Post on 03-Jan-2016
description
ETİYOPYA KAHVESİ DEĞER ZİNCİRİ
Kahve işlenir
Paketlenmiş ürünServis
$3/fincan (100 % geri dönüş)
$70/kg (15)
$2.7/kg (0.6)
(GI Sidamo)
Marka & franchising (Starbucks)
Patent, Tasarım & Marka (Nestlé)
$80/kg (17)
21. Yüzyıl Yönelimleri• Ekonomik rekabet giderek artmakta,
• Bilgi odaklı global ekonomiler öne çıkmakta,
• Toplumun temel yaklaşımlarında ve değer yargılarında köklü değişimler gözlenmekte,
• Akademik kuruluşların,
o Eğitim,
o Bilimsel ve teknolojik araştırma,
o Sosyo-ekonomik
açılardan rolleri, katkıları ve etkileri ciddi boyutlarda değişmekte…
Üniversitelerin Sorumlulukları
• Kamu kaynaklarının kamu yararına doğru kullanımı,
• Ulusal sosyo-ekonomik hedeflere katkı verilmesi,
• Eğitim ve öğrenimde kalitenin, kişilerin ve pazarın gereksinimlerine göre yeniden tanımlanması,
• Ar-Ge sonuçlarının iş dünyası ve toplumun gelişimine katkı sağlaması
• Uluslararasılaşma ve uluslar arası rekabet edebilirliğe katkı,
• Akademik kurumların bireysel öncelikleri ile ulusal sosyo-ekonomik önceliklerin uzlaştırılması
• Yeni teknolojiler geliştirmeye yönelik yetenekler –
AR-GE• Dünya pazarlarında rekabet üstünlüğü için
araştırmalar sonucu ortaya konan bulguların, ekonomik ve toplumsal bir faydaya hızla dönüştürebilme becerisi -
İNOVASYON
• Artan rekabet sonunda sanayi kuruluşlarının Ar-Ge ’ye yönelmeleri –
YENİ NESİL ÜNİVERSİTELER
Birinci Nesil :
• Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma
İkinci Nesil:
• Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma, teknoloji üretimi
Üçüncü Nesil:
• Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma, teknoloji üretimi, ve ticarileştirilmesi - toplumsal fayda
ÜNİVERSİTELER
İş gücü ve bilgi kaynakları
•Gelişmiş ülkelerde- üniversitelerden (SMH korumalı)
•Gelişmekte olan ülkelerde - (SMH kayıp, çalıntı ya da davalı)
Üniversite ve Ar-Ge kurumlarının çıktıları
Yeni anlayışta Yayınlanma yanında / ek olarak patent alınması
Ar-Ge kurumları teknolojik ilerlemenin motorlarıdır- çıktıları korumak gerekiyor
ÜNİVERSİTELER: PARADİGMADAKİ DEĞİŞİM
Yenilik…
• Buluş, dünya çapında yeni olmalıdır.
• Bilinen bir ürünün geliştirilmiş kısımları için de patent alınabilir.
Buluş;Teknik bir probleme, yeni bir teknik çözüm getirilmesi veya bir
işin gerçekleştirilmesi için önerilen yeni metotlar ya da yeni ürünler
Sınai Mülkiyet Hakları ;
• Buluş ve yenilik sahibi kişilerin ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayri maddi bir hakkın tanımıdır. (www.turkpatent.gov.tr).
• Sınai Mülkiyet Hakları patentler ve faydalı modeller, markalar, endüstriyel tasarımlar, coğrafi işaretler ve entegre devrelerin topografyaları kapsamaktadır.
• Patent
• Faydalı Model
• Endüstriyel Tasarım
• Entegre Devre Topoğrafyalarıo Marka
o Coğrafi İşaretler
oTelif HaklarıoTicari Sır
oKnow - How
FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI
•KORUMA• FAYDALI MODEL
• PATENT
•ULUSAL BAŞVURU
•EPC BAŞVURUSU
•PCT BAŞVURUSU
• Tekel işlevi (20 yıl tekel hakkı)
• Bilgi işlevi (Buluşun açıklanması-yayın)
Buluşun Yasal Koruması
PATENT nedir?Buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini,
kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkıdır.
Patent Verilebilirlik Şartları
YENİLİK - başvurudan önce yayınlanmamış veya kamuya açıklanmamış olmak –
BULUŞ BASAMAĞI İÇERMESİ “tekniğin bilinen durumunu aşmak” (buluşun ait olduğu teknik alanda uzman bir kişinin bilgisi dahilinde olmaması)
SANAYİYE UYGULANABİLİR OLMASIBirden çok üretilebilir veya tekrar edilebilir olmak
Patent Verilemeyecek Konular• Keşifler, bilimsel teoriler,
matematik metotları;
• Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar;
• Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları;
• Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller;
• İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.
