Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
WOJSKO POLSKIE.TWOJA ARMI@
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
WOJSKO POLSKIE.TWOJA ARMI@
Siły Zbrojne rZecZypoSpolitej polSkiej 3
tarcZa prZeciwminowa dla europy - operacja open Spirit 5
operacja active endeavour 8
patrole roZminowania 8
ratownictwo morSkie - Sar 15
akcja Serce 16
centralny ośrodek analiZy Skażeń 16
wojSkowe jednoStki odbudowy 21
żandarmeria wojSkowa 24
Siły Specjalne 29
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@2
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą
ochronie niepodległości państwa i niepodzielno-
ści jego terytorium. Zapewniają bezpieczeństwo
i nienaruszalność jego granic. Jako podstawowy
element systemu obronnego państwa uczestni-
czą w realizacji polityki bezpieczeństwa i polityki
obronnej.
Siły Zbrojne RP utrzymują gotowość do realizacji
trzech rodzajów misji:
• obrona państwa i przeciwstawienie się agresji
w ramach zobowiązań sojuszniczych (tj. utrzy-
mania zdolności użycia wojsk w zakresie obro-
ny i ochrony nienaruszalności granic RP, a tak-
że w działaniach antyterrorystycznych oraz
w rozwiązywaniu lokalnego lub regionalnego
konfliktu zbrojnego, jak również w operacji
obronnej - w kraju jak i poza nim);
• udział w procesie stabilizacji sytuacji między-
narodowej oraz w operacjach reagowania
kryzysowego i humanitarnych (tj. utrzyma-
nie sił i zdolności do uczestniczenia w ope-
racjach pokojowych i reagowania kryzyso-
wego prowadzonych przez NATO, UE, ONZ,
jak również w innych operacjach wynikają-
cych z porozumień międzynarodowych oraz
w operacjach humanitarnych prowadzonych
przez organizacje międzynarodowe, rządowe
i inne);
• wspieranie bezpieczeństwa wewnętrznego
i pomoc społeczeństwu (poprzez m.in. ochro-
nę przestrzeni powietrznej oraz wsparcie
ochrony granicy lądowej i wód terytorial-
nych, prowadzenie działalności rozpoznaw-
czej i wywiadowczej, a także: monitorowanie
skażeń promieniotwórczych, chemicznych
i biologicznych na terytorium kraju; oczysz-
czanie terenu z materiałów wybuchowych
i przedmiotów niebezpiecznych pochodzenia
wojskowego, prowadzenie działań poszu-
kiwawczo-ratowniczych, pomoc władzom
Siły Zbrojne rZecZypoSpolitej polSkiej
3
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@4
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
państwowym, administracji publicznej oraz
społeczeństwu w reagowaniu na zagrożenia,
którym przeciwdziałanie przekracza możli-
wości służb cywilnych).
Specjalistyczne pododdziały Sił Zbrojnych RP wy-
konują na terenie kraju wiele zadań związanych
bezpośrednio z realizacją wspierania bezpieczeń-
stwa wewnętrznego oraz pomocy społeczeństwu,
uzupełniając możliwości służb cywilnych. Ich wy-
korzystanie w sytuacjach kryzysowych zachodzi
na ogół wtedy, gdy użycie innych sił i środków jest
niemożliwe lub niewystarczające. Uczestniczą
również w realizacji zadań z zakresu reagowania
kryzysowego poza granicami kraju zgodnie z pol-
skim interesem narodowym i zobowiązaniami so-
juszniczymi.
W trakcie pierwszej i drugiej wojny światowej na
Bałtyku postawiono ponad 100 tysięcy min mor-
skich, które miały za zadanie nie dopuścić prze-
ciwnika do osiągnięcia przewagi na morzu i zaata-
kowania obcych portów. Ze względu na warunki
geograficzne (liczne cieśniny, przesmyki i zatoki)
Bałtyk był doskonałym akwenem do prowadze-
nia wojny minowej. Część z postawionych w toni
wodnej min, torped oraz bomb lotniczych nie wy-
buchła i do dzisiaj stanowi realne zagrożenie dla
żeglugi i rybołówstwa. Szacuje się, że w rejonie
Bałtyku i Morza Północnego na dnie mórz i w oko-
licach portów nadal zalega około 200 tysięcy min
morskich, torped, bomb i innych materiałów nie-
bezpiecznych, będących pozostałościami po I i II
wojnie światowej.
