จดพมพและจำ�หน�ยโดยสถาบนสรางสรรคสอเพอการเรยนร (สสร.)๑๕๑๘/๗ ถนนประชาราษฎร ๑ แขวงวงศสวาง เขตบางซอ กรงเทพฯ ๑๐๘๐๐โทรศพท : ๐-๒๕๘๗-๗๙๗๒, ๐-๒๕๘๖-๐๙๔๘, ๐-๒๕๘๗-๙๓๒๒-๒๖โทรสาร : ๐-๒๐๔๔-๔๔๗๒E-mail : ssr1081009@yahoo.com

พมพครงท ๑สงวนลขสทธตามพระราชบญญตISBN : 978-616-7768-10-6ปทพมพ ๒๕๖๒

ชนประถมศกษาปท ๔กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑

หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน

150

140

130

120

110

ผเรยบเรยง

ดร.สขพชรา ซมเจรญ

ไพบลย กฤษณจกราวฒน

ชชน พงษด

ผตรวจ

จรนทร โฮสกล

บณณภสสร ยศธรสวสด

สทธพงศ ธรรเทยงธรรม

บรรณาธการ

รศ. ดร.รชน ขวญบญจน

สขศกษาและพลศกษา

คอ ค�าถามทกระตนความรเดมของเดกกอนเขาสบทเรยน

คอ มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทหลกสตรฯ ก�าหนดใหเรยน

คอ ใจความส�าคญของเนอหาประจ�าหนวยการเรยนร

กระตนความรสบทเรยน

ประเดนความรมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

สาระส�าคญ

ชอหนวยการเรยนร

ภาพประกอบทนาสนใจ

ค�าชแจงการใชสอการเรยนร

องคประกอบตาง ๆ ในแตละหนวยการเรยนร

คอ แผนผงทอธบายหวขอทเรยน ในหนวยการเรยนร

แผนผงการเรยนร

ชอหวขอในแตละบทเรยน

คอ จดเรมตนของบทเรยน น�าเขาสเนอหาความรทเพมขนในหนาตอไป

คอ ความรเพมเตมนอกจากเนอหาในบทเรยน

คอ กจกรรมทเดกไดลงมอปฏบตจรงหลงจากไดเรยนรเนอหาในบทเรยน

วยใสใสใจสขภาพ

เตมความร หนฉลาดคด

กจกรรมทายบทเรยน

ค�าศพทนาร

คอ เกรดความร ทเกยวกบสขภาพใหเดกค�านงถง และน�าไปปฏบต

คอ ค�าศพทเพมเตมทสอดคลองกบ เนอหาในบทเรยน

คอ ขอมลความร เกยวกบสขภาพโรค อาการ และขอแนะน�าอน ๆ

ปลอดภยเมอใกลหมอ

คอ ขอมลแนะน�าเกยวกบเวบไซตและแหลงความรตาง ๆ

แหลงขอมลเพมความร

ตารางแสดงมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

ชนประถมศกษาปท ๔ ทตรงกบเนอหาในบทเรยนของแตละหนวยการเรยนร

หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน สขศกษาและพลศกษา ชนประถมศกษาปท ๔ กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษาเลมน จดท�าขนตรง ตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดของหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ การเรยนรวชาสขศกษาและพลศกษา จะท�าใหผเรยนมความรความเขาใจ และสามารถพฒนาทกษะไดตามทกระทรวงศกษาธการก�าหนด ดงน สขศกษา มงเนนใหผเรยนไดเรยนรเกยวกบสขภาพ การปองกนโรค การปฏบตตนเกยวกบสขภาพ และน�าความรไปใชในชวตประจ�าวนได พลศกษา มงเนนใหผเรยนไดเรยนรเกยวกบกจกรรมการเคลอนไหวตาง ๆ ปลกฝงใหออกก�าลงกาย เพอการปองกนโรค มสขภาพรางกาย ทสมบรณแขงแรง สถาบนสรางสรรคสอเพอการเรยนร (สสร.) หวงวา หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษาและพลศกษา ชนประถมศกษาปท ๔ เลมนจะเปนประโยชนสงสด รวมทงเกดประสทธภาพในการเรยนร สรางความเขาใจในเนอหาทถกตองและชดเจนตอคร ผเรยน โดยผเรยนสามารถคดอยางเปนระบบ น�าความรไปใชในการแกปญหาไดตามสภาพความเปนจรง และด�าเนนชวตไดอยางมความสข

สถาบนสรางสรรคสอเพอการเรยนร (สสร.)

