaqtor-gamomcemlis Jiul mu-
ries moRvaweoba kavkasiis xalxTa
kulturebis evropaSi populari-
zaciisaTvis. ZiriTadi yuradReba
eTmoba frangul-qarTuli litera-
turul-kulturuli urTierTobis
sakiTxebs.
wigni gamoadgebaT kavkasiologebs,
frangul-qarTuli literaturul-
-kulturuli urTierTobebis mkv-
levarT, Jurnalistebs, mTargmne-
lebsa da Targmanis Teoretikosebs,
folkloristebs, Teatris istori-
kosebs, xelovnebaTmcodneebsa da eT-
nologebs.
ase
gela Cqvanava
gamomcemloba: diogene
gamocemis weli: 2013
fasi: 5.90
gela Cqvanava araerTi romanisa da
moTxrobaTa krebulis avtoria, ro-
melTa umetesoba sxvadasxva lite-
raturuli premiiTa da jildoTia
aRniSnuli, Tumca amis miuxedavad,
qarTveli mkiTxvelisTvis mwerlis
saxeli dRemde naklebad aris cnobi-
li.
romani `ase~ adamianisxela virTxe-
bis _ vadorinelebis qveyanaSi moxve-
drili ori glexis ambavia. miuxedavad
imisa, rom wignSi aRwerili qveyana da
istoria Tavidan bolomde mwerlis
fantaziis nayofia, mkiTxvels mona-
Txrobis realurobis gancda romanis
bolomde ar tovebs.
wignebi
keramikuli nakeTobani Sua saukunee-
bis saqarTveloSi
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli: 2013
fasi: 29 lari
anotaciebiTa da bibliografiiT
aRWurvil albomSi, Suasaukuneebis
Tixis nakeTobaTa koleqciebia war-
modgenili. am eqsponatTa absolutu-
ri umravlesoba amJamad saqarTvelos
erovnul muzeumSi Semaval, simon jana-
Sias saxelobis saqarTvelos muzeumis
Sua saukuneebis fondebSia daculi.
keramikuli nawarmis es nimuSebi iSvia-
Ti gamonaklisis garda (SemTxveviTi
monapovrebi), saqarTvelos terito-
riaze XX-XXI saukuneebSi Catarebuli
arqeologiuri kvleva-Ziebis Sedegad
moxvda muzeumSi. isini Semosulia qvey-
nis sxvadasxva regionebis arqeolo-
giurad Seswavlili naqalaqarebidan
da nasoflarebidan, sasaxleebidan,
qarvasla-qulbaqebidan, eklesiebidan,
samonastro kompleqsebidan, Tavdacvi-
Ti nagebobebidan da sxva Zeglebidan.
aRsaniSnavia, rom am nakeTobaTagan
zogierTi gaTxrebiT gamovlenil ke-
ramikul saxelosnoTa naSTebis teri-
toriazea aRmoCenili, naxevarfabrika-
tebTan, sawarmoo mowyobilobebTan da
xelsawyoebTan erTad.
udabno
jim morisoni
mTargmneli: kiti ioseliani
gamomcemloba: artanuji
gamocemis weli: 2013
fasi: 9 lari
The Wilderness. The Lost Writing of Jim Morrison (`udabno. jim morisonis
dakarguli Canawerebi~) _ es aris jim
morisonis 1600 gverdiani dRiuris
redaqtirebuli, Sekrebili da xelme-
ored awyobili SemoqmedebiTi masala,
romelic misi gardacvalebis Semdeg
gamoica (1989 wels). krebulSi Sedis
Canawerebi, eseebi, piesebis SeniSvnebi
da interpretaciebi, kinoscenarebi,
leqsebi, anekdotebi, simRerebis teqs-
tebi da sxva saxis mxatvruli masala.
edrian moulis saidumlo dRiuri
siu taunsendi
mTargmneli: xaTuna basilaSvili
gamomcemloba: diogene
gamocemis weli: 2013
fasi: 9.90 lari
siu taunsendi 1946 wels inglisSi
daibada. 15 wlisam skola miatova. mas
mere bevri saqmianoba gamoicvala _
xan fabrikis muSa iyo, xanac maRaziis
gamyidveli. 1982 wels `edrian mou-
lis saidumlo dRiuri~ gamoqveynda
da avtori maSinve britaneTis erT-
-erT yvelaze cnobil mwerlad iqca.
siu taunsendi araerTi romanisa da
piesis avtoria, Tumca konan doilisa
da a. a. milnis msgavsad misi mTeli
Semoqmedeba erTma personaJma da-
Crdila. britaneTSi edrian mouli
iseTive cnobili vinmea, rogorc Ser-
lok holmsi an vini puhi.
100 cxeli Sokoladi
cxeli Sokoladi 101
მხსნე ლი ძმე ბი
მაილსი 10 თვის იყო, როდესაც ავტრალიელმაცოლქმარმაპიტმადადენიმთავზარდამცემიამბავი შეიტყვეს: მათ ბიჭს ლეიკემიის იშვიათიფორმაიუვენილურიმიელომონოციტურილეიკემიაჰქონდა.ესსასიკვდილოდაავადებაა,რომლისდროსაცპაციენტსმხოლოდძვლისტვინისანჭიპლარისსისხლისტრანსპლანტაციათუიხსნის.მედიკოსებმაძვლისტვინისდონორისძებნადაიწყეს..გარკვეული პერიოდის შემდეგ ექიმებს სასი
ამოვნო სიურპრიზი ელოდათ. პიტსა და დენისუფროსივაჟიცჰყავდათ.ჯასპერიმაილსამდესამიწლითადრეშეეძინათ.მშობიარობამდედენიმჯერრეკლამიდან,შემდეგკითავისიექიმისგანაცშეიტყო,რომჭიპლარისსისხლისშენახვადამომავალში მისი სხვადასხვა დაავადების წინააღმდეგ საბრძოლველად გამოყენება შეეძლო. ასეცმოიქცა..მაილსის ექიმისთვის მართლაც შესანისშნავი
სიურპრიზი იყო იმის აღმოჩენა, რომ მშობლებსმეორე შვილის ჭიპლარის სისხლი კერძო ბანკCryositeში ჰქონდათ შენახული. დაავადებასთანსაბრძოლველადესმართლაცმნიშვნელოვანსიახლეს წარმოადგენდა. პიტმა და დენიმ მალევემიიღესდადასტურება,რომძმებისიმუნურისისტემათავსებადიიყოდაჯასპერისჭიპლარისსისხლიმაილსსლეიკემიისსამკურნალოდგამოადგებოდა.ტრანსპლანტაცია 2010 წლისთებერვალში გან
ხორციელდა.ოპერაციისშემდეგმშობლებისთვისმტანჯველილოდინისდროდადგა:დაიწყებდათუარააღდგენასმაილსისიმუნურისისტემა,ხომარმოიშორებდამისიორგანიზმიგადანერგილუჯრედებს...თუმცა,ცნობილია,როცადონორიდედმამიშვილია,ტრანსპლანტაციისშედეგებიუმეტესადწარმატებით მთავრდება, გართულებების შანსიდასიმძიმეკიასეთდროსგაცილებითდაბალია,ვიდრეარამონათესავედონორისშემთხვევაში.მაილსისთვის პოსტოპერაციულმა პერიოდმა
კარგადჩაიარადა2თვეშიბავშვიგაჯანმრთელებულიგაეწერაკლინიკიდან.დღესდენისიამაყითაღნიშნავს, რომ ჯასპერის ჭიპლარის სისხლისშენახვა მათ მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებსშორისყველაზეგონივრულიიყო!„ყველადედასმოვუწოდებ,შეინახოსთავისიშვილისჭიპლარის
სისხლი“,აცხადებსის.იგივეს ამბობს ამერიკელი სუზან ჯერვისი და
დასძენს,რომამუჯრედებსსიცოცხლისგადარჩენანამდვილადშეუძლიათ.სუზანისაკუთარნათქვამსშვილისისტორიითადასტურებს:ბრენდინილეიკემიას2წლისასაკიდანებრძოდა.როცაექიმებმაბავშვსმწვაველიმფობლასტურილეიკემიადაუდგინეს, სუზანი უკვე მეორე შვილს ელოდა.ექიმმა დედას აუხსნა, რომ ახალშობილის ჭიპლარის სისხლი შესაძლოა ძმის სამკურნალოდგამოეყენებინა. სუზანმა ჭიპლარის სისხლის უჯრედებისშესახებმანამდეარაფერიიცოდა,თუმცაგადაწყვიტამედიკოსებისთვისდაეჯერებინადამათირჩევისმიხედვითმოქცეულიყო.ექიმებმაბრენდინისმკურნალობადაიწყეს.ქი
მიოთერაპიის კურსები სამი წლის განმავლობაში მიმდინარეობდა, რის შედეგადაცდაავადებამპროგრესი შეწყვიტა და რემისიის ფაზა დაიწყო.პარალელურად,ოჯახშიუკვემესამეპატარაცგაჩნდა.სუზანმაყოველიშემთხვევისთვისმისიჭიპლარისსისხლიცშეინახა.სამწუხაროდ,რემისიამხოლოდექვსთვესგაგ
რძელდა. ბრენდინს სისუსტედაეწყო, სხეულზეჩალურჯებებიგაუჩნდა,ბავშვიძვლებშიაუტანელტკივილს უჩიოდა. მშობლებს ექიმებმა უთხრეს,რომ ბრენდინი სასწრაფოდ ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაციას საჭიროებდა. უფროსისძმისჭიპლარისსისხლითავსებადიარაღმოჩნდა,თუმცა,სამაგიეროდ,უმცროსიძმის,4თვისდევინისჭიპლარისსისხლიიდეალურადმისადაგებულიიყო.ბრენდინისათვის ჭიპლარის სისხლის ტრანს
პლანტაციას წინ ინტენსიური ქიმიოთერაპია დადასხივებაუძღოდა.ოპერაციაამერიკაში,ქალაქტუსონის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრშიჩატარდა.ტრანსპლანტაციამიდეალურადჩაიარა,ბრენდონი განიკურნა და ოპერაციიდან 12 წლისშემდგომაც თავს კარგად გრძნობს. ძმის ღეროვანი უჯრედები მისთვის ყველა შესაძლო უცხოდონორზე უკეთესი და გართულებებისგან თავისუფალი ალტერნატივა იყო! სუზანი ახლაუკვე 4ბიჭისდედაა.ისყველამომავალდედასურჩევს,აუცილებლადშეუნახონჭიპლარისსისხლითავიანთშვილებს.