Każdego dnia na wodach Bałtyku pływa pomię-
dzy 2,5 a 3 tys. jednostek, dla których materia-
ły niebezpieczne stanowią realne zagrożenie.
tarcZa prZeciwminowa dla europy - operacja open Spirit
5
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
Większość transportu towarów i surowców prze-
znaczonych na polski rynek odbywa się drogą
morską. Polskie porty rozwijają się, a na zatłoczo-
nym Bałtyku uruchamiane są nowe szlaki mor-
skie. Zakłócenie bezpiecznego korzystania z nich
mogłoby mieć bardzo niekorzystny wpływ na go-
spodarkę RP.
Dlatego też NATO utrzymuje Stałe Zespoły Sił
Przeciwminowych, które regularnie oczyszczają
szlaki komunikacyjne oraz podejścia do portów
z materiałów niebezpiecznych, uzupełniając tym
samym zadania realizowane przez załogi polskich
trałowców i niszczycieli min. Operacje tego typu
są prowadzone regularnie w różnych rejonach
Morza Bałtyckiego, Północnego i na Atlantyku.
Bałtyk podzielony został umowną siatką geogra-
ficzną, która dzieli jego wody na kwadraty o boku
jednej mili morskiej. W trakcie każdej operacji
przeciwminowej przydziela się okrętom do prze-
szukania konkretne „kwadraty”. Po dokładnym
sprawdzeniu dany rejon zaznacza się na mapie
na zielono, co znaczy, że został on przeszukany,
oczyszczony i jest bezpieczny dla żeglugi i ry-
bołówstwa. Dodatkowo prace przy wydobyciu
i neutralizacji materiałów niebezpiecznych są na
bieżąco prowadzone w przypadku ich wykrycia,
np. w trakcie prac budowlanych w rejonie portów,
badań hydrograficznych lub na podstawie zgło-
szeń cywilnych.
Polską Marynarkę Wojenną w operacji Open
Spirit reprezentuje okręt dowodzenia Stałym
Zespołem Sił Obrony Przeciwminowej NATO –
ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki”, rotacyj-
nie dowodzący okrętami NATO biorącymi udział
w operacji, niszczyciele min oraz specjaliści z grup
nurków-minerów.
6
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 7
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
W wyniku działań wojennych na ziemiach pol-
skich pozostała ogromna ilość niewybuchów
i niewypałów. Kilkadziesiąt milionów sztuk udało
się wykryć i zneutralizować bezpośrednio po za-
kończeniu II wojny światowej, jednak niemal cała
powierzchnia kraju wymagała szczegółowego
sprawdzenia pod kątem lokalizacji przedmiotów
i materiałów niebezpiecznych dla ludzkiego życia.
patrole roZminowania
operacja active endeavour
Okręty Marynarki Wojennej RP zabezpieczają
kluczowe interesy państwa również poza woda-
mi terytorialnymi i rejonem Bałtyku, m.in. operują
na Morzu Śródziemnym w ramach stałej operacji
antyterrorystycznej Active Endeavour.
Morze Śródziemne to główny szlak wymiany han-
dlowej pomiędzy Europą a Azją, generujący wy-
mianę gospodarczą pomiędzy 58 dużymi portami
należącymi do 22 państw (w tym 7 państw UE) na
poziomie ok. 300 mld. euro rocznie. Dzienny trans-
port ropy przez Cieśninę Gibraltarską, prowadzo-
ny jednocześnie przez 800 tankowców, wynosi
2,5 mln baryłek ropy. Zagrożenie dla tego akwenu
wynikające z terroryzmu i przemytu jest groźne
dla gospodarki światowej, w tym gospodarki RP.
Jeden dzień wstrzymania wymiany gospodarczej
prowadzi do kilkuset milionów euro strat dla go-
spodarek europejskich. Zakłócenie wymiany han-
dlowej (wstrzymanie żeglugi, alternatywna trasa
wokół Afryki) prowadzi do wzrostu cen towarów
i surowców dostarczanych drogą morską (90%
wymiany eksport/import pomiędzy Europą a Azją
realizowane jest drogą morską). Przemyt narko-
tyków, broni i ludzi do Europy w tym obszarze to
rynek szacowany na ok. 30 mld. euro rocznie.