ค�าน�า

ตารางแสดงมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

ชนประถมศกษาปท ๔ ทตรงกบเนอหาในบทเรยนของแตละหนวยการเรยนร

(หนวยการเรยนรท ๑)

สาระท ๑ การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย

มาตรฐาน พ ๑.๑ เขาใจธรรมชาตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย

ตวชวดท ๑ อธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการของรางกายและจตใจตามวย

ตวชวดท ๒ อธบายความส�าคญของกลามเนอ กระดกและขอทมผลตอสขภาพ

การเจรญเตบโตและพฒนาการ

ตวชวดท ๓ อธบายวธดแลกลามเนอ กระดก และขอใหท�างานอยางมประสทธภาพ

(หนวยการเรยนรท ๒)

สาระท ๒ ชวตและครอบครว

มาตรฐาน พ ๒.๑ เขาใจและเหนคณคาตนเอง ครอบครว เพศศกษา และมทกษะในการด�าเนนชวต

ตวชวดท ๑ อธบายคณลกษณะของความเปนเพอนและสมาชกทดของครอบครว

ตวชวดท ๒ แสดงพฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศของตนตามวฒนธรรมไทย

ตวชวดท ๓ ยกตวอยางวธการปฏเสธการกระท�าทเปนอนตรายและไมเหมาะสมในเรองเพศ

(หนวยการเรยนรท ๓)

(หนวยการเรยนรท ๔)

สาระท ๓ การเคลอนไหว การออกก�าลงกาย การเลนเกม กฬาไทย และกฬาสากล

มาตรฐาน พ ๓.๑ เขาใจ มทกษะในการเคลอนไหว กจกรรมทางกาย การเลนเกม และกฬา

สาระท ๓ การเคลอนไหว การออกก�าลงกาย การเลนเกม กฬาไทย และกฬาสากล

มาตรฐาน พ ๓.๒ รกการออกก�าลงกาย การเลนเกม และการเลนกฬา ปฏบตเปนประจ�าอยางสม�าเสมอ มวนย เคารพสทธ กฎ กตกา

มน�าใจนกกฬา มจตวญญาณในการแขงขน และชนชมในสนทรยภาพของการกฬา

ตวชวดท ๑ ควบคมตนเองเมอใชทกษะการเคลอนไหวในลกษณะผสมผสานไดทงแบบ

อยกบท เคลอนท และใชอปกรณประกอบ

ตวชวดท ๒ ฝกกายบรหารทามอเปลาประกอบจงหวะ

ตวชวดท ๓ เลนเกมเลยนแบบและกจกรรมแบบผลด

ตวชวดท ๔ เลนกฬาพนฐานไดอยางนอย ๑ ชนด (อยในหนวยการเรยนรท ๔)

ตวชวดท ๑ ออกก�าลงกาย เลนเกม และกฬาทตนเองชอบ และมความสามารถในการวเคราะหผล

พฒนาการของตนเองตามตวอยาง และแบบปฏบตของผอน

ตวชวดท ๒ ปฏบตตามกฎ กตกาการเลนกฬาพนฐานตามชนดกฬาทเลน

(หนวยการเรยนรท ๕)

สาระท ๔ การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพ และการปองกนโรค

มาตรฐาน พ ๔.๑ เหนคณคาและมทกษะในการสรางเสรมสขภาพ การด�ารงสขภาพ การปองกนโรค และการสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพ

ตวชวดท ๑ อธบายความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสขภาพ

ตวชวดท ๒ อธบายสภาวะอารมณ ความรสกทมผลตอสขภาพ

ตวชวดท ๓ วเคราะหขอมลบนฉลากอาหารและผลตภณฑสขภาพ เพอการเลอกบรโภค

ตวชวดท ๔ ทดสอบและปรบปรงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบสมรรถภาพทางกาย

(อยในหนวยการเรยนรท ๔)

(หนวยการเรยนรท ๖)

สาระท ๕ ความปลอดภยในชวต

มาตรฐาน พ ๕.๑ ปองกนและหลกเลยงปจจยเสยง พฤตกรรมเสยงตอสขภาพ อบตเหต การใชยา สารเสพตด และความรนแรง

ตวชวดท ๑ อธบายความส�าคญของการใชยาและใชยาอยางถกวธ

ตวชวดท ๒ แสดงวธปฐมพยาบาลเมอไดรบอนตรายจากการใชยาผด สารเคม แมลงสตวกดตอย

และการบาดเจบจากการเลนกฬา

ตวชวดท ๓ วเคราะหผลเสยของการสบบหรและการดมสราทมตอสขภาพและการปองกน

บทท ๑ รางกายและจตใจ ๒บทท ๒ กลามเนอแขงแรง ๑๑บทท ๓ กระดกและขอตอ ๑๙

บทท ๑ กฬาแชรบอล ๗๔บทท ๒ กฬาแฮนดบอล ๘๖บทท ๓ หวงขามตาขาย ๙๕บทท ๔ สมรรถภาพทางกาย ๑๐๐

