Wyzwania stojące przed systemem finansowania ochrony zdrowia w Polsce
Łukasz Zalicki Partner EY
V Forum Ochrony ZdrowiaKrynica, 2 września 2014
Strona 2
Wyzwania stojące przed systemem ochrony zdrowia
Analizując wyzwania stojące przed sektorem ochrony zdrowia, należy brać pod uwagę trzy wymiary:
1. Zapotrzebowanie – potrzeby zdrowotne zgłaszane przez społeczeństwo;
2. Finansowanie – możliwości finansowania ochrony zdrowia z różnych źródeł;
3. Podaż – dostępne zasoby w ochronie zdrowia (np. liczba lekarzy, liczba szpitali itp.).
Podaż
Zapo
trze
bow
anie Finansow
anie
System ochrony zdrowia w Polsce
Strona 3
Czynniki napędzające wzrost zapotrzebowania na usługi ochrony zdrowia
Wzro
st zap
otrzeb
ow
an
ia n
a o
ch
ron
ę zd
row
ia
2.
3.
Rozwój technologii i wiedzy
medycznej (czynnik technologiczny)
Proces starzenia się ludności
(czynnik demograficzny)
1.Wzrost zamożności społeczeństwa
(czynnik dochodowy)
► Można wyróżnić trzy kluczowe czynniki wpływające na wzrost zapotrzebowania na usługi zdrowotne: demograficzny, dochodowy oraz technologiczny.
► Ich oddziaływanie powoduje, iż powinniśmy spodziewać się w Polsce znacznego wzrostu wydatków w ochronie zdrowia w nadchodzących latach.
Podaż
Strona 4
W krajach zamożniejszych na ochronę zdrowia wydaje się więcej
► Istnieje dodatnia zależność pomiędzy poziomem rozwoju gospodarczego a wielkością wydatków na opiekę zdrowotną danego kraju.
► Co więcej, wydatki na zdrowie rosną szybciej niż dochody. Wraz ze wzrostem zamożności, ludzie są skłonni przeznaczać na ten cel coraz większą część swojego dochodu. Relacja wydatków na zdrowie do PKB Polski wzrosła w latach 1990-2012 z 4,8% do 6,8%.
Łączne** wydatki na zdrowie w relacji do PKB w Polsce oraz pozostałych krajach OECD
w latach 1990-2012
1. Rozwój gosp.
10000 20000 30000 40000 50000 60000 700000
1,000
2,000
3,000
4,000
5,000
6,000
7,000
8,000
9,000
R² = 0.830358500212747
PKB per capita USD PPPs [tys.]
Wyd
atki
bi
eżąc
e na
opi
ekę
zdro
wot
ną p
er
capi
taU
SD
PP
Ps
[tys
.]
Polska Prognoza OECD wzrostu PKB per capita w Polsce
w 2020 r.
Potencjalny wzrost wydatków
na zdrowie, spowodowany
wzrostem PKB na mieszkańca
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
4
5
6
7
8
9
10
Polska
Średnia wartość dla pozostałych krajów OECD
% PKB
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych OECD. * bez Luksemburga. **łącznie z wydatkami inwestycyjnymi.
Relacja pomiędzy wydatkami na zdrowie per capita a poziomem PKB per capita w krajach OECD* w 2012 r.
Podaż
Strona 5
Pełna ocena kosztów i korzyści z zastosowania nowych technologii
2. Technologia
Źródło: Opracowanie własne.
► Nowe technologie medyczne pozwalają skuteczniej leczyć istniejące choroby lub prowadzić terapię w zupełnie nowych obszarach, jednak wiążą się zwykle ze wzrostem jednostkowych kosztów leczenia.
► Jednak pełna ocena finansowych konsekwencji zastosowania nowej technologii medycznej wymaga analizy kosztów i korzyści pośrednich, wykraczając tym samym poza prosty rachunek kosztów i korzyści (efektu zdrowotnego) tej technologii.
Podaż
Strona 6
Starzenie się populacji Polski jest wyjątkowo szybkie na tle UE► W 2014 roku w Polsce na jedną osobę w wieku starszym (65+),
przypadało około pięć osób w wieku produkcyjnym. ► Do 2060 roku relacja ta istotnie zmniejszy się we wszystkich krajach Unii
Europejskiej, jednak w Polsce zmiana ta będzie wyjątkowo silna – statystycznie na jedną osobę w wieku 65+ będzie przypadać zaledwie 1,5 osoby w wieku 20-64 lata.
20602014
Relacja liczby osób w wieku 65+ do liczby osób w wieku 20-64 lata w krajach Unii Europejskiej
Źródło: Eurostat.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
22.7
%
UE-28: 30,7
0
10
20
30
40
50
60
70
80
66.8%
UE-28: 55,3
3. Starzenie sięPodaż
Strona 7
Wyzwania stojące przed onkologią
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
0
100
200
300
400
500
600
Polska UE
przypadki/100 tys. os.
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
100
120
140
160
180
200
220
240
Polska UE
wskaźnik standaryzowany/100 tys. os.