8
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 9
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
Poziom zaminowania uniemożliwiał odbudowę
kraju ze zniszczeń wojennych, prowadzenie dzia-
łalności gospodarczej, ponowne uruchomienie
zakładów pracy lub funkcjonowanie rolnictwa
i gospodarki leśnej. Szczególnie wysokim stop-
niem zaminowania wyróżniała się Warszawa. Ak-
cja oczyszczania kraju z materiałów niebezpiecz-
nych trwała do 1956 roku. W tym czasie udało
się zlikwidować ponad 15 milionów środków bo-
jowych, zawierających nie tylko materiały wybu-
chowe, ale np. o właściwościach zapalających lub
żrących. Akcja ta kosztowała życie 640 saperów
i umożliwiła odbudowę państwa, jednak nie roz-
wiązała problemu całkowicie. Duża liczba przed-
miotów niebezpiecznych zalega na głębokościach
przekraczających możliwości wykrywaczy metali
lub na dnie zbiorników wodnych, co sprawia, że
całkowita neutralizacja wszystkich niewybuchów
i niewypałów na terenie kraju jest niemożliwa.
Siły Zbrojne RP w ramach systemu reagowa-
nia na zagrożenia niewybuchami i niewypałami,
utrzymują w swoich strukturach 39 etatowych
patroli rozminowania oraz 2 grupy nurków-mine-
rów, które rocznie realizują średnio 7-8 tysięcy
interwencji związanych z podejmowaniem śmier-
cionośnego zagrożenia. Każdego roku neutrali-
zują kilkaset tysięcy przedmiotów wybuchowych
i niebezpiecznych. Niemal 70 lat po zakończeniu
II wojny światowej każdy z patroli saperskich pra-
wie codziennie przyjmuje nowe zgłoszenie.
Skala zjawiska sprawia, że wojskowi saperzy kładą
nacisk na profilaktykę, prowadząc dla dzieci i mło-
dzieży zajęcia szkolne na temat zagrożeń zwią-
zanych z „zardzewiałą śmiercią” oraz zasad po-
stępowania w przypadku znalezienia przedmiotu
niebezpiecznego.
W lutym 2012 roku w Warszawie, patrol rozminowania Nr 20 z Nowego Dworu Mazowieckiego podjął znale-
ziony podczas prac budowlanych drugiej linii metra niemiecki granat moździerzowy kal. 600 mm „KARL”. Pocisk
ważył 1250 kg, miał 1800 mm długości i mógł zawierać nawet 400 kg materiału wybuchowego. Takimi pociska-
mi Wermacht ostrzeliwał stolicę podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku.
10
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 11
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
Patrole rozminowania Wojsk Lądowych, Mary-
narki Wojennej RP i Inspektoratu Wsparcia Sił
Zbrojnych posiadają rejony odpowiedzialności,
które pokrywają swoim zasięgiem obszar całego
kraju. Patrole rozminowania Sił Powietrznych re-
alizują zgłoszenia z rejonu poligonów lotniczych
w Nadarzycach i w Ustce. Patrole rozminowania
Marynarki Wojennej RP odpowiadają za obszar
plaż morskich, rejon Półwyspu Helskiego, obszary
zamknięte portów wojennych oraz rejony stacjo-
nowania jednostek i lotniska Marynarki Wojennej.
Grupy nurków – minerów odpowiadają za obsza-
ry morskie wód przybrzeżnych oraz wspierają
lądowe patrole rozminowania w podejmowaniu
niewybuchów i niewypałów na wodach śródlą-
dowych. Wielkość obszaru przydzielonego dla
patrolu rozminowania zależy od częstotliwości
zgłoszeń na danym terenie. Średnio na obszarze
województwa działa od 1 do 4 patroli.
Prace budowlane i rolnicze często prowadzą
do wykrycia przedmiotów niebezpiecznych. Wie-
le z tych przedmiotów to niewybuchy i niewypały
o dużym kalibrze i rozmiarach, a ich stan technicz-
ny powoduje, że są one wyjątkowo niebezpieczne.
Większość akcji saperskich, z uwagi na ich liczbę,
nie jest opisywana w mediach. Jednak akcje naj-
bardziej spektakularne, związane nie tylko z wiel-
kością znaleziska, ale również z koniecznością
ewakuacji ludności (np. podniesienie z dna przy
nowym nabrzeżu portowym w Szczecinie 1000
kg bomby lotniczej lub bomb na placu budowy
biurowca mieszkalnego we Wrocławiu) przypo-
minają, że Siły Zbrojne utrzymują w swoich struk-
turach pododdziały gotowe do usuwania takiego
zagrożenia.
W ramach zabezpieczenia Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku, Miasta-Gospodarze turnieju były
objęte szczególną ochroną patroli rozminowania, które w dniach spotkań piłkarskich były przygotowane do
interwencji w ciągu maksymalnie 1 godziny.