ავტორი ნინო ბერძნიშვილი
102 cxeli Sokoladi
აფიშა აპრილი (1 - 30) რუსთაველი, ამირანი, აპოლო
The Croods
რეჟისორი კირკ დე მიკკო, კრის სანდერსი
ჟანრი ანიმაცია, სათავგადასავლო, კომედია
ანიმაციაში მოქმედება პრეისტორიულ დროში ვითარდება.
კრეგს, მიწისძვრით განადგურებული სოფლის დატოვება და
ოჯახთან ერთად სამოგზაუროდ წასვლა უწევს, რის შედეგადაც
ოჯახი ფანტასტიკურ, ზღაპრულ სამყაროში აღმოჩნდება....
oblivion
რეჟისორი ჯოზეფ კოსინსკი
როლებში ტომ კრუზი, მორგან ფრიმანი, ოლგა
კურილენკო
ჟანრი ფანტასტიკა, ტრილერი, სათავგადასავლო
დედამიწის ზედაპირი საცხოვრებლად გამოუსადეგარია.
მოსახლეობა ღრუბლებს ზემოთ ცხოვრობს, თუმცა
ადამიანთა გარკვეული ჯგუფი მაინც ახერხებს
ლანდშაპტზე დაბრუნებას, სადაც ჯერ კიდევ შეიძლება
საჭირო საგნების პოვნა
The big Wedding
რეჟისორი ჯასტინ ზაკემი
როლებში რობერტ დე ნირო, ქეთრინ ჰაიგლი, დაიან
კიტონი, ამანდა სეიფრიდი, სიუზან სარანდონი
ჟანრი კომედია
უკვე ოცი წელია ისინი ერთმანეთს ვერ იტანენ, მაგრამ რომ
არ გაუფუჭონ საერთო ვაჟს პირადი ცხოვრება, რომელსაც
როგორ სჩანს მართაც აქვს განზრახული ცოლის მოყვანა,
ისინი თანხმდებიან, რომ ყველა საშუალებით ბედნიერი ოჯახის
იმიტაცია უნდა შექმნან. ვერავინ, კოშმარულ სიზმარშიც კი, ვერ
წარმოიდგენდა , თუ ვინ გახდებოდა მათი შვილის რჩეული...
g.i. Joe: reTaliaTion
რეჟისორი ჯონ მ. ჩუ
როლებში ჩენინგ ტატუმი, ბრიუს უილისი
ჟანრი მძაფრსიუჟეტიანი, სათავგადასავლო, ტრილერი
ფილმის მეორე ნაწილში რაზმი «G.I. Joe» ისევ უცხადებს
ბრძოლას დაჯგუფება "კობრას" და უპირისპირდება
მთავრობას.
TranCe
რეჟისორი დენი ბოილი
როლებში ჯეიმს მაკევოი, ვენსან კასელ
ჟანრი კრიმინალური, დრამა
აუქციონერი სეიმონი ვერ უძლებს ცდუნებას და პროფესიონალ
მძარცველებთან ერთად ორგანიზებას უკეთებს მილიონებად
შეფასებული უნიკალური ლოტის გატაცებას. თუმცა ძარცვა არ
წარიმართება ისე, როგორც ის დასაწყისში ელოდა. აუქციონერს
თავში ბლაგვი საგანი ხვდება და ის კარგავს მეხსიერებას, არ
ახსოვს რა მოხდა და სად გადამალა ძვირფასი ტილო…
sCary Movie 5
რეჟისორი მალკოლმ დ.ლი
როლებში ჩარლი შინი, ლინდსი ლოხანი.
ჟანრი კომედია
ყველასათვის ნაცნობი კომედიური ჟანრის პაროდიული
ფილმი, სადაც გაშარჟებულია ისეთი ფილმები
როგორებიცაა: „პარანორმალური მოვლენები“, „შავი
გედი“, „დასაწყისი“...
104 cxeli Sokoladi
recenzia: Teatri
2500-wliani Teatris istoriaSi
arasdros yofila droisa da sivr-
cis aRrevis, xelovnuri konstru-
qciis da reJisoruli interpreta-
ciis iseTi usazRvro SesaZlebloba,
rogorc XXI saukuneSi. jer kidev
gasuli saukunis 80-ian wlebSi
postmodernizmiT STagonebulma
Tu mowamlulma mravalma saxelo-
vanma reJisorma (Tundac sapatio
patris SeroTi dawyebuli, arnaxu-
li arpad SilingiTa da kristof
martaleriT damTavrebuli) SeZlo
`damarxuli~ Tu mkvdreTiT aRmd-
gari klasikuri teqstebis scenuri
adaptacia.
sxvaTa Soris, Tavis droze am
sapatio kampaniaSi robert sturu-
asac hqonda Caweris Sansi da survi-
li, Tumca mogvianebiT is brextis
dramaturgias warmatebiT ̀ gadaeya-
ra~ da mTeli Tavisi SemoqmedebiTi
vneba politikuri da karnavaluri
Teatrisken warmarTa. Cveni Tea-
trisaTvis krizisuli 90-iani wle-
bidan moyolebuli, daaxloebiT
imave sarisko, cicabo gzas miuyveba
paata cikolias `antigone~ musikisa da dramis TeatrSi
avtori daviT buxrikiZe
roca RmerTebic mRerian BLUE VALENTiNES-s
reJisori daviT doiaSvilic, rome-
lic SemoqmedebiTi zigzagebis miu-
xedavad, lamis kavkasiis damsaxure-
buli postmodernistis statusiT
sargeblobs. logika da fantazia
mkarnaxobs, rom reJisor paata
cikolias mier axlaxan ganxor-
cielebuli sofokles `antigone~
(vaso abaSiZis saxelobis musikisa
da dramis Teatri) swored postmo-
dernul veqtorze mianiSnebs.
...gamomsaxvelobiTi saSualebe-
bis siWrele da siance, Tatralu-
ri sivrcis aTvisebis unari, sa-
Tqmelis Tanadrouloba, sicxade
da brutaluri ironia, klasikuri
Tu Tanamedrove teqstisadmi sru-
liad ukompleqso, Tavisufali da
erTgvari zerele damokidebuleba
_ es yvelaferi, paata cikolias
reJisorulma fantaziam Tu gabe-
dulebam jer kidev ori wlis win
25-wuTiani speqtaklebis festival
`ardifestze~ Sva. maSin, axalga-
zrda reJisoris mier dadgmuli
`Love Rats~ Jiuris gadawyvetilebiT
saukeTeso reJisurisaTvis daajil-
doves. Tumca yvelaferi Sedare-
biTia da konkursis eqstremalur
pirobebSi rTulia, gaiTvaliswino
ramdenad gaamarTla mayureblis,
an Jiuris molodini reJisorma.
miT umetes, roca mas ara aqvs ga-
mocdileba, rom saTqmeli 25 wuTSi
Caatios.
paata cikoliam `mcire format-
Si~ moaxerxa, zustad SeerCia msa-
xiobebi. amave dros SeenarCunebina
speqtaklis cocxali ritmi da ga-
rkveuli rok-ironiuloba mieniWe-
bina cocxali musikaluri gafor-
mebisaTvis (lili soloSvili, Teo
lomsaZe, salome xomasuriZe, Tako
sakandeliZe). mniSvnelovani aR-
moCnda avangarduli ynosviTa Tu
miniSnebiT gamorCeuli qeTi nadi-
baiZis mxatvrobac.
swored `ardifestis~ Semdeg Ses-
Tavaza mas daviT doiaSvilma musi-
kisa da dramis TeatrSi speqtaklis
dadgma. paata cikoliam garkveuli
mizezebis gamo ara Jan anuis `an-
tigone~ airCia, aramed sofokles
klasikuri versia, rac gacilebiT
cxeli Sokoladi 105
rTuli da xifaTis Semcvelia. Tun-
dac imitom, rom klasikur berZnul
tragedias Tavisi kanonebi aqvs,
romlis darRveva met gabedulebas
da uSret reJiosrul fantazias
moiTxovs.
paata cikolia: `erTi wliT adre,
roca `antigones~ dadgmas viwyeb-
di, sxva Temebi maRelvebda, radgan
sxva dro iyo. mas Semdeg bevri ram
Seicvala, magram raRac-raRacebi,
ramac piesis dadgmis survili aR-
miZra, mainc darCa. magaliTad, ise-
Ti maradiuli Temebi, rogoricaa,
pirovnebisa da Tavisuflebis, wes-
rigisa da kanonierebis, Zalaufle-
bisa da samarTlianobis dapirispi-
reba. rTulia, gadawyvito ra aris
samarTliani da ra aris usamar-
Tlo. sabolood ise gamodis, rom
yvela isjeba swored am `subieqtu-
ri~ samarTlis gamo~.
mxatvari qeTi nadibaiZe reJi-
sorma `antigonezec~ moiwvia. misi
scenografiisa da kostiumebis wya-
lobiT musikisa da dramis Teatris
scenur sivrceSi efeqturad warmo-
Cinda, magaliTad, WuWyiani abazana,
romelSic antigones dasja-ganban-
vis rituali unda Catardes; saxr-
Cobela da Tokebi, rogorc kreonis
diqtatoruli samefos ucilobeli
atributi; Savi vardebiT morTuli,
Camsxvreuli sarkis CarCo Tu kari,
romelsac antigones da, ismene (ana
zambaxiZe) verafriT gadalaxavs...
efeqturia, magram sworxazovani
30-iani wlebis sabWoTa warsulis
pirdapiri Sexseneba _ galife Sar-
vlebi da TeTri perangebi, romli-
Tac korife (ana nikolaiSvili) da
qoroa Semosili (giorgi vardosa-
niZe, devi bibileiSvili, giorgi
baxutaSvili), an kreonis pensne da
Sarval-kostiumi.
xiluli sisastikis da plasti-
kurad datvirTuli scenebis miRma
igrZnoba gadaWarbebuli da xSirad
umotivacio agresia, romelic sce-
nidan uxvad moedineba. es TavisTa-
vad xels uSlis teqstis aRqmasac.