บทท ๑ สงแวดลอมกบสขภาพ ๑๑๓บทท ๒ อารมณกบสขภาพ ๑๒๒บทท ๓ ฉลากอาหารและผลตภณฑสขภาพ ๑๓๐

บทท ๑ การใชยาบ�าบดโรค ๑๓๙บทท ๒ การปฐมพยาบาล ๑๔๘บทท ๓ ภยจากการสบบหรและการดมสรา ๑๕๘

บทท ๑ ครอบครวและเพอนผใกลชด ๒๙บทท ๒ พฤตกรรมทางเพศทเหมาะสม ๓๕

บทท ๑ การเคลอนไหวรางกาย ๔๕บทท ๒ กายบรหารประกอบจงหวะ ๕๓บทท ๓ เกมและกจกรรมแบบผลด ๖๕

๑

๗๓

๑๑๒

๑๓๘

๑๖๖

๒๘

๔๔

ก�รเจรญเตบโตต�มวย

ทกษะก�รเลนกฬ�

ก�รสร�งเสรมสขภ�พ

ชวตทปลอดภย

ชวตและครอบครว

ก�รเคลอนไหวและก�รเลนเกม

หนาหนวยก�รเรยนรท ๑

หนวยก�รเรยนรท ๔

หนวยก�รเรยนรท ๕

หนวยก�รเรยนรท ๖

บรรณ�นกรม

หนวยก�รเรยนรท ๒

หนวยก�รเรยนรท ๓

สารบญ

แผนผงการเรยนร

หนวยการเรยนรท

มาตรฐานการเรยนร

และตวชวด

๑ การเจรญเตบโตตามวย

๑. อธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการของรางกายและจตใจตามวย

(มฐ.พ๑.๑ป.๔/๑)

๒. อธบายความส�าคญของกลามเนอกระดกและขอทมผลตอสขภาพ

การเจรญเตบโตและพฒนาการ(มฐ.พ๑.๑ป.๔/๒)

๓. อธบายวธดแลกลามเนอกระดกและขอใหท�างานอยางมประสทธภาพ

(มฐ.พ๑.๑ป.๔/๓)

บทท ๑รางกายและจตใจ

บทท ๒กลามเนอ

แขงแรง

บทท ๓กระดกและขอตอ

การเจรญเตบโตตามวย

สาระส�าคญ

๑.การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษยเปนกระบวนการเปลยนแปลงทเกดขน อยางตอเนองตลอดชวตทงทางรางกายอารมณจตใจสงคมและสตปญญา อยางเปนขนตอนของแตละชวงวย นกเรยนจงควรเรยนรเพอใหด�ารงชวตได อยางปกตสข๒.กลามเนอเปนระบบการเคลอนไหวของรางกายท�าใหกระดกและขอตอเกด การเคลอนไหวโดยกลามเนอจะแบงออกเปน๓ชนดคอกลามเนอเรยบ กลามเนอลายและกลามเนอหวใจซงทงหมดเปนตวชวยใหรางกายทรงตวได และเคลอนไหวได๓.กระดกและขอตอเปนเนอเยอทแขงแตมน�าหนกเบาเชอมตอกนเปนโครงสราง มเอนกลามเนอกระดกออนเปนสวนประกอบท�าใหรางกายยนเคลอนไหว หรอเคลอนทไดดเราควรเรยนรลกษณะและวธดแลรกษาเพอใหปฏบตตนไดถกตอง

สขศกษาและพละศกษา ป.๔ ๒

แมครบท�ำไมเสอตวเดมคบ และแนนไมเหมอนตวน ใสสบำยกวำ

ของหนกเหมอนกนคะ รองเทำดวยคะ

ลกทงสองคนโตขนแลวนะ

อวยวะภายนอกรางกายบทท

๑๑.นกเรยนคดวาตนเองมการเจรญเตบโตหรอไมเพราะอะไร๒.นกเรยนและเพอนมการเจรญเตบโตทเหมอนหรอแตกตางกนเพราะอะไร๓.จากบทสนทนานนกเรยนอธบายไดไหมวาเกดอะไรขนกบเดกสองคนน