12
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 13
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@14
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
ratownictwo morSkie - Sar
Jak wynika z danych organizacji nadzorujących że-
glugę morską - na niewielki w stosunku do innych
akwenów Bałtyk przypada 15% udziału w global-
nym transporcie towarów drogą morską. Każdej
doby przebywa na nim od 2500 do 3000 jedno-
stek, a rocznie dochodzi do 120 różnego rodzaju
wypadków.
Polska strefa odpowiedzialności za poszukiwa-
nie i ratownictwo na Bałtyku obejmuje ponad
30 000 km² obszaru morza.
Obowiązek utrzymywania sił i środków gotowych
nieść pomoc wszystkim użytkownikom morza
wynika między innymi z podpisanej przez Polskę
27 kwietnia 1979 roku w Hamburgu Między-
narodowej Konwencji o poszukiwaniu i ratow-
nictwie morskim. Realizując to zadanie lotnicy
Marynarki Wojennej ściśle współpracują z odpo-
wiedzialną za prowadzenie i koordynowanie akcji
ratowania życia na morzu Morską Służbą Poszu-
kiwania i Ratownictwa, która nie posiada statków
powietrznych.
Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej jest je-
dyną formacją lotniczą w kraju, utrzymującą cią-
głą gotowość do prowadzenia akcji ratowniczych
z powietrza nad obszarami morskimi. W systemie
ratownictwa morskiego i lotniczego dyżury pełnią
śmigłowce typu W-3RM „Anakonda” i Mi-14PŁ/R
na lotniskach w Gdyni-Babich Dołach i Darłowie.
System ratownictwa wspierają również załogi
samolotu patrolowego Bryza dyżurujące na lotni-
sku w Siemirowicach. Od początku lat 90. XX w.
lotnicy morscy uczestniczyli w 538 akcjach ra-
towniczych i udzielili pomocy 280 osobom.
15
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
akcja Serce
Czas liczony od pobrania organu do momentu,
w którym może być wszczepiony innemu człowie-
kowi wynosi zaledwie kilka godzin, a oczekujący
pacjent może znajdować się w klinice transplan-
tacyjnej na drugim końcu Polski.
Pierwszy transport wojskowy dla potrzeb trans-
plantacji odbył się w 1985 roku, a jego inicjato-
rem był prof. (wówczas docent dr) Zbigniew Re-
liga. Po niemal 30 latach od tego wydarzenia Siły
Powietrzne oraz Marynarka Wojenna na mocy
porozumienia Ministerstwa Obrony Narodowej
z Ministerstwem Zdrowia realizują rocznie kilka-
naście lotów ratujących ludzkie życie.
Większość lotów w ramach „Akcji Serce” odbywa
się w nocy. Załoga statku powietrznego zabiera
na pokład ekipę transplantologów, którzy lecą
pobrać organ od zgłoszonego dawcy, a następnie
wraca z nimi do kliniki transplantacyjnej, gdzie na-
tychmiast rozpoczyna się operacja przeszczepu.
W wielu przypadkach, bez pomocy wojskowych
statków powietrznych, które mogą realizować
loty w dzień i w nocy, w każdych warunkach pogo-
dowych, zapewniając przy tym znacznie szybszy
transport niż jednostki cywilne, pomoc taka była-
by niemożliwa.
centralny ośrodek analiZy Skażeń
W ramach Wojsk Chemicznych funkcjonuje sys-
tem wykrywania skażeń, którego wybrane ele-
menty w okresie pokoju monitorują sytuację ska-
żeń na terenie całego kraju.
Wydarzeniem, które wpłynęło na sposób myśle-
nia o organizacji Obrony Przed Bronią Masowego
Rażenia (OPBMR) był atak na World Trade Cen-
tre 11 września 2001 roku, który uświadomił,
16
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 17
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
że zagrożenie może powstać w najmniej spodzie-
wanym miejscu, czasie i postaci. System Wykry-
wania Skażeń (SWS) został kompleksowo przebu-
dowany i wyposażony tak, aby mógł zareagować
natychmiast na wykryte zagrożenie. Głównym
ośrodkiem analizy skażeń SWS Sił Zbrojnych
RP jest Centralny Ośrodek Analizy Skażeń, któ-
ry odpowiada przede wszystkim za koordynację
i wymianę informacji z właściwymi systemami
sojuszniczymi oraz funkcjonuje jako Centrum
Dyspozycyjne dla Krajowego Systemu Wykry-
wania Skażeń, obejmującego, poza wojskiem, tak-
że służby i instytucje cywilne odpowiedzialne za
ochronę środowiska i ochronę ludności przed
skażeniami. Monitoring i analiza danych z całego
kraju realizowane są w systemie całodobowych
dyżurów. COAS dysponuje nowoczesnymi mobil-
nymi laboratoriami oraz Mobilnym Zespołem Re-
agowania, które są gotowe do wypełniania zadań
zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granica-
mi, w tym w ramach Sił Odpowiedzi NATO.