Tu reJisoris Canafiqri mxolod sa-
xelmwifos Zaladobisa da pirovne-
bis Tavisuflebis, sistemis ideuri
damcvelisa (kreoni) da amave siste-
mis winaaRmdeg mebrZolis (antigo-
ne) dapirispirebis Temis warmoCenas
gulismobda, maSin amgvari Sav-Te-
Tri dispozicia gamarTlebulia.
arada daviT gabunias mier adapti-
rebuli teqsti mravalganzomile-
biani da gacilebiT sainteresoa (mas
gamoyenebuli aqvs sofokles sxva-
dasxva Targmanebi); rac reJisors
SesaZleblobas aZlevda, dialogebs
ufro metad CaRrmaveboda.
Tavidanve cxadia, rom `antigo-
neSi~ paata cikolia ara aristote-
leseul, `mimezisis~ meTods eyrd-
noba, aramed brexts, anu piesisadmi
distanciis, damokidebulebis, ̀ Ria
TamaSis~ xelovnebas, rac zogjer
zedmetad pirdapir da primitiul
xerxad meCveneba. reJisori saku-
Tar damokidebulebas ar niRba-
vs da xazs usvams subieqturobas,
rogorc interpretaciis aucile-
bel formas. erTgvari siWrele
ikiTxeba musikalur gaformebaSic,
sadac klasikur saopero arias
enacvleba pop-musika, an misi pa-
rodia. magaliTad, scena, rodesac
kreoni (aleko begaliSvili) xaz-
gasmuli ironiiT asrulebs tom
veitsis cnobil kompozicias Blue Valentines, antigone ki mikrofoniT
madlobas uxdis mamas. speqtaklis
nerviul ritmsa da hendelis arie-
bs drodadro kompozitor arCil
giorgobianis musikac arRvevs,
romelic calke aRebul sxva war-
modgenas ufro mouxdeboda.
Zalauflebisa da Tavisuflebis
maradiuli dapirispirebis garda,
`antigoneSi~ reJisors erosisa
da Tanatosis Temac Semoaqvs, rac
mayureblis emociis gamZafrebas
ufro emsaxureba, vidre relaqsa-
cias. gansakuTrebiT im scenebSi,
romlebic antigonesa da evridi-
kes (eka demetraZe) mimarT Zala-
dobas ukavSirdeba. Zaladobisa da
erotizmis mZafri surneli gasde-
vs qorosac (giorgi vardosaniZe,
devi bibileiSvili, giorgi baxu-
taSvili), romelic lamis mTeli
warmodgenis inspiratoria. swored
qoros personaJebi qmnian samoqme-
do sivrces, anu Zaladobis vels
_ wyliT avseben Savi saRebaviT
moTxvril abazanas, amzadeben wa-
mebisTvis gankuTvnil instrumen-
tebs, SemoaqvT sudaraSi gaxveuli
gvami...
RmerTebs swyuriaT samarTali,
magram Zaladobis saxeliT.
da zogjer susti, Zalauflebis
avadmyofuri surviliT Sepyrobi-
li kreonebis msgavsad, isinic mRe-
rian Blue Valentines.
recenzia: Teatri
106 cxeli Sokoladi
ar vici, cinikurad JRers Tu ara,
magram reJisor gio mgelaZis litera-
turuli debiutisa (krebuli saxelwo-
debiT „SMS“ ) da oTxi filmis Cvene-
bis Semdeg, kinoTeatr „amiranSi“, iseTi
SegrZneba mqonda, rom 80m _ 90-ianel-
Ta Taobis xsovnis saRamos daveswari.
„ara, megobaro“, „atu alaba“, „Svidi
dRe tibetSi“ da reJisoris axali fil-
mi „imago Mundi“ TiTqos gvabrunebda
„dakarguli Taobis“ umzeo samyaroSi,
romelSic bavSvuri siancisa da narko-
tikebTan Sezavebuli Tavisuflebis
surneli jer kidev cxadad igrZnoboda.
„ara, megobaros“ Semdeg kidev er-
Txel mivxvdiT, rom qarTulma kinom,
marTlac, Tavisi Jerar filipi dakarga,
romelic swored gio mgelaZis filmis
Semdeg wavida afxazeTis omSi. am fimlis
Semdeg isev SevigrZeniT 90-iani wlebis
tyvianarevi sisastike da movismineT
daTo evgeniZis sakulto simRera Emo-
cions, irakli Carkvianis SesrulebiT, da
es gayinuli drois gamTbar gzavnils
hgavda. vnaxeT patara nuca kuxianiZec,
romelmac kolegebs, ratomRac, nata-
li portmani gaaxsena. ganvlili wlebis
Semdeg, ukve gadavafaseT giorgi gur-
gulias personaJis infantilur-Zvel-
biWuri filosofia. da iqneb sruliad
recenzia: kino
gio mgelaZis nawerebi da filmebi... avtoris TanxlebiT
avtori daviT buxrikiZe
gaiRimeT, Torem Citi aRar gamofrindeba
ni, romelSic 28 novela („Cveulebrivi
musikosi“, „udabnos gogo“, „kritikuli
dReebi“, „babuaCemi duelSi mokles“,
„mwvane getrebi“...) da 2 piesa („gaiRi-
meT, Citi gamofrindeba”, „imago Mundi“)
gaaerTiana, misi biografiis nawilia:
„es wigni TviTon me var”; „me“ rome-
lic yvelaferSia“... marTalia, wignis
redaqtorsa da gamomcemels, beso xve-
deliZes miaCnia, rom es aris „sarkazmi
da gulwrfeli qarTuli porno“, magram
Janrobrivadac da Tematuradac krebu-
li gacilebiT mravalferovania.
am krebulSi mtkivneuli da mniSvne-
lovani Temebi avtorma swored Seu-
niRbavi sarkazmiTa da xiluli sevdiT
Sekra da gaazava. misi moTxrobebisa da
piesebis personaJebs raRac mZafri, ad-
vilad gasagebi da Savi iumoriT savse
naRveli axrCobT. isini mZafr konfli-
qtebsa da uaxloes adamianebs gaurbian;
an iqneb _ maTTan acdenil drosac. Tu-
mca ise qrebian, rom saWiro kiTxvebze
pasuxs ver iZlevian.
moklemetraJani filmi „atu alaba“
reJisorma 1993 wels gadaiRo, sastu-
mro „Tbilisis“ nangrevebSi. mZafri tki-
vilebiT da SegrZnebebiT gajerebuli
filmi, samoqalaqo omiT dasaxiCrebuli
qveynis metaforas ufro hgavda. maSin
norCi „naxcos“ (poeti gaga naxucriSvi-
lis) gulwfelobac davijereT, rome-
lic filmis dasawyisSi sakuTar leqss
_ „ara, megobaro“ _ kiTxulobs.
gio mgelaZis es filmi misi Taobis
winaswarmetyvelebas da ganaCens hgavs,
albaT, udardelad gaflanguli axal-
gazrdobis gamo. „drom TiTqos valebis
gadaxda mogvTxova da Cvenc Zalian Zvi-
ri gadavixadeT ganvlili Tavisuflebis
sanacvlod“, _ aRniSna daTo evgeniZem.
swored am Tavisuflebis monatrebam
Sekriba darbazSi daaxloebiT 30 _ 40
wels gadacilebuli mayurebeli, ro-
melmac bevri ram SeigrZno da gadaa-
fasa. albaT amitomac iyo, rom yoveli
msaxiobis gamoCenas ekranze mayurebeli
taSiT xvdeboda, xolo saRamos Semdeg,
kinoTeatr „amiranis“ win patara disku-
siac gaimarTa.
saubrobdnen levan abaSiZeze, irakli
Carkvianze, tato kotetiSvilze _ es sa-
xelebi, ZiriTadad, „dakarguli Taobis“
konteqstSi moixsenieboda. Tumca, ro-
gorc gio mgelaZem Tqva, Tavs ar Tvlis
„dakarguli Taobis“ adamianad, radgan
dakarguli sityva, miT umetes, Taoba ar
arsebobs.
gio mgelaZem prezentaciaze Sekre-
bil sazogadoebas ganucxada, rom wig-
cxeli Sokoladi 107
recenzia: kino
ekranze pirvelad gamoCnda naniko xa-
zaraZe sensaciis moyvaruli Jurnalis-
tis rolSi, romelic TviTmkvlelobas
(giorgi nakaSiZis gmiri didi simaRli-
dan nangrevebSi xteboda) videokameriT
iRebs. aseve pirvelad JRerda sajarod
niaz diasamiZis simRerac „minda, mjero-
des“, romelic filmis gamosvlis Semdeg
lamis hitad iqca.
2000 wels, daaxloebiT Svidwliani
pauzis Semdeg, gio mgelaZem pirveli
feradi, dokumenturi filmi _ „7 dRe
tibetSi“ gadaiRo, romelsac safu-
Zvlad daTo turaSvilis dokumenturi
proza daedo. reJisori TiTqos sagan-
gebod gaeqca yofierebis autaneli si-
mZimiT daRlil, Sav-TeTr samSoblos
da tibetis ritualebSi hpova droebiTi
TavSesafari. musika am filmSic mniSv-
nelovania, romelic specialurad gogi
ZoZuaSvilma dawera. operatorma gior-
gi beriZem ki tibetis mistikur samyaros
feradovneba SesZina.
