นางสาว วณชชา แมนยา

นสตปรญญาเอก สาขาเทคโนโลยและเสอสารการศกษา

Christopher Hoadley

New York University

James P. Van Haneghan

University of South Alabama

ท�หลกจตวทยาการเรยนรเก�ยวของกบการศกษา

1. การออกจากหลกจตวทยาในรปแบบทฤษฎพฤตกรรมนยม เพ�อใหใชฐานเชงทฤษฎทางเลอกสาหรบการทาความเขาใจเรยนรของมนษย

2

ท�หลกจตวทยาการเรยนรเก�ยวของกบการศกษา

2.ววฒนาการของโครงสรางดาน Cognitive Science ผสมและจบคกนกบหลกสตรตางๆ เชน วทยาการ

คอมพวเตอร มานษยวทยา ภาษาศาสตร ปรชญาการศกษา

ทฤษฎทางจตวทยา และระเบยบวธวจย แบบด �งเดม เพ�อใหผลกดนเน�อหาและหวใจสาคญของการเรยนร

3

Cognitive Science : วทยาการการร หรอ วทยาการปญญา หรอ วทยาศาสตรพทธปญญา

ท�หลกจตวทยาการเรยนรเก�ยวของกบการศกษา

3. การเพ�มข�นของเทคโนโลยคอมพวเตอร เปนการเปดไปประตไปสการออกแบบดวยใจ ท�ตรงกบหลกจตวทยาการศกษาและการสอน ท�นาจะเปนจรงวา เปนขอบเขตแรกสดของหลกจตวทยา

4

ในป 1970 แนวกระบวนทศนท�โดดเดน คอ ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม

หลงสงครามโลกคร �งท�สอง การเกดข�นของคอมพวเตอร นาไปสแนวคดในการต �งคาถามถงเร�องของทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม

5

Chomsky (1959) ไดกลาววา แนวคดในเร�องของทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมน�นไมสามารถอธบายออกมาได

มการพดถงคาวา “ความคด”(thoughts) และ “แนวคด”(ideas) ท�ถกพฒนามาจากหลกจตวทยา ท�ช�อวา จตวทยาการเรยนรกลมพทธนยม

เปนพฤตกรรมท�มาจากการพฒนาองคความรของมนษย 6

Cole & Means (1981) สราง หองปฏบตการสาหรบเปรยบเทยบการรบรของมนษย (comparative human cognition : LCHC)

ความสามารถของทกษะในการรบร ถกมองวาแตกตางกนในวฒนธรรมท�ตางกนดวย

7

Gardner, (1985) นกจตวทยาการรบร ศกษาผลกระทบของสถาปตยกรรมการรบร โดยคนควา ผลกระทบจากความคดของมนษย โดยการศกษาจากหนวยความจา, การรบร, การพฒนาทกษะภาษา,และวธการท�ไดมาของทกษะอตโนมต

เปนแนวทางใหมๆเพ�อศกษาเก�ยวกบการเรยนรและการศกษา

8

วทยาการคอมพวเตอรมบทบาทเฉพาะในการผสมผสานของสาขาวชาตางๆ

Anderson, Boyle, & Reiser (1985) ทาการศกษา “ระบบการสอนอจฉรยะ”

รปแบบการสรางปญญาประดษฐ ของการแกปญหาในขอบเขตท�กาหนดให เชน การชวยแกปญหาทางคณตศาสตร

9

หนงสอของ Papert’s (1980) ช�อ Midstorms

แสดงถงความสามารถของเดกๆ ในการใชงานโปรแกรมคอมพวเตอร ภาษา LOGO

การเรยนรจะเกดข�นในการทางานรวมกบเคร�องมอสาหรบการคดคน

10

Bransford สรางศนยเทคโนโลยการเรยนรท� Vanderbilt University ในป 1984

เพ�อพฒนาวธการใหมๆในการใชเทคโนโลย (โดยเฉพาะอยางย�ง วดโอ และ คอมพวเตอร) เพ�อชวยใหเดกเกดการเรยนร

11

Broadening the Study of Learning to Include Context

Lee Cronbach (1975) กลาวถง จดออนในการลดจตวทยาการเรยนในการจดการศกษา 2 ประการ

เปนปฏสมพนธเชงเสน ระหวาง - ความแตกตางระหวางบคคล และ- อปสรรคในการศกษา

12

นกวจยพยายามหาสาเหตวา“Cognitive Science”อะไรท�คดวามประสทธภาพ สาหรบการแกปญหา ในหองเรยน

มการศกษาถง การมปฏสมพนธ, เคร�องมอ, และ ส�งประดษฐ โดย พจารณาแนวคดจากขอบเขตของ - สงคมวทยา และ มานษยวทยา, - สญศาสตร และ ภาษาศาสตร

13

การวจยและกระบวนการสรางทฤษฎ เพ�อชวยสรางความเขาใจใหม ซ�งประกอบดวย 4 ประการ คอ

หน�ง, การคนพบการทางานของทฤษฎของ Vygotsky ท�นาเสนอเก�ยวกบ การรวมรวมทาง Mind และ Society(Vygotsky & Cole, 1978).