Faydalı Model Nedir?Küçük Patent
Maliyeti Düşük
Hızlı
Koruma Süresi
İnceleme k0
Faydalı Model , Türkiye'de ve dünyada yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine belirli bir süre (10 yıl), bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır.
Faydalı Model Verilemeyecek Konular
Kimyasal Maddeler
Usuller
Faydalı Model Verilebilirlik Şartları
Yenilik
Sanayiye Uygulanabilir Olması
908.862Tüm Dünyada Tescil edilen
Kaynak: WIPO
Türkiye’de 8.343
2010 Patent Başvuru Sayısı
Yerli Yabancı
3.250 5.093
2000Yılı
2001Yılı
2002Yılı
2003Yılı
2004Yılı
2005Yılı
2006Yılı
2007Yılı
2008Yılı
2009Yılı
2010Yılı
2011Yılı
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
1
0
4
2
3
7
0
2
8
11
29
23Üniversite Bazında Patent Sayıları
Patent TescilPatent Başvuru
Kaynak: TPE
• SMH Doğrudan Değerlendirmeo Bilimin en son durumuna katkıda bulunacak konulara yönelme
o Tekrarları önleme
o Bilimsel çalışmalarda avantaj
o Üçüncü şahıslarla ortak çalışmalarda hakların korunması
o Mezunların iş bulabilirliğine katkı
• İnovasyona Dönüştürmeo Ulusal değer yaratma
o Yasal Yükümlülükleri ve Fonlama sorunları
• Lisanslamao Üniversiteye tanınırlık ve kaynak
o Öğrenci ve öğretim elemanlarına yeni iş alanları
o Ortak çalışma fırsatları
o Ar-Ge çalışmalarında kaliteye katkı (patent taramaları ile yeni konulara kaynak ayrılması ve son bilgilerle donanmış deneyim)
o Üniversitede girişimci bakış açısının yaygınlaşması
Sınai Mülkiyet Haklarımızı Neden Kullanmalıyız?
Patent Başvurusu Düşünüyorsanız,
• Başvurudan önce yayınlamayınız
• Ürününüzü satışa çıkarmayınız
• Ders olarak vermeyiniz, sunum yapmayınız
• Sizden önce birileri yapmadan siz başvurunuzu tamamlayınız
Rüçhan Hakkı Nedir?Herhangi bir sınai hakkın birden fazla ülkede korunması istenirse, ilk başvurunun herhangi bir ülkede yapıldığı tarihten itibaren;
• patentler için 12 ay,
• markalar için 6 ay,
• endüstriyel tasarımlar için 6 ay,
içinde aynı hak için başka bir ülkede başvuru yapma olanağı vardır.
Yenilik Araştırması (Novelty Search)
Buluşun yeniliği, patent veri tabanlarında konu ile ilgili verilmiş patentler arasında araştırılır ve karşılaştırılır.
• Kapsamlı Patent Araştırmaları
o Yenilik Araştırmaları (Novelty searches)
o Teknik Problem Çözümü (Searches for solutions for a technical problem)
o Faaliyet Serbestliği Araştırması (Infringement/freedom-to operate searches)
o Rakip Araştırmaları (Competitor searches)
• İstatistiksel Patent Analizleri
o Teknolojik Trend Analizi (Analyses of technical trends)
o Rakip Faaliyet Analizi (Analyses of competitors' activities)
• Patent İzleme Hizmetleri
o Teknoloji İzleme (Technology watch)
o Rakip İzleme (Competitor's watch)
EBİLTEM Patent Araştırmaları Ofisi Hizmetleri
Global Patent Index
Bibliyografik Bilgiler
PATENT
Patent Ailesi
Referanslar
Yayın Tarihi
Rüçhan
Hakkı
Başvuru
TarihiTescil Tarihi
Buluş Sahibi
Başvuru
Sahibi
IPC sınıfı
INPADOC Yasal
Durumu
Patent Teşvikleri
• TÜBİTAK Teşviklerio Patent, başvuru esnasındayken verilir
(patent harcamaları esnasında/hemen sonrasında)
• KOSGEB Teşviklerio Patent, belge olduktan sonra verilir
(harcamalardan çok sonra)
Patent Başvuru Süreci
• Başvuru Dilekçesi• Başvuru Ücreti Dekontu• Tarifname• İstemler• Özet• Resimler
Buluşlar, başvuru yapıldığı andan itibaren koruma altına alınmaktadır.