„amiranSi“ gamarTul retrospeqtivaSi
ver moxvda gio mgelaZis kidev erTi fil-
mi „Cemi TviTmfrinvi“ _ naRvliani da fsi-
qodeliuri zRapari bavSvobis megobre-
bze, romlebic bedkruli 90-iani wlebis
mRelvare da tragikul droSi Caikargnen.
saRamo dasrulda axali, aTwuTiani „ima-
go mundi“-is premieriT, romelSic erT-
-erT personaJs Tavad reJisori TamaSobs,
xolo axalgazrda qals _ TaTia baramia.
mamakacis da qalis dialogi usityvoa.
aris mxolod musika, gviani Semodgomis
baRi da yviTeli foTlebi, romlis fon-
zec mayurebeli mxolod xedavs, magram
ver ismens, grZnobs, magram verafriT xv-
deba tragikul finals: ratom klavs qali
mamakacs. ramdenime xanSi, es istoria, sxva
kinonovelebTan gaerTiandeba da sabo-
lood, Svidi damoukidebeli novelisgan
Semdegari srulmetraJiani filmi seqtem-
berSi gamova.
oriode wlis win, rusTavelis Tea-
tris eqsperimentul scenaze reJisor-
ma sakuTari piesa _ „gaiRimeT, Citi
gamofrindeba“ dadga. finalSi arc
ZvelisZveli xisfexebiani fotoapara-
ti Canda da arc Citebi gamofrenilan.
avanscenaze gamwkrivebuli, martosuli,
usixarulo personaJebi nagvis urikas
rig-rigobiT miagorebdnen da publikis
gamxnevebas saWiroebdnen. magram darba-
zi daRlili, civi da pirquSi iyo. mas
aRar surda narkomanebis istoriebis
mosmena, an 90-ianelTa ganadgurebuli
Taobis TanagrZnoba. is daiRala saku-
Tari da sxvisi codvebis mosmeniT da
amitomac mxolod zrdilobis gamo Tu
ukravda taSs.
mainc sad gaqrnen gio mgelaZis mom-
xiblavi da romantikuli, Tavgadasav-
lebis moyvaruli hedonistebi, liri-
kuli gmirebi? nuTu, 80-iani wlebis
udardel nadimebsa da 90-ian wlebis
narkodepresiaSi CarCnen?.. reJisoris
bolo filmic swored am kiTxvebs aR-
Zravs.
#1 V.Gorgasali street, Stepantsminda, Georgia; Tel: +995 32 2 710099; Fax: +995 32 2 720099e-mail: roomskazbegi@roomshotel.com; www.roomshotel.com
108 cxeli Sokoladi
albaT, cota reJisors Tu SeuZlia
axalgazrdebis gancdebis da SegrZnebebis
ise xelSesaxebad da sainteresod asaxva,
rogorc bernardo bertoluCis. jer ki-
dev 1964 wels gadaRebul erT-erT pir-
vel filmSi `revoluciamde~, 24 wlis
reJisori saocari sizustiTa da poetu-
robiT aRwers 60-iani wlebis amboxis wina
periods italiaSi, axalgazrda wyvilis,
marqsisti fabriciosa da burJuaziul
ojaxSi gazrdili jinas urTierTobis
fonze. mogvianebiT, filmSi ` mTvare~ is
narkodamokidebuli mozardi biWis pro-
blemebs da dedasTan mis urTierTobas
ikvlevs, Tan incestis tabudadebuli Tema
Semoaqvs.
90-iani wlebidan reJisori isev ubrun-
deba axalgazrdebs, Tumca amjerad nak-
lebi radikalurobiTa da dramatizmiT: is
jer ` moparul silamazes~ iRebs, Semdeg
ki films _ „meocnebeni“, romelSic 1968
wlis protestis nostalgiur retrospe-
qtivas gvTavazobs.
TiTqmis aTwliani pauzis Semdeg re-
Jisorma bolo filmi isev axalgazrdebs
miuZRvna: „me da Sen“ 14 wlis introverti
biWis da misi ufrosi dis ambavs gviyveba
da personaJebis xasiaTis gaxsnas da siu-
Jetis ganviTarebas, praqtikulad, oTx
kedelSi Caketili axerxebs.
„miyvars axalgazrdebi, momwons imis yu-
reba, Tu rogor izrdebian isini kameris
recenzia: kino
avtori nino CimakaZe
bertoluCi oTx kedelSi
win“, _ ambobs 73 wlis reJisori, romelic
ukve wlebia, invalidis etlSi zis zurgis
mZime dazianebis gamo.
filmi, romelic axlaxan Tbilisis ki-
noTeatrebSic gamovida, pirvelad gasul
wels aCvenes kanis kinofestivalze. ga-
rkveulwilad, es reJisoris Semoqmedebis
erTgvari retrospeqtivacaa: dasawyisSi
lorencos dedasTan dialogisas „mTvare“
gaxsendeba; da-Zmis urTierToba aucile-
blad mogagonebT „meocnebens“; garkveul
paralelebs naxavT, aseve, filmebTan
„alyaSi“ da „ukanaskneli tango parizSi“.
gardatexis asakSi myof lorencos
(jakomo olmo antinori) yvela da yvela-
feri aRizianebs: mSoblebi, Tanaklasele-
bi, fsiqoTerapevti. erT dResac, roca
misi klasi 1 kviriT saTxilamuro ku-
rortze midis, lorenco sakuTari saxlis
sardafSi Caiketeba. mSoblebs ki atyuebs,
rom TanaklaselebTan erTad aris wasuli.
MP3 fleieri, leptopi, wigni, sakvebi _
martoobis erTi kvirisTvis „pirveladi“
moxmarebis sagnebic Tan aqvs...
Tumca moulodnelad mis myudroe-
bas ufrosi naxevarda arRvevs, romelic
heroinze damokidebulebisgan itanjeba
da droebiT Ramis gasaTev adgils eZebs.
fotografiiT gatacebuli olivia (tea
falko) SeyvarebulTan erTad toskanaSi
apirebs gadasaxlebas, Tumca misTvis pi-
roba aqvs micemuli, rom manamde narkoti-
kebs Tavs daanebebs.
oliviac da lorencoc realobas
gaurbian. erTi narkotikebSi xedavs ga-
mosavals, meore _ izolaciaSi. TandaTan
maTSi erTmaneTis mimarT empaTiis gancda
iRviZebs. lorenco cxovrebaSi pirvelad
grZnobs pasuxismgeblobas vinmes mimarT
da acnobierebs, rom erTaderTia, visac
olivias daxmareba SeuZlia. swored amiT
iwyeba misi metamorfozac.
Tavis mxriv, olivia samyaroze gabraze-
bul Zmas aZlevs rCevebs: „nu ggonia, rom
Tu am sardafSi Caiketebi, sxvebze ukeTesi
xar. ukve didi xar, droa, Tvali gauswo-
ro cxovrebas“.
filmis kulminacia, da albaT, yvelaze
emociuri epizodi, da-Zmis cekvis scenaa,
olivia devid bouvis Space oddity-s ita-
liur versias rTavs da lorencos umRe-
ris:
`miTxari, martosulo biWo, sad midi-
xar? saidan amdeni tkivili? vici, Sen al-
baT didi siyvaruli dakarge, Tumca qala-
qi savsea siyvaruliT~.
filmis finali Zalian optimisturi
da inspiraciulia. olivia da lorenco
erTkviriani izolaciis Semdeg gareT ga-
modian da ukve sruliad sxva ganwyobiT
Sordebian erTmaneTs: olivia axali cxo-
vrebis dasawyebad midis, lorenco ki cxo-
vrebis axleburad aRqmas swavlobs.
filmSi praqtikulad ar gvxvdeba reJi-
sorisTvis damaxasiaTebeli perversiuli
da naturalisturi scenebi. arada mTeli
filmis ganmavlobaSi gaqvs amis molodini.
ZiriTi nawili erT oTaxSia gadaRebuli.
Tumca, misi yureba erTi wuTiTac ar gbe-
zrdeba _ bertoluCim Zalian kargad icis,
rogor SeinarCunos mayurebeli Tundac
mxolod personaJebis saxisa da moZraobe-
bis CvenebiT, vuiaristuli manipulacie-
biT.
„me da Sen“ bertoluCis yvelaze ke-
Tili, yvelaze sufTa filmia, romelic
SesaZloa, ramdenime epizodSi sentimen-
taluradac mogeCvenoT, magram mTavaria,
ganwyoba, romelic filmidan modis, Za-
lian xalasi da gadamdebia _ infeqciasa-
viT gadamdebi.
stili
mimoxilva
Semodgoma msoflio
podiumebzeTargmani
kristian lubutani
110 cxeli Sokoladi
dResac cxadad maxsovs is mRelva-
reba, rasac 2011 wlis noemberSi gan-
vicdidi, `cxeli Sokoladis~ `stilis~
rubrikisTvis pirveli svetis daweri-
sas. maxsovs, ori dRe-Rame mxolod imis
fiqrSi gavatare, riT damewyo, rogor
gamegrZelebina da rogori yofiliyo
dasasruli.
mRelvarebas isic mimZafrebda, rom
Jurnalis axali rubrikis warmateba
Tu warumatebloba mTlianad Cemze iyo
damokidebuli. erTi ram, rac am pro-
cesSi maguliandebda da mamxnevebda,
iyo mondomeba, romliTac am rubrikis
keTeba daviwye. amas nino jafiaSvilis
mxardaWerac emateboda, romelic im
dros Jurnalis mTavari redaqtori
iyo.
am SemarTebis wyalobiT moxda, Tu
ara, ver vityvi, magram faqtia, rom
`stili~ gamogvivida. im Tavdapirveli
`gaocebuli reaqciebisa~ da kritikis
miuxedavad, 16 Tvis ganmavlobaSi am
rubrikam unikaluri auditoria SeiZina
da bevri mkiTxvelisTvis nomris `tkbil
desertad~ iqca.
gamogitydebiT, am svetisTvis mobi-
lizeba pirvelze metad gamiWirda. al-
baT, imitom, rom es Cemi bolo svetia.
es sityva _ `bolo~ _ xels miSlis da
zedmeti sentimentebic moaqvs, magram
finiSis xazi emociebis gareSe, albaT,
warmoudgenelia.
ganvlili periodis Sefasebas ar da-
viwyeb _ es saqme mkiTxvelisTvis mimin-
dia. erTi ram ki zustad vici, mixaria,
rom Cems cxovrebaSi es 16 Tve i y o,
pirvel rigSi, im adamianebis gamo, vis-
Tan erTadac am drois ganmavlobaSi
Jurnals vakeTebdi; da im adamianebis
gamoc, vinc `stilis~ istoriebs da fo-
toproeqtebs interesiT elodeboda; da
bolos, imitomac, rom am saqmis keTeba
momwonda.
ase rom, sasurveli saqmis keTe-
bas gisurvebT yvelas, mxolod, Cemgan
gansxvavebiT, uwyvet reJimSi. Sexvedra-
mde!
stili
Tamar alaviZe
112 cxeli Sokoladi
mimoxilva
CELiNE
cxeli Sokoladi 113
mimoxilva
wignebis maRaziasTan Cavlis dros teri jounsis wig-
nis ̀ Fashion now~-s danaxva mudam amaRelvebel grZnobas
iwvevs CemSi. es aris krebuli, romelic savsea dizai-
nerebis mier Seqmnili gansakuTrebulad kreatiuli
samosis fotoebiT, aseve maTi biografiebiT, da zo-
gadad, modis sferoSi momxdari saintereso faqtebiT.
wigni ori nawilisgan Sedgeba, rac mudam mafiqrebs,
radgan mesamec msurs daibeWdos. es ki maSin moxdeba,
rodesac dizainerebi Cvens gaocebas SeZleben, Seqmnian
raime gansakuTrebuls, modis saxlebSi ki saintereso
cvlilebebi ganxorcieldeba. yovelive amis Sesaxeb,
rogorc wesi, modis kvireulebi gvamcnoben xolme.