14

กระบวนการรบรของคนไดถกสรางข�นรวมกบเคร�องมอทางวฒนธรรม, และในเวลาเดยวกน, เคร�องมอทางวฒนธรรมจะเพ�มข�นโดยความคดของคนและสงคม

แนวคดของ Vygotsky’s เก�ยวกบ “บรเวณใกลเคยงพฒนาการเชาวนปญญา” (zone of proximal development : ZDP),

15

บรเวณท�เดกกาลงจะเขาใจในบางส�งบางอยาง

โดยเดกมความสามารถท�จะแกปญหาท�เกนกวาระดบพฒนาการทางสตปญญาของเขาท�จะทาได

หากเขาไดรบคาแนะนา ถกกระตน หรอชกจงโดยใครบางคนท�มสตปญญาท�ดกวา

บคคลเหลาน�อาจเปนเพ�อนนกเรยนคนอ�นๆ พอแม คร หรอใครกไดท�มความเช�ยวชาญ

16

ยคฟ� นฟศลปะวทยาการ ของการคด โดย Vygotsky เปนความคดเก�ยวกบการกระจายทางปญญา (Pea, 1993).

ทฤษฎของ Vygotsky’s ท�วา เทคโนโลยทาใหเคร�องมอเปนกระบวนการท�เปล�ยนความคดของคน.

17

สอง, แนวความคดเก�ยวกบ “การเรยนรตามสถานการณ” (Situated Learning) (Greeno & The Middle School Mathematics Through Applications Project Group, 1988; Kirshner & Whitson, 1997; Lave, 1988; Lave & Wenger, 1991)

การเรยนรท�เหมาะสม สงเสรมการถายโอนทกษะ ท�ควรเกดข�นภายใตสภาพจรง

18

สาม, การจดการเรยนรแบบบทบาทสมมต “anchored instruction” (the Cognition and Technology Group at Vanderbilt, 1990)

ใหผเรยนสวมบทบาทในสถานการณจาลอง ซ�งมความใกลเคยงกบความเปนจรง และแสดงออกตามความรสกนกคดของตน

19

ส�, แนวคดของ Roger Shank ท�วา การคดของคนในสภาพจรงเปนอยางไร?

คนแรกท�เร�มใชคาวา “ศาสตรในการเรยนร” (the learning sciences)

ตพมพวารสาร the Journal for the Learning Sciences

กอต �ง the International Society for the Learning Sciences

20

Brown (1992) and Collins (1992) เสนอ ทฤษฎกลมออกแบบตามวธวจย (Design-Based Research Collective, 2003).

ใชข �นตอนการวจยพ�นฐาน ในการออกแบบและพฒนาการสอนใหมๆ

ตดตามการใชงานและการตรวจสอบผลกระทบของการเรยนการสอนท�ซบซอนน�น

21

หนงสอของ Stokes’ (1997) ช�อ Pasteur’s Quadrant

เสนอแนวคด 2 มต : - application-relevance

(การประยกตความเก�ยวของ) และ- theory-mindedness (ทฤษฎจตใจ)

22

The Emergence of the Learning Sciences as a Design Science

ศตวรรษท� 20 มการกอต �ง 2 โรงเรยนท�เปนหลกของวทยาลยการศกษาใหม.

หน�ง, นาโดย John Dewey

สอง, นาโดย E.L. Thorndike

23

หน�ง, นาโดย John Dewey (1896, 1929), เนนการแลกเปล�ยนเก�ยวกบการเนนการปฏบตหรอการประยกต, เชงปรชญาความมเหตผล แตเก�ยวของกบการปฏบต.

ความคดทางปรชญาในเร�อง “ปรชญาปฏบตนยม” และ การกอต �ง “Lab School” (โรงเรยนในฝน) ซ�งเปนแนวคด การสอนและการเรยนท�เนนรปแบบการปฏบต.

24

สอง, นาโดย นกจตวทยา E.L. Thorndike (1910) เสนอวา มมมองของขอบเขตเปนผลพลอยไดจากการวจยทางจตวทยาในกระบวนทศนกลมพฤตกรรมนยม

เปนการเนนการทดลองการควบคมกระบวนการทางจตและการศกษาในสตว.