Patent Sistem Tercihi
İncelemesiz İncelemeli
Araştırma raporundan sonra 3 Ay içerisinde
YAYIN
6 ay itirazlara açık
ayDÜZELTME:Şekli
İnceleme
Araştırma Talebi
15 Ay içerisinde
%47PCT Patent başvurularının tescil edilme oranı
Kaynak: TPE
%90TR Patent başvurularının tescil edilme oranı
Kaynak: WIPO
Patent Kullanım Zorunluluğu• Patent sahibi buluşunu, ilan tarihten
itibaren 3 yıl içinde kullanmak zorundadır.
• Kullanımın değerlendirilmesinde pazar
şartları göz önünde bulundurulur.
• Patent konusu buluşun kullanılmasını
engelleyecek nitelikte kabul edilen
sebepler, patent sahibinin kontrolü ve
iradesi dışındaki sebeplerdir.
Patent Hakkını Sona Erdiren Durumlar
• Patent sahibinin haklarından vazgeçmesi veya devretmesi
• Patent süresinin dolması
• Yıllık ücretlerin ödenmemesi
“TÜRK ÜNİVERSİTELERİNDE SINAİ MÜLKİYET (SMH) BİLGİSİNİN
YAYGINLAŞTIRILMASI” çalışmaları21 Şubat 2008 - İstanbul
Avrupa Patent Ofisi (EPO) tarafından düzenlenen Türkiye’deki Çalıştay
2-3 Aralık 2008 – Lahey, Hollanda
European Patent Office (EPO) Konferansı,
• Hazırlanmış Taslak Ülke Planı’na yönelik görüşlerin iletilmesi,
• Oluşturulan ülke planının genel oturumda Türkiye adına sunulması,
12 Mart 2009 – Ankara
«Ulusal Teknoloji ve İnovasyon Kapasitesinin Geliştirilmesi Modeller Bilgi Paylaşım Programı Yaygınlaştırma Semineri”
10 Aralık 2009 - Izmir
Avrupa Patent Ofisi işbirliği içinde «Eğitmenlerin Eğitimi» etkinliği düzenlenmesi
2-3 Eylül 2010 – Belgrad
Avrupa Patent Ofisi(EPO) «Üniversitelerde Fikri Mülkiyet hakları» semineri
Mart 2011
Avrupa Patent Ofisi üyesi devletlerin ulusal patent ofisleri ve bölgesel patent bilgi merkezlerinin birleşimiyle ortaya çıkan PATLIB Patent Kütüphanesi (PATent LIBrary) ağı
kapsamında «Patent Bilgi ve Dokümantasyon Merkezlerinin Yeniden Yapılandırılması» Pilot Projesi
10 Mart 2011
“Türk Üniversitelerinde Sınai Mülkiyet (SMH) Bilgisinin Yaygınlaştırılması – IPR Road Map” projesi
“TÜRKİYE ÜNİVERSİTELERİNDE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI (SMH)
BİLGİSİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI“
Projesi
Ulusal Koordinatörlük EBİLTEM
Birinci Dönem: Mart 2011 – Haziran 2012
İş Paketleri
M0: Yönlendirme Komitesi Oluşturulması ve Çalışması
M1: İyi Uygulamaların Paylaşılması, Destek Uygulamalarının Oluşturulması İçin Üniversiteler Arası İletişimin
Koordinasyonu
M2: Üniversitelerde SMH Politikası Oluşturulması ve Farkındalığın Arttırılması
M3: Kısa Eğitim Programlarının (Sertifika Programları) Oluşturulması
M4: SMH Uzmanları Yetiştirilmesine Yönelik, İleri Düzeyde Disiplinlerarası Program Oluşturulması
M5: Üniversiteler Bünyesinde TT ve SM Ofislerinin Kapasitelerinin İyileştirilmesi ve Yenilerinin Kurulması
M6: Üniversitelerden Çıkan Buluşların Ticarileştirilmesi İçin Yöntemlerin Sadeleştirilmesi (Spin-off kurulması dahil)
YOL HARİTASI
GERÇEKLEŞTİRİLENLER• Yönlendirme Komitesi’nin Oluşturulması
172 Üniversite arasından toplam yayın sayısı, Sınai Mülkiyet Hakları üzerine yapılan çalışmalar ve coğrafi
durumuna göre seçilen 7 Bölge koordinatörü ve 27 Bölge Temsilcisi
4 Türk Patent Enstitüsü ve 1 YÖK 1 temsilcisi – Toplam 40 üye
• 1. Yönlendirme Komitesi toplantısı TPE’de – 21 Eylül 2011
• Üniversitelerde Odak Noktaların Seçilmesi,
• Türk Üniversiteleri Arası “Ulusal SMH Ağı” Oluşturulması,
• Tanıtım ihalesini kazanan NETVİZYON Firması ile Bölge Koordinatörleri Çalıştayı – 10.12.2011
• 1. Bölge Koordinatörleri Toplantısı - 23.12.2011
• Tüm Bölge Koordinatörleri, kendi bölge temsilcileri ile en az birer toplantı yaparak Yol Haritası üzerinde çalışmalar yaptı ve geri bildirimler Ulusal Koordinatörlüğe iletildi.