SeiZleba iTqvas, rom 2013 wlis Semodgoma-zamTris
koleqciebisadmi miZRvnili sezoni cvilebebis sezoni
iyo. araerTma modis saxlma ganicada transformacia,
zogma sasikeTod, zogierTmac _ ara, risi naTeli maga-
liTic aris yves Saint Laurent-is modis saxli: 1961 wels
daarsebuli modis saxli ySL rebrendingis qarcecxlSi
moeqca mas Semdeg, rac mTavari dizaineri stefano pi-
lati hedi slimaniT Secvales. rebrendingis fargle-
bSi brendis saxelmac ganicada cvlileba da amieri-
dan is ukve Saint Laurent Paris-ad moixsenieba. dasanania,
rodesac TiTqmis samocwlian istorias auqmeb da aseT
gamocdas uwyob am Zvirfas memkvidreobas. miuxedavad
imisa, rom stefano pilatis Semoqmedeba gansakuTre-
buli identobiT, anda raime damaxasiaTebeli niSniT
ar gamoirCeoda, slimanis gamoCenam saqme kidev ufro
gaarTula. mdidruli samosi, Zvirfasi qsovilebi,
eleganturi qalis siluetebi 90-iani wlebis `granJis~
stilis tyavma Secvala. Tu adre metalis elemente-
bs Versace-s samosze SeniSnavdiT, axla igi Saint Laurent Paris-sac ̀ amSvenebs~. CaSavebuli Tvalebi, gawewili Tma,
mZime da Savi `baby doll~ kabebi kidev ufro xazs usvamda
koleqciis `iaffasian~ nawils. mokled, cvlilebebma
ar gaamarTla.
Christian dior-is SemTxvevaSi ki yvelaferi piriqiT mo-
xda. rogorc iciT, warmoSobiT belgielma dizainerma
raf simonsma jon galianos mier Seqmnili dioris sa-
xli mTlianad gadaakeTa, Tumca amisTvis mas mxolod
eskizebis Seqmna dasWirda da ara _ brendis istoriis
gaqroba. Teatralizebuli da eqstrvaganturi diori
gaxda eleganturi, daxvewili da minimalizmiT savse.
simonsis inspiraciis wyaro endi uorholis ilustra-
ciebi iyo, romelTa gacocxlebac man qsovilebze prin-
tis gadataniT SeZlo. myari, drekadi, mZime, priala da
avtori: giorgi sariSvili-vazovski
2013 wlis Semodgoma msoflio podiumebze
J.W.ANdERSoN
SAiNT LAURENT
114 cxeli Sokoladi
mimoxilva
xaverdovani naWrebi moxatuli iyo uorholis Semoqme-
debiT. modelTa fexebs sada, wvetiani cxviris mqone
fexsacmelebi amSvenebda, xolo kabebs _ asimetriuli
peplumebi, romelTa sigrZec muxls faravda. simonsma
ferebSic ar SegvzRuda da saboloo jamSi, martivad
moaxerxa, rTuli, arqiteqturuli kostiumebi sadad,
eleganturad da daxvewilad warmoedgina.
msoflio modis auditoria gafacicebiT eloda 28
ianvars, radgan am dRes unda gamarTuliyo Balenciaga--s saSemodgomo Cveneba, romelzec amerikeli dizai-
neris aleqsandr vangis pirveli koleqcia iqneboda
warmodgenili. modis `prodijis~, nikola geskies mier
Balenciaga-s saxlisTvis 15 wlis ganmavlobaSi Seqmnili
koleqciebi yvela Cvengans kargad axsovs da amitom,
molodins geskies mier datovebuli Rirseuli memkvi-
dreoba kidev ufro amZafrebda.
molodini gamarTlda. uwvrilesi metaliT da odnav
futuristuli samagrebiT gaformebuli mosacmelebi,
myari qsovilebi, arqividan gacocxlebuli da `gaTana-
medrovebuli~ zedatanebi, iribad daxrili mxrebi da
mklavebi, mrude xazebi, samkuTxa formebi, datexili
tyavis qsovilebi, Zvirfasi bewvi, saocari sizustiT
Sekerili kabebi da rac mTavaria, umaRlesi xarisxi _
es iyo is, rac Cvenebaze vixileT. Zalian maxarebs is
faqti, rom modis cnobilma gamocema WWd-m am kole-
qcias `maRali klasis koleqcia~ uwoda da Tu gaviTva-
liswinebT, rom es vangis sadebiuto naSromia, vfiqrob,
saukeTeso misgan kidev win gvelis. aRsaniSnavia is fa-
qtic, rom Sou saidumlod Catarda oTxmocadgilian
oTaxSi, romelic specialurad CvenebisTvis Seiqmna.
pozitiuri aRmoCnda Kenzo-s saxlis cvlilebebic.
dRes, mgoni, aRaravin daobs imaze, rom saxlis axali
SemoqmedebiTi dizainerebi _ qerol limi da umber-
to leoni saqmes Seudareblad akeTeben. maTi mosvlis
dRidan Kenzo-s progresi TvalsaCinoa. 2013 wlis Se-
modgomis sezonisTvis dizainerebma arCevani aziuri
stilis kostiumebze gaakeTes da iaponiaSi gvamogzau-
res. gadmosulmxrebiani perangebi, feradornamentiani
qsovilebi, mokle qvedaboloebisa da satinis e.w. `bom-
ber~ qurTukebis kombinacia, martivi makiaJi da Suaze
gadayofili Tma Kenzo-s zamTris koleqciis Semadgene-
li nawilebia.
Celine-is franguli saxlis dizaineri fibi failo ki
yovel morig sezonze kidev ufro gvarwmunebs, rom
genialuri dizaineria. 1940-iani wlebis stilis kos-
tiumebis, amerikuli sportuli samosis da dRevandeli
formebis SerwymiT, failom sruli harmonia dagvanaxa.
kubokruli qsovilebi, bewvi, gabafTuli detalebi da
didi sayeloebi am sezonze Celine-is niSa gaxda.
mravalwliani istoriis mqone brendebis ganxilva yo-
velTvis sasiamovnoa, Tumca, axladgamoCenili Tu aR-
moCenili modis saxlebic ar unda dagvaviwydes. maga-
liTad, sakulto stilis mqone tyupi debis, olsenebis
KENzo
J.W.ANdERSoN
mier Seqmnili modis saxli The Row. The Row minimaliz-
miT gamoirCeva, amavdroulad aRsaniSnavia samosisTvis
damaxasiaTebeli maRali xarisxi da tendenciebis Sesa-
Suri sizustiT dacvac, rac maT niSad iqca.
londonis modis kvireulis mTavari `koziri~ ki 1984
wels dabadebuli jonaTan uiliam andersoni (J.W. An-derson) gaxda. sazogadoebis didma nawilma igi cno-
bil britanul brend Topshop-Tan TanamSromlobiT
gaicno. andersoni Tavis SemoqmedebaSi mudam arRvevs
balanss mamakacsa da qals Soris. 2013 wlis zamTris
koleqciisTvis man modelebi odnav mkacri iersaxiT
dagvixata da isini maskulinuri siluetebis mqone kos-
tiumebiT Semosa. wvetiani kuTxeebi samosze, mkacri
formis zedatanebi da farTo mklavebi, ganieri Sar-
vlebi, bewviani zedatanebi da TeTri fexsacmelebi _
es yvelaferi idealurad erwymoda erTmaneTs. sworad
SerCeuli sTailingic Tavis saqmes akeTebda da mayure-
bels interess umZafrebda.
brendi Samuji ki ZviradRirebuli Cvenebebis gamar-
TviT ver daikvexnis, magram kargi samosiT is mainc
gamoirCeva. Samuji `luqbuqebis~ saSualebiTac ki ise
kargad axerxebs samosis prezentacias, rom Sous ga-
marTvis SemTxvevaSi, albaT, sabolood daipyrobda
kritikosebis guls. Tumca axlad Seqmnil brends win
didi dro aqvs da mimaCnia, rom warmateba mis karze
aucileblad daakakunebs.
ar minda gamomrCes arc Rad Houran-is gamoCena mo-
dis industriaSi. warmoSobiT iordaneli hurani 2013
wlis zamTrisTvis oTxkuTxedcxvirian fexsacmelebs,
swor xazebsa da sxvadasxva myar qsovilebTan tyavis
kombinacias, futuristul formebsa da ZiriTadad
Sav-TeTris Sexamebas gvTavazobs. Rad Houran-ma isic ki
moaxerxa, wlevandel maRali modis parizis kvireulze
pirveli minimalisturi uniseqsi koleqcia warmoedgi-
na.
albaT, SeamCnieT, rom minimalizmi da uniseqsi ukve
seniviT moedo modas. rogorc Cans, ferebi da rTuli
kombinaciebi ukan ixevs, modis sazogadoebis gakvir-
veba sul ufro rTuli xdeba, amitomac dizainerebs
STabeWdilebis mosaxdenad isev erTi feris strate-
giis arCeva uwevT.
vfiqrob, zemoT aRniSnuli movlenebi, koleqcie-
bi da saxelebi ukve sakmaris safuZvels qmnis Fashion Now-s wignebis seriis mesame nawilis gamosacemad.
iqamde ki vadevnoT Tvali modis industriis siaxlee-
bs da mivxvdebiT, Tu rogori dasasruli eqneba axal
krebuls, romelsac, savaraudod, isev teri jounsi
gvaCuqebs.
mimoxilva
116 cxeli Sokoladi
Targmani
cxeli Sokoladi 117
avtori: loren kolinzi
`niu iorkeri~, 2011 wlis marti
inglisuridan Targmna gvanca nemsaZem
kristian lubutani da fexsacmlis fsiqologia
martis dasawyisi iyo, SuadRe. fex-
sacmlis dizainerma kristian lubu-
tanma gadawyvita, waxemsebis Semdeg,
Vespa-Ti gaeseirna. Tavze Camoicva
Cafxuti, saxeze Camoiwia SuSa da Ta-
vis muqlurj motociklze gadajda.
me ukan mivujeqi. ase,msubuqad nasva-
mebi, siCqaris gadametebiT gavqrol-
diT parizis gadatvirTul gzebze.
lubutanma Zrava Rue de Rivoli-sTan
gamorTo. civi da naTeli dRe iyo.
autaneli susxis gamo Tvalebi mi-
cremldeboda. parizis meore raion-
Si, erT-erT gadakveTaze, SuqniSanze
wiTeli ainTo. gavCerdiT. kuTxeSi
ori qali gamoCnda da Tavisdaune-
burad, quCis saxeldaxelo defile
moawyo: erT-erTi invalidis etls
awveboda, meore _ etlSi ijda, mux-
lebze pledi hqonda gadafarebuli,
magram mainc mouCanda mzeze moelva-
re oqrosferi fexsacmeli.