รางกายของเราจะมการเจรญเตบโตและมการพฒนาการอยางตอเนอง

ไปตามชวงอายซงนกเรยนควรเรยนรท�าความเขาใจเพอใหปฏบตตนไดเหมาะสม

กบการเจรญเตบโตของรางกายและพฒนาการของตวเราเอง

รางกายและจตใจบทท

๑กระตนความรสบทเรยนBrain stimulation

ประเดนความร Important point

วยทารก วยเดก วยเรยน วยรน วยผ ใหญ วยชรา

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๓

การเจรญเตบโตและพฒนาการตามวย

การเจรญเตบโต คอการเปลยนแปลงโครงสรางทางรางกายขนาดรปราง

น�าหนกสวนสงเชนมสวนสงเพมขนอวยวะตางๆ ของรางกายรวมถงสมอง

มการเจรญเตบโตและพฒนามากขน

พฒนาการของมนษย คอการเปลยนแปลงทางดานรางกายอารมณจตใจ

สงคมและสตปญญาและจะพฒนาตอไปเรอยๆตามชวงอายเชนเดกทารก

เรมยนได เมออาย ๑๐ เดอน ถง ๑ ป และพดไดเมอม อาย ๑-๒ ป ลกษณะ

การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษยมดงน

ตงแตแรกเกดทารกไดรบการเลยงดจากพอแมเมอเจรญเตบโตขนรางกาย

เปลยนแปลงไปตามชวงอายซงแบงออกเปน๖ชวงอายไดแก

ลกษณะการเจรญเตบโตของมนษย

วยทารก วยเดก วยเรยน วยรน วยผ ใหญ วยชราชวงอาย

แรกเกด-๑ป

ชวงอาย

๑-๖ป

ชวงอาย

๖-๑๒ป

ชวงอาย

๑๒-๒๐ป

ชวงอาย

๒๐-๖๐ป

ชวงอาย

๖๐ปขนไป

กำรเจรญเตบโตและพฒนำกำรตำมวยของเพศชำย

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๔

กำรเจรญเตบโตและพฒนำกำรตำมวยของเพศหญง

วยทารก วยเดก วยเรยน วยรน วยผ ใหญ วยชราชวงอาย

แรกเกด-๑ป

ชวงอาย

๑-๖ป

ชวงอาย

๖-๑๒ป

ชวงอาย

๑๒-๒๐ป

ชวงอาย

๒๐-๖๐ป

ชวงอาย

๖๐ปขนไป

ระยะท ๒ เขาสวยรนเดกหญงอาจเรมตงแต๑๐-๑๒ปเดกชายอาจเรม

๑๒-๑๔ ป และมการเจรญเตบโตในชวงวยรนชากวาเดกหญง แตจะมปจจย

ดานอนๆมาประกอบดวยเชนดานกรรมพนธ ดานโภชนาการดานสงคม

พฤตกรรมและสงแวดลอม

ลกษณะการเจรญเตบโตในวยเรยน

ระยะท ๑วยเรยน จะมการเจรญเตบโตทางรางกายเปนไปตามล�าดบ

โดยสงเกตไดจากน�าหนกทเพมขนเฉลยปละ๒-๓กโลกรมและสวนสงจะเพมขน

เฉลยปละ๔-๖เซนตเมตรศรษะขยายชาลงฟนน�านมเรมหลดเมออาย๖-๗ป

ฟนแทซแรกขนแทนฟนน�านมทหลดไปปละ๔ซและในระยะนจะเรมเขาสงคม

ไดดขน

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ 5

๑)เสยงแตกและทม

๒)เรมมหนวดเคราบนใบหนา

๓)ขนาดของไหลกวางผายออก

๔)สะโพกจะผายออกเลกนอย

5)ไขมนใตผวหนงบางลงจะมกลามเนอ

มากขน

๖)กลามเนอเพมมากขนจงท�าใหมความ

แขงแรงและมพละก�าลงมาก

๗)มขนขนบรเวณรกแรและอวยวะเพศ

ผชาย

ผหญง

ลกษณะพฒนาการของวยเรยน

๑. พฒนาการทางดานรางกายในชวงอาย ๙-๑๒ ป

ชวงวยเรยนทก�าลงเขาสการเปลยนแปลงเปนวยรน จะมพฒนาการดาน

ตางๆ ทงดานรางกายอารมณสงคมจตใจและสตปญญาทเพมขนและพฒนา

มากขนตามวยดงน

อณฑะเรมสรำงอสจ

มขนรกแร

มขนรกแร

กลองเสยงขยำยท�ำใหเสยงทม

ผมยำวเรว

๙ ป ๑๒ ป

เตำนมขยำยสะโพกขยำยรงไขสรำงไขเรมเกดกำรตกไขและมประจ�ำเดอน

๙ ป ๑๒ ป

๑)ขนาดของไหลกวางขนแตนอยกวา

ผชาย

๒)หนาอกเรมขยายใหญขน

๓)สะโพกผายออกกวาง