25

มมมองทางจตวทยาโดดเดนในศตวรรษท� 20 แบงเปน 3 ประเดน

1. ความสมพนธระหวางการวจยและการปฏบต

2. ญาณวทยาและขอสมมตฐานพ�นฐานของจตวทยาตรงขามกนกบดานสงคมศาสตรอ�นๆ

3. ความตงเครยดระหวาง “สมยใหม”, ศาสตรทางปฏฐานนยม ท�เปนมมมองของ Thorndike เปรยบเทยบกบ มมมอง “หลงสมยใหม” ท�คอนขางคลายคลงกนมมมองของ Dewey

26

The epistemology (ญาณวทยา) : ปรชญา ซ�งเก�ยวกบการสบถามถงกาเนดของความร โครงสรางของความร วธการของความรและความเท�ยงตรงถกตองของความร

Positivism (ศาสตรทางปฏฐานนยม) หมายถง คตนยมในปรชญาวทยาศาสตร ท�ยดถอแนวความคดท�วาองคภาวะท�สามารถสงเกต (Observation) วด (Measurement) และวเคราะห (Analysis) โดยใชเคร�องมอ (Instrument) และระเบยบวธทางคณตศาสตร (Mathematical) โดยตรงจากประสบการณเทาน�นท�อยภายใตขอบขายของการศกษาทางวทยาศาสตร 27

องคประกอบท� หน�ง “ศาสตรในการเรยนร” เปนการเปดสมมมองในการเรยนรตางๆ

การเปดใจเปนส�งจาเปน เพราะจะตองใชหลายมมมอง ในการทาความเขาใจระบบนเวศนท�ซบซอนของการเรยนรท�มอย

นกวทยาศาสตรการเรยนรสวนใหญ จะทางานเปนทมมากวาทาคนเดยว

28

องคประกอบท� สอง ความมงม �นท�จะสรางวธแกไขปญหา ในการเรยนการสอนและการเรยนรท �งในและนอกโรงเรยน

29

องคประกอบท� สาม องคความรของการเรยนรและการสอน ท�เปน การอางองจากผลการวจย และมความหมาย สามารถไดมาโดยการศกษากระบวนการออกแบบ และไมไดเปนเพยงสวนหน�งของการวจยท�ทดลองเสรจแลวในหองปฏบตการ.

การเกบเอกสารและการสะทอนถงโครงการออกแบบ ในรปแบบท�มความหมาย นาไปสการพฒนาความเขาใจใหมเก�ยวกบวธการเรยนรในคน

30

องคประกอบท� ส� จากมมมองของ ศาสตรของการเรยนร คอ การเหนคณคาของการเรยนการสอนในบรบทท�เปนกนเอง และไมใชแบบด �งเดม.

31

องคประกอบท� หา วธการนาเคร�องมอ และส�งประดษฐใหม ท�สรางข�นจากเทคโนโลยท�สามารถตางๆ สามารถนามาชวยอานวยความสะดวกในการเรยนร.

32

แบงผลการคนพบหลกและผลกระทบใน 3 สวน คอ

การวจยเก�ยวกบการคดและการร

งานวจยเก�ยวกบกระบวนการเรยนร

งานวจยเก�ยวกบสภาพแวดลอมการเรยนร

33

Newell and Simon’s Unified Theories of Cognition (Newell, 1990). กลาววา จตวทยาการรบร : การเปดเผยถงสถาปตยกรรมและการทางานของจตใจ

34

พฒนาทกษะ “การเรยนร” ใหเปน ทกษะ “automatized” (อยางอตโนมต) o ตวอยางเชน ทกษะการขบรถ

พฒนา “mental models” (โลกทศน)oใหคาดการณหรอจาลองวธการทางานใน

สภาพท �วไป กอนท�จะพยายามจะแกปญหาจรง

35

Vosniadou (2008) กลาววา หน�งในความกาวหนาท�ย�งใหญท�สดของ ศาสตรในการเรยนร คอ การทดสอบการเปล�ยนแปลงแนวคด

นกวจยพบวากลมของความทรงจา, ทกษะ, การรบร, และแนวคด มสวนในการกาหนดวธคดในการแกไขปญหาของคน

36

หลงจากป 1980 มการเกดข�นของหลายๆ ทฤษฎ เชน

o ทฤษฎการเรยนรพทธปญญานยม

o ทฤษฎสรางความรนยมเชงปญญา

o ทฤษฎสรางความรนยมเชงสงคม

37

1/4

Bransford et al. (1999) กลาวถง การเรยนรเร�มจะเปล�ยนจาก

“learner-centered classroom” (หองเรยนท�มผเรยนเปนศนยกลาง)