lidar (ang. light detection and ranging)
Urządzenie służące do zdalnej detekcji skażeń biologicznych i chemicznych zostało zaprojektowane w Wojsko-
wej Akademii Technicznej. LIDAR monitoruje przestrzeń powietrzną skanując z dużej odległości skład powie-
trza poprzez wysyłanie wiązki laserowej i cyfrową analizę jej rozproszenia. Na tej podstawie, z odległości wielu
kilometrów, można wykryć w powietrzu np. wąglika. LIDARy po raz pierwszy zostały użyte podczas Euro 2012.
W Warszawie instalowano je na 27. piętrze Pałacu Kultury. Jeden z nich monitorował Strefę Kibica, drugi ba-
dał z odległości ponad 10 km skład powietrza nad Stadionem Narodowym. LIDARy są urządzeniami mobilnymi,
w trakcie zabezpieczania meczów na innych stadionach instalowano je np. w furgonetkach. Czułość urządzeń
umożliwia wykrycie najmniejszych anomalii w składzie powietrza. W przypadku wykrycia niebezpieczeństwa od-
powiednio przygotowane służby wojskowe i cywilne natychmiast przystąpiłyby do procedur związanych z dekon-
taminacją, czyli oczyszczania ludzi i przedmiotów z substancji szkodliwych.
18
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 19
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@20
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
wojSkowe jednoStki odbudowy
Występujące w Polsce klęski żywiołowe oraz nad-
zwyczajne zagrożenia środowiska wywoływane
są siłami natury. Należą do nich: intensywne opa-
dy, nagłe roztopy i zjawiska lodowe, silne mrozy
oraz silne wiatry. Oddziaływanie tych czynników
prowadzi do występowania powodzi, pożarów,
gradobić, huraganów, itp. Takie zagrożenie może
się pojawić każdego roku, zwłaszcza w okresie
letnim. W wielu przypadkach, ze względu na skalę
zjawiska, służby cywilne i administracja terenowa
nie są w stanie poradzić sobie z jego skutkami bez
pomocy wojska. W resorcie obrony narodowej
funkcjonuje System Zarządzania Kryzysowego
dla zapewnienia właściwej realizacji takich zadań.
Siły Zbrojne RP wydzielają ogółem w tym celu
ponad 9500 żołnierzy oraz ok. 2400 jednostek
specjalistycznego sprzętu (m.in. pojazdy, jednost-
ki pływające oraz statki powietrzne) . W przypad-
kach szczególnych siły te mogą być powiększone,
jak np. w 2010 r., kiedy do udziału w akcjach prze-
promień
W sytuacji kryzysowej dostęp do informacji oraz ich właściwa, szybka analiza dostępna dla wszystkich użytkowni-
ków systemu ma kluczowe znaczenie. Ilość danych wymagających analizy przekracza możliwości zwykłych środ-
ków łączności. Dlatego powstał dedykowany system informatyczny Promień, który umożliwia automatyczne
przesyłanie informacji o skażeniach, prognozowanie sytuacji skażeń oraz ostrzeganie i alarmowanie zagrożonych
skażeniami elementów (zarówno Sił Zbrojnych, jak i służb cywilnych – system instalowany jest m.in. w Wojewódz-
kich Centrach Reagowania Kryzysowego). Promień został opracowany przez specjalistów z Centrum Informaty-
ki i Łączności Obrony Narodowej (obecnie Resortowe Centrum Zarządzania Projektami Informatycznymi) oraz
Centralnego Ośrodka Analizy Skażeń.
