พ.อ. มารวย สงทานนทร
12 มกราคม 2555
Ikujiro Nonaka & Hirotaka Takeuchi
Harvard Business Review, May 2011
Ikujiro Nonaka เปนศาสตราจารยกตตมศกด ทมหาวทยาลย
Hitotsubashi, Tokyo ประเทศญปน
Hirotaka Takeuchi เปนศาสตราจารยท Harvard Business School
สหรฐอเมรกา
ทงสองไดรวมประพนธหนงสอเรอง The Knowledge-Creating
Company (Oxford, 1995)
ในยคแหงความไมแนนอนน ความสามารถในการน าองคกรโดย
ใชปญญาเปนสงทหาไดยากมาก
ความรทมอยไมสามารถปองกนการลมสลายของระบบเศรษฐกจ
ทเกดขนในอเมรกาเมอ 3 ปกอนได
ท าใหบรษทอยาง Lehman Brothers และ Washington Mutual
ถงกบลมสลาย
บรรดาผน าองคกรตาง ๆ ประสบปญหากบการปรบตวเขากบ
สภาวะแวดลอมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทงดานเทคโนโลย
การเปลยนแปลงวยของประชากร และแนวโนมการบรโภค
ถงแมรฐบาลจะอดฉดเงนเขาสระบบ กยงไมสามารถท าให
เศรษฐกจฟนตวไดทงอเมรกาและญปน
และไมสามารถพฒนาองคกรใหทนกบการปฏบตการแบบไร
พรมแดน รวมถงใหบคลากรยดในคานยมและจรยธรรมไวได
จากการสมภาษณผน าระดบสง ของบรษทชนน าของโลกทญปน
เพอศกษาวาผน าเหลานนมวธการอยางไรในการตดสนใจอยาง
เปนระบบเพอใหบรษทมความสอดคลองกบสงคม
จากการศกษาพบวาการใชความรทอยในตว (Tacit knowledge)
และความรทอยภายนอกตว (Explicit knowledge) ไมพอเพยงตอ
การตดสนใจ
ตองมปญญา (Practical wisdom) ซงเกดจากความรในตวทมา
จากประสบการณ มพนฐานจากคานยมและจรยธรรม ควบคไป
ดวย
Aristotle แบงความรเปน 3 ประเภทคอ
episteme คอความรทวไป (know why)
techne คอทกษะ (know how)
phronesis คอรวาควรท าอยางไร (know what should be done)
ผประพนธแนะน าใหผน าองคกร “ใชปญญา” ท Aristotle
เรยกวา “phronesis” คอ ใชความรทมาจากประสบการณวาสงใด
เลว สงใดด เพอการตดสนใจไดอยางมคณธรรม
1.มการตดสนใจเพอสรางสงทดใหกบสงคมและองคกร
2.สามารถจบประเดนส าคญทมผลกระทบตอธรรมชาต มนษย
และเหตการณตาง ๆ ทจะเกดขนไดเรว
3.ท าใหผบรหารและบคลากรมปฏสมพนธกน เพอใหเกด
ความหมายใหมขนมา
4.สามารถเลาเรองและเปรยบเปรยเพอแบงปนความรได
5.ใชบารมสามารถท าใหผคนรวมมอกนปฏบตงานได
6.เปนผสอนงานและพเลยงใหกบผอน เพอเสรมสราง “การใช
ปญญา”
1.Can Judge Goodness
2.Can Grasp the Essence
3.Create Shared Contexts
4.Communicate the Essence
5.Exercise Political Power
6.Foster Practical Wisdom in Others
Eiji Toyoda, TOYOTA
1.ผน าทใชปญญาจะตองมจรยธรรม รวาสงใดควรปฏบตในทก
สถานการณ ยกตวอยางเชน
Eiji Toyoda ของ Toyota กลาววา “ใหท าแตสงทดและถกตอง ท า
ดวยความกลาหาญและเชอมนในตนเอง”
Shoei Utsuda ประธานบรษท Mitsui & Co. ใหถามตนเองอยเสมอ
วา “สงทเราท านน เปนประโยชนกบบรษทและสงคมหรอไม”
Tadashi Yanai ผบรหารสงสดของบรษท Uniqlo ใหขอคดในการ
ตดสนใจวา “เพอความยงยน นอกจากบรษทเปนทยอมรบและอย
รวมกบสงคมอยางสอดคลองแลว ตองชวยเหลอสงคมดวย”
2.ผน าทมปญญาจะตองรสกถงสถานการณไดเรว วาอะไรคอปญหา
ทอยเบองหลง คาดการณสงทจะเกดขนในอนาคตได และ