๔)มการสะสมไขมนใตผวหนงเพมขน

โดยเฉพาะทเตานมและสะโพก

5)การเจรญเตบโตของกลามเนอมากขน

แตนอยกวาผชาย

๖)มขนขนบรเวณรกแรและอวยวะเพศ

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๖

๑)มความภาคภมใจทเกดจากการเปนทยอมรบของเพอนและคนอนๆ

๒)มความหมกมนกบการเปลยนแปลงอวยวะเพศของตนเอง

๓)ผหญงมความวตกกงวลเมอมประจ�าเดอนครงแรก

๔)ผชายมความวตกกงวลเมอมฝนเปยก

5)รสกประหมาอายตอสายตาและค�าพดของเพศตรงขาม

๖)มอารมณแปรปรวนแตมความสามารถควบคมอารมณไดดขนและ

เรยนรวธจดการกบภาวะทางอารมณตางๆ

๑)ผชายจะเลนกฬาหรอกจกรรมทใชทกษะและก�าลงสวนผหญงชอบ

งานฝมอหรอกจกรรมเกยวกบความสวยความงาม

๒)มกเลอกคบเพอนทมนสยคลายคลงกนและใหความส�าคญกบสงคม

ในกลมเพอน

๒. พฒนาการดานอารมณ

๔. พฒนาการดานสงคม

๑)ตองการความรกและความเอาใจใสแตไมตองการ

ใหแสดงออกตลอดเวลา

๒)ตองการเปนทยอมรบในความส�าเรจของตน

๓)มความอยากรอยากเหนอยากลองผดลองถก

๔)ตองการหาประสบการณแปลกใหมความตนเตน

ทาทาย

5)ใหความส�าคญกบตนเองในดานหนาตารปราง

ความสวยความหลอขอดและขอดอยทางรางกาย

๖)เรมแสดงออกถงสงทตนเองชอบสงทตนเอง

ถนดทโดดเดน ไดแก วชาทชอบเรยน กฬาท

ชอบเลนงานอดเรกทชอบท�า

๓. พฒนาการดานจตใจ

วยรนเพศชำย

วยรนเพศหญง

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๗

๓)ใหความสนใจสงคมสงแวดลอมพยายาม

ปรบตนเองให เข ากบกฎเกณฑและกตกา

ของสงคม

๔)มทกษะการเขาสงคม การสอสาร เจรจา

การแกปญหาการประนประนอมการยดหยน

และการท�างานรวมกบผอน

5)การเขาสงคมจะขยายวงกวางออกไปมทงเพอน

เพศเดยวกนและเพอนตางเพศ

๑)สามารถใชความคดของตนเองในการตดสนใจไดอยางมเหตผล

๒)แสดงความสามารถทางสตปญญาดวยการพด อภปราย หรอแสดง

ความคดเหนรวมกบผอน

๓)ชอบเรยนรดวยการลงมอท�าเองตองการความเปนอสระในการคด

ตองการการยอมรบค�าแนะน�าและค�าชนชมจากผใหญ

๔)มความสามารถในการคดและแกปญหาตางๆไดดขน

เตมความร หนฉลาดคดAdd the knowledge

• ถาตองการใหรางกายเจรญเตบโตและมสวนสงทไดมาตรฐาน

ตองท�าอยางไร

๑. รบประทานอาหารทมประโยชนครบ5หมและดมนมเพมแคลเซยม

ใหกบกระดกและฟน

๒.พกผอนนอนหลบใหสนทและเพยงพอเพราะฮอรโมนหลกทชวย

ในกระบวนการเพมความสงจะหลงในชวงทเราหลบสนท

๓. ออกก�าลงกายหรอกระตนรางกายโดยการยดเหยยดเชนวายน�า

เลนบาสเกตบอลโหนบาร

๕. พฒนาการดานสตปญญา

วยรนเขำใจสงคมและปรบตวได

สขศกษาและพลศกษา ป.๔8

แหลงขอมลเพมความร- เวบไซตส�านกโภชนาการกรมอนามย:http://nutrition.anamai.moph.go.th

/images/files/AW-WeightHeight.PDF

- เวบไซตสารานกรมไทยส�าหรบเยาวชนฯ:http://kanchanapisek.or.th/kp6/

sub/book/book.php?book=8&chap=2&page=t8-2-infodetail05.html

ถาม-ตอบย�าความร

๑.ในชวงวย๙-๑๒ปจะมการเจรญเตบโตทแตกตางกนอยางเดนชดของเพศชาย

และเพศหญงในดานใดบาง

๒.ควรท�าอยางไรเมอการเจรญเตบโตของตนเองไมเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน

กจกรรมพฒนาความร Active Learning

กจกรรมทายบทเรยน End of lessonกจกรรมทายบทเรยน Activities of lesson

กจกรรมท ๑ เธอกบฉน

วตถประสงค

๑.สงเสรมความสมพนธระหวางเพอนและเรยนรการปรบตวเขากบเพอน

เพศตรงขาม

๒.พฒนาทกษะการคดและการแกปญหาอยางมวจารณญาณ

๓.พฒนาทกษะดานการสอสารสารสนเทศและรเทาทน

๔.มความคดรเรมสรางสรรคและเปนตวของตวเอง

สอ-อปกรณ

๑.เพลง

๒.ปายชอเลน

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๙

นกตวอยำงปำยชอ

ขนตอนการด�าเนนกจกรรม

๑.ใหนกเรยนทบทวนความร เกยวกบการเจรญเตบโตและพฒนาการของ

ผชายและผหญง

๒.ใหนกเรยนเลนเกมรวมกนโดยเขยนชอเลนของตนเองลงบนปายแลวแขวนไว

ทคอกตกาคอใหนกเรยนเคลอนไหวรางกายตามเพลงเมอครหยดเพลง

ใหจบคชาย-หญงแลวแลกปายชอกนท�ากจกรรมนประมาณ๔-5รอบจากนน

ใหทกคนนงลงเปนวงกลม

๓.ใหนกเรยนยนขนทละคนแลวบอกวาตนไดสลบปายชอกบใครบางตอนน

ชอทแขวนอยคอชอใคร

๔.ใหนกเรยนบอกประโยชนทไดรบจากการเลนเกมนเชนท�าใหนกเรยนรจก

เพอนมากขนท�าใหนกเรยนปรบตวเขากบเพอนไดไมเขนอาย

กจกรรมท ๒ มมมองของชายและหญง

วตถประสงค

๑.ทกษะดานการสอสารสารสนเทศ

๒.มความยดหยนและการปรบตวอยรวมกนในสงคม

สอและอปกรณ

๑.กระดาษปรฟ

๒.ปากกาเคม

๓.กระดาษA4หรอสมด

ขนตอนการด�าเนนกจกรรม

๑.นกเรยนแบงกลมกลมละ๔คนและชวยกนเขยนพฤตกรรมทางอารมณและ

การแสดงออกทางกายของเพอนในหองทงเพศหญงและเพศชายลงใน

กระดาษปรฟ

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑๐

๒.ใหช วยกนสรปพฤตกรรมทแสดงออกของเพศชายและเพศหญงว าม

ความเหมอนและความแตกตางกนอยางไรลงในกระดาษปรฟ

๓.ใหจบค แลวแลกเปลยนความคดเกยวกบพฤตกรรมของตนและสงทตองปรบตว

ใหเขากบเพอนลงในกระดาษA4หรอสมดของตนเอง

๔.นกเรยนวาดภาพของตนเองและเขยนขอมลทตองการพฒนาลงในสมด

ภาพของฉน

สงทฉนตองการใหมการพฒนา.......................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

ใหนกเรยนบนทกลงในสมด

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๑๑

อวยวะภายนอกรางกายบทท

๑๑.นกเรยนคดวากลามเนออยตรงสวนใดของรางกาย๒.นกเรยนคดวาตนเองมกลามเนอทแขงแรงหรอไมเพราะอะไร๓.จากเรองตอไปนนกเรยนมความคดเหนอยางไร