21
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
Wojskowi saperzy od lat w ramach ćwiczeń budują na poligonach mosty i przeprawy, które następnie są rozbie-
rane. W sytuacjach kryzysowych saperzy wielokrotnie odbudowywali na terenie całego kraju infrastrukturę, któ-
ra służyła przez lata społeczeństwu. Obecnie Wojskowe Jednostki Odbudowy realizują zadania o charakterze
ćwiczebnym na realnych obiektach, odbudowując na terenie kraju mosty i przeprawy, które szczególnie na te-
renie małych, mniej zamożnych gmin mają duże znaczenie dla miejscowej ludności. W takich przypadkach gmina
jest zobowiązana jedynie zakupić materiały do budowy mostu, a wojskowi inżynierowie projektują i wykonują
kompleksowe prace w ramach standardowych ćwiczeń. Planuje się, że w ten sposób rocznie będzie powstawać
ok. 30 mostów na terenie kraju.
ciwpowodziowych na terenie 15 województw za-
angażowano ogółem niemal 27 tys. żołnierzy.
Analizując poziom zjawisk i potrzeby w zakresie
udzielania społeczeństwu pomocy w usuwaniu
ich skutków, Siły Zbrojne RP zwiększyły zdolno-
ści do reagowania na zagrożenia niemilitarne, po-
przez utworzenie wyspecjalizowanych Wojsko-
wych Jednostek Odbudowy (WJO), odpowiednio
przygotowanych i wyposażonych do reagowania
na każdą sytuację kryzysową.
Wydzielenie i odpowiednie doposażenie specjali-
stycznych zespołów zwiększyło zdolności saperów
do odbudowy zniszczonych dróg, mostów i wałów
przeciwpowodziowych, ewakuacji ludzi i mienia
w razie powodzi, wypompowywania wody z zala-
nych budynków, zasilania w energię elektryczną
odciętych miejscowości, a także niszczenia zatorów
lodowych oraz usuwania skutków katastrof budow-
lanych i niekorzystnych zjawisk atmosferycznych.
Łącznie zostanie sformowanych 10 samodzielnych
i mobilnych WJO, zdolnych do realizacji zadań
ewakuacyjnych oraz prac inżynieryjnych z możli-
wością wydzielenia 1-2 zgrupowań zadaniowych
z każdej jednostki inżynieryjnej. Każda jednost-
ka zostanie wyposażona w nowoczesny sprzęt
m.in.: mosty składane, łodzie hybrydowe z napę-
dem strumieniowym, pompy dużej wydajności,
22
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 23
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
poduszkowce, elektrownie siłowe, podnośniki
hydrauliczne, samochody specjalne, cysterny, żu-
rawie, uniwersalne maszyny inżynieryjne, rozpie-
raki hydrauliczne, kontenerowe zestawy socjal-
no-bytowe oraz specjalistyczne karetki wojskowe
na podwoziu terenowym, które są w stanie doje-
chać w miejsca niedostępne dla medycznych po-
jazdów cywilnych oraz mogą jednorazowo zabrać
i objąć opieką większą liczbę poszkodowanych.
W pierwszej kolejności WJO tworzone będą
w ramach jednostek inżynieryjnych Inspektoratu
Wsparcia Sił Zbrojnych. Pierwsze cztery powsta-
ły w 2. Inowrocławskim Pułku Inżynieryjnym,
3. Batalionie Inżynieryjnym w Nisku, 4. Batalionie
Inżynieryjnym w Głogowie oraz 1. Dęblińskim
Batalionie Drogowo-Mostowym w Dęblinie.
żandarmeria wojSkowa
Żandarmeria Wojskowa jest formacją wojskową
o charakterze policyjnym, która posiada możliwo-
ści wsparcia innych służb w zakresie zapewnienia
porządku publicznego w sytuacjach wymagają-
cych zaangażowania dodatkowych sił i środków,
jak np. w trakcie Mistrzostw Europy w Piłce Noż-
nej. Podczas EURO żołnierzom Żandarmerii Woj-
skowej przysługiwały uprawnienia policjantów
nadane przez Prezesa Rady Ministrów. Do bez-
pośredniego wsparcia Policji i współdziałania ze
Strażą Graniczną Żandarmeria Wojskowa zaan-
gażowała blisko 1200 żołnierzy, którzy wykony-
wali zadania w miastach gospodarzy Mistrzostw
oraz miastach, z których oddelegowano siły poli-
cyjne do zabezpieczenia turnieju, a także wsparli
ochronę granicy państwowej w okresie wzmożo-
nego ruchu granicznego, związanego z przyjaz-
dem do Polski kilkuset tysięcy kibiców z różnych
krajów.