`am scenaSi iyo raRac bunueli-
seuli~, _ ambobs lubutani. msgavsi
ram adrec SeemTxva, rodesac erT-
-erTi xelmoweris dros (lubutani
sakuTar fexsacmelebze ise arigebs
avtografebs, rogorc mwerlebi _
wignebze), masTan erTi SezRuduli
SesaZleblobebis mqone qalbatoni
mivida da xelmosawerad laqis sa-
Ramos fexsacmeli gauwoda saSualo
simaRlis qusliT. `maSin gavifiqre,
me rom vijde etlSi, albaT, momin-
deba, mecvas super-maRalqusliani
fexsacmeli... ra ucnauria, ise _
Targmani
118 cxeli Sokoladi
adamiani paralizebulia da mainc fi-
qrobs imaze, Tu ra ufro mouxdeba
mis fexs~.
siurealistebis pativsacemad,
lubutanma Seqmna hidrodinamikuri
moyvanilobis qusliani fexsacmeli,
neka TiTze gamoburculi TvaliT,
Savi da oqrosferi mozaikuri qer-
cliT _ fexi, romelic Tevzs moga-
gonebT. man Seqmna fexsacmlis wyvi-
li gansxvavebuli simaRlis mqone
quslebiT. kerZo klientisTvis, ro-
melic maRaros mflobeli iyo, Seqm-
na fexsacmelebi lalis qvis ZirebiT.
lubutanisTvis fexsacmlis fizi-
kur maxasiaTebels naklebi mniSvne-
loba aqvs, misTvis mTavari misi fsi-
qologiuri Strixebia. `fexsacmeli
imaze gacilebiT mets gTavazobs,
vidre ubralod gadaadgilebas~, _
ambobs is.
lubutani weliwadSi xuTasi aTas
wyvilze met fexsacmels hyidis.
fasi 395 dolaridan (ase Rirs espa-
drili) eqvs aTas dolaramde merye-
obs (ase Rirs qusliani fexsacmeli
`super-platformiT~, romelic bro-
lis aTasobiT natexiTaa mooWvili.
TiToeulis lanCa kaSkaSa, elvare
wiTeli ferisaa). lui meToTxmetis
wiTellanCiani fexsacmelebis msgav-
sad, lubutanis qmnilebebic glamu-
ris da privilegiis gamoxatulebaa.
amas garda, `wiTeli lanCa~ erTgva-
ri marketinguli xrikic aris imisa-
Tvis, rom sxva SemTxvevaSi SeumCneve-
li produqti, iolad cnobadi iyos.
torontoSi mdebare Bata-s fex-
sacmlis muzeumis ufrosma kura-
torma, elizabet semelhekma miTxra:
`lubutanma fexsacmlis is nawili,
romelsac manamde arafrad agdebd-
nen, ara marto vizualurad sainte-
reso gaxada, aramed komerciulad
sasargebloc~. misi erT-erTi yvela-
ze popularuli modelia `Very Prive~ daklaknili qusliT, Ria TiTiTa da
dafaruli platformiT. 2006 wels,
am modelis gamoSvebamde, lubutani
Tavis mTavar metoqeze, manolo bla-
nikze naklebi popularobiT sarge-
blobda. `Very Prive~ Tanamedroveobis
iseTive gamoZaxili iyo, rogoric
iPod-ia _ modernizebuli konture-
bis mqone fexsacmels araferi hqon-
da saerTo ZvelmodurobasTan. kal-
mis swrafi moZraobiT, lubutanma
moaxerxa, manolo blanikis cnobili
qusliani fexsacmeli _ e.w. slingbe-
qi _ eqcia fexsacmlad qalisTvis,
romelic, pirobiTad, mTel dros
saqvelmoqmedo saRamoebze siarul-
sa da iq qaTmis salaTisa da saza-
mTros burTulebis WamaSi atare-
bs. ara, lubutanis qalma SeiZleba
SeukveTos hamburgeri naxevrad umi
xorciTac: `me Sevqmni fexsacmels
qalisTvis, romelic lanCze dadis,
Tumca es iqneba namdvilad `binZu-
ri~ lanCi, romelzec qalebi kacebze
laparakiT iqceven Tavs, _ ambobs
lubutani, _ magram danamdvilebiT
vici, rom arasdros Sevqmni fexsac-
mels qalisTvis, romelic SuadRisas
brijs TamaSobs~.
soliduri, erTferovani modis
sazogadoeba ar warmoadgens lu-
butanis samizne auditorias. Tavis
modelebs is iseT saxelebs urCevs,
romlebic JReradobiT idealurad
gamoxataven fexsacmlis bunebas. ma-
galiTad, `Toutenkaboucle~, an `zigou-
nette.~ erTxel man Seqmna sandali
TasmebiT, romelic sazom santime-
trs hgavda. erTxel ki Ceqma jibe-
ebiT dafara, `safaris~ tipis qur-
Tukis msgavsad da am models ̀ CNN-is
gogona~ daarqva. misi es xumrobebi,
zogjer zRvarsgadsuladac ki eCve-
neba bevrs.
Tumca lubutans sjera, rom iu-
moriT ostaturad SeiZleba rai-
me Zvirfasis `gaSarJeba~. `kargi da
daxvewili gemovneba unda daiviwyo,
_ ambobs is, _ Cven, frangebs erTi
gamoTqma gvaqvs, `le petit quelque cho-se qui fout tout par terre~ _ rac niSnavs,
rom aris patara wvrilmani, rac yve-
lafers afuWebs. ase rom, sruliad
klasikuri formebi SeiZleba ga-
moiyeno raime Tanamedrove da aras-
tandartulis Sesaqmnelad~.
Jurnal Vogue-is evropeli kon-
tributori-redaqtori hemiS boul-
si ambobs: ̀ kristianis fexsacmelebSi
yovelTvis aris raRac `uzneos~ mo-
lodini. am mxriv, misi fexsacmele-
bi cota saSiSi movlenacaa: TiTqos
ufskrulis piras imyofebi, mosa-
wyen, sayovelTaod miRebul gemovne-
basa da raRac `yiraze dayenebuls~
Targmani
cxeli Sokoladi 119
Soris~.
lubutani nakiTxi kacia (uelbeki,
outsi, kapuSinski), bevrs mogzau-
robs (ramdenime wlis win, dian fon
furstenbergTan erTad uzbekeT-
Si gaatara Svebuleba) da friad
ganswavluli mebaRecaa _ erTxel,
erT-erT sazeimo sadilze katrin
denevi daatyveva peonebis iSviaT sa-
xeobebze gauTavebeli saubriT. anci,
xumara da gulTbili kacia, uyvars
Jiletebi da yelze bafTebi, Tavze
xan fedora, xanac `feska~ axuravs.
malavs, magram podiumisTvis gaCeni-
li tipaJia, misi fexsacmelebi ki mi-
niaturul scenebs hgavs. erT dRes,
parizul sastumroSi sauzmobisas,
lubutani Tavisi ̀ aifoniT~ erTobo-
da. undoda, axladnaswavli frazis
Sesaxeb patara teqsti aekrifa, Tan
telefonis fotogalerea gaxsna da
daaWira romaul kafeSi gadaRebul
fotos, romelzec axladmoduRebu-
li late iyo gamosaxuli. lates Ta-
vze gulis formis qafi adga. `maxso-
vs, maSin vkiTxe oficiants _ es rames
niSnavs-meTqi, kiTxva Semomibruna,
gaaCnia romeli mxridan SexedavTo,
_ hyveba lubutani da Tan telefons
atrialebs ise, rom gulis formis
qafi axla ukanals hgavs, _ vupasuxe,
kargi, ase ufro momwons~.
lubutanis sulSi Casaxlebuli
Soumeni giJdeba yvelanair sanaxao-
baze _ rac ufro uzneoa, miT uke-
Tesi. 2007 wels man devid linCTan
erTad moawyo SiSveli qalebis fo-
togamofena, romelTac tkivilis-
momgvreli, ucnauri formis fexsa-
cmelebi ecvaT. `zogierTi, vinc am
gamofenis dasaTvaliereblad mo-
dioda, saflavidan amosul zombs
hgavda, vampirebiviT xarbad aTva-
lierebdnen gamofenas~, _ ixsenebs
lubutani. sakuTar sadomazoxistur
bunebas ar malavs. `ubralod krimi-
nali unda iyo, an perverti, Cemi ga-
oceba rom SeZlo~, _ ambobs.
lubutanma miambo, rom erTxel
raRac `gaugebrobaSi~ gaexva. Tavis
ofisSi ijda, rodesac telefonma
dareka. policiis inspeqtori iyo,
dakiTxvaze iZaxebda, radgan daka-
vebuli qalis xelCanTaSi lubuta-
nis sabanko baraTi aRmoaCines, amave
dros, eWvmitanils mamakacisTvis
sxeulis zianis miyenebaSi edeboda
brali. is msubuqi yofaqcevis qali
aRmoCnda, fsiqikuri aSlilobebis
istoriiT. mas Semdeg, rac lubu-
tanma policieli daarwmuna, rom am
incidentTan mxolod iribi kavSiri
hqonda (baraTi misi erT-erTi buti-
kidan iyo) da yurmili dakida, Camo-
jda da eskizis xatva daiwyo. `vcdi-
lobdi, warmomedgina fexsacmeli,
rogoric unda scmoda gogonas ms-
gavs situaciaSi. da gamovida fexsa-
cmeli, maRali qusliT da Sesaxsneli
TasmebiT, romelsac maSin gamoiyene-
bda, Tuki moindomebda, fexsacmeli
uceb vinmesTvis Caertya TavSi~. am
oqrosfer fexsacmels lubutanma
saxelad `mkvleli qali~ uwoda.