เปน

“learner-centered learning environments”(ส�งแวดลอมการเรยนรท�ผเรยนเปนศนยกลาง)

38

2/4

Wood, Bruner, & Ross (1976) กลาวถง อปมาหลกท�ใชใน ศาสตรในการเรยนร เพ�ออธบาย การสอนท�ไมใชการบรรยาย คอ การเสรมตอการเรยนร “Scaffolding”

จะเหมอนกบ ทฤษฎการเรยนรพทธปญญานยม “constructivism,” ท�การเรยนรมาจากความหลากหลายในการปฏบต

39

3/4

การเสรมตอการเรยนร “Scaffolding”มหลายรปแบบ ต �งแตo เคร�องมอคอมพวเตอรท�สนบสนนงาน,

o โครงสรางกจกรรม,

o โครงสรางสงคมขนาดใหญท�สนบสนนการเรยนร.

40

4/4

อธบายถงมมมองของ ศาสตรในการเรยนร และใหขอมลเชงลกบางอยางท�อาจจะเปนประโยชนกบนกออกแบบการเรยนการสอน

ศาสตรในการเรยนร (Bransford et al, 1999) มงเนนไปท�ความสาคญของการออกแบบหองเรยนท�มผเรยนเปนศนยกลาง, ศนยกลางองคความร, ศนยกลางขอเสนอแนะและการประเมน, และศนยกลางชมชน

41

Sawyer (2006b), ใหขอสรปวา คนท�สอนการออกแบบจาเปนตอง

o (a) มงเนนการพฒนาความเขาใจแนวคดของผเรยน,

o (b) ใสกระบวนการเรยนรใหกบกระบวนการเรยนการสอนเสมอ,

o (c) มจดมงหมายเพ�อความถกตองของการเรยนการสอน,

o (d) สรางความเขาใจเดมของผเรยน,

o (e) ใหโอกาสสาหรบผเรยนจะมสวนรวมในการโตตอบ. 42

1. การเรยนรจะตองถกเขาใจวาเปนปรากฏการณหลากหลายสาขาวชา มากกวาท�จะเปนเพยงแตหลกจตวทยาอยางหน�ง

43

2. ความเขาใจของเราตอการเรยนรและการเรยนการสอนไมมจากด ซ�งพวกเราไดเรยนรผานการวจยเชงทดลอง ท�ผานการทดสอบในหองปฏบตการมาแลว กระบวนการออกแบบการเรยนการสอนสามารถใหผลผลตเปนส�งประดษฐ เคร�องมอ กลยทธ และแนวความคด ท�จะชวยใหเราไดรบความเขาใจท�ชดเจน ของวธการท�คนจะเรยนร

44

3. การเรยนรสวนมากเปนกระบวนการทางสงคม ท�มผคนมาปฏสมพนธกน ดงน �น ความหมายและบรบทการเรยนร ของผเรยน จงมความสาคญในการวเคราะหผเรยนท�เปนลกษณะเฉพาะของแตละบคคล

45

4. แนวคดของ Vygotsky ในขอบเขตของการพฒนา แสดงใหเหนวา มนเปนส�งสาคญตอนกออกแบบการเรยนการสอน ท�จะใหความสนใจกบ วธการมปฏสมพนธระหวางผเช�ยวชาญ และ มอใหม ในการสรางหรอสนบสนนการพฒนาของผเรยนใหม

46

5. สภาพแวดลอมการเรยนร สามารถถกออกแบบใหมโครงสรางและสนบสนนการเรยนร ผานส�อสนบสนนโดยไมตองพ�งพงเทคนคการบรรยายแบบเดม ท�ดเหมอนการเรยนการสอนเปนเพยงการสงความร

47

6. การสรางสรรคสภาพแวดลอมการเรยนร ท�ถกตองและสมพนธกน ตามการแนะนาโดยต �งอยบนทฤษฎการเรยนรและวธการของตนเอง เชน หลกการสอน เปนส�งสาคญในการพฒนาความรความชานาญ (ไมเพยงแต ขอเทจจรง หรอกระบวนการเรยนร ) ในการสอนนกเรยน

48

7. เทคโนโลย (ท �ง เทคโนโลยคอมพวเตอร และรปแบบอ�นๆ) สามารถใชพจารณาในการสรางเคร�องมอ ท�สามารถเปล�ยนความคดและการเรยนร

49

8. แหลงความเช�ยวชาญในสาขาวชา สามารถใหผลผลตขอมลท�สาคญเก�ยวกบวธการออกแบบการเรยนการสอนได

50

ขอบคณคะ

51