Żandarmi dbali o bezpieczeństwo mieszkań-
ców i turystów głównie w okolicach stadionów
24
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 25
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
W 2012 r. zasadniczym zadaniem w obszarze zarządzania kryzysowego było zapewnienie bezpieczeństwa
Turnieju Finałowego UEFA EURO 2012. Siły Zbrojne RP pełniły wiodącą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa
przestrzeni powietrznej. Do realizacji tego zadania utrzymywano na dyżurach bojowych: 6 samolotów bojo-
wych F-16 i Mig-29 oraz 6 śmigłowców Mi–24D, a także siły i środki Obrony Przeciwlotniczej dyslokowane
w rejonach Miast-Gospodarzy. Ogółem, w czasie EURO 2012 w ramach realizacji zadań wykonano 19 misji sa-
molotami F-16 (loty patrolowe w ramach misji AIR POLICING, loty w strefach dyżurowania) oraz 42 loty śmi-
głowcami Mi-24D (loty patrolowe).
Na terenie Miast-Gospodarzy funkcjonowały cztery Wojskowe Zgrupowania Zadaniowe, których głów-
ne zadania obejmowały wykrywanie i likwidację skażeń, zabezpieczenie medyczne i przeciwepidemicz-
ne, oczyszczanie terenu z niewypałów i niewybuchów oraz zabezpieczenie logistyczne i transportowe.
Ogółem, do zapewnienia bezpieczeństwa EURO Siły Zbrojne RP wydzieliły ok. 3400 żołnierzy oraz 1200 jed-
nostek różnego rodzaju sprzętu.
piłkarskich, stref kibica oraz miejscach pobytu
reprezentacji piłkarskich. Patrole piesze, zmo-
toryzowane i ruchu drogowego wsparte były
dodatkowo przez przewodników psów służbo-
wych. Żandarmi kierowali też ruchem drogowym
w miejscach o zmienionej organizacji ruchu, po-
magając kierowcom w sprawnym dotarciu do celu
podróży i rozładowując korki.
Oddział Specjalny ŻW z Warszawy, specjalizujący
się m.in. w ochronie ważnych osobistości, realizo-
wał natomiast zabezpieczenie ochronne delegacji
zagranicznych – ministrów obrony i szefów szta-
bów generalnych Szwajcarii, Chorwacji, Czech
oraz Niemiec.
26
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 27
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@28
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
Siły Specjalne utrzymują natychmiastową go-
towość do prowadzenia operacji specjalnych
na terenie kraju i poza jego granicami, w tym
do prowadzenia działań przeciwterrorystycz-
nych w czasie pokoju, kryzysu i wojny, wszędzie
tam, gdzie zagrożone jest bezpieczeństwo pań-
stwa lub jego obywateli. Posiadają zdolność do
natychmiastowego działania w różnorodnym
środowisku walki na lądzie, w powietrzu i na mo-
rzu oraz w każdych warunkach klimatycznych.
Siły Specjalne utrzymują w gotowości personel
i środki przystosowane do reagowania w sytu-
acjach szczególnych, takich jak: porwania obywa-
teli polskich poza granicami państwa, zagrożenie
bezpieczeństwa placówek dyplomatycznych,
ewakuacja obywateli polskich z zagrożonych re-
jonów. Dysponują możliwością realizacji zadań
nie tylko na poziomie taktycznym, ale również
strategicznym, co sprawia, że Siły Specjalne od-
grywają jedną z kluczowych ról w zabezpiecza-
niu interesów narodowych Polski.
Jednostki specjalne przygotowane są do realiza-
cji szerokiego spektrum zadań, co umożliwia ich
wykorzystanie w prowadzeniu różnych operacji.
Każda z jednostek posiada także swoją specjali-
zację związaną z zakresem zadań oraz środowi-
skiem, w jakim je wykonuje.
Jednostka Wojskowa GROM jest najbardziej
uniwersalnym modułem Sił Specjalnych, przy-
gotowanym do prowadzenia skomplikowanych
operacji o najwyższym stopniu ryzyka, związa-
nych z uwalnianiem zakładników (duże budynki,
statki, promy pasażerskie, samoloty).
GROM dziedziczy tradycje „Cichociemnych” –
Spadochroniarzy Armii Krajowej.
JW FORMOZA to specjalny oddział płetwo-
nurków przeznaczony do prowadzenia operacji
w środowisku morskim i przybrzeżnym, w szcze-
gólności w operacjach wymagających skrytego
Siły Specjalne
29
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
podejścia pod lustrem wody do infrastruktury
nabrzeżnej lub nawodnej, jednostek pływają-
cych lub wybrzeża oraz długotrwałego opero-
wania w ekstremalnie nieprzyjaznym dla czło-
wieka środowisku.