กลามเนอมอยทวบรเวณรางกายซงตดกบโครงกระดกและขอตอท�าให

รางกายเคลอนไหวไดด มความยดหยน นกเรยนสามารถพฒนากลามเนอ

ใหมขนาดเพมขนและมความแขงแรงมากขนไดดวยวธทถกตอง

กลามเนอแขงแรงบทท

๒

กลำมเนอของผชำยทอย ในทว ใหญจงเลยครบ

เพรำะเขำมวธออกก�ำลงกำยเพอพฒนำกลำมเนอสวนตำง ๆ

ไงลกแมกอยำกมกลำมเนอ

ทแขงแรงนะ

กระตนความรสบทเรยนBrain stimulation

ประเดนความร Important point

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑๒

ความส�าคญของกลามเนอ

กลามเนอ เปนอวยวะชวยใหโครงกระดกยดเกาะ

และท�าใหรางกายของเราเคลอนไหวไดและยดหยนไปตาม

ลกษณะของการเคลอนไหว โดยมสมองคอยสงการ

แตกลามเนอบางสวนสามารถท�างานไดเองไมสามารถ

ควบคมได

กระดก

ลกษณะของกลำมเนอทเปนเสนใยยอยรวมกนเปนมด

กลามเนอแตละมดจะมเสนใยกลามเนอและเนอเยอเกยวพนตดกบกระดก

กลามเนอสวนใดมการใชงานมากจะมความแขงแรงมาก

ลกษณะกลามเนอทเกยวพนกบกระดก

กลำมเนอเลก

มดของเสนใยกลำมเนอ เอน

เนอเยอเกยวพน

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๑๓

กลามเนอแบงออกเปน๓ประเภทแตละประเภทมลกษณะและหนาทดงน

๑. กลามเนอลาย

กลามเนอลายเปนกลามเนอ

ทมขนาดใหญทสดในรางกายลกษณะ

ภายในกลามเนอจะมเซลลรปรางยาว

สเขมและจางสลบกนไปสามารถยด

และหดไดอยรวมกนเปนมดเชน

กลามเนอแขนขาคอศรษะ

ลำยบนเซลลกลำมเนอ

นวเคลยส

เซลลของกลำมเนอ

ประเภทของกลามเนอ

หนาทของกลามเนอลาย

ท�าหนาทยดเกาะโครงกระดกท�าใหมนษยทรงตวได เคลอนไหวได โดยการ

เคลอนไหวของกลามเนอลายจะถกสมองสงการและควบคมเชนการเดนยนนง

งอแขนงอขาการยดหรอเหยยดอวยวะ

กลามเนอเรยบเปนกลามเนอทซอนกนเปนชนลกษณะภายในกลามเนอ

จะมเซลลรปรางยาว หวทายแหลม สามารถยดและหดได ท�างานดวยตนเอง

โดยอตโนมตไมสามารถควบคมได

เชนกลามเนอบผนงกระเพาะอาหาร

กลามเนอบผนงล�าไสกลามเนอบ

หลอดเลอดกลามเนอหรดทวารหนกนวเคลยส

เซลลของกลำมเนอ

๒. กลามเนอเรยบ

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑๔

ท�าหนาทควบคมการท�างานของอวยวะยอย

อาหารและอวยวะภายในตางๆเชนผนง

กระเพาะอาหารผนงล�าไสผนงหลอดเลอด

และมานตา

หนาทของกลามเนอเรยบ

อวยวะยอยอำหำรมกลำมเนอเรยบเปนสวนประกอบ

หนาทของกลามเนอหวใจ

๓. กลามเนอหวใจ

กลามเนอหวใจ เปนกลามเนอทส�าคญ

และมความแขงแรงทสดในรางกายมนษย

ลกษณะภายในกลามเนอจะมเซลลเสนใยยาว

รปทรงกระบอก สทบและจางสลบกน

สามารถยดและหดแบบเปนจงหวะ ท�างาน

ดวยตนเองโดยอตโนมตไมสามารถควบคมได

ท�าหนาทในระบบหมนเวยนโลหตซงส�าคญ

ตอการมชวตอยของมนษย กลามเนอหวใจจะ

สบฉดเลอดเพอไปเลยงสวนตางๆ ของรางกาย

การสบฉดเลอดแตละครงจะสมพนธกบการเตน

ของหวใจ

นวเคลยส

เซลลของกลำมเนอ

ล�ำไสเลก

ล�ำไส ใหญ

กระเพำะอำหำร

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๑5

หวใจวาย หรอภาวะกลามเนอหวใจตายเฉยบพลนเกดจากมการอดตนท

หลอดเลอดหวใจอยางเฉยบพลนและขดขวางการไหลของเลอดจนท�าใหเลอดไมสามารถ

ไปเลยงหวใจไดเมอหวใจขาดเลอดกลามเนอหวใจถกท�าลายอาการคอเจบแนนหนาอก

ราวไปยงบรเวณคอกรามไหลและแขนทง๒ขางมเหงอออกตามรางกายเหนอยงายหายใจถ

วงเวยนหนามดชพจรเตนเรวควรรบพบแพทยทนท

ปลอดภยเมอใกลหมอDoctor's tip

เมอสมองสงการใหรางกายเคลอนไหว กลามเนอจะหดตว เพอใหเกดแรง

และประสานไปทเอนและกระดกท�าใหเกดการเคลอนทไปในทศทางทตองการ

โดยมระบบประสาทเปนตวควบคมการท�างานซงจะสมพนธกบการเคลอนไหว

รางกายของมนษยในการท�ากจกรรมตางๆในชวตประจ�าวน

การท�างานของกลามเนอ

การเคลอนไหวทผดวธ จะท�าใหกลามเนอบาดเจบหรอปวยไดโดยเฉพาะ

การออกก�าลงทหนกเชนการยกสงของมผลท�าใหเกดอาการปวดหลงเปนโรค

กระดกทบเสนประสาทหรอเขาเสอมจงควรปฏบตใหถกตองวธยกสงของท�าไดดงน