pirveli maRazia man 1991 wlis bo-
los gaxsna, galerea Vero-dodat-Si, Seminul qarvaslaSi, Jan Jak rusos
quCaze. dRes ukve ocdaTxuTmet
maRazias flobs Teqvsmet qveyanaSi.
rusos quCa ki, parizSi, misi Zveli
megobris sityvebiT rom vTqvaT,
ofisebis, dizain-studiebis da sa-
wyobebis bizantiur labirinTad aqvs
qceuli. Tavis kolonias xSirad sxva
qalaqebidan marTavs. misi bolo ga-
Cerebebi iyo: Jeneva (samuSaod), ha-
vana (gasarTobad), maiami (gasarTo-
Targmani
120 cxeli Sokoladi
bad) da rio de Janeiro (samuSaod da
gasarTobad), bolos parizSi Cavida
cota xniT, vidre maleve milanisken,
delisken, mumbaisa da Sanxaisken ga-
agrZelebda gzas (ZiriTadad samuSa-
od).
Jan Jak rusos quCaze ki srulyo-
filebamde ahyavT misi Semoqmedeba.
TanamSromlebi trotuarze, ofi-
sidan ofisSi aRma-daRma daqrian.
maTi amocnoba sxva gamvlelebisgan
fexsacmliTaa Zalian ioli. TiToeu-
lis Ziri bolosken aucileblad wi-
Telia.
roca lubutania qalaqSi, haerSic
ki igrZnoba sazeimo fusfusi. erT
karSi Cndeba, mere qreba da meore-
dan gamohyofs Tavs, gauTaveblad
darbis trotuarebsa da Sesaxvebeb-
Si. esaa industria, romelic saSobao
kalendars hgavs, TiToeuli fanjara
Sobamde darCenil dRes rom aRniS-
navs.
sakuTari kompania lubutanma
Sarl JordanTan muSaobis Semdeg
daaarsa. kuratorobda roJe vivies
gamofenasac. viviesagan, romelic
modis istoriaSi `fexsacmelebis
faberJes~ saxeliT aris cnobili
da romelmac sasveni niSnis _ mZimis
formis quslebi gamoigona, lubu-
tanma xelovnebis SegrZneba SeiTvisa.
dResac ki igi fexsacmelebs udgeba
ara rogorc samomxmareblo produ-
qts, aramed rogorc musikas. Sarl
Jordanisgan ki lubutans biznesis
industriuli codna darCa. `es ar
yofila saocnebo samyaro, _ ixsenebs
igi, _ es siZneleebis samyaro iyo da
Tavs mis tyved vgrZnobdi~.
Tavidan lubutani sakuTari kom-
paniis erTaderTi TanamSromeli
iyo. axla ki, Tavad asaqmebs 420 ada-
mians. Tumca, mTel mis korporacias
arasdros daukargavs gamorCeulad
adamianuri buneba. oficialur ve-
bgverdze SesvlisTanave, CarCoSi
lubutanis gamoWrili figura xte-
ba. figuras araferi acvia, sacu-
rao kostiumis garda, zurgze ki
wiTeli zurgCanTa aqvs mokidebuli.
TanamSromlebi, romelTac `lubis
angelozebs~ uwodeben, TavianTi
sayvareli simRerebis saTaurebs
LouboutinWorld-is tviteris gverdze
weren. ̀ adamianTa gansakurnad wamle-
bs ar vigoneb, _ ambobs lubutani, _
amitom vgrZnob, rom mTel Cems sis-
temas unda dahkravdes iumoris, xa-
lisis elferi~.
rogorc TviTon hyveba, wlebis
win, feragamo cdilobda mis gadabi-
rebas, magram Tavisuflebaa is, ra-
sac verasdros Tmobs. vkiTxe, odesme
sakuTari warmatebebiT gadaRlilad
Tu ugrZvnia Tavi, razec mipasuxa:
`ar vici, rogor unda igrZno Tavi
ubedurad~. mere ki mxiarulad daa-
mata: `rodesac dagegmili Sexvedre-
biT ise var xolme gadatvirTuli,
rom sapirfareSoSi gasvlasac ver
vaxerxeb, ai, maSin vxvdebi mxolod,
rom unda gavCerde~.
misi ofisi savsea sxvadasxva mo-
gzaurobidan gamoyolili suve-
nirebiT: sfinqsebi, Tavis qalebi,
obeliskebi; aseve 149 bolivuduri
posteri, romlebic mumbaiSi Sei-
Zina. aqvea misi cnobili `mZarcveli
barbis Tojina~, romelsac lateqsis
katis kostiumi da balTebiT gafor-
mebuli sandlebi amSvenebs. lubu-
tanma saabazano oTaxi gancxadebebis
dafebiT aavso. es dafebi kedlebze
TasmebiT daamagra da kedlebi eli-
zabet dedoflis, gebi sidibis, cxen-
ze amxedrebuli Seixisa da marlbo-
ros kacis fotoebiT gaaforma.
rogorc amboben, Sopingis siyva-
ruliT lubutani elton jonisac ki
uwevs Rirseuli metoqeobas. egvip-
teSi, sadac mas saxli da oranZiani
kreiseri aqvs, ZvelTaZveli xis kare-
bis rva naWeri SeiZina; portugalia-
Si iyida meTevzis koteji, alepoSi _
sasaxle da vandeSi ki _ me-13 sauku-
nis sasaxle. miTxra: `ubralod, ase-
Ti daavadeba maqvs, Tuki sadme Tavs
kargad vgrZnob, iq aucileblad sa-
xli unda viyido~.
lubutanis fexsacmeli eskizidan
iwyeba. zafxulis koleqciebs Tbil
qveynebSi akeTebs, xolo zamTrisas
_ civ klimatSi. ̀ yovel naxats Semde-
gze gadavyavar. es winadadebas hga-
vs. rTulia, ifiqro zamTarze, roca
mziani amindia, amitom CemTvis bevrs
niSnavs, roca Sesabamisi gamosxive-
bac maqvs~. braziliaSi yofnisas lu-
butani niJarebze da zRvis talRebze
fiqrobda: `zRvasTan axlos yofna
xatvis survils mimZafrebs~, _ am-
bobs is. rodesac eskizebi saboloo
saxes miiRebs, isini igzavneba lubu-
tanis qarxanaSi, milanis gareubanSi.
xelosanTa gundi muSaobas iwyebs,
rom kristianis fantaziis nayofi
sam ganzomilebaSi gadaitanos. sami
kviris Tavze, fexsacmelebis nimuSe-
bi parizSi, Jan Jak rusos gamzirze
iyris Tavs. lubutanis eskizebi ku-
linariul receptebs hgavs _ dasru-
lebuli produqti, SesaZloa, ufro
tkbili, an ufro mware gamovides,
vidre Cafiqrebuli iyo.
fexsacmeli, romelsac lubutani
maRaziebSi hyidis, italiaSi, missave
qarxanaSia damzadebuli. parizSi ki,
Jan Jak rusos quCaze, patara atelie
aqvs, mniSvnelovani piradi klien-
tebisTvis. isini xan yoveldRiur,
xanac _ ucxo, originaluri stilis
fexsacmels ukveTaven. `es saqme la-
boratoriaSi muSaobas magonebs, _
abobs lubutani, _ aq axali cdebis
Catareba SemiZlia~.
lubutanis individualuri Sekve-
TiT damzadebuli fexsacmlis saSua-
lo fasi oTxi aTasi dolaria. `Tuki
modeli ukve arsebobs, mis Cveul
fass 30 procenti emateba da sul
esaa~, _ mixsnis. erTaderTi, rasac
arasdros cvlis, fexsacmlis wiTe-
li lanCaa, Tumca, zogjer, qvel-
moqmedeba aiZulebs, rom am wessac
gadauxvios. magaliTad, vardisferi
lanCa Seqmna `ZuZus kibosTan brZo-
lis TvisTvis~, mwvane ki _ `deda-
miwis dRisTvis~.
erTxel, endi vorholis `yvavile-
biT~ STagonebul lubutans undoda
am Temaze fexsacmeli Seeqmna. saWi-
ro eskizebis Seqmnis Semdeg, saqme
italiur studias miando, romelsac
fexsacmlis pirveli sacdeli mode-
li unda daemzadebina. italiidan Ca-
mosuli pirveli modeliT lubutani
Tavidan kmayofili darCa. ̀ mixaroda,
radgan modeli Zalian hgavda imas,
Targmani
cxeli Sokoladi 121
rac davxate, _ ixsenebs lubutani,
_ Tumca mere mivxvdi, rom eskizi
mainc ufro Zlieri, STambeWdavi iyo
da verafriT gamego, ratom. fexsa-
cmels didi, Savi lanCa hqonda, iqve
ki, Cemi TanamSromeli gogona frCxi-
lebze isvamda wiTel laqs. madloba
RmerTs, rom es davinaxe!~ lubutan-
ma asistent gogonas saswrafod ga-
moarTva wiTeli laqi da sacdelad
Camotanili fexsacmlis Zirs sqlad
gadausva. `ai, maSin amonaTda, maSin
Seicvala yvelaferi da gavifiqre
_ ai, axla mivaRwie imaves, rasac _
eskizSi~.
wiTeli feris genialoba imaSia,
rom is lamazia. erTxel, londonSi
yofnisas, qarma lubutanis win sam
qals aufriala kaba _ samives wi-
TelZiriani, qusliani fexsacmeli
ecva. `es CemTvis yvelaze sayvareli
momenti iyo~, _ ixsenebs lubutani.
igi ambobs, rom warmoebis Semcire-
bis drosac ki, rodesac Net-A-Porter--ma SesafuT qaRaldad gazeTebis
gamoyeneba daiwyo, Hermès-ma ki _
TeTri CanTebis, lubutanisgan sisa-
dave aravis mouTxovia.