Jednostka Wojskowa Komandosów (JWK) to
specjaliści realizujący zadania w środowisku
lądowym i przybrzeżnym, w szczególności za-
liczane do tzw. „taktyki zielonej”: rozpoznanie
specjalne, działania niekonwencjonalne oraz ak-
cje bezpośrednie, w szczególności dywersyjne.
JWK dziedziczy tradycje batalionów AK „Zośka”
i „Parasol”.
W strukturze Dowództwa Sił Specjalnych
znajdują się również jednostki odpowiedzial-
ne za wsparcie realizacji zadań realizowanych
przez GROM, JWK i FORMOZĘ.
O sukcesie operacji specjalnych prowadzonych
przez operatorów z pododdziałów bojowych
decyduje nie tylko ich wyszkolenie, ale przede
wszystkim informacja. Dostarczaniem takich
danych zajmują się specjaliści z Jednostki Woj-
skowej NIL, która dziedziczy tradycje Kedywu
KG AK. Oprócz wsparcia informacyjnego, jej
żołnierze odpowiadają za wsparcie dowodzenia
oraz zabezpieczenia logistycznego i medyczne-
go operacji specjalnych prowadzonych przez
wojska specjalne w kraju oraz poza jego grani-
cami. Charakter wykonywanych zadań sprawia,
że w NIL-u służą najwyższej klasy specjaliści.
Większość z nich szkoliła się w ośrodkach sił
specjalnych różnych armii NATO.
JW AGAT jest oddziałem specjalnym szkolonym
na wzór amerykańskich Rangers, dysponują-
cym ciężkim sprzętem wsparcia kinetycznego.
Jednostka jest przeznaczona do wsparcia ope-
racji specjalnych prowadzonych przez GROM,
JWK i FORMOZĘ. Do najważniejszych zadań
jednostki należy opanowanie i zabezpieczenie
terenu operacji, a po jej realizacji zapewnienie
bezpiecznego wycofania sił. Silne uzbrojenie
jednostki uzupełnia potencjał lekkich jednostek
specjalnych. Jej nazwa wywodzi się z tradycji od-
działu specjalnego Kedywu KG AK – AGAT-u.
30
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 31
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
7. Eskadra Działań Specjalnych to wydzielo-
ny komponent przeznaczony do zapewnienia
transportu lotniczego oraz wsparcia ogniowego
dla działań specjalnych w środowisku lądowym
(w tym m.in. w górach i terenie zabudowanym)
i morskim, w każdych warunkach pogodowych,
zarówno w dzień, jak i w nocy. Działania te wy-
magają od pilotów najwyższego kunsztu w za-
kresie pilotażu.
Efektywne wykorzystanie Sił Specjalnych jako
samodzielnego, zintegrowanego komponentu
zdolnego do realizacji kompleksowych operacji,
jest możliwe dzięki powołaniu Dowództwa Sił
Specjalnych (POLSOFCOM), współpracującego
ściśle od swojego powstania z amerykańskim
Dowództwem Operacji Specjalnych (USSO-
COM).
Przykład polskich Sił Specjalnych jest podawany
jako modelowy sposób osiągania przez państwo
NATO poziomu państwa ramowego ze zdol-
nością dowodzenia, prowadzenia i wspierania
operacji specjalnych na poziomie sojuszniczym.
Efektem tego jest przekazanie polskiemu Do-
wództwu Sił Specjalnych w 2014 roku rotacyj-
nego kierowania Sojuszniczym Dowództwem
Komponentu Operacji Specjalnych (ang. NATO
SOCC – Special Operations Component Com-
mand). Taką zdolność obecnie posiada jedynie
7 państw NATO.
32
www.wojsko-polskie.pl
CzASEM nIEWIdOCznI. zAWSzE ObECnI.
WOJSKO POLSKIE.TWOJA ARMI@
Wojsko Polskie. TWojA ARMi@
www.wojsko-polskie.pl
Materiał promocyjny nieprzeznaczony do sprzedaży. Wydany przez Departament Wychowania i Promocji Obronności MON.
Fotografie: Bartosz Bera, Michał Chyłkowski/KG ŻW, Sebastian Kinasiewicz, Marian Kluczyński/Marynarka Wojenna RP, Piotr Rams, Adam Roik/DO SZ RP
Projekt i redakcja: Vena Art
Top Related