การเคลอนไหวรางกายสมพนธกบกลามเนอ

๑)ยนใหชดกบสงของกางขาเลกนอยเพอปองกนการเสยสมดลของรางกาย

ใหสงของอยทหวางขา

๒)ยอเขาลงใหหลงเปนแนวตรงใชมอ๒ขางยกสงของขนพรอมกนจากนน

ยดหลงใหตรงและยดเขาเพอยนขนโดยใชก�าลงจากกลามเนอขาในการยนขน

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑๖

• กฬาเพาะกายเปนอยางไร

กฬาเพาะกายเปนกฬาทท�าใหกลามเนอทกสวนของรางกายมความ

แขงแรงมาก ผทเลนกฬาเพาะกายนจะเรยกวา นกเพาะกาย กฬาชนดนตอง

ฝกฝนใหรางกายมกลามเนอทแขงแรง โดยการรบประทานอาหารใหครบ5 หม

เพมน�าหนกทจะใชฝกและพกผอนอยางเพยงพอเพอใหกลามเนอทกสวน

ไดรบการพฒนาอยางสมบรณ

เตมความร หนฉลาดคดAdd the knowledge

การดแลรกษากลามเนอ

การยกของขนบนไดล�าตวตองตรง

ใหน�าหนกสงของทอย ในมอ ๒ ขาง

เทาๆกนคอยๆเดนขนบนไดใหหลง

ตรงสม�าเสมอ

๑)ออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ

และพกผอนใหเพยงพอ

๒)รบประทานอาหารให

ครบ5หม

๓)ดมน�าสะอาดในปรมาณ

ทเหมาะสมอยางนอย

วนละ8-๑๐แกว

๖)ไมเลนผาดโผนอนตราย

หรอกจกรรมทเสยงตอ

การบาดเจบ

5)ไมใชกลามเนอหนกเกนไป

เชนยกของหนกหรอออก

ก�าลงกายหนก

๔)เมอเกดการบาดเจบของ

กลามเนอใหพบแพทย

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๑๗

แหลงขอมลเพมความร

เวบไซตวกพเดยสารานกรมเสร:https://th.wikipedia.org/wiki/กลามเนอ

ถาม-ตอบย�าความร

๑.เหตใดกลามเนอหวใจจงท�างานอยตลอดเวลาและไมมวนหยดพก

๒.กลามเนอมความส�าคญตอรางกายของมนษยเพราะเหตใด

๓.ถามนษยไมเคลอนไหวจะสงผลตอรางกายอยางไร

๔.นกเรยนมวธการดแลรกษากลามเนอใหเจรญเตบโตแขงแรงไดอยางไรบาง

กจกรรมทายบทเรยน End of lessonกจกรรมทายบทเรยน Activities of lesson

กจกรรมพฒนาความร Active Learning

กจกรรม พฒนากลามเนอ

วตถประสงค

๑.เพอใหนกเรยนทบทวนความรความเขาใจเกยวกบกลามเนอสวนตางๆ

๒.พฒนาทกษะดานการสอสารสารสนเทศและรเทาทน

๓.พฒนาทกษะความคดรเรมสรางสรรค

๔.พฒนาทกษะชวตการน�าไปใชในชวตประจ�าวน

สอ-อปกรณ

๑.แผนภาพความคดเรองกลามเนอ

๒.แผนชารต

๓.สเทยนหรอปากกาเมจก

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑8

ขนตอนการด�าเนนกจกรรม

๑.ใหนกเรยนทบทวนความรเกยวกบกลามเนอลกษณะหนาทโดยระดม

ความคดรวมกน ครบนทกความคดเหนของนกเรยนลงบนกระดานด�า

๒.ใหนกเรยนบอกการน�าไปใชในชวตประจ�าวนตามหวขอดงน

๒.๑พฒนากลามเนออยางไรใหแขงแรง

๒.๒ดแลรกษากลามเนออยางไร

๒.๓กฬาทพฒนากลามเนอใหแขงแรง

๓.แบงกลมนกเรยนเลอกหวขอกลมละ๑หวขอใหนกเรยนเลอกประธาน

เลขานการกลมและตวแทนกลมเสนอผลงานประธานท�าหนาทกระตน

เพอใหสมาชกศกษาคนควารวมกนคดวเคราะหออกแบบแผนภาพความคด

รวมกนอภปรายสรปตามหวขอทไดรบมอบหมายและน�าเสนอทละกลม

๔.สรปกจกรรมรวมกนน�าแผนชารตไปตดบนปายนเทศจากนนใหนกเรยน

บนทกลงในแผนภาพความคดเรองกลามเนอ

กลามเนอ

๑.กลามเนอ.......................

หนาท...........................................................................................................................................................................................

แผนภาพความคดเรอง กลามเนอ

หนาท...........................................................................................................................................................................................

หนาท...........................................................................................................................................................................................

๒.กลามเนอ.......................

๓.กลามเนอ.......................

ใหนกเรยนบนทกลงในสมด