...saubarSi garTulebi, maleve mi-
vediT parizis meTormete raionamde,
im saxlis mezoblad, sadac lubuta-
ni gaizarda. misi mSoblebi roJe da
ireni daqorwinebis Semdeg gadmo-
vidnen parizSi sacxovreblad. mama
xis meCuqurTmea, ireni ki _ diasa-
xlisi, sami gogonas da erTi _ debze
gacilebiT umcrosi _ vaJis deda.
debs mSoblebis msgavsad fermkTali
kani hqondaT, kristiani ki SesamCne-
vad muqi iyo.
viwro quCaze seirnobisas, Zveli
Senobis win SevCerdiT. `am or fan-
jaras xom xedavT, Cemi Zveli binaa~,
_ Tqva man da meeqvse sarTulze mde-
bare sacxovrebel farTze mimiTi-
Ta. aTi wlis iyo, dedasTvis calke
satelefono xazis gayvana rom
uTxovia. axla ixsenebs, rom mego-
brebis telefonis nomrebs, sawol-
Tan axlos, iqve, kedelze iwerda.
Zveli saskolo baraTi miuTiTebda,
rom erT semestrSi lubutans sko-
la 64-jer gaucdenia. roca skolaSi
wasvlis ganwyoba ar hqonda, dedas
magidasTan dasvamda da skolis gac-
denisTvis `sapatio mizezs~ karnaxiT
awerinebda. dedac morCilad asru-
lebda Svilis Txovnas.
kristiani Tormeti wlis iyo,
roca masze gacilebiT ufros mego-
barTan erTad calke sacxovreblad
gadavida.
_ rogor iSove maSin fuli?- vki-
Txe.
_ fuli araferSi gWirdeba, roca
Tormetis xar, _ mipasuxa.
lubutani ojaxisagan gamoyofas
gardauval faqtad ufro axasiaTebs,
vidre travmad. is xom saqmiani por-
tfolios mqone Tineijeri iyo, ro-
melic ukve 12 wlis asakSi Sexvedre-
bs marTavda biznesmenebTan. ambobs,
rom mSoblebs xSirad stumrobda,
xan sadilze, xanac _ sarecxis gasa-
recxad. maT ki Svilis saqmiani cxo-
vrebis stilis sawinaaRmdego arafe-
ri hqondaT.
sistematuri gacdenebis gamo, 16
wlis asakSi skolidan garicxes. Tu-
mca, mas es sul ar adardebda. `diax,
me mindoda fexsacmlis dizaine-
ri gamovsuliyavi, magram arasodes
mifiqria, rom es SeiZleboda Cemi
Targmani
122 cxeli Sokoladi
Targmani
profesia yofiliyo. magram ra iyo
alternativa _ eqimoba? metismetad
binZuri saqmea! TviTmfrinavis bor-
tgamcilebeloba? mgoni, ara! Semdeg,
viRacam roJe vivies wigni maCuqa da
maSin namdvilad mivxvdi, rom es Cemi
saqme iyo~.
...`kacebi xarebiviT arian, _ Tqva
lubutanma, _ isini ver uZleben wi-
Teli lanCis cdunebas~. am dros
misi saxlis mezoblad mdebare kafe-
Si vsadilobdiT, sadac lubutanma
sisxliani Zexvi SeukveTa da gatace-
biT saubrobda qalisa da mamakacis
sqesis Sesaxeb. `vfiqrob, CemSi aris
raRac mcire qaluri nawili, _ mi-
Txra man, _ rodesac gogonebi erTad
sxedan, isini sruliad gansxvavebu-
lad laparakoben, vidre maSin, ro-
desac maT saubars mamakacic eswre-
ba. magram, roca me maTTan erTad
var, es `mamakacuri~ momenti TiTqos
arc arsebobs da isini sruliad Seu-
zRudavad grZnoben Tavs~. lubu-
tanma sosisi CakbiCa da ganagrZo, _
ara, ar vfiqrob, rom qali var. arc
film `pianinos~ yurebisas mitiria.
ubralod, maqvs unari, harmoniulad
gadavadno erTmaneTSi veneras saWi-
roebebi da marsis survilebi. `Cemi
samuSaos arsi imaSi mdgomareobs,
rom siamovneba qalebs ki ara, kacebs
mivaniWo~. lubutani Tavis fexsac-
melebs kacebis satyuarad miiCnevs:
kacebs moswonT maRali quslebi,
qalebs ki moswonT, roca isini ma-
makacebs moswonT. `kristiani aras-
dros qmnis iseT fexsacmels, rome-
lic qals raime upiratesobas mainc
ar mianiWebs~, _ ambobs lubutanis
studiis direqtori hiugo marSani.
lubutani iseT wyvilsac ki icnobs,
romlebic mas Semdeg daqorwindnen,
rac mamakaci qals misi fexsacmlis
wiTeli lanCiT monusxuli miuaxlo-
vda.
am saubridan ramdenime dRis Sem-
deg, Vende-s atalaxebul mdeloze
vseirnobdi da lubutanis gaRviZebas
velodi. ZaRlebi yefdnen da haeri
damwvari xis suniT iyo gaJRenTili.
ayvavebuli yavisferi hortenziebi
qarSi livlivebdnen. daaxloebiT
oci wuTis Semdeg, baRSi Cavedi da
lubutanis sasaxlis samzareuloSi
Sevedi, sadac uzarmazari gaSavebu-
li buxari iyo. Taroebze sxvadasxva
zomis spilenZis qoTnebi iyo Ca-
mwkrivebuli. kuTxeSi uxeSi qsovi-
lis, zoliani sufriT gawyobili pa-
tara magida idga, romelic wabliTa
da xaxviT savse jamebs daefara. da-
axloebiT cxra saaTisTvis, naxevra-
dmZinare lubutanic gamoCnda _ fe-
xebs Zlivs moaTrevda, Pendleton-is
firmis flanelis gaxunebuli maisu-
riT, velvetis SarvliT da wiTeli
`konversebiT~.
`dila mSvidobisa! rogor geZi-
naT?~ _ mkiTxa.
wina RamiT mis sasaxleSi davrCiT,
mas Semdeg, rac Cqarosnuli matare-
bliT parizidan nantSi CamovediT.
nantidan ki manqaniT daaxloebiT
erT saaTSi lubutanis saxlamde mi-
vaRwieT, romelic sofel SampionTan
mdebareobs. es iyo Zveli, grandio-
zuli saxli, romelSic sicives da-
esadgurebina. sastumro oTaxis ke-
dlebi ingresis naxatebis koleqcias
daekavebina _ aq lubutani Tavis za-
mTris koleqciebze muSaobs xolme.
fanjrebze muqi iasamnisferi farde-
bi iyo Camofarebuli. kedlebi ki,
rogorc Tavad dizaineri ambobs,
kvercxisgulisfer yviTlad iyo Se-
Rebili.
samzareuloSi SevediT, lubutan-
ma saxlSi damzadebuli jemebis _
atmis, msxlis da qliavis _ qilebi
CamoiRo maRali Tarodan, erT-erTs
plastmasis Tavsaxuri moxada da
daniT cvilis safari moacila qi-
las. jemi soflis axladgamomcxvar
purze gadavusviT da rZian CaisTan
erTad mivirTviT. lubutani mo-
gvianebiT lanCisTvis raime kerZis
momzadebas apirebda, magram misi
uZvelesi Rumeli mTlad mwyobrSi
ver aRmoCnda. man iPhone aiRo da
brunos daureka luqsorSi (egvip-
teSi), Tan gaixumra, `es Rumelebis
saswrafo daxmarebis cxeli xazia
egvipteSi~.
Sua sauzmobisas, lubutanis yu-
radReba kuTxis magidis sufram
miipyro. kalami da furceli iqve
mqonda da umalve mivawode. gamomar-
Tva da eskizis Caxatva daiwyo. majis
swrafi moZraobebiT lurjma xazebma
TandaTan miiRes fexsacmlis forma
maRali da sqeli lanCiT. man ramden-
jerme kidev gausva kalami furcels
da lamazi, Tavisuflad Sekruli
bafTa ise miaxata fexsacmels, rom
fexis wina nawili saguldagulod
SefuTul sasaCuqre yuTs daemgavsa.
`ai, es xisgan mownuli iqneba~, _
miTxra man.
`ratom?~
`ase, naWris fexsacmlis ieri ar
eqneba, romelic SeiZleba iaffa-
sianad gamoiyurebodes. amasTan,
dawnuli xe damatebiT konstru-
qcias da siRrmes aZlevs fexsac-
mels~.
Semdeg daiwyo meore bafTis mo-
xazva koWis irgvliv da uceb wamoi-
Zaxa, `am SemTxvevaSi, es ubralod
detalia, ukeTesi iqneba igi tyavis
masalis iyos, vidre naWris~.
sauzmis Semdeg lubutanma baRSi
gaseirneba SemomTavaza, sadac, mce-
nareebis umetesoba sakuTari xeliT
daergo _ sanam fexsacmlis dizaine-
ri gaxdeboda, is garkveuli periodi
baRebis dizainiTac iyo dakavebuli.
sportuli fexsacmeli gaixada, Ceqma
Caicva da gareT gavediT. nargizebi
ayvavebis procesSi iyvnen. komSis xe
kvirtebiT iyo daxunZluli.
vardebis baRSi gadavinacvleT.
`aq erTgvari miqsi unda gavakeTo
vardisferi da mewamulisferi jiSe-
biT~, _ Tqva man.
`gamarjoba!~ _ lubutanma mezo-
bel mamakacs gasZaxa, romelsac Ta-
vze bereti exura da fexebze kalo-
Sebi ecva, xelSi ki focxi eWira.
mze acxunebda, Citebis WikWiks
ZaRlebic ki gaeCumebina. sadRac
zambaxis yvavilebis baRTan lubuta-
ni davkarge. Semovtrialdi da davi-
naxe, palmis iSviaTi saxeobis xesTan
idga zurgiT da Sardavda. misive
sityvebiT rom vTqvaT: es iyo le pe-tit quelque chose qui fout tout par terre _ patara detali, romelic yvelafers
afuWebda.
98.5 FMwww.facebook.com/RadioTskheliShokoladi