Liczba nowych przypadków nowotworów złośliwych
Umieralność na nowotwory złośliwe
► Na tle UE Polska jest krajem o relatywnie niskiej zachorowalności (m.in. ze względu na dotychczas korzystną strukturę wiekową), ale wysokiej umieralności na nowotwory złośliwe.
► Zarówno przeciętnie w UE-28 jak i w Polsce, nowotwory stanowią drugą najczęstszą przyczynę zgonów (po chorobach układu krążenia).
Źródło: WHO, Health for All Database.
Podaż
Strona 8
20-44 45-64 65+ cała populacja0
20
40
60
80
100
2015 2020 2025
tys.
+49%
+20%
-20%
20-44 45-64 65+ cała populacja0
20
40
60
80
100
2015 2020 2025
tys.
+31%
+14%
-2%
Prognoza liczby zachorowań na nowotwory złośliwe według grup wiekowych
Zmiany demograficzne wpłyną na profil epidemiologiczny kraju, w tym na onkologię
mężczyźni kobiety
Źródło: Didkowska et al., Prognozy Zachorowalności i Umieralności na nowotwory złośliwe w Polsce do 2025 roku, 2009.
► Wydatki NFZ na realizację świadczeń onkologicznych stanowią obecnie ponad 10% wszystkich wydatków na świadczenia opieki zdrowotnej Funduszu.
► W przewidywalnej przyszłości zapotrzebowanie na świadczenia onkologiczne będzie rosło wraz ze wzrostem liczby zachorowań.
Wydatki NFZ na realizację świadczeń onkologicznych, mld PLN
Źródło: NFZ
Podaż
Kategoria świadczeń 2009 2010 2011zmiana
2011/2009
Świadczenia nowotworowe poza zakresami onkologicznymi
1,85 1,91 2,03 +9,7%
Zakresy onkologiczne 3,68 3,97 4,27 +16,0%
Razem świadczenia onkologiczne 5,54 5,88 6,29 +13,5%
Wydatki NFZ na świadczenia opieki zdrowotnej ogółem
56,7 58,1 59,9 +5,6%
Udział swiadczeń onkologicznych w wydatkach na świadczenia ogółem
9,8% 10,1% 10,5%
Strona 9
Obecny system nie pozwala na sfinansowanie zwiększonego popytu na świadczenia zdrowotne► Przy założeniu utrzymania obecnego systemu finansowania ochrony zdrowia
w Polsce, do 2060 roku luka w finansowaniu potrzeb zdrowotnych ze środków publicznych może sięgnąć 4,4% PKB.
* W analizie przyjęto konserwatywne założenie, że obecnie zgłaszane zapotrzebowanie na świadczenia w ochronie zdrowia odpowiada bieżącemu finansowaniu.
Dostępne finansowanie oszacowano na podstawie danych Ministerstwa Finansów. Popyt na podstawie European Commission, The 2012 Ageing Report.
Luka finansowania rosnących potrzeb zdrowotnych w Polsce, 2020-2060*
Podaż
2020 2040 20600%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
10%
0.0435752702705592
0.0437779184164982
0.0441241193544569
5.90% 7.60% 8.80%
0.0154247297294408
0.0322220815835019
0.0438758806455431
luka finansowania
prognozowane zapotrzebowanie
dostępne finansowanie z środków publicznych
Series2
Series1
% P
KB
Strona 10
Liczba lekarzy oraz absolwentów kierunków lekarskich w Polsce jest bardzo niska
Podaż
► Liczba praktykujących lekarzy w relacji do populacji w Polsce jest najniższa w grupie przebadanych krajów.
► Co więcej, relatywnie mała liczba absolwentów kierunków lekarskich może sprawić, że obserwowana obecnie luka może się w przyszłości jeszcze bardziej pogłębić.
Źródło: Eurostat. *W przypadku krajów, dla których były dane w bazie Eurostat nie były dostępne dla roku 2011 uwzględniono obserwacje nie starsze niż 2008 rok.
Praktykujący lekarze (oś OX) oraz absolwenci kierunków lekarskich (oś OY) w wybranych krajach europejskich w latach 2008-2011* (na 100 tys. ludności)
200 250 300 350 4007
9
11
13
15
17
Praktykujący lekarze (na 100 tys. mieszkańców)
Ab
solw
enci
med
ycyn
y (n
a 10
0 ty
s. m
iesz
kań
ców
)
Strona 11
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostat oraz Szczerbińska, Pietryka (2008) „Rozwój geriatrii w krajach europejskich”.* Geriatria – dane za 2005 r.; ** średnia dla UE obliczona ze względu na dostępność danych jedynie dla następujących krajów: Austria, Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Irlandia, Malta, Niemcy, Polska, Słowacja, Szwecja, Wielka Brytania.