• Üniversite SMH Durum Analizi çalışması için hazırlanan ön anket Mühendislik Dekanları Konseyi üyeleri tarafından (37) dolduruldu.
GERÇEKLEŞTİRİLENLER - 2
• EBİLTEM ve TPE işbirliği ile on-line olarak hazırlanan “Türkiye Üniversitelerinde Sınai Mülkiyet Hakları Durum Tespiti Anketi” Bölüm Başkanları tarafından doldurulmak üzere Tüm Üniversitelerin Rektörlüklerine gönderildi ve bugüne kadar 2134 cevap alındı.
• Tüm Bölgelerde Üniversite Düzeyinde SMH Farkındalığının Arttırılması için “Gönüllü Eğitimcilerin” belirlenmesi çalışması, (Ege Üniversitesi bünyesinde resmi yazı 13 Aralık 2011 tarihinde tüm üniversiteye gönderilmiştir. Yanıtlar beklenmektedir)
• Ege Üniversitesi SMH Politikası (IPR Policy) oluşturulması ve şablon olarak diğer Devlet Üniversitelerine sunulması.
GERÇEKLEŞTİRİLENLER - 3
• Üniversite Üst Yönetimlerinin Katılımı İle SMH Zirve Toplantısı,
• E.Ü. ev sahipliğinde Ege Bölgesi Üniversiteleri Rektörleri Toplantısı,
• SMH Farkındalığının Arttırılması İçin Üniversite Düzeyinde Komitelerin veya Kurulların Kurulması ve Görevlerin Belirlenmesi,
• Seçilen Üniversitelerde SMH Farkındalık Etkinliklerinin Düzenlenmesi,
• Üniversitelerde düzenlenen farklı etkinliklere SMH farkındalık çalışmalarının dahil edilmesi,
• Üniversitelerde SMH Durum Analizi için Anket Çalışması Analizi ile Ulusal bir SMH “mevcut durum raporu” nun hazırlanması,
• SMH’ larına ilişkin konuların uygun derslere entegre edilmesi,
• Öğrencilere ve Akademisyenlere yönelik “Patent Analizi” ve “Patent Dokümanı Yazım” Eğitimleri Düzenlenmesi,
• Eğitimcilerin belirlenmesi ve “EPO Teaching Kit” ile Eğitimcilerin Eğitimi Düzenlenmesi,
KISA DÖNEMDE PLANLANANLAR – Haziran 2012
ORTA DÖNEM PLANLANLAR - Haziran
2013
• Üniversite’de “SMH Politikası”nın oluşturulması,
• Farklı düzey ve disiplinlere yönelik Eğitim Modülleri Oluşturulması,
• Lisans ve Yüksek Lisans derslerine SMH giriş derslerinin eklemesi ,
• SMH’ larına ilişkin derslerin programlara eklenmesi hususunda üniversite senatoları için önerilerin geliştirilmesi,
• MÜDEK akreditasyon koşullarına SMH ile ilgili madde eklenmesi,
• Üniversiteler Bünyesinde Mevcut “TPE Bilgi ve Doküman Birimleri” ve “Teknoloji Transfer Ofisleri”nin Kapasitelerinin İyileştirilmesi,
• Yeni “Teknoloji Transfer Ofisleri”nin kurulmasına imkan verecek alt yapı hazırlıklarının tamamlanması,
• Patent başvurularının akademik yükselmedeki etkisinin arttırılmasına yönelik geliştirilecek modelin yaygınlaştırılması,
• Farklı Disiplinlerden mezunların SMH uzmanı olarak yetiştirilmesine yönelik, ileri düzeyde disiplinlerarası lisansüstü eğitim programları geliştirilmesi ve başlatılması,
• Uluslar arası işbirlikleri ile ortak örgün ve uzaktan eğitim programların oluşturulması,
• Geliştirilecek yaşam boyu eğitim ve Lisansüstü programların uluslararası kurumlar tarafından akreditasyonunun projelendirilmesi,
• Türkiye ve Avrupa’da SMH alanında kariyer olanakları oluşturulması ve duyurulması,
• Üniversitelerin SMH konusundaki kapasitelerinin iyileştirilmesi,
• Üniversitelerden çıkan buluşların ticarileştirilmesi için yöntemlerin sadeleştirilmesi (Spin-off kurulması dahil),
UZUN DÖNEM PLANLANLAR -
2015
Fazilet Vardar Sukan
Ege Üniversitesi Bilim-Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi
EBİLTEMfazilet.vardar@gmail.com
Teşekkürler…