สามารถตดสนใจเพอด าเนนการทจ าเปนตอไป
Soichiro Honda เจาของบรษท Honda กลาววา “ใหใสใจใน
รายละเอยดทคดวาจ าเปน แลวทมเทจนกวาจะส าเรจ” คอ
สามารถเหนปญหาแลวแปรเปนโอกาส ทผอนมองขามไป
Toshifumi Suzuki ประธานบรษท Seven-eleven Japan กลาววา
“อยามองเพยงแคตนไม ใหมองเหนทงปาดวย” คอใหผจดการ
แตละสาขาสามารถตดสนใจไดเอง ไมตองขนกบส านกงานใหญ
อยางเดยว
3.ผน ามความสามารถสรางความรวมมอระหวางผบรหารกบบคลากรใน
องคกร เพอกอใหเกดสงใหมขนมาได
ในญปนเรยกวา “Ba” เปนเวทหรอสถานทใด ๆ กได ทผคนทมความ
สนใจรวมกน มาเสวนาหาทางแกไขปญหารวมกนอยางสรางสรรค
เชน บรษท Honda จดประชมนอกสถาน 3 วน ทเรยกวา Waigaya
เปนโรงแรมทมบอน ารอน ทกตอนเยนมเลยงสาเก (สรา) วนแรก
อาจมเรองกระทบกระทงกน วนทสองก าแพงระหวางกนถกท าลาย
พอถงวนทสาม มผลงานรวมกนออกมาได
Mitsui ใหบคลากรทสนใจลงทะเบยนลวงหนา เพอพดคยโตะกลมกบ
ผบรหารระดบสงได เปนตน
4.ผน าตองมความสามารถสอสารใหบคลากรทกระดบเขาใจได
การเลาเรอง หรอการเปรยบเทยบเปรยบเปรย จะท าใหบคลากร
มความรสกลกซงและเขาใจกบเรองราวตาง ๆ ไดด เชนใชเรอง
กฬา นทาน ประวตศาสตร ภาพยนตร ฯลฯ
ผน าทสอสารไดจบใจคน เชน Martin Luther King กลาวสนทร
พจนในป ค.ศ. 1963 เรอง “I have a dream” และ Steve Jobs
กลาวถง “Stay hungry, stay foolish” ในป ค.ศ. 2005 ทมการ
กลาวซ า ๆ ถงประโยคทส าคญทตองการสอสาร จนเปนค าฮต
ผน าควรสอสารใหมากเทาทท าได และมงมนท าตามสงทให
สญญาไว
5.ผน าดวยปญญามบารมมากพอทจะรวมผคนหลากหลาย มารวม
แรงรวมใจกนเปนหนงเดยว ในการปฏบตงานทมเปาหมาย
รวมกนได
ผน าตองมความเขาใจถงลกษณะของบคคลทมความแตกตางกน
ถงขอดและขอดอยของแตละบคคล มองเรองสวนรวมมากกวา
สวนตว
Yanai (Uniqlo) มแนวทางในการหาผน ารนตอไปเพอท าให
วสยทศนขององคกรประสบความส าเรจ โดยสรรหาบคคล 200
คน ทเรยกวา leadership pool เพอฝกใหมแนวคดเรองธรกจ
ระดบโลก
6.การใชปญญาไมควรจ ากดการใชในหมผน าระดบสงเทานน แตควร
สงเสรมใหมการใชในบคลากรทกระดบชนขององคกร
ในป ค.ศ. 1970 Soishiro ของ Honda มแนวคดสรางเครองยนตท
เปนมตรกบสงแวดลอม เพอเปนขอไดเปรยบทางการแขงขนกบ
บรษทรถยนตยกษใหญในอเมรกา แตวศวกรฮอนดาไมเหนดวย
โดยกลาววา เปนเครองยนตเพอสงคมและเพอลกหลานในอนาคต
ท าให Soishiro คดวาสมควรถงเวลาเกษยณตนเอง
แมแต Seven-eleven Japan กคดวา บคลากรทไมไดท างานประจ า
กมสวนในการตดสนใจไดเชนเดยวกน เปนการชวยกนและกน
ผน าควรเปนตวอยางทด และเปนพเลยงสอนงานใหผน ารนตอไป
ผน ายคใหม ควรมหนาทบทบาทหลายอยางในคราวเดยวกนคอ
เปนนกปรชญา รสงทเปนสาระส าคญ
เปนผเชยวชาญ เขาใจประเดนส าคญและปฏบตการไดเรว
เปนนกอดมคต ยดถอแตในสงทดและถกตอง
เปนนกการเมอง ท าใหผคนลงมอปฏบต
เปนนกประพนธ เปนนกเปรยบเปรยและเลาเรองไดด
เปนคร มหลกการและคานยมใหผคนไดเรยนร
ผน านอกจากเปนนกอดมคตแลว ยงตองเปนผทมองถงความเปน
จรงดวย
การจบสาระส าคญของสถานการณ มองใหเหนถงผลกระทบใน
ทกมมมอง แลวตดสนใจท าในสงทดและมจรยธรรม จงจะถอวา
เปนผน าทใชปญญา
Tadashi Yanai, Fast retailing