W Polsce podaż lekarzy różni się istotnie pomiędzy specjalizacjami
Liczba lekarzy specjalistów (na 100 tys. osób), 2011
NiemcyMalta
NorwegiaIrlandia
SzwajcariaTurcja
Wielka BrytaniaFinlandia
PolskaUE-28Belgia
FrancjaLuksemburg
AustriaIslandia
PortugaliaEstonia
ŁotwaRumuniaCzechyWłochy
BułgariaLitwa
Grecja
0.72.42.62.93.03.13.63.84.04.14.34.34.54.74.75.15.15.25.55.96.5
7.27.7
12.5
Pulmonologia oraz pneumonologia
NiemcyIrlandia
MaltaTurcja
FinlandiaWielka Brytania
HiszpaniaNorwegia
LiechtensteinRumunia
ŁotwaCzechy
PortugaliaIslandia
UE-28Belgia
SzwajcariaLuksemburg
PolskaFrancjaEstoniaBułgaria
LitwaWłochyGrecja
1.23.83.94.14.15.05.25.45.56.37.07.98.48.59.19.19.39.49.910.210.5
15.115.7
23.726.0
Kardiologia
Podaż
TurcjaNiemcyFrancja
MaltaBułgaria
GrecjaPortugaliaRumunia
LitwaCzechyEstonia
NorwegiaPolska
FinlandiaUE-28Łotwa
SzwajcariaWielka Brytania
BelgiaIrlandiaIslandiaWłochy
0.50.81.11.21.2
1.92.12.12.32.72.82.82.82.83.03.33.53.73.94.3
5.78.1
Onkologia
Polska
Bułgaria
Francja
Irlandia
Malta
Szwajcaria
Czechy
Finlandia
Niemcy
Słowacja
Belgia
UE**
Dania
Hiszpania
Wielka Brytania
Islandia
Austria
Szwecja
0.3
0.5
1.1
1.3
1.3
1.3
1.5
1.8
2.2
2.5
2.5
2.81333333333333
3.1
4
4.9
5.9
7.4
7.8
Geriatria*
Strona 12
Źródło: Okręgowa Izba Lekarska w Krakowie.
Przepracowani lekarze - brak kontroli czy zbyt niska liczba specjalistów ?
Podaż
► Ograniczona podaż lekarzy w połączeniu z brakiem stosownych regulacji prowadzą do sytuacji, w której lekarze pracują powyżej 300 godzin miesięcznie (bez uwzględnienia czasu niezbędnego do przemieszczania się lub działalności komercyjnej - poza NFZ).
► Przykład: Kraków, onkologia kliniczna – przeciętnie 366 godzin w miesiącu.► Bodźce do nadużyć występują zarówno po stronie świadczeniodawców,
ubiegających się o kontrakty NFZ, jak i po stronie samych lekarzy.► Regulacja ograniczająca liczbę podmiotów, w których lekarz może świadczyć
usługi nie rozwiąże problemu ze względu na ograniczoną podaż lekarzy.
Tygodniowy czas pracy personelu medycznego, wybrane przypadki, woj. śląskie, 2014
Norma (Dyrek-tywa
2003/88/WE)
Lekarz 1 Lekarz 2 Lekarz 3 Lekarz 4 Lekarz 5 Lekarz 6 Lekarz 70
20
40
60
80
100
120
140
160
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
48
125.5136.8833333
33333128.4166666
66667139.75
149.416666666667
142.666666666667 131
Liczba wykazanych godzin pracy, tygodniowo (lewa oś)
Liczba podmiotów, w których lekarz deklarował świadczenie usług (szpitale oraz AOS, prawa oś)
Strona 13
Podsumowanie
► Zasoby rzadkie w polskiej ochronie zdrowia: ludzie i finansowanie. ► W obliczu dodatkowego zapotrzebowania i ograniczonych możliwości
finansowania kluczowe staje się poszukiwanie efektywności w ramach istniejącego systemu opieki zdrowotnej.
Równanie efektywności w opiece zdrowotnej
* utracona produkcja z powodu przedwczesnych zgonów lub niezdolności do pracy, wypłacane świadczenia itp. Więcej w publikacji EY pt. „Metodyka pomiaru kosztów pośrednich w polskim systemie ochrony zdrowia”
Strona 14
Dziękuję za uwagę!
Strona 15
Zastrzeżenia prawne
Informacje zawarte w niniejszej prezentacji nie stanowią w żadnym wypadku świadczenia usług.
Mimo iż dołożono należytych starań w celu zapewnienia rzetelności prezentowanych tu informacji przez autorów, istnieje ryzyko pojawienia się nieścisłości. EY nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności ani nie gwarantuje poprawności i kompletności informacji zamieszczonych w prezentacji.
Ponadto w najszerszym dopuszczonym przez prawo zakresie EY wyłącza jakiekolwiek gwarancje, wyraźne lub dorozumiane, w tym między innymi dorozumiane gwarancje sprzedaży i przydatności do określonego celu. W żadnym wypadku EY, powiązane z EY spółki ani też partnerzy, agenci lub pracownicy EY lub spółek powiązanych z EY nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności wobec czytelnika lub innych osób z tytułu jakiejkolwiek decyzji lub działania podjętego na podstawie informacji znajdujących się w niniejszej prezentacji ani też z tytułu jakichkolwiek pośrednich, szczególnych lub ubocznych strat, nawet w przypadku otrzymania informacji o możliwości ich wystąpienia.
© Copyright by EY.
Top Related